9. Thực hành Đặc điểm của Bọ chét y học.pptx

Thực hành Đặc điểm Bọ chét.pptx

1. BỌ CHÉT- (THỰC HÀNH) Học viên : Bùi Đình Thạo Lớp : Cao học KHYS K2024 GVHD: PGS.TS.BS Thân Trọng Quang

2. Đa dạng sinh học toàn cầu Hiện có khoảng 2.047 loài , 244 giống, 18 họ và 10 tổng họ đã được ghi nhận trên thế giới. Tại Việt Nam Đến đầu năm 2021, Việt Nam đã phát hiện 50 loài và 20 giống bọ chét, cho thấy sự đa dạng của loài này trong khu vực. Mối đe dọa sức khỏe Khoảng 124 loài bọ chét có khả năng truyền bệnh dịch hạch (Rann, 1960), một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất lịch sử nhân loại .

3. ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỂ TRỨNG: Hình bầu dục , vỏ láng , màu trắng hay kem , dài 0,5 mm.

4. ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỂ Ấu trùng bọ chét : có ba giai đoạn: ấu trùng tuổi 1 (1 – 2 mm), ấu trùng tuổi 2 (2 – 3 mm), ấu trùng tuổi 3 (3 – 5 mm). Ấu trùng bọ chét có hình dạng như con sâu, màu trắng, không mắt, không chân, có 14 đốt (3 đốt ngực giống nhau với 10 đốt bụng), có một đầu và hàm răng trên rất cứng, toàn thân có một ít lông tơ.

5. ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỂ Nhộng : Hình dạng giống con trưởng thành, nằm trong một cái kén

6. Hình thể bọ chét trưởng thành Nguồn : https://impehcm.org.vn/noi-dung/cac-benh-do-con-trung-khac/bo-chet.html

7. Phân biệt một số loài bọ chét Bọ chét mèo ( Ctenocephalides felis ) Được biết đến với cái tên bọ chét mèo, đây là loài bọ chét phổ biến nhất trên chó và mèo trên thế giới. Một số động vật nhạy cảm với nước bọt của chúng, gây ra phản ứng dị ứng (viêm da dị ứng do bọ chét cắn). Nó là vật chủ trung gian của các loại ký sinh trùng khác như  Dipylidium caninum  và  Acanthocheilonema reconditum . Nó cũng truyền bệnh  Bartonella henselae  gây bệnh mèo cào. Đặc điểm hình thái : Thường có răng lược ở đầu và ngực, giúp chúng bám chắc vào vật chủ . Đầu: dài và nhọn hơn bọ chét chó.

8. Phân biệt một số loài bọ chét Bọ chét chó ( Ctenocephalides canis nó có hình thái khá giống với bọ chét mèo. Tuy nhiên, chúng không thể sinh sản với nhau. Nó lây nhiễm cả chó và mèo, cũng như con người. Ngoài ra, chúng còn là vật chủ trung gian của  Dipylidium caninum  và  Acanthocheilonema reconditum . Đặc điểm hình thái : Có răng lược tương tự bọ chét mèo, nhưng khác biệt nhỏ về cấu tạo răng lược có thể giúp phân biệt dưới kính hiển vi . Đầu: ngắn, dốc hơn bọ chét mèo

9. Phân biệt một số loài bọ chét Bọ chét chim ( Echidnophaga gallinacea ) Được biết đến như bọ chét gà hay bọ chét dính. Nó chủ yếu lây nhiễm vào gia cầm, nhưng cũng có thể lây nhiễm sang chó và mèo. Ở những loài động vật này, bọ chét dính thường được tìm thấy xung quanh rìa tai ngoài và đôi khi ở giữa các miếng đệm ngón chân. Con cái bám vào nơi kiếm ăn gây viêm và loét vùng bị ảnh hưởng, dẫn đến nhiễm trùng thứ cấp . Đặc điểm hình thái : Thường có kích thước nhỏ hơn và hình dạng đặc trưng khác với bọ chét chó, mèo, tùy thuộc vào loài chim ký sinh . chỉ có lược ngực, không có lược đầu

10. Phân biệt một số loài bọ chét Bọ chét người ( Pulex irritans ) Nó được gọi là bọ chét ở người, nhưng nó cũng có thể lây nhiễm sang chó, mèo và các vật nuôi khác, mặc dù nó thường phổ biến hơn ở lợn. Đôi khi chúng đóng vai trò là vật trung gian truyền bệnh Yersinia pestis, tác nhân gây bệnh dịch hạch. Trong một số trường hợp thú cưng xâm nhập, nguồn lây nhiễm có thể là từ người chủ . không có lược đầu, không có lược ngực . Có hàng lỗ lưng , Hình thể hơi to và chắc hơn bọ chét chuột

11. Phân biệt một số loài bọ chét Bọ chét chuột ( Xenospylla cheopis ) Được biết đến như bọ chét chuột phương Đông hoặc bọ chét đen. Nó chủ yếu lây nhiễm ở chuột và con người, mặc dù đôi khi nó có thể được tìm thấy ở các vật nuôi khác. Đây là vật trung gian truyền bệnh chính của Yersinia pestis, gây bệnh dịch hạch. Chúng có thể tồn tại trong thời gian dài bên ngoài vật chủ, điều này tạo điều kiện cho sự lây nhiễm từ môi trường . Đặc điểm hình thái : Là loài bọ chét nhỏ, không có răng lược ở đầu và ngực

12. Phương Pháp Thu Thập và Điều Tra Bọ Chét Hướng dẫn chi tiết về các phương pháp thu thập bọ chét sống và chết trên động vật nuôi, động vật hoang dã và trong môi trường tự nhiên, cùng với kỹ thuật bảo quản mẫu vật cho nghiên cứu khoa học.

13. Thu Thập Bọ Chét Sống Trên Động Vật Nuôi Giữ chặt động vật (chó, mèo), tách hoặc chải lông để tìm bọ chét. Dùng bút lông hoặc que bông ướt để dính bọ chét ngay khi phát hiện vì chúng nhảy rất nhanh. Trong Môi Trường Tự Nhiên Thu thập từ mặt đất, dưới chuồng gà, trong hang ổ chuột. Đổ nước vào để tìm bọ chét bị trôi nổi. Sử dụng bẫy khay nước đặt ở góc chuồng gà, góc nhà và thu mẫu sau 3-12 giờ.

14. Thu Thập Từ Động Vật Hoang Dã Động Vật Lớn Đối với nai, hoãng: Vạch lông tìm bọ chét ngay khi con vật đang sống hoặc còn nóng để thu thập hiệu quả. Động Vật Nhỏ Với chồn, nhím, thỏ: Cho vào túi vải trắng thắt miệng, đem về chỗ làm việc, cho vào chậu nhôm trắng cao thành rồi chải bắt bọ chét. Thu Thập Bọ Chét Chết Xông hơi clorofoc để làm chết chuột và bọ chét, sau đó chải để thu hồi Cho chuột vào cồn, sau khi chết tìm bọ chét hoặc lọc cồn Với thú nhỏ đã chết, bỏ vào túi vải buộc kín, thả bông tẩm clorofoc vào túi

15. Bảo Quản Mẫu Bọ Chét Phân Loại Mẫu Bọ chét từ từng con vật chủ cho vào từng lọ riêng biệt. Ghi Chép Thông Tin Gắn nhãn ghi rõ thời gian, địa điểm, vật chủ và số lượng bọ chét. Bảo Quản Trong Cồn Cho bọ chét chết vào tuýp chứa cồn 70%, xếp dựng đứng vào lọ nhựa 0,5 lít. Vận Chuyển An Toàn Lót bông không thấm dưới đáy, trên miệng lọ và giữa các lớp tuýp, vặn nắp kỹ trước khi mang về phòng thí nghiệm.