Acute Sinusitis_093125.pdf and allergic rhinitis

Health acute sinusitis

1. ناتسناغفا یملاسا یروهمج
هماع تحص ترازو
خلب تیلاو هماع تحص تسایر
یخلب یانیس یلعوبا یشزومآ و یوزوح هناخافش
صصخت لامکا تسایر





Acute Sinusitis



هدنهد بیترت: ینیب و ولگ و شوگ سیورس لوا لاس ینیرت "هدازبجر" ضایف دمحا رتکاد
:رظن تحت ینیب و ولگ و شوگ سیورس صصختم رنیرت و فش "یمیحر رقاب" یقابلادبع داتسا رایروحنر

:لاس1399 ش.ه

2. Acute Sinusitis

ار سونیس يطاخم ياشغ داح باهتلاacute sinusitis ترابع ،دوشیم فوأم رتشیب هک يسونیس .دنمانیم
ياه سونیس نآ بیقعت هب هک ،تسا یکف سونیس زاfrontal ، ethmoid وspheniod ًارثکا .ددرگیم فوأم
ددرگیم فوأم سونیس کی زا رت هفاضا(multisinusitis) ود ره ای و فرطکی ياه سونیس مامت ًاضعب .
فرط(pansinusitis) مانب هک ،دنوشیم فوأم نامزمه
pansinusitis .دوشیم هتفگ هفرط ود ای و هفرطکی
Sinusitis یم میسقت هتسب ای و زاب لکش ود هب رگ و دد
زا هك فنا فوج لخاد رد سونیس داوم ةیلخت هب دوشیم طوبرم
قیرطostia ضارعا هتسب تیزونیس .دریگیم تروص فنا
يم داجیا دیدش‎.ددرگ تاطلاتخا ثعاب نکمم و دنک

مومع روطب تیزونیس بابسا

A–Exciting causes
1) ناتنا ًءانب ،دراد رارق فنا فوج يطاخم ياشغ دادتما رد اه سونیس يطاخم ياشغ :فنا تاناتنا
داح باهتلا ةدمع بابسا .دنکیم لاقتنا يطاخملا تحت کیتافمل قیرط زا ای و سونیس هب ًامیقتسم فنا
اه سونیسviral rhinitis .دوشیم هفاضا نآ هب يوناث ناتنا و هدوب
2) و يزاب بآdiving: قیرط زا فیثک بآostia رادقم .دنکیم ذوفن اه سونیس لخاد رد اه سونیس
.دراد لور يوایمیک باهتلا دیلوت رد يزاب بآ ياه ضوح رد نیرولک زاگ دایز
3) ،یکف سونیس ًاصوصخ اه سونیس ةیذوفن تاحورج و اهرسک :ضیضرت frontal وethmoidal
.ددرگیم میقتسم تروصب ناتنا ذوفن ثعاب
4) ناتنا ياه نادند ناتنا تسا نکمم یکف سونیس رد :نادند تاmolar وpremolar ندیشک زا دعب
ثعاب و دنک تفرشیپ سونیس هب اه نادند نیاsinusitis .ددرگ

B– :مومع تروصب تیزونیس بابسا و یعضوم ،هدننک دعاسم بابسا
1. نآ ۀیلخت و سونیس ةیوهت رد شدنب(Mechanical obstruction)ان روطب : هب اه سونیس لمر
تکرح رثا رد هک ،دنکیم دیلوت طاخم مکرادقم کی اه سونیس نانچمه و ددرگیم هیوهت يبوخcilia
فرطبostia روتکف دادعت کی .دوشیم هیلخت فنا فوج لخاد هب و دوشیم هداد تکرح اه سونیس
،ددرگیم تازارفا فقوت ثعاب و ددرگیم نآ عنام ،هدرک هلخادم هفیظو نیا هب اه:زا دنا ترابع
a) Nasal packing
b) Deviated nasal septum
c) Hypertrophic turbinates )تانیرق ۀماخض(
d) يامیذاostia و يژرلا رثا رد سونیس(Vasomotor rhinitis)VMR
e) Nasal polyp
f) Abnormality .دییومتیا سونیس يراتخاس
g) ثیبخ و میلس مزلاپوین

3. 2. نآ تظلغ تبسن هب سکنافوزان لخاد هب فنا لمرون تازارفا :فنا فوج رد تازارفا فقوت
(cystic fibrosis) ،گرزب دییونیدا( دراد دوجو يفنا شدنب ای و دناوتیمن هدش هیلختchoanal
atresia .دوشیم نتنم و دریگیمن تروص هیلخت ،)
3. Rhinogenicونیس یارب هدمع تیاهن ببس کی فنا ناتنا : هدنروآ دوجوب لماوع .تسا تیز
.دشاب یسگنف ای و ییایریتکاب ،یسوریو دناوتیم
4. Adenotonsillitis
5. Dental extraction ًاصوصخم ( روذج ناتنا :P2 وM1, 2.)
6. Trauma و یحارج ،هحرج رثا رد تاضیضرت :barotrauma جتنم و سونیس رد موتامیه ثعاب
.ددرگیم ییایریتکاب ناتنا هب
7. Mucocilliary clearance abnormality :
a.
Primary cilliary dyskinesia :)(Immotile cilia syndrome Kartgeners
ضیرم دزن تروصنیا رد(Sinusitis + Azoospermia + Bronchietasis)
.دشابیم دوجوم
b. تاکرح رد تاشوشتcilia :اهنآ تاکرح فقوت و اه
i. Yound syndrome فصتم هک تسا یدلاو ضرم کی : ،درم تماقع اب
bronchiectasis وsinusitis .دشابیم
ii. Cilia abnormality
c. میخض و لمران ریغ یطاخم یاشغ
8. Allergy شدنب اب ماوت یزلاپرپیاه و یطاخم یاشغ یامیذا ببس کیژرلا تینیر :ostium و
.دوشیم یوناث ییایریتکاب ناتنا هب جتنم رتشیب هک تازارفا تدوکر
9. Immunodeficiency ؛ًلاثم :دبای یم شهاک تلااح دادعتکی رد ندب عافد :AIDS ،
polyhypogammaglobulinemia یاه اود هکیناضیرم نانچمه و
immunosuppressive هکیناضیرم و رسناک یوادت ضرغ یپاریتومیش ینعی ،دنریگیم
.دنریگیم دییوریتس رادماود تروصب
11.وجوب لیذ تلااح رد :مونوتوا متسیس تاشوشت:دیآ یم د
a. Imotional disturbances
b. Stress
c. تبوطر رییغت ،یترارح تارییغت
d. .دنیآ یم دوجوب اه اود یضعب اب هک تینیر

11 .Hormones روتاموزاو ندش نزاوتمان ببس تلااح یضعب رد نومروه یضعب تارییغت :
.دراد تیلوسم تیزونیس داجیا یارب
e. راوهام تداع ،تیغولب ،لمح
f. Sexual excitement (honey moon rhinitis)

4. g. Oral contracptive
h. Myxoedema
12.Granulomatous conditions هدش تیزونیس ببس یوناث تروصب زوتامولوینارگ ضارما :
هلمج زا :دناWegener’s‎ granuloma ،سیلفس ،زورپیل ،زولکربوت ،زودییولیما ،زودییوکرس ،
و اموریلکسونیرChurg strauss syndrome هتلا( )امتسا ۀچخیرات و هیعوا با
13 .Iatrogenic ،نیرپسآ لمحت مدع ،زوتنیماکیدیم تینیر ؛ًلاثم ،دوشیم دیاع یبط یوادت بیقعت هب :
.توگرا و نیلانیرپوزیا ،نیمگیتسوین ،نیدیتیناوگ
14 . يلبق تلامحSinusitis .تسا هدروخ مه رب ًلابق سونیس يطاخم ياشغ يعضوم عافد :
15 .Idiopathic

یمومع بابسا
ماحدزا ،کاخ و درگ ،ترگس دود ،ریفسومتا تفاثک.تسا لومعم بوطرم و درس طیحم رد تیزونیس :طیحم
.دزاسیم دعاسم سونیس ناتنا يارب ار هنیمز سوفن
ةلمح :مومع تروصب بسانمان يحص عضوexanthematouse fever هایس و کچیچ ،ناکخرس(
تاشوشت ،يیاذغ رقف ،)هفرسsystemic تیفاعم دوبمک موردنس و تباید((immune deficiency
syndrome).
Bacteriology
لکشب داح ياه تیزونیس ًارثکاviral ياه يرتکب .دیامنیم هلمح ایرتکاب يدوزب نآ بیقعت هب و دنکیم عورش
دیلوت يارب هکacute suppurative sinusitis :زا دنترابع دنا لؤسمMoraxilla catarrhalis ،
H.influenza ،Streptococcus pneumoniae ،Streptococcus pyogenes،Klebsiella
pneumonia ،Staphylococcus aureusياه مزیناگروا ،anaerobic هدید زین طلتخم تاناتنا و
.دنراد ينادند أشنم هک ،دنوشیم
Pathalogy of Sinusitis
ثعاب سونیس يطاخم ياشغ داح باهتلاhyperaemia ،exudation تارجح ندش هفاضا ،عیام
polynuclear تاودغ تیلاعف دایدزا و هحاس ردserous وmucous هب رظن ضرم تدش .ددرگیم
virulence ةیلخت تردق يیاناوت ،صخش تیوضع تمواقم ،مزیناگرواostium ،تادوزکا ةیلخت يارب سونیس
یاه یروگ هتک هبmild،moderate وsever یدنب هتسب
یم لکشب تادوزکا ادتبا رد .دوشserous ًادعب و هدوب
mucopurulent ای وpurulent ثعاب دیدش ناتنا .دوشیم
ةیافک مدع .ددرگیم سونیس يطاخم ياشغ بیرختostia يارب
ثعاب اه سونیس ةیلختempyema بیرخت و هدیدرگ سونیس
.ددرگیم تاطلاتخا ثعاب نآ يمظع رادج
رایسب اه نادند تاناتنا ثعاب و دنکیم ریس دیدش
suppurative sinusitis .ددرگیم



Oro-Antral Fistula
یاه نادند ندیشک بیقعت هب اضعب اه لوتسیف عون نیا
هک ییاهنآ دزن اصوصخم یولع کف رلاومیرپ و رلاوم
دراد یکف بیج نیمز اب کیدزن طابترا ناش نادند روذج
نآ نتسب لوتسف سسأت تروص رد .دیآ یم دوجو هب
رد هتبلا .دشابیم یرورض یحارج تایلمع طسوت

5. م هطوبرم یکف بیج نآ سسأت تروص دزن نآ طوبرم میلاع و ضارعا اب هرکذتم بیج یحیقت باهتلا ،هدیدرگ نتن
و هدیدرگ کانیوب حیقت ثعاب دنشابیم یزاوه ریغ دنراد ینادند اشنم هکیتاناتنا ًارثکا نوچ و ددرگیم دیاع ضیرم
قیرط زا هک دناوتیم هدش مه و دبای یم نایرج ضیرم نهد فوج هب لوتسف قیرط زا مه بیج حیق نیا هحوف
تروص رد .دشاب کانیوب حیقت زا رپ هفووام تمس ینیب فوج و هدش ریزارس ضیرم ینیب فوج هب بیج لمران
طسوت لوتسف نتسب نآ یوادت هطوبرم یکف بیج عیسو ناتنا و کانیوب تازارفا نودب لوتسف تیدوجوم
mucoperiosteal flap تروص رد یلو ،دشابیم لوتسف رواجم هیحان راسخر ای و کنح باهتلا تیدوجوم
.ددرگیم هتسب زین لوتسف نآ طوبرم یاه یوادت دعب یکف بیج نمزم یحیقت

:ددرگیم هیارا لیذ لکشب اه سونیس تاناتنا

Acute Maxillary Sinusitis
Etiology
1. لکشب ناتنا ًارثکاviral rhinitis يوناث ناتنا ًادعب .دنکیم راشتنا زین سونیس يطاخم ياشغ هب هک ،هدوب
bacterial .دوشیم همیمض نآ رد
2. diving .فیثک ياه بآ رد يزاببآ و
3. ياه نادند رذج .دراد لور يکف سونیس باهتلا يارب :اهنادند تاناتناmolar و premolar طابترا
ادج مه زا يطاخم ياشغ کزان ةقبط کی اب تسا نکمم يتح ،دراد يکف سونیس يلفس راوید اب کیدزن
.دشابperiapical dental abscess ماگنه رد نادند رذج ای و دوش هیلخت سونیس لخاد رد تسا نکمم
تاعقاو نیا رد .دوش عقاو سونیس لخاد رادج رد ضیضرت و دورب شیپ سونیس لخاد رد نادند ندیشک
oroantral fistule .دوریم شیپ سونیس لخاد مف فوج زا ایرتکب و ددرگیم دیاع نادند ندیشک بیقعت هب
4. ضیضرت ندمآ نایمب ثعاب گنفت يمرم و هذفان تاحرج ،اهرسک :سونیس ردsinusitis .دناوتیم هدش
رد تفر رکذت يمومع تروص هب ًلابق هکییاه روتکف ۀلمج زا روتکف دنچ ای و کی :هدننک دعاسم یاه روتکف
ندمآ دوجوبsinusitis .دنراد لور
یکینلک ۀحول
:هب دوشیم طوبرم يکینیلک ةحول
a) رپ تدش.يباهتلا ۀسو
b) يیاناوتostia هکیتلاح رد :تادوزکا ۀیلخت ياربostium ریس دیدش لکشب ضرم دناوتن هدرک هیلخت
.ددرگیم تاطلاتخا هب رجنم و دنکیم
1. تبسن هب هرکذتم ضارعا .دیآ یم نایمب يدرد ناج و يمومع يگتسخ ،بت :يمومع ضارعا
toxaemia .دیآ یم دوجو هب
2. وم رد ًلاومعم :يدردرس لاتنارف سونیس باهتلا اب ًلاومعم ساسا نیا هب و دوشیم کرد يناشیپ تیعق
.دوشیم هطلاغم
3. اه نادند و هریب فرطب تسا نکمم اما و دراد تیعقوم يیلااب ةشلاع يلااب رد درد ًاساسا :درد
،ولج رد ندش مخاب درد .دیامنیم هعجارم نادند رتکاد هب ًلاوا ضیرم ساسا نیا هب .دیامن تکرح
اب ساسا نیا هب و دوشیم ساسحا فرط نامه تیبروا قوف هب درد ًاضعب .دوشیم دایز ندیوج و هفرس
.ددرگیم هطلاغم لاتنارف سونیس باهتلا

6. 4. فنا شدنب
5. نکمم ضیرم ای و دنک ادیپ شهاک نکمم ییایوب سح
.دنک ساسحا دب یوب ینیب رد
6. .دیآ یم دوجوب ًاضعب بت
7. Tenderness راشف ندرک دراو اب : مرتنا يلااب
.دنکیم درد ساسحا ضیرم
8. هدید لافطا دزن رد ًلاومعم :راسخر يامیذا و يخرس
.دوشیم مولعم يیامیذا يلفس نفج .دوشیم
9. Nasal discharge رد :)يفنا تازارفا(
رد يحیق طاخم و حیق يمادق يپوکسونیرmeatus
يطاخم ياشغ .دوشیم هدید طسوتمmeatus
.دوشیم مولعم مروتم و خرس طسوتم نیرق و طسوتم
11 .Post nasal discharge هدید مرن کنح يولع یفلخ رد حیق يفلخ يپوکسونیر رد :
.دوشیم
صیخشت
Transillumination test : .دوشیم مولعم ردکم فوأم سونیس
X–rayتعیضو رد :Water’s‎.دهدیم ناشن فوأم سونیس رد ار عیام ای و تیردکم ةیوس
یوادت
A- يبط یوادت
1) ياه اودAntimicrobial :Ampicillin وAmoxicillin زا ار اه مزیناگروا دایز دادعتکی .دنتسه رثؤم
.دربیم نیبErythromycin ،Doxycycline وCo–trimexazole يارب و دنراد يواسم تاریثأت
هب هکیناسکPenicillin .دوشیم هیصوت ،دنراد تیساسح
زا دادعتکی ؛ًلاثم ،دننکیم هیهت زامتکل اتیب هک ياه مزیناگرواH – influenza وMoraxella
catarrhalis ؛دننام يرگید ياه اودAmoxicillin+Clavulanic acid ایCefurexime axietyl
نانچمه .ددرگ هدافتساSparfloxacin .تسا رثؤم زین
2) Nasal decongestant drops :%1 ephedrine ای0.1%xylometazoline ای و
Oxymetazolin ای و يفنا تارطق لکشبspray ناقتحا نداد فیفخت يارب يفناostia و اه سونیس
.دنتسه رثؤم تادوزکا ةیلخت ضرغ اهنآ قیوشت
3) Steam inhalation اب مأوت ای و يیاهنت هب مرگ راخب :)مرگ راخب قاشنا(menthol ای وeucaliptole
مرگ راخب قاشنا .دنکیم کمک ار اه سونیس ةیلخت و هدیدرگ ضارعا فیفخت ثعاب21–15 زا دعب هقیقد
قیبطتdecongestant .دنک ریثأت رتهب ات ،ددرگ لامعتسا يفنا ياه
4) Analgesic :اهparacetamole ای وanalgesic و يدرد ناج و يدردرس عفر ضرغ رگید بسانم
.دوشیم لامعتسا يعضوم درد
5) رثؤم باهتلا عفر يارب و دهدیم نیکست ار درد ،فوأم سونیس يلااب يعضوم مرگ تاقیبطت :مرگ تاقیبطت
.تسا

7. B- يحارج یوادت
Antral lavage تاعقاو رثكا :acute maxillary sinusitis رد .دهدیم هجیتن يبط يوادت لباقم
Lavage ژاول کیتویب يتنا ششوپ تحت ،دهدن هجیتن يبط يوادت هکیتروص رد هتبلا ،دتفایم ترورض ًاتردن
.دریگیم تروص
تاطلاتخا
a) هب تسا نکمم داحةحفصsubacute ای وchronic sinusitis .ددرگ لیدبت
b) Frontal sinusitis يباهتلا يامیذا تبسن هب :meatus ،طسوتمfrontonasal duct هب هک
meatus .ددرگ دودسم تسا نكمم ،ددرگیم زاب طسوتم
c) Osteitis وosteomyelitis مظعmaxilla.
d) Orbital cellulitis وOrbital abscess لکشب ای و يکف سونیس فقس زا ًامیقتسم ناتنا :
هب دییومتیا سونیس ندش فوأم زا دعب میقتسمریغorbit یارس .دنکیم ت

Acute Frontal Sinusitis
Etiology
1) .دوشیم همیمض يیایرتکب يوناث ناتنا ،يولع يسفنت قرط يسوریو تاناتنا بیقعت هب ًلاومعم
2) و يزاببآ ماگنه رد سونیس نیب رد بآ ندش لخادdiving.
3) .هذفان تاحرج و رسکرد ؛ًلاثم ،سونیس رد يجراخ ضیضرت
4) يامیذاmiddle meatus ن رد هک ،دیآ یم نایمب فرط نامه دییومتیا و يکف سونیس باهتلا ةجیت
.ددرگیم لاتنارف سونیس يویلخت لاناک شدنب ثعاب هرخلااب هک
)میلاع و ضارعا(یکینلک ۀحول
1) Frontal headache ،فصو رظن زا .دراد تیعقوم فوأم سونیس يلااب رد و دیدش ًامومع درد :
یدردرس .دوشیم دایز ًاجیردت و دیآ یم نایمب ندش رادیب ماگنه رد ؛ًلاثم ،دیامنیم قرف تقو هب رظن
مانب ًءانب ،دوشیم رتمک نآزا دعب و دوشیم دیدش زور طسو ردoffice headache اریز ،دوشیم دای
یظو نامز رد .ددرگیم دیاع رتفد ۀف
2) Pyrexia.دیآ یم دوجوب دیدش تاعقاو رد :
3) Anosmia and hyposmia ،هدش شدنب ببس هک یتازارفا و یطاخم یاشغ یامیذا رثا زا :
.دیآ یم دوجوب
4) هزم ساسحا رد رییغت
5) .دیایب دوجوب دناوتیم ییاونش شهاک و شوگ شدنب ساسحا دننام نژویفیا و ینایم تیتوا ضارعا
6) Tenderness يلااب رد لاتنارف سونیس تحت رد راشف ندرک دراو :medial canthus ببس
ساسحا درد زین )يمادق راوید رد( لاتنارف سونیس يلااب میقتسم راشف اب نانچمه .ددرگیم دیدش درد
.ددرگیم
7) و همضنم يخرس اب مأوت يولع نفج يامیذا
photophobia.
8 .Nasal discharge تحت رد :meatus طسوتم
رد .دوشیم هدید يطاخم يحیق تازارفا ای و حیق

8. و دشاب دودسم لاناک هکیتروصdrainage ياشغ .دوشیمن هدید تازارفا ،دشاب هتشادن دوجو
رد فنا يطاخمmiddle meatus .دشابیم يباهتلا
X–ray :ر .دوشیم هدید هفوأم سونیس رد عیام هیوس رد زین و فوأم سونیس رد تیردکم و درد يفارگویدا
تعیضوWater’s‎ وlateral .دوشیم هتفرگ
یوادت
يبط یوادت
،دننام يبط يوادتacute maxillary sinusitis ،کیتویب يتنا .تساdecongestant کیزجلانا و اه
نتخاس اجکی .تسا ترورضantihistaminic ابdecongestant ؛دننام يمف ياهphenylephrine
hydrochloride و ephedrin .تسا دیفم
اب سوطغم ةبنپ نتشاذگvasoconstrictor ردmeatus فرطرب يارب رابود يلا کی هنازور طسوتم
يامیذا ندرکostium يوادت ،دوشرتهب يبط يوادت لباقم رد ضیرم هکیتروص رد .تسا دیفم نآ ةیوهتو هیلخت ،
.دوش هداد ماود هتفه ود يلا ای موی هد يارب
يحارج يوادت
a) Trephination of frontal sinus درد ای و دیامن تمواقم ضیرم دزن یضرم ۀریتو هکیتروص رد :
رد يبط يوادت ةولاعرب نانچمه و دیآ دوجوب بتو دیآ دوجوب ددجم ياه48 نفج مروت رگا لوا تعاس
و دوش دایزorbital cellulitis ط زا لاتنارف سونیس هک ،تسا مزلا ،دیامن دیدهت ار ضیرم جراخ قیر
يارجا اب .ددرگ هیلخت2cm يسنا يولع رد يقفا قشorbit .ددرگیم هیلخت سونیس يوتحم وربا تحت رد
b) Antral lavage يامیذا اریز ،ددرگ ژاول ات ،تسا مزلا یکف تیزونیس تیدوجوم رد :middle
meatus .ددرگیم دعاسم هیلخت يارب هنیمز و دیامنیم فیفخت
تاطلاتخا
a) Orbital cellulitis
b) Osteomyelitis لکشت و لاتنارف مظعfistule
c) ،دیامن ذوفن زغم فرطب يفلخ راوید قیرط زا ناتنا هکیتروص ردmeningitis ،extradural
abscess يسبا وfrontal lobe .دیآ یم دوجوب ،
d) هب ندش لیدبتchronic sinusitis.دریگ تروص صقان يوادت هکیتروص رد ،

Acute Ethmoid Sinusitis
بابسا
رگید ياه سونیس باهتلا اب ًلاومعم دییومتیا سونیس داح باهتلا
فوأم دایز ناناوجون و لافطا دزن دییومتیا ياه سونیس .دشابیم مأوت
.دوشیم
یکینلک ۀحول
،دیامنیم عضوت مشچ يسنا و قمع رد فنا راوید يلااب رد درد :درد
.دنکیم ادیپ تدش نیع ۀرک نداد تکرح اب هک
لکش2-75 :Sinuses
يزیرکشا .دوشیم مروتم يلفس و يولع نفج ود ره :نافجا يامیذا
ایز ضیرم دزن سسأت تروصنیا رد .دوشیم دorbital cellulitis
.دراد ناکما

9. نیب رد يمادق يپوکسونیر رد :یفنا تازارفاmeatus ای و طسوتمmeatus
پورگ زا کی مادک هک ،تسا نآ هب طوبرم و دوش هدید حیق تسا نکمم يولع
.تسا باهتلا هب ضورعم اه سونیس
1) .طسوتم نیرق مروت
یوادت
رد هک يوادت نیع نآ يبط يوادتmaxillary sinusitis تروص ،تفر رکذت
و تییور بیرخت .دریگیمexophthalmos فلخ رد يسبا لکشت تروص رد
orbit .ددرگ هیلخت دیاب هک ،دیآ یم دوجوب
Complications
a) Orbital cellulites وorbital abscess
b) بصع ندش فوأم تبسن هب يروک و يیانیب بیرختoptic
c) Cavernous sinus thrombosis.



Acute Sphenoid Sinusitis
بابسا
سونیس ندش فوأمsphenoid زا يشخب ًامومع هدوب لومعم رتمکpansinusitis ناتنا اب ای و هدوب
post ethmoid sinus .دنکیم تکرش


یکینلک ۀحول
a) رد ًارثکا :يدردرسocciput ای وvertex و دراد تیعقوم
.دناوتیم هتفای تعجر دییوتسم تیعقوم رد درد نانچمه
b) Post nasal dischargeر رد یفنا فلخ تازارفا : يپوکسونی
رد حیق رادقم کی تسا نکمم تروصنیا رد .دوشیم هدید يفلخ
طسوتم نیرق يفلخ تیاهن يلااب رد ای و سکنرافوزان يفلخ راوید
.دوش هدید
X–ray رد ار عیام ۀیوس ای و تیردکمsphenoid sinus .دهدیم ناشن
سونیس يبنج يفارگویدارspheniod .دهدیم ناشن ار عیام ةیوس

يقیرفت صیخشت
Mucocele سونیسsphenoid سونیس داح ناتنا رد يکینلک رظن زا نآ مزلاپوین وsphenoid تهابش
سونیس ًافرص هكیتروص رد و هتشادsphenoid .دشاب رظن رد قوف تلااح ،دشاب فوأم
.دشابیم اه سونیس داح تاناتنا رگید دننام نآ يوادت

سفنت ،هفرس ،یدردولگ ،یفنا یحیق تازارفا ،یدردرس ،بت :لافطا دزن رد تیزونیس میلاع و ضارعا
یفنا ناقتحا ،کانیوب ، ،یهجو درد.Otitis media with effusion

10. REFERENCES:

1. Disease of EAR, NOSE and THROAT & Head and Neck surgery, 7
TH

Edition,nPL Dhingra, Shruti Dhingra and Deeksha Dhingra
2. نامرد اللهدبع روتکد لاونهوپ .ینیب وولگ ،شوگ ضارما«دازمیحر»
3. الله فیرش محمد روتکود لاونهوپ .ینیب وولگ ،شوگ ضارما«یفیرش »1371
4. Priciples of anatomy and physiology, 5
th
Edition, GERD J. TORTORA
/ BRYAN DERRICKSON
5. GRAYS ANATOMY, Marios Loukas, Gene L. Colborn, Peter H.
Abrahams, Stephen W. Carmichael
6. Internet