AFT 121 PRESENTATION FINAL Sehlopha sa Kgosi Sekhukhune DOC.pptx

Presentation about king sekhukhune le tikologo re lebeletse lehlakore la lelo

1. SEHLOPHA SA KGOŠI SEKHUKHUNE Lebang Mathapelo Mosoana Kamogelo Malata Dieketseng Bafedile Kgaditse Freedom

2. Dipego

3. Kgo š i Sekhukhune O belegwe ka ngwaga wa 1814 ka la 21 Lewedi, Motseng wa Matsebe. E be ele morwa wa mathomo wa Kgoši Sekwati, kgoši ya morafe wa Bapedi. O thomile go buša ka ngwaga wa 1861, ka morago ga lehu la tatagwe Go bile le dikgakgano magareng a gagwe le morwarragwe Mampuru ba lwela setulo sa bogoši. O ile a feletša a fentše gomme a bewa semmušo bjalo ka kgoši. Bapedi ba šala setšo sa badimo ka mongwa wa go pasa- diphoofolo le bjala baja setso

4. Pušo ya gagwe Yena o ile a matlafatša borena bja Bapedi . O be a le bohlale ebile a na le maatla a sešole, gomme a ikgafile go aga le go lota setšhaba sa gabo. O ile a bea Borwa bja Africa mmepeng – maatla gagwe a pušo ya sešole Go šireletša setšhaba sa gagwe kgahlanong le tsenelelo ya ma Yuropa (European Colonization)Kgoši Sekhukhune o ile a romela masogana a mmalwa gore baye ba šome moepong wa taemane (Diamond) le dipolaseng tša makgowa. Tšhelete yeo e ile ya šomišwa go dibetša le dikgomo go bo rakgwebo ba go tšwa Portugal kua Delegoa Bay seo se ile sa dira gore mmmušo wa gagwe ba Marota o hume .

5. Dintwa tša gagwe Kgoši Sekhukhune o ile a tsenela ntwa tše dintši go thoma ka ntwa ya gagwe le setšhaba sa maswati mo a ilego a ba fenya .Go tlogeng fao o ile a tsenela ntwa ye nngwe le ma Buru ba lwela ditokelo tša bapedi O lwele le bokoloni bja yuropa, a šireletša setšhaba sa gagwe ka ngwaga wa 1876 a ba a ba fenya. Sekhukhune o ile a lwantšha mašole a Britišhi gomme a ba fenya . Sekhukhune o fentše le sehlopa sa maburu ka ngwaga wa 1976. Sekhukhune o be a na le dikamano le Basotho le mazulu, a leka go tiiša mmušo wa gagwe le go lwantšha tshokolo ya borena bja Basotho le bja mazulu.

6. Dintwa tša gagwe Manaba a gagwe ka moka ba ile ba mo lweša ba mofenya . Ka morago ga moo a swarwa ke mašole a Britishi Ka morago ga gore Sekhukhune a tšwe kgolegong moratho wa gagwe Mampuru o ile a mmolaya.

7. Tšeo a tsebegago ka tšona Sekhukhune o tsebega bjalo ka Kgoši ye maatla yeo e bego e ikemišeditše šireletša mmušo wa gagwe le setšo sa Bapedi Le ge Kgoši Sekhukhune a be a elwa le dikgoši tša ka ntle , o sa hlompiwa ebile o bohlokwa historing ya Bapedi. Kgoši Sekhukhune o na le district le sebopiwa sa boramatseka tšeo di reeletšego yena O tumile gape ka go šireletša setšo, melao, le ditumelo tša Bapedi mo dinakong tša dipolotiki le dintwa. Boetapele bja gagwe le maatla a gagwe a dirile gore a tsebjwe ele Kgoši ya maatla . Setšhaba sa Bapedi se be se tsebega ele sa maatla ka fase ga pušo ya Sekhukhune. O nale dibopiwa tša boramatseka tšeo di lego castle of good hope, Tšate le Long Match to Freedom yeo e lego motsaneng wa Mogale.

8. Dibopiwa t š a boramatseka t š a seswantsho sa Kgo š i Sekhukhune

9. T ikologo

10. Matseno Serudu (1989: 49) le Potter (1967: 27) ba re tikologo e lebane le dinako le mafelo ao ditiragalo tša sengwalo di phethagalago go tšona. Ge ba tšwela pele bare tikologo e na le makala a go fapana. Mo re tlo bolela ka tikologo re lebeletše lehlakore la lefelo ka gare ga padikopana ya Bogadi ke Petse(Madiba, 2000: 77-82). Marggraff (1994: 64) ge a hlaloša lefelo ore ke moo ditiragalo tša sengwalwa di diragalago gona , di phethagatšwa ke baanegwa.

11. Matseno (tšwelopele) Beckson le Ganz (1989:255) bobedi ba re go na le mehuta ye mebedi ya ditikologo e lego, tikologo popego le tikologokgopolo. Tikologokgopolo ke mafelo ao re ikgethelago ditswantšho tša ona mogopolong re lebeletše seemo sa ditiragalo mohlala: setšo, ditlwaelo le ditumelo tša setšhaba tsoko.Tikologo popego ke mafelo a ditiragalo ao re a bonago ka mahlo mohlala: dithokgwa,dithaba le meago . Mojalefa (1997: 27) o hlaloša gore kgopolo ye ya lefelo e ka arolwa ka dikarolo tše pedi , e lego mafelo a itšego le mafelo a ditiragalo.

12. Kakaretšo ya padikopana ya Bogadi ke Petse Ntholeng morwedi wa Manoke o be a nyalane le Mahlomola, e leng morwa wa ga Lebogo. Mahlomola e be e le mošalala lapeng, ebile a hlokomela dikgaetšedi le mmagwe. Ntholeng o fihlile gabo Mahlomola a fetolwa lekgoba, a šoma bjalo ka pokolo ebile a rogwa bošego le mosegare. O lletše go monna wa gagwe Mahlomola, a mo kgopela gore ba inyakele moo, ba tla hlomang mošhašhana gona, yena a iphetolela ka la gore, ke yena mošala lapeng, ebile o hlokometse lapa la gabo, Ntholeng o swanetše go kgotlela ditla feta le matšatši.

13. Kakaretšo ya Bogadi ke Petse Mahlomola o lekile go boledišana le ba gabo moo mmagwe a mmoditšeng tšeo a di llego mohlang wa tlala. Le ge Mahlomola a be a boletše le ba gabo, phapano le ka e tee ya sebe gona, ya ba go tšhela leswika ka meetse. Ntholeng o bone bo kaone e le go botša batswadi ba gagwe, batswadi ba gagwe ba roma ba ditshebi ga Lebogo go kgopelela ngwana khutšo. Legona go bile bjale ka mehleng, mmago Mahlomola a tswelapele ka go tlaiša Ntholeng.

14. Mafelo a itšego Mojalefa (1997:27) o re mafelo a itšego ke mafelo ao mongwadi a sa a nepišego ge a bolela ka ona , a bolele maina a ona .

15. Mafelo a it š ego Mojalefa (1997:27) o re mafelo a itego ke mafelo ao mongwadi a sa a nepi šego ge a bolela ka ona, a bolele maina a ona. Ga gabo: ke moo Ntholeng a ilego ntshe go iša taba ya gagwe ya gore o fetogile le kgoba ka lapeng la gaboMahlomola gore ba mo fe maele. Go mmago bona: Ke fao dikgaetšedi tša Mahlomola di ilego gona ka morago ga gore Mahlomola a ba botšiše gore ke ka lebaka la eng ba dutše ka phaphošing ya ditšhila. Ka lapeng : Ke moo Ntholeng a ilego a tšwa gona a kitima morago ga gore mmagoMahlomola a mo tšhele ka meetse a go bela. Ka ntle : Ke moo dikgaetšedi tša Mahlomola di bego di dutše gona ge Ntholeng a etšwa ka lapeng a kitima. Bona ba ile tlaleletša ka mantšu a mabe a gore a sepela moloi o yo hwela ga geno.

16. Mafelo a ditiragalo Mojalefa (1997: 27) o re mafelo a ditiragalo ke mafelo a tlhago ao mongwadi a bolelago maina a ona ka gare ga sengwalwa .

17. Mafelo a ditiragalo Mojalefa (1997: 27) o re mafelo a ditiragalo ke mafelo a tlhago ao mongwadi a bolelago maina a ona ka gare ga sengwalwa. Ga Manoke : Ke gabo Ntholeng, fao ba gaboMahlomola ba ilego ntshe ka morago a go kgoboketša dilo ka moka go ya go ba tsebiša gore ba nyaka go goroša Ntholeng. Ga Lebogo: Ke fao go ketekilwego monyanya wa go goroša Ntholeng. Ke moo batswadi ba Ntholeng ba rometšego ditshebi, mola mahlomola a le gona gore Gona ba kgopelela ngwana wa bona khutšo .

18. Mafelo a ditiragalo Ka moraleng: Ke moo mmago Mahlomola a ilego a humana Ntholeng asa phuthaphutha gomme a thoma go mo hlabela ma šata Ke fao dikgaet šedi tša Mahlomola ba tlogetšego dibjana tša ditšhila le marathana a borotho godimo ga tafola le fase, ka morago ga gore ba itirele teye ya goseng ba nnoši ba se ba direla mokgekolo. Ke fao Ntholeng abego a le gona, a hladia dipitša ge Mahlomola a goroga gotšwa mošomong. Ke moo Ntholeng abego a apeile morogo ka gona.

19. Mafelo a ditiragalo Ke moo mmatswale wa Ntholeng a ilego a swa monwana wa tšhupabaloi a tloša morogo woo o bego o eswa, ka morago ga gore Ntholeng a ye ka ntlong go Mahlomola Ka phapho šing ya bodulelo: Ke moo dikgaetšedi tša Mahlomola dibego di bogetše thelebišene, mongwe a ekišetša dikoša tšeo di bego dilla mo thelebišeneng mola yo mongwe a ikgabiša manala . Lapeng la gabo Mahlomola :Ke moo ditiragalo tša padikopana yee di diregalago gona ,go tloga mathomong go fihla mafelelong.

20. Thumo Mongwadi o atlegile go tšweletša lereo le la tikologo ka gare ga padikopana ye ya Bogadi ke Petse.o kgonne go tšweletša dintlha ka moka tša padikopana ye gore di tšea karolo kae.

21. Methopothušo Beckson, K, le Granz, A. 1995. Literacy Terms. New York: Noonday Press Harper Collins. Groenwald, P.S. 1993. Thutadingwalo ya Sesotho sa Leboa 3. Pretoria: Via Africa. Mojalefa, M.J. 1997. Ntlhahle ya pele(BA) Sepedi 102. Univesity of Pretoria. Madiba, M.S. (2000) ‘Bogadi ke Petse’, In: Mamabolo, M.J. (ed.) Mohlomongwe ke Thlabologo. Pretoria: Shuter & Shooter, pp.77-82 Potter, J.L. 1967. Elements of Literature. New York: Odyssey. Serudu, S.M. 1989. Koketšatsebo. Pretoria: De Jager Haum.