AP8 Q2 Week 3.docxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

AP8 Q2 Week 3

1. GRADES 1 TO 12
DAILY LESSON LOG
Paaralan: Agusan National High School Baitang: 8
Pangalan ng Guro: John Andrew Galagar Asignatura:
ARALING
PANLIPUNAN
Petsa at Oras ng Pagtuturo:September 15-19, 2025 Markahan: 2
  UNANG ARAW IKALAWANG ARAW IKATLONG ARAW IKAAPAT NA ARAW IKALIMANG ARAW
I.LAYUNIN
A.Pamantayang
Pangnilalalaman
Naipamamalas ang pag-unawa at pagpapahalaga sa hamon ng kolonyalismo at imperyalismo sa pagpapatatag ng nasyonalismo at
pagkabansa
B.Pamantayan sa
Pagganap
Nakabubuo ng mungkahing solusyon sa mga napapanahong isyung may kaugnayan sa pagpapatatag ng nasyonalismo at
pagkabansa
C.Mga Kasanayang
Pampagkatuto
Natatalakay ang mahahalagang pangyayari noong ika-15 at ika-16 siglo bago ang panahon ng paggalugad ng mga lupain
II.NILALAMAN
Paksa
MAHAHALAGANG PANGYAYARI SA DAIGDIG NOONG IKA-15 AT IKA-16 SIGLO
PAGBAGSAK NG
CONSTANTINOPLE
RENAISSANCE ANG REPORMASYON SUMMATIVE QUIZ
Layuning Pampagkatuto a.Naipaliliwanag ang
kahalagahan ng
Constantinople bilang
kabisera ng Byzantine
Empire;
b.Nakakabuo ng
konklusyon tungkol sa
epekto ng pagbagsak
ng Constantinople sa
pandaigdigang
kalakalan at Panahon
ng Pagtuklas; at
Naipakikita ang
pagpapahalaga sa
pagiging mapamaraan
at bukas sa pagbabago
sa harap ng suliranin.
a.Naipaliliwanag ang
kahulugan ng
Renaissance at ang
mga pangunahing
katangian nito
(Humanismo,
Indibidwalismo,
Sekularismo);
b.Nakikilala ang mga
pangunahing
personalidad ng
Renaissance at ang
kanilang kontribusyon
sa sining, agham, at
panitikan; at
Nakapipili ng isang
pagbabagong naganap
noong Renaissance na
pinakanakaaapekto sa
pamumuhay ngayon at
naipaliliwanag ang
dahilan kung bakit
a.Naiisa-isa ang mga
pangunahing dahilan
at pangyayari na
nagbunsod sa
Repormasyon sa
Europa;
b.Naiuugnay ang mga
pangunahing
repormador sa
kanilang mga kaisipan
at kontribusyon; at
Naipahahayag ang
sariling pananaw
tungkol sa
paninindigan ni Martin
Luther sa
pamamagitan ng
written reflection (Kung
Ako si Luther… ) na
nagpapakita ng
paggalang sa
paniniwala ng iba at
1

2.   UNANG ARAW IKALAWANG ARAW IKATLONG ARAW IKAAPAT NA ARAW IKALIMANG ARAW
iyon ang napili. pagtataya ng personal
na paninindigan.
III.
A.Sanggunian
1.Mga Pahina sa
Gabay ng Guro
2.Mga Pahina sa
Kagamitang
Pang-mag-aaral
3.Mga Pahina sa
Teksbuk
Asya at Daigdig Asya at Daigdig Asya at Daigdig
4.Karagdagang
Kagamitan
mula sa portal
ng Learning
Resource
CO Lesson Exemplar,
Kayamanan, World
Atlas, Britannica
CO Lesson Exemplar,
Kayamanan, World
Atlas, Britannica
CO Lesson Exemplar,
Kayamanan, World
Atlas, Britannica
B.Iba pang
Kagamitang
Panturo
PowerPoint, Projector,
Worksheets
PowerPoint, Projector,
Worksheets, Internet
PowerPoint, Projector,
Worksheets
IV.
A.Balik-Aral sa
nakaraang aralin
at/o pagsisimula ng
bagong aralin
Ang relihiyon at iba’t
ibang paniniwala ay
mahalagang bahagi ng
kultura ng tao.
Nakaaapekto ito sa
paraan ng pamumuhay,
pakikitungo sa kapwa,
at pag-unawa sa mundo.
Sa pag-aaral ng mga
paniniwalang ito,
mas nauunawaan natin
kung paanong
nahuhubog ang
pagkakakilanlan ng
bawat lipunan.
Aral ng Nakaraan,
Sandigan ng
Kinabukasan
Noong 1453, isang
makapangyarihang
hukbo ang nagwagi
laban sa isang lungsod
na itinuturing na tulay
ng Silangan at
Kanluran. Ang
pagbabagong ito ay
hindi lamang nagtapos
sa isang kaharian kundi
nagbukas ng pinto sa
mas malawak na
paglalakbay, pagtuklas,
at bagong pananaw na
humubog sa kasaysayan
ng daigdig.
Aral ng Nakaraan,
Sandigan ng
Kinabukasan
Ang Renaissance ay
isang makasaysayang
yugto ng muling
pagsilang ng kaalaman
at sining sa Europa,
kung saan umusbong
ang mga ideya sa
agham, teknolohiya,
at pilosopiya na
nagpabago sa
pamumuhay ng tao.
Aral ng Nakaraan,
Sandigan ng
Kinabukasan
Renaissance Real Talk:
Fact or Bluff?
Piliin ang FACT kung
totoo, at BLUFF kung
2

3.   UNANG ARAW IKALAWANG ARAW IKATLONG ARAW IKAAPAT NA ARAW IKALIMANG ARAW
Faithbook:
Iba’t Ibang Paniniwala,
Iisang Mundo
Batay sa ibinigay na
paglalarawan, tukuyin
ang relihiyon o
paniniwalang tinutukoy.
Hagia
So-QUIZ-ya
Kilalanin ang tinutukoy
sa bawat bilang.
mali.
CRAFT It Right:
Tukuyin ang Obra
at Obra-Maestro ng
Renaissance.
B.Paghahabi sa
layunin ng aralin
Kristiyanismo
Ang Kristiyanismo,
na nagsimula sa Judea,
ay lumaganap at
binigyang kalayaan ni
Constantine the Great
(Edict of Milan, 313 CE).
Paglaon, sa pamumuno
ni Theodosius I (Edict
of Thessalonica, 380
CE), ito ay ginawang
opisyal na relihiyon ng
Imperyong Romano.
Ang Pagbagsak ng
Constantinople
ay hindi lamang
nagtapos sa isang
makapangyarihang
imperyo kundi nagbukas
din ng panibagong
landas
para sa daigdig.
Pagbagsak na Nagbukas
ng Panibagong Pahina
Tukuyin kung alin ang
TOTOONG NANGYARI
sa pagbagsak ng
Constantinople.
Sa pag-usbong ng
Renaissance, natutunan
ng tao ang halaga ng
kaalaman at kalayaan
sa pag-iisip; mula rito ay
sumibol ang tapang na
hamunin ang mga
lumang paniniwala at
alamin ang
katotohanan.
C.Pag-uugnay ng mga
halimbawa sa
bagong aralin
Upang mapalakas ang
kontrol sa Silangang
bahagi ng imperyo,
itinatag ni Emperador
Constantine ang
Constantinople noong
330 CE bilang bagong
kabisera.
Dito nagsimula ang
Byzantine Empire, ang
tagapagmana ng
Silangang Imperyong
Romano. Ang pangalang
‘Byzantine’ ay mula sa
Byzantium, ang dating
pangalan
ng Constantinople
Mula sa pagbagsak ng
isang dakilang lungsod,
umusbong ang
panibagong pag-angat
ng karunungan. Ang
paglikas ng mga iskolar
mula sa Silangan,
tangan ang kanilang
mga aklat at kaisipang
klasikal, ay naglatag ng
daan tungo sa isang
panibagong yugto ng
kaalaman sa Europa.
Dahil dito, naging
malinaw sa marami ang
mga pagkukulang at
pagmamalabis ng
Simbahan, na nagbunga
ng kilusang naglalayong
baguhin ito.
3

4.   UNANG ARAW IKALAWANG ARAW IKATLONG ARAW IKAAPAT NA ARAW IKALIMANG ARAW
(ngayon ay Istanbul,
Turkey).
D.Pagtalakay ng
bagong konsepto at
paglalahad ng
bagong kasanayan
#1
Dahil sa pananalakay ng
mga barbaro, kahinaan
ng pamahalaan, at krisis
pang-ekonomiya,
BUMAGSAK ang
Kanlurang Imperyong
Romano noong 476 CE.
Sa kabila nito,
nanatiling matatag
ang Constantinople. Sa
pamumuno ni Justinian
I, narating ng Byzantine
Empire ang rurok ng
tagumpay nang muling
masakop ang ilang
dating teritoryo ng
Kanlurang Imperyo.
Ang pagbagsak ng
Kanlurang Imperyo
noong 476 CE ay
nagbukas ng Gitnang
Panahon o Medieval
Period (476–1400s),
kung saan
nangingibabaw ang
Simbahang Katolika at
naimpluwensiyahan ang
pamahalaan,
edukasyon, at kultura.
Dahil kakaunti ang
marunong bumasa, ang
mga monasteryo ang
naging sentro ng
pagkatuto, habang ang
Europa ay pinamunuan
ng mga monarko at
Mula sa paglalakbay ng
karunungan ay isinilang
ang isang
makasaysayang yugto
ng muling pagkamulat
— ang Renaissance,
sagisag ng bagong
simula para sa Europa.
RENAISSANCE
MU – Mula sa Italya
Ang Renaissance
ay nagsimula sa Italya,
kung saan muling
nabuhay ang interes sa
sining at kaalaman dahil
sa mayamang
kasaysayan ng
Imperyong Romano at
pag-unlad ng kalakalan.
LING – Muling
Pagkamulat sa Sining
at Kultura
Ang salitang
Renaissance ay hango
sa Pranses na
nangangahulugang
“muling pagsilang.”
Ito ay panahon ng
pagbabalik ng interes
sa sining, kultura,
at kaalaman ng
sinaunang Gresya at
Roma.
PAG – Pag-usbong ng
Humanismo,
Ang Repormasyon ay
tumutukoy sa kilusan
na naglalayong
repormahin ang
Simbahang Romano
Katoliko dahil sa mga
kaso ng pagmamalabis
nito.
Noong Oktubre 31,
1517, isang mongheng
Aleman na
nagngangalang Martin
Luther ang naglakas-
loob na ipaskil ang
kanyang Ninety-Five
Theses sa pintuan ng
simbahan sa
Wittenberg, Germany.
Ang dokumentong ito
ay naglalaman ng
kanyang mga reklamo
laban sa maling gawain
ng Simbahan, lalo na
ang pagbebenta ng
indulhensiya. Ang
simpleng hakbang
na ito ang naging mitsa
ng isang malaking
pagbabago sa
kasaysayan.
Hindi natuwa ang
Simbahan sa ginawa
ni Luther. Idineklara
siya ni Papa Leo X
bilang isang erehe
at siya ay itinakwil
sa pamamagitan ng
4

5.   UNANG ARAW IKALAWANG ARAW IKATLONG ARAW IKAAPAT NA ARAW IKALIMANG ARAW
maharlika sa ilalim ng
sistemang piyudal.
Sa pag-usbong ng
Gitnang Panahon,
nanatiling
makapangyarihan ang
Simbahang Katolika sa
Kanlurang Europa,
habang patuloy namang
lumalakas ang
Silangang Imperyo na
nakasentro sa
Constantinople.
Dahil sa pagkakaiba sa
wika, kultura, at
pananampalataya,
lumalim ang tensyon sa
pagitan ng Papa sa
Kanluran at ng
Patriarka sa Silangan.
Noong 1054, tuluyang
naputol ang ugnayan ng
Simbahang Katoliko
Romano sa Kanluran at
ng Eastern Orthodox
Church sa Silangan.
Ang paghihiwalay na ito,
na tinatawag na Great
Schism, ay nagbunga
ng dalawang
magkaibang sangay ng
Kristiyanismo.
Sa loob ng maraming
siglo, lumakas ang
Byzantine Empire
sa pamumuno ng mga
emperador na
nagpatibay sa relihiyon,
Indibidwalismo,
Sekularismo
Humanismo:
tumutukoy sa kilusang
intelektuwal na
nagbibigay-halaga sa
potensiyal, kakayahan,
at dignidad ng tao.
Indibidwalismo:
tumutukoy sa pilosopiya
na nagbibigay-halaga sa
dangal ng isang
indibidwal.
Sekularismo:
tumutukoy sa
pagbibigay-halaga sa
paglilinang ng
karaniwang buhay sa
halip na espiritwal na
buhay.
SI – Sinuportahan
ng mga Patron
Pinondohan ng
mayayamang pamilya
tulad ng Medici ang
mga alagad ng sining at
iskolar, na nagbigay-
daan sa paglikha ng
mga obra maestra.
LANg – Landas Patungo
sa Makabagong
Panahon
Ang Renaissance ang
nagsilbing tulay mula sa
madilim na Gitnang
Panahon patungo sa
ekskomunikasyon.
Erehe o Heretic: isang
indibidwal na tutol sa
kautusan ng simbahan
Gayunpaman, hindi siya
natinag; nanindigan siya
na ang kaligtasan ay
hindi nabibili at ang
pananampalataya ay
dapat nakabatay
sa Bibliya, hindi sa
yaman o kapangyarihan
ng tao. Ipinatawag siya
ni Emperador Charles
V sa Diet of Worms
upang bawiin ang
kanyang paninindigan,
ngunit buong tapang
niyang sinabi: ‘Narito
ako, hindi ako maaaring
umatras.’ Ang kanyang
matatag na
paninindigan ay
nagbigay-inspirasyon
sa milyon-milyon na
ipaglaban ang
katotohanan. Ayon kay
Martin Luther, ang
sinuman ay maaaring
makipag-ugnayan sa
Diyos nang direkta,
kaya’t hindi kailangan
ang pari bilang
tagapamagitan.
Naniniwala siya na ang
pananampalataya ay
dapat nakabatay
sa Bibliya, kaya’t
isinalin niya ito sa
5

6.   UNANG ARAW IKALAWANG ARAW IKATLONG ARAW IKAAPAT NA ARAW IKALIMANG ARAW
sining, at pamahalaan.
Itinayo ang Hagia
Sophia bilang simbolo
ng kapangyarihan
at pananampalataya.
Tinawag ang
Constantinople na
"Golden Apple" dahil sa
yaman, lokasyon, at
kahalagahan nito sa
kalakalan at politika.
Upang maprotektahan
ang lungsod, nagtayo
sila ng makakapal na
pader at naglagay ng
malaking kadena sa
bukana ng dagat upang
hadlangan ang paglusob
ng mga kaaway.
Noong ika-15 siglo, unti-
unting humina ang
Constantinople dahil sa
panloob na kaguluhan
at panlabas na banta.
Sa loob ng imperyo,
lumala ang krisis pang-
ekonomiya, korupsiyon,
at madalas na
pagpapalit ng pinuno na
nagdulot ng kahinaan sa
pamahalaan.
Samantala, sa labas,
patuloy na lumalakas
ang Imperyong Ottoman
na naghangad sakupin
ang lungsod bilang
sentro ng kalakalan at
kapangyarihan.
mas maliwanag na
panahon ng kaalaman,
pag-unlad, at
pagbabago.
Ang pag-usbong
ng Renaissance ay
isinulong ng mga
tagasuporta na naglaan
ng yaman at
impluwensya upang
maisulong ang sining at
kaalaman.
Mga Tagapagtaguyod
ng Renaissance sa Italy
Kilalanin ang mga
pangunahing
personalidad ng
Renaissance batay sa
kanilang larawan at
tanyag na obra.
Kilala bilang Ama ng
Humanismong
Renaissance, isinulong
niya ang pag-aaral
ng literaturang Greko
sa pamamagitan ng
pagsasalin ng mga
manuskrito sa Latin.
Francesco Petrarch
May-akda ng
Decameron,
isang koleksiyon ng mga
kuwento na isinulat
upang magbigay-aliw
sa panahon ng bubonic
plague.
Giovanni Boccaccio
wikang Aleman upang
maunawaan ng lahat.
Ang kanyang mga ideya
ay nagbunga ng
Protestantismo
at pagkakahati ng
Simbahan, kung saan
ang mga tagasunod niya
ay tinawag na Lutheran.
Nagustuhan ng mga
prinsipe ng Alemanya
ang mga ideya
ni Martin Luther kaya
isinara nila ang mga
monasteryo ng Katoliko
at nangibabaw na ang
simbahang Lutheran sa
hilagang Germany.
Sinikap ni Charles V,
emperador ng Banal na
Imperyong Romano, na
ibalik ang Katolisismo
sa pamamagitan ng
digmaan, at bagama’t
nagtagumpay siya sa
labanan noong 1547,
bigo siyang mapabalik
ang pananampalataya
ng mga mamamayan
sa Simbahang Katoliko.
Dahil dito, nilagdaan
ang Peace of Augsburg
noong 1555, na
nagbigay kapangyarihan
sa bawat pinuno na
pumili ng relihiyon ng
kanyang estado —
Katoliko o Protestante
ayon sa prinsipyong
“cuius regio, eius
6

7.   UNANG ARAW IKALAWANG ARAW IKATLONG ARAW IKAAPAT NA ARAW IKALIMANG ARAW
Noong 1453,
pinamunuan
ni Sultan Mehmed II,
kilala bilang “Mehmed
the Conqueror,” ang
isang malawakang
pagkubkob sa
Constantinople na
tumagal ng halos
dalawang buwan.
Gumamit siya ng
makabagong
estratehiya: malalaking
kanyon upang gibain
ang makakapal na
pader, mahigpit na
blockade sa dagat at
lupa, at isang
mapanlikhang taktika
kung saan inihatak ang
mga barko sa lupa
upang makalusot sa
Golden Horn
na mahigpit na
binabantayan.
Sa kabila ng matapang
na paglaban ng huling
emperador na si
Constantine XI
Palaiologos, bumagsak
ang lungsod noong
Mayo 29, 1453.
Isang eskultor na
nagbalik ng klasikal na
anyo at makatotohanang
ekspresyon sa kanyang
mga obra, kabilang ang
estatwa ni David.
Donatello
Isang pintor, imbentor,
at siyentista na lumikha
ng mga obra tulad ng
Mona Lisa at The Last
Supper, na nagpapakita
ng kanyang malawak na
interes at obserbasyon.
Leonardo da Vinci
Pintor at eskultor na
tanyag sa kisame ng
Sistine Chapel at sa
marmol na
eskulturang La Pieta.
Michelangelo
May-akda ng The
Courtier, na
naglalarawan ng
katangian ng isang
perpektong
Renaissance Man at
Woman.
Baldassare Castiglione
Isa sa mga unang
babaeng pintor na
nakilala sa Renaissance;
tanyag sa The Game of
Chess, isang obra na
nagpapakita ng kanyang
talento sa pagpipinta ng
religio” (ang relihiyon
ng pinuno ang susundin
ng nasasakupan).
Mga Sanhi ng
Repormasyon:
Sekularismo at
Indibidwalismo –
Sinimulang
kuwestiyunin at
batikusin ng mga
mamamayan ang
Simbahang Katoliko na
sa kanilang pakiwari ay
naging materyoso na at
tiwali.
Tinuligsa ng mga
mamamayan ang
Simbahan dahil sa
tinatawag na
indulhensiya. Ang
paraang ito ay katumbas
ng pagbabayad ng tao
upang mapatawad sa
kanyang mga
pagkakasala at
makapunta sa langit.
Panghihimasok
sa buhay sekular –
Hindi nagustuhan ang
pagiging
makapangyarihan ng
mga opisyal ng
Simbahan sa kaisipang
ginagawa lamang nila ito
para sa kanilang sariling
kapakinabangan.
7

8.   UNANG ARAW IKALAWANG ARAW IKATLONG ARAW IKAAPAT NA ARAW IKALIMANG ARAW
portrait.
Sofonisba Anguissola
E.Pagtalakay ng
bagong konsepto at
paglalahad ng
bagong kasanayan
#2
Implikasyon ng
Pagbagsak ng
Constantinople
BYZANTINE EMPIRE
NATAPOS
Nagtapos ang
pamamayani ng
Imperyong Romano sa
Silangan at nagbago ang
balanse ng
kapangyarihan sa
Europa at Asya.
Nawalan ng sentro ang
Eastern Orthodox
Church, at lumaganap
ang takot sa Europa sa
patuloy na paglawak ng
kapangyarihan ng mga
Muslim.
PAG-ANGAT NG
IMPERYONG OTTOMAN
Naging
makapangyarihan ang
Imperyong Ottoman.
Nakuha nila ang yaman,
rutang pangkalakalan,
at prestihiyo ng lungsod.
Ginawang moske
ang Hagia Sophia,
na naging simbolo ng
tagumpay ng Islam sa
dating Kristiyanong
teritoryo.
GINAMBALA ANG
KALAKALAN
Nahinto ang dating ruta
Ang Renaissance ay
nagdulot din ng
malalaking pagbabago
sa politika, lipunan, at
ekonomiya ng Europe.
Mga Pagbabagong
Ibinunsod ng
Renaissance
PAGBABAGONG
POLITIKAL
Dahil sa humanismo,
indibidwalismo, at
sekularismo, naging
mas kritikal ang
pananaw ng tao sa
Pamahalaan at
Simbahan. Nagsimula
ang paghihiwalay ng
pamahalaan at
relihiyon, at lumakas
ang kapangyarihan
ng mga monarka na
nagtayo ng
sentralisadong
pamahalaan at hukbo.
Sa halip na digmaan,
ginamit ang diplomasya
upang mapanatili
ang kapayapaan.
PAGBABAGONG
SOSYOKULTURAL
Bumagsak ang
piyudalismo at lumitaw
ang sekular at rasyonal
Bukod kay Martin
Luther, may iba pang
repormador na
nagpalakas ng
Protestantismo sa
Europa.
John Calvin
Teologo na nagtatag ng
Calvinism, na nagtuturo
ng predestination (alam
na ng Diyos kung sino
ang maliligtas bago pa
man ipanganak).
Huldrych Zwingli
Pari mula Zurich na
naging pangunahing
tinig ng Repormasyon sa
Switzerland.
John Knox
Scottish na
nagpalaganap ng ideya
ni Calvin sa Scotland at
nagtatag ng
Presbyterianism.
Repormasyong Ingles
Noong una, masugid
na Katoliko si Henry
VIII at ginawaran pa ng
Papa ng titulong
Defender of the Faith.
Ngunit nang tumanggi
ang Papa na ipawalang-
bisa ang kanyang kasal
kay Catherine of Aragon
8

9.   UNANG ARAW IKALAWANG ARAW IKATLONG ARAW IKAAPAT NA ARAW IKALIMANG ARAW
ng kalakalan sa pagitan
ng Europa at Asya, lalo
na sa pampalasa, kaya
napilitan ang mga
Europeo na maghanap
ng bagong ruta.
SIMULA NG PANAHON
NG PAGTUKLAS AT
Kolonisasyon
Ang paghahanap ng
bagong ruta ng
kalakalan ay nagbunsod
sa Panahon ng
Pagtuklas. Nadiskubre
ang mga bagong lupain,
nagsimula ang
kolonisasyon,
at lumawak ang
pandaigdigang
kalakalan. Ito rin ang
simula ng paglawak ng
impluwensiyang
Europeo sa buong
mundo.
Ambag ng mga
Griyegong Iskolar sa
Renaissance
Maraming iskolar mula
sa Constantinople ang
lumipat sa Kanlurang
Europa dala ang
kanilang mga
manuskrito at
kaalaman. Ito ay naging
mahalagang salik sa
pagsibol ng Renaissance
sa Italy, na nagbigay-
daan sa muling
pagsilang ng sining,
na pananaw.
Bagama’t nanatiling
makapangyarihan
ang Kristiyanismo,
umusbong ang mga
ideya sa labas
ng relihiyon at
pinahalagahan ang
talento ng indibidwal, na
nagpasigla sa sining at
agham.
PAGBABAGONG PANG-
EKONOMIYA
Lumawak ang kalakalan
at umunlad ang mga
lungsod-estado.
Muling binuksan ng
China ang Silk Road, na
nagpasigla sa kalakalan.
Ang Florence, Genoa,
Milan, at Venice ang
naging sentro ng
kalakalan. Bagama’t
malayo sa ruta,
umunlad ang Florence
bilang sentro ng
pagbabangko sa
pamumuno ni Cosimo
de Medici.
Paglaganap ng
Renaissance
sa Labas ng Italy
Noong 1450,
nagsimulang lumaki ang
populasyon sa Europe.
Mabilis ding umunlad
ang mga lungsod sa
—dahil hindi siya
nagkaroon ng anak na
lalaki rito—pinili niyang
humiwalay sa
Simbahang Katoliko. Sa
bisa ng Act of
Supremacy (1534),
itinuring siya bilang
kataas-taasang pinuno
ng Church of England,
at dito nagsimula ang
opisyal na paghihiwalay
ng Inglatera sa Roma.
Matapos ang pamumuno
ni
Henry VIII, ang kanyang
mga anak ang
nagpatuloy sa trono. Si
Edward VI, anak ni
Jane Seymour, ang
unang nagmana na
nagpatibay ng
Protestantismo sa
England. Ngunit
maagang namatay sa
edad na 15 si Edward
VI, kaya’t humalili sa
kanya ang kapatid na si
Mary I, anak ni
Catherine of Aragon.
Bilang isang debotong
Katoliko, agad niyang
ibinalik ang
kapangyarihan ng Papa
at ang Katolisismo sa
bansa. Naging mahigpit
siya laban sa mga
Protestante, dahilan
upang makilala siya
bilang “Bloody Mary.”
9

10.   UNANG ARAW IKALAWANG ARAW IKATLONG ARAW IKAAPAT NA ARAW IKALIMANG ARAW
agham, at pilosopiya.
KULTURAL NA
PALITAN NG
KRISTIYANO AT
MUSLIM
Sa kabila ng tensyon,
nagkaroon ng palitan
ng sining, ideya, at
teknolohiya sa pagitan
ng mga Muslim
at Kristiyano. Ang
interaksiyong ito ay
nagpayaman sa
kabihasnan ng parehong
panig at nagbukas ng
daan sa mas malawak
na pag-unawa sa
kultura ng bawat isa.
pagtatapos ng Hundred
Years War sa pagitan ng
France at England
noong 1453.
Dahil sa suporta ng
mayayamang
negosyante, naging
sentro ng sining ang
Flanders sa Hilagang
Europa. Si Jan van
Eyck ang nagpasimula
ng paggamit ng oil
painting, na nagbigay-
buhay sa mas
makatotohanang sining.
Umabot sa rurok
ang sining ng Flemish sa
obra ni Pieter Bruegel
na The Fight Between
Carnival and Lent
(1559), na naglarawan
ng tunay na buhay ng
tao.
Samantala, sa France,
inanyayahan ni
Haring Francis I si
Leonardo da Vinci
at iba pang Italyano
upang pagandahin ang
Palace of Fontainebleau
na ginawang museo ng
sining ng Renaissance.
Sa Germany, sumikat
si Albrecht Dürer bilang
isang henyo ng sining -
kilala sa kanyang
kahanga-hangang
Pagkaraan ng
kamatayan ni Mary I,
humalili sa trono si
Elizabeth I, anak ni
Anne Boleyn. Dahil
determinado si Elizabeth
na maibalik sa
Protestantismo ang
England, muling ibinalik
ng parliyamento ang
Simbahang Anglican sa
estado. Pinagsikapan ni
Elizabeth na gawing
katanggap-tanggap ang
simbahan para sa
Katoliko at Protestante.
Bagama’t Protestante
ang Anglican Church,
pinanatili ni Elizabeth I
ang ilang Katolikong
tradisyon upang
mapanatili ang
pagkakaisa. Sa
pamamagitan nito
nagawan ng paraan ni
Elizabeth I na
maparanas sa mga
Ingles ang katahimikan
sa England.
Sa kanyang pamumuno,
tinamasa ng bansa ang
gintong panahon ng
politika, ekonomiya, at
kultura na tinawag na
Elizabethan Age. Dahil
hindi siya nag-asawa o
nagkaroon ng anak,
nakilala siya bilang
10

11.   UNANG ARAW IKALAWANG ARAW IKATLONG ARAW IKAAPAT NA ARAW IKALIMANG ARAW
woodcut at
makatotohanang
likhang relihiyoso.
Samantala, sa England,
umusbong ang makulay
na Elizabethan Age
(1558–1603), isang
gintong panahon
ng sining at panitikan
na pinangunahan ng
walang kapantay na
manunulat,
si William Shakespeare.
Kontribusyon ng
Renaissance sa
Daigdig:
Pagpapahalaga sa
dignidad
Pamantayan ng
sining
Pagkakaiba ng
sekular at
relihiyoso
Panitikan sa
sariling wika
Printing press
Pagbabagong
panlipunan
“The Virgin Queen.”

F.Paglinang sa
Kabihasaan (Tungo
sa Formative
Assessment)
ConsTANONG at Sagot:
The Byzantine Challenge
Tukuyin ang mga
sumusunod.
Mukha ng Muling
Pagsilang
Itugma ang bawat
personalidad ng
Renaissance
sa kanilang tanyag na
obra o kontribusyon.
Art on the Go: From
Italy to the World
Iugnay ang mga
Reform & Inform:
Unlock the Truth!
Tukuyin ang mga
sumusunod.
Reform & Match:
Pair the Movers of
Change
Iugnay ang nasa Hanay
A sa tamang sagot sa
Hanay B.
11

12.   UNANG ARAW IKALAWANG ARAW IKATLONG ARAW IKAAPAT NA ARAW IKALIMANG ARAW
personalidad sa
kanilang mga ambag.
G.Paglalapat ng aralin
sa pang-araw-araw
na buhay
Kapag Sarado ang
Ruta, Bukas ang
Pagkakataon
Noong 1453, nang
sakupin ng Ottoman
ang Constantinople at
mahigpit na kinontrol
ang Silk Road,
napilitan ang mga
Europeo na maghanap
ng bagong ruta, na
naging simula ng
Panahon ng Pagtuklas at
pagtuklas ng mga
bagong lupain.
Alam nyo ba?
Kung hindi bumagsak
ang Constantinople,
maaaring naantala ang
pagtuklas nina
Columbus sa Amerika,
Vasco da Gama
sa India, at Magellan sa
Pilipinas!
Ano ang ginawa ng
mga Europeo nang
masara ang dating
ruta?
Ano ang ipinapakita
nito tungkol sa
kahalagahan ng
pagiging
mapamaraan?
SITWASYON:
Isang araw, biglang
MULING PAGSILANG
sa Ating Panahon
✨ Alam nyo ba?
Noong Renaissance,
humina ang
kapangyarihan ng
Simbahan, bumagsak
ang piyudalismo, at
lumago ang kalakalan.
Dahil dito, nagsimula
ang paghihiwalay
ng pamahalaan at
relihiyon, nagkaroon
ng mas pantay na
lipunan, at lumawak
ang oportunidad para sa
edukasyon, negosyo, at
sining.
Kung wala ang mga
pagbabagong ito, baka
wala tayong modernong
gobyerno, paaralan, o
sistemang pang-
ekonomiya na
tinatamasa natin
ngayon.
?????? Ngayon, isipin ninyo:
alin sa mga
pagbabagong ito ang
pinakanakaaapekto pa
rin sa buhay mo
ngayon?
Kung Ako Si Luther:
Kakayanin Ko bang
Lumaban?
Isa sa matinding
pagtutol ni Martin
Luther ay laban sa
pagbebenta ng
indulhensiya — ang
kapatawaran ng
kasalanan kapalit ng
pera. Para kay Luther,
ang tunay na
kapatawaran ay
nagmumula sa
pananampalataya at
pagsisisi, hindi sa
pagbili ng sulat ng
kapatawaran.
Ano ang pananaw mo sa
posisyon ni Luther?
Sang-ayon ka ba? Bakit?
Ano ang idadagdag o
babaguhin mo sa
kanyang ideya?
Paano nakaapekto ito sa
pananampalataya at
lipunan ngayon?
Kung ikaw ay German
noon, susuportahan mo
ba siya?
12

13.   UNANG ARAW IKALAWANG ARAW IKATLONG ARAW IKAAPAT NA ARAW IKALIMANG ARAW
nasira ang internet sa
bahay at may
kailangang ipasa na
gawain sa paaralan.
Paano mo malulutas ang
sitwasyong ito upang
maipagpatuloy ang iyong
pag-aaral? Ano ang mga
alternatibong paraan na
maaari mong gawin?
H.Paglalahat ng
Aralin
Constantin -no-more
Blanks that Changed
the World
Punan ang patlang ng
tamang sagot.
Muling Pagsilang,
Punan ang Kulang
Punan ang patlang ng
tamang sagot.
Paki-Reform mo nga
ito.
Punan ang patlang ng
tamang sagot.
I.Pagtataya ng Aralin
Choose Your Route:
Kasi Sarado ang
Constantinople
Piliin ang letrang
tamang sagot.
Rena-Signs:
Mga Bakas ng
Renaissance sa Mundo
Piliin ang letra ng
tamang sagot.
Choose and Re-Form
Piliin ang letra ng
tamang sagot.
J.Karagdagang
gawain para sa
takdang-aralin at
remediation
PAGBAGSAK NG
CONSTANTINOPLE
RENAISSANCE ANG REPORMASYON
V.MGA TALA c.Naipaliliwanag ang
kahalagahan ng
Constantinople bilang
kabisera ng Byzantine
Empire;
d.Nakakabuo ng
konklusyon tungkol sa
epekto ng pagbagsak
ng Constantinople sa
pandaigdigang
kalakalan at Panahon
ng Pagtuklas; at
Naipakikita ang
pagpapahalaga sa pagiging
mapamaraan at bukas sa
pagbabago sa harap ng
suliranin.
c.Naipaliliwanag ang
kahulugan ng
Renaissance at ang
mga pangunahing
katangian nito
(Humanismo,
Indibidwalismo,
Sekularismo);
d.Nakikilala ang mga
pangunahing
personalidad ng
Renaissance at ang
kanilang kontribusyon
sa sining, agham, at
panitikan; at
Nakapipili ng isang
pagbabagong naganap
noong Renaissance na
c.Naiisa-isa ang mga
pangunahing dahilan
at pangyayari na
nagbunsod sa
Repormasyon sa
Europa;
d.Naiuugnay ang mga
pangunahing
repormador sa
kanilang mga kaisipan
at kontribusyon; at
Naipahahayag ang
sariling pananaw tungkol
sa paninindigan ni Martin
Luther sa pamamagitan ng
written reflection (Kung
Ako si Luther… ) na
nagpapakita ng paggalang
13

14.   UNANG ARAW IKALAWANG ARAW IKATLONG ARAW IKAAPAT NA ARAW IKALIMANG ARAW
pinakanakaaapekto sa
pamumuhay ngayon at
naipaliliwanag ang dahilan
kung bakit iyon ang napili.
sa paniniwala ng iba at
pagtataya ng personal na
paninindigan.
VI.PAGNINILAY
A.Bilang ng mag-aaral
na nakakuha ng 80%
sa pagtataya
B.Bilang ng mag-aaral
na nangangailangan
ng iba pang gawain
para sa remediation
C.Nakatulong ba ang
remedial? Bilang ng
mag-aaral na
nakaunawa sa aralin.
D.Bilang ng mga mag-
aaral na
magpapatuloy sa
remediation?
E.Alin sa mga
istratehiyang
pagtuturo ang
nakatulong ng lubos?
Paano ito nakatulong?
F.Anong suliranin ang
aking naranasan na
nasolusyunan sa
tulong ng aking
punungguro at
superbisor?
G.Anong kagamitang
panturo ang aking
nadibuho na nais
kong ibahagi sa mga
kapwa ko guro?
Inihanda: Pinagtibay:
JOHN ANDREW GALAGAR
TEACHER I
JIFFREY A. GANAS
MASTER TEACHER I
14