grade 10 second quarter lesson sa Edukasyon s Pagpapakato tumutukoy sa unang aralin tungkol sa pagsusuri ng makataong kilos. ito ay ginawa at pinaghirapan ni Binibining Saradpon upang makatulong sa pag tuturo at para maging instrumento ng pagkatuto ng mga batang nasa ika-sampung baitang ng junio...
grade 10 second quarter lesson sa Edukasyon s Pagpapakato tumutukoy sa unang aralin tungkol sa pagsusuri ng makataong kilos. ito ay ginawa at pinaghirapan ni Binibining Saradpon upang makatulong sa pag tuturo at para maging instrumento ng pagkatuto ng mga batang nasa ika-sampung baitang ng junior high school.
Size: 41.58 MB
Language: none
Added: Sep 01, 2025
Slides: 63 pages
Slide Content
Aralin 1: Pagsusuri ng Makataong Kilos
Paunang Pagtataya Uring Papili (Multiple Choice) Panuto : Basahing mabuti at unawain ang bawat pangungusap o tanong . Piliin ang wastong sagot , isulat sa inyong google document ang letra / titik nito para sa malayang talakayan . (1 puntos ang bawat isa)
Ito ang kilos na masasabing walang aspeto ng pagiging mabuti o masama kaya walang pananagutan ang tao kung naisagawa ito ; ilan sa halimbawa ay paghinga , pagtibok ng puso , pagkurap ng mga mata at iba pa. A. Galaw ng Tao B. Kilos ng Tao C. Makataong Kilos D. Tanging Kilos
Dito ginagamit ang kilos- loob na lalong nagpapalakas ng isang makataong kilos upang maging tunay na mapanagutan . Anong elemento sa proseso ng eksepsiyon at kabawasan ng pananagutan ang inilalarawan ? A. Pag- iisip ng paraan na makarating sa layunin B. Paglalayon C. Pagpili ng pinakamalapit na paraan D. Pagsasakilos ng paraan
3. Ayon kay Aristoteles, may_______ uri ng kilos ayon sa kapanagutan . A. Dalawa (2) B. Lima (5) C. Tatlo (3) D. Walo (8)
Ito ang kilos na resulta ng kaalaman , ginamitan ng isip at kilos- loob kaya’t may pananagutan ang tao sa pagsasagawa o pagsasabuhay nito . A. Asal ng Tao B. Makataong Kilos C. Natatanging Kilos D. Ugali ng Tao
Ang uri ng kilos kung saan may lubos na pagkaunawa sa kalikasan at kahihinatnan nito ang isang tao . A. Di Kusang-Loob B. Kusang-Loob C. May Kusang-Loob D. Walang Kusang-Loob
II. Pagpapaliwanag (Essay) (5 puntos) Alin ang Tama ? Ang kilos ng tao (act of man) ay maaaring maging makataong kilos (human act) o ang makataong kilos (human act) ay maaaring maging kilos ng tao (act of man) ? Ipaliwanag .
Paano nga ba nahuhubog ang pagkatao ng tao ? Paano niya ginagamit ang mga salik na nabanggit sa pagsisikap niyang magpakatao ?
Ayon kay Agapay , nakasalalay sa uri ng kilos na ginagawa ng tao ang kaniyang magiging pagkatao sa mga susunod na araw . Ito ang magbibigay patunay kung taglay niya ang kontrol at pananagutan sa sarili .
Gawain sa Pagkatuto Bilang 1: Basahin at suriin ang mga sitwasyon . Sitwasyon 1. Sinabihan si Ryan ng kaniyang guro na siya ang mamumuno sa kanilang grupo sa paggawa ng isang video ad para sa kanilang klase . Lingid sa kaniyang kaalaman na may iba na palang napili ang kaniyang guro na gumawa ng nasabing video ad. Napahiya si Ryan sa kaniyang mga kaklase at kagrupo . Dapat bang magalit si Ryan sa kaniyang guro dahil pinahiya siya nito ? Bakit? Ipaliwanag .
Sitwasyon 2. Nakita at nabasa ni Jovanie ang isang pamamahiyang post ng isang kaklase patungkol sa isa pang kaklase sa social media. Dahil sa takot na baka madamay sya , hindi niya ito isinumbong sa kinauukulan . Mapapanagot ba si Jovanie sa kaniyang pananahimik ? Bakit ? Ipaliwanag .
Sitwasyon 3. Nagbilin kay Normina ang kaniyang ina na sabihan ang kaniyang ate na magluto ng tanghalian . Biglaang nagyaya ang mga kaibigan niya na mag-ML (Mobile Legends) sila kung kaya nakalimutan niyang sabihan ang kaniyang ate. May pananagutan ba si Normina sa maaaring kahinatnan dahil hindi nito nasabi ang ipinagbilin sa kaniya ? Ipaliwanag .
Uri ng Kilos ng Tao (Aristoteles) Kilos ng Tao (Act of Man) Makataong Kilos (Human Act) mga kilos na ngaganap sa tao . likas ( natural ) sa tao o ayon sa kaniyang kalikasan bilang tao at hindi ginagamitan ng isip at kilos- loob . isinagawa ng tao nang may kaalaman , kalayaan , at pagkukusa . resulta ng kaalaman , ginamitan ng isip at kilos- loob kaya’t may pananagutan ang tao sa pagsasagawa nito .
Kilos ng Tao (Act of Man) Makataong Kilos (Human Act) masasabing walang aspeto ng pagiging mabuti o masama kaya walang pananagutan ang tao kung naisagawa ito . Halimbawa : biyolohikal at pisyolohikal na kilos na nagaganap sa tao ------ 1) paghinga , 2) pagtibok ng puso , 3) pagkurap ng mata , 4) paghikab , 5) pagkaramdam ng sakit mula sa isang sugat , at iba pa. karaniwang tinatawag itong kilos na niloob , sinadya at kinusa sapagkat isinasagawa ito ng tao sa panahon na siya ay responsable . Alam niya ang kaniyang ginagawa at ninais niyang gawin . gawain na malayang pinili mula sa paghuhusga at pagsusuri ng konsiyensiya . Pananagutan ng taong nagsagawa ng makataong kilos ang bunga ng kaniyang piniling kilos. Kung mabuti ang kilos, ito ay katanggap-tanggap . Kung masama ang kilos, ito naman ay kahiya -hiya at dapat pagsisihan .
Sa madaling salita , ang isang kilos ay magiging kilos ng tao (act of man) kung ang kilos na ito ay kasama sa kaniyang kalikasan (nature) at hindi niya ginagamitan ng isip o kilos- loob .
Ang isang kilos naman ay magiging makataong kilos (human act) kung ang kilos na ito ay ginagamitan ng isip at kilos- loob .
Ang pananagutan ay nararapat na may kaalaman at kalayaan sa piniling kilos upang masabing ito ay pagkukusang kilos ( voluntary act ).
Ang bigat ( degree ) ng pananagutan sa kinakaharap na sitwasyon ng isang makataong kilos ay nakabatay sa bigat ng kagustuhan o pagkukusa . Ang mga ito ay nasa lalim ng kaalaman at kalayaan ( degree of willfulness o voluntariness ) na tinatamasa .
Gawain sa Pagkatuto Bilang 2: Pag- isipan , pagnilayan at pumili kung alin ang tama sa dalawang pangungusap . Kopyahin at ipaliwanag ito sa iyong kwaderno . (10 puntos) Alin ang Tama ? A. Ang kilos ng tao (act of man) ay maaring maging makataong kilos (human act). B. Ang makataong kilos (human act) ay maaring maging kilos ng tao (act of man).
Kusang-Loob Di Kusang-Loob Walang Kusang-Loob ang kilos na may kaalaman at pagsang-ayon . may paggamit ng kaalaman ngunit kulang ang pagsang-ayon . ang tao ay walang kaalaman kaya’t walang pagsang-ayon sa kilos. Uri ng Kilos ayon sa Kapanagutan (Aristoteles)
Kusang-Loob Di Kusang-Loob Walang Kusang-Loob ang gumagawa ng kilos ay may lubos na pagkaunawa sa kalikasan at kahihinatnan nito . makikita ito sa kilos na hindi isinagawa bagaman may kaalaman sa gawain na dapat isakatuparan . hindi pananagutan ng tao dahil hindi niya alam kaya’t walang pagkukusa o boluntaryong pagkilos .
Aristoteles – “ang kilos o gawa ay hindi agad mahuhusgahan kung masama o mabuti ”
Sto . Tomas de Aquino – “ hindi lahat ng kilos ay obligado ”
1.) Paglalayon Kasama ba sa ninanais ang kinalabasan ng isang makataong kilos? Nasa sa kanya ang kapanagutan ng kilos kung sa kabuuan ng paglalayon ay nakikita ng tao ang isang masamang epekto ng kilos. Elemento sa Proseso ng Eksepsiyon at Kabawasan ng Pananagutan (Aristoteles)
2) Pag- iisip ng paraan na makarating sa layunin . Ang pamamaraan ba ay tugma sa pag-abot ng layunin at hindi lamang kasangkapan sa pag-abot ng naisin ? Dito ay ginagamit ang tamang kaisipan at katuwiran .
3) Pagpili ng pinakamalapit na paraan . Nagkaroon ba ng kalayaan sa mga opsiyon na pagpipilian o pinili lamang ang mas nakabubuti sa iyo na walang pagsasaalang-alang sa maaaring epekto nito ? Iniwasan mo ba ang pagpipilian / opsiyon na mas humihingi ng masusing pag-iisip ? Ang lahat ba ay bumabalik lamang sa pansariling kabutihan na hindi nagtataguyod ng kabutihan ng iba ?
4) Pagsasakilos ng paraan . Dito ay ginagamit ang kilos- loob na lalong nagpapalakas ng isang makataong kilos upang maging tunay na mapanagutan . Ang pagkilos sa pamamaraan ay ang paglalapat ng pagkukusa na tunay na magbibigay ng kapanagutan sa kumikilos .
Gawain sa Pagkatuto Bilang 5: Gamit ang talahanayan , tukuyin kung ang kilos sa unang hanay ay nagpapakita ng presensiya ng Isip , Kilos- loob , at kung ito ay Mapanagutang Kilos . Lagyan ng tsek (/) kung ang kilos ay ginamitan ng isip , kilos- loob , at mapanagutan , at ekis (X ) naman kung hindi . Kopyahin at sagutan ito sa iyong kwaderno .
Mga Kilos at Gawain ng Tao Isip Kilos– loob Mapanagutang Kilos Paliwanag 1. Pagdala ng drayber ng taxi sa ospital sa kaniyang matandang pasahero na inatake sa puso
Mga Kilos at Gawain ng Tao Isip Kilos– loob Mapanagutang Kilos Paliwanag 2. Pagsauli nang sobrang sukli sa tindera sa palengke
Mga Kilos at Gawain ng Tao Isip Kilos– loob Mapanagutang Kilos Paliwanag 3. Paghikab ng malakas na hindi tinatakpan ang bibig
Mga Kilos at Gawain ng Tao Isip Kilos– loob Mapanagutang Kilos Paliwanag 4. Pagsasalita habang natutulog
Mga Kilos at Gawain ng Tao Isip Kilos– loob Mapanagutang Kilos Paliwanag 5. Pagsigaw dahil sa pagkagulat sa paputok
Karagdagang Gawain Bilang 1: Pagkatapos ng malayang talakayan , sino nga ba ang tao ? Lapatan ng maikling pagpapaliwanag kung ano ang mga batayan kung bakit dapat ang tao ay gumalang sa dignidad ng tao at bakit siya inaasahan para sa makataong kilos. Ang TAO ay natatangi dahil … _________________________________________ _________________________________________
Ang ISIP ay… _______________________________________________________________ Ang KILOS-LOOB ay… _______________________________________________________________
Ang HUMAN ACTS ay… ________________________________________________________________________ Ang ACTS OF MAN ay… __________________________________________________________________________________________
Pagbabalik-Tanaw “A Simple Act of Caring Creates an Endless Ripple that Comes Back to You”…
Gawain sa Pagkatuto Bilang 3: Sagutin ang sumusunod na tanong batay sa iyong nabasa . Isulat ang sagot sa iyong kwaderno . 1. Anu- ano ang mga kilos na maituturing na makatao at dapat mapanagutan ? Ipaliwanag . ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2. Sa tatlong uri ng kilos na maituturing na makatao , alin ang karapat-dapat panagutan ? Bakit? ____________________________________________________________________________________________________________________________________
3. Kailan natin matutukoy na ang gawain o kilos ng tao ay hindi makakapanagot sa masamang epekto ng makataong kilos? Ipaliwanag . _________________________________________________________________________________________________________
4. Ang layunin ba ng kilos ay batayan din sa paghusga kung ang kilos ay mabuti o hindi mabuti ? Pangatwiranan . ____________________________________________________________________________________________________________________________________
Gawain sa Pagkatuto Bilang 4: Mula sa iyong mga natutuhan sa aralin , tapusin ang sinimulang pangungusap upang mabuo ang Batayang Konsepto . Isulat ang iyong sagot sa google document. Anumang uri ng tao ang isang indibiduwal ngayon at kung magiging anong uri siya ng tao sa mga susunod na araw , ay nakasalalay sa ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2. Anumang kilos, kahit na ito pa ay _________________________________________ ____________________________ kung ito ay humantong sa paggamit ng isip o may kasamang pagpapasya o pagdedesisyon , ito ay _________________________________________________________________________________.
3. Ang pananagutan ay nararapat na may kaalaman at kalayaan sa piniling kilos upang masabing _____________________________________________________________________________________________________________________ _______________________________________.
Gawain sa Pagkatuto Bilang 6: Ipaliwanag ang iyong gagawin kung maharap ka sa mga sitwasyon na nakatala sa ibaba . Isulat ang iyong sagot sa kwaderno .
1. Sa isang pangkatang gawain , hinati kayo ng guro na may tig- aapat na miyembro sa bawat pangkat . Ngunit may isa kayong kaibigan na nais lumipat at sumama sa inyong pangkat .
2. May napulot kang cellphone sa tricycle na sinasakyan mo.
3. May mali sa panuto ng guro at maaaring mamali kayo sa pagsagot .
4. Nalaman mo na may kasintahan na ang nakababata mong kapatid .
Gawain sa Pagkatuto Bilang 7: Punan ang talahanayan ayon sa hinihinging impormasyon . Isulat ang iyong sagot sa kwaderno . Alalahanin ang mga pangyayari sa buhay mo kung saan may mga tao kang nasaktan ( maaaring dahil sa kapabayaan mo o dahil sa pansariling kabutihan lang ang inisip mo ). Isulat ang mga sitwasyon g ito sa unang kolum at sino ang kapwang nasaktan sa ikalawang kolum .
Magtala sa ikatlong kolum ng mga hakbang upang ayusin ang mga pagkakataong may nasirang tiwala , samahan , o ugnayan sa pagitan mo at ng iyong magulang , kapatid , kaibigan , kaklase , o kapit-bahay .
Gawain sa Pagkatuto Bilang 7: Sitwasyon kung saan may nasaktan akong kapwa Kapwang nasaktan ( Halimbawa : Magulang at iba pa) Mga Hakbang upang aking maayos ang ugnayan 1. 2. 3.
Pagbuo ng Mahalagang Kaisipan Buuin ang mahalagang kaisipan . Gawin ito sa iyong kwaderno . Kailangang maging maingat ang tao sa paggawa ng ________________ sapagkat ang mga ito ay maaaring maging isyung moral o etikal . Ito ay dahil ang nasabing kilos ay ginagawa nang may pang- unawa at pagpipili kung kaya ito ay may kaakibat na ______________________ ( accountability ).
Ang isang kilos na ginagawa ng tao ay magiging _____________ kung ito ay kasama sa kaniyang kalikasan at hindi niya ginagamitan ng isip at kilos- loob . Ang isang kilos naman ay magiging ________________________ kung ito ay ginagamitan ng isip at kilos- loob . Samakatwid , anumang kilos, kahit na ito pa ay _______________ na kilos kung ito ay humantong sa paggamit ng isip o may kasamang pagpapasya o pagdedesisyon , ito ay maituturing na makataong kilos (human act) .
Karagdagang Gawain Bilang 2: “The Joy of Giving-Sharing”
Takdang – Aralin Hahatiin ng guro ang klase sa apat (4) na pangkat . Ang bawat pangkat ay magpapakita ng isang maikling palabas kung paano nila gagamitin ang kanilang isip at kilos- loob sa mga sumusunod na sitwasyon : Ang apat (4) na matatalik na magkakaibigan na sina Jhonie , Dhanie , Peachy at Minnie ay matatalino sa klase subalit ang kanilang guro at mga kamag-aral ay may ilang isyu sa kanilang mga ugali at bisyo .
Pangkat 1: Pinipilit si Jhonie ng kanyang kabarkada na uminom ng alak . Alam ni Jhonie na kapag hindi siya uminom ay magagalit ang mga kabarkada niya sa kanya. Mapapainom ba si Jhonie ? Bakit oo / bakit hindi ? Ipaliwanag .
Pangkat 2: Kailangan ni Peachy ng pirma ng kanyang ina para ipaalam na may pagpupulong na magaganap para sa mga magsisipagtapos . Ngunit batid ni Peachy na kapag pumunta ang kanyang ina sa paaralan ay malalaman ng kanyang ina na may problema siya sa ilang asignatura .kaya ginaya n lmnag niya ang pirma ng magulang . May pananagutan b si peachy sa kanyang ikinilos ? Ipaliwanag .
Pangkat 3: Nais ni Dhanie na maging bahagi ng isang gang. Bilang bahagi ng initiation, kailangan niyang nakawin ang cellphone ng kanyang kamag-aral .
Pangkat 4: Gutom na gutom na si Millie at wala siyang baon sa araw na ito . Hawak ni Millie ang donasyon ng klase para sa isang programa sa paaralan . Naisip nya : “ Gamitin ko muna ito pambili ng pagkain at papalitan o ibabalik ko na lamang sa ibang araw kapag may pera n ako”tama b ang naisip ni niya at dapat b niyang ituloy ? Bakit ? ipaliwanag
This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY-SA