Axborot-madaniyati-tushunchasi va uni tadbig'i.pptx

Axborot madaniyati

1. Axborot madaniyati tushunchasi

2. Axborot madaniyati nima? Axborot madaniyati — bu axborotni olish, uni to‘g‘ri qabul qilish, tahlil qilish va samarali foydalanish madaniyati. Zamonaviy jamiyatda axborot madaniyati shaxs va jamiyatning rivojlanishida hal qiluvchi omil hisoblanadi.

3. Axborot madaniyatining mohiyati Axborotga munosabat Insonning axborotga bo'lgan ongli munosabati va uni qabul qilishdagi ehtiyotkorligi. Bilim va ko‘nikmalar Axborotni samarali qayta ishlash, tanqidiy baholash va uni kundalik hayotda qo'llash qobiliyati. Axborot oqimini boshqarish Hajmi va tezligidan qat'iy nazar, axborotni saralash va tartibga solish mahorati. Axborot xavfsizligi Shaxsiy va jamoat axborotining himoyalanganligini ta'minlash.

4. Axborot olish madaniyati Axborotni olish madaniyati — axborotni ishonchli manbalardan to‘g‘ri va samarali tarzda topish, tanlash va qabul qilish qobiliyatidir. 2024 yilgi so‘rov natijalariga ko‘ra, O‘zbekiston yoshlarining 85% i internetdan axborot olishda tanqidiy yondashuvni rivojlantirishga ehtiyoj sezmoqda. Bu ko'rsatkich yoshlar orasida axborot savodxonligini oshirish muhimligini ko'rsatadi.

5. Axborotni tahlil qilish madaniyati Axborotni tahlil qilish — bu ma’lumotlarni chuqur o‘rganish, ularning ishonchliligi, xolisligi va dolzarbligini baholash jarayonidir. Axborotni tahlil qilish madaniyati yuqori bo‘lgan shaxslar noto‘g‘ri ma’lumotlar (feyk yangiliklar)dan himoyalanadi va har qanday vaziyatda ongli hamda asosli qarorlar qabul qila oladi. Bu ko'nikma ayniqsa, bugungi axborotlashgan davrda juda muhimdir.

6. Axborot madaniyatining jamiyatdagi roli Qonunlarga hurmat Axborotdan to'g'ri foydalanish qonuniy normalarga rioya qilishni targ'ib qiladi. Axborot xavfsizligi Kiberxavfsizlik va ma'lumotlar himoyasini ta'minlashga yordam beradi. Demokratik qadriyatlar Erkin axborot almashinuvi va fuqarolik jamiyatining rivojlanishiga ko'maklashadi. Davlat dasturlari Prezident farmoni (2019) asosida axborot madaniyatini oshirish bo‘yicha keng ko‘lamli ishlar olib borilmoqda.

7. Axborot madaniyatini rivojlantirish yo‘llari Ta'limda savodxonlik Ta’lim tizimida axborot savodxonligini oshirish bo‘yicha innovatsion dasturlarni joriy etish. Tanqidiy fikrlash Yoshlarni axborot manbalarini tanlash va tahlil qilishga o‘rgatuvchi amaliy mashg'ulotlar o'tkazish. Texnologiyadan foydalanish Zamonaviy axborot texnologiyalaridan to'g'ri va samarali foydalanishni targ'ib qilish. Jamoat targ'iboti Aholining barcha qatlamlari uchun axborot madaniyatini yuksaltirishga qaratilgan kampaniyalar.

8. Hayotiy misol: Axborot madaniyati va yoshlar Yoshlar orasida noto‘g‘ri axborot tarqalishining oldini olish uchun ijtimoiy tarmoqlarda axborot madaniyatini oshirish kampaniyalari o'tkazilmoqda. Maxsus vebinarlar va onlayn kurslar. Mediadan foydalanish bo'yicha maslahatlar. Dezinformatsiyani aniqlash usullari. Axborot madaniyati yuqori bo‘lgan yoshlar ijtimoiy muammolarni yaxshiroq tushunadi va ularni hal etishda faol ishtirok etadi.

9. Axborot madaniyati va kelajak Axborot madaniyati rivojlangan jamiyatda innovatsiyalar, iqtisodiy o‘sish va madaniy taraqqiyot tezlashadi. Har bir fuqaro axborot madaniyatini oshirish orqali o'z jamiyatining umumiy taraqqiyotiga beqiyos hissa qo‘shadi.

10. Xulosa: Axborot madaniyati — zamonaviy insonning kaliti Bilim va tanqidiy fikrlash Axborot madaniyati shaxsiy rivojlanish va ongli qarorlar qabul qilish uchun asosdir. Axborot xavfsizligi Bu jamiyatni dezinformatsiyadan himoyalovchi qalqon vazifasini o'taydi. Kelajak poydevori Uni rivojlantirish — har birimizning vazifamiz, kelajak avlod uchun mustahkam poydevor yaratish demakdir.