Bài 3. Công tác tiêu chuẩn hóa thuốc.pdf

Bài 3. Công tác tiêu chuẩn hóa thuốc

1. CÔNG TÁC TIÊU CHUẨN HÓA THUỐC
1

2. 2
5
MỤC TIÊU
TrìnhbàyđịnhnghĩaTCCS vàTCCL
Phântíchcácnộidung chínhcủa
côngtáctiêuchuẩnhóathuốc
XâydựngTiêuchuẩnkiểmnghiệm
thuốc
XâydựngTiêuchuẩnkiểmnghiệm
thuốc
11
22
33

3. 3
NỘI DUNG
1.Đạicương
2.Cácnộidungpháplýliênquan
3.PhươngphápxâydựngTCCS
4.Ápdụng
5.QuanhệgiữaTiêuchuẩn–Đolường–Kiểmtra
6.Kiểmtraápdụngtiêuchuẩn
7.Lưutrữ
8.Sửađổi
9.Vídụ

4. 1. ĐẠI CƯƠNG
4
1.1. Địnhnghĩa
Chấtlượngsảnphẩmlàmứcđộ
củacácđặctínhcủasảnphẩm,
hànghóađápứngyêucầutrong
tiêuchuẩncôngbốápdụng, quy
chuẩnkỹthuậttươngứng

5. 5
Chấtlượng
TheoISO8402:1994:Chấtlượnglàtậphợpcácđặctínhcủamộtthựcthể,đốitượng,tạocho
thựcthể,đốithượngđókhảnăngthỏamãnnhucầuđãnêurahoặctiềmẩn
TheoTQM:chấtlượnglàsựthỏamãnnhucầuhợplýcủađốitượngphụcvụ
Mộtsốcáchnhìnkhácvềchấtlượng:
Thỏamãnnhucầukháchhàng(W.EdwardsDeming)
Thíchhợpđểsửdụng(J.M.Juran)
Làmđúngtheoyêucầu(PhilipB.Crosby)
Khảnăngthỏamãnnhucầucủathịtrườngvớichiphíthấpnhất(K.Ishikawa)
Theongườibánhàng:chấtlượnglàhàngbánhết,cókháchhàngthườngxuyên
Theonhàsảnxuất:chấtlượnglàsp/dịchvụphảiđápứngnhữngtiêuchuẩnkỹthuậtđãđềra
Theongườitiêudùng:chấtlượnglàsựphùhợpvớimongmuốncủahọvàphảithểhiệncác
khíacạnhkhácnhau

6. Tiêuchuẩnkỹthuật
6
Làquyđịnhvềđặctínhkỹthuậtvà
yêucầuquảnlýdùnglàmchuẩnđể:
•Phânloại
•Đánhgiá
Nhằmnângcaochấtlượngvàhiệuquảcủacácđối
tượngnày
Domộttổchứcbanhànhdướidạngvănbảnđểtự
nguyệnápdụng

7. 7
Làquyđịnhvềmứcgiớihạncủađặctínhkỹthuậtvàyêucầu
quảnlýmàsảnphẩm,hànghóa,dịchvụ,quátrình,môi
trườngvàcácđốitượngkháctronghoạtđộngKT-XHphải
tuânthủđểđảmbảoantoàn,vệsinh,sứckhỏeconngười;
bảovệĐV,TV,MT;bảovệlợiíchvàanninhquốcgia,quyền
lợicủangườitiêudùngvàcácyêucầuthiếtyếukhác.
Docơquannhànướccóthẩmquyềnbanhànhdướidạng
vănbảnđểbắtbuộcápdụng
Quychuẩnkỹthuật

8. 8
TCCL
thuốc,
nguyên
liệulàm
thuốc
Chỉtiêu
chất
lượng
Mức
chất
lượng
Phương
pháp
kiểm
nghiệm
Yêu
cầu
quảnlý
khác
Tiêuchuẩnchấtlượngthuốc

9. 9
1.2. MỘT SỐ VĂN BẢN PHÁP LÝ LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC
TIÊU CHUẨN
LuậtDược
Luậttiêuchuẩnvàquychuẩnkỹthuật
Luậtchấtlượngsảnphẩm,hànghóa
Vănbảnhợpnhất06/2020/VBHN-BYT:Thôngtưquyđịnhvề
“Chấtlượngthuốcvànguyênliệulàmthuốc”
Thôngtư04/2018/TT-BYT:quyđịnhvề“Thựchànhtốtphòng
thínghiệm”

10. 10
VĂNBẢNHỢPNHẤT06/2020/VBHN-BYT
Cơsởkinhdoanhdược,cơsởphachếthuốcápdụngTCCLcủathuốc,
nguyênliệulàmthuốctheodượcđiểnhoặcTCCS.
Cơsởkinhdoanhdược,cơsởphachếthuốcphảitiếnhànhthẩmđịnh,
đánhgiáphươngphápKNghitrongTCCLthuốc,nguyênliệulàmthuốc
theohướngdẫnvềthẩmđịnhquytrìnhphântíchcủaHiệphộicácnước
ĐôngNamÁhoặcICHđượcquyđịnhtạiThôngtư32(PL1)doBộtrưởng
BYTbanhành.
BYTtổchứcthẩmđịnhhồsơvàphêduyệttiêuchuẩnchấtlượngthuốc,
nguyênliệulàmthuốctheoquyđịnh.
2. CÁC NỘI DUNG PHÁP LÝ LIÊN QUAN

11. 11
Ápdụngdượcđiển:
DĐVNhoặcDĐthamchiếu(USP,EP,BP,JP,DĐquốctế)
Việcápdụngphảibaogồmtoànbộcácquyđịnhvềchỉtiêu,mứcchấtlượngvà
phươngphápKNquyđịnhtạichuyênluậntươngứngvàquyđịnhchungtạiPL.
TrườnghợpCSSXcôngbốápdụngmộtdượcđiểnnàynhưngsửdụng
phươngphápKNkhácvớiphươngphápKNđượcghidượcđiểnđãchọnthì
phảichứngminhsựtươngđươnggiữa2phươngphápKNnày.KếtquảKNsử
dụngphươngphápKNghitrongdượcđiểnlàcăncứđểkếtluậnchấtlượng
thuốc.
Đốivớithuốcdượcliệu,cơsởkinhdoanhdược,cơsởphachếthuốcđượcáp
dụngDĐVNhoặcDĐthamchiếuhoặcdượcđiểnnướcxuấtxứcủathuốc.

12. 121 sốdượcđiểnápdụng

13. 13
Ápdụngdượcđiểnkhácdượcđiểnthamchiếu
Tiêuchuẩnchấtlượngápdụngtốithiểuphảiđápứngcácyêucầusau:
Đápứngyêucầuvềchỉtiêuchấtlượngvàmứcchấtlượngđượcquy
địnhtạichuyênluậntươngứngcủaDĐVNhoặcmộttrongcácDĐ
thamchiếu;
PhươngphápKNchungđượcápdụngphảiphùhợpvớiphương
phápKNchungtươngứngđượcghitạiDĐVNhoặcmộttrongcác
DĐthamchiếu

14. 14
ÁpdụngTCCS
Yêucầu:
Đápứngyêucầuvềchỉtiêuchấtlượng,mứcchấtlượngđượcquyđịnh
tạichuyênluậntươngứngvàPhụlụccủaDĐVN
TrườnghợpDĐVN,dượcđiểnthamchiếuchưacóchuyênluậntương
ứng,cơsởxâydựngtiêuchuẩntrêncơsởkếtquảnghiêncứukhoahọc
(baogồmcảkếtquảnghiêncứupháttriểnsảnphẩm)hoặctheoquyđịnh
củadượcđiểnnướcngoàikhác.
Tiêuchuẩncơsởcủathuốcphachế,bàochếtạicơsởkhámbệnh,chữa
bệnhdocơsởxâydựng,đánhgiásựphùhợpvàđượcngườiđứngđầu
cơsởbanhành.

15. 15
CậpnhậtTCCL vàápdụngdượcđiểncậpnhật
Đăngkýlưuhành/giahạn:tạithờiđiểmnộphồsơđăngký,TCCLphảiđápứng
dượcđiểnhiệnhànhhoặcphiênbảntrướcnhưngkhôngquá02năm
Đãđượccấpphéplưuhành:trongthờihạntốiđa02nămkểtừthờiđiểmphiên
bảndượcđiểnmớinhấtđượcbanhành,cơsởđăngký,CSSXcótráchnhiệm
cậpnhậtTCCLtheoquyđịnhtạiphiênbảndượcđiểnđó.
Trongquátrìnhlưuhành:CSSX,cơsởđăngkýpháthiệnyếutốcóảnhhưởng
nghiêmtrọngđếnchấtlượng,antoàn,hiệuquảcủathuốchoặctheoyêucầu
củaBYT(CụcQuảnlýDược),cơsởsảnxuấtphảitiếnhànhcậpnhậtchỉtiêu
vàoTCCLđểkiểmsoátđượcyếutốảnhhưởngtrên.

16. 16
CÁC CẤP TIÊU CHUẨN VỀ THUỐC
•QuyđịnhtạiDĐVN
•Do HộiđồngDượcđiểnbiênsoạn
•Phạmvi ápdụng: toànquốc
Tiêuchuẩn
quốcgia
•Do CSSX tựxâydựng
•Phạm vi áp dụng: trong cơ sở
•Yêucầu: khôngthấphơntiêu
chuẩnDĐVN
Tiêuchuẩn
cơsở

17. 17
Nộidung chínhcủamộtTCCS
Bìa
•Têncơquan
quảnlý
•Têncơsở
•TIÊU CHUẨN
CƠ SỞ
•TÊN SP
•Sốtiêuchuẩn
Tiêuđề
•Tênsp
•Têncơsở
•Thờigian
hiệulực
Cácchỉtiêuvà
YCKT
•Chỉtiêu: thể
hiệndạng
nguyênliệu/
BC
•Yêucầukỹ
thuật: thểhiện
mứcchất
lượng
Phươngpháp
thử
•Môtảchi tiết
quátrìnhthực
nghiệm
Đónggói, ghi
nhãn, bảoquản

18. 18
3. PHƯƠNG PHÁP XÂY DỰNG TCCS
3.1.Bìavàtiêuđề
TêncơquanquảnlýTênsảnphẩm
Dạngthuốc, hàmlượng, nồngđộ
SốTC:
Têncơsở Cóhiệulựctừ
Banhànhtheoquyếtđịnhsố…,ngày….tháng….năm…..
•Têncơquanquảnlý
•TênCSSX,kinhdoanhthuốc
•TIÊUCHUẨNCƠSỞ
•TÊNSẢNPHẨM
•Sốtiêuchuẩn

19. 19
Vídụ

20. 20
3.2.Xâydựngcácnộidungvềkỹthuật
Côngthứcphachế:ghirõtênhoạtchất,tádượcvàcôngthứcpha
chế.Tên,địachỉCSSXvàtiêuchuẩnđánhgiáchấtlượng
Chỉtiêukỹthuậtvàyêucầuchấtlượng:
Sốlượngchỉtiêu
Yêucầuchấtlượng:
oĐãcótrongdượcđiển:ápdụng,kiểmtralạisựphùhợp
oChưacótrongdượcđiển:xâydựngdựatrênkếtquảcủaítnhất3lô
sảnxuấtthử→tínhtoán→đưaramứcchấtlượngphùhợp

21. 21
Côngthứccủa
caosaovàng
làgìta???
Vídụ

22. 22

23. 23

24. 24

25. 25
3.3.Xâydựngphươngphápthử(quytrìnhphântích)
Phươngphápthử=quytrìnhphântích=quytrìnhthửnghiêm:là
sựmôtả1cáchchitiếttoànbộquátrìnhnhằmthựchiện1chỉtiêutrong
tiêuchuẩntươngứngTCCLthuốc.
Làxâydựngquytrìnhthửnghiệmchochỉtiêuđịnhtínhvàđịnhlượngcósử
dụngkỹthuậtsắcký,quangphổhoặcquytrìnhxửlýmẫuphứctạp
Phảiđượcthẩmđịnh
Cácchỉtiêu,quytrìnhđãcóhướngdẫntrongPLcủaDĐVN(quytrìnhchính
tắc)→thựchiệntheoquyđịnhđểchứngminhsựphùhợp

26. 26
Cơsởkhoahọc
3.3.1. Cơsởkhoahọcvàyêucầuđốivới1 quytrìnhphântích
TiếnbộKHCN,nhucầuvàxuhướngpháttriểncủaXH
Kếtquảcủaquátrìnhnghiêncứusp,đánhgiá,thửnghiệm;kinhnghiệm
thựctiễn,thamkhảovàứngdụngTCCLnướcngoài
ĐảmbảotínhthốngnhấtvàquychuẩnkỹthuậtVN
Yêucầu
Tiêntiến
Thựctế
Kinhtế
Antoàn

27. 27
Quytrìnhchínhtắc(quytrìnhDượcđiển):
Cácchỉtiêuliênquantớidạngbàochế:chỉcầnápdụng
Chỉtiêuđịnhtínhvàđịnhlượng:cầnxácđịnhlạitínhphùhợphệthống
vàthẩmđịnhlạiđộđặchiệu,độchínhxác,độđúng→đánhgiálạiquy
trìnhphântích
3.3.2. Phươngphápxâydựngquytrìnhphântích

28. 28
QuytrìnhthửnghiệmkhôngtừDượcđiển:
Tựxâydựngvàkiểmchứng(thẩmđịnh)
Nhiềuquytrìnhđềxuất:đánhgiáchọnraquytrìnhphùhợpnhất
Khicóthayđổilớntrongquytrìnhphântích/tổnghợphoặcthànhphầnsp→tái
thẩmđịnh
Đánhgiáhiệunăngđịnhkỳ→chứngminhtínhổnđịnh

29. 29
Ítnhất03lôsxthử/spổnđịnh
Mỗilô:6–10mẫuthử→tổng18–30mẫu
Tínhtoán→xâydựngmứcchấtlượng
3.3.3. Sốlôthửnghiệm
Mẫu Lô1 Lô2 Lô3 Trungbình
1 X1.1 X2.1 X3.1
2 X1.2 X2.2 X3.2
3 X1.3 X2.3 X3.3
4 X1.4 X2.4 X3.4
5 X1.5 X2.5 X3.5
6 X1.6 X2.6 X3.6
Trungbình Xtb1 Xtb2 Xtb3 Xtb
SD SD1 SD2 SD3 SDtb

30. 30
Môtảhìnhthứcvàquycáchđónggóithựctếtheoquyđịnhriêngcủa
cơsởvàquychếvềnhãnthuốchiệnhành.
Yêucầu:
Cóđủnộidungcầnthiếtđểnhậnbiết
Dấuhiệucảnhbáo
Cáchsửdụng
Điềukiệnbảoquản
ThôngtinNSX/côngtynhậpkhẩu
Sốđăngký,sốlôsx
3.4.Xâydựngtiêuchuẩnđónggói,bảoquản,hạndùng
3.4.1. Đónggói

31. 31
Ghirõđiềukiệnbảoquản
Ghirõhạndùngcủathuốc
Đượcxâydựngdựatrênkếtquảnghiêncứuđộổnđịnhcủathuốc
3.4.2. Bảoquảnvàhạndùng

32. 32
3.5.ViếtdựthảophươngphápvàthuyếtminhTCCS
Cầnnêurõ:
Phươngphápthử
Danhmụchóachất,thuốcthử,thiếtbị
Cáchtiếnhànhchitiết
PhươngphápthửtrongDĐ→ghirõtênDĐvàphươngpháplựachọn
Tựxâydựngphươngpháp→viếtdựthảovàbảnthuyếtminhlýdochọn
Thuyếtminhcầntrìnhbày:
Bảngsốliệuthựcnghiệmvàkếtquảxửlýsốliệu
Phổđồ,sắckýđồ
TLTK

33. 33
4. ÁP DỤNG TIÊU CHUẨN
Xây
dựng
Cập
nhật
Sửa
đổi

34. 34
Làbướctiếptheosaubướcxâydựng
TCCSđượcápdụngtrongphạmviquảnlýcủatổchứccôngbốtrên
nguyêntắctựnguyện,toànbộhoặcmộtphầntrởthànhbắtbuộckhi
đượcviệndẫn
Khiápdụngmớithấyđượcưunhượcđiểmvàtácdụng
4.1. Ý nghĩa
4.2. Phươngthứcápdụng
Trựctiếphoặcviệndẫntrongvănbảnkhác
Sửdụnglàmcơsởchohoạtđộngđánhgiáphùhợp
CSSXcóthểápdụngTCCShoặcTCDĐ

35. 35
4.3. Tiếnhànhápdụng
Trangthiếtbị:lậpkếhoạchnhậphoặcmua
Hóachất:dựtrù
Độingũcánbộ:đàotạochuyênmôn
4.3.1. Lậpkếhoạchápdụngtiêuchuẩn
4.3.2. Ápdụngtiêuchuẩnđãđượcduyệt
Đểđánhgiátấtcảnguyênliệu,bánthànhphẩm,thànhphẩmcủa
cơsở

36. 36
Phảikếthợpchặtchẽcả3mặttiêuchuẩn–đolường–kiểmtra
đểđảmbảochấtlượng
Việcđolườngphảicóvănbảnvềhiệuchuẩnvàkiểmđịnhdụng
cụ,trangthiếtbị.
Dụngcụ,trangthiếtbịphảiđượctiêuchuẩnhóa
5. QUAN HỆ GIỮA TIÊU CHUẨN –ĐO LƯỜNG –KIỂM TRA

37. 37
Tầnsốhiệuchuẩnthiếtbịphântíchdùngtrongphòngkiểmnghiệm
Quyếtđịnhsố03/QĐHN-BYTvềviệctriểnkhaithựchànhtốtphòngkiểmnghiệmthuốc
Thiếtbị Phươngpháp
Tầnsố
Mỗikhi
sửdụng
Hàng
ngày
Mỗi…
tháng
Nhiệtkế Dùngnhiệtkếchuẩn 12 tháng
Micrometer Dùngthiếtbịđođộdàychuẩn 6
Máyđođộcứng Dùngthiếtbịthửnghiệmchứcnăngchuẩn 6
Khúcxạkế Dùngnướcđãkhửion 12
Máyđođiểmchảy Dùngcácmẫuđiểmchảychuẩn(DĐMỹ23) 12
Nhớtkế Sửdụngcácdầuchuẩn 12
ThiếtbịKarl-Fisher Xácđịnhhệsố 1
Thiếtbịđođộtanrã Kiểmtrachukỳ/phút,độdàicủa1nhịp 3
ThiếtbịđođộmàimònKiểmtrasốvòngquay/phút 6
Phâncựckế Dùngdungdịchchuẩn 6

38. 38
Tầnsốhiệuchuẩnthiếtbịphântíchdùngtrongphòngkiểmnghiệm
Quyếtđịnhsố03/QĐHN-BYTvềviệctriểnkhaithựchànhtốtphòngkiểmnghiệmthuốc
Thiếtbị Phươngpháp
Tầnsố
Mỗikhi
sửdụng
Hàng
ngày
Mỗi…
tháng
Lònung Kiểmtranhiệtđộ 12
Tủấm/tủmát/tủlạnh
Kiểmtranhiệtđộmax,minhaytheo
dõibiếnthiênnhiệtđộquabiểuđồ
1
Cânphântích
-Cânchínhxácviphântích
-Cânphântích
-Bảotrìvàhiệuchỉnh
-Quảcânchuẩn
-Quảcânchuẩn
-Bởicáccôngtykiểmđịnh
1
1
6
QuangphổUV-Vis
-Độchínhxáccủabướcsóng
-Tínhtuyếntínhcủasựđápứng
-KínhlọcHolmiumoxid
-Dungdịchchuẩn
6
6
Quangphổhồngngoại
Độchínhxáccủabướcsóng/Độphângiải
MàngPolystyren 3
Quangphổhấpthunguyêntử
Tínhtuyếntínhcủasựđápứng
Chấtchuẩnphaloãng 3

39. 39
Tầnsốhiệuchuẩnthiếtbịphântíchdùngtrongphòngkiểmnghiệm
Quyếtđịnhsố03/QĐHN-BYTvềviệctriểnkhaithựchànhtốtphòngkiểmnghiệmthuốc
Thiếtbị Phươngpháp
Tầnsố
Mỗikhi
sửdụng
Hàng
ngày
Mỗi…
tháng
pHkế
Bảotrìvàhiệuchỉnh
Dungdịchđệm
Bởicáccôngtykiểmđịnh
1
6
Huỳnhquangkế:tínhtuyếntínhChấtchuẩnphaloãng 12
HPLC
-Phađộng
-Tốcđộdòng
-Bướcsóngcủadetector
-Độlặplạicủahệthống
-Thểtích
-Kiểmtralưulượng
-Dungdịchchuẩn
-Thựchiệnnhiềulầntiêm 1
3
3
12
GC
-Tốcđộdòngkhí
-Độlặplạicủahệthống
-Lưulượngkế
-Thựchiệnnhiềulầntiêm 1
3
Máythửđộhòatan
-Tốcđộmáchèo
-Kiểmsoátnhiệtđộ
-Hiệuchỉnh
-Đolường
-Đolường
-Dùngchuẩnđểhiệuchỉnh
1
1
12

40. 40
6. KIỂM TRA ÁP DỤNG TIÊU CHUẨN
Mụcđích:
Ngănchặnkhôngchođưanhữngspkhôngđạttiêuchuẩnrasửdụng
Pháthiệnnguyênnhânviphạm→khắcphục,thiếusót→sửađổi
Thờiđiểmkiểmtra:thườngxuyêntheokếhoạchcủaCSSX
Nộidungkiểmtra:cơsởvậtchất,nguyênliệu,bánthànhphẩm,thành
phẩm
Hìnhthứckiểmtra
Trongquátrìnhsx:100%lôsxởtấtcảcáccôngđoạn
Kiểmtratheochukỳtrong1quytrìnhsxcủa1lô
Kiểmtrathunhậnsp:giữabêngiaovànhậnhàng

41. 41
Bộphânlưutrữtiêuchuẩn:cậpnhậtvàlưugiữtấtcảcáctiêuchuẩncầnthiết:
DĐVNvàdượcđiểnnướcngoài
TCCLkhôngcótrongdượcđiển
Phươngphápkiểmnghiệmkhôngcótrongdượcđiển
Mỗitiêuchuẩnphải:
Đánhsố,ghingày
Bảngốc:ghingàyphêduyệtvàghichútìnhtrạng
Thayđổihoặchiệuđínhphảiđượcghivàobảngốc(tênngườihiệuđính+ngày
tháng)
Bảngốclưutạiphònglưutrữ,bảnsaochophòngkiểmnghiệm
7. LƯU TRỮ TIÊU CHUẨN

42. 42
8. SỬA ĐỔI TIÊU CHUẨN
Việcsửđổiphảitiếnhànhtheotrìnhtựvàthủtụcquyđịnh
hiệnhànhvềđăngkýthuốc
Tiêuchuẩndượcđiển:cóthểđượcthayđổibổsungtỏng
lànxuấtbảnmớihoặcđượcthôngbáobởiHộiđồngDược
điển
TCCS:phảiđượcchấpthuậncủaCụcQuảnLýDược
8.1.Thủtụcquyđịnh

43. 43
Việcbiênsoạn, bổsung phảiđúngthủtụcnhưkhixâydựngmới
Pháthiệnsaisótvềkỹthuậtvàkhôngđápứngđượcnhữngtìnhhuốngthựctế
củamứcchấtlượngvàphươngphápthử
Pháthiệnsựlạchậucủatiêuchuẩnso vớiDượcđiểnhiệnhànhhoặckỹthuật
phântíchhiệntại
Cơsởđượctrangbịthiếtbịmớihiệnđạihơn
8.2.Nộidungcầnđượcxemxétbổsung

44. 44
TIÊU CHUẨN CƠ SỞ
Làcốtlõicủacôngtáckiểmnghiệm,làvănbảnpháplý,căncứvào
vănbảnđểkiểmtrachấtlượng1lôthuốc
LàcơsởđểquyếtđịnhlôthuốcĐẠThayKHÔNGĐẠT
Cầntiếnhànhthậntrọngnhằmđạtmụcđích“Bảođảmcungứngđủ,
kịpthờithuốccóchấtlượng”

45. 45
9. VÍ DỤ

46. CHÚC CÁC BẠN HỌC TẬP
VUI VẺ VÀ THÀNH CÔNG
46