Bитаминлар амалий vitamins practical skills.pptx

Its about vitamins lecture

1. TOSHKENT TIBBIYOT ARADEMIYASI TIBBIY VA BIOIGIK KIMYO KAFEDRASI V I T A M I NL A R

2. Darsning maqsadi Vitaminlar haqida umumiy tushunchalarni o'rganish . Vitamin lar tasnifi . G ipo-giper va a vitamin oz Vitaminlarning kofermentlik funksiyasi haqida Yog'da eriydigan vitaminlar : A, D, E, K, F. Y og'da eriydigan vitaminlar ning y oshga bog’liq xususiyatlari , raxit kasalligi sabab lari va oldini olish usullari . Suvda eriydigan vitaminlar ; B1, B2, PP, B6, H, foliy kislotasi , B3, C. S uvda eriydigan vitaminlar ning y oshga bog’liq xususiyatlari . Vitamin simon moddalar . Antivitaminlar

3. Darsning tuzilishi Nazariy qism . 1 . Vitaminlar . Ochi lishi , tuzilishi , xususiyatlari , ahamiyati . 2. Yog'da eriydigan vitaminlar . Retinol, kalsiferol , tokoferol , fil lox enon . 3. Suvda eriydigan vitaminlar . Tiamin , riboflavin, pantoten kislota , piridoksin , sianokobalamin , nikotin kislota , biotin. 4. V itamin y etishmasligi yoki ortiqcha bo'lishi bilan bog'liq kasalliklar . II. Amaliy qism : 1 ) Vitaminlarning tibbiy ahamiyati ; 2) 2) Vitaminlar fermentlarning tarkibiy qismi sifatida III. Tahliliy qism 1) Vaziyatli masalalarni yechish 2) Testlar yechish IV. Xulosa 1 ) Taqdimot 2) Grafik organayzerlar tuzish 3) Umumiy xulosalar

4. Ko’riladigan masalalar Vitaminlar . Xususiyatlari va ahamiyati Yog'da eriydigan vitaminlar (A, E, K, D) Suvda eriydigan vitaminlar (B, C, PP)

5. O’rganilish tarixi … Vitaminlar inson va hayvonlar organizmiga oziq-ovqat bilan kiradigan yoki ular tomonidan sintezlanadigan , metabolizm uchun zarur bo'lgan organik moddalardir . Vitaminlar N.I.Lunin tomonidan 1880 yilda kashf etilgan . Birinchi bo'lib 1911 yilda vitamin lar ni kristall shaklida ajratib olgan olim polshalik Kasimir Funk edi . Bir yil o'tgach , u lotin tilidan "vita" - " hayot " nomini oldi . Hozirda vitaminlarning taxminan 50 turi ma'lum . Organizmda vitaminlar to'planmaydi va ularning ortiqcha qismi chiqar ib yuboriladi. Ko'pgina vitaminlar o'simlik tarkib ida uchraydi , ammo ba'zilari faqat hayvonlar mahsulotlarida mavjud . Organizmda oziq-ovqat mahsulotlarida vitamin y etishmasligi bilan gipoavitaminoz - kasalliklar i rivojlanadi .

6. S uvda eriydigan vitaminlar (В 1 , В 2 , В 6 , РР, С, В 5 , В 9 , В 12 ) Yog'da eriydigan vitaminlar ( А, Д, Е, К ) TASNIFI

7. Vitaminlar (l o t. Vita - " hayot " va amin ) - nisbatan sodda tuzilgan va xilma-xil kimyoviy tabiatga ega bo'lgan past molekulyar og'irlikdagi organik birikmalar guruhidir . Vitaminlar kimyoviy tabiati bo'yicha organik moddalar guruhidir , ular oziq-ovqat lar ning ajralmas qismi sifatida g eterotrof organizm lar uchun mu him ehtiyoj sanaladi . Vitaminlar oziq-ovqatda ( yoki atrof muhitda ) juda kam miqdorda bo'ladi va shuning uchun mikronutrientlar dtyiladi . Mikroelementlar va almashtirib bo’lmaydigan aminokislotalarni vitaminlar qatoriga qo’shib bo’lmaydi

8. Biokimyo , ovqatlanish gigi y enasi , farmakologiya va boshqa bir qator biotibbiyot fanlarning orasida vitaminlarning tuzilishi va ta'sir mexanizmlarini , shuningdek ularni davolash va profilaktik maqsadlarda ishlatilishini o'rganadigan fanga vitaminologiya deyiladi .

9. Organizmga vitaminlarni qabul qilish ni buzilishi bilan bog’liq 3 ta asosiy patologik holat : Vitamin umuman bo’lmasligi  — avitaminoz Vitamin yetishmasligi  — gipovitaminoz Vitamin ortiqchaligi — gipervitaminoz

10. Vitaminlarning nom lanish i va tasnifi Vitaminlar , odatda , lotin alifbosidagi harflar bilan belgilanadi : A, B, C, D, E, H, K va boshqalar . Natijada , ularning ba'zilari mustaqil moddalar emas , balki individual vitaminlar kompleksi ekanligi ma'lum bo'ldi . Masalan , B guruhidagi vitaminlar yaxshi o'rganilgan , vitaminlarning nomlari o'rganil ish jarayonida o'zgargan . Vitaminlarning zamonaviy nomlari 1956 yilda Xalqaro kimyo ittifoqining biokimyoviy bo'lim i nomenklaturasi bo'yicha komissiya tomonidan qabul qilingan .

11. Retinol ( A vitamini ). A ntioksidant . Organizm ushbu vitaminni betakarotindan sintez qiladi . Soch va terining salomatligi , ko'rish va suyaklarning normal o'sishi , immunitetning mustahkamligi organizmda y etarli miqdorda retinol mavjudligiga bog'liq .

12. A vitamini

13. Kalsiferol (D vitamini ). Ushbu vitamin terida ultrabinafsha nurla r ta’sirida tanada osongina sintezlanadi . Oziq-ovqat bilan ham tanaga kirishi mumkin . Kalsiferollar fosfor va kalsiyni o’zlashtirish jarayonini uzluksiz ta'minlash uchun zarurdir .

14. Tokoferol (E vitamini ). A ntioksidant . Inson immuniteti ishiga foydali ta'sir ko'rsatadi va ko'payish jarayonlarida ishtirok etadi .

15. E vitamini hujayralar yangilanishini , asab tizimini yaxshi ishlashi uchun organizmga yordam beradi , reproduktiv salomatlik uchun javob beradi .

16. Filloxinon (K vitamini ). Uning ishtirokida tana da oqsillar sintezi va metabolizm kechadi . Shuningdek , u o'pka , buyrak va yurakning normal ishlashini ta'minlaydi . Uning asosiy vazifasi tanamiz tomonidan kalsiyning to'liq so'rilishini ta'minlashdir . K vitamini "ant ige morragik vitamin yoki koagulyatsiya vitamini “ deyiladi .

17. K K Q on ivishini ta'minlaydi , O steoporozning oldini oladi Boy mahsulotlar : ko'katlar , yashil pomidor , qora non, karam , ismalo q , фи лл охинон

18. K vitamini qon ivishini tartibga solishda muhim rol o'ynaydi ; suyak to'qimasini shakllantirish va mineralizatsiyasini rag'batlantiradi ; osteoporozning oldini olishga yordam beradi ; yumshoq to'qimalarning kalsi lashuviga xalaqit beradi . K vitamini jigarda qon ivish omillarini ( protrombin , prokonvertin va boshqalar ) shakllan ishi uchun zarurdir .

19. B 1 Moddalar almashinuvida ishtirok etadi , qon aylanishi va qon hosil bo'lishini tartibga soladi , mushaklarning silliq ishlashini ta'minlaydi , miyani faollashtiradi Beriberi kasalligi bilan ( asab tizimi ni zarar lanishi) , o'sish sekinlashishi , zaiflik va oyoq-qo'llarning falajlanishi ). Boy mahsulotlar : yong'oq , apelsin , Qora non, parranda go’shti , ko'katlar . тиамин

20. B 2 рибофлавин Metabolizmni tartibga soladi , charchoqni kamaytiradi hujayralar tomonidan kislorod o’zlashtirili shini osonlashtiradi – ishtahaning pasayishi , shilliq pardalarning yallig'lanishi , ko'rish funktsiyasining buzilishi , Boy mahsulotlar : go'sht , sut mahsulotlari , yashil sabzavotlar , don va dukkakli ekinlar .

21. B 5 пантотеновая к-та Buyrak usti bezlarini , vitaminlarning so'rilishini Antitelalar sintezini yog ' almashinuvini tartibga soladi . Boy mahsulotlar : no'xat , xamirturush , Sabzavot barglar i , tovuq , don, ikra

22. VITAMIN B 6 пиридоксин Aminokislotalar , yog'lar almashinuvi , nerv tizimidagi metabolizmda ishtirok etish , Xolester in miqdorini kamaytiradi . Y etishmovchili gida – anemiya , dermatit , ovqat hazm qilish ning buzilishi Boy mahsulotlar : soya, banan , dengiz mahsulotlari kartoshka , sabzi , mosh

23. Vitamin B6 oziq-ovqat mahsulotlarida juda keng tarqalgan . Eng yaxshi manbalar i : go'sht , jigar , baliq , tuxum , don, kartoshka , sabzi , xamirturush . U qizil qon tanachalari va gemoglobin ishlab chiqarishda ishtirok etadi , shuningdek hujayralarga glyukoza yuboradi .

24. B 12 цианкобаламин Immunitet tizimini mustahkamlaydi , qon bosimini normalla sh tiradi Y etishmovchili gida – xavfli anemiya nerv to'qimasida degenerativ o'zgarishlar Boy mahsulotlar : soya, pishloq , molyuska xamirturush , Tuxum

25. C АСКОРБИНОВАЯ К-ТА O rganizm d a infektsiyalarga qarshi kurashish , Yaxshi ko’rinish , hujayralarni yangilanishi ga yordam beradi . Y etishmovchili gida – Singa ( milk qon ashi , tishlar ni tushib ket ishi Zaiflik , letargiya , charchoq , bosh aylanishi ). Boy mahsulotlar : sitrus mevalar , shirin qalampir , rezavorlar , sabzi

26. PP никотиновая к-та Nuklein kislotala r va aminokislotalar sintezida ishtirok etadi , qon hosil bo’li sh organlarining ishlashini tartibga soladi . Y etishmovchili gida – pellagra ( terining shikastlanishi , dermatit , diareya , uyqusizlik , tushkunlik ) Boy mahsulotlar : cho'chqa go'shti , baliq , Y eryong’oq , pomidor , Petrushka Na’matak , yalpiz

27. H биотин U yqu va ishtahani , teri va sochlarning holatini , qondagi xolesterin miqdori ga ta'sir qiladi Boy mahsulotlar : karam , qo'ziqorin , qulupnay , makkajo'xori , go'sht

28. А vitaminoz Organizmda vitamin yetishmasligi А vitaminoz gipovitaminoz Singa , raxit , shapko’rlik , pellagra , beri-beri Charchoq , ish qobiliyati ning pasay ishi , asabiylashish , infektsiyalarga qarshi kurash kamayadi

29. Gipervitaminoz Gipervitaminoz vitaminlarni haddan tashqari ko’p iste'mol q ilish orqali kelib chiqadi . Bu tananing intoksikatsiyasi ( zaharlanishi ) shaklida o'zini namoyon qiladi . Yog'da eriydigan vitaminlarning haddan tashqari ko'p miqdori toksik ta'sir ko'rsatadi , chunki ular tanada to'planadi . Gipervitaminoz ko'pincha bodib u lding , bodibilding bilan shug'ullanadigan va ko'pincha ozuqaviy qo'shimchalar va vitaminlarni o'lchovsiz iste'mol qiladigan odamlarda kuzatiladi .

30. Oziq-ovqat mahsulotlaridagi vitamin tarkibi Yog'da eriydigan vitaminlar Oziq-ovqatlar А, мг/100г Е, мг/100г D , мг/100г Mol jigari 3,83 1,28 - Margarin 0,42 20 - Qaymoq 0,50 - - Tuxum 0,35 - - Soya moyi - 114 - Makkajo’xori - 93,0 - Kungaboqar moyi - 67 - Soya - 17,3 - Oblipex moyi - 10,3 - No’xat - 9,1 - Qaymoq 20% 0,06 0,52 0,12 Keta (baliq) 0,04 16,3 Икра чёрная 0,18 8,0

31. Suv da eriydigan vitaminlar Oziq-ovqatlar С В 1 В 2 В 6 В 12 мкг РР Foliy kislotasi Na’matak ( quruq ) 1200 0,15 0,84 - - 1,50 - Na’matak ( ho’l ) 470 0,05 0,33 - - 0,60 - К aram 50 0,06 0,08 0,14 - 0,40 10,0 Gulkaram 70 0,10 0,10 0,16 - 0,60 23,0 Smorodina 200 0,02 0,02 0,13 - 0,30 5,0 Apelsin 60 0,04 0,03 0,06 - 0,20 5,0 Qulupnay 60 0,03 0,05 0,06 - 0,30 10,0 Oblipex 200 0,10 0,05 0,11 - 0,60 9,0 No’xat 0,81 0,15 0,27 - 2,20 16,0 Loviya 0,50 0,18 0,90 - 2,10 90,0 Yashil no’xat 25 0,34 0,19 0,17 - 2,0 20,0 Ko’k piyoz 30 0,02 0,10 0,15 - 0,30 18,0 Lavlagi 10 0,02 0,04 0,07 - 0,20 13,0 Qo’ziqorin 30 0,02 0,30 0,07 - 4,6 40,0 Qo’ziqorin ( quruq ) 150 0,27 3,23 - - 40,4 - Bug’doy - 0,02 0,04 0,52 - 1,15 40,0 Grechka - 0,53 0,20 0,40 - 4,19 32,0

32. Vitaminlarga bo’lgan kunlik ehtiyoj va ularning asosiy vazifalar i Vitamin Kundalik ehtiyoj Vazifasi Askorbin kislota (C ) 50-100 мг Tananing ekstremal ta'sirga chidamliligini oshiradi Т iamin (В 1 ) 1,4-2,4 мг Yog ' va uglevod almashinuvini , asab tizimining faoliyatini tartibga sol adi Riboflavin (В 2 ) 1,5 – 3,0 мг Oqsil , yog ' va uglevodlar almashinuvi da Piridoksin (В 6 ) 2,0 - 2,2 мг Oqsillar almashinuvi va nerv sistemasida Niatsin (РР) 15 – 20 мг Hujayra jarayonlarida ishtirok etadi . Tanqisligi pellagra keltirib chiqaradi Foliy kislotasi (В 9 ) 200 мкг Qon hosil qiluvchi , aminokislotalar , nuklein kislotalar , x olin hosil bo’lishida Пантотеновая к-та (В 3 ) 5 – 10мг Oqsillar , yog'lar , uglevodlar metabolizmida ishtirok etadi Xolin 250-600мкг Biologik muhim birikmalar sintezi Retinol (А) 0,5 – 2,5 мг Ko'rishni yaxshilaydi , harakatchanlikni saqlaydi Кальциферол ( D ) 2,5 – 10 мкг Kalsiy va fosfor almashinuvi , Suyak va tishlarning minerallashuvi

33. Vaziyatli masalalar Piridoksalfosfat B 6 vitaminlari guruhiga kiradi va bundan tashqari organizmdagi transamin lanish reaksiyasining kofermentidir . Funksional guruhlari hisobiga o'ziga a-aminokislotalarni biriktiradi va oraliq birikmalar orqali ularni keto - kislotalarga aylantiradi . Piridoksalfosfat molekulasidagi f unksional guruhlarning elektron samaras ini aniqlang ?

34. Ushbu birikma pellagra ni davolashda ishlatiladigan vitamin PP ning ikki shaklidir . Ushbu birikmalarning formulalarini yozing va tuzilishini tavsiflang . 2. A vitamini o'sish , ko'rish va immunitetni shakllantirish jarayonlarini tartibga soladi.Bu vitamin tanada qanday hosil bo'ladi . 3. A, D, B1, B 3 vitaminlari metabolizmda qanday rol o'ynaydi ? Ularning inson tanasida y etishmasligiga nima sabab bo'ladi ? Ushbu vitaminlarning xususiyatlarini aytib bering . Vaziyatli masalalar

35. Ko'zni ko'rish qobiliyati kimyoviy jihatdan A vitaminining mavjudligi bilan bog'liq . Ushbu birikma uchun formulani yozing , ushbu tizimdagi ahamiyatini tushuntiring   Vitamin B 6 molekulasi ni elektron ta'sirini uch shaklda : piridoksal , piridoksin va piridoksamin . Organizmda NAD + H yordamida piridoksal piridoksinga aylanadi . Ushbu jarayon laboratoriyada qanday amalga oshiriladi ? Reaksiya yozing va reaksiya mexanizmini tushuntiring . Vaziyatli masalalar

36. Test yechish 1 . Jigarda protrombin sintezida ishtirok etadigan vitaminni ko'rsating : А)Е В)В 12 С)К Д)В 1 E )А   2. Me'da rezektsiyasidan so'ng bemorda xavfli anemiya rivojlandi . B 6 vitaminini qo’llash bilan bemorda yaxshilanish kuzatilmadi . Davolash uchun qaysi vitaminni buyurish kerak : А)Р В)РР С)B 12 Д)К Е)Н 3. Bemorning qonida piruvatning ko'payishi aniqlandi . Bu qaysi vitaminining y etishmasligi bilan bog'liq bo'lishi mumkin . A) nikotinamid B) Biotin C) Rutin D) T iamin E) Kalsiferol  

37. 1. Nikotinamidning biologik ta'siri uning ko fermentlik vazifasi qanday ko’rinishda namoyon bo'ladi: А)Т GF К В) tiamindifosfat С) FAD Д) NADF  2. Ko'rish jarayonida ishtirok etadigan A vitamini birikmalaridan biri : А) A2 vitamini В) sis-retinol С) α- karotin Д) β- karotin  3. D vitaminining faol shakllaridan biri A) lesitin B) ergosterol C) ergokalsiferol Д) 25-gidroksi x olekalsiferol Test yechish