Bądź gotowy prezentacja Rządowego Centrum Bezpieczeństwa

Poradnik Kryzysowy RCB (2022)

1. BADZ
GOTOWY!

2. Sktad i realizacja
RZADOWE CENTRUM BEZPIECZENSTWA

a

Wydanie I

Warszawa, 2022 r.

3. 1 Kryays | wojna- str2
© Korzyéel planowania - str3
+ Jak budowaé odpornosé na poziomi
o Dezinformacja - jak nie daé sie zmanipulowac? - str 5
o Bad2 gotowy na alerty - str.6
© Oglaszanie | odwolywanie alarmu - str.8

rodziny? - str4

+ Zadbajo innych! - str10
© Z czego sklada sig zestaw ewakuacyjny? - str
4

© Schronienie i ewakuacja -

2. Dzialania w czasie 2agrozenia - str. 18
> Uwataj z kim rozmawiase! - str. 18
© Co zrobié, gdy styszysz strzaty? - str19
© Co zrobié podezas wybuchu? - str. 21
© Jak zachowa sig w razie ataku bronia chemiczna.
biologiczna lub jadrowa? - str. 22
+ Substancje chemiczne - str. 23
» Substance biologicane - str. 24
+ Substancje radiologicane i jadrowe - str. 25
© Praygotuj sig na brak pradu - str. 27
© Obcy tolnierze i czasowe zajecie terenu - jak sie
zachowywaé, aby zapewnié sobie bezpieczeñstwo? - str. 28
© Sytuacja zakladnicza - bez panikil - str30
© Pierwaza pomoc - najwa2niejsze informacje - str. 31
© Lista kontrolna
+ Plecak ewakuacyjny - str. 33

+ Najwazniejsze numery - str. 34

4. LKRYZYSI WOJNA

Czym jest kryzys?

Kryzys to zdarzenie nagle,
ktore zagraza zyciu, zdrowiu,
mieniu lub Srodowisku
czlowieka. Przeciwstawienie sig
mu wymaga sil i grodkow
przekraczajacych standardowe
moiliwosci i oznacza zmaganie
sig, walke, w której konieczne
jest dziatanie pod presja czasu.
To punkt zwrotny do zmiany
na lepsze lub gorsze

Czym jest wojna?

Wojna to zorganizowany konflikt
zbrojny mieday pañstwami, narodami ff}
lub grupami etnicanymi, religijnymi

i spolecznymi. Brak jest jednak
jednoznacznej, powszechnie uznanej
definicji wojny. Wspólezesne definicje
nie uznaja jej za ajawisko czysto
militarne, lecz laczace obszary
polityki wevrnetrznej i zagranicznej,
gospodarki, dziatan militarnych oraz
informacyjnych

5. Korzyéci planowania

Dzieki przygotowaniu do wyjatkowych sytuacji
oraz planowaniu zachowañ na wypadek
wystapienia zagrozen:

€)

Zwiekszasz szanse na
zapewnienie sobie Ograniczysz szkody
iswoim bliskim materialne
bezpieczeñstwa

6. Odpornosé na poziomie rodziny

Budowanie odpornosci na zagrozenia powinnismy

zacza¢ od najblizszego wszystkim poziomu - rodziny.

Aby zwiekszyé bezpieczenstwo swoje
i swoich bliskich:

+ na podstawie tego poradnik
porozmawiaj z osobami, z ktörymi
mieszkasz (w tym z dzieémi)

o potencjalnych zagrozeniach
10 tym, jak radzié sobie
w przypadku ich wystapienia;

+ wyznacz najbezpieczniejsze
miejsca w domu (najezeéciej
piwnica, daleko od okien)
1innych czesto odwiedzanych
miejscach;

+ ustalcie miejsce kontaktowe,
w ktorym spotkacie sie po
przypadkowym rozdzieleniu
(miejsce, do ktörego kaëdy
bedzie mógl bez przeszköd
dotrzec);

+ przygotuj plecak ewakuacyjny
(wiecej na stronie 12) oraz
domowe zapasy do przetrwania
min. 7 dni bez dostepu do wody,
pradu i jedzenia.

7. Dezinformacja

'W mediach, mediach spotecznosciowych i komunikatorach coraz
czeéciej pojawiaja sie falszywe informacje, które maja
wprowadzié Cie w blad i wplynaé na Twoja oceng sytuacji,
wydarzen, ajawisk lub osöb.

Pamigtaj, ¿e informacja moie byé bronia a Ty jej cele!

Najlepsza ochrona przed fatszy wymi informaciami i propaganda
jest nieuleganie emocjom i weryfikowanie wiadomosei

Zanim uznasz informacje za wiarygodna, zadaj sobie kilka pytanı

+ Cay autor wypowiedzi (¿ródio informacji) jest znane?

+ Cay informacja moze mieé wplyw na Twoje decyzje?

+ Cay #rédlo informacjijest rzetelne i wystepuje co najmniej
w dwéch niezaleznych od siebie i wiarygodnych #rédtach?

+ Cay informacja jest dostepna w ogólnopolskich mediach?

+ Cay informacja wystepuje w oficjalnych kanatach

komunikacji administracji pañistwowe) lub struktur

bezpieczeristwa pañstwa?

Nie rozpowszechniaj plotek i niesprawdzonych
informacji - uzyj wigcej niz jednego
wiarygodnego érédia aby sprawdzié czy
informacja moze bye prawdziwa.

Korzystaj z wiarygodnych Zrödet informac]

Obserwuj kanaly komunikacji administracji

pañstwowej, stuzb porzadkowych i organów
bezpieczeristwa paristwa.

8. Badi gotowy na alerty

W sytuacji kryzysowej powinienes
spodziewad sig ALERT-u RCB

z zaleceniami dotyczacymi Umaga Mot
czasoweograniczeno
bezpiecznych zachowañ. Informacje ddostgpnosl prada

ala telefon
o zagrozeniu znajdziesz takze na stronie [| powervank: spranat

csialane Ita.
www.gov.pl/rcb oraz na profilach ee

RCB w mediach spolecznosciowych. ee

Nalezy zatozyd, ze komunikacja

telefoniczna w czasie kryzysu

i wojny moze by¢ ograniczona. Stuchaj
radia i oczekuj komunikatów stuzb,
mediów oraz ALERT-u RCB. Zachowaj
spokoj, skoncentruj sig i stosuj do ich
wskazéwek i polecen. To moze uratowaé
Ci zyciel

Aby wezwaé pomoc zadzwro pod nr 112
Ogranicz telefony do znajomych,
przyjaciól i rodziny. Linie komunikacyjne
moga byé przeciazone, co utrudni prace
policji, strazy i pogotowia oraz moze
zadecydowaé o zyciu i zdrowiu setek

ludzi. Jezeli

hcesz ich poinformowa¢

o tym, te jestes bezpieczny - wyslij SMS.

9. Badi gotowy na alerty

Sygnaly alarmowe i komunikaty ostrzegawcze
przekazywane sa z wykorzystaniem srodköw
alarmowych - min. $rodki masowego przekazu,
syreny, dzwonki, megafony oraz dzwony koscielne.

ste

O

10. Ogtaszanie alarmu

Syreny
Déwiek modulowany

trwajacy 3 minuty

Rozgtosnie
3x zapowiedz
"Uwaga! Uwaga! Oglaszam

alarm...... dla.

Sygnat wizualny
zölty tröjkat

Jak sie zachowac?

1.Przerwij prace, wylacz urzadzenia oraz doplyw gazu
i pradu;

2.Wiacz radio i ustaw na pasmo lokalne;

3.Jezeli to mozliwe, sled informacje na stronach
rzadowych (np. Rzadowego Centrum Bezpieczeñstwa -
www gov pl/rcb);

4.Wykonuj polecenia kierownictwa i stuzb.

11. Odwotanie alarmu

ste Syreny
N Déwiek ciagly trwajacy 3 minuty
Rozgloénie

3x zapowiedt
"Uwagal Uwaga!
Odwoluje alarm..... dla ..

Jak sie zachowac?

1.Wróé na poprzednie miejsce i kontynuuj
przerwane czynnosci;

2.Przewietrz pomieszczenie i uzupelnij zapasy
srodköw do uszczelnienia drzwi i okien;

3.Stosuj sie do polecen stuzb,

12. Zadbaj o innychl

Mimo róznych metod i technik dotarcia

z komunikatem alarmowym lub ostrzegawczym,
mode zdarzyé sie sytuacja, w ktörej bliscy nie beda
$wiadomi nadchodzacego zagrozenia.

Twoi bliscy, ale takze mieszkajace w poblizu osoby
starsze lub schorowane moga znajdowae sig
w niebezpieczenstwie.

Co zrobié, aby poméc innym? Jesli to mozliwe:

+ Skontaktuj sie z bliskimi, ktorzy
moga przebywaé na
zagroäonym terenie. Sprawdz
czy otrzymali informacje
i przekaz instrukcje dzialania;

+ Poinformuj sasiadéw oraz

osoby, które moga nie byé

Swiadome zagrozenia -

w szczegélnoéci starszych,

chorych i niesamodzielnych;

+ Zaproponuj transport f ù
À

potrzebujacym podezas
ewakuacji;

+ Zorganizuj schronienie dla osób,
ktore ewakuowaly sie
z zagrozonego terenu.

13. Zestaw ewakuacyjny

Musisz uciekaé. Kryzys lub wojna zagraza twojemu
bezpieczenstwu. Wszyscy musza sie ewakuowac.
Aby oszczedzié czas i mieé pewnos¢, Ze zabierzesz
wszystko co potrzebne, warto odpowiednio wezeénie
zadbaé o przygotowanie zestawu ewakuacyjnego,
ktöry pomoze Ci w pierwszych dniach poza domem.

Waine! Kazdy z domowników powinien mieé
oddzielny, gotowy do zarzucenia na ramig plecak.

Podezas kryzysu ryzyko problemów z dostepnoscia
pradu, wody i po2ywienia jest bardzo duze. Upewnij
sie odpowiednio wezeénie, e masz wszystko, co bedzie
Ci potrzebne. Twoim celem jest przetrwanie tygodnia

Film dot. przygotowania plecaka ewakuacyjnego
realizowany w ramach Akademii Bezpieczeñstwa RCB
znajdziesz pod adresem:

https: youtube.com/watch?y=ccOzFOCiSjl£t-4255

14. Co powinno znalezé sie
w plecaku ewakuacyjnym?

Najpotrzebniejsze » + Apteczka (leki indy widualne,

ied

dokumenty (dowód | paracetamol, ibuprofen,
totsamosel,akt wlasnoscl Srodki przeciw biegunce, go
mieszkania, wypisy Ksiggi nudnoseiom, wymiotom,
wieczystej podstawowe _ elektrolity, termometr.
= informacjemedycane, — peseta, opatrunki, gazy. folia
dowéd ubezpieczenia, akty termicena, plastry, bandaie,
urodzenia, álubu, 2gonu, plastry chemiczne)

za$wiadczenia o rentach, Se
TRES NS

+ pendrive ze skanamt

+ Works na émieci

Zapalniczka/zapalki + + Mydlo, tel do dezynfekcjl a

= Maski + +» Kombinerki, lem, a
odidechowe/ochronne narzedzie wielofunkcyjné NL

Mapa zlokalnymi drogami, » + Gotéwke w niewielkich
MIG rompas. buscla. GPS rominalach - mazliwe, ze

bedziesz musial kupié A
Paro | ormieraczdo pussske _ jedzenies paliwo

Posilki na 2 dni + + Butelke filtrujaca z nowym
filtrem

y otéwrek i notes +

+ Gumy,sanurk, N
es E IX opaska zaciskowa

zum

15. Dotacz do plecaka karte z nazwiskiem i adresem.

W zwiazku z tym, ze nie wiesz, kiedy bedziesz
potrzebowat dostepu do zestawu ewakuacyjnego,
powinienes wyposazyé sig w oddzielne zestawy dla
domu, pracy i do samochodu.

Upewnij sie, ze twoi bliscy wiedza, gdzie znajduja sie

zestawy ewakuacyjne.

16. Schronienie i ewakuacja

Schronienie
i zabezpieczenie logistyczne

Musisz przygotowaé sie na to, ze dostep do wody podczas
kryzysu i wojny moze byé utrudniony. Zabezpiecz 14 litrow
wody na ka2dego mieszkarica domu - pozwoli wam to na
przetrwanie tygodnia bez biezacego ¿ródia.

Awaryjne zapasy zywnosci nalezy przechowyvraé
w chlodnym, suchym { ciemnym miejscu. Unikaj gromadzenia
produktów wymagajacych chlodzenia

1 obrébki cieplnej przy przygotowaniu. Przygotuj produkty

z dluga data waznosci, ktôre mozna zjesé na zimno - batony,
konserwy, dania gotowe (bigos, klopsy, fasolka), suche
pieczywo

W przypadku naglego
zagrotenia udaj sie

w najbezpieczniejsze
miejsce w budynku -
najlepiej schronié sig
w pomieszczeniu a

z dala od okien i drzwi

17. Ewakuacja

Ewakuacja moze mie¢ charakter
dobrowolny lub przymusowy.
Jak sie do niej przygotowac?

Dziatania prewencyjne:

+ utrzymuj rezerwy paliwa - jezeli to
motliwe trzymaj w garasu kanister
wypelniony paliwem, Moze przydaé sie de
w sytuacji koniecznosci naglego
wyjazdu. Jesli nie masz mozliwosci
zgromadzenia zapasów, a podejrzewasz,
ze niebawem bedziesz musial sie
ewakuowaé - zatankuj samochód do
peina na najblizszej stacii:

+ upewnij sig, Ze masz kolo zapasowe
1 wiesz, jak je wymienic;

+ przygotuj sie, ze system GPS moze nie
dzialac. Zaopatrz sig w mapy i zaplanuj
podstawowe i zapasowe drogi podrózy;

+ ustal z bliskimi miejsce kontaktowe,
do ktorego udacie sie w razie
przypadkowego rozdzielenia (miejsce,
do ktorego kazdy bedzie még? bez
przeszkéd dotrzeé)

18. Ewakuacja
Przed ewakuacja:

+ przebierz sie w ubranie zapewniajace

ochrone - pamietaj o kurtce, butach z
gruba podeszwa, i czapce. Zalóz
spodnie bojéwki i ubieraj sig "na
cebulkg". Unikaj kolorôw brazowych,
zielonych oraz plecaków moro -
mozesz zosta¢ uznany za Zolnierza!

+ zabierz przygotowany wezeäniej
plecak ratunkowy, a jezeli go nie masz,
zbierz w jedno miejsce wszystkie

najpotrzebniejsze rzeczy;

+ przed wyjSciern zabezpiecz sw dora - ra
zakreé zawory wody i gazu, odiacz
wszystkie urzadzenia elektryczne,
usuñ produkty z lodéwki i zamrazarki,
zamknij drzwi na klucz; r

+ jesli spóznisz sig na zorganizowany
przez sluzby/administracje transport

z miejsca ewakuacji - idé pieszo;

+ jesli zdecydujesz sie na indywidualna
ewakuacje, podrózuj z rodzina

jednym samochodem. Ograniczysz
ryzyko rozdzielenia.

19. Ewakuacja

Droga ewakuacji:

+ wykonuj polecenia sluzb @

kierujacych ewakuacja: esa

+ korzystaj z zalecanych

przez stuzby tras - inne
drogi moga bye

zablokowane;

+ zachowaj ostroznosé
podezas jazdy po
mostach i wiaduktach,
nie zatrzymuj sie pod
przewodami wysokiego
napiecia:

+ unikaj dróg nieznanych
oraz tych ze szczegôlnie
waznymi obiektami
(to nie tylko obiekty
wojskowe, ale takze
elektrownie, sieci

przesylu gazu, wieze
mein ()

20. 2. DZIALANIA W CZASIE
ZAGROZENIA

W czasie kryzysu i wojny musimy bye gotowi do
stawienia czola szczególnym zagrozeniom.

Jak powinnismy sig zachowac, aby zwigkszyé
bezpieczeñstwo swoje i swoich bliskich?

Uwazaj z kim rozmawiasz!

W sytuacji kryzysu i wojny wazne jest otaczaé sie
ludémi, do których mamy peine zaufanie.

Uwazaj na osoby, ktöre zachowuja sie podejrzanie,
próbuja zdobyé Twoje zaufanie lub pozyskaé wrazliwe
informacje:
+ gdzie pracujesz?
+ cay znasz kogos odpowiadajacego za bezpieczenstwo
w regionie?

Informuj stuzby i wojsko o podejrzanych osobach,
sytuacjach i zachowaniach.

Nie obawiaj sig munduru -
Wojsko Polskie oraz

sily sojusznicze moga prowadzié
dziatania take w Twojej miejscowosci

21. Strzaty z broni palnej

Dziatania prewencyjne:

Aby zwiekszyé swoje bezpieczeñstwo w sytuacii
kontaktu z napastnikiem korzystajacym z broni palnej,
istotne jest dobre przygotowanie i dzialanie

prewencyjne:

+ Przypomnij sobie zasady udzielania pierwszej
pomocy (czy pamigtasz jak zatrzymac krwawienie
1 wykonaé sztuczne oddychanie?);

+ Wchodzac do budynku zapamietuj uktad
pomieszczen i mozliwe drogi ewakuacji - wyrób
w sobie ten nawyk. W przypadku wystrzalów
bedziesz znal najlepsza droge ucieczki.

22. Strzaty z broni palnej

W czasie strzelaniny

Vajuazmiejsze jest usunigci sig Q
2 linii strzalu napastnika. Uciekaj jak

najdale, a jesli to mozliwe, poinformuj

innych o lokalizacji osoby, ktôra

strzela/ mode odda¢ strzal. Unikaj

kontaktu z uzbrojonymi ludzmi;

+ Jezeli nie mozesz uciec - ukryj sie.
Wykorzystaj uksztattowanie terenu
i dostepne przeszkody
(mury, metalowe konstrukeje). Wycisz
telefon, zamknij i zabarykaduj drzwi, à
opusé rolety 1 wylacz $wiatlo. Zachowaj
spokéj. Unikaj ukryé grupowych. 5 oséb
zamknietych w szafie zwieksza
prawdopodobieñstwo powstania
dodatkowego halasu! Jezeli strzaly
ucichna, mozesz poszukaé
bezpieczniejszego schronienia;

+ Jezeli ucieczka i kryjówka nie zdaty
egzaminu - walcz, Wykorzystaj
wszystkie swoje atuty. Nie bé sie zranié
napastnika - to on jest .tym zlym*
‘Twoja biernosé moze zadecydowaé o
ayciu wielu innych osób.

23. Wybuch

Dziatania prewencyjne

Aby zwiekszye swoje bezpieczeñstwo w razie wybuchu,
istotne jest dobre przygotowanie i dzialanie prewencyjne:

+ Zastanów sig nad najlepszym schronieniem
w miejscach, w których bywasz najezesciej (praca,
szkola, dom). Potrzebujesz miejsca z grubymi scianami,
bez okien, ale z dostepem powietrza. Najezeéciej
najbezpieczniejszym miejscem jest piwnica;

+ Przygotuj zestaw awaryjny i badz gotowy do
ewakuacji

Gay bedziesz éwiadkiem wybuchu:
+ Padnij na ziemie i zakryj glowe rekami;

+ Znajdz schronienie. Nie spiesz sie z opuszczeniem
schronu, Poméz poszkodowanym w ewakuacji
w bezpieczne miejsce. Nie korzystaj z wind i kieruj sie
do wyjscia ewakuacyjnego.

24. CBRN - to skrôt oznaczajacy bron masowego razenia:
substancje chemiczne (C), biologiczne (B)
radiologiczne (R) i jadrowe (N). Najpowa2niejszym

1 najezestszym skutkiem zwiazanym z kontaktem

z ktörakolwiek substancia CBRN moe bye cigzka
choroba i nagla smieré.

A Æ

25. Substancje chemiczne

Moga mieé charakter gazu, ciala statego lub cieczy. Maja

bardzo szerokie spektrum efektöw i w wiekszoëci
przypadków groza émiercia. Wiele substancji jest palnych,
wybuchowych i moze mieé dzlalanie toksyczne oraz zrace,
Szczególna ostroznosé powinienes zachowat w praypadku
kontaktu z substancjami gazowymi - w zaleznosci od ich

charakteru moga plozyé sie po ziemi lub unosié.

Co zrobié w razie kontaktu z niebezpieczna substancja
chemiczna?

+ Jak najszybcie) opuéé skazony obszar;

+ Poruszaj sie w odwrotnym kierunku niz wiatr;

+ Chron drogi oddechowe i skére:

+ Po powrocie ze skazonego terenu wed prysznic i zaloz
czyste ubrania, Brudne ubrania zapakuj do plastikowego
worka i wynies poza miejsce swojego przebywania;

+ Jezeli jestes w budynku uszczelnij okna, drzwi
1 wywietraniki;

+ Nie wychodé bez powodu na zewnatrz;

+ Zostañ w budynku. Zamknij okna, drzwi i wylacz
wentylatory i klimatyzatory.

26. Substancje biologiczne

Skazenie wiaze sie z kontaktem z bakteriami, wirusami,
grzybami, pasozytami i toksynami. Do infekeji dochodzi
glownie przez drogi oddechowe, przewöd pokarmowy,
oczy oraz kontakt z podrazniona skóra. Najczesciej konczy
sig Smiercia.

7

Jesli wiesz, lub podejrzewasz,
ze doszlo do skazenia biologicznego:

+ Jak najszybciej opusé skazony obszar;

+ Chron drogi oddechowe i skörg - jezeli istnieje podejrzenie
kontaktu z niebezpiecznymi substancjami biologicanymi,
maska ochronna moze ograniczyé ryzyko zarazenia;

+ Dezynfeku rece i dbajo higiene:

+ Wei prysznic i zalóz czyste ubrania. Brudne ubrania
zapakuj do plastikowego worka i wynies poza miejsce

swojego przebywania;

+ Zostañ w budynku. Zamknij okna, drzwi i wylacz
wentylatory i klimatyzatory.

27. Substancje radiologiczne i jadrowe

Promieniowanie jadrowe moze uszkadzaé strukture
genéw oraz powodowaé choroby nowotworowe.
Szczególnie niebezpieczne jest wdychanie skazonego

powietrza lub potknigcie napromieniowanej zy wnosci.

Aby ochronié sig przed promieniowaniem warto
ukryé sig w piwnicy lub pomieszczeniu z mozliwie
grubymi écianami - ka2dy centymetr dodatkowej
ochrony powoduje, ze promieniowanie stabnie.

28. Substancje radiologiczne i jadrowe

Co robié, jezeli doszto do uwolnienia substancji
niebezpiecznych?

+ Wejdz do najblizszego budynku, aby uniknaé
napromieniowania. Jezeli to mozliwe, schrof sig w piwnicy,
schronie, parkingu podziemnym lub metrze. Odsun sie
od écian zewnetrznych;

+ Jezeli wracasz ze skazonego terenu wee prysznic i zalöz
cayste ubrania. Brudne ubrania zapakuj do plastikowego
worka i wynies poza miejsce przebywania;

+ Nie jedz i nie pij niczego, co moglo byé narazone
na dziatanie promieniowania;

+ Zostañ w budynku. Zamknij okna, drzwi i wylacz
wentylatory i klimatyzatory;

+ Korzystaj z telefonu tylko w szczególnie uzasadnionych
przypadkach;

+ Opanuj emocje i nie panikuj - ograniczysz niepotrzebne
zuiycie powietrza zamknietym pomieszczeniu;

+ Stuchaj komunikatöw stuzb oraz mediów i stosuj sie
do zaleceni;

+ Pozostan wewnatrz przynajmniej przez 24 godziny,
chyba ¿e stuäby udziela innych instrukeji

29. Brak pradu

Awarie pradu sa zwykle usuwane w ciagu kilku
godzin. W sytuacji kryzysowej, dostep do
elektrycznosci mote byé jednak ograniczony przez
wiele dni.

Jak praygotowaé sig na przerwg w dostepie do
energii elektrycznej?

+ Przygotuj sie na koniecznosé zapewnienia
alternatywnego zasilania - agregat pradotworczy
oraz rezerwa paliwa zapewnia dlugotrwaty
dostep do pradu. W przypadku ewakuacji
nieawykle praydatnym bedzie naladowany
powerbank oraz ladowarka samochodowa;

+ Ogranicz korzystanie z telefonu komérkowego -
wylacz WI-FI, pakiet danych, uruchom tryb
energooszezedny;

+ Stwérz liste najpotrzebniejszych rzeczy
zasilanych energia elektryezna i przygotuj zestaw

pasujacych do nich baterii Pamietaj
© przygotowaniu radia zasilanego bateriami: @ ES

+: Praygotij latary, dwisce, zapalld/capalnicake; WE ~

apteczke oraz zapasy jedzenia, ktér
wymagaja pradu do praygotowania:

pomose ci przetrwaé pierwsze dni (bankomaty
moga nie dzialaél),

+ Zabenpiecz odpowiednia lose gotówla,która 55

+ Grill ogrodowy moze pomóc w przygotowaniu
potraw i sluzyé jako awaryjne palenisko.

30. Obcy zolnierze i czasowe zajecie terenu

Co zrobié, jezeli zauwazysz w swojej okolicy uzbrojona
grupe ludzi, ktéra nie wyglada na zolnierzy
Wojska Polskiego lub wojsk sojuszniczych?

+ Zachowaj spoköj; À a

+ Jezeli widzisz na swojej drodze
zolnierzy - zmien kierunek. Wybierz
alternatywna droge i nie narazaj sie na
niepotrzebny kontakt;

za sapiega:
+ Nie röb zdjeé i nie nagrywaj Zolnierzy - (5
to moze sprowokowaé ich do agresji 1
wobec Ciebie; ds
NI
+ Podezas rozmowy nie trzymaj rak A
ve Kieszent ani nie wykonu) Sa

gwaltownych ruchów;
+ Nie klöc sig z osoba uzbrojona;

+ Jesli zolnierz obcy bedzie chcial
skontrolowaé dokumenty - daj mu je
Nie odwracaj wzroku. Sté nieruchomo.
Postepuj zgodnie z jego poleceniami,
Nie rozgladaj, nie rozmawiaj z innymi.

31. Obcy zolnierze i czasowe zajecie terenu

W przypadku czasowego zajecia terenu przez obce wojska
oraz wprowadzenia tam nowych zasad:

+ Zaopatrz sie w wode - napelnij
butelki, garnki, a nawet
wanng. Jesli to mozliwe
zabezpiecz wode ze studni:

+ Korzystaj ze zgromadzonej
wczeéniej ¿ywno$ci lub tej
rozdawanej w ramach pomocy

humanitarnej;

+ Nawet jesli okolicany sklep

zostal zniszczony, moiesz

znalezé tam jedzenie;

+ Nie wychodz bez potrzeby po
zmierzchu - kazdy moze
uznaé Cie za sapiega lub
zwiadoweg:

+ Zakladaj ubrania
w neutralnych kolorach - bez
symboli i emblematów;

bedzie Wam raéniej i
zapewnicie sobie wieksza
szanse na obrone

|
+
de
Ro
| ' + Znajdz towarzyszy. Razem

32. Sytuacja zaktadnicza

Masz jeden cel - przezyé. Zaakceptuj sytuacje, w ktôre sie
znalazies i przygotuj na czekanie. Nie denerwuj sie i nie
wpadaj w panike. Najgorsze jest pierwsze 45 minut

Wzorowy zaktadnik:

+ Postepuj zgodnie z instrukejami
porywaczy. Im diuzej przebywacie
razem, tym mniejsza szansa, Ze zrobi
Ci krzywde,

+ Nie pröbuj nawiazywaé rozmowy.
Odpowiadaj uprzejmie. Nie klôé sig,
nie blagaj, nie ttumacz, nie

usprawiedliwiaj

+ Nie odwracaj sig od niego plec:
1 utrzymuj kontakt wzrokowy:

+ Jedz to, co ci dadza nawet jesli nie
masz ochoty;

+ Odpoczywaj i duzo Spij;

+ Uciekaj dopiero wtedy, gdy jestes
pewien, ze ci sig uda.

33. Pierwsza pomoc

Pierwsza pomoc to natychmiastowa opieka nad poszkodowanym.
Pomoc udzielona przed przyjazdem karetki moze uratowaé zycie
albo pomóc w dojéciu do adrowia.

Przystepujac do udzielania pierwszej pomocy zastosuj sie do
ponitszych krokow:

1Zachowa) spoké}

2.Sprawdé czy jest bezpiecanie. Pamigta o swoim bezpieczenstwie;

3 Zorientuj sie ilu jest poszkodowanych | jakie odniesli obrazenia;

4.Wezwij pomos - jedeli na miejscu zdarzenia sa Swiadkowie
popros konkretna osobe o pozostanie na miejscu zdarzenia,
aby mogla Ci poméc

5.Oceñ sytuacje - jesli poszkodowany jest przytomny, zapyta) co sie
stalo. Ocefi, czy sytuacja wymaga interwenc} profesjonalnej
pomocy medyczne}, Jesli nie - poméz w miarg mozliwosci - np.
ocaysé rang 1 opatrz poszkodowanego. Jeéli ten jest
nieprzytomny, koniecznie zadzwon pod 112;

6.Po uzyskaniu polaczenia, poda) miejsce adarzenia, liczbe
poszkodowanych. rodzaj obrazen, swoje dane:

7.Nie roztaczaj sie do moment, kiedy dyspozytor nie wyda takiego
polecenia,

8 Praystap do czynnotei ratownicaych.

34. Pierwsza pomoc

Czynnosei ratownicze:

Sprawde cry poszkodowany jest praytomny: podejdz do niego
Gelixatnte potrzaenij za ramiona, gloéno pray tym pytajac
-Siyszysz mnie?’

1.Jo2oll poszkodowany reaguje {jest
preytomny zostaw go w zastane pozyej. y
(eteli nie mu nie zagrazal) à monstorujjego stan

2 Jezell poszkodowany nie reaguje, jest nieprzytomnyr

b.udrozni drogi oddechowe jedna reke polóz na czole
poszkodowanego, a druga na zuchwrio 1 delkatnie odchyl
gtowe de ty

© jezels poszkodowany oddycha ulóx go w pozyeji boczne!

ustalong;

+ Jedna reko poszkodowanego
(bhiesza Twoje) strony) utéz pod katem 90;

a przeciwlegla rekg poszkodowanego spied ze
swoja roka praykladajac ja do poliezka
poszkodowanego (blitszego Twoje strony):

= swoja druga reka chwye poszkodowanego pod
kolanem, zegninogg. nie odrywajac stopy
postkodowanego od podloza

+ praytraymujac caly czas dion pray policaku
postkorlowanega, pociagnij za kolano

w swoim kierunku, tak, aby ulotyé
poszkodowanego na boku;

= odchyl glowe poszkodowanego ku tylow
aby zapewnic drosnase dróg oddechowych
I ulatwié oddychanie, natomiast noge
loz pod katem 90°

3. Jezell poszkodowany nie oddycha praystap do resuscytacyt
krazeniowo-oddechowe - Pamigtaj

uciénigé klathi piersiowej wdechy ratunkowe

35. Plecak ewakuacyjny/ ratunkowy

- lista kontrolna

Spakuj: V4

Radio na baterie +
bat

Dokumenty + pendrive z
dokumentami

Spiwór

Latarka + baterie

Ubranie na zmiane

Gotówka Butelka filrujaca wode
Apteczka Mydto
Gwizdek Zel do dezynfekcji

Zapalniczka/
zapalki

Worki na $mieci

Maski oddechowe

Kompas/busola/GPS

Kombinerki,
narzedzie
wielofunkcyjne

Telefon

Gumy, sznurki, tasma
opaska zaciskowa,

Otwieracz do puszek

tom

Lokalna mapa

1Nóz, olöwek, notes

Posilki na 2 dni

Komplet sztuécéw

Kurtka
przeciwdeszczowa

36. Najwazniejsze numery i dane

- lista do uzupeinienia

Kto? Numer

Numer clarmowy 1

Nojblizsza
Komenda Polieji