Bài 2-Trật tự Westphalia - Copy.pptx

history

1. Bài 2: TRẬT TỰ WESPHALIA

2. 1. BỐI CẢNH THẾ GIỚI TRƯỚC 1648 Thế giới thay đổi lớn sau năm 1500: Phát kiến địa lý lớn của các nhà thám hiểm châu Âu . BĐN, TBN, Hà Lan, Anh, Pháp… giàu có nhờ thiết lập hệ thống thuộc địa , vơ vét của cải ở những vùng đất mới . Đến TK19, tranh giành thuộc địa giữa các nước thực dân . - Tác động lớn đến QHQT: tạo nên luồng di cư ồ ạt , thúc đẩy giao lưu văn hóa , giao thương , mở rộng phạm vi hoạt động hàng hải , hình thành thị trường trên thế giới , truyền bá đạo Thiên Chúa .

3. 1. BỐI CẢNH THẾ GIỚI TRƯỚC 1648 Thế giới thời đầu Cận đại : Xuất hiện tiền đề thúc đẩy ra đời nền kinh tế mới - TBCN Hình thành tầng lớp thị dân gắn liền với hoạt động công thương nghiệp . Chuyển từ văn minh nông nghiệp sang công nghiệp . Mâu thuẫn giữa GCTS >< Nhà nước quân chủ phong kiến , báo hiệu rạn nứt của của CĐPK, xuất hiện các cuộc đấu tranh về văn hóa , tôn giáo cho đến các cuộc nổi dậy khởi nghĩa giành chính quyền . Xuất hiện trào lưu tư tưởng : Phòng trào Văn hóa phục hưng và Cải cách tôn giáo . Châu Âu phát triển mạnh , thuyết “Châu Âu là trung tâm ” (#Các đế chế P. Đông suy yếu )

4. 1. BỐI CẢNH THẾ GIỚI TRƯỚC 1648 Bản đồ chính trị thế giới sau 1500: + Châu Âu : gồm các quốc gia lớn như Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Pháp, Ban Lan, Áo và Phổ ( đất đai thừa kế của dòng họ Habsbourg ), Anh, Thổ và một số quốc gia nhỏ hơn ở bán đảo Xcandinavia như Thuỵ Điển , Na Uy. + Các châu lục khác : Còn rất lạc hậu ở dạng tiền phong kiến hoặc cát cứ phong kiến . Nổi bật lên chỉ có những quốc gia phong kiến tập quyền sớm như Trung Quốc , Nhật Bản ( Takugaoa ), đế chế Mongul ( Ấn Độ ) hay Đế chế Ottoman.

5. 2. Hòa ước Westphalia và trật tự Westphalia Hòa ước Westphalia là hệ thống 1 loạt các hiệp ước hòa bình được ký từ 5-10/1648 giữa các nước châu Âu , đánh dấu sự kết thúc cuộc Chiến tranh 30 năm ở Đức (1618-1648). Chiến tranh 30 năm ở Đức : Là cuộc chiến tranh giành giật quyền lực giữa các nước mang màu sắc tôn giáo lan rộng toàn châu Âu . Khởi đầu là xung đột tôn giáo giữa người Thiên Chúa giáo ( Cựu giáo ) và người Tin Lành (Tân giáo ).  Nguyên nhân Chiến tranh ?

6. 02 sự kiện quan trọng nhất liên quan đến Hòa ước Westphalia : i ) L ễ ký Hòa ước Münster (30/1/ 1648 ) giữa Hà Lan và Tây Ban Nha (chính thức 15 / 5/ 1648) ; ii) L ễ ký 02 hiệp ước bổ sung 24/10/ 1648: Hiệp ước Münster giữa đế quốc La Mã Thần thánh với Pháp và các đồng minh của cả hai bên; và Hiệp ước Osnabrück giữa đế quốc La Mã Thần thánh với Thụy Điển và các đồng minh.  Chiến tranh 30 năm (1618 – 1648) 1618-1620: Người Bohemia (theo Tân giáo) nổi dậy chống Áo (theo Thiên chúa giáo)1620-1627: Đan Mạch (Tân giáo) tham chiến 1618- 1629: Phe Tân giáo thua trận 1630: Thụy Điển (theo Tân giáo) tham chiến 1631-1632: Phe Tân giáo thắng trận 1635: Pháp tham chiến 1645: Pháp và Thụy Điển chiến thắng ở Đức 1648: Hoà ước Westphalia chấm dứt chiến tranh

7. Nội dung hòa ước Thụy Điển được chiếm một vùng đất rộng lớn của nước Đức, được bồi thường 5 triệu đồng Taler và có quyền tham gia hội nghị của đế quốc Đức; Nước Pháp được vùng Alsace và vùng Lorraine và có quyền tham gia hội nghị của đế quốc Đức; Nước Đức bị chia cắt thành 300 tiểu vương quốc; Các chư hầu Đức hoàn toàn được độc lập; Về vấn đề tôn giáo: cả Tin Lành (Tân giáo) và Thiên chúa giáo (Cựu giáo) đều bình đẳng. Đạo Calvin cũng được thừa nhận. Các quốc gia có quyền quyết định lựa chọn tôn giáo cho mình; Công nhận nền độc lập của Thụy Sĩ và Hà Lan.

8. 2. Hòa ước Westphalia và trật tự Westphalia Nguyên nhân CT: Phát kiến địa lý , các cuộc thập tự chinh (TK 15-16) Phong trào văn hóa phục hưng (TK15-16): Hệ tư tưởng mới đề cao tính nhân văn , quyền con người Cải cách tôn giáo : 2 nhánh Cựu giáo ( Thiên chúa giáo ) >< Tân giáo (Tin Lành ) +Tân giáo : “ mối quan hệ trực tiếp giữa cá nhân với Thiên Chúa giáo ”, ko thông qua Giáo hội . + Cựu giáo : Tính chính thống của Giáo hội , các vương triều ko có quyền lực quyết định theo tôn giáo gì . Hệ tư tưởng mới của GC Tư sản : Tính nhân văn – đề cao cá nhân (>< Tư tưởng PK – Thiên chúa ) Các cuộc CMTS và hệ tư tưởng mới : Chủ nghĩa trọng thương , CN thực dân , ý thức về chủ quyền quốc gia .  M âu thuẫn giữa tư tưởng “ Thiên chúa giáo và Đế chế (ĐQ La Mã thần thánh )” với tư tưởng “Tin Lành và Quốc gia – dân tộc ”. KQ: Tân giáo thắng thế , sụp đổ ĐQ La Mã thần thánh .

9. 3. Trật tự thế giới Westphalia - HTQHQT theo nguyên tắc “Vương quốc của ai, tôn giáo của người đó ” ( cuius regio, eius regilio ). Thừa nhận tự do tôn giáo (#CNTG toàn cầu ) Chủ thể trong QHQT là quốc gia . Ra đời khái niệm Quốc gia – dân tộc . Nguyên tắc chủ quyền quốc gia là tối thượng “Trật tự Westphalia” thúc đẩy những quan điểm về độc lập và chủ quyền của mỗi quốc gia, đưa cân bằng quyền lực trở thành khái niệm chính trong chỉ đạo và công thức của chính sách đối ngoại (#đa chủ thể )

10. 3. Trật tự thế giới Westphalia Sự cân bằng quyền lực được duy trì trong suốt TK18, ảnh hưởng chủ yếu ở châu Âu . Nước Anh đóng vai trò chính trong sự vận hành của TT Westphalia (#trọng tài của cán cân quyền lực ở châu Âu ) “ Cô lập huy hoàng ” với mục tiêu “ “ ngăn ngừa bất kể quốc gia duy nhất nào ” đạt được vị thế “ bá quyền ở châu Âu ” (#Pháp, Đức )