Biyokütle tesisi kurulumunda Ekonomik Analiz

Bitkisel ve hayvansal atıklar için kurulacak tesislerin ekonomik analizi

1. Biyokütle Enerji Santralı
Ekonomik Analiz

2. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 2 / 44
Bu eğitimi tamamladığınızda;
•Özsermaye Kullanımı
•Yatırım Maliyeti (Capex)
•İşletme Maliyeti (Opex)
•Nakit Akım Tablosu
•Finansal Analiz
•Sahip Olma Maliyeti Analizi (SOM)
•Proje Değerlendirme
•Risk Değerlendirme
•Biyokütle Tesisi Ekonomik ve Finansal Analizi
Kavramış olmanız beklenmektedir.

3. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 3 / 44
EkonomikAnaliz
Projeninyaşayabilmesiiçinüretmesi,ürettiklerindeneldeettiğigelirlerilegiderlerinikarşılaması,bir
miktardakazançeldeetmesigerekir.İştebumaliyetvekazançlarıneldeedilme,bölüşülmebiçimlerinin
vebufaaliyetlerdendoğanilişkilerinbütününüincelenmesineekonomikanalizdiyoruz.
Biyokütleenerjisisantrallerininkurulummaliyetleri;
•santralinkurulacağıbölgeye,
•santralinteknolojisine,
•coğrafivefizikişartlara
göredeğişiklikgöstermektedir.
Yatırım maliyetinin
finansmanı
•özkaynak
•kredi

4. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 4 / 44
EkonomikveFinansalAnaliz
EnerjiPiyasasıDüzenlemeKurulu’nun(EPDK)kaynak
bazındakitoplambirimyatırımtutarlarınagöre
biyokütlesantrallerininkWbaşınailkkurulummaliyeti1
birimolmasıdurumunda;doğalgazvepetrolsantrali
maliyetleri0,5,kömürsantralinin0,8,hidroelektrikve
jeotermalsantralinin1,1,rüzgarsantralinin1,3,güneş
santralinin1,6venükleersantralin3,2birimyatırım
yapmasıgerekir.
2005yılındaResmiGazete’deyayımlanarakyürürlüğe
giren5346Sayılı“YenilenebilirEnerjiKaynaklarının
ElektrikEnerjisiÜretimiAmaçlıKullanımınaİlişkin
Kanun”bukapsamdafırsatlarsunmaktadır.
Krediler;teşvik(hibe,düşükfaiz,vergiindirimiv.s.)gibi
kaynaklarınyanısırafinansmankurumlarınca(ticari
ve/veyayatırımbankaları,bankerler,üretici-tedarikçi
firmalar,vakıflar,leasing,faktöringv.b.)
sağlanabilmektedir.

5. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 5 / 44
Finansman / Finance
Yatırımıngerçekleştirilmesivefaaliyetlerininsürdürülmesiiçinihtiyaçduyulan
gelirmiktarıdır.Gelirinkaynağıkuruluşaşamasındayatırımcılardan,
kreditörlerden,teşviklerden,hibeprogramlarındanvediğergelirlerle
sağlanacaktır.
BaşlıcaFinanasmanalanları:
➢DevletTeşvikleri,
➢UNDP,WBgibikuruluşlarınhibeprogramları,
➢Kredikurumları,
➢EPCgibifirmalarıninşaatlarındauzundönemliödemekabulleri,
➢Karbonpiyasındaolasıkarbonticaretgelirleri,
Karbongelirinihesabıyatırımlanekadarkarbonemisyonazalımıolacağının
saptanmasınadayanır.Ülkemizdeelektrikenerjisiüretimiiçinkullanılan
yakıtlarfosilağırlıklıyakıtlarolmasındandolayıüretilenbutemizenerji,işlem
marjı2013yılıverileriyle788tonkarbondioksitemisyonunuönlenmişolacağı
hesaplanmıştır.Hesaplananbudeğerçevreyeolankatkısınınyanısıragelir
olarakdakullanılabilir.Ancakgereklipiyasalarhenüzaktifedilememiştir.

6. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 6 / 44
Finansman
Genelolarakbiyokütleprojelerininyatırım
veişletmefinansmanındaüçyöntemden
bahsedilebilir:
‣Özsermayekullanımı
‣EPCŞirketifinansmanları
‣Projedestekfinansmanları

7. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 7 / 44
Özsermaye
(EquityCapital)Yatırımcınınbaşlangıçtakoyduğudeğerlerdir.Bunlar
nakitparaolabileceğigibi,yapılacakiştekullanılacakdonanım,arazi
gibideğerlerdir.Hizmetgenellikleişletmedönemiiçindekullanılacağı
özsermayekapsamındatanımlanmaz.
(Owner’sEquity)Malsahibininpayı,ifadesigenellikleözsermayeile
karıştırılmaktadır.Budeğer;işletmeninkitapdeğerinden,
yükümlülükleriniçıkardıktansonrakalandeğerdir.İşletmeninçalışma
dönemindekontroledilenbüyüklüktür.
Yatırım Maliyeti
(CostofInvestiment)Projeningerçekleşmekararısonrası,planlamaemriilebaşlayanhayata
geçirilmesindesonbulangiderlerbütününeyatırımmaliyetidenilmektedir.
MuhasebeterimiolarakbusüreçilkyatırımmaliyetiolaraktanımlansadaBiyokütleuygulamadaki
anlamısadecebaşlangıçsürecinikapsamaktadır.Zirayatırım,sahipolmamaliyetiyaklaşımıileelden
çıkarmasürecisonunakadarolanişlemlerikapsar.

8. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 8 / 44
Özsermaye Kullanımı ve Yatırım Maliyeti
Sistemkurumbedeliteknolojikgelişmeler,ülkemizistihdampolitikalarınabağlıdeğişebilir.
Yatırımmaliyetikırılımları:
➢İlksatınalmamaliyetleri
➢Nakliyemaliyetleri,montajişçilikmaliyetleri.
➢Sigorta,garantivefinansmanmaliyetleri.
➢Kuruluşmaliyetleri,Danışmanmaliyetleri,vb.
➢Kullanıcıeğitimlerivedevreyealmatestmaliyetleri.
Finansmanmaliyetleriilkyatırımsürecindenbaşlasadaişletme,dönemihattaeldeçıkarmasürecinde
dahigündemdekalabilmektedir.
Finansmanmaliyetibulunankredininveişletilenkıymetlerinmasraflarınıkapsar.
Ödenenfaizler,bankacılıkhizmetleriiçinödenenbedeller,bono,iştirak,ortaklıkmasraflarıvb.

9. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 9 / 44
CAPEX:SermayeHarcamları/Giderleri
(Capitalexpenditure)veya(capitalexpense)işletmecininbina,araç,ekipman
gibifaaliyetlerinicrasındadeğerolaraksistemdevarolanvedeğerüretmeyi
destekleyensabitsermayevebusermayeninsürdürülebilirliğiiçinbüyütülmesi
sürecindeeklenenlerintamamıdır.Sermayeharcamalarıveyagiderleridir.
TMS;TürkMuhasebeStandartlarınagöreyaklaşık800TLüzerifaaliyetlerin
icrasındademirbaşkayıtlarınagirmesizorunludeğerlerolarakelealınmaktadır.
Yenianlayıştamarkadeğeri,şerefiyegibifizikselolarakkonumlandırılmayan
değerlerdesabitsermeyeCapexolarakdeğerlendirilmektedir.
TFRSTürkFinansalRaporlamaStandartlarındayapılanbilançoçalışmalarında
dabudeğerler500'lüödenmişsermayehesaplardaraporlanmaktadır.
Yatırımmaliyetisabitsermayeninsahiplenmesürecindekiharcamalarıda
kapsamaktadır.Buharcamalarda700'lühesaplardaraporlanır.

10. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 10 / 44
OPEX : İşletme Harcamaları / İşletim Giderleri
(Operationalexpenditure)veya(operatingexpense)İşletme
sermayesiteriminindekullanıldığı,
Projeninöngörülensürede,verimliüretimedevam
edebilmesiiçinoluşturulangiderlereişletmemaliyetidenir.
İşletmemaliyeti,ürünyanimalvehizmetüretenbirsisteminyürütülmesisırasındakatlanılangiderler
vehazırdaKısavadelialacaklartutulandeğerlerdir..
TürkMuhasebeStandardıTMStekhesapdüzeninde700'lügiderhesaplarındave100'lüdönen
varlıklarhesaplarındaraporlanırlar.
BiyokütleTesisiiçinİşletmeharcamlarınaörnekler;
➢Personel giderleri; maaş, sosyal
haklar, giyim, güvenlik ekipmanları
➢Onarım, yedek parçalar, dış tamirat
ayarlamalar
➢Bakım; temizlik, boya, koruyucu
malzemeleri v.s. Harcamaları
➢Finansman Giderleri
➢Vergi resim ve harçlar
➢Dışardan sağlanan hizmetler; kargo,
nakliye, Temizlik, Güvenlik, ölçüm,
danışmanlık, test raporlama
➢Amortisman ve tükenme payları
➢Sarf malzemeleri giderleri, Su,
Kırtasiye, v.s.
➢Kalibrasyon, Periyodik kontroller
➢Posta , Internet, iletişim hizmetleri
➢İş güvenliği sağlık v.s. İçin dışarıdan
sağlanan hizmetleri
➢Personel eğitimleri, kitap, dergi v.s.
➢Takım araç gereç ve ölçme aletleri
harcamaları vb.

11. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 11 / 44
Nakit Akışı / Cash Flow
TürkMuhasebeStandartları(TMS)raporlamasisteminde600ve
700'lüsırasıylagelirvegiderhesaplarınınoluşturduğutabloya
NakitAkışTablosudenilir.Yönetimebilanço(AnaKalemleri:100
Dönenvarlıklar,200Duranvarlıklar,300Kısavadeliyabancıkaynaklar,
400Uzunvadeliyabancıkaynaklar,500Sermaye)ilebirliktesunulur.
İşletmeninperformansınıvesürekliliğinideğerlendiren
raporlardır.
Muhtelifişletmesenaryolarınakayıpöngörülerineveyatırım
elemanlarınınkalitesinegöreişletmeperformansınabağlı
harcamalarlanakitakışıpekçokkoşulabağlıdır.Yatırımkararı
verilirkenbukoşullardanyatırımiçinolasıolanlariçinriskler
belirlenir,senaryolaroluşturularakgereklifizibiliteraporları
hazırlanır.
Yatırımınbaşarısıdeğergetirisinebağlıdır.Risksadeceharcanan
parailesınırlıdeğildir.İşletmedönemiboyuncaoluşacak
harcamaveyenidendeğerlendirmelerekonomikkoşullara,devlet
vergiveharçlarına,denetimraporlamamaliyetlerigibipekçok
dağişkenebağlıdır.

12. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 12 / 44
Gelişmekte Olan Piyasalardan Gelirler -Karbon Geliri
Karbonticareti,işletmeninyatırımcıveyöneticiyeteneklerinebağlıolarakkarbongelirielde
edebileceğibiralandır.Ekonomikanalizçalışmalarındaişletmesüresiboyuncasalınımeşdeğer
karşılığıolarakakaroluşturabileceğigibisalınımazaltmakarşılığıolasıteşviklerledegelirelde
etmekmümkündür.Ancakbumekanizmalarhenüztamişletilemediğiiçinyatırımhesaplarında
dikkatealınmamaktadır.Günümüzdegelecektekigelirlerinarttırılmasınayönelikpotansiyel
ikramiyegelirniteliğindedeğerlendirilmektedir.
Karbongelirinihesaplayabilmeninyolu;yatırımlanekadarkarbonemisyonazalımıolacağının
saptanmasıdır.BirleşmişMilletlerİklimDeğişikliğiÇerçeveSözleşmesi(UNFCCC)tarafından
yöntemolarakyayımlanmışolanişletimmarjıemisyonumetodukullanılarakkarbonsalınımı
hesaplamakdoğrubiryaklaşımolacaktır.

13. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 13 / 44
ÖmürBoyuMaliyetDeğerlendirmeleri
Modeliamacıgizlikalmaolasılığıolanmaliyetleriaçığa
çıkarmaktır.Ömürkavramıaşağıdakibaşlıklardaelealınabilir.
Amortismanatabiömür:Birürününömüryılsayısısüresinceeskime
değerininkitapdeğerindenazaltılmasıdır.Ömrününheryılıiçinyerel
vergikanunlarınabağlıoranlarlamuhasebestandartlarınagörebir
amortismangiderihesaplanır,ürünündeğerindendüşülür.Ürünün
değerisıfırlandığındaamortismanatabiürününömrüdetamamlanmış
olur.
Ekonomikömür:Ürününömrüsüresincesağladığıfaydavemasraf
oranıheryıliçindedeğişir.Masraflarsağlananfaydalardandahafazla
olmayabaşladığındaekonomikömürtamamlanır.
Hizmetömrü:Varlığınfaydasınınsıfırlandığısüredir.
Garantiömrü:Varlığınüreticisitarafındanbelirlenentasarım
karakteristiklerinegöreöngörülensorunsuzfaydasağlayacağısüredir.
Ömürboyumaliyetyukarıdatanımlananyaşamçevrimlerindenbirinde;
satınalma,işletmeveeldençıkarmamaliyetleriileoluşturulur.
MaliyetKırılımDeğerlendirmeleri
Buhesaplamatekniğindeürününikincielolması,bellibirdönem
kullanılıpeldençıkarılmasısafhalarındakiöneçıkanmaliyetlerikapsar.
Oldukçapratikbiryöntemolmaklabirliktepekçokhatayadaaçıktır.

14. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 14 / 44
SahipOlmaMaliyeti/TotalCostofOwnership
Sahipolmamaliyetianaliziiçingeliştirilenikimodelvardır.İlki
yaşamdöngüsümaliyetleridiğeriisemaliyetyapıkırılımlarının
dökümüdür.
Analizmodelleri;
➢Ömürboyu/yaşamdöngüsümaliyetleri:Beşiktenmezara
ekonomimodeli.Projeyekonuolantesisinöngörülenömür
değerlendirmesüreciboyuncasağladığıfaydalarve
masraflarındeğerlendirilmesidir.
➢Maliyetkırılımmodeli:Projeninmaliyetoluşturan
kalemlerininoperasyonveyazamanölçeğindedizilimidir.
Tesistekiişlevselherbirfaaliyetinveekipmanlarınfazda
masrafmiktarlarınınherbirüretimdönemiiçindeki
tutarlarınınhesaplanmasıilebelirlenir.
Sahipolmamaliyetanaliziözellikleyüksekteknolojiliürünlerle
yatırımınkârlılığınıtestetmedeyolgöztericidir.BAT:Best
AvailableTechnologyçoğuzamanpahalıdır,getirisini
karşılayamayabilir.

15. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 15 / 44
SahipOlmaMaliyetAnalizi/CostofOwnershipAnalysis
Yatırımınyaşamçevrimimaliyetininkırılımlarıileişletmeyeolanyükünütanımlanmasıdır.
YatırımMaliyeti;[YM]
İşletmeMaliyeti;[İM]
EldenÇıkarmaMaliyetleri;[EÇM]
α,β,γ:BugünküdeğerçarpanıBDÇveyagelecekdeğerçarpanıGDÇhesabı.
n:Devre,periyoti:faiz/iskontooranı
Bumaliyetlerinyatırımyaşamdöngüsünükapsayacakbiçimdeprojedönemiiçindeyaşanabilecek,
ekonomikdeğişkenliklerindebirhataoranındadikkatealındığıbugünkü(şimdiki)değeranalizleriveya
değerlendirmeşartlarınagöregelecekdeğerhesaplamalarınıkapsayançalışmalarasahipolmamaliyet
analizi,kısacaSOManaliziolaraktanımlıyoruz.Kârlılıkşartı;
Aynı zaman düzeyine getirilmiş nakit girişleri > Aynı zaman düzeyine getirilmiş harcamalar

16. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 16 / 44
SahipOlmaMaliyetAnalizi/CostofOwnershipAnalysis
Aynı zaman düzeyine getirilmiş nakit girişleri > Aynı zaman düzeyine getirilmiş harcamalar
Temel Sorumuz?
Biyokütleprojesiiçintesisömrünü25yıl,işletmeyealmasürecini1yılöngördüğümüzde26yıllık
faaliyetlerleeldeedilengelirlervegiderler,yapılansermayeyatırımları,tesisinkapatılmasıyada
devredilmesidurumundakimaliyetlerintoplamısonundakazanımımızneoldu?
Proje ekonomik ve finansal değerlendirme dört bölümden oluşturulmuştur.
1. Proje risk verileri
2. Proje verileri
3. Ekonomik durum değerlendirme
4. Finansal değerlendirme ve Sonuçlar
Zaman=MaliyetveEnerji=Paraeşitlikleripekçokenerjiilişkiliyatırımkararınyapılandırmasındadikkate
alınantemelyaklaşımdır.
Verimlilik=kazançeşitliğiherzamangeçerliliğiinkâredilemezbirgerçektir.Verimliliğinmaliyeti
getirisindenfazlaolduğundaçatışmaalanlarıveikilemleryaratır.

17. •Proje Risk Verileri:Proje fikrinin oluşmasından, karar sürecine kadar olan hazırlık sürecinde proje
ömrü boyunca olası ekonomik göstergelerdeki değişiklik öngörüleridir. Bu kısımda beklenilen
kazanç karşılığı faiz-ıskonto oranı, Amortisman yeniden değerlendirme oranı, enflasyon tahmini ve
proje sırasında geçerli olacağı düşünülen vergi oranları öngörüleri olası sapma durumları ile girilir.
Bu kısımdaki girilen bilgilerin tüm proje dönemi boyunca ortalama değerlerde sabit olduğu kabul
edilir.
•Proje Verileri:Projenin sürecinin devre, sermaye, işletme gelir gider bilgileri bu kısımda
tanımlanır.
•Devre / Period;proje faaliyet süresince giderler karşılığı elde edilen gelirlerin değerlendirileceği
proje alt dönemleridir. Devre bir ay bir yıl olacağı gibi iki, üç, dört ve altı aylık dönemlerde olabilir.
Devre sekmesinden devre dönemi tanımlanmaktadır.
•İşletme Öncesi Yatırım Devre Sayısı [m] : Yatırımın kararından sonra faydalı üretimin
gerçekleşmeye başladığı an. Kâra geçilene kadar harcanan sürenin ön görülen devre sayısı
cinsinden miktarıdır.
•Örneğin; 1 aylık üretimlerimizi gerçekleştirip ay sonu satarak gelir elde ediyorsak devremiz 1 ay
olur. Yatırım süresi 3 ay ise yatırım devre sayımızda de üç aydır.
•İşletme Devre Sayısı [n] :Projenin faydalı üretim yapacağı toplam sürenin devre sayısıdır. Proje bu
devre sayısından sonra üretimini tamamlayacak, [HM] hurda maliyet geliri için satışı ve [ECM]
elden çıkarma maliyetleri ile tasfiye edilecektir.
Saim Paker © 2021.04 –0.00
Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
17/ 45

18. •Ekonomik Proje Ömrü Devre Sayısı [t] :Projenin yatırımcı tarafından ön görülen toplam gelirin
elde edileceği devre sayısıdır.
•Yatırım Tutarı [YT] :Projenin gerçekleştirilmesinde yapılması zorunlu tüm harcamaların tutarıdır.
Gerçekte tablo 1 –n sayıda kolona sahip olması gerekmektedir. n kolonuna diğer periyodik girişler
yapılmaktadır. Tabloda n harfi yerine n değeri verilmiştir. Örnek verilerde bu değer 12'dir. 2,3,..,n-1
kolonlarının n kolonu değerlerinde olduğu düşünülmelidir. Bu dönemlerde rakamsal
dalgalanmalar söz konusu ise dönem ortalamaları n kolonuna girilerek hesaplamaların ortalamalar
üzerinden yapıldığı bilinmelidir.
•Vergi Öncesi Devre Ortalama Gelirleri [BG] : Etüt sırasında hesaplanan Brüt Gelir, Projenin
yürütülmesi sırasında elde edilecek toplam faydalı gelirin devre sayısına bölünmesi ile elde edilir.
Ortalama devre brüt geliridir.
•Devre İşletme Bakım Ortalama Giderleri [IM]: İşleteme Maliyetinin, projenin yürütülmesi ve
bakımı sebebiyle oluşan tüm proje giderlerinin devre sayısına bölünmesiyle elde edilir.
Hammadde işçilik ve yardımcı malzeme gibi maliyete doğrudan etkisi olmayan, diğer öngörülen
giderler toplamının devre ortalamasıdır.
•Hurda Maliyeti [HM]: Projenin tasfiyesi sırasında elde edilen gelirdir.
•Elden Çıkarma Maliyeti [ECM]: Projenin tasfiyesi sırasında hurdanın nakliyesi, satış komisyonları
ve diğer iletişim gerekirse seyahat masrafları toplamıdır.
Saim Paker © 2021.04 –0.00
Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
18/ 45

19. Projeyatırımgeridönüşdevresayısı[GD]:Projeninnetkar(vergidensonraki)veamortisman
toplamındanoluşanbedelin,nakitgirişleriyoluylatoplamyatırımtutarınıntamamengeri
ödenmesiiçingerekliolansüredir.
Avantajları:Anlaşılmasıveuygulamasıkolaydır,Ekonomikpolitikdeğişkenliklerinhızıolduğu
koşullardakolayuygulanır,Nakitihtiyacıolanişletmelerdeenuygunyöntemdir,Alternatifleri
ayıklayıcıbiryöntemolarakkullanılmasıfaydasağlar.
Sakıncaları:Paranınzamandeğerinidikkatealmaz,Projeekonomikömrüvegeriödemesonrası
nakitgirişlerideğerlendirilemez,Enflasyonoranıyüksekortamlardasakıncalıdır,Hurdadeğeri
dikkatealınmaz.
Saim Paker © 2021.04 –0.00
Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
19/ 45
????????????=
??????���??????�????????????�ı�ı�??????��??????�ı
????????????��â�+??????����??????��??????�

20. ProjeNetBugünküDeğer[NBD]:Netbugünküdeğeryöntemibirprojeninekonomikömrüboyunca
sağlayacağınetnakitgirişlerininveyatırımgiderlerininöncedenkabuledilmişbellibirindirgemeoranı
ilebugüneindirgenendeğerleriarasındakifarktır.Yadabugünküdeğerdenyatırımtutarının
düşülmesiylebulunur.
Netbugünküdeğerpozitifiseyatırımıgerçekleştirmekmantıklıdır,negatifisedeğildir.
Saim Paker © 2021.04 –0.00
Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
20/ 45
Avantajları:Paranınzamandeğerihesaplanır,ıskonto
haddivenakitakışlarıdoğrutahminedilirse
uygulamasıkolaydır,Nakitgirişleriolumsuzolan
yıllardaprojedeğerlendirmesimümkünolmaz,
Sakıncaları:Iskontohaddivenakitakışlarıdoğru
tahminedayandığındansonuçlartartışmalıdır,
Değişkenekonomikkoşullarsebebiyleproje
değerlendirmesianlamlıolmayabilir,Belirlibirfinansal
hacminüzerindekiprojelereuygulanmalıdır.
�??????�=෍
�=�+1
??????
�
�
1+??????
�
−෍
�=0
�
�
�
1+??????
�
M
n: n. yıldaki gider
F
n: n. yıldaki gelir
n : Yatırımın tamamlanma yıl
t-m : Projenin ekonomik ömrü
i: Faiz / iskontooranı

21. NetFaydaMasrafOranı[NFMO]:Netbugünküdeğervefayda/masraforanıyöntemlerinin
karışımıdır.Buyöntemle,öncedenbelirlenenbirindirgemeoranınagöreprojeninfaydave
masraflarınınbugünküdeğerleritoplamlarıarasındakifarkbulunur.Bufarkyatırımharcamalarının
bugünküdeğertoplamınabölünür.
NFMOoranı1’eeşitveyabirdenbüyükiseyatırımkararıalınır.
AvantajvesakıncalarıNBDdeğerlendirmesiileaynıdır.Sadecenegatifkazançgirişiolmasıolasılığı
olduğundabudeğerlendirmedahaçokdikkatealınmalıdır.
Saim Paker © 2021.04 –0.00
Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
21/ 45
�????????????�??????�??????��??????���????????????ı;�=
σ
�=�+1
?????? �
�
1+??????
�
σ
�=0
��
�
1+??????
�
M
n: n. yıldaki gider
F
n: n. yıldaki gelir
n : Yatırımın tamamlanma yıl
t-m : Projenin ekonomik ömrü
i: Faiz / iskontooranı

22. İçKârlılıkOranı[IKO]:Projeninekonomikömrüboyuncasağlayacağınakitgirişleriveçıkışlarının
bugünküdeğeriniyatırımharcamalarınınbugünküdeğerineeşitkılanparanınzamandeğeridir.
Diğerbirifadeyle,biryatırımınNetBugünküDeğerini“0”yapanıskontooranıdır.Buprojefinansmanı
içingereklidışkrediüstlimitinibelirler.Bulimitenekadaryaklaşılırsaprojegelirifinansöreooranda
aktarılmışolur.
Avantajlar:Paranınzamandeğerinidikkatealır,Riskinhesaplarakatılmasındakolaylıksağlanır,
yatırımcınınzihnindekirantabiliteyeuygundeğerlemeyapıldığından,dahakolayanlaşılabilirvetercih
edilir,
Sakıncaları:Projeninekonomikömrününuzunolduğuvenakitgirişlerinindalgalanmagösterdiği
durumlarda,projenindeğerlemesiuzunzamanalır,Matematikçözümükolaydeğildir.
Saim Paker © 2021.04 –0.00
Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
22/ 45
??????=????????????�??????��;
σ
�=�+1
?????? �
�
1+??????
�
σ
�=0
��
�
1+??????
�
=1
M
n: n. yıldaki gider
F
n: n. yıldaki gelir
n : Yatırımın tamamlanma yıl
t-m : Projenin ekonomik ömrü
i: Faiz / iskontooranı
??????=????????????�??????��;σ
�=�+1
??????
????????????
1+??????
??????
−σ
�=0
�
????????????
1+??????
??????
=0

23. ara
tazelenelim…
23 / 44
dakika ara

24. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 24 / 44
HayvansalAtıkTesisiÖrnekHesaplama
Hayvansalatıklarlaüretimyapankapsamlıbirtesistebulunmasıgerekendonanımlarvebunların
maliyetkırılımlarıdetaylıbiçimdeverilmiştir.
5%
5-6 [mbar] çalışma basınçlı, ısı izolasyonu yapılmış, beton yapılı Anaerobik
Reaktör, ( 2 adet x 2.500 [m
3
/adet] = 5000 m
3
) kapasiteli, tankların üst kısmı
gaz separatörleriile donatılmış, bütün pompalama, ısıtma, gaz toplama,
çamur boşaltma ve proses tesisatları ile komple.
5%
İçinde [4 mbar] basınçlı özel biyogaz balonu ve azami 350 [mbar] baınçta450
[m
3
/saat] pompalama bloweri, borulama tesisatlı Biyogaz Depo Tankı, (1 adet)
Tank, özellikle biyogaz için özel plastikle lamine edilerek üretilmiş, membran
kaplama ile kaplanmış reaktörün üst kısmında bir balon vazifesi görecek
şekilde biyogazı toplamalı ve dağıtmalıdır. Fazla gelen biyogazın emniyetli
şekilde yakılarak dışarı atılmasiiçin flareve tüm otomasyonu ile komple
3%
Atık Bekletme Buffer Tankı, 600 m3 kapasiteli Atık Bekletme Buffer Tankı
betondan mamul, ısı izolasyonu, pompalama ve borulama tesisatı ile komple
(1 adet)
25
%
Tüm tesisi kapsayan proses otomasyon ve enstrümentasyonsistemi, PLC
kontrolu, SCADA yazılımı, gerekli bütün sıcaklık, basınç, akış, yoğunluk, pH,
viskozite, oksijen miktarı, vs. parametrelerin ölçümü, kaydedilmesi ve olması
gereken değerlerde muhafaza edilmesi için gerekli bütün sistemler dahil.
40
%
Kombine çevrim santralı ve tesisatları, 450 [kWe] Gaz Motoru (1 adet), Şalt
sahası ve 700 [kWt] ısı sistemi (MAN, DEUTZ, GE Jenbacher vd), ısıtma,
soğutma, pompaj, hava filtreleme vs.
10
%
Saha tanzimi, çevre işleri, beton tank ve reaktörlerin yapımı, tank temelleri,
boru köprüleri, kontrol ve laboratuar binası, filtrasyon binası, kurutma binası,
idari bina ve diğer inşaat işleri.
2%
Sıvı gübre yazın tarla sulama ve gübrelemede kullanılır. Kış aylarında lagünde
stoklanabilir.
İnşaat işleri yapılacaktır.
1%Gerekli kamyon ve kepçe
9%Öngörülmeyenler
[TL]birimindekimaliyetlerinpaylarınındaha
iyianlaşılmasıiçintablobirpastagrafiğiile
görselleştirilmiştir.Yatırımbütçesi(CAPEX)
hazırlanırkenbuoranlarrehberolarakdikkate
alınmalıdır.

25. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 25 / 44
HayvansalAtıkTesisiÖrnekHesaplama
•Tesisteortalamabüyükbaşhayvansayısı:3.000
•Kurulumiçinbaşvurusüresininenfazla2ay,izinlerinalınmasındansonragereklikeşifve
projelendirmeiçin2ay.Tesisiçinüreticifirmalardananahtarteslimifiyatalınmıştır.Tekliftetesisin
işletmevebakımpersoneleğitimleridahil,tesiskabultestlerivetamkapasiteçalışmayageçişiçin8
aygerektiğibelirtilmiştir.Toplamyatırımsüresi12ayöngörülmüştür.
•Tekliftetesisinmaliyettutarı;
•İthaledilecekkojenerasyonünitesi(gazmotoruvs.),makina,otomasyon,kontrolveemniyet
üniteleriveteknolojitransferiiçin:1.700.000USD$+Reaktörlerİnşaatlarıiçin1.300.000USD$
•Toplam3.000.000,00USD$olarakteklifedilmiştir.

26. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 26 / 44
HayvansalAtıkTesisiÖrnekHesaplama
•Tesisverimliliğininbakımveyenilemegiderlerininüstdüzeydeolmasıiçinkritikparçastoklarıdahil
yıllıkbakımanlaşması,tümservisyedekparçaveteknisyenkonaklama,seyehatmastaflarıdahil
5000USD$/Yılteklifedilmiştir.
•Verimlilikazalmasınınilkyıl%3sonraki24senede%0,7degradyasyonolacağıbelirtilmektedir.
•25yılsonrasıekonomikömrüntamamlanacağıbelirtilmiştir.

27. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 27 / 44
HayvansalAtıkTesisiÖrnekHesaplama
Gelirkalemlerininhesabı;(OPEXIn-come)
GübreÜretimHesabı:
Kabuller:
•Çiftlikteoluşanhayvansalatıküretimi:50kg/gün.hayvan
•Üretilenatıktakiıslakkatımadde(biyogübre)oranı:%10
•Biyogübreortalamanemoranı:%25
Hesaplamalar:
Günlükhamgübreüretimi:3.000*50=150.000kg
Günlükkatıgübreüretimi:150.000*0.10=15.000kg
Biyogübreüretimi:15.000*(1-0.25)=11.250kg
Yıllıkbiyogübreüretimkapasitesi11.250*365=4.106.250kg

28. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 28 / 44
HayvansalAtıkTesisiÖrnekHesaplama
Hayvansal
Gelirkalemlerininhesabı;(OPEXIn-come)
EnerjiÜretimHesabı:
Kabuller:
Katımaddebiyogazyoğunluğu:300m
3
biyogaz/ton
Metaniçeriği……………………..……………65%
Katsayılar:
1m³Metan………………………………… ..10kWh/m³
Kalorifikdeğeri…………….……..…………6,5kWh/m³Biyogaz
Hesaplamalar:
15.000*0,300=4.500m
3
biyogaz/gündür.
Toplameldeedilenenerji4.500*6,5=29.250kWh/gün

29. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 29 / 44
HayvansalAtıkTesisiÖrnekHesaplama
Gelirkalemlerininhesabı;(OPEXIn-come)
EnerjiÜretimHesabı:
Biyogazkojenerasyonünitesindeyakılarakelektrikveısıyadönüştürülür.Gazmotorununelektrik
dönüştürmeverimi%38.5tir.Enerjininkalankısmıısıyadönüşür.Isıgazmotorununceket
suyundanvebacaatıkısısındankombineçevrimlegerikazanılır.
Elektriküretimetkinliği:...…………………%38,5
Elektriküretimi:29.250*0,385=11.260kWhelk./gün
Biyogaztesisindeelektrikkullanımıyaklaşık750kWhelk./gündür.Günlüknetsatılabilecekelektrik
üretimi:11.260-750=10.510kWhelk./gündür.
Yıllıkminimumelektriksatışı:10.510x365=3.832.500kWe/yıldır.
Isıletkinlik%44,0iseIsıüretimi:29.250*0,44=12.870kWhısı/günvetesisdeısıkullanımıyaklaşık:
6.000kWhısı/günolduğundagünlüknetkalanısı:6.870kWh
Yıllıkminimumısısatışı:2.507.550kWhısı/yıldır.

30. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 30 / 44
HayvansalAtıkTesisiÖrnekHesaplama
Gelirkalemlerininhesabı;(OPEXIn-come)
Hesaplamalarda2020ilkçeyrekortalamafiyatlarıdikkatealındığında,
Yoğunluğu0,74kg/litreolan12,5lt’likbirtorbagübrefiyatı25tl
Elektrikbedeli0.48TL/kWh
Isıbedeli0.20TL/kWh
ElektriksatıştarifeYEKDEM(YenilenebilirEnerjiKaynakDesteklemeMekanizması)kapsamında
0,133USD/kWh'tır.1USD$=8,00TLkabuledilirse1,064TL/kWh
YıllıkGelirler:
Biyogübresatışgeliri:4.106.250*0,74/12,5*25=11.097.973,-TL/Yıl
•Elektriksatışgeliri:3.832.500*0,48=1.839.600,-TL/Yıl
•Isısatışgeliri:2.507.550*0,2=501.510,-TL/YIL
•Brütteşvikgeliri:3.832.500*1,064=4.077.780,-TL/YIL
•Netteşvikgeliri:Brütteşvikgeliri–ElektriksatışGeliri=4.077.780-1.839.600=2.238.180TL/Yıl
Toplamortalamayıllıkgelir:13.837.663,-TL/YIL

31. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 31 / 44
HayvansalAtıkTesisiÖrnekHesaplama
Giderkalemlerininhesabı;(OPEXOut-come)
•İşçilikgiderlerihesabı:
2020yılıteknisyenmaliyet3000TL/Aynetücretkabuledilirse;Brütmaliyet3000/0,7=4286TL/Ay
Birkişininyıllıkmaliyeti4286*12=51.532,-TL/Yılhesaplanır.
İşletmede3vardiyatekniyenivebirbakımcılığıdaüstlenecekyöneticiçalıştırılacaktır.Bakımcıücretinin%25
dahayüksekolacağıbütçeyekonmuştur.
Yıllıkişçilikgideri(3+1,25)*51532=219.000,-TL/Yıl
•İdariişler,genelgiderlervehesaptaolmayacakdiğerharcamalarhesabı:
İdariişlergideriayda1.000,TL
Genelgiderharcamasıayda8.000,-TL
Hesaptaolmayangiderlerharcamasıayda1.000,-TL
Aylıkbütçeayrılmaktadır.Aylıktoplamortalamaharcama10,000TLolarakbütçelenmiştir.
Yıllıkİdarigiderler12*10,000=120.000,-TL/Yıl
Toplamortalmayıllıkgider219.000+120.000=339.000,-TL/YIL

32. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 32 / 44
İlkyıl%3sonrakisenelerde%0,7degradyasyonileprojeboyuncaüretimmiktarıvegelir,gideröngörüleri
25yıl,
Faiz
İskonto
&
Enflasyon
oranları
ile,
kur
8TL/USD
İşletme Süresi
Satılabilir
Elektrik
Üretimi
Satılabilir
Isı Üretimi
Enerji Üretim
Geliri
Elektrik Üretimi Destek
Geliri
Net Teşvikle
Toplam Gelir
Tr Enf.
Faiz /
İsk.
%2 ABD
Enf. Kur
İşletme Giderleri
Diğer GiderlerBakım OnarımToplam
YIL kWh kWh TL USD TL TL % % TL/USD TL TL TL
1 3.717.525,00 1.629.711,00 2.110.354,20 494.430,83 3.952.974,45 4.278.916,65 25,00 20,00 8,00 339.000,00 39.975,00 378.975,00
2 3.691.502,33 1.618.261,02 2.637.942,75 490.969,81 4.474.846,13 5.340.867,77 16,00 14,00 9,11 423.750,00 45.571,50 469.321,50
3 3.665.661,81 1.606.891,20 3.060.013,59 487.533,02 4.887.874,43 6.188.370,35 12,00 9,00 10,03 491.550,00 50.128,65 541.678,65
4 3.640.002,18 1.595.600,96 3.427.215,22 484.120,29 5.241.952,05 6.921.966,23 10,00 8,00 10,83 550.536,00 54.138,94 604.674,94
5 3.614.522,16 1.584.389,75 3.769.936,74 480.731,45 5.517.573,89 7.552.540,00 8,00 5,00 11,48 605.589,60 57.387,28 662.976,88
6 3.589.220,51 1.573.257,02 4.071.531,68 477.366,33 5.807.687,93 8.156.393,77 8,00 5,00 12,17 654.036,77 60.830,52 714.867,28
7 3.564.095,96 1.562.202,22 4.397.254,22 474.024,76 6.113.056,16 8.799.544,31 8,00 5,00 12,90 706.359,71 64.480,35 770.840,06
8 3.539.147,29 1.551.224,81 4.749.034,55 470.706,59 6.434.480,65 9.484.724,51 8,00 5,00 13,67 762.868,49 68.349,17 831.217,65
9 3.514.373,26 1.540.324,23 5.128.957,32 467.411,64 6.772.805,65 10.214.863,80 8,00 5,00 14,49 823.897,97 72.450,12 896.348,08
10 3.489.772,65 1.529.499,96 5.539.273,90 464.139,76 7.128.919,77 10.993.102,80 8,00 5,00 15,36 889.809,80 76.797,12 966.606,93
11 3.465.344,24 1.518.751,46 5.982.415,82 - - 4.319.050,58 7,50 4,00 16,20 960.994,59 81.020,97 1.042.015,55
12 3.441.086,83 1.508.078,20 6.431.097,00 - - 4.779.375,33 7,50 4,00 17,10 1.033.069,18 85.477,12 1.118.546,30
13 3.416.999,22 1.497.479,66 6.913.429,28 - - 5.273.269,65 7,50 4,00 18,04 1.110.549,37 90.178,36 1.200.727,73
14 3.393.080,23 1.486.955,30 7.431.936,47 - - 5.803.257,97 7,50 4,00 19,03 1.193.840,57 95.138,17 1.288.978,74
15 3.369.328,66 1.476.504,61 7.989.331,71 - - 6.372.053,95 7,50 4,00 20,07 1.283.378,61 100.370,77 1.383.749,38
16 3.345.743,36 1.466.127,08 8.588.531,59 - - 6.982.574,77 6,00 2,75 20,88 1.379.632,01 104.385,60 1.484.017,61
17 3.322.323,16 1.455.822,19 9.103.843,48 - - 7.509.128,37 6,00 2,75 21,71 1.462.409,93 108.561,02 1.570.970,96
18 3.299.066,90 1.445.589,44 9.650.074,09 - - 8.066.521,98 6,00 2,75 22,58 1.550.154,53 112.903,47 1.663.057,99
19 3.275.973,43 1.435.428,31 10.229.078,54 - - 8.656.611,29 6,00 2,75 23,48 1.643.163,80 117.419,60 1.760.583,40
20 3.253.041,62 1.425.338,31 10.842.823,25 - - 9.281.363,27 5,00 2,50 24,19 1.741.753,63 120.942,19 1.862.695,82
21 3.230.270,32 1.415.318,94 11.384.964,41 - - 9.834.434,66 5,00 2,50 24,91 1.828.841,31 124.570,46 1.953.411,77
22 3.207.658,43 1.405.369,71 11.954.212,63 - - 10.414.536,58 5,00 2,50 25,66 1.920.283,37 128.307,57 2.048.590,95
23 3.185.204,82 1.395.490,12 12.551.923,26 - - 11.023.024,95 5,00 2,50 26,43 2.016.297,54 132.156,80 2.148.454,34
24 3.162.908,39 1.385.679,69 13.179.519,43 - - 11.661.323,40 5,00 2,50 27,22 2.117.112,42 136.121,50 2.253.233,92
25 3.140.768,03 1.375.937,93 13.838.495,40 - - 12.330.926,74 5,00 2,50 28,04 2.222.968,04 140.205,15 2.363.173,19
Ort.: 3.421.384,83 1.499.409,33 7.398.527,62 191.657,38 2.253.286,84 8.009.549,75 8,10 5,08 18,14 1.188.473,89 90.714,70 1.279.188,58
Std.Sap.:176.838,93 77.809,13 3.564.786,71 239.652,98 2.884.761,28 2.371.482,65 4,30 4,05 6,19 572.635,01 30.932,73 603.413,29

33. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 33 / 44
Eldençıkarmamaliyetiolaraktesisveekipmanlarınsökümü,vearazininboşbırakılması,hurdasatış
gelirlerisonrasıeldençıkarmamaliyetinin2.000,-US$yani16.000,-TLolmasıhesaplanmıştır.
Amortismanhesabındadoğrusalamortismanyöntemikullanılmıştır.
Hesaplamalardarisklerortalamadeğervestandartbirsapma%70güvenaralığındariskbilgileri
oluşturulmuştur.%70güvenaralığındaYıllıkolarakeldeedilensonuçlar;
OrtalamaEnflasyon%8±4,5kabuledilmiştir.
OrtalamaFaiz/İskontooranı%5±4kabuledilmiştir.
25yılsüresinceöngürülenvergioranı%30±5olarakkabuledilmiştir.
CAPEXbedeli3.000.000,-USD$güncelkurile24.000.000,-TLhesaplanmıştır.Hibeanlaşması
yapılmadığıiçinbututardanhibemiktarıdüşülmemiştir.
OrtalamaGelir8.009.549,75TL
OrtalamaGider1.279.188,58TL
Hesaplamamodelibölümündeverilenbilgileregöreeldeedilenbilgilerlehesaplanmalaryapıldığında,
(Modelformdatümformülleraçıkbiçimdeverilmiştir.)

34. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 34 / 44
Sonuçlar:
%95 güven aralığında sonuçlar;
Projegeriödemesi~58ayyani4,8yıldır.
Enyüksekgelir%70kazançlaNBD
46.454.457,25TLdir.Endüşük
faiz/iskontooranıile,
Endüşükgelir%8kârlaNBD
3.153.206,88TLileenazkazançelde
edilenyüksekenflasyonşartlarında
gerçekleşmektedir.
Yatırımcıkonjukturelşartlaragöre
yüksekenflasyondadüşükkazançriskini
dikkatealarakparakazanabilir.

35. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 35 / 44
SeviyelendirilmişenerjideğeriSEM
LCOE(LevelizedCostOfEnergy)
SEMdeğeri;Yatırımın,
öngörülenenerjiüretimyöntemiileoluşanmaliyetinin,
aynımiktarenerjiüretimiiçin
farklıüretimyöntemleri
ileoluşanmaliyetininmukayeseedilmesinisağlar.
Benchmarkyapabilmekiçintümdünyakoşullarında
karşılaştırmayapmakönemlidir.Bilindiğigibibenchmark
terimiaynıişinfarklıkuruluş,kurumlardakideğerlerini
karşılaştırmakiçinkullanılır.
TümdünyadaSEMdeğeriLCOEkısaltmasıyla[US$/MWh]
birimindeverilir.
SEM [₺/MWh]
LCOE [US$/MWh]
olarak tanımlanmıştır.
YM : t yılındaki toplam yatırım maliyeti
IM : t yılındaki toplam işletme maliyeti
Y : t yılındaki toplam yakıt maliyeti
i : faiz / ıskonto oranı
t : maliyet dönemi
Ü : t yılındaki toplam enerji üretimi

36. Saim Paker © 2021.04 –0.00 36 / 44
Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
SEM için Üretim Hesaplama Tablosu
İşletme Süresi
t
Üretim
Ü
Tahmini Kur
tk
Tahmini Kur ile Gelirler
Enflasyon
enf
Faiz / İskonto
i
Tahmini Kur ile
Giderler
IM
Bugün ki Değer
Çarpanı
BDÇ
Giderlerin
Bugün ki Değeri
[YIL] [kWh] [TL/USD] [TL] % % [TL] 1/(1+i)
t
IM x BDÇ
1 3.717.525,00 8,00 29.721.612,38 25,00 20,00 378.975,00 0,83 315.812,50
2 3.691.502,33 9,11 33.645.459,64 16,00 14,00 469.321,50 0,77 361.127,65
3 3.665.661,81 10,03 36.750.935,57 12,00 9,00 541.678,65 0,77 418.275,31
4 3.640.002,18 10,83 39.413.173,34 10,00 8,00 604.674,94 0,74 444.454,13
5 3.614.522,16 11,48 41.485.517,99 8,00 5,00 662.976,88 0,78 519.459,73
6 3.589.220,51 12,17 43.666.826,53 8,00 5,00 714.867,28 0,75 533.444,97
7 3.564.095,96 12,90 45.962.828,27 8,00 5,00 770.840,06 0,71 547.821,64
8 3.539.147,29 13,67 48.379.553,78 8,00 5,00 831.217,65 0,68 562.600,83
9 3.514.373,26 14,49 50.923.350,71 8,00 5,00 896.348,08 0,64 577.793,97
10 3.489.772,65 15,36 53.600.900,50 8,00 5,00 966.606,93 0,61 593.412,80
11 3.465.344,24 16,20 56.153.107,37 7,50 4,00 1.042.015,55 0,65 676.873,43
12 3.441.086,83 17,10 58.826.837,58 7,50 4,00 1.118.546,30 0,62 698.640,72
13 3.416.999,22 18,04 61.627.877,45 7,50 4,00 1.200.727,73 0,60 721.125,96
14 3.393.080,23 19,03 64.562.288,84 7,50 4,00 1.288.978,74 0,58 744.353,11
15 3.369.328,66 20,07 67.636.422,22 7,50 4,00 1.383.749,38 0,56 768.346,91
16 3.345.743,36 20,88 69.849.485,95 6,00 2,75 1.484.017,61 0,65 961.456,78
17 3.322.323,16 21,71 72.134.961,13 6,00 2,75 1.570.970,96 0,63 990.551,45
18 3.299.066,90 22,58 74.495.217,06 6,00 2,75 1.663.057,99 0,61 1.020.550,37
19 3.275.973,43 23,48 76.932.700,57 6,00 2,75 1.760.583,40 0,60 1.051.481,95
20 3.253.041,62 24,19 78.685.996,81 5,00 2,50 1.862.695,82 0,61 1.136.749,13
21 3.230.270,32 24,91 80.479.250,68 5,00 2,50 1.953.411,77 0,60 1.163.034,58
22 3.207.658,43 25,66 82.313.372,80 5,00 2,50 2.048.590,95 0,58 1.189.954,10
23 3.185.204,82 26,43 84.189.294,57 5,00 2,50 2.148.454,34 0,57 1.217.523,14
24 3.162.908,39 27,22 86.107.968,59 5,00 2,50 2.253.233,92 0,55 1.245.757,50
25 3.140.768,03 28,04 88.070.369,19 5,00 2,50 2.363.173,19 0,54 1.274.673,38
Toplamlar: 85.534.620,78 1.525.615.309,51 31.979.714,62 19.735.276,04
Ort: 3.421.384,83 18,14 61.024.612,38 8,10 5,08 1.279.188,58 0,65 789.411,04
Sdt Sap: 176.838,93 6,19 17.998.380,55 4,30 4,05 603.413,29 0,08 307.120,10

37. Saim Paker © 2021.04 –0.00 37 / 44
Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Farklı enerji üretim yöntemleri ile LCOE değerleri
Biyogaz projelerinde yakıt gideri öz tüketimi kendi
üretimi ile karşılayacağı için Y
t
değeri sıfır olacaktır.
IM
t
toplamı üretim tablosundan ₺19.735.276,04
olarak hesaplanmıştır.
Yatırım bu gün yapıldığı için BDÇ çarpanına ihtiyaç
yoktur.
YM ₺24.000.000,-idi.
Toplam elektrik üretimi tablodan, 85.534.620,78
kWh~ 85.535 MWhalındığında hesaplanmıştır.
SED değeri;
??????��=
24.0000.000+19.735.276,04
85.535
=511.31TΤLMWh
SED* 655 TL/MWhBizim örneğimizde1 US$ = 8 TL ise;
LCOE* 64 US$/MWhhesaplanmıştır

38. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 38 / 44
BitkiselAtıkTesisiÖrnekHesaplama
Bitikiselatıklarlabiyokütleesaslıenerjiüretimteknolojileri;yakma
vegazlaştırmaolaraktemeldeikigruptur.Günümüzekonomik
koşullarındabutüryatırımlarıgeriödemesüresidörtveyabeşyıl
olarakhesaplandığıgörülmektedir.
YapılanteşvikaraştırmalarısonucundaYEKDEMkatkısıolarak,
•gazlaştırmaiçin0,6USD$-Cent,
•gaztemizlemeiçin0,4USD$-Cent,
•gazyakıtlıbuharkazanıiçin0,4USD$-Cent,
•elektriküretimiiçin13,3USD$-Centolmaküzere
toplamda0,147USD$/kWhalınabileceğibelirlenmiştir.
Budestekileyılda5.684.784USD$girdi10yılsüreilealınabileceği
alınanizinveişletmeruhsatlarıilegarantilenmiştir.
Yılık28tonbitkiselbiyokütleatığımızıdeğerlendirmeküzereteklifler
alınmıştır.Teklifleranahtarteslimitesisolarakverilmiştir.Bu
tekliflerdenenuygunolanıseçilmiştir.

39. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 39 / 44
BitkiselAtıkTesisiÖrnekHesaplama
Önerilentesisbilgileriveyapılanaraştırmabulgularıaşağıdaverilmiştir.
A.Tesis ekonomik ömrü : 25 yıl
B.Tesis Kapasitesi : 5.1 mWe
C.Toplamda üretilecek brüt enerji : 5,134.-kWe
D.Toplam öztüketimihtiyacı : 0,3 kWe
E.Toplamda üretilecek net enerji : 4,834 kWh
F.Hedeflenen ortalama işletme süresi : 8000 saat/yıl
G.Hedeflenen satışa ortalama net hazır enerji : 38.672.000.-kWh
H.Tüketilecek biyokütle miktarı : 3,5 ton/h
I.Gaz yakıt tüketim bedeli : 1.120.000,-USD$/Yıl
J.İşçlikve bakım, tamir giderleri : 400.000,-USD$/Yıl
K.Teklif edilen tesis kurulumu ve anahtar tesisi yatırım bedeli : 16.000.000.-USD$
L.Fizibilite raporları incelendiğinde azami biyokütle tedarik bedeli: 40 USD$/ton
M.YEKDEM destekleri : 5.684.784 USD$/yıl
N.Personel giderleri : 400.000,-TL/Yıl
O.Ön görülmeyen diğer giderler : 100.00,-USD$/yıl
P.İskontooranı : %10
Q.Arazi düzenleme ve : 500.000,-TL
R.Yıllık tasarruf : 4.966.555,9 TL

40. Saim Paker © 2021.04 –0.00 40 / 44
Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
VerilenbilgileregöregelirgidertablosuUSD$kuru8TLalınarakaşağıdakigelirgidertablosuhazırlanmıştır.
İşletme SüresiElektrik Üretimi
Enerji Üretim
Geliri
Elektrik Üretimi Destek Geliri
Net Teşvikle
Toplam Gelir
TR. Enf.
Faiz /
İskonto
%2 ABD
Enf. Kur
İşletme Giderleri
Hammade &
Diğer
Bakım Onarım Toplam
YIL kWh TL USD TL TL % % TL/USD TL TL TL
1 38.672.000,00 18.562.560,00 5.684.784,00 45.449.848,08 45.449.848,08 25,00 20,00 8,00 9.454.400,00 3.198.000,00 12.652.400,00
2 38.672.000,00 23.203.200,00 5.684.784,00 51.812.826,81 51.812.826,81 16,00 14,00 9,11 10.708.016,00 3.645.720,00 14.353.736,00
3 38.672.000,00 26.915.712,00 5.684.784,00 56.994.109,49 56.994.109,49 12,00 12,00 10,03 11.728.817,60 4.010.292,00 15.739.109,60
4 38.672.000,00 30.145.597,44 5.684.784,00 61.553.638,25 61.553.638,25 10,00 12,00 10,83 12.627.123,01 4.331.115,36 16.958.238,37
5 38.672.000,00 33.160.157,18 5.684.784,00 65.246.856,55 65.246.856,55 8,00 10,00 11,48 13.354.750,39 4.590.982,28 17.945.732,67
6 38.672.000,00 35.812.969,76 5.684.784,00 69.161.667,94 69.161.667,94 8,00 10,00 12,17 14.126.035,41 4.866.441,22 18.992.476,63
7 38.672.000,00 38.678.007,34 5.684.784,00 73.311.368,02 73.311.368,02 8,00 10,00 12,90 14.943.597,54 5.158.427,69 20.102.025,23
8 38.672.000,00 41.772.247,93 5.684.784,00 77.710.050,10 77.710.050,10 8,00 10,00 13,67 15.810.213,39 5.467.933,35 21.278.146,74
9 38.672.000,00 45.114.027,76 5.684.784,00 82.372.653,10 82.372.653,10 8,00 10,00 14,49 16.728.826,19 5.796.009,35 22.524.835,55
10 38.672.000,00 48.723.149,98 5.684.784,00 87.315.012,29 87.315.012,29 8,00 10,00 15,36 17.702.555,76 6.143.769,92 23.846.325,68
11 38.672.000,00 52.621.001,98 - - 52.621.001,98 7,50 10,00 16,20 18.648.696,33 6.481.677,26 25.130.373,59
12 38.672.000,00 56.567.577,13 - - 56.567.577,13 7,50 10,00 17,10 19.646.874,63 6.838.169,51 26.485.044,14
13 38.672.000,00 60.810.145,41 - - 60.810.145,41 7,50 10,00 18,04 20.699.952,73 7.214.268,83 27.914.221,57
14 38.672.000,00 65.370.906,32 - - 65.370.906,32 7,50 10,00 19,03 21.810.950,13 7.611.053,62 29.422.003,75
15 38.672.000,00 70.273.724,29 - - 70.273.724,29 7,50 9,00 20,07 22.983.052,39 8.029.661,57 31.012.713,96
16 38.672.000,00 75.544.253,62 - - 75.544.253,62 6,00 9,00 20,88 23.882.374,49 8.350.848,03 32.233.222,52
17 38.672.000,00 80.076.908,83 - - 80.076.908,83 6,00 9,00 21,71 24.817.669,47 8.684.881,95 33.502.551,42
18 38.672.000,00 84.881.523,36 - - 84.881.523,36 6,00 9,00 22,58 25.790.376,24 9.032.277,23 34.822.653,47
19 38.672.000,00 89.974.414,76 - - 89.974.414,76 6,00 9,00 23,48 26.801.991,29 9.393.568,32 36.195.559,61
20 38.672.000,00 95.372.879,65 - - 95.372.879,65 5,00 9,00 24,19 27.591.051,03 9.675.375,37 37.266.426,40
21 38.672.000,00 100.141.523,63 - - 100.141.523,63 5,00 8,00 24,91 28.403.782,56 9.965.636,63 38.369.419,19
22 38.672.000,00 105.148.599,81 - - 105.148.599,81 5,00 8,00 25,66 29.240.896,04 10.264.605,73 39.505.501,77
23 38.672.000,00 110.406.029,80 - - 110.406.029,80 5,00 8,00 26,43 30.103.122,92 10.572.543,90 40.675.666,82
24 38.672.000,00 115.926.331,29 - - 115.926.331,29 5,00 8,00 27,22 30.991.216,61 10.889.720,22 41.880.936,83
25 38.672.000,00 121.722.647,86 - - 121.722.647,86 5,00 8,00 28,04 31.905.953,11 11.216.411,82 43.122.364,93
Ort.: 38.672.000,00 65.077.043,89 2.273.913,60 26.837.121,23 78.230.659,94 8,10 10,08 18,14 20.820.091,81 7.257.175,65 28.077.267,46
Std. Sap.: - 31.355.668,70 2.842.392,00 34.547.504,88 20.989.027,88 4,30 2,50 6,19 6.928.931,93 2.474.618,54 9.403.550,47

41. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 41 / 44
Risklerortalamadeğervestandartbirsapma%70
güvenaralığındariskbilgilerioluşturulmuştur.
•Ortalama Enflasyon %8±+4,5
•Ortalama Faiz/İskontooranı %10±2,5
•CAPEX bedeli 148.323.920,-TL
(20.323.920,-TL + arazi ile 16.000.000,-USD$ = 128.000.000,-TL)
•Ortalama Gelir 78.230.659,94 TL
•Ortalama Gider 28.077.267,46 TL
•25 yıl süresince vergi oranı %30±5 .
•Proje geri ödeme süresi 4 yıl hesaplanmıştır.
•Proje ömrü boyunca bugün ki net değer hesabı ile
523.599.599,62 TL yatırım yapılarak
710.148.978,93 TL gelir elde edilecektir.
•Toplam elde edilen kâr 186.549.379,30 TL
•Öz sermaye kârlılık rasyosu%36 kabul edilebilir bir
oran elde edilmektedir.

42. Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Saim Paker © 2021.04 –0.00 42 / 44
SEM Değeri hesabı için giderlerin bugün ki değer toplamlarının hesaplanması
İşletme Süresi
t
Üretim
Ü
Tahmini Kur
tk
Tahmini Kur ile Gelirler
Enflasyon
enf
Faiz /
İskonto
i
Tahmini Kur ile Giderler
IM
Bugün ki Değer
Çarpanı
BDÇ
Giderlerin
Bugün ki Değeri
[YIL] [kWh] [TL/USD] [TL] % % [TL] 1/(1+i)
t
IM x BDÇ
1 38.672.000,00 8,00 309.182.640,00 25,00 20,00 12.652.400,00 0,83 10.543.666,67
2 38.672.000,00 9,11 352.468.209,60 16,00 14,00 14.353.736,00 0,77 11.044.733,76
3 38.672.000,00 10,03 387.715.030,56 12,00 9,00 15.739.109,60 0,77 12.153.480,42
4 38.672.000,00 10,83 418.732.233,00 10,00 8,00 16.958.238,37 0,74 12.464.811,45
5 38.672.000,00 11,48 443.856.166,99 8,00 5,00 17.945.732,67 0,78 14.060.951,12
6 38.672.000,00 12,17 470.487.537,00 8,00 5,00 18.992.476,63 0,75 14.172.478,48
7 38.672.000,00 12,90 498.716.789,22 8,00 5,00 20.102.025,23 0,71 14.286.134,03
8 38.672.000,00 13,67 528.639.796,58 8,00 5,00 21.278.146,74 0,68 14.401.887,27
9 38.672.000,00 14,49 560.358.184,37 8,00 5,00 22.524.835,55 0,64 14.519.709,83
10 38.672.000,00 15,36 593.979.675,43 8,00 5,00 23.846.325,68 0,61 14.639.575,38
11 38.672.000,00 16,20 626.648.557,58 7,50 4,00 25.130.373,59 0,65 16.324.211,49
12 38.672.000,00 17,10 661.114.228,25 7,50 4,00 26.485.044,14 0,62 16.542.480,43
13 38.672.000,00 18,04 697.475.510,80 7,50 4,00 27.914.221,57 0,60 16.764.558,11
14 38.672.000,00 19,03 735.836.663,90 7,50 4,00 29.422.003,75 0,58 16.990.474,05
15 38.672.000,00 20,07 776.307.680,41 7,50 4,00 31.012.713,96 0,56 17.220.259,19
16 38.672.000,00 20,88 807.359.987,63 6,00 2,75 32.233.222,52 0,65 20.883.074,49
17 38.672.000,00 21,71 839.654.387,14 6,00 2,75 33.502.551,42 0,63 21.124.515,80
18 38.672.000,00 22,58 873.240.562,62 6,00 2,75 34.822.653,47 0,61 21.369.231,86
19 38.672.000,00 23,48 908.170.185,13 6,00 2,75 36.195.559,61 0,60 21.617.253,49
20 38.672.000,00 24,19 935.415.290,68 5,00 2,50 37.266.426,40 0,61 22.742.617,18
21 38.672.000,00 24,91 963.477.749,40 5,00 2,50 38.369.419,19 0,60 22.844.625,98
22 38.672.000,00 25,66 992.382.081,88 5,00 2,50 39.505.501,77 0,58 22.947.350,21
23 38.672.000,00 26,43 1.022.153.544,34 5,00 2,50 40.675.666,82 0,57 23.050.788,04
24 38.672.000,00 27,22 1.052.818.150,67 5,00 2,50 41.880.936,83 0,55 23.154.937,78
25 38.672.000,00 28,04 1.084.402.695,19 5,00 2,50 43.122.364,93 0,54 23.259.797,84
Toplamlar:966.800.000,00 17.540.593.538,38 701.931.686,45 439.123.604,35
Ort: 38.672.000,00 18,14 701.623.741,54 8,10 5,08 28.077.267,46 0,65 17.564.944,17
Sdt Sap: - 6,19 239.246.120,91 4,30 4,05 9.403.550,47 0,08 4.306.760,55

43. Saim Paker © 2021.04 –0.00 43 / 44
Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz
Farklı enerji üretim yöntemleri ile LCOE değerleri
SED* 587 TL/MWhBizim örneğimizde1 US$ = 8 TL ise;
LCOE* 74 US$/MWhhesaplanmıştır
Üretim Yö.ntemi
LCOE
[US$/MW
h]
Jeotermal 48,4
Kömür 52,8
Nükleer 52,8
Kombine gaz çevrimi 57,2
Rüzgar (Karada) 63,8
Rüzgar (Denizde) 107,8
Güneş (Konsantre) 229,9
Güneş (Fotovoltaik) 247,5
Biyokütle (Hayvansal atık) 64,0
Biyokütle (Bitkisel atık) 74,0
Biyokütle (Hayvan+Bitki/Kombine) ?
Biyogaz projelerinde yakıt gideri öz tüketimi kendi üretimi
ile karşılayacağı için Y
t
değeri sıfır olacaktır.
IM
t
toplamı : ₺439.123.604,35
Yatırım bu gün yapıldığı için BDÇ çarpanına ihtiyaç yoktur.
YM arazi harcamaları hariç ₺128.000.000,-
Toplam elektrik üretimi;
966,800,000,-kWh~ 966.800,-MWh
alındığında SED değeri;
??????��=
128.000.000+439.123.604,35
966.800
=586,60TL/MWh

44. Sabrınız için teşekkürler.
Sorularınız ?
Saim Paker © 2021.04 –0.00 44 / 44
Biyokütle Enerji Santrallerinde Ekonomik Analiz