BRONZA metal- application in graphic engineering

Bronze material

1.           BRONZA ( metalni pigmenti ) ( tema )     Beograd

2. Pod bronzom se podrazumeva legura bakra i kalaja. Međutim, šire posmatrano, to ne mora biti dvojna legura niti kalaj mora biti legirajući element pa zbog toga pored kalajne postoji i aluminijska, olovna ,manganska i druge bronze. To  je dvojna ili trojna legura s najmanje 60 % bakra, a bez cinka kao glavnog dodatnog elementa. Uvod

3. Kalajne i aluminijumske bronze su legure otporne na koroziju i morsku vodu, otporne na habanje. Koriste se za vrlo opterećene klizne ploče i letve, klizne ležajeve rotirajućih vretena, za vence pužnih kola i drugih ozubljenja, za armature pod pritiskom, za turbinska i pumpna kola, košuljice kotrljajućih ležajeva, za visoko opterećene sklopke, matrice vretena, zupčanike, kranske točkove i sl. Bronza – metalni pigmenti

4. Bronza takođe ima nisko trenje I razne metale, što je čini važnom za moderne tolerancije, gde bi se gvozdene topovske kugle inače zaglavile u cevi. I danas se široko koristi za opruge, ležajeve, čaure, pilot ležajeve za prijenosnike automobila i slične spojeve, a posebno je čest u ležajevima malih elektromotora. Fosfor bronza je posebno pogodna za precizne ležajeve i opruge. Koristi se i za žice za gitaru i klavir Za razliku od čelika, bronza udarena na tvrdu podlogu neće stvarati iskre, pa se (zajedno s berilijum bakrom) koristi za izradu čekića, maljeva, ključeva i drugih izdržljivih alata koji se koriste u eksplozivnim atmosferama ili u prisustvu zapaljivih para. Bronza se koristi za izradu bronzane vune za upotrebu drv a gde bi čelična vuna promenila boju hrasta Bronza – metalni pigmenti

5. Fosforna bronza se koristi za brodske propelere, muzičke instrumente i električne kontakte Ležajevi su često napravljeni od bronze zbog svojih svojstava trenja . Može se impregnirati uljem kako bi se napravio vlasnički i sličan materijal za ležajeve. Aluminijumska bronza je tvrda i otporna na habanje, a koristi se za ležajeve i staze alatnih mašina

6. Bronza se široko koristi za livenje brončanih skulptura. Uobičajene legure bronze imaju neobično i poželjno svojstvo blagog širenja neposredno prije nego što se stvrdnu, ispunjavajući tako najfinije detalje kalupa. Zatim, kako se bronza hladi, ona se malo skuplja, što olakšava odvajanje od kalupa. Asirski kralj Senaherib tvrdi da je bio prvi koji je izlio monumentalne bronzane statue (do 30 tona) koristeći dvodijelne kalupe umesto metode izgubljenog voska. Bronzane statue smatrane su najvišim oblikom skulpture u antičkoj grčkoj umjetnosti, iako je malo preživjelih, jer je bronza bila vredan materijal koji je nedostajao u kasnoantičkom i srednjem veku. Bronza – metalni pigmenti

7. Bronza se također koristi za namotavanje čeličnih i najlonskih žica raznih žičanih instrumenata kao što su kontrabas, klavir, čembalo i gitara. Brončane žice su obično rezervisane na klaviru za niže tonove, jer poseduju superiorni kvalitet održavanja od čelika visoke čvrstoće. Bronza – metalni pigmenti

8. Bronzani lim, ili kako se ponekad naziva komercijalna bronza, je legura bakra sastavljena od 90% bakra i 10% cinka. Ima crvenkast izgled zbog visokog sadržaja bakra. Nije ni približno toliko popularan kao Muntz Metal ili Yellow Brass u arhitektonskoj zajednici i obično se koristi u projektima liftova i pokretnih stepenica. Kliknite ovdje za dostupne veličine listova. Komercijalna bronza

9. Arhitektonska bronza je lako obradiva vrsta koja je obično dostupna u okruglim, kvadratnim i pravokutnim šipkama i cijevima, uglovima, kanalima, kao i prilagođenim ekstrudiranim oblicima. Arhitektonska bronza ima nominalni sastav od 57% bakra i 40% cinka, dok je ostatak olovo.

10. Cleaning Bronze – Prljavština, - otisci prstiju i blagi tragovi oksidacije mogu se ukloniti pomoću otopine koja se sastoji od 50% razređivača laka i 50% vode. Treba paziti da panele osoba čisti samo u smeru zrna, nikako protiv zrna. Za čišćenje bronzanog lima treba koristiti krpu koja ne ostavlja dlačice, zatim isp rati ploču čistom vodom i obri sati suvom krpom koja ne ostavlja dlačice da se osuši.

11. Bron z e različitih metalurških svojstava imaju široku primenu u udarnim idiofonima širom sveta, posebno u zvonima, del i ma za pevanje, gongovima, činelama i drugim idiofonima iz Azije. Primeri uključuju tibetanske zdele koje se nalaze na, hramska zvona mnogih veličina i oblika, gongove, javanski gamelan i druge bronzane muzičke instrumente. Najraniji bronzani arheološki nalazi u Indoneziji proizilaze iz perioda 1-2 g. pre nove ere, uključujući ravne ploče verovatno obešene i udarene drvenim ili koštanim čekićem. Drevni bronzani bubnjevi iz Tajlanda i Vijetnama proizilaze prije 2.000 godina. Brončana zvona iz Tajlanda i Kambodže proizilaze iz 3.600 godina pre nove ere.

12. Neke kompanije sada proizvode saksofone od fosforne bronze (3,5 do 10% kalaja i do 1% sadržaja fosfora). Bell bronza/B20 se koristi za izradu tonskih prstenova mnogih profesionalnih modela bendža. Tonski prsten je težak (obično 3 lbs.) presavijeni ili lučni metalni prsten pričvršćen za debeli drveni obod, preko kojeg je navučena koža, ili najčešće plastična membrana (ili glava) – to je zvono od bronze koje daje bendžo je oštar moćan donji registar i jasan rezident visokih tonova poput zvona

13. Svojstva Svojstva Svojstva Svojstva - Bronze su tipično duktilne legure, znatno manje krte od livenog gvožđa. Obično bron z a oksidira samo površinski; jednom kada se formira sloj bakrenog oksida (koji na kraju postaje bakar karbonat), osnovni metal je zaštićen od dalje korozije. To se može videti na statuama iz helenističkog perioda. Međutim, ako se formiraju bakreni hloridi, način korozije nazvan "brončana bolest" će ga na kraju potpuno uništiti. Legure na bazi bakra imaju niže tačke topljenja od čelika ili gvožđa i lakše se proizvode od metala koji ih čine. Oni su opšte oko 10 posto gušće od čelika, iako legure koje koriste aluminij ili silicij mogu biti nešto manje guste. Bronza je bolji provodnik toplote i struje od većine čelika. Cena legura na bazi bakra generalno je veća od cene čelika, ali niža od cena legura na bazi nikla.

14. Bakar i njegove legure imaju veliki izbor namjena koje odražavaju njihova raznovrsna fizička, mehanička i h emijska svojstva. Neki uobičajeni primeri su visoka električna provodljivost čistog bakra, svojstva niskog trenja nosive bronze (bronza koja ima visok sadržaj olova—6-8%), rezonantne kvalitete zvonaste bron z e (20% kalaja, 80% bakra) i otpornost na koroziju morskom vodom nekoliko bronzanih legura. Tačka topljenja bron z e varira u zavisnosti od mere komponenti legure i iznosi oko 950 °C (1,742 °F). Bronza je obično nemagnetna, ali određene legure koje sadrže železo ili nikl mogu imati magnetna svojstva. Zaključak

15. HVALA NA PAŽNJI!

16. Literatura: Matijević, Z. (2019). Koncentracije teških metala / teških metala u kultiviranim vrstama Journal of Central European Agriculture, (str.18-21) Web sajit: https://polishedmetals.com/metals/bronze-sheet-metal/ (preuzeto: 20.12.2021.)