CBL - [2] Sức khỏe tâm thần - Tâm lý lâm sàng (2024).pdf

CBL - [2] Sức khỏe tâm thần - Tâm lý lâm sàng (2024).pdf

1. SỨC KHỎE TÂM THẦN
& TÂM LÝ LÂM SÀNG
Ths. ÁI NGỌC PHÂN
BM TÂM THẦN –ĐH Y DƯỢC

2. NỘI
DUNG
Khái niệm chung về sức khỏe tâm
thần.
01
Cách thức tiếp cận thăm khám &
đánh giá sức khỏe tâm thần.
02
Các công cụ chẩn đoán kết hợp
với thăm khám lâm sàng.
03
Mối quan hệ điều trị giữa bác sĩ
và người bệnh.
04
Tâm lý lâm sàng và vai trò của
nhà tâm lý lâm sàng.
05

3. 01
Kháiniệmchung
vềsứckhỏetinh
thần

4. SỨC
KHỎE
TINH
THẦN
1)Sức khỏe tâm thần thể hiện qua các yếu tố?
2)Các yếu tố nguy cơ và các yếu tố bảo vệ
sức khỏe tâm thần?
3)Bệnh lý tâm thần?
4)Quanniệmvềtrạngtháibìnhthườngvà
bệnhlý?
5)Chămsócsứckhỏetâmthầnvàsựkỳthị.
Giúphồiphụcvượt
qua
tháchthứcsứckhỏetâmthần
kíchthíchtư
duy
sángtạo
Tếitốngụycơ
Yếutốbảo
vệ

5. éRLlườngcực
chậmpháttriểnsẽđượchỗtrợcấpxãhội
tínhcánhânhoá

6. 02
Thăm khám trong
ngành sức khỏe tâm
thần

7. THĂM
KHÁ
M
Nội dung (1)
Kỹ năng giao tiếp (2) MqhBS –BN (3)
Bối
cảnh

8. THĂM
KHÁM
SK TÂM
THẦN
Thămkhámtâmthần(Thepsychiatricinterview)là
yếutốquantrọngtrongđánhgiávàchămsócsức
khỏetâmthần.Mụcđíchcủaquátrìnhnàyhướng
đếnviệc:
➢Tậphợpcácthôngtin:chẩnđoánbanđầu,hình
dungđượctìnhtrạngbệnhtrongbốicảnhcủabệnh
nhân,tiênlượngtrìnhtrạngbệnh→quyếtđịnhkế
hoạchđiềutrịlấyconngườilàmtrungtâm.
➢Tínhchấttrịliệu.

9. THĂM
KHÁM
trong
BỐI
CẢNH
•Thờigianthămkhám.
•Địađiểmthămkhám:BVđakhoa,cấpcứu,
nơithựchànhykhoa.
•Bốicảnhhiệntại:khônggianvàbầukhông
khícủabuổilàmviệc.
•Tìnhtrạngcủabệnhnhân:đếnmộtmình
hayđicùngngườithân,ngườiquen→aiđến
cùng/cómặt/đượcđềnghịcómặtbuổikhám.

10. THĂM
KHÁM
trong
BỐI
CẢNH
➢ Bốicảnhảnhhưởngítnhiềuđếnchấtlượngcủa
quátrìnhthămkhámvàđiềutrị.Đặcbiệtảnh
hưởngđếnviệchìnhthànhvàpháttriểnmốiquan
hệtrịliệulànhmạnhvàantoàn.Mốiquanhệtrị
liệuantoànđượcđặttrongbốicảnhcụthể,với
quyđịnhthểchếrõràngcònđượcgọilàKHUNG
LÀMVIỆCLÂMSÀNG.
➢Các yếu tố hình thành nên KHUNG LÀM VIỆC
LÂM SÀNG ?

11. THĂM
KHÁM
trong
BỐI
CẢNH
▪1 bối cảnh làm việc ổn định, rõ ràng, cụ thể, an
toàn, đặt trong 1 hệ thống thể chế rõ ràng .
▪Vai trò làm việc mang tính chính danh.
▪Ekip làm việc có sự thống nhất , rõ ràng về các
thông tin và sự chuyển gửi.
▪Thực hiện hành động trị liệu.
KHUNG LÀMVIỆCLÂM
SÀNG

12. THĂM KHÁM
có NÔI
DUNG
.

13. THĂM
KHÁM với
CÁC KỸ
THUẬT
Các kỹ thuật của buổi thăm khám lấy BN
làm trung tâm:
• Dành không gian cho BN vào lúc bắt đầu
buổi khám;
• Không ngắt ngang;
•Dùng câu hỏi mở;
•Chờ đợi, tạm ngừng;
• Động viên bằng lời & bằng ngôn ngữ
không lời để BN tiếp tục nói;
•Paraphrase (diễn giải);
•Phản hồi.

14. THĂM
KHÁM với
CÁC KỸ
THUẬT
Các kỹ thuật của buổi thăm khám lấy
BS làm trung tâm:
•Thiết lập một khung thời gian;
•Giới thiệu những chủ đề của riêng BS;
•Đưa lời khuyên khi chuyển qua các chủ
đề khác, dẫn dắt buổi thăm khám;
•Ngắt lời;
•Câu hỏi đóng;
•Đạt thỏa thuận;
•Đưa lời khuyên khi kết thúc buổi thăm
khám.
câuhỏiđóng
xác
nhậntriệuchứng

15. THĂM
KHÁM với
CÁC KỸ
THUẬT
Các kỹ thuật để ngừng buổi thăm khám:
•Ngắt một cách trực tiếp;
•Tóm tắt những ý chính;
•Lặp lại mục tiêu buổi thăm khám;
•Đạt được thỏa thuận

16. Khám Y khoa Khám Tâm lý
Tiếp cận Cơ thể
Toàn diện (con người đau khổ vì
một bệnh cơ thể/hoặc tâm lý)
Bệnh sử và
tiền căn
Tiền căn cá nhân và cha mẹ
Tìm hiểu đời sống riêng tư và
thầm kín, tiểu sử xuyên thế hệ, tiểu
sử phát triển cá nhân
Cách khám Kiểm tra, sờ nắn, gõ, ngheQuan sát và lắng nghe
Công cụ đánh giá
Ống nghe, dụng cụ tai mũi họng,
búa...
Các xét nghiệm cận lâm sàng
Đồ chơi, hình vẽ, sách, tranh ảnh
Các trắc nghiệm tâm lý
Bảo mật Rất nghiêm túc Rất nghiêm túc
Giao tiếp Chỉ đạo, ít giải thích Từng kỳ, trao đổi ngang hàng
Điều trị
Bằng thuốc/phẫu thuật
với phác đồ điều trị đặc thù cho
từng loại bệnh
Tâm lý trị liệu thay đổi theo
từng cá nhân và từng lần khám
Thời lượng khámVài phút Tối thiểu 30ph
SO SÁNH GIỮA THĂM KHÁM Y KHOA VÀ THĂM KHÁM TÂM LÝ
(Trích Tâm lý học lâm sàng, Dana Castro, NXB Tri Thức, tr24)

17. 03
Chẩn đoán kết
hợp với thăm
khám và điều trị

18. ➢Trongykhoa,chẩnđoánchỉcó1chiềukíchlàghinhậncáctriệu
chứng/hộichứngbằnghìnhảnhvàcácchỉsốđểđưarakếtluận.
➢Trongtâmlý,chẩnđoánngoàighinhậnnhữngtriệuchứng/hội
chứng,cònlàvấnđềtrạngtháitâmlýcánhân,sựvậnhànhtrong
tâmtrí,mốiquanhệ(nguồnlực–nguycơ).

19. ➢Thực hiện chẩn đoán tâm lý dựa trên những dấu hiệu quan trọng.
Có 5 cách để thu thập dấu hiệu:
(1)Phân tích yêu cầu của bệnh nhân;
(2)Quan sát lâm sàng;
(3)Ghi nhận bệnh sử;
(4)Ghi nhận tiền sử;
(5)Xét nghiệm cận lâm sàng: trắc nghiệm tâm lý.

20. CHỈ ĐỊNH THỰC HIỆN
TRẮC NGHIỆM TÂM
LÝ
➢Trắcnghiệmđưarachẩnđoán(kếthợpkhámlâmsàng);
➢Trắcnghiệmđểtiênlượngtìnhtrạngvàgợiýhướnggiảiquyết;
➢Trắcnghiệmgiúpchoquátrìnhđiềutrị:pháthiệnđặctínhvận
hànhchứcnăngcủađốitượng(BN);
➢Trắcnghiệmgiúpbiếtđượctiếntriểncủađốitượng(BN).

21. CÁC LOẠI TRẮC
NGHIỆM TÂM LÝ TẠI
VN
➢Testtrítuệ:tươngứngvớiđộtuổivàmụcđích.
TestRaven,BộtestTheWechsler:baogồmWiscIII/IV(từ6đến17
tuổi)vàWaisIII/IV(trên17tuổi),NémiII(4.5tđến12.5t),K-ABC
(dànhchotrẻdưới18tuổi,ưuthếchonhữngtrẻkhôngcóngônngữ).
CÁC LOẠI TRẮC
NGHIỆM TÂM LÝ TẠI
VN
đánh
giá
12loại
tưduyỄỀộĨỊy lênkế
hoạchgiáodục
Bthđồngđềncần2h
cổđiển
mỹ
p
IQngười
nước
ngoài
muốnkếthônVN
Khi
dùng
chongười
bình
thường
tâmthầnbấtthườngtrí
tuệ
biểuđồnănglựctrítuệ

22. Minh họa hình ảnh bộ test
Raven
Figure 1: câu 1 (câu dễ) Figure 2: câu 4 (độ khó tăng dần) Figure 3: câu cuối (câu khó nhất)

23. Minh họa hình ảnh bộ test Wechsler
(Wisc/Wais)
Figure 4: Bộ công cụ trang bị để thực hiện test Figure 5: Minh họa cho phần Ghép hình. Mật mã và Xếp khối

24. CÁC LOẠI TRẮC
NGHIỆM TÂM LÝ TẠI
VN
➢Testđánhgiátâmvậnđộng:BrunetLezinerevised(trẻtừ2-30tháng),
testDenverII(sơsinhđến6tuổi).
➢Testpháthiệnsớmrốiloạnpháttriểnlantỏatrêntrẻ:Childhood
AutismRatingScale(CARS),…
CÁC LOẠI TRẮC
NGHIỆM TÂM LÝ TẠI
VN

25. ÁC LOẠI TRẮC
NGHIỆM TÂM LÝ TẠI
VN
➢Testnhâncách:MMPIII
(họcvấntrênlớp9,trên
18t),MMPI-Achotrẻtừ14
đếntrước18tuổi.
CÁC LOẠI TRẮC
NGHIỆM TÂM LÝ TẠI
VN
ẲỄấịmhầ
nênlàtâmlígiađo
nhâncáchbệnhlí
Test
yêu
thích
Rlkhisă
nghingờRllưa

26. CÁC LOẠI TRẮC
NGHIỆM TÂM LÝ TẠI
VN
➢Cácthanglượnggiá:Trầmcảm,loâu(Hamilton,Beck),YMRS
(hưngcảm),YBOSC(OCD),MMSE,PANSS+/-(TTPL)….
➢Testđánggiánănglựcđặchiệu:TheBentonVisualRetentionTest
(chứcnăngnhớdobệnhlý/suygiảmchứcnăng),Hìnhvẽphứctạp
REY,DAT5(tốcđộvàsựchínhxáccủatrigiác),testkhảnăngtập
trungchúý–trínhớ.
CÁC LOẠI TRẮC
NGHIỆM TÂM LÝ TẠI
VN
RLkhisao
nghe
nga
RLlua
cực
mức
độ
nghiêmtrọngsaukhiđã6

27. CÁC LOẠI TRẮC
NGHIỆM TÂM LÝ TẠI
VN
➢Testpháthiệncơchếphòngvệ:DSQ40.
➢Testphóngchiếu:Rorschach,Hoànthànhcâu,Tranhvẽ(trẻem),
PattNoir(trẻdưới12t)(thếgiớicóTATchotrẻemvàngườilớn,
SATchongườigià).
4,517ft
chặnptri.HN
Môtả
nhìnthấyghilạilờiBNvềchân
dung
tân
tý
nhiềukhícạnhcuộcsống

28. Minh họacho Rorschach (người trưởng
thành)
vết
mựcloang

29. Minh họacho test Patt Noir (dành cho trẻ
em)
phản
ánhtuânthủ
quy
tắcxãhội
nóirakhókhăn nguyện
vọng

30. Chuyênviêntâmlýtiếnhànhlàngười
đượcđàotạo,huấnluyệnvàamtườngvề
loạitrắcnghiệmmàmìnhsửdụng.
Chuyênviêncóquátrìnhquansát,thăm
hỏivàtiếnhànhmộtcáchkháchquan,
tuânthủ,ghichépchínhxác…đểđảm
bảotrắcnghiệmcótínhhiệulực.
GIÁ TRỊ
CỦA TRẮC
NGHIỆM

31. Vềmặtkỹthuật:
•Testsửdụngphảiđượcchuẩnhóa.
•Khônggiantiếnhành(bốicảnh)chuẩnhóa.
•Cácbướctiếnhànhđảmbảo:tìmhiểu(nhu
cầuBN,thiếtlậpmốiquanhệ)→chọnlựaloại
trắcnghiệm→tiếnhành(vềmặtkỹthuật+kết
hợpquansátlâmsàng)→phântích(điểmsố,
diễngiảiđiểmsố…)→trảkếtquả.
GIÁ TRỊ
CỦA TRẮC
NGHIỆM
8

32. 04
Mối quan hệ điều
trị giữa nhà lâm
sàng
và bệnh nhân

33. chuyềncảmcảmxúctừcâuchuyệnngười
bệnh PhánchuyềncảmcâuchuyệnBN
gọi
lêncâuchuyệncú
vô
tìnhchuyển sangBS
hànhđộngsau giống
nhưmìnhđã
từnggiậncá
chémthớt
đậy
trậnchyg.com
từBN
ý
đúng
nhưng
cáchthực
hiệncảmtính
chủ
quank
dựa.at7gg
6
phóng
chiến
mà
ờỵặỴỆặ
ỰẩtỆnậịự
BSvà
hànhđan

34. •Ấntượngđầutiênlàgì,đặcbiệtlàkinhnghiệmriêngcủabảnthân,suynghĩ
riêng,cảmxúc,xungđộnghànhđộng,nhậnthứcvềcơthể?
•Nhàđiềutrịđãcấutrúc/xâydựngmốiquanhệnhưthếnào?
•Bệnhnhânđãcấutrúc/xâydựngmốiquanhệnhưthếnào?
•Bêntrongnhàđiềutrị(cáitôinộitâm)đãcảmthấynhữnggìkhidẫn
dắtbuổithămkhám?
•Làmthếnàođểthấucảm,liệucókhoảnhkhắckhókhănnàođótrong
buổithămkhám?
MQH điều trị bị ảnh
hưởng bởi các yếu tố

35. Hàngloạtcâuhỏiđượcđặtragiúpnhàđiềutrịcóthểquansátmột
hiệntượngxảyraphổbiếntrongmốiquanhệtrịliệuvàchămsóc:
chuyểncảm(transference)vàphảnchuyểncảm(counter-
transference).

36. 05
Tâm lý Lâm
sàng và Y khoa

37. Nghiêncứusâuxacácquátrìnhtâmtrícủa1cánhântừ
hànhvibìnhthườngđếnbệnhlý.Đượcthựchiệnthông
quaviệctiếpcận,gặpgỡvớicánhân,dựatrêncáctrường
hợpcụthể,bằngcácphươngphápchuyênbiệt.Ngàynay,
TLHLSmởrộngnghiêncứucáchànhvibìnhthường,như
khókhăntrongnghềnghiệp,sựđaubuồntangchế.
TÂM
LÝ
LÂM
SÀNG
cốgắngmôtả
chân
dungtâmlí
1mg
từ6thbấtthường
chophépNRcanthiệpmọi
g
đoạn

38. ❑Cuộctròchuyện.
❑Sửdụngnhữngcôngcụvàphươngphápchuyên
biệttrongquátrìnhtiếpcận,thămkhám,chẩn
đoánvàđiềutrị,vídụnhư:hìnhvẽ,bàitrắc
nghiệmtâmlý,cácmôhình,phépẩndụ.
TÂM
LÝ
LÂM
SÀNG

39. ➢Chủđềcanthiệpbaogồmtừcácvấnđềngắnhạn,chẳng
hạnnhưkhókhăndoxungđộtmốiquanhệhoặccăngthẳng
trongcôngviệc,giaiđoạntrầmcảm,loâu,khủnghoảnglứa
tuổi(vịthànhniên,sinhnở,trungniên,tuổigià,…)chođến
cáctìnhtrạngmãntínhvànghiêmtrọnghơn,chẳnghạnnhư
rốiloạncăngthẳngsauchấnthương,rốiloạnkhísắc,rối
loạntriệuchứngcơthể,…vàcácvấnđềvềhànhvibao
gồmlạmdụngchấtkíchthíchvàlệthuộc.
➢Chủđềchuyênbiệtvềtrítuệ,nhậnthứcvàthầnkinh.
TÂM
LÝ
LÂM
SÀNG

40. •Đốitượnglàmviệc:
➢Cánhân
➢Cặpđôi
➢Giađình
➢Nhóm
TÂM
LÝ
LÂM
SÀNG

41. ➢Quantâmđếnnhữngtrảinghiệm(cảmxúc,
suynghĩ,tínhtươngtác…)củathânchủ/bệnh
nhânvàcănbệnh.Bêncạnhđólàcáchthức
thânchủ/bệnhnhânứngphó,“xoaysở”,vàsự
tươngtácqualạivớihệthốnghỗtrợ(cácyếu
tốnguycơvàyếutốnguồnlựcbảovệ).
TLHLS
TRONG
Y
KHOA

42. ➢Quantâmđếnđộingũchămsócvàđiềutrịbaogồm
cácbácsĩ,điềudưỡng…khihọlàmviệctrongmôi
trường“dễtổnthương”.Gọilàmôitrườngdễtổn
thươngvìcácnhàđiềutrịvànhàchămsócthường
xuyênlàmviệctrongmôitrườngáplực,đốitượnglàm
việclànhữngconngười“đau”,“khổ”,mấtmát,chia
ly,cáichết…Quantâmđếnđộingũnhàđiềutrịvà
chămsóclàquantâmđếnsứckhỏetinhthầncủađội
ngũ,cáchthứctươngtáctrongmốiquanhệđiềutrịvà
chămsóc,từđógópphầnvàomôitrườngykhoanhân
văn,lànhmạnh.
TLHLS
TRONG
Y
KHOA

43. Sức khỏe tâm thần không chỉ là việc xác định xem có bệnh hay không bệnh/bình
thường hay bất thường, mà còn là sự quan tâm đến những chuyển động của cá nhân,
hệ thống (gia đình, cơ quan làm việc) trước những giai đoạn thay đổi, biến cố/sang
chấn,… Cách thức mà cá nhân, hệ thống vượt qua, diễn tiến cảm xúc và tâm lý mà
cá nhân và hệ thống chứa đựng, những suy tư và triết lý rút ra từ các trải nghiệm…
Tất cả luôn là điều mà các nhà lâm sàng cảm thấy hứng thú và quan tâm. Mọi
chuyển động đều có 2 mặt (có nguy cơ – cũng có tính bảo vệ và phát triển) hiểu
được điều này các nhà lâm sàng sẽ có cái nhìn thấu cảm, bao dung, giàu niềm tin
hơn trong quá trình điều trị và chăm sóc sức khỏe tâm thần cho cá nhân, hệ thống.
SUMMARY

44. THANK YOU
ThS. TL ÁI NGỌC PHÂN
•Email:[email protected]
•SĐT: [phone]

45. Module Tâm th§n HÍc nhóm
Tài liÇu cho Sinh viên
TI¾P C¬N BÆNH NHÂN
LÝ DO
Trong quá trình thñc hành nghÁ nghiÇp sau này, sinh viên có thà g·p nhïng bÇnh
nhân có nhïng biÃu hiÇn, ho·c nhïng lÝi than phiÁn ôi khi có ít (ho·c không)
liên quan ¿n tình tr¡ng thñc thà hiÇn có. Nhïng biÃu hiÇn và lÝi than phiÁn này
ôi khi £nh h°ßng ¿n quá trình iÁu trË, chm sóc và phåc hÓi cça bÇnh nhân.
BuÕi hÍc nhóm, thông qua viÇc phân tích mÙt tr°Ýng hãp bÇnh nhân, giúp sinh
viên hiÃu °ãc viÇc quan sát cn bÇnh c§n °ãc ·t trên mÙt con ng°Ýi/cá nhân
h¿t séc cå thà và h°Ûng ¿n iÁu trË/chm sóc toàn diÇn cho mÙt con ng°Ýi.
MäC TIÊU
1. Nh­n diÇn các biÃu hiÇn vÁ séc khÏe tâm th§n
2. °a ra lÝi Á nghË vÁ iÁu trË.
TÀI LIÆU THAM KH¢O
Sinh viên ph£i hÍc nhïng tài liÇu h°Ûng d«n d°Ûi ây tr°Ûc khi vào buÕi hÍc
nhóm
Tài liÇu ti¿ng ViÇt
1. Module Tâm th§n. Tài liÇu trñc tuy¿n. www.elearning.ump.edu.vn
2. BÙ môn Tâm th§n ¡i hÍc Y D°ãc TP. HÓ Chí Minh (2005). Tâm th§n hÍc. Nhà
xu¥t b£n Y hÍc.
3. Tâm lý hÍc lâm sàng, Dana Castro. Nhà xu¥t b£n Tri Théc (2018)
Tài liÇu ti¿ng Anh
1. American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of
mental disorders (5th ed.). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing.
2. James O. Prochaska, John C. Norcross, Systems of Psychotherapy: A
Transtheoretical Analysis 7th Edition
3. Gerald P. Koocher, John C. Norcross, Sam S. Hill III, Psychologists' Desk Reference
2nd Edition
Sinh viên hãy Íc tài liÇu và tìm hiÃu các thu­t ngï: séc khÏe tâm th§n, tâm lý
tr» tuÕi vË thành niên, rÑi lo¡n tâm th§n, trË liÇu tâm lý, liÇu pháp hÇ thÑng.
CA LÂM SÀNG

46. BÇnh nhân nï M (sinh nm: 2000), ã tÑt nghiÇp ¡i hÍc và nh­n viÇc trã lý
qu£n lý ß phòng nghiÇp vå v­n hành kù thu­t °ãc 8 tháng nay. A ¿n khám vì
lý do c£m giác khó chËu ß bao tí, hay ã chua, chán n, gây nên tình tr¡ng såt cân,
mÇt mÏi. M °ãc bác sù chuyên khoa tiêu hóa ch©n oán và iÁu trË viêm bao tí
- trào ng°ãc °ãc h¡n 1 tháng nay, tình tr¡ng không c£i thiÇn nhiÁu. Sau các buÕi
thm khám và tìm hiÃu tiÁn sí và lËch trình sinh ho¡t cça M, bác sù khuyên M
¿n g·p thêm chuyên viên tâm lý.
Ghi nh­n t¡i phòng khám tâm lý.
M chia s» bao tí cça cô të nhÏ ã th°Ýng xuyên không khÏe, dÅ au và khó
chËu, cing dÅ trào ng°ãc, n uÑng kém và °ãc gia ình mô t£ là kén n .
L§n §u tiên khi M °ãc ch©n oán và iÁu trË vÁ tiêu hóa là giai o¡n kó thi
chuyÃn c¥p lÛp 9. BiÃu hiÇn lúc ó: n kém, nhãn ói, nôn nao ß bao tí, khó chËu,
th°Ýng xuyên mÇt mÏi. ãt iÁu trË kéo dài kho£ng 3 tháng rÓi ng°ng. M hiÃu
ây là bÇnh ci tái phát m×i l§n có cng th³ng là bao tí s½ au và khó chËu.
iÁu trË mÙt thÝi gian ng¯n rÓi Õn. L§n bÇnh này cô cing không hiÃu nguyên
nhân të âu. M mô t£ giai o¡n sau tÑt nghiÇp là kho£ng thÝi gian nh¹ nhõm và
h¡nh phúc nh¥t cça cô. Cô ã hoàn thành sé mÇnh cuÙc Ýi . Cô dành 6 tháng
à nghÉ ng¡i hoàn toàn , và làm vài chuy¿n du lËch à Ýi cùng các b¡n bè
thân cça mình. Kho£ng thÝi gian ó cô n r¥t ngon và hoàn toàn dÅ dàng thí t¥t
c£ các món , cô tng kho£ng 5 kg trong thÝi gian ¥y.
Sau ó mÍi thé cing khá thu­n lãi, M vào làm ß 1 công ty lÛn, do mÑi quan hÇ
quen bi¿t të tr°Ûc cça gia ình. M khá hòa Óng và các Óng nghiÇp cing r¥t
tÑt. Vì công ty v­n hành kù thu­t nên Óng nghiÇp nam chi¿m a sÑ và M th¥y
Õn vÛi iÁu này. Cho ¿n kho£ng g§n 2 tháng nay M Ùt nhiên c£m th¥y chán
n, th¥y théc n là ngán, nh°ng cô v«n cÑ n à giï séc khÏe. M b¯t §u h¹n
b¡n bè ra ngoài n uÑng, café, viÇc này giúp cô c£m giác n uÑng dÅ dàng h¡n.
Quan sát và thm khám lâm sàng ghi nh­n:
M t§m vóc trung bình, ng°Ýi g§y, n m·c ¹p, trang phåc gÍn gang.
n nói l°u loát, thích nói vÁ nhïng kù nng, thành qu£ cça b£n thân, biÃu hiÇn sñ
nng Ùng, tích cñc, hi¿m khi bày tÏ c£m xúc lo l¯ng, buÓn phiÁn.
M là con 2/2 (có anh trai lÛn h¡n 6 tuÕi, ã l­p gia ình và ß riêng). HiÇn t¡i, bn
sÑng cùng ba m¹ già ã h°u trí.
chuyệnỳẰ
áyra
nhưthếnào
chísắtàngic
lànhận
ốnlàồn
nhưthếnào
chuyện
gì
đã
xảy
ra

47. Than phiÁn cça M t­p trung chç y¿u vÁ viÇc chán n, và khó chËu ß bao tí.
Mong muÑn làm sao cho viÇc n uÑng trß nên dÅ dàng h¡n (ngon miÇng và không
bË c£m giác khó chËu, ã chua). Ã duy trì viÇc n uÑng, cô n chính xác vào các
khung giÝ 7h, 12h và 18h, không dám n khuya hay n v·t. Bïa n °ãc tính toán
sao cho ç nng l°ãng c§n thi¿t, £m b£o séc khÏe. M không ngh) mình có
v¥n Á tâm lý, viÇc kiÃm soát n uÑng và chéng au bao tí cing ang Õn, cho
r±ng bs tiêu hóa ã nghiêm trÍng hóa v¥n Á khi chuyÃn cÍ ¿n g·p chuyên
viên tâm lý. M v«n Óng ý ¿n thêm buÕi g·p tâm lý dù không ngh) nhïng cuÙc
nói chuyÇn có thà giúp °ãc gì cho viÇc n uÑng hay bao tí.
CÂU HÎI TH¢O LU¬N 1:
1.Nhïng chç Á/câu chuyÇn nào c§n °ãc làm rõ trong tình huÑng cça M?
2.·t câu hÏi à làm rõ các chç Á trên?
3.LiÇt kê các triÇu chéng vÁ séc khÏe tâm th§n cça M ?
4.Á xu¥t 1 tr¯c nghiÇm tâm lý cho M ?
QUÁ TRÌNH THM KHÁM TÂM LÝ GHI NH¬N
M ¿n Áu ·n m×i tu§n mÙt l§n, các buÕi g·p diÅn ra r¥t úng giÝ. M
th°Ýng b¯t §u buÕi làm viÇc b±ng viÇc nói vÁ c£m giác n uÑng và séc khÏe
cça bao tí. Sau khi °ãc hÏi vÁ thÝi gian và các ho¡t Ùng trong tu§n, M chia s»
mÍi thé iÁu bình th°Ýng.
MÙt vài l§n cô kà ¿n b§u không khí gia ình buÓn t», ít chia s», gia ình anh trai
có vÁ ch¡i và n uÑng cùng, nh°ng chË dâu th°Ýng kà nhiÁu câu chuyÇn tiêu cñc
vÁ séc khÏe, các vå lëa £o, tai n¡n x£y ra, & và sau ó mÍi ng°Ýi s½ bàn lu­n
vÛi nhau vÁ cách théc làm sao cho tÑt. M không thñc sñ héng thú l¯m, bïa n
cing không có gì h¥p d«n.
MÙt l§n khác cô kà vÁ nhïng anh kù thu­t trong công ty tranh cãi vÛi nhau ?
kh¯c phåc mÙt l×i v­n hành, b§u không khí có v» cng th³ng và áp lñc. Anh
qu£n lý khá nóng n£y và liên tåc thúc ©y xác Ënh l×i n±m ß âu ? trong khi
mÙt anh trong nhóm thì cÑ xác Ënh ai là ng°Ýi có l×i ? và M c£m th¥y may m¯n
khi là trã lý cça anh qu£n lý ché không ph£i là lính cça anh kia! Bïa n tr°a hôm
ó ß công ty cing không ngon lành gì.
mỄ
ỆỄịỆỆỄỊặỆỄỊỄỊỆỊ
ỊỆỄ
ị

48. ¿n buÕi g·p thé 5 cça quá trình làm viÇc, M ¿n trong tâm tr¡ng bét rét khó
chËu, mô t£ mÍi viÇc Áu bình th°Ýng, có chút b­n rÙn h¡n vì ang chu©n bË
cho ãt tÕng k¿t và báo cáo cuÑi nm. ChiÁu nay tr°Ûc khi rÝi công ty ¿n buÕi
trË liÇu, ã có 1 viÇc làm cô téc lÙn ruÙt , mÙt vài báo cáo cuÑi nm ã hoàn t¥t
ph£i iÁu chÉnh l¡i vì l×i ngÛ ng©n cça anh Óng nghiÇp. May mà M nh¡y c£m
phát hiÇn ra và iÁu chÉnh, còn anh ¥y thì tÉnh b¡ coi nh° không .
Khi nhà trË liÇu hÏi, có iÁu gì gây téc gi­n trong câu chuyÇn vëa rÓi. M b¯t
§u khó chËu, và bét rét nhiÁu h¡n. Cô c£m th¥y ng°Ýi Óng nghiÇp này th­t
x¥u xí, vô trách nhiÇm, vô c£m và thi¿u sñ bi¿t ¡n. MÙt vài ng°Ýi làm viÇc c©u
th£ và không th­t sñ toàn tâm toàn ý, hay gây sai sót và khi mình phát hiÇn ra và sía
l×i, hÍ th­m chí không l¥y ó làm x¥u hÕ và bi¿t ¡n, mà xem là trách nhiÇm
°¡ng nhiên cça mình.
M nhÛ l¡i ngày tr°Ûc, cha là k¿ toán cho mÙt công ty lÛn, và m¹ là giáo viên c¥p 2.
Lúc nhÏ Ýi sÑng gia ình khá h¡nh phúc và vui v». Të khi vào c¥p 2, m¹ cô b¯t
§u b­n rÙn vÛi các lÛp d¡y thêm. T§ng trÇt ngôi nhà °ãc t­n dång làm lÛp
d¡y thêm, và m¹ th°Ýng k¿t thúc muÙn. M °ãc hÍc cùng vÛi các hÍc trò cça
m¹, và bÍn nó không ph£i là các hÍc trò ngoan . Có l§n do n ch­m và Ã kËp
vào hÍc, M ã ng­m c¡m và ngÓi vào bàn hÍc, chúng b¯t §u ca hát thì th§m mÙt
bài hát khó nghe và gÍi M là con cá phÓng má . M chËu ñng viÇc này h¿t 2 nm
khi bÍn chúng không còn ¿n hÍc nïa.
Khi vào H, cha m¹ cô có nhiÁu l§n tranh cãi lÛn, cha th°Ýng xuyên chÉ trích m¹
và m¹ khóc r¥t nhiÁu. B§u không khí gia ình n·ng nÁ, nh°ng cô không hiÃu vì
sao. Có 1 l§n cô theo m¹ vÁ ngo¡i ß vài ngày à tránh né nhïng c¡n thËnh nÙ
cça cha . T¡i nhà ngo¡i, cô nghe bi¿t °ãc: nm cô vào c¥p 2, cha cô ã gây ra 1
l×i và gây thiÇt h¡i, công ty yêu c§u bÓi th°Ýng. Nhà ß lúc ó °ãc c§m cÑ Ã
£m b£o kho£n tiÁn bÓi th°Ýng. Và ó là lý do m¹ làm viÇc v¥t v£ trong nhiÁu
nm, cing vì sñ b­n rÙn này mà cha th°Ýng xuyên không hài lòng và khó chËu. M
c£m giác th°¡ng m¹ và c£m th¥y không tin l¯m vào chuyÇn này. Vì suÑt nhïng
nm qua cha không có v» gì là m¯c nã hay ph¡m l×i. M c£m th¥y cha là ng°Ýi vô
t°, r¥t bi¿t cách giï gìn séc khÏe, cha i làm, thà thao, n uÑng, và sÑng lành
m¡nh. ôi khi m¹ và M h¡i v¥t v£ Ã giï nhïng bïa c¡m ngon và nhà cía s¡ch
s½ theo ý cça cha, nh°ng m¹ ch°a bao giÝ than phiÁn gì.
Khi nhà trË liÇu hÏi c£m nh­n ß gia ình ngo¡i. M kà vÛi giÍng nói t°¡i vui,
c£m giác ông bà th­t sñ r¥t th°¡ng m¹ và cô. 1 tháng ß l¡i nhà ngo¡i, cô và m¹

49. th­t sñ r¥t s°Ûng không c§n làm viÇc nhà, n¥u n°Ûng, dÍn d¹p, vì ông bà
ngo¡i ã làm h¿t. Bïa c¡m cing r¥t vui, bà ngo¡i n¥u n siêu ngon và ông thì
cñc kó vui tính. Cô th­m chí còn nhÛ mình ã tng °ãc 5 kg khi ß nhà ngo¡i.
Nh°ng ngày vui ng¯n ch³ng tày gang , sau ó 2 m¹ con l¡i vÁ nhà riêng. Cha m¹
cô l¡i sÑng vÛi nhau nh° ch°a hÁ có cuÙc chia ly , M không rõ chuyÇn gì ã x£y
ra. Có ôi lúc M °Ûc gì mình °ãc quay l¡i ß bên nhà ngo¡i, nh°ng ý t°ßng ¥y
th­t kó qu·c vì ch³ng khác nào °Ûc cha m¹ mình ly hôn.
BuÕi làm viÇc thé 6 b¯t §u muÙn, M ¿n trÅ 15 phút và xin l×i r¥t nhiÁu. Cô
Ùt nhiên quên có buÕi h¹n. 1 tu§n qua không thñc sñ dÅ chËu, cô n kém và chán
n nhiÁu h¡n dù v«n cÑ duy trì ç bïa. Tâm tr¡ng cça cô không tÑt, và trong gi¥c
m¡ cô m¡ th¥y ông bà ngo¡i. HÍ th­t ra ã l§n l°ãt m¥t cách ây kho£ng 1
nm. Ngay tr°Ûc khi cô nh­n công viÇc này. Có l½ buÕi làm viÇc tr°Ûc ã nh¯c
cô nhÛ vÁ ông bà mình, vÁ bïa n h¡nh phúc và vÁ nhïng iÁu ¥m áp, cô xúc
Ùng mÙt chút rÓi ng°ng. Cô muÑn k¿t thúc buÕi trË liÇu sÛm, giÍng ngh¹n
ngào.
Nhà trË liÇu khuy¿n khích cô có thà khóc. Cô chÉ xúc Ùng và nói có nhiÁu thé
không thà nói thành lÝi , cô khóc và nói có c£m giác ngh¹n ß cÕ hÍng. Nhà trË liÇu
và M ngÓi yên l·ng kho£ng 10ph, M cé khóc và im l·ng, sau ó cô nói mình c£m
th¥y khá h¡n, cô hít thß sâu vài nhËp rÓi ·t lËch h¹n cho l§n tÛi và rÝi i.
CÂU HÎI TH¢O LU¬N 2:
5.Quá trình trË liÇu tâm lý ã khám phá thêm iÁu gì ?
6.Y¿u tÑ kích ho¡t và y¿u tÑ duy trì tình tr¡ng cça M trong l§n này ?
TÔNG CØNG: có 2 ph§n vÛi 6 câu hÏi th£o lu­n.
./.H¾T./
ẳẫửầỂg
Nhàkhicònlànơiriêng
tưđáounify
cámxúcmàu
thuế_2chiều
trựctiếp
gópphầnhaomoi
ỊấỴyỂỄợHằiỴỄ
tức
giận
với
thắng nghiệp
nam
1
Thái
độvô
tráchnhiệmđồng
nghiệpnam
Tínhtuânthủgiảm
nhớkỉniệmvới
ông
bàcơchếnét
2Màn
thuần
cảng
thắnggia
đình Vấnđề
cách
đây
2tháng
mất
ông
bà1thay
ịcịi
HỄ
Ễ
phánchuyểncảm
phòng
chiếu
2Nghi
thứccườngchếbanđầusẽxoadịulúcsaucảng
thắng