Chia sẻ tikz_ver1 - Cach xu li cac hinh anh chuyen dong trong hinh hoc

GauTaiDen 31 views 24 slides Nov 08, 2024
Slide 1
Slide 1 of 24
Slide 1
1
Slide 2
2
Slide 3
3
Slide 4
4
Slide 5
5
Slide 6
6
Slide 7
7
Slide 8
8
Slide 9
9
Slide 10
10
Slide 11
11
Slide 12
12
Slide 13
13
Slide 14
14
Slide 15
15
Slide 16
16
Slide 17
17
Slide 18
18
Slide 19
19
Slide 20
20
Slide 21
21
Slide 22
22
Slide 23
23
Slide 24
24

About This Presentation

mah


Slide Content

T i li»u ng­n gån v· TikZ
Phan V«n Ph÷ìng
Ng y 6 th¡ng 11 n«m 2016
Tâm t­t nëi dung
¥y l  mët t i li»u ng­n gån, giîi thi»u v  h÷îng d¨n sû döng TikZ mët c¡ch cì b£n nh§t.
V¼ thíi gian v  n«ng lüc câ h¤n, n¶n t i li»u n y ch­c ch­n cán nhi·u sì su§t, c¡ch vi¸t æi ché
cán khâ hiºu. R§t mong nhªn ÷ñc gâp þ cõa c¡c b¤n.
Phan V«n Ph÷ìng - THPT Xu¥n Tr÷íng B - Nam ành.
Möc löc
1 Giîi thi»u 3
2 C i °t 3
2.1 T£i v· v  c i °t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2 Mæi tr÷íng v³ h¼nh cõa TikZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.3 Tü t¤o c¡c style cho ri¶ng m¼nh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3 C¡c th nh ph¦n cì b£n 5
3.1 iºm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2 ֒ng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.3 Nèt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4 V³ ÷íng v  c¡c thuëc t½nh 8
4.1 V³ o¤n th¯ng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.1.1 ë rëng cõa ÷íng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.1.2 N²t ùt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.1.3 M u s­c . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.1.4 Mèi nèi giúa c¡c ÷íng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.2 V³ môi t¶n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.3 ¡nh d§u gâc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.4 V³ h¼nh chú nhªt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.5 V³ ÷íng trán . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.6 V³ cung trán . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.7 V³ ellipse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.8 V³ parabol . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.9 V³ ÷íng cong i qua c¡c iºm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.10 V³ ÷íng l÷îi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.11 V³ ç thà, biºu ç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5 Tæ m u 17
6 ê bâng 18
7 C­t x²n h¼nh 18
8 Linh tinh 18
8.1 H» tåa ë cüc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.2 L»nh váng l°p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.3 V³ ti¸p tuy¸n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.4 T¼m giao iºm cõa hai ÷íng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1

9 V³ b£ng bi¸n thi¶n 21
9.1 V³ h¼nh b¬ng GeoGebra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9.2 Sü kh¡c nhau giúa path v  draw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2

1 Giîi thi»u
Möc ½ch cõa t i li»u n y l  º giîi thi»u v  h÷îng d¨n v· gâi TikZ cõa t¡c gi£ Till Tantau, mët gâi
gióp b¤n v³ h¼nh vector
1
r§t m¤nh v  µp trong L
ATEX. Tæi hi vång r¬ng t i li»u n y s³ gióp cho c¡c
gi¡o vi¶n v  nhúng ng÷íi l m trong ng nh xu§t b£n v³ ÷ñc nhúng h¼nh £nh, biºu ç, ç thà... cõa
c¡c s¡ch khoa håc, k¾ thuªt mët c¡ch nhanh châng v  µp m­t. ¥y ch¿ l  t i li»u vï láng, c¡c l»nh
trong t i li»u n y h¸t sùc cì b£n, n¸u b¤n muèn mët t i li»u ¦y õ nh§t, câ thº tham kh£o h÷îng
d¨n sû döng i k±m gâi TikZ.
T i li»u n y ÷ñc ho n th nh tø vi»c tham kh£o t i li»uPGF and TikZ manual, l§y tø àa
ch¿https://sourceforge.net/projects/pgf/;A very minimal introduction to TikZcõa t¡c gi£
Jacques Cr'emer, b£n ti¸ng Anh câ thº ÷ñc t£i v· tø àa ch¿http://cremeronline.com/LaTeX/
minimaltikz.pdfv  mët sè v½ dö ÷ñc l§y tø tranghttp://www.texample.net/tikz/examples/
Ch­c ch­n r¬ng t i li»u n y khæng tr¡nh khäi sai sât, h¢y sû döng nâ mët c¡ch thæng minh, v 
n¸u b¤n ph¡t hi»n ra b§t cù sai sât n o, h¢y gûi email cho tæi theo àa ch¿[email protected].
H¢y theo dãi c¡c b i gi£ng v· h÷îng d¨n sû döng TikZ, trong thíi gian tîi, t¤i k¶nh youtube cõa tæi
https://www.youtube.com/c/hocbaicungconchannel.
2 C i °t
2.1 T£i v· v  c i °t
º sû döng gâi TikZ, b¤n ch¿ c¦n th¶m dáng\usepackage{tikz}v o ph¦n preamble t i li»u cõa b¤n,
khi â c¡c ph¦n m·m L
ATEX, nh÷ MiKTeX ch¯ng h¤n, s³ tü ëng t£i v  c i °t
2
gâi TikZ. N¸u muèn
sû döng c¡c th÷ vi»n cõa TikZ th¼ th¶m dáng\usetikzlibrary{<danh s¡ch c¡c th÷ vi»n>}. Gâi
TikZ câ chùa mët sè th÷ vi»n th÷íng sû döng sau:
arrowsdòng º v³ (trang tr½) nhi·u lo¤i môi t¶n kh¡c nhau.
shapesdòng º v³ c¡c h¼nh h¼nh håc (shape) nh÷ c¡c a gi¡c, c¡c k½ hi»u (sign) nh÷ k½ hi»u
c§m hót thuèc ch¯ng h¤n.
calcº t½nh to¡n c¡c tr¶n tåa ë cõa c¡c iºm trong m°t ph¯ng tåa ë.
intersectionsdòng º t½nh to¡n tåa ë giao iºm giúa c¡c ÷íng.
mindmapdòng º v³ sì ç t÷ duy.
foldingdòng º v³ c¡c h¼nh g§p gi§y, nh÷ kiºu origami (?!)
V  cán mët sè th÷ vi»n núa, b¤n câ thº tham kh£o th¶m trong h÷îng d¨n i k±m gâi TikZ. N¸u sû
döng nhi·u hìn mët th÷ vi»n, th¼ c¡c th÷ vi»n ÷ñc khai b¡o c¡ch nhau bði d§u ph£y.
2.2 Mæi tr÷íng v³ h¼nh cõa TikZ
B¥y gií, khi b¤n muèn v³ mët h¼nh b¬ng TikZ, ch¿ c¦n °t c¡c l»nh cõa TikZ v o trong mæi tr÷íng
tikzpicture, nh÷ sau:
egin{tikzpicture}[<c¡c tòy chån>]
<c¡c l»nh v³ h¼nh, méi l»nh k¸t thóc b¬ng d§u ch§m ph£y (;)>
\end{tikzpicture}
Ð ¥y,<c¡c tòy chån>th÷íng l  thuëc t½nh cõa h¼nh v³, ch¯ng h¤n ë ªm nh¤t, n²t ùt, n²t li·n,
m u s­c... C¡c l»nh v³ h¼nh gçm câ c¡c l»nh v³ ÷íng, v³ iºm, tæ m u... m  chóng ta s³ t¼m hiºu sau.
T§t c£ c¡c l»nh cõa TikZ ·u ph£i °t trong mæi tr÷íngtikzpicture, ngo¤i trø l»nh ikzstyle.
B¤n công câ thº sû döng c¡c c¡ch vi¸t sau:
ikz[<c¡c tòy chån>]{<l»nh v³ h¼nh>}
ikz[<c¡c tòy chån>] <l»nh v³ h¼nh>;
1
B¤n câ thº t¼m hiºu th¶m v· £nh d¤ng vector b¬ng google, ÷u iºm cõa £nh vector l  khi ta phâng to, h¼nh £nh
khæng bà vï.
2
B¤n c¦n k¸t nèi m¤ng internet º l m i·u n y, n¸u khæng, xin h¢y tü t£i v· v  c i °t thõ cæng.
3

èi vîi c¡c h¼nh ìn gi£n ð tr¶n còng dáng vîi v«n b£n. Chó þ r¬ng trong c¡ch thù nh§t khæng c¦n k¸t
thóc b¬ng d§u ch§m ph£y. V½ dö, o¤n m¢ ikz \draw (0pt,0pt) -- (20pt,6pt);s³ thu ÷ñc
v  ikz ill[orange] (1ex,1ex) circle (1ex); s³ v³ h¼nh. N¸u b¤n muèn h¼nh v³
câ nh¢n, th¼ °t trong mæi tr÷íngfigurenh÷ sau:
egin{figure}
egin{tikzpicture}[<c¡c tòy chån>]
<c¡c l»nh v³ h¼nh, méi l»nh k¸t thóc b¬ng d§u ch§m ph£y (;)>
\end{tikzpicture}
\caption{<T¶n (nh¢n), ho°c chó th½ch cho bùc £nh.>}
\end{figure}
Sau â, b¤n bi¶n dàch t i li»u sû döng pdfTEX ho°c XeTEX, v  tªn h÷ðng th nh qu£. Mët sè tòy
chån cõa mæi tr÷íngtikzpicturem  tæi th÷íng sû döng:
scale=1.5co gi¢n h¼nh v³ theo c£ hai chi·u ngang v  dåc g§p 1.5 l¦n, b¤n câ thº thay sè 1.5
bði sè kh¡c tòy th½ch, chó þ r¬ng, sè thªp ph¥n ð ¥y sû döng d§u ch§m º ng«n c¡ch ph¦n
nguy¶n v  ph¦n thªp ph¥n.
xscale=2.5, yscale=0.5k²o gi¢n chi·u ngang 2.5 l¦n, chi·u dåc 0.5 l¦n.
color=<t¶n m u>m u s­c m°c ành cõa c¡c n²t v³, b¤n câ thº sû döng c¡c m u sau
opacityë ªm nh¤t cõa h¼nh v³
Sau ¥y l  mët v½ dö, v³ h¼nh châpS:ABC, sû döng c¡c l»nh v³ o¤n th¯ng v  l»nh tæ m u h¼nh
trán, l»nh v³ t¶n c¡c nèt.
ABCS
M¢ nguçn ho n ch¿nh cõa h¼nh tr¶n:
\documentclass{standalone}
\usepackage{tikz}
egin{document}
egin{tikzpicture}[scale=.7]
\draw (2,-1)-- (5,-3)-- (10,-1)-- (6,5)-- (2,-1);
\draw (6,5)-- (5,-3);
\draw [dashed] (2,-1)-- (10,-1);
ill (2,-1) circle (.05) node [below left]{$A$};
ill (5,-3) circle (.05) node [below] {$B$};
ill (10,-1) circle (.05) node [right] {$C$};
ill (6,5) circle (.05) node [above] {$S$};
\end{tikzpicture}
\end{document}
2.3 Tü t¤o c¡c style cho ri¶ng m¼nh
B¤n câ thº tü t¤o c¡c phong c¡ch,style, cõa h¼nh v³ cho ri¶ng m¼nh, b¬ng c¡ch sû döng l»nh
ikzstyle<t¶n style cõa b¤n>=[<c¡c tòy chån>]
4

Sau â, méi khi v³ h¼nh, b¤n ch¿ c¦n n¤p l¤i style cõa m¼nh b¬ng c¡ch th¶m t¶n style cõa b¤n v o
ph¦n<c¡c thuëc t½nh v  tòy chån>cõa mæi tr÷íngtikzpictureho°c cõa l»nh TikZ. V½ dö, b¤n
tü t¤o mët style t¶n l help linesb¬ng dáng l»nh
ikzstyle{help lines}=[dashed,very thin]
Sau â, khi c¦n v³ h¼nh vîi phong c¡ch n y, b¤n ch¿ c¦n gåi l¤i style n y, ch¯ng h¤n
egin{tikzpicture}
\draw (0,0) grid +(2,2);
\draw[style=help lines] (2,0) grid +(2,2);
\end{tikzpicture}
3 C¡c th nh ph¦n cì b£n
º v³ h¼nh, TikZ sû döng h» tåa ë Descart ho°c h» tåa ë cüc, ìn và m°c ành l  cm. Méi iºm câ
hai tåa ë, c¡ch nhau bði d§u ph£y, v½ dö trong h» tåa ë Descart, gèc tåa ë l (0,0).
C¡c y¸u tè cì b£n cõa TikZ l  iºm, ÷íngpathv  nèt
3
node. èi vîi c¡c iºm, câ c¡c thao
t¡c t½nh to¡n tr¶n tåa ë cõa chóng. èi vîi c¡c ÷íng, câ bèn thao t¡c ch½nh l  v³\draw, tæ m u
ill, thay êi s­c th¡i\shadev  c­t x²n\clip. Chóng ta s³ l¦n l÷ñt i t¼m hiºu c¡c v§n · n y.
3.1 iºm
ºkhai b¡o
4
mët iºm, ta sû döng l»nh\coordinate (<t¶n iºm>) at (<tåa ë cõa iºm>)
ho°c\coordinate [<thuëc t½nh>](<t¶n iºm>) at (<tåa ë cõa iºm>). V½ dö, º khai b¡o
iºmAcâ tåa ë(3,1)ta sû döng l»nh\coordinate (A) at (3,1);. Sau khi ¢ ành ngh¾a mët
iºm, b¤n câ thº sû döng chóng º th¶m v o mët ÷íng, ành ngh¾a mët nèt, ho°c t½nh to¡n tr¶n
tåa ë cõa nâ.
Trong m°t ph¯ng tåa ë vuæng gâcOxy,<tåa ë cõa iºm>gçm hai y¸u tè l  ho nh ë v 
tung ë, c¡ch nhau bði d§u ph£y, °t trong c°p ngo°c trán, gièng nh÷ th¸ n y(1cm,2pt). N¸u b¤n
khæng ch¿ ra ìn và, ch¯ng h¤n(2,1), th¼ ìn và m°c ành l  centimet. Chó þ r¬ng, L
ATEXch¿ l m
vi»c vîi c¡c èi t÷ñng nhä hìn 575 cm. Mët sè ìn và ë d i ÷ñc ph²p sû döng:cm, mm, pt, ex...
B¤n xem b£ng
5
sau º rã hìn v· c¡c ìn và ÷ñc sû döng trong L
ATEX
1pt 1mm 1cm 1ex 1em 1bp 1dd 1pc 1in
1 2.84526 28.45274 4.3045 9.99756 1.00374 1.07 12 72.26999 pt
0.35146 1 10.00005 1.51286 3.51376 0.35277 0.37607 4.21754 25.40013 mm
0.03514 0.1 1 0.15129 0.35138 0.03528 0.03761 0.42175 2.54 cm
0.23232 0.661 6.60999 1 2.32259 0.23318 0.24858 2.78778 16.78938 ex
0.10002 0.28459 2.84596 0.43056 1 0.1004 0.10703 1.20029 7.22876 em
0.99628 2.83467 28.34677 4.28847 9.96033 1 1.06602 11.9553 72.00082 bp
0.93457 2.6591 26.59117 4.02287 9.34344 0.93806 1 11.21487 67.54158 dd
0.08333 0.2371 2.37106 0.3587 0.83313 0.08365 0.08917 1 6.0225 pc
0.01384 0.03937 0.3937 0.05956 0.13834 0.01389 0.0148 0.16605 1 in
B¤n công câ thº ch¿ rã mët iºm trong m°t ph¯ng tåa ë cüc, b¬ng c¡ch sû döng d§u hai ch§m
thay cho d§u ph£y, nh÷ kiºu(30:1cm), i·u n y câ ngh¾a l  iºm ð và tr½ c¡ch gèc tåa ë "1cm theo
chi·u d÷ìng gâc30

".
3
æi khi tæi cán gåi l iºm nót.
4
Tæi th÷íng dòng tøành ngh¾athay cho tøkhai b¡o
5
B£ng n y ÷ñc l§y tø ÷íng link
tex.stackexchange.com/questions/8260/what-are-the-various-units-ex-em-in-pt-bp-dd-pc-expressed-in-mm
5

N¸u b¤n sû döng h» tåa ëOxyztrong khæng gian, th¼ mët iºm s³ câ ba th nh tè l  ho nh ë,
tung ë v  cao ë, ch¯ng h¤n(1,-2,2).
N¸u ¢ câ s®n nhúng iºm ÷ñc ành ngh¾a, b¤n câ thº ành ngh¾a nhúng iºm mîi düa v o và
tr½ t÷ìng èi cõa nâ so vîi nhúng iºm câ s®n n y. Ch¯ng h¤n nh÷ t¤o ra iºm mîi ð ph½a nam
so vîi iºm ¢ câ b¬ng c¡ch sû döng m¢ l»nh(<iºm ¢ câ>.south). Ho°c cö thº hìn, b¤n th¶m
hai d§u cëng tr÷îc mët tåa ë nh÷ kiºu++(1cm,0pt), i·u n y câ ngh¾a l  iºm mîi s³ ð và tr½
"1cm sang ph½a æng so vîi iºm ¢ câ". i·u n y cho ph²p b¤n d¹ d ng mæ t£ sü di chuyºn. V½ dö,
(1,0) ++(1,0) ++(0,1)s³ ch¿ ra ba tåa ë l¦n l÷ñt l (1,0)rçi(2,0), v  cuèi còng l (2,1).
Cuèi còng, thay v¼ sû döng hai d§u cëng, b¤n câ thº sû döng mët d§u cëng. i·u n y công dòng
º ch¿ tåa ë mët iºm so vîi iºm ban ¦u, nh÷ng khæng l m thay êi tåa ë cõa iºm cuèi còng
÷ñc sû döng º dòng ti¸p. Ch¯ng h¤n,(1,0) +(1,0) +(0,1)s³ ch¿ ra ba tåa ë l¦n l÷ñt l (1,0)
rçi(2,0), v  cuèi còng l (1,1), tùc l  iºm cuèi còng s³ t«ng ho nh ëxl¶n 0 ìn và v  t«ng tung
ëyl¶n 1 ìn và, nh÷ng l  so vîi iºm ¦u ti¶n, chù khæng ph£i iºm thù hai, i·u n y kh¡c vîi v½
dö tr÷îc.
Chó þ r¬ng, mët iºm ngo i t¶n, ta câ thº g¡n nh¢n cho chóng, b¬ng c¡ch th¶m thuëc t½nhlabel,
khi ¢ câ nh¢n, iºm â s³ ÷ñc v³ v o h¼nh v³. V½ dö\coordinate [label=$A$] (A) at (3,1);
s³ thu ÷ñc h¼nh v³:
A3.2 ֒ng
Khi t¤o ra c¡c h¼nh v³ b¬ng TikZ, cæng vi»c chõ y¸u cõa b¤n l  l m vi»c vîi c¡c ÷íng n²t\path.
Mët ÷íng l  mët tªp gçm nhi·u c¡c o¤n th¯ng ho°c c¡c ÷íng (o¤n) cong, câ thº khæng c¦n
ph£i li¶n k¸t vîi nhau. º ch¿ ra mët ÷íng, b¤n ch¿ ra tåa ë c¡c iºm m  ÷íng i qua, trüc ti¸p
b¬ng c¡ch cung c§p tåa ë cõa c¡c iºm n y ho°c thæng qua c¡c iºm ¢ ÷ñc ành ngh¾a s®n, v 
h¼nh d¤ng cõa ÷íng. V½ dö,(8pt,0pt) -- (0pt,0pt) -- (0pt,8pt) -- cyclel  mët ÷íng g§p
khóc kh²p k½n gçm ba o¤n th¯ng, b­t ¦u tø iºm(8pt,0pt), qua iºm(0pt,0pt)rçi ¸n iºm
(0pt,8pt)v  cuèi còng k¸t thóc ch½nh t¤i iºm ban ¦u(8pt,0pt), k½ hi»u--ch¿ h¼nh d¤ng cõa
÷íng l  ÷íng th¯ng. Khi b¤n dòng thao t¡c\drawº v³ ÷íng n y s³ thu ÷ñc mët tam gi¡c nh÷
n y
, cán n¸u b¤n dòng thao t¡c tæ m uillvîi m u cam, th¼ s³ thu ÷ñc nh÷ n y
Sau khi ành ngh¾a mët ÷íng, b¤n câ thº sû döng chóng º t½nh to¡n, nh÷ º t¼m giao iºm giúa
c¡c ÷íng ch¯ng h¤n, ho°c sû döng º v³ h¼nh vîi c¡c thao t¡c\draw,illho°c\clip... C§u tróc
chung cõa l»nh l m vi»c vîi ÷íng l 
\path [<thao t¡c, thuëc t½nh>] (<tåa ë c¡c iºm, h¼nh d¤ng cõa ÷íng>);
V½ dö, v³ tam gi¡c ð tr¶n l \path [draw] (8pt,0pt) -- (0pt,0pt) -- (0pt,8pt) -- cycle;, tæ
m u tam gi¡c tr¶n l \path [fill, orange] (8pt,0pt) -- (0pt,0pt) -- (0pt,8pt) -- cycle;.
Câ bèn thao t¡c ch½nh èi vîi ÷íng l  v³\draw, tæ m uill, ê bâng\shadev  c­t x²n\clip.
\drawcâ thº hiºu l  b¤n v³ theo mët ÷íng ¢ ành ngh¾a.
illcâ thº hiºu l  b¤n tæ m u to n bë mi·n trong cõa mët ÷íng ¢ ành ngh¾a, t§t nhi¶n
÷íng n y ph£i kh²p k½n, n¸u khæng TikZ s³ tü t¤o n¶n mët mi·n kh²p k½n cho b¤n b¬ng c¡ch
nèi iºm b­t ¦u v  iºm k¸t thóc cõa ÷íng b¬ng mët o¤n th¯ng.
\shadeg¦n gièng nh÷ tæ m u, nh÷ng m u s­c s³ thay êi d¦n d¦n s­c th¡i tø ªm sang nh¤t.
\clipcâ thº hiºu l  b¤n c­t x²n l§y mët ph¦n cõa ÷íng.
B¤n công câ thº sû döng nhi·u thao t¡c tr¶n còng mët ÷íng. Ta s³ xem x²t mët ÷íng khæng ph£i
÷íng th¯ng, ch¯ng h¤n l  mët ÷íng h¼nh chú nhªt vîi hai ¿nh cõa mët ÷íng ch²o l (0,0)v 
(2ex,1ex), b¤n ành ngh¾a ÷íng n y b¬ng hai tåa ë v  h¼nh d¤ng cõa ÷íng l  h¼nh chú nhªt
rectangle, nh÷ th¸ n y\path (0,0) rectangle (2ex,1ex);.
B¤n v³ nâ b¬ng c¡ch th¶m thao t¡cdraw, nh÷ n y\path[draw] (0,0) rectangle (2ex,1ex);,
th¼ ÷ñc
, ho°c tæ m u xanh cho nâ, nh÷ n y\path[fill, blue] (0,0) rectangle (2ex,1ex);,
s³ thu ÷ñc
. B¤n câ th§y h¼nh chú nhªt m u xanh b² hìn h¼nh chú nhªt ban ¦u khæng?
T§t nhi¶n, v¼ thao t¡cfillch¿ tæ m u mi·n trong cõa h¼nh chú nhªt m  khæng v³ h¼nh chú
nhªt â, º vøa v³ vøa tæ m u b¤n câ thº th¶m c£ thao t¡c draw v o núa, nh÷ n y ch¯ng h¤n
\path[draw, fill, blue] (0,0) rectangle (2ex,1ex);, s³ ÷ñc
.
6

L»nh\path[draw]câ thº ÷ñc vi¸t gån l¤i th nh\draw. º tæ m u mët ÷íng, th¶m thao t¡c
fillv o l»nh\pathº ÷ñc\path[fill]ho°c vi¸t gån th nhill. T÷ìng tü, ta công câ thº vi¸t
l»nhilldrawthay cho\path[fill,draw].
Khi TikZ v³ ho°c tæ m u mët ÷íng, c¦n câ c¡c tham sè nh÷ m u s­c, ë d y m£nh cõa ÷íng
n²t, ho°c kiºu v³ n²t li·n hay n²t ùt... V½ dö, o¤n m¢ sau:
ikz \draw[line width=2pt,color=red] (1,0) -- (0,0) -- (1,0) -- cycle;
s³ thu ÷ñc mët o¤n th¯ng rëng2pt, m u ä
3.3 Nèt
Ð ¥y tæi s³ dòng tønètho°c æi khiiºm nótº thay chonode. Nèt công g¦n gièng nh÷ iºm,
nh÷ng ngo i y¸u tè tåa ë, mët nèt b­t buëc cán k±m theo nh¢n v  câ thº câ c¡c h¼nh d¤ngshape
kh¡c nhau, v  câ thº ÷ñc v³ l¶n trong h¼nh. Khi b¤n ành ngh¾a mët nèt, th¼ nh¢n cõa nâ s³ luæn
luæn hi»n ra tr¶n h¼nh v³, cán iºm th¼ khæng. B¤n câ thº hiºu nèt ch½nh l  hiºn thà mët iºm l¶n
h¼nh v³ b¬ng c¡ch v³ nh¢n cõa nâ, ho°c n¸u c¦n th¼ v³ c£ h¼nh d¤ng cõa nâ, b¤n câ thº chån h¼nh
d¤ng cõa nèt l  mët h¼nh trán, h¼nh chú nhªt... º ành ngh¾a mët nèt, b¤n sû döng m¢ l»nh
ode (<tåa ë cõa nèt>) [<c¡c tòy chån>]{<nh¢n cõa nèt>};
ho°c b¤n câ thº °t t¶n cho nèt â, º sû döng l¤i sau n y
ode (<t¶n nèt>) at (<tåa ë cõa nèt>) [<c¡c tòy chån>]{<nh¢n cõa nèt>};
Trong l»nh tr¶n,<tåa ë cõa nèt>công câ có ph¡p nh÷ tåa ë cõa iºm,<c¡c tòy chån>gçm câ
m u s­ccolor, và tr½ t÷ìng èi cõa nh¢n so vîi nèt â, câ c¡c và tr½left, right, above, belowho°c
k¸t hñp hai trong bèn và tr½ n y, ch¯ng h¤nbelow left, chó þ r¬ng khi k¸t hñpbelowv aboveph£i
÷ñc vi¸t tr÷îc. Ngo i ra cán câ h¼nh d¤ng cõa nèt, sû döng thuëc t½nhshape=<t¶n cõa h¼nh d¤ng>,
m°c ành, câ c¡c h¼nh d¤ngrectangle,circle,coordinate. Khi b¤n ành ngh¾a mët ÷íng, b¤n câ
thº th¶m c¡c nèt v o c¡c iºm cõa ÷íng â, ch¯ng h¤n,\draw (1,1) node {A} --(2,2) node {B};
s³ cho ta
ABNh÷ th¸ nh¼n ch÷a µp, b¤n câ thº th¶m thuëc t½nh cho nèt º µp hìn, ch¯ng h¤n, o¤n m¢ sau
\draw (1,1) node [blue, below left] {$A$} -- (2,2) node [right]{$B$};, s³ cho ta:
AB
Ho°c b¤n câ thº v³ h¼nh d¤ng cõa nèt, nh÷ v½ dö sau ch¯ng h¤n:
egin{tikzpicture}
ode (A) at (1,1) [circle, draw] {$ A $};
ode (O) at (0,0) [rectangle ,draw] {$ O $};
\end{tikzpicture}
AO
Sau ¥y, chóng ta s³ l¦n l÷ñt i t¼m hiºu chi ti¸t c¡c thao t¡c v³ h¼nh trong TikZ.
7

4 V³ ÷íng v  c¡c thuëc t½nh
º v³ ÷íng, dòng l»nh\draw [<thuëc t½nh>] <tåa ë 1> <lo¤i ÷íng> <tåa ë 2>;, ¥y ch½nh
l  c¡ch vi¸t t­t cõa\path [draw,<thuëc t½nh>] <tåa ë 1> <lo¤i ÷íng> <tåa ë 2>; nh÷
trong ph¦n tr÷îc ¢ nâi. Trong â<tåa ë 1>l  tåa ë iºm b­t ¦u,<tåa ë 2>l  tåa ë
iºm k¸t thóc, cán<lo¤i ÷íng>cho bi¸t l»nh\drawph£i v³ g¼, v³ o¤n th¯ng--, v³ h¼nh chú nhªt
rectangle, v³ l÷îigridhay v³ ÷íng cong... Ri¶ng tr÷íng hñp v³ ÷íng tráncirclev  v³ cung
tránarcth¼<tåa ë 1>l  tåa ë t¥m cán<tåa ë 2>thay b¬ng b¡n k½nh. C¡c<thuëc t½nh>th¼
câ ë d y hay m£nh cõa n²t v³, m u s­c, n²t li·n hay n²t ùt...
º cho bi¸t tåa ë cõa mët iºm, b¤n câ thº nhªp trüc ti¸p tåa ë cõa iºm â, ho°c sû döng
l»nh\coordinateº khai b¡o
6
tåa ë cõa mët iºm, v  sû döng t¶n cõa iºm ¢ khai b¡o º d¹
l m vi»c hìn.
V½ dö, º v³ o¤n th¯ng tø iºm câ tåa ë(1,1)¸n iºm câ tåa ë(3,2), th¼<tåa ë 1>l 
(1,1),<tåa ë 2>l (3,2), cán<lo¤i ÷íng>l --. o¤n m¢ ho n ch¿nh nh÷ sau:
egin{tikzpicture}
\draw (1,1)--(3,2);
\end{tikzpicture}
v  ta thu ÷ñc k¸t qu£ nh÷ th¸ n y:
Mët v½ dö kh¡c, o¤n m¢ sau, b¤n ch¿ c¦n th¶m<thuëc t½nh>l dashedth¼ s³ v³ ÷ñc o¤n th¯ng
b¬ng n²t ùt. Ta câ mët h¼nh chú nhªt b¬ng n²t ùt nh÷ sau:
egin{tikzpicture}
\draw [dashed] (0,0) rectangle (3,1.5);
\end{tikzpicture}
ho°c v³ mët ÷íng trán m u ä, n²t ªm:
egin{tikzpicture}
\draw [thick, red] (2,2) circle (1.5cm);
\end{tikzpicture}
TikZ cán v³ ÷ñc c¡c ÷íng phùc t¤p hìn, nh÷ ÷íngparabol, ÷íngellipse, ho°c mët ÷íng
cong b§t k¼. Sau ¥y, chóng ta s³ l¦n l÷ñt i t¼m hiºu v· c¡c l»nh v³ ÷íng (n²t) n y!
4.1 V³ o¤n th¯ng
º v³ mët o¤n th¯ng ìn gi£n tø iºm câ tåa ë(a,b)¸n iºm câ tåa ë(c,d)b¤n sû döng l»nh
\draw (a,b)--(c,d);. N¸u muèn tòy bi¸n th¶m cho o¤n th¯ng, b¤n dòng l»nh:
\draw [<c¡c thuëc t½nh>] (a,b)--(c,d);
6
Xin xem ph¦n 3.1 º rã hìn.
8

V½ dö, l»nh\draw (0,0)--(3,1);s³ v³ mët o¤n th¯ng tø iºm(0,0)¸n iºm câ tåa ë(3,1).
B¤n công câ thº v³ nhi·u o¤n th¯ng li¶n ti¸p nhau, ch¯ng h¤n, º v³ h¼nh vuæng câ c¡c ¿nh l¦n
l÷ñt l (0,0);(0,2);(2,2)v (2,0)ch¿ c¦n vi¸t\draw (0,0)--(0,2)--(2,2)--(2,0)--(0,0);
D¾ nhi¶n, b¤n câ thº v³ nhi·u o¤n th¯ng tr¶n còng mët h¼nh v³, ho°c bê sung th¶m c¡c thuëc
t½nh v· m u s­c, ë d y m£nh... cho o¤n th¯ng. Ch¯ng h¤n, v³ h¼nh ngæi sao b¬ng n²t r§t ªm
ultra thick:
egin{tikzpicture}[scale=.6]
\draw [ultra thick] (9,5)-- (11,-1)-- (6,3)-- (12,3)-- (7,-1);
\draw [ultra thick] (7,-1)-- (9,5);
\end{tikzpicture}
ho°c b¤n câ thº xem h¼nh châp ð trang 4 cõa t i li»u n y.
Ta xem x²t mët v½ dö núa, sû döng c¡c l»nh khai b¡o iºm. Ta khai b¡o c¡c iºmA(1,0), B(5,0), C(1,3)
v  v³ tam gi¡cABCvuæng t¤iA.
egin{tikzpicture}[scale=.6]
\coordinate (A) at (1,0);
\coordinate (B) at (5,0);
\coordinate (C) at (1,3);
\draw (A)--(B)--(C)--cycle;
\end{tikzpicture}
Sau ¥y, chóng ta s³ t¼m hiºu chi ti¸t hìn v·<c¡c thuëc t½nh>m  l»nh\drawcâ thº câ.
4.1.1 ë rëng cõa ÷íng
º thay êi ë rëng (ªm hay m£nh) cõa ÷íng, ta bê sung cho l»nh\drawthuëc t½nh v· ë rëng
cõa ÷íng n²t. V½ dö, o¤n m¢ sau:
egin{tikzpicture}
\draw [ultra thick] (0,1) -- (2,1);
\draw [thick] (0,0.5) -- (2,0.5);
\draw [thin] (0,0) -- (2,0);
\end{tikzpicture}
9

s³ cho ta h¼nh v³:
Câ c¡c ë rëng m°c ành sau:ultra thin, very thin, thin, semithick, thick, very thick
v ultra thick. B¤n công câ thº quy ành ë rëng cho n²t v³ b¬ng mët con sè cö thº, sû döng thuëc
t½nhline width, ch¯ng h¤n:
egin{tikzpicture}
\draw [line width=12] (0,0) -- (2,0);
\draw [line width=0.2cm] (4,.75) -- (5,.25);
\end{tikzpicture}
s³ thu ÷ñc c¡c o¤n th¯ng câ ë rëng 12 pt (ìn và m°c ành l  pt) v  0.2 cm nh÷ h¼nh v³ sau:
V· c¡c ìn và o chi·u d i, xin xem chi ti¸t trong b£ng ð trang 5 º rã hìn.
4.1.2 N²t ùt
B¤n công câ thº v³ c¡c ÷íng n²t ùt sû döng thuëc t½nhdashed, ho°c ch§m ch§m sû döng thuëc
t½nhdotted, v½ dö:
egin{tikzpicture}
\draw [dashed, ultra thick] (0,1) -- (2,1);
\draw [dashed] (0, 0.5) -- (2,0.5);
\draw [dotted] (0,0) -- (2,0);
\end{tikzpicture}
s³ thu ÷ñc:
Gi¡ trà m°c ành v· ÷íng n²t ùt hay li·n:solid,dotted, densely dotted, loosely dotted,
dashed, densely dashed, loosely dashed, dash dot, densely dash dot, loosely dash dot,
dash dot dot, densely dash dot dot, loosely dash dot dot. Ho°c b¤n câ thº tü quy¸t ành
kiºu d¡ng cho n²t ùt cõa m¼nh, ch¯ng h¤n:
\draw[ultra thick,dash pattern=on 1cm off .25cm on .25cm off .5cm](0,0)--(8,0);
s³ thu ÷ñc
4.1.3 M u s­c
º thay êi m u s­c cho c¡c ÷íng, b¤n th¶m thuëc t½nhcolor, ch¯ng h¤n:
egin{tikzpicture}
\draw [gray] (0,1) -- (2,1);
\draw [red] (0, 0.5) -- (2,0.5);
\draw [blue] (0,0) -- (2,0);
\end{tikzpicture}
s³ thu ÷ñc:
10

C¡c m u s­c m°c ành gçm câ:red
,green,blue,cyan,magenta,yellow,
black
,gray,darkgray,lightgray,brown,lime,olive,orange,
pink
,purple,teal,violetv white.
B¤n câ thºpha trënnhi·u m u vîi nhau theo mët t¿ l» cho tr÷îc, ch¯ng h¤nblack!60!greencâ
ngh¾a l  m u ÷ñc pha bði m u en v  m u xanh l¡, vîi t¿ l» 60% en v  40% xanh l¡. Ho°c câ thº
tü ành ngh¾a m u s­c cho m¼nh, sû döng có ph¡p:
\definecolor{<t¶n m u>}{<h» m u>}{<mæ t£ m u>}
Ð ¥y,<t¶n m u>l  t¶n m u do b¤n tü °t ra,<h» m u>câ c¡c h»gray, rgb, RGB, HTMLv cmyk.
Cán<mæ t£ m u>l  thæng tin (t¿ l» c¡c m u cì b£n) º t¤o th nh m u cõa b¤n. V½ dö, b¤n câ thº
sû döng m¢ l»nh sau:
\definecolor{mauxanh}{rgb}{0.36, 0.54, 0.66}
vîi c¡c gi¡ trà n¬m trong kho£ng(0,1), ho°c sû döng
\definecolor{mautim}{RGB}{255,51,76}
vîi c¡c gi¡ trà l  sè nguy¶n n¬m trong kho£ng(0,255). Sau n y, º dòng m u â, b¤n ch¿ c¦n sû
döng c¡c t¶n m umauxanh,mautim¢ ÷ñc ành ngh¾a.
Mët mµo nhä, b¤n câ thº v o tranghttp://latexcolor.com/ho°chttp://cloford.com/resources/
colours/500col.htmº chån m u s­c v  l§y m¢ m u phò hñp.
4.1.4 Mèi nèi giúa c¡c ÷íng
Khi hai ÷íng giao nhau, º thay êi h¼nh d¤ng cõa ché nèi, ta th¶m thuëc t½nhline joincho l»nh
\draw. B¤n xem v½ dö sau º rã hìn:
Ð tr¶n ta th§y ché mèi nèi giúa hai o¤n th¯ng câ h¼nh trán, do ta ¢ cho thuëc t½nhline join=round.
B¤n câ thº thayroundb¬ng c¡c tøbevel, ho°cmiter. B¤n h¢y tü kh¡m ph¡ º xem sü thay êi
cõa mèi nèi giúa c¡c ÷íng khi thay êi thuëc t½nh n y nh².
4.2 V³ môi t¶n
B¤n câ thº v³ (trang tr½) th¶m môi t¶n cho c¡c o¤n th¯ng b¬ng c¡ch th¶m thuëc t½nh cho l»nh
\draw, v½ dö, sû döng c¡c l»nh
egin{tikzpicture}
\draw [->] (0,0) -- (2,0);
\draw [<-] (0, -0.5) -- (2,-0.5);
\draw [|->] (0,-1) -- (2,-1);
\draw[<->>] (0,-1.5)--(5,-2);
\end{tikzpicture}
s³ thu ÷ñc nh÷ h¼nh v³ sau:
Khi b¤n v³ li¶n ti¸p nhi·u o¤n th¯ng, c¡c môi t¶n s³ ÷ñc °t v o iºm ¦u v  iºm cuèi cõa ÷íng
g§p khóc n y. V½ dö, º v³ h» tröc tåa ë, b¤n ch¿ c¦n dòng l»nh
egin{tikzpicture}
\draw [<->] (0,2) -- (0,0) -- (3,0);
\end{tikzpicture}
11

s³ thu ÷ñc:
4.3 ¡nh d§u gâc
º ¡nh d§u mët gâc trong h¼nh, c¦n n¤p th÷ vi»nanglesb¬ng l»nh\usetikzlibrary{angles}.
Sau ¥y l  mët sè v½ dö:
\draw (2,0)coordinate(A)--(0,0)coordinate(B)--(1,1)coordinate(C)pic[draw]{angle};
Mët v½ dö kh¡c, ta thaydrawb¬ngfills³ ÷ñc:
\draw (2,0)coordinate(A)--(0,0)coordinate(B)--(1,1)coordinate(C)pic[fill]{angle};
º th¶m t¶n gâc, ho°c sè o cõa gâc, ta sû döng th÷ vi»nquotescõa TikZ,\usetikzlibrary{quotes}
\draw (3,0) coordinate (A) -- (0,1) coordinate (B) -- (1,2)
coordinate (C) pic [draw,"$\alpha$"] {angle};

4.4 V³ h¼nh chú nhªt
º v³ mët h¼nh chú nhªt, sû döng l»nh sau º v³:
\draw [<c¡c thuëc t½nh>] <tåa ë 1> rectangle <tåa ë 2>;
trong â<tåa ë 1>l  tåa ë ¿nh b¶n tr¡i, ph½a d÷îi cõa h¼nh chú nhªt, cán<tåa ë 2>l  tåa
ë ¿nh ph½a tr¶n, b¶n ph£i. V½ dö, v³ h¼nh chú nhªt b¬ng n²t r§t ªm câ ¿nh d÷îi còng b¶n tr¡i l 
(0,0), v  ¿nh tr¶n còng b¶n ph£i l (5,3)ta dòng l»nh
\draw [ultra thick] (0,0) rectangle (5,3);
s³ thu ÷ñc:
12

4.5 V³ ÷íng trán
º v³ mët ÷íng trán, sû döng l»nh sau º v³:
\draw [<c¡c thuëc t½nh>] <tåa ë t¥m> circle [radius=<ë d i b¡n k½nh>];
ho°c ìn gi£n hìn
\draw [<c¡c thuëc t½nh>] <tåa ë t¥m> circle (<ë d i b¡n k½nh>);
V½ dö, v³ mët ÷íng trán b¬ng n²t ªm, m u ä, câ t¥m ð(3,0.5)v  b¡n k½nh b¬ng2cmta sû döng
l»nh:
\draw [red, thick] (3,0.5) circle [radius=2cm];
4.6 V³ cung trán
º v³ mët cung trán,arc, b¡n k½nh b¬ng<R>, k²o d i tø<gâc 1>¸n<gâc 2>ta sû döng m¢ l»nh:
\draw [<thuëc t½nh>] <t¥m> arc [radius=<R>,start angle=<gâc 1>,end angle= <gâc 2>];
V½ dö, v³ mët cung trán b¡n k½nh b¬ng3cm, k²o d i tø gâc45

¸n gâc120

ta sû döng m¢ l»nh:
\draw (6,0) arc [radius=3cm, start angle=45, end angle= 150];
4.7 V³ ellipse
º v³ mët ellipse vîi t¥m câ tåa ë l <tåa ë>v  ë d i tröc n¬m ngang l <a>, ë d i tröc th¯ng
ùng l <b>ta sû döng l»nh sau º v³:
\draw [<c¡c thuëc t½nh>] <tåa ë> ellipse (<a> and <b>);
V½ dö, l»nh\draw [thick] (0,0) ellipse (2.5cm and 1.5cm);s³ cho ta:
Chó þ r¬ng n¸u b¤n thay tøellipsebði tøcircletrong c¥u l»nh tr¶n th¼ v¨n ÷ñc k¸t qu£ t÷ìng
tü.
13

4.8 V³ parabol
4.9 V³ ÷íng cong i qua c¡c iºm
B¤n câ thº v³ mët ÷íng cong i·u khiºn,controls, bði c¡c iºm
4.10 V³ ÷íng l÷îi
º v³ c¡c ÷íng l÷îi,grid, cho mët h¼nh chú nhªt ta sû döng l»nh sau º v³:
\draw [<c¡c thuëc t½nh>] <tåa ë 1> grid <tåa ë 2>;
trong â<tåa ë 1>l  tåa ë ¿nh b¶n tr¡i, ph½a d÷îi cõa h¼nh chú nhªt, cán<tåa ë 2>l  tåa
ë ¿nh ph½a tr¶n, b¶n ph£i. Cán<c¡c thuëc t½nh>th¼ câstep,xstep,ystepl  kho£ng c¡ch giúa
c¡c ÷íng k´ cõa l÷îi, m u s­c, ë d y m£nh cõa ÷íng k´,rotatel  ÷íng l÷îi s³ bà quay i mët
gâc cho tr÷îc. V½ dö,
\draw[step=1,black,thin] (0.5,0.5) grid (5.5,4.5);
s³ thu ÷ñc
Muèn c¡c ÷íng k´ cõa l÷îi l  n²t ùt, ta th¶m thuëc t½nhdashed, ch¯ng h¤n l»nh
\draw[step=0.5,black,thin,dashed] (0,0) grid (5,4);
s³ thu ÷ñc:
Ngo i ra, cán mët thuëc t½nh l style=help lines, th¼ c¡c ÷íng k´ cõa l÷îi s³ tü ëng nh¤t v 
m£nh hìn. V½ dö\draw[step=0.5,help lines] (0,0) grid (5,4);
B¤n câ thº k¸t hñp c¡c l»nh v³ ÷íng l÷îi, v³ môi t¶n v  v³ nèt º ÷ñc h» tröc tåa ë. Ch¯ng h¤n
o¤n m¢ sau
14

egin{tikzpicture}[scale=.6]
\draw [help lines, dashed] (-3,-3) grid (6,6);
\draw [->, thick] (-3.2,0) -- (6.2,0) node [below]{$ x $};
\draw [->, thick] (0,-3.2) -- (0,6.2) node [left]{$ y $};
ode (0,0) [below left](O){$ O $};
\end{tikzpicture}
s³ cho ta mët h» tröc tåa ë vîi c¡c ÷íng l÷îi:
xyO
B¤n công câ thº xoay c¡c ÷íng l÷îi i mët gâc tòy þ, ch¯ng h¤n mët gâc45

, nh÷ v½ dö sau:
\draw[red] (0,0) grid [rotate=45] (3,3);
4.11 V³ ç thà, biºu ç
TikZ câ thº v³ ç thà trüc ti¸p, sû döng l»nh:
\draw [<c¡c thuëc t½nh>] plot <(bi¸n, {h m})>;
C¡c thuëc t½nh ð ¥y, ngo i m u s­c, ë d y m£nh cõa ÷íng cán câdomainl  mi·n m  ta s³ v³ ç
thà,samplesl  sè iºm l§y m¨u º v³, ta t÷ðng t÷ñng r¬ng TikZ s³ l§y mët sè iºm tr¶n ç thà h m
sè v  nèi chóng l¤i b¬ng c¡c o¤n th¯ng, n¶n ta l§y m¨u c ng nhi·u th¼ ç thà c ngmàn. T¶n bi¸n
ch¯ng h¤n nh÷\x, h m sè l  mët biºu thùc t½nh to¡n düa tr¶n bi¸n ta vøa cung c§p, v½ dö h m bªc
haiy=x
2
3xth¼ ta vi¸t l (\x)^2-3*\x. H¢y xem v½ dö sau º hiºu rã.
egin{tikzpicture}[scale=.5]
\draw [help lines, dashed] (-3,-3) grid (6,11);
\draw [->, thick] (-3.2,0) -- (6.2,0) node [below]{$ x $};
\draw [->, thick] (0,-3.2) -- (0,11.2) node [left]{$ y $};
ode (0,0) [below left] {$ O $};
\draw [green, thick, domain=-2:5] plot (\x, {(\x)^2-3*\x});
\end{tikzpicture}
15

xyO
N¸u b¤n phâng to h¼nh tr¶n, s³ th§y ç thà cõa ta ch÷a µp, ch÷amàn, ta th¶m thuëc t½nh sau
sample=100v o nh¼n ç thà s³ µp hìn.
egin{tikzpicture}[scale=.5]
\draw [help lines, dashed] (-3,-3) grid (6,11);
\draw [->, thick] (-3.2,0) -- (6.2,0) node [below]{$ x $};
\draw [->, thick] (0,-3.2) -- (0,11.2) node [left]{$ y $};
ode (0,0) [below left] {$ O $};
\draw [green, thick, domain=-2:5, samples=100] plot (\x, {\x*\x-3*\x});
\end{tikzpicture}
Lóc n y, º v³ ç thà h m sè tr¶n, TikZ s³ l§y m¨u l  100 iºm thuëc ç thà v  nèi chóng l¤i, nh¼n
÷íng cong cõa chóng ta s³ màn hìn r§t nhi·u:
xyO
Mët v½ dö kh¡c, v³ ç thà h m sèy=x
3
3x
2
+1, ÷ñc l§y tø blog cõa t¡c gi£ Nguy¹n Thanh Tri·u, t¤i
àa ch¿https://nttrieu.wordpress.com/2013/05/14/ve-do-thi-cua-ham-so-voi-goi-tikz/
egin{tikzpicture}[line cap=round,line join=round,x=1cm,y=1cm]
% V³ 2 tröc, i·n c¡c sè l¶n tröc
\draw[->] (-3.08,0) -- (4.06,0);
oreach \x in {-2,1,3}
\draw[shift={(\x,0)},color=black] (0pt,2pt) -- (0pt,-2pt) node[below] { $\x$};
\draw[->,color=black] (0,-4.06) -- (0,2.98);
16

oreach \y in {-2,-1,1,2}
\draw[shift={(0,\y)},color=black] (2pt,0pt) -- (-2pt,0pt) node[left] {ormalsize $\y$};
\draw[color=black] (3.8,.2) node[right] {$x$};
\draw[color=black] (.1,2.8) node[right] {ormalsize $y$};
\draw[color=black] (0pt,-8pt) node[right] {ormalsize $O$};
\clip(-4.08,-4.06) rectangle (4.06,2.98);
%V³ ç thà
\draw[smooth,samples=100,domain=-4.08:4.06] plot(\x,{(\x)^3-3*(\x)^2+1});
% V³ th¶m m§y c¡i r¥u ria
\draw[dashed] (2,0) -- (2,-3) -- (0,-3);
\draw[dashed] (3,0) -- (3,1) -- (0,1);
\draw[dashed] (-1,0) -- (-1,-3) -- (0,-3);
ode at (2,0.2) {2};
ode at (-1,0.2) {$-1$};
ode at (-0.3,-3.3) {$-3$};
\draw (0,0.2) -- (0.2,0.2) -- (0.2,0);
%V³ d§u ch§m trán
ill (0cm,0cm) circle (1.5pt);
\end{tikzpicture}
2132112xyO213
5 Tæ m u
º tæ m u mët vòng (mi·n) n o â, ta sû döng l»nhill, t÷ìng tü nh÷ l»nh\draw, l»nh tæ m u
công câ c¡c tòy chån v  thuëc t½nh t÷ìng tü. B¤n ch¿ c¦n thay\drawb¬ngilll  s³ câ c¡c k¸t
qu£ t÷ìng tü nh÷ ph¦n 4. º minh håa, ta s³ v³ l¤i h¼nh châp ð ph¦n ¦u t i li»u, th¶m m u s­c cho
c¡c m°t cõa h¼nh châp.
ABCS
17

6 ê bâng
ang vi¸t...
7 C­t x²n h¼nh
ang vi¸t...
8 Linh tinh
8.1 H» tåa ë cüc
º sû döng tåa ë cüc,polar coordinates, b¤n sû döng có ph¡p d¤ng(<angle:radius>), v½ dö
7
ill (45:2cm) circle (2pt);
ho°c vi¸t ¦y õ:ill (canvas polar cs:angle=45,radius=2cm) circle (2pt);
8.2 L»nh váng l°p
Khi b¤n muèn l m l°p i l°p l¤i mët thao t¡c n o â, c¡ch hay nh§t l  dòng váng l°poreach, có
ph¡p nh÷ sau:
oreach <bi¸n> in {<danh s¡ch>} <l»nh>
C¥u l»nhoreachs³ thüc hi»n<l»nh>l°p i l°p l¤i, méi l¦n t÷ìng ùng vîi mët gi¡ trà cõa<bi¸n>
l§y tø<danh s¡ch>cho tr÷îc. Mët<bi¸n>câ thº l  mët sè, mët tåa ë... v  ÷ñc °t t¶n b­t ¦u
b¬ng d§u\, v½ dö bi¸n\x, bi¸n\y, bi¸n oado... C¡c<lenh>ð ¥y ch½nh l  c¡c l»nh v³ h¼nh cõa
TikZ.
V½ dö, l»nh ikz oreach \x in {0,1,2,3} \draw (\x,0) circle (0.2cm); s³ v³ bèn ÷íng
trán câ b¡n k½nh b¬ng0.2 cmvîi tåa ë t¥m l (\x,0), trong â gi¡ trà cõa\x÷ñc l§y l¦n l÷ñt tø
danh s¡ch{0,1,2,3}. K¸t qu£ thu ÷ñc nh÷ h¼nh sau:
Trong mët váng l°p, n¸u b¤n muèn thüc hi»n nhi·u hìn mët l»nh, th¼ c¡c l»nh ÷ñc nhâm l¤i vîi
nhau, °t trong c°p ngo°c mâc. H¢y xem v½ dö sau º rã.
egin{tikzpicture}
oreach \y in {0,1,2,3}
{
\draw (0,\y) circle (0.2cm);
ill (0,\y) circle (0.1cm);
}
\end{tikzpicture}
H¼nh v³ thu ÷ñc s³ nh÷ th¸ n y:
7
Trong h¼nh v³ n y, tæi ¢ th¶m c¡c ÷íng l÷îi º b¤n d¹ h¼nh dung và tr½ cõa iºm c¦n v³.
18

B¤n câ thº lçng nhi·u váng l°p l¤i vîi nhau, ch¯ng h¤n:
egin{tikzpicture}
oreach \x in {0,1,2,3}
oreach \y in {0,1,2,3}
{
\draw (\x,\y) circle (0.2cm);
ill (\x,\y) circle (0.1cm);
}
\end{tikzpicture}
N¸u<danh s¡ch>cõa b¤n l  mët c§p sè cëng, tùc l  ph¦n tû ùng sau b¬ng ph¦n tû ùng tr÷îc
cëng th¶m mët sè khæng êi, b¤n câ thº khæng c¦n li»t k¶ h¸t c¡c ph¦n tû cõa danh s¡ch, m  ch¿ c¦n
li»t k¶ v i ph¦n tû v  sû döng d§u ba ch§m\cdots.
oreach \x in {1,2,...,6} {\x, }s³ cho ta danh s¡ch 1, 2, 3, 4, 5, 6.
oreach \x in {1,2,3,...,6} {\x, }s³ cho ta danh s¡ch1, 2, 3, 4, 5, 6.
oreach \x in {1,3,...,11} {\x, }s³ cho ta danh s¡ch 1, 3, 5, 7, 9, 11.
oreach \x in {1,3,...,10} {\x, }s³ cho ta danh s¡ch 1, 3, 5, 7, 9.
oreach \x in {0,0.1,...,0.5} {\x, }s³ cho ta danh s¡ch 0, 0.1, 0.20001, 0.30002, 0.40002.
oreach \x in {a,b,9,8,...,1,2,2.125,...,2.5} {\x, } s³ cho ta danh s¡ch a, b, 9, 8,
7, 6, 5, 4, 3, 2, 1, 2, 2.125, 2.25, 2.375, 2.5
Mët<danh s¡ch>câ thº khæng c¦n l  mët sè, m  l  mët chú c¡i, ho°c mët c°p sè, v½ dö:
oreach \position in {(0,0), (1,1), (2,0), (3,1)}
oreach \x in {a,b,...,e}
Ch¯ng h¤n, c¥u l»nh
ikz oreach oado in {(0,0),(1,1),(2,0),(3,1)}\draw oado rectangle +(.25,.5);
s³ cho ta:
Mët c¥u l»nh váng l°poreachcâ thº ÷ñc sû döng b¶n trong c¡c l»nh cõa ÷íng\path, ch¯ng
h¤n ikz \draw oreach \p in {1,...,3} {(\p,1)--(\p,3) (1,\p)--(3,\p)}; s³ cho ta:
19

Trong c¥u l»nh váng l°poreachcâ thº sû döng nhi·u bi¸n, c¡c bi¸n ng«n c¡ch nhau bði d§u/,
ch¯ng h¤n, l»nhoreach \x / \y in {1/2,a/b} {\x\ and \y}s³ thu ÷ñc 1 and 2 v  a and
b.
Trong khi thüc hi»n, ta câ thº tho¡t khäi váng l°p b¬ng c¡ch sû döng l»nhreakforeachn¸u
mët<i·u ki»n>n o â ÷ñc thäa m¢n. H¢y xem v½ dö sau º rã hìn.
egin{tikzpicture}
oreach \x in {1,...,4}
oreach \y in {1,...,4}
{
ill[red!50] (\x,\y) circle (6pt);
\ifnum \x<\y
reakforeach
i
}
\end{tikzpicture}
Mët v½ dö núa, k¸t hñp vîi c¡ch sû döng tåa ë cüc:
egin{tikzpicture}[scale=2.5]
oreach \x in {18, 42,..., 360}
ode at (\x: 1)[circle, fill=black][scale=0.4]{};
oreach \x in {114, 138,...,450} oreach \y in {24, 48, 72}
\draw (\x:1)--(\x+\y:1);
\end{tikzpicture}
Chóng ta k¸t thóc ph¦n n y b¬ng mët v½ dö, v³ mët c¡i çng hç:
20

321121110987654
o¤n m¢ v³ h¼nh tr¶n nh÷ sau:
egin{tikzpicture}[cap=round,line width=3pt]
illdraw [fill=blue!50] (0,0 ) circle (2cm);
oreach \angle / \label in
{0/3,30/2,60/1,90/12,120/11,150/10,180/9,210/8,240/7,270/6,300/5,330/4}
{
\draw[line width= 1pt] (\angle:1.8 cm) -- (\angle:2cm) ;
\draw (\angle:1.4cm) node { extsf {\label}};
}
oreach \angle in {0,90,180,270}
\draw[line width=2pt] (\angle :1.6 cm) -- (\angle: 2cm);
\draw (0,0 ) -- (12 0:0 .8cm ); % hour
\draw (0,0 ) -- (90 :1c m); % minute
\end{tikzpicture}
8.3 V³ ti¸p tuy¸n
º v³ ti¸p tuy¸n vîi mët ÷íng cong, b¤n c¦n sû döng th÷ vi»ncalccõa TikZ.
8.4 T¼m giao iºm cõa hai ÷íng
9 V³ b£ng bi¸n thi¶n
B¤n câ thº sû döng TikZ º v³ b£ng bi¸n thi¶n, sû döng th¶m gâitkz-tab, n¤p v o b¬ng l»nh
\usepackage{tkz-tab}. º t¤o mët b£ng bi¸n thi¶n, vîi hai dángx; y, b¤n sû döng l»nh:
xyahbc1345
9.1 V³ h¼nh b¬ng GeoGebra
Câ mët c¡ch v³ h¼nh b¬ng TikZ m  khæng c¦n bi¸t m¢ l»nh, â l  sû döng ph¦n m·m GeoGebra.
¥y l  mët ph¦n m·m kh¡ a n«ng, khæng ch¿ ìn thu¦n l  v³ h¼nh, GeoGebra cán dòng º gi£i
to¡n H¼nh håc ph¯ng v  H¼nh håc khæng gian, gi£i to¡n ¤i sè, X¡c su§t... B¤n câ thº t£i v· ð ¥y
https://www.geogebra.org/download
Sau khi c i °t, b¤n ch¤y ch÷ìng tr¼nh GeoGebra, dòng c¡c cæng cö r§t trüc quan cõa nâ º v³
h¼nh. Ch¯ng h¤n ð ¥y tæi v³ mët h¼nh ngô gi¡c ·u:
21

B¤n chånFile--Export--Graphic View as PGF/TikZs³ hi»n ra mët cûa sê nh÷ sau:B¤n chånGenerate PGF/TikZ code, sau â copy v o clipboard v  d¡n v o trong t i li»u TEX cõa
b¤n.
22

9.2 Sü kh¡c nhau giúa path v  draw
Sometimes we only need a virtual path, or a totally transparent path just to compute some coordi-
nates, intersections, and so on. To do an invisible path we use\pathand if you want to put some
ink on it you use\draw.
Example: Here is an example where I used some paths to compute the intersections.
KL
~
b~aabq
23

Ch¿ möc
A
angles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
arc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
B
bevel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
C
calc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
circle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
clip. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6
color . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4, 10
D
dashed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
definecolor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
domain . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
dotted. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10
draw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6, 8
E
ellipse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
F
fill . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6, 17
filldraw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
foreach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
G
grid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
H
help lines . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
L
line join . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
line width . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
M
miter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
N
node . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
O
opacity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
P
path. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6
plot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
polar coordinates . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
R
radius . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
rectangle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
round . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
S
samples . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
scale. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4
shade. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6
solid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10
U
unit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
usetikzlibrary. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3
X
xscale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Y
yscale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
24
Tags