Chuong 2. Dung sai lắp ghép bề mặt trụ trơn.pdf

reggg43 34 3g

1. Chương 2: Dung sai lắp ghép bề mặt
trơn
11/16/2017
1
BÀI GIẢNG MÔN HỌC KỸ THUẬT ĐO
CHƯƠNG 2
DUNG SAI LẮP GHÉP BỀ MẶT TRỤ TRƠN
1
BÀI GIẢNG MÔN HỌC KỸ THUẬT ĐO
1.Hệ thống dung sai
2.Quy luật hệ thống lỗ cơ bản, hệ thống trục cơ bản
3.Sai lệch cơ bản, lắp ghép tiêu chuẩn
4.Ký hiệu sai lệch và lắp ghép
5.Phạm vi ứng dụng các kiểu lắp
2

2. Chương 2: Dung sai lắp ghép bề mặt
trơn
11/16/2017
2
Chương 2: Dungsai lắp ghép bề mặt trụ trơn
Đểđápứngnhucầupháttriểnkinhtế,nhànướcVNđãbanhành
loạtcáctiêuchuẩnkỹthuật,trongđócódungsailắpghépbềmặt
trụtrơn,TCVN2244-99.Tiêuchuẩndựatrêntiêuchuẩnquốctế
ISO286-1(1988),có3quyđịnhcầnquantâm:
-Côngthứctínhtrịsốdungsai
-Cấpchínhxác
-Khoảngkíchthướcdanhnghĩa
3
a)Côngthứctínhtrịsốdungsai
Dungsaiđượctínhtheocôngthức:
T=a.i (2.1)
i-làđơnvịdungsai,xácđịnhbằngthựcnghiệm,phụthuộc
vàophạmvikíchthước.
a-làhệsốphụthuộcvàomứcđộchínhxáccủakíchthước.
Vớikíchthướctừ1÷500mmthì:
i=0.45D
/
+0.001D
4
Chương 2: Dungsai lắp ghép bề mặt trụ trơn

3. Chương 2: Dung sai lắp ghép bề mặt
trơn
11/16/2017
3
b)Cấpchínhxác
Tiêuchuẩnquyđịnhcó20cấpchínhxác,kýhiệu:IT01,IT00,
IT1,IT2,IT3…IT18,trongđótừIT1đếnIT18đượcsửdụngphổ
biếnhiệnnay,trongđó:
IT1÷IT4:cấpchínhxácrấtcao(mẫuchuẩn,dụngcụđo)
IT5÷IT6:Sửdụngtrongcơkhíchínhxác
IT7÷IT8:Sửdụngtrongcơkhíthôngthường
IT9÷IT11:Sửdụngchocơkhívớikíchthướclớn
IT12÷IT16:Sửdụngchoyêucầugiacôngthô
Chương 2: Dungsai lắp ghép bề mặt trụ trơn
Trị số dung sai của mỗi cấp được tính theo công thức (2.1)
a chínhlàhệsố
xácđịnhcấpđộ
chínhxáccủa
kíchthước
Vídụ:ởcấpIT7cóT=16i,hệsốatươngứnglà16.IT8,T=25i,a=25
Trịsốacàngnhỏcấpchínhxáccàngcaovàngượclại.ađượcdùngđểso
sánhđộchínhxáccủa2kíchthước.
Chương 2: Dungsai lắp ghép bề mặt trụ trơn

4. Chương 2: Dung sai lắp ghép bề mặt
trơn
11/16/2017
4
7
Chương 2: Dung sai lắp ghép bề mặt trụ trơn
Vídụ:Sosánhcấpđộchínhxáchaikíchthướcvớidungsai
nhưsau
ø100
?4.469
?4.4<4
,ø300
>4.469
?4.469
Tính a = T/i;
T (100) = 0,055 mm => a= 55/2,17 = 25,345
T (300) = 0,050 mm => a =50/3,22 = 15,528
=> Kích thước 300 yêu cầu cấp chính xác cao hơn
8
Chương 2: Dungsai lắp ghép bề mặt trụ trơn

5. Chương 2: Dung sai lắp ghép bề mặt
trơn
11/16/2017
5
9
Chương 2: Dung sai lắp ghép bề mặt trụ trơn
c)Khoảngkíchthướcdanhnghĩa
Trongmỗikhoảng??????= ??????
5
??????
6
 
(D
1
vàD
2
làkíchthướcbiên)
2.2 Quyluậthệthốnglỗcơbản, hệthốngtrụccơbản
a)Hệthốnglỗcơbản
Làhệthốngcáckiểulắpghépmàvịtrícủamiềndungsailỗlàcố
định,cònmuốnđượccáckiểulắpcóđặctínhkhácnhau(lỏng,
chặt,trunggian)=>thayđổimiềndungsaitrụcsovớikíchthước
danhnghĩa.
Sailệchcơbảncủalỗđượcký
hiệulàHvàứngvớicácsailệch
giớihạn:HES=+T
D
EI=0
10
Chương 2: Dungsai lắp ghép bề mặt trụ trơn

6. Chương 2: Dung sai lắp ghép bề mặt
trơn
11/16/2017
6
b)Hệthốngtrụccơbản
Làhệthốngcáckiểulắpghépmàvịtrícủamiềndungsaitrụclà
cốđịnh,cònmuốnđượccáckiểulắpcóđặctínhkhácnhau(lỏng,
chặt,trunggian)=>thayđổimiềndungsailỗsovớikíchthước
danhnghĩa.
Sailệchcơbảncủatrụcđượcký
hiệulàhtươngứngcácsailệch
giớihạn
hes=0
ei=-T
d
11
Chương 2: Dungsai lắp ghép bề mặt trụ trơn
3. Sai lệch cơ bản, lắp ghép tiêu chuẩn
SLCBlàgiátrịxácđịnhvịtrímiềndungsaisovớikíchthướcdanh
nghĩa.
MiềndungsainằmtrênKTdanhnghĩa=>SLCBlàsailệchgiớihạndướiei(EI)
MiềndungsainằmdướiKTdanhnghĩa=>SLCBlàsailệchgiớihạntrênes(ES)
12
Chương 2: Dungsai lắp ghép bề mặt trụ trơn

7. Chương 2: Dung sai lắp ghép bề mặt
trơn
11/16/2017
7
Đểthuậntiệnchoviệcquyđịnhvàgọicácsailệchcơbảncủacác
miềndungsaiđượckíhiệubằngchữcái.
Vớilỗcácchữcáilàinhoa:A,B,C,…,Z,ZA,ZB,ZC
Vớicáctrụcchữcáithường:a,b,c,…,z,za,zb,zc
Kýhiệunàyý nghĩalàgì?
13
Chương 2: Dungsai lắp ghép bề mặt trụ trơn
es=0
ei=-T
d
ES=T
D
EI=-0
14
Chương 2: Dungsai lắp ghép bề mặt trụ trơn
h
H

8. Chương 2: Dung sai lắp ghép bề mặt
trơn
11/16/2017
8
15
Trị số của các sai lệch cơ bản cho trong bảng 2.4 và 2.5
16
Chương 2: Dungsai lắp ghép bề mặt trụ trơn

9. Chương 2: Dung sai lắp ghép bề mặt
trơn
11/16/2017
9
17
Ký hiệu miền dung sai của kích thước và lắp ghép
Lắp ghép được tạo thành bởi sự phối hợp của 2 miền dung của lỗ và
của trục. Độ lớn của miền dung sai phụ thuộc vào cấp chính xác
(bảng 2.3): Vị trí của miền dung sai phụ thuộc vào đặc tính yêu cầu
của lắp ghép.
-Miền dung sai của kích thước được ký hiệu:
18
Chương 2: Dungsai lắp ghép bề mặt trụ trơn

10. Chương 2: Dung sai lắp ghép bề mặt
trơn
11/16/2017
10
-Miền dung sai lắp ghép được ký hiệu dưới dạng phân số, tử số là
miền dung sai kích thước lỗ, mẫu số là miền DS của kích thước
trục:
19
Chương 2: Dungsai lắp ghép bề mặt trụ trơn
20
Chương 2: Dungsai lắp ghép bề mặt trụ trơn

11. Chương 2: Dung sai lắp ghép bề mặt
trơn
11/16/2017
11
21
Chương 2: Dungsai lắp ghép bề mặt trụ trơn
Vídụ
Xácđịnhcácsailệchcơbảncủacáckíchthướcsau:
a)Ø100H6b)Ø90K5
c)Ø60h6 d)Ø50js8
4bạnlênbảng=>thờigianhoànthànhlà5phút
a)Ø100H6
b)Ø90K5
c)Ø60h6
d)Ø50js8
Đápán
Bước1:Tradungsaitheocấpchínhxáccủakíchthước(bảng2.3)
Bước2:Trasailệchcơbảncủakíchthướctheochữcáiđãcho(bảng2.3;2.5)
Bước3:Tínhsailệchgiớihạncònlại
22
Chương 2: Dungsai lắp ghép bề mặt trụ trơn

12. Chương 2: Dung sai lắp ghép bề mặt
trơn
11/16/2017
12
Lắpghéptiêuchuẩn
Biểudiễnmỗighéptiêuchuẩnđượcchialàm3loạichính:
Nhómlắpghéplỏng
Nhómlắpghépchặt
Nhómlắpghéptrunggian
Lắpghéptheohệthốnglỗ
Lắpghéptheohệthốngtrục
Lắpghéplỏng
Lắpghépchặt
Lắpghéptrunggian
23
Chương 2: Dungsai lắp ghép bề mặt trụ trơn
Lắpghéptheo
hệthốnglỗ
Lắpghéptheo
hệthốnglỗ
Lắpghéplỏng
Lắp ghép trung gian
Lắp ghép chặt
Biểudiễnlắpghépthôngquahệthốnglỗ
H
Lắplỏng LắpchặtLắp
Trunggian
?
?
?
?
?
?
?
?
?
??
?
?
?
?
,
?
?
,
?
?
,
?
?
,
?
??
,…
?
?
?
??
?
?
?
?
?
?
?
??
,
?
?
,
?
?
,
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
??
?
?
,
?
?
,
?
?
,
?
?
,
?
?
,…
?
??
24
Chương 2: Dungsai lắp ghép bề mặt trụ trơn

13. Chương 2: Dung sai lắp ghép bề mặt
trơn
11/16/2017
13
Lắp ghép theo hệ
thống trục
Lắp ghép theo hệ
thống trục
Lắpghéplỏng
Lắpghéptrunggian
Lắpghépchặt
Biểudiễnlắpghépthôngquahệthốngtrục
h
Lắplỏng LắpchặtLắp
Trunggian
?
?
?
?
?
?
?
?
??
?
?
?
?
?
,
?
?
,
?
?
,
?
?
,
??
?
,…
?
?
??
?
?
?
?
?
?
?
??
?
,
?
?
,
?
?
,
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
??
?
?
?
,
?
?
,
?
?
,
?
?
,
?
?
,…
??
?
25
Chương 2: Dungsai lắp ghép bề mặt trụ trơn
Kýhiệulắpghéptrênbảnvẽ
26
Chương 2: Dungsai lắp ghép bề mặt trụ trơn

14. Chương 2: Dung sai lắp ghép bề mặt
trơn
11/16/2017
14
Ø40
?;
??:
(Ø40
>4.469
±4.44<
)
SLCB củalỗ(CCX7)
SLCB củatrục(CCX6)
+
Kíchthướcdanhnghĩa
Lắptrunggian(HT lỗ)
27
Chương 2: Dungsai lắp ghép bề mặt trụ trơn
2.5 Phạmvi ứngdụngcáckiểulắp
Phạmviứngdụnglắpghéplỏng
Cóđộhởlắpghép(S)nhỏvàthườngđượcứngdụngchocácbộphậncóchuyển
độngtươngđốivớinhau,độchínhxácvàđồngtâmcaođếntươngđốicao.
LắpghépH/h
LắpghépH/g,G/h
LắpghépH/f,F/h
LắpghépH/e,E/h
LắpghépH/d,D/h
LắpghépH/a,H/b,H/c,A/h,B/h,C/h
Thamkhảothêmtrongsách(dungsaivàlắpghép–PGS.TSNinhĐứcTốn,NXB
GiáoDục–2007)
28
Chương 2: Dungsai lắp ghép bề mặt trụ trơn

15. Chương 2: Dung sai lắp ghép bề mặt
trơn
11/16/2017
15
Phạmviứngdụnglắpghéplỏng
LắpghépH/g,G/h:sửdụngmốighépđộngchínhxácvàđặcbiệtchínhxác
(chuyểnđộngtươngđốithườnglàtịnhtiếnqualại)
KiểulắpH7/g6,G7/h6:chocácmốighépđộng(ổtrụcchínhmáyCX,bánh
răngdịchchuyểntrêntrục,đầubiênngõngtrụckhuỷu…
KiểulắpH6/g5,G6/h5:sửdụngchocơcấuđặcbiệtchínhxác(bộđôivan
lắpvớithânvan,bạctrụctrongổmáycàrăng…)
29
Chương 2: Dungsai lắp ghép bề mặt trụ trơn
Phạmviứngdụnglắpghéptrunggian
Dotínhchấtmốighépthayđổitừlắpghépcóđộidôi,hoặcđộhởnênđượcsử
dụngrộngrãitừyêucầuchínhxáccaođếnvừaphải:
LắpghépH/js,Js/h
LắpghépH/k,K/h
LắpghépH/m,M/h
LắpghépH/n,N/h
Thamkhảothêmtrongsách(dungsaivàlắpghép–PGS.TSNinhĐứcTốn,NXBGiáo
Dục–2007)
30
Chương 2: Dungsai lắp ghép bề mặt trụ trơn

16. Chương 2: Dung sai lắp ghép bề mặt
trơn
11/16/2017
16
Phạmviứngdụnglắpghépchặt
Dođặcđiểmghépcóđộidôinênthườngứngdụngtrongcáccơcấutruyềnmô
menxoắn,tùytheoyêucầucủatảivàtínhchấtcủachitiếtlắpghépđộdôiđược
chọnmộttrongcáckiểusau
LắpghépH/p,P/h
LắpghépH/r,H/s,H/t,R/h,S/h,T/h
LắpghépH/u,H/x,H/z,U/h
Thamkhảothêmtrongsách(dungsaivàlắpghép–PGS.TSNinhĐứcTốn,NXBGiáo
Dục–2007)
31
Chương 2: Dungsai lắp ghép bề mặt trụ trơn
32

17. Chương 2: Dung sai lắp ghép bề mặt
trơn
11/16/2017
17
33
34