Dhaddacha Jeequu.pptxfhgfmhghhjhljhgihn,

HenokAsrat3 6 views 69 slides Oct 31, 2025
Slide 1
Slide 1 of 69
Slide 1
1
Slide 2
2
Slide 3
3
Slide 4
4
Slide 5
5
Slide 6
6
Slide 7
7
Slide 8
8
Slide 9
9
Slide 10
10
Slide 11
11
Slide 12
12
Slide 13
13
Slide 14
14
Slide 15
15
Slide 16
16
Slide 17
17
Slide 18
18
Slide 19
19
Slide 20
20
Slide 21
21
Slide 22
22
Slide 23
23
Slide 24
24
Slide 25
25
Slide 26
26
Slide 27
27
Slide 28
28
Slide 29
29
Slide 30
30
Slide 31
31
Slide 32
32
Slide 33
33
Slide 34
34
Slide 35
35
Slide 36
36
Slide 37
37
Slide 38
38
Slide 39
39
Slide 40
40
Slide 41
41
Slide 42
42
Slide 43
43
Slide 44
44
Slide 45
45
Slide 46
46
Slide 47
47
Slide 48
48
Slide 49
49
Slide 50
50
Slide 51
51
Slide 52
52
Slide 53
53
Slide 54
54
Slide 55
55
Slide 56
56
Slide 57
57
Slide 58
58
Slide 59
59
Slide 60
60
Slide 61
61
Slide 62
62
Slide 63
63
Slide 64
64
Slide 65
65
Slide 66
66
Slide 67
67
Slide 68
68
Slide 69
69

About This Presentation

fxxxxxxxxhhmchvmmmmmbcgcvv


Slide Content

2. Dhaddacha Jeequu Brainstorming. Dhaddacha Jeequu jechuun maal jechuu dha ? Gochoota akkamii of keessatti hammachuu qaba jettu ? Aangoon kun mana murtiitiif kennamuun isaa maaliif isinitti fakkaata ? Qabatamaan hubannoon jiru maal fakkaata ? Rakkoon manneen murtii keessatti mul’atu maali ?

Maalummaa Dhaddacha Jeequu:- Yaadrimee kanaaf hayyoota seeraatiin hiikkoon walfakkaatu kennamuu baatus harki caalaan kan irratti waliigalan ni jira . Dha / Jeequun yaadrimee lamaan kan ijaaramee dha . 1ffaa: “contempt” Qaama aangoo uummataa qabuun dambii bahe ykn ajaja kenname fudhachuu ykn kabajuu diduu ;

Kan itti fufe Kabaja qaama kanaa tuquu ykn sirna adeemsa hojii isaa gufachiisuu ykn addaan akka citu gochuu dha . Kunis haala adda addaatiin kan raawwatamuu dha . Xiyyeeffannoon keenya M/M irratti ta’us yaadrimeen kun qaamolee aangoo ummataa qaban kan biroos ( fkn seera baaftuu ) ni dabalata .

2ffaa: “court” Akkuma haala isaatti waajjira M/M, A/ seeraa , fi hojjattoota M/M hammachuu ni danda’a . Kanaaf “court contempt” haala seeraan ala ta’een ta’e jedhamee kabaja aangoo A/ seerummaa ykn M/M tuquudhaaf ykn xiqqeessuudhaaf , akkasumas adeemsa sirna haqaa gufachiisuuf gochoota raawwataman jechuu dha .

Hubachiisa Jechoonni afaan oromoo “ dhaddachaa ” fi “ jeequu ” kan Ingiliffaa “court” fi “contempt” guutumaa guutuutti kan bakka bu’an miti . Kanaaf “ dhaddacha ” kan jedhu akkuma haala isaatti iddoowwan hojiin A/ seerummaa itti gaggeeffamu hundaa ni hammata . Jechi “Jeequu” jedhu immoo jeequmsa kaasuu dabalatee gochaawwan akka ajaja fudhachuu diduu , ykn maqaa balleessuu , ykn arrabsoo , ykn tuffii agarsiis an , ykn aangoo dura dhaabbachuu fi kkf kan ilaallatuu dha .

Kaayyoo aangoo jeequmsa ofirraa ittisuu M/M. M/M aangoo jeequmsa ofirraa ittisuu ni qabu , qabaachuus qabu . Sababni isaas : M/M hojii isaanii fi iddoo itti hojjatan kabachiisuu qabu . Kanaaf namoota waca kaasan , jeequmsa uumanii , fi kabaja M/M tuqan adabuu akka danda’an aangoo kennamuu dha . M/M ajaja kennan raawwachiisuu akka danda’an namoota ajaja raawwachuu didan irratti tarkaanfii wal fakkaatu akka fudhataniif aangoon kun barbaachisaa dha . Kana yoo hin ta’in mirgi namoota miidhamuu ni danda’a , amantaan ummanni M/M irraa qabu ni bada .

Aangoon battalumatti adabbii kennuu M/M tiif kan kenname : Aangoon kun yoo kenname malee hojii dhaddachaa geggeessuun hin danda’amu . Dhimmi ilaalamaa jiru gidduun gargar citee falmiin waa’ee jeequmsaa itti fufuu hin qabu . Garuu Manni murtii kabajamuu qaba malee sodaatamuu hin qabu . Gama biraatiin aangoon kun M/M dhimma isaa irratti ofumaa akka murteeffatu taasisa . Kun sirna idileetiin ala waan ta’eef mirga himatamaa ni miidha .

Gochaawwan Dhaddacha Jeequu . Hayyoonni tokko tokko yaadrimee kana qabiyyee isaatiinis ni hiiku . Bu’uura kanaan akkuma haala isaatti kan olitti ibsamanitti dabalataan yaadrimeen kun kan hammatu : Odeefannoo bu’aa dhimma beellamarra jiru irratti dhiibbaa fidu maxxansuu ykn qeequu , ykn Adeemsa bulchiinsa sirna haqaa jidduu lixuu,fi kkf Gochoonni hammataman kunniinis akkuma sirna seeraatti garaagarummaa ni qabu . Kanaaf sirnoota seeraa gurguddoo lameen ilaaluun dirqama ta’a .

Kanaaf sirnoota seeraa gurguddoo lameen ilaaluun dirqama ta’a . Sirna Seeraa “Common Law” Sirna seeraa kana keessatti hiikkoon yaadrimee kanaa bal’aa yoo ta’u , murteessaa kan ta’an afur ibsuun ni danda’ama . 1ffaa: Gochoota naamusaan alaa dhaddacharratti ykn naannoo dhaddachaatti raawwataman (Misconduct in the court room ):

Isaanis sagaleen , mallattoon , ykn haala biraatiin dhaddacharratti ykn naannoo sanaatti , bakka A/ seeraa jiru , arguu , fi dhagahuu danda’utti kan raawwatamuu dha . Kanaaf “Direct contempt” jechuunis beekamu . Gochoonni kunniinis : raawwii hojii A/ seerummaa sirnaan akka hin gaggeefamne ta’e jedhanii gocha jeequmsaa raawwataman , ykn Aangoo MM hojii A/ seerummaa geggeessuuf qabutti gufuu ta’an,ykn Kabaja mana murtii kan salphisan ta’uu ni danda’u .

2ffaa:Maxxansa Amantaa ummanni bulchiinsa haqaa irratti qabu xiqqeessu . Maxxansaan bulchiinsa haqaa salphisu yoo bahe qaamni barreessee fi maxxanse dhaddacha jeequun gaafatamuu ni danda’u . 3ffaa: Maxxansa bu’aa dhimma dhaddacharra jiru ykn ilaallamuuf deemu irratti dhiibbaa fidu . Kunis duudhaa “sub- judice ” jechuun beekamuu dha . Odeeffannoo kun al- loogummaa adeemsa hojii A/ seerummaa shakkii keessa kan galchu ; ykn

Murtii MM kennuuf deemurratti dhiibbaa kan geessisu ta’uu qaba . 4ffaa: Ajaja M/M fudhachuu ykn kabajuu diduu . “Civil contempt” jedhama . Dhaddacha jeequun “ yakka”moo ? “ siviilii ” dha ? Garaagarummaan isaanii maali ? Akka waliigalaatti : Daangaa lameenii addaan baasuun rakkisaa dha . Gochi tokko yakkas siiviliis ta’uu waan danda’uuf dhaddacha jeequun amala isaan lameenuu akka qabu hayyoonni seeraa baay’een walii ni galu .

Kana jechuun addaan baasuun hin danda’amu jechuu miti . Gochoonni 1ffaa- 3ffaa jiran sirna seeraa kan keessatti akka yakkaatti fudhatamu . Sirna seeraa kana jalatti dhaddacha Jeequuun kan kallattii (direct contempt) fi Al- kallattii jechuun qoodameera . Qoodamiinsi kun iddoo gochichi itti raawwatame bu’uurefachuudhaan . Kanaaf garaagarummaan isaanii maali ?

Jeeqa Kallattii (Direct Contempt ): Sirna seeraa kana jalatti jeeqni kallattii gocha dhaddacharratti ykn naannoo dhaddachaatti idoo A/ seeraa arguu fi dhagayutti harkaa fi harkaatti raawwatamu ilaallata . Kunis gochoota naamusaan alaa jechuun qabxii 1ffaa jalatti ilaalle ni hammata . Sirni kenniinsa murtii sirna idilee osoo hin ta’in aangoo M/M tiif seeraan kenname “summary power” jedhamuun adabbiin battalumatti kennama . j echi “ battalumatti ” jedhu yeroo kan agarsiisu osoo hin ta’in himanni dhiyaatu ykn ragaan dhagayamu akka hin jirre agarsiisa . Himatamaanis mirga dhagayamuu fi ofirraa ittisuu hin qabu .

Jeeqa Al- kallattii (Indirect contempt ): Gocha dhaddachaan ykn M/M tiin alatti raawwatamu ta’ee , garuu kabajaa MM kan xiqqeessu ykn bulchiinsa haqaa gufachiisuu dha . Gochoonni qabxiilee 2ffaa-4ffaa jalatti ilaalle as jalatti kufu . Sirni kenniinsa murtii sirna idilee hordofa ; himannaan dhiyaatee ragaan bitaa fi mirgaa ni dhagayama . Himatamaan mirga dhagayamuu fi ofirraa ittisuu ni qaba . Haaluma walfakkaatuun jeequmsi“Criminal contempt” fi “Civil contempt” jechuunis ni qoodama . Garaagarummaan isaanii maali ?

Criminal Contempt Vs Civil Contempt. Criminal Contempt: Gochichi yakka jedhamee seera yakkaa keessatti yoo tumame gocha yakkaa dhaddacha jeequuti . Dh/ Jeequun akka Yakkaatti yeroo fudhatamu Adabbiin kennamu : fedhii ummataa kabachiisuudhaaf ykn , Namoota aangoo uummataa ta’ee jedhanii didan dhorkuudhaafi . Bu’uura kanaan gocha naamusaan alaa fi maxxansaa amantaa ummataa fi dhimma falmirra jiru irratti dhiibbaa fidan sirna seeraa kana keessatti akka yakkaatti fudhatamu (1ffaa-3ffaa)

Civil Contempt: Dhaddacha jeequun akka siiviliitti yeroo fudhatamu tarkaanfii fudhatamuun fayyadamaan uummata osoo hin ta’in , garee falmii mirgi isaa kabajamuufii dha . Garaagarummaan dhaddacha jeequun akka yakkaatti fudhatamuu fi akka siviilitti fudhatamus kanuma . Adabbiin kennamu kan maallaqaati . “Contempt of procedure” jechuun beekama . Gochoonni jeequmsa dhaddachaa akka siiviliitti fudhataman : Ajaja M/M fudhachuu ykn kabajuu diduu , ykn Raawwii murtiitti gufuu uumuu ykn gufachiisuu .

Sirna Seeraa “Continental Law” Sirna seeraa kanatti yaadrimeen kun bal’inaan waan hin beekamneef gochoonni akka dhaddacha jeequtti lakka’aman muraasa . Gochoonni kunneen gochawwan yakkaa bulchiinsa haqaa irratti raawwataman jedhamanii beekamu . Seera yakkaa jalatti tumamus fkn SDFY Faransaay jalatti “M/M yeroo hojii isaa geggeessu yakka raawwatamu ” jechuun tumameera .

sirna kana keessatti gochi al- naamusaawaa dhaddacha irratti yeroo raawwatamu sirna “summary procedure” jedhamuun ilaallama . Garuu faallaa sirna seeraa kaanii himatamaan mirga dhagayamuu , ragaa dhiyeeffachuu fi abukaattoon falmachuu ni qaba .

Dh/ Jeequun Eenyuun Raawwatama ? Qaamni kallattiin ykn al- kallattiin adeemsa hojii A/ seerummaa gufachiisu , kabaja M/M salphisu , hojii sirna haqaatti gufuu ta’u kamuu gocha Dh/ Jeequu raawwachuu ni danda’a . Isaan keessaa : Garee falmitootaan , A/A tiin , Ragaadhaan , Hojjattoota M/M tii fi Namoota birootiin ta’uu ni danda’a . Fkn Ameerikaatti , ragaan seeraan ala argame fudhatama waan hin qabneef , poolisiin ragaa seeraan alaa M/M tti dhiyeessan dhaddacha jeequun adabama .

Dh/ Jeequun eenyu irratti raawwatama ? Dhaddacha jeequun dhimma A/ seeraa qofa osoo hin ta’in akka waliigalaatti dhimma M/M ilaallatuu dha . Ajaja M/M raawwachuu dhabuun falmitoota kan miidhu ta’us irra caalaa bulchiinsa sirna haqaa kan salphisuu ykn xiqqeessuu dha . Kanaaf Dh/ Jeequun dhimma bulchiinsa haqaati . A/ seeraas nama dhddacha jeeqe kan adaban M/M ykn sirna haqaa kabachiisuufi malee of kabachiisuufii miti . Garuu A/ seeraa mallattoo haqaa waan ta’aniif seera , sirna haqaa , fi A/ seeraa addaan baasanii ilaaluun rakkisaa dha . Kanaaf isaan jeeqamnaan sirnichis jeeqameera .

Hubachiisa Kaayyoon seera Dh/Jeequu sirna haqaa , keessattuu hojii A/ seerummaa kabachiisuudhaaf . Kanaaf , meeshaa dhuunfaa A/S waan hin taaneef kabaja dhuunfaa A/ seeraa waliin tokko ta’ee ilaallamuu hin qabu . Seerichi immoo A/ seeraatiinis kabajamuu qaba . A/ seeraa dhaddachi akka jeeqamuuf gumaachuu hin qaban . A/ seeraa yoo safuu , anniisa , jiddugaleessummaa , ykn obsa dhaban kufaatiin isaanii kun amantaa ummanni sirna haqaa irraa qabu kan xiqqeessuu fi dhaddacha jeequufis kan affeeruu danda’uu dha .

Gaaffii Marii M/M nama dhaddacha jeeqe irratti aangoon battalumaatti adabbii dabarsuu miidhaa akkamii qaba ? Mirgoonni himatamaa gama kanaan cabuu danda’an ni jiruu ? Of eegannoon A/S gochuu qaban maali ?

Dh/ Jeequu fi mirgoota nama himatamee . Namni himatame mirgoota “due process” jedhaman ni qaba . Isaanis : mirga qaama jiddugaleessa ta’een hayyoomuu , himata irratti dhiyaate beekuu , fi ragaa irratti dhiyaatee gaaffii gaafachuun qorachuu , Mirga abukaattoo dhaabbachuu ykn mari’achuu . Mirga haala sirnoota seeraa dirqisiisoo ta’an hordofeen murtii argachuu , Akka nama balleessaa hin qabnetti laakka’amuu . Ragaa ittisaa dhiyeeffachuu , dhaggeesifachuun isaan muraasa .

Akka nama balleessaa hin qabnetti laakka’amuu . Ragaa ittisaa dhiyeeffachuu , dhaggeesifachuun isaan muraasa . A/S nama dhaddacha jeeqe jedhan battalumatti yeroo adaban : ofumaa himataa (A/A), ofumaa ragaa ta’ee , Ofumaa murtii balleessummaa kennee adaba . Himatamaan ofirraa ittisuuf carraa hin qabu . Otoo qabaates ragaan A/S sobsiisu hin argamu , ragaan A/S irra amanamus waan jiru hin fakkaatu . Kanaaf , mirgi himatamaa balaa irra bu’uu ni danda’a .

A/S aangoo kanaan garmalee fayyadamuun mirga namootaa akka hin dhiibne kakuudhaan itti gaafatamummaa fudhataniiru . Garuu A/S akkuma nama biroo miira ni qabu waan ta’eef ni aaru , ni mufatu,haaloos qabachuu ni danda’u . Kanaaf luugama malee aangoon kun balaa gudda qabaachuu ni danda’a . Kanaaf furmaanni isaa maali jettu ?

A/S battalumatti adabbii dabarsuuf of eegannoo ol’aanaa gochuu qabu . Naamusni A/ seerummaas cimsee kan gaafatu kanuma . Aangoo kana mirgoota namootaa akka hin tuqne dhiphisuun ni danda’ama . Battalumatti adabbii kan darbu haala addaa , rakkisaa fi dirqama dhaddacha kabachiisuuf barbaachisaa yoo ta’ee fi filannoon biraa yoo hin jirree dha . A/S dura tarkaanfiiwwan biraa fudhachuu qaban : Akeekachiisa ykn of eeggannoo kennu,ykn Kutaa dhaddachaa irraa geggeessuu,ykn Akka ol hin seenne dhorkuu fi kkf

Gama biraatiin battalatti adabuun dirqama yoo ta’e malee qaamni jeequmsa raawwate waan itti himatame beekee ragaa dhagahuun adabamuu qaba . Adabbii battalaa kennuun gocha hojii A/ seerummaa battalumatti gufachiisu ykn jeeqa kallattii qofarratti daangessuu , Gocha fagoo ta’eef immoo himanni dhiyaatee , ragaan dhagayamee , erga falmameen booda murtii kennuun barbaachisaa dha . Gocha Dh/ Jeequu dhaddachaan alaa ykn jeeqa al- kallattii ilaalchisee namni jeeqe jedhame waan itti himatame beeksisuun ragaa ittisaa dhagayuun dansaa dha .

Mirgoota Biroo . Mirgoonni kunniin mirgoota yaada ofii barreeffamaan , dubbachuun , ykn sab-qunamtiin ibsachuuti . “ICCPR” keessatti madaalli guddaa qabu . Yaada ofii haallan kanneeniin ibsachuun duudhaa guddaa sirna dimokiraasiiti . Kanaaf sababa Dh/ Jeequutiin mirgoonni kunniin akka hin dhiphanne of eegannoo gochuu qabna . Garuu mirgi daangaa hin qabne akka hin jirre beekamuu qaba .

Kanaaf gochoonni kunniin bulchiinsa sirna haqaa fi kabaja hojii A/ seerummaa yoo tuqan Dh/ jeequun ni gaafatamu.Kunis : Jalliinaan kan barreeffame ykn dubbatame ta’uu , Ummanni M/M irraa amantaa akka dhabu ykn sirni haqaa akka raafamu yoo godhan , Dhimma beellamarra jirurratti dhiibbaa yoo uuman , Loogmaleessummaa A/S ykn M/M shakkii keessa yoo galchan hin obsaman . Haala kanaan qaamni tokko yoo gaafatamu : himanni dhiyaatee , ragaan bitaa fi mirgaa dhagayamee erga madaalameen booda ta’uu qaba . Gochoonni kunniin jallinaan ta’uu fi dhiisuu , fi dhiibbaa uumuu fi dhiisuun M/M tiin murtaa’a .

M/M ijoowwan asii gadii sirritti madaaluu qaba : Barreefamichi , dubbiin , ykn ibsi sab-qunnamtiif kenname bulchiinsa sirna haqaa fi amantaa uummanni M/M irraa qabu hangam miidha ? M/M “Bias, impartiality, bribery” ta’uu ni agarsiisuu ? Dhimma beellamarra jiru ni gufachiisaa (Does it prejudice a fair trail)? Gochaawwan kunniinis hangam jallinaan ykn hammeenyaan yaadamanii (improper motive) raawwataman ? Safartuun madaallii kanaas “clear, serious, present, and imminent danger test” fi “reasonable bad tendency” jechuun beekamu .

Dh/J: Seera Biyya Keenyaa Gaaffii Marii Bu’uura kanaan burqaan seerota dhaddacha jeequu keenya sirna kami jettu ? Maaliif ? Seerota keenya jalatti dhaddacha jeequun gocha yakkaa fi siivilii jedhamee qoodameera jettuu ? Qoodaminsi kallattii fi al- kallattii seerota keenya keessatti ni calaqisaa ?

Dh/J: Seera Biyya Keenyaa fi raawwannaa isaa . Seera Yakkaa kwt . 448(4) fi kwt . 449 jalatti fi SDFHH kew . 480 fi 481 jalatti tumameera . Kan yakkaa SDFY keessatti hin tumamne . Sy kwt . 449(1) fi SDFHH kwt 481 yakkoota harkaa fi harkaa ilaallatu . Isaan kun aangoo battalumatti murteessuu manneen murtiitiif kennamee dha . Bu’uura kanaan burqaan seera keenyaa sirna seeraa “common law” irraa akka ta’e tumaalee seerota armaan olii irraa ni hubatama . Kanaaf dhaddacha Jeequun seera yakkaa fi hariiroo hawaasaa jechuun addaan qooduun ilaalla .

Dh/J: seera yakkaa keenya Jalatti SY tumaaleen 448-453 jiran yakkoota bulchiinsa sirna haqaa irratti raawwataman kan ilaallatanii dha . Isaan keessaa yakka adeemsa hojii abbaa seerummaa irratti raawwataman ykn dhaddacha jeequu kan ilaallatan kwt . 448(4) fi 449 dha . Kallattiin garuu irra caalaa dhaddacha jeequu kan ilaallatu kwt . 449 dha .

Dh/ Jeequun Eessattii fi Yoom Raawwata ? SYL 449(1) fi (2) jalatti yoomessaan yakka dhaddacha jeequu tumameera . Dura kwt . 449(1) ilaalla . SYL 449(1) “ Namni kamiiyyuu M/M tti qorannoon yeroo gaggeeffamuutti ykn hojiin A/ seerummaa yeroo gaggeeffamaa jirutti ...” jechuun tumameera . Bu’uura tumaa kanaatiin : Eessa ? Kan jedhuuf “ Mana Murtiitti ” Yoomi ? kan jedhuuf immoo “ qorannoon ykn hojiin A/ seerummaa yeroo geggeeffamaa jirutti ” akka ta’e deebiin kennameera .

Gaaffii : “ Mana murtiitti ” fi “... qorannoon yeroo gaggeeffamaa jiruutti ..” gaaleen jedhan maal jechuu dha ?

Gaalee“ Mana murtiitti”jedhu ilaalchisee : Iddoo . M/M iddoo hojiin A/ seerummaa itti hojjatamuu dha . Kunis kallattiin : waajjira A/S, Galma dhaddachaa , fi Biiroo ofiseroota seeraa ni hammata . Dhaddachaan ala: naannoo M/M iddoowwan A/S hojii A/ Seerummaa itti hojjatanis ni dabalata . Adeemsi hojii KTAS kan hojjatamu hojjattoota deeggarsaatinis waan ta’eef waajjiroota hojjattoota kanaas ni hammata . Bu’uura kanaan M/M jechuun dhaddachaa fi naannoo dhaddachaa akka ilaallatu ni hubatama .

Akka waliigalaatti , kwt . 449(1) (a) fi (b) kana jalatti kan tumame gocha kallattiidhaan hojii dhaddacha gufachiisu dhorkuudhaaf yaadameeti . yaadni isaa biyyoota biraattis 'direct contempt' jedhamee beekama . Amalli dhaddacha jeequu haala kanaan raawwatee nama gocha akkanaa raawwate battalumatti beellama kennuun osoo hin barbaachisin achumatti adabuu danda'uu dha . Abbaan seeraa gocha utuu arguu yookiin dhagahuu gochichi kan raawwatee fi hojii itti fufuu kan gufachiisu waan ta'eef , falmii malee adabbii kennuun ni danda'ama .

Gaaffii Marii SYL 449 jalatti gochoonni ibsaman Dh/J kan ta’an “A/S ykn M/M” irratti yoo raawwatamanii dha . Jechi “M/M” jedhu immoo miseensota M/M kan akka A/S, barreessaa dhaddachaa ykn ofiseroota seeraa , dhaddacha kabachiisaa , fi turjumaana akka hammatu ni hubatama . Kanaaf , abukaattonni , A/A, falmitoonni fi ragaan hin hammataman jechuu dha ?

Gaalee “ qorannoon yeroo geggeefamu ” ykn “ hojiin murtii yeroo raawwatamaa jirutti ” ilaalchisee : Yeroon , Seera keenya keessatti ifaan wanti tumame hin jiru . Sirnoota birootti “judicial inquiry, proceeding, or hearing” jechuun beekama . Kana jechuun A/S ykn namni biroo hojii A/ seerummaa hojjatu yeroo falmii dhagahaa jirutti , ykn hojii kanaan walqabatee yeroo dhimma tokko qulqulleessuuf hojjachaa jiruutti jechuu dha . Kanaaf Dh/ Jeequun dhaddacha keessaa fi ala ta’us gocha seeraan alaa yeroo kamiiyyuu A/S ykn nama biraa irratti rawwatu osoo hin ta’in yeroo hojii A/ Seerummaa itti hojjatamu ta’uu qaba .

Walumaagalatti A/S bu’uura SYL 449(1) tii battalumatti adabbii dabarsuuf , Gocha dhaddacha irratti raawwatame ykn jecha dubbatame sirriitti addaan baafachuu , Gochichi bakka A/ seerichaa jiru , ijaan arguu,ykn gurraan dhagahutti kan raawwatame ta’u qaba . Gocha adeemsa hojii abbaa seerummaa ykn sirna bulchiinsa haqaa gufachiisu ta’uu isaa mirkaneeffachuu qaba . A/ seerichaa gochi raawwatame jedhame sun maal akka ta’e ifa godhee murtii isaa keessatti barreessuu qaba . Duuchumatti ‘ himatamaan dhaddacha jeeqeera ’ ykn ‘ jecha hin taane dubbateera ’ ykn ‘ sochii qaamaa hin taane argisiiseera ’ jechuun murtii kennuu hin qabu .

Bu’uura Kwt . 449(2) : waa'ee gocha dhaddachaan alatti raawwatuu dubbata . Dhaddacha jechuun M/M jechuuf waan yaadameef , gochi asi jalatti ilaalamus gocha dhaddacha jeequu MM tiin alatti bakka biraatti raawwate ilaallata . akkuma gocha dhaddacha jeequu dhaddacha irratti raawwatamutti , gochichi utuu hojiin abbaa seerummaa hojjatamaa jiru ta’uu qaba . Garaagarummaan kwt . 449(1) fi (2) maali ? Kwt.449(2) “… dhaddachaan ala..” jedhu mana murtiitiin ala jechuu barbaadetii ?

Sirni adabbiin itti kennamu gargar isaan godha . Kwt.449(1 ) jalatti battalumatti adabbiin akka kennamu kan tumame yeroo ta'u , Kwt . 449(2) jalatti garuu akkanatti hin tumamne . Kanaaf falmii malee battalumatti adabuun ni danda'ama jedhamee tilmaamuun ni danda’amaa ? Ifaan kwt . 449(2) jalatti tumamuu dhabuun kan agarsiisu gochi dhaddacha jeequu M/M tiin alatti yoo raawwate M/M utuu himatamaa waamee falmii inni qabu hin dhagahin adabuu hin danda’u . maaliif akka waamame itti himuun akka isa gaafachiisuu fi adabsiisu seera irraa ibseefii , ragaa isa irratti dhihaate itti agarsiisee falmii inni qabu dhagaheefii yoo ragaa qabaates irraa fuudhee yoo kufaa godhe adaba jechuudha .

Sababni Isaas : 449(1) Gochi sun battala sanatti yoo dhaabsifame malee hojii itti fufuun waan hin danda'amee fi Gocha raawwatamees A/S argee yookiin dhagahee balleessummaa nama gocha raawwatee ragaan utuu hin barbaachisin qulqulleessee waan beekuufi . Garuu bakka fagootti kan raawwate yoo ta’e falmii dhagahuun dirqama ta'a . Kanaaf akka kwt . 449(1) jalatti tumameetti , aangoon battalatti adabuudhaa . kwt . 449(2) jalatti waan hin ibsaminiif falmii malee battalumatti adabuun ni danda'ama jennee tilmaamuu hin dandeenyu .

Hojimaata Manneen Murtii Qabatamaan A/S : yeroo isaan buna dhugan mana shaayiitti , yeroo laaqana nyaatan hoteelaatti , yeroo imala deeman buufata konkolaataa ykn konkolaataa keessatti , hojii ijaarsa mana murtiitiif namoota mariisisuuf yeroo deeman naannoo deemanitti , Manatti galmee yeroo qoratanii , fi kkf tti namni tokko yoo isaan arrabse , lola itti kaasan gaafa sana ykn borumtaa sana poolisiin waamuudhaan yeroo adaban ni mul’atu . SYL 449(1) fi (2) walbira ykn waljijjiiruun ykn kwt . 449 qofa ibsuun yeroo hojjetanis ni mul’atu .

Akkasumas , gocha dhaddacha jeequu dhaddachaan ala raawwatamee ilaalchisee abbootiin seeraa battalumatti adabbii yeroo kennan ni mul’ata . Kallattii kanaan gochi dhaddacha jeequu dhaddachaan alatti raawwatamu ilaalchisee manni murtii aangoo battalumatti adabbii dabarsuu akka hin qabne waan hubatame hin fakkaatu .

MARII Gochoonni armaan olii kabaja A/S ni tuquu ? Eeyyeen yoo jettan sirna idileetiin kan ilaallaman moo? Akka dhaddacha jeequutti fudhachuun battalumatti murtiin itti kennama ? Bu’uura kwt . 449 (1) fi (2) tiin iddoo fi yeroon itti raawwatan yoo ilaalamu hoo ?

Yakki Dh/ Jeequu gochaawwan akkamii hammata ? Bu’uura SYL 449(1)(a): Dhaddacha jeequun gocha ‘ arrabsoo ,’ ‘ baacoo ,’ ‘ dhaadachuu ’ fi “ jeequmsa kaasuu ” jedhan ni hammata . Kanaaf MM yookiin A/S hojii abbaa seerummaa gaggeessaa jiru arrabsuun ykn itti baacuun ykn itti dhaadachuun yakka dhaddacha jeequudhaan kan nama gaafachisuu dha .

SYL 449(1) (b) jalatti immoo : “ haala kamiinuu “ jeequu jechuun gochoota biroos akka hammatu ni hubatama . ' Haala kamiinuu ' kan jedhu gochaawwan akkamii akka ta'an madaaluun kan A/S ta'a jechuudha . As irratti rakkinni jiru A/S gochaawwan salphoo qabatamaan hojii dhaddachaa gufachisuu hin dandeenyee sababeeffachuun adabbii yeroo dabarsan ni mul’ata . Kanaaf , rakkina kallattii kanaan jiru hanga tokko salphisuuf qajeelfama naamusa dhaddachaatiin gochaawwan dhaddacha irratti dhorkaman tumuun faayidaa ol’aana qaba .

SYL 449(2) jalatti : Kwt . Kana jalatti gaaleen “ yakkichi kan raawwatame dhaddachaan alatti ta’ee ....” jedhu gochoota wal fakkaataan akka ta’e agarsiisa . Kanaaf : kwt . 449(1)(a) jalatti tarreeffamanii fi Keewwaticha kwt . Xiqqaa (1)(b) jalatti ' Haala kamiinuu ' jedhus ni hammata .

SYL 449 (3) jalatti : Gochi dhaddacha jeequudhaa haalawwan keewwata xiqqaa (1) fi (2) jalatti tarreeffaman yoo gocha dirqisiisuu fi humna fayyadamuu of keessatti qabaatanii argaman ilaallata . Dhaddacha jeequun humna fayyadamuu yookiin nama hojii abbaa seerummaa gaggeessaa jiru dirqisiisuu of keessaa qabaachuu ni danda'a . Gochi humnaa yookiin dirqisiisuu kun MM tti yookiin MM tiin alatti raawwatamuu mala. Garuu , gochichi utuu hojiin abbaa seerummaa gaggeeffamaa jiru kan raawwate ta'uu qaba . Dhaddacha jeequun adabsiisuun isaa akkuma jirutti ta’ee , SYL 441 jalattis kan gaafachiisuu dha .

Bu’uura kanaan : Namni hojjataa mootummaa dirqisiisee yookiin , humnaan fayyadamee waan inni hojjachuu qabu isa dhorke yookiin , kan inni hojjachuu hin qabne akka hojjatu taasise , yakki isaa SYL 441 tiin kan ilaalamuu dha .

Gaaffii Marii Yakkoota SYL 450-453 jiranii , fi SYL 448(1-3) jiranii fi dhaddacha irratti hin raawwatamin bu’uura SYL 449(1) tiin aangoo battalumatiin ilaallamu moo?sirna idileetiin ? Sirna idileetiin yoo jennee fi A/A himachuu dide hoo ? Yakkoonni tumaalee armaan olii jalatti tumaman SYL 449(1)(b) jalatti “.. haala biroo kamiinuu ....” jalatti ni hammatamuu ? SYL 452 fi 453 jalatti kan tumaman yakkoota of danda’an moo?yakkoota DH/ Jeequuti ?

Hojimaata Manneen Murtii . Rakkoowwan qabatamaa : Dh/ Jeqn gochaawwan akkamii akka hammatu fi hin hammatne addaan baasuu irratti rakkinni jira . G ochi A/S tokkoon akka dhaddacha jeequutti fudhatamu kan biraatiin ammoo miti jedhama . Gochi gonkumaa dhaddacha jeequu ta’uu hin dandeenye bu’uurefachuun adabuun ni mul’ata . Gocha hojii dhaddachaatiin walqunnamtii hin qabne akka dhaddacha jeequutti lakkaa’uudhaan adabbiin ni kennama .

Kan itti fufe Fkn : 1) Hixaana natti aarsite jechuun adabuu , 2) Qulqulleessituu guyyaaffate adabuu , 3) Ofiisera waliin buna utuu dhuganii ofiiserri nama biraa waliin yeroo wal dhabu dhaddacha jeequun adabuu ,

Dh/ Jeequu : SDFHH Jalatti ( kwt . 480 fi 481) SDFHH kwt . 480 Jalatti . Gochaawwan Hammataman : SDFHHL 480 jalatti gochaawwan dhaddacha jeequun ni gaafachiisu jedhaman gochoota al- naamusaawaa ta'anii (improper conduct) dha . ‘ Gocha naamusaan ala ta’e ” maal jechuun dha ? Keewwaticha jalatti akka ibsametti gochoonni kunniin isaan : faallaa naamusa ykn kabaja dhaddacha ’ ta’an . faallaa “ adeemsa bulchiinsa sirna haqaa “ ta’anii dha .

Gochoonni kunniin eessatti yoo raawwataman gaafachiisu ? SDFHHL 480 jalatti jechoota naamusa dhaddachaa ibsuudhaaf “ order in court” fi “in the course of any proceedings” jedhan yeroo walitti ilaallu dhaddacha jeequun raawwatameera kan jedhamu achuma mana murtiitti ta'uu ibsa . Gochoonni akkanaa hojiin abbaa seerummaa tasgabbiidhaan akka hin geggeeffamne naamusa dhaddachaa yookiin adeemsa hojicha jeequu dha . kun immoo raawwatamuu kan danda'u achumatti akka ta’e ni hubatama . Namni sun“ gochicha yeroo raawwateetti galmee harkaa qabu irrattii ….” gaaleen jedhu kana cimsa .

Yoom yoo raawwataman gufachiisu ? Yeroo “ hojiin abbaa seerummaa gaggeeffamaa jirutti ” akka ta’e seerichi ifa godheera . Hojichi immoo falmii tokko ilaalee murteessuudhaaf adeemsa M/M keessa darbuu qabu keessaa tokko yeroo raawwatamaa jirutti gochoonni armaan olii yoo raawwataman dhaddacha jeequu ta'a . Kwt . 480 jalatti bifuma SYL 449(1) jalatti tumameen A/S battalumatti falmii gaggeessuu utuu hin barbaachisin adabbii akka kennu ni hayyama .

Marii SDFHH keenya jalatti “civil contempt” kwt . 480 qofa ilaallataa ? SDFHHL 386-392 fi kwt . 480 jidduu garaagarummaan jiru maali ? SDFHHL 480 fi 481 jidduu hoo garaagarummaan jiru maali jettu ? SDFHHL 481 fi SYL 449 jidduu hoo ?

SDFHHL 481 Jalatti : Waliigala . SDFHHL 481 seera adaba yakkaa fakkaata . 1ffaa, mata dureen isaa badii yakkaa dubbata . 2ffaa, gara kwt . SY tti qajeelcha . SY amma hojii irra jiru kwt.448-453 ilaallata . Yakkoonni kunniin M/M tti yeroo rawwataman SDFHHL 481 aangoo battalumatti murteessuu M/M tiif ni kenna . qabiyyeen tumaalee SY durii fi ammaa tokko tokko garaagarummaa ni qaban .( fkn 445 kan durii fi kwt . 451 kan ammaa ) Kanaaf SDFHHL 481 utumaa falmii siviilii ilaalluu dhimmootni seera yakkaatiin dhorkaman yoo raawwataman adabuu akka dandeenyu dubbata .

SDFHHL 481: gochaawwan raawwataman SDFHHL 481 fi SYL 448: SYL 448 waa'ee haqaaf gargaarsa gochuu diduu yeroo ta'u , qaamni hojii abbaa seerummaa hojjatu nama himatame , nama ragummaaf yookiin afaan akka hiikuuf waame tokko yoo inni sababa seera qabeessa tokko malee dhihaachuu dide yookiin dhihaatee abboomamuu dide adabbiin akka irratti darbuu danda’u dubbata . Dhimma siviilii keessatti yoo ta’e immoo dhaddacha jeequudhaan adabamu akka danda'uu SDFHHL481 jalatti tumameera .

SDFHHL 481 fi SYL 452: Bu’uura SYL 452 tiin wal-falmitoota keessaa namni qaama abbaa seerummaa duratti dhihaatee : dhugaa dubbachuu dide , osoo beekuu jecha dharaa dhimma abbaan seeraa ilaalaa jiruun wal-qabatu yoo dubbate ni adabama . Bu'uura SDFHHL 481 tiin immoo dhimma falmii hariiroo hawaasaa irratti yoo ta’e dhaddacha jeequudhaan adabamuu ni danda'a jechuu dha .

SDFHHL 481 fi SYL 453: SYL 453 jalatti namni ragaa ta'ee qaama abbaa seerummaa duratti dhihaate tokko falmitoota keessaa tokko gargaaruuf yookiin miidhuuf jedhee yaada dharaa yoo dubbate ni adabama jedha . Bu'uura SDFHHL 481 tiin haala armaan oliitiin falmii siiviliin utuu gaggeeffamuu namni dhihaatee ragummaa sobaa kenne dhaddacha jeequudhaan adabamuu ni danda'a jechuudha .

Garaagarummaa SDFHHL 481 fi Tumaalee SY. Dhimmi addaa SDFHHL 481 kanaan tumame , dhimmoota gocha yakkaa ta'an falmii hariiroo keessatti illee akka ilaalaman gochuu isaa fi dhimmootni kun sirna ariifachiisaadhaan falmii malee akka ilaalaman ta'uu isaatti . Kun ammoo addummaa qaba sababni itti jedhameef dhimmootni tumaalee SY keessatti tuqaman tokko tokko dhaddachaan (M/M tiin ) alatti kan raawwataman ta'uu isaaniiti . Tumalee SY sirritti yoo ilaalle gochaawwan dhaddacha jeequu ta'anii falmii siivilii keessatti nama gaafachiisan isaan ijaa fi gurra A/S biratti raawwataman miti . Utuu kana hin guutin immoo dhimmoota kana sirna ariifachiisaadhaan falmii malee akkamiin adaba itti kennina gaaffiin jedhu ilaalamu qaba .

SDFHH 481 jalatti sirna ariifachiisaadhaan (summarily) jedhamee haa ibsamu malee : keewwata SY qaxxaamuraan ilaaluuf ibsaman keessaa SYL 448 “ sababa seera qabeessa malee gochi sun yoo raawwatame ’’ gaalee jedhu of keessaa qaba . Kana jechuun , gocha SYL 448 jalatti kufu irratti bu’uura kwt.481 tiin ariifachiisaadhaan adabuun danda'amullee himatamaan sababa yoo qabaate akka ibsatu carraan kennamuufii qaba . Kanaaf , carraa sababa ibsachuu , of irraa ittisuu , fi ragaa dhiheeffachuu argannaan ariifachiisummaan isaa hafeera jechuu dha .

Rakkoowwan Qabatamaa . Bu’uura tumaalee SDFHH tiin gochaawwan dhaddacha jeequun hammatuu fi hin hammatne addaan baafachu dhabuun gochaawwan tumaalee seera kana jalatti hin kufne bu’uurefachuu . Kwt.481 SY tti kan qajeelchu ta’us manneen murtii kophaa isaa fayyadamu . SYL 449 fi SDFHHL 480 walbira fayyadamuu . Gochi raawwate yeroo hojiin A/ seerummaa geggeefamu ta’uu isaa addaan baafachuu dhabuu . Garaagarummaa kwt . 480 fi 481 jidduu jiruu sirriitii hubachuu dhabuu irraa kana ka’e , A/S galmee siivilii irratti tumaalee kana bakka tokkootti ibsuun yammuu murtii kennan bal’inaan mul’ata .

Hojimaata kanneen muraasa kaasuuf : Jecha ragaa soba ta’e waan kennaniif bu’uura Kwt . 480,fi 481, fi SYL 453 tiin .... ji’a tokko . Raawwii waan gufachiiseef bu’uura kwt.481 tiin .. ji’a 6. Waraqaa eenyummaa nama biraa qabatee m/m waan dogongorsiiseef ... kwt . 480 fi 481 tiin ..... Baasii fi kasaaraan narratti murame seeraan ala waan jedheef SYL 449(1)(b), fi SDFHHL 480 tiin ...... Hojimaata kanneen akkamitti madaaltu ?

Ol’iyyannoo Murtii dhaddacha jeequu irraa ol’iyyachuun ni danda’amaa ? Ni danda’ama yoo jenne M/M ol’iyyannoo dhagahu carraan murticha itti diigu ni jiraa ? Ogeessonni tokko tokko “ ‘ appeal from contempt summary judgment is considered as an impotent or idle ceremony” jedhu waliin akkamitti ilaaltu ? A/S sirriitti ni galmeessa jedhamee tilmaamama . Kanaaf , A/S ol’iyyannoo ilaalu wanta raawwate osoo hin argin , hin dhagahin akkamitti murtii jalaa haquu danda’a ? Ragaa biroo ni dhagahamaa ? Eenyutu ta’a ?

MM Kan Kabajamu Malee Kan Sodaatamu Miti ! Galatoomaa !!!!!