DL Dược động học gdvavajbnbahvwbjwabdsafb

vsagdhasbnabdasdasdygadhabdabdhagvabvagfdadabdansdvjd

1. DƯỢC LÝ ĐẠI CƯƠNG
1

2. Mục tiêu học tập
1.Phân tích được quá trình hấp thu, phân phối, chuyển
hóa và thải trừ thuốc.
2.Phân biệt được các cách tác dụng của thuốc và ví dụ.
3.Trình bày được những yếu tố ảnh hưởng đến tác dụng
của thuốc.
4.Trình bày được tương tác thuốc và hậu quả.
2

3. NỘI DUNG TRÌNH BÀY
1.Mộtsốkháiniệmtrongdượclýhọc
2.Đạicươngdượcđộnghọc
2.1.Sựvậnchuyểnthuốcquamàngsinhhọc
2.2.Sựhấpthuthuốc
2.3.Sựphânphốithuốc
2.4.Sựchuyểnhóathuốc
2.5.Sựthảitrừthuốc
3.Đạicươngvềdượclựchọc:
3.1.Mộtsốkháiniệmliênquandượclựchọc
3.2.Cơchếtácdụng
3.3.Cáccáchtácdụng
3.4.Cácyếutốảnhhưởngđếntácdụngcủathuốc
4.Tươngtácthuốc
3

4. Dượcđộnghọc Dượclựchọc
TácđộngcủacơthểlênthuốcTácđộngcủathuốclêncơthể
Dược lý học
1. ĐẠI CƯƠNG DƯỢC ĐỘNG HỌC
Dược lý học (Pharmacology) ngành khoa học nghiên cứu
về sự tương tác của thuốcvới các quá trình sống.
1.1.ĐỊNH NGHĨA DƯỢC LÝ HỌC
4

5. Dược lực
học
Dược động
học
Hệ sinh họcThuốc

6. Các phân môn trong dược lý học
•1. Dược động học
•2. Dược lực học
•3. Dược lý di truyền
•4. Dược lý thời khắc
•5. Dược cảnh giác
•6. Dược lý thực nghiệm
•7. Dược lý lâm sàng
•8.Dược lý phân tử
•9.Dược lý phóng xạ
•10.Độc chất học
6

7. 1.2.Định nghĩa thuốc:
-Chếphẩm
-Chứa1hoặcnhiềudượcchấthoặcdượcliệu
-Nguồngốctựnhiên,bántổnghợphoặctổng
hợp
-Điềutrịhoặcdựphòng,chẩnđoán,phụchồi,
điềuchỉnhchứcnăng.
-Baogồmthuốchóadược,thuốcdượcliệu,
thuốccổtruyền,vắcxinvàsinhphẩm.
7

8. 1.3. Tên thuốc
•Tên hóa học( chemical name, tên hoạt chất)
Acetaminophen. magnesisulfat,
acetylsalixylic( Asprin)
•Tên thuốc gốc( generic name) là do nhà phát
minh đặt ra có thể là tên khoa học hay tên biệt
dược
•Tên biệt dược( trade name, brand name =tên
thương mại) Efferalgan, panadol: tên thuốc
được đặt sau khi phát minh hết bản quyền
8

9. DƯỢC ĐỘNG HỌC
9

10. 10
MỤC TIÊU BÀI GIẢNG
Sau khi học xong bài này, sinh viên có thể biết được:
Các quá trình ảnh hưởng đến số phận của thuốc
trong cơ thể.
Các thông số đặc trưng về Dược Động Học và ý
nghĩa của chúng.

11. 11
SỐPHẬN CUÛA DÖÔÏC PHAÅM TRONG CÔ THEÅ
SÖÏ HAÁP THU SÖÏ ÑAØO THAÛI
Vd
RECEPTOR
Sinh khaû duïng
TAÙC DUÏNG PHUÏ
TAÙC DUÏNG TRÒ LIEÄU
HIEÄU ÖÙNG DÖÔÏC LYÙ
ÑOÄC TÍNH
T
1/2
CL
SÖÏ PHAÂN PHOÁI
THUOÁC
Thuoác ôû daïng
gaén keát vôùi moâ
CHUYEÅN
HOAÙ
THUOÁC
(Gan)
Chaát
chuyeån
hoaù
Noàng ñoä thuoác trong huyeát töông:
PHÖÙC HÔÏP THUOÁC-PROTEIN HUYEÁT TÖÔNG
THUOÁC ÔÛ DAÏNG TÖÏ DO

12. Söïhaápthudöôïcphaåmlaøquaùtrìnhthuoácthaâmnhaäpvaøomoâi
tröôøngcôtheå,ñeánnôitaùcñoäng.
Ñeåvaøoñöôïcheätuaànhoaønchungcuûacôtheå,thuoácphaûitraõi
qua3giaiñoaïnhaápthunhösau:
Söïhaápthungangquamaøngteábaøo.
Hieäuöùngvöôïtqualaànñaàu(First-PassEffect).
Trongheätuaànhoaønchung.
12
A. SÖÏ HAÁP THU DÖÔÏC PHAÅM

13. I.1.Maøngteábaøo:
Vôùibaátcöùñöôøng
chothuoácnaøo,döôïc
phaåmmuoánñeáncaùc
receptorñeåphaùtsinh
hoaïttínhsinhhoïcñeàu
phaûivöôïtquamaøngteá
baøo.Söïhaápthucuûa
thuoácphuïthuoäcraát
nhieàuvaøobaûnchaátcuûa
maøngteábaøo.
13
A.SÖÏ HAÁP THU DÖÔÏC PHAÅM
I. Giaiñoaïnñaàutieân: Söïhaápthudöôïcphaåmngang
qua maøngteábaøo

14. I.2.Côcheávöôïtquamaøngteábaøocuûathuoác:
14
A.SÖÏ HAÁP THU DÖÔÏC PHAÅM
I. Giaiñoaïnñaàutieân: Söïhaápthuthuoácngangqua maøngteábaøo

15. I.2.Côcheávöôïtquamaøngteábaøocuûathuoác:
i.Söïvaänchuyeånthuïñoäng.
Khuyeáchtaùnqualôùplipid.
Khuyeáchtaùnqualoåloïc.
Quamaøngbaèngcaùckhegiöõateábaøo.
ii.Söïvaänchuyeånthuaänlôïi
iii.Söïvaänchuyeånchuûñoäng.
15
A.SÖÏ HAÁP THU DÖÔÏC PHAÅM
I.Giaiñoaïnñaàutieân: Söïhaápthu
thuoácngangqua maøngteábaøo
i.
ii.
iii.
ATP
ADP

16. I.3. Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán söï haáp thu döôïc phaåm:
1.3.1. Tính chaát lyù hoaù cuûa döôïc phaåm:
Tính hoaø tan cuûa döôïc phaåm.
Noàng ñoä döôïc phaåm taïi nôi haáp thu.
1.3.2. Ñaëc ñieåm nôi haáp thu döôïc phaåm:
Tuaàn hoaøn nôi haáp thu.
Beà maët nôi haáp thu.
Tình traïng nôi haáp thu.
Cô cheá laøm troáng daï daøy.
pH nôi haáp thu.
16
A.SÖÏ HAÁP THU DÖÔÏC PHAÅM
I. Giaiñoaïnñaàutieân: Söïhaápthuthuoácngangqua maøngteábaøo

17. pHnôihaápthu:
Ñasoácaùcthuoáclaøacidyeáuhoaëcbaseyeáu,deãphaân
lythaønhdaïngionhoaùvaøkhoângionhoaù.
Tyûleäkhoângionhoaù/ionhoaùcuûathuoácphuïthuoäc
vaøohaèngsoáphaânlycuûathuoácvaøpHcuûamoâi
tröôøng,baèngphöôngtrìnhHenderson-
Hasselbalch:
17
A.SÖÏ HAÁP THU DÖÔÏC PHAÅM
I. Giaiñoaïnñaàutieân: Söïhaápthuthuoácngangqua maøngteábaøo
[Noàng ñoä khoâng ion hoaù]
pH = pKa + log
[Noàng ñoä ion hoaù]
[A
-
]
Ñoái vôùi caùc acid: pH = pKa + log
[HA]
[B]
Ñoái vôùi caùc base: pH = pKa + log
[BH
+
]

18. I.3. Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán söï haáp thu döôïc phaåm:
1.3.3. Caùc yeáu toá khaùc:
Thöùc aên.
Tuoåi taùc.
Beänh lyù.
Töông taùc thuoác.
Daïng thuoác.
Thaønh phaàn, coâng thöùc cuûa cheá phaåm.
18
A.SÖÏ HAÁP THU DÖÔÏC PHAÅM
I. Giaiñoaïnñaàutieân: Söïhaápthuthuoácngangqua maøngteábaøo

19. ÑÒNHNGHÓA:Hieäuöùngvöôïtqualaànñaàu(First-pass
effect)laøsöïmaátñimoätlöôïngthuoácdocaùcenzymcuûamoät
côquanchuyeånhoaùthuoácngayñaàutieânkhithuoáctieápxuùc
vôùicôquannaøy.Thaønhphaànthuoácbòbieánñoåiñöôïcgoïilaø
chaátchuyeånhoaù.
II.1.Hieäuöùngvöôïtqualaànñaàuôûruoät.
II.2.Hieäuöùngvöôïtqualaànñaàuôûgan.
II.3.Hieäuöùngvöôïtqualaànñaàuôûphoåi.
19
A.SÖÏ HAÁP THU DÖÔÏC PHAÅM
II. Giaiñoaïnhai: Hieäuöùngvöôïtqua laànñaàu

20. 20
PHOÅI
MAØNG NHAØY
TIM
MOÂ
THAÄN
GAN
LOØNG RUOÄT
DAÏ DAØYThaûi qua phaân
Tónh maïch cöûa gan
Maùu
ñoäng
maïch
Ñöôøng IA
Ñöôøng SC, IM
Ñöôøng IV
CHO THUOÁC BAÈNG ÑÖÔØNG UOÁNG
Höôùng veà tuaàn hoaøn
Maùu
tónh
maïch
A.SÖÏHAÁPTHU
DÖÔÏCPHAÅM
II.Giaiñoaïnhai:Hieäuöùngvöôït
qualaànñaàu

21. ÑAÙNHGIAÙ:
Ñeåñaùnhgiaùhieäuöùngvöôïtqualaànñaàu,ngöôøitasöûduïng
heäsoálytrích(ER:Theextractionratio).ERñöôïcñònhnghóa
laøtyûleälöôïngthuoáchaápthubòlytrích(bòbaétgiöûlaïiôûcô
quanhaybòmaátñi)ôûcôquanchuyeånhoaùdohieäuöùngvöôït
qualaànñaàutröôùckhithuoácvaøoñeánheätuaànhoaøn.
ERthayñoåitöø0(khoângbòlytrích)ñeán1(coùsöïlytrích
hoaøntoaøn)tuyøtheoloaïithuoácsöûduïng.
Heäsoálytríchôûruoät(ER
I).
Heäsoálytríchôûgan(ER
H).
Heäsoálytríchôûphoåi(ER
P).
21
A.SÖÏ HAÁP THU DÖÔÏC PHAÅM
II. Giaiñoaïnhai: Hieäuöùngvöôïtqua laànñaàu

22. III.1.Dieäntíchdöôùiñöôøngbieåudieãn
noàngñoä-thôøigian:
Ñöôïcgoïilaødieäntíchdöôùiñöôøng
cong(AUC:AreaUndertheCurve).
Bieåuthòcholöôïngthuoácvaøoñöôïc
voøngtuaànhoaønôûdaïngcoønhoaïttính
saumoätthôøigiant.
ÑônvòtínhAUClaømghoaëcµg.h.l
-1
.
TöøgiaùtròcuûaAUC,coùtheåtínhdöôïc
tròsoásinhkhaûduïngcuûathuoác.
C
max:Noàngñoäthuoáctoáiñañaït
ñöôïctronghuyeáttöông(cöôøngñoä
taùcduïng).
T
max:ThôøiñieåmthuoácñaïtC
max
(toácñoähaápthu).
22
A.SÖÏ HAÁP THU DÖÔÏC PHAÅM
III. Trongheätuaànhoaønchung
t (h)
C(µg/l)
Noàng ñoä toái thieåu gaây ñoäc
(MTC)
Noàng ñoä toái thieåu coù hieäu löïc
(MEC)
AUC cuûa thuoác ñöa
ñöôøng uoáng
AUC cuûa thuoác ñöa
ñöôøng IV
Cmax
Tmax
Ñoà thò noàng ñoä thuoác trong
huyeát töông theo thôøi gian

23. III.2.Khaùinieämveàsinhkhaûduïng(Bioavailability):
Sinhkhaûduïngcuûathuoáclaøthoângsoábieåuthòtyûleä(%)löôïngthuoác
vaøoñöôïcvoøngtuaànhoaønchungôûdaïngcoønhoaïttính(chöabò
chuyeånhoaù)sovôùilieàuñaõduøng(D
o)vaøtoácñoä(Tmax)vaøcöôøngñoä
(Cmax)thuoácthaâmnhaäpñöôïcvaøovoøngtuaànhoaøn.
Ñaâylaømoättrongnhöõngthoângsoáchínhcuûadöôïcñoänghoïcveà
thuoácvaøñaëctröngchophahaápthucuûathuoác.
Ñöôïcñaëctröngbôûi:
PhaànkhaûduïngF.
Vaäntoáchaápthu.
23
A.SÖÏ HAÁP THU DÖÔÏC PHAÅM
III. Trongheätuaànhoaønchung

24. III.2.Khaùinieämveàsinhkhaûduïng(Bioavailability):
III.2.1.PhaànkhaûduïngF:
NeáuthuoácñöôïcduøngbaèngñöôøngIVthìF=1.
NeáuthuoácñöôïcñöabaèngñöôøngngoaøitónhmaïchthìF
luoân<1.
TròsoáFchæñöôïcñaùnhgiaùtrongmoáitöôngquanvôùimoät
daïngbaøocheáquychieáu.
Coù2loaïisinhkhaûduïng:
Sinhkhaûduïngtöôngñoái.
Sinhkhaûduïngtuyeätñoái.
24
A.SÖÏ HAÁP THU DÖÔÏC PHAÅM
III. Trongheätuaànhoaønchung

25. Sinh khaû duïng tuyeät ñoái:
(AUCt)
PO
F% tuyeät ñoái = x 100%
(AUCt)
IV
25
A.SÖÏ HAÁP THU DÖÔÏC PHAÅM
III. 2. Sinhkhaûduïng–KhaûduïngF
Noàng ñoä
Thôøi gian
C
max
Noàng ñoä
IV
PO
Thôøi gian
PO
PO
C
max
T
max
T
max
Sinh khaû duïng töông ñoái (PO):
(AUCt)
test
F% töông ñoái = x 100%
(AUCt)
standard

26. III.2.Khaùinieämveàsinhkhaûduïng(Bioavailability):
III.2.2.Vaäntoáchaápthu:
Ñöôïcñaùnhgiaùbôûi3yeáutoá:
Noàngñoätoáiñatronghuyeáttöông(Cmax).
Thôøigianñeåñaïtñöôïcnoàngñoätoáiña(Tmax).
Haèngsoácuûavaäntoáchaápthu(Ka).
26
A.SÖÏ HAÁP THU DÖÔÏC PHAÅM
III. Trongheätuaànhoaønchung

27. 27
Khoaûng ñieàu trò
Noàng ñoä toái thieåu gaây ñoäc
Noàng ñoä toái thieåu coù hieäu quaû
Thuoác C
Thuoác B
Thuoác A
C (µg/l)
t (giôø)
A.SÖÏ HAÁP THU DÖÔÏC PHAÅM
III. 2. Sinhkhaûduïng–Vaäntoáchaápthu
Ñoà thò bieåu dieãn noàng ñoä thuoác trong huyeát töông theo thôøi gian laáy maãu maùu
cuûa 3 daïng baøo cheá A, B, C cuûa cuøng moät hoaït chaát.
AUC
thuoác A= AUC
thuoác B= AUC
thuoác C löôïng thuoác vaøo maùu nhö nhau.
Do toác ñoä hoaø tan hoaït chaát khaùc nhauhieäu quaû ñieàu trò khaùc nhau.

28. Hiệusinhkhảdụng( F)
-F:%dạngcònhoạttínhtrongvòngtuầnhoànsovới
liềuđãdùng.Fampicilin=49,Famoxicilin=90
Khinóiđếnsinhkhảdụnglànóiđến%cònhoạttính
trongmáu,Tmax,Cmax
*Sinhkhảdụngtuyệtđối:FcácđườngdùngsovớiF
tĩnhmạch,Fabs.>50%đạthiệuquả,>80%tốt,<50%
kém→dùngliềucao.
-ƯutiênlựachọnthuốccóFcao,nếuF>80%ưutiên
dùnguống.
-*Ftươngđối:sosánhFcùngđườngdùng,cùnghàm
lượng,dạngbàochế,cùngchấtlượngđểđưarachọn
thuốc.
28

29. Tươngđươngsinhhọc( BE)
•BE: nhằmđánhgiágiántiếphiệuquảđiềutrịgiữa
thuốcgeneric vớithuốcgốccủanhàphátminh hoặc
thuốccóuytíntrênthịtrườngthôngqua AUC( Tmax,
Cmax), hiệusinhkhảdụng.
F củahãngA AUC hãngA
BE=-------------- ; BE=-------------
F củathuốcphátminh AUC hãngB
KhisaikhácAUC, F khácnhau80-125% thìđượcgọilà
tươngđương.
29

30. 2.1.3.1. Sự hấp thu thuốc theo đường uống
*Ưuđiểm:hấpthudễdàngvìlàđườngtựnhiên
*Nhượcđiểm:pHkhácnhau,nhiềuenzym,nhiềuthuốcgây
kíchứngniêmmạc,thuốctạophứcvớicácchấttrongthứcăn.
*.Niêmmạcmiệng:thuốctrựctiếpvàotĩnhmạchlưỡivàođại
tuầnhoàn,khôngquagankhôngbịmấttácdụnglầnđầuqua
gan,:Adalat,nitroglycerin…-kíchthíchtiếtnướcbọt.
*.Sựhấpthuởdạdày:
-pH1,2-2,0:thuậnlợichocácacidyếu:aspirin,barbiturat
-Thờigianlưuởdạdàyngắn:0-3giờ,đóihấpthunhanh
nhưngkíchứng.
-Niêmmạcdạdàychứanhiềucholesterol,nhuđộngnhanh,
mạnh,diệntíchhấpthunhỏ
30

31. 2.1.3.1.Sự hấp thu thuốc theo đường uống
*Sựhấpthuởruộtnon:
-pHthayđổi:tátràng5-6,hỗngtràng6-7,hồitràng7-8
-Nhiềuvinhungmao,nhiềumạchmáudiệntíchhấp
thu>40m²,
-Dài,nhuđộngnhẹnhàng,xếpgấpkhúc→thờigian
lưu3-4giờ.
*Sựhấpthuởruộtgià(trựctràng):
-Thờigianlưungắn,diệntíchhấpthunhỏhơnruộtnon
→hấpthukhônghoàntoàn.
-TĩnhmạchtrựctrànggiữavàdướiđổthẳngvàoTM
chủvềtim
31

32. 2.1.3.2. Sự hấp thu thuốc qua đường tiêm
*. Qua tiêmbắp:
•Ưuđiểm:Tránhđượcnhữngnhượcđiểmkhi
dùngđườngtiêuhóa:pháhủybởiacid,enzym,
chuyểnhóalầnđầuquagan,ảnhhưởngcủathức
ăn…→thuốchấpthunhanh,gầnnhưhoàntoàn.
•Nhượcđiểm:Thựchiệnphứctạp, gâyđau, có
thuốcgâyhoạitử( calciclorid, ouabain)
32

33. 2.1.3.2.Sự hấp thu thuốc qua đường tiêm
2.1.3.3. Qua tiêmdướida:
-Ítmạchmáu→ hấpthuchậmnhưngduytrì
nồngđộthuốckéodài
-Nhiềuthầnkinhcảmgiácgâyđaunhiều
2.1.3.4. Qua da vàniêmmạc:
•Qua da: phụthuốcnhiềuvàotádược, phụthuộc
cấutrúc, trạngtháisinhlý, bệnhlýcủada.
•Qua niêmmạchôhấp: chỉchấtở dạngbay hơi,
diệntíchphổi80-100 m², koqua gan→hấp thu
nhanh. Cómộtsốthuốcíthấpthu, dùngtạichỗ.
33

34. 2.1.4. Các yếu tố ảnh hưởng
sự hấp thu thuốc
*Cácyếutốvềphíathuốc
Cấutrúc,tínhchấtlýhóa,tádược,kỹthuật,dạng
bàochế,liềulượng,đườngdùngthuốc…
*CácyếutốvềGiảiphẫusinhlývàbệnhlý
-Cấutrúctổchức-sựtướimáu→Diệntích
vùnghấpthulớn:hấpthunhanh
-pHnơihấpthu:Ruộtnon(kiềm,trungtính)và
dạdày(rấtacid)
-Suygan,suytim:
34

35. Xaûyrasaukhithuoácñöôïchaápthuvaøotuaànhoaøn
chungcuûacôtheå.
Döôïcphaåmthöôønghieändieänôû2daïng:
Daïngtöïdocoùkhaûnaêngphaùtsinhrahieäuöùng
döôïclyù.
Daïnggaénkeátñöôïcvaänchuyeånvaøphaânphoái
trongcôtheå.
35
B. SÖÏ PHAÂN PHOÁI DÖÔÏC PHAÅM

36. Trongheätuaànhoaøn,thuoáccoùtheåôûdöôùi2daïng:
Daïngtöïdotantronghuyeáttöông.
Daïnggaénkeátvôùicaùcthaønhphaàncuûamaùunhöproteinvaø
hoàngcaàu.
Trongmaùu,döôïcphaåmseõgaénkeátvôùicaùcproteintronghuyeát
töônghìnhthaønhmoätphöùchôïpdöôïcphaåm–proteintrong
huyeáttöông.
36
B. SÖÏ PHAÂN PHOÁI DÖÔÏC PHAÅM
I. SÖÏ PHAÂN BOÁ TRONG MAÙU –SÖÏ GAÉN KEÁT VÔÙI PROTEIN HUYEÁT TÖÔNG
DÖÔÏC PHAÅM + PROTEIN/ HUYEÁT TÖÔNG [THUOÁC-PROTEIN HUYEÁT TÖÔNG]
(Daïng töï do) (Daïng phöùc hôïp)

37. Tínhchaátcuûaphöùchôïpthuoác–proteinhuyeáttöông:
Khicoønôûdaïngphöùchôïpthìdöôïcphaåmkhoângsinhtaùc
ñoängdöôïclöïc,khoângbòchuyeånhoaùvaøñaøothaûi.
Ñöôïcxemlaømoättoångkhodöïtröõthuoáctrongcôtheå.
Giöõmoätchöùcnaêngñeämhieäuquaû,ñaûmbaûochosöïcaânbaèng
giöõalöôïngthuoácbògaénkeátvôùilöôïngdöôïcphaåmôûdaïngtöï
doñuûgaâytaùcduïngdöôïclöïc.
Coùsöïcaïnhtranhgiöõanhöõngthuoáccoùcuøngaùilöïcvôùimoät
loaïiproteinhuyeáttöông.
Khaûnaênghìnhthaønhphöùcchaátraátkeùmôûtreûsôsinh.
37
B. SÖÏ PHAÂN PHOÁI DÖÔÏC PHAÅM
I. SÖÏ PHAÂN BOÁ TRONG MAÙU –SÖÏ GAÉN KEÁT VÔÙI PROTEIN HUYEÁT TÖÔNG

38. Söïgaénkeátvaøoproteinhuyeáttöôngcuûathuoácñöôïcbieåuthò
baèngtyûleägaénkeátfhayfu.
flaøtyûleänoàngñoäthuoácgaénvaøoproteinhuyeáttöôngsovôùi
noàngñoäthuoáctoaønphaàn.
[Thuoácgaénvaøoproteinhuyeáttöông]
f=
[Thuoáctoaønphaàn]
fulaøtyûleänoàngñoäthuoáctöïdotronghuyeáttöôngsovôùinoàng
ñoäthuoáctoaønphaàn.
fu=1-f
38
B. SÖÏ PHAÂN PHOÁI DÖÔÏC PHAÅM
I. SÖÏ PHAÂN BOÁ TRONG MAÙU –SÖÏ GAÉN KEÁT VÔÙI PROTEIN HUYEÁT TÖÔNG

39. Caùcloaïiproteinhuyeáttöôngthamgiagaénkeát:
Albumin:chieám50-60%proteinhuyeáttöông.
Globulin.
α-1-glycoproteinacid.
Lipoprotein.
Tyûleägaénkeátthayñoåituøytheodöôïcphaåm.Ngöôøitaphaânloaïi:
Caùcthuoácgaénkeátmaïnh(>75%).
Caùcthuoácgaénkeáttrungbình(35%-<75%).
Caùcthuoácgaénkeátyeáu(<35%).
39
B. SÖÏ PHAÂN PHOÁI DÖÔÏC PHAÅM
I. SÖÏ PHAÂN BOÁ TRONG MAÙU –SÖÏ GAÉN KEÁT VÔÙI PROTEIN HUYEÁT TÖÔNG

40. II.1.ÑÒNHNGHÓA:
Laøquaùtrìnhphaânphoáithuoácvaøotrongtoaønboäcaùcmoâvaøcô
quan.Töøhuyeáttöông,thuoácvaøotrongcaùcmoâ:
Gaénvaøocaùcthuïtheåchuyeânbieät(Receptor)chotaùcñoängdöôïc
löïc.
Gaénvaøocaùcñieåmnhaän(Aceptor)ñeådöïtröõôûmoâ.
Gaénvaøocaùcenzymñeåbòchuyeånhoaù.
Taùcñoängdöôïclöïccuûathuoácchætheåhieänôûnhöõngmoâcoùchöùa
caùcthuïtheåchuyeânbieätñoáivôùithuoác.
40
B. SÖÏ PHAÂN PHOÁI DÖÔÏC PHAÅM
II. SÖÏ PHAÂN BOÁ VAØ TÍCH LUÛY TAÏI MOÂ

41. Moätsoáthuoáccoùaùilöïcvôùicaùcmoâcaoneânsaukhiphaânphoáivaøo
caùcmoâ,seõtíchluõyhaúntrongmoâ,ítñöôïcñaøothaûirakhoûicôtheå.
Phaànlôùnsöïtíchtuïnaøygaâytaùcduïngkhoângmongmuoán:
Aminoglycosidetaäptrungôûmoâthaänvaøtaitrong.
Tetracyclingaénvaøotoåchöùc
ñangcalcihoaùnhösuïn
tieáphôïp,raêngtreûem
gaâyñoåimaøuraêng.
41
B. SÖÏ PHAÂN PHOÁI DÖÔÏC PHAÅM
II. SÖÏ PHAÂN BOÁ VAØ TÍCH LUÛY TAÏI MOÂ

42. II.2.CAÙCYEÁUTOÁAÛNHHÖÔÛNGÑEÁNNOÀNGÑOÄTHUOÁCÔÛMOÂ
Söïtöôùimaùuôûcaùccôquanhaylöulöôïngmaùuñeánmoâ.
Ñaëctínhlyùhoaùcuûathuoác.
Khuynhñoänoàngñoä.
AÙilöïccuûathuoácñoáivôùiproteincuûamoâvaøproteincuûahuyeát
töông.
Moätsoátröôønghôïpbeänhlyù.
42
B. SÖÏ PHAÂN PHOÁI DÖÔÏC PHAÅM
II. SÖÏ PHAÂN BOÁ VAØ TÍCH LUÛY TAÏI MOÂ

43. II.3.THEÅTÍCHPHAÂNBOÁ(Vd:VolumeofDistribution)
Laøthoângsoáñaùnhgiaùchosöïphaânphoáithuoác.
Ñònhnghóa:Laøheäsoágiöõatoånglöôïngthuoácñöavaøocôtheå(lieàu
duøng)vaønoàngñoäthuoáctronghuyeáttöông(Cp).
Toånglöôïngthuoácñöavaøocôtheå
Vd=
Noàngñoäcuûathuoáctronghuyeáttöông
Lieàuduøng(mg)
Hay= (LhayL/Kg)
Cp(mg/L)
43
B. SÖÏ PHAÂN PHOÁI DÖÔÏC PHAÅM
II. SÖÏ PHAÂN BOÁ VAØ TÍCH LUÛY TAÏI MOÂ

44. II.3.THEÅTÍCHPHAÂNBOÁ(Vd:VolumeofDistribution)
Vdlaømoätgiaùtròbieåukieán,bieåuthòmoättheåtíchcaànphaûicoùñeå
toaønboälöôïngthuoácñöavaøocôtheåñöôïcphaânboáôûnoàngñoä
baèngnoàngñoätronghuyeáttöông.
Vd<1L/Kg:Thuoácítphaânboáôûmoâ,taäptrungôûhuyeáttöông
haydòchngoaïiteábaøo.
Vd>5L/Kg:Thuoácphaânboánhieàuôûmoâ.
Vdcaønglôùnchöùngtoûthuoáccaønggaénnhieàuvaøocaùcmoâ(nhöng
Vdkhoânggiuùpdöïñoaùnsöïtaäptrunggaénthuoácôûmoânaøo).
ThuoácôûhuyeáttöôngnhieàuthìVdcaøngnhoû.
44
B. SÖÏ PHAÂN PHOÁI DÖÔÏC PHAÅM
II. SÖÏ PHAÂN BOÁ VAØ TÍCH LUÛY TAÏI MOÂ

45. II.3.THEÅTÍCHPHAÂNBOÁ(Vd:VolumeofDistribution)
YÙnghóacuûatheåtíchphaânboá:
Vdbieåuthòchoñoägaénkeátcuûathuoácvôùiproteinhuyeáttöôug
caohaytrongcaùcmoâcao.Coùyùnghóaquantroïngvìsöïgaénkeát
cuûathuoácvôùiproteinhuyeáttöôngthìnhaïycaûmvôùicaùcthay
ñoåiveàbeänhlyùhôn.
TöøVdchotröôùc,coùtheåtínhñöôïclieàuthuoác(D)caànduøngñeå
ñaïtñeánmoätnoàngñoäthuoáctronghuyeáttöông(Cp)naøoñoù.
VdxCp
D=VdxCphoặcD=-------------
F
vớiF(%):sinhkhảdụngcủathuốcđượcđưavàongoàiđườngIV
45
B. SÖÏ PHAÂN PHOÁI DÖÔÏC PHAÅM
II. SÖÏ PHAÂN BOÁ VAØ TÍCH LUÛY TAÏI MOÂ

46. Saukhihaápthu,ñasoáthuoácñöôïcchuyeånhoaùthaønhnhöõng
chaátvoâhieäulöïcñeåthaûirangoaøicôtheå.
Haäuquaû:
Caùcchaátchuyeånhoaùthöôøngcoùtínhphaâncöïccao,íttan
tronglipidhôn,deãthaûitröøkhoûicôtheåhôn.
Moätsoáchaátphaûiquaquaùtrìnhchuyeånhoaùmôùitrôûthaønh
chaátcoùhoaïtlöïc;hoaëcthaønhnhöõngdaãnxuaátñoäctínhcao.
Chuyeånhoaùthuoácxaûyratrongtaátcaûcaùcloaïimoâtrongcô
theå.Ganñöôïcxemlaøcôquancoùvaitroøchínhtrongchuyeån
hoaù.Thaän,ruoät,laùch,naõo,phoåicuõnggiöõmoätvaitroønhaát
ñònh.
46
C. SÖÏ CHUYEÅN HOAÙ THUOÁC TRONG CÔ THEÅ

47. Thoângthöôøngsöïchuyeånhoaùtraûiqua2giaiñoaïn:
HAÁP THU CHUYEÅN HOAÙ ÑAØO THAÛI
Pha I Pha II
Thuoác 1 Lieân hôïp
Chaát chuyeån hoaù
coù hoaït tính thay ñoåiLieânhôïp
Thuoác 2
Chaátchuyeånhoaù
maáthoaïttính Lieân hôïp
Thuoác 3
Tan trong lipid Tan trong nöôùc
47
C. SÖÏ CHUYEÅN HOAÙ THUOÁC TRONG CÔ THEÅ

48. Moätdöôïcphaåmcoùtheåtraûiquanhieàuböôùcbieánñoåisinhhoïc.
48
C. SÖÏ CHUYEÅN HOAÙ THUOÁC TRONG CÔ THEÅ
Pha I
THUOÁC
DAÃN XUAÁT PHAÂN CÖÏC
PHÖÙC CHAÁT TAN /NÖÔÙC
PHAÛN ÖÙNG KHOÂNG LIEÂN HÔÏP:
p.ö. oxyhoùa, khöû, thuûy phaân
Cytochrome P
450
(mono-oxydase)
Pha II
Transferase
PHAÛN ÖÙNG LIEÂN HÔÏP:
acid glucuronic,
gluthathion, glycin,
sulfat

49. CaùcphaûnöùnggiaiñoaïnIhayphaûnöùngkhoânglieânhôïp.
CaùcphaûnöùngchínhcuûaphaIgoàm:
Phaûnöùngoxyhoaù:laøphaûnöùngraátthöôønggaëp,ñöôïcxuùc
taùcbôûicaùcphöùcchaáttaïobôûinhieàuenzymcuûamicrosome
gangoïilaømono-oxygenase.Enzymcuoáicuøngcuûaheäthoáng
laøCytochromP450seõhydroxylhoaùthuoác.
Phaûnöùngkhöû:khöûnhoùmnitro(chloramphenicol),azo
(prontosil),carbonyl(methadon)bôûicaùcenzym
nitroreductase,azoreductase,dehydrogenase.
Phaûnöùngthuûyphaân:thuûygiaûinhoùmester(aspirin,
procain),nhoùmamid(lidocain,indomethacin)bôûicaùc
enzymesterase,amidase.
49
C. SÖÏ CHUYEÅN HOAÙ THUOÁC TRONG CÔ THEÅ

50. ChukyøcytochromP450trongsöïoxyhoaùthuoác
50
1
P
450(Fe
3+
)RH -
P
450(Fe
3+
)
P
450(Fe
3+
)RH
-
RH
-
e
-
4
3
2
H
2O
RH -THUOÁC
R-OH
THUOÁC OXY HOAÙ
P
450(Fe
2+
)
e
-
O
2
NADP
+ NADPH
Flavoprotein (daïng khöû)Flavoprotein (daïng oxy hoaù)

51. CaùcphaûnöùnggiaiñoaïnIIhayphaûnöùnglieânhôïp.
Caùcphaûnöùngnaøytaïorachaátkeáthôïplaøsaûnphaåmlieânhôïpgiöõa
thuoácnguyeântraïngbanñaàuhaycaùcchaátchuyeånhoaùcuûathuoác
saugiaiñoaïn1vôùicaùcchaátnoäisinhtrongcôtheåtaïothaønhphöùc
deãhoaøtantrongnöôùc.
Thöôøngcaùcsaûnphaåmlieânhôïpnaøycoùtínhchaátlyùhoaùthayñoåi,
hoaïttínhdöôïclyùkhoângcoønhoaëcyeáuñinhieàu,ñöôïcñaøothaûi
nhanhchoùngquañöôøngtieåuhayñöôøngmaät.
Caùcchaátnoäisinhtrongcôtheåthöôøngthamgialieânhôïplaø:acid
glucuronic,glycin,glutamin,glutathion,sulfat,goácacetyl,goác
methyl,….
Caùcphaûnöùnglieânhôïpnaøycaànñöôïcxuùctaùclaøcaùctransferase
(coùtrongmicrosomhaydòchbaøotöôngcuûateábaøogan),caùcphaân
töûcoùtroïnglöôïngcao(Uridindiphosphat,S-acyl-coenzymA,3’-
phosphaadenosin5’-phosphosulfat).
51
C. SÖÏ CHUYEÅN HOAÙ THUOÁC TRONG CÔ THEÅ

52. CaùcphaûnöùnggiaiñoaïnIIhayphaûnöùnglieânhôïp.
PHAÛN
ÖÙNG
CHAÁT NOÄI SINHTRANSFERASE CÔ CHAÁT DÖÔÏC
PHAÅM
Glucuronid
hoùa
UDP-acid
Glucuronid
UDP-Glucuronyl
transferase
Phenol, alcol,
acid carboxylic
Morphin
Digoxin...
Acetyl hoùaAcetyl coenzym AN-acetyl
transferase
Caùcamin INH, dapson
sulfonamid
SulfathoùaPhosphoadenosyl
phosphosulfat
SulfotransferasePhenol, alcol,
amin voøng thôm
Adrenalin
NSAID
GlutathionGlutathion Glutathione-S-
transferase
Epoxid, nhoùm
nitô
hydroxylamin
Paracetamol
Glycin hoùaGlycin Acyl-CoA Acyl-CoA cuûa
acid carboxylic
Acid salicylic
a.nicotinic
Methyl hoùaS-adenosyl
methionin
methyl
transferase
Catecholamin
Phenol, amin
Levodopa
morphin
52

53. 53
THUOÁC
KHOÂNG
HOAÏT TÍNH
THUOÁC COÙ
HOAÏT TÍNH
CHAÁT CHUYEÅN HOAÙ
COÙ HOAÏT TÍNH
CHAÁT ÑOÄC
Imipramin Desmethylimipramin
Amitriptylin Nortriptylin
Diazepam nordiazepam oxazepam
Morphin Morphin-6-Glucuronid
Procaiamid N-acetyl procaiamid
Iproniazid Isoniazid
Cortison Hydrocortison
Prednison Prednisolon
Chloral hydrat Trichloroethanol
Enalapril Enalaprilat
Halothan Acid trifluoroacetic
Sulfonamid Daãnxuaátacetyl hoaù
Primaquin 5-hydroxy primaquin
Paracetamol N-acetyl-benzoquinoneimin
KEÁT QUAÛ CUÛA SÖÏ CHUYEÅN HOAÙ THUOÁC

54. 54
KEÁT QUAÛ CUÛA SÖÏ CHUYEÅN HOAÙ THUOÁC
Chuyeån hoaù cuûa vitamin D3 (cholecalciferol)

55. Caùcyeáutoáaûnhhöôûngñeánsöïchuyeånhoaùthuoác:
Caùcyeáutoáditruyeàn.
Tuoåitaùc.
Giôùitính.
Nhòpsinhhoïc.
Ñöôøngsöûduïng.
Lieàuduøng.
Tìnhtraïngbeänhlyù.
Yeáutoásinhhoïc:
Söïcaûmöùngmen.
Söïöùccheámen
55
C. SÖÏ CHUYEÅN HOAÙ THUOÁC TRONG CÔ THEÅ

56. 56
Kyù hieäu: e= Heä thoáng enzyme bình thöôøng
E= Heä thoáng enzyme bò caûm öùng
= Chaát coù hoaït tính
= Chaát khoâng coù hoaït tính
Coù 2 tröôøng hôïp xaûy ra:
e
Thuoác B
E
Thuoác A Hoaït tính A
e
Thuoác B
E
Thuoác A Hoaït tính A
C. SÖÏ CHUYEÅN HOAÙ THUOÁC: CAÛM ÖÙNG ENZYM

57. 57
C. SÖÏ CHUYEÅN HOAÙ THUOÁC: ÖÙC CHEÁ ENZYM
Kyù hieäu: e= Heä thoáng enzyme bình thöôøng
E= Heä thoáng enzyme bò öùc cheá
= Chaát coù hoaït tính
= Chaát khoâng coù hoaït tính
Coù 2 tröôøng hôïp xaûy ra:
e
Thuoác B
E
Thuoác A Hoaït tính A
e
Thuoác B
E
Thuoác A Hoaït tính A

58. Chaátgaâycaûmöùng Thuoácchòutaùcduïngcaûmöùng
(giataêngchuyeånhoaù, giaûmtaùcduïng)
Phenobarbital vaø
caùcbarbituratkhaùc
Barbiturat, chloramphenicol, clopromazin, cortisol,
thuoácchoángñoângloaïicoumarin, digitoxin, estradiol,
phenylbutazon, phenytoin, quinin, Testosteron.
Phenylbutazon Aminopyrin, cortison, digitoxin
Phenytoin Cortisol, dexamethason, digitoin, theophyllin
Rifampin Thuoác choáng ñoâng loaïi coumarin, digitoxin,
glucocorticoid, methadon, metoprolol, thuoác vieân
uoáng ngöøa thai, prednisol, propranolol, quinin.
58
C. SÖÏ CHUYEÅN HOAÙ THUOÁC TRONG CÔ THEÅ

59. Chaátöùccheá Thuoác chòu taùc duïng öùc cheá
(giaûm chuyeån hoaù, taêng taùc duïng vaø ñoäc tính)
Allopurinol, INH
Chloramphenicol
Cimetidin
Dicoumarol
Disulfiram
Ketoconazol
Antipyrin, dicoumarol, tolbutamid
Clodiazepoxid, diazepam, warfarin
Phenytoin
Antipyrin, ethanol, phenytoin, warfarin
Cycloporin, astemizol, terfenadin
59
C. SÖÏ CHUYEÅN HOAÙ THUOÁC TRONG CÔ THEÅ

60. Ñasoáthuoácñöôïcthaûitröødöôùidaïngbieánñoåi.Moätsoáchaátcoùtheå
baøitieátôûdaïngkhoângñoåiquathaänhayruoät.
Cuøngmoätdöôïcphaåmcoùtheåñöôïcchuyeånhoaùvaøbaøitieátôûnhieàu
daïngkhaùcnhau.
Thuoácñöôïcñaøothaûichuûyeáuquathaän,ruoät,da,phoåivaøcaùctuyeán
(moàhoâi,söûa,nöôùcboït,....).
Tuøyñaëctínhlyùhoaù,thuoácñöôïcthaûitröøtheonhöõngcaùchkhaùc
nhau:
Nhöõngchaáttantrongnöôùcthöôøngñöôïcñaøothaûitheoñöôøngtieåu.
Nhöõngchaátkhoùtanseõñöôïcñaøothaûitheophaân.
Nhöõngchaátdeãbayhôiseõñöôïcthaûiquañöôøngphoåi.
60
D. SÖÏ ÑAØO THAÛI DÖÔÏC PHAÅM

61. Vaäntoáccuûasöïbaøitieátthuoácphuïthuoäcvaøo2yeáutoá:
Ñoägaénkeátcuûathuoáctronghuyeáttöông.
Ñoähaápthuthuoácvaøocaùcmoâ.
Vaäntoácnaøyñöôïcxaùcñònhbaèngthôøigianbaùnhuûy(t
1/2)vaø
heäsoáthanhthaûi(clearance)cuûathuoác
61
D. SÖÏ ÑAØO THAÛI DÖÔÏC PHAÅM

62. 62
D. SÖÏ ÑAØO THAÛI DÖÔÏC PHAÅM
SÔ ÑOÀ PHAÂN PHOÁI VAØ ÑAØO THAÛI THUOÁC

63. SỰBAØITIEÁTQUATHAÄN:
Söïthaûitröøthuoácquathaänphuïthuoäc
vaøo3côcheá:
Söïloïcquaquaûncaàuthaän.
Söïtaùihaápthuôûtieåuquaûnthaän.
Söïbaøitieátchuûñoängquabieåumoâoáng
thaän.
63
D. SÖÏ ÑAØO THAÛI DÖÔÏC PHAÅM

64. Thải trừ qua thận
64

65. Thải trừ thuốc qua thận
•Lọc ở cầu thận:
–Dạng tự do, không liên kết
–Tan trong nước
–Trọng lượng phân tử nhỏ
•Tái hấp thu ở ống lượn gần:
–Khuyếch tán thụ động
–Tan trong lipid
–Không ion hóa
•Bài tiết ở ống thận:
–Vận chuyển chủ động, cần năng
lượng, cần chất mang cạnh tranh
thải trừ

68. SÖÏTHAÛITRÖØQUAÑÖÔØNGTIEÂUHOAÙ:
Nhöõngchaátkhoângñöôïchaápthuquaruoätseõñöôïcñaøothaûiqua
ñöôøngnaøy.
Maätñoùngvaitroøquantroïngtrongsöïthaûitröønaøy:
Saukhichuyeånhoaùôûgan,thuoácseõvaøomaätnhôøcôcheávaän
chuyeånchuûñoänghaynhôøgaénvaøocaùcthaønhphaàncuûamaät,sau
ñoùñoåvaøoruoät,chuyeånhoaùmaáttaùcduïngvaøñaøothaûirangoaøi.
Moätsoáchaátñöôïctaùihaápthulaïiquanieâmmaïcruoät(thöôøngôû
daïnglieânhôïpglucuronic,khiñeánruoätbòβ-glucuronidasethuûy
giaûitrôûlaïidaïngkhoângphaâncöïc,khoùtan),seõvaøoganquatónh
maïchcöûa.Tieántrìnhnaøyñöôïcgoïilaøchutrìnhganruoät.
68
D. SÖÏ ÑAØO THAÛI DÖÔÏC PHAÅM

69. SÖÏTHAÛITRÖØQUAMAÄT:
69
Gan
MaätTónh maïch cöûa
Ruoät
Ruoät giaø
Heä tuaàn hoaøn
Chu trình gan ruoät
cuûa thuoác
D. SÖÏ ÑAØO THAÛI DÖÔÏC PHAÅM

70. 70

71. SÖÏTHAÛITRÖØQUAPHOÅI.
CAÙCÑÖÔØNGÑAØOTHAÛIKHAÙC:
Quasöõameï:
Thuoácquabieåumoâcuûatuyeánvuùcuõngtheonguyeântaéc
chungcuûasöïkhuyeáchtaùnthuoácquamaøngsinhchaát.
Nhöõngthuoáctanmaïnhtronglipidcoøncoùtheågaénvaøo
proteincuûasöõa.
Caùcchaátthaûitröøquasöõanhö:röôïu,kimloaïinaëng,ureâ,
quinin,primaquin,morphin,nicotin,atropin,heroin,
strychnin,chloramphenicol,caùctetracyclin,erythromycin,
INH, phenobarbital,benzodiazepin,aspirin,
indomethacin,cafein,......
71
D. SÖÏ ÑAØO THAÛI DÖÔÏC PHAÅM

72. CAÙCÑÖÔØNGÑAØOTHAÛIKHAÙC:
Nöôùcboït:caùciodur,bromur,salicylat,acetaminophen,
alkaloid(nhömorphin,digoxin),kimloaïinaëng(chì,thuûy
ngaân,bismut).
Quamoàhoâi:Iodur,bromur,kimloaïinaëng,asen,quinin,
longnaõo,tinhdaàuthaûomoäc.
Caùcñöôøngkhaùc:
Nieâmmaïcmaét,muõi:sulfamid,rifampin,...
Dasöøng,loângtoùc:asen.
Nhauthai:caùcthuoácchoángungthö,dicoumarol,barbiturat,
sulfamid,thuoáckhaùngnaám,vitamin(A,D,K),morphin,
reserpin,caùcthuoácmeâtheåkhí,digitalis,...
72
D. SÖÏ ÑAØO THAÛI DÖÔÏC PHAÅM

73. ÑÒNHNGHÓA:
Thôøigianbaùnthaûilaøthôøigiancaànthieátñeånoàngñoäthuoáctrong
huyeáttöônggiaûmñimoätnöûatronggiaiñoaïnthaûitröøhoaëclaøthôøi
giancaànñeåmoätnöûalöôïngthuoácñöôïcñaøothaûirakhoûicôtheå.
Khaùinieämt1/2coùtheåñöôïcbieåuthòtheo2nghóa:
t
1/2αhayt
1/2haápthu:NeáuthuoácñöôïcñöabaèngñöôøngIVhay
IMthìphanaøykhoângcoùhoaëckhoângñaùngkeå.
t
1/2βhayt
1/2baøixuaát:coøngoïilaøthôøigianbaùnthaûi,thöôøng
ñöôïcduøngtrongthöïchaønhñieàutrò.
73
D. SÖÏ ÑAØO THAÛI DÖÔÏC PHAÅM
1. Thôøi gian baùn thaûi (Half-life, t
1/2)

74. 74
Cô quan ñöôïc töôùi maùu nhieàu:
Tim, thaän, gan, naõo, phoåi
Cô quan ñöôïc töôùi maùu ít:
Moâ môû, da, cô
Huyeát
töông
Mô hình một gian
C (mg/L)
t
Cmax
tmax
K
THUOÁC
Söï bieán ñoåi Cp khoâng theo ñöôøng tónh maïch
: pha haáp thu. : pha thaûi tröø
K: hằng sốtốc độthải trừ
D. SÖÏ ÑAØO THAÛI DÖÔÏC PHAÅM
1. Thôøi gian baùn thaûi (Half-life, t
1/2)
Gian II Gian I Gian III

75. 75
D. SÖÏ ÑAØO THAÛI DÖÔÏC PHAÅM
1. Thôøi gian baùn thaûi (Half-life, t
1/2)
50
10
1
5
0 2 4 6 8 10 12 14 16
50%
25%
12,5%
3,13%
0,78%
1,56%
6,25%
100
lnC
t(h)
B
t (h)
0 2 4 6 8 10 12 14 16
100
50%
25%
12,5%
6,25%
C (mg/L)
80
60
40
20
0
A
Ñöôøng bieãu dieãn Cp cuûa thuoác theo ñöôøng IV
(A: Theo tyû leä thöôøng; B: Theo thang baùn logarithm).
Töø2möùc100vaø50,coùttöôngöùnglaø0vaø2,nhövaäyt
1/2=2.
Töø2möùc50vaø25,coùttöôngöùnglaø2vaø4,nhövaäyt
1/2=2.
t
1/2khoângphuïthuoäcvaøonoàngñoäthuoáctrongmaùu.

76. YÙNGHÓA:
Thôøigianbaùnthaûiñöôïcduøngñeåxaùc
ñònhnhòp(soálaàn)söûduïngthuoáchay
khoaûngcaùchgiöõacaùclaànduøng
thuoác.Ñaâylaøthoângsoádöôïcñoäng
hoïcñöôïcbieátñeánvaøsöûduïngnhieàu
nhaát.
Thuoácñöôïccoilaøñaøothaûihoaøn
toaønrakhoûicôtheåsau7xt
1/2.
Soálaànt
1/2Löôïng thuoác ñöôïc
thaûi tröø (%)
1 50
2 75
3 88
4 94
5 97
6 98
7 99
76
D. SÖÏ ÑAØO THAÛI DÖÔÏC PHAÅM
1. Thôøi gian baùn thaûi (Half-life, t
1/2)

77. YÙNGHÓA:Nhövaäy
Caàn4laànt
1/2ñeåkhoaûng95%thuoácbòloaïitröørakhoûicôtheå.
Neáuthôøigianbaùnthaûingaén,t
1/2<6h:Neáuthuoácítñoäc,coùtheåcho
lieàucaoñeåkeùodaøinoàngñoähöõuhieäutronghuyeáttöông.Tröôønghôïp
khoângchoñöôïclieàucaothìtruyeàntónhmaïchlieântuïchoaëcsöûduïng
daïngbaøocheágiaûiphoùnghoaïtchaátchaäm.
Neáut
1/2=6-24h:thöôøngduønglieàuthuoácvôùikhoaûngcaùchñuùngbaèng
t
1/2.
Neáut
1/2>24h:duønglieàuduynhaát1laànmoãingaøy.
77
D. SÖÏ ÑAØO THAÛI DÖÔÏC PHAÅM
1. Thôøi gian baùn thaûi (Half-life, t
1/2)

78. ÑÒNHNGHÓA:
CLbieåuthòkhaûnaêngcuûamoätcôquannaøoñoùcuûacôtheå(thöôønglaø
ganvaøthaän)loïcsaïchthuoácrakhoûihuyeáttöôngkhimaùutuaànhoaøn
quacôquanñoù.
CLñöôïctínhbaèngml/phuùt,laøsoámlhuyeáttöôngñöôïcmoätcôquan
loïcsaïchthuoáctrongthôøigian1phuùt.
ν
CL= (ml/min)
Cp
Vôùi:νlaøtoácñoäbaøixuaátcuûathuoácquacôquan(gan,thaän,..)(mg/min).
Cplaønoàngñoäthuoáctronghuyeáttöông(mg/l).
78
D. SÖÏ ÑAØO THAÛI DÖÔÏC PHAÅM
2. Heä soá thanh loïc (Clearance, CL)

79. ÑÒNH NGHÓA:
CL coøn ñöôïc tính theo coâng thöùc:
F.D
CL =
AUC
o
∞
Thoâng thöôøng:
CL
TOAØN BOÄ = CL
THAÄN+ CL
GAN+ CL
CÔ QUAN KHAÙC≈CL
THAÄN + CL
GAN
CL cuûa moät thuoác khi qua moät cô quan coøn tuøy thuoäc vaøo löu löôïng
maùu [Q] vaø heä soá ly trích [ER] ôû cô quan ñoù.
C
i-C
o
CL = Q x ER hay CL =
C
i
79
D. SÖÏ ÑAØO THAÛI DÖÔÏC PHAÅM
2. Heä soá thanh loïc (Clearance, CL)
Vôùi:
C
i: noàng ñoä thuoác khi vaøo cô quan.
C
o: noàng ñoä thuoác khi ra khoûi cô quan.

80. YÙNGHÓACUÛACLEARANCE:
CLraátcoùíchchodöôïcñoänghoïclaâmsaøng.TöøCL,coùtheåtínhñöôïc
toácñoäñöathuoácvaøocôtheå,lieàuduøng,toácñoäñaøothaûithuoác,....
Tínhñöôïctoácñoäñaøothaûithuoácrakhoûicôtheå(ν):
ν=CLxCp(mg/phuùt)
TöøCss([C]steady-state),tínhñöôïctoácñoätruyeàn(Vt):
Vt=CLxCss(mg/ml)
Lieàuduytrì(D)ñöôïctínhtheocoângthöùc:
CLxCssxt
D= Vôùit:Khoaûngcaùchgiöõacaùclieàu.
F
0.693xVd
Söïlieânquangiöõat1/2vaøCL,Vd:t
1/2=
CL
80
D. SÖÏ ÑAØO THAÛI DÖÔÏC PHAÅM
2. Heä soá thanh loïc (Clearance, CL)

81. 81
D. SÖÏ ÑAØO THAÛI DÖÔÏC PHAÅM
3. Moái lieân quan giöõa soá laàn cho thuoác vaø Cmax, Cmin, vaø Css
Ñöôøng tieâm Ñöôøng uoáng

82. Câu hỏi lượng giá
Khuếch tán thụ động có các đặc điểm sau
đây, TRỪ:
A.Bão hòa
B.Không cần năng lượng
C.Không đặc hiệu
D.Không cạnh tranh
E.Phụ thuộc vào pH
82

83. Quá trình vận chuyển tích cực của một chất
qua màng sinh học có các đặc điểm sau,
TRỪ:
A.Có thể bão hòa
B.Đặc hiệu
C.Cần năng lượng
D.Cạnh tranh
E.Phụ thuộc vào pH
83

84. Đường tiêm truyền tĩnh mạch có ưu điểm
hơn đường tiêm bắp, TRỪ:
A.Ít rủi ro hơn
B.Tạo ra đáp ứng nhanh hơn
C.Có thể đưa được lượng lớn dung dịch
thuốc vào cơ thể
D.Áp dụng với những thuốc bị hoại tử khi
tiêm bắp
E.Ưu tiên dùng khi cấp cứu
84

85. Phát biểu nào sau đây không đúng với đặc
điểm của hàng rào máu não?
A.Được cấu tạo bởi lớp tế bào nội mô xếp
khít nhau
B.Cho phép các thuốc thân lipid thấm qua
C.Tưới máu cao
D.Diện tích tiếp xúc nhỏ
E.Có một số chất mang để vận chuyển
thuốc từ máu vào não
85

86. Liên kết thuốc-protein có đặc điểm sau đây,
TRỪ:
A.Chủ yếu liên kết với albumin
B.Thường thuận nghịch
C.Có tính đặc hiệu
D.Có tính cạnh tranh liên kết
E.Dạng liên kết không có tác dụng
86

87. Phản ứng liên hợp thường xảy ra nhất đối
với thuốc và các chất chuyển hóa của
chúng là:
A.Liên hợp với acid glucoronic
B.Liên hợp với glutathion
C.Acetyl hoá
D.Metyl hoá
E.Este hoá
87

88. Isoenzyme nào sau đây trong họ CYP450
tham gia vào quá trình chuyển hóa nhiều
thuốc nhất và có liên quan đến một số
tương tác thuốc nguy hiểm?
A.CYP2A19
B.CYP2C9
C.CYP2E1
D.CYP1A2
E.CYP3A4
88

89. Mức lọc cầu thận của một thuốc bị ảnh
hưởng bởi:
A.Độ hòa tan của thuốc trong lipid
B.Liên kết với protein huyết tương
C.Mức độ ion hóa của thuốc
D.Tốc độ bài tiết ở ống thận
E.pH nước tiểu
89

90. Phát biểu nào sau đâu đúng về hiện tượng
cảm ứng enzym?
A.Làm giảm chuyển hoá của thuốc dùng cùng
B.Xuất hiện sớm và ngắn sau khi ngừng chất gây cảm ứng
C.Xuất hiện chậm và ngắn sau khi ngừng chất gây cảm ứng
D.Xuất hiện sớm và kéo dài sau khi ngừng chất gây cảm ứng
E.Xuất hiện chậm và kéo dài sau khi ngừng chất gây cảm ứng
90