CẬN LÂM SÀNG TRONG BỆNH LÝ ĐÁI
THÁO ĐƯỜNG VÀ CA LÂM SÀNG
BSCK2Nguyễn Thị Diễm Ngọc
Bộ môn Nội tiết –Đại học Y Dược TPHCM
Mục tiêu
Hiểu và đưa ra chỉ định các xét nghiệm trong chẩn đoán đái tháo đường và
quản lý đái tháo đường.
Biết áp dụng các phương pháp tầm soát các biến chứng mạn quan trọng của
đái tháo đường.
CA LÂM SÀNG 1
BN nam 31 tuổi, thiết kế đồ họa
•Chưatừngcóbệnhlýmạntính.Cáclầnkhámsứckhỏetrước
đâybiếtcórốiloạnmỡmáuvàtăngmengan.
•KhámsứckhỏecơquanlầnnàytạiBVĐHYDcókếtquảxét
nghiệmđườnghuyếtcaonênđượcBStổngquátđềnghịđi
khámnộitiết.
•Ănuốngngoàinhiều,haytiệctùng.Khôngtậpthểdục
•Giađình:baruộtbịĐTĐ
Hành chánh –Bệnh sử –Tiền căn
BN tỉnh, tiếp xúc tốt
•M 84 l/p
•NT 16 l/p đều êm
•HA 120/70 mmHg
•CN 84 kg CC 171 cm
Có dấu gai đen vùng gáy, nách
Tim đều –Phổi không ran –Bụng mềm, gan lách không sờ chạm
Chưa ghi nhận bất thường khác
Khám lâm sàng
XN đã làm mang tới (thực hiện khi nhịn đói đủ 8 giờ)
-Glucose 146 mg/dl
-Creatinine 0,67 mg/dL eGFR 89 ml/ph/1,73m2
-AST 53 U/L ALT 69 U/L
-Cholesterol TP 5,76 mmol/L
-LDL 4,06 mmol/L
-HDL 0,95 mmol/L
-Triglycetride 5,7 mmol/L
Các xét nghiệm khác trong giới hạn bình thường
Thảo luận
Đề nghị cận lâm sàng gì để chẩn đoán?
Đề nghị cận lâm sàng gì để đánh giá biến chứng và bắt
đầu điều trị (ngoại trú)?
Xét nghiệm chẩn đoán
Đường huyết đói lần 2: 137 mg/dl
Chẩn đoán: Đái tháo đường típ 1 –Rối loạn lipid máu –
Tăng men gan
Câu hỏi:
1.Mục tiêu điều trị bệnh nhân này như thế nào?
2.Hướng dẫn theo dõi đường huyết cá nhân tại nhà?
XÉT NGHIỆM TẦM SOÁT BIẾN CHỨNG
ĐÁI THÁO ĐƯỜNG
Các biến chứng mạn của bệnh ĐTĐ
Mạch máu nhỏ
Bệnh mắt
Bệnh võng mạc (không tăng sinh/tăng sinh)
Phù hoàng điểm
Bệnh thần kinh
Cảm giác và vận động
(bệnh đơn dây/đa dây thần kinh)
Thực vật
Bệnh thận
Phỏng theo Harrison's Principles of Internal Medicine,18th Edition
Mạch máu lớn
Bệnh mạch vành
Bệnh động mạch ngoại biên
Bệnh mạch máu não
Khác
Biến chứng da
Nhiễm trùng
Đục thủy tinh thể
Tăng nhãn áp
Bệnh nha chu
Giảm thính lực
CA LÂM SÀNG 2
BN nam 45 tuổi, thợ xây ở huyện Duyên Hải –Trà Vinh
•Khoảng1nămnaybắtđầuthấysụtcân(8kg/6thánggần
nhất),mắtnhìnmờ,haytêtaychân,tiểunhiều,tiểuđêm,
thỉnhthoảngthấynướctiểucóbọt,thấykiếnbuđến
khámngoạitrú
•Chưatừngcóbệnhlýmạntínhhayđikhámsứckhỏegì
trướcđây.
•Ănuốngthoảimáitheonhucầu,laođộngnặngnênkhông
tậpthểdục
•Giađình:2ngườichịbịĐTĐtíp2
Hành chánh –Bệnh sử –Tiền căn
BN tỉnh, tiếp xúc tốt
•M 80 l/p
•NT 16 l/p đều êm
•HA 160/80 mmHg
•CN 54 kg CC 162 cm
Da khô, không dấu mất nước khác
Tim đều –Phổi không ran –Bụng mềm, gan lách không sờ chạm
Khám bàn chân:
•Mạch mu chân, chày sau rõ 2 bên
•Không dấu thiểu dưỡng bàn chân
•Khám cảm giác nông, sâu 2 chân bình thường
Khám lâm sàng
Tóm tắt vấn đề
•Hội chứng tăng đường huyết
•Tiểu bọt
•Nhìn mờ
•Tê tay chân
•Tăng huyết áp
•Tiền căn gia đình có 2 chị bị ĐTĐ típ 2
Khả năng cao mắc đái tháo đường típ 2 thực sự
Thảo luận
Đề nghị cận lâm sàng gì để chẩn đoán?
Đề nghị cận lâm sàng gì để đánh giá biến chứng và bắt
đầu điều trị (ngoại trú)?
Xét nghiệm chẩn đoán
-Hội chứng tăng đường huyết
-Đường huyết bất kỳ ( 354 mg/dl)
Câu hỏi:
1.Có chỉ định nhập viện không?
2.Khi nào thực hiện xét nghiệm ceton máu? Ceton nước tiểu?
Ca này cần làm không?
XN đánh giá biến chứng và bắt đầu điều trị
-HbA1c 11,6 %
-Creatinine 1,23 mg/dL eGFR 49 ml/ph/1,73m2
-AST 23 U/L ALT 19 U/L
-Cholesterol TP 5,32 mmol/L
-LDL 3,6 mmol/L
-HDL 0,95 mmol/L
-Triglycetride 2,7 mmol/L
-ACR 44 mg/g
-Chụp hình đáy mắt: chưa ghi nhận bất thường
Chẩn đoán
Đái tháo đường típ 2 mới phát hiện –Tăng huyết áp –Rối
loạn lipid máu –TD bệnh thận mạn
Câu hỏi: Tiếp tục chẩn đoán và theo dõi bệnh thận mạn như
thế nào?
Sau 3 tháng điều trị
-Điều trị: Insulin nền + thuốc viên (SU và metformin)
-Đường huyết đói 187 mg/dl HbA1c 8,9%
-Creatinin 0,96 mg/dL eGFR 61 ml/ph/1,73m2
-ACR 23 mg/g
Câu hỏi: Chẩn đoán xác định vấn đề bệnh thận mạn như thế
nào?