Emotional intelligence in Marathi

Emotional intelligence in Marathi

1. •
आपणमैितणीसोबतएक

डेसचे पदशरनपहावयास

िनघालातआपलयामैितणीनेदगारबघूननमाज

पढणयाचीइचछावककेली
.
आपणिहदूधमारतजनम

घेतलेलयाकुटुंबातीलआहात
.
•
तुमचीआईिनतयनेमानेदेवाचीपूजाकरते
.
आज

तुमचीपरीकाआहे
,
परीकेलािनघणयासथोडावेळा
झाला.
तुमहीदेवाचापसादघेऊननंतरचपरीकेस

जावेअशीआईबजावते
.
•
तुमहीहोणाऱयापतीलाभेटावयासिनघालया

भेटणयाचीवेळहीठरली
.
घाईततुमचामोबाईलघरी
िवसरलया,
िततकयात वाटेतविडलांनीआईचया

औषधाची िपशवीघरीनेणयास िदली
.

2. Emotional and social
intelligence

भाविनक बुिधदमता

3. Emotional intelligence
भाविनकबुिदमता
•‘Emotional intelligence refers to the capacity for
recognizing our own feelings and those of other
for motivating ourselves , and for managing
emotions well in ourselves and in our
relationship’. –Danniel Goleman
•
हीएकअशीकमताआहेिक
,
जयायोगेआपणास

सवतःचयाभावनांनीतसेचइतरांचयाभावनांची

ओळखपटते
,
िकजयायोगेआपलयाभावनांचेव

इतरांशीअसलेलयासंबंधाचेयोगयववसथापन

करणयासाठीपेरणािमळते
.

4. Emotional intelligence
भाविनकबुिदमता
•Emotional intelligence is type of social intelligence
that involve the ability to monitor your own and
others emotions , to discriminate between these
emotions and use information effectively to guide
your thinking and actions. -Dilip Singh’
•
िदलीपिसगभाविनकबुिदमतेलाएककमतामानतात
,
ही

अशीकमताआहेिक
,
जयाचयादारासवतःचयावइतराचया

भावनांचेिनयमनकरतायेते
,
तयाभावनामधीलफरक

ओळखतायेतो
,
तसेचसवतःचयाभावनांनाविवचारपिकयेला

वकृतीनामागरदशरनकरणयासाठीिमळालेलयामािहतीचा

उपयोगकरतायेतो
.

5. Factor of Emotional intelligence

भाविनकबुिदमतेचेघटक

6. १
-
आतमपचीतीिकवा सव
-
जाणीव
: Self awareness
•
वकीलायशसवीजीवनजगायचेअसेलतरतयालासवतःचीओळख

वहायलाहवी
•
भावनाचीजाणीविकवा ओळख
: Emotional awareness
एखादा

चेतकपािहलयानंतरआपलयामनातकोणतया भावनािनमारण

होतात
?
•
भावनेचीतीवतािकतीअसते
?
•
हाभावनेमुळे वतरनातिकतीबदलहोतो
?

वरीलबाबीचेयथाथरजानहोणेआवशयकआहे
.

बागेमधयेएखादेसुंदरगुलाबाचेफुलबिघतले

तयावेळीतुमचयामनात

कोणतयाभावनािनमारणहोईल
?

7. •
अचूकआतमपरीकण
:accurate self assesment
एखादी

भावनािनमारणझालीअसताितचीतीवता िकतीअसते
,

एखादीभावनािनमारणझालयावरआपलयामनातकोणते

िवचारयेतात
,
आपलयामनामधयेनेमके कोणतेमानिसकव

शारीिरकबदलहोतात
,
आपणभावनाकशीवककरतो
,
कशीवकवहावयासहवीअसतेयाचेअचूकआतमपरीकण

करतायेणेआवशयकआहे

8. •
आतमिवशास
:self confidence
मनामधयेिनमारण

होणाऱयािविवधभावनांनाओळखतायेणे
,
तयाचेववसथापन

करतायेणे
,
िनयंतणकरतायेणेिकवातयायोगयरीतीनेवक

करतायेणेयासवरबाबीसाठीवकीकडेआतमिवशास

असावयासहवा
.
•
एखादाभावनेचयाआहारीनजाणेिकवाएखादीभावना

िनमारणझालीतरआपलयाहातूनएखादेअपकृतयघडले

महणून तीभावनादडपूनटाकणेहेआतमिवशासाचेलकण
नवहे.
तरसवतःचयाभावनांचीओळखहोणे
,
तयाचेिवशेषण

करणेवतयाअतयंतसंयिमतिरतयासमाजमानयवतरनातून

वककरतायेणेहेवकीचयाआतमिवशासाचे लकणहोय

9. २
:
आतमिनयमन
Self Regulation
•
पतयेकवकीमधयेिविवधपसंगीिविवधभावनािनमारणहोते
.
परंतु

तयाचेिनयमनकरतायेणे आवशयकअसते
•आतमिनयंतण : self control
मानवीमनामधयेिनमारणहोणाऱया

भावनासमाजमानयवतरनातवकहोणेअपेिकतअसते

उदा
:
भूकलागलीकीअनखावसेवाटतेहीभावनािनयंिततकरता

आलीपािहजे
•
िवशासाहरता
:trust worthiness
सवतःचेवतरनकरतानाते

आपलयावरसमाजानेिकवाइतरानेटाकलेलयािवशासासपातअसले

पािहजे
.
तयासाठीपसंगीसवतःचयाइचछेलािकवाभावनेलामुरड

घातलीपािहजे
•
जबाबदारीचीजाणीव
: awareness of responsibility
आपण

कोणआहोत
,
आपलयाजबाबदाऱयाकोणतयाआहेत
,
हीजाणीवअसणे

हादेखीलआतमिनयमनाचाभागआहे

10. •
अनुकूलनकमता
: adaptability
िनसगारमधयेहोणाऱया

बदलाशीजुळवूनघेणयाचीपतयेकजीवाचीधडपडअसते
,
तसेचवकीमहणूनसमाजातवावरतअसतानासामाजातील

होणाऱयाबदलांनाजुळवून घेणयाची कमताअसणेआवशयक

असते
•नवोपकमशीलता:innovativeness
समाजामधये

िविवधपकारचया पिरवतरनाबरोबरचकाहीनवीनसंकलपना
,
नवीनिवचारपवाह
,
नवीनमािहतीयेतअसते
.
या

नवीनतेला सामोरेजाणयाचीिकवासवागताचीतयारी

असणेआवशयकअसते

11. 3:
पेरणा
Motivation
•
वकीलावतरनकरायलापवृतकरणारीशकीमहणजेपेरणा
होय.
•
संपादनउजार
:achievement drive
अभावातूनगरजिनमारण

होतेगरजेतूनगरजपूणरकरणयाचीतीवइचछािनमारणहोतेव

तयानुसारगरजपुतीसाठीपयतकेलेजाते
•
बांिधलकी
:commitment
आपणजयासमूहातराहतो
,
तया

समाजातीलसुखदुख
:
शी आपणसमरसहोणेअपेिकतअसत
ेे,
समाजाचयाकाहीपरंपरा
,धयेय,मुलये,
विनषाअसतात

तयाचयाशीसमाजाचाएकघटक महणूनबांिधलकीअसते
•
पुढाकारवपयारपता
:initiation and optimism
आपणासपुढे

जायचेअसेलतरपतयेक कामातपुढाकारघयायलापाहीजेजया

जयावेळीसंधीिमळेलतयावेळीतयासंधीचाउपयोगकरन

घेतलापािहजे

12. 4 :
समानाभूती
Empathy
•
लोकांचयासुखदुख
:
तसहभागीवहायचेअसेलतरतयांचयासुखादुख
:
ची

सथानेवकारणेमािहतअसणेआवशयकआहे
,
वकीलाकोणतया

पसंगानेआनंदहोतेतसाचपसंगआपलयावरआलयावरतयावेळी

आपलयामनातनेमकीकोणतीभावनािनमारणहोते
?
शेजारचया

वाकीसारखीभावनाआपलयाहीमनात िनमारणहोणे अपेिकतआहे
,

यालाचआपणसमानुभूती
(
समान
+अनुभूती)
असेमहणतो
•
इतरांचेआकलन
:understanding others
सवतःचीओळख

असणेिजतके गरजेचेअसतेिततकेचदुसऱयालाओळखणेआवशयक

असते
.
एखादाघटनेमुळे जरआपलयाआसपासचयालोकांनादुख

होणारअसेलतरतयाघटनेमुळे आपलयालाहीदुखहोणेअपेिकतआहे

13. •
सेवाभावाचाउदम
:Levearging diversity

समाजाचीसेवाकरणयाचीतयारीअसणे
,
इतरांचयाअडचणीतआपण

उपयोगीपडणेआवशयकआहे
.
•
वैिवधयाचासमतोल
:
जयासमाजातवावरतोतयासमाजातअनेक

पकारचेवैिवधयअसते
. जात,धमर,भाषा,पांत,
राषीयतवइतयादी

बाबतीतसमाजामधयेिविवधताआढळते
.
यापैकीआपणकोणतयाही

गटाचाअवमानहोणारनाहीअसेआपलेवतरनवहावयासहवे
•
इतरांचािवकास
:Developing Others
आपला

िवकासकरतानाइतरांचयािवकासावरलकिदलेपािहज
ेे,मी,
माझेकुटूंब
,
माझेशेजारी
,
माझागाव
,
माझादेशया

िदशेनेिवकासाचीिदशाअसावयासपािहजे

14. •
राजकीयभान
:Political awareness
आपणजयासमाजात

राहतो तयािठकाणचीराजयववसथाकशीआहे
?
याववसथेतआपली

भूिमकाकोणती
?
सवरसामानयनागिरकमहणूनयासवरबाबीचेजान

असावयासपािहजे
.

15. 5 :
सामािजककौशलये
Social skills
•
आपण समाजाचाघटकमहणूनजीवनजगतअसतो
.
तयामुळे तया

समुदातवावरायचेअसेलतरकाहीजीवनकौशलयेआतमसातकरणे

आवशयकआहेत
.
•
पभाव
: Influence
आपणजेथेअसूतेथीलसमूहावरआपला

पभावपडलापािहजे
.
हापभावबोलणयाचया
पदतीवरन,वणारतून,देहीबोलीतून,
संवादसाधणयातूनपाडतायेतो
.
•
संघषरववसथापन
: Conflict Management
आपलया

जीवनातिविवधपकारचेसंघषरकरावेलागते
.
तयासंघषारतूनयशसवीपणे

बाहेरपडणेहेचवकीचयायशिसवतेचेगमकअसते
.
•
नेतृतव
: Leadership
आपलयासमूहाचेनेतृतवकरणयाचीआपली

तयारीअसलीपािहजे
.
हेनेतृतववैचािरक
असेल,शैकिणक,सािहितयक,
िकवाराजकीयअसेल

16. •
संपेषणकौशलये
: Communication
आपलीमते
,भावन
ेा,िवचार,
कलपनादुसऱयापयरतपोहचिवणेवतयावरीलपितिकयांचा

सवीकारयाबाबीसंपेषणातयेतात
.

सामािजककौशलये

17. भाविनकदृषटा बुिदमान्वकीचीलकणे
•
भाविनकबुिधदमताअसणाऱयांनावकीइतरांशीसुखदिनकोपव

यशसवीसंबंधपसथािपतकरतात
•
भाविनकबुिधदमताअसणाऱयांनावकीसवताचयानकारातमक

भावनांचासोतशोधतो
,
नकारातमकभावनांनासुधारातमकवृतीत

रपांतरीतकरतात
•
भाविनकबुिधदमताअसणाऱयांनावकीसवताचीजीवनमूलयेव

शदांचीिचिकतसाकरनजगणयाचीपमाणके ठरवूनजीवनवतीत

करणे
•
भाविनकबुिधदमताअसणाऱयांनावकीसवताचयासुखाचीजबाबदारी

सवभावावरनटाकतासवतःसवीकारतात
•
भाविनकबुिधदमताअसणाऱयांनावकीसवतःचयाभावनायोगयपकारे

ओळखतातवतयापमाणेववसथापन करतात

18. भाविनकदृषटा बुिदमान्वकीचीलकणे
•
भाविनकबुिधदमताअसणाऱयांनावकीसवतःचयाभावनांचेिनयंतणव

ववसथापनअतयंतवविसथतरीतयाकरतात
,
अशयावकीसवतःची

कमताओळखतात
•
भाविनकबुिधदमताअसणाऱयांनावकीलोकांचयाभावनांचीकदर

करणेिविवधकायारसाठीपोतसाहनदेणे
,
नेतृतवकरणेअशाबाबीते

करताततयामुळेचलोकिपयवआदरासपात ठरतात
.
•
भाविनकबुिधदमताअसणाऱयांनावकीसहजपणेइतरांशीसंवादसाधू

शकतातआपलयाभावना
,कलपना,
िवचारदुसयारपयरतसहजपणे

पोहचिवतात
.
इतरांचयाकलपना
,भावना,
िवचारांचाआदरकरतात
•
भाविनकबुिधदमताअसणाऱयांनावकीकृतीने
,
वतरनानेइतरावरसहज

पभावपडतात

19. भाविनकदृषटा बुिदमान्वकीचीलकणे
•
भाविनकबुिधदमताअसणाऱयांनावकीसंघषारनेगोधळूनजातनाही

तरसंघषारशीयशसवीपणेसामनाकरतात
•
भाविनकबुिधदमताअसणाऱयांनावकीनवनवीनबदलसवीकारतातव

पिरवतरनघडिवणयासकारणीभूतठरतात
•
भाविनकबुिधदमताअसणाऱयांनावकीसमाजामधयेअतयंत
लोकिपय,
यशसवीवनेतृतवकरणारे असतात
.

20. भाविनकबुिदमतेचािवकास
•
वकीचेअचूकमूलयमापनकरा
•
मुलयांकनकाळजीपूवरकसंबंिधतवकीलासांगा
•
वकीचीिविशषकायरकरणयाचीकमता अजमावा
•पेरणा
•
संपादनकमसपषअशाधयेययावरलककेिदतकरा
•
चुकांचीवारंवािरताटाळा

21. •
सरावालापोतसाहनदा
•
वकीलाकामकरतानाआधारदा
•
आदशारचेसादरीकरण
•मुलयमान

22. भाविनकबुिदमताआिणसॉफटिसकलस
•
जयाकौशलयांमधयेआपलयालािडगी
,
िडपलोमािकवापशिसतपतके
िमळतात.
तयांनाहाडरिसकलसमहणतात
.
हाडरिसकलसअचूकपणेमोजता
येतात.
आपणपदवीिकवाइतरपरीकेतिमळवलेलेगुणयाच
पकारातले.
हाडरिसकलसनाआजबाजारातचांगलीमागणीआहे
.

शैकिणकगुणवता
,
एखादीगोषपतयककरायलािशकणेयातअगदी

नविशक‍यापासूनतेतजजांपयरतसतरउपलबधअसतात
. उदा. बॅिकग,
आयटी,
इंिजिनअिरगइ
.
हाडरिसकलसमधयेपावीणयिमळिवणयाचेमागर

तयामानानेसाधे
,
सरळअसतात
.
हाडरिसकलसिशकणयाचयापदती

बहतांशसाचाबंदअसतात
.
तुमचीसिटिफकेट्‍स
,
तुमचयािडगी
,
तुमचे

तयािवषयातीलपावीणयिसदकरतात
.

23. •21
वाशतकातफक‍तहाडरिसकलसपुरेशीनाहीत
,
तरअितशय

उचदजारचीसॉफटिसकलस

चीअपेकाकेलीजाते
.
•1.
इतरांशीिमळूनिमसळूनवागणयाचीवृतीवकमता
.
•2.
पिरणामकारकनेतृतवशैली
.
•3.
इतरलोकांचािवकासवतयांनानवीनिशकणयाचीसंधीदेणेइ
.
4. सवत:
चयाकमताअिधकपगलभकरणे
.
•5.
इतरांशीसुसंवादवसंभाषणकौशलय
•6.
आपलयािवचारपणालीचायथायोगयउतमवापर
.
•7.
टीकािकवाअवघडपसंगातीलसकारातमकदृिषकोन
•9.
धोक‍याचयाकाळातशांतविसथरराहणे
.
•10.
इतरांचीमतेआिणिवचारसमजावूनघेणयाचीकमता
.

वरीलसवरसॉफटिसकलसमहणजेचभाविनकबुिदमताहोय
.