Evaluation of the Effect of Irrigation Method and Time of Trifluralin Herbicide Application on Weed Population, Yield Component and Yield of Cumin (Cuminum cyminum L.)
IranianJournalFieldC
7 views
18 slides
Dec 31, 2024
Slide 1 of 18
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
About This Presentation
Weeds are the main factor limiting cumin production. Hand weeding is used as the most important and common method of weed management in cumin fields, which, in addition to spending a lot of time, takes a large part of the production cost. Cumin is weak in competition with weeds because it has a low ...
Slide Content
Iranian Journal of Field Crops Research
Homepage: https://jcesc.um.ac.ir
Research Article
Vol. 22, No. 4, Winter 2025, p. 457-474
Evaluation of the Effect of Irrigation Method and Time of Trifluralin Herbicide
Application on Weed Population, Yield Component and Yield of Cumin
(Cuminum cyminum L.)
R. Moradi
1,2*
, H. Hammami
3,4
, N. Pourghasemian
1
1- Associate Professor, Department of Plant Productions, Agricultural Faculty of Bardsir, Shahid Bahonar University of
Kerman, Kerman, Iran
2- Associate Professor, Department of Plant Production, Faculty of Agriculture, University of Torbat Heydarieh, Torbat
Heydarieh, Iran
3- Associate Professor, Department of Plant Production and Genetics Engineering, Faculty of Agriculture, University of
Birjand, Birjand, Iran
4- Member of the Plant and Environmental Stresses Research Group, University of Birjand, Birjand, Iran
(*- Corresponding Author Email: [email protected])
How to cite this article:
Moradi, R., Hammami, H., & Pourghasemian, N. (2025). Evaluation of the Effect
of Irrigation Method and Time of Trifluralin Herbicide Application on Weed
Population, Yield Component and Yield of Cumin (Cuminum cyminum L.). Iranian
Journal of Field Crops Research, 22(4), 457-474. (in Persian with English
abstract). https://doi.org/10.22067/jcesc.2024.87520.1318
Received: 07 April 2024
Revised: 23 April 2024
Accepted: 29 April 2024
Available Online: 01 June 2024
Introduction
1
Weeds are the main factor limiting cumin production. Hand weeding is used as the most important and
common method of weed management in cumin fields, which, in addition to spending a lot of time, takes a large
part of the production cost. Cumin is weak in competition with weeds because it has a low and weak initial
growth and establishment speed, and its biomass and height of its aerial organs are low, in addition, its root
expansion is not very notable. The amount of weed damage in cumin cultivation is reported from 40 to 90
percentage depends on the type of weed species and density, the length of the competition period, cultivation
conditions, control time and management of nutrients and in different conditions. Trifluralin (Treflan) is used by
some farmers at planting time of cumin as a foliar spray in the soil or with irrigation water. Interviews conducted
with farmers confirm that the use of this herbicide at the time of planting cumin affects the seeds of the plant to
some extent and reduces the germination percentage of this plant, although some farmers also believe that there
is no side effect in this case. Another challenge to successful cumin production, particularly in rainy years, is
plant diseases. Wilt, leaf burn, and surface powdery mildew, caused by *Fusarium oxysporum*, *Alternaria
burnsii*, and *Erysiphe polygoni*, respectively, are among the most significant diseases affecting cumin
worldwide. Therefore, this study was carried out with the following objectives:
1) Investigating the effect of trifluralin herbicide abuse at different intervals until planting, on the percentage
of cumin seedling emergence.
2) The effect of using trifluralin herbicide at different intervals until planting, on the population and growth
of weeds.
3) The effect of irrigation method on cumin yield
4) Investigating the effect of irrigation method on the percentage and yield of cumin essential oil
5) The effect of irrigation method on the contamination of cumin plants with Fusarium fungus
©2024 The author(s). This is an open access article distributed under Creative Commons Attribution
4.0 International License (CC BY 4.0), which permits use, sharing, adaptation, distribution and
reproduction in any medium or format, as long as you give appropriate credit to the original author(s)
and the source.
https://doi.org/10.22067/jcesc.2024.87520.1318
Homepage: https://jcesc.um.ac.ir
Research Article
Vol. 22, No. 4, Winter 2025, p. 457-474
Evaluation of the Effect of Irrigation Method and Time of Trifluralin Herbicide
Application on Weed Population, Yield Component and Yield of Cumin
(Cuminum cyminum L.)
R. Moradi
1,2*
, H. Hammami
3,4
, N. Pourghasemian
1
1- Associate Professor, Department of Plant Productions, Agricultural Faculty of Bardsir, Shahid Bahonar University of
Kerman, Kerman, Iran
2- Associate Professor, Department of Plant Production, Faculty of Agriculture, University of Torbat Heydarieh, Torbat
Heydarieh, Iran
3- Associate Professor, Department of Plant Production and Genetics Engineering, Faculty of Agriculture, University of
Birjand, Birjand, Iran
4- Member of the Plant and Environmental Stresses Research Group, University of Birjand, Birjand, Iran
(*- Corresponding Author Email: [email protected])
How to cite this article:
Moradi, R., Hammami, H., & Pourghasemian, N. (2025). Evaluation of the Effect
of Irrigation Method and Time of Trifluralin Herbicide Application on Weed
Population, Yield Component and Yield of Cumin (Cuminum cyminum L.). Iranian
Journal of Field Crops Research, 22(4), 457-474. (in Persian with English
abstract). https://doi.org/10.22067/jcesc.2024.87520.1318
Received: 07 April 2024
Revised: 23 April 2024
Accepted: 29 April 2024
Available Online: 01 June 2024
Introduction
1
Weeds are the main factor limiting cumin production. Hand weeding is used as the most important and
common method of weed management in cumin fields, which, in addition to spending a lot of time, takes a large
part of the production cost. Cumin is weak in competition with weeds because it has a low and weak initial
growth and establishment speed, and its biomass and height of its aerial organs are low, in addition, its root
expansion is not very notable. The amount of weed damage in cumin cultivation is reported from 40 to 90
percentage depends on the type of weed species and density, the length of the competition period, cultivation
conditions, control time and management of nutrients and in different conditions. Trifluralin (Treflan) is used by
some farmers at planting time of cumin as a foliar spray in the soil or with irrigation water. Interviews conducted
with farmers confirm that the use of this herbicide at the time of planting cumin affects the seeds of the plant to
some extent and reduces the germination percentage of this plant, although some farmers also believe that there
is no side effect in this case. Another challenge to successful cumin production, particularly in rainy years, is
plant diseases. Wilt, leaf burn, and surface powdery mildew, caused by *Fusarium oxysporum*, *Alternaria
burnsii*, and *Erysiphe polygoni*, respectively, are among the most significant diseases affecting cumin
worldwide. Therefore, this study was carried out with the following objectives:
1) Investigating the effect of trifluralin herbicide abuse at different intervals until planting, on the percentage
of cumin seedling emergence.
2) The effect of using trifluralin herbicide at different intervals until planting, on the population and growth
of weeds.
3) The effect of irrigation method on cumin yield
4) Investigating the effect of irrigation method on the percentage and yield of cumin essential oil
5) The effect of irrigation method on the contamination of cumin plants with Fusarium fungus
©2024 The author(s). This is an open access article distributed under Creative Commons Attribution
4.0 International License (CC BY 4.0), which permits use, sharing, adaptation, distribution and
reproduction in any medium or format, as long as you give appropriate credit to the original author(s)
and the source.
https://doi.org/10.22067/jcesc.2024.87520.1318
854 دلج ،ناریا یعارز یاهشهوژپ هیرشن22 هرامش ،4 ، ناتسمز0413
6) Studying the water use efficiency in different irrigation and weed management methods
Materials and Methods
Therefore, in order to evaluate the effect of the weed management method and the type of irrigation on the
control of weeds, an experiment was conducted as split-plot based on a randomized complete block design with
3 replications in the research farm of the Agricultural Faculty of Bardsir, Shahid Bahonar University of Kerman
in 2022-2023. The experimental treatments include the type of irrigation in two levels (flooded and sprinkler)
and weed management in seven levels (hand weeding, time of planting the cumin seeds after 3, 7, 14 and 21 days
trifluralin herbicide application and no weed control).
Results and Discussion
The type of irrigation showed a significant effect on weeds density and dry weight, the percentage of plant
wilt, the number of umbrellas per plant, biological yield, seed yield, essential oil percentage, essential oil yield
and water use efficiency at the level of 1% and the harvest index at the level of 5%. The method of weed
management showed a significant effect on the density and dry weight of weeds, the number of emerged plants,
plant height, the number of umbrellas per plant, biological yield, seed yield, essential oil yield and water use
efficiency at the level of 1% and harvest index at the level 5%. The interaction effect of irrigation and weed
management methods showed a significant effect on the density and dry weight of weeds, the of essential oil
percentage and yield at the level of 1%, and the biological yield and yield of seeds at the level of 5%. The results
of this experiment showed that sprinkler irrigation had better conditions in terms of weed and disease control as
well as seed and essential oil yields compared to flood irrigation. Among the herbicide treatments, the
application of trifluralin 3 days before planting had better weed control results. By increasing the distance of
cumin planting from the time of herbicide application, despite the increase in weed dry weight and density,
cumin seed yield improved. In both irrigation methods, treatments of hand weeding and cumin planting after 21
days of herbicide application had the highest yield of seed and essential oil.
Conclusion
In general, cumin planting 21 days after trifluralin application and using sprinkler irrigation were able to
reduce the weed density and biomass to an acceptable level and on the other hand, they produced a good seed
and essential oil yield which is recommended.
Keywords: Essential oil, Sprinkler irrigation, Trifluralin, Water Use Efficiency
6) Studying the water use efficiency in different irrigation and weed management methods
Materials and Methods
Therefore, in order to evaluate the effect of the weed management method and the type of irrigation on the
control of weeds, an experiment was conducted as split-plot based on a randomized complete block design with
3 replications in the research farm of the Agricultural Faculty of Bardsir, Shahid Bahonar University of Kerman
in 2022-2023. The experimental treatments include the type of irrigation in two levels (flooded and sprinkler)
and weed management in seven levels (hand weeding, time of planting the cumin seeds after 3, 7, 14 and 21 days
trifluralin herbicide application and no weed control).
Results and Discussion
The type of irrigation showed a significant effect on weeds density and dry weight, the percentage of plant
wilt, the number of umbrellas per plant, biological yield, seed yield, essential oil percentage, essential oil yield
and water use efficiency at the level of 1% and the harvest index at the level of 5%. The method of weed
management showed a significant effect on the density and dry weight of weeds, the number of emerged plants,
plant height, the number of umbrellas per plant, biological yield, seed yield, essential oil yield and water use
efficiency at the level of 1% and harvest index at the level 5%. The interaction effect of irrigation and weed
management methods showed a significant effect on the density and dry weight of weeds, the of essential oil
percentage and yield at the level of 1%, and the biological yield and yield of seeds at the level of 5%. The results
of this experiment showed that sprinkler irrigation had better conditions in terms of weed and disease control as
well as seed and essential oil yields compared to flood irrigation. Among the herbicide treatments, the
application of trifluralin 3 days before planting had better weed control results. By increasing the distance of
cumin planting from the time of herbicide application, despite the increase in weed dry weight and density,
cumin seed yield improved. In both irrigation methods, treatments of hand weeding and cumin planting after 21
days of herbicide application had the highest yield of seed and essential oil.
Conclusion
In general, cumin planting 21 days after trifluralin application and using sprinkler irrigation were able to
reduce the weed density and biomass to an acceptable level and on the other hand, they produced a good seed
and essential oil yield which is recommended.
Keywords: Essential oil, Sprinkler irrigation, Trifluralin, Water Use Efficiency
ناراکمه و یدارم، فرصم نامز و یرایبآ شور رثا یبایزرافلعشک رتیلارولفین فلع تیعمج ربزره یاه... 854
هیرشنپناریا یعارز یاهشهوژ
Homepage: https://jcesc.um.ac.ir
یشهوژپ هلاقم
دلج22 هرامش ،4 ناتسمز ،3441 ص ،474-457
فرصم نامز و یرایبآ شور رثا یبایزرافلعشک رتیلارولفین فلع تیعمج رب ،زره یاه
ازجای درکلمع زبس هریز درکلمع و(Cuminum cyminum L.)
یدارم هلا حور
3،2*
یمامح نیسح ،
1،4
نایمساقروپ هبیسن ،
3
:تفایرد خیرات 11/11/1011
:شریذپ خیرات 11/10/1011
هدیکچ
فلعهب زره یاهدودحم یلصا لماوع زا یکی ناونعهدش هتخانش زبس هریز دیلوت هدننک ،نیاربانب .دناهبفلع تیریدم شور رثا یبایزرا روظنم زره یاه
فلع لرتنک رب یرایبآ عون وب یشیامزآ زبس هریز زره یاهههدشدرخ ترک تروص کولب حرط هیاپ رب ااب یفداصت لماک یاههاس راراکت یاعارز لااس رد
1011-1011 ردریسدرب یزرواشک هدکشناد یتاقیقحت هعرزمنامرک رنهاب دیهش هاگشناد ، ماجنا .دش لماش شیامزآ یاهرامیتعون یراایبآ حاس ود رد
و )یناراب و باقرغ(فلع تیریدمفلع یتسد نیجو( حس تفه رد زره یاه،زره یاه فرصم نامزفلعشک لمااش حاس شش رد نیلارولفیرت مداع
،فرصمرد فرصم 1 ،7 ،10 و01 )زبس هریز تشاک زا لبق زور عون .دندوبیرایبآ خ نزو و مکارت ربفلع کش دراکلمع ،هاایا رد راتت داداعت ،زره یاه
یانعم رثا دصرد جنپ حس رد تشادرب صخاش و دصرد کی حس رد بآ فرصم ییآراک و سناسا درکلمع ،سناسا دصرد ،هناد درکلمع ،کیژولویب یراد
فلع تیریدم عون .داد ناشنفلع کشخ نزو و مکارت رب زره یاهعافترا ،هدشزبس هتوب دادعت ،زره یاه ،کایژولویب دراکلمع ،هاایا رد راتت داداعت ،هایا
ینعم رثا دصرد جنپ لامتحا حس رد تشادرب صخاش و دصرد کی لامتحا حس رد بآ فرصم ییآراک و سناسا درکلمع ،هناد درکلمع .داد نااشن یراد
مهربشنک فلع تیریدم و یرایبآ عونفلع کشخ نزو و مکارت رب زره یاهع و سناسا دصرد ،زره یاه دراکلمع و داصرد کی حس رد سناسا درکلم
ینعم رثا دصرد جنپ حس رد هناد درکلمع و کیژولویب فالع لرتنک رظن زا یرتهب طیارش یناراب یرایبآ هک داد ناشن شیامزآ نیا جیاتن .داد ناشن ار یراد
رامیت نیب رد .تشاد یباقرغ یرایبآ هب تبسن زبس هریز سناسا و هناد درکلمع نینچمه و زره یاهفلعشک نیلارولفیرت دربراک ،یهس تاشاک زا لابق زور
فلع لرتنک رب یرتهب هجیتن فرصم نامز زا زبس هریز تشاک هلصاف شیازفا اب .تشاد زره یاهفلعشک فالع مکارات و کاشخ نزو شیازافا دوجو اب ،
هب زبس هریز سناسا و هناد درکلمع ،زره دودح بیترت13 و66 ودره رد .تفای دوبهب دصرد زبس هریز تشاک رامیت و زره فلع یتسد نیجو ،یرایبآ طیارش
زا سپ01 فرصم زورفلعشک .دندوب اراد ار سناسا و هناد درکلمع نیرتشیب
هژاو :یدیلک یاه بآ فرصم ییاراک ،نیلارولفیرت ،یناراب یرایبآ ،سناسا
همدقم
0
شزرا زا یهااآهدروآرف و ییوراد ناهایا ناوارف یاه لاصاح یاه
1- رایشناد، هورا،یهایا تادیلوت یزرواشک هدکشناد ،ریسدرب هاگشناد رنهاب دیهش
نامرکناریا ،نامرک ،
0- تبرت ،هیردیح تبرت هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد ،یهایا تادیلوت هورا ،رایشناد
ناریا ،هیردیح
1- کیتنژ و دیلوت یسدنهم هورا رایشنادیهایا، یزرواشک هدکشناد، هاگشناد
دنجریبناریا ،دنجریب ،
0- شنت و هایا یشهوژپ هورا وضعیحیحم یاه، یزرواشک هدکشناد، هاگشناد
دنجریبناریا ،دنجریب ،
*(- دنسیونه لوئسم : Email: [email protected])
https://doi.org/10.22067/jcesc.2024.87520.1318
نآ زایفنم تارثا و وس کی زا اه زا ییایمیش یاهوراد فرصم زا یشان
مهاس شیازافا و ییوراد ناهایا هب نوزفازور هجوت ثعاب رگید یوس
نآ یاهرواشک رد یاشیارآ و یتاشادهب بیاناص یدااصتقا هخرت رد اه
هعسوت نینچمه و هعسوت لاحرد( تاسا هداش هاتفایMoradi et al.,
2009.) وانتم طیارش هب هجوت اب نارایا ،یکیژوالوکا و ییاواه و بآ ع
هبیکی ناونع زا گرزبنیرت نزاخم ناهایا ییوراد ایند هداش هتخاناش
تسا (Omidbeygi, Sadeghi, & Ramezanim, 2001.)
( زبس هریزCuminum cyminum L.) هبناونع مهم زا یکی نیرت
یتارداص و ییوراد ناهایا هتخانش دایز ًاتبسن تشک ریز حس اب ناریا
دوداح ناریا رد هایا نیا تشک ریز حس .تسا هدش03 رااتکه رازاه
دودح درکلمع نیگنایم اب هک هدوب631 رااتکه رد مراوالیکًاتدامع رد
هیرشنپناریا یعارز یاهشهوژ
Homepage: https://jcesc.um.ac.ir
یشهوژپ هلاقم
دلج22 هرامش ،4 ناتسمز ،3441 ص ،474-457
فرصم نامز و یرایبآ شور رثا یبایزرافلعشک رتیلارولفین فلع تیعمج رب ،زره یاه
ازجای درکلمع زبس هریز درکلمع و(Cuminum cyminum L.)
یدارم هلا حور
3،2*
یمامح نیسح ،
1،4
نایمساقروپ هبیسن ،
3
:تفایرد خیرات 11/11/1011
:شریذپ خیرات 11/10/1011
هدیکچ
فلعهب زره یاهدودحم یلصا لماوع زا یکی ناونعهدش هتخانش زبس هریز دیلوت هدننک ،نیاربانب .دناهبفلع تیریدم شور رثا یبایزرا روظنم زره یاه
فلع لرتنک رب یرایبآ عون وب یشیامزآ زبس هریز زره یاهههدشدرخ ترک تروص کولب حرط هیاپ رب ااب یفداصت لماک یاههاس راراکت یاعارز لااس رد
1011-1011 ردریسدرب یزرواشک هدکشناد یتاقیقحت هعرزمنامرک رنهاب دیهش هاگشناد ، ماجنا .دش لماش شیامزآ یاهرامیتعون یراایبآ حاس ود رد
و )یناراب و باقرغ(فلع تیریدمفلع یتسد نیجو( حس تفه رد زره یاه،زره یاه فرصم نامزفلعشک لمااش حاس شش رد نیلارولفیرت مداع
،فرصمرد فرصم 1 ،7 ،10 و01 )زبس هریز تشاک زا لبق زور عون .دندوبیرایبآ خ نزو و مکارت ربفلع کش دراکلمع ،هاایا رد راتت داداعت ،زره یاه
یانعم رثا دصرد جنپ حس رد تشادرب صخاش و دصرد کی حس رد بآ فرصم ییآراک و سناسا درکلمع ،سناسا دصرد ،هناد درکلمع ،کیژولویب یراد
فلع تیریدم عون .داد ناشنفلع کشخ نزو و مکارت رب زره یاهعافترا ،هدشزبس هتوب دادعت ،زره یاه ،کایژولویب دراکلمع ،هاایا رد راتت داداعت ،هایا
ینعم رثا دصرد جنپ لامتحا حس رد تشادرب صخاش و دصرد کی لامتحا حس رد بآ فرصم ییآراک و سناسا درکلمع ،هناد درکلمع .داد نااشن یراد
مهربشنک فلع تیریدم و یرایبآ عونفلع کشخ نزو و مکارت رب زره یاهع و سناسا دصرد ،زره یاه دراکلمع و داصرد کی حس رد سناسا درکلم
ینعم رثا دصرد جنپ حس رد هناد درکلمع و کیژولویب فالع لرتنک رظن زا یرتهب طیارش یناراب یرایبآ هک داد ناشن شیامزآ نیا جیاتن .داد ناشن ار یراد
رامیت نیب رد .تشاد یباقرغ یرایبآ هب تبسن زبس هریز سناسا و هناد درکلمع نینچمه و زره یاهفلعشک نیلارولفیرت دربراک ،یهس تاشاک زا لابق زور
فلع لرتنک رب یرتهب هجیتن فرصم نامز زا زبس هریز تشاک هلصاف شیازفا اب .تشاد زره یاهفلعشک فالع مکارات و کاشخ نزو شیازافا دوجو اب ،
هب زبس هریز سناسا و هناد درکلمع ،زره دودح بیترت13 و66 ودره رد .تفای دوبهب دصرد زبس هریز تشاک رامیت و زره فلع یتسد نیجو ،یرایبآ طیارش
زا سپ01 فرصم زورفلعشک .دندوب اراد ار سناسا و هناد درکلمع نیرتشیب
هژاو :یدیلک یاه بآ فرصم ییاراک ،نیلارولفیرت ،یناراب یرایبآ ،سناسا
همدقم
0
شزرا زا یهااآهدروآرف و ییوراد ناهایا ناوارف یاه لاصاح یاه
1- رایشناد، هورا،یهایا تادیلوت یزرواشک هدکشناد ،ریسدرب هاگشناد رنهاب دیهش
نامرکناریا ،نامرک ،
0- تبرت ،هیردیح تبرت هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد ،یهایا تادیلوت هورا ،رایشناد
ناریا ،هیردیح
1- کیتنژ و دیلوت یسدنهم هورا رایشنادیهایا، یزرواشک هدکشناد، هاگشناد
دنجریبناریا ،دنجریب ،
0- شنت و هایا یشهوژپ هورا وضعیحیحم یاه، یزرواشک هدکشناد، هاگشناد
دنجریبناریا ،دنجریب ،
*(- دنسیونه لوئسم : Email: [email protected])
https://doi.org/10.22067/jcesc.2024.87520.1318
نآ زایفنم تارثا و وس کی زا اه زا ییایمیش یاهوراد فرصم زا یشان
مهاس شیازافا و ییوراد ناهایا هب نوزفازور هجوت ثعاب رگید یوس
نآ یاهرواشک رد یاشیارآ و یتاشادهب بیاناص یدااصتقا هخرت رد اه
هعسوت نینچمه و هعسوت لاحرد( تاسا هداش هاتفایMoradi et al.,
2009.) وانتم طیارش هب هجوت اب نارایا ،یکیژوالوکا و ییاواه و بآ ع
هبیکی ناونع زا گرزبنیرت نزاخم ناهایا ییوراد ایند هداش هتخاناش
تسا (Omidbeygi, Sadeghi, & Ramezanim, 2001.)
( زبس هریزCuminum cyminum L.) هبناونع مهم زا یکی نیرت
یتارداص و ییوراد ناهایا هتخانش دایز ًاتبسن تشک ریز حس اب ناریا
دوداح ناریا رد هایا نیا تشک ریز حس .تسا هدش03 رااتکه رازاه
دودح درکلمع نیگنایم اب هک هدوب631 رااتکه رد مراوالیکًاتدامع رد
864 دلج ،ناریا یعارز یاهشهوژپ هیرشن22 هرامش ،4 ، ناتسمز0413
ناتسا ،دزی ،ناسارخ یاه ،نانمس لاس و هدش تشک نامرک و ناهفصا
یم هدوزفا نآ تشک ریز حس لاس هب( دوشFAO, 2024هناد .) یااه
و ماهم یونااث تابیکرت و نهآ ،نتوراک ییلااب ریداقم یواح زبس هریز
هاب نیوان و یتناس باط رد هک تسا ییورادیاتنآ ناوانع و نادیاسکا
یم رارق هدافتسا دروم خفندض ،هماضاه واس ،لاهسا نامرد رد و دریا
ا و ناهد مخز ،بت ،یادروخامرس ،دردرس( تاسا رثثام ولNakhrizi
Moghaddam, 2009 دااصتقا یاراب یروآزرا رد ااهنت هن زبس هریز .)
روشک یارادیم تیمهالالتاشا تاهج زا هکلب ،دشاب زاین یایاز شزرا
لباقهجوتدراد ییاژیو . ،ماک یبآ زاین ،هاتوک دشر لصف لیبق زا ییاه
دعم یااس ااب نآ داشر لصف لخادت هایجوت ،یزروااشک تلاواصحم ر
هب تبسن لااب یداصتقا نآ ندواب یتاردااص و رگید یعارز تلاوصحم
هژیو هاگیاج هایا نیا هدش ثعاب و کاشخ قطانم تشک یوگلا رد یا
همین( دشاب هتشاد کشخHaji Rezaei et al., 2021.)
فلع ،هزورمایرامیب و زراه یااه زا یهاایا یااه یلاصا لاماوع
دودحم( تسا هدش هتخانش زبس هریز دیلوت هدننکKafi, 2006 نیاجو .)
هب یتسدمهم ناونعجیار و نیرتفلع تیریدم شور نیرت رد زره یاه
یم رارق هدافتسا دروم زبس هریز عرازم هک دریاهولاعراب ناامز فراص
وخ هب ار دیلوت هنیزه زا یدایز شخب ،دایزیم صاصتخا د( دهدKafi,
2006 .)هب زبس هریزلیلد یاژیویداشر یاه هاک تاسا یهاایا ،شا
دشر تعرس یاراد و هایلوا رارقتسادانک و هدواب یفیعاض و یافرط زا
تسیزهدوت مادنا عافترا و ماک نآ ییاواه یااهتاسا ،هولاعراب ،نایا
لباق نادنت زین نآ هشیر شرتساسین هجوتیااژیو نیا .ت ثاعاب ااه
فلع اب نآ یتباقر تردق هک تسا هدش نیامه هب و دشاب مک زره یاه
فلع دوجو لیلد فالتخم بباانم راس راب دیداش تباقر ثعاب زره یاه
یم( دوشHosseini et al., 2006 هاک ،نآ داشر هرود ندواب هاتوک .)
نیب ًلاومعم01 ات111 زین تسا زور ااب تاباقر رظن زا یتلاکشم دوخ
فلعفلع هک تروص نیدب .تسا هدرک داجیا زره یاه هرااهب زره یاه
یبولحماان تاراثا هاایا نایا درکلمع رب دنراد یمجاهت هبنج ًاتدمع هک
یمدنراذا. فالع لراتنک ااب هحبار رد هنافسأتم زباس هرایز زراه یااه
یام رظن هب .تسا هدش ماجنا یکدنا تاقیقحت داسر هاکااب هاب هاجوت
مادنا یمک و دشر تایصوصخب ،نآ ییاوه یاهه هایلوا لاحارم رد هژیو
هب لرتنک اب دشرفلع بقوم داش داهاوخ دایاع یرتهب هجیتن زره یاه
(Dastorani et al., 2018 .)
فلع تراسخ نازیمزره یاه هنوا عون هبو فلع مکارت ،زره یاه
،تباقر هرود لوطتشک طیارش، تیریدم ،لرتنک نامزرصانع ییاذاغ
(Yava & Rahama, 2003) فلتخم طیارش رد و هدوب هتسباو نازیم
( یمک تراسخدرکلمع شهاک) زا01 ات11 تاسا هدش شرازا دصرد
(Zimdhal, 2007; Rashed mohassel et al., 2022) . کای جیاتن
هک تسا هداد ناشن یسررب هاناد دراکلمع ر کاداح هاب یبایتسد تهج
زبس هریز، فلع لرتنک ات دیاب زره یاه01 نداش زباس زا سپ زور( رد
هلحرم هخاشیاهد) ( دواش مااجناHosseini et al., 2006.) لااح رد
ریز ناادننکدیلوت رضاح عرازم ندرک نیجو اب زبس ه لراتنک هاب ماداقا
فلعیم زره یاههنیزه شور نیا نکیلو دننکهاتوب هب و هدوب رب یااه
هریز زینیم ناوارف تراسخ ییااسانش .دانزفالعشک یاراب یبااختنا
فالع اب هزرابم شهااک تاهج رد یاارزب مااا هاایا نایا زراه یااه
هنیزه نایا رد هاتراا .دوب دهاوخ نآ دیلوت یاهیاسررب هانیمز ییااه
جیااتن قابط .تاسا هداشن لاصاح یاعحق هاجیتن یلو هتفرا تروص
هلمج زا نیققحمفلعشکلباق یاهیم زبس هریز رد هدافتسا هاب ناوات
یلو درک هراشا نیلارولفیرت و لیژرایداسکا ،نیلاتم یدنپ ،نفرولف یسکا
چیه نونکاتفلعشک هداشن تبث روشک رد زبس هریز یارب یصاصتخا
تاسا (Haji Rezaei et al., 2021.) ( نیلاروالفیرت یرااجت ماان ااب
ب زبس هریز تشاک نامز رد نازرواشک زا یخرب طسوت )نلافرته تروص
لولحمیام هدافتاسا یراایبآ بآ ااب هارامه اای کااخ رد یاشاپ .دواش
یهافش یاهوگتفا یام داییات ار عواضوم نایا نازرواشک اب هاک دانک
یا فرصم نفلعشک ار هاایا رذب یدودح ات زبس هریز تشاک نامز رد
تحت زینریثأت هناوج دصرد و هداد رارقیم شهاک ار هایا نیا ینز دهد
نایا رد ییوس رثا چیه هک دنراد داقتعا زین نازرواشک زا یخرب هتبلا هک
درادن دروم (Haji Rezaei et al., 2021) .
،زبس هریز بولحم دیلوت بناوم زا رگید یکیبههژیو لاس رد رپ یاه
یرامیب هب نآ یلاتبا ناراب یهایا یاهتسایرامیب .هتوب یاه ،یرایم
ب هک زبس هریز یححس کدیفس و گرب یگتخوسه هس نیا لماع بیترت
یرااااامیبFusarium oxysporum ،Alternaria burnsii و
Erysiphe polygoni یمدنشابیرامیب زج ،رد زباس هرایز مهم یاه
یاام ااایند دنااشاب(North Mofrad et al., 2005; Rezvani
Moghaddam et al., 2014) ود ااهنت ،یراامیب هاس نایا نیاب زا .
یرامیبهتوبیریم ترااسخ و هتشاد تیمها ناریا رد گرب یگتخوس و
یم دراو لوصحم نیا هب یدایز( دنکKafi, 2006 تسا هدش شرازا .)
یرامیب شرتسا یارب بولحم طیارش هکهتوبیریم اامرا زباس هرایز
هبیام باسانم تابوطر هارامه( داشابMathur & Prasad, 1964 .)
هرااهب تاشک رد زباس هریز یشیاز دشر هرود ،هک داد ناشن تادهاشم
یم دوخ هک ،دوب یفاک تبوطر و رتلااب ترارح هجرد اب بسانتم زا دناوت
مهمنیرت هزییااپ تاشک هاب تباسن هراهب تشک رتشیب یادولآ لیلاد
و هدوب زبس هریز یهدلا هلحرم رد یرامیب نیا جوا .دشابنآزاییاجهاک
ب لماوعهب یرامییم لقتنم یرایبآ طسوت یتحار تداش یراایبآ ،دنوش
یرامیب نیایم شیازفا ار اهراامیب ااب ییایمیاش هزراابم .داهدی یااه
هولاع دازکاخ تامواقم بباس تسا نکمم ،مک ییاراک و دایز هنیزه رب
چراقیرامیب یاهلیلد نیا هب .دوشب زین از، نایا ااب کایژولوکا هزراابم
هب لماوع ناونع مهم فادها زا و حرحم نیزگیاج شور و هرات هار کی
یم رادیاپ یزرواشک( دشابWang et al., 1999 .) ااب هاعلاحم نایا اذل
فده راثا یاسرربشور و یراایبآ فالتخم یااه فراصمفالعشک
نیلارولفیرتفالتخم لصاوف رد یناامز رواه داصرد راب ،تاشاک اات
زبس هریز هچهایا، تیعمج فلع دشر وزراه یاه و و داصرد تایفیک
ناتسا ،دزی ،ناسارخ یاه ،نانمس لاس و هدش تشک نامرک و ناهفصا
یم هدوزفا نآ تشک ریز حس لاس هب( دوشFAO, 2024هناد .) یااه
و ماهم یونااث تابیکرت و نهآ ،نتوراک ییلااب ریداقم یواح زبس هریز
هاب نیوان و یتناس باط رد هک تسا ییورادیاتنآ ناوانع و نادیاسکا
یم رارق هدافتسا دروم خفندض ،هماضاه واس ،لاهسا نامرد رد و دریا
ا و ناهد مخز ،بت ،یادروخامرس ،دردرس( تاسا رثثام ولNakhrizi
Moghaddam, 2009 دااصتقا یاراب یروآزرا رد ااهنت هن زبس هریز .)
روشک یارادیم تیمهالالتاشا تاهج زا هکلب ،دشاب زاین یایاز شزرا
لباقهجوتدراد ییاژیو . ،ماک یبآ زاین ،هاتوک دشر لصف لیبق زا ییاه
دعم یااس ااب نآ داشر لصف لخادت هایجوت ،یزروااشک تلاواصحم ر
هب تبسن لااب یداصتقا نآ ندواب یتاردااص و رگید یعارز تلاوصحم
هژیو هاگیاج هایا نیا هدش ثعاب و کاشخ قطانم تشک یوگلا رد یا
همین( دشاب هتشاد کشخHaji Rezaei et al., 2021.)
فلع ،هزورمایرامیب و زراه یااه زا یهاایا یااه یلاصا لاماوع
دودحم( تسا هدش هتخانش زبس هریز دیلوت هدننکKafi, 2006 نیاجو .)
هب یتسدمهم ناونعجیار و نیرتفلع تیریدم شور نیرت رد زره یاه
یم رارق هدافتسا دروم زبس هریز عرازم هک دریاهولاعراب ناامز فراص
وخ هب ار دیلوت هنیزه زا یدایز شخب ،دایزیم صاصتخا د( دهدKafi,
2006 .)هب زبس هریزلیلد یاژیویداشر یاه هاک تاسا یهاایا ،شا
دشر تعرس یاراد و هایلوا رارقتسادانک و هدواب یفیعاض و یافرط زا
تسیزهدوت مادنا عافترا و ماک نآ ییاواه یااهتاسا ،هولاعراب ،نایا
لباق نادنت زین نآ هشیر شرتساسین هجوتیااژیو نیا .ت ثاعاب ااه
فلع اب نآ یتباقر تردق هک تسا هدش نیامه هب و دشاب مک زره یاه
فلع دوجو لیلد فالتخم بباانم راس راب دیداش تباقر ثعاب زره یاه
یم( دوشHosseini et al., 2006 هاک ،نآ داشر هرود ندواب هاتوک .)
نیب ًلاومعم01 ات111 زین تسا زور ااب تاباقر رظن زا یتلاکشم دوخ
فلعفلع هک تروص نیدب .تسا هدرک داجیا زره یاه هرااهب زره یاه
یبولحماان تاراثا هاایا نایا درکلمع رب دنراد یمجاهت هبنج ًاتدمع هک
یمدنراذا. فالع لراتنک ااب هحبار رد هنافسأتم زباس هرایز زراه یااه
یام رظن هب .تسا هدش ماجنا یکدنا تاقیقحت داسر هاکااب هاب هاجوت
مادنا یمک و دشر تایصوصخب ،نآ ییاوه یاهه هایلوا لاحارم رد هژیو
هب لرتنک اب دشرفلع بقوم داش داهاوخ دایاع یرتهب هجیتن زره یاه
(Dastorani et al., 2018 .)
فلع تراسخ نازیمزره یاه هنوا عون هبو فلع مکارت ،زره یاه
،تباقر هرود لوطتشک طیارش، تیریدم ،لرتنک نامزرصانع ییاذاغ
(Yava & Rahama, 2003) فلتخم طیارش رد و هدوب هتسباو نازیم
( یمک تراسخدرکلمع شهاک) زا01 ات11 تاسا هدش شرازا دصرد
(Zimdhal, 2007; Rashed mohassel et al., 2022) . کای جیاتن
هک تسا هداد ناشن یسررب هاناد دراکلمع ر کاداح هاب یبایتسد تهج
زبس هریز، فلع لرتنک ات دیاب زره یاه01 نداش زباس زا سپ زور( رد
هلحرم هخاشیاهد) ( دواش مااجناHosseini et al., 2006.) لااح رد
ریز ناادننکدیلوت رضاح عرازم ندرک نیجو اب زبس ه لراتنک هاب ماداقا
فلعیم زره یاههنیزه شور نیا نکیلو دننکهاتوب هب و هدوب رب یااه
هریز زینیم ناوارف تراسخ ییااسانش .دانزفالعشک یاراب یبااختنا
فالع اب هزرابم شهااک تاهج رد یاارزب مااا هاایا نایا زراه یااه
هنیزه نایا رد هاتراا .دوب دهاوخ نآ دیلوت یاهیاسررب هانیمز ییااه
جیااتن قابط .تاسا هداشن لاصاح یاعحق هاجیتن یلو هتفرا تروص
هلمج زا نیققحمفلعشکلباق یاهیم زبس هریز رد هدافتسا هاب ناوات
یلو درک هراشا نیلارولفیرت و لیژرایداسکا ،نیلاتم یدنپ ،نفرولف یسکا
چیه نونکاتفلعشک هداشن تبث روشک رد زبس هریز یارب یصاصتخا
تاسا (Haji Rezaei et al., 2021.) ( نیلاروالفیرت یرااجت ماان ااب
ب زبس هریز تشاک نامز رد نازرواشک زا یخرب طسوت )نلافرته تروص
لولحمیام هدافتاسا یراایبآ بآ ااب هارامه اای کااخ رد یاشاپ .دواش
یهافش یاهوگتفا یام داییات ار عواضوم نایا نازرواشک اب هاک دانک
یا فرصم نفلعشک ار هاایا رذب یدودح ات زبس هریز تشاک نامز رد
تحت زینریثأت هناوج دصرد و هداد رارقیم شهاک ار هایا نیا ینز دهد
نایا رد ییوس رثا چیه هک دنراد داقتعا زین نازرواشک زا یخرب هتبلا هک
درادن دروم (Haji Rezaei et al., 2021) .
،زبس هریز بولحم دیلوت بناوم زا رگید یکیبههژیو لاس رد رپ یاه
یرامیب هب نآ یلاتبا ناراب یهایا یاهتسایرامیب .هتوب یاه ،یرایم
ب هک زبس هریز یححس کدیفس و گرب یگتخوسه هس نیا لماع بیترت
یرااااامیبFusarium oxysporum ،Alternaria burnsii و
Erysiphe polygoni یمدنشابیرامیب زج ،رد زباس هرایز مهم یاه
یاام ااایند دنااشاب(North Mofrad et al., 2005; Rezvani
Moghaddam et al., 2014) ود ااهنت ،یراامیب هاس نایا نیاب زا .
یرامیبهتوبیریم ترااسخ و هتشاد تیمها ناریا رد گرب یگتخوس و
یم دراو لوصحم نیا هب یدایز( دنکKafi, 2006 تسا هدش شرازا .)
یرامیب شرتسا یارب بولحم طیارش هکهتوبیریم اامرا زباس هرایز
هبیام باسانم تابوطر هارامه( داشابMathur & Prasad, 1964 .)
هرااهب تاشک رد زباس هریز یشیاز دشر هرود ،هک داد ناشن تادهاشم
یم دوخ هک ،دوب یفاک تبوطر و رتلااب ترارح هجرد اب بسانتم زا دناوت
مهمنیرت هزییااپ تاشک هاب تباسن هراهب تشک رتشیب یادولآ لیلاد
و هدوب زبس هریز یهدلا هلحرم رد یرامیب نیا جوا .دشابنآزاییاجهاک
ب لماوعهب یرامییم لقتنم یرایبآ طسوت یتحار تداش یراایبآ ،دنوش
یرامیب نیایم شیازفا ار اهراامیب ااب ییایمیاش هزراابم .داهدی یااه
هولاع دازکاخ تامواقم بباس تسا نکمم ،مک ییاراک و دایز هنیزه رب
چراقیرامیب یاهلیلد نیا هب .دوشب زین از، نایا ااب کایژولوکا هزراابم
هب لماوع ناونع مهم فادها زا و حرحم نیزگیاج شور و هرات هار کی
یم رادیاپ یزرواشک( دشابWang et al., 1999 .) ااب هاعلاحم نایا اذل
فده راثا یاسرربشور و یراایبآ فالتخم یااه فراصمفالعشک
نیلارولفیرتفالتخم لصاوف رد یناامز رواه داصرد راب ،تاشاک اات
زبس هریز هچهایا، تیعمج فلع دشر وزراه یاه و و داصرد تایفیک
ناراکمه و یدارم، فرصم نامز و یرایبآ شور رثا یبایزرافلعشک رتیلارولفین فلع تیعمج ربزره یاه... 864
زبس هریز سناسا .دش ارجا
شور و داوم اه
هبفلع تیریدم ةوحن رثا یبایزرا روظنم یراایبآ شور و زره یاه
فلع لراتنک رب و زراه یااه زباس هرایز یافیک و یامک تایاصوصخ
ب یشیامزآههداشدرخ ترک تروص کوالب حراط هایاپ راب لاماک یااه
اب یفداصت1 رارکت یعارز لاس رد1011-1011 رد یتااقیقحت هعرزم
ریسدرب یزرواشک هدکشناد نامرک رد بقاو31 یبرغ بونج یرتمولیک
ییایفارلج ضرع اب نامرک رهش01 و هجرد01 لواط و یلامش هقیقد
ییایفارلج36 و هجرد31 عافترا و یقرش هقیقد0101 حاس زا یرتم
ایرد ماجنا .دش لمااش شیاامزآ یااهرامیتوانع یراایبآ حاس ود رد
)یناراب و باقرغ( هبیلصا لماع ناونع وفلع تیریدام رد زراه یااه
فلع یتسد نیجو( حس تفه،زراه یااه فراصم ناامزفالعشک
لماش حس شش رد نیلارولفیرت ،فرصم مدع رد فرصم1 ،7 ،10 و
01 )زبس هریز تشاک زا لبق زور هب .داندوب یعرف لماع ناونع زا لابق
مزآ یارجا زا کاخ هنومن ،شیا اات رفص قمع11 یتنااس یراتم نیامز
راپ ییاذاغ رصانع رادقم نییعت تهج و تشادرب شیامزآ یارجا لحم
و فرصمpH .دش لقتنم هاگشیامزآ هب ،یادانراب و اامد تارییلت دنور
نیاانچمه و شیااامزآ درواام هااعرزم کاااخ تایااصوصخفاالعشک
هب نیلارولفیرت رد بیترتش لک1 ودجالو 1 و0 .تسا هدش هداد ناشن
لکش0- رویتناس هجرد( امد تارییغت دنیلیم( یگدنراب و )دارگهعلاطم دروم یعارز لاس رد )رتم
Figure 1- The trend of temperature (
◦
C) and precipitation (mm) in the studied crop year
لودج 0- تایصوصخ کاخ هعرزم شیامزآ
Table 1- Soil characteristics of experimental field
میساتپ
لباق بذج
Absorbable
potassium
(mg kg
-1
)
لباق رفسفذجب
Absorbable
phosphorus
(mg kg
-1
)
نژورتین
Nitrogen
(%)
یلآ هدام
Organic
matter
(%)
صخاش
شنکاو
pH
تیاده
کیرتکلای
EC
(dS m
-1
)
مرج
صوصخم
یرهاظ
Bulk
density
(g.cm
-3
)
تفاب
کاخ
Soil
texture
تارذ هزادنا دصرد
Particle size
percentage
نش
Sand
(%)
لیست
Silt
(%)
سر
Clay
(%)
266 13.34 0.087 0.53 7.52 1.63 1.29
Clay-
loam
21.1 24.5 55.4
لودج 2- تایصوصخ فلعشک هدافتسا رادقم وشیامزآ نیا رد هدش
Table 2- Herbicide characteristics and rates were used in this experiment
یمومع مان
Herbicide (common name)
لمع هوحن
Mode of action
ویسلاومرفن
Formulation
روشک و تکرشدیلوتکدننه
Company and country
هیصوت رادقمهدش
The recommended dose
نیلارولفیرت
Trifluralin
یلولس میسقت هدنرادزاب
Cell division inhibitor
%00 نویسلوما
48%, EC
ناریا ،ناارا مس لا
Golsam, Gorgan, Iran
1011 هدام مرارثثم( ه3/0 )یراجت هدام رتیل
1200
a
(2.5 L ®)
a: رادقمفلعشک ساسارب هدام مرارثثم.تسا هدش هداد ناشن راتکه رد ه
a: Rates of herbicides are presented in g a.i. ha
-1
-20
-10
0
10
20
30
40
50
60
O N D J F M A M J J A S
Percipitation
Maximum temperature
Minimum temperature
زبس هریز سناسا .دش ارجا
شور و داوم اه
هبفلع تیریدم ةوحن رثا یبایزرا روظنم یراایبآ شور و زره یاه
فلع لراتنک رب و زراه یااه زباس هرایز یافیک و یامک تایاصوصخ
ب یشیامزآههداشدرخ ترک تروص کوالب حراط هایاپ راب لاماک یااه
اب یفداصت1 رارکت یعارز لاس رد1011-1011 رد یتااقیقحت هعرزم
ریسدرب یزرواشک هدکشناد نامرک رد بقاو31 یبرغ بونج یرتمولیک
ییایفارلج ضرع اب نامرک رهش01 و هجرد01 لواط و یلامش هقیقد
ییایفارلج36 و هجرد31 عافترا و یقرش هقیقد0101 حاس زا یرتم
ایرد ماجنا .دش لمااش شیاامزآ یااهرامیتوانع یراایبآ حاس ود رد
)یناراب و باقرغ( هبیلصا لماع ناونع وفلع تیریدام رد زراه یااه
فلع یتسد نیجو( حس تفه،زراه یااه فراصم ناامزفالعشک
لماش حس شش رد نیلارولفیرت ،فرصم مدع رد فرصم1 ،7 ،10 و
01 )زبس هریز تشاک زا لبق زور هب .داندوب یعرف لماع ناونع زا لابق
مزآ یارجا زا کاخ هنومن ،شیا اات رفص قمع11 یتنااس یراتم نیامز
راپ ییاذاغ رصانع رادقم نییعت تهج و تشادرب شیامزآ یارجا لحم
و فرصمpH .دش لقتنم هاگشیامزآ هب ،یادانراب و اامد تارییلت دنور
نیاانچمه و شیااامزآ درواام هااعرزم کاااخ تایااصوصخفاالعشک
هب نیلارولفیرت رد بیترتش لک1 ودجالو 1 و0 .تسا هدش هداد ناشن
لکش0- رویتناس هجرد( امد تارییغت دنیلیم( یگدنراب و )دارگهعلاطم دروم یعارز لاس رد )رتم
Figure 1- The trend of temperature (
◦
C) and precipitation (mm) in the studied crop year
لودج 0- تایصوصخ کاخ هعرزم شیامزآ
Table 1- Soil characteristics of experimental field
میساتپ
لباق بذج
Absorbable
potassium
(mg kg
-1
)
لباق رفسفذجب
Absorbable
phosphorus
(mg kg
-1
)
نژورتین
Nitrogen
(%)
یلآ هدام
Organic
matter
(%)
صخاش
شنکاو
pH
تیاده
کیرتکلای
EC
(dS m
-1
)
مرج
صوصخم
یرهاظ
Bulk
density
(g.cm
-3
)
تفاب
کاخ
Soil
texture
تارذ هزادنا دصرد
Particle size
percentage
نش
Sand
(%)
لیست
Silt
(%)
سر
Clay
(%)
266 13.34 0.087 0.53 7.52 1.63 1.29
Clay-
loam
21.1 24.5 55.4
لودج 2- تایصوصخ فلعشک هدافتسا رادقم وشیامزآ نیا رد هدش
Table 2- Herbicide characteristics and rates were used in this experiment
یمومع مان
Herbicide (common name)
لمع هوحن
Mode of action
ویسلاومرفن
Formulation
روشک و تکرشدیلوتکدننه
Company and country
هیصوت رادقمهدش
The recommended dose
نیلارولفیرت
Trifluralin
یلولس میسقت هدنرادزاب
Cell division inhibitor
%00 نویسلوما
48%, EC
ناریا ،ناارا مس لا
Golsam, Gorgan, Iran
1011 هدام مرارثثم( ه3/0 )یراجت هدام رتیل
1200
a
(2.5 L ®)
a: رادقمفلعشک ساسارب هدام مرارثثم.تسا هدش هداد ناشن راتکه رد ه
a: Rates of herbicides are presented in g a.i. ha
-1
-20
-10
0
10
20
30
40
50
60
O N D J F M A M J J A S
Percipitation
Maximum temperature
Minimum temperature
864 دلج ،ناریا یعارز یاهشهوژپ هیرشن22 هرامش ،4 ، ناتسمز0413
فلعشک نامز رد نلافرت نازایم هاب رظن دروم یاه3/0 رد راتیل
ب راتکه ره یارب رتیل رازهه کاخ اب طلاتخا تروصهدافتسا یاراب .دش
نیا ،کاخ اب طلاتخافلعشک س اس و هداش هدیشاپ کاخ یور ادتبا
یاربو ریخبت شهاک هیزجت لرتنک و یرون بولحمفلع یزراه یاه
هناوج لاح رد کاخ حس کیدزن رد هک اات کسید طسوت ،دنتسه ینز
قمع11 یتناس هایا روذب تشاک .دش طولخم کاخ اب یرتم زباس هریز
)رمشاک هدوت(اهرامیت هیلک یارب 03 رذآ1011 ترک ردیاهدااعبا ااب ی
0×1 نازیم هب رتم10 ماجنا راتکه رد مراولیکدش هلاصافلاب یراایبآ .
تشاک زا دعب ساسارب شوررظن دروم یاه .تافرا مااجنا دواک چیاه
فالع نیجو .تفرگن رارق هدافتسا دروم شیامزآ نیا رد ییایمیش یااه
زره .دش ماجنا تبون هس رد زره فلع یتسد لرتنک رامیت یارب نیا رد
تاباث کیاسلاک یراایبآ هویاش زا ینارااب یرایبآ ماجنا یارب شیامزآ
راشف اب )ایلاتیا تخاس( وبمآ شا بآ اب هک دیدرا هدافتسا3 تداش و رااب
ششاپ0 شا بآ .دش هدافتسا هیناث رد رتیل ششاپ عاعش اب اه10 و راتم
خرت هیواز ش161 ،یرایاش اای یباقرغ شور رد .دندیدرا بصن هجرد
هب بآهلول هلیسویلپ یاههاچیوج یاداتبا هاب نلیتا دراو و لاقتنم ااه
هااچیوج ترااک رااه هااب یدورو بآ مااجح ،لااحارم مااامت رد .دااش اااه
هزادناهب .دش تبث و یریا ،یراایبآ بآ راداقم ندراک صخاشم روظنم
تبوطرجنس یاهTDR پمک لکا تکرش تخاس شیااپ یاراب دانله
اک زا سپ کاخ یمجح تبوطرل هاشیر هعاسوت هدوداحم رد نویاساربی
یزالف هلیم ود یاراد هاگتسد .دش هدافتسا11 یتنااس هاک هدواب یرتم
نآ لخاد تابث تابوطر کااخ رد یرایارارق اب و هدش هبیعت روسنس اه
یمهلیم نیا تیساسح لیلد هب .دوش ،نیامز رد ندراب وراف زا لابق ،اه
هبهلیسو نزو .داش داجیا هرفح کاخ لخاد رد ،هاگتسد صوصخم راآ
کاخ یرها صوصخم01/1 یتنااس رد مراا تابوطر ،باعکم راتم
یعارز تیفر )یمجح(00/01 یاادرمژپ )یامجح( تبوطر و دصرد
میاد71/11 هاایا زااین دروام بآ نازایم .دوب دصردسااسارب نیمأات
قمع رد یعارز تیفر دح ات کاخ تبوطر11 یتنااسم و کااخ یرت
نامدانار نتفراا راظن رد اب63 و73 هاب داصرد یراایبآ یاراب بیترت
( داش نییعت یناراب و یباقرغMastalizadeh, Khajoei-Nejad, &
Moradi, 2020هزادنا .)هاب ااهرامیت یفرصم بآ یریا رواتنک هلیاسو
یمجحشور ود ره یارب یرایبآ نامز .دش ماجنا یرایبآسااسارب 31
( تفرا تروص کاخ یتبوطر هیلخت دصردGheysari et al., 2017 .)
ترک یارب یفرصم بآ نازیم نیاب فالتخم یاه0111 رد باعکمرتم
ات یناراب یرایبآ رد راتکه0610 یباقرغ یرایبآ رد راتکه رد بعکمرتم
.دوب ریلتم
تفص دروم یاههزادنایریگ
دادعتهچهایگ :هدشزبس یلامتحا تراسخ نازیم یسررب یارب
فلعشک داداعت ،زباس هریز روذب هبهاچهایا تراک راه رد هداشزبس
.دش شرامش
فلع نزو و مکارت:زره یاه فلع کاشخ نزو و مکارت یااه
زره11 تارداوک کمک هب ،هریز ندش زبس زا سپ زور داعبا هب31×31
یتناسهب و رتم یفداصت تروص هزادنا هیشاح رثا تیاعر اب.دش یریا
هتوبیریم هچهایگاه: نیاتفص یهدلا هلحرم عورش رد هریز
.تافرا رارق یبایزرا دروم زبس هاتوب داداعت ،رواظنم نایا یاراب یااه
کاشخ( داش شراماش زباس هرایز هداشRezvani Moghaddam,
Moradi, & Mansoori, 2014نآ زا .)اجیی داصرد تسا نکمم ،هک
هتوب و داشاب هدوب نلافرت زود هب هایا رذب ندوب ساسح لیلد هب یریم
هتوب لماع یتراقریغ و یتراق فلتخم لماوع کاخ رد نینچمه یریم
ب مویرازوف چراق شیامزآ نیا رد ،دراد دوجوه ییااسانش دروم صاخ روط
هتوب و تفرگن رارقنیب زا یاه.دیدرا شرامش هتفر
رکلمع و دازجای درکلمع: تشادرب زا لبق دادرخ لوا همین رد
،هام ترک ره زا دادعت11 اب هتوبهو بااختنا یفدااصت رواط و تافاص
یاژیو یازاجا نینچمه و عافترا ،هایا کشخ و رت نزو :هلمج زا ییاه
هخاش دادعت لیبق زا هناد درکلمع رد راتت دادعت ،هتوب ره رد یعرف یاه
هاناد دادعت ،کرتت ره رد هناد دادعت ،رتت ره رد کرتت دادعت ،هتوب ره
زباس هرایز یاراب تشادرب صخاش و هناد رازه نزو ،رتت ره رد دروام
هزادنادنتفرا رارق یریا میان تراک ره رد ییاهن درکلمع نییعت یارب .
ب ترک ره هرانک زا رتمهاشاح راثا ناونعهی حاس رد و داش فذاح یا
یقاب )یدااصتقا( هناد درکلمع و )کشخ و رت( کیژولویب درکلمع هدنام
.دش نییعت
مع و دصردکلسناسا در: رادقم31 رد هداشدیلوت هناد زا مرا
ب ترک رهه هدافتسا اب رجنولک هاگتسد طسوت و باختنا یفداصت تروص
هزادنا نآ سناسا ،بآ اب ریحقت شور زاب .دش یریا راه رواظنم نایا ه
ًلاماک ادتبا هنومن دش هتخیر یرتیل کی نلاب نورد س س و دش بایسآ
و73 یلیم تدام هاب س س ،دیدرا هفاضا نآ هب بآ رتیل0 رد تعااس
( دااش هداد رارااق رجنواالک هاگتااسدClevenger, 1928 زا سااپ و )
تبوطر ااب میدس تافلوس طسوت نآ بآ ییادز راتنج شور زا هدافتاسا
(Guenther, 1961) دراکلمع .داش نیایعت سنااسا درکلمع و دصرد
لصاح زا سناساهب هناد درکلمع رد سناسا دصرد برض.دمآ تسد
ییاراک فرصم بآ :زا میسقت رادقم رذب یدیلوت هاب راداقم بآ
یفرصم هبتسد دمآ.
لانآزی رامآی: هداد شیامزآ زا لصاح یاهساسارب یراامآ حرط
مرن طسوت ،هدافتسا دروم رازفاSAS هخسن0/1 لایلحت و هیزجت دروم
رارقدنتفرا لامتحا حس رد نکناد نومزآ زا و3 هسیاقم تهج دصرد
نیگنایم ارب .دش هدافتسای لکش مسرمران زا اه رازافاExcel هدافتاسا
.دش
فلعشک نامز رد نلافرت نازایم هاب رظن دروم یاه3/0 رد راتیل
ب راتکه ره یارب رتیل رازهه کاخ اب طلاتخا تروصهدافتسا یاراب .دش
نیا ،کاخ اب طلاتخافلعشک س اس و هداش هدیشاپ کاخ یور ادتبا
یاربو ریخبت شهاک هیزجت لرتنک و یرون بولحمفلع یزراه یاه
هناوج لاح رد کاخ حس کیدزن رد هک اات کسید طسوت ،دنتسه ینز
قمع11 یتناس هایا روذب تشاک .دش طولخم کاخ اب یرتم زباس هریز
)رمشاک هدوت(اهرامیت هیلک یارب 03 رذآ1011 ترک ردیاهدااعبا ااب ی
0×1 نازیم هب رتم10 ماجنا راتکه رد مراولیکدش هلاصافلاب یراایبآ .
تشاک زا دعب ساسارب شوررظن دروم یاه .تافرا مااجنا دواک چیاه
فالع نیجو .تفرگن رارق هدافتسا دروم شیامزآ نیا رد ییایمیش یااه
زره .دش ماجنا تبون هس رد زره فلع یتسد لرتنک رامیت یارب نیا رد
تاباث کیاسلاک یراایبآ هویاش زا ینارااب یرایبآ ماجنا یارب شیامزآ
راشف اب )ایلاتیا تخاس( وبمآ شا بآ اب هک دیدرا هدافتسا3 تداش و رااب
ششاپ0 شا بآ .دش هدافتسا هیناث رد رتیل ششاپ عاعش اب اه10 و راتم
خرت هیواز ش161 ،یرایاش اای یباقرغ شور رد .دندیدرا بصن هجرد
هب بآهلول هلیسویلپ یاههاچیوج یاداتبا هاب نلیتا دراو و لاقتنم ااه
هااچیوج ترااک رااه هااب یدورو بآ مااجح ،لااحارم مااامت رد .دااش اااه
هزادناهب .دش تبث و یریا ،یراایبآ بآ راداقم ندراک صخاشم روظنم
تبوطرجنس یاهTDR پمک لکا تکرش تخاس شیااپ یاراب دانله
اک زا سپ کاخ یمجح تبوطرل هاشیر هعاسوت هدوداحم رد نویاساربی
یزالف هلیم ود یاراد هاگتسد .دش هدافتسا11 یتنااس هاک هدواب یرتم
نآ لخاد تابث تابوطر کااخ رد یرایارارق اب و هدش هبیعت روسنس اه
یمهلیم نیا تیساسح لیلد هب .دوش ،نیامز رد ندراب وراف زا لابق ،اه
هبهلیسو نزو .داش داجیا هرفح کاخ لخاد رد ،هاگتسد صوصخم راآ
کاخ یرها صوصخم01/1 یتنااس رد مراا تابوطر ،باعکم راتم
یعارز تیفر )یمجح(00/01 یاادرمژپ )یامجح( تبوطر و دصرد
میاد71/11 هاایا زااین دروام بآ نازایم .دوب دصردسااسارب نیمأات
قمع رد یعارز تیفر دح ات کاخ تبوطر11 یتنااسم و کااخ یرت
نامدانار نتفراا راظن رد اب63 و73 هاب داصرد یراایبآ یاراب بیترت
( داش نییعت یناراب و یباقرغMastalizadeh, Khajoei-Nejad, &
Moradi, 2020هزادنا .)هاب ااهرامیت یفرصم بآ یریا رواتنک هلیاسو
یمجحشور ود ره یارب یرایبآ نامز .دش ماجنا یرایبآسااسارب 31
( تفرا تروص کاخ یتبوطر هیلخت دصردGheysari et al., 2017 .)
ترک یارب یفرصم بآ نازیم نیاب فالتخم یاه0111 رد باعکمرتم
ات یناراب یرایبآ رد راتکه0610 یباقرغ یرایبآ رد راتکه رد بعکمرتم
.دوب ریلتم
تفص دروم یاههزادنایریگ
دادعتهچهایگ :هدشزبس یلامتحا تراسخ نازیم یسررب یارب
فلعشک داداعت ،زباس هریز روذب هبهاچهایا تراک راه رد هداشزبس
.دش شرامش
فلع نزو و مکارت:زره یاه فلع کاشخ نزو و مکارت یااه
زره11 تارداوک کمک هب ،هریز ندش زبس زا سپ زور داعبا هب31×31
یتناسهب و رتم یفداصت تروص هزادنا هیشاح رثا تیاعر اب.دش یریا
هتوبیریم هچهایگاه: نیاتفص یهدلا هلحرم عورش رد هریز
.تافرا رارق یبایزرا دروم زبس هاتوب داداعت ،رواظنم نایا یاراب یااه
کاشخ( داش شراماش زباس هرایز هداشRezvani Moghaddam,
Moradi, & Mansoori, 2014نآ زا .)اجیی داصرد تسا نکمم ،هک
هتوب و داشاب هدوب نلافرت زود هب هایا رذب ندوب ساسح لیلد هب یریم
هتوب لماع یتراقریغ و یتراق فلتخم لماوع کاخ رد نینچمه یریم
ب مویرازوف چراق شیامزآ نیا رد ،دراد دوجوه ییااسانش دروم صاخ روط
هتوب و تفرگن رارقنیب زا یاه.دیدرا شرامش هتفر
رکلمع و دازجای درکلمع: تشادرب زا لبق دادرخ لوا همین رد
،هام ترک ره زا دادعت11 اب هتوبهو بااختنا یفدااصت رواط و تافاص
یاژیو یازاجا نینچمه و عافترا ،هایا کشخ و رت نزو :هلمج زا ییاه
هخاش دادعت لیبق زا هناد درکلمع رد راتت دادعت ،هتوب ره رد یعرف یاه
هاناد دادعت ،کرتت ره رد هناد دادعت ،رتت ره رد کرتت دادعت ،هتوب ره
زباس هرایز یاراب تشادرب صخاش و هناد رازه نزو ،رتت ره رد دروام
هزادنادنتفرا رارق یریا میان تراک ره رد ییاهن درکلمع نییعت یارب .
ب ترک ره هرانک زا رتمهاشاح راثا ناونعهی حاس رد و داش فذاح یا
یقاب )یدااصتقا( هناد درکلمع و )کشخ و رت( کیژولویب درکلمع هدنام
.دش نییعت
مع و دصردکلسناسا در: رادقم31 رد هداشدیلوت هناد زا مرا
ب ترک رهه هدافتسا اب رجنولک هاگتسد طسوت و باختنا یفداصت تروص
هزادنا نآ سناسا ،بآ اب ریحقت شور زاب .دش یریا راه رواظنم نایا ه
ًلاماک ادتبا هنومن دش هتخیر یرتیل کی نلاب نورد س س و دش بایسآ
و73 یلیم تدام هاب س س ،دیدرا هفاضا نآ هب بآ رتیل0 رد تعااس
( دااش هداد رارااق رجنواالک هاگتااسدClevenger, 1928 زا سااپ و )
تبوطر ااب میدس تافلوس طسوت نآ بآ ییادز راتنج شور زا هدافتاسا
(Guenther, 1961) دراکلمع .داش نیایعت سنااسا درکلمع و دصرد
لصاح زا سناساهب هناد درکلمع رد سناسا دصرد برض.دمآ تسد
ییاراک فرصم بآ :زا میسقت رادقم رذب یدیلوت هاب راداقم بآ
یفرصم هبتسد دمآ.
لانآزی رامآی: هداد شیامزآ زا لصاح یاهساسارب یراامآ حرط
مرن طسوت ،هدافتسا دروم رازفاSAS هخسن0/1 لایلحت و هیزجت دروم
رارقدنتفرا لامتحا حس رد نکناد نومزآ زا و3 هسیاقم تهج دصرد
نیگنایم ارب .دش هدافتسای لکش مسرمران زا اه رازافاExcel هدافتاسا
.دش
ناراکمه و یدارم، فرصم نامز و یرایبآ شور رثا یبایزرافلعشک رتیلارولفین فلع تیعمج ربزره یاه... 864
جیاتن ثحب و
لع کشخ نزو و مکارتف یاه:زره سناایراو هایزجت جیاتن
هااک داد ناااشنریثأاات فلع تیریداام ،یرااایبآ یاااهرامیت یاااه و زرااه
مهربشنک فلع کاشخ نزو و مکارت رب ود نیا یااه حاس رد زراه
یاانعم دااصرد کاای لااامتحا( دوااب رادلودااج 1.) یااسرربمهراابشنک
یرایبآ یاهرامیت و فلع تیریدام یااه زراه هاک داد نااشن هایلک رد
فلع لرتنک یاهرامیتفلع مکارت ،زره یراایبآ طیاراش رد زراه یااه
( دوب یناراب زا رتشیب یباقرغلکش 0 لراتنک مدع رامیت رد توافت نیا .)
فرصم زا رتدوهشم زره فلعفالعشک اب .دوابهیرواط مکارات ،هاک
فلعزره یاه فلع لرتنک مدع نامز ردیاه زره یباقرغ یرایبآ یارب
(01/01 دوداح )ببرمرتم رد هتوب01 ینارااب یراایبآ زا رتاشیب داصرد
(10/01 فراصم هک دومن دییات جیاتن .دوب )ببرمرتم رد هتوبفالعشک
نامز هیلک رد زا سپ یبایزرا دروم یاهدربرااک شهااک هاب راجنم ،نآ
ینعمفلع مکارت رادزره یاه ( دششلک 0 اب ،یرایبآ شور ود ره رد .)
فرصم نامز زا زبس هریز تشاک ینامز هلصاف شیازفافلعشک مکارت
فلعزره یاه ینعم شیازفافلع مکارت نیرتمک و داد ناشن یرادیاه
فراصم زور هاس زا ساپ زباس هرایز تاشاک رامیت رد زرهفالعشک
هب .دمآ تسدودره یارب فلع مکارت ،یرایبآ شور یاهزراه راامیت رد
زا سپ زبس هریز تشاک01 فرصم زورفلعشک بهیانعم رواط یراد
نامز رگید زا رتشیب فراصم زا ساپ تاشاک یاهفالعشک رد .دواب
ینعم فلاتخا ،یناراب یرایبآ سپ زبس هریز تشاک یاهرامیت نیب یراد
زا1 ،7 و10 فرااصم زورفاالعشک فلع مکاراات رااظن زازرااه یاااه
د یلو .دشن هدهاشمفلع مکارت ،یباقرغ یرایبآ رزراه یااه راامیت رد
زا سپ تشاک10 فراصم زورفالعشک (10/10 )بابرمرتم رد هاتوب
بهینعم روط رامیت زا رتشیب یراد1 ( زور17/6 .دواب )بابرمرتم رد هاتوب
فلع کشخ نزو صوصخرد ااب هبااشم ًاابیرقت یدانور زاین زره یاه
( داش هدهاشم زره فلع مکارت لکاش1فالع دربرااک .) هایلک رد شک
شهااک هاب رجنم نآ فرصم زا سپ زبس هریز تشاک نامز یاهرامیت
ینعمتسیز راد شیازافا ااب .داش دهااش رامیت هب تبسن زره فلع هدوت
فلع فرصم زا سپ زبس هریز تشاک نامزفلع کشخ نزو شک یاه
ینعم شیازفا زره،یراایبآ شور ودره یارب و تفای یراد و نیرتاشیب
تسیز نیرتمکهب زره فلع هدوت زباس هریز تشاک یاهرامیت رد بیترت
زا سپ01 و1 فلع فرصم زورهب شک( دمآ تسد لکش1.)
لودج 3- نزو و مکارت رب یسررب دروم یاهرامیت )تاعبرم نیگنایم( سنایراو هیزجت جیاتن کشخلعفیاه زره
Table 3- Analysis of variance (means square) treatments results on weed density and dry weight
تارییغت عبانم
S.O.V
هجردآیداز
df
فلع مکارتیاه زره
Weeds density
نزوفلع کشخیاه زره
Weeds dry weight
رارکت
Rep
2 57.14
ns
9.70
ns
یرایبآ عون
Irrigation type (IT)
1 606.41
**
360.9
**
لوا یاحخ
Error1
2 34.77 14.14
فلع تیریدمزره یاه
Weed Management (WM)
4 2845.8
**
963.1
**
فلع تیریدم زره یاه ×یرایبآ عون
IT×WM
4 856.3
**
258
**
مود یاحخ
Error2
16 94.88 31.22
تارییلت بیرض
C.V (%)
- 11.4 12.2
ns ،* و **: هبینعم مدع بیترتینعم و یراد رد یراددصرد کی و جنپ لامتحا حس
ns, * and **: non-significant and significant at the probability level of 5% and 1%, respectively
زبرس هرریز هدشزبس هتوب دادعت هایزجت زا لاصاح جیااتن :
اب زراه فالع تیریدم رامیت هک داد ناشن سنایراوهیانعم رواط یراد
(p≤0.01 یراایبآ شور رامیت یلو داد رارق ریثأت تحت ار صخاش نیا )
مهرااب نیاانچمه وفاالع تیریداام رد یرااایبآ شور شنک ریثأاات زرااه
ینعم( تاشادن نآ راب یرادلوداج 0.) فراصم هاک داد نااشن جیااتن
فلعلباق شهاک هب رجنم شکهتوب دادعت هجوت هریز هایا هدشزبس یاه
ب .دش زبسهیروط رد زباس هرایز هداشزبس هاتوب داداعت نیرتلاااب ،هاک
فلع فرصم مدع یاهرامیت( شک10/07 نیاجو و )بابرمرتم رد هاتوب
یتسد( زره فلع11/00 فلاتاخا هاک داش هدهاشم )ببرمرتم رد هتوب
ینعم( دندوب اراد زره فلع لرتنک یاهرامیت رگید اب یرادلودج 3 زا .)
جیاتن ثحب و
لع کشخ نزو و مکارتف یاه:زره سناایراو هایزجت جیاتن
هااک داد ناااشنریثأاات فلع تیریداام ،یرااایبآ یاااهرامیت یاااه و زرااه
مهربشنک فلع کاشخ نزو و مکارت رب ود نیا یااه حاس رد زراه
یاانعم دااصرد کاای لااامتحا( دوااب رادلودااج 1.) یااسرربمهراابشنک
یرایبآ یاهرامیت و فلع تیریدام یااه زراه هاک داد نااشن هایلک رد
فلع لرتنک یاهرامیتفلع مکارت ،زره یراایبآ طیاراش رد زراه یااه
( دوب یناراب زا رتشیب یباقرغلکش 0 لراتنک مدع رامیت رد توافت نیا .)
فرصم زا رتدوهشم زره فلعفالعشک اب .دوابهیرواط مکارات ،هاک
فلعزره یاه فلع لرتنک مدع نامز ردیاه زره یباقرغ یرایبآ یارب
(01/01 دوداح )ببرمرتم رد هتوب01 ینارااب یراایبآ زا رتاشیب داصرد
(10/01 فراصم هک دومن دییات جیاتن .دوب )ببرمرتم رد هتوبفالعشک
نامز هیلک رد زا سپ یبایزرا دروم یاهدربرااک شهااک هاب راجنم ،نآ
ینعمفلع مکارت رادزره یاه ( دششلک 0 اب ،یرایبآ شور ود ره رد .)
فرصم نامز زا زبس هریز تشاک ینامز هلصاف شیازفافلعشک مکارت
فلعزره یاه ینعم شیازفافلع مکارت نیرتمک و داد ناشن یرادیاه
فراصم زور هاس زا ساپ زباس هرایز تاشاک رامیت رد زرهفالعشک
هب .دمآ تسدودره یارب فلع مکارت ،یرایبآ شور یاهزراه راامیت رد
زا سپ زبس هریز تشاک01 فرصم زورفلعشک بهیانعم رواط یراد
نامز رگید زا رتشیب فراصم زا ساپ تاشاک یاهفالعشک رد .دواب
ینعم فلاتخا ،یناراب یرایبآ سپ زبس هریز تشاک یاهرامیت نیب یراد
زا1 ،7 و10 فرااصم زورفاالعشک فلع مکاراات رااظن زازرااه یاااه
د یلو .دشن هدهاشمفلع مکارت ،یباقرغ یرایبآ رزراه یااه راامیت رد
زا سپ تشاک10 فراصم زورفالعشک (10/10 )بابرمرتم رد هاتوب
بهینعم روط رامیت زا رتشیب یراد1 ( زور17/6 .دواب )بابرمرتم رد هاتوب
فلع کشخ نزو صوصخرد ااب هبااشم ًاابیرقت یدانور زاین زره یاه
( داش هدهاشم زره فلع مکارت لکاش1فالع دربرااک .) هایلک رد شک
شهااک هاب رجنم نآ فرصم زا سپ زبس هریز تشاک نامز یاهرامیت
ینعمتسیز راد شیازافا ااب .داش دهااش رامیت هب تبسن زره فلع هدوت
فلع فرصم زا سپ زبس هریز تشاک نامزفلع کشخ نزو شک یاه
ینعم شیازفا زره،یراایبآ شور ودره یارب و تفای یراد و نیرتاشیب
تسیز نیرتمکهب زره فلع هدوت زباس هریز تشاک یاهرامیت رد بیترت
زا سپ01 و1 فلع فرصم زورهب شک( دمآ تسد لکش1.)
لودج 3- نزو و مکارت رب یسررب دروم یاهرامیت )تاعبرم نیگنایم( سنایراو هیزجت جیاتن کشخلعفیاه زره
Table 3- Analysis of variance (means square) treatments results on weed density and dry weight
تارییغت عبانم
S.O.V
هجردآیداز
df
فلع مکارتیاه زره
Weeds density
نزوفلع کشخیاه زره
Weeds dry weight
رارکت
Rep
2 57.14
ns
9.70
ns
یرایبآ عون
Irrigation type (IT)
1 606.41
**
360.9
**
لوا یاحخ
Error1
2 34.77 14.14
فلع تیریدمزره یاه
Weed Management (WM)
4 2845.8
**
963.1
**
فلع تیریدم زره یاه ×یرایبآ عون
IT×WM
4 856.3
**
258
**
مود یاحخ
Error2
16 94.88 31.22
تارییلت بیرض
C.V (%)
- 11.4 12.2
ns ،* و **: هبینعم مدع بیترتینعم و یراد رد یراددصرد کی و جنپ لامتحا حس
ns, * and **: non-significant and significant at the probability level of 5% and 1%, respectively
زبرس هرریز هدشزبس هتوب دادعت هایزجت زا لاصاح جیااتن :
اب زراه فالع تیریدم رامیت هک داد ناشن سنایراوهیانعم رواط یراد
(p≤0.01 یراایبآ شور رامیت یلو داد رارق ریثأت تحت ار صخاش نیا )
مهرااب نیاانچمه وفاالع تیریداام رد یرااایبآ شور شنک ریثأاات زرااه
ینعم( تاشادن نآ راب یرادلوداج 0.) فراصم هاک داد نااشن جیااتن
فلعلباق شهاک هب رجنم شکهتوب دادعت هجوت هریز هایا هدشزبس یاه
ب .دش زبسهیروط رد زباس هرایز هداشزبس هاتوب داداعت نیرتلاااب ،هاک
فلع فرصم مدع یاهرامیت( شک10/07 نیاجو و )بابرمرتم رد هاتوب
یتسد( زره فلع11/00 فلاتاخا هاک داش هدهاشم )ببرمرتم رد هتوب
ینعم( دندوب اراد زره فلع لرتنک یاهرامیت رگید اب یرادلودج 3 زا .)
868 دلج ،ناریا یعارز یاهشهوژپ هیرشن22 هرامش ،4 ، ناتسمز0413
ناامز هاب تباسن یرترید ینامز هلصاف اب زبس هریز هایا هتره ،یفرط
فلع فرصمهتوب دصرد ،دوب هدش تشک شک هاایا نایا هدشزبس یاه
بهینعم روط( دوب هتفای شیازفا یرادلودج 3هب .) داداعت ،هانومن ناونع
زباس هرایز تاشاک راامیت رد زباس هریز هدشزبس هتوب01 زا ساپ زور
فلع فرصم یاهرامیت هب تبسن شک1 ،7 و10 هب زور دوداح بایترت
31 ،01 و17 یانعم فلاتاخا .دوب رتشیب دصرد نیاب یراد یااهرامیت
رد زبس هریز تشاک1 و7 فالع فرصم زا سپ زور نایا راظن زا شک
.دشن هدهاشم صخاش
لکش2- مهربشنک فرصم زا سپ زبس هریز تشاک نامز و یرایبآ شورفلعشک فلع مکارت رب یاهزره
(ساسارب شرب شورنیگنایم ،یهدکرتشم فورح یاراد یاه ینعم فلاتخا رد یراددصرد جنپ لامتحا حس ساسارب دنرادن نکناد نومزآ.)
Figure 2- The interaction of irrigation method and sown date of cumin after appllying herbicide on weed density
(Based on slicing method, means with same letters are not significantly different according to Duncan test (p< 0.05))
لکش3- مهربشنک فرصم زا سپ زبس هریز تشاک نامز و یرایبآ شورفلعشک ربتسیزهدوت فلع یاهزره
(ساسارب شرب شورنیگنایم ،یهدینعم فلاتخا کرتشم فورح یاراد یاه رد یراددصرد جنپ لامتحا حس ساسارب دنرادن نکناد نومزآ.)
Figure 3- The interaction of irrigation method and sown date of cumin after appllying herbicide on weed biomass
(Based on slicing method, means with same letters are not significantly different according to Duncan test (p< 0.05))
هتوب عافترا تاحت ااهنت صخااش نایا :ریثأات تیریدام راامیت
فلع یاه( زرهp≤0.01( تفرا رارق )لودج 0 و یراایبآ شور رامیت .)
مهربشنک یرایبآ × زره فلع تیریدمریثأت ینعم هتوب عافترا رب یراد
.تشادن زباس هرایز تشاک رامیت ،زره فلع یتیریدم یاهرامیت نیب رد
زا سپ7 فرصم زورفلعشک (11/17 یتناس ااب فلاتاخا نودب )رتم
یااهرامیت1 ( زور30/16 یتناااس و )رااتم10 ( زور33/10 یتناااس )رااتم
( دش لماش ار هتوب عافترا نیرتشیبلودج 6یانعم فلاتخا .) نیاب یراد
ت( زره فلع یتسد نیجو یاهرامی30/11 یتناس هرایز تاشاک و )راتم
زا سپ زبس10 فرصم زورفالعشک (10/10 یتنااس هدهااشم )راتم
( هتوب عافترا نیرتمک .دشن60/00 یتناس مداع رامیت هب طوبرم زین )رتم
هریز تشاک رامیت هب تبسن نآ رد هتوب عافترا هک دوب زره فلع لرتنک
a
a
d
ccd c
c
bc
b
b
0.00
5.00
10.00
15.00
20.00
25.00
30.00
35.00
40.00
45.00
Flood Sprinkler
(
Weed density (plant m
-
2
زره یاه فلع مکارت
(
عبرمرتم رد هایگ
)
یرایبآ شور
Irrigation method
No herbicide Application
3 Day after herbicide application
7 Day after herbicide application
14 Day after herbicide application
a
a
d
cc c
c
c
b
b
0.00
20.00
40.00
60.00
80.00
100.00
120.00
Flood Sprinkler
(
Weed biomas (g m
-
2
زره یاه فلع هدوت تسیز
(
عبرمرتم رد مرگ
)
یرایبآ شور
Irrigation method
No herbicide Application
3 Day after herbicide application
7 Day after herbicide application
14 Day after herbicide application
ناامز هاب تباسن یرترید ینامز هلصاف اب زبس هریز هایا هتره ،یفرط
فلع فرصمهتوب دصرد ،دوب هدش تشک شک هاایا نایا هدشزبس یاه
بهینعم روط( دوب هتفای شیازفا یرادلودج 3هب .) داداعت ،هانومن ناونع
زباس هرایز تاشاک راامیت رد زباس هریز هدشزبس هتوب01 زا ساپ زور
فلع فرصم یاهرامیت هب تبسن شک1 ،7 و10 هب زور دوداح بایترت
31 ،01 و17 یانعم فلاتاخا .دوب رتشیب دصرد نیاب یراد یااهرامیت
رد زبس هریز تشاک1 و7 فالع فرصم زا سپ زور نایا راظن زا شک
.دشن هدهاشم صخاش
لکش2- مهربشنک فرصم زا سپ زبس هریز تشاک نامز و یرایبآ شورفلعشک فلع مکارت رب یاهزره
(ساسارب شرب شورنیگنایم ،یهدکرتشم فورح یاراد یاه ینعم فلاتخا رد یراددصرد جنپ لامتحا حس ساسارب دنرادن نکناد نومزآ.)
Figure 2- The interaction of irrigation method and sown date of cumin after appllying herbicide on weed density
(Based on slicing method, means with same letters are not significantly different according to Duncan test (p< 0.05))
لکش3- مهربشنک فرصم زا سپ زبس هریز تشاک نامز و یرایبآ شورفلعشک ربتسیزهدوت فلع یاهزره
(ساسارب شرب شورنیگنایم ،یهدینعم فلاتخا کرتشم فورح یاراد یاه رد یراددصرد جنپ لامتحا حس ساسارب دنرادن نکناد نومزآ.)
Figure 3- The interaction of irrigation method and sown date of cumin after appllying herbicide on weed biomass
(Based on slicing method, means with same letters are not significantly different according to Duncan test (p< 0.05))
هتوب عافترا تاحت ااهنت صخااش نایا :ریثأات تیریدام راامیت
فلع یاه( زرهp≤0.01( تفرا رارق )لودج 0 و یراایبآ شور رامیت .)
مهربشنک یرایبآ × زره فلع تیریدمریثأت ینعم هتوب عافترا رب یراد
.تشادن زباس هرایز تشاک رامیت ،زره فلع یتیریدم یاهرامیت نیب رد
زا سپ7 فرصم زورفلعشک (11/17 یتناس ااب فلاتاخا نودب )رتم
یااهرامیت1 ( زور30/16 یتناااس و )رااتم10 ( زور33/10 یتناااس )رااتم
( دش لماش ار هتوب عافترا نیرتشیبلودج 6یانعم فلاتخا .) نیاب یراد
ت( زره فلع یتسد نیجو یاهرامی30/11 یتناس هرایز تاشاک و )راتم
زا سپ زبس10 فرصم زورفالعشک (10/10 یتنااس هدهااشم )راتم
( هتوب عافترا نیرتمک .دشن60/00 یتناس مداع رامیت هب طوبرم زین )رتم
هریز تشاک رامیت هب تبسن نآ رد هتوب عافترا هک دوب زره فلع لرتنک
a
a
d
ccd c
c
bc
b
b
0.00
5.00
10.00
15.00
20.00
25.00
30.00
35.00
40.00
45.00
Flood Sprinkler
(
Weed density (plant m
-
2
زره یاه فلع مکارت
(
عبرمرتم رد هایگ
)
یرایبآ شور
Irrigation method
No herbicide Application
3 Day after herbicide application
7 Day after herbicide application
14 Day after herbicide application
a
a
d
cc c
c
c
b
b
0.00
20.00
40.00
60.00
80.00
100.00
120.00
Flood Sprinkler
(
Weed biomas (g m
-
2
زره یاه فلع هدوت تسیز
(
عبرمرتم رد مرگ
)
یرایبآ شور
Irrigation method
No herbicide Application
3 Day after herbicide application
7 Day after herbicide application
14 Day after herbicide application
ناراکمه و یدارم، فرصم نامز و یرایبآ شور رثا یبایزرافلعشک رتیلارولفین فلع تیعمج ربزره یاه... 865
زا سپ زبس7 صم زور فرفلعشک دودح11 داد ناشن شهاک دصرد
(لودج 3.)
هتوبهچهایگ یریماه : هاک داد نااشن سناایراو هایزجت جیااتن
یاااهرامیت فلع تیریداام عواان ،یرااایبآ عواان نیاانچمه و زرااه یاااه
مهربفلع تیریدم عون و یرایبآ عون نیب شنکهتوب رب زره یاه یریم
هچهایاینعم رثا اه یراد(p≤0.01) ( تشاد لودج0 .)
تیریدام عوان و یراایبآ عون لباقتم تارثا نیگنایم هسیاقم جیاتن
فلعهتوب رب زره یاههچهایا یریم یباقرغ طیارش رد هک داد ناشن اه
فلع لرتنک و لرتنک مدع یاهرامیت نیبیانعم فلاتخا زره یاه یراد
یلاحرد دراد دوجویانعم ینارااب یراایبآ طیارش رد فلاتخا نیا هک راد
( دوبن لودج6هولاع .)هتوب نازیم نیرتمک نیا ربدربراک رامیت رد یریم
نیلارولفیرت1 .داش هدهااشم یراایبآ عون ود ره رد تشاک زا لبق زور
هتوب نازیمهب یریمفلع دربراک نامز هلصاف شیازفا اب یلک روط ات شک
هب تشاک.داد ناشن ار شیازفا یباقرغ یرایبآ رد هژیو
لودج 4- نیگنایم( سنایراو هیزجت جیاتنزبس هریز فلتخم تایصوصخ رب یسررب دروم یاهرامیت )تاعبرم
Table 4- Analysis of variance (means square) treatments results on cumin characteristics
تارییغت عبانم
S.O.V
یدازا هجرد
d.f
هدشزبس هتوب دادعت
Number of seedling emergence (Plant m
-2
)
عافترا
Height (cm)
هتوبیریم
Infected plants
رارکت
Replication
2 77.93
ns
0.671
ns
0.033
ns
یرایبآ عون
Irrigation type (IT)
1 6.41
ns
0.974
ns
68.29
**
لوا یاحخ
Error1
2 14.77 21.41 0.168
فلع تیریدمزره یاه
Weed management (WM)
5 1846.7
**
123.13
**
20.48
**
فلع تیریدم زره یاه ×یرایبآ عون
IT×WM
5 3.33
ns
5.06
ns
11.31
**
مود یاحخ
Error2
20 54.89 12.24 0.101
تارییلت بیرض
C.V (%)
- 10.8 8.7 8.8
ns ،هب :** و * مدع بیترتینعمینعم و یراد رد یراددصرد کی و جنپ لامتحا حس
ns, * and **: non-significant and significant at the probability level of 5% and 1%, respectively
لودج 5- ریثأت رب یسررب دروم یاهرامیتعافترا و هدشزبس هتوب دادعت هچهایگ یاهزبس هریز
Table 5- The effect of treatments on cumin seedling emerge and plant height
رامیت
Treatment
عون رامیت
Treatment type
هدش زبس هتوب دادعت
Number of seedling emergence
(plant m
-2
)
عافترا
Height (cm)
یرایبآ شور
Irrigation method
یباقرغ
Flood
67.87
a
32.90
a
یناراب
Sprinkler
68.72
a
32.57
a
فرصم زا سپ زبس هریز تشاک نامزفلعشک
Time of cumin planting after herbicide application (Day)
مدعفلع لرتنکزره یاه
No weeds control
87.12
a
24.68
c
نیجوفلعیاه زره
Hand weeding
88.13
a
31.58
b
1 زور
3 days
49.13
d
36.52
a
7 زور
7 days
49.17
d
37.01
a
10 زور
14 days
62.81
c
34.55
ab
01 زور
21 days
73.44
b
32.08
b
*ینعم فلاتخا یاراد نوتس ره رد کرتشم فورح ،رامیت ره یارب رد یراددصرد جنپ لامتحا حس ساسارب یمن نکناد نومزآ.دشاب
* In each column, same letters are not significantly different according to Duncan test (p< 0.05)
زا سپ زبس7 صم زور فرفلعشک دودح11 داد ناشن شهاک دصرد
(لودج 3.)
هتوبهچهایگ یریماه : هاک داد نااشن سناایراو هایزجت جیااتن
یاااهرامیت فلع تیریداام عواان ،یرااایبآ عواان نیاانچمه و زرااه یاااه
مهربفلع تیریدم عون و یرایبآ عون نیب شنکهتوب رب زره یاه یریم
هچهایاینعم رثا اه یراد(p≤0.01) ( تشاد لودج0 .)
تیریدام عوان و یراایبآ عون لباقتم تارثا نیگنایم هسیاقم جیاتن
فلعهتوب رب زره یاههچهایا یریم یباقرغ طیارش رد هک داد ناشن اه
فلع لرتنک و لرتنک مدع یاهرامیت نیبیانعم فلاتخا زره یاه یراد
یلاحرد دراد دوجویانعم ینارااب یراایبآ طیارش رد فلاتخا نیا هک راد
( دوبن لودج6هولاع .)هتوب نازیم نیرتمک نیا ربدربراک رامیت رد یریم
نیلارولفیرت1 .داش هدهااشم یراایبآ عون ود ره رد تشاک زا لبق زور
هتوب نازیمهب یریمفلع دربراک نامز هلصاف شیازفا اب یلک روط ات شک
هب تشاک.داد ناشن ار شیازفا یباقرغ یرایبآ رد هژیو
لودج 4- نیگنایم( سنایراو هیزجت جیاتنزبس هریز فلتخم تایصوصخ رب یسررب دروم یاهرامیت )تاعبرم
Table 4- Analysis of variance (means square) treatments results on cumin characteristics
تارییغت عبانم
S.O.V
یدازا هجرد
d.f
هدشزبس هتوب دادعت
Number of seedling emergence (Plant m
-2
)
عافترا
Height (cm)
هتوبیریم
Infected plants
رارکت
Replication
2 77.93
ns
0.671
ns
0.033
ns
یرایبآ عون
Irrigation type (IT)
1 6.41
ns
0.974
ns
68.29
**
لوا یاحخ
Error1
2 14.77 21.41 0.168
فلع تیریدمزره یاه
Weed management (WM)
5 1846.7
**
123.13
**
20.48
**
فلع تیریدم زره یاه ×یرایبآ عون
IT×WM
5 3.33
ns
5.06
ns
11.31
**
مود یاحخ
Error2
20 54.89 12.24 0.101
تارییلت بیرض
C.V (%)
- 10.8 8.7 8.8
ns ،هب :** و * مدع بیترتینعمینعم و یراد رد یراددصرد کی و جنپ لامتحا حس
ns, * and **: non-significant and significant at the probability level of 5% and 1%, respectively
لودج 5- ریثأت رب یسررب دروم یاهرامیتعافترا و هدشزبس هتوب دادعت هچهایگ یاهزبس هریز
Table 5- The effect of treatments on cumin seedling emerge and plant height
رامیت
Treatment
عون رامیت
Treatment type
هدش زبس هتوب دادعت
Number of seedling emergence
(plant m
-2
)
عافترا
Height (cm)
یرایبآ شور
Irrigation method
یباقرغ
Flood
67.87
a
32.90
a
یناراب
Sprinkler
68.72
a
32.57
a
فرصم زا سپ زبس هریز تشاک نامزفلعشک
Time of cumin planting after herbicide application (Day)
مدعفلع لرتنکزره یاه
No weeds control
87.12
a
24.68
c
نیجوفلعیاه زره
Hand weeding
88.13
a
31.58
b
1 زور
3 days
49.13
d
36.52
a
7 زور
7 days
49.17
d
37.01
a
10 زور
14 days
62.81
c
34.55
ab
01 زور
21 days
73.44
b
32.08
b
*ینعم فلاتخا یاراد نوتس ره رد کرتشم فورح ،رامیت ره یارب رد یراددصرد جنپ لامتحا حس ساسارب یمن نکناد نومزآ.دشاب
* In each column, same letters are not significantly different according to Duncan test (p< 0.05)
866 دلج ،ناریا یعارز یاهشهوژپ هیرشن22 هرامش ،4 ، ناتسمز0413
لودج 6- ریثأت مهربشنک رب یسررب دروم یاهرامیتهتوب دصردیریم هچهایگ یاهزبس هریز
Table 6- The interaction of irrigation method and sown date of cumin after appllying herbicide on damping off seedlings
رامیت
Treatment دصردهتوبیریم
Infected plants percentage یرایبآ
Irrigation
فرصم زا سپ زبس هریز تشاک نامزفلعشک
Cumin sown date after herbicide application
یباقرغ
Flood
مدعفلع لرتنکزره یاه
No weeds control
7.23
b*
نیجوفلعیاه زره
Hand weeding
9.30
a
1 زور
3 days
1.03
d
7 زور
7 days
2.07
d
10 زور
14 days
4.13
c
01 زور
21 days
6.20
b
یناراب
Sprinkler
مدعفلع لرتنکزره یاه
No weeds control
2.07
ab
نیجوفلعیاه زره
Hand weeding
3.10
a
1 زور
3 days
1.03
b
7 زور
7 days
2.07
ab
10 زور
14 days
3.10
a
01 زور
21 days
2.07
ab
* نوتس ره ردساسارب شرب شورینعم فلاتخا کرتشم فورح یاراد یاه نیگنایم ،یهد رد یراددصرد جنپ لامتحا حس ساسارب .دنرادن نکناد نومزآ
* In each column based on slicing method, means with same letters are not significantly different according to Duncan test (p<
0.05)
:هرتوب رد رتچ دادعت هاک داد نااشن سناایراو هایزجت جیااتن
کای لاامتحا حاس رد زراه فلع تیریدم و یرایبآ شور یاهرامیت
دانداد راراق ریثأات تاحت ار زباس هریز هتوب رد رتت دادعت دصرد، یالو
مهربیانعم ریثأت لماع ود نیا شنک( تاشادن نآ راب یرادلوداج 7.)
ینارااب یرایبآ شور رد زبس هریز هتوب رد رتت دادعت هک داد ناشن جیاتن
دودح1 ( دوب یباقرغ یرایبآ زا رتشیب دصردلودج 0.)
ره فلع تیریدم روتکاف نیگنایم هسیاقمز ماه هاک دومن دییات زین
زا هدافتسا مه و زره فلع نیجو فلعشک بهیانعم رواط ثاعاب یراد
( دندش صخاش نیا دوبهبلودج 0ب .)هیروط رد رتت دادعت نیرتمک ،هک
( هتوب01/11 فالع نیجو .دش هدهاشم زره فلع نیجو مدع رامیت رد )
دودح شیازفا هب رجنم زره76 راامیت هاب تبسن صخاش نیا یدصرد
ینعم فلاتخا .دش نیجو مدع تشاک نامز فلتخم یاهرامیت نیب یراد
دربراک زا سپفلعشک هاتوب رد راتت داداعت نیرتاشیب .داشن هدهاشم
(01/01 زا ساپ زباس هریز تشاک رامیت رد )7 فراصم زورفالعشک
زراه فالع نیاجو مدع رامیت هب تبسن ار صخاش نیا هک دش لصاح
دودح101 .داد دوبهب دصرد
هناد رازه نزو ااهنت صخاش نیا : تاحتریثأات تیریدام راامیت
فلع یاه( تفرا رارق زرهلودج 7.) زبس هریز هناد رازه نزو نیرتلااب
(66/0 فلع نیاجو مدع رامیت رد )مرا یااه هاک داش هدهااشم زراه
ینعم فلاتخافلع لرتنک یاهرامیت رگید اب یراد یااه دواب اراد زراه
(لودج 0) فراصم یااهرامیت رد هاناد رازاه نزو نازایم .فالعشک
ینعم فلاتخا نیاجو رامیت رد صخاش نیا نازیم یلو دادن ناشن یراد
فلعیاه ( زره01/0 ب )مراهینعم روطنآ همه زا رتشیب یراد.دوب اه
کرریژولویب درررکلمع تیریداام و یرااایبآ شور یاااهروتکاف :
فلع حس رد ار کیژولویب درکلمع زره ریثأت تحت دصرد کی لامتحا
( دنداد رارقلودج 7مهراب ریثأت .) حاس رد زاین روتکااف ود نایا شنک
ینعم صخاش نیا رب دصرد جنپ لامتحا.دوب راد نیگناایم هسیاقم جیاتن
مهرب هایلک رد هاک داد نااشن زره فلع تیریدم و یرایبآ شور شنک
لودج 6- ریثأت مهربشنک رب یسررب دروم یاهرامیتهتوب دصردیریم هچهایگ یاهزبس هریز
Table 6- The interaction of irrigation method and sown date of cumin after appllying herbicide on damping off seedlings
رامیت
Treatment دصردهتوبیریم
Infected plants percentage یرایبآ
Irrigation
فرصم زا سپ زبس هریز تشاک نامزفلعشک
Cumin sown date after herbicide application
یباقرغ
Flood
مدعفلع لرتنکزره یاه
No weeds control
7.23
b*
نیجوفلعیاه زره
Hand weeding
9.30
a
1 زور
3 days
1.03
d
7 زور
7 days
2.07
d
10 زور
14 days
4.13
c
01 زور
21 days
6.20
b
یناراب
Sprinkler
مدعفلع لرتنکزره یاه
No weeds control
2.07
ab
نیجوفلعیاه زره
Hand weeding
3.10
a
1 زور
3 days
1.03
b
7 زور
7 days
2.07
ab
10 زور
14 days
3.10
a
01 زور
21 days
2.07
ab
* نوتس ره ردساسارب شرب شورینعم فلاتخا کرتشم فورح یاراد یاه نیگنایم ،یهد رد یراددصرد جنپ لامتحا حس ساسارب .دنرادن نکناد نومزآ
* In each column based on slicing method, means with same letters are not significantly different according to Duncan test (p<
0.05)
:هرتوب رد رتچ دادعت هاک داد نااشن سناایراو هایزجت جیااتن
کای لاامتحا حاس رد زراه فلع تیریدم و یرایبآ شور یاهرامیت
دانداد راراق ریثأات تاحت ار زباس هریز هتوب رد رتت دادعت دصرد، یالو
مهربیانعم ریثأت لماع ود نیا شنک( تاشادن نآ راب یرادلوداج 7.)
ینارااب یرایبآ شور رد زبس هریز هتوب رد رتت دادعت هک داد ناشن جیاتن
دودح1 ( دوب یباقرغ یرایبآ زا رتشیب دصردلودج 0.)
ره فلع تیریدم روتکاف نیگنایم هسیاقمز ماه هاک دومن دییات زین
زا هدافتسا مه و زره فلع نیجو فلعشک بهیانعم رواط ثاعاب یراد
( دندش صخاش نیا دوبهبلودج 0ب .)هیروط رد رتت دادعت نیرتمک ،هک
( هتوب01/11 فالع نیجو .دش هدهاشم زره فلع نیجو مدع رامیت رد )
دودح شیازفا هب رجنم زره76 راامیت هاب تبسن صخاش نیا یدصرد
ینعم فلاتخا .دش نیجو مدع تشاک نامز فلتخم یاهرامیت نیب یراد
دربراک زا سپفلعشک هاتوب رد راتت داداعت نیرتاشیب .داشن هدهاشم
(01/01 زا ساپ زباس هریز تشاک رامیت رد )7 فراصم زورفالعشک
زراه فالع نیاجو مدع رامیت هب تبسن ار صخاش نیا هک دش لصاح
دودح101 .داد دوبهب دصرد
هناد رازه نزو ااهنت صخاش نیا : تاحتریثأات تیریدام راامیت
فلع یاه( تفرا رارق زرهلودج 7.) زبس هریز هناد رازه نزو نیرتلااب
(66/0 فلع نیاجو مدع رامیت رد )مرا یااه هاک داش هدهااشم زراه
ینعم فلاتخافلع لرتنک یاهرامیت رگید اب یراد یااه دواب اراد زراه
(لودج 0) فراصم یااهرامیت رد هاناد رازاه نزو نازایم .فالعشک
ینعم فلاتخا نیاجو رامیت رد صخاش نیا نازیم یلو دادن ناشن یراد
فلعیاه ( زره01/0 ب )مراهینعم روطنآ همه زا رتشیب یراد.دوب اه
کرریژولویب درررکلمع تیریداام و یرااایبآ شور یاااهروتکاف :
فلع حس رد ار کیژولویب درکلمع زره ریثأت تحت دصرد کی لامتحا
( دنداد رارقلودج 7مهراب ریثأت .) حاس رد زاین روتکااف ود نایا شنک
ینعم صخاش نیا رب دصرد جنپ لامتحا.دوب راد نیگناایم هسیاقم جیاتن
مهرب هایلک رد هاک داد نااشن زره فلع تیریدم و یرایبآ شور شنک
ناراکمه و یدارم، فرصم نامز و یرایبآ شور رثا یبایزرافلعشک رتیلارولفین فلع تیعمج ربزره یاه... 864
یم ،زره فلع تیریدم یاهرامیت رد زباس هرایز کایژولویب درکلمع ناز
( دواب یباقرغ یرایبآ زا رتشیب یناراب یرایبآلوداج 1اب .)ه ،یالک رواط
( کیژولویب درکلمع نازیم نیرتلااب1160 رامیت رد )راتکه رد مراولیک
نیجو یتسد فلعیاه رد .داش دایلوت ینارااب یراایبآ طیاراش رد زره
قرغ یرایبآ طیارش( کیژولویب درکلمع نیرتلااب ،یبا0/1710 مراوالیک
زبس هریز تشاک رامیت رد )راتکه رد01 فالع فرصم زا سپ زور شک
به( زراه فالع نیاجو راامیت اب هتبلا هک دمآ تسد1600 رد مراوالیک
ینعم فلاتخا )راتکه رد کایژولویب دراکلمع نیرتمک .دادن ناشن یراد
یباقرغ یرایبآ طیارش، ب طوبرم زین نایا رد .دواب نیاجو مداع رامیت ه
فلع فرصم ،طیارشینعم دوبهب هب رجنم شک کایژولویب دراکلمع راد
فلع لرتنک مدع رامیت هب تبسن یاهاب .دش زرههیرواط تاشاک ،هاک
زا سپ زبس هریز1 ،7 ،10 و01 فلع فرصم زورهب شک راجنم بیترت
دودح شیازفا هب01 ،17 ،01 و36 کایژولویب دراکلمع یدصرد نایا
.داش زراه فالع لراتنک مدع رامیت هب تبسن هایا یراایبآ طیاراش رد
لاباق شیازفا هب رجنم زره فلع تیریدم یاهرامیت هیلک ،یناراب هاجوت
داش زره فلع لرتنک مدع رامیت هب تبسن زبس هریز کیژولویب درکلمع
(لودج 1فالع لراتنک مداع رامیت فلاتخا ،دوجو نیا اب .) یااه زراه
(6/1101 زا ساپ زباس هریز تشاک یاهرامیت اب )راتکه رد مراولیک1
(6/1160 ( و )رااتکه رد مراولیک0/1170 )رااتکه رد مراوالیک7 زور
فلع فرصمینعم کیژولویب درکلمع رظن زا شک فالع نیجو .دوبن راد
ب زرههینعم روط لراتنک هاب تباسن یرتلاااب کیژولویب درکلمع یراد
وت ییایمیشینلاوط اب .دومن دیل ناامز زا زباس هرایز تاشاک نداش رات
فلع فرصمب .تفای دوبهب کیژولویب درکلمع ،شکهیروط تاشاک ،هک
زا سپ زبس هریز01 فلع فرصم زور یاهرامیت هب تبسن شک1 ،7 و
10 هب ار کیژولویب درکلمع نازیم ،زور دودح بیترت10 ،11 و1 دصرد
.داد شیازفا
لودج 7- رب یسررب دروم یاهرامیت )تاعبرم نیگنایم( سنایراو هیزجت جیاتنازجای درکلمعدرکلمع ، بآ فرصم ییاراک و س هریز فلتخمزب
Table 7- Analysis of variance (means square) treatments results on yield components, yield and water use efficiency of cumin
تارییغت عبانم
S.O.V
هجرد
یدازا
d.f
رد رتچ دادعت
هتوب
Number of
umberella
per plant
رازه نزو
هناد
1000 seed
weight (g)
درکلمع
کیژولویب
Biological
yield
(kg ha
-1
)
درکلمع
هناد
Seed
yield
(kg ha
-1
)
صخاش
تشادرب
Harvest
index
(%)
دصرد
سناسا
Essential
oil (%)
درکلمع
سناسا
Essential
oil yield
(L ha
-1
)
ییآراک
فرصم
بآ
WUE
رارکت
Replication
2 1.76
ns
0.005
ns
8925
ns
1108
ns
9.55
ns
0.013
ns
0.370
ns
0.006
ns
یرایبآ عون
Irrigation type
(IT)
1 43.11
**
0.006
ns
162716
**
69554
**
26.93
*
0.890
**
140
**
0.625
**
لوا یاحخ
Error 1
2 2.95 0.014 1214 6414 2.31 0.024 0.185 0.014
فلع تیریدمزره یاه
Weed
management
(WM)
5 235.1
**
0.143
**
374001
**
102252
**
53.02
*
0.025
ns
51.53
**
0.019
**
فلع تیریدم زره یاه
×یرایبآ عون
IT×WM
5 0.82
ns
0.001
ns
23311
*
5618
*
2.63
ns
0.039
**
6.05
**
0.008
ns
مود یاحخ
Error 2
20 2.21 0.023 7598 1975 8.58 0.013 0.576 0.003
تارییلت بیرض
C.V (%)
- 5.9 6.1 8.8 9.0 6. 6 6.1 5.8 9.4
ns ،هب :** و * مدع بیترتینعمینعم و یراد رد یراددصرد کی و جنپ لامتحا حس
ns, * and **: non-significant and significant at the probability level of 5% and 1%, respectively
هناد درکلمعهداد سنایراو هیزجت جیاتن : تاراثا هاک داد ناشن اه
ینعم ریثأت یسررب دروم یاهرامیت لباقتم و هداس هناد درکلمع رب یراد
دنتشاد زبس هریز (لودج 7.) ،زراه فالع تیریدام یااهرامیت هیلک رد
( دواب یباقرغ یرایبآ زا رتشیب یناراب یرایبآ رد هناد درکلمعلکاش 0 .)
فالع ییایمیاش لرتنک مه و یتسد نیجو مه ،یرایبآ شور ودره رد
شیازافا هاب راجنم زراه فالع لراتنک مداع رامیت اب هسیاقم رد زره
ینعم درکلمع نیرتلااب ،یناراب یرایبآ رد .دندش زبس هریز هناد دیلوت راد
( هناد6/111 زراه فالع یتاسد نیاجو راامیت رد )رااتکه رد مراولیک
بهب هک دمآ تسدیانعم فلاتخا اهرامیت رگید ا رد یالو دواب اراد یراد
زا سااپ زبااس هراایز تااشاک رااامیت ،یباااقرغ یرااایبآ01 فرااصم زور
فلع( شک0/776 ینعم فلاتخا نودب )راتکه رد مراولیک راامیت اب راد
( زره فلع یتسد نیجو3/710 دراکلمع نیرتلاااب )راتکه رد مراولیک
( دندرک دیلوت ار هنادلکش 0.)
یم ،زره فلع تیریدم یاهرامیت رد زباس هرایز کایژولویب درکلمع ناز
( دواب یباقرغ یرایبآ زا رتشیب یناراب یرایبآلوداج 1اب .)ه ،یالک رواط
( کیژولویب درکلمع نازیم نیرتلااب1160 رامیت رد )راتکه رد مراولیک
نیجو یتسد فلعیاه رد .داش دایلوت ینارااب یراایبآ طیاراش رد زره
قرغ یرایبآ طیارش( کیژولویب درکلمع نیرتلااب ،یبا0/1710 مراوالیک
زبس هریز تشاک رامیت رد )راتکه رد01 فالع فرصم زا سپ زور شک
به( زراه فالع نیاجو راامیت اب هتبلا هک دمآ تسد1600 رد مراوالیک
ینعم فلاتخا )راتکه رد کایژولویب دراکلمع نیرتمک .دادن ناشن یراد
یباقرغ یرایبآ طیارش، ب طوبرم زین نایا رد .دواب نیاجو مداع رامیت ه
فلع فرصم ،طیارشینعم دوبهب هب رجنم شک کایژولویب دراکلمع راد
فلع لرتنک مدع رامیت هب تبسن یاهاب .دش زرههیرواط تاشاک ،هاک
زا سپ زبس هریز1 ،7 ،10 و01 فلع فرصم زورهب شک راجنم بیترت
دودح شیازفا هب01 ،17 ،01 و36 کایژولویب دراکلمع یدصرد نایا
.داش زراه فالع لراتنک مدع رامیت هب تبسن هایا یراایبآ طیاراش رد
لاباق شیازفا هب رجنم زره فلع تیریدم یاهرامیت هیلک ،یناراب هاجوت
داش زره فلع لرتنک مدع رامیت هب تبسن زبس هریز کیژولویب درکلمع
(لودج 1فالع لراتنک مداع رامیت فلاتخا ،دوجو نیا اب .) یااه زراه
(6/1101 زا ساپ زباس هریز تشاک یاهرامیت اب )راتکه رد مراولیک1
(6/1160 ( و )رااتکه رد مراولیک0/1170 )رااتکه رد مراوالیک7 زور
فلع فرصمینعم کیژولویب درکلمع رظن زا شک فالع نیجو .دوبن راد
ب زرههینعم روط لراتنک هاب تباسن یرتلاااب کیژولویب درکلمع یراد
وت ییایمیشینلاوط اب .دومن دیل ناامز زا زباس هرایز تاشاک نداش رات
فلع فرصمب .تفای دوبهب کیژولویب درکلمع ،شکهیروط تاشاک ،هک
زا سپ زبس هریز01 فلع فرصم زور یاهرامیت هب تبسن شک1 ،7 و
10 هب ار کیژولویب درکلمع نازیم ،زور دودح بیترت10 ،11 و1 دصرد
.داد شیازفا
لودج 7- رب یسررب دروم یاهرامیت )تاعبرم نیگنایم( سنایراو هیزجت جیاتنازجای درکلمعدرکلمع ، بآ فرصم ییاراک و س هریز فلتخمزب
Table 7- Analysis of variance (means square) treatments results on yield components, yield and water use efficiency of cumin
تارییغت عبانم
S.O.V
هجرد
یدازا
d.f
رد رتچ دادعت
هتوب
Number of
umberella
per plant
رازه نزو
هناد
1000 seed
weight (g)
درکلمع
کیژولویب
Biological
yield
(kg ha
-1
)
درکلمع
هناد
Seed
yield
(kg ha
-1
)
صخاش
تشادرب
Harvest
index
(%)
دصرد
سناسا
Essential
oil (%)
درکلمع
سناسا
Essential
oil yield
(L ha
-1
)
ییآراک
فرصم
بآ
WUE
رارکت
Replication
2 1.76
ns
0.005
ns
8925
ns
1108
ns
9.55
ns
0.013
ns
0.370
ns
0.006
ns
یرایبآ عون
Irrigation type
(IT)
1 43.11
**
0.006
ns
162716
**
69554
**
26.93
*
0.890
**
140
**
0.625
**
لوا یاحخ
Error 1
2 2.95 0.014 1214 6414 2.31 0.024 0.185 0.014
فلع تیریدمزره یاه
Weed
management
(WM)
5 235.1
**
0.143
**
374001
**
102252
**
53.02
*
0.025
ns
51.53
**
0.019
**
فلع تیریدم زره یاه
×یرایبآ عون
IT×WM
5 0.82
ns
0.001
ns
23311
*
5618
*
2.63
ns
0.039
**
6.05
**
0.008
ns
مود یاحخ
Error 2
20 2.21 0.023 7598 1975 8.58 0.013 0.576 0.003
تارییلت بیرض
C.V (%)
- 5.9 6.1 8.8 9.0 6. 6 6.1 5.8 9.4
ns ،هب :** و * مدع بیترتینعمینعم و یراد رد یراددصرد کی و جنپ لامتحا حس
ns, * and **: non-significant and significant at the probability level of 5% and 1%, respectively
هناد درکلمعهداد سنایراو هیزجت جیاتن : تاراثا هاک داد ناشن اه
ینعم ریثأت یسررب دروم یاهرامیت لباقتم و هداس هناد درکلمع رب یراد
دنتشاد زبس هریز (لودج 7.) ،زراه فالع تیریدام یااهرامیت هیلک رد
( دواب یباقرغ یرایبآ زا رتشیب یناراب یرایبآ رد هناد درکلمعلکاش 0 .)
فالع ییایمیاش لرتنک مه و یتسد نیجو مه ،یرایبآ شور ودره رد
شیازافا هاب راجنم زراه فالع لراتنک مداع رامیت اب هسیاقم رد زره
ینعم درکلمع نیرتلااب ،یناراب یرایبآ رد .دندش زبس هریز هناد دیلوت راد
( هناد6/111 زراه فالع یتاسد نیاجو راامیت رد )رااتکه رد مراولیک
بهب هک دمآ تسدیانعم فلاتخا اهرامیت رگید ا رد یالو دواب اراد یراد
زا سااپ زبااس هراایز تااشاک رااامیت ،یباااقرغ یرااایبآ01 فرااصم زور
فلع( شک0/776 ینعم فلاتخا نودب )راتکه رد مراولیک راامیت اب راد
( زره فلع یتسد نیجو3/710 دراکلمع نیرتلاااب )راتکه رد مراولیک
( دندرک دیلوت ار هنادلکش 0.)
864 دلج ،ناریا یعارز یاهشهوژپ هیرشن22 هرامش ،4 ، ناتسمز0413
لودج8- ریثأت رب یسررب دروم یاهرامیت تشادرب صخاش و هناد رازه نزو ،هتوب رد رتچ دادعتزبس هریز
Table 8- The effect of treatments on cumin number of umberella per plant, 1000 seed weight, and harvest index
رامیت
Treatment
عون رامیت
Treatment type
توب رد رتچ دادعته
Number of
umberella per
plant
هناد رازه نزو
1000-seed
weight (g)
تشادرب صخاش
Harvest index
(%)
ییآراک
بآ فرصم
WUE
(kg m
-3
)
یرایبآ شور
Irrigation method
یباقرغ
Flood
24.00
b
2.50
a
43.79
b
0.24
b
یناراب
Sprinkler
26.19
a
2.47
a
45.52
a
0.31
a
فرصم زا سپ زبس هریز تشاک نامزفلعکش
Time of cumin planting after
herbicide application (Day)
مدعفلع لرتنکزره یاه
No weeds control
13.20
c
2.66
a
41.96
b
0.21
d
نیجوفلعیاه زره
Hand weeding
23.24
b
2.49
b
45.56
a
0.33
a
1 زور
3 days
29.28
a
2.44
c
44.80
ab
0.24
c
7 زور
7 days
29.43
a
2.44
c
44.31
ab
0.24
c
10 زور
14 days
28.35
a
2.44
c
45.08
a
0.29
b
01 زور
21 days
27.11
a
2.46
c
46.22
a
0.32
a
*ینعم فلاتخا یاراد نوتس ره رد کرتشم فورح ،رامیت ره یارب رد یراددصرد جنپ لامتحا حس ساسارب یمن نکناد نومزآ.دشاب
* In each column, same letters are not significantly different according to Duncan test (p< 0.05)
شور ودره ردینعم فلاتخا هناد درکلمع رظن زا ،یرایبآ نیب یراد
زا سپ زبس هریز تشاک رامیت ود1 و7 فرصم زورفلعشک هدهاشم
زبس هریز تشاک نتفرا هلصاف اب هک دومن دییات ار هتکن نیا جیاتن .دشن
فرصم نامز زافلعشک یانعم شیازافا هاناد دراکلمع .تافای یراد
هب نایا شیازفا اب ،لا م ناونع زا هلاصاف1 هاب01 رد زباس هرایز ،زور
هب یناراب و یباقرغ یرایبآ شور دودح بیترت11 و17 دراکلمع دصرد
( دومن دیلوت یرتشیب هنادلکش 0.)
( تشادرب صخاشHI) تحت صخاش نیا :ریثأت یرایبآ شور
( تافرا رارق دصرد جنپ لامتحا حس رد زره فلع تیریدم ولوداج
7 .)مهربشنک لماع ود نیاریثأات یانعم تاشادرب صخااش راب یراد
.دنتشادن ( ینارااب یرایبآ رد تشادرب صخاش30/03 دوداح )داصرد0
( یباقرغ یرایبآ زا رتشیب دصرد71/01 ( دوب )دصردلودج 0 هاسیاقم .)
ناشن زین زره فلع تیریدم رامیت نیگنایم صخااش نیراتمک هاک داد
( تشادرب16/01 داش هدهااشم زره فلع لرتنک مدع رامیت رد )دصرد
ب هکهینعم روط( دواب اهرامیت رگید زا رتمک یرادلوداج 0 فلاتاخا .)
ینعمفالتخم یااهرامیت ااب زراه فالع یتسد نیجو رامیت نیب یراد
لرتنک ییایمیشفلعزره یاه صخاش رظن زا داشن هدهااشم تشادرب
زا ساپ زباس هرایز تاشاک راامیت ،دواجو نیا اب یلو01 فراصم زور
فلعشک ( نیرتلااب00/06 .دوب اراد ار صخاش نیا نازیم )دصرد
( بآ فرصم ییاراکWUE) داد نااشن سنایراو هیزجت جیاتن :
هکریثأت فراصم ییارااک نازایم رب زره فلع تیریدم و یرایبآ شور
لامتحا حس رد بآینعم دصرد کی ود نایا لاباقتم راثا یلو دوب راد
ینعم رثا لماع( تشادن صخاش نیا رب یراد لودج7 ییارااک نازیم .)
( یبااقرغ یرایبآ شور رد بآ فرصم00/1 )باعکمرتم راب مراوالیک
دودح01 ( یناراب یرایبآ زا رتمک دصرد11/1 )باعکمرتم راب مراولیک
( دوب لودج0 شیازافا هاب راجنم زراه فلع تیریدم یاهرامیت هیلک .)
ینعمراد زراه فالع لراتنک مداع راامیت هب تبسن بآ فرصم ییاراک
( دندش لودج0 فراصم ناامز زا زباس هریز تشاک هلصاف شیازفا اب .)
فلعشکینعم شیازفا بآ فرصم ییاراک ،ود .داد نااشن یراد راامیت
( زره فلع یتسد نیجو11/1 هرایز تاشاک و )باعکمرتم رب مراولیک
زا سپ زبس01 فرصم زورفلعشک (10/1 )باعکمرتم راب مراوالیک
مداع راامیت هاب تبسن هک دندش لماش ار بآ فرصم ییاراک نیرتلااب
فلع لرتنکهب ار صخاش نیا ،زره یاه دوداح بیترت37 و30 داصرد
.دنداد دوبهب
اسا دصردسن یرایبآ شور :ریثأات یانعمراد( یP≤0.01 راب )
تشاد سناسا دصرد، تحت ار صخاش نیا زره فلع لرتنک رامیت یلو
ریثأت ( دادن رارقلوداج 7 ،نیانچمه .)مهرابشنک راب روتکااف ود نایا
سناسا دصردینعمراد (P≤0.01.دوب ) یناراب یرایبآ رد سناسا دصرد
بهلباق روط( دوب یباقرغ یرایبآ زا رتشیب یهجوتلودج 1ب .)هیروط هک
رد سنااسا داصرد هانماد ،زراه فالع تیریدام فلتخم یاهرامیت رد
نیب یباقرغ یرایبآ70/1 ات71/1 نیب یناراب یرایبآ رد و دصرد01/1
ات17/0 فلاتاخا یباقرغ یرایبآ رد .دوب ریلتم دصردیانعمرادیاب ی ن
،ینارااب یراایبآ رد .دشن هدهاشم زره فلع تیریدم فلتخم یاهرامیت
( زراه فالع لراتنک مداع راامیت رد صخاش نیا نازیم01/1 )داصرد
لودج8- ریثأت رب یسررب دروم یاهرامیت تشادرب صخاش و هناد رازه نزو ،هتوب رد رتچ دادعتزبس هریز
Table 8- The effect of treatments on cumin number of umberella per plant, 1000 seed weight, and harvest index
رامیت
Treatment
عون رامیت
Treatment type
توب رد رتچ دادعته
Number of
umberella per
plant
هناد رازه نزو
1000-seed
weight (g)
تشادرب صخاش
Harvest index
(%)
ییآراک
بآ فرصم
WUE
(kg m
-3
)
یرایبآ شور
Irrigation method
یباقرغ
Flood
24.00
b
2.50
a
43.79
b
0.24
b
یناراب
Sprinkler
26.19
a
2.47
a
45.52
a
0.31
a
فرصم زا سپ زبس هریز تشاک نامزفلعکش
Time of cumin planting after
herbicide application (Day)
مدعفلع لرتنکزره یاه
No weeds control
13.20
c
2.66
a
41.96
b
0.21
d
نیجوفلعیاه زره
Hand weeding
23.24
b
2.49
b
45.56
a
0.33
a
1 زور
3 days
29.28
a
2.44
c
44.80
ab
0.24
c
7 زور
7 days
29.43
a
2.44
c
44.31
ab
0.24
c
10 زور
14 days
28.35
a
2.44
c
45.08
a
0.29
b
01 زور
21 days
27.11
a
2.46
c
46.22
a
0.32
a
*ینعم فلاتخا یاراد نوتس ره رد کرتشم فورح ،رامیت ره یارب رد یراددصرد جنپ لامتحا حس ساسارب یمن نکناد نومزآ.دشاب
* In each column, same letters are not significantly different according to Duncan test (p< 0.05)
شور ودره ردینعم فلاتخا هناد درکلمع رظن زا ،یرایبآ نیب یراد
زا سپ زبس هریز تشاک رامیت ود1 و7 فرصم زورفلعشک هدهاشم
زبس هریز تشاک نتفرا هلصاف اب هک دومن دییات ار هتکن نیا جیاتن .دشن
فرصم نامز زافلعشک یانعم شیازافا هاناد دراکلمع .تافای یراد
هب نایا شیازفا اب ،لا م ناونع زا هلاصاف1 هاب01 رد زباس هرایز ،زور
هب یناراب و یباقرغ یرایبآ شور دودح بیترت11 و17 دراکلمع دصرد
( دومن دیلوت یرتشیب هنادلکش 0.)
( تشادرب صخاشHI) تحت صخاش نیا :ریثأت یرایبآ شور
( تافرا رارق دصرد جنپ لامتحا حس رد زره فلع تیریدم ولوداج
7 .)مهربشنک لماع ود نیاریثأات یانعم تاشادرب صخااش راب یراد
.دنتشادن ( ینارااب یرایبآ رد تشادرب صخاش30/03 دوداح )داصرد0
( یباقرغ یرایبآ زا رتشیب دصرد71/01 ( دوب )دصردلودج 0 هاسیاقم .)
ناشن زین زره فلع تیریدم رامیت نیگنایم صخااش نیراتمک هاک داد
( تشادرب16/01 داش هدهااشم زره فلع لرتنک مدع رامیت رد )دصرد
ب هکهینعم روط( دواب اهرامیت رگید زا رتمک یرادلوداج 0 فلاتاخا .)
ینعمفالتخم یااهرامیت ااب زراه فالع یتسد نیجو رامیت نیب یراد
لرتنک ییایمیشفلعزره یاه صخاش رظن زا داشن هدهااشم تشادرب
زا ساپ زباس هرایز تاشاک راامیت ،دواجو نیا اب یلو01 فراصم زور
فلعشک ( نیرتلااب00/06 .دوب اراد ار صخاش نیا نازیم )دصرد
( بآ فرصم ییاراکWUE) داد نااشن سنایراو هیزجت جیاتن :
هکریثأت فراصم ییارااک نازایم رب زره فلع تیریدم و یرایبآ شور
لامتحا حس رد بآینعم دصرد کی ود نایا لاباقتم راثا یلو دوب راد
ینعم رثا لماع( تشادن صخاش نیا رب یراد لودج7 ییارااک نازیم .)
( یبااقرغ یرایبآ شور رد بآ فرصم00/1 )باعکمرتم راب مراوالیک
دودح01 ( یناراب یرایبآ زا رتمک دصرد11/1 )باعکمرتم راب مراولیک
( دوب لودج0 شیازافا هاب راجنم زراه فلع تیریدم یاهرامیت هیلک .)
ینعمراد زراه فالع لراتنک مداع راامیت هب تبسن بآ فرصم ییاراک
( دندش لودج0 فراصم ناامز زا زباس هریز تشاک هلصاف شیازفا اب .)
فلعشکینعم شیازفا بآ فرصم ییاراک ،ود .داد نااشن یراد راامیت
( زره فلع یتسد نیجو11/1 هرایز تاشاک و )باعکمرتم رب مراولیک
زا سپ زبس01 فرصم زورفلعشک (10/1 )باعکمرتم راب مراوالیک
مداع راامیت هاب تبسن هک دندش لماش ار بآ فرصم ییاراک نیرتلااب
فلع لرتنکهب ار صخاش نیا ،زره یاه دوداح بیترت37 و30 داصرد
.دنداد دوبهب
اسا دصردسن یرایبآ شور :ریثأات یانعمراد( یP≤0.01 راب )
تشاد سناسا دصرد، تحت ار صخاش نیا زره فلع لرتنک رامیت یلو
ریثأت ( دادن رارقلوداج 7 ،نیانچمه .)مهرابشنک راب روتکااف ود نایا
سناسا دصردینعمراد (P≤0.01.دوب ) یناراب یرایبآ رد سناسا دصرد
بهلباق روط( دوب یباقرغ یرایبآ زا رتشیب یهجوتلودج 1ب .)هیروط هک
رد سنااسا داصرد هانماد ،زراه فالع تیریدام فلتخم یاهرامیت رد
نیب یباقرغ یرایبآ70/1 ات71/1 نیب یناراب یرایبآ رد و دصرد01/1
ات17/0 فلاتاخا یباقرغ یرایبآ رد .دوب ریلتم دصردیانعمرادیاب ی ن
،ینارااب یراایبآ رد .دشن هدهاشم زره فلع تیریدم فلتخم یاهرامیت
( زراه فالع لراتنک مداع راامیت رد صخاش نیا نازیم01/1 )داصرد
ناراکمه و یدارم، فرصم نامز و یرایبآ شور رثا یبایزرافلعشک رتیلارولفین فلع تیعمج ربزره یاه... 864
ینعم فلاتخا زا ساپ زباس هرایز تشاک رامیت اب یراد1 فراصم زور
فلعشک (11/0 ب یلو تشادن )دصردهیانعم رواط زا رات نییااپ یراد
یتسد لرتنک یاهرامیت رگیدفلع ییایمیش و یاه( دوب زرهلودج 1.)
سناسا درکلمع داصرد کای لاامتحا حاس رد صخاش نیا :
تافرا راراق یسررب دروم یاهروتکاف لباقتم و هداس تارثا ریثأت تحت
(لودج 7.) دراکلمع نازایم ،زراه فالع تیریدام یااهرامیت هیلک رد
رد سناساب یناراب یرایبآهمشت روط دوب یباقرغ یرایبآ زا رتلااب یریا
(لودج 1 زره فلع ییایمیش و یتسد لرتنک یاهرامیت رد توافت نیا .)
ب .دوب زره فلع لرتنک مدع رامیت زا رتدوهشمه تواافت ،هانومن ناوانع
امیت یارب یباقرغ و یناراب یرایبآ رد سناسا درکلمع نیب نیاجو یاهر
زا سپ زبس هریز تشاک و زره فلع یتسد01 فالع فراصم زور شک
هب دودح بیترت01 و07 یااهرامیت هایلک ،یناراب یرایبآ رد .دوب دصرد
ینعم شیازفا هب رجنم زره فلع تیریدم هاب تباسن سنااسا دیلوت راد
فلاتاخا ،یبااقرغ یراایبآ رد یالو .دندش زره فلع لرتنک مدع رامیت
ینعم یراد( زراه فلع لرتنک مدع رامیت نیب11/0 و )رااتکه رد راتیل
زا ساپ هریز تشاک7 فالع فراصم زور( شک10/1 )رااتکه رد راتیل
( تشادن دوجولودج 1 هرایز تاشاک راامیت ،یناراب یرایبآ طیارش رد .)
زا سپ زبس01 فلع فرصم زور( سنااسا نازیم نیرتشیب شک13/01
که رد رتیل زراه فالع لرتنک مدع رامیت هب تبسن هک درک دیلوت ار )رات
(11/11 .درک ربارب ود ابیرقت ار صخاش نیا نازیم )راتکه رد رتیل
لودج 9- ریثأت مهربشنک رب یسررب دروم یاهرامیتازجای درکلمع درکلمع و زبس هریز فلتخم
Table 9- The interaction effect of irrigation method and sown date of cumin after appllying herbicide on on yield
components and yield of cumin
رامیت
Treatment
یژولویب درکلمعک
Biological yield
(kg ha
-1
)
سناسا دصرد
Essential oil (%)
سناسا درکلمع
Essential oil yield
(L ha
-1
)
یرایبآ
Irrigation
فرصم زا سپ زبس هریز تشاک نامزفلعشک
Cumin sown date after herbicide application
یباقرغ
Flood
مدعفلع لرتنکزره یاه
No weeds control
1098.7
d*
1.79
a
8.11
c
نیجوفلعیاه زره
Hand weeding
1682.1
ab
1.76
a
12.94
a
1 زور
3 days
1322.0
c
1.74
a
10.16
b
7 زور
7 days
1295.7
c
1.73
a
9.92
bc
10 زور
14 days
1540.2
b
1.72
a
11.61
b
01 زور
21 days
1712.8
a
1.74
a
13.54
a
یناراب
Sprinkler
مدعفلع لرتنکزره یاه
No weeds control
1320.6
d
1.80
b
10.13
e
نیجوفلعیاه زره
Hand weeding
1962.4
a
2.16
a
20.15
a
1 زور
3 days
1362.6
d
2.01
ab
12.42
d
7 زور
7 days
1378.2
d
2.06
a
12.59
d
10 زور
14 days
1639.4
c
2.17
a
16.48
c
01 زور
21 days
1795.1
b
2.15
a
18.22
b
* نوتس ره ردساسارب شرب شورنیگنایم ،یهدینعم فلاتخا کرتشم فورح یاراد یاه رد یراددصرد جنپ لامتحا حس ساسارب .دنرادن نکناد نومزآ
* In each column based on slicing method, means with same letters are not significantly different according to Duncan test (p<
0.05)
ینعم فلاتخا زا ساپ زباس هرایز تشاک رامیت اب یراد1 فراصم زور
فلعشک (11/0 ب یلو تشادن )دصردهیانعم رواط زا رات نییااپ یراد
یتسد لرتنک یاهرامیت رگیدفلع ییایمیش و یاه( دوب زرهلودج 1.)
سناسا درکلمع داصرد کای لاامتحا حاس رد صخاش نیا :
تافرا راراق یسررب دروم یاهروتکاف لباقتم و هداس تارثا ریثأت تحت
(لودج 7.) دراکلمع نازایم ،زراه فالع تیریدام یااهرامیت هیلک رد
رد سناساب یناراب یرایبآهمشت روط دوب یباقرغ یرایبآ زا رتلااب یریا
(لودج 1 زره فلع ییایمیش و یتسد لرتنک یاهرامیت رد توافت نیا .)
ب .دوب زره فلع لرتنک مدع رامیت زا رتدوهشمه تواافت ،هانومن ناوانع
امیت یارب یباقرغ و یناراب یرایبآ رد سناسا درکلمع نیب نیاجو یاهر
زا سپ زبس هریز تشاک و زره فلع یتسد01 فالع فراصم زور شک
هب دودح بیترت01 و07 یااهرامیت هایلک ،یناراب یرایبآ رد .دوب دصرد
ینعم شیازفا هب رجنم زره فلع تیریدم هاب تباسن سنااسا دیلوت راد
فلاتاخا ،یبااقرغ یراایبآ رد یالو .دندش زره فلع لرتنک مدع رامیت
ینعم یراد( زراه فلع لرتنک مدع رامیت نیب11/0 و )رااتکه رد راتیل
زا ساپ هریز تشاک7 فالع فراصم زور( شک10/1 )رااتکه رد راتیل
( تشادن دوجولودج 1 هرایز تاشاک راامیت ،یناراب یرایبآ طیارش رد .)
زا سپ زبس01 فلع فرصم زور( سنااسا نازیم نیرتشیب شک13/01
که رد رتیل زراه فالع لرتنک مدع رامیت هب تبسن هک درک دیلوت ار )رات
(11/11 .درک ربارب ود ابیرقت ار صخاش نیا نازیم )راتکه رد رتیل
لودج 9- ریثأت مهربشنک رب یسررب دروم یاهرامیتازجای درکلمع درکلمع و زبس هریز فلتخم
Table 9- The interaction effect of irrigation method and sown date of cumin after appllying herbicide on on yield
components and yield of cumin
رامیت
Treatment
یژولویب درکلمعک
Biological yield
(kg ha
-1
)
سناسا دصرد
Essential oil (%)
سناسا درکلمع
Essential oil yield
(L ha
-1
)
یرایبآ
Irrigation
فرصم زا سپ زبس هریز تشاک نامزفلعشک
Cumin sown date after herbicide application
یباقرغ
Flood
مدعفلع لرتنکزره یاه
No weeds control
1098.7
d*
1.79
a
8.11
c
نیجوفلعیاه زره
Hand weeding
1682.1
ab
1.76
a
12.94
a
1 زور
3 days
1322.0
c
1.74
a
10.16
b
7 زور
7 days
1295.7
c
1.73
a
9.92
bc
10 زور
14 days
1540.2
b
1.72
a
11.61
b
01 زور
21 days
1712.8
a
1.74
a
13.54
a
یناراب
Sprinkler
مدعفلع لرتنکزره یاه
No weeds control
1320.6
d
1.80
b
10.13
e
نیجوفلعیاه زره
Hand weeding
1962.4
a
2.16
a
20.15
a
1 زور
3 days
1362.6
d
2.01
ab
12.42
d
7 زور
7 days
1378.2
d
2.06
a
12.59
d
10 زور
14 days
1639.4
c
2.17
a
16.48
c
01 زور
21 days
1795.1
b
2.15
a
18.22
b
* نوتس ره ردساسارب شرب شورنیگنایم ،یهدینعم فلاتخا کرتشم فورح یاراد یاه رد یراددصرد جنپ لامتحا حس ساسارب .دنرادن نکناد نومزآ
* In each column based on slicing method, means with same letters are not significantly different according to Duncan test (p<
0.05)
844 دلج ،ناریا یعارز یاهشهوژپ هیرشن22 هرامش ،4 ، ناتسمز0413
لکش4- مهربشنک فرصم زا سپ زبس هریز تشاک نامز و یرایبآ شورفلعشک زبس هریز هناد درکلمع رب
ساسارب شرب شورنیگنایم ،یهدینعم فلاتخا کرتشم فورح یاراد یاه رد یراددصرد جنپ لامتحا حس ساسارب .دنرادن نکناد نومزآ
Figure 4- The interaction of irrigation method and sown date of cumin after appllying herbicide on seed yield of cumin
Based on slicing method, means with same letters are not significantly different according to Duncan test (p< 0.05)
راامیت رد یدایلوت سنااسا دراکلمع نیرتاشیب ،یباقرغ یرایبآ رد
زا ساپ زبس هریز تشاک01 فالع فراصم زور( شک30/11 رد راتیل
( دهاش رامیت هب تبسن ار صخاش نیا هک دش لصاح )راتکه11/0 رتیل
دودح )راتکه رد66 ااب ،یراایبآ شور ودراه رد .دیاشخب دوبهب دصرد
صم نامز زا تشاک هلصاف شیازفافلع فر یدیلوت سناسا نازیم ،شک
.تفای شیازفا
فلع لرتنک مدع هک داد ناشن شیامزآ جیاتن هاب راجنم زراه یاه
زاین تااعلاحم ریااس .داش زبس هریز یفیک و یمک تایصوصخ شهاک
فلع روضح هجیتن رد یزرواشک تلاوصحم یفیک و یمک شهاک یاه
اعارز هاایا و زره یاه فلع مکارت و عون هب هتسباو زره شرازاا ار ی
داندرک(Zimdahl, 2004; Rashed Mohassel et al., 2022) .
فیعض دشر یاراد هک یناهایاتاسیز و هدواب رت دایلوت یراتمک هدوات
یمفلع ااب تباقر هب تبسن یرتشیب تیساسح دننک نااشن زراه یااه
یم دانهد(Zimdahl, 2004; Rashed Mohassel et al., 2022) .
مهم زا یکی و نیرترثثمشور نیرتفلع لرتنک یاه نیاجو زراه یاه
یم یتسد دایز هنیزه لیمحت لیلد هب یلو .دراد ییلااب ییاراک هک دشاب
یرایاسب رد دایز نامز فرص هب زاین نینچمه و نازرواشک هب دراوام زا
به تاسین هدافتاسا لباق بیسو حس رد هژیو(Radosevich, et al.,
1997; Rashed Mohassel et al., 2022) تیریدم شور نیاربانب .
هنیزه مک یتسد نیجو هب تبسن هک ییایمیش ،راتمک ناامز هب زاین ،رت
ااکما ،تااحار دربراااکهااعرزم رد هدافتااسا نا نیااب دراد ار بیااسو یاه
( تسا هتفای شرتسا نازرواشکRashed Mohassel et al., 2022 .)
و مکارت هک داد ناشن رضاح هعلاحم جیاتنتاسیزهدوات فلع یااه
( دوب یناراب یرایبآ زا شیب یباقرغ یرایبآ رد زرهلکاش یااه0 و1 .)
یام راظن هاب نیاربانب زا یاکی یراایبآ باسانم شور بااختنا ،داسر
فلع لرتنک رد مهم یعارز یاهراکهار زره یاه یعارز تلاوصحم رد
زبس هریز دننام فلتخم رد هاتفرا مااجنا هعلاحم رد .دشابریثأات شور
فالع عاونا دشر رب یرایبآ رکاشین عرازام زراه یااه(Saccharum
officinarum )( نارااکمه و یلضف طسوت هکFazli et al., 2022 ،)
زا شیب یباقرغ یرایبآ شور زا هدافتسا هک داد ناشن ،تسا هدش ماجنا
شور هیقبفلع مکارت و کشخ نزو شیازفا ببس اه هداش زراه یااه
.تسانیاققحم نیا رذاب رتاشیب دورو ار هلئاسم نایا لایلاد زا یاکی
فلع یرایبآ هب تبسن ،یححس شور هب یرایبآ بآ قیرط زا زره یاه
یم رظن هب ،نیاربانب .دنتسناد ینارابفلع زا یشخب دسر هک یزره یاه
هدرک دشر یباقرغ یرایبآ رامیت ردرط زا تسا نکمم دنای یرایبآ بآ ق
.دشاب هتفای هار هعرزم هبفتساهرحق یرایبآ متسیس زا هدا اب یناراب و یا
( زایپ درکلمع یشهاک رثا نازیم رب لزانورکیمAllium cepa راذاارثا )
ب .دوبهفلع تیریدام یانارحب هرود شهااک هک یروط رد زراه یااه
هرحق یرایبآ زا هدافتسا تروص زا لزاانورکیم اب یناراب اب هسیاقم رد یا
70 هب زور03 ( دش هدهاشم زورDe Freitas Souza et al., 2021 .)
و زراه فالع مکارات نیب توافت داد ناشن رضاح هعلاحم نینچمه
نامز رد نآ سمویبفالع فرصم فلتخم یاه تاشاک زا شیاپ شاک
d
d
a
a
c
d
c
d
b
c
a
b
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
Flood Sprinkler
Seed yield (kg ha
-
1
)
یرایبآ شور
Irrigation method
No herbicide applicationHand weeding
3 day 7 day
14 day 21 day
لکش4- مهربشنک فرصم زا سپ زبس هریز تشاک نامز و یرایبآ شورفلعشک زبس هریز هناد درکلمع رب
ساسارب شرب شورنیگنایم ،یهدینعم فلاتخا کرتشم فورح یاراد یاه رد یراددصرد جنپ لامتحا حس ساسارب .دنرادن نکناد نومزآ
Figure 4- The interaction of irrigation method and sown date of cumin after appllying herbicide on seed yield of cumin
Based on slicing method, means with same letters are not significantly different according to Duncan test (p< 0.05)
راامیت رد یدایلوت سنااسا دراکلمع نیرتاشیب ،یباقرغ یرایبآ رد
زا ساپ زبس هریز تشاک01 فالع فراصم زور( شک30/11 رد راتیل
( دهاش رامیت هب تبسن ار صخاش نیا هک دش لصاح )راتکه11/0 رتیل
دودح )راتکه رد66 ااب ،یراایبآ شور ودراه رد .دیاشخب دوبهب دصرد
صم نامز زا تشاک هلصاف شیازفافلع فر یدیلوت سناسا نازیم ،شک
.تفای شیازفا
فلع لرتنک مدع هک داد ناشن شیامزآ جیاتن هاب راجنم زراه یاه
زاین تااعلاحم ریااس .داش زبس هریز یفیک و یمک تایصوصخ شهاک
فلع روضح هجیتن رد یزرواشک تلاوصحم یفیک و یمک شهاک یاه
اعارز هاایا و زره یاه فلع مکارت و عون هب هتسباو زره شرازاا ار ی
داندرک(Zimdahl, 2004; Rashed Mohassel et al., 2022) .
فیعض دشر یاراد هک یناهایاتاسیز و هدواب رت دایلوت یراتمک هدوات
یمفلع ااب تباقر هب تبسن یرتشیب تیساسح دننک نااشن زراه یااه
یم دانهد(Zimdahl, 2004; Rashed Mohassel et al., 2022) .
مهم زا یکی و نیرترثثمشور نیرتفلع لرتنک یاه نیاجو زراه یاه
یم یتسد دایز هنیزه لیمحت لیلد هب یلو .دراد ییلااب ییاراک هک دشاب
یرایاسب رد دایز نامز فرص هب زاین نینچمه و نازرواشک هب دراوام زا
به تاسین هدافتاسا لباق بیسو حس رد هژیو(Radosevich, et al.,
1997; Rashed Mohassel et al., 2022) تیریدم شور نیاربانب .
هنیزه مک یتسد نیجو هب تبسن هک ییایمیش ،راتمک ناامز هب زاین ،رت
ااکما ،تااحار دربراااکهااعرزم رد هدافتااسا نا نیااب دراد ار بیااسو یاه
( تسا هتفای شرتسا نازرواشکRashed Mohassel et al., 2022 .)
و مکارت هک داد ناشن رضاح هعلاحم جیاتنتاسیزهدوات فلع یااه
( دوب یناراب یرایبآ زا شیب یباقرغ یرایبآ رد زرهلکاش یااه0 و1 .)
یام راظن هاب نیاربانب زا یاکی یراایبآ باسانم شور بااختنا ،داسر
فلع لرتنک رد مهم یعارز یاهراکهار زره یاه یعارز تلاوصحم رد
زبس هریز دننام فلتخم رد هاتفرا مااجنا هعلاحم رد .دشابریثأات شور
فالع عاونا دشر رب یرایبآ رکاشین عرازام زراه یااه(Saccharum
officinarum )( نارااکمه و یلضف طسوت هکFazli et al., 2022 ،)
زا شیب یباقرغ یرایبآ شور زا هدافتسا هک داد ناشن ،تسا هدش ماجنا
شور هیقبفلع مکارت و کشخ نزو شیازفا ببس اه هداش زراه یااه
.تسانیاققحم نیا رذاب رتاشیب دورو ار هلئاسم نایا لایلاد زا یاکی
فلع یرایبآ هب تبسن ،یححس شور هب یرایبآ بآ قیرط زا زره یاه
یم رظن هب ،نیاربانب .دنتسناد ینارابفلع زا یشخب دسر هک یزره یاه
هدرک دشر یباقرغ یرایبآ رامیت ردرط زا تسا نکمم دنای یرایبآ بآ ق
.دشاب هتفای هار هعرزم هبفتساهرحق یرایبآ متسیس زا هدا اب یناراب و یا
( زایپ درکلمع یشهاک رثا نازیم رب لزانورکیمAllium cepa راذاارثا )
ب .دوبهفلع تیریدام یانارحب هرود شهااک هک یروط رد زراه یااه
هرحق یرایبآ زا هدافتسا تروص زا لزاانورکیم اب یناراب اب هسیاقم رد یا
70 هب زور03 ( دش هدهاشم زورDe Freitas Souza et al., 2021 .)
و زراه فالع مکارات نیب توافت داد ناشن رضاح هعلاحم نینچمه
نامز رد نآ سمویبفالع فرصم فلتخم یاه تاشاک زا شیاپ شاک
d
d
a
a
c
d
c
d
b
c
a
b
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
Flood Sprinkler
Seed yield (kg ha
-
1
)
یرایبآ شور
Irrigation method
No herbicide applicationHand weeding
3 day 7 day
14 day 21 day
ناراکمه و یدارم، فرصم نامز و یرایبآ شور رثا یبایزرافلعشک رتیلارولفین فلع تیعمج ربزره یاه... 844
( دواب یناراب زا رتشیب یباقرغ یرایبآ رد ،زبس هریزلکاش یااه0 و1 .)
هب یناراب یرایبآ ینعیفلع لرتنک رد صاخ روط یاه هتاشاد شقن زره
لباق هجیتن نیا نیاربانب ،تسا فالتخم یااهرامیت نیب هک تسا راظتنا
فرصم نامزفلعشک طیاراش رد یراتمک تواافت ،تاشاک ناامز ات
( داشاب یباقرغ هب تبسن یناراب یرایبآChowdhury et al., 2017 .)
( ناراکمه و یاافخ ،نینچمهKhaffagy et al., 2022 دنتشاد نایب )
یم یفرصم بآ نازیم و یرایبآ شور هکفلع داشر دناوت رزراه یااه
زا و هدرک کیرحت ار ایوس هعرزمریثأت عونفلعشک ،داهاکب یفرصم
بهیروط تیریدم اب هکیم یرایبآ زا ناواتفالعشک راحخ هاک ییااه
.درک هدافتسا ،دنراد یرتمک
لباق هتکن هاتره هاک تاسا نایا هعلاحم نیا جیاتن رد رگید هجوت
فرصم زا زور دادعتفلعشک و سموایب ،داش رتاشیب هرایز تشاک ات
تفای شیازفا زین زره فلع مکارت(لکش یاه0 و1)ب .هیام رظن داسر
شهاک ببس ینامز هلصاف نیا شیازفاریثأت یراذافلعشک لایلد هب
کاخ رد نآ تیب تریخبت ای و یرون هیزجت ، تسا هدش(Senseman,
2007; Mehdizadeh et al., 2015)اب .) نیا داعب تشاک یتح ،لاح
زا01 فرصم زا زورفلعشک فالع فراصم مداع هاب تباسن ،شاک
هب تسناوت ساامویب نازایم یبااقرغ و ینارااب یراایبآ شور رد بیترت
فلع یاه( داهد شهاک ار زرهلکاش یاه0 و1 تایب ت لاابند هاب .)
فلعشک یازفا اب کاخ تارذ رد تاشاک اات فرصم زا ینامز هلصاف ش
م رثا ،هریز لباق و تب هاب ،هرایز روذاب ندش زبس رب رامیت نیا هدهاشم
( دومن کمک نآ درکلمع شیازفالودج 3 .)یسررب جیاتن هداد نااشن اه
یخرب هب زبس هریز هک تسافلعشک سااسح نیزوایبیرتم رایظن ااه
دنامااسپ( یاالبق لوااصحم رد دربراااک نااامز رد و تااسافاالعشک و )
نایا دایاب زباس هریز تشاک زا سپ و تشاک نامز رد دربراک نینچمه
( تشاد رظن رد ار هلاسمHaji Rezaei et al., 2021 .)
هناوجهب ندش زبس و ینزهم و نیلوا ناونعمحرم نیرات و داشر هال
تسا هدش هتخانش ،هچهایا رارقتسانییعت رایسب شقن هکهداننک رد یا
دراد داشر لاصف یااهتنا رد لواصحم دراکلمع(Oliveira et al.,
2020 رامیت .)01 هب تبسن زور1 ،7 و10 هب زورینعم روط دادعت ،یراد
( داد شیازفا ار هدشزبس هتوب لودج3 نایا رد هاچهایا رتهب رارقتسا .)
تباسن ار کیژولویب و هناد رتلااب درکلمع رامیت نیا ات دش ببس هلحرم
( زره فلع لرتنک یاهرامیت هیقب هب1 ،7، 10 )نداش زباس زا داعب زور
( دهد ناشنلودج 1 ، لکش0یرلصا ینمت .) ( ناراکمه وChamani
Asghari et al., 2010هاایا راتهب رارقتاسا هک دنداد ناشن زین ) هات
ااب هالباقم رد نآ تاباقر ترداق شیازفا و هتوب درکلمع شیازفا ببس
فلع دننام یحیحم دعاسمان طیارشیام زره یاه یراایبآ شور .دواش
ریثأتتشادن هتوب ندش زبس نازیم رب ی ( لودج3یم رظن هب .) ره دسر
زباس لااح رد روذاب رایتخا رد ار یفاک تبوطر نازیم ،یرایبآ شور ود
هداد رارق زبس هریز ندشفالع دوجو مدع ،نینچمه ،دنا رد زراه یااه
هایا رتهب دشر رب یرگید لیلد ،هچهایا رارقتسا هلحرم شیازافا و هات
تاسا دراکلمع(Nassabadi et al., 2019; Lowry & Smith,
2018).
اب یناراب یرایبآ رد کیژولویب درکلمعهیانعم رواط زا رتاشیب یراد
( دوب یباقرغ یرایبآلودج 1 هجوت اب .)ریثأت راب ینارااب یرایبآ شهااک
تسیز و مکارتهدوت فلعیاه ،هریز هایا دشر رب نآ رثا نینچمه و زره
شیپ لباق هریز کیژولویب درکلمع شیازفا( دوب ینیبلکش یاه0 و1 ،
لودج1 ،بآ راتمک فراصم لایلد هاب ینارااب یراایبآ رد نیانچمه .)
هتوبینعم شهاک زین یریمد( داد ناشن یرا لودج6 تسا هدش دییات .)
تیریدم هک ترواص بآ فراصم شهااک تاهج رد هاک یاعارز یاه
یمیم دنریایرامیب شهاک رد دنناوت شیازافا و نااهایا یترااق یاه
نآ درکلمع و دشرهب شقن اه( دننک افیا ییازسÁvalos-Sánchez et
al., 2022 نیرتاشیب ،زره فلع نیجو رامیت ،یرایبآ شور ود ره رد .)
زا دعب تشاک رامیت س س و داد ناشن ار کیژولویب درکلمع01 ااب ،زور
تازاوم رد هلئسم نیا .تفرا رارق ،یتسد نیجو رامیت زا یکدنا فلاتخا
طیاراش لراتنک اب لاومعم هایا دشر دوبهب .تسا هتفرا رارق یلبق جیاتن
،یعارز فلع لرتنک هلمج زایاه یم تروص زره( درایاOliveria et
al., 2020 تاشاک یااهرامیت تایقفوم مداع لیلد رضاح هعلاحم رد .)
زا سپ زبس هریز1 ،7 و10 فرصم زورفلعشک هاب تباسن01 ،زور
یم دناوتریثأت یفنمفلعشک یلصا هایا دشر ربدشاب.
،هناد درکلمعهب زباس هرایز هاایا تاشک زا یداصتقا فده ناونع
یم بوسحم( دوشBahrami et al., 2023 لایلد هب ،یناراب یرایبآ .)
هیذلت ،یتبوطر طیارش داجیابسانم یکیزیف و یا کااخ یارب هک یرت
یم داجیا دراکلمع و هدرک مهارف هایا دشر یارب ار یرتهب طیارش دنک
ار هااناد تااسا هداد شیازاافا کاایژولویب درااکلمع دااننام(Yava &
Rahama, 2003; Sezen et al., 2011; Kresović et al.,
2016)فلع لراتنک یرایبآ شور ود ره رد ،نینچمه .یااه ااب زراه
زا دعب زبس هریز تشاک و یتسد نیجو شور01 فرصم زورفلعشک ،
.دنداد ناشن ار هناد درکلمع نیرتشیب رتمک کشخ نزو و مکارت دوجواب
فلع زا سااپ زبااس هراایز تااشاک رااامیت رد زرااه یاااه1 فرااصم زور
فلعشک هب تبسن01 هداشزبس رتاشیب هاتوب دادعت لیلد هب یلو ،زور
رامیت رد زبس هریز 01 هب تبسن زور1 راامیت رد هاناد درکلمع ،زور01
زا رتشیب زور1 ینعی .دوب زورریثأت لرتنک زا رتشیب هدشزبس هتوب مکارت
فلع .تسا هدوب زرهیم رظن هب و هرایز روذاب نداش زباس دوابهب دسر
زا یشان تراسخ مدع نینچمهفلعشک زوراب هب رجنم تسا هتسناوت
ود راه رد هاناد درکلمع نیرتمک ،یفرط زا .دوش درکلمع و هجیتن نیا
زا دااعب تااشاک و نیااجو مدااع رد یرااایبآ شور1 و7 فرااصم زور
فلعشک ( داش هدهااشم لکاش0 یااهرامیت دانتره ،)1 و7 رد زور
م فرط نآ زا اما ،دندوب قفوم زره فلع لرتنک مه هریز ندش زبس بنا
ًلااامتحا .دندنااسر بیاسآ هاایا داشر هایلوا لاحارم رد و هدش دواجو
فلعشکهتوب دشر ، تحت زین ار هدشزبس یاهریثأات .تاسا هداد راراق
فلعشکهچهایا مادنا هب دورو لیلد هب اهیم ،هدش زبس یاه رد دنناوت
( دواب یناراب زا رتشیب یباقرغ یرایبآ رد ،زبس هریزلکاش یااه0 و1 .)
هب یناراب یرایبآ ینعیفلع لرتنک رد صاخ روط یاه هتاشاد شقن زره
لباق هجیتن نیا نیاربانب ،تسا فالتخم یااهرامیت نیب هک تسا راظتنا
فرصم نامزفلعشک طیاراش رد یراتمک تواافت ،تاشاک ناامز ات
( داشاب یباقرغ هب تبسن یناراب یرایبآChowdhury et al., 2017 .)
( ناراکمه و یاافخ ،نینچمهKhaffagy et al., 2022 دنتشاد نایب )
یم یفرصم بآ نازیم و یرایبآ شور هکفلع داشر دناوت رزراه یااه
زا و هدرک کیرحت ار ایوس هعرزمریثأت عونفلعشک ،داهاکب یفرصم
بهیروط تیریدم اب هکیم یرایبآ زا ناواتفالعشک راحخ هاک ییااه
.درک هدافتسا ،دنراد یرتمک
لباق هتکن هاتره هاک تاسا نایا هعلاحم نیا جیاتن رد رگید هجوت
فرصم زا زور دادعتفلعشک و سموایب ،داش رتاشیب هرایز تشاک ات
تفای شیازفا زین زره فلع مکارت(لکش یاه0 و1)ب .هیام رظن داسر
شهاک ببس ینامز هلصاف نیا شیازفاریثأت یراذافلعشک لایلد هب
کاخ رد نآ تیب تریخبت ای و یرون هیزجت ، تسا هدش(Senseman,
2007; Mehdizadeh et al., 2015)اب .) نیا داعب تشاک یتح ،لاح
زا01 فرصم زا زورفلعشک فالع فراصم مداع هاب تباسن ،شاک
هب تسناوت ساامویب نازایم یبااقرغ و ینارااب یراایبآ شور رد بیترت
فلع یاه( داهد شهاک ار زرهلکاش یاه0 و1 تایب ت لاابند هاب .)
فلعشک یازفا اب کاخ تارذ رد تاشاک اات فرصم زا ینامز هلصاف ش
م رثا ،هریز لباق و تب هاب ،هرایز روذاب ندش زبس رب رامیت نیا هدهاشم
( دومن کمک نآ درکلمع شیازفالودج 3 .)یسررب جیاتن هداد نااشن اه
یخرب هب زبس هریز هک تسافلعشک سااسح نیزوایبیرتم رایظن ااه
دنامااسپ( یاالبق لوااصحم رد دربراااک نااامز رد و تااسافاالعشک و )
نایا دایاب زباس هریز تشاک زا سپ و تشاک نامز رد دربراک نینچمه
( تشاد رظن رد ار هلاسمHaji Rezaei et al., 2021 .)
هناوجهب ندش زبس و ینزهم و نیلوا ناونعمحرم نیرات و داشر هال
تسا هدش هتخانش ،هچهایا رارقتسانییعت رایسب شقن هکهداننک رد یا
دراد داشر لاصف یااهتنا رد لواصحم دراکلمع(Oliveira et al.,
2020 رامیت .)01 هب تبسن زور1 ،7 و10 هب زورینعم روط دادعت ،یراد
( داد شیازفا ار هدشزبس هتوب لودج3 نایا رد هاچهایا رتهب رارقتسا .)
تباسن ار کیژولویب و هناد رتلااب درکلمع رامیت نیا ات دش ببس هلحرم
( زره فلع لرتنک یاهرامیت هیقب هب1 ،7، 10 )نداش زباس زا داعب زور
( دهد ناشنلودج 1 ، لکش0یرلصا ینمت .) ( ناراکمه وChamani
Asghari et al., 2010هاایا راتهب رارقتاسا هک دنداد ناشن زین ) هات
ااب هالباقم رد نآ تاباقر ترداق شیازفا و هتوب درکلمع شیازفا ببس
فلع دننام یحیحم دعاسمان طیارشیام زره یاه یراایبآ شور .دواش
ریثأتتشادن هتوب ندش زبس نازیم رب ی ( لودج3یم رظن هب .) ره دسر
زباس لااح رد روذاب رایتخا رد ار یفاک تبوطر نازیم ،یرایبآ شور ود
هداد رارق زبس هریز ندشفالع دوجو مدع ،نینچمه ،دنا رد زراه یااه
هایا رتهب دشر رب یرگید لیلد ،هچهایا رارقتسا هلحرم شیازافا و هات
تاسا دراکلمع(Nassabadi et al., 2019; Lowry & Smith,
2018).
اب یناراب یرایبآ رد کیژولویب درکلمعهیانعم رواط زا رتاشیب یراد
( دوب یباقرغ یرایبآلودج 1 هجوت اب .)ریثأت راب ینارااب یرایبآ شهااک
تسیز و مکارتهدوت فلعیاه ،هریز هایا دشر رب نآ رثا نینچمه و زره
شیپ لباق هریز کیژولویب درکلمع شیازفا( دوب ینیبلکش یاه0 و1 ،
لودج1 ،بآ راتمک فراصم لایلد هاب ینارااب یراایبآ رد نیانچمه .)
هتوبینعم شهاک زین یریمد( داد ناشن یرا لودج6 تسا هدش دییات .)
تیریدم هک ترواص بآ فراصم شهااک تاهج رد هاک یاعارز یاه
یمیم دنریایرامیب شهاک رد دنناوت شیازافا و نااهایا یترااق یاه
نآ درکلمع و دشرهب شقن اه( دننک افیا ییازسÁvalos-Sánchez et
al., 2022 نیرتاشیب ،زره فلع نیجو رامیت ،یرایبآ شور ود ره رد .)
زا دعب تشاک رامیت س س و داد ناشن ار کیژولویب درکلمع01 ااب ،زور
تازاوم رد هلئسم نیا .تفرا رارق ،یتسد نیجو رامیت زا یکدنا فلاتخا
طیاراش لراتنک اب لاومعم هایا دشر دوبهب .تسا هتفرا رارق یلبق جیاتن
،یعارز فلع لرتنک هلمج زایاه یم تروص زره( درایاOliveria et
al., 2020 تاشاک یااهرامیت تایقفوم مداع لیلد رضاح هعلاحم رد .)
زا سپ زبس هریز1 ،7 و10 فرصم زورفلعشک هاب تباسن01 ،زور
یم دناوتریثأت یفنمفلعشک یلصا هایا دشر ربدشاب.
،هناد درکلمعهب زباس هرایز هاایا تاشک زا یداصتقا فده ناونع
یم بوسحم( دوشBahrami et al., 2023 لایلد هب ،یناراب یرایبآ .)
هیذلت ،یتبوطر طیارش داجیابسانم یکیزیف و یا کااخ یارب هک یرت
یم داجیا دراکلمع و هدرک مهارف هایا دشر یارب ار یرتهب طیارش دنک
ار هااناد تااسا هداد شیازاافا کاایژولویب درااکلمع دااننام(Yava &
Rahama, 2003; Sezen et al., 2011; Kresović et al.,
2016)فلع لراتنک یرایبآ شور ود ره رد ،نینچمه .یااه ااب زراه
زا دعب زبس هریز تشاک و یتسد نیجو شور01 فرصم زورفلعشک ،
.دنداد ناشن ار هناد درکلمع نیرتشیب رتمک کشخ نزو و مکارت دوجواب
فلع زا سااپ زبااس هراایز تااشاک رااامیت رد زرااه یاااه1 فرااصم زور
فلعشک هب تبسن01 هداشزبس رتاشیب هاتوب دادعت لیلد هب یلو ،زور
رامیت رد زبس هریز 01 هب تبسن زور1 راامیت رد هاناد درکلمع ،زور01
زا رتشیب زور1 ینعی .دوب زورریثأت لرتنک زا رتشیب هدشزبس هتوب مکارت
فلع .تسا هدوب زرهیم رظن هب و هرایز روذاب نداش زباس دوابهب دسر
زا یشان تراسخ مدع نینچمهفلعشک زوراب هب رجنم تسا هتسناوت
ود راه رد هاناد درکلمع نیرتمک ،یفرط زا .دوش درکلمع و هجیتن نیا
زا دااعب تااشاک و نیااجو مدااع رد یرااایبآ شور1 و7 فرااصم زور
فلعشک ( داش هدهااشم لکاش0 یااهرامیت دانتره ،)1 و7 رد زور
م فرط نآ زا اما ،دندوب قفوم زره فلع لرتنک مه هریز ندش زبس بنا
ًلااامتحا .دندنااسر بیاسآ هاایا داشر هایلوا لاحارم رد و هدش دواجو
فلعشکهتوب دشر ، تحت زین ار هدشزبس یاهریثأات .تاسا هداد راراق
فلعشکهچهایا مادنا هب دورو لیلد هب اهیم ،هدش زبس یاه رد دنناوت
844 دلج ،ناریا یعارز یاهشهوژپ هیرشن22 هرامش ،4 ، ناتسمز0413
زین هایا دشر یدعب لحارمریثأت ( دانراذگبParween et al., 2016 .)
هب زره فلع لرتنک مدع طیارش رد هناد رازه نزو نیرتشیب .دامآ تسد
ا رد لاامتحاین تیرام و هدواب راتمک هاناد و کراتت و راتت دادعت داوام
زتنسوتفی بین رتمک هناد دادعتی زوتیب .تسا هدش
اب یناراب یرایبآ شور رد بآ فرصم ییاراکهلاباق رواط یهجوات
( دواب یباااقرغ یراایبآ زا رتاشیبلودااج 0 زا هااک تاسا هدااش داییات .)
نآاجییهاب بآ تافلت هک شور رد کااخ شیااسرف و بااناور ترواص
یام لقاداح هاب یباقرغ یرایبآ هب تبسن یناراب یرایبآ ییارااک ،داسر
یم یباقرغ یرایبآ زا رتشیب شور نیا رد بآ فرصمعوضوم نیا .دشاب
تسا هدش شرازا یدایز نیققحم طسوت(Kresović et al., 2016;
Wang et al., 2015; Abd El-Wahed et al., 2015) نیاجو .
فلع یاه دربراک نینیچمه و زرهفلعشک شیازفا هب رجنمیانعمراد
( دش زره فلع لرتنکو مدع طیارش هب تبسن بآ فرصم ییاراکلودج
0فرط زا .) فرصم ینامز هلصاف شیازفا اب ،رگیدفلعشک تاشاک ات
ییارااک شیازفا دیدرت نودب .تفای دوبهب بآ فرصم ییاراک ،زبس هریز
فلع لراتنک نامز رد بآ فرصم یااهندواب رتلاااب لایلد هاب ،زراه
.تاسا هدوب زره فلع لرتنک مدع رامیت هب تبسن اهرامیت نیا درکلمع
نآ زا ،نینچمهاجییفلع هک ییاذاغ داوام و بآ بذاج رد زراه یاه
قفوم رایسبیام لمع یعارز هایا زا رت داننک(Singh et al., 2022;
Abouziena et al., 2014)ب ،هیم رظن لراتنک مداع ناامز رد داسر
فلع یاهفلع فرصم هب یفرصم بآ زا یدایز شخب ،زره یاه زراه
.تسا هتفای شهاک رامیت نیا رد بآ فرصم ییاراک و هدیسر
ب یناراب یرایبآ رد سناسا دصردهینعم روط یراایبآ زا رتشیب یراد
( دوب یباقرغ لودج1)یم رظن هب .هتوب یفنم تارثا شهاک دسر یرایم
یاخرب .دشاب هدوب سناسا دصرد دوبهب لماوع زا یکی یناراب یرایبآ رد
هب دندقتعم نیققحم دعاسمان لماوع شیازفا اب سناسا شیازفا یلکروط
شنت دننام یحیحم( تاسا هارمه یروش و یکشخ یاهFigueiredo
et al., 2008اب ،) نیا تحت تدش هب هلئسم نیا لاحریثأت عاایا عون
لامعا شنت حس و هعلاحم دروم ییورادیم هدش( دشابPeymaei et
al., 2024هااعلاحم رد هااتبلا .) وااجمزر و ناااینیلع طااسوت هااک یا
(Alinian & Razmjoo, 2014 ناایب تاسا هداش مااجنا ) هاک داش
یم یصخشم دح کی ات رتمک بآ فرصم داصرد دوابهب بباس داناوت
اب ،دوش زبس هریز هایا سناسا نیا شهااک دنتاشاد ناایب نااشیا لااح
یم شهااک ار سنااسا داصرد ،یکشخ شنت دح رد بآ فرصم .داهد
نآ زا ،نیاربانبییاج یراتمک بآ ،ینارااب یرایبآ رد شیامزآ نیا رد هک
م یباقرغ یرایبآ هب تبسن دوابهب رد تاسا ناکمم تاسا هداش فرص
.دشاب هتشاد تب م شقن سناسا دصرد
تاحت سناسا دصرد ،یباقرغ یرایبآ ردریثأات شور لراتنک یااه
کای ااب اهنت یناراب یرایبآ دروم رد هلئسم نیا ،تفرگن رارق زره فلع
ور ان تساهبهب ،دش ورهنوا داصرد ،زراه فالع لراتنک مدع اهنت هک یا
د شهاک ار سناسا( دا لودج1هاعلاحم رد .) و یامارهب طاسوت هاک یا
( ناراکمهBahrami et al., 2023 رب )ریثأات رد یراایبآ باحق ناامز
،تافرا مااجنا زباس هرایز سنااسا دصرد رب زره فلع لخادت طیارش
رثا سناسا دصرد رب یرایبآ بحق نامز لخادت هک دش شرازا ،تشاذا
زره فلع لخادت اماریثأتتشادن زبس هریز سناسا دصرد رب ی.
عم زا رتاشیب ینارااب یرایبآ رد هناد درکلمع دننام زین سناسا درکل
( دش شرازا یباقرغ یرایبآلوداج 1 ، لکاش0 زا سنااسا دراکلمع .)
هناد درکلمعریثأت یمهب دریذپهنوا لماوع هک یارثثم ،هناد درکلمع رب
تحت زین ار سناسا درکلمعریثأت یم رارق( دهدNayyer poor et al.,
2021 هاب طوابرم سنااسا درکلمع نیرتشیب ،یرایبآ شور ود ره رد .)
فلع یتسد لرتنک یاه زا دعب تشاک و زره01 هلئسم نیا هک دوب زور
کلمع اب زین .دش شرازا وسمه هناد در
هجیتنیریگ
هب بآ فراصم ییآرااک هارامه هاب رتاشیب هناد درکلمع ،یلک روط
دربرااک .داش هدهااشم یباقرغ یرایبآ هب تبسن یناراب یرایبآ رد رتلااب
نیلارولفیرتریثأت فلع رب یرتشیب زور هاس تاشک طیارش رد زره یاه
نامز رگید هب تبسن دربراک زا سپ نایا فراصم زا ساپ تاشاک یاه
فلعشک ،رتاشیب هداشزبس هتوب دادعت لیلد هب ،دوجو نیا اب .داد ناشن
تشک رامیت رد سناسا و هناد ،کیژولویب درکلمع01 دربراک زا سپ زور
زا رتشیب نیلارولفیرت1 ب .دوب زوره زا سپ زبس هریز تشاک ،یلکروط01
یرایبآ زا هدافتسا و نیلارولفیرت فرصم زور لاباق داح ات یناراب یلوابق
فلع سمویب و مکارت تسناوت و داهد شهاک ار زبس هریز رد زره یاه
لباق هک دومن دیلوت یبسانم درکلمع یفرط زایم هیصوت.دشاب
یرازگساپس
رنهاب دیهش هاگشناد یروانف و یشهوژپ تنواعم طسوت قیقحت نیا
نیدب هک تسا هدش یلام تیامح نامرکیم رکشت هلیسوا.ددر
References
1. Abd El-Wahed, M. H., Medici, M., & Lorenzini, G. (2016). Sprinkler irrigation uniformity: Impact on the crop
yield and water use efficiency. Journal of Engineering Thermophysics, 25 , 117-125.
https://doi.org/10.1134/S1810232816010112
2. Abouziena, H. F., El-Saeid, H. M., & Amin, A. A. E. (2014). Water loss by weeds: A review. International
Journal of ChemTech Research, 7(01), 323-336.
زین هایا دشر یدعب لحارمریثأت ( دانراذگبParween et al., 2016 .)
هب زره فلع لرتنک مدع طیارش رد هناد رازه نزو نیرتشیب .دامآ تسد
ا رد لاامتحاین تیرام و هدواب راتمک هاناد و کراتت و راتت دادعت داوام
زتنسوتفی بین رتمک هناد دادعتی زوتیب .تسا هدش
اب یناراب یرایبآ شور رد بآ فرصم ییاراکهلاباق رواط یهجوات
( دواب یباااقرغ یراایبآ زا رتاشیبلودااج 0 زا هااک تاسا هدااش داییات .)
نآاجییهاب بآ تافلت هک شور رد کااخ شیااسرف و بااناور ترواص
یام لقاداح هاب یباقرغ یرایبآ هب تبسن یناراب یرایبآ ییارااک ،داسر
یم یباقرغ یرایبآ زا رتشیب شور نیا رد بآ فرصمعوضوم نیا .دشاب
تسا هدش شرازا یدایز نیققحم طسوت(Kresović et al., 2016;
Wang et al., 2015; Abd El-Wahed et al., 2015) نیاجو .
فلع یاه دربراک نینیچمه و زرهفلعشک شیازفا هب رجنمیانعمراد
( دش زره فلع لرتنکو مدع طیارش هب تبسن بآ فرصم ییاراکلودج
0فرط زا .) فرصم ینامز هلصاف شیازفا اب ،رگیدفلعشک تاشاک ات
ییارااک شیازفا دیدرت نودب .تفای دوبهب بآ فرصم ییاراک ،زبس هریز
فلع لراتنک نامز رد بآ فرصم یااهندواب رتلاااب لایلد هاب ،زراه
.تاسا هدوب زره فلع لرتنک مدع رامیت هب تبسن اهرامیت نیا درکلمع
نآ زا ،نینچمهاجییفلع هک ییاذاغ داوام و بآ بذاج رد زراه یاه
قفوم رایسبیام لمع یعارز هایا زا رت داننک(Singh et al., 2022;
Abouziena et al., 2014)ب ،هیم رظن لراتنک مداع ناامز رد داسر
فلع یاهفلع فرصم هب یفرصم بآ زا یدایز شخب ،زره یاه زراه
.تسا هتفای شهاک رامیت نیا رد بآ فرصم ییاراک و هدیسر
ب یناراب یرایبآ رد سناسا دصردهینعم روط یراایبآ زا رتشیب یراد
( دوب یباقرغ لودج1)یم رظن هب .هتوب یفنم تارثا شهاک دسر یرایم
یاخرب .دشاب هدوب سناسا دصرد دوبهب لماوع زا یکی یناراب یرایبآ رد
هب دندقتعم نیققحم دعاسمان لماوع شیازفا اب سناسا شیازفا یلکروط
شنت دننام یحیحم( تاسا هارمه یروش و یکشخ یاهFigueiredo
et al., 2008اب ،) نیا تحت تدش هب هلئسم نیا لاحریثأت عاایا عون
لامعا شنت حس و هعلاحم دروم ییورادیم هدش( دشابPeymaei et
al., 2024هااعلاحم رد هااتبلا .) وااجمزر و ناااینیلع طااسوت هااک یا
(Alinian & Razmjoo, 2014 ناایب تاسا هداش مااجنا ) هاک داش
یم یصخشم دح کی ات رتمک بآ فرصم داصرد دوابهب بباس داناوت
اب ،دوش زبس هریز هایا سناسا نیا شهااک دنتاشاد ناایب نااشیا لااح
یم شهااک ار سنااسا داصرد ،یکشخ شنت دح رد بآ فرصم .داهد
نآ زا ،نیاربانبییاج یراتمک بآ ،ینارااب یرایبآ رد شیامزآ نیا رد هک
م یباقرغ یرایبآ هب تبسن دوابهب رد تاسا ناکمم تاسا هداش فرص
.دشاب هتشاد تب م شقن سناسا دصرد
تاحت سناسا دصرد ،یباقرغ یرایبآ ردریثأات شور لراتنک یااه
کای ااب اهنت یناراب یرایبآ دروم رد هلئسم نیا ،تفرگن رارق زره فلع
ور ان تساهبهب ،دش ورهنوا داصرد ،زراه فالع لراتنک مدع اهنت هک یا
د شهاک ار سناسا( دا لودج1هاعلاحم رد .) و یامارهب طاسوت هاک یا
( ناراکمهBahrami et al., 2023 رب )ریثأات رد یراایبآ باحق ناامز
،تافرا مااجنا زباس هرایز سنااسا دصرد رب زره فلع لخادت طیارش
رثا سناسا دصرد رب یرایبآ بحق نامز لخادت هک دش شرازا ،تشاذا
زره فلع لخادت اماریثأتتشادن زبس هریز سناسا دصرد رب ی.
عم زا رتاشیب ینارااب یرایبآ رد هناد درکلمع دننام زین سناسا درکل
( دش شرازا یباقرغ یرایبآلوداج 1 ، لکاش0 زا سنااسا دراکلمع .)
هناد درکلمعریثأت یمهب دریذپهنوا لماوع هک یارثثم ،هناد درکلمع رب
تحت زین ار سناسا درکلمعریثأت یم رارق( دهدNayyer poor et al.,
2021 هاب طوابرم سنااسا درکلمع نیرتشیب ،یرایبآ شور ود ره رد .)
فلع یتسد لرتنک یاه زا دعب تشاک و زره01 هلئسم نیا هک دوب زور
کلمع اب زین .دش شرازا وسمه هناد در
هجیتنیریگ
هب بآ فراصم ییآرااک هارامه هاب رتاشیب هناد درکلمع ،یلک روط
دربرااک .داش هدهااشم یباقرغ یرایبآ هب تبسن یناراب یرایبآ رد رتلااب
نیلارولفیرتریثأت فلع رب یرتشیب زور هاس تاشک طیارش رد زره یاه
نامز رگید هب تبسن دربراک زا سپ نایا فراصم زا ساپ تاشاک یاه
فلعشک ،رتاشیب هداشزبس هتوب دادعت لیلد هب ،دوجو نیا اب .داد ناشن
تشک رامیت رد سناسا و هناد ،کیژولویب درکلمع01 دربراک زا سپ زور
زا رتشیب نیلارولفیرت1 ب .دوب زوره زا سپ زبس هریز تشاک ،یلکروط01
یرایبآ زا هدافتسا و نیلارولفیرت فرصم زور لاباق داح ات یناراب یلوابق
فلع سمویب و مکارت تسناوت و داهد شهاک ار زبس هریز رد زره یاه
لباق هک دومن دیلوت یبسانم درکلمع یفرط زایم هیصوت.دشاب
یرازگساپس
رنهاب دیهش هاگشناد یروانف و یشهوژپ تنواعم طسوت قیقحت نیا
نیدب هک تسا هدش یلام تیامح نامرکیم رکشت هلیسوا.ددر
References
1. Abd El-Wahed, M. H., Medici, M., & Lorenzini, G. (2016). Sprinkler irrigation uniformity: Impact on the crop
yield and water use efficiency. Journal of Engineering Thermophysics, 25 , 117-125.
https://doi.org/10.1134/S1810232816010112
2. Abouziena, H. F., El-Saeid, H. M., & Amin, A. A. E. (2014). Water loss by weeds: A review. International
Journal of ChemTech Research, 7(01), 323-336.
ناراکمه و یدارم، فرصم نامز و یرایبآ شور رثا یبایزرافلعشک رتیلارولفین فلع تیعمج ربزره یاه... 844
3. Alinian, S., & Razmjoo, J. (2014). Phenological, yield, essential oil yield and oil content of cumin accessions as
affected by irrigation regimes. Industrial Crops and Products, 54 , 167-174.
https://doi.org/10.1016/j.indcrop.2014.01.028
4. Ávalos-Sánchez, E., López-Martínez, A., Molina-Aiz, F. D., Reca, J., Marín-Membrive, P., & Valera-Martínez, D.
L. (2022). Effect of different substrates, and irrigation with water with different saline concentrations, on the
development of tomato fungal diseases in an Almería-Type greenhouse. Agronomy, 12(5), 1050.
https://doi.org/10.3390/agronomy12051050
5. Bahrami, H., Armin, M., Jamimoeini, M., & Abhari, A. (2023). The effect of different irrigation cut-off times on
yield and yield components of cumin in weed interference conditions. Crop Science Research in Arid Regions,
4(2), 291-304. https://doi.org/10.22034/CSRAR.2022.291654.1098
6. Chamani Asghari, T., Mahmoodi, S., & Zamani, Gh. R. (2010). Primary growth of root and shoot of wild oat
(Avena fatua L.) and wheat (Triticum aestivum L.) in competition for nitrogen. Weed Research Journal, 2, 53-68.
7. Chowdhury, J. A., Karim, M. A., Khaliq, Q. A., Ahmed, A. U., & Mondol, A. M. (2017). Effect of drought stress
on water relation traits of four soybean genotypes. SAARC Journal of Agriculture, 15(2), 163-175.
https://doi.org/10.3329/sja.v15i2.35146
8. Clevenger, J. H. (1928). Apparatus for the determination of volatile oil. Journal of the American Pharmaceutical
Association, 17, 346.
9. Dastorani, M., Gholamalalipour Alamdari, E., Biabani, A., Avarseji, Z., & Habibi, M. (2018). Study the several
herbicides effect on weeds control and yield of cumin (Cuminum cyminum L.). Iranian Journal of Weed Science,
14(1), 83-95. https://doi.org/10.22092/ijws.2018.1401.08
10. De Freitas Souza, M., Lins, H. A., de Mesquita, H. C., da Silva Teófilo, T. M., Reginaldo, L. T. R. T., Pereira, R.
K. V., & Silva, D. V. (2021). Can irrigation systems alter the critical period for weed control in onion cropping?
Crop Protection, 147, 105457. https://doi.org/10.1016/j.cropro.2020.105457
11. FAO. (2024). https://www.fao.org/faostat/en/#data/QCL. Visited at 22/04/2024
12. Fazli, M., Zare, A., Siahpoosha, A., & Elahifard, E. (2022). Evaluation the effect of different irrigation systems
and weed control treatments on quantitative and qualitative yield of sugarcane (Saccharum officinarum) and weeds
biomass. Journal of Water Research in Agriculture , 36(2), 165-179.
https://doi.org/10.22092/jwra.2022.357653.913
13. Figueiredo, A. C., Barroso, J. G., Pedro, L. G., & Scheffer, J. J. (2008). Factors affecting secondary metabolite
production in plants: volatile components and essential oils. Flavour and Fragrance Journal, 23(4), 213-226.
https://doi.org/10.1002/ffj.1875
14. Gheysari, M., Sadeghi, S. H., Loescher, H. W., Amiri, S., Zareian, M. J., Majidi, M. M., ... & Payero, J. O. (2017).
Comparison of deficit irrigation management strategies on root, plant growth and biomass productivity of silage
maize. Agricultural Water Management, 182, 126-138.
15. Guenther, E. (1961). The Essential Oils. D. Van Nostrand Company Press, New York.
16. Haji Rezaei, T., Eslami, S., Mahmoodi, S., & Minbash Moeini, M. (2021). Feasibility of chemical control of
weeds in cumin (Cuminum cyminum L.). Journal of Iranian Plant Protection Research, 34(4), 457-472.
https://doi.org/10.22067/jpp.v34i4.86545
17. Hosseini, A., Koocheki, A., & Nasiri mahalati, M. (2006). Critical period of weed control In cumin (Cuminum
cyminum). Iranian Journal of Field Crops Research, 4(1), 23-34. https://doi.org/10.22067/gsc.v4i1.1316
18. Khaffagy, A. E., Mazrou, Y. S., Morsy, A. R., El-Mansoury, M. A., El-Tokhy, A. I., Hafez, Y., ... & Khedr, R. A.
(2022). Impact of irrigation levels and weed control treatments on annual weeds, physiological traits and
productivity of soybean under clay soil conditions. Agronomy, 12(5), 1037.
https://doi.org/10.3390/agronomy12051037
19. Kresović, B., Tapanarova, A., Tomić, Z., Životić, L., Vujović, D., Sredojević, Z., & Gajić, B. (2016). Grain yield
and water use efficiency of maize as influenced by different irrigation regimes through sprinkler irrigation under
temperate climate. Agricultural Water Management, 169, 34-43. https://doi.org/10.1016/j.agwat.2016.01.023
20. Lowry, C. J., & Smith, R. G. (2018). Weed control through crop plant manipulations. In Non-chemical weed
control (pp. 73-96). Academic Press. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-809881-3.00005-X
21. Kafi, M. (Ed.). (2006). Cumin (Cuminum cyminum): Production and Processing (1st ed.). CRC Press.
https://doi.org/10.1201/9781482280531
22. Mastalizadeh, B., Khajoei-Nejad, G., & Moradi, R. (2020). Effect of various irrigation methods on tuber yield and
water productivity of potato var ieties. Plant Productions, 43(3), 431-442.
https://doi.org/10.22055/ppd.2019.28244.1706
23. Mathur, B. L., & Prasad, N. (1964). Studies on wilt disease of cumin caused by Fusarium oxysporum f. cumini.
Indian Journal of Agriculture Science, 34, 131-137.
24. Mehdizadeh, M., Izadi-Darbandi, E., Naseri-Pour Yazdi, M. T., Rastgoo, M., Malaekeh-Nikouei, B., & Nasirli, H.
(2015). Evaluation of metribuzin degradation and its half life in soil affected by different organic fertilizers under
field conditions. Applied Field Crops Research, 28(3), 120-126. https://doi.org/10.22092/AJ.2016.106731
3. Alinian, S., & Razmjoo, J. (2014). Phenological, yield, essential oil yield and oil content of cumin accessions as
affected by irrigation regimes. Industrial Crops and Products, 54 , 167-174.
https://doi.org/10.1016/j.indcrop.2014.01.028
4. Ávalos-Sánchez, E., López-Martínez, A., Molina-Aiz, F. D., Reca, J., Marín-Membrive, P., & Valera-Martínez, D.
L. (2022). Effect of different substrates, and irrigation with water with different saline concentrations, on the
development of tomato fungal diseases in an Almería-Type greenhouse. Agronomy, 12(5), 1050.
https://doi.org/10.3390/agronomy12051050
5. Bahrami, H., Armin, M., Jamimoeini, M., & Abhari, A. (2023). The effect of different irrigation cut-off times on
yield and yield components of cumin in weed interference conditions. Crop Science Research in Arid Regions,
4(2), 291-304. https://doi.org/10.22034/CSRAR.2022.291654.1098
6. Chamani Asghari, T., Mahmoodi, S., & Zamani, Gh. R. (2010). Primary growth of root and shoot of wild oat
(Avena fatua L.) and wheat (Triticum aestivum L.) in competition for nitrogen. Weed Research Journal, 2, 53-68.
7. Chowdhury, J. A., Karim, M. A., Khaliq, Q. A., Ahmed, A. U., & Mondol, A. M. (2017). Effect of drought stress
on water relation traits of four soybean genotypes. SAARC Journal of Agriculture, 15(2), 163-175.
https://doi.org/10.3329/sja.v15i2.35146
8. Clevenger, J. H. (1928). Apparatus for the determination of volatile oil. Journal of the American Pharmaceutical
Association, 17, 346.
9. Dastorani, M., Gholamalalipour Alamdari, E., Biabani, A., Avarseji, Z., & Habibi, M. (2018). Study the several
herbicides effect on weeds control and yield of cumin (Cuminum cyminum L.). Iranian Journal of Weed Science,
14(1), 83-95. https://doi.org/10.22092/ijws.2018.1401.08
10. De Freitas Souza, M., Lins, H. A., de Mesquita, H. C., da Silva Teófilo, T. M., Reginaldo, L. T. R. T., Pereira, R.
K. V., & Silva, D. V. (2021). Can irrigation systems alter the critical period for weed control in onion cropping?
Crop Protection, 147, 105457. https://doi.org/10.1016/j.cropro.2020.105457
11. FAO. (2024). https://www.fao.org/faostat/en/#data/QCL. Visited at 22/04/2024
12. Fazli, M., Zare, A., Siahpoosha, A., & Elahifard, E. (2022). Evaluation the effect of different irrigation systems
and weed control treatments on quantitative and qualitative yield of sugarcane (Saccharum officinarum) and weeds
biomass. Journal of Water Research in Agriculture , 36(2), 165-179.
https://doi.org/10.22092/jwra.2022.357653.913
13. Figueiredo, A. C., Barroso, J. G., Pedro, L. G., & Scheffer, J. J. (2008). Factors affecting secondary metabolite
production in plants: volatile components and essential oils. Flavour and Fragrance Journal, 23(4), 213-226.
https://doi.org/10.1002/ffj.1875
14. Gheysari, M., Sadeghi, S. H., Loescher, H. W., Amiri, S., Zareian, M. J., Majidi, M. M., ... & Payero, J. O. (2017).
Comparison of deficit irrigation management strategies on root, plant growth and biomass productivity of silage
maize. Agricultural Water Management, 182, 126-138.
15. Guenther, E. (1961). The Essential Oils. D. Van Nostrand Company Press, New York.
16. Haji Rezaei, T., Eslami, S., Mahmoodi, S., & Minbash Moeini, M. (2021). Feasibility of chemical control of
weeds in cumin (Cuminum cyminum L.). Journal of Iranian Plant Protection Research, 34(4), 457-472.
https://doi.org/10.22067/jpp.v34i4.86545
17. Hosseini, A., Koocheki, A., & Nasiri mahalati, M. (2006). Critical period of weed control In cumin (Cuminum
cyminum). Iranian Journal of Field Crops Research, 4(1), 23-34. https://doi.org/10.22067/gsc.v4i1.1316
18. Khaffagy, A. E., Mazrou, Y. S., Morsy, A. R., El-Mansoury, M. A., El-Tokhy, A. I., Hafez, Y., ... & Khedr, R. A.
(2022). Impact of irrigation levels and weed control treatments on annual weeds, physiological traits and
productivity of soybean under clay soil conditions. Agronomy, 12(5), 1037.
https://doi.org/10.3390/agronomy12051037
19. Kresović, B., Tapanarova, A., Tomić, Z., Životić, L., Vujović, D., Sredojević, Z., & Gajić, B. (2016). Grain yield
and water use efficiency of maize as influenced by different irrigation regimes through sprinkler irrigation under
temperate climate. Agricultural Water Management, 169, 34-43. https://doi.org/10.1016/j.agwat.2016.01.023
20. Lowry, C. J., & Smith, R. G. (2018). Weed control through crop plant manipulations. In Non-chemical weed
control (pp. 73-96). Academic Press. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-809881-3.00005-X
21. Kafi, M. (Ed.). (2006). Cumin (Cuminum cyminum): Production and Processing (1st ed.). CRC Press.
https://doi.org/10.1201/9781482280531
22. Mastalizadeh, B., Khajoei-Nejad, G., & Moradi, R. (2020). Effect of various irrigation methods on tuber yield and
water productivity of potato var ieties. Plant Productions, 43(3), 431-442.
https://doi.org/10.22055/ppd.2019.28244.1706
23. Mathur, B. L., & Prasad, N. (1964). Studies on wilt disease of cumin caused by Fusarium oxysporum f. cumini.
Indian Journal of Agriculture Science, 34, 131-137.
24. Mehdizadeh, M., Izadi-Darbandi, E., Naseri-Pour Yazdi, M. T., Rastgoo, M., Malaekeh-Nikouei, B., & Nasirli, H.
(2015). Evaluation of metribuzin degradation and its half life in soil affected by different organic fertilizers under
field conditions. Applied Field Crops Research, 28(3), 120-126. https://doi.org/10.22092/AJ.2016.106731
848 دلج ،ناریا یعارز یاهشهوژپ هیرشن22 هرامش ،4 ، ناتسمز0413
25. Moradi, R., Rezvani Moghaddam, P., Nassiri Mahallati, M., & Lakzian, A. (2009). The effect of application of
organic and biological fertilizers on yield, yield components and essential oil of Foeniculum vulgare (Fennel).
Iranian Journal of Field Crops Research, 7(2), 625-635.
26. Nakhrizi Moghaddam, A. (2009). Effect of plant density and stages of water stress on yield, yield component of
cumin (Cuminum cyminum). Iranian Journal of Crop Sciences, 40(3), 63-69. (in Persian with English abstract)
27. Nassabadi, H., Armin, M., & Marvi, H. (2019). The effect of weed interference duration on yield and yield
components of cumin (Cuminum cyminum L.) in irrigated and rainfed condition. Journal of Crop Production,
12(2), 157-170. https://doi.org/10.22069/EJCP.2019.16221.2208
28. Nayyer poor Dizaj, A., Alizadeh Salteh, S., & Zaare Nahandi, F. (2021). The effect of magnetic water on some
morphological characteristics, yield and essential oil composition of savory (Satureja hortensis L.). Journal of
Agricultural Science and Sustainable Production, 31(1), 163-176. https://doi.org/10.22034/ SAPS.2021.12800
29. North Mofrad, N., Farrokhinejad, R., & Alizadeh, A. (2005). Genetic diversity in populations of Fusarium
oxysporum f. sp. cumini, the causal agent of cumin wilt in Khorasan using vegetative compatibility groups. Plant
Diseases, 41, 437-453.
30. Oliveira, M. C., Osipitan, O. A., Begcy, K., & Werle, R. (2020). Cover crops, hormones and herbicides: Priming
an integrated weed management st rategy. Plant Science, 301 , 110550.
https://doi.org/10.1016/j.plantsci.2020.110550
31. Omidbeygi, R., Sadeghi, B., & Ramezanim, A. (2001). Effects of cultivation site on quality of saffron (Crocus
sativus L.). Iranian Journal of Horticulture, Science and Technology, 1(3), 167-178.
32. Parween, T., Jan, S., Mahmooduzzafar, S., Fatma, T., & Siddiqui, Z. H. (2016). Selective effect of pesticides on
plant—A review. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 56(1), 160-179.
https://doi.org/10.1080/10408398.2013.787969
33. Peymaei, M., Sarabi, V., & Hashempour, H. (2024). Improvement of the yield and essential oil of fennel
(Foeniculum vulgare Mill.) using external proline, uniconazole and methyl jasmonate under drought stress
conditions. Scientia Horticulturae, 323, 112488. https://doi.org/10.1016/j.scienta.2023.112488
34. Radosevich, S. R., Holt, J. S., & Ghersa, C. (1997). Weed ecology: implications for management. John Wiley &
Sons.
35. Rashed mohassel, M. H., Serajchi, M., & Mijani, S. (2022). Principale of Weed Science. Ferdowsi university
publisher.
36. Rezvani Moghaddam, P., Moradi, R., & Mansoori, H. (2014). Influence of planting date, intercropping and plant
growth promoting rhizobacteria on cumin (Cuminum cyminum L.) with particular respect to disease infestation in
Iran. Journal of Applied Research on Medicinal and Aromatic Plants, 1(4), 134-143.
37. Senseman, S. A. (2007). Herbicide handbook, 9 ed. Lawrence: Weed Science Society of America.
38. Sezen, S. M., Yazar, A., Kapur, B., & Tekin, S. (2011). Comparison of drip and sprinkler irrigation strategies on
sunflower seed and oil yield and quality under Mediterranean climatic conditions. Agricultural Water
Management, 98(7), 1153-1161. https://doi.org/10.1016/j.agwat.2011.02.005
39. Singh, M., Kukal, M. S., Irmak, S., & Jhala, A. J. (2022). Water use characteristics of weeds: A global review,
best practices, and future directions. Frontiers in Plant Science, 12 , 794090.
https://doi.org/10.3389/fpls.2021.794090
40. Wang, X., Huang, G., Yang, J., Huang, Q., Liu, H., & Yu, L. (2015). An assessment of irrigation practices:
Sprinkler irrigation of winter wheat in the North China Plain. Agricultural Water Management, 159, 197-208.
https://doi.org/10.1016/j.agwat.2015.06.011
41. Yava, R. S., & Dahama, A. K. (2003). Effect of planting date, irrigation and weed-control on yield and water use
efficiency of cumin (Cuminum cyminum L.). Indian Journal of Agriculture Science, 73, 494-496.
42. Zimdahl, Robert L. (2004). Weed-Crop Competition: A Review. 198 pp. Wiley-Blackwell; 2nd edition (March 29,
2004).
25. Moradi, R., Rezvani Moghaddam, P., Nassiri Mahallati, M., & Lakzian, A. (2009). The effect of application of
organic and biological fertilizers on yield, yield components and essential oil of Foeniculum vulgare (Fennel).
Iranian Journal of Field Crops Research, 7(2), 625-635.
26. Nakhrizi Moghaddam, A. (2009). Effect of plant density and stages of water stress on yield, yield component of
cumin (Cuminum cyminum). Iranian Journal of Crop Sciences, 40(3), 63-69. (in Persian with English abstract)
27. Nassabadi, H., Armin, M., & Marvi, H. (2019). The effect of weed interference duration on yield and yield
components of cumin (Cuminum cyminum L.) in irrigated and rainfed condition. Journal of Crop Production,
12(2), 157-170. https://doi.org/10.22069/EJCP.2019.16221.2208
28. Nayyer poor Dizaj, A., Alizadeh Salteh, S., & Zaare Nahandi, F. (2021). The effect of magnetic water on some
morphological characteristics, yield and essential oil composition of savory (Satureja hortensis L.). Journal of
Agricultural Science and Sustainable Production, 31(1), 163-176. https://doi.org/10.22034/ SAPS.2021.12800
29. North Mofrad, N., Farrokhinejad, R., & Alizadeh, A. (2005). Genetic diversity in populations of Fusarium
oxysporum f. sp. cumini, the causal agent of cumin wilt in Khorasan using vegetative compatibility groups. Plant
Diseases, 41, 437-453.
30. Oliveira, M. C., Osipitan, O. A., Begcy, K., & Werle, R. (2020). Cover crops, hormones and herbicides: Priming
an integrated weed management st rategy. Plant Science, 301 , 110550.
https://doi.org/10.1016/j.plantsci.2020.110550
31. Omidbeygi, R., Sadeghi, B., & Ramezanim, A. (2001). Effects of cultivation site on quality of saffron (Crocus
sativus L.). Iranian Journal of Horticulture, Science and Technology, 1(3), 167-178.
32. Parween, T., Jan, S., Mahmooduzzafar, S., Fatma, T., & Siddiqui, Z. H. (2016). Selective effect of pesticides on
plant—A review. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 56(1), 160-179.
https://doi.org/10.1080/10408398.2013.787969
33. Peymaei, M., Sarabi, V., & Hashempour, H. (2024). Improvement of the yield and essential oil of fennel
(Foeniculum vulgare Mill.) using external proline, uniconazole and methyl jasmonate under drought stress
conditions. Scientia Horticulturae, 323, 112488. https://doi.org/10.1016/j.scienta.2023.112488
34. Radosevich, S. R., Holt, J. S., & Ghersa, C. (1997). Weed ecology: implications for management. John Wiley &
Sons.
35. Rashed mohassel, M. H., Serajchi, M., & Mijani, S. (2022). Principale of Weed Science. Ferdowsi university
publisher.
36. Rezvani Moghaddam, P., Moradi, R., & Mansoori, H. (2014). Influence of planting date, intercropping and plant
growth promoting rhizobacteria on cumin (Cuminum cyminum L.) with particular respect to disease infestation in
Iran. Journal of Applied Research on Medicinal and Aromatic Plants, 1(4), 134-143.
37. Senseman, S. A. (2007). Herbicide handbook, 9 ed. Lawrence: Weed Science Society of America.
38. Sezen, S. M., Yazar, A., Kapur, B., & Tekin, S. (2011). Comparison of drip and sprinkler irrigation strategies on
sunflower seed and oil yield and quality under Mediterranean climatic conditions. Agricultural Water
Management, 98(7), 1153-1161. https://doi.org/10.1016/j.agwat.2011.02.005
39. Singh, M., Kukal, M. S., Irmak, S., & Jhala, A. J. (2022). Water use characteristics of weeds: A global review,
best practices, and future directions. Frontiers in Plant Science, 12 , 794090.
https://doi.org/10.3389/fpls.2021.794090
40. Wang, X., Huang, G., Yang, J., Huang, Q., Liu, H., & Yu, L. (2015). An assessment of irrigation practices:
Sprinkler irrigation of winter wheat in the North China Plain. Agricultural Water Management, 159, 197-208.
https://doi.org/10.1016/j.agwat.2015.06.011
41. Yava, R. S., & Dahama, A. K. (2003). Effect of planting date, irrigation and weed-control on yield and water use
efficiency of cumin (Cuminum cyminum L.). Indian Journal of Agriculture Science, 73, 494-496.
42. Zimdahl, Robert L. (2004). Weed-Crop Competition: A Review. 198 pp. Wiley-Blackwell; 2nd edition (March 29,
2004).
Download
Download Slideshow Get the original presentation fileQuick Actions
Statistics
- Views 7
- Slides 18
- Age 338 days
Related Slideshows
1
DTI BPI Pivot Small Business - BUSINESS START UP PLAN
MeljunCortes
31 views
1
CATHOLIC EDUCATIONAL Corporate Responsibilities
MeljunCortes
31 views
11
Karin Schaupp – Evocation; lançamento: 2000
alfeuRIO
31 views
10
Pillars of Biblical Oneness in the Book of Acts
JanParon
27 views
31
7-10. STP + Branding and Product & Services Strategies.pptx
itsyash298
29 views
44
Business Legislation PPT - UNIT 1 jimllpkggg
slogeshk98
33 views