FOTOĞRAFÇILIKTA KARANLIK ODA teknikleri var

Karanlık oda teknikleri

1. FOTOĞRAFÇILIKTA KARANLIK ODA

2. Karanlık Oda Karanlık oda unsuru, fotoğrafçılıkta çok önemli bir yere sahiptir. Sayısız kimyasal ve fiziksel olaylar, pratik uygulamada somut sonuçlarla kendilerini belirlemiş olurlar. Ancak karanlık odada çalışacak kişinin fotoğrafçılıkla ilgili kimyasal ve fiziksel bilgilerinin olmasının yanı sıra, deney yapabilme yeteneğine de sahip olması gerekir.

3. Bir karanlık odanın ışıktan tam olarak arınmış olup olmadığını anlamak için 3 dakika kadar orada kalmanız gerekir. Bu süre gözlerin tamamen karanlığa alışması için gerekli süredir. Eğer 3 dk. sonra odada herhangi bir ışık sızıntısı fark edilmiyorsa ya da elimizdeki beyaz bir karton görülemiyorsa bizi başarıya götürebilecek bir karanlık odaya sahipsiniz demektir.

4. Karanlık oda için gerekli malzemeler Agrandizör Kronometre Kırmızı Işık Film Banyo Küveti Film Tankı ve Makarası Araç - Gereçler: Makas, kağıt kesici, kurşun veya tükenmez kalem, karıştırıcı, maşa, kağıt havlu, termometre, radyo ve çalışmalarınızı kolaylaştıracağına inandığınız herşey.

5. Film banyosu için gerekli malzemeler

6. Film Banyosu

7. Film Banyosunun Yapılışı Film banyosu yapılırken dikkat ve temizlik çok önemlidir. Film üzerine yapışacak çok küçük bir toz zerreciği film üzerindeki o karenin, yok olmasına neden olabilir. Bu nedenle film banyosu ve kart baskısının yapılacağı bölüm sürekli temiz tutulmalı ve burada çalışırken çok dikkatli olunmalıdır. Film banyosu hazırlanırken imalatçı firmanın önerileri (sıcaklık, ölçü, zaman vb.) dikkate alınmalı ve bunlara uygun hareket edilmelidir. Bu kurallara uyulduğunda geriye kalan işlemler oldukça basittir.

8. Spiral Yardımı ile Siyah-Beyaz Film Banyosu: 1. Aşama: Pozlandırılmış olan film uygun ışık şartlarında (makine üzerine direk gün ışığı gelmemelidir. Mümkün ise loş bir ortamda çıkarılmalıdır.) makineden çıkarılır. Spiral tankından çıkarılır, tank, tank (ışık geçirmeyen) kapağı ve spiral çevirme çubuğu sırasıyla masanın üzerine yerleştirilir. (Spiral ve tankının temiz olmasına dikkat edilmelidir) Filmin spirale takılması sırasında bize yarayacak araçlar (makas, bant vb.) masanın üzerine kolayca bulunacak şekilde yerleştirilir. (bu işlemleri her zaman aynı şekilde yaparsak karanlıkta neyin nerede olduğunu aramayız.)

9. Spiral Yardımı ile Siyah-Beyaz Film Banyosu: 2. Aşama: Karanlık odadaki ışıklar tamamen söndürülür. Her ihtimale karşı kapı arkadan kilitlenir. (Filmin spirale sarılması esnasında içeriye birinin girmesi ya da kapıdan sızan ışıklar filmimizin yanmasına yol açabilir.) Eğer 35 mm. 'lık film banyo edilecekse bir gazoz açacağı yardımı ile film kasetinden çıkarılır (Roll filmlerde koruyucu kağıt kesilerek film ayrılır.) ve makasla filmin ucu düzgün bir şekilde kesilir. Film spiralin bilyeli olan kısmına hafifçe ittirilerek yerleştirildikten sonra, yavaş yavaş sağ el ile (spiralin sağındaki makara) ileri geri oynatılmaya başlanır. Makaranın her ileri oynatılışında film bir miktar spiralin içerisine gider. Bu işlem film tamamen spirale takılana kadar devam ettirilir. (Karanlıkta bu işlemin rahat yapılabilmesi için, gün ışığında yeterli tecrübeye ulaşılmış olması gerekmektedir.) Daha sonra spiral tankın içerisine uygun bir şekilde yerleştirilir, kapağı kapatılır ve ışıklar yakılır.

10. Spiral Yardımı ile Siyah-Beyaz Film Banyosu: 3. Aşama: Önceden hazırlanmış olan film banyoları belirtilen sürelere uyularak tanka sırasıyla doldurulur. Banyolar tanka konurken yavaş hareket edilerek, hava kabarcıklarının oluşması engellenmelidir. Geliştirme banyosu yaklaşık 3-3.5 dakika (Banyo süreleri kullandığımız banyonun özelliğine ve ısı derecesine göre değişir. Burada belirttiğimiz süre mutlak bir değer değildir.) tankta bekletilir. Her banyonun tanka konmasından sonra tank yavaş yavaş 10 15 saniyede bir 2-3 saniye sallanır (ajitasyon). Tankı sallamaktan amaç filmin tüm yüzeylerinin kimyasal maddelerden eşit derecede etkilenmesini sağlamaktır.

11. Spiral Yardımı ile Siyah-Beyaz Film Banyosu: Tankın sallanma işlemi her zaman aynı yönde olmamalıdır. Birinci banyo boşaltıldıktan (Tanktan banyonun boşaltılması ışıkta tankın banyo boşaltma kapağı açıldıktan sonra yapılır.) sonra, durdurma banyosu (ara banyo) tanka konur ve 5-6 saniye bekletildikten sonra tespit (2.banyo) banyosu tanka konur. Tespit banyosu yaklaşık 5- 10 dakika filmi etkiledikten sonra tankın kapağı açılabilir. Banyo sürelerinin ayarlanması için bir çalar saatten yararlanmak yerinde olur. Çünkü çok kısa süreli dalgınlıklar bile filmin açık ya da koyu olmasına neden olabilir. Bir de kullanılan banyoların sıcaklığı yaklaşık 18- 20 C derece (Burada belirtilen sıcaklık kullanılan film banyosu türüne göre değişebilir.) civarında olmalıdır. Sıcaklığın fazla ya da az olması film banyosunu olumsuz yönde etkiler.

12. Spiral Yardımı ile Siyah-Beyaz Film Banyosu: 4. Aşama: Banyo işlemi tamamlanmış olan film spiralle birlikte tazyikli bir akarsuda (lâvaboda spiralin içerisine hortum konarak film yıkanabileceği gibi, spiralden çıkarıldıktan sonra elde de film yıkanabilir.) yıkandıktan sonra, kuruması için temiz ve tozsuz bir yere asılır. 5. Aşama: Her banyo işleminden sonra kullanılan banyo bileşimleri, koyu renkli cam şişelerin içerisinde tekrar kullanılmak üzere saklanmalıdır. Kullanılan tüm malzemeler akarsuda temiz bir şekilde yıkanıp kurutulduktan sonra tekrar kullanılmak üzere yerlerine konulmalıdır.

13. Küvette Film Banyosu: Küvette film banyosu yapmaya başlamadan önce, banyo için gerekli tüm malzemelerin banyo yapılacak masa üzerine düzgün ve kolayca kullanılacak şekilde yerleştirilmesi gerekmektedir. 1. Aşama: Film banyosu için gerekli olan geliştirici, durdurma ve tespit banyoları gerekli miktarda ısıtılarak, küvetlere yeterli miktarda doldurulur. Sonra, küvetler sırasıyla birbirlerine değemeyecek şekilde masanın üzerine konur. Banyo esnasında bize lazım olacak makas, çalar saat, plâstik eldiven hazırlanır. Pozlandırılmış film uygun koşullarda makineden çıkartılır.

14. Küvette Film Banyosu: Film, bir elden diğerine geçirilirken yavaş hareket ettirilmeli ve filmin küvetin tabanına değip çizilecek kadar yerden ya da banyo bileşiminden etkilenmeyecek kadar üsten hareket ettirilmemesine dikkat edilmelidir. Çok kısa süreli olarak, kontrol ışığında filmin yeterince gelişip gelişmediğine bakılabilir. Geliştirme banyosunda, sürenin tamamlanmasından sonra film ikinci küvete (durdurma banyosuna) alınarak, durdurma banyosunda 5-6 saniye hareket ettirilir ve 2. banyonun (tespit banyosu) bulunduğu 3. küvete alınarak birinci banyoda yapılan işlemlere devam edilir. Film banyosunun türüne göre belirlenen süre kadar, ikinci banyoda kalan film, ışıklar yakılarak gün ışığına çıkarılabilir.

15. Küvette Film Banyosu: 3. Aşama: Geliştirme ve tespit banyolarında gerekli sürelerde banyo edilen filmler, akar su ile temizce yıkandıktan sonra kuruması için tozsuz ve temiz bir yere asılır.

16. Küvette Film Banyosu: 4. Aşama: Banyo işleminin başarı ile tamamlanmasından sonra, kullanılan banyolar tekrar kullanılmak (Her film banyosundan sonra banyo da kullanılan kimyasal maddelerde bir miktar bozulma olacağından ikinci üçüncü filmlerin banyosunda ilk film banyo süresine göre, banyo süresini bir iki dakika artırmak gerekmektedir.) üzere, koyu renkli cam şişelere konur. Küvet, maşa gibi malzemeler temizce yıkanarak alındıkları yere tekrar konur.

17. Fotoğraf Baskısının Yapılması Kart baskısı yapmadan önce, karanlık odanın baskı ve banyo işlemlerinin yapılabileceği şekilde düzenlenmesi gerekmektedir. Bu amaçla, önce banyo da kullanılacak küvetler ve banyo bileşimleri hazırlanır. Önceden hazırlanmış banyolar, uygun oranlarda sulandırıldıktan sonra, 20 C derece ısıtılarak küvetlere konur. Agrandisörden başlamak üzere sırasıyla, küvetler (geliştirme, durdurma ve tespit banyoları) masanın üzerine yerleştirilir. Baskıda kullanılacak kağıtlar, baskı boyutuna göre agrandizörün yanına, poşetlerinin (siyah poşetlerde) ya da kutularının içerisinde, ağızları kapalı olarak getirilir. Makas ya da giyotin uygun yere yerleştirilir. Kırmızı ışık açılarak, güvenliği test edilir.

18. Fotoğraf Baskısının Yapılması Kırmızı ışığın güvenliğini test etmek için, bir parça fotoğraf kağıdı kırmızı ışın karşısında (Kırmızı ışıktan en 70 cm. uzaklıkta) üzerine saydam olmayan bir parça (Demir para, yüzük vb.) konarak 10 dakika kadar bekletilir. Daha sonra, fotoğraf kağıdı sırasıyla banyolarda, normal süreleri kadar bekletildikten sonra yıkanıp kurutulur. Eğer fotoğraf kağıdının üzerine koyduğumuz maddenin görüntüsü, kağıt üzerinde belirginleşmişse, kırmızı ışığımız güvenli değildir. Fotoğraf kağıdı temiz beyaz ise, güvenli bir kırmızı ışığa sahibiz anlamı ortaya çıkar. Artık kart baskısı ve banyo işlemine başlayabiliriz.

19. Fotoğraf Baskısının Yapılması 1. Aşama: Banyo edilmiş negatif film, agrandizör film takma şasesine yerleştirilir. Işıklar karartılarak kırmızı ışık yakılır. Agrandizör yüksekliği, baskı büyüklüğüne göre ayarlanır. Film üzerinden net bir kare ya da film kenarlarındaki film ile ilgili bilgilerin yazılı olduğu kısmın görüntüsü marjör üzerine düşürülerek, netlik yapılır. Agrandizörün diyafram ayarı 8 ya da 11 gibi kısık bir ayara getirilir. Negatif üzerinden bir kare marjör üzerine düşülerek, kenar çerçevesi marjör yardımıyla yapılır. Eğer agrandizöre bağlı bir pozometremiz var ise, bununla görüntünün üzerinde orta tondan (Kare üzerindeki en açık ve en koyu tonların tam orta değerindeki tondur.) poz süresi okunur. Daha sonra marjör üstüne fotoğraf kağıdı yerleştirilir. (Bu esnada agrandizörün ışığı otomatik olarak sonmuş ve kırmızı ışıktan başka karanlık odada hiçbir ışık yoktur). Kağıdı marjöre yerleştirirken emülsiyonlu kısmın yukarı gelmesine dikkat etmek gerekir.) poz saati ile fotoğraf kağıdı pozlandırılır.

20. Fotoğraf Baskısının Yapılması 2. Aşama: Pozlandırılmış olan fotoğraf kağıdı, geliştirme banyosunda hafif hafif sallayarak bekletilir. Arada bir kırmızı ışıkta, kartın gelişimi kontrol edilir. Kağıt üzerinde, görüntü belirginleşmeye başlandıktan sonra, dikkat edilmesi gereken nokta, açık alanlarda detayların belirginleşmesidir. Açık alanlarda detaylar belirginleştikten ve koyu bölgeler siyahlaşmaya başladığı zaman, kağıt birinci banyodan çıkartılarak, durdurma banyosuna konur.

21. Fotoğraf Baskısının Yapılması Geliştirme banyosunda bekleme süresi, kağıdın pozlandırılma derecesine ve negatifin açıklık veya koyuluğuna göre değişir. Geliştirme banyosunda kağıdın az tutulması; soluk, netsiz ve belirgin olmayan detayların yer aldığı bir fotoğraf elde etmemize neden olurken, pozlandırılmış fotoğraf kağıdının, geliştirme banyosunda fazla bekletilmesi, kağıdın kararak görüntünün tamamen kaybolmasına yol açar. Bu nedenle gerek negatifin poz süresinin hesaplanmasında gerekse geliştirme banyosunda bekleme süresinin belirlenmesinde çok dikkatli davranmak gerekir. Bu amaçla biraz zaman ve birkaç fotoğraf kağıdı ziyan edilerek poz ve yıkama süresini belirleyebilecek bir test yapılabilir.

22. Fotoğraf Baskısının Yapılması 3. Aşama: Gelişme banyosunda pozun geliştiğini ve normal pozlu bir fotoğraf halini aldıktan sonra, fotoğraf kağıdında gelişmeyi durdurmak için, kağıdın hemen durdurma banyosuna konması gerekmektedir. Burada 5-6 saniye bekletilecek olan fotoğraf kağıdı, tespit banyosunda (2. Banyo) 10 - 15 dakika (Bu süre kullanılan banyonun özelliğine göre değişebilir) bekletilir. Tespit banyosu, emülsiyon üzerindeki pozlandırılmamış gümüş bileşiklerinin, kağıt üzerinden temizlenmesine yarar. Burada, yeterli süre bekletilmeyen fotoğrafların üzerindeki görüntüler, zamanla solar. Eğer tespit banyosunda fotoğrafımızı çok bekletecek olursak zamanla kartların sararmasına neden oluruz.

23. Fotoğraf Baskısının Yapılması 4. Aşama: Bu aşamada, ışıklarımızı yakabiliriz. Yalnız, açıkta fotoğraf kağıtlarının bulunmadığına dikkat edelim, eğer onlar ışık görürse bir daha baskıda kullanamayız. Tespit banyosundan çıkarılan fotoğraf kağıdı, bol su ile yıkanarak üzerindeki kimyasal maddelerin temizlenmesi sağlandıktan sonra, kurutularak arşivimizdeki yerini ya da sergilenmek için gününü bekleyebilir.