S EN ran 202 2 / 202 S OSIALI S A I S T A N D AR O P E R A SI O N A L PR O S E DUR (S O P) A S E SM T ahun Pelaja M A D R A S AH 3 Dir e k t o r a t KS K K M a d r a s a h Di r e k t o r a t J e n d e r a l P e n d i d i k a n I s l a m K e m e n t e r i a n A g a m a Re p u b l i k I n d o n e s i a 2023
P E N D A H U L U A N LATAR BELAKANG • P e m e r i n t a h m e m b e r i w e w e n a n g p e n u h k e p a da sat u a n p e n d i d i k a n ( m a d r a sa h ) u n t u k m e n y e l e n g ga r a k a n u j i a n p a da a k h i r j e n j a n g p e n di d i k a n u n t u k m e n g u k u r p e n cap a i a n s t andar k o m p e t e n s i l u l u san b a g i p e s e r t a d i d i k n y a . S O P i ni d i s u s u n d e n gan t u j u a n u n t u k m e n i n g k a t k a n ku a l i t a s pen d i dik a n , m e m a s t i k a n k o n s i s t e n si d a n o b j e k t i v i t a s p e n i l a i a n , m e n j a g a k e a m a n a n d a n k e r a hasia a n d a t a , s e r ta m e n j a g a i n t e g r i t a s p r o s e s A s e s m e n di m a d r a s a h . PENGERTIA N : • As e smen M a dr a sah ( A M ) a d a l a h a s e s m en s u m a t i f y a n g d i s e l e n g g a r a k a n p a da akh i r j e n j a n g pe n d i d i k a n m a d r a sah u n t u k m e n g u k u r k e m a m p u a n p e s e r ta d i d i k d a l a m m e m a h a m i m a t e r i p e l a j a r a n s e s u a i S t a n d a r Kom p e t e n si Lu l u san y a n g t e l a h d i t e t a pk a n . • S O P A M a d a l a h k e t e n t u a n y a ng m e n ga t u r p e n y e l e n g ga r a a n d a n t e k n i s p e l a ksan a a n A M .
P E N D A H U L U A N T U J U AN A M: AM b e r t u j u an u n t u k m e n g e t a h u i ca p aian k o m p e t e n s i p e s e r t a d i d ik s e s u ai S t an d ar Ko m p e t e n si L u l u s an p a d a a k h i r j e n j ang p e ndi d ik a n . F U N G S I A M: 1. 2. M e n g u k u r p e nca p ai a n hasil b e lajar p e s er t a d i d ik U m p an b alik u n t u k p e r b ai k an p e mb e l a ja r an p a d a ma d r as a h Salah s a t u sya r at p e n e n t u an k e lul u s a n 3.
a a a P E SE R T A AS E SM E N MA D RA S AH a . Te r d a f t a r di ke l a s a k h i r . b. M e m i l i ki l a p o r a n p e n i l a i a n h a s i l be l a j a r l e n g k a p m u l a i ke l a s 1 s . d ke l a s 6 s e m e s t e r g a n j i l . c . T e r d a ta p a da a p l i k a s i P D U M . a . Te r d a f t a r di ke l a s a k h i r . b. M e m i l i ki l a p o r a n pe n i l a i a n h a s i l b e l a j a r l e n g k a p m u l a i k e l a s 10 s . d ke l a s 12 s e m e s t e r g a n j i l . a . T e r d a f t a r di k e l a s a k h i r . b. M e m i l i ki l a p o r a n pe n i l a i a n h a s i l be l a j a r l e n g k a p m u l a i ke l a s 7 s . d k e l a s 9 s e m e s t e r g a n j i l . c . M e m i l i ki l a p o r a n pe n i l a i a n h a s i l be l a j a r l e n g k a p m u l a i s e m e s t e r 1 s . d s e m e s t e r 5 u n t u k M Ts pe n y e l e n g g a r a S K S . d. Te r d a ta p a da a p l i k a si P D U M . c. M e m i l i ki l a p o r a n pe n i l a i a n h a s i l be l a j a r l e n g k a p m u l a i s e m e s t e r 1 s . d s e m e s t e r 5 u n t u k M A pe n y e l e n g g a r a S K S . d. Te r d a ta p a da a p l i k a si P D U M P e s e r t M T s P e s e r t M A / M AK P e s e r t A M M I
p a k h i k i A M Hak an a A M g k i A M a i A M n b i ua n yang n a A M P E SE R T A AS E SMEN MADR A S AH K e w a j ib P e s e r t a P e s e r t a 01 S e t i a p esert d i d i yang W a j i m e n g i k ut sem m a t a . 01 t e l a m e m e n uh p ers y a r a t a n p e l a j a ra d i u j i k a b er h a m e n g i k ut . 05 02 06 P esert m e n g i k ut y a n t i d a d a p a t k a r e n a d i se r t a i d a p a t . W a j i b m e m a t u h i t a t a t er t i b 02 u t a m p esert . a l a s a n t er t e n t u dan b u k t i y a n g s a h susu l a m e n g i k ut
P E N D A T AAN P E SE R T A AM M el a l u i A p l i k asi P D U M 01 P e n d a t aan d i l a k u k an o l e h s e t i ap s a t u an p e n d i d i k an S u m b e r D a t a A p l i k asi E M IS 02 D a t a p e s e r t a A M b e r d a s ar k an d a t a s i s w a k e l as ak h i r p ada p an g k alan d a t a E MIS V a l i d asi D a t a 03 Ma d r a s ah m e l a k u k an v a l i dasi d a t a pe s e r t a A M p a d a A p l i k asi P D UM m u l ai t a n g g al 1 N o v ember s.d 31 D e s ember 2022 P e n c e t a k an D a t a P ese r t a 04 Daf t ar p e s e r t a A M d i c e t ak m e l a l u i A p l i k a s i P D U M , d an d i t e t a p k an m e l al u i S K K e p ala Ma d r a s ah p e n y e l e n g g a r a AM P e n c e t a k an K a r t u P ese r t a 05 K ar t u p e s e r t a A M d i c e t ak m e l al u i A p l i k a s i PDUM o l e h ma d r a s ah p e n y e l e n g g a r a A M d an d i s a h k an o l e h k e p a l a mad r a s ah
NOM O R P E SE R T A AM N o m o r p e s e r ta A M t e r d i r i d a r i 15 d i g i t, s e b a gai b e r ik u t ; 1) 2) 3) 4) 2 2 2 1 d i g i t d i g i t d i g i t d i g i t p e r ta m a k e d u a k e t i g a k e e m p a t : : : : k o de k o de k o de k o de tah u n u j i a n p r o v i n si kabupat e n / k o ta j e n j a ng 1 u nt u k j e n j a ng M I a d a l a h u n t u k j e n j ang M T s a d alah 2 u nt u k j e n j a ng M A /M A K a d a l a h 3 5) 6) 4 d i g i t k e l i m a 4 d i g i t k e e n am : k o de m a d r a sah : n o m o r u r u t p e s e r ta u j i an . L a nj u tan …
NOM O R P E SE R T A AM L a n j u t a n … . C o n t o h : 2 3 - 1 - 19 - 1 - 8 2 - 0001 Keteranga n : 23 10 19 1 0802 0001 = = = = = = T a h u n 2023 P r o v i n s i J a wa B a r a t Ko t a B a n d u n g J e n j a n g MI MIN 2 K o ta B a n d u n g N o m o r u r u t p e s e r ta u j i a n • Kode P r o v i n si s e s u a i KMA N o m o r 8 T a h u n 2016 • K o de K a bupat e n / K o ta d a n K o de Mad r a s a h dit e t a pk a n o l e h K a n w i l K e m e nag P r o v i n si s e t e m p a t .
PE R S Y AR AT AN MA D R A S AH PENYELENG G ARA AM “ 01 AM diselenggarakan oleh satuan Pendidikan jenjang M I , M T s, dan M A/MA K . pada P e l a k s a n a k an A M a d a l ah m a d r a s ah y a n g s u d ah m e m i l i k i 02 Ij i n O p e r a s i o n al ( I j o p ) d an N o m o r S t a t i s t i k M a d r a s a h ( NSM) s e r t a t e r d af t ar p a d a p an g k a l an d a t a E M IS K e m e n t e r i an A g am a . “
B ENTUK A S ESMEN MA D R A S AH • A s e s men M a d r a s ah p a d a j e njang M I , M T s , d an M A /M A K b e r u p a : 1. 2. 3. 4. 5. Tes tertulis Praktik, Portofolio Penugasan, Bentuk lain dan/atau yang ditetapkan oleh madrasah . • Ma d r asah d a p at m e milih salah satu a t au gab u n g an b e b era p a b e n t u k a s es m en s e s u ai d e n g an k arakt e r is t ik k o m p ete n s i yang a k an d i u k u r .
n a l n s n s r tu , a k d i n a dan p a i s i g n pada a l - M e m b u a t k u n c i j a w a b a n d a n p e d o m a n p e n s k o r a n 01 06 M e n e n t u k a n m a t e r i esensi M e n u l i s b u t i r s o a l ses u a i d e n g a n s t i m u l us 02 05 M e n g a n a l i s i s K o m p e t e n s i D a s a r (K D ) M e m i l i h s t i m u l u s y a n g m e n a r i k d a n k o n t e k s t u a l 03 04 M e n y u s un ki s i - ki s i Pe n y u s u n a s o A s e s m e M a d r a s a h h a ru m e m p e r h a t i k a s t i m u l u s e b a g a i f a k to p e n e n s e h i n g g t i d a m e n j a s o a l r u ti b i a s t e ta s e s u dengan s o k o n s tr u k AK M I y a n d i t e t a p k a s o a l T A H AP PE N UL I S AN S O AL AM
• d r 24 n 6 ang i an ensi sar an m 3 an sar an gah • ata elajaran an gama am an sa No a am an sa h M A TERI A S ESMEN MA D R A S AH M ata Nomor p e l a ja r an u m u m m e n g a cu p a d a P e r m en d i k b u d 37 T a hun N o m o 2 1 8 T a h u t e n t ang 2 1 P e r u b ah a n a t as P e r m e n d i k b u t e nt K o m p e t en s i I nt d K o m p et D a P elajar Kur i k u l u 2 1 p a d a P e ndi d i k Da d M e nen . M p P e n d i d i k K M A A . I sl d B aha 2 1 9 B a ha A r a b t e n t a n g m e n g a c u Ku r i k u l u m p a d a 1 8 3 I sl T a h u n d P end i d i k an A gam A r ab di ma d r asa .
M A T A PELA J A R AN Y A N G DI U JIK A N 1. Mata mata MTs p el a ja r an yang d i u ji k an d a l a m A M m el i p u t i s elur u h pe l a j a r a n y a n g dia j ark a n p a da ke l as 6 M I , k e l a s 9 d a n ke l as 12 MA / M A K s e suai k u rik u l u m y a n g berl a k u . M a d r asah 2. d a p at m e mil i h sa l ah satu b en t u k u ji a n d a r i s e t i a p ma t a p e l aja r an k o m p e t ensi p elajaran ya n g d iuj i k an s e s u ai d e n g an k arakt e r is t ik yang a k an d i u k u r . 3. U j ian ma t a P enj a s o r k e s , S e ni B u d ay a , P r a k a r y a , K e w i r a u sahaan, d an In f o r ma t ika d isa r ank a n d alam b e n t u k p e nugas a n atau p r a k t i k .
A. Kis i -Kisi AM • Kisi-kisi AM disu s un oleh guru kelas dan/atau guru ma t a pelajara yang di t etapk a n oleh madr a sah penyelenggara AM dalam be n tuk SK Kepala Madrasah. • Kisi-kisi AM disus u n berdasarkan krite r ia pencapaian kom p etensi lulusa n , standar isi, dan lingkup mat e ri pada kurikulum yang berlaku. • Kis i -kisi AM mata pelajaran Al-Quran Hadis, Akidah Akhlak, Fikih, SKI, dan B a hasa Arab disusun oleh Kementerian Agama RI. L a n j u t a n … . PENY U S U N A N KI S I -KI S I D AN S O AL A M
B. Prosedur Penyusunan Kis i -Kisi Soal AM 01 Ke p a l a m a d r a s a h m e n e t a p k a n Guru p e n y usun k i s i - k i si dan so a l AM. 02 Guru m a d r a s a h m e n y usun k i s i - k i si so a l A M . 03 Guru m e n y usun so a l AM m e n g a cu p a d a k i s i - k i s i . 04 V a l i d a si i n s t ru m en AM d i l a k u k a n o l eh p a n i t i a a ses m e n , k e l o m p ok g uru p a d a m a d r a s a h d e n g a n p e n d a m pi n g a n p e n g a w a s m a dr a s a h . L a n j u t a n … . PENY U S U N A N KI S I -KI S I D AN S O AL A M
L a n j ut a n … C . N a s k a h S oal A M 1. Naskah soal AM disusun oleh guru mata pelajaran p ada satuan pendidikan meng a cu pada kis i -kisi AM. 2. Soal AM yang dik e mbangkan disesuaikan dengan bentuk ujian yang dipili h . Bila ujian dalam bentuk soal t e s tertulis, dapat be r upa Pilihan Ganda, Pilihan G a nda Kompleks, m e njodohkan, benar/sala h , isian singkat, dan uraia n . Dalam hal di ma d r a sah terdapat keter b atasan sumber day a , maka guru madr a sah yang bersangkutan dapat melakuk a n sharing p enget a huan 3. dengan madrasah l ain pada forum K K G/MG M P namun kisi - kisi dan soal AM tetap disusun oleh guru di madrasah masing-masing . 4. Naskah Soal tidak b oleh mengandung unsur SARAPPPK (Suku, Agama, Ras, Ant a rg o lon g a n , Politi k , Promosi, P r op a ga n da, dan Kek e rasan), serta bias gende r . 5. Soal tidak bertent a ngan dengan Panc a sila, UUD 45, Bhi n eka T u n ggal I ka dan NKR I . PENY U S U N A N KI S I -KI S I D AN S O AL A M
s e s m e n M a dr PEN G G A N D AAN NAS K AH S O AL di l a ks a na k a n b e r b a s i s P r o v i n s i , K e m e n a g s o a l A M b e s e r ta m e n g k o o r d i n i r / m e n g h i m N a s k a h S o al AMKP L ARAN G AN B i l a A a sah K a n w i l K e m e n a g k e r t a s p e n s i l ( A M K P ) , K a b/ K o t a , K K M , p e n g gan d a a n nask a h M G M P/ K KG D I LARANG k e l e n g k a p a n n y a p u n p e n g g a n d a a n d i l a k u k a n o l e h m a s i n g - n a skah s o a l AM. m a s i n g m a d r a sah p e n y e l e n g g a r a A M .
J a d w a l AM di t e n t u k a n o l e h m a sin g - m a sing m a d r a s a h p e n y e l e n g g a r a A M , d e n g a n m e m p e r h a t i k a n h a l - ha l se b a g a i b er i k u t : R e n t a n g w a ktu P e l a k s a n aan AM J e n j a n g MA : 1 3 Ma r et s . d 8 April 2023 J e n j a n g MTs : 1 April s . d 2 Mei 2023 J e n j a n g MI : 1 April s . d 2 M e i 2023 1 K e t u n t a s a n k u r i k u l u m 2 K a l e n d e r p e n didi k a n 3 H a r i l i b u r n a sio n a l / k e a g a m a a n 4 R e n t a n g w a k t u P e l a k s a n a a n AM J A D W AL AS E SMEN MADR A S AH
Asesmen Madr a sah diselenggarakan dengan moda: B e n tuk l ain ditetap k an y a n g o l e h Ase s m e n M a d r a s a h B e r basis K o mputer ( AM B K ) Ase s m e n M a d r a s a h B e r basis K ertas P e n ci l / P u l p en ( A M K P ) m a d r a s ah MO D A P E LA K S ANAAN AM
Proses pemeriksaan dan pengolahan hasil AM B ila u j i an b er b a s is k o m p u t e r , p em e r i k s a an d an p engol a han hasil u jian d ila k u k an s e c a r a k o m p ut e ri s a s i S o al A M b en t u k p ili h an Asesmen d a l a m yan g d i l a k s a n a k a n b e n t uk p r a k t i k , ga n d a d a p at d i p e r i k sa s e c a r a man u al a t au meng g u na k an alat p emin d ai & S o al b en t u k u r aian d i p er i k sa s e c a r a m a n ual p e n u g a s a n , p or t ofo l i o , d a n / a t a u l a i n y a , p e m er i k s a a n dan p e n g o l a h a n h a s i l u j i a n m e n g a cu pad a p e d o m a n p e n s k or a n yang d i a t ur o l eh m a d r a s a h P E MERI K S AAN & P E N G OLAHAN HASIL AM
1. R u a ng yang di g u na k a n a m a n d a n l a yak u nt u k p e l a ks a na a n u j i a n / a s e s m e n , Ju m l a h p e s e r ta t i a p r u a ng m a ks i m a l 20 p e s e r ta; 2. 3. 4. 5. S e t i a p S e t i a p S e t i a p r u a n g A M d i a wasi o l e h satu o r a n g p e n g a was r u a n g ; m e j a d a l a m r u a n g A s e sm e n d i b e r i n o m o r p e s e r ta A M ; r u a ng A s e s m e n dit e m p e l p e n g u m u m a n yang b e r t u l i sk a n : ” D I LARANG M ASUK S EL A IN P ESER T A ASES M EN DAN P E N GA W AS, SER T A T I D A K D I PER K E N A N K A N M E M B A W A A LAT K O M U N I K A S I ” S e t i a p r u a n g A M d i s e d i a k a n d e n a h t e m p a t d u d u k p e s e r ta A M d i s e r t a i f o to p e s e r ta yang dit e m p e l di p i ntu m a s u k r u a ng u j i a n; G a m b a r a t a u a l a t p e r a g a y a n g b e r k a i t a n d e n g a n m a t e r i A M d i k e l u a r k a n d a r i r u a ng u j i a n / dit u t u p / dibal i k s e h i n g g a t i d a k t e r b a ca; P e n g a t u r a n r u a ng A M di s e s u a i k a n den g a n k e b u t u h a n / k a r a kte r i st i k b e n t u k u j i an y a n g a k a n d i l a ksan a k a n . 6. 7. 8. PEN G A TURAN R U ANG U JIAN
1. n A M di h yang di ya 2. was A M n h a sah 3. ap ang A M awasi h satu ng awas 4. A ng n 5. awas A M ah u g , , wab, , n gang h n K e pala m ad r as a h b e r tan g g u n g j awab m e n j a m u t l ak at a s p e l a ksanaa P e n g a m a d r a sa k e w e nan g a nn . . d i t e ta p ka di a d a l a h o l e o l e k e p a l m a d r a S e ti r u o r a m a ta p e n g . P e n g a was M g u r u y a ng p e l a j a r a n n y a t i d a k s e da P e n g j a d i u j i ka . ad a l g u r yan t e gu d i s i p l i n j u j u r b e r ta n g g u n g t e l i ti da m e m e k e r a hasiaa . PEN G A W AS R U ANG U JIA N / AS E SMEN
a K E L U L U S AN P E SE R T A DIDIK d i d ik minimal rapat dewan gur u . b er i k u t : Surat Keputusan 1. M enyeles a i k an s e l u r u h 2. M em p e r o leh n i lai K r i t e r i & P e n e t a p a n K e l u l u s a n A . K R I T E R I A K E LULUS A N: B . P E N E T A P A N K E L U L U S A N: K r i t e r ia k el u l u s a n p e s e r t a 1. Ditetapkan mel a lui mem p e r t im b an g k an ha l - hal 2. Diteta p kan dengan p r o g r am p e m b el a ja r an; Kepala Madrasah. si k a p / p er i la k u minimal b ai k ; d an 3 . M engi k u t i A M yang d isel e n g ga r a k an o leh m a d r a s ah.
sing - masing 1. man n MA n gu ke - 4 2. man n I an s an ke - 1 Juni P e n g u m u man k e lulus a n p e ser t a d i d ik d ari satu a n p e ndi d i k an d ila k u k an o l e h P e n g u mu 2023 P e n g u mu ma k e lulusa ma d r as a h d i p e r k i r a k a ming M e i k e lulusa M d M T d i p e r k i r ak min g gu 2023 C a t a t a n : * ) T a n g g a l P e n g u m u m a n K e l u l u s a n M a d r a s a h m e n y e s u a i k a n d e n g a n k e b i j a k a n d a ri p e m er i n t a h p us a t dan / a t a u p e m er i n t a h d a er a h . PE N G U MUMAN K E L U L U S AN
1. Pemantauan dan evaluasi penyelenggaraan AM dilakukan oleh Kementerian Agama R I , Kanw i l Kemenag Provinsi, Kantor Kemenag Kabupaten/Kota sesuai tugas dan kewenangannya. Laporan penyelenggaraan AM dilakukan secara berjenjang dari Madr a sah kepada Kem e nag Kabu p aten/ K ota, K e menag Kabupaten/Kota kepada Kanwil Kemenag Provinsi, selanjutnya Kanw i l Kem e nag P r ovinsi kepada Direk t orat J e nderal Pendidikan I slam u.p Direktur KSKK Madrasah. Laporan hasil pemantauan dan evaluasi penyelenggaraan AM dimanfaatkan perbaikan mutu pendidikan. 2. 3. PEMAN T A U AN, E V A L U ASI D AN PELAP O RAN
Bersumber dari K o mite Madrasah, B O S, APBN, dan/atau sumber lain yang sah; a. b. Biaya pelaksanaan AM anta r a lain mencakup kom p one n - komponen sebagai beriku t : 1) Biaya pembuatan dan penggand a an pada aplikasi ujian naskah soal/input soal 2) 3) 4) 5) 6) 7) Honor Honor Honor Honor kepanitiaan pengawas ruang ujian proktor dan teknisi Pe n guji Praktik Konsumsi Biaya Kebutuhan lain yang terkait dengan ujian PEMBI AY A A N A M