HNBCTC UEL hcm ct dượng khgt bhhh là một xã thuộc huyện châu thành

1a

1. Giảng viên: PGS.TS. PHẠM QUỐC THUẦN
Trường
ĐH Kinh tế - Luật, ĐHQG - HCM
HỢP NHẤT BÁO CÁO TÀI CHÍNH
21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 1
Mô tả môn học
Áp dụng đúng các quy định của kế toán Việt Nam về hợp nhất
kinh
doanh và hợp nhất báo cáo tài chính:
• Những vấn đề cơ bản về
hợp nhất kinh doanh và báo cáo tài chính
hợp nhất • Một số vấn đề mở rộng về hợp nhất kinh doanh và báo cáo tài

2. chính
hợp nhất21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 2
Hoạt động trong lớp
Tổ chức lớp học để nghiên cứu vấn đề: chia nhóm, giao vấn
đề,
thống nhất các qui định về thời gian, phân công, trình bày,
đánh giá,...
Tổ chức lớp học theo nhóm: các nhóm tổ chức nghiên
cứu, thảo
luận nhằm trả lời các câu hỏi của vấn đề.
Tổ chức báo
cáo và đánh giá: các nhóm trình bày kết quả nghiên
cứu, GV tổ
chức đánh giá.
Trên cơ sở vấn đề được nêu ra, học viên phải chủ

3. động tìm kiếm
thông tin thích hợp để giải quyết vấn đề; Học viên
chủ động nghiên cứu và xử lý các phương tiện và thông
tin;Học
viên chủ động tự tạo cơ hội học hỏi từ các cá nhân, tổ chức
khác
thông qua trao đổi kinh nghiệm và tham khảo ý kiến.21/01/2024 KE TOAN TAI
CHINH HIEN DAI 3
Giáo trình
Nguyễn Trí Tri, Vũ Hữu Đức (2014). Kế toán hợp nhất
kinh
doanh và lập báo cáo tài chính hợp nhất. NXB Kinh tế
TPHCM. TT 202/2014, Bộ tài chính ban hành ngày 22 tháng 12

4. năm2014 hướng dẫn phương pháp lập và trình bày báo cáo
tài chính
hợp nhất21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 4
GIỚI THIỆU CHUNG VỀ KẾ TOÁN HỢP
NHẤT KINH DOANH VÀ BCTC HỢP NHẤT

5. 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 5
Mua bán và sáp nhập công ty: M&A là viết tắt của cụm từ
tiếngAnh “Mergers And Acquisitions” có nghĩa là “sáp nhập và
mua lại”,thường được gọi là “mua bán và sáp nhập”. Đây là hoạt
động diễn ragiữa hai công ty với nhau nhằm tăng cường quy mô
và sức mạnh. Mua lạivà sáp nhập, bên cạnh những điểm chung,

6. vẫn tồn tai những đặc điểm
khác biệt.
 Sáp nhập (Mergers): sáp
nhập DN xảy ra khi hai công ty, thông thườngcó cùng quy mô,
thỏa thuận cùng liên kết để trở thành một công tymới thay vì tồn
tại và hoạt động riêng lẻ. Cổ phiếu của hai công ty nàysẽ không
còn nữa và cổ phiếu của công ty mới sẽ được phát hành (Tri
&
Đức, 2014).
1.MUA BÁN VÀ SÁP NHẬP CÔNG TY
1.1.Khái niệm

7. 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 6
 Mua lại (Acquisitions): mua lại hay thâu tóm được hiểu là việc
một DNtìm cách nắm giữ quyền kiểm soát đối với DN khác thông
qua việcmua lại toàn bộ hoặc một tỷ lệ cổ phần hoặc tài sản của
DN với mụctiêu đủ để khống chế toàn bộ các quyết định của DN.
Có hai cách mualại, bao gồm: mua lại tài sản, nghĩa là mua lại
toàn bộ hoặc một phầntài sản và/hoặc nợ của DN mục tiêu; mua
lại cổ phiếu, khi đó, công ty
mục tiêu tiếp tục tồn tại và các tài sản
của nó không bị ảnh hưởng.

8. 1.MUA BÁN VÀ SÁP NHẬP CÔNG TY
1.1.Khái niệm
21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 7
VNM mua 75% vốn GTNFoods
Vào khoảng cuối năm 2019, Vinamilk đã nâng tỷ lệ sở hữu tại GTNFoods
từ43,17% lên 75% sau khi mua thêm gần 79,6 triệu cổ phiếu GTN. Như vậy,
GTNFoods đã trở
thành công ty con của Vinamilk xét theo tỷ lệ sở hữu.
Được
biết, GTNFoods đang sở hữu CTCP Giống bò sữa Mộc Châu - đơn vị sảnxuất
các sản phẩm sữa mang thương hiệu Sữa Mộc Châu. Do đó, việc nâng tỷ lệ sở

9. hữulên 75% đồng nghĩa với việc Vinamilk đã thâu tóm thành công Sữa Mộc
Châu. Việc thâutóm GTNFoods sẽ mang lại một số lợi ích cho Vinamilk trong dài
hạn như gia tăng thịphần, gia tăng nguồn cung sữa đầu vào trong nước nhờ đàn
bò sữa của Sữa Mộc Châucũng như quỹ đất tiềm năng để mở rộng chăn nuôi bò
sữa; khiến các đối thủ cạnh tranh
của Vinamilk không thể thâu tóm Sữa Mộc
Châu.
1.MUA BÁN VÀ SÁP NHẬP CÔNG TY
1.1.Khái niệm
http://tapchitaichinh.vn/tai-chinh-kinh-doanh/10-thuong-vu-ma-an-tuong-trong-na

10. m
2019-317119.html truy cập ngày 1/5/202021/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 8
CTCP Dịch vụ Thương mại Tổng hợp VinCommerce, Công ty VinEco,
CTCP Hàng
tiêu dùng Masan - Masan Consumer Holding (tiêu dùng) sẽ
sáp nhập.
Công ty mới sẽ sở hữu mạng lưới hơn 2.600 siêu thị và cửa
hàngVinMart & VinMart + tại 50 tỉnh thành với hàng triệu khách hàng; hệ
thống 14nông trường công nghệ cao VinEco cùng nguồn lực và 20 năm
kinh nghiệm tronglĩnh vực sản xuất tiêu dùng từ Masan. Hiện cả hai Tập
đoàn Vingroup và Tậpđoàn Masan đang tiến hành các thủ tục cần thiết

11. để xác định tỉ lệ hoán đổi.Không chia sẻ về tỉ lệ sở hữu cụ thể, đại diện
Vingroup chỉ cho biết tỉ lệ sở hữucủa Vingroup trong công ty mới chiếm tỉ
lệ nhỏ hơn đối tác, nên Masan Group sẽ
là bên nắm quyền kiểm soát. 1.MUA BÁN VÀ SÁP NHẬP CÔNG TY
1.1.Khái niệm
https://tuoitre.vn/vingroup-chuyen-giao-vineco-va-vincommerce-cho-mas
an
hai-ben-cam-ket-gi-20191204075832991.htm, truy cập ngày
1/5/202021/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 9 1.2.Mục đích của việc mua bán và sáp nhập
Tiết kiệm được chi phí: thông qua M&A, công ty hợp nhất có thể giảm

12. chi phí cố
định bằng cách giảm các phòng ban hoặc hoạt động trùng lặp.
Verizon dự kiến sẽ kết hợp AOL với Yahoo, tạo ra một chi nhánh mới
mang tênOath. Việc sáp nhập này không phải là quá ngạc nhiên khi AOL
và Yahoo đangđiều hành các hoạt động tương tự nhau, nhưng nó cũng
dẫn đến việc hàng ngànnhân viên dư thừa cần phải sa thải. động thái
đầu tiên của Yahoo khi công ty nàythuộc quyền quản lý của Verizon
chính là sa thải nhân viên. Trong báo cáo
mớinhất, nhiều khả năng hàng ngàn nhân
viên cũ của Yahoo sẽ phải nộp đơn tìm
nơilàm mới sau khi giao dịch hoàn tất.

13. (https://thanhnien.vn/cong-nghe/2000-
nhan-vien-yahoo-cho-lenh-sa-thai-
843724.html truy cập ngày 1/12/2017)
1.MUA BÁN VÀ SÁP NHẬP CÔNG TY
21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 10
1.2.Mục đích của việc mua bán và sáp nhập
Nâng cao năng lực
đội ngũ quản lý: M & A là cơ hội để tổ chức lại đội ngũ quảnlý của bên bị
mua hoặc các bên sáp nhập nhằm nâng cao năng lực quản lý để

14. góp
phần sử dụng hiệu quả hơn các nguồn lực kinh tế.
Ồ ạt xây dựng
nhà máy bằng tiền vay ngân hàng, quản lý yếu kém, tầm nhìn giớihạn,
Tribeco Sài Gòn tự nộp mình vào bẫy của nhà đầu tư ngoại và đặt dấu
chấmhết sau thời gian bế tắc trong lỗ lã triền miên. Tribeco trước ngày bị
Uni President Việt Nam (công ty mẹ ở Đài Loan) thâu
tóm, đã có lịch sử 20 năm hoạtđộng và được người
tiêu dùng bình chọn là hàng Việt Nam chất lượng cao trong11 năm liền.
Lên sàn vào cuối năm 2001, chính thức liên doanh vào năm 2008

15. và
tuyên bố giải thể vào tháng 8.2012.
(https://thanhnien.vn/kinh-doanh/cuoc
1.MUA BÁN VÀ SÁP NHẬP CÔNG TY
chien-thuong-hieu-viet-ky-6-dau-cham-het-cho-tribeco-23416.html truy
cập
ngày 1/5/2017)21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 11
1.2.Mục đích của việc mua bán và sáp nhập
Kết hợp các hoạt động kinh doanh có sự hỗ trợ lẫn nhau: việc kết hợp
các hoạtđộng kinh doanh có sự hỗ trợ lẫn nhau sẽ giúp công ty hợp nhất

16. tạo ra và gia
tăng giá trị kinh tế.
1.MUA BÁN VÀ SÁP NHẬP CÔNG TY
CJ Cheiljedang Corporation mua Công ty CP Chế biến Hàng xuất
khẩuCầu Tre: sau khi hoàn tất thâu tóm, tông ty này đã chính thức đổi
tên thành Côngty cổ phần Thực phẩm CJ Cầu Tre, đồng thời điều chỉnh
bổ sung thêm một sốngành nghề kinh doanh như chế biến rau quả, sản
xuất các loại bánh từ bột và
thức ăn chế biến
sẵn,...21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 12
1.2.Mục đích của việc mua bán và sáp
nhập Tăng lợi thế cạnh tranh và thị phần:

17. Tập đoàn Siam City Cement là một trong những nhàsản xuất xi măng
lớn nhất Thái Lan. Đến nay, trongchiến lược phát triển của mình, tập
đoàn đang tiếp tục
mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh ra nhiều
nước
trong khu vực như: Indonesia, Camphuchia,
Bangladesh, Sri Lanka và
Việt Nam.
Holcim Việt Nam là một trong số doanh nghiệp dẫn đầungành sản xuất
vật liệu xây dựng và quản lý chất thải
tại miền Nam Việt Nam,…
1.MUA BÁN VÀ SÁP NHẬP CÔNG TY
Với các lợi thế trên, INSEE Việt Nam được kỳ vọng làmột trong những
doanh nghiệp dẫn đầu trong việcsáng tạo ra những giải pháp xây dựng
đột phá hơn
trong tương lai.
21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 13

18. 1.2.Mục đích của việc mua bán và sáp nhập
Cung cấp sản phẩm và dịch vụ giữa các thành viên:
Ngày 19/5/2017, Hội đồng quản trị của Công ty CP Đường Biên Hòa
(BHS) vàCông ty CP Mía đường Thành Thành Công Ninh (TTC Tây
Ninh – SBT) đã cùng ranghị quyết về việc đầu tư chiến lược vào Cty
TNHH Mía đường Hoàng Anh GiaLai (HAGL Sugar). Sau giao dịch, BHS
và TTC Tây Ninh sở hữu lần lượt là 60% và40% vốn điều lệ của HAGL
Sugar. Sau khi sáp nhập BHS và SBT và mua lại mảngmía đường của
Hoàng Anh Gia Lai thì Tập đoàn Thành Thành Công dự kiến sẽ
tăng diện
tích vùng nguyên liệu lên 20.000 ha và 6.000 ha mía tại Lào.
1.MUA BÁN VÀ SÁP
NHẬP CÔNG TY

19. 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 14
1.2.Mục đích của việc mua bán và sáp nhập
Sở hữu công nghệ mới:
Phương Trang đã quyết định mua Công ty CP ứng dụng phát triển Vivu
và theokế hoạch hệ thống nhận diện và thương hiệu mới VATO sẽ chính
thức ra mắt tại
TPHCM và Hà Nội vào tháng 5/2018. 1.MUA BÁN VÀ SÁP NHẬP CÔNG TY

20. 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 15 2.1. Yêu cầu của Báo cáo tài chính hợp nhất
Tổng hợp và
trình bày một cách tổng quát, toàn diện tình hình tàisản, nợ phải
trả, nguồn vốn chủ sở hữu tại thời điểm kết thúc kỳ kế toán,kết
quả hoạt động kinh doanh và lưu chuyển tiền tệ trong kỳ kế toán
củatập đoàn như một doanh nghiệp độc lập không tính đến ranh

21. giới pháp lý
của các pháp nhân riêng biệt là công ty mẹ hay các
công ty con trong tập
đoàn.Cung cấp thông tin kinh tế, tài chính
cho việc đánh giá tình hình tàichính, kết quả kinh doanh và khả
năng tạo tiền của tập đoàn trong kỳ kếtoán đã qua và dự đoán
trong tương lai, làm cơ sở cho việc ra quyết địnhvề quản lý, điều
hành hoạt động kinh doanh hoặc đầu tư vào tập đoàn củacác chủ
sở hữu, nhà đầu tư, chủ nợ hiện tại và tương lai và các đối
tượng
khác sử dụng Báo cáo tài chính.

22. 2.BÁO CÁO TÀI CHÍNH HỢP NHẤT
21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 16
2.2. Kỳ lập Báo cáo tài chính hợp nhất
Báo cáo tài chính hợp nhất gồm Báo cáo tài chính hợp nhất năm
vàBáo cáo tài chính hợp nhất giữa niên độ (báo cáo quý, gồm cả
quý IV vàbáo cáo bán niên). Báo cáo tài chính hợp nhất năm
được lập dưới dạngđầy đủ, Báo cáo tài chính hợp nhất giữa niên

23. độ được lập dưới dạng đầy
đủ hoặc dạng tóm lược.
Báo cáo tài
chính hợp nhất năm và Báo cáo tài chính hợp nhất
giữa niên độ
gồm: 2.BÁO CÁO TÀI CHÍNH HỢP NHẤT
• Bảng cân đối kế toán hợp nhất;
• Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh hợp nhất; • Báo cáo lưu
chuyển tiền tệ hợp nhất;
• Bản thuyết minh Báo cáo tài chính hợp nhất.
21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 17
2.3. Trách nhiệm lập Báo cáo tài chính hợp nhất
Kết thúc kỳ
kế toán, công ty mẹ có trách nhiệm lập Báo cáo tài
chính hợp nhất

24. của cả tập đoàn, cụ thể:
 Công ty mẹ là tổ chức niêm yết trên thị
trường chứng khoán, công tyđại chúng quy mô lớn và công ty mẹ
thuộc sở hữu Nhà nước phải lậpBáo cáo tài chính hợp nhất hàng
năm và Báo cáo tài chính hợp nhất bánniên dạng đầy đủ, Báo cáo
tài chính hợp nhất quý dạng tóm lược (được
lập Báo cáo tài chính
hợp nhất quý dạng đầy đủ nếu có nhu cầu).
2.BÁO CÁO TÀI CHÍNH HỢP NHẤT
 Đối với công ty mẹ không thuộc các đối tượng nêu trên phải lập

25. Báocáo tài chính hợp nhất năm dạng đầy đủ và được khuyến
khích lập Báocáo tài chính hợp nhất giữa niên độ dạng đầy đủ
hoặc dạng tóm lược
(nếu có nhu cầu).21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 18
2.3. Trách nhiệm lập Báo cáo tài chính hợp nhất
Công ty mẹ
không phải lập Báo cáo tài chính hợp nhất khi thoả
mãn tất cả
những điều kiện sau:  Công ty mẹ không phải là đơn vị có lợi
ích công chúng;
 Công ty mẹ không phải là thuộc sở hữu Nhà
nước hoặc do Nhà nước
nắm giữ cổ phần chi phối;
 Công ty mẹ

26. đồng thời là công ty con bị sở hữu bởi một công ty khác vàviệc
không lập Báo cáo tài chính hợp nhất đạt được sự đồng thuận
của
các cổ đông, kể cả cổ đông không có quyền biểu quyết. 2.BÁO CÁO TÀI CHÍNH HỢP NHẤT
21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 19 2.3. Trách nhiệm lập Báo cáo tài chính hợp nhất
Công ty mẹ

27. không phải lập Báo cáo tài chính hợp nhất khi thoả
mãn tất cả
những điều kiện sau:
 Công cụ vốn hoặc công cụ nợ của công
ty mẹ đó không được giao dịchtrên thị trường (kể cả thị trường
trong nước, ngoài nước, thị trường
phi tập trung (OTC), thị trường
địa phương và thị trường khu vực);
• Công ty mẹ không lập hồ sơ
hoặc không trong quá trình nộp hồ sơ lêncơ quan có thẩm quyền
để xin phép phát hành các loại công cụ tài chính
ra công chúng;

28. 2.BÁO CÁO TÀI CHÍNH HỢP NHẤT
• Công ty sở hữu công ty mẹ đó lập Báo cáo tài chính hợp nhất
cho mụcđích công bố thông tin ra công chúng phù hợp với quy
định của Chuẩn
mực kế toán Việt Nam.21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 20 2.4. Thời hạn nộp và công khai Báo cáo tài chính hợp nhất
Báo cáo tài chính hợp nhất năm phải nộp cho chủ sở hữu và các
cơquan quản lý Nhà nước có thẩm quyền chậm nhất là 90 ngày
kể từ ngàykết thúc kỳ kế toán năm và được công khai trong thời
hạn 120 ngày kể từngày kết thúc kỳ kế toán năm. Công ty mẹ là

29. đơn vị có lợi ích công chúngthuộc lĩnh vực chứng khoán phải nộp
Báo cáo tài chính hợp nhất năm và
công khai theo quy định của
pháp luật về chứng khoán.
Báo cáo tài chính hợp nhất giữa niên
độ phải nộp cho các chủ sởhữu và các cơ quan quản lý Nhà nước
có thẩm quyền chậm nhất là 45 ngàykể từ ngày kết thúc kỳ kế
toán. Công ty mẹ là đơn vị có lợi ích công chúngthuộc lĩnh vực
chứng khoán phải nộp và công khai Báo cáo tài chính giữa
niên độ
theo quy định của pháp luật về chứng khoán.

30. 2.BÁO CÁO TÀI CHÍNH HỢP NHẤT
21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 21
2.5. Nơi nhận Báo cáo tài chính hợp nhất
Báo cáo tài chính hợp nhất năm và giữa niên độ (quý)
phảinộp cho cơ quan tài chính, cơ quan thuế, cơ quan thống
kê và cơquan cấp Giấy phép đầu tư hoặc Giấy đăng ký kinh
doanh, Uỷ ban
chứng khoán Nhà nước và Sở Giao dịch
chứng khoán.
2.BÁO CÁO TÀI CHÍNH HỢP NHẤT

31. 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 22 CÁC KHÁI NIỆM VÀ QUY TRÌNH CƠ
BẢN21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 23
1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN- 1.1.Tập đoàn
Tập đoàn kinh tế, tổng

32. công ty thuộc các thành phần kinh tế lànhóm công ty có mối quan
hệ với nhau thông qua sở hữu cổ phần, phầnvốn góp hoặc liên
kết khác. Tập đoàn kinh tế, tổng công ty không phải làmột loại
hình doanh nghiệp, không có tư cách pháp nhân, không phải
đăng
ký thành lập theo quy định của Luật Doanh nghiệp.
Tập đoàn
kinh tế, tổng công ty có công ty mẹ, công ty con và cáccông ty
thành viên khác. Công ty mẹ, công ty con và mỗi công ty

33. thànhviên trong tập đoàn kinh tế, tổng công ty có quyền và nghĩa
vụ của doanh
nghiệp độc lập theo quy định của pháp luật.
1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
(Luật Doanh nghiệp 2014). 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 24
1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN- 1.2.Quyền kiểm soát
Quyền kiểm
soát được xem là nhân tố để xác định một công tyđược coi là
công ty mẹ của một công ty khác. Quyền kiểm soát được xemlà

34. quyền chi phối các chính sách tài chính và hoạt động nhằm thu
được lợiích kinh tế từ các hoạt động của công ty này mà không
chỉ xét tới hình
thức pháp lý, hay tên gọi của công ty đó. 1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 25
1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN- 1.2.Quyền kiểm soát
Công ty mẹ có

35. quyền chi phối các chính sách tài chính và hoạt động
trong các trường
hợp sau đây: • Nắm giữ trên 50% quyền biểu quyết trực tiếp hoặc gián
tiếp ở Công ty con.
• Có quyền trực tiếp hoặc gián tiếp bổ nhiệm hoặc bãi
miễn đa số các thành
viên Hội đồng quản trị, Giám đốc hoặc Tổng giám
đốc của công ty con;
• Có quyền bỏ đa số phiếu tại các cuộc họp của
Hội đồng quản trị hoặc cấp
quản lý tương đương; • Có quyền quyết định
việc sửa đổi, bổ sung Điều lệ của công ty con;
1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
• Các nhà đầu tư khác thoả thuận dành cho công ty mẹ hơn 50% quyền
biểu• Có quyền chi phối các chính sách tài chính và hoạt động theo quy

36. chế thoả21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 26
quyết;
thuận.
1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN- 1.3. Xác định quyền kiểm soát
Quyền kiểm soát có thể được hình thành trực tiếp hoặc gián
tiếpthông qua một công ty con khác. Cần lưu ý là quyền kiểm soát
gián tiếp chỉtồn tại thông qua một công ty trung gian là công ty
con, hay nói khác đi,quyền kiểm soát gián tiếp không tồn tại thông
qua các công ty trung gian
khác như công ty liên doanh hoặc công

37. ty liên kết.
1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 27
1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN- 1.3.1.Xác định QKS trong đầu tư
trực tiếpĐầu tư trực tiếp là hình thức công ty mẹ góp vốn trực tiếp
vàocông ty con mà không thông qua các công ty trung gian. Khi
đó, quyềnkiểm soát của công ty mẹ trong công ty con được xác
định dựa trên tỷ lệ
biểu quyết như sau:
1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN

38. 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 28
1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN- 1.3.1.Xác định QKS trong đầu tư
trực tiếpThí dụ: Vào ngày 1/1/20X1, công ty M mua 2.600 cổ phiếu
phổ thông cóquyền biểu quyết trong tổng số 5.000 cổ phiếu phổ

39. thông có quyền biểuquyết đang lưu hành của công ty cổ phần C.
Như vậy công ty M nắm giữ
trực tiếp 52% (2.600/5.000) quyền
biểu quyết tại công ty C. 1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 29
1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN- 1.3.2.Xác định quyền biểu quyết, tỷ
lệ lợi ích
trong đầu tư trực tiếp và gián tiếp1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ
BẢN

40. 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 30
1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN- 1.3.2.Xác định quyền biểu quyết, tỷ
lệ lợi ích
trong đầu tư trực tiếp và gián tiếp
Thí dụ: Vào ngày
1/1/20X1, công ty M mua 2.600 cổ phiếu phổ thông cóquyền biểu

41. quyết trong tổng số 5.000 cổ phiếu phổ thông có quyền biểu
quyết
đang lưu hành của công ty cổ phần C.
Vào ngày 1/1/20X2, công
ty C mua 2.000 cổ phiếu phổ thông cóquyền biểu quyết trong tổng
số 3.500 cổ phiếu phổ thông có quyền biểu
quyết đang lưu hành
của công ty cổ phần D.
Yêu cầu:
Xác định tỷ lệ lợi ích và tỷ lệ biểu
quyết của M trong D.
1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
Xác định các thành viên của tập đoàn M 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 31

42. 1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN- 1.3.2.Xác định quyền biểu quyết, tỷ
lệ lợi ích
trong đầu tư trực tiếp và gián tiếp1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ
BẢN
21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 32
1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN- 1.3.2.Xác định quyền biểu quyết, tỷ

43. lệ lợi ích
trong đầu tư trực tiếp và gián tiếp
Thí dụ: Công ty A mua
80% cổ phần phổ thông của công ty B. Công ty B nắmgiữ 65% cổ
phần phổ thông của công ty C. Công ty C nắm giữ 35% cổ
phầnphổ thông của công ty D. Bên cạnh đó, công ty A còn nắm
giữ 20% cổ phần
phổ thông của công ty C và 15% cổ phần phổ
thông của công ty D. Yêu cầu:
- Xác định tỷ lệ lợi ích và tỷ lệ biểu quyết của A trong các công ty
B, C, D. - Xác định các thành viên của tập đoàn A.
1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN

44. 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 33
1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN- 1.3.2.Xác định quyền biểu quyết, tỷ
lệ lợi ích
trong đầu tư trực tiếp và gián tiếp1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ
BẢN
21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 34

45. 1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN- 1.3.2.Xác định quyền biểu quyết, tỷ
lệ lợi ích
trong đầu tư trực tiếp và gián tiếp
Thí dụ: Công ty A mua
80% cổ phần phổ thông của công ty B. Công ty B nắmgiữ 65% cổ
phần phổ thông của công ty C. Công ty C nắm giữ 35% cổ
phầnphổ thông của công ty D. Bên cạnh đó, công ty A còn nắm
giữ 20% cổ phầnphổ thông của công ty C và 15% cổ phần phổ
thông của công ty D; Công ty B
còn nắm giữ 5% cổ phần phổ
thông của công ty D. Yêu cầu:

46.  Xác định tỷ lệ lợi ích và tỷ lệ biểu quyết của A trong các công ty
B, C, D.
1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
 Xác định các thành viên của tập đoàn A.
21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 35
1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN- 1.3.2.Xác định quyền biểu quyết, tỷ
lệ lợi ích
trong đầu tư trực tiếp và gián tiếp1.CÁC KHÁI NIỆM CƠ
BẢN
21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 36
2.Nguyên tắc chung khi lập và trình bày Báo cáo tài chính hợp

47. nhấtCông ty mẹ khi lập Báo cáo tài chính hợp nhất phải hợp
nhấtBáo cáo tài chính riêng của mình và của tất cả các công
ty con ở trongnước và ngoài nước do công ty mẹ kiểm soát
trực tiếp hoặc gián tiếp,
trừ các trường hợp:
• Quyền kiểm
soát của công ty mẹ chỉ là tạm thời vì công ty con nàychỉ
được mua và nắm giữ cho mục đích bán lại trong thời
gian
không quá 12 tháng.
• Hoạt động của công ty con bị hạn

48. chế trong thời gian trên 12 thángvà điều này ảnh hưởng
đáng kể tới khả năng chuyển vốn cho công
ty mẹ.21/01/2024 KE TOAN
TAI CHINH HIEN DAI 37
2.Nguyên tắc chung khi lập và trình bày Báo cáo tài chính hợp
nhấtCông ty mẹ không được loại trừ khỏi Báo cáo tài chính hợp
nhất
đối với:
• Công ty con có hoạt động kinh doanh khác biệt với
hoạt động của
công ty mẹ và công ty con khác trong tập đoàn;
•
Công ty con là Quỹ tín thác, Quỹ tương hỗ, Quỹ đầu tư mạo

49. hiểm
hoặc các doanh nghiệp tương tự.
Báo cáo tài chính hợp nhất
được lập và trình bày theo cácnguyên tắc kế toán như Báo cáo tài
chính của doanh nghiệp độc lập theoqui định của Chuẩn mực kế
toán Việt Nam “Trình bày báo cáo tài chính”
và qui định của các
Chuẩn mực kế toán khác có liên quan.
Báo cáo tài chính hợp nhất
được lập trên cơ sở áp dụng chínhsách kế toán thống nhất cho
các giao dịch và sự kiện cùng loại trong
những hoàn cảnh tương
tự trong toàn Tập đoàn.21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 38

50. 2.Nguyên tắc chung khi lập và trình bày Báo cáo tài chính hợp
nhấtBáo cáo tài chính riêng của công ty mẹ và Báo cáo tài
chínhcủa công ty con sử dụng để hợp nhất phải được lập
cho cùng một kỳkế toán.Phần sở hữu của công ty mẹ và cổ
đông không kiểm soáttrong tài sản thuần có thể xác định
được của công ty con tại ngày
mua phải được trình bày theo
giá trị hợp lý.
Nếu có chênh lệch giữa giá trị hợp lý và giá trị
ghi sổ của tàisản thuần của công ty con tại ngày mua, công

51. ty mẹ phải ghi nhậnthuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại
phát sinh từ giao dịch hợp
nhất kinh doanh.21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH
HIEN DAI 39
2.Nguyên tắc chung khi lập và trình bày Báo cáo tài chính hợp
nhấtLợi thế thương mại hoặc lãi từ giao dịch mua rẻ được
xácđịnh là chênh lệch giữa giá phí khoản đầu tư và giá trị
hợp lý của tàisản thuần có thể xác định được của công ty
con tại ngày mua do côngty mẹ nắm giữ (thời điểm công ty
mẹ nắm giữ quyền kiểm soát côngty con).Các chỉ tiêu trong

52. Bảng cân đối kế toán hợp nhất và Báo cáokết quả hoạt động
kinh doanh hợp nhất được lập bằng cách cộngtừng chỉ tiêu
thuộc Bảng cân đối kế toán và Báo cáo kết quả hoạtđộng
kinh doanh của Công ty mẹ và các công ty con trong tập
đoàn
sau đó thực hiện điều chỉnh cho các nội dung
sau:21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 40
2.Nguyên tắc chung khi lập và trình bày Báo cáo tài chính hợp
nhất
 Giá trị ghi sổ khoản đầu tư của công ty mẹ trong từng công
ty con vàphần vốn của công ty mẹ trong vốn chủ sở hữu của công

53. ty con phảiđược loại trừ toàn bộ đồng thời ghi nhận lợi thế thương
mại hoặc lãi
từ giao dịch mua giá rẻ (nếu có);  Phân bổ lợi thế
thương mại;  Lợi ích cổ đông không kiểm soát được trình bày trong Bảng
cân đối kếtoán hợp nhất thành một chỉ tiêu riêng thuộc phần vốn
chủ sở hữu.Phần sở hữu của cổ đông không kiểm soát trong Báo
cáo kết quả kinhdoanh của tập đoàn cũng phải được trình bày
thành chỉ tiêu riêng
biệt trong Báo cáo kết quả hoạt động kinh

54. doanh hợp nhất;
 Số dư các khoản mục phải thu, phải trả, cho
vay... giữa các đơn vị
trong cùng tập đoàn phải được loại trừ hoàn
toàn;21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 41 2.Nguyên tắc chung khi lập và trình bày Báo cáo tài chính hợp
nhất
• Các khoản doanh thu, thu nhập, chi phí phát sinh từ các
giao dịch trong
nội bộ tập đoàn phải được loại trừ toàn bộ;
• Các
khoản lãi chưa thực hiện phát sinh từ các giao dịch trong nội bộ
tậpđoàn đang nằm trong giá trị tài sản (như hàng tồn kho, tài sản

55. cốđịnh…) phải được loại trừ hoàn toàn. Các khoản lỗ chưa thực
hiện phátsinh từ các giao dịch nội bộ đang phản ánh trong giá trị
tài sản (hàngtồn kho, tài sản cố định…) cũng phải được loại bỏ trừ
khi chi phí gây ra
khoản lỗ đó không thể thu hồi được.
Sau khi thực
hiện tất cả các bút toán điều chỉnh, phần chênh lệchphát sinh do
việc điều chỉnh các chỉ tiêu thuộc Báo cáo kết quả kinh doanh
phải
được kết chuyển vào lợi nhuận sau thuế chưa phân phối.21/01/2024 KE
TOAN TAI CHINH HIEN DAI 42
2.Nguyên tắc chung khi lập và trình bày Báo cáo tài chính hợp

56. nhấtThí dụ: Ngày 1/1/20X0, công ty mẹ M đã mua 60% cổ phần
phổ thông củacông ty con C với giá 120 tỷ đồng. Tại ngày này, giá
trị hợp lý (cũng là giá ghisổ của tài sản thuần tại công ty con) là
180 tỷ đồng (bao gồm Vốn đầu tưcủa CSH là 150 tỷ và LNCPP là
30 tỷ). Hãy xác định lợi thế thương mại trong
giao dịch trên.21/01/2024
KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 43
2.Nguyên tắc chung khi lập và trình bày Báo cáo tài chính hợp
nhất
Thí dụ: Công ty M mua cổ phiếu của công ty C như sau:
Tổng
số lượng cổ phiếu của công ty C là 2.000.000 cổ phiếu, tại
ngày1/1/20X3, giá thị trường của cổ phiếu C là 25.000 đồng/CP.

57. Giá trị hợp lý
của tài sản thuần bằng giá trị ghi sổ.
Hãy xác định lợi thế thương mại trong giao dịch trên, theo tình
hình đầu tư
của M tại C như sau:.
21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 44
2.Nguyên tắc chung khi lập và trình bày Báo cáo tài chính hợp
nhất21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 45

58. 3. Quy trình lập BCTC hợp nhất
3.1. Quy trình cơ bản
• Một. Hợp cộng các chỉ tiêu trong Bảng cân đối kế toán và Báo
cáo kết
quả hoạt động kinh doanh của công ty mẹ và các công ty
con trong tập
• Hai. Loại trừ toàn bộ giá trị ghi sổ khoản đầu tư của
công ty mẹ trongtừng công ty con, phần tài sản thuần của công ty
mẹ nắm giữ trong vốnchủ sở hữu của công ty con và ghi nhận lợi
thế thương mại hoặc lãi từ
giao dịch mua giá rẻ (nếu có). • Ba.
Phân bổ lợi thế thương mại (nếu có).

59. • Bốn. Tách lợi ích cổ đông không kiểm soát.
đoàn.
21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 46
3. Quy trình lập BCTC hợp nhất
3.1. Quy trình cơ bản
• Năm. Loại trừ toàn bộ các giao dịch nội bộ trong tập đoàn.
• Sáu.
Lập Bảng tổng hợp bút toán điều chỉnh và Bảng tổng hợp các
chỉ
tiêu hợp nhất. • Bảy. Lập Báo cáo tài chính hợp nhất căn cứ vào Bảng tổng hợp
các chỉtiêu hợp nhất sau khi đã được điều chỉnh và loại trừ cho
các giao dịch
phát sinh trong nội bộ tập đoàn.21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN
DAI 47

60. 3. Quy trình lập BCTC hợp nhất
3.2.Bảng tổng hợp bút toán điều chỉnh Ghi chú:
Mẫu số BTH 01 – HN: Bảng tổng hợp bút toán điều chỉnh được lập cho
từng chỉtiêu nhằm tổng hợp các khoản được điều chỉnh và loại trừ khi
hợp nhất Báo
cáo tài chính (theo phụ lục số 2 Thông tư 202/2014).
Mẫu
số BTH 02 – HN: Bảng tổng hợp các chỉ tiêu hợp nhất được lập để
tổnghợp các chỉ tiêu trên Báo cáo tài chính của công ty mẹ và các công
ty con trongtập đoàn đồng thời phản ánh tổng ảnh hưởng của các bút
toán loại trừ và điềuchỉnh khi hợp nhất đến mỗi chỉ tiêu trong Báo cáo tài
chính hợp nhất (phụ lục
số 2 Thông tư 202/2014.).21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH

61. HIEN DAI 48
3. Quy trình lập BCTC hợp nhất
3.4. Tổ chức hệ thống thông tin phục vụ lập BCTC hợp nhất
Tổ chức hệ thống thông tin phục vụ lập BCTC hợp nhất (Nguyễn & Vũ
2014, tác giả
cập nhật lại theo TT 202/2014)
21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 49
3. Quy trình lập BCTC hợp nhất
3.4. Tổ chức hệ thống thông tin phục vụ lập BCTC hợp nhất
Bảng kê là chứng từ được sử dụng để thu thập các số liệu về
các
giao dịch nội bộ, số dư nội bộ của các thành viên trong tập
đoàn.
Phiếu kế toán là

62. chứng từ dùng để tập hợp và đối chiếu số liệu từbảng kê. Phiếu
kế toán được lập cho từng loại giao dịch nội bộ có cùng bảnchất
giữa các thành viên trong tập đoàn. Số liệu cần điều chỉnh từ
phiếu kế
toán sẽ được chuyển sang bảng tổng hợp bút toán điều
chỉnh.21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 50
3. Quy trình lập BCTC hợp nhất
3.5.Thí dụ về quy trình hợp nhất cơ bản.
Ngày 1/1/20X1, công ty M đã mua 60% cổ phần phổ thông
củacông ty C với giá 150 tỷ đồng. Tại ngày này, giá trị hợp lý
(cũng là giá ghisổ của tài sản thuần tại công ty C) như sau: Vốn

63. đầu tư của CSH: 175 tỷ
đồng; Lợi nhuận: 50 tỷ đồng
Trong kỳ kế
toán, M có bán cho C một lượng hàng hóa có doanhthu là 50 tỷ
đồng và giá vốn hàng bán là 30 tỷ đồng. Đến ngày31/12/20X1, lô
hàng này vẫn chưa được C bán ra bên ngoài. Lợi thếthương mại
được phân bổ trong 5 năm, thuế suất thuế thu nhập doanh
nghiệp
là 20%.
Các thông tin trên báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
năm20X1 và bảng cân đối kế toán tại ngày 31/12/20X1 của M và
C như sau:Yêu cầu: Lập báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh

64. hợp nhất và bảng
cân đối kế toán hợp nhất cho năm tài chính kết
thúc ngày 31/12/20X1.21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 51
3. Quy trình lập BCTC hợp nhất
3.5.Thí dụ về quy trình hợp nhất cơ bản.

66. 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 52
Quy trình lập BCTC hợp nhất báo gồm các bước sau:
Bước 1: Hợp cộng các chỉ tiêu trong Bảng cân đối kế toán
và Báo cáokết quả hoạt động kinh doanh của công ty mẹ và
các công ty con
trong tập đoàn.21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 53
Quy trình lập BCTC hợp nhất báo gồm các bước sau:
Bước
2: Loại trừ toàn bộ giá trị ghi sổ khoản đầu tư của công ty mẹ

67. trongtừng công ty con và ghi nhận lợi thế thương mại hoặc lãi từ
giao dịch mua
giá rẻ (nếu có).
-Giá trị khoản đầu tư vào công ty
con trên BCTC của công ty M là 150 tỷđồng, khoản đầu tư này sẽ
được loại trừ tương ứng với 60% giá trị hợp lýcủa tài sản thuần
của công ty C tại ngày 1/1/20X1 là 135 tỷ đồng (60% x 225tỷ
đồng). Phần chênh lệch giữa giá trị khoản đầu tư và giá trị hợp lý
của tàisản thuần mà công ty M mua được chính là lợi thế thương
mại. Bút toán
điều chỉnh như sau: (ĐVT: tỷ đồng)

68. 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 54
Quy trình lập BCTC hợp nhất báo gồm các bước sau: Bước
3: Phân bổ lợi thế thương mại
-Lợi thế thương mại phát sinh được phân bổ vào chi phí
trong vòng 5năm, như vậy mỗi năm cần điều chỉnh chi phí
quản lý doanh nghiệp
là 3 tỷ đồng. Bút toán điều chỉnh như
sau: (ĐVT: tỷ đồng)

69. 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 55
Quy trình lập BCTC hợp nhất báo gồm các bước sau: Bước
4: Tách lợi ích cổ đông không kiểm soát.
-Lợi ích cổ đông không kiểm soát trong lợi nhuận sau thuế
được điềuchỉnh làm giảm lợi nhuận sau thuế thuộc về cổ
đông công ty mẹ. Lợiích của cổ đông không kiểm soát trong
vốn chủ sở hữu được điềuchỉnh làm giảm vốn chủ sở hữu
của cổ đông công ty mẹ. Lợi ích cổ
đông không kiểm soát
được xác định như sau:

70. 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 56
Quy trình lập BCTC hợp nhất báo gồm các bước sau: Bước
4: Tách lợi ích cổ đông không kiểm soát.
-Khi xác định được
lợi ích của cổ động không kiểm soát, kế toán lập các búttoán điều

71. chỉnh tách lợi ích của cổ động không kiểm soát ra khỏi lợi ích
của
cổ đông công ty mẹ.
Bút toán c: tách lợi ích của cổ đông không kiểm soát tại thời điểm
hợp nhất
kinh doanh ra khỏi lợi ích của cổ đông công ty mẹ.
21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 57

72. Quy trình lập BCTC hợp nhất báo gồm các bước sau: Bước 4:
Tách lợi ích cổ đông không kiểm soát.
- Bút toán d: tách lợi ích của cổ đông không kiểm soát trong lợi
nhuậnsau thuế của năm 20X1 ra khỏi lợi nhuận sau thuế thuộc về
cổ đông công
ty mẹ trên báo cáo KQHĐKD
Bút toán e: Tách lợi ích
của cổ đông không kiểm soát trong biến động vốnCSH sau ngày
hợp nhất kinh doanh ra khỏi lợi ích của cổ đông công ty mẹ
trên
BCĐKT:

73. 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 58
Quy trình lập BCTC hợp nhất báo gồm các bước sau: Bước
5: Loại trừ toàn bộ các giao dịch nội bộ trong tập đoàn.
-Khoản
doanh thu bán hàng nội bộ của M cho C là 50 tỷ đồng sẽ được
loạitrừ. Bên cạnh đó, GVHB của lô hàng là 30 tỷ đồng cũng bị loại
trừ ra khỏi
GVHB của tập đoàn. -Điều chỉnh ảnh hưởng của thuế
hoãn lại tương ứng:

74. 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 59
Quy trình lập BCTC hợp nhất báo gồm các bước sau:
Bước
6. Lập Bảng tổng hợp bút toán điều chỉnh và Bảng tổng hợp
các
chỉ tiêu hợp nhất THI DU HOP NHAT BCTC.xlsx
21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 60
KẾ TOÁN HỢP NHẤT KINH DOANH
THEO PHƯƠNG PHÁP MUA

75. 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 61
Hợp nhất kinh doanh là việc kết hợp các doanh nghiệp
riêngbiệt hoặc các hoạt động kinh doanh riêng biệt thành
một đơn vịbáo cáo. Kết quả của phần lớn các trường hợp
hợp nhất kinhdoanh là một doanh nghiệp (bên mua) nắm
được quyền kiểm soát
một hoặc nhiều hoạt động kinh doanh
khác (bên bị mua).
Hợp nhất kinh doanh có thể được thực

76. hiện dưới nhiềuhình thức khác nhau như: Một doanh nghiệp
có thể mua cổ phầncủa một doanh nghiệp khác; mua tất cả
tài sản thuần của mộtdoanh nghiệp khác, gánh chịu các
khoản nợ của một doanh nghiệpkhác; mua một số tài sản
thuần của một doanh nghiệp khác để cùng
hình thành nên
một hoặc nhiều hoạt động kinh doanh.

77. 1.XÁC ĐỊNH HỢP NHẤT KINH DOANH 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN
DAI 62
Hợp nhất kinh doanh có thể sẽ dẫn đến quan hệ công ty mẹ-
công ty con, trong đó bên mua sẽ là công ty mẹ và bên bị
mua sẽlà công ty con. Trường hợp này, bên mua sẽ áp dụng
VAS 11 “Hợpnhất kinh doanh” khi lập báo cáo tài chính hợp

78. nhất của mình. Côngty mẹ sẽ trình bày phần sở hữu của
mình trong công ty con trên báocáo tài chính riêng của mình
như là khoản đầu tư vào công ty con.Hợp nhất kinh doanh
có thể liên quan đến việc mua tài sảnthuần, bao gồm cả lợi
thế thương mại (nếu có) của một doanhnghiệp khác mà
không phải là việc mua cổ phần ở doanh nghiệp đó.Hợp
nhất kinh doanh theo hình thức này không dẫn đến quan
hệ
công ty mẹ - công ty con.

79. 1.XÁC ĐỊNH HỢP NHẤT KINH DOANH 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN
DAI 63
2.1. Nguyên tắc chung
Mọi trường hợp hợp nhất kinh doanh đều phải được kế toán
theo
phương pháp mua. Áp dụng phương pháp mua gồm
các bước sau: Xác định bên mua;

80.  Xác định giá phí hợp nhất kinh doanh; và
 Tại ngày
mua, bên mua phải phân bổ giá phí hợp nhất kinhdoanh cho
tài sản được mua, nợ phải trả cũng như những khoản
nợ
tiềm tàng phải gánh chịu.
2. PHƯƠNG PHÁP MUA
Bước 1- Xác định bên mua: mọi trường hợp hợp nhất kinh
doanhđều phải xác định được bên mua. Bên mua là một
doanh nghiệptham gia hợp nhất nắm quyền kiểm soát các

81. doanh nghiệp hoặc các
hoạt động kinh doanh tham gia hợp
nhất khác.21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 64
2.1. Nguyên tắc chung
Bước 2- Xác định giá phí hợp nhất kinh doanh: bên mua sẽ
xác địnhgiá phí hợp nhất kinh doanh bao gồm: Giá trị hợp lý
tại ngày diễn ratrao đổi của các tài sản đem trao đổi, các
khoản nợ phải trả đã phátsinh hoặc đã thừa nhận và các
công cụ vốn do bên mua phát hànhđể đổi lấy quyền kiểm

82. soát bên bị mua, cộng (+) các chi phí liên
quan trực tiếp đến
việc hợp nhất kinh doanh.
Bước 3- Phân bổ giá phí hợp nhất
kinh doanh: tại ngày mua, bênmua phân bổ giá phí hợp nhất
kinh doanh bằng việc ghi nhận theogiá trị hợp lý tại ngày
mua các tài sản, nợ phải trả có thể xác địnhđược và nợ tiềm
tàng của bên bị mua. Khi tiến hành phân bổ giá
phí hợp nhất
kinh doanh, cần lưu ý:
2. PHƯƠNG PHÁP MUA

83. 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 65
2.1. Nguyên tắc chung
Khi tiến hành phân bổ giá phí hợp nhất kinh doanh, cần lưu ý:
 Toàn
bộ giá trị hợp lý của tài sản thuần sẽ được ghi nhận. Trong trường
hợpcông ty mẹ mua ít hơn 100% tài sản thuần của công ty con, phần lợi
ích củacông ty mẹ và cổ đông không kiểm soát trong giá trị hợp lý của

84. tài sản thuần sẽ
được tính dựa trên tỷ lệ sở hữu tương ứng.
 Chỉ
những tài sản, nợ phải trả hoặc nợ tiềm tàng có thể xác định được
mớiđược phân bổ giá phí hợp nhất kinh doanh. Chẳng hạn, lợi thế
thương mại đãđược ghi nhận trong BCTC riêng của công ty con sẽ
không được phân bổ giá phí
hợp nhất kinh doanh vì LTTM là tài sản
không thể xác định được.
2. PHƯƠNG PHÁP MUA
 Phần chênh lệch của giá phí hợp nhất với phần sở hữu của bên mua
trong giá
trị hợp lý của tài sản thuần của bên bị mua được gọi là lợi thế

85. thương mại.21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 66
2.2. Một số công việc cụ thể - 2.2.1. Xác định giá phí HNKD
Các tài sản đem trao đổi và các khoản nợ phải trả đã phát sinh hoặc
đãđược bên mua thừa nhận để đổi lấy quyền kiểm soát đối với bên bị
mua được
xác định theo giá trị hợp lý tại ngày trao đổi.
Giá phí hợp nhất
kinh doanh còn bao gồm giá trị hợp lý tại ngày traođổi của các khoản nợ
phải trả đã phát sinh hoặc đã thừa nhận để đổi lấy quyền
kiểm soát bên
bị mua.
Giá phí hợp nhất kinh doanh còn bao gồm các chi phí liên quan

86. trựctiếp đến việc hợp nhất kinh doanh, như chi phí trả cho kiểm toán
viên, tư vấnpháp lý, thẩm định viên về giá và các nhà tư vấn khác về
thực hiện hợp nhất
kinh doanh.
2. PHƯƠNG PHÁP MUA
Giá phí hợp nhất kinh doanh có thể được điều chỉnh tuỳ thuộc vào
cácsự kiện trong tương lai, chẳng hạn như khi giá phí hợp nhất kinh
doanh đượcxác định dựa trên một mức độ lợi nhuận nhất định trong
tương lai hay phụ
thuộc vào giá thị trường của các công cụ đã phát hành

87. và đang được duy trì.21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 67
2.2. Một số công việc cụ thể - 2.2.1. Xác định giá phí HNKD
Thí dụ 1: Ngày 1/1/20X1, công ty M mua toàn bộ cổ phiếu phổ thông của công ty C từ công
ty X. Mđã thanh toán phí tư vấn hợp nhất kinh doanh là 162 triệu đồng. Các khoản được M
sử dụng để
thanh toán cho X bao gồm:  Tiền mặt thanh toán tại ngày 1/1/20X1 là 3,5 tỷ
đồng.
 Khoản nợ phải trả sẽ được thanh toán vào ngày 31/12/20X3 là 3,2 tỷ đồng. Tỷ lệ lãi suất
là Tài sản cố định có giá trị ghi sổ là 4,3 tỷ đồng, giá trị hợp lý là 5 tỷ đồng.
 Phát hành
200.000 cổ phiếu trả cho X, mệnh giá là 10.000 đồng/cp, giá thị trường là 20.000đồng/cp.
Lượng cổ phiếu được phát hành là không đáng kể đối với M. Chi phí phát hành cổ
phiếu là
80 triệu đồng.
 Tại ngày 1/1/20X1, X còn nợ công ty Y một khoản tiền là 2,5 tỷ đồng (hạn

88. thanh toán là31/12/201X). M đồng ý sẽ thanh toán khoản nợ này như là một phần của giá
phí hợp nhất kinh
doanh. Tỷ lệ lãi suất là 9%/năm.
2. PHƯƠNG PHÁP MUA
 Ngày 1/1/20X1, X còn nợ M một khoản tiền mua hàng là 500 triệu đồng (hạn thanh toán
là30/6/201X). M đã đồng ý xóa khoản nợ này như là một phần của giá phí hợp nhất. Tỷ lệ
lãi
suất là 9%/năm. Yêu cầu: xác định giá phí hợp nhất kinh doanh
21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 689%/năm.
2.2. Một số công việc cụ thể - 2.2.1. Xác định giá phí HNKD
2. PHƯƠNG PHÁP MUA

90. 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 69
2.2. - 2.2.2. Xác định chênh lệch GTHL và ghi nhận thuế TN
hoãn lạiPhần sở hữu của công ty mẹ và cổ đông không kiểm
soáttrong tài sản thuần có thể xác định được của công ty
con tại ngày
mua phải được trình bày theo giá trị hợp lý, cụ
thể:
• Tài sản thuần của công ty con tại ngày mua được ghi

91. nhận trênBảng cân đối kế toán hợp nhất theo giá trị hợp lý.
Nếu công ty mẹkhông sở hữu 100% công ty con thì phần
chênh lệch giữa giá trịghi sổ và giá trị hợp lý phải phân bổ
cho cả cổ đông mẹ và cổ
đông không kiểm soát.
2. PHƯƠNG PHÁP MUA
21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 70

92. 2.2. - 2.2.2. Xác định chênh lệch GTHL và ghi nhận thuế TN
hoãn lại
Phần sở hữu của công ty mẹ và
cổ đông không kiểm soát trong tài
sản thuần
có thể xác định được của công ty con tại ngày mua phải được
trình
bày theo giá trị hợp lý, cụ thể:
• Sau ngày mua, nếu các tài sản
của công ty con tại ngày mua (có giá trịhợp lý khác biệt so với giá
trị ghi sổ) được khấu hao, thanh lý hoặc bánthì phần chênh lệch

93. giữa giá trị hợp lý và giá trị ghi sổ được coi là đãthực hiện và phải
điều chỉnh vào lợi nhuận sau thuế chưa phân phối(tương ứng với
phần sở hữu của cổ đông mẹ) và lợi ích cổ đông không
kiểm soát
(tương ứng với phần sở hữu của cổ đông không kiểm soát).
2. PHƯƠNG PHÁP MUA
• Nếu có chênh lệch giữa giá trị hợp lý và giá trị ghi sổ của tài sản
thuầncủa công ty con tại ngày mua, công ty mẹ phải ghi nhận thuế
thu nhập
doanh nghiệp hoãn lại phát sinh từ giao dịch hợp nhất

94. kinh doanh.21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 71
2.2. - 2.2.2. Xác định chênh lệch GTHL và ghi nhận thuế TN
hoãn lại2. PHƯƠNG PHÁP MUA

96. 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 72
2.2. - 2.2.2. Xác định chênh lệch GTHL và ghi nhận thuế TN
hoãn lại2. PHƯƠNG PHÁP MUA

97. 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 73
2.2. - 2.2.2. Xác định chênh lệch GTHL và ghi nhận thuế TN
hoãn lại2. PHƯƠNG PHÁP MUA

98. 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 74
2.2. - 2.2.2. Xác định chênh lệch GTHL và ghi nhận thuế TN
hoãn lại2. PHƯƠNG PHÁP MUA

99. 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 75
2.2. - 2.2.3. Xác định LTTM
Lợi thế thương mại hoặc lãi từ giao dịch mua rẻ được xác định làchênh
lệch giữa giá phí khoản đầu tư và giá trị hợp lý của tài sản thuần có
thểxác định được của công ty con tại ngày mua do công ty mẹ nắm giữ
(thời điểm
công ty mẹ nắm giữ quyền kiểm soát công ty con).
Trong giao

100. dịch hợp nhất kinh doanh qua nhiều giai đoạn, khi xác địnhlợi thế
thương mại hoặc lãi từ giao dịch mua giá rẻ (lợi thế thương mại âm),giá
phí khoản đầu tư vào công ty con được tính là tổng của giá phí khoản
đầutư tại ngày đạt được quyền kiểm soát công ty con cộng với giá phí
khoản đầutư của những lần trao đổi trước đã được đánh giá lại theo giá
trị hợp lý tại
ngày công ty mẹ kiểm soát công ty con.
2. PHƯƠNG PHÁP MUA

101. 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 76
2.2. - 2.2.3. Xác định LTTM
Lợi thế thương mại hoặc lãi từ giao dịch mua rẻ được xác định làchênh
lệch giữa giá phí khoản đầu tư và giá trị hợp lý của tài sản thuần cóthể
xác định được của công ty con tại ngày mua do công ty mẹ nắm giữ
(thời
điểm công ty mẹ nắm giữ quyền kiểm soát công ty con).
Trong giao
dịch hợp nhất kinh doanh qua nhiều giai đoạn, khi xácđịnh lợi thế

102. thương mại hoặc lãi từ giao dịch mua giá rẻ (lợi thế thương mạiâm), giá
phí khoản đầu tư vào công ty con được tính là tổng của giá phíkhoản
đầu tư tại ngày đạt được quyền kiểm soát công ty con cộng với giáphí
khoản đầu tư của những lần trao đổi trước đã được đánh giá lại theo
giá
trị hợp lý tại ngày công ty mẹ kiểm soát công ty con.
2. PHƯƠNG PHÁP MUA
21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 77

103. 2.2. - 2.2.3. Xác định LTTM
Trong hợp nhất kinh doanh, các tài sản cố định vô hình
(nhãnhiệu hàng hóa, danh sách khách hàng, quyền phát
hành,… đượchình thành trong nội bộ DN và không được ghi
nhận là TSCĐ vô hìnhtrên BCTC của bên bị mua) và LTTM
cần được đánh giá và ghi nhận
trên BCTC hợp nhất, cụ thể:
 TSCĐ VH sẽ được đánh giá và ghi nhận như là một phần
của giá
phí hợp nhất kinh doanh.

104. 2. PHƯƠNG PHÁP MUA
 LTTM là phần còn lại của giá phí hợp nhất kinh doanh
sau khi trừđi giá trị hợp lý của các tài sản thuần có thể xác
định được, trong
đó TSCĐ VH được ghi nhận trong hợp nhất
kinh doanh.21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 78
2.2. - 2.2.3. Xác định LTTM
Trường hợp phát sinh lãi từ giao dịch mua rẻ thì bên mua phải:
 Xem
xét lại việc xác định giá trị của tài sản, nợ phải trả có thể xác định
được,
nợ tiềm tàng và việc xác định giá phí hợp nhất kinh doanh; và
 Ghi

105. nhận ngay vào Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh tất cả các
khoản
chênh lệch vẫn còn sau khi đánh giá lại.
LTTM phát sinh tại ngày
mua được phân bổ dần đều vào kết quảhoạt động kinh doanh hợp nhất
theo phương pháp đường thẳng trong thờigian không quá 10 năm.
Trường hợp số LTTM bị tổn thất trong năm cao hơnsố phân bổ hàng
năm theo phương pháp đường thẳng thì thực hiện phân bổ
theo số bị tổn
thất.
2. PHƯƠNG PHÁP MUA

106. 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 79
2.2. - 2.2.3. Xác định LTTM
2. PHƯƠNG PHÁP MUA

108. 21/01/2024 KE TOAN TAI CHINH HIEN DAI 80