HSG_Chức năng VH.pptx\\ chức năng chức năng

///

1. Chức năng văn học Ý nghĩa văn chương

2. Chức năng nhận thức I. “VH là cuốn SGK về đời sống”

3. Bởi đối tượng VH hướng đến là toàn bộ hiện thực, VH giống như bộ bách khoa toàn thư về cuộc sống, như tấm gương phản ánh lịch sử. → VH mở rộng sự hiểu biết VH giúp ta hiểu hơn cuộc sống trong hiện tại lẫn quá khứ, không chỉ trong phạm vi đất nước mình mà còn ở những xứ sở xa xôi. VH phá vỡ những giới hạn của đời sống: Sự tồn tại của mỗi cá nhân về không gian và thời gian đều hữu hạn. VH phá vỡ giới hạn ấy, giúp con người được sống dài hơn, nhiều hơn bằng những số phận, những cuộc đời khác nhau trong tác phẩm

4. Từ đó, kinh nghiệm sống vốn có giới hạn của con người được mở rộng đến vô hạn nhờ sự tiếp thu kinh nghiệm của người khác D/c : Vì có mẹ ở bên, phải đến khi đọc “Những ngày thơ ấu”, ta mới hiểu nỗi đau khi thiếu vắng mẹ & biết trân trọng mẹ: “Phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng của người miệng, để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trên trán xuống cằm, và gãi rôm ở sống lưng cho, mới thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng.” → VH giúp ta nhận thức bề rộng của cuộc sống qua nhiều phận người

5. Nếu so về bề rộng đời sống, VH không thể sánh ngang với các lĩnh vực khác như khoa học, xã hội học… Tuy nhiên, VH mang đến chiều sâu ở những khám phá thẩm mỹ của con người. D/c : Bánh trôi nước là 1 loại bánh truyền thống của VN, có vỏ trắng, thơm, mềm và nhân đường ngọt Bánh trôi nước trong thơ Hồ Xuân Hương là hình ảnh người phụ nữ, thể hiện sự tự ý thức và khát vọng bình đẳng

6. Ý nghĩa nhận thức của VH còn thể hiện trong chính hoạt động sáng tác của nhà văn: Sáng tác tự nó đã là một hoạt động nhận thức năng động, thoả mãn nhu cầu nhận thức của nhà văn Nhà văn có thể hiểu đúng, hiểu rõ bản chất hiện thực D/c : Nam Cao chuyển từ viết thơ văn lãng mạn sang VH hiện thực bởi ông nhận ra quanh mình còn bao đau thương, cực khổ & hiểu mình “không thể nào mơ được nữa”

7. Chức năng giáo dục II . “VH nhân đạo hoá con người….”

8. Dù không tự đặt cho mình nhiệm vụ xây dựng, phổ biến đạo đức, VH có tác dụng rất lớn trong việc xây dựng nhân cách, giáo dục & bồi dưỡng tư tưởng, tình cảm của con người. O.Henry: Thiên chức của NT là hướng thiện con người Nam Cao: VH chân chính có khả năng nhân đạo hoá con người Thực chất, VH không phải loại hình duy nhất có chức năng giáo dục: Đạo đức định hướng giá trị bằng những quy tắc, chuẩn mực Tôn giáo dùng niềm tin vào siêu nhiên để định hướng tín đồ → Chỉ có VH tác động sâu sắc vào nhân cách 1 cách tự nhiên, không giáo điều

9. D/c: Đạo đức dạy ta phải biết bảo vệ văn hoá dân tộc VH có bài thơ “Ông đồ” ​​

10. D/c: Phật giáo có quan niệm “Chúng sinh là bình đẳng” VH có truyện ngắn “Muối của rừng” - Nguyễn Huy Thiệp

11. VH không chỉ giáo dục con người qua cái tốt, cái đẹp, cái cao cả mà còn qua cái ác, cái xấu, cái thấp hèn . VH - NT giải phóng ta khỏi những dục vọng tầm thường, xấu xa & thanh lọc tâm hồn con người. D/c : “Một bữa no”, “Trẻ con không được ăn thịt chó” (Nam Cao) Kết lại, VH không minh hoạ đạo đức, không “trưng bày” những tấm gương đạo đức. VH có khả năng giáo dục sâu sắc bởi nó tác động đến nội tâm, gắn liền với đời sống tinh thần.

12. Chức năng thẩm mỹ III. Văn là phải đẹp?

13. Chức năng nhận thức, giáo dục từng được coi là quan trọng nhất. Đến TK 18, chức năng thẩm mỹ mới được công nhận là thứ khu biệt VH với các hình thái khác như khoa học, triết học, tôn giáo…. VH đem lại cho con người niềm vui trong sáng trước cái đẹp của sự sống. Tuy nhiên, thẩm mỹ không chỉ là cái đẹp mà còn bao gồm cái bi, cái hài, cái cao cả. → VH không chỉ quan tâm đến cái đẹp mà quan tâm toàn bộ khía cạnh thẩm mỹ của đời sống. Nắm bắt và thể hiện những khía cạnh đó, VH khơi dậy những cảm xúc tích cực, thoả mãn người đọc nhu cầu nếm trải sự sống. → Điều mà nhiều ngành liên kết cũng không tạo ra được

14. — “ Giăng sáng” Điền rất yêu trăng. Có đọc văn thơ, mới biết trăng đẹp và quý lắm. Ðiền tin rằng: cái học thức của Ðiền tuy chẳng giúp Ðiền kiếm nổi miếng ăn, nhưng cũng có ích cho Ðiền nhiều lắm. Điền hiểu được cái đẹp của gió, của trăng. Và Ðiền rất phàn nàn cho những tâm hồn cằn cỗi như tâm hồn của vợ Ðiền. Ðối với thị, trăng chỉ là ... đỡ tốn hai xu dầu! Mỗi tối thị đốt đèn một lát, nhưng có trăng thì đỡ tốn hai xu

15. Cái đẹp của VH có thể tác động đến mọi giác quan, khiến các giác quan hưng phấn, vui thích, thoả mãn - điều các lĩnh vực khác không thể làm. D/c: Vũ Bằng viết về phở

16. “Ngay từ ở đằng xa, mùi phở cũng đã có một sức huyền bí quyến rũ ta như mây khói chùa Hương đẩy bước chân ta, thúc bách ta phải trèo lên đỉnh núi để vào chùa trong rồi lại ra chùa ngoài. Ta tiến lại gần một cửa hàng bán phở, thật là cả một bài trí nên thơ. Qua lần cửa kính ta đã thấy gì? Một bó hành hoa xanh như lá mạ, dăm quả ớt đỏ buộc vào một cái dây, vài miếng thịt bò tươi và mềm, chín có, tái có, sụn có, mỡ gầu có, vè cũng có... Người bán hàng đứng thái bánh, thái thịt luôn tay, thỉnh thoảng lại mở nắp một cái thùng sắt ra để lấy nước dùng chan vào bát. Một làn khói tỏa ra khắp gian hàng, bao phủ những người ngồi ăn ở chung quanh trong một làn sương mỏng, mơ hồ như một bức tranh Tàu vẽ những ông tiên ngồi đánh cờ ở trong rừng mùa thu.” Vũ Bằng

17. VH không chỉ thoả mãn nhu cầu thưởng thức cái đẹp mà còn phát triển ở họ khả năng hành động, sáng tạo theo quy luật ấy. Nó giúp con người nhạy cảm, tinh tế hơn trong hành động & cảm thụ thế giới. D/c: “Hoa triêu nhan Vướng vào dây gàu Đành xin nước nhà bên” (Chiyo)

18. Cái đẹp của văn chương không trừu tượng, xa lạ với tâm trí, tình cảm con người. Tác phẩm VH chỉ chinh phục con người khi đụng đến những vấn đề con người hằng quan tâm, trăn trở. → Nỗi buồn, thù hận, chán chường cũng có thể khơi dậy những tình cảm sâu thẳm nhất. Cái đẹp của văn chương cũng không phải là cái đẹp bóng bẩy, chỉ tồn tại ở hình thức, câu từ hay còn gọi là “ vị nghệ thuật ”. → Chức năng thẩm mỹ của văn chương cũng hướng đến con người.