Kazakh - The Gospels and the Acts of the Apostles.pdf

The Gospels and Acts are a collection of books in the Bible that tell the story of Jesus' life and the establishment of Christianity.

1. Евангелияжәне
Апостолдардыңістері

2. Мазмұны
МатайІнжілі 1
МарқаІнжілі 24
ЛұқаІнжілі 38
ЖоханныңІнжілі 62
Апостолдардыңістері 80

3. Матай
1-тарау
1Дәуіттіңұлы,ЫбырайымныңұлыИсаМәсіхтің
ұрпақтарыныңкітабы.
2ЫбырайымнанЫсқақтуылды;ЫсқақЖақыптытуды.
ЖақыпЯһудаменоныңбауырларынтуды.
3ЯһудаданТамарданФареспенЗаратуды.Перистен
Есромтуды;ЕсромнанАрамтуылды.
4АрамнанӘминадабтуды.ӘминадабтанНаассонтуды.
НаассоннанСалмонтуылды.
5СалмонРахабтыңБуузынтуды.БуозданРуттанОбет
туды;ОбитЕсейтуды.
6ЕсейденДәуітпатшатуды.Ұрияныңәйеліболған
оданДәуітпатшаСүлеймендітуды.
7СүлейменненРобоғамдүниегекелді.Робоғам
Абиянытуды.АбияданАсатуылды.
8АсаданЖосафаттуды.ЖосафатЖорамдытуды.
ЖорамОзиястуды.
9ОзияданЖотамтуды.ЖотамАхазтуды.Ахаздан
Езекиятуылды.
10ЕзекияданМанасатуылды.МанасстанАмонтуды.
АмоннанЖосиятуылды.
11ЖосияданЕхонияменоныңбауырларыБабылға
жераударылғанкездетуылды.
12ОларБабылғаәкелінгенненкейінЕхониядан
Салатиелдүниегекелді.СалатиелЗоробабелдітуды;
13ЗоробабелденАбиудтуды.ӘбиудтанЕлиакимтуды.
ЕлиакимденАзортуды.
14АзорданСадоқтуды.СадоқтанАхимтуды.
АхимнанЕлиудтуды.
15ЕлиудЕлеазардытуды.ЕлазарданМатантуылды.
МаттанЖақыптытуды.
16ЖақыптанМәриямныңкүйеуіЖүсіптуды,оданИса
Мәсіхдепаталды.
17ОсылайшаЫбырайымнанДәуіткедейінгібарлық
ұрпақтаронтөртұрпақ.ДәуіттенБабылғажер
аударылғанғадейінонтөртұрпаққалды.Бабылғажер
аударылғаннанбастапМәсіхкедейінонтөртұрпақ
қалды.
18ИсаМәсіхтіңдүниегекелуімынандайболды:анасы
МәриямЖүсіпкекүйеугешыққанда,оларқосылмай
тұрып,оныңКиеліРухтантуғанбаласытабылды.
19СондаоныңкүйеуіЖүсіпәділадамболғандықтан,
оныкөпшіліккеүлгіеткісікелмегендіктен,оны
жасырынтүрдетастағысыкелді.
20Бірақолосыныойлаптұрғанда,ЖаратқанИенің
періштесіоғантүсіндекөрініп:«ДәуіттіңұлыЖүсіп,
әйеліңМәриямдыалыпкетуденқорықпа.КиеліРухтың.
21Олұлтуады,сеноныңесімінИсадепқоясың,
өйткеніолөзхалқынкүнәларынанқұтқарады.
22МұныңбәріЖаратқанИеніңпайғамбарарқылы
айтқансөздерініңорындалуыүшінжасалды:
23Міне,пәкқызбалатуып,ұлтуып,оныңатын
Еммануилдепқояды.Бұл—Құдайбізбенбірге.
24Жүсіпұйқысынантұрып,ЖаратқанИеніңперіштесі
бұйырғандайістеп,әйеліналды.
25Олтұңғышындүниегеәкелмейінше,онытанымады.
ОлоныңатынИсадепқойды.
2-тарау
1ИродпатшаныңтұсындаИсаЯһудеяныңБетлехем
қаласындадүниегекелгенде,шығысжақтан
Иерусалимгеданаадамдаркелді.
2—ЯһудилердіңПатшасыболыптуылғанадамқайда?
Өйткенібізоныңшығыстағыжұлдызынкөріп,оған
табынуғакелдік.
3МұныестігенИродпатшажәнеоныменбіргебүкіл
Иерусалимдешошыпкетті.
4Халықтыңбарлықбасдіниқызметкерлерімендін
мұғалімдерінжинапалып,оларданМәсіхтіңқайжерде
туылуыкеректігінсұрады.
5Олароған:«ЯһудеядағыБетлехемде,өйткені
пайғамбарбылайдепжазған:
6АлсенЯһудажеріндегіБетлехем,Яһуда
әміршілерініңішіндееңкішісіемессің,өйткенісенен
МеніңхалқымИсраилдібилейтінӘміршішығады.
7Иродданышпандардыжасырыншақырыпалып,
оларданжұлдыздыңқайуақыттапайдаболғанын
мұқиятсұрады.
8ОлолардыБетлехемгежіберіп:«Барып,кішкентай
баланымұқиятіздеңдер.Онытапқансоң,мағантағы
хабарлаңыз,мендекеліп,оғанғибадатетейін.
9Оларпатшаныңсөзінестіп,кетіпқалды.Міне,олар
шығысжақтанкөргенжұлдызолардыңалдынанөтіп,
сәбитұрғанжердіңүстінекеліптоқтады.
10Оларжұлдыздыкөргенде,қаттықуанды.
11Оларүйгекіргенде,кішкентайбаланыанасы
Мәриямменбіргекөрдіде,жығылып,оғантағзыметті.
алтын,ладанжәнемирра.
12ТүсіндеҚұдайданИродқақайтыпоралмау
керектігінескерткеноларөзелінебасқажолменкетті.
13Оларкетіпбаражатқанда,ЖаратқанИенің
періштесіЖүсіпкетүсіндекөрініп:«Тұрда,нәресте
меноныңанасыналып,Мысырғақашыпкет.Ирод
баланыөлтіруүшіноныіздейді.
14Олтұрып,түндебаласыменанасыналып,Мысырға
кетті.
15Иродөлгенгедейінсондаболды,сондаЖаратқан
Иеніңпайғамбарарқылыайтқан:«Менұлымды
Мысырданшақырдым»дегенсөздеріорындалды.
16Иродданышпандардыңөзінкелекееткенінкөргенде,
қаттыашуланып,оныжіберіп,Бетлехемдегіжәнеоның
барлықжағалауындағыекіжәнеодантөменжастағы
барлықбалалардыөлтірді.олданышпандарданмұқият
сұрағанкезі.
17СондаЕремияпайғамбардыңайтқансөзіорындалды:
18Рамадабірдауысестілді,жоқтау,жылаужәнеқатты
жоқтау,Рахилабалаларыүшінжылап,бірақ
жұбатқысыкелмеді,өйткеніоларжоқ.
19Иродқайтысболғанда,МысырдаЖүсіпкетүсінде
ЖаратқанИеніңперіштесікөрінеді.
20«Тұрда,нәрестеменоныңанасыналып,Исраил
жерінебар,өйткенікішкентайбаланыңөмірін
іздегендерөлді»,—деді.
21Олорнынантұрып,кішкентайбаламеноның
анасыналып,Исраилжерінекелді.
22БірақоләкесіИродтыңбөлмесіндеАрхелайдың
Яһудеядапатшалыққұрғанынестігенде,олжаққа
баруданқорықты.БірақтүсіндеҚұдайдыңескертуін
естіседе,Ғалилеяғақарайбұрылды.
23ОлНазаретдепаталатынқалағакеліпқоныстанды.
1

4. МАТАЙ
3-ТАРАУ
1СолкүндерішомылдырурәсімінжасаушыЖақия
Яһудеяшөліндеуағыздапкелді.
2«Тәубеетіңдер,өйткеніКөкПатшалығыжақын.
3ӨйткенібұлИсаияпайғамбардың:«Шөлдалада:
«ЖаратқанИеніңжолындайындаңдар,оныңжолдарын
түзетіңдер!»—депайғайлағанадамныңдаусыосыеді.
4СолЖоханныңкиімітүйежүніненжасалғанжәне
беліндебылғарыбелбеуболған.Оныңетішегірткемен
жабайыбалболатын.
5СоданкейінИерусалим,бүкілЯһудеяжәне
Иорданныңайналасындағыбүкілаймақоғанаттанды.
6Оларкүнәларынмойындап,ИорданиядаОның
атынаншомылдырурәсіміненөтті.
7Бірақолкөптегенпарызшылдарменсаддукейлердің
шомылдырурәсіміненөтугекелгенінкөргенде,оларға:
«Уа,жыландардыңұрпағы!
8Ендешеөкінетіндейжемістерберіңдер.
9«БіздеәкемізЫбырайымбар»депіштейойламаңыз,
өйткеніменсендергеайтамын,Құдайосытастардан
Ыбырайымғаұрпақәкелеалады.
10Алендібалтаағаштардыңтүбінеқойылды:
сондықтанжақсыжемісбермейтінәрбірағашкесіліп,
отқатасталады.
11Менсендердіөкінуүшінсуғашомылдырурәсімінен
өткіземін,бірақмененкейінкележатқанменнен
күштірек,оныңаяқкиімінкөтеругеменлайықемеспін:
олсеніКиеліРухпенжәнеотпеншомылдырурәсімінен
өткізеді.
12Желдеткішоныңқолындаболса,оледенінмұқият
тазалап,бидайегінжинағышқажинайды.Бірақол
өшпесотпенкүлдіөртепжібереді.
13СоданкейінИсаҒалилеяданИорданғаЖақияға
шомылдырурәсіміненөтуүшінкелді.
14БірақЖақияоғантыйымсалып:«Менсенен
шомылдырурәсіміненөтуімкерекеді,алсенмаған
келесіңбе?
15Исаоғанбылайдепжауапберді:—Қазірсолай
болсын,өйткенібізбарлықәділдіктіосылай
орындауымызкерек.Соданкейінолоныазаптады.
16Исашомылдырурәсіміненөткенненкейінбірден
суданкөтерілді:міне,оғанаспанашылдыжәнеол
ҚұдайРухыныңкөгершінсияқтытүсіп,үстінежарық
түсіріпжатқанынкөрді.
17Сондакөктен:«Бұл—меніңсүйіктіҰлым,Мен
оғанризамын!»—дегендауысестілді.
4-ТАРАУ
1СосынИсанышайтанныңазғыруүшінРухыайдалаға
апарды.
2Олқырықкүн,қырықтүноразаұстағансоң,аш
болды.
3Азғырушыоғанкелгенде:«ЕгерСенҚұдайдыңҰлы
болсаң,мынатастардынанғаайналдырудыбұйыр»,–
деді.
«Адамтекнанменғанаемес,Құдайдыңаузынан
шыққанәрбірсөзбенөмірсүреді»,—депжазылған.
5Сосыншайтаноныкиеліқалағаапарып,
ғибадатхананыңшыңынаотырғызды.
6Сондаоғанбылайдеді:«ЕгерсенҚұдайдыңҰлы
болсаң,өзіңдітаста,өйткеніЖазбаларда:«Ол
періштелерінесентуралыбұйрықбереді»деп
жазылған.тасқақарсы.
7Исаоған:«ҚұдайыңЖаратқанИенісынама»деп
тағыдажазылған.
8Ібілісонытағыдабиіктауғаалыпшығып,оған
дүниеніңбарлықпатшалықтарыменолардың
салтанаттыұлылығынкөрсетеді.
9Оған:«Мағанқұлап,ғибадатетсең,осыныңбәрін
сағанберемін»,–деді.
10СондаИсаоған:«Жет,шайтан!
11Сосыншайтанонытастапкеттіде,періштелеркеліп,
Оғанқызмететті.
12ЖақияныңтүрмегежабылғанынестігенИса
Ғалилеяғакетті.
13Назареттеншығып,ЗабулонменНефталим
шекарасындағытеңізжағасындағыКапарнаумғакеліп
қоныстанды.
14Ишаяпайғамбардыңайтқансөздеріорындалды:
15Иорданныңарғыжағындағытеңізжолындағы
ЗабулонменНефталимжері,басқаұлттардың
Ғалилеясы;
16Қараңғыдаотырғанхалықүлкенжарықкөрді.Ал
аймақтаотырғандарғаөлімкөлеңкесінұрыжауды.
17СолкезденбастапИсауағыздап:«Тәубеетіңдер!
18ИсаҒалилеятеңізініңжағасындакележатып,Петір
депаталатынШимонменоныңағасыӘндірдіңтеңізге
торсалыпжатқанынкөрді,өйткеніоларбалықшылар
еді.
19Исаоларға:—Меніңартымнанеріңдер,мен
сендердіадамаулайтынетемін.
20Оларбірденторларынтастап,Исаныңсоңынанерді.
21Соданкейінолжерденкетіпбаражатып,басқаекі
ағайындыЗебедейұлыЖақыппеноныңінісіЖоханды
көрді.ОларәкелеріЗебедейменбіргекемедеторларын
жөндепжатқанеді.жәнеололардышақырды.
22Олардереукемеменәкелерінтастап,оныңсоңынан
ерді.
23ИсабүкілҒалилеяныаралап,олардың
мәжілісханаларындатәлімберіп,ПатшалықтуралыІзгі
хабардыуағыздап,халықарасындағыбарлықаурулар
менаурулардысауықтырды.
24ОныңдаңқыбүкілСирияғатарады.Олароған
әртүрліауруларменазаптарғашалдыққанбарлық
науқастарды,жындарменауырғандарды,жындыларды
жәнесалауруынашалдыққандардыәкелді.жәнеол
олардысауықтырды.
25Ғалилеядан,Декаполистен,Иерусалимнен,
ЯһудеяданжәнеИорданныңарғыжағындағыкөптеген
халықОныңсоңынанерді.
5-ТАРАУ
1Исахалықтыкөріп,тауғашықты.
2Олаузынашып,оларғатәлімберді:
3Рухыкедейлербақытты,өйткенікөктегіПатшалық
солардыкі.
4Қайғылыларбақытты,өйткеніоларжұбаныштабады.
5Момындарбақытты,өйткеніоларжердімұраетеді.
6Әділдіккеаштықпеншөлдегендербақытты,өйткені
олартойыпқалады.
2

5. МАТАЙ
7Мейірімділербақытты,өйткеніолармейірімділікке
иеболады.
8Жүректерітазаларбақытты,өйткеніоларҚұдайды
көреді.
9Татулықорнатушыларбақытты,өйткеніолар
Құдайдыңбалаларыдепаталады.
10Әділдікүшінқудаланғандарбақытты,өйткені
көктегіПатшалықсолардыкі.
11Менүшінадамдарсендердіқорлап,қудалап,өтірік
жалғанәртүрліжамандықайтатынболса,
бақыттысыңдар!
12Қуанып,қуанышқабөленіңдер,өйткенікөктегі
сыйларыңзор,өйткеніоларсененбұрынғы
пайғамбарлардыосылайқудалады.
13Сендержердіңтұзысыңдар,бірақтұзиісін
жоғалтқанболса,онынементұздауғаболады?Ол
бұданбылайбосқалақтырылып,адамдардың
табаныныңастындақалуданбасқапайдасыз.
14Сендердүниеніңнұрысыңдар.Төбедеорналасқан
қаланыжасырумүмкінемес.
15Сондай-ақадамдаршырақжағып,оныбұтаның
астынаемес,шырағданғақояды.Олүйдегілердің
бәріненұрбереді.
16Адамдаригіістеріңіздікөріп,көктегіӘкелеріңізді
мадақтауыүшін,нұрыңызадамдарғаосылайжарқырай
берсін.
17МенТауратзаңыннемесепайғамбарлардыбұзу
үшінкелдімдепойламаңыздар:Менбұзуүшінемес,
орындауүшінкелдім.
18Сендергешындығынайтамын:аспанменжер
жойылмайынша,бәріорындалмайынша,Таурат
заңынанбіртаңбада,бірнүктедежойылмайды.
19Кімде-кімосыеңкішіөсиеттердіңбірінбұзып,
адамдарғасолайүйретсе,олКөкПатшалығындаең
кішідепаталады,алкімолардыорындап,үйретсе,ол
КөкПатшалығындаұлыдепаталады.
20Сендергеайтамын:егерсендердіңәділдігіңдін
мұғалімдеріменпарызшылдардыңәділдігіненасып
түспесе,ешқашанКөкПатшалығынакіреалмайсың.
21Ежелгіадамдар:«Өлтірме»дегендіестідіңдер.және
кімөлтірсе,сотқақауіптөнеді.
22Бірақменсендергеайтамын:кімде-кімөзбауырына
себепсізашуланса,соталдындажауапбереді,алкім
ағасына:«Рака»десе,кеңескеқауіптөнеді.,тозақ
отыныңқаупіболады.
23Сондықтансыйлығыңдықұрбандықүстеліне
апарсаң,сондабауырыңныңсағанқарсыәрекетібар
екенінесіңеалсаң;
24Сыйлығыңдықұрбандықүстелініңалдына
қалдырып,жолыңменжүр.алдыменбауырыңмен
татулас,сосынкеліп,сыйыңдыұсын.
25Қарсыласыңныңжолындажүргенде,оныментезтіл
табыс.Кезкелгенуақыттақарсылассенітөрешіге,ал
судьяофицергетапсырып,түрмегежабылыпқалмас
үшін.
26Сағаншындығынайтамын:еңкөпфәртині
төлемейінше,олжерденешқашаншықпайсың.
27Ежелгіадамдар:«Некеадалдығынбұзба!
28Бірақменсендергеайтамын:кімде-кімәйелге
құмарлықпенқараса,жүрегіндеоныменнеке
адалдығынбұзғанболады.
29Егероңкөзіңсеніренжітсе,оныжұлыпалып,
өзіңненлақтырыптаста,өйткенібүкілденеңтозаққа
тасталмай,бірмүшесіңөлгеніжақсы.
30Оңқолыңсеніренжітсе,оныкесіптастада,өзіңнен
лақтырыптаста,өйткенібүкілденеңтозаққатасталмай,
бірмүшесіңөлгеніжақсы.
31«Кімде-кімәйелінтастаса,оғанажырасуқағазын
берсін.
32Бірақменсендергеайтамын:кімде-кімазғындық
үшінғанаәйелінтастаса,онынекеадалдығынбұзуға
итермелейді.
33Тағыдаестідіңдер:«Сенөзіңдіантетпе,Жаратқан
Иегебергенанттарыңдыорында!
34Бірақменсендергеайтамын:мүлдеантетпеңдер.
аспанарқылыда;өйткенібұлҚұдайдыңтағысы.
35Жермендеантетемін.Өйткенібұлоныңтабанының
асты,Иерусалимдеемес.өйткенібұлұлыПатшаның
қаласы.
36Басыңменантетпе,өйткенібіршашыңдыақнемесе
қарақылаалмайсың.
37Бірақсөйлесулерің"иә,иә"болсын.Жоқ,жоқ,
өйткеніоларданартықнәрсежамандықпенкеледі.
38«Көзгекөз,тіскетіс»дегендіестідіңдер.
39Бірақменсендергеайтамын:зұлымдыққақарсы
тұрмаңдар,бірақкімсеніңоңжағыңдыұрса,екіншісін
десоғанбұр.
40Егеркімде-кімсенісоталдындасотқаберіп,сырт
киіміңдіалыпкететінболса,оғанкиіміңдідеберсін.
41Кімсенібірмильжүругемәжбүрлесе,оныменбірге
екімильжүр.
42Сененсұрағанғабер,алсененқарызалғысы
келгенненбастартпа.
43«Жақыныңдысүй,жауыңдыжеккөр»деп
айтылғанынестідіңдер.
44Бірақменсендергеайтамын:жауларыңдысүйіңдер,
сендердіқарғайтындарғабатасынберіңдер,сендерді
жеккөретіндергежақсылықжасаңдаржәнесендерді
ренжітіп,қудалайтындарүшіндұғаетіңдер;
45КөктегіӘкелеріңніңбалаларыболуларыңүшін,
өйткеніОлөзініңкүнінжамандыққада,жақсығада
шығарады,жаңбырдыәділгеде,әділетсізгеде
жаудырады.
46Егерсендердіжақсыкөретіндердіжақсыкөрсеңдер,
сендергеқандайсыйболады?Тіптісалықшыларда
солайемеспе?
47Алегербауырларыңағанасәлемберсеңдер,
басқаларданнеартық?Тіптісалықшылардасолайемес
пе?
48СондықтанкөктегіӘкелеріңкемелдіболғаны
сияқты,сендердекемелдіболыңдар.
6-ТАРАУ
1Садақаларыңдыадамдарғакөрінуүшінжасамауүшін
сақболыңдар,әйтпесекөктегіӘкелеріңніңсыйыжоқ.
2Сондықтанқайыр-садақабергенде,екіжүзділер
адамдардыңдаңқыболуыүшінмәжілісханалардажәне
көшелердеістейтіндей,алдыңдакернейтартпа.
Сендергешындығынайтамын,олардыңөзсыйлары
бар.
3Садақабергенде,оңқолыңныңнеістепжатқанынсол
қолыңбілмесін.
3

6. МАТАЙ
4Садақаларыңжасырынболсын,алқұпияныкөретін
Әкеңсағанашықтүрдесыйбереді.
5Дұғаеткенде,екіжүзділерсияқтыболма,өйткеніолар
адамдарғакөрінуүшінмәжілісханалардажәне
көшелердіңбұрыштарындатұрыпдұғаеткендіұнатады.
Сендергешындығынайтамын,олардыңөзсыйлары
бар.
6Алсендұғаеткенде,шкафыңакір,есігіңдіжапқанда,
жасырынӘкеңедұғает.АлқұпияныкөретінӘкең
сағанашықтүрдесыйбереді.
7Алдұғаеткенде,халықтарсияқтыбосқа
қайталамаңдар,өйткеніоларкөпсөйлегеніүшін
тыңдаладыдепойлайды.
8Ендеше,оларсияқтыболмаңдар,өйткеніӘкелеріңне
қажетекенінсұрамайтұрыпбіледі.
9Осылайдұғаетіңдер:КөктегіӘкеміз!Сеніңатың
дәріптелсін!
10СеніңПатшалығыңкелсін.Сеніңеркіңкөктегідей
жердедеорындалады.
11Күнделіктінанымыздыосыкүнібізгебер.
12Бізқарыздарымыздыкешіргеніміздей,біздің
қарыздарымыздыдакешірегөр.
13Біздіазғыруғажетелемей,зұлымдықтанқұтқарагөр,
өйткеніПатшалық,құдіретжәнеұлылықмәңгілік
сенікі.Аумин.
14Егерадамдардыңкүнәларынкешірсеңдер,көктегі
Әкелеріңдесендердікешіреді.
15Алегерсендерадамдардыңкүнәларын
кешірмесеңдер,Әкелеріңдесендердіңкүнәларыңды
кешірмейді.
16Сондай-ақоразаұстағанкезде,екіжүзділерсияқты
мұңаймаңдар,өйткеніоларадамдарғаоразаұстайтын
болыпкөрінуүшінбет-әлпетінбүлдіреді.Сендерге
шындығынайтамын,олардыңөзсыйларыбар.
17Алсеноразаұстағанкездебасыңдымайлап,бетіңді
жу.
18Сенадамдарғаемес,жасырынӘкеңеоразаұстау
үшінкөрінесің,алқұпияныкөретінӘкеңсағанашық
түрдесыйбереді.
19Жербетіндекөбелекпентотбүлдіретін,ұрылар
жарыпөтіп,ұрлайтынқазынажинамаңыз.
20Бірақөздеріңекөктеқазынажинаңдар,ондакүйеде,
тоттабүлдірмейді,ұрыларжарыпөтпейдіжәне
ұрламайды.
21Өйткеніқазынаңқайдаболса,жүрегіңдесонда
болады.
22Дененіңнұры–көз,сондықтанкөзіңжалғызболса,
бүкілденеңнұрғатолыболады.
23Алегеркөзіңжаманболса,бүкілденең
қараңғылыққатолыболады.Егерсендегіжарық
қараңғылықболса,бұлқараңғылыққандайзор!
24Ешкімекіқожайынғақызмететеалмайды:бірінжек
көріп,екіншісінсүйеді.Әйтпесеолбіреуінұстайды,ал
екіншісінменсінбейді.СізҚұдайғажәнеМамонға
қызмететеалмайсыз.
25Сондықтансендергеайтамын:«Нежейміз,не
ішеміз?»—депөзөмірлеріңдіойламаңдар.Сондай-ақ
денеңізүшіннекиетінболасыз.Еттенөмір,киімнен
денеартықемеспе?
26Қараңдаршы,аспанқұстары:оларекпейді,ормайды,
қораларғажинамайды.БірақкөктегіӘкелеріңоларды
тамақтандырады.Сізоларданәлдеқайдажақсыемессіз
бе?
27Қайсысыңойлануарқылыбойыңдыбіршынтақ
өсіреаласың?
28Алсендернегекиімдепойлайсыңдар?Дала
лалагүлдерін,олардыңқалайөсетінінқарастырайық;
Олареңбектенбейді,иірмейді.
29Бірақменсендергеайтамын:тіптіСүлейменде
өзініңбарлықсалтанатыкезіндебұлардыңбірісияқты
киінбеген.
30НеліктенҚұдайбүгінбаржәнеертеңпешке
құйылатындалашөбіносылайкиіндірсе,сендердіодан
бетеркиіндірмейме?Сенімішамалы?
31Сондықтан«Нежейміз?»депойламаңыз.немесе:Не
ішеміз?немесе:«Біздінеменкиеміз?
32(Өйткенібасқаұлттаросыныңбәрініздейді.)
өйткенікөктегіӘкелеріңосыныңбарлығынамұқтаж
екеніңдібіледі.
33БірақалдыменҚұдайПатшалығынжәнеОның
әділдігініздеңдер.Осыныңбәрісендергеқосылады.
34Сондықтанертеңгікүндіойламаңдар,өйткені
ертеңгікүнөзөмірінойлайтынболады.Оның
жамандығыосыкүнгежетеді.
7-тарау
1Сотталмауүшінсоттамаңыз.
2Өйткеніқандайүкімшығарсаңдар,солайсотталатын
боласыңдар,алқандайөлшемменөлшесеңдер,
сендергедесолайөлшенеді.
3Неліктенсенбауырыңныңкөзіндегішіріндікөресің,
алөзкөзіңдегібөрененіойламайсың?
4Немесеағаңақалайайтасың:«Көзіңдегішірінді
жұлыпалайыншы?Ал,міне,сеніңкөзіңдесәулебарма?
5Ей,екіжүзді,алдыменөзкөзіңдегісәуленілақтырып
ал.Сондасенағаңныңкөзіндегішіріндішығаратынын
анықкөресің.
6Иттергеқасиеттінәрсенібермеңдер,інжу-
маржандарыңдышошқалардыңалдынатастамаңдар,
сондаоларолардыаяқтарыныңастындатаптап,кері
бұрылып,сеніжыртыптастамайды.
7Сұра,сондаолсағанберіледі.Ізде,сондатабасың;
қағыңыз,сондаолсізгеашылады:
8Өйткенісұрағанәрбірадамалады;Іздегенадам
табады;Алесікқаққанғаашылады.
9Немесеараларыңдақайадамбаласынансұраса,оған
тасбереді?
10Немесеолбалықтансұраса,оғанжыланбереме?
11Олайболса,сендерзұлымболатұрып,балаларыңа
жақсысыйларберудібілсеңдер,көктегіӘкелерің
Өзіненсұрағандарғақаншалықтыжақсылықбереді?
12Сондықтанадамдардыңөздеріңенеістеуін
қаласаңдар,сендердеоларғасолайістеңдер,өйткені
бұлТауратзаңыменпайғамбарлар.
13Тарқақпаданкіріңдер!
14Өйткеніөміргеапаратынқақпа,таржолжәнеоны
табатындараз.
15Өздеріңеқойтерісінжамылғанжалған
пайғамбарлардансақболыңдар,бірақіштейолар
жыртқышқасқырлар.
4

7. МАТАЙ
16Олардыжемістерінентанитынболасыңдар.
Адамдартікендіжүзімтередіме,әлдеошағанінжірді
ме?
17Осылайшаәрбіржақсыағашжақсыжемісбереді;
Алнашарағашжаманжемісбереді.
18Жақсыағашжаманжемісбереалмайды,нашарағаш
жақсыжемісбереалмайды.
19Жақсыжемісбермейтінәрбірағашкесіліп,отқа
тасталады.
20Сондықтанолардыжемістерінентанитын
боласыңдар.
21Маған:“Ием,Ием!АлкөктегіӘкемніңеркін
орындайтынадам.
22Солкүнікөпадамдармаған:“Ием,Ием,бізСенің
атыңнанпайғамбарлықетпедікпе?”—депайтатын
болады.Сеніңатыңменжындардықуыпшығардыңба?
жәнесеніңатыңменкөптегенкереметістержасадыма?
23Сондаменоларғаайтамын:Менсендердіешқашан
танымадым:Мененкетіңдер,зұлымдықжасайтындар!
24Сондықтанкімменіңосысөздерімдіестіп,оларды
орындаса,меноныүйінжартастыңүстінетұрғызған
данаадамғаұқсатамын.
25Жаңбыржауып,сутасқыныбасталып,желсоғып,
үйдісоқты.Олқұламады,өйткеніолжартастыңүстіне
қаланған.
26Меніңбұлсөздерімдіестіп,бірақорындамайтын
әрбірадамүйінқұмныңүстінесалғанақымақадамға
ұқсайды.
27Жаңбыржауып,сутасқыныбасталып,желсоғып,
үйдісоқты.Оныңқұлауыдакереметболды.
28Исаосысөздерінаяқтағаннанкейін,халықоның
ілімінетаңқалды.
29Өйткеніололардыдінмұғалімдерісияқтыемес,
билігібарадамретіндеоқытты.
8-тарау
1Исатаудантүскенде,оныңсоңынанкөптеген
адамдарерді.
2Солкездебіралапесадамкеліп:«Ием,егерсен
қаласаң,менітазартааласың!»—деп,оғантабына
бастады.
3Исақолынсозып,оғанқолынтигіздіде:—
Қалаймын!тазабол.Оныңалапесдертіненбірден
тазартылды.
4Исаоған:—Ешкімгеайтпа!Албарып,діни
қызметкергекөрсетжәнеМұсабұйырғантартудыұсын,
оларғакуәлікболсын.
5ИсаКапернаумғакіргенде,оғанбіржүзбасыкеліп
жалбарынды.
6«Ием,меніңқызметшімүйіндесалауруына
шалдыққан,қаттықиналыпжатыр»,–деді.
7Исаоған:—Менкеліп,оныемдеймін,—деді.
8Жүзбасыбылайдепжауапберді:—Мырза,мен
сеніңшатырымныңастынакелугелайықемеспін,тек
сөздіайт,сондаменіңқызметшімсауығыпкетеді.
9Өйткеніменқоластындағыадаммын,қоластымда
сарбаздарымбар.Алекіншісіне:Кел,олкеледі;Ал
меніңқызметшіме:«Мынаныісте,сондаолжасайды».
10Мұныестігенде,Исатаңғалып,соңынанергендерге
былайдеді:«Сендергешындығынайтамын,мен
Исраилденмұндайүлкенсенімкөргенемеспін.
11Менсендергеайтамын:шығыспенбатыстанкөп
адамдаркеліп,АспанПатшалығындаЫбырайым,
ЫсқақжәнеЖақыппенбіргеотырады.
12БірақПатшалықтыңбалаларысырттағы
қараңғылыққалақтырылады:олжердежылаументіс
қағуболады.
13Исажүзбасыға:—Барабер.Сенқалайсенсең,саған
солайболсын.Оныңқызметшісісолсағаттасауығып
кетті.
14ИсаПетірдіңүйінекелгенде,әйелініңыстығы
ауырыпжатқананасынкөрді.
15Олоныңқолынұстады,оныңқызуыбасылды.Ол
тұрып,оларғақызмететті.
16Кешбатқанда,оларИсағакөптегенжындармен
ауырғандардыәкелді.
17ОсылайИшаяпайғамбарайтқан:«Олбіздің
әлсіздіктеріміздіалып,ауруларымыздыкөтерді»деген
сөздеріорындалды.
18Исаайналасындағыкөпхалықтыкөргенде,арғы
жаққакетудібұйырды.
19Бірдебірдінқызметкерікеліп:—Ұстаз,қайда
барсаңда,менсағанеремін.
20Исаоған:—Түлкілердіңсаңылаулары,ал
құстардыңұяларыбар.БірақАдамҰлыныңбасынқояр
жеріжоқ.
21Шәкірттерініңбіріоған:—Мырза,алдыменәкемді
жерлеугерұқсатетіңізші!
22БірақИсаоған:—Меніңартымнанер!Алөлгендер
өлгендерінжерлейберсін.
23Исақайыққаотырғанда,шәкірттеріоныңсоңынан
ерді.
24Міне,теңіздеқаттыдауылкөтеріліп,кеменітолқын
басыпқалды,бірақолұйықтапжатыреді.
25ШәкірттеріИсаныңқасынакеліп:«Ием,бізді
құтқаракөр!
26Исаоларға:«Негеқорқасыңдар,уа,сенімсіздер?
Соданкейінолтұрып,желментеңізгетыйымсалды.
жәнекереметтыныштықболды.
27Бірақадамдартаңғалып:—Желдерментеңізде
оғанбағынатынбұлқандайадам!
28Оларғыбетке,гергесендіктердіңелінекелгенде,
онықабірлерденшығыпкележатқанжын-шайтанекі
адамкездестірді.
29Сондаолар:—ҚұдайдыңруханиҰлы,Иса,сағанне
керек?Сенбіздіуақытынанбұрыназаптауүшінкелдің
бе?
30Оларданжақсыжолменалысжердекөпшошқалар
бағыпжатты.
31Сондажындар:«Егербіздіқуыпшығарсаң,
шошқалартабынынабаруғарұқсатет»,—деп
жалбарынды.
32Исаоларға:—Барыңдар!Оларшығып,
шошқалардыңтабынынакіріпкетті.
33Олардыбақылағандарқашып,қалағакіріпкеттіде,
жын-перілердіңбасынанөткеноқиғаныжәне
барлығынайтыпберді.
34БүкілқалаИсанықарсыалуғашықты.
9-ТАРАУ
1Олқайыққамініп,оныңүстіненөтіп,өзқаласына
келді.
5

8. МАТАЙ
2Сондаолартөсектежатқансалауруынашалдыққан
бірадамдыәкелді.Балам,көңілдібол;күнәларың
кешірілсін.
3Міне,кейбірдінмұғалімдерііштерінен:«Бұлкісі
Құдайғатілтигізіпжатыр»,—деді.
4Исаолардыңойларынбіліп,былайдеді:—Неге
жүрегіңдежамандықойлайсың?
5«Күнәларыңкешірілді»депайтуоңайырақ.Әлде
«Тұрда,жүр»депайтукерекпе?
6БірақсендерАдамҰлыныңжербетіндекүнәларды
кешіретінқұдіретібарекенінбілулеріңүшін(содан
кейінолсалауруына:)Тұрда,төсегіңдіалып,үйіңе
бар.
7Олорнынантұрып,үйінекетті.
8Мұныкөргенхалықтаңқалдыжәнеадамдарға
осындайкүшбергенҚұдайдымадақтады.
9Исасолжерденкетіпбаражатып,кедендеотырған
Матайесімдіадамдыкөрдіде,оған:«Меніңсоңымнан
жүр!»—деді.Олорнынантұрып,оныңсоңынанерді.
10Исаүйдедастарханбасындаотырғанда,көптеген
салықшыларменкүнәкарларкеліп,Оныменжәне
шәкірттеріменбіргеотырды.
11Мұныкөргенпарызшылдаршәкірттеріне:—Неге
ұстаздарыңыздысалықшыларменжәнекүнәкарлармен
біргежепотыр?
12МұныестігенИсаоларға:«Дәрігерсауадамдарға
емес,науқастарғакерек»,-деді.
13Бірақбарыңдарда,бұлненібілдіретінінбіліңдер:
Менқұрбандықемес,мейірімділіккөрсетемін,өйткені
менәділдердіемес,күнәкарлардыөкінугешақыру
үшінкелдім.
14СондаЖақияныңшәкірттеріИсағакеліп:—Неге
бізде,парызшылдардажиіоразаұстаймыз,алсенің
шәкірттеріңоразаұстамайды?
15Исаоларға:—Күйеужігітқасындаболғанша,
қалыңдықтыңбалаларыжоқтайалама?бірақолардан
күйеуалынатынкүндеркеледі,соданкейіноларораза
ұстайды.
16Ешкімескікиімніңүстінежаңаматаныңбірбөлігін
салмайды,өйткеніонытолтыруүшінсалынғанкиім
киімдіалыптастайдыжәнежыртылунашарлайды.
17Адамдардажаңашараптыескібөтелкелерге
құймайды,әйтпесебөтелкелерсынып,шарапағып,
бөтелкелерөледі,бірақоларжаңашараптыжаңа
бөтелкелергеқұйса,екеуідесақталады.
18Исаоларғаосыныайтыптұрғанда,бірәміршікеліп:
«Қызымқазірөлді,бірақкеліп,оныңүстінеқолыңды
қой,сондаолтіріқалады»,—деді.
19Исаорнынантұрып,шәкірттеріменбіргеОның
соңынанерді.
20Солкездеонекіжылбойықанауруыменауыратын
әйелоныңартынанкеліп,киімініңетегінеқолын
тигізді.
21Өйткеніоліштей:«Оныңкиімінеқолымдытигізсем,
сауболамын»,–деді.
22Исаартынабұрылып,оныкөргенде:«Қызым,
жұбат!сеніміңсенісауықтырды.Әйелсолсағаттан
бастапсауығыпкетті.
23Исаәміршініңүйінекіріп,әншілерменхалықтың
шулапжатқанынкөрді.
24Исаоларға:—Орынберіңдер,өйткенікүңөлген
жоқ,ұйықтапжатыр.Оларонымысқылдапкүлді.
25Бірақхалықшығарылғанда,олішкекіріп,оның
қолынанұстады,алкүңорнынантұрды.
26Осыныңдаңқыбүкілелгетарады.
27Исаолжерденкетіпбаражатқанда,екісоқыроның
соңынанеріп:«ДәуіттіңҰлы!
28Исаүйгекіргенде,соқырлароғанкелді.Исаоларға:
—Меніңмұныістейалатынымасенесізбе?Олароған:
—Иә,Ием!
29СосынИсаолардыңкөздерінтүртіп:“Сенімдеріңе
сайболсын”,—деді.
30Олардыңкөздеріашылды.Исаоларғақатаңтүрде
бұйырды:—Мұныешкімбілмесін!
31Бірақоларкетіпбаражатып,бүкілелгеоның
даңқынтаратты.
32Оларсыртқашығыпбаражатып,Исағажын
ауруынашалдыққанмылқауадамдыәкелді.
33Ібілісқуылғанда,мылқаусөйлеп,жұрттаңырқап:
«БұлИсраилдебұрын-соңдыболмаған!
34Бірақпарызшылдар:—Олжындардыәміршісі
арқылықуыпшығарады,—деді.
35Исабарлыққалаларменауылдардыаралап,
олардыңмәжілісханаларындатәлімберіп,Патшалық
туралыІзгіхабардыуағыздап,халықарасындағы
барлықауруменаурудысауықтырды.
36Бірақжұрттыкөргенде,Исаоларғажаныашиды,
өйткеніоларбағушысыжоққойларсияқтыесінен
танып,тарапкетті.
37СондаИсашәкірттерінебылайдеді:«Егінөтекөп,
бірақжұмысшылараз.
38ЕгінніңИесіненегінжинауғажұмысшыларжіберуін
сұраңдар.
10-ТАРАУ
1Олөзініңонекішәкіртіншақырыпалып,оларға
жындарғақарсы,олардықуыпшығаруғажәнебарлық
ауруларменаурулардыемдеугекүшберді.
2Онекіелшініңесімдерімыналар;Біріншісі,Петрдеп
аталатынШимонжәнеоныңағасыӘндір;Зебедейұлы
ЖақыппеноныңағасыЖохан;
3ФилиппенВарфоломей;ТомасжәнесалықшыМатай;
ӘлфейұлыЖақыппенЛеббей,оныңтегіТадей;
4ҚанахандықШимонменоғанопасыздықжасаған
ЯһудаИсқариот.
5ОсыонекіадамдыИсажіберіп,былайдепбұйырды:
Басқаұлттардыңжолынатүспеңдержәне
самариялықтардыңешбірқаласынакірмеңдер.
6АлендіИсраилүйініңадасқанқойларынабар.
7Барыпбаражатқанда:“КөкПатшалығыжақындап
қалды”,—депуағыздаңдар.
8Науқастардыемдеңдер,алапестердітазартыңдар,
өлгендердітірілтіңдер,жындардықуыпшығарыңдар:
тегіналдыңдар,тегінберіңдер.
9Әмияндарыңаалтында,күмісте,жездесалма.
10Жолыңыздаекікиімде,аяқкиімде,шыбықтарда
емес,өйткеніжұмысшыөзетінелайық.
11Қайқалағанемесеелдімекенгекірсеңдерде,онда
кімніңлайықтыекенінсұраңдар.Барғаншасонда
болыңдар.
12Үйгекіргенде,оғансәлемберіңдер.
13Егерүйлайықтыболса,тыныштығыңсоғанкелсін,
алегероллайықболмаса,тыныштығыңөзіңеоралсын.
6

9. МАТАЙ
14Кімде-кімсеніқабылдамаса,сөздеріңдітыңдамаса,
солүйденнемесеқаладаншыққанда,аяғыңныңшаңын
сілкіптаста.
15Сендергешындығынайтамын:соткүнісолқаладан
гөріСодомменҒоморажерініңжағдайыжеңілірек
болады.
16Міне,менсендердіқасқырлардыңарасынақойлар
сияқтыжіберемін:сондықтанжыландардайдана,
көгершіндерсияқтызиянсызболыңдар.
17Бірақадамдардансақболыңдар,өйткеніолар
сендердікеңестергеберіп,мәжілісханаларында
қамшыменұрады.
18Менүшінәміршілерменпатшалардыңалдына
әкелініп,оларғажәнебасқаұлттарғақарсыкуәлік
етесіңдер.
19Бірақоларсендердіұстапбергенде,қалайжәнене
айтатындарыңды ойламаңдар, өйткені не
айтатындарыңсолсағаттаберіледі.
20Өйткенісөйлейтіндерсендеремес,сендерде
сөйлейтінӘкелеріңніңРухы.
21Ағасыінісін,әкесібаласынөлімгетапсырады,ал
балаларыата-анасынақарсышығып,олардыөлтіреді.
22Меніңатымүшінбарлықадамдарсендердіжек
көреді,бірақсоңынадейіншыдағанадамқұтқарылады.
23Бірақоларсендердіосықаладақудалағанда,басқа
қалағақашыңдар,өйткенісендергешындығын
айтамын:АдамҰлыкелмейінше,сендерИсраилдің
қалаларынараламайсыңдар.
24Шәкіртұстазынан,қызметшіөзмырзасынанжоғары
емес.
25Шәкірттіңқожайынындай,алқызметшініңөз
мырзасындайболғаныжеткілікті.Егероларүйиесін
Белзебулдепатаса,оныңүйіндегілердіоданбетер
қалайатасын?
26Сондықтаноларданқорықпаңдар,өйткеніжасырын,
ашылмайтынештеңежоқ.жәнежасырды,бұлбелгісіз
болады.
27Меніңсендергеқараңғыдаайтқандарымдыжарықта
сөйлеңдер,алқұлақпенестігендеріңдіүйтөбесінде
уағыздаңдар.
28Тәндіөлтіретін,бірақжандыөлтіреалмайтындардан
қорықпаңыз,керісінше,жандыда,тәндідетозақта
жоюғақабілеттіҚұдайданқорқыңыз.
29Екіторғайбіртиынғасатылмайдыма?Олардың
біреуідеӘкеңсізжергеқұламайды.
30Алсендердіңбастарыңдағышаштарыңныңбәріде
санаулы.
31Сондықтанқорықпаңдар,сендеркөптеген
торғайлардандақымбатсыңдар.
32СондықтанкімМеніадамдардыңалдында
мойындаса,МендеоныкөктегіӘкемніңалдында
мойындаймын.
33БірақкімадамдардыңалдындаМененбастартса,
МендекөктегіӘкемніңалдындаоданбастартамын.
34Меніжербетінетыныштықжіберуүшінкелдімдеп
ойламаңыздар:Менбейбітшілікемес,семсержіберу
үшінкелдім.
35Менеркектіәкесінен,қыздышешесінен,келінді
қайыненесінендаулауүшінкелдім.
36Адамныңдұшпандарыоныңүйіндегілерболады.
37Әкесіннешешесінмененартықжақсыкөретін
Мағанлайықемес,алұлыннеқызынмененартық
жақсыкөретінМағанлайықемес.
38Алөзайқышыналып,меніңсоңымнанермейтін
адамМағанлайықемес.
39Өзөмірінтапқанадамоныжоғалтады,алменүшін
өмірінжоғалтқанонытабады.
40Кімсендердіқабылдаса,меніқабылдайды,алмені
қабылдағанадамМеніЖібергендіқабылдайды.
41Кімпайғамбардыпайғамбардыңатыменқабылдаса,
олпайғамбардыңсыйыналады.Алкімәділадамды
әділадамныңатынанқабылдаса,оләділадамның
сыйыналады.
42Кімде-кімосыкішкентайлардыңбірінетек
шәкіртініңатынанбіркесесалқынсуішсе,сендерге
шындығынайтамын,олөзсыйынанқұрқалмайды.
11-тарау
1Исаонекішәкіртінеөсиетайтудыаяқтағаннанкейін,
олардыңқалаларындатәлімберужәнеуағыздауүшін
солжерденкетті.
2ЖақиятүрмедеМәсіхтіңістерінестіп,екішәкіртін
жіберді.
3Олароған:«Келетінадамсенбе,әлдебасқасын
іздеймізбе?»—депсұрады.
4Исаоларғабылайдепжауапберді:—Барыңдарда,
естіп,көріпжүргендеріңдіЖоханғақайтакөрсетіңдер.
5Соқырларкөреді,алақсақжүреді,алапеспен
ауыратындартазарады,саңырауларестиді,өлілер
қайтатіріледіжәнекедейлергеІзгіхабаруағыздалады.
6Менүшінренжімейтінадамбақытты.
7Оларкетіпбаражатқанда,ИсахалыққаЖақия
туралыайтабастады:«Шөлдалағанекөруге
бардыңдар?Желтербеткенқұрақ?
8Алсендерненікөруүшінбардыңдар?Жұмсақкиім
кигенадам?Міне,жұмсақкиімкигендерпатшалардың
үйінде.
9Алсендерненікөруүшінбардыңдар?Пайғамбар?иә,
менсендергеайтамын,олпайғамбардандаартық.
10Өйткеніолтуралыжазылған:«Міне,менсенің
алдыңдаөзелшімдіжіберемін,олсеніңалдыңда
жолыңдыдайындайды».
11Сендергешындығынайтамын:әйелдерден
туғандардыңарасындашомылдырурәсімінжасаушы
Жақияданүлкенішыққанжоқ,бірақКөк
Патшалығындағыеңкішісіоданүлкен.
12ШомылдырурәсімінжасаушыЖақияның
күндеріненбастапосыуақытқадейінАспан
Патшалығызорлық-зомбылыққаұшырауда,ал
зорлықшылдароныкүшпентартыпалуда.
13ӨйткенібарлықпайғамбарларменТауратзаңы
Жоханғадейінпайғамбарлықеткен.
14Алегероныалғыларыңкелсе,бұл—кележатқан
Ілияс.
15Құлағыбарларестісін.
16Бірақменбұлұрпақтыкімгетеңеймін?Бұлбазарда
отырып,жолдастарыншақырыпжатқанбалаларға
ұқсайды.
17«Бізсендергесыбызғытарттық,алсендербилеген
жоқсыңдар.Бізсендердіжоқтадық,алсендержоқтаған
жоқсыңдар.
7

10. МАТАЙ
18ӨйткеніЖақиякеліптамақішпейдіде,ішпейдіде:
«Оныңішіндежынбар»,–дейді.
19АдамҰлыкеліпішіп-жеп:«Міне,ашкөз,
шарапқұмар,салықшыларменкүнәкарлардыңдосы»,–
дейді.Бірақоныңбалаларыныңданалығыақталды.
20Соданкейінолөзініңқұдіреттіістерініңкөпшілігі
орындалғанқалалардыайыптайбастады,өйткеніолар
өкінбеді.
21Сағанқасіретке,Хоразин!Сағанқасіретке,Бетсайда!
ЕгерсендердежасалғанқұдіреттіістерТирмен
Сидондажасалғанболса,оларбаяғыдажележамылып,
күлгекөміліпөкінгенболареді.
22Бірақменсендергеайтамын:қияметкүнісендерден
гөріТирменСидонныңжағдайыжеңілірекболады.
23Алсен,Капернаум,көккекөтерілген,тозаққа
түсіресің,өйткенісендежасалғанқұдіреттіістер
Содомдажасалғанболса,олосыкүнгедейінқалареді.
24Бірақменсендергеайтамын:соткүнісаған
қарағандаСодомжерініңжағдайыжеңілірекболады.
25СолкездеИсабылайдепжауапберді:—Уа,Әке,
көкпенжердіңИесі,менСағаналғысайтамын,өйткені
сенмұныданаменпарасаттыларданжасырып,
сәбилергеаштың.
26Сондада,Әке,сеніңкөзалдыңдасолайкөрінді.
27МағанбәрідеӘкемарқылыберілді.Сондай-ақ
ҰлынанжәнеҰлыОныкімгеашатынболса,оданбасқа
ешкімӘкенібілмейді.
28Мағанкеліңдер,еңбектеніп,жүгіауырлар,мен
сендергетыныштықберемін.
29Меніңқамытымдымойныңаал,ментуралыбілімал.
Өйткеніменмомынмынжәнежүрегімкішіпейілмін,
сондажандарыңтыныштықтабасың.
30Өйткеніменіңқамытымжеңіл,жүгімжеңіл.
12-тарау
1СолкездеИсаДемалыскүніегінарасыменжүрді.
Шәкірттеріашболып,масақтардыжұлып,жейбастады.
2МұныкөргенпарызшылдарИсаға:«Міне,сенің
шәкірттеріңДемалыскүніістеугерұқсатетілмеген
нәрсеніістепжатыр»,—деді.
3БірақИсаоларғабылайдеді:—Дәуітпен
қасындағыларыашболғанкезденеістегенін
оқымадыңызба?
4ОлҚұдайдыңүйінеқалайкіріп,өзіде,
қасындағыларғадаемес,діниқызметкерлергеғана
жеугерұқсатетілмегеннандықалайжеді?
5НемесеғибадатханадағыдіниқызметкерлерДемалыс
күнінбұзып,мінсізболатынынТауратзаңынан
оқымадыңызба?
6Бірақменсендергеайтамын,бұлжерде
ғибадатханадандаүлкенбіреубар.
7Алегерсендерқұрбандықемес,мейірімділік
танытамындегенсөздіңмағынасынбілсеңдер,
кінәсіздердіайыптамаседіңдер.
8ӨйткеніАдамҰлы—тіптідемалыскүнініңдеИесі.
9Олжерденкетіп,олардыңмәжілісханасынабарды.
10Міне,қолықурапқалғанбірадамбарекен.Олар
одан:«Демалыскүндерісауықтыруғаболама?»—деп
сұрады.олароныайыптауыүшін.
11Исаоларға:«Араларыңдабірқойыбаркімбар,ал
егеролдемалыскүнішұңқырғатүсіпкетсе,оныұстап
тұрып,алыпкетпейме?
12Олайболса,адамқойданқаншалықтыартық?
Сондықтандемалыскүндеріжақсылықістеугеболады.
13Сондаолкісіге:—Қолыңдысоз!Олоныалғасозды;
жәнеолбасқаларысияқтытұтасқалпынакелтірілді.
14Сондапарызшылдаршығып,Исанықалайжоюға
болатынынсұрап,оғанқарсыкеңесөткізді.
15БірақИсамұныбілгенде,олжерденкетіпқалды.
16ОларғаИсаныжарияетпеудібұйырды:
17ОсылайшаИшаяпайғамбардыңайтқансөздері
орындалды:
18Міне,ментаңдағанқызметшім!Меніңжаным
сүйгенсүйіктім:Меноғанрухымдысаламын,олбасқа
ұлттарғаүкімдікөрсетеді.
19Олталпынбайды,жыламайды.Оныңдаусынкөшеде
ешкіместімейді.
20Жеңіскеүкімшығармайынша,олсынғанқамысты
сындырмайды,ысталғанзығырдысөндірмейді.
21АлбасқаұлттарОныңатынасенімартады.
22Сосыноғанжынауруынашалдыққансоқыржәне
мылқауадамдыәкелді.Олонысауықтырды,
сондықтансоқырларменмылқауларсөйлеп,көрді.
23Бүкілхалықтаңқалып:—БұлДәуіттіңұлыемеспе?
24Мұныестігенпарызшылдар:«Бұлкісіжындарды
емес,жындардыңәміршісіБелзебулдыңкүшіменқуып
шығады»,–деді.
25Исаолардыңойларынбіліп,былайдеді:—Өзара
бөлінгенәрбірпатшалыққаңырапқалады.Бір-бірінен
бөлінгенәрбірқаланемесеүйтұраалмайды.
26Алегершайтаншайтандықуыпшығарса,олөз-
өзінеқарсыбөлінген;Сондаоныңпатшалығықалай
тұрмақ?
27ЕгерменжындардыБелзебуларқылықуып
шығарсам,балаларыңолардыкімніңкөмегіменқуып
шығарады?Сондықтаноларсендердіңтөрешілерің
болады.
28АлегерменжындардыҚұдайдыңРухыарқылы
қуыпшығарсам,ондаҚұдайПатшалығысендерге
келді.
29Әйтпесе,алдыменкүштінібайламайынша,күштінің
үйінекіріп,оныңмүлкінқалайтонайды?сосынүйін
бүлдіреді.
30Меніменбіргеболмағанадаммағанқарсы.Менімен
біргежинамағанадамшашырапкетеді.
31Сондықтансендергеайтамын:адамдардыңбарлық
күнәларыменкүпірліктерікешіріледі,алКиеліРухты
қорлауадамдарғакешірілмейді.
32Кімде-кімАдамҰлынақарсысөзайтса,кешіріледі,
бірақкімКиеліРухқақарсысөйлейтінболса,оғанбұл
дүниедеде,ақыретдүниедедекешірілмейді.
33Ағаштыжақсы,жемісінжақсыет.Әйтпесеағашты
да,жемісіндебүлдіреді,өйткеніағашжемісінен
танылады.
34Уа,жыландардыңұрпағы,сендержаманболатұра,
қалайжақсысөзайтасыңдар?Өйткеніжүректіңнесі
болса,ауыздасөйлейді.
35Жақсыадамжүрегініңжақсықазынасынан
жақсылықшығарады,алжаманадамжаманқазынадан
жамандықшығарады.
8

11. МАТАЙ
36Бірақменсендергеайтамын:адамдарайтқанәрбір
боссөзүшінқияметкүніесепбереді.
37Өйткенісөзіңарқылыақталасың,алсөзіңарқылы
айыпталатынболасың.
38Сондакейбірдінмұғалімдеріменпарызшылдар:—
Ұстаз,бізсененбірбелгікөретінедік,—депжауап
берді.
39БірақИсаоларғабылайдепжауапберді:—Зұлым
әріазғынұрпақбелгііздейді.ОғанЖүніс
пайғамбардыңбелгісіненбасқабелгіберілмейді.
40ӨйткеніЖүнісүшкүн,үштүнкиттіңқұрсағында
болды.ОсылайшаАдамҰлыжердіңқақортасындаүш
күн,үштүнболады.
41Ниневитұрғындарысоткүніосыұрпақпенбірге
қайтатұрып,оныайыптайды,өйткеніоларЖүністің
уағызынаөкінді.Міне,мұндаЖүністендеүлкенадам
бар.
42Соткүніоңтүстікпатшайымыосыұрпақпенбірге
көтеріліп,оныайыптайды,өйткеніолСүлейменнің
даналығынтыңдауүшінжердіңшетіненкелді.Міне,
мұндаСүлейменнендеұлыадамбар.
43Жынадамнаншыққанда,олқұрғақжерлердіаралап,
тыныштықіздейді,бірақтабаалмайды.
44Сондаол:«Меншыққанжерімненүйімеқайтамын.
Олкелгенде,оныңбос,сыпырылғанжәне
безендірілгенекенінкөреді.
45Сосынбарып,өзіменбіргеөзінендезұлымжеті
жындыалыпкетедіде,оларішкекіріп,сонда
мекендейді.Бұлзұлымұрпақүшіндесолайболады.
46Олхалықпенсөйлесіпжатқанда,анасыменағалары
оныменсөйлескісікеліп,сырттатұрды.
47Сондабіреуіоған:«Міне,сеніңшешеңмен
бауырларыңсеніменсөйлескісікеліп,сырттатұр»,–
деді.
Меніңанамкім?»—депжауапберді.алменің
бауырларымкімдер?
49Олшәкірттерінеқолынсозып:«Міне,меніңанам
жәнеменіңбауырларым!
50ӨйткенікімкөктегіӘкемніңеркінорындаса,сол
меніңағам,қарындасымжәнешешем.
13-тарау
1СолкүніИсаүйденшығып,теңізжағасынаотырды.
2Оғанкөпхалықжиналды,сондықтанолқайыққа
отырып,отырды.Бүкілхалықжағадатұрды.
3Исаоларғаастарлыәңгімелерарқылыкөпнәрсені
айтып,былайдеді:«Міне,бірегіншісебугешықты.
4Олсепкенде,жолбойынабірнешетұқымтүсіп,
құстаркеліп,олардыжепқойды.
5Кейбіреулержерікөпеместастыжерлергеқұлап,
топырақтереңдігіболмағандықтанбірденөсіпшықты.
6Күншыққанда,оларкүйіпқалды.Олардыңтамыры
болмағандықтан,оларқурапқалды.
7Кейбіреулерітікендердіңарасынатүсті;Тікенектер
өсіп,олардытұншықтырды.
8Албасқаларыжақсыжергетүсіп,кейбіреулеріжүз,
кейбіріалпыс,кейбіріотызесежемісберді.
9Естугеқұлағыбарадаместісін.
10Шәкірттерікеліп:—Негесеноларғаастарлыәңгіме
айтыптұрсың?
11Ололарғабылайдепжауапберді:«ӨйткеніКөк
Патшалығыныңқұпияларынбілусендергеберілген,
бірақоларғабұлберілгенжоқ.
12Өйткенікімдебарболса,оғанберіліп,оданда
молырақболады,алкімдежоқболса,оданөзіндебар
нәрседетартыпалынады.
13Сондықтанменоларғаастарлыәңгімелерайтамын,
өйткеніоларкөрмейді;Оларестіседеестімейдіде,
түсінбейдіде.
14ОлардаИшаяның:«Тыңдасаңдар,естисің,бірақ
түсінбейсіңдер»дегенпайғамбарлығыорындалды.Ал
сендеркөресіңдер,бірақбайқамайсыңдар.
15Өйткенібұлхалықтыңжүрегідірілдеп,құлақтары
естімейтін,көздеріжұмылған.Ешқашанолар
көздеріменкөріп,құлақтарыменестіп,жүректерімен
түсініп,қайтақабылдамасын,меноларды
сауықтырамын.
16Бірақкөздеріңбақытты,өйткеніоларкөреді,ал
құлағыңестиді.
17Сендергешындығынайтамын,көптеген
пайғамбарларменәділадамдарсенкөргеннәрселерді
көргісікелді,бірақкөрмеді.жәнесізестігеннәрселерді
есту,бірақолардыестімеген.
18Сондықтанегіншітуралыастарлыәңгімені
тыңдаңдар.
19Кімде-кімПатшалықтуралысөздіестіп,бірақоны
түсінбесе,зұлымкеліп,оныңжүрегінеегілгендіұстап
алады.Бұлжолбойындатұқымалған.
20Алтастыжергетұқымалғанадамсөздіестіп,оны
қуанышпенқабылдайды.
21Алайдаолөзбойындатамыржайғанжоқ,бірақ
біразуақытқадейіншыдайды,өйткенісөзге
байланыстықайғы-қасіретнемесеқудалаушықса,ол
ренжітеді.
22Тікендердіңарасынатұқымалған—сөзді
тыңдаушы;Бұлдүниеніңқамы,байлықтыңқулығы
сөздітұншықтырады,алолжеміссізболады.
23Алжақсыжергетұқымалғанадамсөздіестіп,оны
түсінеді.Олдажемісберіп,біреужүзесе,біреуалпыс
есе,біреуотызесебереді.
24Исаоларғатағыбірастарлыәңгімеайтып,былай
деді:«КөкПатшалығыөзегісінежақсытұқымсепкен
адамғаұқсайды.
25Бірақадамдарұйықтапжатқанда,оныңжауыкеліп,
бидайарасынашөпсептіде,жолғашықты.
26Бірақжүзіөсіп,жемісбергенде,шөптердепайда
болды.
27Сондаүйиесініңқызметшілерікеліп,оған:«Мырза,
егістіккежақсытұқымсеппедіңбе?Олайқайдан
шыққан?
28Ололарға:«Мұныбіржауістеді»,—деді.
Қызметшілероған:—Олайболса,барып,оларды
жинапалуымыздықалайсыңба?
29Бірақол:—Жоқ!Шөптердіжинапжатқанда,
оларменбіргебидайдыдажұлыпалмайсыңдар.
30Егінорылғанғадейінекеуібіргеөссін,алорақ
кезіндеменорақшыларғаайтамын:«Алдымен
шөптердіжинаңдарда,олардыөртепжіберуүшін
байлаңдар,албидайдыменіңқоймамажинаңдар».
31Исаоларғатағыбірастарлыәңгімеайтып:«Көк
Патшалығыбірадамалып,өзегісінесепкенқыша
дәнінеұқсайды.
9

12. МАТАЙ
32Олбарлықтұқымдардыңішіндегіеңкішісі,бірақ
өскенкездеолшөптерарасындаеңүлкеніболып,
ағашқаайналады,сондықтанаспандағықұстаркеліп,
бұтақтарынақонады.
33Исаоларғатағыбірастарлыәңгімеайтты.Аспан
Патшалығыашытқығаұқсайды,оныәйелүшөлшем
ұнғатығыпалып,бәріашытылғанша.
34ОсыныңбәрінИсахалыққаастарлыәңгімелер
арқылыайтты.Ололарғаастарлыәңгімеайтпады.
35«Аузымдыастарлыәңгімелерменашамын»деген
пайғамбардыңайтқаныорындалды.Мендүние
жаратылғаннанберіқұпияболыпкелгеннәрселерді
айтамын.
36Исахалықтыжіберіп,үйгекірді.Шәкірттеріоған
келіп:—Бізгедаладағышөптертуралыастарлы
әңгіменіайтыпберші!
37Исаоларғабылайдепжауапберді:—Жақсытұқым
себуші—АдамҰлы.
38Өріс–дүние;ізгітұқым—Патшалықтыңбалалары;
Алшөптер—зұлымныңбалалары;
39Олардысепкенжау—шайтан;егін-дүниеніңсоңы;
Алорақшылар–періштелер.
40Сондықтаншөптержиналып,отқажағылады.Бұл
дүниеніңақырындадасолайболады.
41АдамҰлыперіштелерінжібереді,олароның
Патшалығынанбарлыққорлаушымензұлымдық
жасайтындардыжинайды.
42Олардыоттыпешкелақтырады:еңіреп,тісқағу
болады.
43СондаәділдерӘкелерініңПатшалығындакүн
сияқтыжарқырайды.Кімніңеститінқұлағыбарболса,
естісін.
44ТағыдаКөкПатшалығыдаладажасырылған
қазынағаұқсайды;Оныбіреутауыпалса,жасырып
қаладыда,қуаныштанбарып,барынсатып,солегістік
алқабынсатыпалады.
45ТағыдаКөкПатшалығыжақсыінжу-маржаніздеген
саудагергеұқсайды.
46Олбірінжу-маржандытауыпалғансоң,барып,
барынсатып,онысатыпалды.
47ТағыдаКөкПатшалығытеңізгелақтырылғанжәне
әртүрліжиналғанторғаұқсайды.
48Олтолғансоң,оларжағағашығып,отырдыда,
жақсылардыыдыстарғажинады,алжамандарын
лақтырыпжіберді.
49Дүниеніңақырындадасолайболады:періштелер
шығып,зұлымдардыәділдердіңарасынанбөліп
тастайды.
50Олардыоттыпешкелақтырады:еңіреп,тісқағу
болады.
51Исаоларға:—Осыныңбәрінтүсіндіңдерме?Олар
оған:Иә,Ием!
52СондаИсаоларға:«СондықтанАспанПатшалығы
туралытәлімалғанәрбірзаңгерөзқазынасынанжаңа
жәнеескінәрселердішығаратынүйиесінеұқсайды»,-
деді.
53Исаосыастарлыәңгімелердіайтыпболғансоң,ол
жерденкетіпқалды.
54Өзелінекелгенде,олмәжілісханаларындаоларға
тәлімберді,сондықтанолартаңқалды:«Мынаадам
мұндайданалықпенқұдіреттіістердіқайданалды?
55Бұлұстаныңбаласыемеспе?ОныңанасыМэри
емеспе?жәнеоныңбауырларыЖақып,Жүсіп,Шимон
жәнеЯһуда?
56Алоныңәпкелері,олардыңбәрібізбенемеспе?
Сондабұлкісініңбәріосыныңбәріқайдан?
57ОларИсаныренжітті.БірақИсаоларғабылайдеді:
«Пайғамбарөзеліндежәнеөзүйіндеғанаабыройсыз
емес.
58Олардыңсенімсіздігіненолондакөптегенқұдіретті
істержасағанжоқ.
14-тарау
1СолкездететрархИродИсаныңдаңқынестіп,
2Олқызметшілеріне:—Бұлшомылдырурәсімін
жасаушыЖақия.олөлімненқайтатірілген;Сондықтан
оныңбойындақұдіреттіістеркөрінеді.
3ӨйткеніИродағасыФіліптіңәйеліИродияүшін
Жохандыұстапалып,байлап,түрмегежапқанеді.
4Жақияоған:«Оныалусағанрұқсатетілмейді»,–деді.
5Олоныөлтірмекболғанкезде,олхалықтанқорықты,
өйткеніолароныпайғамбардепсанады.
6БірақИродтыңтуғанкүнітойланғанда,Иродияның
қызыолардыңалдындабилеп,Иродтыңкөңілінен
шықты.
7Сондаолоғаннесұрасадаберугеантетіпуәдеберді.
8Анасынаннұсқауалғанол:«Мағаншомылдыру
рәсімінжасаушыЖақияныңбасынзарядтағышқа
салыпберіңізші»,—деді.
9Патшаөкініпқалды,бірақоныменбіргедастархан
басындаотырғандарменантүшінолоныәйелгеберуді
бұйырды.
10Олкісіжіберіп,түрмедеЖақияныңбасыналды.
11Оныңбасынсыйымдылыққасалып,қызғаберді.
12Шәкірттерікеліп,мәйіттікөтеріп,жерледіде,барып,
Исағахабарберді.
13Мұныестігенде,Исаолжерденкемегеотырып,шөл
далағакетті.Оныестігенхалыққалаларданжаяуоның
соңынанерді.
14Исасыртқашығып,көпхалықтыкөріп,оларға
жанашырлықтанытып,олардың ауруларын
сауықтырды.
15КешбатқанкездешәкірттеріИсағакеліп:—Бұл—
шөлдіжер,ендіуақытөтіпкетті.Халықтыжіберіп,
ауылдарғабарып,өздерінеазық-түліксатыпалсын.
16БірақИсаоларға:—Оларғакетудіңқажетіжоқ.
оларғажеугеберіңдер.
17Олароған:—Біздетекбеснанменекібалықбар.
18Ол:«Олардымағаносындаәкеліңдер»,–деді.
19Олхалыққашөпкеотырудыбұйырдыда,беснан
менекібалықтыалдыда,көккеқарап,батасынбердіде,
сындырдыда,нандардышәкірттеріне,алшәкірттері
көпшіліккеберді..
20Барлығыжеп,тойыпқалды,қалғанбөліктеріненон
екісебеттолыболды.
21Әйелдерменбалалардықоспағанда,тамақ
ішкендердіңсаныбесмыңғажуықболды.
22Исахалықтыжіберіпжатқанда,шәкірттерін
қайыққамініп,өзіненбұрынарғыжағағаөтуге
бұйырды.
23Олхалықтыжіберіп,дұғаетуүшінбөлектауға
шықты,алкешбатқандаолжалғызқалды.
10

13. МАТАЙ
24Бірақкеметеңіздіңортасындаболды,толқындар
лақтырылды,өйткеніжелқарсыболды.
25ТүнніңтөртіншікүзетіндеИсатеңізүстіменжүріп,
олардыңжанынабарды.
26Шәкірттеріоныңтеңіздекележатқанынкөргенде,
үрейленіп:—Бұл—рух!Оларқорқыпайқайлады.
27БірақИсабірденоларғабылайдеді:—Көңілді
болыңдар!бұлмен;қорықпа.
28Петіроғанбылайдепжауапберді:—Ием,егербұл
Сенболсаң,мағансудыңүстінекелуімдібұйыршы.
29Ол:«Кел!»—деді.Петіркемедентүсіп,Исағабару
үшінсудыңүстіменжүрді.
30Бірақолқаттыжелдікөргенде,қорқыпкетті.Ол
батыпбаражатып:«Ием,меніқұтқаракөр!»—деп
айқайлады.
31Исадереуқолынсозып,оныұстапалдыда:—Уа,
сеніміаз,сеннегекүмәндандың?
32Оларкемегекелгенде,желтоқтады.
33Сондақайықтағыларкеліп,Оғанғибадатетіп:“Сен
шыныменҚұдайдыңҰлысың”,—деді.
34Оларөтіпбаражатып,Генесаретжерінекелді.
35Солжердіңадамдарыоныбілгенсоң,бүкілелге
хабаржіберіп,оғанбарлықауру-сырқаулардыәкелді.
36ОларИсаданоныңкиімініңетегінеғанақол
тигізулерінөтінді.
15-тарау
1СондаИерусалимдегідінмұғалімдерімен
парызшылдарИсағакеліп:
2Неліктеншәкірттеріңақсақалдардәстүрінбұзады?
Өйткеніоларнанжегендеқолдарынжумайды.
3БірақИсаоларғабылайдепжауапберді:—Неге
сендердедәстүрлеріңменҚұдайдыңөсиетін
бұзасыңдар?
4Құдайбылайдепбұйырған:«Әке-шешеңдіқұрметте!
5Бірақсендер:«Кімде-кімәкесіненешешесіне:«Мен
сағанқандайпайдатапсамда,бұл—сыйлық»десе,—
дейсің.
6Әкесінде,шешесіндесыйлама,олеркінболады.
ОсылайшасізҚұдайдыңөсиетіндәстүрлеріңізарқылы
күшінжойдыңыз.
7Ей,екіжүзділер,Ишаясендертуралыжақсы
пайғамбарлықетіп:
8БұлхалықМағанауыздарыменжақындайды,Мені
аузыменқұрметтейді;бірақолардыңжүрегіменен
алыс.
9БірақоларМағанбосқағибадатетіп,ілімүшін
адамныңөсиеттерінүйретеді.
10Олхалықтышақырыпалып:«Тыңдаңдаржәне
түсініңдер!
11Адамныңаузынакіргеннәрсеарамдамайды.Ал
ауызданшыққаннәрсеадамдыарамдайды.
12Сондашәкірттерікеліп:—Бұлсөздіестіген
парызшылдардыңашуланғанынбілесіңбе?
13Бірақолбылайдепжауапберді:—КөктегіӘкем
отырғызбағанәрбірөсімдіктамырыменжойылады.
14Олардықояберіңдер,оларсоқырлардыңсоқыр
басшылары.Алсоқырсоқырдыжетектесе,екеуіде
арыққатүседі.
15СондаПетіроғанбылайдепжауапберді:—Мына
астарлыәңгіменібізгеайтыпберші!
16Иса:“Сендердеәлітүсінбейсіңдерме?
17Аузыңнанкіргенніңқарынғакіріп,суға
лақтыратынынәлітүсінбейсіңбе?
18Бірақауызданшыққандаржүректеншығады.және
оларадамдыарамдайды.
19Өйткеніжүректенжаманойлар,кісіөлтіру,неке
адалдығынбұзу,азғындық,ұрлық,жалғанкуәлік,
Құдайғатілтигізушығады.
20Бұларадамдыараметеді,бірақжуылмағанқолмен
тамақішуадамдыарамдамайды.
21СоданИсасолжерденкетіп,ТирменСидонның
жағаларынакетті.
22Міне,солжағалауданқанахандықбірәйелшығып,
оған:«Уа,Ием,ДәуіттіңҰлы,мағанрақыметекөр!
меніңқызымшайтанменқаттыренжіді.
23Бірақолоғанбірауызжауапқатпады.Шәкірттері
Исағакеліп:«Оныжібер»,–депөтінді.Өйткеніол
артымызданжылайды.
“МенИсраилүйініңадасқанқойларынағана
жіберілдім”,—депжауапберді.
25Сондаолкеліп:«Ием,мағанкөмектесегөр!»—деп
ғибадатетті.
26Бірақолбылайдепжауапберді:—Балалардың
наныналып,иттергетастағандұрысемес.
27Ол:«Расында,Ием,иттерқожайындарының
дастарқанынантүскенүгінділердіжейді»,—деді.
28СондаИсаоғанбылайдепжауапберді:—Әй,әйел,
сеніміңзор.Алоныңқызысолсағаттанбастап
сауығыпкетті.
29Исасолжерденкетіп,Ғалилеятеңізінежақындады.
тауғашығып,сондаотырды.
30Исаныңқасынакөптегенадамдар,ақсақ,соқыр,
мылқау,мүгедекжәнебасқадакөптегенадамдаркеліп,
Исаныңаяғыналақтырды.жәнеололардысауықтырды:
31Мылқаулардыңсөйлейтінін,мүгедектердіңсау
екенін,ақсақтардыңжүретінін,соқырлардыңкөретінін
көргенде,жұрттаңғалып,ИсраилдіңҚұдайын
мадақтады.
32СондаИсашәкірттерінқасынашақырыпалып,
былайдеді:—Көпшіліктіаяймын,өйткеніолар
меніменүшкүнжүр,тамақтарыжоқ.
33Шәкірттеріоған:—Осыншамакөпадамды
тойғызатындай,шөлдаладанандықайдантабуымыз
керек?
34Исаоларға:—Қаншананыңызбар?Олар:«Жеті
жәнебірнешекішкентайбалықтар»,-деді.
35Олхалыққажергеотырудыбұйырды.
36Олжетінанменбалықтыалдыда,алғысайтып,
сындырып,шәкірттеріне,алшәкірттерікөпшілікке
берді.
37Барлығыжеп,тойдыда,жетісебеттітолтырып
қалғансынықеттеналды.
38 Әйелдер мен балаларды қоспағанда,
тамақтанатындартөртмыңеркекболды.
39Олхалықтыжіберіп,кемегеотырып,Магдаланың
жағалауынакелді.
16-ТАРАУ
1Садукейлерменбіргепарызшылдардакеліп,Исаны
азғырып,көктенбірбелгікөрсетуінсұрады.
11

14. МАТАЙ
2Ололарғабылайдепжауапберді:«Кештүскенде,
сендер:«Аспанқызарғандықтан,күнашықболады»
дейсіңдер.
3Таңертең,бүгінауа-райықолайсызболады,өйткені
аспанқызарып,аласа.Ей,екіжүзділер,сендер
аспанныңтүрінкөреаласыңдар;бірақуақытбелгілерін
ажыратаалмайсыңдарма?
4Зұлымжәнеазғынұрпақбелгііздейді;ОғанЖүніс
пайғамбардыңбелгісіненбасқабелгіберілмейді.Ол
олардытастап,кетіпқалды.
5Шәкірттеріарғыбеткекелгенде,наналудыұмытып
кетіпті.
6СондаИсаоларғабылайдеді:—Сауболыңдар,
парызшылдарменсаддукейлердіңашытқысынансақ
болыңдар.
7Олар:«Наналмағанымызүшінғой»,–депөзара
пікірлесті.
8Исамұныбіліп,оларғабылайдеді:«Уа,сенімсіздер,
нанәкелмедікдепнегеөзарапікірлесесіңдер?
9Әлітүсінбедіңбе,бесмыңадамныңбеснанынжәне
қаншасебетжинағаныңдыесіңетүсірмедіңбе?
10Төртмыңныңжетінанында,қаншасебетжинаған
жоқсыңдар?
11Парызшылдарменсаддукейлердіңашытқысынан
сақтанукерекдеп,сендергенантуралыайтпағанымды
қалайтүсінбейсіңдер?
12СондаоларИсаныңнанныңашытқысынанемес,
парызшылдарменсаддукейлердіңіліміненсақтануды
бұйырғанынтүсінді.
13ИсаФіліпіКесариясыныңжағасынакелгенде,
шәкірттерінен:“АдамдарМеніАдамҰлымындепкім
айтады?”—депсұрады.
14Олар:«Кейбіреулерсенішомылдырурәсімін
жасаушыЖақиядепайтады,алкейбіреулер,Ілияс!
жәнебасқалары,Еремиянемесепайғамбарлардыңбірі.
15Ололарға:—АлсендерМенікімдепайтасыңдар?
16ШимонПетірбылайдепжауапберді:—Сен
Мәсіхсің,тіріҚұдайдыңҰлысың.
17Исаоғанбылайдепжауапберді:—Сен
бақыттысың,ШимонБарджона!
18Сағантағыайтамын:сенПетірсің,меносы
жартастыңүстінеөзқауымымдытұрғызамын.және
онытозақесіктеріжеңеалмайды.
19МенсағанаспанПатшалығыныңкілттерінберемін:
жербетіндененібайласаң,көктедебайланады,жер
бетінденешешсең,көктедешешіледі.
20СосыншәкірттерінеоныңИсаМәсіхекенінешкімге
айтпаудыбұйырды.
21СолкезденбастапИсашәкірттерінеИерусалимге
барып,ақсақалдар,басдіниқызметкерлермендін
мұғалімдерітарапынанкөпазапшегіп,өлтіріліп,
үшіншікүніқайтатірілукеректігінайтабастады.
22Петіроныертіпалып:«Тақсырсың,Ием!
23Бірақолбұрылып,Петіргебылайдеді:—Кетменің
артымнан,Шайтан,сенменіжамандайсың.
24СондаИсашәкірттерінебылайдеді:«Кімде-кім
меніңсоңымнанергісікелсе,өзіненбастартып,
айқышынкөтеріп,мағанерсін.
25Кімөзжанынсақтапқалғысыкелсе,одан
айырылады,алкімменүшінжанынжоғалтса,оны
табады.
26Бүкілдүниеніиемденіп,өзжанынанайырылатын
адамғанепайда?немесеадамөзжаныүшіннебереді?
27ӨйткеніАдамҰлыӘкесініңұлылығымен
періштелеріменбіргекеледі.Сосыноләркімгеістеген
істерінеқарайсыйбереді.
28Сендергешындығынайтамын,мұндатұрғандардың
кейбіреулеріАдамҰлыныңөзПатшалығындакеле
жатқанынкөрмейінше,өлімніңдәмінтатпайды.
17-тарау
1АлтыкүнненкейінИсаПетірді,Жақыптыжәнеінісі
Жохандыалып,биіктауғашығарды.
2Ололардыңалдындаөзгерді:Оныңжүзікүндей
жарқырап,киіміжарықтаақболды.
3СондаоларғаМұсаменІлиясоныменсөйлесіп
тұрғандайкөрінді.
4СондаПетірИсағабылайдепжауапберді:—Ием,
бұлжердеболғанымызжақсыболды.Біреуісаған,бірі
Мұсаға,біріІлиясқа.
5Оләлісөйлептұрғанда,олардыбіржарықбұлт
басыпқалды.Бұлтарасынан:«БұлменіңсүйіктіҰлым,
Меноғанризамын!онытыңда.
6Мұныестігеншәкірттеріқаттықорқып,құлапқалды.
7Исакеліп,оларғақолынтигізіп:“Тұрыңдар,
қорықпаңдар”,—деді.
8Оларкөздерінкөтеріп,Исаданбасқаешкімдікөрмеді.
9Олартаудантүсіпбаражатқанда,Исаоларға
бұйырды:«АдамҰлыөлгеншеқайтатірілгенше,бұл
көріністіешкімгеайтпаңдар.
10Шәкірттеріодан:«Олайболса,негедінмұғалімдері
Ілиясалдыменкелуікерекдепайтады?»—депсұрады.
11Исаоларғабылайдепжауапберді:—Еңалдымен
Ілияскеліп,бәрінқалпынакелтіреді.
12Бірақменсендергеайтамын:Ілиясәлдеқашанкелді,
бірақоларонытанымады,бірақоғанайтқандарының
бәрінжасады.АдамҰлыдаоларданазапшегеді.
13Сондашәкірттеріоныңшомылдырурәсімін
жасаушыЖақиятуралыайтқанынтүсінді.
14Оларкөпшіліккекелгенде,Исаныңқасынабірадам
келіп,тізерлептұрып:
15Ием,меніңұлымарақыметекөр,өйткеніолессіз
жәнеқаттыренжіді,өйткеніолжиіотқа,жиісуға
түседі.
16Менонысеніңшәкірттеріңеәкелдім,бірақолароны
емдейалмады.
17СондаИсабылайдепжауапберді:—Уа,сенімсіз
жәнеазғынұрпақ,менқашанғадейінсендерменбірге
боламын?сеніқашанғадейінқинаймын?онымаған
әкел.
18Исашайтанғақарсышықты.Олоданшығыпкетті.
Баласолуақыттанбастапсауығыпкетті.
19СондашәкірттеріИсағабөлеккеліп:—Негебізоны
қуыпшығаалмадық?
20Исаоларғабылайдеді:—Сенімсіздігіңүшін.
Өйткенісендергешындығынайтамын:қышадәніндей
сенімдеріңболса,мынатауға:«Осыжерденбасқа
жергекөшіңдер!жәнеолжойылады;жәнесізүшін
мүмкінемесештеңеболмайды.
21Алайдабұлтүртекдұғажәнеоразаұстауарқылы
ғанашығады.
12

15. МАТАЙ
22ОларҒалилеядатұрғанда,Исаоларғабылайдеді:«
АдамҰлыадамдардыңқолынаұсталады.
23Олароныөлтіріп,үшіншікүніқайтатіріледі.Және
оларқаттыөкінді.
24ОларКапернаумғакелгенде,алымалатындар
Петіргекеліп:—Қожайыныңызсалықтөлемейдіме?
25Ол:“Иә”,—деді.Олүйгекіргенде,Исаоғанкедергі
жасап:—Шимон,сенқалайойлайсың?жержүзіндегі
патшаларкімдерденалымнемесеалымалады?өз
балаларыныңба,әлдебейтаныстардыңба?
26Петіроған:—Бөтенадамдардан.Исаоған:«Олай
болса,балаларбостандыққашықты»,-деді.
27Алайдабізолардыренжітіпалмасүшінтеңізге
барып,қармақтастап,біріншішыққанбалықтыал.
Оныңаузынашқанда,бірүзімақшатабасың:алда,
мағанда,сағандабер.
18-тарау
1СолкездешәкірттеріИсағакеліп:«Көк
Патшалығындағыеңұлысыкім?
2Исабірбаланышақырыпалып,олардыңарасына
отырғызды.
3Олбылайдеді:«Сендергешындығынайтамын,егер
сендерҚұдайғабетбұрып,кішкентайбалалардай
болмасаңдар,КөкПатшалығынакірмейсіңдер.
4Кімде-кімөзіносыкішкентайбаласияқтыкішірейтсе,
олКөкПатшалығындаеңүлкені.
5Кімде-кімменіңатымнаносындайкішкентайбаланы
қабылдаса,менідеқабылдағаны.
6Мағансенетіносыкішкентайлардыңбірінренжітетін
адаммойнынадиірментасыніліп,теңізтүбінебатып
кеткеніжақсы.
7Құқықбұзушылықтарүшіндүниеқасіреткеқалады!
өйткеніқұқықбұзушылықтарболуыкерек;Бірақ
қылмысжасағанадамғақасіреткеқалады!
8Сондықтанқолыңнеаяғыңсеніренжітетінболса,
олардыкесіптастада,өзіңненлақтырыптаста:екі
қолыңнемесеекіаяғыңмәңгілікотқалақтырылғанша,
өміргетоқтапнемесемүгедекболыпкіргеніңжақсы.
9Егеркөзіңсеніренжітетінболса,оныжұлыпалып,
өзіңненлақтырыптаста:екікөзіңтозақотына
лақтырылғанша,біркөзбенөміргекіргеніңжақсы.
10Осыкішкентайлардыңбіріндеменсінбеуүшінсақ
болыңдар;Өйткеніменсендергеайтамын:олардың
көктегіперіштелерікөктегіӘкемніңжүзінәрқашан
көреді.
11ӨйткеніАдамҰлыжоғалғандардықұтқаруүшін
келді.
12Сізқалайойлайсыз?Егерадамныңжүзқойыболса,
оныңбіреуіадасқанболса,тоқсантоғызынтастап,
тауғашығып,адасқаныніздемейме?
13Алегеролонытауыпалса,сендергешындығын
айтамын,оладаспағантоқсантоғызқойғақарағанда,
солқойғакөбірекқуанады.
14Сондай-ақкөктегіӘкелеріңніңқалауыбойынша,
осыкішкентайлардыңбіреуініңөлуіемес.
15Сондай-ақегерағаңсағанқарсықылмысжасаса,
барып,оғанжалғызөзіекеуіңніңарасындағыкінәсін
айт.
16Алегеролсенітыңдамаса,екінемесеүшкуәгердің
аузынанәрбірсөздәлелденуіүшін,өзіңменбіргетағы
бірнемесеекіалыпкет.
17Алегерололардытыңдауғанемқұрайлылық
танытса,онықауымғаайт,алегеролқауымды
тыңдауғанемқұрайлылықтанытса,олсағанбасқа
ұлттанушыжәнесалықшысияқтыболсын.
18Сендергешындығынайтамын:жербетінденені
байласаңдар,көктедебайланады,алжербетінденені
шешсеңдер,көктедешешіледі.
19Тағыдасендергеайтамын,егерсендердіңекеуің
жербетіндекелісіп,бірнәрсесұраса,көктегіӘкем
соларүшінорындалады.
20Меніңатымүшінқайжердеекі-үшадамжиналса,
Мендеолардыңортасындамын.
21СондаПетіроныңқасынакеліп:“Ием,ағаммаған
қарсыкүнәжасап,менонықалайкешіреді?”—деп
сұрады.жетіесегедейін?
22Исаоған:—Саған:жетіреткедейінемес,жетпіс
ретжетігедейіндеймін,—деді.
23СондықтанкөктегіПатшалықөзқызметшілерін
есепкеалатынбелгілібірпатшағаұқсайды.
24Олесептейбастағанда,оғанонмыңталантқарызы
барбіреуінәкелді.
25Бірақолтөлеугетуракелмегендіктен,қожайыноны,
әйелін,балаларынжәнебармүлкінсатып,төлемін
төлеудібұйырды.
26Сондақызметшіқұлап,оғантағзыметіп:«Ием,
мағаншыдамдылықтаныт,менсағанбәрінтөлеймін»,
—деді.
27Сондаәлгіқұлдыңқожайыныаяушылықтанытып,
оныбосатып,қарызынкешірді.
28Бірақсолқызметшісыртқашығып,өзінежүздинар
қарызыбарбіржолдасынтауыпалдыда,оныңүстіне
қолынқойып,тамағынанұстап:«Мағанқарызыңды
төле»,–деді.
29Сондаоныңсерігіоныңаяғынажығылып:«Маған
шыдамдылықтаныт,менсағанбәрінтөлеймін»,–деп
жалбарынды.
30Олкелмеді,біраққарызынөтегеншебарып,оны
түрмегежапты.
31Оныңәріптестерінеболғанынкөргенде,қатты
өкініп,қожайындарынакеліп,неболғанынайтыпберді.
32Қожайыныонышақырғаннанкейін:«Уа,зұлымқұл!
33Менсеніаяғанымдай,сендеөзәріптесіңдіаяуың
керекемеспееді?
34Қожайыныашуланып,оғантиесілініңбәрін
төлегенше,оныазаптаушыларғатапсырды.
35Егерәркімөзбауырластарыныңкүнәларыншын
жүректенкешірмесеңдер,көктегіӘкемсендергеде
солайістейді.
19-ТАРАУ
1Исаосысөздерінайтыпболғансоң,Ғалилеяданкетіп,
ИорданныңарғыжағындағыЯһудеяжағалауынакелді.
2Оныңсоңынанкөптегенадамдарерді.Солжердеол
олардысауықтырды.
3ПарызшылдардаИсаныңқасынакеліп,Онысынап:
«Еркекәйелінкезкелгенсебеппентастапкетеалама?»
—депсұрады.
13

16. МАТАЙ
4Исаоларғабылайдепжауапберді:«Бастапқыда
олардыжаратқанҚұдайолардыеркекпенәйелетіп
жаратқаныноқымадыңызба?
5Ол:«Осысебептіеркекәке-шешесінтастап,әйеліне
жабысып,екеуібіртәнболадыма?
6Сондықтаноларендіекіемес,біртұтасдене.
СондықтанҚұдайбіріктіргеннәрсеніадам
ажыратпасын.
7Олароған:«Олайболса,Мұсанеліктенажырасу
туралыхатжазудыжәнеонышығарудыбұйырды?»—
депсұрады.
8Ололарғабылайдеді:—Мұсажүректеріңнің
қаталдығынабайланыстыәйелдеріңдібосатуғарұқсат
етті,бірақәуелбастанолайболғанжоқ.
9Менсендергеайтамын:кімде-кімазғындықүшін
әйелінтастап,басқағаүйленсе,некеадалдығынбұзады.
10Шәкірттеріоған:«Егереркектіңісіәйеліменсолай
болса,оғанүйленужақсыемес»,—деді.
11БірақИсаоларға:—Бұлсөздікімгеберілгенболса,
бәрібірдейқабылдайалмайды.
12Өйткеніанақұрсағынантуылғанэбнухтарбар,ал
кейбіреулеріадамдарданэбнухболыптағайындалған
жәнекөкПатшалығыүшінөздерінэбнухетіпалған
эбнухтарбар.Кімалаалады,алсын.
13СолкездеИсаолардыңүстінеқолдарынқойып,дұға
етуіүшінкішкентайбалалардыәкелді.
14БірақИса:«Балаларғамағанкелугерұқсатетпеңдер,
оларғатыйымсалмаңдар,өйткеніКөкПатшалығы
соларғатиесілі»,—деді.
15Ололардыңүстінеқолдарынқойып,солжерден
кетіпқалды.
16Сондабіреукеліп,Оған:«Ұстаз,мәңгілікөміргеие
болуүшінқандайжақсылықістеуімкерек?»—деп
сұрады.
17Олоған:«Негеменіжақсыдейсің?Бірғана
Құдайданбасқажақсылықжоқ,бірақөміргекіретін
болсаң,өсиеттердіорында.
18Олодан:—Қайсысы?Исабылайдеді:«Ешкім
өлтірме,некеадалдығынбұзба,ұрлықжасама,жалған
куәлікберме.
19Әке-шешеңдісыйла:«Жақыныңдыөзіңдейсүй».
20Жігітоған:«Менмұныңбәрінжаскезімнен
сақтадым:мағанәлінежетіспейді?
21Исаоған:«Егеркемелдіболғыңкелсе,барда,
қолыңдағыбарыңдысатып,кедейлергетарат,сонда
көктебайлығыңболады.
22Бірақбұлсөздіестігенжасжігітмұңайыпкетіп
қалды,өйткеніоныңбайлығыкөпеді.
23СондаИсашәкірттерінебылайдеді:—Сендерге
шындығынайтамын,байадамКөкПатшалығынаәрең
кіреді.
24Тағыдасендергеайтамын,байадамныңҚұдай
Патшалығынакіруіненгөрітүйеніңиненіңкөзінен
өткеніоңайырақ.
25Мұныестігенде,шәкірттеріқаттытаңғалып:«Олай
болсакімқұтқараалады?»—депсұрады.
26БірақИсаоларғақарап:—Адамдарүшінбұл
мүмкінемес.бірақҚұдайүшінбәрімүмкін.
27СондаПетіроғанбылайдепжауапберді:—Міне,
бізбәрінтастап,сеніңсоңынанердік.сондабіздене
болады?
28Исаоларғабылайдеді:—Сендергешындығын
айтамын:Меніңсоңымнанергендер,қайтатуылу
кезіндеАдамҰлыөзініңсалтанаттытағынаотырғанда,
сендердеонекітағынаотырып,Құдайдыңонекіруын
соттайсыңдар.Израиль.
29Меніңатымүшінүйлерін,бауырларын,әпке-
сіңлілерін,әкесін,анасын,әйелін,балаларыннемесе
жерлерінтастапкеткенәрбірадамжүзеселепалып,
мәңгілікөміргеиеболады.
30Бірақбіріншіболғандардыңкөбісоңғыболады;ал
соңғысыбіріншіболады.
20-тарау
1ӨйткеніКөкПатшалығыжүзімдігінежұмысшылар
жалдауүшінтаңертеңертешыққанүйиесісияқты.
2Олжұмысшыларменкүнінебіртиынғакелісіп,
олардыжүзімдігінежіберді.
3Олүшіншісағатшамасындашығып,базардабос
тұрғанбасқалардыкөрді.
4Оларғабылайдеді:Сендердежүзімдіккебарыңдар,
менсендергедұрыснәрсеніберемін.Жәнеоларөз
жолыменкетті.
5Олтағыдаалтыншыжәнетоғызыншысағаттар
шамасындашығып,солайістеді.
6Онбіріншісағатшамасындаолсыртқашығып,
жұмыссызтұрғанбасқалардытауып,оларға:«Неге
күнібойыосындабостұрасыңдар?»—депсұрады.
7Олароған:«Себебібіздіешкімжалдағанжоқ»,–деді.
Ололарға:«Сендердежүзімдіккебарыңдар!Алне
дұрысболса,соныаласың.
8Кешбатқанда,жүзімдікиесіөзініңбасқарушысына:
«Жұмысшылардышақырып,соңғысынанбастап
біріншісінедейінжалақысынбер»,–деді.
9Онбіріншісағатшамасындажалданғандаркелгенде,
әрқайсысыбіртиыналды.
10Бірақбіріншілерікелгенде,оларкөбірекалукерек
едідепойлады.Олардаәрбірадамнанбіртиыналды.
11Олароныалғансоң,үйиесіненаразылықбілдірді.
12«Соңғыларбірсағатқанаеңбекетті,алсеноларды
күнніңауыртпалығыменаптапыстығынкөтергенбізге
теңестірдің.
13Бірақололардыңбірінебылайдепжауапберді:—
Досым,менсағанжамандықжасаптұрғанжоқпын.
Сенменіменбіртиынғакеліспедіңбе?
14Өзіңніңмүлкіңдіалда,жолыңменжүр:Менсаған
бергендейберемін.
15Өзқалағанымдыөзімеістеугерұқсатемеспе?Мен
жақсыболғандықтансеніңкөзіңжаманба?
16Осылайшасоңғыларбірінші,албіріншісоңғы
болады:шақырылғандаркөп,бірақтаңдалғандараз.
17ИсаИерусалимгекөтеріліпбаражатқанда,онекі
шәкіртінжолданбөліпалып,оларғабылайдеді:
18Міне,бізИерусалимгебарамыз.АдамҰлыбасдіни
қызметкерлермендінмұғалімдерінеопасыздық
жасайды,олароныөлімжазасынакеседі.
19Онымазақету,қамшыменсоғужәнеайқышқа
шегелеуүшінбасқаұлттардыңқолынатапсырады,ал
үшіншікүніқайтатіріледі.
20СондаЗебедейдіңбалаларыныңшешесіұлдарымен
біргеоғанкеліп,оғанғибадатетіп,оданбірнәрсе
алғысыкелді.
14

17. МАТАЙ
21Олодан:«Сенненіқалайсың?»—депсұрады.Ол
оған:«Меніңекіұлымсеніңпатшалығыңдабіріоң
жаныңда,екіншісісолжағыңдаотыруынарұқсатет»,–
деді.
22БірақИсабылайдепжауапберді:—Не
сұрайтындарыңды білмейсіңдер.Менішетін
тостағандыішіп,меншомылдырурәсіміненөтеаласың
ба?Олароған:«Қолымызданкеледі»,–деді.
23Ололарғабылайдеді:«Сендерменің
тостағанымнанішіп,меншомылдырурәсіміненөткен
шомылдырурәсіміненөтесіңдер.ОныӘкем
дайындағансоларғаберді.
24Мұныестігенонадамекіағайындығақатты
ашуланды.
25БірақИсаолардыөзінешақырыпалып,былайдеді:
—Басқаұлттардыңәміршілеріоларғаүстемдік
жүргізетінін,алұлыадамдароларғабилікжүргізетінін
білесіздер.
26Бірақараларыңдаолайболмауыкерек:
араларыңдағыкімұлыболғысыкелсе,олсаған
қызметшіболсын.
27Араларыңдағыкімбасшыболғысыкелсе,ол
сендергеқызметшіболсын.
28АдамҰлыдаөзінеқызмететуүшінемес,қызмет
етуүшінжәнекөптегенадамдарүшінөмірінтөлем
ретіндеберуүшінкелгенсияқты.
29ОларИерихоннанкетіпбаражатқанда,оның
соңынанқалыңхалықерді.
30ЖолбойындаотырғанекісоқырИсаныңөтіпбара
жатқанынестігенде:«Уа,Ием,ДәуіттіңҰлы,бізге
рақыметекөр!
31Халықоларғаүндемеукерекдепәшкереледі,бірақ
олародансайынайқайлап:«Уа,Ием,ДәуіттіңҰлы!
32Исаорнындатұрып,олардышақырыпалып:—
Меніңсендергенеістеуімдіқалайсыңдар?
33Олароған:«Ием,біздіңкөзімізашылуыүшін»,—
деді.
34Исаоларғажаныашып,көздерінтүртті.
21-тарау
1ОларИерусалимгежақындап,Бетфагеге,Зәйтүн
тауынажеткенде,Исағаекішәкіртінжіберді.
2Оларға:«Өздеріңеқарсытұрғанауылғабарыңдар,
сондабірденбайланғанесекпеноныменбіргеқұлын
табасыңдар.
3Егербіреусендергебірдеңеайтса:«ОларЖаратқан
Иегекерек»деңдер.Ололардыбірденжібереді.
4Мұныңбәріпайғамбардың:
5Сионқызынамынаныайт:«Міне,сеніңПатшаң
есеккемініп,есектайынмініп,момынболыпкеледі.
6Шәкірттерібарып,Исаныңбұйырғаныністеді.
7Есектіде,тайдыдаәкеліп,киімдерінкиіп,онысоған
отырғызды.
8Көпхалықкиімдерінжолғажайыпжіберді.
басқаларыағаштардыңбұтақтарынкесіп,жолға
сабанменсебеді.
9Алдыңғыжәнеартынанкележатқанхалық:«Дәуіт
ҰлынаОсанна!ЖаратқанИеніңатыменкележатқан
Құдайжарылқасын!Хосаннаеңбиікте.
10ИсаИерусалимгекелгенде,бүкілқала:—Бұлкім?
11Жұрт:—Бұл—ҒалилеядағыНазаретқаласының
пайғамбарыИса!
12ИсаҚұдайдыңғибадатханасынакіріп,
ғибадатханадағысатушыларменсатыпалушылардың
барлығынқуыпжібердіде,ақшаайырбастаушылардың
үстелдеріменкөгершінсататынорындардықұлатты.
13Оларғабылайдеді:—Жазбаларда:“Меніңүйім
мінажатүйідепаталады.Бірақсендероныұрылар
ұясынаайналдырдыңдар.
14Ғибадатханағасоқырларменшалдаркелді.жәнеол
олардысауықтырды.
15Басдіниқызметкерлермендінмұғалімдеріоның
кереметістерінкөргенде,балаларғибадатханада:
«ДәуітҰлынаОсанна!оларқаттыренжіді,
16Олароған:—Бұлардыңнеайтыпжатқанын
тыңдайсыңба?Исаоларға:—Иә,—деді.«Сен
сәбилерменемізетінбалалардыңаузынанмақтау
сөздерайттың»депешқашаноқымадыңызба?
17Ололардытастап,қаладанБетанияғакетті.жәнеол
сондаорналасты.
18Таңертеңқалағақайтыпкележатқанда,олашты.
19Олжолдакележатқанінжірағашынкөріп,оған
жақындадыда,текжапырақтанбасқаештеңетаппады
да,оған:«Бұданбылайсағанмәңгілікжемісөспесін!»
—деді.Ендіінжірағашықурапқалды.
20Мұныкөргеншәкірттертаңғалып:«Інжірағашы
қалайтезқурапқалды!
21Исаоларғабылайдепжауапберді:«Сендерге
шындығынайтамын,егерсенсеңдержәне
күмәнданбасаңдар,інжірағашынажасалғандыістеп
қанақоймай,осытауға:«Жоқболыңдар!»десеңіздер
деболады.,жәнесентеңізгелақтырылады;
орындалады.
22Дұғаданесұрасаңдарда,сеніп,соныаласыңдар.
23Исағибадатханағакелгенде,тәлімберіпжатқанда,
басдіниқызметкерлерменхалықақсақалдарыоған
келіп:—Сенмұнықандайбилікпеністепжүрсің?Бұл
биліктісағанкімберді?
24Исаоларғабылайдепжауапберді:—Менде
сендерденбірнәрсесұрайын,егермағанайтсаңдар,
мендемұнықандайбилікпеністепжатқанымды
айтамын.
25Жақияныңшомылдырурәсіміненөтуіқайданболды?
көктенбе,әлдеадамдардыңба?Олар:«Аспаннан»
десек,оларөз-өзіменақылдасабастады.Олбізге:
«Олайболса,негесенбедіңдер?
26Алегербіз:«Адамдардан;бізхалықтанқорқамыз;
ӨйткенібарлығыЖохандыпайғамбардепсанайды.
27ОларИсаға:“Айтаалмаймыз”,—депжауапберді.
Исаоларға:—Бұлардықандайбилікпеністеп
жатқанымдымендеайтпаймын.
28Алсеннеойлайсың?Бірадамныңекіұлыболды;
Олбіріншісінекеліп:«Балам,бүгінменіңжүзімдігіме
жұмысісте»,–деді.
29Ол:«Болмаймын»,–депжауапберді,бірақкейін
өкініп,кетті.
30Олекіншісінекеліп,солайайтты.Ол:—Барамын,
мырза,—депжауапберді,бірақкетпеді.
31Олардыңқайсысыәкесініңеркінорындады?Олар
оған:«Бірінші».Исаоларғабылайдеді:—Сендерге
шындығынайтамын,салықшыларменжезөкшелер
ҚұдайПатшалығынасендерденбұрынкіреді.
15

18. МАТАЙ
32ӨйткеніЖақиясендергеәділдікжолыменкелді,
бірақсендероғансенбедіңдер,алсалықшылармен
жезөкшелероғансенді.
33Тағыбірастарлыәңгіменітыңдаңдар:бірүйиесі
жүзімдікотырғызып,айналасынқоршап,ішінежүзім
сығымдағышқазып,мұнаратұрғызып,оныегіншілерге
беріп,алыселгекетіпқалды.
34Жемісуақытытаяпқалғанда,олегіншілергеоның
жемісіналуларыүшінқызметшілерінжіберді.
35Алегіншілероныңқызметшілерінұстапалып,бірін
ұрып-соғып,бірінөлтіріп,бірінтаспенұрыпжіберді.
36Олбіріншідендекөбірекбасқақызметшілерді
жіберді,олардаоларғадасолайістеді.
37Соңындаололарғаұлынжіберіп:«Оларменің
ұлымдықұрметтейді»,—депайтты.
38Бірақегіншілерұлдыкөргенде:«Мынаумұрагер!
келіңдер,оныөлтіріп,мұрасынтартыпалайық.
39Олароныұстапалып,жүзімдіктенқуыпжібердіде,
өлтірді.
40Жүзімдікиесікелгенде,олегіншілергенеістейді?
41Олароған:«Олсолзұлымдардыаяныштытүрде
жойып,жүзімдігінбасқабақташыларғабереді,оларөз
уақытындажемісінбереді»,-деді.
42Исаоларғабылайдеді:«СіздерЖазбалардан:
«Құрылысшыларқабылдамайтастағантасбұрыштың
басыболды:бұлЖаратқанИеніңісіжәнебұлбіздің
көзалдымыздакеремет»дегендіешқашаноқымадыңыз
ба?
43Сондықтансендергеайтамын:ҚұдайПатшалығы
сендерденалынып,оныңжемісінберетінхалыққа
беріледі.
44Кімбұлтастыңүстінеқұласа,сыныпқалады,ал
кімніңүстінеқұласа,оныұнтақтайды.
45Басдіниқызметкерлерменпарызшылдароның
астарлыәңгімелерінестігенде,Исаныңолартуралы
айтқанынтүсінді.
46БірақоларИсағақолқоюғатырысқанда,халықтан
қорықты,өйткеніолароныпайғамбардепқабылдады.
22-тарау
1Исаоларғатағыдаастарлыәңгімелерарқылыжауап
беріп,былайдеді:
2АспанПатшалығыұлынаүйленетінпатшағаұқсайды.
3Тойғашақырылғандарды шақыруүшін
қызметшілерінжіберді,бірақоларкелмеді.
4Олтағыдабасқақызметшілерінжіберіп:
«Шақырылғандарғаайт:«Міне,менкешкіасымды
дайындапқойдым:өгіздерімде,бордақыларымда
сойылды,бәрідедайын,тойғакеліңдер!»—деді.
5Бірақолармұныжеңілдетіп,біріегіншілікке,бірі
саудасынакетті.
6Қалдықоныңқызметшілеріналып,өшпенділік
танытып,өлтірді.
7Мұныестігенпатшаашуланып,әскерлерінжіберіп,
қанішерлердіжойып,қалаларынөртепжіберді.
8Сондаолқызметшілеріне:—Тойдайын,бірақ
шақырылғандарлайықемеседі,—деді.
9Сондықтанүлкенжолдарғабарыңдарда,
тапқандарыңдынекеқиюғашақырыңдар.
10Солқызметшілертасжолдарғашығып,жақсысыда,
жаманыдатабылғаныныңбәрінжинады.
11Патшақонақтардыкөругекелгенде,тойкиіміжоқ
адамдыкөрді.
12Олоған:«Досым,тойғаарналғанкиімсізқалай
келдіңіз?»—депсұрады.Алолүнсізқалды.
13Сондапатшақызметшілерінебылайдеді:—Оның
қол-аяғынбайлап,алыпкетіңдерде,сырттағы
қараңғылыққатастаңдар.Ондажылаументіс
қышыратуболады.
14Өйткенішақырылғандаркөп,бірақтаңдалғандараз.
15Сондапарызшылдарбарып,Исанысөзінеқалай
араластырамыздепкеңесті.
16ОлароғанИродтықтарменбіргешәкірттерінжіберіп:
—Ұстаз,сіздіңшыншылекеніңіздіжәнеҚұдайжолын
шындықпенүйрететініңіздібілеміз,ешкімгедекөңіл
бөлмейсіз.
17Ендешебізгеайт:сеннеойлайсың?Цезарьғаалым
беругеболадыма,жоқпа?
18БірақИсаолардыңзұлымдығынбіліп:—
Екіжүзділер,менінегесынайсыңдар?
19Мағаналымақшасынкөрсетіңдер.Олароғанбір
тиынәкелді.
20Исаоларға:—Бұлсуретпенжазукімдікі?
21Олароған:«Цезарьдікі»,–деді.СондаИсаоларға:
—Ендеше,ЦезарьдікінЦезарьғаберіңдер.және
ҚұдайдікіҚұдайға.
22Бұлсөздердіестігенолартаңқалдыда,Исаны
тастап,жолғашықты.
23Солкүніоғанқайтатірілужоқдепайтатын
саддукейлеркеліп:
24«Ұстаз,Мұсабылайдеді:«Егерадамбаласызөлсе,
оныңағасыоныңәйелінеүйленіп,ағасынаұрпақ
қалдырады.
25Бізбенбіргежетіағайындыболды:біріншісіәйел
алғансоң,қайтысболды,бірақешбіркеліспеушілігі
жоқ,әйелінағасынақалдырды.
26Солсияқтыекінші,үшіншіденжетіншігедейін.
27Соңындаәйелдеқайтысболды.
28Демек,қайтатірілукезіндеолжетіәйелдің
қайсысыныңәйеліболады?өйткеніолардың
барлығындаоныболды.
29Исаоларғабылайдепжауапберді:—Жазбаларды
да,Құдайдыңқұдіретіндебілмей,қателесіп
жатырсыңдар.
30Өйткеніқайтатірілудеоларүйленбейдіде,
үйленбейдіде,көктегіҚұдайдыңперіштелерісияқты
болады.
31АлөлгендердіңқайтатірілуінеқатыстыҚұдайдың
сендергебылайдепайтқаныноқығанжоқсыңдарма?
32МенЫбырайымныңҚұдайымын,Ысқақтың
ҚұдайымынжәнеЖақыптыңҚұдайымын?Құдай
өлілердіңемес,тірілердіңҚұдайы.
33Мұныестігенхалықоныңілімінетаңқалды.
34БірақпарызшылдарИсаныңсаддукейлердіүнсіз
қалдырғанынестігенде,жиналыпқалды.
35СосынолардыңбірізаңгеріИсаныазғырып,сұрақ
қойып:
36Ұстаз,Тауратзаңындағыұлыөсиетқандай?
37Исаоғанбылайдеді:—ҚұдайИеміздішын
жүрегіңмен,баржаныңменжәнебүкілақыл-ойыңмен
сүй.
38Бұлбіріншіәріұлыөсиет.
16

19. МАТАЙ
39Алекіншісісоғанұқсайды:«Жақыныңдыөзіңдей
сүй».
40ОсыекіөсиетбойыншабүкілТауратзаңымен
пайғамбарларжазылған.
41Парызшылдаржиналыптұрғанда,Исаолардан
былайдепсұрады:
42«Мәсіхтуралынеойлайсыңдар?олкімніңбаласы?
Олароған:—ДәуіттіңҰлы!
43Исаоларғабылайдеді:«Олайболса,Дәуітқалайша
рухындаОныИеміздепатады:
44ЖаратқанИемағанбылайдеді:—Жауларыңды
аяғыңныңастынатүсіргенше,сенменіңоңжағымда
отыракөр?
45ЕгерДәуітоныИемдесе,олқалайоныңұлы?
46Оғанешкімжауапбереалмады,солкүнненбастап
ешкімоданәрісұраққоюғабатылыжетпеді.
23-тарау
1СондаИсахалықпеншәкірттерінебылайдеді:
2ДінмұғалімдеріменпарызшылдарМұсаныңорнында
отыр:
3Сондықтаноларсағаннебұйырса,солардыңбәрін
орындаңдаржәнеорындаңдар.Бірақолардыңістерін
орындамаңдар,өйткеніоларайтады,бірақістемейді.
4Өйткеніоларкөтереалмайтынауыржәнеауыр
жүктердібайлап,олардыңиығынажүктейді.бірақ
өздеріолардыбірсаусағыменқозғалтпайды.
5Бірақоларөздерініңбарлықістерінадамдарғакөріну
үшінжасайды:оларөздерініңфилактураларын
кеңейтедіжәнекиімдерініңшекараларынкеңейтеді.
6Сондай-ақмерекелердееңжоғарғыбөлмелердіжәне
мәжілісханалардабасорындардыжақсыкөріңдер.
7Сондай-ақбазарлардасәлемдесужәнеадамдардың
шақырылуыүшін:Раби,Раби.
8БірақРабидепаталмаңдар,өйткенісендердің
Қожаларыңбіреу,олМәсіх.жәнебәріңде
бауырсыңдар.
9Жербетіндеешкімдідеәкемдепатама,өйткені
көктегіӘкелеріңбіреу.
10Сондай-ақсендердіқожайындепатамаңдар,өйткені
сендердіңҚожаларыңбіреу,олМәсіх.
11Бірақараларыңдағыеңүлкенісендердің
қызметшілеріңеқызмететсін.
12Кімөзінжоғарыласа,олтөмендейді.Алөзін
кішірейтетінадамкөтеріледі.
13Біраққасіреткеқаласыңдар,дінмұғалімдерімен
парызшылдар,екіжүзділер!ӨйткенісендерАспан
Патшалығынадамдарғақарсыжауыптастадыңдар,
өйткеніөздеріңдекірмейсіңдер,кіретіндергедерұқсат
бермейсіңдер.
14Дінмұғалімдеріменпарызшылдар,екіжүзділер,
қасіреткеқаласыңдар!Өйткенісендержесірлердіңүйін
жалмап,жалтақтапұзақдұғаетесіңдер,сондықтан
сендеродандаүлкенжазағатартыласыңдар.
15Дінмұғалімдеріменпарызшылдар,екіжүзділер,
қасіреткеқаласыңдар!Өйткенісендербірдінгесену
үшінтеңізбенқұрлықтыаралапжүрсіңдер,алол
жаралғанда,оныөздеріңненекіесеартықтозақбаласы
етесіңдер.
16«Кімде-кімғибадатханаменантетсе,олешнәрсе
емес»дейтінсоқыржетекшілер,қасіреткеқаласың!Ал
кімғибадатхананыңалтыныменантетсе,олқарыз!
17Ей,ақымақтарменсоқырлар:алтынма,әлде
алтындықасиеттіететінғибадатханама?
18Кімқұрбандықүстеліменантетсе,олештеңеемес.
Алкімде-кімоныңсыйыменантетсе,олкінәлі.
19Ей,ақымақжәнесоқырлар!
20Сондықтанкімқұрбандықүстеліменантетсе,
оныменжәнеондағыбарлықнәрселерменантетеді.
21Кімғибадатханаменантетсе,оныменде,онда
тұратындармендеантетеді.
22АлкөкпенантберетінадамҚұдайдыңтағынажәне
ондаОтырушығаантбереді.
23Дінмұғалімдеріменпарызшылдар,екіжүзділер,
қасіреткеқаласыңдар!Өйткенісендержалбыздың,
анистіңжәнезиреніңоннанбірбөлігінтөлейсіңдер,ал
заңның,әділеттің,мейірімділікпенсенімніңмаңызды
мәселелерінтастапкеттіңдер.
24Ей,соқыржолсеріктерің,шыбыншаққан,түйені
жұтатын.
25Дінмұғалімдеріменпарызшылдар,екіжүзділер,
қасіреткеқаласыңдар!Өйткенітостағанментабақтың
сыртынтазалайсың,бірақішітонауменшектен
шығуғатолы.
26Соқырпарызшыл,алдыментостағанментабақтың
ішіндегінітазала,сондаолардыңсыртыдатазаболсын.
27Дінмұғалімдеріменпарызшылдар,екіжүзділер,
қасіреткеқаласыңдар!Өйткенісендерсыртынанәдемі
болыпкөрінетін,бірақіштеріөліадамдардың
сүйектеріменбарлықарамдыққатолыақталған
қабірлерсияқтысыңдар.
28Осылайшасіздеадамдарғасырттайәділболып
көрінесіз,бірақіштейекіжүзділікпензаңсыздыққа
толы.
29Дінмұғалімдеріменпарызшылдар,екіжүзділер,
қасіретке қаласыңдар! Өйткені сендер
пайғамбарлардыңқабірлерінтұрғызып,әділдердің
бейіттерінбезендіресіңдер.
30«Егербізата-бабаларымыздыңзаманындаболсақ,
оларменбіргепайғамбарлардыңқанынаортақболмас
едік»,–де.
31Сондықтанпайғамбарлардыөлтіргенсолардың
балаларыекендеріңізгеөздеріңізкуәболыңыздар.
32Олайболса,ата-бабаларыңныңөлшемін
толтырыңдар.
33Ей,жыландар,жыландардыңұрпағы,тозақтың
қарғысынанқалайқұтылуғаболады?
34Сондықтан,міне,менсендергепайғамбарларды,
данышпандардыжәнедінмұғалімдерінжіберіп
отырмын.Олардыңкейбіреулерінсинагогаларыңызда
қамшылап,қаладанқалағақудалайсыз.
35ӘділӘбілдіңқанынанбастап,ғибадатханамен
құрбандықүстелініңарасындаөздеріңөлтірген
БарахияұлыЗәкәрияныңқанынадейінжербетінде
төгілгенәділдердіңбәрідесендергекеледі.
36Сендергешындығынайтамын,мұныңбәріосы
ұрпақтыңбасынакеледі.
37Уа,Иерусалим,Иерусалим,пайғамбарлардыөлтіріп,
сағанжіберілгендердітаспенатқылаған!
38Міне,үйіңқаңырапбосқалды.
17

20. МАТАЙ
39Менсендергеайтамын:“ЖаратқанИеніңатымен
Келушібақытты!”демейінше,Менібұданбылай
көрмейсіңдер.
24-тарау
1Исағибадатханаданшығып,ғибадатханаданшықты.
2Исаоларға:—Осыныңбәрінкөрмейсіңдерме?
Сендергешындығынайтамын,бұлжердебірініңүстіне
біріқұламайтынтасқалмайды.
3ИсаЗәйтүнтауындаотырғанда,шәкірттеріоған
оңашакеліп:—Айтыңызшы,бұлқашанболады?Сенің
келуіңніңжәнеақырзаманныңбелгісіқандайболады?
4Исаоларғабылайдепжауапберді:—Сақболыңдар,
ешкімсендердіалдамасын.
5ӨйткенікөпадамдарМеніңатымменкеліп:«Мен
Мәсіхпін!жәнекөптіалдайды.
6Соғыстарменсоғыстартуралықауесеттерді
естисіздер:уайымдамаңыздар,өйткенімұныңбәрі
орыналуыкерек,бірақақырыәліжоқ.
7Өйткеніхалықұлтқа,патшалықпатшалыққақарсы
көтеріледі,әржердеашаршылық,індетжәнежер
сілкінісіболады.
8Мұныңбәріқайғы-қасіреттіңбастауы.
9Сондаоларсендердіазапқатүсіріп,өлтіреді.Менің
атымүшінсендердібарлықхалықтаржеккөреді.
10Сондакөпадамдарренжіп,бір-бірінеопасыздық
жасап,бір-бірінжеккөреді.
11Көптегенжалғанпайғамбарларшығып,көпті
алдайды.
12Заңсыздықкөбейгендіктен,көптіңсүйіспеншілігі
суыпкетеді.
13Алсоңынадейіншыдағанадамқұтқарылады.
14ПатшалықтуралыбұлІзгіхабарбарлықхалықтарға
куәлікетуүшінбүкіләлемгеуағыздалатынболады.
содансоңақырзаманкеледі.
15СондықтанДаниялпайғамбарайтқанқаңырататын
жексұрынныңқасиеттіжердетұрғанынкөргенде,
(оқығанадамтүсінсін!)
16СондаЯһудеядағылартауларғақашсын.
17Үйтөбесіндетұрғанадамүйіненештеңеалуүшін
түспесін.
18Даладажүргендекиіміналуғақайтыпоралмасын.
19Солкүндерібалалыларменбалаемізетіндерге
қасіреткеқалады!
20Біраққашуыңызқыстада,демалыскүніде
болмауынсұраңыз.
21Өйткенісолкездедүниеніңбасынаносыуақытқа
дейінболмаған,болмайдыда,болмайдыдаүлкен
қасіретболады.
22Солкүндерқысқартылмаса,ешкімқұтқарылмауы
керек,бірақтаңдалғандарүшінолкүндер
қысқартылады.
23Сондаегербіреусендерге:«Міне,Мәсіхмына
жерденемесесонда»,–десе,сенбе.
24ӨйткеніжалғанМәсіхтерменжалғанпайғамбарлар
пайдаболып,ұлыбелгілерменкереметтеркөрсетеді.
сондықтан,егермүмкінболса,олареңтаңдаулыларды
алдайды.
25Міне,менсендергебұрындаайтқанмын.
26Сондықтанегероларсендерге:«Міне,олайдалада»,
–десе,сыртқашықпа:міне,олжасырынбөлмеде;
сенбе.
27Өйткенінайзағайшығыстаншығып,батысқақарай
жарқырайды.АдамҰлыныңкелуідесолайболады.
28Өйткеніөлексеқайжердеболса,қырандардасонда
жиналады.
29Солкүндердіңқасіретіненкейінбірденкүн
қараңғыланып,айжарықбермейді,жұлдыздаркөктен
түсіп,аспанкүштерішайқалады.
30СоданкейінкөктеАдамҰлыныңбелгісіпайда
болады:соданкейінжербетіндегібарлықрулар
қайғырады,жәнеоларАдамҰлыныңкөктегібұлттарда
құдіретпенұлыдаңқпенкележатқанынкөреді.
31Олкернейдіңқаттыдауысыменперіштелерін
жібереді,сондаолараспанныңбіршетіненекінші
шетінедейінтөртжақтанОныңтаңдағандарын
жинайды.
32Ендіінжірағашытуралыастарлыәңгімеүйреніңдер;
Оныңбұтағыәліжұмсақболып,жапырақтары
шыққанда,жаздыңжақынекенінбілесіз.
33Солсияқты,осыныңбәрінкөргенде,оныңжақын,
тіптіесікалдындаекенінбіліңдер.
34Сендергешындығынайтамын,осыныңбәрі
орындалмайынша,бұлұрпақөтпейді.
35Аспанменжержоқболады,бірақМеніңсөздерім
жойылмайды.
36БірақсолкүнменсағаттыМеніңӘкемненбасқа
ешкімде,көктегіперіштелердебілмейді.
37БірақНұхтыңкүндеріқандайболса,АдамҰлының
келуідесолайболады.
38Топансудыңалдындағыкүндердегідей,Нұхкемеге
кіргенкүнгедейіноларішіп-жеп,үйленіп,үйленді.
39Топансубасып,олардыңбарлығыналыпкеткенше
білмеді.АдамҰлыныңкелуідесолайболады.
40Сондаекеуідаладаболады.біріалынады,ал
екіншісіқалдырылады.
41Диірмендеекіәйелұнтақтапжүр.біріалынады,ал
екіншісіқалдырылады.
42Сондықтансергекболыңдар,өйткенісендер
Иеміздіңқайсағаттакелетінінбілмейсіңдер.
43Бірақмынаныбіл:егерүйиесіұрыныңқайсағатта
келетінінбілгенболса,олаңдып,үйініңбұзылуына
жолбермеседі.
44Сондықтансендердедайынболыңдар,өйткені
АдамҰлысендеройламағануақыттакеледі.
45Олайболса,қожайындарыөзүйлерінеуақытында
тамақберуүшінбилеушіетіптағайындағанадалда
данақызметшікім?
46Қожайыныкелгендеосылайістепжатқанынкөретін
құлбақытты.
47Сендергешындығынайтамын,олоныөзініңбарлық
мүлкінебилеушіетеді.
48Бірақегеролзұлымқұлжүрегінде:«Мырзам,оның
келуінкешіктіреді.
49Олөзқызметшілерінұрып-соғып,мастарменбірге
ішіп-жейбастайды.
50Олқұлдыңиесіоныіздемейтінкүніжәнеөзі
білмейтінсағаттакеледі.
51Олоныекіжүзділерменбіргекесіп,өзүлесін
белгілейді:жылаументісқағуболады.
18

21. МАТАЙ
25-тарау
1СондаКөкПатшалығышамдарыналып,күйеужігітті
қарсыалуғашыққанонқызғаұқсайды.
2Олардыңбесеуіақылды,бесеуіақымақболды.
3Надандаршамдарыналып,майалмаған.
4Алданаадамдаршамдарыменбіргеыдыстарынамай
алды.
5Күйеужігіткешіккенде,бәріұйықтап,ұйықтап
қалды.
6Түнортасындаайқайестілді:«Міне,күйеужігіт
келеді.онықарсыалуғашығыңыз.
7Сондақыздардыңбәрітұрып,шамдарынкесті.
8Ақымақданышпандарға:«Майыңнанбізгебер!
Өйткенішамдарымызсөніпқалды.
9Бірақданышпандар:«Олайемес!Бізгеде,сендерге
деазболмасүшін,керісінше,сатушыларғабарып,
өздеріңесатыпалыңдар.
10Оларсатыпалуғабаражатқанда,күйеужігіткелді.
Дайынболғандароныменбіргетойғакірді,есік
жабылды.
11Оданкейінбасқақыздардакеліп:«Ием,Ием,бізге
есікаш!
12Бірақолбылайдепжауапберді:«Сендерге
шындығынайтамын,менсендердітанымаймын.
13Сондықтансергекболыңдар,өйткенісендерАдам
Ұлыныңқайкүндіде,сағаттыдабілмейсіңдер.
14ӨйткеніКөкПатшалығыалыселгесаяхаттапбара
жатқанадамсияқты,олөзқызметшілеріншақырып
алып,оларғаөзмүлкінтапсырды.
15Бірінебес,екіншісінеекі,екіншісінебірталант
берді.әрадамғаөзініңбірнешеқабілетінеқарай;және
бірденсапарғашықты.
16Бесталанталғанадамбарып,солақшаменсауда
жасап,тағыбесталантжасады.
17Сондай-ақекіалғанадамтағыекеуінеиеболды.
18Албіреудіалғанадамбарып,жердіқазып,
қожайыныныңақшасынжасырды.
19Ұзақуақыттанкейінсолқұлдардыңмырзасыкеліп,
оларменесепбереді.
20Бесталанталғанадамкеліп,тағыдабесталант
әкеліп:—Мырза,сенмағанбесталантбердің.
21Қожайыныоған:—Жарайсың,игіжәнеадал
қызметші!
22Екіталанталғанкісідекеліп:«Ием,сенмағанекі
талантбердің.
23Қожайыныоған:—Жарайсың,жақсыәріадал
қызметші!Сеназнәрседесенімдіболдың,менсенікөп
нәрсегебилеушіетемін:мырзаңныңқуанышынакір.
24Сондабірталанталғанкісікеліп:«Ием,менсенің
егіспегенжерденорып,сабаналмағанжерден
жинайтынқаталадамекеніңдібілдім.
25Менқорқып,барып,сеніңталантыңдыжерге
жасырдым:міне,сендесенікібар.
26Қожайыныоғанбылайдепжауапберді:—Ей,
зұлымәріжалқауқұл!
27Ендеше,сенменіңақшамдыайырбасшыларға
беруіңкерекеді,сондаменкелгенімдеөсімменөз
ақшамдыалуымкерекеді.
28Сондықтаноданталанттыалып,онталантыбарға
беріңіз.
29Өйткенікімдебарболсада,беріліп,молшылыққаие
болады.
30Алжарамсызқызметшінісырттағықараңғылыққа
тастаңдар:олжердежылап,тісқағуболады.
31АдамҰлыөзініңсалтанаттыұлылығыменжәне
оныменбіргебарлыққасиеттіперіштелеркелгенде,ол
өзініңсалтанаттытағынаотырады.
32Оныңалдынабарлықұлттаржиналып,бағушының
қойынешкіденбөлгеніндей,ололардыбір-бірінен
ажыратады.
33Олқойлардыоңжағына,алешкілердісолжағына
қояды.
34СондаПатшаоңжағындағыларғабылайдейді:
«Келіңдер,Әкемжарылқағандар!
35Менашболдым,тамақбердіңіздер,шөлдепедім,
сусынбердіңіздер,бөтенадамедім,мені
қабылдадыңдар.
36Жалаңашболып,менікиіндірдіңдер:менауырдым,
менікөрдіңдер:түрмедеболдым,мағанкелдіңдер.
37Сондаәділдероғанбылайдепжауапбереді:«Ием,
бізсеніқашанашекеніңдікөріп,тамақтандырдық?
Әлдешөлдеп,сағансусынбердіме?
38Қашанбізсенібөтенадамретіндекөріп,үйге
қабылдадық?Әлдежалаңаш,сенікиіндіргенбе?
39Немесеқашанауырыпжатқаныңдынемесетүрмеде
жатқаныңдыкөріп,сағанкелдік?
40Патшаоларғабылайдепжауапбереді:«Сендерге
шындығынайтамын:осыеңкішібауырларымның
бірінеістегендеріңде,мағансолайістедіңдер.
41Сондаолсолжақтағыларғадабылайдейді:«Менен
кетіңдер,қарғысатқандар,шайтанменоның
періштелеріүшіндайындалғанмәңгілікотқа!
42Менашедім,тамақбермедіңдер,шөлдепедім,
сусынбермедіңдер.
43Менбөтенадамедім,бірақменіүйгекіргізбедіңдер:
жалаңаш,киіндірмедіңдер:ауырып,түрмедежатып,
мағанкелмедіңдер.
44Сондаоларда:“Ием,бізсеніқашанаштықты,
шөлдегенді,бөтенадамды,жалаңаш,аурудынемесе
түрмедеотырғаныңдыкөріп,сағанқызмететпедікпе?
45Сондаололарғабылайдепжауапбереді:«Сендерге
шындығынайтамын:бұлардыңеңкішкентайларының
бірінеістемегендеріңмен,мағандаістегенжоқсыңдар.
46Бұлармәңгілікжазаға,аләділдермәңгілікөмірге
кетеді.
26-тарау
1Исаосысөздердіңбәрінайтыпболғансоң,
шәкірттерінебылайдеді:
2ЕкікүнненкейінҚұтқарылумейрамыкелетінінжәне
АдамҰлыныңайқышқашегеленуіүшінсатқындық
жасалғанынбілесіздер.
3Соданбасдіниқызметкерлер,дінмұғалімдеріжәне
халықақсақалдарыбасдіниқызметкердіңҚаяфадеп
аталатынсарайынажиналды.
4ОларИсанықулықпенұстапалып,өлтіруүшін
кеңесті.
5Бірақолар:“Мерекекүніемес,халықарасында
дүрбелеңболмасын”,—деді.
6ИсаБетанияда,алапеспенауыратынШимонның
үйіндеболғанда,
19

22. МАТАЙ
7Олдастарқанбасындаотырғанда,бірәйелдіңқасына
өтеқымбатжақпамайыбаралебастрқорапшасыкеліп,
басынақұйыпберді.
8Мұныкөргеншәкірттеріашуланып:—Бұлнеүшін
ысырап?
9Өйткенібұлжақпақымбатқасатылып,кедейлерге
таратылуымүмкінеді.
10Исамұнытүсініп,оларға:—Әйелдінеге
мазалайсыңдар?Өйткеніолмағанжақсылықжасады.
11Өйткенікедейлерәрқашанжаныңдаболады;бірақ
мендеәрқашанемес.
12Өйткеніолбұлмайдыменіңденемеқұйып,мені
жерлеуүшінжасады.
13Сендергешындығынайтамын,бұлІзгіхабар
дүниеніңқайжеріндеуағыздалсада,бұләйелдің
істегенідесолжердеайтылады,оныескеалуүшін.
14СондаонекініңбіріЯһудаИсқариотбасдіни
қызметкерлергебарды.
15Сондаолардан:«Мағаннебересіңдер,меноны
сендергетапсырамын?»—депсұрады.Оларонымен
отызкүмістеңгегекелісімберді.
16Солкезденбастаполоғанопасыздықжасау
мүмкіндігініздеді.
17Ашымағаннанмейрамыныңбіріншікүнішәкірттері
Исағакеліп:—Құтқарылумейрамынжеуүшінқай
жердедайындағанымыздықалайсың?
18Олбылайдеді:«Қалағаондайадамғабарып:«Ұстаз:
«Меніңуақытымтаяпқалды»,—дейді.Мен
шәкірттерімменбіргеҚұтқарылумейрамынсенің
үйіңдеөткіземін.
19ШәкірттеріИсатағайындағандайістеді.Олар
Құтқарылумейрамындайындады.
20Кешбатқанда,Исаонекішәкіртіменбіргеотырды.
21Олартамақтаныпжатқанда,ол:«Сендерге
шындығынайтамын,араларыңдағыбіреуМаған
опасыздықжасайды»,—деді.
22Оларқаттықайғырып,әрқайсысыИсадан:«Ием,
менмінбе?»—депайтабастады.
23Олбылайдепжауапберді:«Кімде-кімменімен
біргеыдысқақолынсұқса,солМағанопасыздық
жасайды.
24АдамҰлыӨзітуралыжазылғандайжүреді,бірақ
АдамҰлынаопасыздықжасағанадамқасіреткеқалады!
Олтуылмаса,олүшінжақсыболареді.
25СондаоғанопасыздықжасағанЯһудабылайдеп
жауапберді:—Ұстаз,менмінбе?Олоған:«Сен
айттың»,–деді.
26Олартамақтаныпжатқанда,Исанандыалып,
батасынбердіде,сындырып,шәкірттерінеберіп:—
Алыңдар,жеңдер!бұлменіңденем.
27Олтостағандыалып,алғысайтып,оларғаберіп:«
Бәрінішіңдер!
28Өйткенібұлкөптегенкүнәларкешірілуүшін
төгілетінЖаңаөсиетбойыншаМеніңқаным.
29Бірақменсендергеайтамын,Әкемнің
Патшалығындасендерменбіргежаңаданішетінкүнге
дейінжүзімніңбұлжемісіненбұданбылайішпеймін.
30Әнұранайтыпболғансоң,оларЗәйтүнтауына
шықты.
31СондаИсаоларғабылайдеді:«БүгінтүндеМен
үшінбәріңренжисіңдер,өйткеніЖазбаларда:«Мен
қойшыныөлтіремін,алотардағықойларшашырап
кетеді»,—депжазылған.
32Біраққайтатірілгенненкейін,менсендерденбұрын
Ғалилеяғабарамын.
33Петіроғанбылайдепжауапберді:—Сенүшін
барлықадамдарренжіседе,менешқашанренжімеймін.
34Исаоғанбылайдеді:—Сағаншынайтамын,бүгін
түндеәтешшақырмайтұрып,сенмененүшретбас
тартасың.
35Петіроған:“Сеніменбіргеөлсемде,сененбас
тартпаймын”,—деді.Барлықшәкірттердесолайайтты.
36СондаИсаоларменбіргеГетсиманидегенжерге
келіп,шәкірттеріне:—Менсолжақтабарыпдұға
еткенше,осындаотырыңдар!
37ОлөзіменбіргеПетірменЗебедейдіңекіұлынертіп,
қаттықайғырып,қаттыауырабастады.
38СондаИсаоларғабылайдеді:«Меніңжанымөле-
өлгеншеқайғырды.Осыжердеқалып,меніменбірге
сергекболыңдар!
39Олсәлұзапбарып,бетіменжығылып:«Уа,Әкем,
егермүмкінболса,бұлтостағанменіңқолымнанкетсін,
бірақменқалағандайемес,сенқаласаң,солайет»деп
дұғаетті.
40Олшәкірттерінекеліп,олардыңұйықтапжатқанын
көрдіде,Петірге:«Меніменбіргебірсағатсергекбола
алмадыңдарма?»—депсұрады.
41Азғыруғажолбермеуүшінсергекболыңдаржәне
дұғаетіңдер:рухшынымендайын,алтәнәлсіз.
42Олекіншіреткетіп,былайдепдұғаетті:«Уа,Әкем,
егерменоныішпейінше,бұлтостағанМененкетпесе,
сеніңеркіңорындалады.
43Олкеліп,олардыңқайтаданұйықтапжатқанын
көрді,өйткенікөздеріауырболды.
44Исаолардытастап,қайтакеттіде,солсөздерді
айтыпүшіншіретдұғаетті.
45СоданкейінИсашәкірттерінекеліп:«Қазір
ұйықтап,тынығыпалыңдар!
46Тұрыңдар,барайық:міне,мағанопасыздық
жасаушыжақындапқалды.
47Оләлісөйлептұрғанда,онекініңбіріЯһудажәне
оныменбіргебасдіниқызметкерлерменхалық
ақсақалдарынансемсерментаяқұстағанкөпадам
келді.
48Исағаопасыздықжасағанадамоларғабелгіберіп:
«Менкімдісүйсем,солдасол,онымықтапұстаңыз!»
—деді.
49ОлдереуИсағакеліп:«Сәлеметсізбе,ұстаз!және
онысүйді.
50Исаоған:—Досым,сеннеүшінкелдің?Сондаолар
келіп,Исағақолдарынқойып,оныұстады.
51СолкездеИсаныңқасындағылардыңбіріқолын
созып,қылышынсуырыпалып,басдіниқызметкердің
қызметшісінұрып,құлағынұрыптастады.
52СондаИсаоған:«Қылышыңдыорнынақой,өйткені
семсералғандардыңбәрісемсерденөледі»,—деді.
53МенендіӘкемгедұғаетеалмаймын,алолмаған
жақынарадаонекілегионнанастамперіштелерді
бередідепойлайсыңба?
54СондаЖазбаларосылайболуыкерекдегенқалай
орындалады?
55СолсағаттаИсахалыққабылайдеді:—Меніұстау
үшінсемсерментаяқұстағанұрығақарсышығасыңба?
20

23. МАТАЙ
Менкүнсайынғибадатханадасендерменбіргеотырып
тәлімбердім,алсендерменіұстамадыңдар.
56Бірақмұныңбәріпайғамбарлардыңжазбалары
орындалуүшінжасалды.Сондашәкірттердіңбәріоны
тастап,қашыпкетті.
57Исаныұстағандароныдінмұғалімдерімен
ақсақалдаржиналғанбасдіниқызметкерҚаяфаға
апарды.
58БірақПетіроныңсоңынаналыстанбасдіни
қызметкердіңсарайынадейінбардыда,соңынкөру
үшінішкекіріп,қызметшілерменбіргеотырды.
59Басдіниқызметкерлер,ақсақалдаржәнебүкілкеңес
мүшелеріИсаныөлімжазасынакесуүшіноғанқарсы
жалғанкуәгеріздеді.
60Бірақешқайсысынтаппады:иә,көптегенжалған
куәгерлеркелседе,таппады.Ақырыекіжалғанкуәгер
келді,
61Оларбылайдеді:«Бұлкісі:«МенҚұдайдың
ғибадатханасынқиратып,оныүшкүндетұрғыза
аламын»,—деді.
62Басдіниқызметкертұрып,одан:—Ештеңе
демейсіңбе?Мыналарсағанқарсынекуә?
63БірақИсаүндемеді.Басдіниқызметкероғанбылай
депжауапберді:—ТіріҚұдайдыңатыменантетемін,
сенҚұдайдыңҰлыМәсіхсіңбе,бізгеайт.
64Исаоғанбылайдеді:«Сенайттыңғой:Алайдамен
сағанайтамын:АдамҰлыныңқұдіреттіңоңжағында
отырғанынжәнекөктегібұлттардыңішіндекеле
жатқанынбұданкейінкөресіңдер.
65Сондабасдіниқызметкеркиімінжыртып:—Ол
Құдайғатілтигізді.Бізгетағықандайкуәгеркерек?
Міне,ендісендероныңқорлағанынестідіңдер.
66Сізқалайойлайсыз?Олар:«Олөлімжазасына
кесілді»,-депжауапберді.
67Сондаолароныңбетінетүкіріп,ұрып-соқты.және
басқаларыоныалақандарыменұрады,
68«Мәсіх,бізгепайғамбарлықет,сеніұрғанкім?
69Петірсырттасарайдаотырды.Бірқызоғанкеліп:
«СендеғалилеялықИсаменбіргеболдың»,—деді.
70Бірақололардыңбарлығыныңалдында:«Сеніңне
айтыптұрғаныңдыбілмеймін»,–депжоққашығарды.
71Исаподъезгешыққанда,оныбасқақызметшікөріп,
солжердетұрғандарға:—БұлданазареттікИсамен
біргееді.
72«Меноладамдытанымаймын»,—депантберіп,
тағыдабастартты.
73Біразуақыттанкейінқасындатұрғандаркеліп,
Петірге:«Сендесолардыңбіріекенсіңғой!Өйткені
сеніңсөзіңсеніалаңдатады.
74Сондаол:«Меноладамдытанымаймын»,—деп
қарғап,антетебастады.Әтешбірденшақырды.
75ПетірИсаның:«Әтешшақырғанғадейін,сенменен
үшретбастартасың»,—дегенсөзіесінетүсті.Ол
сыртқашығып,қаттыжылады.
27-тарау
1Таңатқанда,барлықбасдіниқызметкерлермен
халықақсақалдарыИсаныөлтірудішешті.
2ОларИсаныбайлапалып,алыпбарып,әміршіПонти
Пилатқатапсырды.
3ОғанопасыздықжасағанЯһудаоныңсотталғанын
көргенде,өкініп,басдіниқызметкерлермен
ақсақалдарғаотызкүмістеңгеніқайтарыпберді.
4«Менжазықсызқанғаопасыздықжасап,күнә
жасадым.Сондаолар:«Бұлбізгене?көріскенше.
5Олкүмістеңгелердіғибадатханағалақтырдыда,
кетіпқалдыда,барыпасылыпөлді.
6Басдіниқызметкерлеркүмістеңгелердіалып:
«Олардықазынағасалуғаболмайды,өйткенібұл
қанныңқұны»,—деді.
7Оларкеңесіп,бөтенадамдардыкөмуүшінолармен
біргеқұмырашыныңегінінсатыпалды.
8Сондықтанбұлөріскүнібүгінгедейін«Қандаласы»
депаталды.
9СондаЕремияпайғамбардыңмынасөздері
орындалды:«ОларИсраилдіктердіңөздерібағалаған
құнынатеңотызкүмістіалды.
10ЖаратқанИеменітағайындағандай,олардықұмыра
егістігіүшінберді.
11Исаәміршініңалдынатұрды.Әкімодан:«Сен
яһудилердіңПатшасысыңба?»—депсұрады.Исаоған:
—Өзіңайтасың,—деді.
12Оғанбасдіниқызметкерлерменақсақалдарайып
тағылғанда,олешжауапбермеді.
13СондаПилатоған:—Олардыңсағанқарсы
қаншамакуәлікберіпжатқанынестімейсіңбе?
14Исаоғанбірде-бірсөзгежауапбермеді.сондықтан
губернаторқаттытаңқалды.
15Солмерекедеәкімхалыққалағантұтқынды
босатудыәдеткеайналдырған.
16СолкездеолардыңБараббадегенатақтытұтқыны
болды.
17Сондықтаноларжиналғанда,Пилатоларға:—Кімді
босатқанымдықалайсыңдар?Бараббама,әлдеМәсіх
депаталатынИсама?
18Өйткеніололардыңөзінқызғаныштанқұтқарғанын
білді.
19Олсоттөрінеотырғанда,әйеліоғанадамжіберіп:
«Оләділадамменешнәрсегеқатысыңжоқ!
20Бірақбасдіниқызметкерлерменақсақалдар
халықтыБараббадансұрап,Исаныөлтіругекөндірді.
21Әкімоларғабылайдепжауапберді:—Екеуінің
қайсысынбосатқанымдықалайсыңдар?Олар:
«Барабба»,–деді.
22Пилатоларға:—Олайболса,Мәсіхдепаталатын
Исанынеістеймін?Барлығыоған:«Олайқышқа
шегеленсін»,–деді.
23Әкім:—Неге,олқандайжамандықжасады?Бірақ
олар:«Олайқышқашегеленсін!»—депайқайлады.
24Пилатөзініңештеңежеңеалмайтынын,керісінше
дүрбелеңболғанынкөргенде,суалып,халықтың
алдындақолынжуып:«Менбұләділадамныңқанына
кінәліемеспін.
25Сондабүкілхалық:«Оныңқаныбіздіңжәнебіздің
балаларымыздыңмойнында»,—депжауапберді.
26СосынБараббаныбосатып,Исанысабап,айқышқа
шегелеугетапсырды.
27СолкездеәміршініңсарбаздарыИсаныжалпызалға
апарып,оғанбүкілсарбаздардыжинады.
28Оларонышешіндіріп,үстінеқызылшапанкигізді.
29Олартікенектентәжтігіп,оныбасынакиіп,оң
қолынақамыстақты.
21

24. МАТАЙ
30Олароныңүстінетүкіріп,қамыстыалып,басынан
ұрды.
31Оныкелекееткенненкейін,олароныңүстіндегі
шапаныншешіп,үстінеөзкиімінкигіздіде,айқышқа
шегелеуүшіналыпкетті.
32Оларсыртқашыққанда,киреналықШимонесімді
адамдытауыпалып,оныңайқышынкөтеругемәжбүр
етті.
33ОларГолготадегенжерге,яғнибассүйегінің
орнынакелгенде,
34Олароғанөтқосылғансіркесуынберді.
35ОларИсаныайқышқашегелеп,киімдерінбөліп,
жеребетастады.Бұлпайғамбардың:«Оларменің
киімімдіараларынабөліп,көйлегімбойыншажеребе
тастады»дегенсөздеріорындалды.
36Оларсолжердеотырып,Исаныбақылапотырды.
37Оныңбасынаайыптағып:«БҰЛ—яһудилердің
ПатшасыИса».
38СондаИсаменбіргеекіұрыдаайқышқашегеленді:
біріоңжағында,екіншісісолжағында.
39Алқасынанөтіпбаражатқандарбастарыншайқап,
онықорлады.
40«Ғибадатхананықиратып,оныүшкүндетұрғызатын
сен,өзіңдіқұтқар!ЕгерсенҚұдайдыңҰлыболсаң,
айқыштантүс.
41Солсияқтыбасдіниқызметкерлерде,дін
мұғалімдеріменақсақалдарменбіргеИсаныкелекелеп:
42Олбасқалардықұтқарды;өзінқұтқараалмайды.
ЕгеролИсраилдіңПатшасыболса,ендіайқыштан
түссін,сондабізоғансенеміз.
43ОлҚұдайғасенді;Олболса,онықазірқұтқарсын,
өйткеніол:«МенҚұдайдыңҰлымын»,–деді.
44Оныменбіргеайқышқашегеленгенұрылардаоны
тісінесалды.
45Алтыншысағаттантоғызыншысағатқадейінбүкіл
жердіқараңғылықбасты.
46ТоғызыншысағатшамасындаИсақаттыдауыстап:
—Ели,Ели,ламаСабахтани?Яғни,Құдайым,
Құдайым,негеменітастапкеттің?
47Солжердетұрғандардыңкейбірімұныестігенде:
«БұлкісіІлиястышақырыпжатыр»,—деді.
48Солкездеолардыңбіріжүгіріпбарып,жөкемен
алып,онысіркесуынатолтырып,қамыстыңүстіне
қойдыда,оғансуберді.
49Қалғандары:—Қой,көрейік,Ілиясонықұтқару
үшінкелеме?
50Исатағыдақаттыайғайлап,рухынберді.
51Міне,ғибадатхананыңпердесіжоғарыдантөменге
дейінекі-үштенжыртылды.Жерсілкініп,тастар
жыртылды.
52Сондақабірлерашылды.жәнеұйықтапжатқан
көптегенәулиелердіңденелерітірілді,
53Олқайтатірілгенненкейінқабірлерденшығып,
киеліқалағакіріп,көпшіліккекөрінді.
54Исаныбақылаптұрғанжүзбасыменоныменбірге
болғандаржерсілкінісінжәнеболғанжайттыкөргенде,
қаттықорқып:«БұлшынымендеҚұдайҰлыеді!»—
депқаттықорықты.
55ҒалилеяданИсаныңсоңынанеріп,Оғанқызмететіп
жүргенкөптегенәйелдералыстанқараптұрды.
56ОлардыңарасындамагдалалықМәриям,Жақыппен
ЖүсіптіңанасыМәриямжәнеЗебедейдіңбалаларының
анасыболды.
57Кешбатқанда,Жүсіпесімдіариматеялықбірбай
келді.ОлөзідеИсаныңшәкіртіболатын.
58ОлПилатқабарып,Исаныңденесінсұрады.Сонда
Пилатмәйіттіжеткізудібұйырды.
59Жүсіпмәйіттіалып,тазазығырматағаораптастады.
60Оныөзіжартасқаойыпсалғанжаңақабірінеқойды
да,қабірдіңесігінеүлкентастыдомалап,кетіпқалды.
61МагдалалықМәриямменбасқаМәриямқабірдің
қасындаотырды.
62Дайындықбасталғанкүнненкейінкелесікүнібас
діниқызметкерлерменпарызшылдарПилатқа
жиналды.
63«Мырза,әлгіалдамшыныңтірікезінде:«Үшкүннен
кейінқайтатірілемін»дегеніесімізде.
64Сондықтанүшіншікүнгедейінқабірдіқадағалап
тұрудыбұйыр,сондашәкірттерітүндекеліп,оны
ұрлапәкетіп,халыққа:«Олөлгенненкейінқайта
тірілген»депайтпауыүшін,соңғықателікбіріншіден
деауырболады.
65Пилатоларға:«Сіздердіңсағаттарыңызбар.
66Оларбарып,қабірдітексеріп,тастымөрлеп,күзет
қойды.
28-тарау
1Демалыскүнініңсоңында,аптаныңбіріншікүнітаң
атабастағанда,қабірдікөругеМагдалалықМәриям
менбасқаМәриямкелді.
2Міне,қаттыжерсілкінісіболды,өйткеніЖаратқан
Иеніңперіштесікөктентүсіп,есіктентасты
айналдырып,оныңүстінеотырды.
3Оныңжүзінайзағайдай,киіміқардайаппақеді.
4Күзетшілероданқорқып,дірілдеп,өліадамдардай
болды.
5Періштеәйелдергебылайдепжауапберді:—
Қорықпаңдар,өйткеніайқышқашегеленгенИсаны
іздепжүргендеріңдібілемін.
6Олмұндажоқ,өйткеніолөзіайтқандайқайтатірілді.
Келіңдер,ЖаратқанИежатқанжердікөріңдер.
7Тезбарып,шәкірттерінеОныңқайтатірілгенінайт.
Міне,олсендерденбұрынҒалилеяғабаражатыр.Оны
сондакөресіңдер:міне,менсендергеайттым.
8Оларқорыққанжәнезорқуанышпенқабірдентез
шығыпкетті.Шәкірттерінехабаржеткізуүшінжүгірді.
9Оларшәкірттерінехабарлауғабаражатқанда,Иса
олардықарсыалып:«Сәлеметсізбе!Оларкеліп,оның
аяғынанұстап,ғибадатетті.
10СондаИсаоларға:«Қорықпаңдар,барыңдар,
бауырларымаоларҒалилеяғабарады,сондамені
көреді»,—деді.
11Оларкетіпбаражатқанда,қалағакүзетшілердің
біразыкеліп,басдіниқызметкерлергенеболғанын
айтыпберді.
12Оларақсақалдарменжиналып,ақылдасыпболған
соң,сарбаздарғакөпақшаберді.
13—Айтыңдаршы,оныңшәкірттерітүндекеліп,біз
ұйықтапжатқанда,оныұрлапкетті.
14Егербұләміршініңқұлағынажетсе,бізоны
көндіремізде,сеніқорғаймыз.
22

25. МАТАЙ
15Оларақшаныалып,өздерінеүйреткеніністеді.
16СоданонбіршәкіртҒалилеяға,Исатағайындаған
тауғакетті.
17Олароныкөргенде,Оғантабынды,бірақ
кейбіреулеркүмәнданды.
18Исакеліп,оларғабылайдеді:—Көктегіде,жердегі
дебарлықбилікмағанберілді.
19Сондықтанбарыңдарда,барлықхалықтардыӘкенің,
ҰлдыңжәнеКиеліРухтыңатыменшомылдыру
рәсіміненөткізіңдер.
20Менсендергебұйырғанныңбәріндеорындауға
үйретемін:міне,менмәңгі,дүниеніңсоңынадейін
сендерменбіргемін.Аумин.
23

26. МаркІнжілі
1-тарау
1ҚұдайҰлыИсаМәсіхтіңІзгіхабарыныңбасталуы;
2Пайғамбарлардабылайдепжазылған:«Міне,мен
сеніңалдыңдаөзелшімдіжіберемін,олсеніңалдыңда
жолыңдыдайындайды.
3Шөлдалада:—ЖаратқанИеніңжолындайындаңдар,
Оныңжолдарынтүзетіңдер!
4Жоханшөлдаладашомылдырурәсіміненөтіп,
күнәларкешірілуүшінөкінуүшіншомылдыру
рәсіміненөтудіуағыздады.
5БүкілЯһудеяеліменИерусалимніңтұрғындары
оныңалдынажиналып,күнәларынмойындап,Иордан
өзеніндешомылдырурәсіміненөтті.
6Жақиятүйежүнінкиіп,беліндетеріденжасалған
белбеуібареді.Олшегірткеменжабайыбалдыжеді;
7Олуағыздады:«Мененкейінмененкүштібіреу
келеді,меноныңаяқкиімініңілмегінеңкейіпшешуге
лайықемеспін.
8Менсендердісуғашомылдырурәсіміненөткіздім,
бірақолсендердіКиеліРухқашомылдырады.
9СолкүндердеИсаҒалилеяныңНазаретқаласынан
келіп,ИорданиядаЖақияданшомылдырурәсімінен
өтті.
10Олбірденсуданшығып,аспанныңашылғанынжәне
оғанкөгершінтәріздіРухтыңтүсіпкележатқанын
көрді.
11Сондакөктен:«СенменіңсүйіктіҰлымсың,мен
оғанризамын!»—дегендауысестілді.
12КиеліРухоныбірденшөлдалағақуыпжіберді.
13Шайтанныңазғыруыменолайдаладақырықкүн
болды.жәнежабайыаңдарменбіргеболды;
Періштелероғанқызмететті.
14Жохантүрмегежабылғаннанкейін,ИсаҚұдай
ПатшалығытуралыІзгіхабардыуағыздап,Ғалилеяға
келді.
15«Уақытаяқталды,ҚұдайПатшалығытаяпқалды:
өкініп,Ізгіхабарғасеніңдер!
16ОлҒалилеятеңізініңжағасынанөтіпбаражатып,
ШимонменоныңағасыӘндірдіңтеңізгеторсалып
жатқанынкөрді,өйткеніоларбалықшылареді.
17Исаоларғабылайдеді:—Меніңсоңымнанеріңдер,
менсендердіадамбалықшысыетемін.
18Оларбірденторларынтастап,Исаныңсоңынанерді.
19Олжерденсәлұзапбаражатып,ЗебедейұлыЖақып
пеноныңағасыЖохандыкөрді,олардакемеде
торларынжөндепжатқанеді.
20Олбірденолардышақырды.ОларәкелеріЗебедейді
жалдамалықызметшілерменбіргеқайықтақалдырып,
оныңсоңынанерді.
21ОларКапернаумғабарды.Демалыскүніолбірден
мәжілісханағакіріп,тәлімберді.
22Олароныңілімінетаңқалды,өйткеніололардыдін
мұғалімдерісияқтыемес,билігібарадамретінде
оқытты.
23Олардыңмәжілісханасындажынғашалдыққанбір
адамболды.жәнеолайқайлады,
24—Біздіжайынақалдыр!НазареттікИса,сеніменне
шаруамызбар?сенбіздіқұртуғакелдіңбе?Менсенің
кімекеніңдібілемін,ҚұдайдыңКиеліҚұдайы.
25Исаоған:«Үндеме,оданшық!»—депсөкті.
26Жыноныжұлыпалып,қаттыайғайлағанда,олодан
шықты.
27Олардыңбәрітаңғалып,бір-бірінен:«Бұлне
нәрсе?»—депсұрады.бұлқандайжаңадоктрина?
Өйткеніолтіптіарамжындарғадабилікпенбұйырады
жәнеолароғанбағынады.
28ОныңдаңқыбірденҒалилеяныңбүкілаймағына
тарапкетті.
29Олармәжілісханаданшығып,ЖақыппенЖоханмен
біргеШимонменӘндірдіңүйінекірді.
30БірақШимонныңәйелініңшешесібезгегімен
ауырыпжатқанеді.
31Олкеліп,оныңқолынанұстап,жоғарыкөтерді.
Оныңқызуыбірденбасылып,оларғақызмететті.
32Кешкекүнбатқанда,оларИсағабарлықаурумен
жынауруынашалдыққандардыәкелді.
33Бүкілқалаесікалдынажиналды.
34Оләртүрліауруларменауырғанкөптегенадамдарды
сауықтырдыжәнекөптегенжындардықуыпжіберді.
жындарғасөйлеугерұқсатетпеді,өйткеніоларОны
білетін.
35Таңертеңтұрып,олсыртқашығып,оңашажерге
кеттіде,солжердедұғаетті.
36Шимонменоныңқасындағыларыоныңсоңынан
ерді.
37Онытауыпалып,оған:«Сенібәрііздепжүр»,–деді.
38Исаоларға:—Жақынқалаларғабарайық,сондамен
сондадауағыздаймын,өйткеніменосыүшіншықтым.
39ОлбүкілҒалилеядағымәжілісханалардауағыздап,
жындардықуыпжіберді.
40Бірдеоғаналапеспенауыратынбірадамкеліп,
жалбарынып,оғантізерлепотырдыда:«Қаласаң,мені
тазартааласың»,—деді.
41Исажанашырлықтанытып,қолынсозып,оған
қолынтигіздіде,оған:—Қалаймын!тазабол.
42Олсөйлейсалысымен,алапесдеркезіндежойылып,
олтазаланды.
43Олоғанқатаңталапқойып,дереужіберді.
44Олоған:«Ешкімгеештеңеайтпа,бірақбарып,діни
қызметкергекөрсетжәнеоларғакуәлікболуүшінМұса
бұйырғаннәрселердітазартуүшінқұрбандыққашал».
45Бірақолсыртқашығып,оныкөпжариялайбастады
жәнебұлістіжарияетебастады,сондықтанИсабұдан
былайқалағаашықкіреалмады,бірақдаладаболды.
2-тарау
1БірнешекүнненкейінолқайтаданКапернаумғакелді.
Оныңүйдеболғанышушықты.
2Солкездекөпадамжиналды,сондықтаноларды
қабылдауғаорынболмады,тіптіесікалдындадаболды.
Исаоларғасөздіуағыздады.
3Олартөртеуінкөтергенбірсалауруыналыпкеліп,
Исағакелді.
4Олароғанжақындайалмағансоң,оныңтұрған
жерініңтөбесінаштыда,онысындырып,салауруымен
ауыратындаржатқантөсек-орындытүсірді.
5Исаолардыңсенімінкөргенде,салауруына:«Балам,
күнәларыңкешірілді»,—деді.
24

27. МаркІнжілі
6Бірақсолжердекейбірдінмұғалімдеріотырып,
жүректеріменойланыпжатты.
7НеліктенбұладамҚұдайғатілтигізеді?Құдайдан
басқакүнәлардыкімкешіреалады?
8Исаолардыңіштейойланыпжатқанынбірденсезіп,
оларғабылайдеді:«Негеосыныжүрегіңдеойлайсың?
9Салауруына:«Күнәларыңкешірілді»депайтуоңай
ма?Әлде:«Тұрда,төсегіңдіалып,жүр»дейтінбе?
10БірақсендерАдамҰлыныңжербетіндекүнәларды
кешіругеқұдіретібарекенінбілулеріңүшін,(Олсал
ауруынабылайдеді:)
11Сағанайтамын:тұрда,төсегіңдіалып,үйіңекір.
12Олдереуорнынантұрып,төсегінкөтеріп,
барлығыныңалдынаншықты.Олардыңбәрітаңғалып,
Құдайдымадақтап:«Бізмұныешқашанкөрген
емеспіз»,-деді.
13Олқайтадантеңізжағасынашықты.Бүкілхалық
оғанжүгінді,ололарғатәлімберді.
14Олқасынанөтіпбаражатып,кеденорнында
отырғанӘлфейұлыЛевидікөріп,оған:—Менің
артымнанер!Олорнынантұрып,оныңсоңынанерді.
15Исаүйіндедастарханбасындаотырғанда,көптеген
салықшыларменкүнәкарлардаИсажәнеОның
шәкірттеріменбіргеотырды,өйткеніоларкөп
болғандықтан,Исаныңсоңынанерді.
16ДінмұғалімдеріменпарызшылдарОның
салықшыларменжәнекүнәкарларменбіргетамақтанып
отырғанынкөргенде,шәкірттеріне:«Олқалай
салықшыларменжәнекүнәкарларменбіргеішіп-жеп
жатыр?»—депсұрады.
17МұныестігенИсаоларғабылайдеді:«Дәрігерге
сауадамдарғаемес,науқастарғамұқтаж.Менәділдерді
емес,күнәкарлардыөкінугешақыруүшінкелдім.
18Жақияменпарызшылдардыңшәкірттеріораза
ұстайтын.Оларкеліп:«НегеЖоханмен
парызшылдардыңшәкірттеріоразаұстайды,алсенің
шәкірттеріңоразаұстамайды?»—депсұрады.
19Исаоларға:—Күйеужігітқасындаболғанда,
қалыңдықтыңбалаларыоразаұстайалама?Күйеу
жігітқасындаболғанша,олароразаұстайалмайды.
20Бірақкүйеужігіттіоларданалыпкететінкүндер
келеді,соданкейіноларсолкүндеріоразаұстайды.
21Ешкімдеескікиімніңүстінежаңамататікпейді,
әйтпесеонытолтырғанжаңаматаескісіналып
тастайды,алжыртылунашарлайды.
22Ешкімжаңашараптыескібөтелкелергеқұймайды,
әйтпесежаңашарапбөтелкелердіжарып,шараптөгіліп,
бөтелкелербүлініпқалады,бірақжаңашараптыжаңа
бөтелкелергеқұюкерек.
23Демалыскүніолегіналқаптарынаралапжүрді.
Шәкірттерімасақтардыжұлабастады.
24Парызшылдароған:«Міне,негеолардемалыскүні
рұқсатетілмегеннәрсеніістейді?
25Исаоларғабылайдеді:—Дәуіттіңөзімен
қасындағыларыаштыққаұшырап,мұқтажболғандане
істегенінешқашаноқымадыңызба?
26ҚалайшаолбасдіниқызметкерАбиятаркезінде
Құдайдыңүйінекіріп,діниқызметкерлергеғанарұқсат
етілмегеннандыжеп,қасындағыларғадаберді?
27Исаоларғабылайдеді:—Демалыскүніадамүшін
емес,адамдемалыскүніүшінжаратылған.
28СондықтанАдамҰлыДемалыскүнініңдеИесі.
3-ТАРАУ
1Исақайтаданмәжілісханағакірді.Солжердеқолы
қурапқалғанбірадамбареді.
2ОларИсаныДемалыскүнісауықтырамаекендеп
бақылапотырды.олароныайыптауыүшін.
3Олқолықұрғағанадамға:«Тұр»,–деді.
4Исаоларға:«Демалыскүндеріжақсылықістеуге
болама,әлдежамандықжасауғаболама?»—деп
сұрады.өмірдіқұтқаруүшінбе,әлдеөлтіруүшінбе?
Бірақолартыныштықсақтады.
5ЖүректерініңқаталдығынақынжылғанИсаоларға
ашуменайналасынақарағансоң,оладамға:«Қолыңды
соз!»—деді.Олонысозды,алоныңқолыекінші
қолындайсауболды.
6Парызшылдарсыртқашығып,ИродтықтарменИсаны
қалайжоюғаболатынынбірденкеңесіпалды.
7БірақИсашәкірттеріменбіргетеңізгекетіпқалды.
8Иерусалимнен,ИдумеяданжәнеИорданныңарғы
жағынан;ТирменСидонныңайналасындағылароның
ұлыістерінестігенненкейін,оғанкөпхалықкелді.
9Олшәкірттеріне:«КөпшіліктіңкесіріненИсаны
жинапалмасүшін,кішігірімкемекүтіптұруын
бұйырды.
10Өйткеніолкөптердіемдегенболатын.Осылайша,
олароғанқолтигізуүшін,індетпенауырғандаркөп
болды.
11Жындароныкөргенде,алдынажығылып:«Сен
ҚұдайдыңҰлысың!»—депайқайлады.
12Ололарғаөзінжарияетпеудіқатаңтүрдебұйырды.
13Олтауғашығып,кімқаласа,сонышақырды,олар
оғанкелді.
14Олонекіадамдыөзіменбіргеболудыжәнеоларды
уағыздауғажіберуүшінтағайындады.
15Сондай-ақаурулардыемдейтінжәнежындарды
қуыпшығаратынкүшкеиеболуүшін:
16ШимонныңесімінПетірдепқойды.
17ЗебедейұлыЖақыппенЖақыптыңағасыЖохан;
ОлолардыБоанергесдепатады,яғни«Найзағайдың
ұлдары».
18Әндір,Філіп,Варфоломей,Матай,Томас,Әлфей
ұлыЖақып,ТадейжәнеқанахандықШимон.
19ЯһудаИсқариоттаоғанопасыздықжасады,оларбір
үйгекірді.
20Халыққайтаданжиналып,нанжеугешамасы
келмеді.
21Достарымұныестіп,оныұстауғашықты.
22Иерусалимненкелгендінмұғалімдері:«Оның
Белзебулыбаржәнеолжындардыңәміршісіарқылы
жындардықуыпжібереді»,—деді.
23Исаолардыөзінешақырыпалып,астарлыәңгімелер
арқылыбылайдеді:ШайтанШайтандықалайқуып
жібереді?
24Алегерпатшалықөзішіненбөлініпкетсе,ол
патшалықтұраалмайды.
25Алегербірүйөз-өзінеқарсыбөлінсе,олүйтұра
алмайды.
26Алегершайтанөзінеқарсыкөтеріліп,бөлініпкетсе,
олтұраалмайды,бірақжойылады.
27Күштіжігіттібайлапалмайынша,ешкімкүштінің
үйінекіріп,оныңдүние-мүлкінтонайалмайды.сосын
үйінбүлдіреді.
25

28. МаркІнжілі
28Сендергешындығынайтамын:адамұлдарының
барлықкүнәларыкешіріледіжәнеоларқорлайтын
сөздерідекешіріледі.
29АлКиеліРухқатілтигізетінадамешқашан
кешірілмейді,бірақмәңгілікжазағаұшырауқаупібар.
30Өйткеніолар:«Ондаарамрухбар»,—деді.
31Солкездеоныңағаларыменшешесікеліп,сыртта
тұрып,Исанышақырыпжіберді.
32Халықоныңмаңайындаотырып:«Міне,сеніңанаң
менбауырларыңсенісырттаіздепжүр»,–деді.
33Исаоларғабылайдепжауапберді:—Меніңанам
немесебауырларымкім?
34Олайналасындағыларғақарап:«Міне,менің
шешемменбауырларым!
35ӨйткенікімҚұдайдыңеркінорындаса,солменің
ағам,қарындасымжәнешешем.
4-ТАРАУ
1Олтағыдатеңізжағасындатәлімберебастады.
Оныңқасынакөпхалықжиналды,сондықтанол
қайыққамініп,теңізгеотырды.Бүкілхалық
құрлықтағытеңізжағасындаболды.
2Исаоларғаастарлыәңгімелерарқылыкөпнәрсені
үйретіп,өзіліміндебылайдеді:
3Тыңдаңыз;Міне,бірегіншіегугешықты.
4Олегіпжатқанда,кейбіреулеріжолбойынақұлап,
аспанқұстарыкеліп,оныжепқойды.
5Кейбіреулерітопырақазтастыжергеқұлады;Ол
бірденөсіпшықты,өйткеніоныңтереңдігіжоқ.
6Бірақкүншыққанда,олкүйіпқалды.Оныңтамыры
болмағандықтан,олқурапқалды.
7Кейбіреулерітікенектерарасынатүсіп,тікенектер
өсіп,онытұншықтырды,бірақолжемісбермеді.
8Албасқаларыжақсыжергетүсіп,өсіп-өніп,жеміс
берді;Біреуотыз,біреуалпыс,біреужүзтуды.
9Исаоларға:—Естугеқұлағыбарлартыңдасын!
10Исажалғызқалғанда,онекішәкіртіменбіргеоның
айналасындағылароданастарлыәңгіменісұрады.
11Исаоларғабылайдеді:—ҚұдайПатшалығының
құпиясынбілусендергеберілген,алсырттағыларға
мұныңбәріастарлыәңгімелерарқылыайтылады.
12Оларкөріптұрсада,көрсін,бірақбайқамайды;және
естиотырып,оларестиді,бірақтүсінбейді;Ешқашан
олардінгекіріп,күнәларыкешірілмесін.
13Исаоларға:—Осыастарлыәңгіменібілмейсіңдер
ме?Сондабарлықастарлыәңгімелердіқайдан
білесіңдер?
14Егіншісөздісебеді.
15Бұларжолбойындағы,сөзегілгенжер;Бірақолар
естігенде,шайтандереукеліп,олардыңжүректеріне
себілгенсөздіалыптастайды.
16Бұлардатастыжергесебілгендер.оларсөзді
естігенде,оныбірденқуанышпенқабылдайды;
17Сондай-ақөзбойларындатамырыжоқ,сондықтан
белгілібіруақытқағанашыдаңдар:кейінсөзүшін
қайғы-қасіретнемесеқуғын-сүргінбасталғанда,олар
бірденашуланады.
18Тікенарасынасебілгендермыналар.сөздіесту
сияқты,
19Осыдүниеніңқамы,байлықтыңқулығыжәнебасқа
нәрселердіңқұмарлығысөздітұншықтырады,алол
жеміссізболады.
20Бұларжақсыжергесебілгендер;Мысалы,сөзді
естіп,онықабылдап,жемісбереді,біреуотызесе,
біреуалпыс,біреужүзесе.
21Исаоларға:«Шамдыбұтаныңастынақоюүшін
әкелеме,әлдетөсекастынама?»—депсұрады.және
шырағданғаорнатылмаукерекпе?
22Өйткенікөрінбейтінжасырынештеңежоқ.Еш
нәрседежасырынемес,олшетелгешығуыкерекеді.
23Кімніңеститінқұлағыбарболса,тыңдасын.
24Исаоларғабылайдеді:«Неестіпжатқандарыңа
мұқиятболыңдар.
25Өйткенікімдебарболса,соғанберіледі,алкімде
жоқболса,оданөзіндебарнәрседеалынады.
26Олбылайдеді:—ҚұдайПатшалығыдажерге
тұқымшашатындай.
27Ұйықтап,күндіз-түнітұрып,тұқымкөктеп,қалай
өсетінінолбілмейді.
28Өйткеніжерөзжемісінбереді;алдыменпышақ,
соданкейінқұлақ,соданкейінқұлақтағытолықжүгері.
29Алжемісшыққанкезде,олбірденорақтысалады,
өйткеніорақуақытыкелді.
30Ол:«ҚұдайПатшалығыннеменсалыстырамыз?
немесеонықандайсалыстыруменсалыстырамыз?
31Бұлқышадәнінеұқсайды,олжергесебілгенде,
жердегібарлықтұқымдарданазболады.
32Алегілгенде,олөсіп,барлықшөптерденүлкен
боладыжәнеүлкенбұтақтардышығарады;Оның
көлеңкесінеаспанқұстарықонатынболсын.
33Осысияқтыкөптегенастарлыәңгімелерарқылы
Исаоларғасөздіестігеншеайтты.
34БірақИсаоларғаастарлыәңгімеайтпады,олар
оңашақалғанда,шәкірттерінебәрінтүсіндірді.
35Солкүнікешбатқанда,Исаоларға:—Арғыбетке
өтейік,—деді.
36Олархалықтыжіберіп,Исаныкемедеотырған
күйіндеалыпкетті.Оныменбіргебасқакішкентай
кемелердеболды.
37Сосынқаттыдауылсоғып,толқындаркеменісоғып,
кеметолыпқалды.
38Олкеменіңартқыжағындажастықтаұйықтап
жатқанеді.Олароныоятып:“Ұстаз,біздіңөліп
жатқанымызсіздіқызықтырмайма?
39Олорнынантұрып,желгетыйымсалып,теңізге:«
Тыныштық,тынышбол!»—деді.Желбасылып,үлкен
тыныштықорнады.
40Исаоларға:—Негесоншақорқасыңдар?Қалайша
сенбейсің?
41Оларқаттықорқып,бір-біріне:«Оғанжелде,теңіз
дебағынатынбұлқандайадам?
5-ТАРАУ
1Олартеңіздіңарғыбетіне,гадаралықтардыңеліне
келді.
2Исакемеденшыққанда,қабірлердіңарасынанбір
жынауруынашалдыққанбірадамоныбірденқарсы
алды.
3Оныңбаспанасықабірлердіңарасындаболды;Ешкім
онышынжырменбайлайалмайды.
26

29. МаркІнжілі
4Өйткеніолжиібұғауларменшынжырлармен
байланып,шынжырлардыүзіп,бұғаулардыүзіп
тастайтын.Оныешкімұстайалмады.
5Олкүндіз-түнітауларда,қабірлердежылап,өзін
таспенжарыпжіберетін.
6БірақИсаныалыстанкөргенде,жүгіріпбарып,
ғибадатетті.
7Олқаттыдауыспенайқайлап:—ҚұдайТағаланың
Ұлы,Иса,сағанменіңнеқатысымбар?Алланың
атыменантетемін,меніқинама.
8Өйткеніолоған:«Жынсызрух,адамнаншық!»—
деді.
9Олодан:«Атыңкім?»—депсұрады.Ол:«Менің
атымЛегион,өйткенібізкөппіз»,–депжауапберді.
10Олоданолардыелденшығармауынөтінді.
11Солкездетауғажақынжердешошқалардыңүлкен
табындарыжайылыпжүреді.
12Бүкілжындар:«Біздішошқаларғажібер,солардың
ішінекірейік»,–депжалбарынды.
13Исадереуоларғарұқсатберді.Жындаршығып,
шошқалардыңарасынакірді.Отартікжердентеңізге
қарайжүгірді(оларекімыңдайболды);жәнетеңізге
тұншығыпқалды.
14Шошқабаққандарқашып,қалағада,далағадаайтты.
Оларбұлнеболғанынбілуүшінсыртқашықты.
15ОларИсағакеліп,шайтанғашалдыққан,легионы
бар,отырғанын,киінгенінжәнеесідұрысекенінкөрді
де,қорқыпкетті.
16Мұныкөргендероларғажынауруына
шалдыққанныңжәнешошқаныңбасынатүскен
жағдайдыайтыпберді.
17ОларИсағаөзжағалауларынанкетуінсұрайбастады.
18Исақайыққамінгенде,шайтанғашалдыққанадам
оныменбіргеболуынсұрады.
19АлайдаИсаоғанрұқсатбермей,оғанбылайдеді:—
Үйіңедостарыңабарда,оларғаЖаратқанИеніңсаған
қандайзорістержасағанынжәнесағанжанашырлық
танытқанынайтыпбер.
20Олжолғашығып,Исаныңөзінежасағанұлыістерін
Декаполистежариялайбастады.
21Исақайықпенарғыжағағақайтаөткенде,оғанкөп
адамдаржиналды.Олтеңізгежақынболды.
22Міне,мәжілісханабасшыларыныңбіріЖайыр
есімдіадамкележатыр.Оныкөргендеаяғына
жығылды.
23Олоғанқаттыжалбарынып:«Меніңқызымөлім
алдындажатыр.жәнеолөмірсүреді.
24Исаоныменбіргежүрді.Көпадамдароныңсоңынан
ерді.
25Онекіжылбойықанауруыменауыратынбірәйел:
26Олкөптегендәрігерлердіңазабынтартып,барын
жұмсады,бірақодандажақсыболғанжоқ,керісінше
нашарлайберді.
27ОлИсатуралыестігенсоң,артынакеліп,оның
киімінеқолынтигізді.
28Өйткеніол:«Оныңкиімінеғанақолтигізсем,сау
боламын»,–деді.
29Оныңқаныныңбұлағыбірденқұрғапқалды.және
оліндеттенайығыпкеткенінденесіменсезінді.
30Исаөзіненізгілікшыққанынбірденбіліп,оны
баспасөзгеайналдырып:—Меніңкиімімдікімұстады?
31Шәкірттеріоған:—Сағанжиналғанхалықтыкөріп
тұрсыңба:“Мағанкімқолтигізді?”дейсіңбе?
32Сондаолмұныістегенәйелдікөруүшінайналасына
қарады.
33Бірақоныңнеболғанынбілгенәйелқорқып,
дірілдеп,оныңалдынакеліп,жығылып,оғанбар
шындықтыайтты.
34Исаоған:«Қызым,сеніміңсенісауықтырды.
Тыныштықпенбарып,індеттенқұтылыңыз.
35Олсөйлептұрғанда,мәжілісхананыңәміршісінің
үйіненбіреулеркеліп:«Қызыңөлді.
36Исабұлсөздіестігенбойдамәжілісхананың
басшысына:«Қорықпа,тексен»,–деді.
37Петір,ЖақыпжәнеЖақыптыңінісіЖоханнанбасқа
ешкімгеИсаныңсоңынанеругерұқсатетпеді.
38Олмәжілісханаәміршісініңүйінекеліп,толқуды
жәнеқаттыжылап,еңірепжатқандардыкөрді.
39Олішкекіргенде,олардан:—Негебұлай
жылайсыңдар?Қызөлгенжоқ,ұйықтапжатыр.
40Оларонымысқылдапкүлді.Бірақололардыңбәрін
шығарып,қыздыңәкесіменанасынжәне
қасындағылардыалып,қызжатқанжергекірді.
41Олқыздыңқолынанұстап:—Талитакуми!Бұл
«Қызым,сағанайтамын,тұр»дегендібілдіреді.
42Қызбірдентұрып,жүрді.Өйткеніолонекіжаста
еді.Жәнеоларқаттытаңқалды.
43Олбұныешкімбілмесіндепқатаңтүрдебұйырды.
жәнеоғанжеугебірдеңеберудібұйырды.
6-ТАРАУ
1Олсолжерденшығып,өзелінекелді.Оның
шәкірттеріоныңсоңынанереді.
2Демалыскүнікелгенде,Исамәжілісханадатәлімбере
бастады.Оныестігенкөпадамдар:«Бұлкісімұны
қайданалды?»—дептаңқалды.Оныңқолымен
осындайқұдіреттіістержасалатындай,оғанберілген
қандайданалық?
3БұлЖақып,Жүсіп,ЯһудажәнеШимонныңағасы
Мәриямныңұлыағашұстасыемеспе?алоның
әпкелерібізбенбіргеемеспе?Жәнеолароғанренжіді.
4БірақИсаоларғабылайдеді:«Пайғамбарөзелінде,
туыстарыныңарасындажәнеөзүйіндеабыройсыземес.
5Олбірнешенауқастыңүстінеқолынқойып,оларды
сауықтыруданбасқаешбіркереметісжасайалмады.
6Ололардыңсенімсіздігінетаңқалды.Олауылдарды
аралап,тәлімберді.
7Олонекішәкіртіншақырыпалып,екі-екіденжібере
бастады.жәнеоларғаарамрухтарғабилікберді;
8Оларғажолғатектаяқтанбасқаештеңеалмауды
бұйырды.Олардыңқоржынындананда,нанда,ақша
дажоқ:
9Бірақаяқкиімкиіпжүр.жәнеекіпальтокиюге
болмайды.
10Ололарғабылайдеді:«Қайүйгекірсеңдер,сол
жерденкеткеншесолжердеболыңдар.
11Кімде-кімсеніқабылдамаса,тыңдамаса,олжерден
кеткенде,оларғақарсыайғақболуүшінаяғыңның
астындағышаңдысілкіптаста.Сендергешындығын
айтамын:соткүнібұлқаладангөріСодоммен
Ғомораныңжағдайыжеңілірекболады.
27

30. МаркІнжілі
12Оларсыртқашығып,адамдардыңөкінуікеректігін
уағыздады.
13Оларкөптегенжындардықуыпжібердіжәне
көптегеннауқастардымайменмайлап,оларды
сауықтырды.
14Иродпатшаолтуралыестіді.(Өйткеніоныңесімі
елгетарады:)жәнеол:«Шомылдырурәсімінжасаушы
Жақияөлімненқайтатірілді,сондықтаноныңбойында
құдіреттіістеркөрінеді»деді.
15Басқалары:“БұлІлияс”,—деді.Албасқалары:«Бұл
пайғамбарнемесепайғамбарлардыңбірісияқты»,-
деді.
16БірақИродмұныестіп:«Бұл—менбасыншауып
алғанЖақия,олқайтатірілді»,—деді.
17ӨйткеніИродтыңөзіжіберіп,Жақияныұстапалып,
оныінісіФіліптіңәйеліИродияүшінтүрмегежапқан
еді,өйткеніолоғанүйленді.
18ӨйткеніЖақияИродқа:«Ағаңныңәйеліналғаныңа
рұқсатжоқ»,–депайтқанболатын.
19СондықтанИродияоғанқарсыжанжалдасып,оны
өлтірмекболды.бірақолалмады:
20ИродЖоханныңәділәріқасиеттіадамекенінбіле
тұрақорқып,оныұстанды.Оныестігенде,олкөп
нәрсеніістедіжәнеонықуанатыңдады.
21Ыңғайлыкүнкелгенде,Иродөзініңтуғанкүнінде
өзінің әміршілеріне,қолбасшыларынажәне
Ғалилеядағыәміршілергекешкіасберді.
22Иродияныңқызыкіріп,билеп,Иродпенонымен
біргеотырғандардыңкөңіліненшыққанда,патшақызға:
«Қалағаныңдысұра,менсағанберемін»,-деді.
23Олоған:«Мененнесұрасаңда,патшалығымның
жартысынадейінберемін»,–депантетті.
24Олсыртқашығып,анасына:«Несұрайын?»—деп
сұрады.Ол:«ШомылдырурәсімінжасаушыЖақияның
басы»,-деді.
25Олтезарадапатшағакеліп:«Шомылдырурәсімін
жасаушыЖақияныңбасынмағанжүктасушығасалып
беруіңдіқалаймын»,–депсұрады.
26Патшақаттыөкінді.Алайдаантүшінжәнеонымен
біргеотырғандарүшінолоданбастартпады.
27Патшадереужазалаушыныжіберіп,оныңбасын
әкелудібұйырдыда,олбарып,түрмедеоныңбасын
алды.
28Оныңбасынқұтығасалыпәкеліп,қызғаберді,ал
қызанасынаберді.
29Мұныестігеншәкірттерікеліп,оныңмәйітіналып,
қабіргеқойды.
30ЕлшілерИсағажиналып,оғаннеістегендерін,не
үйреткендерінайтыпберді.
31Исаоларғабылайдеді:«Шөлжергебарып,біраз
демалыңдар,өйткенікеліп-кетіпжатқандаркөпболды,
алолардыңтамақішугебосуақытыболмады.
32Олароңашақайықпенелсізжергекетті.
33Халықолардыңкетіпбаражатқанынкөрді,және
оныкөптегенадамдартаниды,жәнебарлыққалалардан
солжаққақарайжүгіріп,олардыбасыпөтіп,Исаға
жиналды.
34Исасыртқашыққанда,көпхалықтыкөріп,оларға
жанашырлықтанытты,өйткеніоларбағушысыжоқ
қойларсияқтыедіжәнеоларғакөпнәрсеніүйрете
бастады.
35Күналысболғанда,шәкірттеріИсағакеліп:—Бұл
—шөлдіжер,ендіуақытөтеөтіпкетті.
36Олардыжібер,олареларалап,ауылдарғабарып,
өздеріненансатыпалсын,өйткеніолардыңжейтін
ештеңесіжоқ.
“Оларғатамақберіңіздер”,—депжауапберді.Олар
оған:«Барып,екіжүзтиыннансатыпалып,оларға
жеугеберемізбе?
38Исаолардан:«Сендердіңқаншанандарыңбар?»—
депсұрады.барыпкөр.Оларбілгенсоң:«Бес,екі
балық»,–дейді.
39Сосынбарлығынтоп-топболыпжасылшөпке
отырғызудыбұйырды.
40Оларжүзден,елуденбөлініпотырды.
41Исабеснанменекібалықтыалып,көккеқарап,
батасынбердіде,нандардысындырып,шәкірттеріне
олардыңалдынақоюүшінберді.Олекібалықты
бәрінебөліпберді.
42Барлығытамақтанып,тойды.
43Оларбалықпенбалықтыңсынықтарынатолыонекі
себеттіалды.
44Нанжегендербесмыңғажуықадамболды.
45Олдереушәкірттерінқайыққамініп,Бетсайданың
арғыжағына,халықтыжіберіпжатқанда,бұйырды.
46Олардыжіберіп,дұғаетуүшінтауғашықты.
47Кешбатқанда,кеметеңіздіңортасындаболды,алол
құрлықтажалғызқалды.
48Ололардыңесудееңбекетіпжатқанынкөрді.
Өйткеніоларғақарсыжелсоқты,түнніңтөртінші
күзетіндеИсатеңіздежүріп,олардыңжанынанөтіп
баражатқанеді.
49Бірақолароныңтеңіздекележатқанынкөргенде,
онырухшығардепойлап,айқайлады:
50Өйткенібәріоныкөріп,мазасызданды.Олдереу
оларменсөйлесіп,оларғабылайдеді:«Көңілді
болыңдар!қорықпа.
51Исаоларғақайыққабарды.Желтоқтады,оларқатты
таңғалып,таңқалды.
52Оларнанныңкереметінескермеді,өйткеніолардың
жүректеріқатыпқалған.
53Оларөтіпбаражатып,Генесаретжерінекеліп,
жағағақарайтартты.
54Оларкемеденшыққанда,оныбірдентаныды.
55Бүкілаймақтыаралапөтіп,оныңжатқанынестіген
науқастардытөсектерінежатқызабастады.
56Олқайауылға,неқалаға,неелгекірседе,олар
науқастардыкөшегежатқызып,киімініңшекарасына
ғанатиісулерінөтінді.
7-тарау
1СондаИерусалимненкелгенпарызшылдармен
кейбірдінмұғалімдеріИсағажиналды.
2Исаныңкейбіршәкірттерініңарам,яғнижуылмаған
қолменнанжепжатқанынкөргенде,оларкінәтапты.
3Парызшылдарменбарлықяһудилерқолдарынжиі
жумайынша,ақсақалдардәстүрінұстанып,тамақ
ішпейді.
4Оларбазарданкелгенде,жуынбайынша,тамақ
ішпейді.Тостағандарды,кәстрөлдерді,жезыдыстарды
жәнеүстелдердіжууғаарналғанбасқадакөптеген
нәрселербар.
28

31. МаркІнжілі
5СондапарызшылдармендінмұғалімдеріИсадан:—
Негешәкірттеріңақсақалдардәстүрібойыншажүрмей,
нандыжуылмағанқолменжейсің?
6Ололарғабылайдепжауапберді:«Ешаясендер
туралыекіжүзділертуралыжақсыпайғамбарлықетті!
7Алайдаолармағанбекерғибадатетіп,ілімүшінадам
өсиеттерінүйретеді.
8Құдайдыңөсиетінжоққашығарып,кәстрөлдермен
тостағандардыжуусияқтыадамдардыңдәстүрін
ұстанасыңжәнеосығанұқсасбасқадакөптегеністерді
істейсің.
9Исаоларғабылайдеді:—Өздеріңіздің
дәстүрлеріңіздісақтауүшінҚұдайдыңөсиетінжоққа
шығарасыздар.
10ӨйткеніМұса:«Әке-шешеңдісыйла!«Кімәке-
шешесінқарғаса,өлсін!
11Бірақсендербылайдейсіңдер:«Егерадамәкесінене
шешесіне:«БұлКорбан»,яғнименсағанпайда
әкелетіннәрсеніңарқасындасыйлық»,–десе.олбос
болады.
12Оғанендіәкесінешешесіүшінешнәрсеістеуге
рұқсатбермейсіңдер.
13ӨздеріңізжеткізгендәстүрлеріңізарқылыҚұдайдың
сөзінкүшінжоймайсызжәнеосығанұқсаскөптеген
нәрселердіжасайсыз.
14Олбүкілхалықтыөзінешақырыпалып,оларға
былайдеді:—Әрқайсысыңызмағанқұлақасып,
түсініңіздер!
15Адамдысырттанкіргенешнәрсеарамдамайды.
16Кімніңеститінқұлағыбарболса,тыңдасын.
17Исахалықарасынанүйгекіргенде,шәкірттеріодан
астарлыәңгіметуралысұрады.
18Исаоларға:“Сендердетүсінбейсіңдерме?
Адамныңішінесырттанкіргенкезкелгеннәрсеоны
арамдамайтынынбілмейсіңбе?
19Өйткеніолоныңжүрегінеемес,қарнынакіріп,
барлықтағамдардытазартып,сорғышқашығады?
20Ол:«Адамныңішіненшыққаннәрсеадамды
арамдайды»,–деді.
21Өйткенізұлымойлар,некеадалдығынбұзу,
азғындық,кісіөлтіру,адамныңішінен,жүрегінен
шығады.
22Ұрлық,ашкөздік,зұлымдық,қулық,азғындық,қара
көз,Құдайғатілтигізу,мақтаншақтық,ақымақтық.
23Осызұлымдықтардыңбәрііштеншығып,адамды
арамдайды.
24Солжерденолтұрып,ТирменСидонның
шекараларынабарып,бірүйгекірді,бірақоныешкім
білгісікелмеді,бірақоныжасырумүмкінболмады.
25Қызыжынғашалдыққанбірәйелолтуралыестіп,
келіп,аяғынажығылды.
26Бұләйелгрек,ұлтысирофиникиялықеді.Олодан
қызынаншайтандышығаруынөтінді.
27БірақИсаоған:«Әуелібалалартойсын,өйткені
балалардыңнаныналып,иттергетастаужараспайды»,
—деді.
28Олоғанбылайдепжауапберді:—Иә,Ием!
29Исаоған:«Осысөзіңүшінжолыңменжүр.сенің
қызыңнаншайтаншықты.
30Олүйінекелгенде,шайтанныңшығыпкеткенін
жәнеқызытөсеккежатқанынкөрді.
31ОлтағыдаТирменСидонныңжағалауларынан
шығып,Декаполисжағалауларыныңортасыарқылы
Ғалилеятеңізінекелді.
32Олароғансаңыраужәнесөйлейалмайтынадамды
әкелді.Олароғанқолынқоюынөтінді.
33Исаоныкөпшіліктіңарасынаналыпшығып,
саусақтарыноныңқұлағынатығып,түкіріп,тілін
ұстады.
34Олкөккеқарап,күрсініп:—Еффата,яғни:«Ашық
бол!»—деді.
35Солкездеоныңқұлағыашылып,тілініңжібібосап,
анықсөйледі.
36Исаоларғаешкімгеайтпаудыбұйырды.
37Олартаңғалып:«Олбәрінжақсыістеді:Ол
саңыраулардыдаестіртеді,мылқаулардыдасөйлетеді»,
-деді.
8-тарау
1Солкүндердехалықөтекөпболғандықтан,жейтін
ештеңесіжоқболғандықтан,Исашәкірттерінжанына
шақырыпалып,былайдеді:
2Көпшіліктіаяймын,өйткеніоларменіменбіргеүш
күнболды,бірақжейтінештеңесіжоқ.
3Егерменолардыүйлерінеоразатұтыпжіберсем,
оларжолдаесінентаныпқалады,өйткеніолардың
сүңгуірлеріалыстанкелген.
4Шәкірттеріоғанбылайдепжауапберді:—Адам
айдаладабұладамдардықайданнанғатойғызаалады?
5Исаолардан:«Сендердіңқаншанандарыңбар?»—
депсұрады.Олар:«Жеті»,–деді.
6Олхалыққажергеотырудыбұйырдыда,жетінанды
алып,алғысайтып,сындырдыда,шәкірттеріне
олардыңалдынақоюғаберді.жәнеолардыхалықтың
алдынақойды.
7Олардыңбірнешекішкентайбалықтарыболды.Ол
батаберіп,олардыдаолардыңалдынақоюдыбұйырды.
8Сөйтіп,оларжеп,тойды,алқалғансынықеттенжеті
себеттіжинапалды.
9Тамақтанғандартөртмыңдайболды,сондықтанИса
олардышығарыпжіберді.
10Олбірденшәкірттеріменбіргеқайыққамініп,
Далманутаныңбөліктерінекелді.
11Парызшылдарсыртқашығып,Исанысынап,көктен
бірбелгііздеп,Исанысұрайбастады.
12Олтереңкүрсініп:—Бұлұрпақнегебелгііздепжүр?
Сендергешындығынайтамын,бұлұрпаққаешқандай
белгіберілмейді.
13Исаолардытастап,қайыққамініп,екіншіжағаға
кетті.
14Шәкірттернаналудыұмытыпкетіпті,оларменбірге
кемедебірнаннанартықболғанжоқ.
15Исаоларға:«Сақболыңдар,парызшылдардың
ашытқысынанжәнеИродтыңашытқысынансақ
болыңдар!»—депбұйырды.
16Олар:«Нанымызжоқболғандықтан»,—депөзара
пікірлесті.
17МұныбілгенИсаоларға:«Нанжоқдепнеге
ойлайсыңдар?»—деді.Әлітүсінбедіңбе,түсінбейсің
бе?жүрегіңқатыпқалдыма?
18Көздеріңбар,көрмейсіңдерме?Құлағыбарболса,
естімейсіңбе?алесіңдежоқпа?
29

32. МаркІнжілі
19Беснандыбесмыңныңішіненсындырғанымда,
сынықтарғатолықаншасебетжинапалдыңдар?Олар
оған:«Онекі»,-деді.
20Төртмыңныңішіндежетіадамсынықтарғатолы
қаншасебетжинапалдыңдар?Олар:«Жеті»,–деді.
21Исаоларға:—Қалайтүсінбейсіңдер?
22ОлБетсайдағакелді.Олароғансоқырадамды
әкеліп,оғанқолынтигізуінөтінді.
23Олсоқырдыңқолынанұстап,қаланыңсыртына
алыпшықты.Олоныңкөзінетүкіріп,қолынқойғанда,
олоданкөрдіңбедепсұрады.
24Сондаолбасынкөтеріп:—Менадамдардыағаштар
сияқтыкөріпжүрмін,—деді.
25Осыданкейінолқайтаданқолыноныңкөзінеқойып,
оныжоғарықаратты.
«Қалағакірме,қаладағыешкімгедеайтпа»,–деп,оны
үйінежіберді.
27ИсашәкірттеріменФіліпіКесариясының
қалаларынашықты.
28Олар:“ШомылдырурәсімінжасаушыЖақия”,—
депжауапберді,алкейбіреулері:“Ілияс”,—дейді.
жәнебасқалары,пайғамбарлардыңбірі.
29Исаоларға:—АлсендерМенікімдепайтасыңдар?
Петіроған:«СенМәсіхсің!»—депжауапберді.
30Исаоларғаолтуралыешкімгеайтпаудыбұйырды.
31Исаоларға:«АдамҰлыныңкөпазапшегуіжәне
ақсақалдар,басдіниқызметкерлержәнедін
мұғалімдерітарапынанқабылданбауы,өлтірілуіжәне
үшкүнненкейінқайтатірілуікерек»депүйрете
бастады.
32Олмұныашықайтты.Петіроныертіпалып,
айыптайбастады.
33Албұрылып,шәкірттерінеқарағансоң,Петірге:«
Жетшіартымнан,Шайтан!
34Олхалықтышәкірттеріменбіргеөзінешақырып
алып,оларғабылайдеді:«Кімде-кімменіңсоңымнан
шыққысыкелсе,өзіненбастартып,айқышынкөтеріп,
мағанерсін.
35Кімөзөмірінқұтқарғысыкелсе,оданайырылады.
Бірақкімде-кімменүшінжәнеІзгіхабарүшінөз
өмірінжоғалтса,соладамонықұтқарады.
36Адамбүкілдүниеніжеңіпалып,өзжанынан
айырылса,оғаннепайда?
37Немесеадамөзжаныныңорнынанебереді?
38Осыазғынәрікүнәкарұрпақтыңарасындакім
мененде,меніңсөздерімнендеұялатынболса;Киелі
періштелерменбіргеӘкесініңұлылығыменкелгенде,
АдамҰлыдаоданұялады.
9-ТАРАУ
1Исаоларғабылайдеді:—Сендергешындығын
айтамын,осыжердетұрғандардыңкейбіреулеріҚұдай
Патшалығыныңқұдіретпенкелгенінкөрмейінше,
өлімніңдәмінтатпайды.
2АлтыкүнненкейінИсаПетірді,Жақыптыжәне
Жохандыөзіменбіргеалып,олардыбөлекбиіктауға
алыпшықты.
3Киіміжарқырап,қардайаппақболды.сондықтанжер
бетіндегіешбіртолықадамолардыағартаалмайды.
4ОларғаМұсаменбіргеІлияскөрінді.ОларИсамен
сөйлесіптұрды.
5ПетірИсағабылайдепжауапберді:—Ұстаз,осында
болғанымызжақсыболды.Біреуісаған,біріМұсаға,
біріІлиясқа.
6Өйткеніолнеайтарынбілмеді;Өйткеніоларқатты
қорықты.
7Бұлтолардыңкөлеңкесінбасыпқалды.Бұлт
арасынан:«БұлМеніңсүйіктіҰлым!Онытыңдаңдар!»
—дегендауысшықты.
8Кенетоларжан-жағынақарап,Исаданбасқаешкімді
көрмеді.
9Олартаудантүскенде,АдамҰлыөлгеншеқайта
тірілгенше,көргендерінешкімгеайтпаудыбұйырды.
10Оларбұлсөздііштейсақтап,бір-біріненөлгеннен
қайтатірілуненібілдіретінінсұрады.
11Олародан:—НеліктендінмұғалімдеріІлияс
алдыменкелуікерекдейді?
12Исаоларғабылайдепжауапберді:—Шынындада,
Ілиясбіріншіболыпкеледіжәнебәрінқалпына
келтіреді.АдамҰлытуралыолкөпазапшегедіжәне
жоққашығарыладыдепжазылған.
13Бірақменсендергеайтамын:Ілиясшыныменкелді,
жәнеоларолтуралыжазылғандай,оғанөздері
санағаныністеді.
14Шәкірттерініңқасынакелгенде,олардың
айналасындакөпхалықтыжәнеоларменсұраққойып
жатқандінмұғалімдерінкөрді.
15Бүкілхалықоныкөргенде,қаттытаңғалып,оған
жүгіріпбарыпсәлемберді.
16Олдінмұғалімдерінен:—Оларданнесұрайсыз?
17Сондахалықтыңбірібылайдепжауапберді:—
Ұстаз!
18Олонықайжердеұстасада,оныжыртыптастайды.
жәнеоларалмады.
19Олоғанбылайдепжауапберді:«Уа,сенімсізұрпақ,
менқашанғадейінсендерменболамын?сеніқашанға
дейінқинаймын?онымағанәкел.
20ОлароныИсағаәкелді.Олжергеқұлап,көбік
шашыпкетті.
21Оләкесінен:—Бұлоғанқаншауақытболды?Ол:
«Баладан»,–деді.
22Онықұртуүшіноныотқада,суғадатастаған.
23Исаоған:«Егерсенеалсаң,сенушігебәріде
мүмкін»,—деді.
24Баланыңәкесібірденжылап:«Ием,сенемін!сен
меніңсенімсіздігімекөмектес.
25ХалықтыңжүгіріпкележатқанынкөргенИсажынға:
«Мылқаужәнесаңыраужын!Сағанбұйырамын,одан
шық,ендіоғанкірме!»—деді.
26Сондарухайқайлап,оныжаралап,оданшықты.
сондықтанкөпадамдар:«Олөлді»,-деді.
27БірақИсаоныңқолынанұстап,жоғарыкөтерді.
жәнеолтұрды.
28Исаүйгекіргенде,шәкірттеріодан:«Негеонықуып
шығараалмадық?»—депсұрады.
29Исаоларғабылайдеді:—Бұлтүртекдұғамен
оразаұстауарқылығанашығады.
30Оларсолжерденкетіп,Ғалилеяарқылыөтті.және
олмұныешкімніңбілуінқаламайды.
31Олшәкірттерінетәлімберіп,былайдеді:«Адам
Ұлыадамдардыңқолынатапсырылды,оларОны
өлтіреді.Олөлтірілгенненкейінүшіншікүніқайта
тіріледі.
30

33. МаркІнжілі
32Бірақоларбұлсөздітүсінбей,одансұрауғақорықты.
33ОлКапернаумғакелдіде,үйдеболғанкездеолардан:
«Жолдабір-бірлеріңенетуралыдауладыңдар?»—деп
сұрады.
34Бірақоларүндемеді,өйткеніоларкімніңеңүлкені
болукеректігінөзараталастырды.
35Олотырдыда,онекінішақырыпалып,оларға
былайдеді:«Кімде-кімбіріншіболғысыкелсе,ол
бәріненсоңғыжәнебәрінеқызметшіболады».
36Олбірбаланыалып,олардыңортасынаотырғызды
да,онықолынаалып,оларғабылайдеді:
37Кімде-кімосындайбалалардыңбіреуінменің
атымнанқабылдаса,менідеқабылдағаны,алкімМені
қабылдаса,меніемес,МеніЖібергендіқабылдағаны.
38Жақияоғанбылайдепжауапберді:—Ұстаз,сіздің
атыңызбенжындардықуыпшығарғанбіреудікөрдік,
бірақолбізгеермейді.
39БірақИса:«Оғантыйымсалмаңдар,өйткеніменің
атымменкереметжасап,меніжамандайалатынешкім
жоқ»,—деді.
40Өйткенібізгеқарсыболмағанадамбізден.
41Кімде-кімсендергеМәсіхтікіболғандықтанМенің
атымнанбіртостағансуберсе,сендергешынайтамын,
олөзсыйынанайырылмайды.
42Мағансенетіносыкішкентайлардыңбірін
ренжітетінадаммойнынадиірментасыніліп,теңізге
лақтырылғаныжақсы.
43Егерқолыңсеніренжітсе,оныкесіптаста:екіқолың
бартозаққа,ешқашансөнбейтінотқабарғаннангөрі,
өміргемүгедекболыпкіргеніңжақсы.
44Олардыңқұртыөлмейді,отсөнбейді.
45Егераяғыңсеніренжітсе,оныкесіптаста:екіаяғың
тозаққа,ешқашансөнбейтінотқалақтырылғаннангөрі,
өміргетоқтағаныңызжақсы.
46Олардыңқұртыөлмейді,отсөнбейді.
47Егеркөзіңсеніренжітетінболса,оныжұлыпал:екі
көзіңтозақотыналақтырылғанша,Құдай
Патшалығынабіркөзбенкіргеніңжақсы.
48Олардыңқұртыөлмейді,отсөнбейді.
49Өйткеніәрбірадамотпентұздалады,әрқұрбандық
тұзбентұздалады.
50Тұзжақсы,бірақтұзөзініңтұздылығынжоғалтса,
онынемендәмдейсіңдер?Ішіңіздетұзболсын,бір-
біріңізбентатуболыңыз.
10-ТАРАУ
1Олсолжерденкөтеріліп,Иорданныңарғы
жағындағыЯһудеяжағалауынакелді.жәнеәдетінше,
ололардықайтаданүйретті.
2ПарызшылдарИсағакеліп:«Еркекәйелінтастапкете
ме?»—депсұрады.оныазғыру.
3Исаоларғабылайдепжауапберді:—Мұсасендерге
ненібұйырды?
4Олар:«Мұсағаажырасуқағазынжазып,оныбосатуға
рұқсатетілді»,—деді.
5Исаоларғабылайдепжауапберді:—Бұлөсиетті
жүректеріңніңқаттылығыүшінжазды.
6БірақҚұдайжаратылғаннанберіолардыеркекпен
әйелетіпжаратты.
7Солсебептіерадамәкесіменшешесінтастап,
әйелінежабысады.
8Екеуібірденеболады,сондықтаноларендіекіемес,
біртән.
9СондықтанҚұдайбіріктіргеннәрсеніадам
ажыратпасын.
10Үйдешәкірттеріодандасолмәселенісұрады.
11Исаоларғабылайдеді:«Кімде-кімәйелінтастап,
басқағаүйленсе,оғаннекеадалдығынбұзғанболады.
12Алегерәйелкүйеуінтастап,басқағатұрмысқа
шықса,олнекеадалдығынбұзады.
13ОларИсағақолынтигізсіндепкішкентайбалаларды
әкелді.
14БірақИсамұныкөргенде,қаттыренжіп:—
Балалардыңмағанкелуінерұқсатетіңдер,оларға
тыйымсалмаңдар,өйткеніҚұдайПатшалығысоларға
тиесілі.
15Сендергешындығынайтамын:кімҚұдай
Патшалығынкішкентайбаладайқабылдамаса,олоған
кірмейді.
16Исаолардықолынаалып,қолдарынқойып,батасын
берді.
17Исажолғашыққанда,біреужүгіріпкеліп,оған
тізерлепотырдыда,одан:—ЖақсыҰстаз,мәңгілік
өміргеиеболуүшіннеістеуімкерек?
18Исаоған:—Негесенменіжақсыдейсің?Бір,яғни
Құдайданбасқажақсылықжоқ.
19Сенөсиеттердібілесің:Азғындықжасама,өлтірме,
ұрлықжасама,жалғанкуәлікберме,алдама,әке-
шешеңдісыйла.
20Олоғанбылайдепжауапберді:—Ұстаз,мен
мұныңбәрінжаскезімненбайқадым.
21СондаИсаоныкөріп,оныжақсыкөріп,былайдеді:
«Сағанбірнәрсежетіспейді:бар,барыңдысатып,
кедейлергетарат,сондакөктеқазынаңболады.маған
жазыл.
22Бұлсөзгеолмұңайыпкетіпқалды,өйткеніоның
байлығыкөпеді.
23Исажан-жағынақарап,шәкірттерінебылайдеді:—
БайлығыбарлардыңҚұдайПатшалығынакіруіқандай
қиын!
24Шәкірттеріоныңсөздерінетаңқалды.БірақИса
тағыдабылайдепжауапберді:—Балалар,байлыққа
сенетіндергеҚұдайПатшалығынакіруқаншалықты
қиын!
25БайдыңҚұдайПатшалығынакіруіненгөрітүйенің
иненіңкөзіненөткеніоңайырақ.
26Оларбір-бірінен:«Олайболсакімқұтқараалады?»
—дептаңқалды.
27Исаоларғақарап:—Адамдарүшінбұлмүмкінемес,
бірақҚұдайүшінмүмкінемес,өйткеніҚұдайүшін
бәрімүмкін.
28СондаПетіроған:«Міне,бізбәрінтастап,сенің
соңынанердік»,–депайтабастады.
29Исабылайдепжауапберді:«Сендергешындығын
айтамын:МенүшінжәнеІзгіхабарүшінүйін,ағайын-
інілерін,әпке-сіңлілерін,әке-шешесін,әйелін,
балаларыннемесежерлерінтастапкеткенешкімжоқ.,
30Біраққазіролқуғын-сүргінгеұшырап,үйлерін,
бауырларын,әпкелерін,аналарын,балаларынжәне
жерлерінжүзеселепалады.Алкелердүниедемәңгілік
өмір.
31Бірақбіріншіболғандардыңкөбісоңғыболады;
жәнесоңғыбірінші.
31

34. МаркІнжілі
32ОларИерусалимгебаратынжолдаболды.Иса
олардыңалдынанбарды.Олартаңқалды.Оларілесе
келеқорқыпкетті.Олонекішәкіртінқайтаалып,
оларғанеболатынынайтабастады.
33«Міне,бізИерусалимгебарамыз.АдамҰлыбас
діниқызметкерлермендінмұғалімдеріне
тапсырылады.Олароныөлімжазасынакесіп,басқа
ұлттарғатапсырады.
34Оларонымазақетіп,қамшылап,бетінетүкіріп,
өлтіреді,алүшіншікүніолқайтатіріледі.
35ЗебедейдіңұлдарыЖақыппенЖоханоғанкеліп:—
Ұстаз,неқаласақ,соныістеуіңіздіқалаймыз!
36Исаоларға:—Менсендерүшіннеістегенімді
қалайсыңдар?
37Олароған:«Сіздіңдаңқыңызүшінбіріоң
жағыңызда,екіншісісолжағыңыздаотыруғарұқсат
етіңіз»,-деді.
38БірақИсаоларға:—Несұрайтындарыңды
білмейсіңдер:менішетінтостағандыішеаласыңдарма?
жәнеменшомылдырурәсіміненөткеншомылдыру
рәсіміненөтукерекпе?
39Олароған:—Қолымызданкеледі,—деді.Иса
оларға:—Менішетінтостағандысендершыныменде
ішесіңдер.Меншомылдырурәсіміненөткендей,
сендердешомылдырурәсіміненөтесіңдер.
40Бірақоңжағымада,солжағымадаотырудыберу
мендеемес.бірақолкімүшіндайындалғанболса,
соларғаберіледі.
41МұныестігенонадамЖақыппенЖоханғақатты
наразыболды.
42БірақИсаолардыөзінешақырыпалып,былайдеді:
— Басқаұлттардың билеушілеріболып
есептелетіндердіңоларғабилікжүргізетінінсендер
білесіңдер.жәнеолардыңұлыларыоларғабилік
жүргізеді.
43Бірақараларыңдаолайболмайды,бірақ
араларыңдағыкімұлыболғысыкелсе,олсаған
қызметшіболады.
44Араларыңдағыкімеңбастыболғысыкелсе,
барлығынақызметшіболады.
45ӨйткеніАдамҰлыдаөзінеқызмететуүшінемес,
қызмететіп,көпадамдарүшінөмірінтөлемретінде
беруүшінкелді.
46ОларИерихонғакелді.Исашәкірттеріменжәне
көптегенадамдарменбіргеИерихоннаншығыпбара
жатқанда,ТимейұлысоқырБартимейжолбойында
қайырсұрапотырды.
47ОныңназареттікИсаекенінестігенде,ол:«Иса,
ДәуіттіңҰлы,мағанрақыметші!»—депайқайлай
бастады.
48Көпшілікоғанүндемеудібұйырды,бірақол:
«ДәуіттіңҰлы,мағанрақыметекөр!»—депкөбірек
айқайлады.
49Исаорнынантұрып,онышақырудыбұйырды.Олар
соқырдышақырыпалып,оған:«Жақсыбол,тұр!ол
сенішақырады.
50Олкиімінтастап,орнынантұрып,Исағакелді.
51Исаоғанбылайдепжауапберді:—Сағанне
істегенімдіқалайсың?Соқыроған:«Ием,меніңкөзім
көрсін»,-деді.
52Исаоған:—Барабер.сеніміңсенісауықтырды.
Оныңкөзібірденашылып,жолбойыИсаныңсоңынан
ерді.
11-тарау
1ОларИерусалимге,ЗәйтүнтауындағыБетфагемен
Бетанияғажақындағанда,Исаекішәкіртінжіберді.
2Оларғабылайдеді:—Өздеріңеқарсытұрғанауылға
барыңдар.Оғанкіргенбойдабайланған,ешкім
отырмағантайынтабасыңдар.оныбосатыңызда,
әкеліңіз.
3Алегербіреусендерге:«Негебұлайістеп
жатырсыңдар?»десе,ЖаратқанИегеоғанмұқтаждеп
айтасыңдар;Оныбірденосындажібереді.
4Оларжолғашығып,екіжолтоғысқанжердеесіктің
алдындабайланғанқұлынтапты.жәнеолароны
жоғалтады.
5Солжердетұрғандардыңкейбіреулеріоларға:
“Сендернеістепжатырсыңдар?
6ОларИсаныңбұйырғанынайтып,олардыжіберді.
7ОлартоқтыИсағаәкеліп,үстінекиімдерінтастады.
Олоныңүстінеотырды.
8Көптегенадамдаркиімдерінжолғажайыптастады,ал
басқаларыағаштардыңбұтақтарынкесіп,жолғасабап
тастады.
9Алдыңғыларда,кейінгілерде:«Осанна!Жаратқан
Иеніңатыменкележатқанбақытты!
10ЖаратқанИеніңатыменкележатқанәкемізДәуіттің
патшалығыжарылқасын:еңбиіктегіОсанна!
11ИсаИерусалимгежәнеғибадатханағакірдіде,жан-
жағынақарап,кешбатқансоң,онекішәкіртімен
Бетанияғакетті.
12ЕртеңіндеоларБетанияданкелгенде,олашболды.
13Олалыстанжапырақтарыбарінжірағашынкөріп,
оданбірдеңетауыпалармаекендепкелді.өйткені
інжірдіңуақытыәліболмады.
14Исаоғанбылайдепжауапберді:—Бұданкейін
ешкімсеніңжемісіңдімәңгіліккежемейді.Оны
шәкірттерідеестіді.
15ОларИерусалимгекелді.Исағибадатханағакіріп,
ғибадатханадасатушыларменсатыпалушыларды
қуыпжіберді.
16Сондай-ақешкімніңғибадатханаарқылықандайда
бірыдыстыалыпөтуінежолбермеді.
17Исаоларғатәлімберіп:“Құдайда:“Меніңүйім
барлықхалықтармінажатүйідепаталады”,—деп
жазылғанемеспе?Бірақсендероныұрыларұясына
айналдырдыңдар.
18Дінмұғалімдеріменбасдіниқызметкерлермұны
естіп,Исанықалайжоюғатырысты,өйткеніоларОдан
қорқады,өйткенібүкілхалықоныңілімінетаңқалды.
19Кешбатқанда,олқаладаншығыпкетті.
20Таңертеңоларқасынанөтіпбаражатып,інжір
ағашыныңтамырынанқурапқалғанынкөрді.
21Петіроныескеалуғашақырып:—Ұстаз,міне,сіз
қарғағанінжірағашықурапқалды.
22Исаоларғабылайдепжауапберді:—Құдайға
сеніңдер!
23Сендергешындығынайтамын:кіммынатауға:
«Жоғалып,теңізгелақтырыл»десе,мынаныайт:және
32

35. МаркІнжілі
жүрегіндекүмәнданбайды,бірақоныңайтқандарының
орындалатынынасенеді;Олнеайтса,соныалады.
24Сондықтанменсендергеайтамын:дұғаеткенде,не
қаласаңдарда,соныалатыныңасеніңдер,сондаол
сендердеболады.
25Дұғаетіптұрғанда,біреугеқарсылығыңболса,
кешіріңдер,сондакөктегіӘкелеріңдекүнәларыңды
кешірсін.
26Алегерсендеркешірмесеңдер,көктегіӘкелеріңде
күнәларыңдыкешірмейді.
27ОларқайтаданИерусалимгекелді.Иса
ғибадатханадажүргенде,оғанбасдіниқызметкерлер,
дінмұғалімдеріжәнеақсақалдаркелді.
28Оған:“Сенбұнықандайбилікпеністепжүрсің?
Сағаносыістердіістеугекімбилікберді?
29Исаоларғабылайдепжауапберді:—Менде
сендерденбірсұраққойып,мағанжауапберіңдер,мен
бұлардықандайбилікпеністепжатқанымдыайтамын.
30Жақияныңшомылдырурәсіміненөтуікөктенбе,
әлдеадамдарданма?мағанжауапбер.
31Олар:«Көктен»десек,—депойлады.Ол:«Олай
болса,негесенбедіңдер?
32Алегербіз:«Адамдардан;олархалықтанқорқады,
өйткенібарлығыЖақияныпайғамбардепесептеді.
33ОларИсағабылайдепжауапберді:—Бізайта
алмаймыз.Исаоларғабылайдепжауапберді:—
БұлардықандайбилікпеністепжатқанымдыМенде
сендергеайтпаймын.
12-тарау
1Исаоларғаастарлыәңгімелерайтабастады.Бірадам
жүзімдікотырғызып,оныңайналасынақоршау
орнатып,майсалатынжерқазып,мұнаратұрғызып,
оныегіншілергеберіп,алыселгекетті.
2Жүзімдікбағыныңжемісіналсындеп,маусым
мезгіліндеолегіншілергеқызметшісінжіберді.
3Олароныұстапалып,ұрып-соғып,босжіберді.
4Олтағыдаоларғабасқақызметшісінжіберді.Оны
таслақтырып,басынжаралап,масқараетіпшығарып
жіберді.
5Олтағыдабасқасынжіберді.Оныжәнебасқаларын
өлтірді;кейбіреулерінұрып-соғып,кейбіреулерін
өлтіреді.
6Олөзініңсүйіктіұлытағыбірұлыболғандықтан,
оныдаоларғасоңғыретжіберіп:«Оларменіңұлымды
құрметтейді»,—депайтты.
7Бірақәлгіегіншілерөзара:«Мынау—мұрагер!
келіңдер,оныөлтірейік,сондамұрабіздікіболады.
8Олароныұстапалып,өлтіріп,жүзімдіктенқуып
жіберді.
9Жүзімдікиесінеістемек?Олкеліп,егіншілерді
құртып,жүзімдіктібасқаларғабереді.
10АлсендербұлЖазбаныоқығанжоқсыңдарма?
Құрылысшыларбастартқантасбұрыштыңбасыболды.
11БұлЖаратқанИеніңісіболдыжәнебұлбіздіңкөз
алдымыздакереметпе?
12ОларИсаныұстауғатырысты,бірақхалықтан
қорықты,өйткеніоларИсаныңастарлыәңгіменіоларға
қарсыайтқанынбілді.
13ОларИсанысөздеріненұстапалуүшін,оған
парызшылдармениродиялардыңкейбірінжіберді.
14Оларкелгенде,олароған:«Ұстаз,сіздіңшыншыл
екеніңізді және ешкімге қамқорлық
жасамайтыныңыздыбілеміз,өйткенісізадамдарға
қарамайсыз,бірақҚұдайдыңжолыншындықпен
үйретесіз.Цезарьғақұрмет,әлдежоқпа?
15Беремізбе,бермеймізбе?БірақИсаолардың
екіжүзділігінбіліп:—Негеменісынайсыңдар?Маған
біртиынәкел,меноныкөрейін.
16Олароныәкелді.Исаоларға:—Бұлсуретпенжазу
кімдікі?Олароған:—Цезарьдікі,—деді.
17Исаоларғабылайдепжауапберді:—Цезарьдікін
патшаға,алҚұдайдікінҚұдайғаберіңдер.Олароған
таңқалды.
18Сосыноғанқайтатірілужоқдепайтатын
саддукейлеркелді.Олародансұрап:
19Ұстаз,Мұсабізгебылайдепжазды:«Егерадамның
ағасыөліп,әйелінтастап,баласызқалса,ағасыоның
әйеліналып,ағасынаұрпақөсірсін».
20Жетіағайындыболды:біріншісіәйелалып,
өлгенненкейінұрпаққалдырғанжоқ.
21Екіншісіоныалдыда,өлді,тұқымқалдырғанжоқ,
үшіншісідесолай.
22Жетіәйелгеиеболды,бірақұрпаққалдырмайды,ең
соңындаәйелдеқайтысболды.
23Қайтатірілуде,оларқайтатірілгенде,ололардың
қайсысыныңәйеліболады?Себебіжетеуіоғанәйелдік
етті.
24Исаоларғабылайдепжауапберді:—Ендеше,
Жазбалардыда,Құдайдыңқұдіретіндебілмегендіктен
жаңылыпжатқанжоқсыңдарма?
25Өйткеніоларөлгенненкейінқайтатірілгенде,олар
неүйленбейді,некүйеугешықпайды.бірақолар
көктегіперіштелерсияқты.
26Өлгендергеолардыңқайтатірілуінеқатысты:
МұсаныңкітабынанбұтадаҚұдайоған:«Мен
ЫбырайымныңҚұдайымын,ЫсқақтыңҚұдайымын
жәнеЖақыптыңҚұдайымын»дегеніноқымадыңыз
ба??
27Ол—өлілердіңҚұдайыемес,тірілердіңҚұдайы,
сондықтансендерүлкенқателесесіңдер.
28Дінмұғалімдерініңбірікеліп,олардыңпікірлесіп
жатқанынестіп,оныңоларғажақсыжауапбергенін
түсініп,одан:«Бәрініңбіріншіөсиетіқайсы?»—деп
сұрады.
29Исаоғанбылайдепжауапберді:—Барлық
өсиеттердіңбіріншісі:«Тыңда,уа,Исраил!Құдайымыз
ЖаратқанИебірЖаратқанИе:
30ҚұдайИенішынжүрегіңмен,баржаныңмен,барлық
ақыл-ойыңменжәнебаркүш-қуатыңменсүй:бұл
біріншіөсиет.
31Алекіншісімынағанұқсайды:«Жақыныңдыөзіңдей
сүй».Бұларданартықөсиетжоқ.
32Дінқызметкеріоған:—Жарайды,Ұстаз,сіз
шындықтыайттыңыз,өйткеніҚұдайбір.жәнеодан
басқаешкімжоқ:
33Онышынжүректен,барақыл-парасатымен,бар
күшіменсүюжәнежақынынөзісияқтысүюбарлық
түгелөртелетінқұрбандықтарменқұрбандықтарданда
артық.
34Исаоныңақылменжауапбергенінкөріп,оған:«
СенҚұдайПатшалығынаналысемессің»,—деді.
Соданкейінешкімоғансұраққоюғабатылыжетпеді.
33

36. МаркІнжілі
35Исағибадатханадатәлімберіпжатқандабылайдеп
жауапберді:—ДінмұғалімдеріМәсіхДәуіттіңҰлы
депқалайайтады?
36ӨйткеніДәуіттіңөзіКиеліРухарқылыбылайдеген:
“ЖаратқанИеменіңИеме:“Менжауларыңды
аяғыңныңастынатүсіргенше,оңжағымдаотыр!”—
деді.
37СондықтанДәуіттіңөзіоныИеміздепатайды.ал
оныңұлықайдан?Алқарапайымхалықонықуана
естіді.
38Исаоларғаөзіліміндебылайдеді:—Ұзынкиім
киіпжүрудіжәнебазаралаңдарындасәлемдесуді
ұнататындінмұғалімдеріненсақболыңдар.
39Сондай-ақмәжілісханалардажәнемейрамдардағы
еңжоғарғыбөлмелердегібасорындар:
40Оларжесірлердіңүйлерінжалмап,өтірікайтыпұзақ
дұғаететіндерүлкенжазағаұшырайды.
41Исақазынағақарсыотырдыда,халықтыңқазынаға
қалайақшақұйыпжатқанынкөрді.
42Біркедейжесірәйелкеліп,екікененілақтырды.
43Олшәкірттеріншақырыпалып,оларғабылайдеді:«
Сендергешындығынайтамын:бұлкедейжесірәйел
қазынағақұйғандардыңбәрінендекөпақшасалды.
44Өйткеніоларбарынсалды.Бірақолжоқшылықтан
қолындағыныңбәрін,тіптібүкілтіршілігінберді.
13-тарау
1Исағибадатханаданшығыпбаражатқанда,
шәкірттерініңбіріоған:—Ұстаз,қарашы,мұнда
қандайтастарменқандайғимараттарбар!
2Исаоғанбылайдепжауапберді:—Мынаүлкен
ғимараттардыкөріптұрсыңба?Біртастыңүстінетас
қалмайды,құлатпайды.
3ИсағибадатхананыңқарсыжағындағыЗәйтүн
тауындаотырғанда,Петір,Жақып,ЖоханменӘндір
оданоңашасұрады:
4Айтыңызшы,бұлқашанболады?Осыныңбәрі
орындалғандақандайбелгіболады?
5Исаоларғабылайдепжауапберді:—Сақболыңдар,
біреусендердіалдамасүшін!
6ӨйткенікөпадамдарМеніңатымменкеліп:«Мен
Мәсіхпін!жәнекөптіалдайды.
7Соғыстарменсоғыстартуралықауесеттердіестігенде,
уайымдамаңдар,өйткенімұндайнәрселерболуыкерек.
бірақсоңыәліболмайды.
8Өйткеніхалықұлтқа,патшалықпатшалыққақарсы
көтеріледі,әржердежерсілкінісіболады,ашаршылық
пенқайғы-қасіретболады.
9Өздеріңесақболыңдар,өйткеніоларсендерді
кеңестергебереді.Менүшінсендердіәміршілермен
патшалардыңалдынаалып,оларғақарсыайғақретінде
синагогалардаұрып-соғасыңдар.
10Ізгіхабаралдыменбарлықхалықтарарасында
жариялануыкерек.
11Бірақоларсендердіжетектеп,ұстапбергенде,не
айтатындарыңдыалдыналаойланбаңдаржәнеалдын
алаойланбаңдар.КиеліРух.
12Ендіағасыінісін,әкесіұлынөлімгеапарады.және
балаларыата-аналарынақарсышығып,олардыөлтіреді.
13Меніңатымүшінбарлықадамдарсендердіжек
көреді,бірақкімсоңынадейіншыдаса,құтқарылады.
14БірақДаниялпайғамбарайтқанқаңырапбос
қалдыратынжиіркеніштінәрсеніңдұрысемесжерде
тұрғанынкөргенде,(оқығанадамтүсінсін),онда
Яһудеядағылартауларғақашсын.
15Үйдіңтөбесіндетұрғанадамүйіненештеңеалу
үшінүйгетүспесінжәнеоғанкірмесін.
16Алдаладажүргенадамкиіміналуүшінқайтып
оралмасын.
17Бірақсолкүндерібалалыларменбалаемізетіндер
қасіреткеқалады!
18Алқашуыңызқыстаболмауыүшіндұғаетіңіз.
19ӨйткеніҚұдайжаратқаннанбастапосыуақытқа
дейінболмағанқайғы-қасіретсолкүндердеболады,
болмайдыда.
20ЖаратқанИесолкүндердіқысқартпаса,ешбірадам
құтқарылмаседі,бірақөзітаңдағантаңдаулылары
үшінолкүндердіқысқартты.
21Сондабіреусендерге:«Міне,Мәсіхосында»,–десе,
немесе,міне,олсонда;оғансенбе:
22ӨйткеніжалғанМәсіхтерменжалғанпайғамбарлар
қайтатіріліп,мүмкінболса,таңдаулылардыдаазғыру
үшінкереметтерменкереметтеркөрсетеді.
23Алсендерсақболыңдар:міне,менсендергебәрін
алдыналаайттым.
24Бірақсолкүндерде,солазаптанкейін,күн
қараңғыланып,айжарықбермейді.
25Көктегіжұлдыздартүсіп,көктегікүштершайқалады.
26СондаоларАдамҰлыныңбұлттардыңішіндезор
күшпенсалтанатпенкележатқанынкөреді.
27Соданкейінолөзініңперіштелерінжіберіп,төрт
жақтан,жердіңшетіненкөктіңшетінедейін
таңдағандарынжинайды.
28Ендіінжірағашытуралыастарлыәңгімені
үйреніңдер;Оныңбұтағыәлінәзікболып,
жапырақтарышыққанда,жаздыңжақынекенінбілесіз.
29Солсияқтысендердеосыныңорыналғанын
көргенде,оныңжақын,тіптіесікалдындаекенін
біліңдер.
30Сендергешындығынайтамын,осыныңбәрі
орындалмайынша,бұлұрпақөтпейді.
31Аспанменжержоқболады,бірақМеніңсөздерім
жойылмайды.
32БірақсолкүнменсолсағаттыӘкеденбасқаешкім
де,көктегіперіштелерде,Ұлдабілмейді.
33Сақболыңдар,сергекболыңдаржәнедұғаетіңдер,
өйткеніуақыттыңқашанкелетінінбілмейсіңдер.
34ӨйткеніАдамҰлыалысжолғашығып,үйінен
шығып,қызметшілерінебилік,әркімгеөзжұмысын
тапсырып,қақпашығасергекжүрудібұйырғанадамға
ұқсайды.
35Сондықтансергекболыңдар,өйткеніүйиесінің
кешкіуақытта,түнортасында,әтешайқайлағанда
немесетаңертеңқашанкелетінінбілмейсіңдер.
36Кенеттенкеліпұйықтапжатқаныңдыкөріп
қалмасын.
37Менсендергеайтарымбаршағаайтамын:
Абайлаңдар!
14-тарау
1ЕкікүнненкейінҚұтқарылумейрамымен
ашытқысызнанмейрамыболды.Басдіни
34

37. МаркІнжілі
қызметкерлермендінмұғалімдеріИсанықулықпен
ұстапалып,өлтірудіңжолыніздеді.
2Бірақолар:«Мерекекүніемес,халықдүрбелең
тудырмасүшін»,—деді.
3БетаниядаалапескешалдыққанШимонныңүйінде
дастарқанбасындаотырғанда,бірәйелдіңқолындаөте
бағалышыршаағашынанжасалғанмайқұйылған
сандықбареді.Олқораптысындырып,оныңбасына
құйды.
4Кейбіреулердіңіштеріненашуланып:«Майдыңбұлай
ысырапболғанынеліктен?
5Өйткеніоныүшжүзтиыннанастамғасатып,
кедейлергеберуімүмкінеді.Олароғанқарсы
күңкілдеді.
6Иса:«Оныжайынақалдыр!онынегемазалайсың?ол
мағанжақсыжұмысжасады.
7Өйткенікедейлерәрқашанжаныңдаболадыжәне
оларғақалағанкезіңдежақсылықжасайаласыңдар,ал
мендеәрқашанемес.
8Олқолынанкелгенніңбәрінжасады:олменің
денемдіжерлеугемайлауүшіналдыналакелді.
9Сендергешындығынайтамын,бұлІзгіхабарбүкіл
дүниеніңқайжеріндеуағыздалсада,оныңістегенісіде
оныескеалуүшінайтылады.
10ОнекініңбіріЯһудаИсқариотИсаныұстапберу
үшінбасдіниқызметкерлергебарды.
11Мұныестігенде,оларқуанып,оғанақшаберугеуәде
берді.Жәнеолөзінеопасыздықжасаудыңжолын
іздеді.
12Ашымағаннанныңбіріншікүні,Құтқарылу
мейрамынсойғанда,шәкірттеріоған:«Құтқарылу
мейрамынжеуүшінқайдабарып,дайындағанымызды
қалайсың?»—депсұрады.
13Олекішәкіртінжіберіп,оларға:«Қалағабарыңдар,
сондасендергеқұмырасукөтеріпкележатқанбірадам
кездеседі.Оныңсоңынанеріңдер»,—деді.
14Олқайжергекірседе,үйиесіне:“Ұстаз:
“ШәкірттерімменбіргеҚұтқарылумейрамынжейтін
қонақбөлмесіқайда?”–депсұрайды.
15Олсендергежиһаздалғанжәнедайындалғанүлкен
жоғарғыбөлменікөрсетеді:солжердебізге
дайындаңдар.
16Шәкірттерішығып,қалағакелдіде,Исаайтқандай
тауып,Құтқарылумейрамындайындады.
17Кешкеолонекішәкіртіменбіргекеледі.
18Оларотырып,тамақтаныпжатқанда,Иса:«
Сендергешындығынайтамын,меніменбірге
тамақтанатынбіреулеріңМағанопасыздықжасайды»,
—деді.
19Олармұңайып,Исағабіріненсоңбірі:«Менбе?»—
депсұрайбастады.Алекіншісі:«Менбе?
20Исаоларғабылайдепжауапберді:—Бұлменімен
біргетабаққабатқанонекініңбірі.
21АдамҰлы,Олтуралыжазылғандай,барады,бірақ
АдамҰлынаопасыздықжасағанадамқасіреткеқалады!
Егеролешқашантуылмағанболса,олүшінжақсыеді.
22Олартамақтаныпжатқанда,Исанандыалып,
батасынбердіде,үзіп,беріп:—Алыңдар,жеңдер,бұл
меніңденем!
23Олтостағандыалып,алғысайтып,оларғаберді,бәрі
оданішті.
24Исаоларға:«БұлкөпадамдарүшінтөгілетінЖаңа
өсиеттегіменіңқаным»,—деді.
25Сендергешындығынайтамын,Құдай
Патшалығындажаңаданішетінкүнгедейінжүзім
бұтасыныңжемісінендіішпеймін.
26Әнұранайтыпболғансоң,оларЗәйтүнтауына
шықты.
27Исаоларғабылайдеді:«БүгінтүндеМенүшін
бәріңренжисіңдер.
28Біраққайтатірілгенненкейінменсендерденбұрын
Ғалилеяғабарамын.
29БірақПетіроған:—Бәрідеренжіседе,мен
ренжімеймін,—деді.
30Исаоған:—Сағаншынайтамын,бүгін,дәлосы
түнде,әтешекіретайғайлағанша,сенмененүшретбас
тартасың,—деді.
31Бірақолқаттырақайтты:«Егерменсеніменбірге
өлсем,менсененешбіржағдайдабастартпаймын».
Олардыңбарлығыдасолайайтты.
32ОларГетсиманидегенжергекелдіде,ол
шәкірттеріне:“Мендұғаеткенше,осындаотыра
тұрыңдар”,—деді.
33ОлөзіменбіргеПетірді,ЖақыптыжәнеЖоханды
ертіп,қаттытаңғалып,қаттыауырабастады.
34Оларғабылайдеді:«Меніңжанымқаттықайғырды.
Осыжердеқалып,сергекболыңдар!
35Олсәлалғажылжып,жергеқұладыда,егермүмкін
болса,одануақытөтіпкетуінсұрады.
36Ол:«Абба,Әке,сеніңқолыңнанбәрікеледі.Менен
мынатостағандытартыпал,бірақменемес,сен
қалағаныңдыал.
37Олкеліп,олардыңұйықтапжатқанынкөріп,Петірге:
—Шимон,ұйықтапжатырсыңба?бірсағатқараптұра
алмадыңба?
38Азғыруғаұшырамасүшінсергекболыңдаржәне
дұғаетіңдер.Рухшынымендайын,алтәнәлсіз.
39Олтағыдакетіп,дұғаеттіжәнесолсөздердіайтты.
40Олқайтыпкелгенде,олардыңқайтаданұйықтап
жатқанынкөрді,өйткеніолардыңкөздеріауырболды,
олароғаннедепжауапберетінінбілмеді.
41Олүшіншіреткеліп,оларғабылайдеді:—Қазір
ұйықтап,тынығыпалыңдар.Міне,АдамҰлы
күнәкарлардыңқолынаұсталды.
42Орныңнантұр,барайық!Міне,мағанопасыздық
жасайтынадамжақын.
43Олсөйлептұрғанда,онекішәкіртініңбіріЯһуда
жәнеоныменбіргебасдіниқызметкерлер,дін
мұғалімдеріменақсақалдарсемсерлеріментаяқтары
баркөптегенадамдаркелді.
44Оғанопасыздықжасағанадамоларғабелгіберіп:
«Менкімдісүйсем,солдасол»,—деді.оныалып,
аман-есеналыпкетіңіз.
45Олкелесалысыменоныңқасынабарып:«Ұстаз!
жәнеонысүйді.
46Олароныңүстінеқолдарынқойып,ұстады.
47Солжердетұрғандардыңбірісемсерінсуырыпалып,
басдіниқызметкердіңқызметшісінұрып,құлағын
кесіптастады.
48Исаоларғабылайдепжауапберді:—Меніұстау
үшінұрығақарсысемсер,таяқұстағандайшықтыңдар
ма?
35

38. МаркІнжілі
49Менкүнсайынғибадатханадасендерменбірге
болып,тәлімбердім,бірақсендерменіқабылдаған
жоқсыңдар,бірақЖазбаларорындалуыкерек.
50Барлығыонытастап,қашыпкетті.
51Оныңсоңынанжалаңашденесінезығырмата
жайылғанбіржасжігітерді.Алжігіттероныұстады:
52Олзығырматанытастап,оларданжалаңашқашып
кетті.
53ОларИсаныбасдіниқызметкергеапарды.Оның
қасындабарлықбасдіниқызметкерлер,ақсақалдармен
дінмұғалімдеріжиналды.
54Петіроныңсоңынанбасдіниқызметкердің
сарайынадейінбарды.Олқызметшілерменбіргеотқа
жылынды.
55Басдіниқызметкерлерменбүкілкеңесмүшелері
Исаныөлтіруүшіноғанқарсыкуәгеріздеді.және
ешқайсысынтаппады.
56Өйткенікөптегенадамдароғанқарсыжалғанкуәлік
берді,бірақолардыңкуәліктерікеліспеді.
57Біразадамдартұрып,оғанқарсыжалғанкуәлік
беріп:
58Бізоның:«Менбұлқолменжасалғанғибадатхананы
қиратамын,алүшкүнніңішіндеқолсызбасқасын
тұрғызамын»,–дегенінестідік.
59Бірақолардыңкуәгерлерідекеліспеді.
60Басдіниқызметкерортағатұрып,Исадан:«Сен
ештеңедепжауапбермейсіңбе?»—депсұрады.
Мыналарсағанқарсынекуә?
61Бірақолүндемеді,ешнәрсегежауапбермеді.Бас
діниқызметкеродантағыдасұрап:—СенҚұдайдың
ҰлыМәсіхсіңбе?
62Исабылайдеді:—Менмін,сондасендерАдам
Ұлыныңқұдіреттіңоңжағындаотырғанынжәне
көктегібұлттарменкележатқанынкөресіңдер.
63Сондабасдіниқызметкеркиімінжыртып:—Бізге
тағыкуәгерлердіңнекерегібар?
64Құдайғатілтигізудіестідіңдер:неойлайсыңдар?
Олардыңбарлығыоныөлімжазасынакесті.
65Кейбіреулероғантүкіребастады,бетінжауып,
ұрып-соғып,оған:«Пайғамбарбол»депайтабастады.
Қызметшілероныалақандарыменұрды.
66Петірсарайдыңастындатұрғанда,басдіни
қызметкердіңкүңдерініңбірікелді.
67ҚызжылыныптұрғанПетірдікөргенде,оғанқарап:
“СенденазареттікИсаменбіргеболдың”,—деді.
68Бірақолжоққашығарып:“Айтқаныңдыбілмеймін,
түсінбеймін”,—деді.Олподъезгешықты;жәнеәтеш
экипажы.
69Біркүңонытағыдакөріп,қасындатұрғандарға:
«Бұлдасолардыңбірі»,–депайтабастады.
70Олтағыдажоққашығарды.Біразуақыттанкейін
қасындатұрғандарПетіргетағыда:«Сендесолардың
бірісің,өйткенісенғалилеялықсыңжәнесеніңсөзің
соғансәйкескеледі»,—деді.
71Бірақолқарғап,антетебастады:“Сіздерайтып
отырғанбұладамдытанымаймын”,—деді.
72Әтешекіншіретшақырды.ПетірИсаның:«Әтеш
екіретайғайлағанша,сенмененүшретбастартасың»,
—дегенсөзінесінетүсірді.Соныойлағандаолжылап
жіберді.
15-тарау
1Таңертеңбасдіниқызметкерлерақсақалдар,дін
мұғалімдеріжәнебүкілкеңесмүшелеріменкеңесіп,
Исаныбайлап,алыпкетіп,Пилатқатапсырды.
2Пилатодан:—СеняһудилердіңПатшасысыңба?Ол
оған:«Онысенайтасың»,–депжауапберді.
3БасдіниқызметкерлерИсаныкөпайыптады,бірақол
ештеңегежауапбермеді.
4Пилатодан:«Сенештеңедепжауапбермейсіңбе?»
—депсұрады.Қарасаң,оларсағанқарсықаншама
куәлікетеді.
5БірақИсаешнәрсегежауапбермеді.Пилаттаңқалды.
6СолмерекедеИсабіртұтқындыөздеріқалағандарын
босатыпберді.
7Алкөтеріліскезіндекісіөлтіргеноныменбірге
көтерілісжасағандардыңқасындажатқанБарабба
есімдібіркісібареді.
8Халықдауыстапайғайлап,Исаныңөздерінеістегенін
істеуінқалайбастады.
9Пилатоларғабылайдепжауапберді:—Яһудилердің
Патшасынбосатқанымдықалайсыздарма?
10Өйткеніолжоғарғыдіниқызметкерлердіңоны
қызғаныштанұстапбергенінбілді.
11БірақбасдіниқызметкерлерхалықтыБараббаны
босатқаныдұрысдепитермеледі.
12Пилатоларғатағыдабылайдепжауапберді:—
Ендеше,яһудилердіңПатшасыдепатайтынадамғане
істегенімдіқалайсыздар?
13Олар:«Оныайқышқашеге!»—дептағыайқайлады.
14Пилатоларға:—Неге,олқандайжамандықжасады?
Олар:«Оныайқышқашеге!»—депқаттыайқайлады.
15Сонымен,Пилатхалықтықанағаттандырғысыкеліп,
Бараббаныбосатып,Исанықамшыменұрып,айқышқа
шегелеуүшіназатетті.
16Сарбаздароныпреториядепаталатынсарайғаалып
кетті.жәнеоларбүкілтоптышақырады.
17Олароғанкүлгінтүстікиімкигізіп,тікеннентәж
кигізіп,басынакигізді.
18Сосыноған:«Сәлеметсізбе,яһудилердіңПатшасы!
19Олароныңбасынанқамыспенұрып,үстінетүкірді
де,тізерлептұрыптағзыметті.
20Олароныкелекееткенсоң,оныңүстіндегікүлгін
түстікиіміншешіп,үстінеөзкиімінкигіздіде,оны
айқышқашегелеугеалыпшықты.
21ОларЕскендірменРуфтыңәкесіелденөтіпбара
жатқанкирениялықШимондыөзайқышынкөтеруге
мәжбүретті.
22ОлароныГолготадегенжергеәкелді.
23Олароғанмиррақосылғаншарапішугеберді,бірақ
олқабылдамады.
24Исаныайқышқашегелегенсоң,әркімненіалу
керектігітуралыжеребетастап,оныңкиімдерінбөлді.
25Үшіншісағатболды,оларИсаныайқышқашегеледі.
26Оныңайыптауыныңүстіңгіжағына«Яһудилердің
Патшасы»депжазылыпты.
27Оныменбіргеекіұрыныдаайқышқашегеледі.
біреуіоңқолында,екіншісісолжағында.
28«Олзаңбұзушыларменбіргесаналды»дегенЖазба
сөздеріорындалды.
36

39. МаркІнжілі
29Алқасынанөтіпбаражатқандарбастарыншайқап:
«Уа,ғибадатхананықиратып,оныүшкүнде
тұрғызушы!
30Өзіңдіқұтқарып,айқыштантүс.
31Солсияқтыбасдіниқызметкерлердедін
мұғалімдеріменбірге:«Олбасқалардықұтқарды.өзін
құтқараалмайды.
32ИсраилдіңПатшасыМәсіхқазірайқыштантүссін,
сондабізкөріп,сенеміз.Оныменбіргеайқышқа
шегеленгендеронықорлады.
33Алтыншысағаткелгенде,тоғызыншысағатқадейін
бүкілжердіқараңғылықбасыпқалды.
34ТоғызыншысағаттаИсақаттыдауыстап:—Елой,
Елой,ламасабахтани?Бұлдегеніміз:Құдайым,
Құдайым,негеменітастапкеттің?
35Мұныестігенде,солжердетұрғандардыңкейбірі:
«Міне,олІлиястышақырыпжатыр»,—деді.
36Біреуіжүгіріпбарып,сіркесуытолтырылған
жөкементолтырып,қамыстыңүстінеқойдыда,оған
сусынбердіде:«Қойсын!Ілиясонытүсіругекелеме,
соныкөрейік.
37Исақаттыдауыстапайқайлап,рухынберді.
38Ғибадатхананыңпердесіжоғарыдантөменгедейін
екігебөлінген.
39Оғанқарсытұрғанжүзбасыоныңосылайайқайлап,
аруақтытапсырғанынкөріп:«Бұладамшынымен
ҚұдайдыңҰлыеді»,–деді.
40Алыстанқараптұрғанәйелдердеболды:олардың
арасындамагдалалықМәриям,кішіЖақыппен
ЖүсіптіңшешесіМәриямжәнеСаломебареді.
41(ОлардаҒалилеядаболғанда,Оныңсоңынанеріп,
Оғанқызмететкен);
42Алендікешкіуақытта,дайындықжұмыстарыжүріп
жатқандықтан,яғнидемалыскүніненбіркүнбұрын
болды.
43ҚұдайПатшалығынкүткенқұрметтікеңесші,
ариматейлікЖүсіпкеліп,батылдықпенПилатқакіріп,
Исаныңденесінсұрады.
44Пилатоныңөліпқалғанынатаңқалдыда,
жүзбасынышақырыпалып,оныңөлгенкезімедеп
сұрады.
45Жүзбасытуралыбілгенде,олмәйіттіЖүсіпкеберді.
46Олжұқазығырматасатыпалып,онытүсіріп,зығыр
матаменорап,жартастанойылғанқабіргеқойдыжәне
қабірдіңесігінетастыдомалапқойды.
47МагдалалықМәриямменЖүсіптіңшешесіМәриям
оныңқайжердежатқанынкөрді.
16-ТАРАУ
1Демалыскүніөткенде,магдалалықМәриям,
ЖақыптыңанасыМәриямжәнеСаломекеліп,Исаны
майлауүшінтәттідәмдеуіштерсатыпалды.
2Аптаныңбіріншікүнітаңертеңоларкүншыққанда
қабіргекелді.
3Оларбір-бірінен:«Біздіқабіресігіндегітастыкім
лақтырыпжібереді?»—депсұрады.
4Оларқараса,тастыңдомалапкеткенінкөрді,өйткені
олөтекереметеді.
5Қабіргекіргенде,олароңжағындаұзынақкиім
кигенжасжігіттікөрді.жәнеоларқорқыпкетті.
6Исаоларға:«Қорықпаңдар:айқышқашегеленген
назареттікИсаныіздепжүрсіңдер.Олмұндажоқ:
қараңдаршы,онықойғанжер.
7Албарып,оныңшәкірттеріменПетіргеоның
сендерденбұрынҒалилеяғабаратынынайтыңдар.
8Оларлездешығып,қабірденқашыпкетті.Өйткені
олардірілдеп,таңқалды.Ешкімгеештеңедеайтқан
жоқ.өйткеніоларқорқады.
9Исааптаныңбіріншікүнітаңертеңқайтатірілгенде,
олалдыменжетіжынқуыпжібергенмагдалалық
Мәриямғакөрінді.
10Олбарып,оныменбіргеболғандарғақайғырып,
жылапжатқандарынайтты.
11Олароныңтіріекенінестіп,оныкөргенде,сенбеді.
12Соданкейінолекеуіелгекетіпбаражатқанда,басқа
кейіптекөрінді.
13Оларбарып,қалғандарынаайтты,бірақоларда
сенбеді.
14Сосындастарқанбасындаотырғанонбіршәкіртіне
көрініп,олардысенбейтіндігіменжәнежүректері
қаталдығыменқорлады,өйткеніоларИсанықайта
тірілгенненкейінкөргендергесенбеді.
15Исаоларғабылайдеді:—Бүкілдүниеніаралап,Ізгі
хабардыбарлықжаратылысқауағыздаңдар.
16Сеніп,шомылдырурәсіміненөткенадам
құтқарылады.Алсенбейтінадамжазаланады.
17Осыбелгілериманкелтіргендерденкейінболады.
Меніңатымменоларжындардықуыпшығарады;олар
жаңатілдердесөйлейді;
18Оларжыландардыалыпкетеді.Егероларөлімге
әкелетіннәрсеніішсе,оларғазиянтигізбейді.Олар
науқастардыңүстінеқолдарынқойып,сауығыпкетеді.
19ОсылайшаЖаратқанИеоларменсөйлескеннен
кейін,олкөккекөтеріліп,Құдайдыңоңжағынаотырды.
20Оларшығып,барлықжердеуағыздады,Жаратқан
Иеоларменбіргежұмысістеп,сөздердікелесі
белгілерменрастады.Аумин.
37

40. Лұқа
1-тарау
1Көптегенадамдарбіздіңарамыздаеңсенімді
нәрселердіжариялауүшінқолдарынсозды.
2Әубастанкуәгерәрісөздіңқызметшілеріболған
бізгеолардыжеткізіпбергендей.
3Мағандаәуелбастан-ақбәрінжақсытүсінгендіктен,
сізгеретіменжазудыжөнкөрдім,еңкереметТеофил!
4Өзіңенұсқауалғаннәрселердіңанықтығынбілуің
үшін.
5ЯһудеяпатшасыИродтыңтұсындаАбияданшыққан
Зәкәрияесімдідіниқызметкерболған.Оныңәйелі
Һаронныңқыздарынаншыққан,есіміЕлісабетболатын.
6ЕкеуідеҚұдайдыңалдындаәділболып,Жаратқан
Иеніңбарлықөсиеттеріменережелерінмінсіз
орындады.
7Олардыңбалаларыболмады,өйткеніЕлизаветабедеу
едіжәнеекеуініңдежасыауыреді.
8ОлҚұдайдыңалдындадіниқызметкерқызметін
атқарғанкезде,өзтәртібінесай,
9Діниқызметкердіңдәстүрібойынша,олЖаратқан
Иеніңғибадатханасынакіргенкездехошиістізат
түтетуболды.
10Хошиістізаттүтететінуақыттабүкілхалықсыртта
дұғаетіпжатты.
11Сондаоғанхошиістізаттүтететінқұрбандық
үстелініңоңжағындатұрғанЖаратқанИеніңперіштесі
көрінді.
12Зәкәрияоныкөргенде,үрейленіп,үрейбиледі.
13Бірақперіштеоған:«Қорықпа,Зәкәрия,өйткені
сеніңдұғаңтыңдалды.ӘйеліңЕлизаветасағанұлтуып,
атынЖохандепқоясың.
14Сендеқуанышпеншаттықболады.Оның
туылғанынакөпадамдарқуанады.
15ӨйткеніолЖаратқанИеніңалдындаұлыболады,
шарапта,алкогольдідеішпейді.Оланасының
құрсағынан-ақКиеліРухқатолады.
16ИсраилдіктердіңкөбісіҚұдайларыЖаратқанИеге
бетбұрады.
17 Әкелердің жүректерін балаларына,
мойынсұнбағандардыәділдердіңданалығынабұру
үшінолІлиястыңрухыменқұдіретіменоныңалдына
барады.ЖаратқанИегедайындалғанхалықты
дайындау.
18Зәкәрияперіштеге:«Мұнықайданбілейін?»—деп
сұрады.Өйткеніменкәріадаммын,аләйелімжасы
ұлғайған.
19Періштеоғанбылайдепжауапберді:—Мен
ҚұдайдыңалдындатұрғанЖәбірейілмін.Менсенімен
сөйлесугежәнеосықуаныштыхабардыжеткізуге
жіберілдім.
20Міне,осыістерорындалатынкүнгедейінмылқау
болып,сөйлейалмайқаласың,өйткеніөзуақытында
орындалатынсөздерімесенбейсің.
21ХалықЗәкәрияныкүттіжәнеоныңғибадатханада
ұзақтұрғанынатаңқалды.
22Олсыртқашыққанда,оларменсөйлесеалмады.
23Олөзініңқызметкүндерінаяқтайсалысыменөз
үйінекетті.
24СолкүндерденкейіноныңәйеліЕлизаветажүкті
болып,бесайбойыжасырынып:
25Адамдарарасындағықорлығымдыжоюүшін
ЖаратқанИемағанқарағанкүндерімағаносылай
істеді.
26АлтыншыайдаЖәбірейілперіштеҚұдайдан
ҒалилеяныңНазаретаттықаласынажіберілді.
27ДәуітәулетіненЖүсіпесімдіадамғакүйеуге
шыққанпәкқызға;алқыздыңатыМәриямболатын.
28Періштеоғанкіріп:«Сәлеметсізбе,рақымдылық
иесі,ЖаратқанИесеніменбірге!
29Оныкөргенде,оныңсөзінеқаттықиналып,бұл
қандайсәлемдесукеректігінойлады.
30Періштеоған:«Қорықпа,Мәриям,өйткенісен
Құдайдыңрақымынабөлендің!»
31Міне,сенқұрсағындажүктіболып,ұлтуып,оның
атынИсақоясың.
32ОлұлыболадыжәнеҚұдайдыңҰлыдепаталатын
болады.ЖаратқанИеоғанәкесіДәуіттіңтағынбереді.
33ОлЖақыптыңәулетінемәңгілікбилікжүргізеді.
жәнеоныңпатшалығыныңсоңыболмайды.
34СондаМәриямперіштеге:—Менадамды
танымаймын,бұлқалайболады?
35Періштеоғанбылайдепжауапберді:«Сеніңүстіңе
КиеліРухтүсіп,ЕңЖоғарыҚұдайдыңкүшісаған
көлеңкетүсіреді.
36Міне,сеніңнемереағаңЕлизаветадақартайған
шағындаұлжүктіболды.
37ӨйткеніҚұдайүшінмүмкінемеснәрсеболмайды.
38Мәриям:—Міне,ЖаратқанИеніңкүңі!Маған
сеніңсөзіңесайболсын.Алперіштеоданкетіпқалды.
39СолкүндеріМәриямтұрып,асығыстаулыаймаққа,
Яһуданыңқаласынабарды.
40ОларЗәкәрияныңүйінекіріп,Елизаветамен
амандасты.
41ЕлизаветаМәриямныңсәлемдесуінестігенде,
құрсағындағынәрестесекірді.ЕлизаветаКиеліРухқа
толды:
42Олқаттыдауыспенсөйлеп:«Әйелдердіңішіндесен
бақыттысыңжәнеқұрсағындағыжемісбақытты!»—
деді.
43Иемніңшешесімағанқайданкеледі?
44Міне,сеніңсәлеміңқұлағымаестисала,
құрсағымдағысәбиқуанғаннансекірді.
45Сенгенәйелбақытты,өйткеніЖаратқанИенің
айтқандарыорындалады.
46Мәриям:—МеніңжанымЖаратқанИені
мадақтайды.
47МеніңрухымҚұтқарушымҚұдайғақуанды.
48Өйткеніолөзініңкүңініңбайлығынсанады,өйткені
міне,бұданбылайбарлықұрпақменібақыттыдеп
атайтынболады.
49Өйткеніқұдіреттіадаммағанұлыістержасады.
Оныңесімікиелі.
50ӨзіненқорқатындарғаОныңмейірімділігіұрпақтан-
ұрпаққа.
51Олөзқолыменкүшкөрсетті;Ололардың
жүректеріндегімақтаныштардышашыратыпжіберді.
52Олкүштілердіорындарынантүсіріп,төмен
дәрежелерінжоғарылатты.
53Олаштардыжақсылыққатойдырды;байлардыбос
жіберді.
54ОлөзініңқызметшісіИсраилдімейірімінебөленді.
38

41. Лұқа
55Олата-бабаларымызға,Ыбырайымғажәнеоның
ұрпақтарынамәңгілікайтқандай.
56Мәриямоныменүшайдайболып,өзүйінеқайтты.
57Елізабеттіңбосанууақытыкелді.Олұлтуды.
58ОныңкөршілеріменнемереағаларыЖаратқан
Иеніңоғанзоррақымкөрсеткенінестіді.Оларонымен
біргеқуанды.
59Сегізіншікүніоларбаланысүндеткеотырғызуға
келді.ОлароныәкесініңатыменЗәкәриядепатады.
60Анасыбылайдепжауапберді:—Олайемес.бірақ
олЖохандепаталады.
61Олароған:«Сеніңтуыстарыңныңішіндемұндай
атпенаталғанешкімжоқ»,—деді.
62Оларәкесінеонықалайшақыртқысыкелетінін
айтып,белгіберді.
63Олжазуүстелінсұрап:«ОныңесіміЖақия»,—деп
жазды.Жәнеоларбәрінтаңқалдырды.
64Оныңаузыашылып,тілібосап,сөйлеп,Құдайды
мадақтады.
65Айналадағылардыңбәрінүрейбилеп,бұлсөздердің
бәріЯһудеяныңтаулыжеріндешушықты.
66Олардыестігендердіңбәріжүректерінесалып:«Бұл
қандайбалаболады!ЖаратқанИеніңқолыонымен
біргеболды.
67ӘкесіЗәкәрияКиеліРухқатолып,пайғамбарлық
етіп:
68ИсраилдіңҚұдайыЖаратқанИемадақталсын!
Өйткеніолөзхалқынаралап,сатыпалды.
69ОлөзқызметшісіДәуіттіңүйіндебізүшінқұтқару
мүйізінкөтерді.
70Олдүниежаратылғаннанберіөзініңқасиетті
пайғамбарларыныңаузыменайтқандай:
71Жауларымызданжәнебіздіжеккөретіндердің
қолынанқұтылуүшін;
72Ата-бабаларымызғауәдеетілгенрақымынорындап,
Оныңқасиеттікелісімінестесақтауүшін;
73ОныңатамызЫбырайымғабергенантында,
74Олбізгежауларымыздыңқолынанқұтылып,Оған
ешқорықпайқызмететуіміздіберді.
75ӨмірбойыОныңалдындақасиеттілікпенәділдікте.
76Алсен,балам,Құдайдыңпайғамбарыдепаталасың,
өйткенісенЖаратқанИеніңалдынабарып,Оның
жолдарындайындайсың.
77Өзхалқынакүнәларыныңкешірілуіарқылы
құтқарылатынынбілуүшін,
78Құдайымыздыңмейірімділігіарқылы;соларқылы
бізгебиіктенкүнкөктемікелді,
79Қараңғылықпенөлімкөлеңкесіндеотырғандарға
нұрберіп,аяғымыздытыныштықжолынабағыттау
үшін.
80Балаөсіп,рухынығайып,Исраилгекөрінетінкүнге
дейіншөлдаладаболды.
2-тарау
1СолкүндердеЦезарьАвгусттыңжарлығышығып,
бүкіләлемгесалықсалынсын.
2(БұлсалықКирениСирияныңбилеушісіболғанкезде
алғашретжасалды.)
3Әркімөзқаласынасалықсалуғакетті.
4ЖүсіпдеҒалилеядан,НазаретқаласынанЯһудеяға,
БетлехемдепаталатынДәуітқаласынабарды.(өйткені
олДәуіттіңүйіменұрпағынанболған:)
5Баласызорболғандықтан,оныңжұбайыМәриямға
салықсалынсын.
6Осылайшаоларсондаболғанкезде,әйелдің
босатылатынкүндерідеаяқталды.
7Олөзініңтұңғышұлындүниегеәкеліп,оныорап,
ақырғажатқызды.өйткеніқонақүйдеоларғаорынжоқ
еді.
8Солелдедаладатүндемалынбағыпжүрген
бақташыларболды.
9Міне,олардыңүстінеЖаратқанИеніңперіштесі
келіп,ЖаратқанИеніңұлылығыолардыңайналасына
нұрыншашып,оларқаттықорқыпкетті.
10Періштеоларғабылайдеді:«Қорықпаңдар,өйткені
міне,менсендергебарлықадамдардызорқуанышпен
хабарлаймын.
11ӨйткенібүгінДәуіттіңқаласындасендерүшін
Құтқарушыдүниегекелді,олИемізМәсіх.
12Бұлсендергебелгіболады.Бөбектіңқорада
жатқанын,оранғанынкөресіңдер.
13Кенеттенперіштеменбіргекөптегенаспанәскері
Құдайдымадақтап:
14ЕңжоғарыдаҚұдаймадақталсын,жербетінде
тыныштықпенадамдарғаізгіниет!
15Періштелероларданкөккекетіпбаражатқанда,
бақташыларбір-біріне:«ЕндіБетлехемгебарайықжәне
ЖаратқанИеніңхабарлағанынкөрейік.біз.
16Оларасығыскеліп,Мәриямды,Жүсіптіжәне
ақырдажатқаннәрестенітапты.
17Мұныкөргеноларосыбалатуралыайтылғансөзді
елгежарияетті.
18Мұныестігендердіңбәрішопандардың
айтқандарынатаңқалды.
19БірақМәрияммұныңбарлығынжүрегіндесақтап,
ойелегіненөткізді.
20Бақташыларестігендеріменкөргендерініңбәріүшін
Құдайдымадақтап,өздерінеайтылғандай,қайта
оралды.
21Баланысүндеткеотырғызуүшінсегізкүнөткенде,
оныңесіміИСАдепаталды.
22Мұсаныңзаңыбойыншаоныңтазарукүндері
аяқталғанда,олароныИемізгеұсынуүшін
Иерусалимгеәкелді.
23(ЖаратқанИеніңТауратзаңындабылайдеп
жазылған:ҚұрсағынашқанәрбіреркекЖаратқанИеге
киелідепаталады.)
24Сондай-ақЖаратқанИеніңТауратзаңында
айтылғандай,біржұпкөгершіннемесеекіжас
көгершіншалу.
25Міне,ИерусалимдеШимонесімдібірадамбареді.
Солкісіәділдетақуаболды,Исраилдіңжұбанышын
күтті.ОныңүстіндеКиеліРухболды.
26ОғанКиеліРухарқылыоныңИеміздіңМәсіхін
көрмейтұрып,өлімдікөрмеукеректігіаянболды.
27ОлКиеліРухтыңжетелеуіменғибадатханағакелді.
Ата-анасыбалаИсанызаңныңдәстүрінесайістеуүшін
әкелгенде,
28Сосынонықолынаалып,Құдайдымадақтап,былай
деді:
39

42. Лұқа
29Ием,ендіөзсөзіңесайқызметшіңдіаман-есен
жіберегөр.
30Сеніңқұтқарғаныңдыкөзімкөрді,
31Оныбүкілхалықтыңалдындадайындадың.
32Басқаұлттардынұрландыратыннұр,Сеніңхалқың
Исраилдіңдаңқы.
33Жүсіппеноныңанасыолтуралыайтылғансөздерге
таңқалды.
34Шимоноларғабатасынберіп,анасыМәриямға
былайдеді:«Міне,бұлбалаИсраилдегікөптеген
адамдардыңқұлап,қайтатірілуінедайын.жәнеқарсы
айтылатынбелгіүшін;
35(Иә,сеніңдежаныңдысемсертесіпөтеді),көп
жүректердіңойларыашылады.
36АсерруынаншыққанФануилдіңқызыАннадеген
бірпайғамбарәйелбареді.Олкәмелеттікжасқатолған
жәнепәктігіненжетіжылкүйеуіменбіргетұрған.
37Олсексентөртжастағыжесірәйеледі,ол
ғибадатханаданшықпай,күндіз-түніоразаұстап,дұға
етіпҚұдайғақызметететін.
38СолсәттеолдаЖаратқанИегеалғысайтып,
ИерусалимдегіқұтқарудыкүткендердіңбәрінеОл
туралыайтты.
39ОларбәрінЖаратқанИеніңзаңыбойыншаорындап
болғансоң,Ғалилеяға,өзқалаларыНазареткеқайтты.
40Балаөсіп,рухынығайып,даналыққатолыболды
жәнеоғанҚұдайдыңрақымынабөленді.
41Оныңата-анасыжылсайынҚұтқарылумейрамында
Иерусалимгебаратын.
42Исаонекіжастаболғанда,олармерекелікдәстүр
бойыншаИерусалимгебарды.
43Оларқайтыпоралғанкүндерінаяқтағаннанкейін,
нәрестеИсаИерусалимдеқалды.Жүсіппеноның
анасыбұлтуралыбілмеді.
44Бірақоларонытоптаболдыдепойлап,біркүндік
жолжүрді.Олароныөзтуыстарыментаныстарының
арасынаніздеді.
45Онытаппағансоң,оныіздеп,Иерусалимгеқайта
оралды.
46Үшкүнненкейіноларонығибадатханада
дәрігерлердіңортасындаотырып,олардыңсөздерін
тыңдап,сұрақтарқойыпжатқанынкөрді.
47Оныестігендердіңбәріоныңтүсінігімен
жауаптарынатаңқалды.
48Оныкөргенде,олартаңқалды.Анасыоған:«Балам,
бізгенегебұлайістедің?Міне,әкеңекеумізсеніқайғы-
қасіретпеніздедік.
49Исаоларға:—Меніқалайіздедіңіздер?Менің
Әкемніңісіменайналысуымкерекемеспе?
50Олароныңайтқанынтүсінбеді.
51Ололарменбіргетүсіп,Назареткекелдіжәнеоларға
бағынды,бірақанасыосысөздердіңбәрінжүрегінде
сақтады.
52Исаныңданалығыменбойыөсті,Құдаймен
адамдарғаұнамдыболды.
3-ТАРАУ
1ТиберийЦезарьпатшалығыныңонбесіншіжылында
ЯһудеяныңбилеушісіПонтийПилат,Ғалилеятетрахы
ИроджәнеоныңағасыИтураяменТрахонит
аймағыныңтетрархыФилипжәнеӘбілинаныңтетрахы
Лисания,
2АннаменҚаяфабасдіниқызметкерлер
болғандықтан,шөлдаладаЗәкәрияұлыЖоханғаҚұдай
сөзіжетті.
3ОлИорданныңайналасындағыбүкілелгекеліп,
күнәларкешірілуүшінөкінуүшіншомылдыру
рәсіміненөтудіуағыздады.
4Ишаяпайғамбардыңкітабындабылайдепжазылған:
«Шөлдалада:«ЖаратқанИеніңжолындайындаңдар,
оныңжолдарынтүзетіңдер!»—депайқайлағандауыс.
5Әралқапқатолып,тауларментөбелердіңбәрітөмен
болады.Қисықжерлертүзетіліп,қисықжолдар
тегістелсін.
6СондабарлықадамҚұдайдыңқұтқаруынкөреді.
7СондаИсашомылдырурәсіміненөтугекелген
халыққабылайдеді:—Уа,жыландардыңұрпағы,
келешекқаһарданқашыңдардепкімескертті?
8Сондықтанөкінугелайықжемістерәкеліңдержәне
іштеріңнен:«БіздіңәкемізЫбырайымнан»деп
айтпаңдар.
9Алендібалтаағаштардыңтамырынақойылды:
сондықтанжақсыжемісбермейтінәрбірағашкесіліп,
отқатасталады.
10Халықодан:«Олайболсанеістейміз?»—деп
сұрады.
11Олбылайдепжауапберді:«Кімдеекікиімібар
болса,киіміжоққаберсін.Алкімдетамақболса,солай
істесін.
12Шомылдырурәсіміненөтуүшінсалықшыларда
келіп:—Ұстаз,бізнеістейміз?
13Исаоларға:—Өздеріңебелгіленгенненартықталап
етпеңдер.
14Сарбаздардаодан:«Албізнеістейміз?»—деп
сұрады.Ололарға:«Ешкімгезорлықжасамаңдар,
ешкімдіөтірікжалажаппаңдар.жәнежалақыңызға
қанағаттаныңыз.
15Халықкүткендей,барлықадамдарЖақияныМәсіх
пе,жоқпа,соныойлады.
16Жақиябарлығынабылайдепжауапберді:—Мен
сендердісуғашомылдырурәсімінөткіземін.бірақ
меннендекүштібіреукеледі,меноныңаяқкиімінің
ілмегінашуғалайықемеспін:олсеніКиеліРухпен
жәнеотпеншомылдырурәсіміненөткізеді.
17Оныңқолындажелдеткішіболса,оледенінмұқият
тазалап,бидайдыөзқоймасынажинайды.бірақол
сөнбейтінотпенкүйдіреді.
18Өзініңөсиеттеріндеолхалыққабасқадакөптеген
нәрселердіуағыздады.
19БірақтетрархИродағасыФіліптіңәйеліИродия
үшінжәнеИроджасағанбарлықзұлымдықтарыүшін
әшкереленді.
20Еңбастысы,олЖохандытүрмегежапты.
21Бүкілхалықшомылдырурәсіміненөткенде,Исада
шомылдырурәсіміненөтіп,дұғаеткенде,аспан
ашылды.
22КиеліРухоныңүстінекөгершінтәріздідене
пішініндетүстіде,көктен:«Сенменіңсүйікті
Ұлымсың!Менсағанризамын.
23ИсаныңөзіХелидіңұлыЖүсіптіңұлы
болғандықтан,отызжастаболды.
40

43. Лұқа
24БұлМатхаттыңұлы,олЛевидіңұлы,Мелкидіңұлы,
ЖүсіптіңұлыЖаннаныңұлы,
25БұлМаттатияныңұлы,олАмостыңұлы,ол
Наумныңұлы,олНаггеніңұлыЕслидіңұлы.
26БұлМааттыңұлы,олМаттатияныңұлы,ол
Семейдіңұлы,Жүсіптіңұлы,Яһуданыңұлы.
27БұлДжоаннаныңұлы,олРезаныңұлы,ол
Зоробабелдіңұлы,олНеридіңұлыСалатиелдіңұлы,
28ОлМелхидіңұлы,олАддидіңұлы,олҚосамның
ұлы,олЕрдіңұлыЕлмодамныңұлы,
29ОлХосеніңұлы,олЕлиезердіңұлы,олЙоримнің
ұлы,олЛевидіңұлыМатхаттыңұлыболды.
30БұлШимонныңұлы,олЯһуданыңұлы,олЖүсіптің
ұлы,олЕлиякимніңұлыЖонанныңұлыболды.
31БұлМелеяныңұлы,олМенанныңұлы,олДәуіттің
ұлыНатанныңұлыМаттатаныңұлы,
32БұлЕсейдіңұлы,олОбиттіңұлы,олБуоздыңұлы,
олСалмонныңұлы,Нәсінніңұлыеді.
33БұлАминадаптыңұлы,олАрамныңұлы,ол
Есромныңұлы,олЯһуданыңұлыПерестіңұлы,
34БұлЖақыптыңұлы,олЫсқақтыңұлы,ол
Ыбырайымныңұлы,Тараныңұлы,Нахордыңұлыеді.
35Бұл—Сарухтыңұлы,олРагаудыңұлы,олФалектің
ұлы,олСаланыңұлыХебердіңұлы,
36БұлҚайнанныңұлы,олАрпақсаттыңұлы,ол
Семдіңұлы,олЛәмехтіңұлыНойдыңұлы.
37Бұл—Матушаланыңұлы,олЕнохтыңұлы,ол—
Жаредтіңұлы,олҚайнанныңұлыМалелеилдіңұлы,
38ОлЕностыңұлы,олСеттіңұлы,олҚұдайдыңұлы
Адамныңұлыболды.
4-ТАРАУ
1КиеліРухқатолыИсаИорданнанқайтыпкелдіде,
Рухтыңжетелеуіменшөлдалағакелді.
2Қырықкүншайтанныңазғыруындаболды.Сол
күндеріолештеңежегенжоқ,оларбіткенненкейінол
ашты.
3Ібілісоған:«ЕгерсенҚұдайдыңруханиҰлыболсаң,
мынатасқананғаайналудыбұйыр»,–деді.
4Исаоғанбылайдепжауапберді:«Адамтекнанмен
ғанаемес,Құдайдыңәрбірсөзіменөмірсүреді»деп
жазылған.
5Ібілісоныбиіктауғаалыпшығып,оғанбірсәтте
дүниеніңбарлықпатшалықтарынкөрсетті.
6Ібілісоған:«Менсағаносыбиліктіңбәрінжәне
олардыңдаңқынберемін,өйткенібұлмағанберілді.
Кімгеқаласамсоныберемін.
7Мағанғибадатетсең,бәрісенікіболады.
8Исаоғанбылайдепжауапберді:—Кетменің
артымнан,Шайтан!
9ИсаоныИерусалимгеәкеліп,ғибадатхананың
шыңынаотырғыздыда,оған:«ЕгерҚұдайдыңҰлы
болсаң,осыжерденқұла!
10ӨйткеніЖазбада:«Олперіштелерінесенісақтау
үшінтапсырмабереді.
11Аяғыңыздытасқасоғыпалмасыңызүшін,оларсізді
олардыңқолындакөтеріпжүреді.
12Исаоғанбылайдепжауапберді:—«Құдайың
ЖаратқанИенісынама»делінген.
13Ібілісбарлықазғырулардытоқтатқаннанкейін,одан
біразуақытқакетіпқалды.
14ИсаКиеліРухтыңкүшіменҒалилеяғақайтыпкелді.
Оныңдаңқыбүкілаймаққатарады.
15Ололардыңмәжілісханаларындатәлімберіп,
барлығыдаңққабөленді.
16ОлөскенНазареткекелдіде,әдетінше,демалыс
күнімәжілісханағакіріп,оқуғатұрды.
17СондаоғанИшаяпайғамбардыңкітабытабысетілді.
Олкітаптыашқанда,олжазылғанжердітапты.
18ЖаратқанИеніңРухыменіңүстімде,өйткеніол
менікедейлергеІзгіхабардыуағыздауүшінмайлады.
Олменіжүрегіжаралылардыемдеуге,тұтқындарға
азатетуді,соқырлардыңкөздерінашудыуағыздауға,
жараланғандардыбосатуғажіберді.
19ЖаратқанИеніңқолайлыжылытуралыуағыздау.
20Олкітаптыжауып,министргеқайтабердіде,
отырды.Мәжілісханадағылардыңбарлығыныңкөздері
оғанқадалыпқалды.
21Исаоларғабылайдепайтабастады:«Бүгінбұл
Жазбаларқұлақтарыңдаорындалды.
22Барлығыоғанкуәлікетіп,оныңаузынаншыққан
мейірімдісөздерінетаңқалды.Сондаолар:—Бұл
Жүсіптіңұлыемеспе?
23Ололарғабылайдеді:«Сендермаған:«Дәрігер,
өзіңдіемде»дегеннақылсөздіайтасыңдар!
24Ол:«Сендергешындығынайтамын,ешбір
пайғамбарөзеліндеқабылданбайды»,—деді.
25Бірақсендергебіршындықтыайтамын:Ілиястың
тұсында,аспанүшжылалтыайжабылғанкезде,бүкіл
елдеқаттыашаршылықболғанкездеИсраилде
көптегенжесірәйелдерболды.
26БірақІлиясолардыңешқайсысынажіберілмеді,тек
СидонныңСарептақаласына,жесірәйелгежіберілді.
27ЕлисейпайғамбардыңкезіндеИсраилдеалапеспен
ауыратындаркөпболды.Олардыңешқайсысы
сириялықНаамандықұтқарып,тазарғанжоқ.
28Бұлсөздердіестігенде,мәжілісханадағылардың
барлығыашуланды.
29Сосынорнынантұрып,онықаланыңсыртынақуып
жібердіде,онытөбеденқұлатуүшін,олардыңқаласы
салынғантөбеніңетегінеапарды.
30БірақИсаолардыңарасынанөтіпбаражатып,өз
жолыменкетті.
31ОларҒалилеяныңКапарнаумқаласынакеліп,
демалыскүндеріоларғатәлімберді.
32Олароныңілімінетаңқалды,өйткеніОныңсөзі
күштіболды.
33Алмәжілісханадаарамжынныңрухынашалдыққан
бірадамбареді,олқаттыдауыспенайқайлады:
34—Біздіжайынақалдыр!НазареттікИса,сеніменне
шаруамызбар?сенбіздіқұртуғакелдіңбе?Менсенің
кімекеніңдібілемін;ҚұдайдыңКиеліҚұдайы.
35Исаоған:«Үндеме,оданшық!»—депсөкті.Ібіліс
оныортағатастағанкезде,олоданшығып,оғанзиян
тигізбеді.
36Барлығытаңғалып,өзара:«Бұлнеткенсөз!Өйткені
олбилігіменқұдіретіменарамрухтарғабұйырады
жәнеоларсыртқашығады.
37Оныңдаңқыбүкілелгетарады.
38Олсинагогаданшығып,Шимонныңүйінекірді.
Шимонныңәйелініңанасықаттықызыпкетті.Олар
оданолүшінжалбарынды.
41

44. Лұқа
39Исаоныңқасынатұрып,безгегінеқарсышықты.Ол
бірдентұрып,оларғақызмететті.
40Күнбатыпбаражатқанда,әртүрліауруға
шалдыққандардыңбәріИсағаәкелді.Әрқайсысының
үстінеқолдарынқойып,сауықтырды.
41Сондай-ақкөптегенадамдарданжындаршығып:
«СенҚұдайдыңҰлыМәсіхсің!»—депайғайлады.Ол
оларғасөзбермеугерұқсатетті,өйткеніоларОның
Мәсіхекенінбілді.
42Таңатқанда,олкетіп,елсізжергекетті.Халықоны
іздеп,қасынакеліп,онытастапкетпеуіүшінқалдырды.
43Исаоларғабылайдеді:—МенҚұдайПатшалығын
басқақалаларғадауағыздауымкерек,өйткенімен
сондықтанжіберілдім.
44ОлҒалилеядағымәжілісханалардауағызайтты.
5-ТАРАУ
1ХалықҚұдайсөзінтыңдауүшіноғанкүшсалғанда,
олГенесареткөлініңжағасындатұрды.
2Көлжағасындатұрғанекікеменікөрді,бірақ
балықшылароларданшығып,ауларынжуыпжатыреді.
3ОлШимондікікемелердіңбірінеотырдыда,одан
құрлықтаназдапқуыпшығуынөтінді.Олотырдыда,
кемедегіадамдардыоқытты.
4Олсөйлепболғансоң,Шимонға:«Тұңғиыққаұшып,
торларыңдысуғатүсір»,—деді.
5Шимоноғанбылайдепжауапберді:—Ұстаз!
6Осыныістепболғансоң,оларкөптегенбалықтарды
қамап,олардыңторынжарыпжіберді.
7Оларбасқакемедегісеріктестерінекеліп,
көмектесулеріншақырды.Оларкеліп,екікеменіде
толтырды,сондықтаноларсуғабатабастады.
8МұныкөргенШимонПетірИсаныңтізебүгіп:
«Мененкет!Өйткеніменкүнәкарадаммын,Уа,
Жаратқан.
9Өйткеніолжәнеқасындағылардыңбәрібалықаулап
алғанынатаңқалды.
10ШимонменсеріктесболғанЗебедейдіңұлдары
ЖақыппенЖохандасолайболды.ИсаШимонға:—
Қорықпа!Бұданбылайсенадамдардыұстайсың.
11Оларкемелерінқұрлыққашығарғансоң,барлығын
тастап,Исаныңсоңынанерді.
12Олбірқаладаболғанда,ішіалапескешалдыққанбір
адамдыкөрді.ОлИсаныкөріп,бетіненжығылып:
«Ием,егерқаласаң,менітазартааласың!»—деп
жалбарынады.
13Сосынолқолынсозып,оғантүртіп:«Мен
қалаймын,тазабол!»—деді.Солкездеалапесодан
арылабастады.
14Олоғанешкімгеайтпаудыбұйырды:қайтабарып,
діниқызметкергекөрсетжәнеоларғакуәлікретінде
Мұсабұйырғандайтазаруүшінқұрбандықшал.
15Бірақоныңдаңқыодансайынкеңейетүстіжәне
көптегенадамдаронытыңдап,ауруларынанайығу
үшінжиналды.
16Олшөлдалағакетіп,дұғаетті.
17БіркүніИсатәлімберіпжатқанда,Ғалилеяның,
ЯһудеяныңжәнеИерусалимніңбарлыққалаларынан
келетінпарызшылдармензаңдокторларысолжерде
отырды.олардыемдеугеқатысты.
18Солкездеадамдарсалауруынашалдыққанбір
адамдытөсеккежатқыздыда,оныәкеліп,алдына
жатқызудыңамалыніздеді.
19КөпшіліктіңкесіріненИсанықалайәкелетінінтаба
алмағансоң,үйтөбесінешығып,онытөсегіменбірге
тақтайшаныңарасынанИсаныңалдынатүсіріпжіберді.
“Адам,күнәларыңкешірілді”,—деді.
21Дінмұғалімдеріменпарызшылдар:“Құдайғатіл
тигізіпжатқанбұлкім?КүнәлардыҚұдайданбасқакім
кешіреалады?
22БірақИсаолардыңойларынбілгенде,оларғабылай
депжауапберді:—Жүректеріңденеойлайды?
23«Күнәларыңкешірілді»депайтуоңайма?Әлде
«Орныңнантұрып,жүр»депайтукерекпе?
24БірақсендерАдамҰлыныңжербетіндекүнәларды
кешіретінқұдіретібарекенінбілулеріңүшін,(Олсал
ауруынабылайдеді:)Сағанайтамын:Тұрда,
диваныңдыалып,үйіңекір.
25Олбірденолардыңалдынатұрып,жатқанжерін
көтеріп,Құдайдымадақтапөзүйінекетті.
26Олардыңбәрітаңғалып,Құдайдымадақтап:“Бүгін
бізтаңғаларлықнәрселердікөрдік”,—депқорқыпкетті.
27Осыданкейінолсыртқашығып,кедендеотырған
Левиесімдісалықшыныкөрдіде,оған:—Менің
артымнанер!
28Олбәрінтастап,орнынантұрып,Оныңсоңынан
ерді.
29Левиоғанөзүйіндеүлкентойжасады.Салықшылар
меноларменбіргеотырғанкөптегенадамдарболды.
30Бірақолардыңдінмұғалімдеріменпарызшылдары
Исаныңшәкірттерінеқарсыкүңкілдеп:“Неге
салықшыларменжәнекүнәкарларменбіргеішіп-жеп
жүрсіңдер?
31Исаоларғабылайдепжауапберді:—Саулар
дәрігергемұқтажемес.бірақоларауру.
32Менәділдердіемес,күнәкарлардыөкінугешақыру
үшінкелдім.
33Олароған:«НегеЖақияныңшәкірттеріжиіораза
ұстайдыжәнедұғаетеді,сондай-ақпарызшылдардың
шәкірттерідесолайетеді?бірақсенішіп-жейсіңбе?
34Исаоларға:—Күйеужігітқасындаболғанда,
қалыңдықтыңбалаларынаоразаұстауғаболадыма?
35Бірақкүйеужігіттіоларданалыпкететінкүндер
келеді,соданкейіноларсолкүндеріоразаұстайды.
36Исаоларғаастарлыәңгімеайтты.Ешкімжаңа
киімніңбірбөлігінескініңүстінекигізбейді.егер
басқашаболса,ондажаңасыдарентажасайды,ал
жаңаданалынғанбөлікескігесәйкескелмейді.
37Ешкімжаңашараптыескібөтелкелергеқұймайды.
Әйтпесе,жаңашарапбөтелкелердіжарып,төгіліп,
бөтелкелержойылады.
38Алжаңашараптыжаңабөтелкелергеқұюкерек.
жәнеекеуідесақталған.
39Ескішараптыішкенадамбірденжаңанықаламайды,
өйткеніол:«Ескішарапжақсы»дейді.
6-ТАРАУ
1БіріншіденкейінгіекіншідемалыскүніИсаегістік
алқаптарынаралапжүрді.Шәкірттерімасақтарды
жұлып,қолдарыменысқылапжеді.
42

45. Лұқа
2Кейбірпарызшылдароларға:—Неліктенсен
демалыскүндеріістеугерұқсатетілмегеннәрсені
істейсің?
3Исаоларғабылайдепжауапберді:—Дәуіттіңөзі
жәнеқасындағыларыашболғанкезденеістегенін
оқымадыңызба?
4ОлҚұдайдыңүйінеқалайкіріп,ұсынылғаннанды
алыпжедіжәнеқасындағыларғадаберді.Онытекдіни
қызметкерлерғанажеугеболмайдыма?
5Исаоларға:«АдамҰлы—демалыскүнініңдеИесі»,
—деді.
6ТағыбірдемалыскүніИсамәжілісханағакіріп,тәлім
берді.Солжердеоңқолықурапқалғанбірадамболды.
7ДінмұғалімдеріменпарызшылдарИсаныңДемалыс
күнісауығыпкететінінбақылапотырды.Олароған
қарсыайыптабуыүшін.
8БірақИсаолардыңойларынбіліп,қолықұрғаған
адамға:«Тұрда,ортағатұр»,—деді.Олорнынан
тұрып,орнынантұрды.
9СондаИсаоларға:—Менсендерденбірнәрсе
сұрайын.Демалыскүндеріжақсылықістеугеболама,
әлдежамандықжасауғаболама?өмірдіқұтқаруүшін
бе,әлдеоныжоюүшінбе?
10Олардыңбәрінеқарап,олкісіге:«Қолыңдысоз!»—
деді.Олсолайістеді:оныңқолыекіншіқолындай
қалпынакелді.
11Оларессіздіккетолыболды.Исағанеістеуге
болатынынбір-бірінеайтты.
12Солкүндеріолдұғаетуүшінтауғашығып,түні
бойыҚұдайғадұғаетті.
13Таңатқанда,Исашәкірттеріншақырыпалып,
олардыңарасынанонекінітаңдапалып,оларды
елшілердепатады.
14Шимон(оныПетірдептеатады)жәнеоныңағасы
Әндір,ЖақыппенЖохан,ФіліппенБарфоломей,
15МатайменТомас,ӘлфейұлыЖақыпжәнеСелот
депаталатынШимон,
16ЖақыптыңінісіЯһудаменсатқынболғанЯһуда
Исқариот.
17Исаоларменбіргетүсіп,онытыңдауғакелгенбүкіл
ЯһудеяменИерусалимненжәнеТирменСидонның
теңізжағалауынаншәкірттеріменжәнекөптеген
адамдарменбіргежазықтатұрды.жәнеолардың
ауруларынанайығу;
18Жындарменмазасызданғандардасауығыпкетті.
19Бүкілхалықоғанқолынтигізугеұмтылды,өйткені
оданізгілікшығып,барлығынсауықтырды.
20Олшәкірттерінекөзінкөтеріп:«Бақыттыболыңдар,
кедейлер,өйткеніҚұдайПатшалығысенікі!
21Бақыттысыңдар,қазіраштар,өйткенітойып
қаласыңдар. Сендер бақыттысыңдар, енді
жылайтындар!
22АдамҰлыүшінадамдарсендердіжеккөргенде,
өздеріңдіортасынанажыратып,қорлап,атыңдызұлым
етіпшығарыптастағанда,бақыттысыңдар!
23Солкүніқуанып,қуаныштансекіріңдер,өйткені
көктегісыйларыңзор,өйткеніолардыңата-бабалары
пайғамбарларғадасолайістеген.
24Албайлар,қасіреткеқаласыңдар!Өйткенісен
жұбанышыңдыалдың.
25Тойғандар,қасіреткеқаласыңдар!Өйткенісендер
ашболасыңдар.Ендікүлкілеріңеқасірет!Өйткенісен
жоқтап,жылайсың.
26Барлықадамдарсентуралыжақсысөздерайтқан
кездеқасіреткеқаласың!Өйткеніолардыңата-
бабаларыжалғанпайғамбарларғадасолайістеген.
27Алестігендергеайтамын:жауларыңдысүйіңдер,
сендердіжеккөретіндергежақсылықжасаңдар.
28Өзіңдіқарғысқаұшыратқандарғабатасынбер,және
сеніренжітетіндерүшіндұғает.
29Біржағыңдыұрғанғаекіншісіндеқұрбанет.Ал
киіміңдішешіпалғанадамкиіміңдідеалмауғатыйым
салады.
30Сененсұрағанәрбірадамғабер.Алсеніңмалыңды
тартыпалғанадамнанендісұрама.
31Адамдардыңөздеріңеістегенінқалайсыңдар,сендер
деоларғасолайістеңдер.
32Егерсендердіжақсыкөретіндердіжақсыкөрсеңдер,
қандайалғысайтасыңдар?Өйткенікүнәкарларөздерін
жақсыкөретіндердідежақсыкөреді.
33Алегерөздеріңежақсылықжасайтындарға
жақсылықжасасаңдар,сендергеқандайалғысайтамыз?
Өйткенікүнәкарлардасолайістейді.
34Ал,алғыларыңкелетіндергеқарызберсеңдер,
қандайалғысайтасыңдар?Өйткенікүнәкарларда
күнәкарларғақарызбереді,соныалуүшін.
35Алсендержауларыңдысүйіңдер,жақсылық
жасаңдар,қайтаештеңеүмітетпей,қарызберіңдер.
Сендердіңсыйларыңзорболады,алсендерТағаланың
перзенттеріболасыңдар,өйткеніолрақметсіздергеде,
зұлымдарғадамейірімді.
36Әкелеріңмейірімдіболғандықтан,сендерде
мейірімдіболыңдар.
37Үкімшығармаңдар,сондасендерде
сотталмайсыңдар.
38Беріңдер,сондасендергедеберіледі.Жақсыөлшем,
басылған,біргешайқалғанжәнежүгіріпөткенадамдар
сіздіңкеудеңізгебереді.Өйткеніқандайөлшеммен
өлшесеңдер,сендергедесолайөлшенеді.
39Исаоларғамынадайастарлыәңгімеайтты:—
Соқырсоқырдыжетелейалама?Екеуішұңқырғатүсіп
кетпейме?
40Шәкіртұстазынанжоғарыемес,бірақкемелдіадам
өзініңұстазындайболады.
41Неліктенсенбауырыңныңкөзіндегішіріндікөресің,
алөзкөзіңдегібөрененібайқамайсың?
42Немесесенөзкөзіңдегібөрененікөрмейтұрғанда,
ағаңа:«Бауырым,көзіңдегішіріндіжұлуымарұқсат
ет»дейсіңбе?Ей,екіжүзді,алдыменөзкөзіңдегі
бөрененілақтырыпал,соданкейінағаңныңкөзіндегі
шіріндіжұлыпалуүшінанықкөресің.
43Өйткеніжақсыағашнашаржемісбермейді;
Бұзылғанағашжақсыжемісбермейді.
44Өйткеніәрбірағашөзініңжемісінентанылады.
Өйткенітікенненінжіртермейді,бұталыбұтаданжүзім
тербейді.
45Жақсыадамжүрегініңжақсықазынасынан
жақсылықшығарады;Алзұлымадамжүрегініңзұлым
қазынасынанжамандықтышығарады,өйткеніоның
аузыжүрегініңмолдығытуралыайтады.
46НеліктенменіИем,Иемдепатайсыңдар,алменің
айтқанымдыорындамайсыңдар?
43

46. Лұқа
47Кімде-кіммағанкеліп,сөздерімдітыңдап,оларды
орындаса,оныңкімгеұқсайтынынкөрсетемін.
48Олүйсалып,тереңқазып,іргетасынжартасқа
салғанадамғаұқсайды:сутасқыныкөтерілгенде,бұлақ
үйдіқаттысоғып,онышайқапкетеалмады..
49Алтыңдап,орындамағанадамжербетінде
іргетассызүйсалғанадамғаұқсайды.оғанқарсыағын
қаттысоғып,бірденқұлапкетті;Солүйдіңқираған
жеріқаттыболды.
7-тарау
1Олхалықалдындабарлықсөздерінайтыпболғансоң,
Капарнаумғакірді.
2Біржүзбастықтыңөзінежақынқызметшісіауырып,
өлугедайынболды.
3Исатуралыестігенде,олоныңқасынаяһудилердің
ақсақалдарынжіберіп,қызметшісінсауықтыруын
өтінді.
4ОларИсағакелгенде,бірден:«Олкімүшінмұны
істеугелайық?»—депжалбарынды.
5Өйткеніолхалқымыздыжақсыкөреді,бізге
мәжілісханасалды.
6СондаИсаоларменбіргежүрді.Олүйденалысемес
жердеболғанкезде,жүзбасыоғандостарынжіберіп:
«Ием,өзіңіздіалаңдатпаңыз,өйткеніменсіздің
шатырымныңастынакіругелайықемеспін.
7Сондықтанөзімдідесағанкелугелайықдеп
санамадым.
8Өйткенімендебиліктіңқоластындағыадаммын,қол
астымдасарбаздарыбар,менбіреуге:«Бар,олкетеді»
деймін.Алекіншісіне:Кел,олкеледі;Алменің
қызметшіме:«Мынаныісте,сондаолжасайды».
9Исамұныестігенде,оғантаңқалдыда,артына
бұрылдыда,соңынанергенхалыққабылайдеді:«
Сіздергеайтамын,менИсраилденмұндайүлкенсенім
көргенемеспін.
10Жіберілгендерүйгеқайтыпкелгенде,қызметшінің
ауырыпжатқанынкөрді.
11КелесікүніолНаиндегенқалағабарды.Оның
көптегеншәкірттеріжәнекөптегенадамдаронымен
біргежүрді.
12Олқалақақпасынажақындағанда,шешесіжесір
қалғанжалғызұлыөлгенадамдыалыпбаражатқанын
көрді.
13ЖаратқанИеоныкөргенде,аяп:—Жылама!
14Олкеліпқорапқақолынтигізді,алоныкөтеріп
жүргендертоқтапқалды.Ол:«Жігіт,сағанайтамын:
тұр!»—деді.
15Өлгенадаморнынантұрып,сөйлейбастады.Олоны
анасынатапсырды.
16Барлығынүрейбилеп,Құдайдымадақтап:
«Арамызданұлыпайғамбаршықты!және,Құдайөз
халқынабарды.
17ОлтуралыбұлсөзбүкілЯһудеяментөңіректе
тарады.
18Жақияныңшәкірттеріоғанмұныңбәрінайтыпберді.
19Жақияекішәкіртіншақырыпалып,Исағажіберіп:
«Келетінадамсенбе?»—депсұрады.әлдебасқасын
іздеймізбе?
20Адамдароғанкелгенде,олар:—Шомылдыру
рәсімінжасаушыЖақиябіздісағанжіберіп:«Келетін
адамсенбе?»—депсұрады.әлдебасқасыніздеймізбе?
21Солсағаттаололардыңкөптегенауруларын,
індеттерінжәнезұлымрухтардыемдеді.Олкөптеген
соқырлардыңкөзінашты.
22СондаИсаоларғабылайдепжауапберді:—
Барыңдарда,көрген-білгендеріңдіЖоханғаайтыңдар.
Соқырларкөреді,ақсақжүреді,алапестертазарады,
саңырауларестиді,өлгендерқайтатіріледі,кедейлерге
Ізгіхабаруағыздалады.
23Менүшінренжімейтінадамбақытты.
24Жақияныңхабаршыларыкеткенде,олхалыққа
Жақиятуралыайтабастады:—Шөлдалағанекөруге
бардыңдар?Желтербеткенқұрақ?
25Алсендерненікөруүшінбардыңдар?Жұмсақкиім
кигенадам?Міне,әдемікиінгенжәненәзікөмір
сүретіндерпатшасарайында.
26Алсендерненікөруүшінбардыңдар?Пайғамбар?
Иә,сендергеайтамын,бұлпайғамбардандакөп.
27«Міне,менсеніңалдыңдаөзелшімдіжіберемін,ол
сеніңалдыңдажолыңдыдайындайды»депжазылған.
28Менсендергеайтамын:әйелдердентуғандардың
арасындашомылдырурәсімінжасаушыЖақиядан
артықпайғамбаржоқ,бірақҚұдайПатшалығындағы
еңкішісіоданүлкен.
29Онытыңдағанбарлықхалықпенсалықшылар
Жақияныңшомылдырурәсіміненөтіп,Құдайды
ақтады.
30БірақпарызшылдармензаңгерлерҚұдайдың
шомылдырурәсіміненөтпегендіктен,Құдайдың
өздерінеқарсыкеңесіненбастартты.
31СондаЖаратқанИе:«Осыұрпақтыңадамдарын
негеұқсатуымкерек?жәнеоларқандай?
32Оларбазаралаңындаотырып,бірін-бірішақырып:
«Бізсендергесыбызғытарттық,алсендербилеген
жоқсыңдар»дейтінбалаларғаұқсайды.Бізсені
жоқтадық,алсендержыламадыңдар.
33ШомылдырурәсімінжасаушыЖақиянанжеп,
шарапішпейкелді.Алсендер:«Ондашайтанбар»,–
дейсіңдер.
34АдамҰлыкеліп,ішіп-жепжатыр.Алсендер:«Міне,
ашкөз,шарапішуші,салықшыларменкүнәкарлардың
досы!»дейсіңдер.
35Бірақоныңбарлықбалаларыныңданалығыақталды.
36ПарызшылдардыңбіріИсаныөзіменбірге
тамақтандырғысыкелді.Олпарызшылдыңүйінекіріп,
дастарханғаотырды.
37ҚаладағыкүнәкарәйелИсаныңпарызшылдың
үйіндедастарханбасындаотырғанынбіліп,
алебастрданжасалғанбіржәшікмайәкелді.
38Олоныңартындажылаптұрып,аяғынкөзжасымен
жуабастады,басыныңшашыменсүртіп,аяғынсүйіп,
жақпамайменмайлады.
39Онышақырғанпарызшылмұныкөргенде,іштей:
«Егербұладампайғамбарболса,оныңкімжәнеқандай
әйелекенінбілереді,өйткеніолкүнәкар»,—деді.
40Исаоғанбылайдепжауапберді:—Шимон,саған
айтарсөзімбар.Ол:«Ұстаз,айтыңызшы»,-деді.
41Бірнесиеберушініңекіқарызыбареді:біреуібес
жүзпенс,екіншісіелупенсқарызыбареді.
44

47. Лұқа
42Төлеугеештеңеболмағансоң,олекеуіндекешірді.
Айтыңызшы,олардыңқайсысыоныкөбірекжақсы
көреді?
43Шимонбылайдепжауапберді:—Меніңойымша,
олкімгекөпкешірімберді?Олоған:«Дұрысүкім
шығардың»,-деді.
44Оләйелгебұрылып,Шимонға:—Мынаәйелді
көріптұрсыңба?Менсеніңүйіңекірдім,сенмаған
аяғымасубермедің,бірақолменіңаяғымдыкөз
жасыменжуып,басыныңшашыменсүртті.
45Сенменісүймедің,бірақбұләйелменкіргеннен
беріаяғымдысүюдітоқтатқанемес.
46Сенменіңбасымдымайменмайламадың,бірақ
мынаәйелаяғымдыжақпаменмайлады.
47Сондықтансағанайтамын:оныңкөпкүнәлары
кешірілді.Өйткеніолкөпсүйді,бірақкімазкешірілсе,
солазсүйеді.
48Исаоған:—Күнәларыңкешірілді,—деді.
49Оныменбіргедастарханбасындаотырғандаріштей:
«Күнәлардыдакешіретінбұлкім?
50Оләйелге:—Сенімсеніқұтқарды.тынышжүр.
8-тарау
1Соданкейінолбарлыққалаларменауылдарды
аралап,ҚұдайПатшалығытуралықуаныштыхабарды
уағыздап,жариялады.
2Зұлымрухтарменауруларданайыққанкейбір
әйелдерМәриямМагдалинадепатады,олардыңішінен
жетіжыншықты.
3ИродтыңбасқарушысыХузаныңәйеліДжоанна,
Сусаннажәнебасқадакөптегенадамдароғанөз
мүлкіменқызмететті.
4Көпадамжиналып,оғанәрқаладанкелгенкезде,Иса
астарлыәңгімеайтты:
5Бірегіншіөзтұқымынсебугешықты.Онытаптап,
аспандағықұстаржепқойды.
6Кейбіреулерітасқақұлады;алөскенбойдаол
дымқылболмағандықтанқурапқалды.
7Кейбіреулерітікендердіңарасынатүсті;Онымен
біргетікенектерөсіп,онытұншықтырды.
8Албасқаларыжақсыжергеқұлап,өсіп,жүзесежеміс
берді.Осылардыайтыпболғансоң,ол:«Есітетін
құлағыбарларестісін!»—депайқайлады.
9Шәкірттеріодан:—Бұлқандайастарлыәңгіме
болуымүмкін?
10Олбылайдеді:—ҚұдайПатшалығының
құпияларынбілусендергеберілген,албасқаларға
астарлыәңгімелерарқылы;Оларкөргендекөрмеуі
мүмкін,алестігендетүсінбеуімүмкін.
11Аластарлыәңгімемынау:Тұқым—Құдайдыңсөзі.
12Жолбойындағылар—тыңдаушылар;сосыншайтан
келіп,олардыңжүректеріненсөздіалыптастайды,олар
сеніп,құтқарылады.
13Жартастағылар—сөздіестігенде,қуанышпен
қабылдайтындар.Албұлардыңтамырыжоқ,оларбіраз
уақытқасеніп,азғырукезіндежойылады.
14Тікендердіңарасынатүскендер—естігенненкейін
шығып,осыөмірдіңуайымдарына,байлығынажәне
ләззаттарынатұншығып,кемелділіккежете
алмайтындар.
15Алжақсыжерде,оларсөздіестіп,оныұстанып,
шыдамдылықпенжемісбереді.
16Ешкімшырақжағыпболғансоң,оныыдыспен
жаппайдынемесетөсекастынақояды.Бірақішке
кіргендержарықтыкөрсіндеп,онышамғақояды.
17Өйткеніжасырынешнәрсеашылмайды.Ешбір
нәрсежасырынемес,олбелгісізжәнешетелге
шықпайды.
18Ендеше,қалайеститіндеріңізгеназараударыңыз,
өйткенікімдебарболса,соғанберіледі.Алкімдежоқ
болса,оданөзінебарболыпкөрінгенідеалынады.
19Сондаанасыменағаларыоғанкелді,бірақмұқау
үшіноғанкелеалмады.
20Оған:«Анаңменбауырларыңсенікөргісікеліп,
сырттатұр»,–депжауапберді.
21Исаоларғабылайдепжауапберді:—Меніңанам
менбауырларым—Құдайсөзінестіп,оны
орындайтындар.
22БіркүніИсашәкірттеріменбіргеқайыққамініп,
оларға:—Көлдіңарғыбетінеөтейік,—деді.Және
оларалғашықты.
23Бірақоларжүзіпбаражатқанда,олұйықтапқалды.
Оларсуғатолып,қауіптөніптұрды.
24ОларИсаныңқасынакеліп:«Ұстаз,ұстаз,біз
өлеміз!»—депоятты.Сосынолтұрып,желменсудың
ызғарынақарсышықты.Олартоқтап,тыныштық
орнады.
25Исаоларға:—Сенімдеріңқайда?Оларқорқып,бір-
біріне:«Бұлқандайадам!»—дептаңқалды.Өйткені
Олжелдерменсуғадабұйырады,олароғанбағынады.
26ОларҒалилеяғақарама-қарсыорналасқан
гадариялықтарелінекелді.
27Исақонуғашыққанда,онықаладанбірадам
кездестірді,олұзақуақытбойыжындарменауырған,
киімкимейтін,ешбірүйдеемес,қабірлердетұратын.
28ОлИсаныкөргенде,айқайлап,алдынажығылып,
қаттыдауыспен:—ЕңжоғарыҚұдайдыңҰлы,Иса,
сағаннеқатысымбар?Сененөтінемін,меніқинама.
29(Өйткеніолжынғаадамныңішіненшығуды
бұйырған.Өйткеніолоныжиіұстапалған.Ол
шынжырменбайланып,шынжырменбайланған,
бауларынүзіп,шайтанайдалағаайдалған.)
30Исаодан:—Сеніңатыңкім?—депсұрады.Ол:
«Легион!
31Олародантереңдіккешығудыбұйырмауынөтінді.
32Солжердетаудакөпшошқаотарыжайылыпжүрді.
Жәнеололарғаазапшекті.
33Соданкейінжындарадамнаншығып,шошқаларға
кірді.Отартікжерденкөлгеқарайжүгіріп,тұншығып
қалды.
34Олардытамақтандырушыларнеболғанынкөргенде,
қашыпкетті.
35Оларнеболғанынкөруүшінсыртқашықты.Исаға
келіп,ішіненжындаршыққанадамдыкиінгенжәнеесі
дұрысИсаныңаяғындаотырғанынкөрді.
36Мұныкөргендердежындарменауырғанадамның
қалайайығыпкеткенінайтты.
37Сондаайналасындағыгадарлықтардыңбүкілхалқы
Исаданкетудіөтінді.Өйткеніоларқаттықорқыпкетті.
Олқайыққамініп,қайтаоралды.
38Ішіненжындаршыққанадамоданоныменбірге
болуынөтінді,бірақИсаоныжіберіп:
45

48. Лұқа
39Үйіңеқайтып,Құдайдыңсағанжасағанұлыістерін
көрсет.Олжолғашығып,Исаныңөзінежасағанұлы
істерінбүкілқалағажариялады.
40Исақайтыпоралғанда,жұртонықуанақабылдады,
өйткенібәріОныкүтіпотырды.
41СолкездемәжілісхананыңбасшысыЖайыресімді
бірадамкелдіде,Исаныңаяғынажығылып,оданүйіне
кіруінөтінді.
42Өйткеніоныңонекіжасаржалғызқызыбареді,ол
өлімаузындажатыреді.Бірақолжүріпбаражатқанда,
халықонықаптапкетті.
43Бірәйелонекіжылбойықанауруыменауырды,ол
бүкілөміріндәрігерлергеарнады,бірақешқайсысынан
дажазылаалмады.
44Оныңартынакеліп,киімініңжиегінеқолынтигізді.
45Иса:—Мағанкімқолынтигізді?Барлығыжоққа
шығарғанкезде,Петірменоныңқасындағылары:
«Ұстаз,халықсіздіжинап,қыспаққаалып,«Мағанкім
қолтигізді?»дейсізбе?
46Иса:—Мағанбіреуқолынтигізді,өйткенімен
бойымдаізгілікжойылғанынбілемін.
47Әйелөзініңжасырынбағанынкөргенде,дірілдеп,
Исаныңалдынажығылып,оғаннеүшінқолын
тигізгенінжәнедереуқалайайығыпкеткенінбүкіл
халықтыңалдындаайтыпберді.
48Исаоған:«Қызым,көңіліңдіжұбат!тынышжүр.
49Олсөйлептұрғанда,мәжілісхананыңәміршісінің
үйіненбіреукеліп:«Қызыңөлді.Мастеремес.
50БірақИсамұныестігенде,оғанбылайдепжауап
берді:«Қорықпа,сенғанасен,сондаолсауболады».
51Олүйгекіргенде,Петір,Жақып,Жоханжәне
қыздыңәкесіменшешесіненбасқаешкімніңкіруіне
рұқсатетпеді.
52Барлығыоныжоқтапжылады,бірақол:«Жылама!
олөлгенжоқ,ұйықтапжатыр.
53Олароныңөлгенінбіліп,онымазақетіпкүлді.
54Исабарлығынсыртқашығарып,оныңқолынан
ұстап:«Қыз,тұр!»—депшақырды.
55Оныңрухықайтакеліп,олбірдентұрды.Олоған
тамақберудібұйырды.
56Оныңата-анасытаңқалды,бірақололарғане
болғанынешкімгеайтпаудыбұйырды.
9-ТАРАУ
1Соданкейінолөзініңонекішәкіртіншақырыпалып,
оларғабарлықжындардыжеңужәнеаурулардыемдеу
үшінбилікпенбилікберді.
2ОлолардыҚұдайПатшалығынуағыздауғажәне
науқастардыемдеугежіберді.
3Исаоларғабылайдеді:«Жолғаешнәрсеалмаңдар:
таяқта,шелпекте,нанда,ақшадаалмаңдар.екеуінде
екіпальтожоқ.
4Қайүйгекірсеңдерде,сондаболыңдарда,сол
жерденкетіңдер.
5Кімсеніқабылдамаса,солқаладаншыққанда,оларға
қарсыайғақболуүшінаяғыңдағышаңдысілкіптаста.
6Оларжолғашығып,қалалардыаралап,барлықжерде
Ізгіхабардыуағыздап,емдепжүрді.
7ТетрархИродоныңнеістегенінестіп,кейбіреулерге
«Жақияөлгенненкейінқайтатірілген»деп
айтылғандықтан,олабдырапқалды.
8КейбіреулеріІлиястыңкөрінгенінайтты.және
басқаларыескіпайғамбарлардыңбіріқайтатірілді.
9Ирод:—МенЖақияныңбасыншауыптастадым.
Жәнеолоныкөргісікелді.
10Елшілерқайтыпоралғанда,Исағаістегендерінің
бәрінайтыпберді.Сосынолардыалып,Бетсайдадеген
қалағақарастыелсізжергеоңашакетті.
11Халықмұныбілгенсоң,Оныңсоңынанерді.Иса
олардықабылдап,ҚұдайПатшалығытуралыайтып,
емделугемұқтажадамдардысауықтырды.
12Күнтаусылабастағанда,онекішәкіртікеліп:
«Халықтыжібер,оларайналадағықалалармен
ауылдарғабарып,түнеп,азық-түлікпенқамтамасыз
етсін.шөлдіжер.
13БірақИсаоларға:“Оларғатамақберіңіздер”,—деді.
Олар:«Біздебеснанменекібалықтанбасқаештеңе
жоқ.текбізбарып,осыхалықтыңбәрінеетсатып
алуымызкерек.
14Өйткеніоларбесмыңғажуықадамболды.Ол
шәкірттеріне:«Олардыелуденбіртопта
отырғызыңыз»,-деді.
15Оларсолайістеп,барлығынотырғызды.
16Сосынолбеснанменекібалықтыалдыда,көкке
қарап,батасынбердіде,сындырдыда,көпшіліктің
алдынақоюүшіншәкірттерінеберді.
17Олартамақішіп,тойыпалды.
18Олжалғыздұғаетіпжатқанда,шәкірттеріқасында
болды.
19Олар:—ШомылдырурәсімінжасаушыЖақия!
БірақкейбіреулерІлиясдейді.албасқалары:«Ежелгі
пайғамбарлардыңбіріқайтатірілді»дейді.
20Ололарға:—АлсендерМенікімдепайтасыңдар?
Петір:—ҚұдайдыңМәсіхі,—деді.
21Олбұныешкімгеайтпаудыбұйырды.
22«АдамҰлыкөпазапшегіп,ақсақалдар,басдіни
қызметкерлермендінмұғалімдерітарапынан
қабылданбайды,өлтіріліп,үшіншікүніқайтатірілуі
керек.
23Исабарлығынабылайдеді:«Кімде-кімменің
соңымнанергісікелсе,өзіненбастартып,күнсайын
айқыштыкөтеріп,мағанерсін.
24Кімөзжанынсақтапқалғысыкелсе,одан
айырылады,алкімменүшінжанынжоғалтса,оны
құтқарады.
25Бүкілдүниеніжеңіпалып,өзінжоғалтсанемесе
тастапкетсе,адамғанепайда?
26КімМененжәнеМеніңсөздерімненұялса,Адам
Ұлыдаөзінің,Әкесініңжәнекиеліперіштелердің
ұлылығыменкелгенде,оданұялатынболады.
27Бірақсендергебіршындықтыайтамын,мұнда
тұрғандарбар,оларҚұдайПатшалығынкөрмейінше,
өлімніңдәмінтатпайды.
28Осысөздерденкейіншамаменсегізкүнненкейінол
Петірді,ЖохандыжәнеЖақыптыертіп,дұғаетуүшін
тауғашықты.
29Олдұғаеткенде,оныңжүзініңсәніөзгерді,алкиімі
аппақжәнежылтырболды.
30СондаИсаменМұсаменІлиясдегенекіадам
сөйлесіптұрды.
31Олсалтанаттытүрдекөрініп,Иерусалимдеөзінің
өлімітуралыайтты.
46

49. Лұқа
32БірақПетірменоныменбіргеболғандарқатты
ұйықтапкетті.Олароянғанда,Оныңұлылығынжәне
оныменбіргетұрғанекіадамдыкөрді.
33ОларИсаданкетіпбаражатқанда,ПетірИсаға:—
Ұстаз,осындаболғанымызжақсыболды.Біреуісаған,
біріМұсаға,біріІлиясқа,неайтқанынбілмей.
34Исаосылайсөйлептұрғанда,бірбұлтшығып,
олардыңкөлеңкесінбасыпқалды.
35Бұлтарасынан:«БұлМеніңсүйіктіҰлым!Оны
тыңдаңдар!»—дегендауысшықты.
36Дауысөткенде,Исажалғызқалды.Олароныжақын
ұстадыжәнесолкүндерікөргендерінешкімгеайтпады.
37Келесікүніолартөбедентүсіпкележатқанда,оны
көптегенадамдаркүтіпалды.
38Солкездебіртопадам:«Ұстаз!
39Міне,біррухоныұстапалдыда,олкенет
айғайлады.Қайтаданкөбікпайдаболғаныоныжыртып
жібередіжәнеоныкөгеруоданәреңкетеді.
40Менсеніңшәкірттеріңненонықуыпшығаруды
өтіндім.жәнеоларалмады.
41Исабылайдепжауапберді:—Уа,сенімсізжәне
азғынұрпақ!Балаңыздыосындаәкеліңіз.
42Оләлікележатқанда,шайтанонықұлатыпжіберді.
Исажынғатыйымсалып,баланысауықтырдыда,
әкесінеқайтатапсырды.
43ОлардыңбарлығыҚұдайдыңқұдіретінетаңқалды.
БірақоларИсаныңнеістегенінетаңғалыптұрғанда,ол
шәкірттерінебылайдеді:
44Осысөздердіқұлағыңақондырсын,өйткеніАдам
Ұлыадамдардыңқолынатапсырылады.
45Бірақоларбұлсөздітүсінбеді,жәнеолармұны
түсінбедіжәнеоларданбұлсөзтуралысұрауға
қорықты.
46Сондаолардыңарасындақайсысыүлкенболуы
керекдегенпікіртуды.
47Исаолардыңжүрегіндегіойдытүсініп,бірбаланы
алып,жанынаотырғызды.
48Оларға:«Кімде-кімбұлбаланыменіңатымнан
қабылдаса,меніқабылдағаны,алкімМеніқабылдаса,
МеніЖібергендіқабылдағаныболады.
49Жақиябылайдепжауапберді:—Ұстаз!Бізоған
тыйымсалдық,өйткеніолбізбенбіргежүрмейді.
50Исаоған:«Оғантыйымсалма!
51Онықабылдаууақытыкелгенде,олИерусалимге
бетбұрды.
52Оныңалдынанхабаршыларжіберіп,оларбарып,
оғандайындалуүшінсамариялықтардыңбірауылына
кірді.
53Бірақоларонықабылдамады,өйткеніоныңжүзі
Иерусалимгебаратындайболды.
54МұныкөргеншәкірттеріЖақыппенЖохан:«Ием,
Ілияссияқтыкөктеноттүсіп,олардыжалмауымызды
бұйырамызба?
55Бірақолбұрылып,оларғақарсышығып:“Сендер
қандайрухтаекендеріңдібілмейсіңдер”,—деді.
56ӨйткеніАдамҰлыадамдардыңөмірінжоюүшін
емес,құтқаруүшінкелді.Алоларбасқаауылғакетті.
57Оларжолдакележатқанда,бірадамоған:“Ием,
қайдабарсаңда,менсағанеремін”,—деді.
58Исаоғанбылайдеді:—Түлкілердіңшұңқыры,ал
құстардыңұясыбар.БірақАдамҰлыныңбасынқояр
жеріжоқ.
59Олбасқасына:—Меніңартымнанер!Бірақол:
«Ием,алдыменәкемдіжерлеугерұқсатет»,–деді.
60Исаоған:«Өлгендерөлгендерінжерлесін,алсен
барып,ҚұдайПатшалығынуағызда!»—деді.
61Тағыбіреуі:“Ием,менсеніңсоңынанеремін.Бірақ
алдыменменіңүйімде,үйімдежатқанолармен
қоштасуғарұқсатетіңіз.
62Исаоған:—Қолынсоқағақойып,артынақараған
адамҚұдайПатшалығыналайықемес.
10-ТАРАУ
1ОсыданкейінЖаратқанИетағыдажетпісадамды
тағайындап,олардыекі-екіденоныңалдынанөзі
келетінқалаларменжерлергежіберді.
2СондықтанИсаоларға:«Егінөтекөп,бірақ
жұмысшылараз.СондықтанегінніңИесіненегін
жинауғажұмысшыларжіберуінсұраңдар!»—деді.
3Жолдарыңабарыңдар:міне,менсеніқасқырлардың
арасынақозыларсияқтыжіберемін.
4Әмияндыда,арқандыда,аяқкиімдеалып
жүрмеңдер.
5Қайүйгекірсеңдерде,алдымен:«Осыүйге
тыныштықболсын!
6Егертыныштықұлысондаболса,тыныштығыңсоған
тіреледі,егеролболмаса,олсағанқайтаоралады.
7Солүйдеболып,солардыңбергенінішіп-жей
беріңдер,өйткеніжұмысшыөзақысыналайық.Үйден
үйгежүрме.
8Қайқалағакірсеңдерде,сендердіқабылдасаңдар,
алдарыңақойылғаннәрселердіжеңдер.
9Ондағынауқастардысауықтырып,оларғаайт:Құдай
Патшалығысендергежақындапқалды.
10Қайқалағакірсеңізде,оларсіздіқабылдамаса,сол
қаланыңкөшелерінешығып,былайдеңіз:
11Тіптіқалаңныңүстіміздегішаңындасүртіп
жатырмыз.
12Бірақменсендергеайтамын,солкүнібұлқалаға
қарағанда,Содомғажеңілірекболады.
13Сағанқасіретке,Хоразин!Сағанқасіретке,Бетсайда!
ЕгерсендердежасалғанқұдіреттіістерТирмен
Сидондажасалғанболса,оларкөпуақытбұрыназалы
киіп,күлдеотырып,өкінетінеді.
14БірақсоткүнісендергеқарағандаТирменСидонға
жеңілірекболады.
15Алсен,Капарнаум,көккекөтерілесің,тозаққа
құлатасың.
16Сенітыңдағанменідетыңдайды;Алсені
менсінбегенадамменіменсінбейді.Меніменсінбеген
адамМеніЖібергендіменсінбейді.
17Сондажетпісадамтағыдақуанышпенқайтыпкеліп:
«Ием,сеніңатыңарқылыжындардабізгебағынады»,
—деді.
18Ололарғабылайдеді:«МенШайтанның
найзағайдыңкөктентүскенінкөрдім.
19Міне,менсендергежыландарменшаяндардыжәне
жаудыңбарлықкүшінтаптауүшінбилікберемінжәне
сендергеештеңедезиянтигізбейді.
20Алайдарухтарсендергебағынадыдепқуанбаңдар.
Қайтақуаныңдар,өйткенісеніңесімдеріңкөкте
жазылған.
47

50. Лұқа
21СолкездеИсарухынақуанып,былайдеді:«Уа,Әке,
көкпенжердіңИесі,осынәрселердіданамен
парасаттыларданжасырып,сәбилергеашқаныңызүшін
алғысайтамын.Өйткенібұлсіздіңкөзалдыңызға
жақсыкөрінді.
22МағанбәрідеӘкемарқылыберілді.Ұлыныңкім
екенінӘкеденбасқаешкімбілмейді.АлӘкедегенкім,
бірақҰлыжәнеҰлыОныашатынадам.
23Исаонышәкірттерінебұрып,оңашабылайдеді:—
Сендеркөріптұрғаннәрселердікөретінкөздер
бақытты!
24Сендергеайтамын,көптегенпайғамбарлармен
патшаларсенкөргеннәрселердікөргісікелді,бірақ
көрмеді.жәнесізестігеннәрселердіесту,бірақоларды
естімеген.
25Солкездебірзаңгерорнынантұрып:«Ұстаз,
мәңгілікөміргеиеболуүшінменнеістеуімкерек?»—
депсынады.
26Олоған:«Тауратзаңынданежазылған?қалай
оқисың?
27Олбылайдепжауапберді:«ҚұдайыңЖаратқан
Иенішынжүрегіңмен,баржаныңмен,баркүшіңмен
жәнебарлықақыл-ойыңменсүй.алкөршіңдіөзіңдей.
28Олоған:«Дұрысжауапбердің:осылайісте,сонда
аманқаласың»,—деді.
29Бірақолөзінақтағысыкеліп,Исадан:—Алменің
көршімкім?
30Исабылайдепжауапберді:—Бірадам
ИерусалимненИерихонғатүсіп,ұрылардыңарасына
түсіп,оныңкиіміншешіп,жаралап,жартылайөлі
күйіндеқалдырыпкетті.
31Кездейсоқсолжолменбірдіниқызметкертүсіп
қалдыда,оныкөріп,арғыжағынанөтіпкетті.
32СолсияқтыбірлеуілікИсасолжердеболғанда,
келіп,оғанқарап,арғыжағынанөтіпкетті.
33Бірсамариялықадамжолжүріпкележатқанжеріне
келдіде,оныкөргендеаяпкетті.
34Оныңқасынабарып,майменшарапқұйып,
жарасынтаңып,оныөзжануарынаотырғызып,қонақ
үйгеәкеліп,емдеді.
35Ертеңіндеолкетіпбаражатып,екітиыналып,үй
иесінебердіде:«Оғанқамқорбол!Алсеннекөп
жұмсасаңда,менқайтыпкелгенде,сағанқайтарамын.
36Осыүшеуініңқайсысыұрылардыңарасынатүсіп
қалғанадамғакөршіболдыдепойлайсың?
37Ол:«Оғанмейірімділіктанытқанадам»,—деді.
СондаИсаоған:—Барда,сендесолайісте!
38Оларбаражатқанда,Исабірауылғакірді.Марта
есімдібірәйелоныүйінеқабылдады.
39ОныңМәриямесімдіқарындасыбареді,олда
Исаныңаяғындаотырдыжәнеоныңсөзінтыңдады.
40БірақМартакөпқызмететуденқиналып,оғанкеліп:
“Ием,әпкемніңменіжалғызқалдырыпкеткенісаған
бәрібіремеспе?Сондықтаноғанмағанкөмектесуін
өтін.
41Исаоғанбылайдепжауапберді:—Марта,Марта!
42Бірақбірнәрсекерек:Мәриямөзінен
айырылмайтынжақсыжердітаңдады.
11-тарау
1Олбіржердедұғаетіпжатқанда,олтоқтағанкезде,
шәкірттерініңбіріоған:«Ием,Жақияшәкірттеріне
үйреткендей,бізгедедұғаетудіүйрет»,-деді.
2Исаоларғабылайдеді:—Дұғаеткенде:“Көктегі
Әкеміз!Сеніңпатшалығыңкелсін.Сеніңеркің
көктегідейжердеорындалады.
3Күнделіктінанымыздыкүнсайынбер.
4Біздіңкүнәларымыздыкешірегөр!Өйткенібізде
өзімізгеқарызболғандардыңбәрінкешіреміз.Және
біздіазғыруғаапарма;бірақбіздіжамандықтанқұтқар.
5Исаоларғабылайдеді:—Сендердіңқайсыларыңның
досыболсада,түнортасындаоғанбарып:“Досым,
мағанүшнанқарызғаберші!
6Меніңбірдосымсапардамағанкелді,алоның
алдынақоярештеңемжоқпа?
7Сондаоліштенбылайдепжауапбереді:«Мені
алаңдатпа:қазіресікжабық,балаларымменіменбірге
төсектежатыр.Ментұрып,сағанбереалмаймын.
8Менсендергеайтамын:олтұрып,оғанбермеседе,
өйткеніолоныңдосыболсада,бірақоның
немқұрайлылығыүшінолтұрып,оғанқаншақажет
болса,соныбереді.
9Менсендергеайтамын:сұраңдар,сондасендерге
беріледі.Ізде,сондатабасың;қағыңыз,сондаолсізге
ашылады.
10Өйткенісұрағанәрбірадамалады;Іздегенадам
табады;Алесікқаққанғаашылады.
11Араларыңдағыәкелеріңненұлыңнансұраса,оған
тасбереме?немесебалықтансұраса,балықүшіноған
жыланбереме?
12Немесежұмыртқасұраса,оғаншаянбереме?
13Олайболса,сендерзұлымболатұрып,балаларыңа
жақсысыйларберудібілсеңдер,көктегіӘкелерің
өзіненсұрағандарғаКиеліРухтыоданбетербереді?
14Олмылқауболғаншайтандықуыпжіберді.Шайтан
шығыпкеткенде,мылқаусөйледі.жәнехалықтаң
қалды.
15Бірақолардыңкейбіреулері:“Олжындарды
жындардыңбасшысыБелзебуларқылықуып
жібереді”,—деді.
16Албасқаларыонысынап,оданкөктенбелгііздеді.
17БірақИсаолардыңойларынбіліп,былайдеді:«
Өзарабөлінгенәрбірпатшалыққаңырапқалады.Бір
үйгебөлінгенүйқұлады.
18Шайтандаөзішіненбөлініпкетсе,оныңпатшалығы
қалайтұраалады?ӨйткенісендерМенжындарды
Белзебуларқылықуыпшықтымдейсіңдер.
19ЕгерменжындардыБелзебулдыңкөмегіменқуып
шығарсам,ұлдарыңолардыкімніңкөмегіменқуып
шығарады?Сондықтаноларсендердіңтөрешілерің
болады.
20БірақменҚұдайдыңсаусағыменжындардықуып
шығарсам,ҚұдайПатшалығысендергекелді.
21Қарулыкүштіадамсарайынкүзетсе,оныңмүлкі
тынышболады.
22Бірақөзіненкүштірекбіреукеліп,оныжеңсе,ол
өзінесенгенбарлыққару-жарағынтартыпалып,
олжасынбөліседі.
23Меніменбіргеболмағанадаммағанқарсы,ал
меніменбіргежинамағанадамшашырапкетеді.
48

51. Лұқа
24Жынадамнаншыққанда,олқұрғақжерлердіаралап,
тыныштықіздейді.Ешқандайтаппаса,ол:«Мен
шыққанжерімдегіүйімеқайтамын»,–дейді.
25Олкелгенде,оныңсыпырылып,безендірілгенін
көреді.
26Соданкейінолбарып,өзінендезұлымбасқажеті
жындыалыпкетеді.Оларішкекіріп,сондатұрады.
27Исаосысөздердіайтыптұрғанда,қауымныңбір
әйелідауысынкөтеріп,оған:«Сенібосанғанқұрсақтың
жәнесенемізгенананыңбақытты!»—деді.
28Бірақол:«Иә,Құдайсөзінтыңдап,оны
ұстанатындарбақытты!»—деді.
29Халыққалыңжиналғанда,Иса:«Бұл—зұлым
ұрпақ,оларбелгііздейді.ОғанЖүніспайғамбардың
белгісіненбасқаешқандайбелгіберілмейді.
30Жүнісниневиліктерүшінқандайбелгіболса,Адам
Ұлыдаосыұрпақүшінсолайболады.
31Оңтүстікпатшайымысоткүніосыұрпақтың
адамдарыменбіргекөтеріліп,олардыайыптайды,
өйткеніолСүлейменніңданалығынтыңдауүшін
жердіңтүпкір-түпкіріненкелді.Міне,мұнда
Сүлейменнендеүлкенбіреубар.
32Ниневидіңадамдарысоткүніосыұрпақпенбірге
тұрып,оныайыптайды,өйткеніоларЖүністің
уағызынаөкінді.Міне,мұндаЖүністендеүлкенадам
бар.
33Ешкімшырақжағып,оныжасырынжерге,не
бұтаныңастынаемес,шыраққақояды,сондакіргендер
жарықтыкөрсін.
34Дененіңнұры–көз,сондықтанкөзіңжалғызболса,
бүкілденеңденұрғатолыболады.бірақкөзіңжаман
болса,денеңдеқараңғылыққатолыболады.
35Ендешесақбол,сеніңішіңдегіжарыққараңғылық
емес.
36Егерсеніңбүкілденеңнұрғатолып,бірбөлігі
қараңғыболса,шамныңжарқырағанжарығысаған
жарықбергендей,бүкілденеңжарыққатолыболады.
37Олсөйлептұрғанда,бірпарызшылоныменкешкіас
ішудіөтінді.Олішкекіріп,дастарханғаотырды.
38Мұныкөргенпарызшылөзініңкешкіастанбұрын
жуынбағанынатаңқалды.
39ЖаратқанИеоғанбылайдеді:—Ендіпарызшылдар,
тостағанментабақтыңсыртынтазалайсыңдарма?
бірақсеніңішкідүниеңашкөздікпензұлымдыққатолы.
40Ей,ақымақтар,сырттағыныжаратқаніштегініде
жасадыемеспе?
41Өздеріңдебарнәрселерденсадақаберіңдер.Міне,
сендерүшінбәрітаза.
42Біраққасіреткеқаласыңдар,парызшылдар!Өйткені
сізжалбыз,балмұздақжәнебарлықшөптердіңоннан
бірбөлігінбересізжәнеҚұдайдыңүкімімен
сүйіспеншілігіненбастартасыз.
43Парызшылдар,қасіреткеқаласыңдар!Өйткені
сендермәжілісханалардаеңжоғарғыорындарда
отырудыжәнебазарлардасәлемдесудіжақсы
көресіңдер.
44Дінмұғалімдеріменпарызшылдар,екіжүзділер,
қасіреткеқаласыңдар!Өйткенісендеркөрінбейтін
қабірдейсіңдер,алолардыңүстіндежүргенадамдар
олардыбілмейді.
45Сондазаңгерлердіңбіріоғанбылайдепжауапберді:
—Ұстаз,сізбіздідеқорлапотырсыз.
46Олбылайдеді:“Заңгерлер,сендергедеқасірет!
Өйткенісендерадамдарғаауыржүкжүктейсіңдержәне
өздерің ауыртпалықтарға бір саусағыңды
тигізбейсіңдер.
47 Қасіретке қаласың!Өйткенісендер
пайғамбарлардыңқабірінтұрғызыпжатырсыңдар,ал
әкелеріңолардыөлтірді.
48Расында,сендерата-бабаларыңныңістерінежол
беріпжатқандарыңакуәлікетесіңдер,өйткеніолар
шынымендеолардыөлтіріп,олардыңқабірлерін
тұрғыздыңдар.
49СондықтандаҚұдайдыңданалығы:«Меноларға
пайғамбарларменелшілержіберемін,алкейбіреулерін
өлтіріп,қудалайды:
50Осыұрпақтандүниежаратылғаннанберітөгілген
барлықпайғамбарлардыңқанынталапетуүшін;
51Абылдыңқанынанқұрбандықүстелімен
ғибадатхананыңарасындақырылғанЗәкәрияның
қанынадейін:сендергешындығынайтамын,бұлосы
ұрпақтанталапетіледі.
52Қасіреткеқаласыңдар,заңгерлер!Өйткенісендер
білімкілтінтартыпалдыңдар:өздеріңекірген
жоқсыңдар,алкіретіндергекедергіжасадыңдар.
53Исаоларғаосысөздердіайтқанда,дінмұғалімдері
менпарызшылдарИсанықаттыитермелеп,көпнәрсені
айтуғаитермелейбастады.
54Оныкүтіпалып,оныайыптауүшінаузынанбірдеңе
шығаруғатырысты.
12-тарау
1Осыарада,сансызкөпадамдаржиналып,бір-бірін
таптапжатқанда,Исаеңалдыменшәкірттеріне:«
Парызшылдардыңашытқысынан,яғниекіжүзділіктен
сақболыңдар!»—депайтабастады.
2Өйткеніашылмайтынештеңежоқ.жасырмады,бұл
белгісізболады.
3Сондықтанқараңғыдаайтқандарыңжарықтаестіледі.
Шкафтардақұлаққаайтқансөздеріңізүйдіңтөбесінде
жарияланады.
4Достарым,сендергеайтамын:дененіөлтіретіндерден
қорықпаңдар.
5Бірақменсендергекімненқорқукеректігін
ескертемін:өлтіргенненкейінтозаққатастауғақұдіреті
барОданқорқыңдар.иә,сендергеайтамын:одан
қорқыңдар.
6Бесторғайекітиынғасатылып,Құдайдыңалдында
оныңбіреуідеұмытылмайдыемеспе?
7Бірақбастарыңдағышаштарыңдасанаулы.
Сондықтанқорықпа:сендеркөптегенторғайларданда
қымбатсыңдар.
8Сондай-ақсендергеайтамын:кімменіадамдардың
алдындамойындаса,оныАдамҰлыдаҚұдайдың
періштелерініңалдындамойындайды.
9АладамдардыңалдындаМененбастартқанадам
Құдайдыңперіштелерініңалдындабастартады.
10Кімде-кімАдамҰлынақарсысөзайтса,кешіріледі,
алКиеліРухқатілтигізгенадамғаолкешірілмейді.
11Оларсендердімәжілісханаларға,билерменбилік
өкілдерінеапарғанкезде,қалай,недепжауапбереріңді
немесенеайтарыңдыойламаңдар.
49

52. Лұқа
12ӨйткеніКиеліРухсендергенеайтукеректігінсол
сағаттаүйретеді.
13Сондатоптыңбіріоған:«Ұстаз,ағамаайтыңызшы,
олмұраныменіменбөліссін»,—деді.
14Олоған:«Адам,кімменісағантөрешінемесе
бөлушіетіптағайындады?»—депсұрады.
15Исаоларғабылайдеді:«Абайлаңыздаржәне
ашкөздіктенсақболыңыздар,өйткеніадамныңөмірі
оныңменшігініңкөптігінебайланыстыемес.
16Исаоларғаастарлыәңгімеайтып:«Бірбайдыңжері
молөнімберді.
17Оліштейойланып:«Неістеймін,жемістерімді
беретінжерімжоқ?
18Олбылайдеді:«Менмынаныістеймін:
сарайларымдыбұзып,одандаүлкенінсаламын.Сонда
менбарлықжемістерімдіжәнедүние-мүлкімдіберемін.
19Менжанымаайтамын:Жаным,сендекөпжылдар
бойыжинағандүниелеріңкөп.Жайжүр,ішіп-жеп,
көңілкөтер.
20БірақҚұдайоған:«Ей,ақымақ,бүгінтүндесенің
жаныңталапетіледі.
21Өзіүшінқазынажинап,Құдайдыңалдындабай
болмағанадамдасолай.
22Олшәкірттерінебылайдеді:«Сондықтансендерге
айтамын:«Нежейтіндеріңтуралы»өмірлеріңүшін
ойланбаңдар.Денеүшінде,киетіннәрселеріңдеемес.
23Өміреттен,денекиімненартық.
24Қарғаларғақараңызшы:оларекпейдіде,ормайдыда.
қоймасыда,қорасыдажоқ;Құдайоларды
тамақтандырады:сендерқұстарданқаншалықты
артықсыңдар?
25Алсендердіңқайсыларыңойланаотырып,бойын
біршынтақөсіреалады?
26Олайболса,еңкішкентайнәрсеніістейалмасаңдар,
негеқалғанынойлайсыңдар?
27Лалагүлдіңқалайөсіпжатқанынқараңыз:олар
еңбектенбейді,иірмейді;Бірақменсендергеайтамын,
Сүлейменөзініңбарлықсалтанаттыжағдайда
бұлардыңбірісияқтыкиінбеген.
28Құдайбүгіндалада,ертеңпешкеқұйылатыншөпті
осылайкиіндірсе;Олсендердіқаншалықтыкиіндіреді,
уа,сенімсіздер?
29Нежейтініңді,неішетініңдііздеме,әрікүмәнданба.
30Дүниежүзіндегіхалықтаросыныңбәрініздейді.
31Керісінше,ҚұдайПатшалығыніздеңдер.Осының
бәрісендергеқосылады.
32Қорықпа,кішкентайотар!ӨйткеніӘкелерің
сендергеПатшалықтыберудіұнатады.
33Қолдабардысатып,садақабер.Өздеріңізге
ескірмейтінсөмкелерменқамтамасызетіңіздер,
аспандағытозбайтын,ұрыжақындамайтын,күйеде
бұзбайтынқазына.
34Өйткеніқазынаңқайдаболса,жүрегіңдесонда
болады.
35Белдеріңбайланып,шамдарыңжаныптұрсын.
36Өздеріңдеқожайыныныңтойданқайтыпкелуін
күтетінадамдарғаұқсайсыңдар.Олкеліп,қаққанда,
олардереуоғанашсын.
37Қожайынкелгенкездесергекболатынқұлдар
бақытты:сендергешындығынайтамын,олбелін
байлап,олардыдастарханғаотырғызып,шығып,оларға
қызмететеді.
38Алегеролекіншікүзеттенемесеүшіншікүзетте
келіп,олардытапса,солқызметшілербақытты.
39Сондай-ақмынаныбіл:егерүйиесіұрыныңқай
сағаттакелетінінбілсе,оныңүйінбұзуғажолбермес
еді.
40Сондықтансендердедайынболыңдар,өйткені
АдамҰлысендеройламағануақыттакеледі.
41СондаПетірОған:«Ием,осыастарлыәңгіменібізге
немесебарлығынаайтыпотырсыңба?
42СондаЖаратқанИебылайдеді:“Олайболса,
қожайындарыөзүйлерінеөзүлестерінуақытындаберу
үшінбилеушіетіптағайындайтынадалдадана
басқарушыкім?
43Қожайыныкелгендеосылайістепжатқанынкөретін
құлбақытты.
44Сендергешындығынайтамын,олонықолындағы
барнәрсеніңүстіненбилеушіетеді.
45Бірақегеролқұлжүрегінде:«Мырзам,оныңкелуін
кешіктіреді»десе,Күңдерменқыздардыұрып-соғып,
ішіп-жеп,масболабастайды.
46Олқұлдыңиесіоныіздемейтінкүніжәнеөзі
білмейтінсағаттакеліп,оныжарыпжібередіде,оған
сенбейтіндердіңүлесінбелгілейді.
47Алқожайыныныңеркінбіліп,өзіндайындамаған
жәнеоныңеркінесайәрекететпегенқұлкөпсоққыға
жығылады.
48Албілмей,жазағалайықістержасағанадамазғана
соққығажығылады.Өйткенікімгекөпберілсе,оданда
көпталапетіледі,алкімгекөпнәрсетапсырылған
болса,олародандакөпнәрсенісұрайды.
49Менжергеотжіберугекелдім.Егероләлдеқашан
жаныпкетсе,меннеістеймін?
50Бірақменіңшомылдырурәсіміненөтуімкерек.Ол
орындалмайыншаменқалайқиналдым!
51Менжербетінетыныштықорнатуүшінкелдімдеп
ойлайсыңба?Менсағанайтамын,жоқ;бірақбөлу:
52Өйткенібұданбылайбірүйдебесадамбөлінеді,
үшеуіекіге,екеуіүшкеқарсыболады.
53Әкесіұлына,баласыәкесінеқарсыбөлінеді.анасы
қызына,қызыанасынақарсы;қайыненесікелініне,
келінқайыненесінеқарсы.
54Сондай-ақолхалыққабылайдеді:—Батыстанбұлт
көтеріліпжатқанынкөргенде,бірден:“Жауын
жауады”,—дейсіңдер.жәнесолай.
55Алоңтүстіктенсоққанжелдікөргенде:“Ыстық
болады”дейсіңдер.жәнеолорындалады.
56Ей,екіжүзділер,сендераспанменжердіңтүрін
ажыратааласыңдар.Бірақбұлуақыттықалай
байқамайсыңдар?
57Иә,неліктенөздеріңдідұрысдепесептемейсіңдер?
58Қарсыласыңментөрешігебарғанда,жолдажүргенің
үшін,оданқұтылуүшінбаркүшіңдісал.Әйтпесеол
сенітөрешігеапарып,судьясеніофицергетапсырып,
офицерсенітүрмегеотырғызбасын.
59Сағанайтамын,соңғыкененіөтемейінше,олжерден
кетпейсің.
13-тарау
1СолкездеИсағаПилатолардыңқұрбандықтарына
қаныараласқанғалилейліктертуралыайтыпберді.
50

53. Лұқа
2Исаоларғабылайдепжауапберді:—Осы
ғалилейліктеросындайазапшеккендіктен,барлық
ғалилейліктерденкүнәкарболдыдепойлайсызба?
3Менсендергеайтамын,жоқ,бірақөкінбесеңдер,
бәріңдесолайөлесіңдер.
4НемесеСилоамдағымұнарақұлап,олардыөлтірген
онсегізадамдыИерусалимдегібарлықадамдардангөрі
күнәкардепойлайсыңба?
5Менсендергеайтамын,жоқ,бірақөкінбесеңдер,
бәріңдесолайөлесіңдер.
6Олмынаастарлыәңгіменідеайтты.Біркісінің
жүзімдігінеінжірағашыотырғызылды.Олкеліп,одан
жемісіздеді,бірақештеңетаппады.
7Сондаолжүзімдікбағушысына:«Міне,меносыүш
жылбойыосыінжірағашынанжемісіздепкелдім,
бірақтаппаймын.Неліктенжердіауырлатады?
8Олоғанбылайдепжауапберді:—Мырза,меноны
қазып,тезекшығарғанша,оныбиылдақалдыр!
9Егеролжемісберсе,жақсы,алболмаса,соданкейін
оныкесіптаста.
10Олдемалыскүнімәжілісханалардыңбіріндетәлім
беріпжатқанеді.
11Міне,бірәйелонсегізжылбойыауырып,иіліп
тағзыметкен,бірақөзінкөтереалмайтынеді.
12Исаоныкөргенде,оныөзінешақырыпалып,оған:«
Әйел!
13Олоныңүстінеқолдарынқойды,олбірдентүзеліп,
Құдайдымадақтады.
14МәжілісхананыңбасшысыИсаныңдемалыскүні
сауықтырғанынаашуланып,былайдепжауапберді:
«Адамдаралтыкүнжұмысістеуікерек.сенбікүні.
15СондаЖаратқанИеоғанбылайдепжауапберді:—
Ей,екіжүзді!
16Осыонсегізжылбойышайтанбайлапқойған
Ыбырайымныңқызыболғанбұләйелдемалыскүнібұл
байлауданбосатылуыкерекемеспе?
17Осысөздердіайтқанда,оныңбарлыққарсыластары
ұялыпқалды,жәнебүкілхалықоныңжасағанбарлық
кереметістерінеқуанды.
18Сондаол:“ҚұдайПатшалығықандай?меноғанқай
жаққаұқсаймын?
19Бұлбірадамалып,өзбақшасынатастағанқыша
дәнінеұқсайды.Олөсіп,үлкенағашқаайналды;Оның
бұтақтарынақұстарқонды.
20Олтағыда:«ҚұдайПатшалығыннемен
салыстырайын?
21Бұлбірәйелдіңүшөлшемұнғасалыпалып,тұтас
ашытылғанғадейінтығыпқойғанашытқығаұқсайды.
22Олқалаларменауылдардыаралап,тәлімберіп,
Иерусалимгеқарайжолжүрді.
23Сондабіреуіоған:“Ием,құтқарылатындаразба?Ол
оларғабылайдеді:
24Сендергеайтамын,тарқақпаданкіругетырысыңдар,
өйткенікөпадамдаркіругеұмтылады,бірақкіре
алмайды.
25Үйиесітұрып,есіктіжауыптастағанда,сендер
сырттатұрып:«Ием,Ием,бізгеаш!Олсендергебылай
депжауапбереді:Менқайданекеніңдібілмеймін.
26Сондасендер:«Бізсеніңалдыңдаішіп-жедік,алсен
біздіңкөшелеріміздетәлімбердің»,–депайта
бастайсыңдар.
27Бірақол:“Сендергеайтамын,қайданекендеріңді
білмеймін”,–дейді.Мененкетіңдер,зұлымдық
жасаушылар!
28Ыбырайымды,Ысқақты,Жақыптыжәнебарлық
пайғамбарлардыҚұдайПатшалығындакөргенде,ал
сендерөздеріңдіқуыпшыққанда,жылап,тісқағу
болады.
29Оларшығыстан,батыстан,солтүстіктенжәне
оңтүстіктенкеліп,ҚұдайПатшалығындаотырады.
30Міне,соңғыларыбіріншіболады,албіріншілері
соңғыболады.
31СолкүніпарызшылдардыңкейбіріИсағакеліп:
«Шығып,бұлжерденкет,өйткеніИродсеніөлтіреді»,
—деді.
32Ололарғабылайдеді:—Барыңдарда,әлгітүлкіге:
«Міне,менжындардықуыпшығарамын,бүгінде,
ертеңдеемдепжатырмын,үшіншікүнікемелді
боламын»,—деді.
33Соғанқарамастанменбүгінде,ертеңде,келесікүні
дежүруімкерек,өйткеніИерусалимненбір
пайғамбардыңөлуімүмкінемес.
34Уа,Иерусалим,пайғамбарлардыөлтіріп,саған
жіберілгендерді таспен ұрған Иерусалим!
Балапандарынқанатыныңастынажинағантауық
сияқтыменсеніңбалаларыңдықаншаретжинаредім,
алсенкелмейсің!
35Міне,үйлеріңқаңырапбосқалды.Сендерге
шындығынайтамын:“ЖаратқанИеніңатыменКелуші
бақытты!”дейтінуақыткелгенше,менікөрмейсіңдер.
14-тарау
1ИсаДемалыскүнібастыпарызшылдардыңбірінің
үйіненанжеуүшінкіргенде,олароныбақылаптұрды.
2Оныңалдындатамшыауруынашалдыққанбірадам
барекен.
3Исазаңгерлерменпарызшылдарғабылайдепжауап
берді:—Демалыскүнісауықтыруғаболама?
4Оларүндемеді.Олоныалып,сауықтырдыжәне
жіберді.
5Оларғабылайдепжауапберді:—Сендердің
қайсысыңныңқұлағынемесеөгізішұңқырғатүсіп
кетседе,оныдемалыскүнібірденсуырыпалмайсыңба?
6Олароғанбұлсөздергежауапбереалмады.
7Олшақырылғандарғабастыбөлмелердіқалай
таңдағанынайтып,астарлыәңгімеайтты.оларғабылай
деп
8Біреусеніүйленутойынашақырса,еңбиікбөлмеге
отырма.Олсененартыққұрметтіадамғабұйырмасын;
9Сағанбұйырғанадамекеуікеліп:«Мынаадамға
орынбер!Алсенұятпенеңтөменгібөлмегекіресің.
10Сағаншақырылғанкезде,барып,еңтөменгібөлмеге
отыр.Сағанбұйырғанадамкелгенде,олсаған:«Досым,
жоғарығакөтеріл!
11Кімөзінжоғарыкөрсетсе,олтөмендейді.Алөзін
кішірейтетінадамкөтеріледі.
12Сосынөзінебұйырғанғадабылайдеді:«Кешкі
немесекешкіасдайындағанкездедостарыңдыда,
бауырларыңдыда,туыстарыңдыда,байкөршілеріңді
дешақырма.Оларсағантағыдаәмірбермей,саған
өтемақыберілмейді.
51

54. Лұқа
13Алтойжасағанда,кедейлерді,мүгедектерді,
ақсақтарды,соқырлардышақыр.
14Сенбатасыналасың;Өйткеніоларсағанөтей
алмайды,өйткеніәділадамқайтатірілгендесаған
өтемақыберіледі.
15Оныменбіргедастарханбасындаотырғандардың
бірімұныестігенде,Исаоған:—ҚұдайПатшалығында
нанжейтінадамбақытты!
16СондаИсаоған:—Бірадамүлкенкешкіасжасап,
көпкешақырды.
17Олқызметшісінкешкіаскезіндешақырылғандарға:
«Келіңдер!Өйткеніқазірбәрідайын.
18Барлығыбірауызданақталуғакірісті.Біріншісіоған:
«Менжерсатыпалдым,меноныбарыпкөруімкерек»,
-деді.
19Тағыбіреуі:«Менбессиырсатыпалдым,соларды
сынауғабарамын.
20Алекіншісі:«Менәйелалдым,сондықтанкеле
алмаймын»,-деді.
21Осыныәлгіқызметшікеліп,мырзасынаайтты.
Сондаүйиесіашуланып,қызметшісіне:—Тезірек
қаланыңкөшелеріменжолақтарынашығып,
кедейлерді,мүгедектерді,тоқтағандардыжәне
соқырлардыосындаәкел!
22Сондақызметші:«Ием,сізбұйырғандайорындалды,
бірақбосорынбар»,-деді.
23Сондақожайынқызметшіге:«Тасжолдармен
қоршауларғашығып,үйімдітолтыруүшіноларды
кіругемәжбүрле»,-деді.
24Сендергеайтамын,шақырылғандардыңешқайсысы
меніңкешкіасымдытатыпкөрмейді.
25Оныменбіргекөптегенадамдарбарды.Олбұрылып,
оларғабылайдеді:
26Кімде-кіммағанкеліп,әкесіменанасын,әйелін,
балаларын,аға-інілеріменәпке-сіңлілерін,иә,өз
өміріндежеккөрмесе,олменіңшәкіртімбола
алмайды.
27Алкімөзайқышынкөтеріп,меніңсоңымнанермесе,
меніңшәкіртімболаалмайды.
28Сендердіңқайсысыңмұнаратұрғызғысыкелсе,
алдыменотырмайдыда,оныбітіругежететінақшасы
барма?
29Оліргетасынқалап,оныаяқтайалмағансоң,мұны
көргендердіңбәріонымазақетебастамасын.
30—Бұладамқұрылыстыбастап,аяқтайалмады.
31Немесеқайпатшабасқапатшағақарсысоғыспақшы,
алдыменотырмайдыда,онмыңәскеріменжиырма
мыңәскеріменқарсышықса,онықарсыаладыма?
32Әйтпесе,екіншісіалысжердетұрғанда,елші
жіберіп,тыныштықтықалайды.
33Солсияқты,сендердіңараларыңдағыкімде-кім
қолындағысыныңбәрінтастамаса,меніңшәкіртімбола
алмайды.
34Тұзжақсы,бірақтұздәмінжоғалтса,онынемен
дәмдеугеболады?
35Олжергеде,тезеккедежарамайды.бірақер
адамдаронылақтырыпжібереді.Құлағыбарларестісін.
15-тарау
1Сондабарлықсалықшыларменкүнәкарлароны
тыңдауүшіноғанжақындады.
2Парызшылдармендінмұғалімдері:«Бұладам
күнәкарлардықабылдап,оларменбіргетамақтанады»,
—депкүңкілдеді.
3Исаоларғамынаастарлыәңгіменіайтып:
4Араларыңдағықайадамыңжүзқойыбарболса,оның
біреуінжоғалтыпалса,тоқсантоғызынайдалада
қалдырып,жоғалғанмалдыңсоңынанонытапқанша
жүрмейді?
5Онытауыпалғансоң,қуанып,иығынақойды.
6Үйгекелгенде,олдостарыменкөршілеріншақырып,
оларға:«Меніменбіргеқуаныңдар!Өйткенімен
жоғалғанқойларымдытаптым.
7Сендергеайтамын,өкінудіқажететпейтінтоқсан
тоғызәділадамғақарағанда,өкінгенбіркүнәкарүшін
көктеқуанышболады.
8Немесеонкүмісақшасыбарқайәйелдіңбіртиын
жоғалтыпалса,шамжағып,үйдісыпырып,оны
тапқаншаіздемейме?
9Онытауыпалғансоң,достарыменкөршілерін
шақырып:«Меніменбіргеқуаныңдар!Өйткенімен
жоғалғанжерімдітаптым.
10Солсияқты,сендергеайтамын,өкінгенбіркүнәкар
үшінҚұдайдыңперіштелерініңалдындақуанышбар.
11Ол:«Бірадамныңекіұлыбареді.
12Олардыңкенжесіәкесіне:«Әке,мағантиесіліүлесті
мағанбер»,-деді.Ололарғаөзтірлігінбөлді.
13Көпкүнөтпей-ақкенжеұлытүгелжиналып,алыс
елгесапарғааттандыда,солжердебайлықпенмал-
мүлкінысырапетті.
14Олбәрінжұмсапболғансоң,солелдеқатты
ашаршылықболды.жәнеолмұқтажболабастады.
15Олбарып,солелдіңазаматынақосылды.Оны
шошқабағуүшінегістіккежіберді.
16Олішіншошқаларжегенқауызғатойдырғысыкелді,
бірақоғанешкімбермеді.
17Олөзінекелгенсоң:«Әкемніңқаншамажалдамалы
нөкерлерініңнандарыжеткілікті,алменаштықтан
өлемін!
18Ментұрып,әкемебарамында:«Әке,менкөкке
жәнесеніңалдыңдакүнәжасадым.
19Менсеніңұлыңдегенатқалайықемеспін:мені
жалдамалықызметшілеріңніңбіріет.
20Олорнынантұрып,әкесінекелді.Бірақоләліалыс
жердежүргенде,әкесіоныкөріп,аяпкеттіде,жүгіріп
барып,мойнынақұлап,сүйді.
21Ұлыоған:«Әке,менкөккежәнесеніңалдыңдакүнә
жасадым,ендісеніңұлыңдегенатқалайықемеспін.
22Бірақәкесіқызметшілеріне:«Еңжақсышапанды
әкеліп,оғанкигізіңдер.қолынасақина,аяғынааяқкиім
кигізді:
23Семізбұзаудыосындаәкеліп,сойыңдар.алтамақ
ішіп,көңілдіболайық.
24Бұлменіңұлымөлгенеді,тіріқалды.олжоғалып
кеттіжәнетабылды.Жәнеоларкөңілдіболабастады.
25Оныңүлкенұлыдаладаеді,олүйгежақындапкеле
жатқанда,әнменбидіңдауысынестіді.
26Сондаолқызметшілердіңбіріншақырыпалып,бұл
ненібілдіретінінсұрады.
27Олоған:«Ағаңкелді.Сеніңәкеңсеміргенбұзауды
бауыздады,өйткеніолоныаман-есенқабылдады.
28Олашуланып,ішкекіргісікелмеді,сондықтанәкесі
шығып,онышақырды.
52

55. Лұқа
29Оләкесінебылайдепжауапберді:«Міне,менсаған
қаншажылқызмететіпкелемін,сеніңөсиеттеріңді
ешқашанбұзғанемеспін,бірақдостарымменкөңіл
көтеруімүшінмағанешқашанбалабермедің.
30Бірақжезөкшелерментіршілігіңдіжепқойғанмына
ұлыңкелесалысымен,сенолүшінбордақыланған
бұзаудысойдың.
31Олоған:«Балам,сенәрқашанменіменбіргесің,
мендебарнәрсесенікі»,—деді.
32Біздіқуантып,қуанукерекеді,өйткенібұлсенің
ағаңөліп,тіріқалды.жәнежоғалдыжәнетабылды.
16-ТАРАУ
1Исашәкірттерінедебылайдеді:—Бірбайдыңүй
басқарушысыбареді.Оныысырапеттідепайыптады.
2Олонышақырыпалып:«Сентуралымұнықалай
естідім?басқарушылықтуралыесепберіңіз;өйткені
сенендібасқарушыболмайсың.
3Сондабасқарушыішінен:«Неістеймін?»—деп
сұрады.Өйткенімырзамменібасқарудытартыпалды.
жалынуғаұяламын.
4Меннеістеукеректігіншештім,сондамен
басқарушылықтанбосатылғанкезде,оларменіөз
үйлерінеқабылдасын.
5Сондаолқожайыныныңқарыздарыныңәрқайсысын
өзінешақырыпалып,біріншісіне:«Мырзамақанша
қарызсың?»—депсұрады.
6Ол:«Жүзөлшеммай.Олоған:«Есеп-шотыңдыалда,
тезотырда,елудепжаз»,-деді.
7Сондаолбасқасына:«Алсеніңқаншақарызыңбар?
Ол:«Жүзөлшембидай»,–деді.Олоған:«Есеп-
шотыңдыалда,сексендепжаз»,–деді.
8ЖаратқанИеәділетсізбасқарушыныданалық
жасағаныүшінмақтады,өйткенібұлдүниенің
балаларыөзұрпақтарыбойыншанұрдыңбалаларынан
дадана.
9Менсендергеайтамын:өздеріңеәділетсіздіктің
адамдарымендостасыңдар.Сендерсәтсіздікке
ұшырағанкезде,оларсендердімәңгілікмекендерге
қабылдауыүшін.
10Кішкентайнәрседесенімдіболғанкөпнәрседеде
адал,алкішігірімнәрседеәділетсізадамкөпнәрседеде
әділетсіз.
11Егерсендерәділетсіздүниедеадалболмасаңдар,
шынайыбайлықтыкімсеніптапсырады?
12Алегербасқабіреудікіндеадалболмасаңдар,
өзіңдікінсағанкімбереді?
13Ешбірқызметшіекіқожайынғақызмететеалмайды:
олбіреуінжеккөріп,екіншісінсүйеді;Әйтпесеол
біреуінұстайды,алекіншісінменсінбейді.СізҚұдайға
жәнеМамонғақызмететеалмайсыз.
14Осыныңбәрінашкөзпарызшылдардаестіп,оны
мазақетті.
15Исаоларғабылайдеді:—Адамдардыңалдында
өздеріңдіақтайтындарсендерсіңдер.БірақҚұдай
жүректеріңдібіледі.
16ТауратзаңыменпайғамбарларЖоханғадейін
болды.СолуақыттанберіҚұдайПатшалығы
уағыздалып,әркімоғанұмтылуда.
17Тауратзаңыныңбіратауыныңорындалмауынангөрі
көкпенжердіңөтуіоңайырақ.
18Кімәйелінтастап,басқабіреугеүйленсе,неке
адалдығынбұзғанболады.
19Күлгінжәнежұқазығырматаданкиінген,күнде
сән-салтанатпенөмірсүретінбірбайадамболды.
20Елазаресімдібірқайыршыбареді.
21Олбайдыңдастарханынантүскенүгінділермен
тамақтанғысыкеліп,иттердекеліп,оныңжарасын
жалады.
22Қайыршыөлді,оныперіштелерЫбырайымның
қойнынаапарды.Байдаөліп,жерленді.
23Тозақтаолазапшегіп,көзінкөтеріп,алыстан
ЫбырайымдыжәнеоныңкеудесіндегіЕлазардыкөреді.
24Ол:«Ыбырайымәке,мағанрақыметші,Елазарды
жібер,саусағыныңұшынсуғамалып,тілімдісуытсын.
Өйткеніменосыжалынныңішіндеазапшегемін.
25БірақЫбырайым:«Ұлым,сенөзөміріңде
жақсылығыңды,Елазардыңдазұлымдықтарын
алғаныңдыесіңеал,біраққазіролжұбаныштапты,ал
сеназапталыпжатырсың»,—деді.
26Осыныңбәрінеқоса,бізбенсіздіңарамыздаүлкен
алшақтықбар.Олардабізгеөтеалмайды,бұлсол
жерденкеледі.
27Сондаол:«Олайболса,әке,оныәкемніңүйіне
жіберуіңіздіөтінемін.
28Өйткеніменіңбесағамбар.Олардаосыазап
орнынакелмеуіүшін,ололарғакуәлікберуіүшін.
29Ыбырайымоған:—ОлардаМұсаменпайғамбарлар
бар.олардыестісін.
30Ол:«Жоқ,Ыбырайымәке!
31Олоғанбылайдеді:«ЕгероларМұсамен
пайғамбарлардытыңдамаса,өлгендердіңарасынанбірі
қайтатірілгенімен,олардасенбейді.
17-тарау
1СондаИсашәкірттерінебылайдеді:—Құқық
бұзушылықтарболуымүмкінемес.
2Олүшінмынакішкентайлардыңбірінренжіткенше,
мойнынадиірментасыніліп,теңізгелақтырғаны
жақсыболды.
3Өздеріңеабайболыңдар:егербауырыңсағанқарсы
күнәжасаса,онысөг.Егертәубеетсе,оныкешір.
4Егеролкүнінежетіретсағанқарсыкүнәжасап,
күнінежетіретқайталап:“Менөкіндім!сеноны
кешіресің.
5ЕлшілерЖаратқанИеге:Сеніміміздіарттырагөр!
6СондаЖаратқанИебылайдеді:«Егерсенқыша
дәніндейсеніміңболса,мынашыршаағашына:
«Тамырыменжұлып,теңізгеотырғызыл»депайтар
едің.жәнеолсізгебағынуыкерек.
7Алараларыңдағықайсысыңжержыртыпнемесемал
бағыпжүргенқызметшісіболса,олөрістенкелгенде,
оған:«Барып,тамаққаотыр»дейді?
8Алоған:«Ментамақішетінжердідайындап,беліңді
байла,менішіп-жепболғанша,мағанқызметет»
демейді.Сосынішіп-жейсіңбе?
9Олқұлғабұйырылғандардыорындағаныүшіналғыс
айтама?Ментартпаймын.
10Солсияқты,сендерөздеріңебұйырылғандардың
бәрінорындапболғансоң:«Бізпайдасызқұлбыз,біз
өзімізгеміндеттелгеннәрсеніістедік»,–деңдер.
53

56. Лұқа
11ОлИерусалимгебаражатып,Самариямен
Ғалилеяныңортасынанөтті.
12Олбірауылғакіргенде,оныалыстатұрған
алапеспенауыратынонадамкездестірді.
13Олардауыстарынкөтеріп:—Иса,Ұстаз,бізге
рақыметші!
—Діниқызметкерлергебарыңдар,—деді.Оларжүріп
баражатқанда,олартазартылды.
15Олардыңбірісауығыпкеткенінкөргенде,кері
бұрылып,қаттыдауыспенҚұдайдымадақтады.
16Оныңаяғынажығылып,алғысайтып,самариялық
еді.
17Исабылайдепжауапберді:—Тазартылғанонадам
жоқпа?бірақтоғызқайда?
18Құдайдымадақтауүшінқайтыпоралғанмынабөтен
адамнанбасқаешкімтабылмады.
19Олоған:«Тұр,жүр,сеніміңсенісауықтырды»,—
деді.
20ПарызшылдарданҚұдайПатшалығықашанкеледі
депсұрағанда,ололарғабылайдепжауапберді:«
ҚұдайПатшалығыкөзгекөрінбейді.
21Сондай-ақолар:«Міне,міне!»демейді.немесемына
жерде!ӨйткеніҚұдайПатшалығысендердіңіштеріңде.
22Олшәкірттерінебылайдеді:«АдамҰлыныңбір
күнінкөргіңізкелетінкүндеркеледі,бірақоны
көрмейсіз.
23Оларсендерге:«Мынажерденқараңдар!немесе,
сондақараңыз:олардыңсоңынанжүрмеңізжәнеоларға
ермеңіз.
24Өйткеніаспанныңбіршетіненжарқырағаннайзағай
аспанастыныңекіншібөлігінедейінжарқырайды;
АдамҰлыдаөзуақытындаболады.
25Бірақалдыменолкөпазапшегіп,осыұрпақтанбас
тартуыкерек.
26Нұхтыңкүндеріндеқандайболса,АдамҰлының
күндеріндедесолайболады.
27Нұхкемегекіріп,топансубасып,бәрінжойып
жібергенкүнгедейіноларжеп,ішіп,әйелалды,
күйеугешықты.
28Луттыңкүндеріндедесолайболды.оларжеді,ішті,
сатыпалды,сатты,отырғызды,құрылыссалды;
29БірақЛутСодомнаншыққанкүніаспаннанотпен
күкіртжауып,барлығынжойыпжіберді.
30АдамҰлыашылғанкүнідесолайболады.
31Солкүніүйтөбесіндежәнеүйдегізаттарыбарболса,
оныалыпкетугетүспесін.
32Луттыңәйелінесіңеал.
33Кімөзөмірінқұтқарғысыкелсе,оданайырылады.
алкімөзжанынжоғалтса,онысақтапқалады.
34Сендергеайтамын,солтүндебіртөсектеекіадам
болады.біріалынады,екіншісіқалдырылады.
35Екіәйелұнтақтайды.біріалынады,алекіншісі
қалдырылады.
36Екіадамдаладаболады.біріалынады,алекіншісі
қалдырылады.
37Олароған:«Ием,қайда?»—депсұрады.Исаоларға:
—Мәйітқайжердеболсада,қырандарсонда
жиналады.
18-тарау
1Исаоларғамынадайастарлыәңгімеайтты:«Адамдар
әрқашанмінажатетулерікерек,алессізқалмауыкерек.
2«БірқаладаҚұдайданқорықпайтын,адаммен
санаспайтынтөрешібареді.
3Солқаладабіржесірәйелбареді.Олоғанкеліп:—
Қарсыласымнанкекал!
4Біразуақытолмұнықаламады,бірақкейіноліштей:
«МенҚұдайданқорықпаймында,адамменде
санаспаймын.
5Бұлжесірәйелменімазалапжүргендіктен,меноның
кекіналамын,өйткеніолүнемікеліпменішаршатады.
6СондаЖаратқанИе:«Әділетсізтөрешініңайтқанын
тыңдаңдар!»—деді.
7Құдайкүндіз-түніжалбарынатынтаңдаулыларынан
кекқайтармайма?
8Менсендергеайтамын,олтезарадаоларданкек
алады.АлайдаАдамҰлыкелгенде,жербетіндесенім
табама?
9Өздерініңәділекенінесеніп,басқаларды
менсінбейтінадамдарғаИсамынаастарлыәңгімені
айтты:
10Екіадамдұғаетуүшінғибадатханағабарды.Біреуі
парызшыл,екіншісісалықшы.
11Парызшылтұрып,іштейбылайдепдұғаетті:
«Құдайым,менбасқаадамдарсияқты,бопсалаушы,
әділетсіз,некеадалдығынбұзушынемесетіптімына
салықшысияқтыемеспіндепСағаналғысайтамын.
12Аптасынаекіреторазаұстаймын,барбайлығымның
оннанбірбөлігінберемін.
13Алыстантұрғансалықшыкөзінаспанғакөтергісі
келмей,кеудесінқағып:“Құдайкүнәкарғарақым
етсін”,—деді.
14Менсендергеайтамын,бұладамөзүйіне
басқасынангөріақталды.Алөзінкішірейтетінадам
көтеріледі.
15Исаоларғақолынтигізсіндеп,Исағасәбилердіде
әкелді,бірақшәкірттерімұныкөргенде,оларғақарсы
шықты.
16БірақИсаолардыөзінешақырыпалып:—
БалалардыңМағанкелуінерұқсатетіңдер,оларға
тыйымсалмаңдар,өйткеніҚұдайПатшалығысоларға
тиесілі.
17Сендергешындығынайтамын:кімҚұдай
Патшалығынкішкентайсәбидейқабылдамаса,оған
ешбіржағдайдакірмейді.
18Бірәміршіодан:—ЖақсыҰстаз,мәңгілікөміргеие
болуүшінменнеістеуімкерек?
19Исаоған:—Негесенменіжақсыдейсің?Біреуден,
яғниҚұдайданбасқаешкімжақсыемес.
20Сенөсиеттердібілесің:Азғындықжасама,кісі
өлтірме,ұрлықжасама,жалғанкуәлікберме,әке-
шешеңдісыйла.
21Ол:«Осыныңбәрінменжаскезімненсақтадым»,–
деді.
22Мұныестігенде,Исаоған:«Сағанәлібірнәрсе
жетіспейді:қолыңдағыныңбәрінсатып,кедейлерге
тарат,сондакөктебайлығыңболады.
23Мұныестігенде,олқаттықайғырды,өйткеніолөте
байеді.
54

57. Лұқа
24Исақаттықайғырғанынкөріп,былайдеді:—
БайлардыңҚұдайПатшалығынакіруіқандайқиын!
25ӨйткенібайдыңҚұдайПатшалығынакіруіненгөрі
түйеніңиненіңкөзіненөткеніоңайырақ.
26Мұныестігендер:«Олайболса,кімқұтқараалады?
27Олбылайдеді:«Адамдарүшінмүмкінемес
нәрселерҚұдайдыңқолында.
28СондаПетір:“Міне,бізбәрінтастап,сеніңсоңынан
ердік”,—деді.
29Исаоларғабылайдеді:«Сендергешындығын
айтамын:ҚұдайПатшалығыүшінүйінде,ата-анасын,
бауырларын,әйеліннемесебалаларынтастапкеткен
ешкімжоқ.
30Олосыуақыттажәнеақыретдүниедемәңгілік
өмірдіодандакөпқабылдамайды.
31СосынИсаонекішәкіртінқасынаалып,оларға
былайдеді:—Міне,бізИерусалимгебаражатырмыз
жәнепайғамбарлардыңАдамҰлытуралы
жазғандарыныңбәріорындалады.
32Өйткеніолбасқаұлттардыңқолынатапсырылып,
мазақетіліп,қорланып,бетінетүкіреді.
33Оларонықамшылапөлтіреді,алүшіншікүніқайта
тіріледі.
34Оларбұлсөздердіңешқайсысындатүсінбеді.
35ОлИерихонғажақындағанда,бірсоқырадамжол
бойындақайырсұрапотырды.
36Халықтыңөтіпбаражатқанынестіп,олмұныңне
екенінсұрады.
37ОлароғанназареттікИсаныңөтіпбаражатқанын
айтты.
38Ол:—Иса,ДәуіттіңҰлы,мағанрақыметші!
39Алдыңғылароғанүндемеудібұйырды,бірақол:
«ДәуіттіңҰлы,мағанрақыметекөр!»—деподан
сайынайқайлады.
40Исаорнынантұрып,оныөзінеалыпкелудібұйырды.
41—Сағаннеістегенімдіқалайсың?Ол:«Ием,менің
көзімкөрсін»,–деді.
42Исаоған:«Көзіңдіаш,сеніміңсеніқұтқарды»,—
деді.
43Олбірденкөзінаштыда,Құдайдымадақтап,Оның
соңынанерді.МұныкөргенбүкілхалықҚұдайды
мадақтады.
19-ТАРАУ
1ИсаИерихонғакіріп,өтіпкетті.
2Міне,салықшылардыңбасшысыболғанЗақайдеген
байадамболатын.
3ОлИсаныңкімекенінкөргісікелді.жәнебаспасөзге
береалмады,өйткеніолкішкентайеді.
4Олалдынанжүгіріпбарып,оныкөруүшіншынар
ағашынашықты,өйткеніолсолжолменөтуікерекеді.
5Исасолжергекелгенде,басынкөтеріп,оныкөрдіде:
—Закай,тезіректүсіп,төменгетүс!Өйткеніменбүгін
сеніңүйіңдетұруымкерек.
6Оласығыстүсіп,онықуанақарсыалды.
7Мұныкөргенде,бәрікүңкілдеді:«Олкүнәкар
адамменқонаққакетті»,—деді.
8Зақайорнынантұрып,ЖаратқанИегебылайдеді:
Міне,Ием,мендүние-мүлкімніңжартысынкедейлерге
беремін.Алегербіреуденжалғанжаламенбірдеңе
алсам,онытөртесеқайтарамын.
9Исаоған:—Бұлүйгеқұтқарылубүгінкелді,өйткені
олдаЫбырайымныңұлы.
10ӨйткеніАдамҰлыжоғалғандыіздеугежәне
құтқаруғакелді.
11Олармұныестігенде,ИсаИерусалимгежақын
болғандықтанжәнеҚұдайПатшалығыдереупайда
боладыдепойлағандықтан,Исатағыбірастарлы
әңгімеайтты.
12Олбылайдеді:«Бірақсүйекөзінепатшалықалып,
қайтыпоралуүшіналыселгекетті.
13Олөзініңонқызметшісіншақырыпалып,оларғаон
фунтбердіде:«Менкелгеншеосыменайналысыңдар»,
—деді.
14Бірақоныңазаматтарыоныжеккөріп,артынан
хабаржіберіп:«Осыкісініңбізгепатшалықетуін
қаламаймыз!»—деді.
15Патшалықтыалғанолқайтыпоралғанда,олақша
бергеносықызметшілердіөзінешақырудыбұйырды,
сондаоләрадамныңсаудаданқаншапайдатапқанын
білуіүшін.
16Сондабіріншісікеліп:“Ием,сіздіңфунтыңызон
фунтқаөсті”,—деді.
17Олоған:«Жақсы,жақсықызметші!
18Екіншісікеліп:«Ием,сеніңфунтыңбесфунтқа
өсті»,—деді.
19Олдаоған:«Сендебесқаланыңбасшысыбол!»—
деді.
20Тағыбіреуікеліп:«Ием,міне,сеніңфунтың,мен
онымайлыққасалыпқойдым.
21Өйткеніменсененқорқатынмын,өйткенісенқатал
адамсың:сенжатпағаныңдыжинайсың,ал
сеппегеніңдіорасың.
22Олоған:«Менсеніөзаузыңменсоттаймын,зұлым
құл!Сенменіңқаталадамекенімдібілдің,мен
қоймағанымдыжинап,екпегенімдіорыпалдың.
23Неліктенменкелгенімдеөзақшамдыөсімменталап
етуімүшінбанккеақшамдыбермедің?
24Олқасындатұрғандарға:«Оданбірфунталып,он
фунтыбарадамғабер»,—деді.
25(Олароған:“Ием,оныңонфунтыбар”,—деді.)
26Сендергеайтамын,кімдебарболса,соныбереді.Ал
кімдежоқболсада,оданбарнәрседеалынады.
27Бірақменіңоларғабилікетудіқаламайтын
жауларымдыосыжергеәкеліп,меніңалдымда
өлтіріңдер.
28Осыныайтыпболғансоң,Иерусалимгекөтеріліп,
алдынаншықты.
29ОлЗәйтүнтауыдепаталатынБетфагемен
Бетанияғажақындағанда,екішәкіртінжіберді.
30—Өздеріңеқарсытұрғанауылғабарыңдар!Оның
ішінекіргенкездебайланған,әліешкімотырмаған
тайынтабасың.Онышешіп,осындаәкел.
31Алегербіреусендерден:«Онынегебосатып
жатырсыңдар?Оғанмынаныайтыңдар:ЖаратқанИе
оғанмұқтаж.
32Жіберілгендержолғашығып,Исаайтқандайтапты.
33Олартайыншешіпжатқанда,оныңиелеріоларға:
“Негетайындышештіңдер?
34Олар:“ОлЖаратқанИегекерек”,—деді.
35ОлароныИсағаалыпкелдіде,киімдерінтоқаға
тастап,Исанысоғанотырғызды.
55

58. Лұқа
36Исакетіпбаражатқанда,оларкиімдерінжолға
жайыпжіберді.
37Исажақындағанда,қазірдіңөзіндеЗәйтүнтауының
төментүсуінде,шәкірттердіңбарлығықуанып,көрген
құдіреттіістерініңбарлығыүшінқаттыдауыспен
Құдайдымадақтайбастады.
38«ЖаратқанИеніңатыменкележатқанПатша
мадақталсын!Көктетыныштық,еңбиіктесалтанат!
39ЖұрттыңарасынанкейбірпарызшылдарИсаға:—
Ұстаз,шәкірттеріңізгесөгісберіңіз!
40Исаоларғабылайдепжауапберді:—Сендерге
айтамын,егероларүндемесе,тастарбірденайғайлайды.
41Олжақындағанда,қаланыкөріп,оныжоқтап
жылады.
42«Егерсенеңболмағандаосыкүніөзіңнің
тыныштығыңажататыннәрселердібілсең!біраққазір
оларсеніңкөзіңненжасырылды.
43Өйткеніжауларыңсеніңайналаңаокоптастап,
айналаңдықоршап,жан-жақтанқорғайтынкүндер
келеді.
44Олсеніжермен,балаларыңдыішіңменбірге
қалдырады.Оларсендебіртастыңүстінетас
қалдырмайды.Өйткенісенкелгенуақытыңдыбілмедің.
45Олғибадатханағакіріп,ондағысатушылармен
сатыпалушылардықуабастады.
46Оларға:“Меніңүйім–мінажатететінүй”,—деп
жазылған,бірақсендероныұрылардыңұясына
айналдырдыңдар.
47Олкүнсайынғибадатханадатәлімберді.Бірақбас
діниқызметкерлер,дінмұғалімдеріжәнехалық
көсемдеріоныөлтірмекшіболды.
48Оларнеістеугеболатынынтабаалмады,өйткені
бүкілхалықонытыңдауғамұқиятболды.
20-тарау
1СолкүндердіңбіріндеИсағибадатханадахалыққа
тәлімберіп,Ізгіхабардыуағыздапжатқанда,басдіни
қызметкерлермендінмұғалімдеріақсақалдарменбірге
Исағакелді.
2Олоған:«Айтшы,сенмұнықандайбилікпеністеп
жүрсің?»—депсұрады.немесесағанбұлбиліктікім
берді?
3Исаоларғабылайдепжауапберді:—Менде
сендерденбірнәрсесұрайын.жәнемағанжауапберіңіз:
4Жақияныңшомылдырурәсіміненөтуікөктенбе,әлде
адамдарданма?
5Олар:«Көктен»десек,оларөз-өздеріменойланды.
Ол:«Олайболса,негесенбедіңдер?
6Алегербіз:«Адамдардан;Бүкілхалықбіздітаспен
атқылайды,өйткеніоларЖақияныңпайғамбарекеніне
сенімді.
7Олароныңқайданекенінайтаалмаймыздепжауап
берді.
8Исаоларғабылайдеді:—Бұлардықандайбилікпен
істепжатқанымдымендесендергеайтпаймын.
9Сосынхалыққамынаастарлыәңгіменіайтабастады.
Бірадамжүзімдікотырғызып,оныегіншілергеберіп,
ұзақуақытқаалыселгекетті.
10Маусымкелгенде,олжүзімдіктіңжемісінберуүшін
егіншілергеқызметшісінжіберді,бірақегіншілероны
ұрып-соғып,босжіберді.
11Олтағыдабасқақызметшісінжіберді,олароныда
ұрып-соғып,ұятқақалдырдыжәнебосжіберді.
12Олтағыүшіншісінжіберді,олароныдажаралап,
қуыпшықты.
13Сондажүзімбағыныңиесі:—Неістеймін?Мен
сүйіктіұлымдыжіберемін:олароныкөргенде
құрметтейтіншығар.
14Бірақегіншілероныкөргенде,өзарапікірлесіп:«Бұл
мұрагер!
15Олароныжүзімдіктенқуыпшығып,өлтірді.Сонда
жүзімдікиесіоларғанеістемек?
16Олкеліп,осыегіншілердіқұртып,жүзімдікті
басқаларғабереді.Мұныестігенолар:«Құдай
сақтасын!
17Исаоларғақарап:«Құрылысшыларқабылдамай
тастағантасбұрыштыңбасыболды»депжазылғанбұл
не?
18Кімсолтастыңүстінеқұласа,сынғанболады.Бірақ
олкімніңүстінетүссе,оныұнтақтайды.
19Солуақыттабасдіниқызметкерлермендін
мұғалімдеріИсағақолқоюғатырысты.Олархалықтан
қорқыпкетті,өйткеніоларИсаныңбұластарлы
әңгіменіоларғақарсыайтқанынтүсінді.
20Олароныбақылап,оныәкімніңбилігіменбилігіне
тапсыруүшіноныңсөздерінұстануүшінөздерінәділ
адамдепсанайтынбарлаушылардыжіберді.
21Олароданбылайдепсұрады:—Ұстаз!
22Цезарьғасалықтөлеугерұқсатетілгенбе,жоқпа?
23БірақИсаолардыңқулығынсезіп:—Негемені
сынайсыңдар?
24Мағанбіртиынкөрсетіңізші.Кімніңсуретімен
жазуыбар?Олар:«Цезарьдікі»,–депжауапберді.
25Исаоларғабылайдеді:—Ендеше,Цезарьдікін
Цезарьға,алҚұдайдікінҚұдайғаберіңдер.
26Олароныңхалықалдындаайтқансөздерінұстана
алмай,оныңжауабынатаңғалып,үндемеді.
27СондаИсағақайтатірілудіңбарекенінжоққа
шығаратынсаддукейлердіңкейбірікелді.жәнеолар
одансұрады:
28«Ұстаз,Мұсабізгебылайдепжазды:«Егербіреудің
інісіәйелібарболса,бірақолбаласызөлсе,оныңағасы
оныңәйеліналып,ағасынаұрпақөсірсін»депжазды.
29Осылайшажетіағайындыболды:біріншісіәйел
алып,баласызқайтысболды.
30Екіншісіоныәйелдіккеалып,баласызқайтысболды.
31Үшіншісіоныалды.Солсияқтыжетіадамда
баласызқалдыжәнеөлді.
32Соңындаәйелдеқайтысболды.
33Демек,қайтатірілудеолкімніңәйелі?Себебіжетеуі
оғанәйелдікетті.
34Исаоларғабылайдепжауапберді:—Бұлдүниенің
балаларыүйленіп,күйеугешығады.
35Бірақсолдүниегежәнеөлгендердіңарасынанқайта
тірілугелайықдепесептелетіндерүйленбейдіде,
үйленбейдіде.
36Оларендіөлеалмайды,өйткеніоларперіштелермен
бірдей.Қайтатірілудіңбалаларыболғандықтан,олар
Құдайдыңбалалары.
37ӨлгендердіңқайтатірілгенінМұсабұтағакөрсетіп,
ЖаратқанИеніЫбырайымның,Ысқақтыңжәне
ЖақыптыңҚұдайыдепатады.
56

59. Лұқа
38Өйткеніолөлілердіңемес,тірілердіңҚұдайы,
өйткенібәріОлүшінтірі.
39Сондакейбірдінмұғалімдері:“Ұстаз,сізжақсы
айттыңыз”,—деді.
40Соданкейінолароданешнәрсесұрауғабатылы
жетпеді.
41Исаоларға:—ОларМәсіхДәуіттіңұлыдепқалай
айтады?
42ДәуіттіңөзіЗабуркітабындабылайдеді:«Жаратқан
ИеменіңИемебылайдеді:«Оңжағымаотыр!
43Жауларыңдыаяғыңныңастынатүсіргенше.
44СондықтанДәуітоныИемдепатаса,олқалайоның
ұлы?
45СосынбүкілхалықалдындаИсашәкірттерінебылай
деді:
46Ұзынкиімкиіпжүрудіқалайтынжәнебазарларда
сәлемдесуді,мәжілісханалардаеңбиікорындарда
отырудыжәнемерекелердебасбөлмелердеотыруды
ұнататындінмұғалімдеріненсақболыңдар.
47Оларжесірлердіңүйлерінжалмап,өздерінкөрсету
үшінұзақдұғаетеді.
21-тарау
1Олбасынкөтеріпқараса,байлардыңсыйлықтарын
қазынағасалыпжатқанынкөрді.
2Олсолжердеекікенеқұйыпжатқанбіркедейжесір
әйелдідекөрді.
3Олбылайдеді:—Сағаншынайтамын,мынакедей
жесірәйелдіңбәрінендекөпақшасалды.
4ӨйткенібұлардыңбәріҚұдайдыңсый-тартуларына
молынанқұйылды,алолөзініңкедейлігінен
қолындағыбардүниесінсалды.
5Кейбіреулерғибадатхананыңәдемітастарменжәне
сыйлықтарменбезендірілгенітуралыайтқанда,ол
былайдеді:
6Өздеріңкөріптұрғаносынәрселергекелсек,бір
тастыңүстінетасқалмайтын,құламайтынкүндер
келеді.
7Олар:“Ұстаз,бұлқашанболады?”—депсұрады.
жәнебұлнәрселерорындалғандақандайбелгіболады?
8Олбылайдеді:«Сақболыңдар,алданбаңдар!Ал
уақыттаяпқалды:сондықтанолардыңсоңынан
ермеңдер.
9Бірақсоғыстармендүрбелеңдертуралыестігенде,
үрейленбеңдер,өйткенібұлнәрселералдыменорын
алуыкерек.бірақсоңыбірте-біртеемес.
10СондаИсаоларғабылайдеді:—Бірхалықұлтқа,
патшалықпатшалыққақарсыкөтеріледі.
11Әртүрліжерлердеқаттыжерсілкінісі,ашаршылық
пеніндетболады.көктенқорқыныштыкөріністермен
ұлыбелгілерболады.
12Бірақбұлардыңбәріненбұрын,оларсендердіменің
атымүшінпатшаларменәміршілердіңалдынаапарып,
мәжілісханаларғажәнетүрмегеапарып,сендерге
қолдарынқойып,қудалайды.
13Олсендергекуәлікретіндежүгінеді.
14Ендеше,недепжауапберетіндеріңтуралыойланбау
үшін,оныжүрегіңеорнат.
15Өйткеніменсағанауызбенданалықберемін,оған
қарсыластарыңдақарсылықкөрсетеалмайды.
16Алсендердіата-анаңда,бауырларыңда,туыстарың
да,достарыңдасатады.Сендердіңкейбіреулеріңді
өлімжазасынакеседі.
17Меніңатымүшінсендердібарлықадамдаржек
көреді.
18Бірақбастарыңнанбірталшаштүспейді.
19Шыдамдылықтанытып,жандүниелеріңдіиемденіп
алдыңдар.
20Иерусалимдіәскерлерқоршаптұрғанынкөргенде,
оныңқаңырапбосқалатыныныңжақынекенінбіліңдер.
21Яһудеядағылартауғақашсын.Алоныңортасында
жүргендеркетсін.елдегілероғанкірмесін.
22Өйткенібұлкүндеркекалукүндері,сондықтан
жазылғанныңбәріорындалады.
23Бірақсолкүндерібалалыларменбалаемізетіндер
қасіреткеқалады!Өйткеніелдеүлкенқасіретболады,
бұлхалыққақаһарболады.
24Оларсемсердіңжүзіненөліп,барлықхалықтардың
арасынатұтқынғаалынады.
25Күндеде,айдада,жұлдыздардадабелгілерболады.
жәнежербетіндехалықтарқайғы-қасіретпен,
алаңдаушылықпен;теңізбентолқындаршуылдады;
26Адамдардыңжүректеріқорқып,жербетінде
болатыннәрселердікүтуүшінәлсірейді,өйткені
көктегікүштершайқалады.
27СондаоларАдамҰлыныңбұлтішіндеқұдіретпен
ұлыдаңқпенкележатқанынкөреді.
28Осыларболабастағанда,жоғарықараңдарда,
бастарыңдыкөтеріңдер;Сеніңқұтқаруыңжақындап
қалды.
29Исаоларғаастарлыәңгімеайтты.Міне,інжірағашы
менбарлықағаштар;
30Оларендіатқылағанда,жаздыңжақындапқалғанын
өздеріңкөріп,білесіңдер.
31Солсияқты,осылардыңорыналғанынкөргенде,
ҚұдайПатшалығыныңжақынекенінбілесіңдер.
32Сендергешындығынайтамын,бұлұрпақбәрі
орындалғаншажойылмайды.
33Аспанменжержоқболады,бірақМеніңсөздерім
жойылмайды.
34Өздеріңеабайболыңдар,сондажүректеріңешқашан
тойып,маскүнемдіккежәнеосыөмірдіңқамынатолып,
солкүнсендергебайқаусыздакеледі.
35Өйткеніолбүкілжербетіндетұратындардыңбәріне
тұзақтайтүседі.
36Сондықтанболатыннәрселердіңбарлығынан
құтылуғажәнеАдамҰлыныңалдындатұруғалайық
депесептелулеріңүшінсергекболыңдаржәнеүнемі
дұғаетіңдер.
37Күндізолғибадатханадатәлімберді.түндеол
сыртқашығып,Зәйтүнтауыдепаталатынтаудатұрды.
38Бүкілхалықонытыңдауүшінтаңертеңерте
ғибадатханағакелді.
22-тарау
1Құтқарылумейрамыдепаталатынашытқысызнан
мейрамыжақындапқалды.
2БасдіниқызметкерлермендінмұғалімдеріИсаны
өлтірудіңжолыніздеді.Өйткеніолархалықтан
қорқатын.
57

60. Лұқа
3СоданкейінонекініңбіріИсқариотесімдіЯһуданың
ішінеШайтанкірді.
4Олжолғашығып,басдіниқызметкерлермен
жүзбасыларменИсанықалайұстапберукеректігін
айтты.
5Оларқуанып,оғанақшаберугекелісті.
6Олуәдеберіп,халықжоқкездеИсаныоларғаұстап
берумүмкіндігініздеді.
7СоданкейінҚұтқарылумейрамысойылатын
ашытқысызнанкүнікелді.
8ОлПетірменЖохандыжіберіп:“Барыңдарда,бізге
Құтқарылумейрамындайындаңдар.
9Олароған:—Қайжердедайындағанымызды
қалайсың?
10Исаоларғабылайдеді:«Міне,қалағакіргенде,
құмырасукөтеріпкележатқанбірадамсендердіқарсы
алады.оныңсоңынанолкіретінүйгекіріңіз.
11Сондаүйиесіне:“Ұстазсізге:“Меншәкірттеріммен
біргеҚұтқарылумейрамынжейтінқонақбөлмесі
қайда?”–депсұрайды?
12Олсендергежиһаздалғанүлкенбөлменікөрсетеді:
солжердедайынбол.
13Оларбарып,Исаайтқандайтауып,Құтқарылу
мейрамындайындады.
14Уақыткелгенде,олонекіелшісіменбіргеотырды.
15Ололарғабылайдеді:—Меназапшеккенгедейін
осыҚұтқарылумейрамынсендерменбіргежегімкелді.
16Менсендергеайтамын,ҚұдайПатшалығында
орындалмайынша,меноданәріжемеймін.
17Олтостағандыалып,алғысайтып:«Мынаныалып,
өзарабөлісіңдер!
18Сендергеайтамын,ҚұдайПатшалығыкелгенше,
менжүзімбұтасыныңжемісінішпеймін.
19Олнандыалып,алғысайтып,сындырып,оларға
беріп:«БұлсендерүшінберілгенМеніңденем.Мұны
Меніескеалуүшіністеңдер!»—деді.
20Сондай-ақкешкіастанкейінгітостағанда:«Бұл
тостағанменіңсендерүшінтөгілгенқанымдағыжаңа
өсиет»,—деді.
21Бірақ,міне,мағанопасыздықжасағанныңқолы
меніменбіргедастарханүстінде.
22Шынындада,АдамҰлыбелгіленгендейбарады.
23Оларбұлістіолардыңқайсысыістеукерекекенін
өзарасұрайбастады.
24Сондай-ақолардыңарасындақайсысыеңүлкендеп
есептелуікерекдегендауболды.
25Исаоларғабылайдеді:—Басқаұлттардың
патшаларыоларғабилікжүргізеді.жәнеоларғабилік
жүргізетіндерқайырымдылықжасаушылардеп
аталады.
26Бірақсендеролайболмаңдар:араларыңдакімүлкен
болса,кішісісияқтыболсын.Алкімбастыболса,ол
қызметететіндей.
27Қайсысыүлкен:дастархандаотырғанба,әлде
қызмететушіме?Олетбасындаотырғанемеспе?
бірақменсендердіңараларыңдақызмететуші
сияқтымын.
28Меніңазғыруларымкезіндеменіменбірге
болғандарсендерсіңдер.
29ӘкемМағантағайындағандай,мендесендерге
Патшалықтытағайындаймын.
30МеніңПатшалығымдадастарханымдаішіп-жеп,
Исраилдіңонекіруынатөрелікетіп,тағында
отыруларыңүшін.
31ЖаратқанИебылайдеді:—Шимон,Шимон!
32Бірақменсенүшінсенүшіндұғаеттім,сендердің
сенімдеріңөшпесін.
33Олоған:«Ием,менсеніменбіргетүрмегеде,өлімге
дебаруғадайынмын»,—деді.
34Ол:«Сағанайтамын,Петір,бүгінқораз
шақырмайды,оғандейінсенменітанитыныңдыүшрет
жоққашығарасың»,—деді.
35Ололарғабылайдеді:—Менсендердіәмиянсыз,
қолтықсызжәнеаяқкиімсізжібергенімде,сендерге
бірдеңежетпейқалдыма?Олар:«Ештеңе»деді.
36СондаИсаоларға:—Алендікімдеәмиянбарболса,
оныда,солсияқтыөзшоқтарындаалсын,алкімде
қылышжоқболса,киімінсатып,біреуінсатыпалсын»,
—деді.
37Сендергеайтамын:«Олқылмыскерлердіңқатарына
қосылды»депжазылғанмынасөзәлідеорындалуы
керек.
38Олар:“Ием,міне,екіқылышбар”,—деді.Ололарға:
—Жетеді,—деді.
39Олсыртқашығып,әдеттегідейЗәйтүнтауынабарды.
Оныңшәкірттерідеоныңсоңынанерді.
40Солжердеболғансоң,Исаоларғабылайдеді:—
Азғырылмауларыңызүшіндұғаетіңіздер.
41Исаолардантасқұйылғандайалыстапкеттіде,
тізерлептұрыпдұғаетті:
42«Әке,егерқаласаң,бұлтостағандымененалып
тасташы,бірақменіңемес,сеніңеркіңорындалсын!»
43Оғанкөктенперіштекөрініп,онынығайтты.
44Азапшегіп,олоданбетермінажатетті:оныңтері
жергеқұлағанүлкенқантамшыларындайболды.
45Олдұғадантұрып,шәкірттерінекелгенде,олардың
қайғыданұйықтапжатқанынкөрді.
46Олар:“Негеұйықтапжатырсыңдар?Азғыруға
ұшырамасүшінтұрып,дұғает.
47Оләлісөйлептұрғанда,онекішәкірттіңбіріЯһуда
депаталатынкөпадамолардыңалдынанөтіп,Исаны
сүймекшіболыпжақындады.
48БірақИсаоған:—Яһуда,сенАдамҰлынсүйіп
ұстапбересіңбе?
49Оныңайналасындағыларнеболатынынкөргенде,
оған:«Ием,бізсемсерменұрамызба?»—деді.
50Олардыңбірібасдіниқызметкердіңқызметшісін
ұрып,оңқұлағынкесіптастады.
51Исабылайдепжауапберді:—Осыуақытқадейін
шыдаңдар!Оныңқұлағынтүртіп,сауықтырды.
52СондаИсақасынакелгенбасдіниқызметкерлерге,
ғибадатханабасшыларынажәнеақсақалдарға:“Сендер
ұрығақарсықылышпентаяқұстағандайшығасыңдар
ма?
53Күнделіктіғибадатханадасендерменбірге
болғанымда,сендермағанқарсықолсозбадыңдар,
бірақбұлсіздіңуақытыңызжәнеқараңғылықтыңкүші.
54Сосынолароныұстапалып,жетектеп,басдіни
қызметкердіңүйінеәкелді.АлПетіралыстансоңынан
ерді.
55Оларзалдыңортасындаотжағып,біргеотырғанда,
Петіролардыңарасынаотырды.
58

61. Лұқа
56Бірақбіркүңоныңоттыңжанындаотырғанынкөріп:
«Бұлкісідеоныменбіргеболды»,—деді.
57Ол:“Әйел,менонытанымаймын”,—депжоққа
шығарды.
58Біразуақыттанкейінбасқабіреуоныкөріп:«Сенде
солардыңқатарынансың»,–деді.СондаПетір:“Адам,
менолайемеспін”,—деді.
59Шамаменбірсағаттанкейінекіншісісенімдітүрде
растап:«Расында,бұлкісідеоныменбіргеболған,
өйткеніолғалилейлікеді».
60Петір:“Адам,менсеніңнеайтыптұрғаныңды
білмеймін”,—деді.Олсөйлептұрғандаәтешшақырды.
61ЖаратқанИебұрылып,Петіргеқарады.СондаПетір
ЖаратқанИенің:«Әтешшақырғанғадейін,сенменен
үшретбастартасың»,–дегенсөзіесінетүсті.
62Петірсыртқашығып,қаттыжылады.
63Исаныұстағанадамдаронымазақетіп,ұрып
жіберді.
64Олароныңкөзінбайлапболғансоң,бетіненұрып:
«Пайғамбар,сеніұрғанкім?»—депсұрады.
65Олароғанқарсытағыдакөпсөздерайтты.
66Таңатқанбойдахалықақсақалдары,басдіни
қызметкерлермендінмұғалімдеріжиналып,Исаны
өздерініңкеңесінеалыпкелдіде:
67СенМәсіхсіңбе?бізгеайт.Ололарғабылайдеді:«
Егерменсендергеайтсам,сенбейсіңдер.
68Егермендесендерденсұрасам,мағанжауап
бермейсіңдер,меніжібермейсіңдер.
69БұданкейінАдамҰлыҚұдайқұдіретініңоң
жағындаотырады.
70Сондабәрі:—СондасенҚұдайдыңҰлысыңба?Ол
оларға:«Менбармындепайтасыңдар»,–деді.
71Олар:«Бізгетағықандайкуәгеркерек?Өйткенібіз
оныңаузынанестігенбіз.
23-тарау
1Көпшілікорнынантұрып,ИсаныПилатқаапарды.
2ОларИсаныайыптайбастады:—Бізбұлкісінің
халықтыбұзып,Цезарьғасалықтөлеугетыйымсалып,
өзінМәсіхПатшадепайтыпжүргенінкөрдік.
3Пилатодан:«СеняһудилердіңПатшасысыңба?»—
депсұрады.Олоған:«Сенайтасың»,–депжауап
берді.
4СондаПилатбасдіниқызметкерлерменхалыққа:—
Менбұлкісіденешкінәтаппаймын.
5Сондаолар:«ОлҒалилеяданбастапосыжергедейін
бүкіляһудидетәлімберіп,халықтыдүрліктіріпжатыр»,
–депқаттырақайтты.
6ПилатҒалилеятуралыестігенде,олғалилеялықпа
депсұрады.
7ОлөзініңИродбилігінежататынынбілгенбойдаоны
Иродқажіберді.ОлИродтыңөзідесолкезде
Иерусалимдеболған.
8ИродИсаныкөргенде,қаттықуанды.жәнеолоның
жасағанкереметінкөрдімдепүміттенді.
9Сосынолоданкөпсөзбенсұрады.бірақолоған
ештеңедепжауапбермеді.
10Басдіниқызметкерлермендінмұғалімдерітұрып,
Исанықаттыайыптады.
11Иродөзініңжауынгерлеріменбіргеоныжоққа
шығарып,мазақтап,әдемікиімкигізіп,қайтадан
Пилатқажіберді.
12СолкүніПилатпенИродбір-бірімендосболды,
өйткеніоларбұрынбір-бірінеқастықболған.
13Пилатбасдіниқызметкерлерді,әміршілердіжәне
халықтышақырыпалып,
14Оларғабылайдеді:«Сендербұладамдыхалықты
азғындаушыретіндемағанәкелдіңдер.
15Иродтажоқ,өйткеніменсеніоғанжібердім.Міне,
оғанөлімжазасыналайықештеңеістелмейді.
16Сондықтанменоныжазалап,босатамын.
17(Мерекелікүшінолмерекедеоларғабіреуінбосатуы
керек.)
18Оларбірденайқайлап:«Мынаадамдыжойып,
Бараббаныбізгебосатыңдар!
19(Олқаладабүлікшығарғаныүшінжәнекісі
өлтіргеніүшінтүрмегежабылды.)
20ПилатИсаныбосатыпжібергісікеліп,оларғатағы
дасөйледі.
21Бірақолар:«Оныайқышқашеге,айқышқашеге!»—
депайқайлады.
22Исаүшіншіретоларға:—Негеолқандайжамандық
жасады?Меноныңөлімінесебептаппадым,сондықтан
меноныжазалаймынжәнеоныжіберемін.
23Оларсолсәттеқаттыдауыстап,Исаныайқышқа
шегелеудіталапетті.Олардыңда,басдіни
қызметкерлердіңдедауыстарыбасымболды.
24Пилатоларталапеткендейболуыкерекдепүкім
берді.
25Бүлікпенкісіөлтіргеніүшінтүрмегежабылған
адамдыИсаоларғабосатыпжіберді.бірақолИсаны
олардыңеркінетапсырды.
26ОларИсаныалыпбаражатқанда,елденкележатқан
кирениялықШимондыұстапалып,Исаныңсоңынан
айқыштыкөтеруіүшінайқыштыүстінеқойды.
27Оныңсоңынанкөптегенадамдарменәйелдерерді.
28БірақИсаоларғабұрылып:«Иерусалимқыздары,
менүшінжыламаңдар,өздеріңүшінде,балаларың
үшіндежылаңдар!
29Өйткені,міне,олар:«Бедеулер,ешқашан
босанбайтынқұрсақтаржәнеешқашанемізбейтін
папаларбақытты!»дейтінкүндеркележатыр.
30Сондаолартауларға:«Үстімізгеқұлаңдар!Ал
төбелерге,Біздіжабыңыз.
31Егеролармұныжасылағаштаістесе,құрғақжерде
неістеукерек?
32Оныменбіргеөлімжазасынакесуүшінбасқаекі
қылмыскердебареді.
33ОларГолготадепаталатынжергекелгенде,Исаны
жәнеқылмыскерлердіңбіріноңжағында,екіншісінсол
жағындаайқышқашегеледі.
34СондаИса:—Әке,олардыкешірегөр!өйткеніолар
неістерінбілмейді.Олароныңкиімінбөліп,жеребе
тастады.
35Халыққараптұрды.Оларменбіргебилеушілеріде:
«Олбасқалардықұтқарды.ҚұдайтаңдағанМәсіхболса,
өзінқұтқарсын.
36Сарбаздардаонымазақетіп,қасынакеліп,сірке
суынұсынды.
37«Егерсеняһудилердіңпатшасыболсаң,өзіңді
құтқар!»—деді.
59

62. Лұқа
38Сондай-ақоныңүстінегрек,латынжәнеиврит
әріптерімен«МЫНАЯһудилердіңПатшасы»деп
жазылған.
39Асылғанқылмыскерлердіңбіріонықорлап:«Егер
Мәсіхболсаң,өзіңдіде,біздідеқұтқарагөр!»—деп
қорлады.
40Алекіншісіоған:—Өзіңдесотталғанекенсің,
Құдайданқорықпайсыңба?
41Расындабізәділдікжасадық.Өйткенібізөз
істерімізүшінлайықтысыйаламыз,бірақбұладам
ешнәрсегеқателескенжоқ.
42ОлИсаға:«Ием,Патшалығыңакелгендеменіесіңе
ал»,—деді.
43Исаоғанбылайдеді:—Сағаншынайтамын:бүгін
сенменіменбіргежұмақтаболасың.
44Алтыншысағатшамасында,тоғызыншысағатқа
дейінбүкілжердіқараңғылықбасыптұрды.
45Күнқараңғыланып,ғибадатхананыңпердесі
ортасындажыртылды.
46Исақаттыдауыстапайқайлап:«Әке,менөз
рухымдысеніңқолыңатапсырамын»,—деді.
47Жүзбасымұныкөргенде,Құдайдымадақтап:—Бұл
шынындадаәділадамеді.
48Осыкөрініскежиналғандардыңбәріболғанжайтты
көріп,кеуделерінұрып,керіқайтты.
49ОныңбарлықтаныстарыменҒалилеядансоңынан
ергенәйелдермұныкөріп,алыстатұрды.
50Міне,Жүсіпдегенбіркісікеңесшіболыпты.және
олжақсыадамжәнеәділадамболды:
51(Ололардыңақыл-кеңесіменісіменкеліспеді;)ол
яһудилердіңАриматеяқаласынанболды.
52БұлкісіПилатқабарып,Исаныңденесінсұрады.
53Олонытүсіріп,зығырматаменорап,бұрын
ешқашанадамқойылмағантасқаойылғанқабірге
қойды.
54Солкүнідайындықжұмыстарыжүріп,демалыскүні
дежақындапқалды.
55ОныменбіргеҒалилеяданкелгенәйелдерде
соңынанеріп,қабірдіжәнеоныңденесініңқалай
қойылғанынкөрді.
56Оларқайтыпоралып,дәмдеуіштерменмайлар
дайындады.жәнеөсиетбойыншадемалыскүні
демалды.
24-тарау
1Аптаныңбіріншікүні,таңертеңоларөздері
дайындағандәмдеуіштердіжәнебасқадакейбір
адамдардыалып,қабіргекелді.
2Олартасқабірдендомалапкеткенінтапты.
3Оларішкекіріп,ИемізИсаныңденесінтаппады.
4Оларқаттытаңырқаптұрғанда,олардыңқасында
жарқырағанкиімкигенекіадамтұрды.
5Оларқорқып,жергееңкейіп:“Негетірілерді
өлілердіңарасынаніздейсіңдер?
6Олмұндаемес,қайтатірілді:Ғалилеядаболғанкезде
оныңсендергеқалайайтқанынесіңеал.
7«АдамҰлыкүнәкарадамдардыңқолынатапсырылып,
айқышқашегеленіп,үшіншікүніқайтатірілуікерек.
8Олароныңсөздерінесінеалды,
9Оларқабірденқайтыпкеліп,онбіршәкірткежәне
қалғандардыңбәрінеосыныңбәрінайтыпберді.
10МагдалалықМәриям,Жоанна,Жақыптыңанасы
Мәриямжәнеоларменбіргеболғанбасқадаәйелдер
осыныелшілергеайтты.
11Олардыңсөздеріоларғабосәңгімеболыпкөрінді,
бірақоларсенбеді.
12Петірорнынантұрып,қабіргеқарайжүгірді.
Еңкейіп,олөздігінентөселгензығыркиімдердікөрді
де,болғаноқиғағатаңғалып,кетіпқалды.
13СолкүніолардыңекеуіИерусалимненалпыс
метрдейжердеорналасқанЭммаусдегенауылғабарды.
14Оларболғанжайттыңбарлығытуралыәңгімелесті.
15Оларбіргесөйлесіп,пікірлесіпжатқанда,Исаның
өзіжақындап,оларменбіргежүрді.
16БірақолардыңкөздеріИсаныбілмейқалды.
17Ололарғабылайдепсұрады:—Бір-бірлеріңе
ренжіп,жүріпбаражатқандабір-бірлеріңеқандай
байланысбар?
18СолардыңКлеопаесімдібіреуіоғанбылайдеп
жауапберді:«СенИерусалимдебөтенадамсыңба,
бірақосыкүндеріонданеболыпжатқанынбілмейсің
бе?
19Исаоларға:—Ненәрсе?Олароған:—Құдайдың
жәнебүкілхалықтыңалдындаісіде,сөзідеқұдіретті
пайғамбарболғанназареттікИсатуралы:
20Басдіниқызметкерлерменбіздіңбилеушілер
Исаныөлімжазасынакесуүшінұстапберіп,айқышқа
шегеледі.
21БірақбізИсраилдіқұтқарғанныңсолекенінесендік.
Осыныңбәріорындалғанынабүгінүшіншікүнболды.
22Иә,қабірбасындатұрғанбіздіңтоптағыкейбір
әйелдердебіздітаңқалдырды.
23Оныңмәйітінтаппағансоң,оларкеліп:«Оларда
періштелерденаянкөрдік,оныңтіріекенінайтты.
24Бізбенбіргеболғандардыңкейбіреулеріқабірге
барып,оныәйелдерайтқандайтапты,бірақолароны
көрмеді.
25СондаИсаоларғабылайдеді:«Уа,ақымақтаржәне
пайғамбарлардыңайтқандарыныңбәрінесенуге
жүректерібаяулар!
26Мәсіхмұныңазабынтартып,өзініңұлылығынаие
болуыкерекемеспееді?
27ОлМұсаменбарлықпайғамбарларданбастап,
оларғабарлықЖазбалардаөзітуралыжайларды
түсіндірді.
28Оларбаратынауылғажақындады.
29Бірақолар:«Бізбенбіргебол!Ололарменбіргетұру
үшінішкекірді.
30Олармендастарханбасындаотырғанда,олнанды
алып,батасынбердіде,сындырып,оларғаберді.
31Олардыңкөздеріашылып,Исанытаныпқалды.
жәнеололардыңкөзіненғайыпболды.
32Оларбір-біріне:—Жолдаолбізбенсөйлесіп,
Жазбалардыашыпбергенде,жүрегімізөртеніпкетпеді
ме?
33Оларсолсағаттатұрып,Иерусалимгеқайтыпкелді.
34—ЖаратқанИешыныменқайтатіріліп,Шимонға
көрінді.
35Оларжолданеістегенінжәненансындырукезінде
Исаныңқалайтанылғанынайтыпберді.
36Оларосылайсөйлептұрғанда,Исаныңөзіолардың
ортасынатұрып:«Сіздергетыныштықболсын!»—
деді.
60

63. Лұқа
37Бірақоларүрейленіп,үрейленіп,рухтыкөрдікдеп
ойлады.
38Исаоларға:—Негемазасызданыпотырсыңдар?
жәненегежүректеріңіздеойларпайдаболады?
39Меніңқолымменаяғымақараңдар,бұлМенмін.
Меніұстаңдарда,көріңдер.Өйткенірухтыңмендейеті
де,сүйегідежоқ.
40Осыныайтыпболғансоң,Исаоларғақолдарымен
аяқтарынкөрсетті.
41Оларқуанғандарынанәлісенбей,таңғалыптұрғанда,
Исаоларға:«Осындатамақбарма?
42Олароғанқуырылғанбалықпенбалдыңбірбөлігін
берді.
43Исаоныалып,олардыңалдындатамақтанды.
44Исаоларғабылайдеді:—МұсаныңТауратзаңында,
пайғамбарлардажәнеЗабуржырларындажазылғанның
бәрідеорындалуыкерекдепәліараларыңда
болғанымдаайтқансөздерім.мағанқатысты.
45СосынЖазбалардытүсінулеріүшінИсаолардың
түсініктерінашты.
46Оларғабылайдепжауапберді:—Жазбадаосылай
жазылған,сондықтанМәсіхазапшегіп,үшіншікүні
өлімненқайтатірілуікерекеді.
47Иерусалимненбастапбарлықхалықтарарасында
Оныңатынанөкініп,күнәлардыңкешірілуітуралы
уағыздалсын.
48Бұғансендеркуәсіңдер.
49Міне,менсендергеӘкемніңуәдесінжіберіп
отырмын,бірақжоғарыданкүш-қуаталғанша,
Иерусалимқаласындаболыңдар.
50ИсаолардыБетанияғадейіншығарыпсалдыда,
қолдарынкөтеріп,батасынберді.
51Ололарғабатасынберіпжатқанда,оларданбөлініп,
көккекөтерілді.
52Олароғанғибадатетіп,зорқуанышпен
Иерусалимгеқайтты.
53Оларүнеміғибадатханадаболып,Құдайды
мадақтап,мадақтайтын.Аумин.
61

64. Джон
1-тарау
1БастапқыдаСөзболды,СөзҚұдайдаболды,Сөз
Құдайболды.
2ӘубастаҚұдаймендесолайболған.
3БарлығынОлжаратты;жәнеонсызжасалғанешбір
затжасалмаған.
4Оныңбойындаөмірболды;алөмірадамдардыңнұры
болды.
5Жарыққараңғыдажарқырайды;Онықараңғылық
түсінбеді.
6ҚұдайданжіберілгенЖақиядегенадамбареді.
7Олкуәгерболып,Нұртуралыкуәлікетуүшінкелді,
сондабарлықадамдароларқылысенсін.
8ОлсолНұремеседі,бірақсолНұртуралыкуәлікету
үшінжіберілді.
9Бұлдүниегекелгенәрбірадамдыжарықтандыратын
шынайыНұреді.
10Олдүниедеболды,дүниеніОлжаратты,аләлем
Онытанымады.
11Олөзүйінекелді,бірақоныөздеріқабылдағанжоқ.
12БірақИсанықабылдағандардыңбәріне,оның
есімінесенетіндергедеҚұдайдыңұлдарыболу
құдіретінберді.
13Оларқаннанда,тәнніңеркіненде,адамныңеркінен
деемес,Құдайдантуған.
14Сөзадамболыпжаратылып,біздіңарамыздаөмір
сүрді(жәнебізОныңұлылығын,Әкеніңжалғыз
Ұлыныңұлылығынкөрдік)рақымменшындыққатолы.
15Жақияолтуралыкуәлікетіп,былайдепайқайлады:
«Ментуралы:«МененкейінкележатқанМененбұрын
жақсырақ,өйткеніолмененбұрынболды»,–дедім.
16Оныңтолықтығыныңарқасындабізбәріналдық
жәнерақымғабөлендік.
17ӨйткенізаңМұсаарқылыберілді,алрақыммен
шындықИсаМәсіхарқылыкелді.
18Құдайдыешкімешқашанкөргенемес;ОлӘкенің
қойнындағыжалғызҰлынжариялады.
19ЯһудилерИерусалимнендіниқызметкерлермен
леуіліктердіЖақиядан:—Сенкімсің?
20Олмойындады,бірақжоққашығармады.бірақмен
Мәсіхемеспіндепмойындадым.
21Олародан:—Сондаше?СізИльяссызба?Ол:
«Менолайемеспін»,–дейді.Сізсолпайғамбарсызба?
Ол:«Жоқ»депжауапберді.
22Сондаолар:“Сенкімсің?”—депсұрады.Бізді
жібергендергежауапберуімізүшін.Өзіңізтуралыне
айтасыз?
23Ол:—Мен—Шөлдалада:—Ишаяпайғамбар
айтқандай,ЖаратқанИеніңжолынтүзе,—деп
айғайлағанадамныңдаусымын.
24Жіберілгендерпарызшылдарданеді.
25Олародан:«ЕгерсенМәсіхте,Ілияста,пайғамбар
даболмасаң,негешомылдырурәсіміненөтіп
жатырсың?»—депсұрады.
26Жақияоларғабылайдепжауапберді:—Менсуға
шомылдырурәсімінөткіземін,бірақараларыңда
сендертанымайтынбіреутұр.
27МененкейінкележатқанОлмағанартықшылық
береді,Меноныңаяқкиімініңілмегінашуғалайық
емеспін.
28БұлЖақияшомылдырурәсіміненөтіпжатқан
ИорданныңарғыжағындағыБетабарадаболды.
29КелесікүніЖақияИсаныңөзінекележатқанын
көріп:«Міне,осыдүниеніңкүнәсіналыптастайтын
ҚұдайдыңТоқтысы!»—деді.
30«Мененкейінбасымдыадамкеледі,өйткеніол
мененбұрынболды»,–депайтқанадамосы.
31Меноныбілмедім,бірақолИсраилгекөрінуіүшін,
сондықтанменсуғашомылдырурәсіміненөтіп
жатырмын.
32Жақиякуәлікетіп:«Рухтыңкөгершінсияқтыкөктен
түсіп,Оныңүстіндетұрғанынкөрдім.
33Менонытанымадым,бірақменісуғашомылдыру
рәсіміненөткізугежібергенОлмаған:«Кімніңүстіне
Рухтүсіп,оныңүстіндетұрғанынкөрсең,КиеліРухқа
шомылдырурәсіміненөтетіндесол»,–деді.
34МеноныңҚұдайҰлыекенінкөріп,куәлікеттім.
35КелесікүніЖоханекішәкіртіментағыдатұрды.
36Исакележатқандаоғанқарап:—Міне,Құдайдың
Тоқтысы!
37Екішәкіртоныңсөзінестіп,Исаныңсоңынанерді.
38СондаИсабұрылып,олардыңсоңынанкеле
жатқанынкөріп:—Неіздепжүрсіздер?Олароған:
«Ұстаз!
39Исаоларға:—Келіңдер,көріңдер!Оларкеліп,оның
қайдатұратынынкөрдіде,солкүніоныменбірге
болды,өйткенісағатоныншышамасындаболды.
40Жоханныңсөзінестіп,оныңсоңынанергенекеуінің
біріШимонПетірдіңағасыӘндіреді.
41ОлалдыменөзініңінісіШимондытауып:«Біз
Мәсіхтітаптық»,—деді.
42ОныИсағаалыпкелді.Исаоғанқарап:—Сен
ЖүнісұлыШимонсың,сеніКифадепатайды,оның
мағынасындатасдепаталады.
43КелесікүніИсаҒалилеяғабармақшыеді,Філіпті
тауыпалып,оған:—Меніңартымнанер!
44ФіліпБетсайдадан,ӘндірменПетірдіңқаласыеді.
45ФіліпНатанайылдытауыпалып,оған:—БізТаурат
заңындаМұсаменпайғамбарларжазғанЖүсіпұлы
НазареттікИсанытаптық,—деді.
46Натанайылоған:“Назареттенжақсынәрсешығама?
Філіпоған:«Кел,көр!»—деді.
47ИсаөзінекележатқанНатанаилдікөріп,олтуралы:
«Міне,шынындадаешайласыжоқисраилдік!
48Натанайылоған:—Меніқайданбілесің?Исаоған
былайдепжауапберді:—Філіпсенішақырмасбұрын,
сенінжірағашыныңастындаболғанда,менсенікөрдім.
49Натанайылоғанбылайдепжауапберді:—Ұстаз,
сенҚұдайдыңҰлысың!сенИсраилдіңПатшасысың.
50Исаоғанбылайдепжауапберді:—Саған“Менсені
інжірағашыныңтүбіненкөрдім”дегенімүшінсенесің
бе?сенбұдандаүлкеннәрселердікөресің.
51Олоғанбылайдеді:—Сағаншындығынайтамын:
бұданбылайаспанныңашылғанынжәнеҚұдай
періштелерініңАдамҰлынакөтеріліп,түсіпжатқанын
көресіңдер.
62

65. Джон
2-тарау
1ҮшіншікүніҒалилеяныңКанақаласындатойболды.
Исаныңанасысондаболды:
2Исада,шәкірттерідеүйленугешақырылды.
3Оларшарапалғысыкелгенде,Исаныңанасыоған:—
Олардашарапжоқ,—деді.
4Исаоған:«Әйел,меніңсағаннеқатысымбар?менің
уақытымәлікелгенжоқ.
5Анасықызметшілеріне:«Олнеайтса,соны
орындаңдар»,–деді.
6Олжергеяһудилердітазартутәсілінесәйкес,
әрқайсысындаекінемесеүшфиркинболатыналтытас
құмырақойылды.
7Исаоларға:—Ыдыстардысуғатолтырыңдар!Олар
олардышетінедейінтолтырды.
8Исаоларға:—Қазірсуырыпалып,мереке
басшысынаапарыңдар!Жәнеолароныалды.
9Тойбасшысышарапқайнатылғансудыңдәмінтатып
көргенде,бірақоныңқайданекенінбілмеді.
10Олоғанбылайдеді:«Әрадамбасындажақсышарап
шығарады.Аладамдаржақсылапішсе,одандажаманы
болады,бірақсеносыуақытқадейінжақсышарапты
сақтадың.
11ИсаҒалилеяныңКанақаласындакереметтердің
осылайбастауынжасап,өзініңсалтанаттыұлылығын
пашетті.Шәкірттеріоғансенді.
12Осыданкейінолшешесі,бауырларыжәне
шәкірттеріменбіргеКапарнаумғабарды.Оларсонда
көпкүнжүрді.
13ЯһудилердіңҚұтқарылумейрамыжақындапқалды,
ИсаИерусалимгебарды.
14Оларғибадатханадасиыр,қой,көгершін
сататындардыжәнеақшаайырбастаушылардытапты.
15Кішкентайжіптерденқамшыжасап,ололардың
барлығын,қойларменөгіздердіғибадатханаданқуып
шықты.айырбастаушылардыңақшасынтөгіп,
үстелдердіқұлатты;
16Оларкөгершінсатушыларға:«Мынаныосыжерден
алыңдар!Әкемніңүйінсаудаүйінеайналдырмаңыз.
17Шәкірттері«Үйіңніңқұлшынысыменіжепқойды»,
—депжазылғанынесінеалды.
18Сондаяһудилероғанбылайдепжауапберді:—
Осыныістепжүргеніңдікөріп,бізгеқандайбелгі
көрсетіптұрсың?
19Исаоларғабылайдепжауапберді:—Мына
ғибадатхананықиратыңдар,меноныүшкүнненкейін
тұрғызамын.
20Сондаяһудилер:—Бұлғибадатхананың
салынғанынақырықалтыжылболды,алсеноныүш
күндетұрғызасыңба?
21Бірақолөзініңденесініңғибадатханасытуралы
айтты.
22Исақайтатірілгенде,шәкірттеріИсаныңосыны
айтқанынесінеалды.ОларЖазбаларғажәнеИса
айтқансөзгесенді.
23ИсаИерусалимдеҚұтқарылумейрамындаболған
кезде,оныңкереметтерінкөргенде,көпадамдарОның
есімінесенді.
24БірақИсаөзіноларғатапсырғанжоқ,өйткеніол
барлықадамдардыбілетін.
25Сондай-ақешкімніңадамтуралыкуәлікетуіқажет
емеседі,өйткеніоладамныңбойынданебарекенін
білді.
3-ТАРАУ
1ЯһудилердіңбилеушісіНікөдемесімдіпарызшылдар
арасындабірадамболды.
2ОлтүндеИсағакеліп:—Ұстаз,сеніңҚұдайдан
келгенұстазекеніңдібілеміз.
3Исаоғанбылайдепжауапберді:—Сағаншындығын
айтамын,егерадамқайтатуылмаса,Құдай
Патшалығынкөреалмайды.
4Нікөдемоған:«Адамқартайғандақалайтуылады?»
—депсұрады.оланасыныңқұрсағынаекіншіреткіріп,
дүниегекелеалама?
5Исабылайдепжауапберді:—Сағаншындығын
айтамын:егерадамсуданжәнеРухтантуылмаса,
ҚұдайПатшалығынакіреалмайды.
6Тәннентуған—тән;АлРухтантуылғаннәрсе—рух.
7Саған:«Сендерқайтатуылуларыңкерек»дегеніме
таңқалмаңдар.
8Желқалағанжеріненсоғады,сеноныңдыбысын
естисің,бірақоныңқайданкелгенінжәнеқайда
баратынынайтаалмайсың:Рухтантуылғандардыңбәрі
десолай.
9Нікөдемоғанбылайдепжауапберді:—Бұлқалай
болуымүмкін?
10Исаоғанбылайдепжауапберді:—СенИсраилдің
қожайынысың,бірақмұныбілмейсіңбе?
11Сағаншындығынайтамын:бізбілетініміздіайтамыз
жәнекөргенімізгекуәлікетеміз.Алсендеркуәгімізді
қабылдамайсыңдар.
12Менжердегінәрселердіайтсам,бірақсенбесеңдер,
көктегінәрселертуралыайтсам,қалайсенесіңдер?
13Көктентүскенадам,көктегіАдамҰлынанбасқа
ешкімкөккекөтерілгенжоқ.
14Мұсашөлдаладажыландықалайкөтерсе,Адам
Ұлыдасолайкөтерілуікерек.
15Оғансенетінәркімөлмей,мәңгілікөміргеиеболуы
үшін.
16ӨйткеніҚұдайдүниенісүйгенісонша,Өзінің
жалғызҰлынОғансенетінәркімөлмей,мәңгілік
өміргеиеболуыүшінберді.
17ӨйткеніҚұдайөзініңҰлыносыдүниеніайыптау
үшінжібергенжоқ.бірақоларқылыдүние
құтқарылсындеп.
18Оғансенетінадамсотталмайды,алсенбейтінадам
қазірдіңөзіндесотталған,өйткеніолҚұдайдыңжалғыз
Ұлыныңесімінесенбеген.
19Алайыптаумынау:дүниегежарықкелдіжәне
адамдаржарықтангөріқараңғылықтыжақсыкөрді,
өйткеніолардыңістерізұлымдықболды.
20Өйткенізұлымдықістегенәркімнұрдыжеккөреді
жәнеістеріәшкереленбесүшінжарыққакелмейді.
21АлшындықтыістейтінадамоныңістерініңҚұдай
арқылыжасалғаныкөрінуіүшінжарыққакеледі.
22ОсыданкейінИсашәкірттеріменЯһудеяжеріне
келді.Олсондаоларменбіргеболып,шомылдыру
рәсіміненөтті.
63

66. Джон
23ЖақиядаСалимгежақынАенондашомылдыру
рәсіміненөтіпжатқанеді,өйткеніолжердесукөп
болды.Оларкеліп,шомылдырурәсіміненөтті.
24ӨйткеніЖоханәлітүрмегежабылмағанеді.
25СондаЖақияныңкейбіршәкірттерімен
яһудилердіңарасындатазарутуралымәселетуындады.
26ОларЖақияғакеліп:—Ұстаз,Иорданныңарғы
жағындасізбенбіргеболған,сенкуәлікеткенадам
шомылдырурәсіміненөтіпжатыржәнеоғанбарлық
адамдаркеледі,—деді.
27Жақиябылайдепжауапберді:—Адамкөктен
берілмесе,ештеңеалаалмайды.
28«МенМәсіхемеспін,оныңалдынанжіберілгенмін»
дегенімеөздеріңкуәсіңдер.
29Қалыңдықкімдеболса,олкүйеуболыптабылады,
бірақкүйеужігіттіңтұрып,онытыңдайтындосыкүйеу
жігіттіңдауысынақаттықуанады:сондықтанменің
қуанышыморындалды.
30Олөсукерек,алменазайтуымкерек.
31Жоғарыданкелгенбәрінендежоғары:жерден
келгенадамжердікжәнежертуралысөйлейді,көктен
келгенбәрінендежоғары.
32Оныңкөргеніменестігенікуәлікетеді;Оның
куәлігінешкімқабылдамайды.
33ОныңкуәлігінқабылдағанадамҚұдайдыңшындық
екенінемөрбасады.
34ҚұдайжібергенадамҚұдайдыңсөздерінайтады,
өйткеніҚұдайоғанРухтыөлшемменбермейді.
35ӘкесіҰлынжақсыкөредіжәнебәрінОныңқолына
берді.
36Ұлынасенетінадаммәңгілікөміргеиеболады,ал
Ұлынасенбегенадамөмірдікөрмейді.бірақҚұдайдың
қаһарыоныңбойында.
4-ТАРАУ
1СондықтанИемізпарызшылдардыңИсаның
Жақиядандакөпшәкіртдайындап,шомылдыру
рәсіміненөткенінестігенінбілгенде,
2(Исаөзіемес,шәкірттерішомылдырурәсіміненөтсе
де,)
3ОлЯһудеяданшығып,Ғалилеяғақайтакетті.
4ОғанСамарияарқылыөтукерек.
5СоданкейінолЖақыпұлыЖүсіпкебергенжер
учаскесінежақынорналасқанСамарияныңСихардеп
аталатынқаласынакелді.
6Жақыптыңқұдығысондаболды.Жолданшаршаған
Исақұдықтыңбасынаосылайотырды.Сағаталтыншы
болды.
7Самариялықбірәйелсутартуғакелді.Исаоған:«
Мағансусынбер»,–деді.
8(Шәкірттеріқалағатамақсатыпалуғакеткен
болатын.)
9Самариялықәйелоған:—Яһудиболатұра,
СамариялықәйелМенненқалайсусынсұрайсың?
Өйткеніяһудилердіңсамариялықтарменқарым-
қатынасыжоқ.
10Исаоғанбылайдепжауапберді:«Егерсен
Құдайдыңсыйынбілсеңжәнесаған:«Мағансусын
бер»,–дегенкімекенінбілсең.сенодансұраредің,ол
сағантірісуберереді.
11Әйелоған:«Мырза,сіздетартатынешнәрсежоқ,
құдықтерең,сондаолтірісусіздеқайданбар?»—деп
сұрады.
12Сенбізгеқұдықберіп,оданөзіде,балаларымен
малыдаішкенәкемізЖақыптанүлкенсіңбе?
13Исаоғанбылайдепжауапберді:—Кімосысудан
ішсе,қайтаданшөлдейді.
14БірақкімМенберетінсуданішсе,ешқашан
шөлдемейді.Бірақменоғанберетінсуоныңішінде
мәңгілікөміргеәкелетінсуқұдығыболады.
15Әйелоған:«Мырза,мағанмынасудыберіңізші,мен
шөлдемеймінде,сутартуғадакелмеймін»,–деді.
16Исаоған:—Барда,күйеуіңдішақырда,осындакел!
17Әйел:“Меніңкүйеуімжоқ”,—депжауапберді.Иса
оған:«Меніңкүйеуімжоқдепдұрысайттың.
18Сеніңбескүйеуіңболды.Алқазірсендебарадам
күйеуіңемес.
19Әйелоған:«Мырза,менсеніңпайғамбарекеніңді
білемін»,—деді.
20Біздіңата-бабаларымызосытаудатабынатын.Ал
сендер:«Иерусалимдеадамдарғибадатететінжер»
дейсіңдер.
21Исаоған:«Әйел,мағансенші,бұлтаудада,
ИерусалимдедеӘкегеғибадатетпейтінуақыткеледі»,
—деді.
22Ненәрсегеғибадатетесіңдер?
23БірақшынайығибадатетушілерӘкегерухпенжәне
шындықпенғибадатететінуақыткелді,ендікелді,
өйткеніӘкеөзінеғибадатететіндердііздейді.
24Құдай—Рух,сондықтанОғанғибадатетушілер
Оғанрухпеншындықпенғибадатетулерікерек.
25Әйелоған:—МәсіхдепаталатынМәсіхтің
келетінінбілемін,олкелгенде,олбізгебәрінайтып
береді,—деді.
26Исаоған:—СағансөйлейтінМенмін,—деді.
27Сондашәкірттерікеліп,оныңәйелменсөйлескеніне
таңқалды.немесе:Негеоныменсөйлесесің?
28Әйелсуқұйғышынтастап,қалағакіріп,еркектерге
былайдеді:
29Келіңдер,мағаністегендерімніңбәрінайтыпберген
адамдыкөріңдерші:БұлМәсіхемеспе?
30Оларқаладаншығып,Исағакелді.
31Осыарадашәкірттері:«Ұстаз,тамақтаныпал!»—
депдұғаетті.
32БірақИсаоларға:—Меніңжейтінтамағымбар,оны
сендербілмейсіңдер.
33Сондықтаншәкірттерібір-біріне:«Оғанбіреужеуге
әкелдіме?»—деді.
34Исаоларғабылайдеді:—Меніңтамағым—Мені
Жібергенніңеркінорындаужәнеоныңжұмысын
аяқтау.
35«Әлітөртайбар,соданкейінегінорағыкеледі»
демейсізбе?Міне,менсендергеайтамын:көздеріңді
көтеріп,далағақараңдар.Өйткеніоларегінжинауға
кірісіпкетті.
36Егушіде,орушыдабіргеқуануыүшін,орақшы
жалақыаладыжәнемәңгілікөміргежемісжинайды.
37«Біреуегіп,екіншісіорады»дегенсөзрас.
38Менсендердіөздеріңеңбекетпегенжердіоруға
жібердім:басқаадамдареңбекетті,алсендеролардың
еңбегінекірістіңдер.
64

67. Джон
39Солқаладағысамариялықтардыңкөпшілігіәйелдің:
“Олмағаністегеністерімніңбәрінайтыпберді”,—деп
куәлікеткеніүшіноғансенді.
40СамариялықтарИсағакелгенде,оларменбірге
қалуынөтінді.Олсондаекікүнқалды.
41ТағыдакөптегенадамдарОныңсөзінесенді.
42Оләйелге:«Ендібізсеніңайтқаныңүшінемес,
сенеміз,өйткенібізоныөзімізестідікжәнебұл
шынымендеәлемніңҚұтқарушыМәсіхекенінбілдік.
43ЕкікүнненкейінИсасолжерденкетіп,Ғалилеяға
кетті.
44ӨйткеніИсаныңөзі:«Пайғамбарөзеліндеқұрметке
иеболмайды»депкуәлікеткен.
45ИсаҒалилеяғакелгенде,ғалилеялықтароның
Иерусалимдемерекеденеістегенінкөріп,онықарсы
алды,өйткеніолардамерекегебарды.
46ИсатағыдаҒалилеядағыҚанақаласынакеліп,суды
шарапқаайналдырды.Қапарнаумдабірақсүйекбаласы
ауырыпжатыреді.
47ИсаныңЯһудеяданҒалилеяғакелгенінестігенде,
Исаныңқасынабарып,одантүсіп,ұлынсауықтыруын
өтінді,өйткеніолөлімаузындаеді.
48СондаИсаоғанбылайдеді:—Егербелгілермен
ғажайыптаркөрмесеңдер,сенбейсіңдер.
49Дворяноған:«Мырза,баламөлмейтұрып,төменге
түс»,–деді.
50Исаоған:—Барабер,—деді.ұлыңаман.Әлгіадам
Исаныңайтқансөзінесеніп,жолғашықты.
51Олтүсіпбаражатқанда,оныңқызметшілері
алдынаншығып:«Ұлыңтіріекен»,—деді.
52Сосынолардантүзетудібастағансағатынсұрады.
Олароған:«Кешежетіншісағаттаоныңқызуы
басылды»,—деді.
Сеніңұлыңтірі,өзіде,бүкілүй-ішімендесенді»,–
дегенсағаттаекенінбілді.
54БұлИсаныңЯһудеяданҒалилеяғакелгендежасаған
екіншікереметі.
5-ТАРАУ
1Осыданкейіняһудилердіңмейрамыболды.Иса
Иерусалимгебарды.
2Иерусалимдеқойбазарыныңжанындаеврейтілінде
Бетездадепаталатынбескіреберісібарбассейнбар.
3Олардасудыңқозғалуынкүтіп,соқыр,тоқырау,
қурапқалғанкөптегендәрменсізадамдаржатты.
4Өйткенібіруақыттабірперіштебассейнгетүсіп,
судымазалатқан.
5Солжердеотызсегізжастаауруменауыратынбір
адамболды.
6Исаоныңөтірікайтыптұрғанынкөріп,көптенбері
ауырыпжатқанынбілгенде,оған:«Ауыласыңба?»—
деді.
7Әлсізадамоғанбылайдепжауапберді:—Мырза,су
толқыптұрғанда,менібассейнгесалатынадамымжоқ.
8Исаоған:«Тұрда,төсегіңдіалып,жүр!»—деді.
9Солуақыттаадамсауығып,төсегінжинап,жүрді.
Солкүнідемалыскүніболатын.
10Сондаяһудилеремделушіге:—Бұлдемалыскүні,
төсегіңдіалыпжүругерұқсатетілмейді,—деді.
11Ололарғабылайдепжауапберді:—Мені
сауықтырғанОлмаған:Төсегіңдіалып,жүр!
12Сондаолародан:—Саған:«Төсегіңдіалып,жүр»
дегенкім?
13Алсауығыпкеткенадамоныңкімекенінтүсінбеді,
өйткеніИсасолжердекөпадамболыпкетіпқалды.
14БұданкейінИсаонығибадатханадантауыпалып,
оған:«Міне,сенсауболыпқалдың.Ендісағаноданда
жаманнәрсекелмеуіүшінкүнәжасама!
15Әлгіадамкетіп,яһудилергеөзінсауықтырғанИса
екенінайтты.
16СондықтаняһудилерИсанықудалап,оныөлтірмек
болды,өйткеніолмұныдемалыскүніжасады.
17Исаоларғабылайдепжауапберді:—Әкемосы
уақытқадейінжұмысістепкеледі,мендежұмыс
істеймін.
18СондықтаняһудилерИсаныөлтірудікөбірекіздеді,
өйткеніолдемалыскүнінбұзыпқанақоймай,Құдайды
оныңӘкесідеп,өзінҚұдайментеңсанады.
19СондаИсаоларғабылайдепжауапберді:—
Сендергешындығынайтамын,Әкесініңнеістеп
жатқанынкөрсе,ҰлыӨзіненештеңеістейалмайды.
20ӨйткеніӘкесіҰлынжақсыкөредіжәнеОғанөзіне
істепжатқанынкөрсетеді.
21ӨйткеніӘкеөлілердітірілтіп,тірілтетіндей;
ОсылайшаҰлыдақалағанынтірілтеді.
22ӨйткеніӘкеешкімдісоттамайды,бірақбарлық
үкімінҰлынатапсырған.
23БарлықадамдарӘкеніқалайқұрметтесе,Ұлында
солайқұрметтесін.ҰлынқұрметтемейтінадамОны
жібергенӘкегеқұрметкөрсетпейді.
24Сендергешындығынайтамын,меніңсөзімдітыңдап,
МеніЖібергенгесенетінадаммәңгілікөміргеие
боладыжәнесотталмайды.бірақолөлімненөмірге
өтеді.
25Сендергешындығынайтамын,өлгендерҚұдай
Ұлыныңдаусынеститінуақыттакеледі,қазірдекелді,
алестігендертіріледі.
26ӨйткеніӘкеніңбойындаөмірбар;ОлөзҰлына
өмірсүруүшіносылайберді;
27Сондай-ақоғанүкімшығаруғабилікберді,өйткені
Ол—АдамҰлы.
28Бұғантаңданбаңдар,өйткеніқабірдегілердіңбәрі
Оныңдаусынеститінуақыткеледі.
29Олшығады;Қайтатірілуүшінжақсылық
жасағандар;жәнезұлымдықжасағандар,қарғысқа
ұшырауүшінқайтатіріледі.
30Менөзбасымнанешнәрсеістейалмаймын:
естігенімдейүкімшығарамын,алменіңүкімімәділ.
Өйткеніменөзеркімдіемес,меніжібергенӘкемнің
еркінорындаудықалаймын.
31Егерменөзімтуралыкуәлікетсем,куәлігімдұрыс
емес.
32Ментуралыкуәлікететінтағыбірадамбар;Оның
мағанбергенкуәлігініңрасекенінбілемін.
33СендерЖоханғаадамжібердіңдер,сондаол
шындықтуралыкуәлікетті.
34Бірақменадамнанкуәлікалмаймын,бірақмұны
сендерқұтқарылуыңүшінайтыпотырмын.
35Олжаныптұрғанжәнежарқырағаннұрболды,және
сізоныңнұрынақуанғыңызкелетінуақытболды.
36БірақменіңЖоханныңкуәлігінендеүлкенкуәлігім
бар,өйткеніӘкемніңМағанаяқтауүшінтапсырған
65

68. Джон
істері,меністепжатқаністерімменіӘкемжібергені
туралыкуәландырады.
37МеніжібергенӘкемніңөзіментуралыкуәлікетті.
Сендероныңдаусынешқашанестімедіңдер,оның
келбетіндекөрмедіңдер.
38Оныңсөзісендердеберікемес:Олкімүшін
жібергенболса,соғансенбейсіңдер.
39Жазбалардыіздеу;Өйткеніоларарқылысендер
мәңгілікөміргеиедепойлайсыңдаржәнеоларМен
туралыкуәлікетеді.
40АлсендерөміргеиеболуүшінМағанкелмейсіңдер.
41Менадамдарданқұрметкөрмеймін.
42Бірақменсендердібілемін,сендердіңбойларыңда
Құдайдыңсүйіспеншілігіжоқ.
43МенӘкемніңатыменкелдім,бірақМені
қабылдамайсыңдар:егербасқабіреуөзатынанкелсе,
онықабылдайсыңдар.
44Бір-біріңеқұрметкөрсетіп,текҚұдайданкелетін
құрметтііздемейтіндерқалайсенеаласыңдар?
45МенсендердіӘкеніңалдындаайыптаймындеп
ойламаңдар:сендердіайыптайтынбіреубар,сен
сенетінМұсадабар.
46ЕгерМұсағасенсеңдер,Мағансенередіңдер,
өйткеніолментуралыжазған.
47Бірақоныңжазғандарынасенбесеңдер,менің
сөздерімеқалайсенесіңдер?
6-ТАРАУ
1ОсыданкейінИсаҒалилеятеңізінен,яғниТиберия
теңізіненөтті.
2КөпхалықОныңсоңынанерді,өйткеніоларОның
ауруғашалдыққандарғажасағанкереметтерінкөрді.
3Исатауғашығып,шәкірттеріменбіргеотырды.
4ЯһудилердіңҚұтқарылумейрамыжақындапқалды.
5Исакөзінкөтеріп,өзінеүлкентоптыңкелгенінкөріп,
Філіпке:«Оларжейтіндейнандықайдансатып
аламыз?»—деді.
6Олмұнысынауүшінайтты,өйткеніолнеістейтінін
білді.
7Філіпоғанбылайдепжауапберді:—Әрқайсысы
азын-аулақжеуүшіноларғаекіжүзтиындықнан
жеткіліксіз.
8Шәкірттерініңбірі,ШимонПетірдіңағасыӘндір,
оғанбылайдеді:
9Мұндабесарпананыменекікішкентайбалығыбар
біржігітбар.
10Иса:“Адамдардыотырғызыңдар”,—деді.Қазірбұл
жердешөпкөпболды.Сөйтіп,бесмыңғажуықадам
отырды.
11Исанандардыалды.Олризашылықбілдіріп,
шәкірттерінеүлестірді,алшәкірттеріотырғандарға
берді.сондай-ақбалықтардыдаөздеріқалағанша.
12Олартойыпболғансоң,Исашәкірттеріне:—
Ештеңежоғалыпкетпесүшін,қалғанқалдықтарды
жинаңдар!
13Сондықтаноларжиналғандардыжинап,онекі
себеткебесарпананыныңсынықтарынтолтырды.
14Исаныңжасағанкереметінкөргенәлгіадамдар:—
Бұлдүниегекелетінпайғамбардыңрасекенірас!
15Исаолардыңкеліп,өзінпатшаетіптағайындауүшін
күшпеналыпкететінінбілгенде,жалғызөзіқайтадан
тауғашықты.
16Кешбатқанда,шәкірттерітеңізгетүсті.
17Қайыққамініп,теңізарқылыКапарнаумғақарайбет
алды.Ендіқараңғыболды,алИсаоларғакелмеді.
18Соққанқаттыжелдентеңізкөтерілді.
19Оларшамаменжиырмабеснемесеотызметрдей
есіпөткенде,Исаныңтеңіздежүріп,кемегежақындап
кележатқанынкөрдіде,қорқыпкетті.
20БірақИсаоларға:—Менмін,—деді.қорықпа.
21Сосынолароныықыласпенқайыққаотырғыздыда,
кемебірденоларбаражатқанжергежетті.
22Келесікүнітеңіздіңарғыжағындатұрғанадамдар
ондашәкірттерімінгенқайықтанбасқаешбірқайық
жоқекенінжәнеИсаныңшәкірттеріменбіргеқайыққа
емес,өзініңқайыққамінгенінкөрді.шәкірттеріжалғыз
кетті;
23(БірақЖаратқанИеалғысынбілдіргенсоң,
Тиберияданбасқақайықтарнанжейтінжергежақын
маңдакелді.)
24Исаныңда,шәкірттерініңдежоқекенінкөрген
халықкемегеотырып,Исаныіздеп,Капарнаумғакелді.
25Оларонытеңіздіңарғыбетінентауыпалып,одан:
«Ұстаз,сенмұндақашанкелдің?»—депсұрады.
26Исаоларғабылайдепжауапберді:—Сендерге
шындығынайтамын:ғажайыптардыкөргендеріңүшін
емес,нанжеп,тойғандарыңүшінМенііздепжүрсіңдер.
27Өтетінтағамүшінемес,АдамҰлысендергеберетін
мәңгілікөміргежететінтағамүшінеңбекетіңдер.
28Сондаолароған:—Құдайдыңістерінорындауүшін
неістеуімізкерек?
29Исаоларғабылайдепжауапберді:—Құдайдыңісі
—Оныңжібергенінесенулерің.
30Олароған:«Олайболса,бізкөріп,сағансенуіміз
үшінқандайбелгікөрсетіптұрсың?»—депсұрады.
сеннеістепжатырсың?
31Ата-бабаларымызшөлдаладаманнажеген.
Жазылғандай:«Ололарғакөктеннанберді.
32СондаИсаоларғабылайдеді:—Сендерге
шындығынайтамын,олнандыкөктенМұсабергенжоқ.
БірақӘкемсендергекөктеншынайынанбереді.
33Өйткенікөктентүсіп,дүниегеөмірберетін
Құдайдыңнаны.
34СондаоларИсаға:“Ием,бізгеосынандыәрқашан
берші”,—деді.
35Исаоларғабылайдеді:—Менөмірнанымын.
Мағанкелгенадамешқашанашқалмайды.Маған
сенетінадамешқашаншөлдемейді.
36Бірақменсендергеайттым:сендердеМенікөріп,
сенбейсіңдер.
37Әкемніңмағанбергенініңбәрімағанкеледі.Маған
келгенадамдыешуақыттақумаймын.
38Өйткеніменкөктенөзқалауымдыемес,Өзімді
Жібергенніңеркінорындауүшінкелдім.
39МеніжібергенӘкемніңеркімынау:Оныңмаған
бергендерініңбәріненешнәрсежоғалтпаймын,қайта
соңғыкүніқайтатірілемін.
40МеніЖіберушініңеркі—Ұлынкөріп,Оғансенетін
әрбірадамныңмәңгілікөміргеиеболуыжәнеМеноны
соңғыкүніқайтатірілтемін.
66

69. Джон
41Сондаяһудилероғанкүңкілдеді,өйткеніол:«Мен
көктентүскеннанмын»,—деді.
42Олар:—БұлЖүсіптіңұлыИсаемеспе,оныңәкесі
меншешесібізбілеміз?Сондаолқалай:«Менкөктен
түстім»дейді?
43Исаоларғабылайдепжауапберді:—Бір-бірлеріңе
күңкілдемеңдер!
44МеніжібергенӘкемонытартыпалмаса,ешкім
Мағанкелеалмайды.Менонысоңғыкүніқайта
тірілтемін.
45Пайғамбарларда:«ОлардыңбәріҚұдайдантәлім
алады»депжазылған.СондықтанӘкемдіестігенжәне
білгенәрбірадамМағанкеледі.
46ҚұдайданкелгенненбасқаешкімӘкенікөргенемес,
олӘкенікөрген.
47Сендергешындығынайтамын:Мағансенгенадам
мәңгілікөміргеиеболады.
48Менөмірдіңнанымын.
49Ата-бабаларыңшөлдаладаманнажеп,өлді.
50Бұл—адамөлмесүшін,көктентүсетіннан.
51Менкөктентүскентірінанмын:кімде-кімосы
наннанжесе,олмәңгіөмірсүреді,алменберетіннан
—меніңтәнім,меноныдүниеніңөміріүшінберемін.
52Сондықтаняһудилер:«Бұлкісібізгеқалайшаөзінің
етінжеугебереді?»—депөзараталасты.
53СондаИсаоларғабылайдеді:—Сендерге
шындығынайтамын:егерАдамҰлыныңтәнінжеп,
қанынішпесеңдер,сендердеөмірболмайды.
54Меніңтәнімдіжеп,қанымдыішкенадаммәңгілік
өміргеиеболады.Менонысоңғыкүніқайтатірілтемін.
55Өйткеніменіңетім–ет,қаным–сусын.
56Меніңтәнімдіжеп,қанымдыішкенадамМенде
тұрады,алменоныңішінде.
57ТіріӘкемМеніжібергендей,менӘкемарқылыөмір
сүремін:МеніжегенадамМенарқылыөмірсүреді.
58Бұлкөктентүскеннан:ата-бабаларыңманнажеп,
өлгенсияқтыемес.Осынандыжегенадаммәңгілік
өмірсүреді.
59БұлсөздердіИсамәжілісханадаКапернаумдатәлім
беріпжатқандаайтты.
60Мұныестігеншәкірттерініңкөбі:«Бұлауырсөз!
оныкіместиалады?
61ШәкірттерініңкүңкілдейтінінбілгенИсаоларға:
“Бұлсендердіренжітедіме?
62ЕгерАдамҰлыныңбұрынғыорнынакөтерілгенін
көрсеңдерше?
63Тірілетінрух;Тәнніңешпайдасыжоқ:Менің
сендергеайтыпотырғансөздерім—рух,олар—өмір.
64Бірақараларыңдаиманкелтірмейтіндердебар.
ӨйткеніИсаолардыңкімдерсенбейтінінжәнекімнің
Оғанопасыздықжасаукеректігінәуелбастанбілген.
65Сондаол:«Сондықтанменсендергеайттымғой,
Әкемніңбергеніболмаса,Мағанешкімкелеалмайды»,
–деді.
66Солкезденбастапоныңкөптегеншәкірттеріқайтып
кетті,әріоныменбіргежүрмеді.
67СондаИсаонекішәкіртіне:“Сіздердекетесізбе?
68СондаШимонПетіроғанбылайдепжауапберді:—
Ием,бізкімгебарамыз?Сендемәңгілікөмірдіңсөздері
бар.
69БізсенемізжәнесентіріҚұдайдыңҰлыМәсіх
екеніңесенімдіміз.
70Исаоларғабылайдепжауапберді:—Менсендерді
онекінітаңдапалғанжоқпынба,алсендердің
біреулерің—шайтан?
71ОлШимонұлыЯһудаИсқариоттуралыайтты,
өйткеніолонекініңбіріболғандықтан,оғанопасыздық
жасауыкерекеді.
7-тарау
1ОсыданкейінИсаҒалилеядажүрді,өйткеніол
яһудилердежүрмеді,өйткеніяһудилерОныөлтірмек
болды.
2Яһудилердіңкиелішатырлармейрамыжақындап
қалды.
3Бауырларыоған:«Бұлжерденкетіп,Яһудеяғабар,
сондашәкірттеріңістепжатқаністеріңдікөрсін»,—
деді.
4Өйткеніжасырынтүрдеешнәрсеістемейтінадамжоқ
жәнеолөзіашықтүрдетанылуғатырысады.Осыларды
істесең,өзіңдіәлемгекөрсет.
5Өйткеніоныңбауырларыдаоғансенбеді.
6СондаИсаоларға:—Меніңуақытымәлікелгенжоқ,
бірақсендердіңуақыттарыңәрқашандайын.
7Дүниесеніжеккөреалмайды;Бірақолменіжек
көреді,өйткеніменоныңістерініңжаманекенін
куәландырамын.
8Осымерекегебарыңдар,менбұлмерекегеәлі
бармаймын.Өйткеніменіңуақытымәліжеткенжоқ.
9Исаоларғаосысөздердіайтқансоң,Ғалилеядақалды.
10Бірақбауырларыкеткенсоң,олдамерекегеашық
емес,жасырынтүрдебарды.
11Сондаяһудилеронымерекедеіздеп:—Олқайда?
12Халықарасындаоғанқатыстыкүбір-күбірболды:
біреулер:«Олжақсыадам»десе,басқалары:«Жоқ!
бірақолхалықтыалдайды.
13Алайдаяһудилерденқорқып,ешкімолтуралыашық
айтпады.
14МерекеніңортасындаИсағибадатханағабарып,
тәлімберді.
15Яһудилертаңғалып:—Бұлкісіәріптердібілмей
тұрып,қайданбіледі?
16Исаоларғабылайдепжауапберді:—Меніңілім
менікіемес,меніжібергендікі.
17Кімде-кімоныңеркінорындағысыкелсе,олілімді
біледі:бұлҚұдайданма,әлдеменөзімтуралыайтып
жатырмынба.
18Өзітуралысөйлейтінадамөзініңдаңқыніздейді,ал
өзінжібергенОныңдаңқыніздейтінадамшынжәне
оныңбойындаәділетсіздікжоқ.
19МұсасендергеТауратзаңынбергенімен,
ешқайсыларыңТауратзаңынорындамайсыңдарма?
Негеменіөлтірмекболдыңдар?
20Халық:«Сендежынбар,сенікімөлтірмекші?
21Исаоларғабылайдепжауапберді:—Менбір
жұмысжасадым,бәріңдетаңқалдыңдар.
22СондықтанМұсасендергесүндеттелудіберді.
(Мұсаданемес,ата-бабаларданболғандықтан;)
Демалыскүніадамдысүндеткеотырғызасыз.
23МұсаныңзаңыбұзылмауыүшінДемалыскүні
сүндеттелетінадамболса;Демалыскүніадамды
сауықтырғанымүшінмағанашуланасыңба?
24Сыртқытүрінеқарапемес,әділүкімшығарыңдар.
67

70. Джон
25СондаИерусалимніңкейбіртұрғындары:—Олар
өлтірмекшіболғаносыемеспе?
26Бірақ,міне,олбатылсөйлейді,бірақолароған
ештеңедемейді.БилеушілершынымендебұлМәсіх
екенінбілеме?
27Алайдабізбұладамныңқайданекенінбілеміз,бірақ
Мәсіхкелгенде,оныңқайданекенінешкімбілмейді.
28СондаИсағибадатханадатәлімберіпжатқанда,
былайдепайқайлады:—Меніекеуіңдебілесіңдер,
меніңқайданекенімдідебілесіңдер.
29БірақменОныбілемін,өйткеніменоданмын,мені
Олжіберді.
30Олароныұстапалмақболды,бірақоғанешкімқол
көтермеді,өйткеніоныңуақытыәлікелгенжоқ.
31Халықтыңкөбіоғансеніп:“Мәсіхкелгенде,олосы
кісіжасағанкереметтердендекөпкереметтержасайма?
32ПарызшылдархалықтыңИсатуралыкүңкілдегенін
естіді.ПарызшылдарменбасдіниқызметкерлерИсаны
ұстауғауәзірлерінжіберді.
33СондаИсаоларғабылайдеді:—Менбіразуақыт
сендерменбіргемін,сосынМеніЖібергенгебарамын.
34Менііздейсіңдер,бірақтабаалмайсыңдар.
35Сондаяһудилербір-біріне:«Олқайдабарады,біз
онытабаалмаймыз?»—депсұрады.Олбасқа
ұлттардыңарасынабытырапкеткендергебарып,басқа
ұлттарғатәлімбереме?
36Ол:«Менііздейсіңдер,бірақтабаалмайсыңдар,мен
қайдаболсаңдар,олжаққабараалмайсыңдар?»—
дегенібұлқалай?
37Соңғыкүні,мейрамныңсолұлыкүнінде,Исатұрып:
«Кімде-кімшөлдесе,Мағанкеліп,сусынішсін!»—
депайқайлады.
38Мағансенетінадам,Жазбадаайтылғандай,оның
қарнынантірісуөзендеріағыпшығады.
39(БірақолбұлтуралыӨзінесенетіндерқабылдауы
керекРухтуралыайтты:КиеліРухәліберілмеді,
өйткеніИсаәлідәріптелмегенеді.)
40Көпадамдарбұлсөздіестігенде:«Расында,бұл—
Пайғамбар»,—деді.
41Басқалары:—Бұл—Мәсіх!Бірақкейбіреулер:
«МәсіхҒалилеяданшығама?
42Жазбада:«МәсіхДәуіттіңұрпағынанжәнеДәуіт
тұрғанБетлехемқаласынанкеледі»депайтылмағанба?
43Сондықтаноныңкесіріненхалықарасында
келіспеушіліктуындады.
44Олардыңкейбіреулеріонықабылдамақеді.Бірақ
оғанешкімқолкөтермеді.
45Соданкейінбасшыларбасдіниқызметкерлермен
парызшылдарғакелді.Сондаолар:—Онынеге
әкелмедіңдер?
46Офицерлер:—Ешқашанадамбұлкісідейсөйлеген
емес.
47Сондапарызшылдар:—Сендердеалданып
қалдыңдарма?
48Оғанбасшыларнемесепарызшылдарсендіме?
49АлЗаңдыбілмейтінбұлхалыққарғысқаұшырайды.
50Нікөдемоларғабылайдеді:(ОлардыңбіріИсаға
түндекелгенадам),
51Біздіңзаңкезкелгенадамдытыңдамайтұрып,оның
неістепжатқанынбілмейтұрыпүкімшығарама?
52Олар:—СендеҒалилеядансыңба?Іздеп,іздеңіз:
Ғалилеяданбірде-бірпайғамбаршықпайды.
53Әркімөзүйінекетті.
8-тарау
1ИсаЗәйтүнтауынабарды.
2Таңертеңертеменолғибадатханағақайтакірді,сонда
бүкілхалықоғанжиналды.Олотырдыда,оларғасабақ
берді.
3ДінмұғалімдеріменпарызшылдарИсағанеке
адалдығынбұзуүшінұсталғанәйелдіәкелді.жәнеолар
оныортағақойғанда,
4Олароған:—Ұстаз,бұләйелнекеадалдығын
бұзғаныүшінұсталды.
5МұсаТауратзаңындабұлардытаспенұрукерекдеп
бұйырды.Алсеннеайтасың?
6Мұныолароныайыптауүшінсынап,айтты.Бірақ
Исаеңкейіп,олардыестімегендейсаусағынжерге
жазды.
7Олароданәрісұрайбергенде,Исаорнынантұрып:—
Араларыңдакімкүнәсізболса,алдыменәйелгетас
лақтырсын,—деді.
8Олтағыдаеңкейіп,жергежазды.
9Мұныестігендерөзар-ұждандарыменайыпталып,
үлкеніненбастап,соңғысынадейінбіріненсоңбірі
шықты.
10Исаорнынантұрып,әйелденбасқаешкімдікөрмей,
оған:«Әйел,айыптаушыларыңқайда?Сеніешкім
айыптағанжоқпа?
11Ол:—Ешкімжоқ,Ием!Исаоған:—Мендесені
айыптамаймын,барда,ендікүнәжасама!
12СондаИсаоларғатағыдабылайдеді:«Мен
дүниеніңнұрымын.
13Сондапарызшылдар:—Сенөзіңтуралыкуәлік
бересің!сіздіңжазбаңыздұрысемес.
14Исаоларғабылайдепжауапберді:—Өзімтуралы
куәлікетсемде,куәлігімрас.біраққайданкелгенімді,
қайдабаратынымдыайтаалмайсыңдар.
15Сендерденегесайүкімдейсіңдер;Менешкімді
соттаймын.
16Алегерсоттайтынболсам,меніңүкімімрас,өйткені
Менжалғыземеспін,МенжәнеМеніжібергенӘкем.
17Сеніңзаңыңдаекіадамныңкуәлігішындықдеп
жазылған.
18Менөзімтуралыкуәлікетушімін,алМеніжіберген
Әкемдементуралыкуәлікетуде.
19Сондаолар:—Әкеңқайда?Исабылайдепжауап
берді:—Меніде,Әкемдідетанымайсыңдар.
20БұлсөздердіИсағибадатханадатәлімберіп
жатқанда,қазынадаайтты,бірақоғанешкімқол
көтермеді.Өйткеніоныңуақытыәлікелмеді.
21СондаИсаоларғатағыдабылайдеді:—Менбара
жатырмын,сондаМенііздейсіңдержәнекүнәларыңмен
өлесіңдер.Менбаратынжергесендербара
алмайсыңдар.
22Сондаяһудилер:—Олөзінөлтіреме?Өйткеніол:
«Менбаратынжергесендербараалмайсыңдар»,–
дейді.
23Исаоларға:—Сендерастыңғыжақтансыңдар!Мен
жоғарыданмын,сендеросыдүниеліксіңдер;Менбұл
дүниелікемеспін.
68

71. Джон
24Сондықтанменсендергеайттым:күнәларыңмен
өлесіңдер,өйткеніМеніңолекенімесенбесеңдер,
күнәларыңменөлесіңдер.
25Сондаолар:“Сенкімсің?”—депсұрады.Исаоларға
былайдеді:—Менсендергеәубастанайтқанмын.
26Меніңсендертуралыайтатынжәнесоттайтын
сөздерімкөп,бірақМеніЖіберушішын.Менол
туралыестігенімдіәлемгеайтамын.
27ОларИсаныңӘкесітуралыайтқанынтүсінбеді.
28СондаИсаоларғабылайдеді:«АдамҰлынжоғары
көтергенкезде,ОныңМенекенімдіжәнеөзімнен
ештеңеістемейтінімдібілетінболасыңдар.БірақӘкем
мағанүйреткендей,менмұныайтамын.
29МеніЖібергенМеніменбірге:Әкемменіжалғыз
қалдырғанжоқ.Өйткеніменәрқашаноғанұнайтын
нәрсеніістеймін.
30Осысөздердіайтқанда,көпадамОғансенді.
31СондаИсаөзінесенгеняһудилергебылайдеді:
“Егерменіңсөзімдіұстанатынболсаңдар,шынымен
деМеніңшәкірттерімсің.
32Алсендершындықтыбілесіңдер,алшындық
сендердіазатетеді.
33Олароғанбылайдепжауапберді:«Біз
Ыбырайымныңұрпағымызжәнеешқашанешкімгеқұл
болғанемеспіз.
34Исаоларғабылайдепжауапберді:—Сендерге
шындығынайтамын:кімкүнәжасаса,күнәніңқұлы.
35Қызметшіүйдемәңгіқалмайды,алҰлымәңгі
қалады.
36ЕгерҰлысендердіазатетсе,шынымендеазат
боласыңдар.
37Ыбырайымныңұрпағыекендеріңдібілемін.Бірақ
сендерменіөлтірмексіңдер,өйткеніменіңсөзім
сендердеорыналмайды.
38МенӘкемненкөргенімдіайтамын,алсендер
әкелеріңненкөргендеріңдіістейсіңдер.
39Олар:—Ыбырайым—біздіңәкеміз,—депжауап
берді.Исаоларға:«ЕгерсендерЫбырайымның
балаларыболсаңдар,Ыбырайымныңістеріністер
едіңдер»,—деді.
40Алендісендермені,сендергеҚұдайтуралыестіген
шындықтыайтқанадамды,Ыбырайымемес,
өлтірмексіңдер.
41Сендерәкелеріңніңістеріністейсіңдер.Сондаолар
оған:—Бізазғындықтантуылғанжоқпыз.Біздіңбір
Әкемізбар,тіптіҚұдай.
42Исаоларға:«ЕгерҚұдайӘкелеріңболса,Мені
жақсыкөрередіңдер,өйткеніменҚұдайданкелдім.
Менөзімненкелгенжоқпын,бірақОлменіжіберді.
43Негеменіңсөзімдітүсінбейсіңдер?Меніңсөзімді
естімейтіндеріңізүшін.
44Сендерәкелеріңшайтансыңдаржәнеәкелеріңнің
қалауынорындайсыңдар.Оләубастанкісіөлтірушіеді,
шындықтатұрмады,өйткеніондашындықжоқ.Өтірік
айтса,өзісөйлейді,өйткеніолөтірікшіжәнеоның
әкесі.
45Менсендергешындықтыайтқандықтан,Маған
сенбейсіңдер.
46Сендердіңқайсысыңменікүнәғасендіреаласың?
Егерменшындықтыайтсам,негемағансенбейсіңдер?
47ҚұдайданболғанадамҚұдайдыңсөздерінестиді,
сондықтансізолардытыңдамайсыз,өйткеніҚұдайдан
емессіз.
48Сондаяһудилероғанбылайдепжауапберді:—Біз
сеніңсамариялықсың,алжынбардепдұрысемеспізбе?
49Исабылайдепжауапберді:—Мендешайтанжоқ.
БірақменӘкемдіқұрметтеймін,алсендермені
қорлайсыңдар.
50Менөзатақ-даңқымдыіздемеймін:Іздеп,үкім
шығаратынбіреубар.
51Сендергешындығынайтамын:егерадамменің
сөзімдіорындаса,олешқашанөлімдікөрмейді.
52Сондаяһудилероған:—Сеніңжынбарекеніңді
ендібілдік.Ыбырайымөлді,пайғамбарлар;Алсен:
«Егерадамменіңсөзімдіорындаса,олешқашан
өлімніңдәмінтатпайды»дейсің.
53СенөлгенәкемізЫбырайымнанүлкенсіңбе?Ал
пайғамбарларөлді:сенөзіңдікіметесің?
54Исабылайдепжауапберді:«Егерменөзімді
құрметтесем,меніңабыройымешнәрсеемес:мені
құрметтейтінӘкем.КімтуралыҚұдайларыңдеп
айтасыңдар.
55БірақсендерОнытанымадыңдар;Бірақменоны
білемін,егерменонытанымаймындесем,сендер
сияқтыөтірікшіболамын.
56ӘкеңЫбырайымменіңкүнімдікөріпқуанып,оны
көріп,қуанды.
57Сондаяһудилероған:—Сенәліелугекелген
жоқсың,Ыбырайымдыкөрдіңбе?
58Исаоларғабылайдеді:—Сендергешындығын
айтамын:Ыбырайымнанбұрынменбармын.
59СондаоларИсағалақтыруүшінтастардыкөтерді,
бірақИсажасырынып,ғибадатханаданшығып,
олардыңарасынанөтіпбаражатты.
9-ТАРАУ
1Исақасынанөтіпбаражатып,тумысынансоқыр
адамдыкөрді.
2Шәкірттеріодан:—Ұстаз,бұлкісісоқырболып
туылғанынкімкүнәжасадыма,әлдеата-анасыма?
3Исабылайдепжауапберді:—Бұлкісіде,оныңата-
анасыдакүнәжасағанжоқ,бірақҚұдайдыңістеріоған
көрінуіүшін.
4ӨзімдіЖібергенніңістерінкүнбатқаншаорындауым
керек:Түнкеледі,ешкімжұмысістейалмайды.
5Дүниедеболғанымда,менәлемніңнұрымын.
6Осыныайтыпболғансоң,олжергетүкіріп,
түкіріктенбалшықжасадыда,соқырдыңкөзін
балшықпенмайлады.
7Олоған:«Барып,Силоғамбассейніндежуын!»—
деді.
8Сондакөршілерменоныңсоқырекенінбұрын
көргендер:«Отырыпқайырсұрағаносыемеспе?
9Кейбіреулер:«Бұл—ол»,—десе,басқалары:«Ол
соғанұқсайды»,—десе,ол:«Менмін»,—деді.
10Сондықтанолароған:«Көздеріңқалайашылды?
11Олбылайдепжауапберді:«Исадегенадамсаз
балшықжасап,меніңкөзімдімайлап:«Силоам
бассейнінебарып,жуын»деді.
12Сондаолар:—Олқайда?Ол:«Білмеймін»деді.
69

72. Джон
13Оларбұрынсоқырболғанадамдыпарызшылдарға
әкелді.
14Исабалшықжасап,көзінашқандемалыскүніеді.
15Сондапарызшылдардаоданоныңқалайкөретінін
сұрады.Ололарға:«Олменіңкөзімебалшықжағып
берді,менжуындым,көрдім»,-деді.
16Сондықтанкейбірпарызшылдар:—Бұладам
Құдайданемес,өйткеніолДемалыскүнінсақтамайды.
Басқалары:«Күнәкарадаммұндайкереметтердіқалай
жасайалады?Жәнеолардыңарасындаалауыздық
болды.
17Оларсоқырғатағыда:«Олсеніңкөзіңдіаштыдеп
олтуралынеайтасың?Ол:«Олпайғамбар.
18Бірақяһудилероныңсоқырболғанынажәнекөзі
ашылғанадамныңата-анасыншақырмайынша,оның
соқырболғанынасенбеді.
19Оларолардан:«Соқыртуылдыдепотырғанұлдарың
осыма?»—депсұрады.ендіолқалайкөреді?
20Әке-шешесіоларғабылайдепжауапберді:—Біз
бұлбіздіңұлымызекенінжәнеоныңсоқырболып
туылғанынбілеміз.
21Бірақоныңқазірненікөріптұрғанынбілмейміз.Кім
көзінашты,бізбілмейміз:олкәмелеткетолған;одан
сұра:олөзіүшінсөйлейді.
22Бұлсөздердіоныңата-анасыяһудилерден
қорқатындықтанайтты,өйткеніяһудилеркімде-кім
өзініңМәсіхекенінмойындаса,мәжілісханадан
шығарылсындепкелісіпқойғанеді.
23Сондықтаната-анасы:—Олкәмелеткетолған,—
деді.одансұра.
24Сондаоларсоқырадамдытағыдашақырыпалып,
оған:«Құдайдымадақтаңдар!Бізбұладамныңкүнәкар
екенінбілеміз.
25Ол:«Олкүнәкарма,жоқпа,білмеймін:бірнәрсені
білемін,соқырболсам,қазіркөріптұрмын»,—деп
жауапберді.
26Сондаолародан:«Олсағаннеістеді?»—деп
сұрады.олсеніңкөзіңдіқалайашты?
27Ололарғабылайдепжауапберді:«Менсендерге
айттым,бірақестімедіңдер.сендердеоныңшәкірттері
боласыңдарма?
28Сондаоларонықорлап:«Сеноныңшәкіртісің!
бірақбізМұсаныңшәкірттеріміз.
29ҚұдайдыңМұсаменсөйлескенінбілеміз,албұл
кісініңқайданкелгенінбілмейміз.
30Әлгіадамоларғабылайдепжауапберді:«Неге
таңғаларлықнәрсе,оныңқайданекенінбілмейсіңдер,
бірақолменіңкөзімдіашты.
31ЕндібізҚұдайдыңкүнәкарлардытыңдамайтынын
білеміз.
32Дүниепайдаболғаннанберібірде-бірадамтуа
біткенсоқырдыңкөзінашқаныестілмеді.
33ЕгербұладамҚұдайданболмаса,ештеңеістей
алмаседі.
34Олароғанбылайдепжауапберді:«Сенбәрібір
күнәкарболыптудыңжәнебіздіүйретесіңбе?Олар
онықуыпжіберді.
35Исаолардыңөзінқуыпшыққанынестіді.Оны
тауыпалып:—ҚұдайҰлынасенесіңбе?
36Олбылайдепжауапберді:—Ием,меноғансенуім
үшінолкім?
37Исаоған:—Сеноныкөргенсің,олсеніменсөйлесіп
тұр.
38Ол:“Ием,менсенемін”,—деді.Жәнеолоған
ғибадатетті.
39Исабылайдеді:—Менбұлдүниегесотүшінкелдім,
сондакөрмейтіндеркөрсін.жәнекөретіндердіңсоқыр
болуыүшін.
40Оныменбіргеболғанпарызшылдардыңкейбірібұл
сөздердіестіп:—Біздесоқырмызба?
41Исаоларғабылайдеді:—Егерсоқырболсаңдар,
күнәларыңболмаседі.сондықтансеніңкүнәңқалады.
10-ТАРАУ
1Сендергешындығынайтамын:қойқорағаесіктен
кірмей,басқажолменкөтерілгенадам—ұрымен
қарақшы.
2Алесіктенкірген—қойбағушысы.
3Оғанесікашады.Қойлароныңдаусынестиді.
4Олөзқойларыншығарғанда,олардыңалдынан
шығады,алқойлароныңсоңынанереді,өйткеніолар
оныңдаусынбіледі.
5Оларбөтенніңсоңынанермей,оданқашады,өйткені
оларбөтенніңдаусынбілмейді.
6Исаоларғаосыастарлыәңгіменіайтты,бірақолар
Исаныңнеайтқанынтүсінбеді.
7СондаИсатағыдабылайдеді:—Сендерге
шындығынайтамын,Менқойлардыңесігімін.
8Меніңалдымдакелгендердіңбәріұрылармен
қарақшыларболды,біраққойларолардыестімеді.
9Менесікпін:Менарқылыкімкірсе,олқұтқарылады,
кіріп-шығадыжәнежайылымтабады.
10Ұрыұрлауүшінемес,ұрлау,өлтіружәнежоюүшін
келеді.Менолардыңөміргеиеболуыжәнеөмірге
көбірекиеболуыүшінкелдім.
11Менжақсыбағушымын,жақсыбағушықойлары
үшінжанынбереді.
12Біраққойларыжоққойшыемес,жалдаушы
қасқырдыңкележатқанынкөріп,қойлардытастап
қашыпкетеді.
13Жалдаушықашады,өйткеніолжалшыжәне
қойлардыойламайды.
14Менізгібағушымын,қойларымдыбілемінжәне
өзімдібілемін.
15ӘкемМенітанитынысияқты,МендеӘкемді
танимын:қойларүшінжанымдықиамын.
16Меніңосықорағажатпайтынбасқақойларымбар:
олардыдаәкелуімкерек,сондаоларменіңдауысымды
естиді.Біротар,бірқойшыболады.
17СондықтанӘкемМеніжақсыкөреді,өйткенімен
онықайтаалуүшінөзөмірімдіқидым.
18ОныМененешкімтартыпалмайды,Меноныөзім
бердім.Менонысалуғакүшімбаржәнеонықайтадан
алуғакүшімбар.БұлөсиеттіменӘкемненалдым.
19Осысөздеріүшіняһудилерарасындатағыда
келіспеушіліктуындады.
20Олардыңкөпшілігі:«Оныңішіндежынбар,жынды
екен.негеоныестисің?
21Басқалары:«Бұлжынбардыңсөзіемес»,—деді.
Соқырлардыңкөзіншайтанашаалама?
22Иерусалимдебағышталумейрамыболып,қыс
мезгіліболатын.
70

73. Джон
23ИсаСүлейменніңкіреберісіндегіғибадатханада
жүрді.
24Сондаяһудилероныңайналасынакеліп:«Қашанға
дейінбіздікүмәндандырыпжүрсің?»—депсұрады.
ЕгерсенМәсіхболсаң,бізгеашықайт.
25Исаоларғабылайдепжауапберді:—Менсендерге
айттым,бірақсенбедіңдер:Әкемніңатынаністеп
жатқаністерімМентуралыкуәлікетеді.
26Бірақсендерсенбейсіңдер,өйткенісендерге
айтқанымдай,меніңқойларымемессіңдер.
27Меніңқойларымдаусымдыестиді,меноларды
білемін,олармағанереді.
28Меноларғамәңгілікөмірберемін;жәнеолар
ешқашанжойылмайдыжәнеешкімолардыменің
қолымнанжұлыпалмайды.
29ОлардыМағанбергенӘкембәрінендежоғары;
ОлардыӘкемніңқолынанешкімжұлыпалаалмайды.
30Әкемекеумізбірміз.
31СондаяһудилерИсанытаспенұруүшінтағыда
тастардыалды.
32Исаоларғабылайдепжауапберді:—Менсендерге
Әкемненкөпигіістеркөрсеттім.Меніосыістердің
қайсысыүшінтастайсың?
33Яһудилероғанбылайдепжауапберді:—Бізсені
жақсыжұмысыңүшінтаспенұрмаймыз.бірақкүпірлік
үшін;Өйткенісенадамболатұра,өзіңдіҚұдайетесің.
34Исаоларғабылайдепжауапберді:—Заңдарыңда:
“Сендерқұдайсыңдар”,—депжазылғанжоқпа?
35ЕгеролҚұдайсөзікелгенжәнеЖазбалардыбұзуға
болмайтынқұдайлардепатаса;
36Әкеңкиеліетіп,әлемгежібергенадамтуралы:
«Құдайғатілтигізіпжатырсыңдар!МенҚұдайдың
Ұлымындепайтқанымүшінбе?
37ЕгерӘкемніңістеріністемесем,Мағансенбе.
38Егерменістепжатсам,Мағансенбесеңізде,істеріне
сеніңіз.
39Сондықтаноларонытағыдаұстамақболды,бірақ
ололардыңқолынанқұтылыпкетті.
40СосынИорданныңарғыжағындағыЖақияалғаш
шомылдырурәсіміненөткенжергеқайтабарды.және
олсондатұрды.
41Көпадамоғанжүгініп:«Жоханешбіркеремет
жасамады,бірақЖоханбұладамтуралы
айтқандарыныңбәрішындықеді»,–депжауапберді.
42СолжердекөпадамОғансенді.
11-тарау
1МәриямменоныңәпкесіМартадегенБетания
қаласындаЕлазаресімдібірадамауырыпжатыреді.
2(Иеміздіжақпаменмайлап,оныңаяғыншашымен
сүрткенМәриямеді,оныңағасыЕлазарауырыпқалды.)
3Сондықтаноныңәпкелеріоғанадамжіберіп:«Ием,
міне,сенжақсыкөретінадамауырыпжатыр».
4Исамұныестігенде:—Бұлауруөлімгеапаратын
емес,ҚұдайҰлыныңұлылығыүшін,Құдайдың
ұлылығыүшін.
5ИсаМартаны,оныңәпкесіменЕлазардыжақсыкөрді.
6Олөзініңауырыпжатқанынестіп,өзітұрғанжерде
екікүнтұрды.
7ОсыданкейінИсашәкірттеріне:«Яһудеяғақайта
барайық!»—деді.
8Шәкірттеріоған:—Ұстаз!сондатағыбардыңба?
9Исабылайдепжауапберді:—Тәуліконекісағат
емеспе?Кімде-кімкүндізжүрсе,сүрінбейді,өйткені
олосыдүниеніңнұрынкөреді.
10Алегерадамтүндежүрсе,сүрініпкетеді,өйткені
ондажарықжоқ.
11Осыныайттыда,сосын:—ДосымызЕлазар
ұйықтапжатыр.бірақменоныұйқысынаноятуүшін
барамын.
12Сондашәкірттері:«Ием,егеролұйықтаса,жақсы
болады»,—деді.
13АлайдаИсаоныңөлімітуралыайтты,бірақолар
оныұйқыдадемалутуралыайттыдепойлады.
14СондаИсаоларғаашықтүрдеайтты:—Елазарөлді.
15Солжердеболмағанымасенүшінқуаныштымын.
Сондадаоғанбарайық.
16СосынЕкіесімдіТомасшәкірттеріне:“Бізде
барайық,оныменбіргеөлейік”,—деді.
17Исакелгенде,оныңқабірдетөрткүнжатқанын
көрді.
18БетанияИерусалимгежақынжерде,шамаменонбес
метрқашықтықтаеді.
19ЯһудилердіңкөбіМартаменМәриямғабауырлары
туралыжұбатуүшінкелді.
20МартаИсаныңкележатқанынестігенбойдаоны
қарсыалды,бірақМәриямүйдеотырды.
21СондаМартаИсаға:—Ием,егерсеносындаболсаң,
меніңағамөлмеседі.
22БірақменқазірдеҚұдайданнесұрасаңда,
Құдайдыңсағанберетінінбілемін.
23Исаоған:«Ағаңқайтатіріледі»,—деді.
24Мартаоған:—Меноныңсоңғыкүніқайтатірілуде
қайтатірілетінінбілемін,—деді.
25Исаоғанбылайдеді:—Менқайтатірілужәне
өмірмін.Мағансенгенадамөліболсада,тіріқалады.
26Кімөмірсүріп,Мағансенсе,ешқашанөлмейді.Сіз
бұғансенесізбе?
27Олоған:«Иә,Ием,сеніңдүниегекелетінҚұдайдың
ҰлыМәсіхекеніңесенемін»,–деді.
28Осыныайтқансоң,олжолғашығып,әпкесі
Мәриямдыжасырыншақырып:“Ұстазкелді,сізді
шақырыпжатыр”,—деді.
29Мұныестігенбойдаолтезтұрып,Исағакелді.
30Исаәліқалағакелмегенеді,бірақМартаонықарсы
алғанжердеболды.
31Үйдеоныменбіргеболғанжәнеоныжұбатқан
яһудилерМәриямныңасығыстұрып,сыртқа
шыққанынкөргенде,оныңсоңынанеріп:«Олқабірдің
басынабарыпжылапжатыр»,—деді.
32МәриямИсатұрғанжергекеліп,оныкөргенде,оның
аяғынажығылып:«Ием,егерсеносындаболсаң,ағам
өлмегенеді»,—деді.
33Исаоныңжылапжатқанынжәнеоныменбірге
келгеняһудилердіңдежылапжатқанынкөргенде,рухы
ыңылдап,мазасызданды.
34Олар:“Онықайдақойдыңыз?Олароған:«Ием,кел
де,көр»деді.
35Исажылапжіберді.
36Сондаяһудилер:—Қараңдаршы,олонықалай
жақсыкөрді!
71

74. Джон
37Олардыңкейбіреулері:«Соқырлардыңкөзінашқан
бұлкісітіптіосыкісініңөлмеуінесебепболаалмады
ма?
38Исатағыдаіштейыңылдап,қабіргекелді.Бұлүңгір
еді,оныңүстіндетасжатқан.
39Иса:“Тастыалыпкетіңдер”,—деді.Марта,
марқұмныңәпкесі,оған:«Ием,оныңөлгенінетөрткүн
болғандықтан,олсасыпкетті»,-деді.
40Исаоған:“Егерсенсең,Құдайдыңұлылығын
көресіңдепсағанайтпадымба?”—деді.
41Соданкейіноларөлілержатқанжердегітастыалып
кетті.Исакөзінкөтеріп:—Әке,меніестігеніңізүшін
рахметайтамын!
42Менсеніңменіүнемітыңдайтыныңдыбілдім,бірақ
қасындатұрғанхалықүшінменіжібергеніңесенсін
депайттым.
43Осыныайтыпболғансоң,олқаттыдауыспен:—
Елазар,сыртқашық!
44Қол-аяғыбайланған,бетімайлықпенбайланған
өлгенадамшықты.Исаоларға:—Онышешіп,
жіберіңдер,—деді.
45СондаМәриямғакелгеняһудилердіңкөбіИсаның
неістегенінкөріп,оғансенді.
46Бірақолардыңкейбіреулеріпарызшылдарғабарып,
Исаныңнеістегенінайтыпберді.
47Сосынбасдіниқызметкерлерменпарызшылдар
кеңескежиналып:—Бізнеістейміз?Өйткенібұладам
көптегенкереметтержасайды.
48Оныосылайқояберсек,оғанбарлықадамдарсенеді,
алримдіктеркеліп,жеріміздіде,халқымыздыда
тартыпалады.
49СолжылыбасдіниқызметкерболғанҚаяфадеген
олардыңбіріоларға:“Сендерештеңебілмейсіңдер.
50Сондай-ақхалықүшінбірадамныңөлгенінжәне
бүкілхалықтыңжойылмауынбізүшіндұрысдеп
санамаңыз.
51Олмұныөзітуралыайтқанжоқ,бірақсолжылыбас
діниқызметкерболғанолИсаныңсолхалықүшін
өлетінінпайғамбарлықетті.
52Олтексолхалықүшінғанаемес,Құдайдыңбасқа
елдергешашырапкеткенбалаларындабіржерге
жинауыүшін.
53СолкүнненбастаполарИсаныөлтірутуралы
кеңесті.
54СондықтанИсабұданбылайяһудилердіңарасында
ашықжүрмеді.бірақолжерденшөлгежақынелге,
Ефремдегенқалағабардыда,шәкірттеріменсонда
жүрді.
55ЯһудилердіңҚұтқарылумейрамыжақындапқалды.
Құтқарылумейрамыныңалдындакөптегенадамдар
тазаруүшінелденИерусалимгебарды.
56СондаоларИсаныіздеп,ғибадатханадатұрып:«Ол
мерекегекелмейдідепқалайойлайсыңдар?
57Басдіниқызметкерлерде,парызшылдарда:«Кімде-
кімоныңқайдаекенінбілсе,оныұстапалуүшін
хабарлаукерек»депөсиетберді.
12-тарау
1ИсаҚұтқарылумейрамынаналтыкүнбұрынөлген
ЕлазардықайтатірілткенБетанияғакелді.
2Солжердеолароғанкешкіасәзірледі.Мартақызмет
етті,бірақЕлазароныменбіргедастарханбасында
отырғандардыңбіріболды.
3СосынМәриямбірфунтшытырманмайыналып,
Исаныңаяғынмайлап,шашыменОныңаяғынсүртті.
4Сондашәкірттерініңбірі—ШимонныңұлыЯһуда
Исқариот,оғанопасыздықжасауыкерек,—деді.
5Неліктенбұлжақпаүшжүзтиынғасатылып,
кедейлергеберілмеді?
6Мұныолкедейлердіңқамынойлағанынайтқанжоқ.
Бірақолұрыболғандықтан,сөмкеніқолындаұстады
жәнеоғансалынғаннәрсеніалыпжүрді.
7СондаИса:«Оныжайынақалдыр!
8Кедейлерәрқашанжаныңдаболады;бірақменде
әрқашанемес.
9Сондықтанкөптегеняһудилероныңсондаекенін
білдіжәнеоларИсаүшінғанаемес,олқайтатірілткен
Елазардыдакөруүшінкелді.
10БірақбасдіниқызметкерлерЕлазардыдаөлтіруге
кеңесберді.
11Өйткеніоныңарқасындакөптегеняһудилеркетіп,
Исағасенді.
12Келесікүнімерекегекелгенкөптегенадамдар
ИсаныңИерусалимгекелетінінестіп,
13Пальмаағаштарыныңбұтақтарыналып,алдынан
шығып,онықарсыалып:«Осанна!ЖаратқанИенің
атыменкележатқанИсраилдіңПатшасы
жарылқасын!»—деді.
14Исажасесектауыпалып,оғанотырды.
жазылғандай,
15Қорықпа,Сионқызы:Міне,сеніңПатшаңесек
тайынмініпкележатыр.
16Шәкірттерімұныалғашындатүсінбеді,бірақИса
даңққабөленгенде,оларбұлсөздердіңОлтуралы
жазылғанынжәнеоғаносылайістегендерінесінеалды.
17Елазардықабірденшақырып,қайтатірілткенде
қасындаболғанадамдармұныкуәландырды.
18Оныңбұлкереметжасағанынестігендіктен,халық
оныкездестірді.
19Сондапарызшылдарбір-бірінен:«Сіздердің
ешнәрседенжеңеалмайсыздарма?Міне,дүниеоның
соңынанкетті.
20Олардыңарасындамерекегеғибадатетугекелген
гректердеболды.
21СолкісіҒалилеяныңБетсайдақаласындатұратын
Філіпкекеліп:“Мырза,бізИсаныкөретінедік”,—деп
сұрады.
22Філіпкеліп,Әндіргеайтты,ӘндірменФіліптағыда
Исағаайтты.
23Исаоларғабылайдепжауапберді:—АдамҰлы
даңқталатынуақыткелді.
24Сендергешындығынайтамын:бидайдыңдәніжерге
түсіпөлмесе,жалғызқалады,алөлсе,молөнімбереді.
25Өзөмірінсүйетінадамоданайырылады;албұл
дүниедеөзөмірінжеккөретінадамонымәңгілікөмір
үшінсақтайды.
26Кімде-кіммағанқызмететсе,мағанерсін.Мен
қайдаболсам,меніңқызметшімдесондаболады:кім
Мағанқызмететсе,Әкемонықұрметтейді.
27Ендіменіңжанымқиналыптұр.алменнеайтайын?
Әке,меніосыуақыттанқұтқар,бірақменосыуақытқа
келдім.
72

75. Джон
28Әке,есіміңдідәріпте.Сондакөктен:«Меноны
даңқтадым,қайтадаңқтаймын»,–дегендауыскелді.
29Солжердетұрғанхалықмұныестіп,күнкүркіреді
десе,басқалары:«Оғанперіштесөйледі»,—деді.
30Исабылайдепжауапберді:—БұлдауысМенүшін
емес,сендерүшіншықты.
31Ендіосыдүниеніңсотыболды:ендіосыдүниенің
әміршісіқуылады.
32Егерменжерденкөтерілсем,барлықадамдарды
өзіметартамын.
33Мұныолөзініңқандайөлімменөлетінінбілдіріп
айтты.
34Халықоғанбылайдепжауапберді:—БізТаурат
заңынанМәсіхтіңмәңгіөмірсүретінінестідік.Алсен:
«АдамҰлыкөтерілуікерек»депқалайайтасың?Бұл
АдамҰлыкім?
35СондаИсаоларға:«Жарықазуақыттанкейін
сендерменбіргеболады»,—деді.Қараңғылық
бастарыңатүспеуіүшінжарықбаркездежүріңдер,
өйткеніқараңғыдажүргенадамқайдабаратынын
білмейді.
36Жарықболғанкезде,нұрғасеніңдер,сонданұрдың
балаларыболасыңдар.ОсылардыИсаайтып,кетіп
қалдыда,оларданжасырыныпқалды.
37БірақИсаолардыңалдындакөптегенкереметтер
жасағанымен,олароғансенбеді.
38Ишаяпайғамбардың:«Ием,біздіңхабарымызғакім
сенді?»дегенсөзіорындалсындеп?ЖаратқанИенің
қолыкімгеашылды?
39Сондықтаноларсенеалмады,өйткеніИшаятағыда
былайдеді:
40Ололардыңкөздерінсоқыретіп,жүректерін
қатайтты.Оларкөздеріменкөрмесін,жүректерімен
түсінбедіжәнеқайтақабылдамасын,меноларды
сауықтырамын.
41БұлсөздердіИшаяоныңұлылығынкөріп,олтуралы
айтқан.
42Соғанқарамастанбасбилеушілердіңарасындада
оғанкөпадамсенді.Бірақпарызшылдар
мәжілісханаданқуыпкетпесіндеп,онымойындамады.
43ӨйткеніоларҚұдайдымадақтаудангөрі
адамдардыңмадақтауынжақсыкөрді.
44Исаайқайлап:—МағансенетінадамМағанемес,
МеніЖібергенгесенеді.
45МенікөргенадамМеніЖібергендідекөреді.
46Мағансенетінәркімқараңғылықтақалмауыүшін,
Мендүниегежарықкелдім.
47Егеркімде-кімменіңсөздерімдіестіп,сенбесе,мен
оныайыптамаймын,өйткеніменәлемдісоттауүшін
емес,әлемдіқұтқаруүшінкелдім.
48Мененбастартып,сөздерімдіқабылдамаса,оны
соттайтынадамбар.
49Өйткеніменөзімтуралыайтқанжоқпын.бірақмені
жібергенӘкеммағаннеайтукеректігінжәненеайту
керектігінөсиететті.
50Меноныңөсиетініңмәңгілікөмірекенінбілемін:
Меннеайтсамда,Әкеммағанайтқандай,айтамын.
13-тарау
1Құтқарылумейрамыныңалдында,Исаөзініңосы
дүниеденӘкегекететінуақытыкелгенінбілгенде,
дүниедегіӨзінсүйгендіктен,олардысоңынадейін
сүйді.
2Кешкіасаяқталып,шайтанШимонныңұлыЯһуда
Исқариоттыңжүрегінеоғанопасыздықжасаудысалды.
3ИсаӘкесініңбәрінОныңқолынатапсырғанынжәне
ҚұдайданкелгенінжәнеҚұдайғабарғанынбілді.
4Олкешкіастантұрып,киімдеріншешіптастады.
орамалыналып,белінбайлады.
5Соданкейінолбағанғасуқұйып,шәкірттерінің
аяқтарынжуып,белдеуіндегіорамалменсүртебастады.
6ОлШимонПетіргекелді.Петіроған:«Ием,сенменің
аяғымдыжуасыңба?»—депсұрады.
7Исаоғанбылайдепжауапберді:—Меніңнеістеп
жатқанымдысенқазірбілмейсің.бірақкейінбілесің.
8Петіроған:“Сенменіңаяғымдыешқашан
жумайсың”,—деді.Исаоғанбылайдепжауапберді:«
Егерменсеніжумасам,сеніңменіменбірге
болмайсың»,–депжауапберді.
9ШимонПетірОған:«Ием,меніңаяғымғанаемес,
қолымменбасымдаменің!»—деді.
10Исаоғанбылайдеді:«Жууланғанадамғааяғынжуу
ғанақажетемес,олбарлықжағынантаза.
11ӨйткеніОлөзінекімніңопасыздықжасайтынын
білді;Сондықтанол:“Бәріңдетазаемессіңдер”,—деді.
12Исаолардыңаяқтарынжуып,киімдеріналып,қайта
отырдыда,оларға:—Меніңсендергенеістегенімді
білесіңдерме?
13МеніҰстазжәнеИемдепатайсыңдар.өйткенімен
солаймын.
14Егермен,ИемізәріҚожайындарың,аяқтарыңды
жусам;сендердебір-біріңніңаяқтарынжууларың
керек.
15Себебіменсендергеістегенімдісендердеістеулерің
үшінмысалкелтірдім.
16Сендергешындығынайтамын,құлөзиесінен
жоғарыемес;Жіберілгендеоныжібергенненүлкен
емес.
17Осылардыбілсеңдер,орындасаңдарбақыттысыңдар.
18Менбәріңтуралыайтыпотырғанжоқпын:Кімді
таңдағанымдыбілемін,бірақЖазбадағы:«Менімен
біргенанжегенадаммағанқарсыөкшесінкөтерді»
дегенсөздердіңорындалуыүшін.
19Менсендергеолболмасбұрынайтамын,бұлорын
алғанда,Меніңолекенімесенулеріңкерек.
20Сендергешындығынайтамын,кімМенжібергенді
қабылдаса,менідеқабылдайды.Меніқабылдағанадам
МеніЖібергендіқабылдайды.
21Исаосылайайтқанда,оныңрухымазасызданып,
куәлікетіп:«Сендергешындығынайтамын,
араларыңдағыбіреуМағанопасыздықжасайды»,—
деді.
22Сондашәкірттеріоныңкімтуралыайтқанына
күмәнданып,бір-бірінеқарады.
23ИсажақсыкөретіншәкірттерініңбіріИсаның
кеудесінесүйеніпотырды.
24ШимонПетіроған:«Кімтуралыайтыптұрғанын
сұраукерек»депымдады.
25ОлИсаныңкеудесінежатып:—Ием,бұлкім?
26Исабылайдепжауапберді:—Менонысуға
батырғансоң,сосынберем.Сорпанысуғасалып,
ШимонныңұлыЯһудаИсқариотқаберді.
73

76. Джон
27Сорпаданкейіноныңішінешайтанкірді.СондаИса
оған:—Неістесең,тезірекісте.
28Ендідастарханбасындағылардыңешқайсысы
Исаныңмұныоғаннеүшінайтқанынбілмеді.
29КейбіреулерсөмкеЯһуданыңқолында
болғандықтан,Исаоған:«Мерекекезіндебізгеқажет
нәрселердісатыпал»,–депойлады.немесекедейлерге
бірнәрсеберуікерек.
30Сосынішкенолдереусыртқашықты.Түнболды.
31Сондықтан,олсыртқашыққанда,Исабылайдеді:«
Міне,ендіАдамҰлыдаңқталды,Құдайдаоның
арқылымадақталды.
32ЕгерҚұдайоларқылыдаңқталса,ҚұдайдаОныӨзі
арқылыдаңқтайдыжәнебірденОныдаңқтайды.
33Кішкентайбалалар,менсендерменбіргеболамын.
Меняһудилерге:«Менбаратынжергесендербара
алмайсыңдар»депайтқанымдай,Менііздейсіңдер.
сондықтанқазірменсізгеайтамын.
34Менсендергежаңаөсиетайтамын:бір-біріңді
сүйіңдер!Менсендердіқалайсүйсем,сендердебір-
біріңдісүйіңдер.
35Бір-біріңдісүйсеңдер,меніңшәкірттерім
екендеріңдіосыарқылыбәрібіледі.
36ШимонПетірОған:—Ием,қайдабаражатырсың?
Исаоғанбылайдепжауапберді:—Менқайдабарсам,
сенендімағанеріпбараалмайсың.бірақсенкейін
меніңсоңымнанжүресің.
37Петіроған:“Ием,меннегеқазірсеніңсоңынанере
алмаймын?Менсенүшінөмірімдіқиамын.
38Исаоған:—Менүшінөзөміріңдіқиясыңба?Саған
шындығынайтамын,сенмененүшретбас
тартпайынша,әтешайқайламайды.
14-тарау
1Жүрегіңмазасызданбасын:Құдайғасеніңдер,Маған
дасеніңдер.
2Әкемніңүйіндеүйлеркөп,егеролайболмаса,мен
сағанайтаредім.Менсағанорындайындауғабарамын.
3Егерменбарып,сендергеорындайындасам,қайта
келіп,сеніөзімеқабылдаймын.Менқайдаболсам,
сендердесондаболасыңдар.
4Менқайдабаратынымдыда,жолдыдабілесіңдер.
5Томасоған:«Ием,сеніңқайдабаражатқаныңды
білмейміз.жәнежолдықалайбілугеболады?
6Исаоғанбылайдеді:—Менжол,шындықжәне
өмірмін,Менболмасам,Әкегеешкімкелеалмайды.
7ЕгерМенітанысаңдар,Әкемдідебілулеріңкерекеді.
8Філіпоған:«Ием,бізгеӘкенікөрсетші,бұлбізге
жеткілікті»,-деді.
9Исаоған:«Менсеніменкөпуақытболдым,бірақсен
менітанымайсыңба,Філіп?МенікөргенӘкемді
көрген;Сондасен:«БізгеӘкенікөрсет»депқалай
айтасың?
10МеніңӘкемде,алӘкемМендеекенінесенбейсіңбе?
Менсендергеайтыпотырғансөздердіөзімненемес,
МендетұратынӘкемістейді.
11МеніңӘкемде,алӘкемдеМендеекенінесеніңдер,
әйтпесесолістерімүшінМағансеніңдер.
12Сендергешындығынайтамын:Мағансенгенадам
меністепжатқаністердідежасайды.жәнеолоданда
үлкеністержасайды;ӨйткеніменӘкемгебарамын.
13Меніңатымнаннесұрасаңдарда,ӘкеҰлыарқылы
ұлықталуүшінсоныорындаймын.
14Меніңатымнанбірдеңесұрасаңдар,меноны
орындаймын.
15Егерменісүйсеңдер,өсиеттерімдіорындаңдар.
16МенӘкемгежалбарынамын,сондаолсендермен
мәңгілікболуыүшінсендергебасқаЖұбатушыбереді.
17ТіптішындықтыңРухы;Оныдүниеқабылдай
алмайды,өйткеніолОныкөрмейдіде,танымайдыда.
Өйткеніолсеніменбіргетұрадыжәнесендеболады.
18Менсендердіжайсызқалдырмаймын:Менсаған
келемін.
19Біразуақыттанкейіндүниеменіендікөрмейді.Мені
көріптұрсыңдар,өйткеніментірімін,сендердеөмір
сүресіңдер.
20СолкүніменіңӘкемдеекенімді,сендерМенімен,
менсендерменбайланыстаекенімдібілесіңдер.
21Меніңөсиеттерімбаржәнеолардыорындағанадам
Менісүйеді.
22ЯһудаИсқариотқаемес,оғанбылайдеді:—Ием,
қалайшаӨзіңдіәлемгеемес,бізгекөрсеткіңкеледі?
23Исаоғанбылайдепжауапберді:«Кімде-кімМені
жақсыкөрсе,олменіңсөздерімдіорындайды.
24Менісүймейтінадамменіңсөздерімдіорындамайды.
СізестігенсөзМенікіемес,МеніжібергенӘкемдікі.
25Осыныменсендергеәліараларыңдаболғанкезде
айттым.
26БірақӘкемменіңатымнанжіберетінКиеліРух
болыптабылатынЖұбатушы,менсендерге
айтқандарымныңбәріндесендергебәрінүйретіп,
барлығынестеріңетүсіреді.
27Менсендергетыныштыққалдырамын,менсендерге
өзтыныштығымдыберемін:дүниебергендейемес,мен
сендергеберемін.Жүрегіңмазасызданбасын,
қорықпасын.
28Менсендергебылайдегенімдіестідіңдер:Менкетіп,
сендергеқайтамын.Менісүйсеңдер,қуанаредіңдер,
өйткеніМенӘкемебарамындепайтқанедім,өйткені
Әкеммененұлырақ.
29Алендіменсендергебұлоқиғаболғанкезде
сенулеріңүшінбұрыннанайттым.
30Бұданбылайменсендерменкөпсөйлеспеймін,
өйткенібұлдүниеніңәміршісікеледі,мендеештеңе
жоқ.
31БірақбұлдүниеменіңӘкемдісүйетінімдібілуіүшін;
Әкеммағанөсиететкендей,мендесолайістеймін.
Орныңыз,бұлжерденбарайық.
15-тарау
1Меннағызжүзімбұтасымын,алӘкем—егінші.
2МендегіжемісбермейтінәрбірбұтақтыОлалып
тастайды,алжемісберетінәрбірбұтақкөбірекжеміс
беруіүшінонытазартады.
3Ендісендергеайтқансөзімарқылытазасыңдар.
4Меніменбіргеболыңдар,алменсендермен.Өйткені
бұтақжүзімбұтасындатұрмаса,өзіжемісбере
алмайды;Меніменбіргеболмайынша,бұданбылай
істейалмайсың.
5Менжүзімбұтағымын,сендербұтақсыңдар.Кім
мендеболса,мендеоныңішіндеболсам,олкөпжеміс
береді,өйткеніменсізештеңеістейалмайсың.
74

77. Джон
6ЕгерадамМендетұрмаса,олбұтақтайлақтырылып,
қурапқалады.Адамдаролардыжинапалып,отқа
тастайдыжәнеоларөртеніпкетеді.
7Егермендеболсаңдар,алменіңсөздерімішіңде
болса,неқаласаңдардепсұраңдар,сондаолсендерге
орындалады.
8Міне,меніңӘкемдәріптелді,сондасендермолжеміс
бересіңдер.сендердеменіңшәкірттерімболасыңдар.
9ӘкемМеніқалайсүйсе,Мендесендердісолай
сүйдім.Меніңсүйіспеншілігімдіжалғастыраберіңдер.
10Меніңөсиеттерімдіорындасаңдар,Менің
сүйіспеншілігімдеболасыңдар.МенӘкемнің
өсиеттерінорындадымжәнеОныңсүйіспеншілігіне
бөлендім.
11Мұныменсендергеқуанышымсендердесақталып,
қуаныштарыңтолыболсындепайттым.
12Меніңөсиетіммынау:Менсендердісүйгендей,
сендердебір-біріңдісүйіңдер.
13Достарыүшінжанынқиғанадамнанасқан
сүйіспеншілікжоқ.
14Меніңбұйырғанымдыорындасаңдар,менің
достарымсыңдар.
15Бұданбылайменсендердіқызметшіемеспін.
Өйткеніқұлиесініңнеістепжатқанынбілмейді,бірақ
менсендердідосдепатадым.Әкемтуралы
естігендерімніңбәрінсендергеайтыпбердім.
16СендерМенітаңдағанжоқсыңдар,бірақмен
сендердітаңдадымжәнесендергебарып,жеміс
әкелулеріңүшінжәнежемістеріңсақталуыүшін
тағайындадым..
17Бір-біріңдісүйіңдердепбұйырамын.
18Егердүниесендердіжеккөрсе,сендердіжеккөрмей
тұрып,меніжеккөргенінбілесіңдер.
19Егерсендеросыдүниелікболсаңдар,бұлдүние
өзінікінжақсыкөретінеді,бірақсендеросыдүниелік
емессіңдер,бірақменсендердіосыдүниедентаңдадым,
сондықтанәлемсендердіжеккөреді.
20Менсендергеайтқансөзімдіесіңеалыңдар:Құлөз
иесіненжоғарыемес.Егероларменіқудаласа,сендерді
деқудалайды.Егероларменіңсөзімдіорындаса,сенікі
десақталады.
21Бірақмұныңбарлығынсендергеменіңатымүшін
істемек,өйткеніоларменіЖібергендітанымайды.
22Егерменкеліп,оларғаайтпасам,олардыңкүнәлары
болмаседі,бірақендіолардыңкүнәларыүшінкиелі
жоқ.
23МеніжеккөретінӘкемдідежеккөреді.
24ЕгерМенолардыңарасындаешкімістемегеністерді
жасамағанболсам,олардыңкүнәсіболмаседі,бірақ
ендіекеуідеменіде,Әкемдідекөріп,жеккөрді.
25Бірақбұлолардыңзаңындажазылған«Олармені
себепсізжеккөрді»дегенсөздіңорындалуыүшін
болды.
26БірақӘкемненсендергежіберетінЖұбатушы,
ӘкеденшыққаншындықРухыкелгенде,олМен
туралыкуәлікетеді.
27Сондай-ақсендердекуәлікетесіңдер,өйткеніәу
бастанменіменбіргеболдыңдар.
16-ТАРАУ
1Осынысендергеренжімеулеріңүшінайттым.
2Оларсендердімәжілісханаларданқуыпжібереді:иә,
сендердіөлтіргенадамҚұдайғақызмететіпжатырмын
депойлайтынуақыткеледі.
3Оларсендергесолайістемек,өйткеніоларӘкемдіде,
Менідетанымады.
4Бірақменмұныуақыткелгенде,олартуралы
айтқанымдыестеріңетүсірулеріңүшінайттым.Мұны
менсендергебасындаайтқанжоқпын,өйткенімен
сендерменбіргеболдым.
5АлендіменөзімдіЖібергенгебарамын.
Ешқайсыларыңменен:«Қайдабарасың?»—деп
сұрамайсыңдар.
6Бірақменсендергеосысөздердіайтқандықтан,
жүрегіңдіқайғытолтырды.
7Дегенменменсендергешындықтыайтамын.Менің
кеткенімдұрыс,өйткеніменкетпесем,сендерге
Жұбатушыкелмейді.Алменкетсем,онысендерге
жіберемін.
8Олкелгенде,олдүниенікүнәға,әділдіккежәнесотқа
айыптайды.
9Мағансенбейтіндіктенкүнәжасады.
10Әділдікүшін,өйткеніменӘкемгебарамын,ал
сендерМеніендікөрмейсіңдер.
11Сот,өйткенібұлдүниеніңәміршісісотталды.
12Меніңсендергеайтарымкөп,біраққазіроларды
көтереалмайсыңдар.
13АлайдаОл,яғнишындықРухы,келгенде,ол
сендердібарлықшындыққабағыттайды,өйткеніолөзі
туралыайтпайды.бірақолнеестісе,соныайтадыжәне
олсізгеболашақтыкөрсетеді.
14ОлМенідәріптейді,өйткеніолМендікіналып,
сендергекөрсетеді.
15ӘкемдебарнәрсеніңбәріМендікі,сондықтанмен:
ОлМендікіненалып,сендергекөрсетедідепайттым.
16БіразуақыттанкейінМенікөрмейсіңдер,тағыда
біразуақыттанкейінменікөресіңдер,өйткеніМен
Әкегебарамын.
17Сондашәкірттерініңкейбірібір-бірінен:«Олбізге:
«Біразуақыттанкейінменікөрмейсіңдер,тағыда,аз
уақыттанкейінменікөресіңдер»депайтқанынесі?Әке?
18Сондаолар:«Оның«Азуақыттанкейін»деп
тұрғаныне?неайтқанынайтаалмаймыз.
19Исаолардыңөзіненсұрағыларыкелетінінбіліп,
оларғабылайдеді:«БіразуақыттанкейінМені
көрмейсіңдержәнетағыда,азуақыттанкейінмені
көресіңдер»дегенсөзімдіөзарасұрасыңдарма??
20Сендергешындығынайтамын,сендержылайсыңдар,
жоқтайсыңдар,бірақдүниеқуанады,сенқайғырасың,
алқайғыларыңқуанышқаайналады.
21Әйелтолғақкезіндеқайғырады,өйткеніоның
уақытыкелді,бірақолбосанғаннанкейін,дүниеде
адамныңдүниегекелгенінеқуаныштыболғандықтан,
олқайғы-қасіреттіесінетүсірмейді.
22Алендісендерқайғырыпотырсыңдар,бірақмен
сендердіқайтакөремін,сондажүрегіңқуанады,
қуаныштарыңдыешкімсендердентартыпалмайды.
23СолкүніМененештеңесұрамайсыңдар.Сендерге
шындығынайтамын:МеніңатымнанӘкемненне
сұрасаңдарда,Олсендергебереді.
75

78. Джон
24Осыуақытқадейінменіңатымнанештеңесұраған
жоқсыңдар:сұраңдар,сондааласыңдар,сонда
қуаныштарыңтолады.
25Мұныменсендергенақылсөздерменайттым,бірақ
ендісендергемақал-мәтелдерменайтпай,Әкемдіашық
түрдекөрсететінуақыткеледі.
26СолкүнісендерМеніңатымнансұрайсыңдар,бірақ
менсендерүшінӘкемнендұғаетеміндепайтпаймын.
27ӨйткеніӘкеніңөзісендердіжақсыкөреді,өйткені
сендерМенісүйдіңдержәнеҚұдайданшыққаныма
сендіңдер.
28МенӘкемненшықтымжәнедүниегекелдім,тағыда
дүниенітастап,Әкегебарамын.
29Шәкірттеріоған:«Міне,сенашықсөйлейсің,бірақ
мақал-мәтелайтпайсың»,—деді.
30Ендісеніңбәрінбілетініңежәнеешкімніңсенен
сұрауықажетемесекенінесенімдіміз:осыарқылы
сеніңҚұдайданкелгеніңесенеміз.
31Исаоларға:—Ендісенесіңбе?
32Міне,әркімөзжерінешашырап,меніжалғыз
қалдыратынуақыткелді,иә,ендікелді.
33МұныменсендергеМенарқылытыныштықта
болуларыңүшінайттым.Дүниедеқиыншылықболады,
бірақкөңілдіболыңдар.Менәлемдіжеңдім.
17-тарау
1Исаосысөздердіайтып,көзінкөккекөтеріп:—Әке,
уақыткелді.Ұлыңдасенідаңқтауыүшін,Ұлыңды
даңқта!
2Сеноғанбүкіладамзаттыңүстіненбилікбергендей,
олсенбергендердіңкөпшілігінемәңгілікөмір
сыйласын.
3Мәңгілікөмір—оларсеніжалғызшынайыҚұдайды
жәнесенжібергенИсаМәсіхтітануыүшін.
4Менсеніжербетіндеұлықтадым:Мағантапсырған
ісіңдіаяқтадым.
5Аленді,уа,Әке,дүниежаратылғанғадейінсенімен
болғанұлылығымменменіӨзіңніңқасыңдадаңқта.
6МағандүниеденбергенадамдарғаСеніңесіміңдіпаш
еттім.Оларсеніңсөзіңдіорындады.
7Мағанбергенніңбәрідесенікіекенінендіоларбілді.
8Мағанбергенсөздеріңдіменоларғабердім.Олар
олардықабылдадыжәнеменіңсененшыққанымды
білді,жәнеоларменісенжібердіңдепсенді.
9Меноларүшіндұғаетемін:Мендүниеүшінемес,
Мағанбергеніңүшіндұғаетемін.өйткеніоларсенікі.
10Мендікініңбәрісенікі,алсенікіменікі;Меноларда
даңққабөлендім.
11Ендіменбұлдүниедеемеспін,бірақоларосы
дүниеде,менсағанкелемін.ҚасиеттіӘке,мағанберген
адамдарыңдыөзесіміңарқылысақта,олардабіз
сияқтыбірболсын.
12Дүниедеоларменбіргеболғанымда,меноларды
сеніңатыңүшінсақтадым:Мағанбергендеріңдісақтап
қалдым,олардыңешқайсысыдажоғалғанжоқ,тек
жойылуұлы.Жазбаныңорындалуыүшін.
13Алендіменсағанкелемін.Менбұлдүниедеменің
қуанышымдытолтыруүшінайтыпотырмын.
14МеноларғаСеніңсөзіңдібердім.Меносыдүниелік
болмағанымдай,олардаосыдүниелікемес
болғандықтан,дүниеолардыжеккөрді.
15Менолардыдүниеденалыпкетуіңдіемес,
зұлымдықтансақтауыңдысұраймын.
16Меносыдүниелікболмасам,олардаосыдүниелік
емес.
17Олардышындығыңарқылыкиеліет,Сеніңсөзің–
шындық.
18Меніосыдүниегежібергендей,мендеолардыосы
дүниегежібердім.
19Олардашындықарқылыкиеліболуүшін,менолар
үшінөзімдіқасиеттіетемін.
20Ментексоларүшінемес,олардыңсөздеріарқылы
мағансенетіндерүшіндедұғаетемін.
21Олардыңбәрібірболуыүшін;Сен,Әке,менде
болсаң,менсеніменсің,олардабіздіңішіміздебір
болуыүшін:Менісеніңжібергеніңедүниесенсін.
22Мағанбергенұлылығыңдыменоларғабердім.Біз
бірболсақ,олардабірболуыүшін:
23Меноларда,сенмендесің,оларбірадамдакемелді
болуыүшін;Меніжібергеніңдіжәнеменісүйгендей,
олардыдасүйгеніңдіәлембілуіүшін.
24Әке,сенмағантапсырғандардыңдаменболған
жердеменіменбіргеболғанынқалаймын.ОларМаған
бергенұлылығымдыкөрсін,өйткенісенменідүние
жаратылмайтұрыпсүйдің.
25Уа,әділӘке,дүниесенітанымады,бірақменсені
білдім,алмыналарменісеніңжібергеніңдібілді.
26МеноларғаСеніңесіміңдіжарияладымжәне
жариялаймын:сенменісүйгенсүйіспеншілігіңоларда,
мендеолардаболуымүшін.
18-тарау
1Исаосысөздердіайтыпболғансоң,шәкірттерімен
біргеКедронөзенініңарғыжағынашықты.Олжерде
бақбареді.Олішінекірді.
2ОғанопасыздықжасағанЯһудадабұлжердібілетін,
өйткеніИсашәкірттеріменжиісондаболатын.
3Яһудабасдіниқызметкерлерменпарызшылдардан
біртопадамменофицерлердіқабылдапалып,қолында
шамдар,шамдаржәнеқару-жарақпенолжаққакелді.
4Исаөзіненеболатынынбіліп,сыртқашығып:—
Кімдііздепжүрсіңдер?
5Олароғанбылайдепжауапберді:НазареттікИса.
Исаоларға:—Менмін,—деді.Оғанопасыздық
жасағанЯһудадаоларменбіргеболды.
6Исаоларға:«Менмін»,–дегенде,оларартқашегініп,
жергеқұлады.
«Кімдііздепжүрсіңдер?»—депсұрады.Олар:
«НазареттікИса»,–деді.
8Исабылайдепжауапберді:—Менсағанайттымғой:
Менііздейтінболсаңдар,бұларкетеберсін.
Сенмағанбергендердіңешқайсысынжоғалтқан
жоқпын»дегенсөзіорындалды.
10СондаШимонПетірсемсерінсуырыпалып,бас
діниқызметкердіңқызметшісінұрып,оңқұлағынкесіп
тастады.ҚызметшініңатыМалхболатын.
11СондаИсаПетірге:—Қылышыңдықынынасал:
Әкеммағанбергентостағандыішпеймінбе?
12Сосынжасақ,яһудилердіңқолбасшыларымен
сарбаздарыИсаныұстапалып,байлады.
76

79. Джон
13АлдыменоныАннасқаапарды.Өйткеніолсол
жылыбасдіниқызметкерболғанҚайафаныңқайын
атасыеді.
14Яһудилергехалықүшінбірадамныңөлгенідұрыс
депкеңесбергенҚаяфаболды.
15ШимонПетірде,тағыбіршәкіртідеИсаның
соңынанерді:олшәкірттібасдіниқызметкертанитын
еді.ОлИсаменбіргебасдіниқызметкердіңсарайына
кірді.
16БірақПетірсырттаесікалдындатұрды.Соданбас
діниқызметкергетанысбасқашәкіртшығып,есік
күзетшісіменсөйлесіп,Петірдікіргізді.
17СондаесіккүзетушіқызПетірге:—Сендеосы
кісініңшәкірттерініңбіріемессіңбе?Ол:«Менолай
емеспін»дейді.
18Солжердеотжағатынқызметшілерменофицерлер
тұрды.Өйткенікүнсуықболғандықтан,оларжылынды,
алПетіроларменбіргетұрып,жылынды.
19СондабасдіниқызметкерИсаданшәкірттерімен
оныңілімітуралысұрады.
20Исаоғанбылайдепжауапберді:—Менәлемге
ашықайттым.Меняһудилерүнемібаратынсинагогада
жәнеғибадатханадатәлімбердім;менжасырынештеңе
айтқанжоқпын.
21Мененнегесұрайсың?Менітыңдағандарданоларға
неайтқанымдысұраңыз:міне,оларменіңайтқанымды
біледі.
22Исаосылайсөйлегенненкейін,қасындатұрған
офицерлердіңбіріИсаныалақаныменұрып:—Бас
діниқызметкергесолайдепжауапбересіңбе?
23Исаоғанбылайдепжауапберді:—Егермен
жамандықайтсам,жамандыққакуәбол,алегержақсы
болсам,негеменіұрыпжатырсың?
24АннасоныбасдіниқызметкерҚаяфағабайлаулы
түрдежіберді.
25ШимонПетірорнынантұрып,жылынды.Сонда
олар:—Сендеоныңшәкірттерініңбіріемессіңбе?Ол
мұныжоққашығарып:«Менжоқпын»,-деді.
26БасдіниқызметкердіңқұлдарыныңбіріПетір
құлағынкесіпалғантуысы:«Менсеніоныменбірге
бақтакөрмедімбе?»—деді.
27Петіртағыдажоққашығарды.
28СоданкейіноларИсаныҚаяфадансотзалына
апарды.Оларарамболмасүшінсотзалынакірмеді.
БірақоларҚұтқарылумейрамынжеуүшін.
29Пилатоларғашығып:—Бұлкісігеқандайайып
тағыпотырсыңдар?
30Олароған:«Егеролқылмыскерболмаса,бізоны
сағанбермеседік»,–депжауапберді.
31СондаПилатоларға:—Оныалыңдарда,өз
заңдарыңбойыншаүкіметіңдер!Яһудилероған:—
Бізгеешкімдіөлтіругеболмайды.
32Исаныңқандайөлімменөлукеректігінбілдірген
сөзіорындалды.
33Пилаттағыдасотзалынакіріп,Исанышақырып
алып:—СеняһудилердіңПатшасысыңба?
34Исаоғанбылайдепжауапберді:—Мұныөзің
айтыптұрсыңба,әлдебасқаларсағанментуралы
айттыма?
35Пилат:—Меняһудимінбе?Өзхалқыңменбасдіни
қызметкерлерсенімағантапсырды:сеннеістедің?
36Исабылайдепжауапберді:«МеніңПатшалығым
осыдүниелікемес,егерМеніңПатшалығымосы
дүниелікболса,ондаменіңқызметшілерімяһудилерге
берілмеуүшінсоғысареді,біраққазірМенің
Патшалығымоданемес»,—депжауапберді.
37Пилатодан:—Сондасенпатшасыңба?Исабылай
депжауапберді:—Меніпатшамындейсің.Меносы
мақсатпендүниегекелдімжәнеосыдүниегешындық
туралыкуәлікетуүшінкелдім.Шындықты
ұстанатындардыңбәріменіңдауысымдыестиді.
38Пилатодан:—Шындықдегенне?Осыныайтып,ол
қайтаданяһудилергебардыда,оларға:«Меноданеш
кінәтаппаймын»,-деді.
39БірақҚұтқарылумейрамындасендергебіреуді
босатудәстүрлеріңбар.
40Сондабәрітағыдаайқайлап:—Бұлкісіемес,
Барабба!ЕндіБараббақарақшыболды.
19-ТАРАУ
1СондаПилатИсаныұстапалып,қамшылады.
2Сарбаздартікенектентәжкигізіп,басынакигіздіде,
үстінекүлгіншапанкигізді.
3Олар:«Сәлеметсізбе,яһудилердіңПатшасы!Олар
онықолдарыменұрды.
4Пилаттағыдасыртқашығып,оларға:«Міне,меноны
сендергеәкеліпжатырмын.
5Сондатікентәжкиіп,күлгіншапанкигенИсашықты.
Пилатоларға:—Міне,адам!
6БасдіниқызметкерлерменофицерлерОныкөргенде:
«Оныайқышқашеге!Пилатоларға:«Оныұстаңдарда,
айқышқашегеңдер!
7Яһудилероғанбылайдепжауапберді:«Біздезаңбар,
албіздіңзаңымызбойыншаолөлуікерек,өйткеніол
өзінҚұдайдыңруханиҰлыетіпқойды.
8Пилатбұлсөздіестігенде,оданбетерқорқыпкетті.
9Қайтадансотзалынакіріп,Исадан:«Сен
қайдансың?»—депсұрады.БірақИсаоғанжауап
бермеді.
10СондаПилатоған:—Мағанайтпайсыңба?Менің
сеніайқышқашегелеугежәнебосатуғакүшімбар
екенінбілмейсіңбе?
11Исабылайдепжауапберді:—Сағанжоғарыдан
берілмесе,сеніңмағанқарсыешқандайкүшіңде
болмаседі.
12СоданберіПилатоныбосатуғатырысты,бірақ
яһудилер:«Егерсеноныжіберсең,Цезарьдыңдосы
емессің!
13Пилатбұлсөздіестігенде,Исанысыртқашығарып,
Тротуар,еврейшеГаббатадепаталатынжердегісот
орнынаотырды.
14БұлҚұтқарылумейрамыныңдайындалуыжәне
шамаменалтыншысағатболды.Оляһудилерге:«Міне,
Патшаларың!»—деді.
15Бірақолар:«Жоқ,оныайқышқашеге!»—деп
айқайлады.Пилатоларға:—Патшаларыңдыайқышқа
шегелеймінбе?Басдіниқызметкерлер:—Цезарьдан
басқапатшамызжоқ,—депжауапберді.
16СосынИсаныайқышқашегелуүшіноларға
тапсырды.ОларИсаныұстапалып,алыпкетті.
77

80. Джон
17Олөзайқышынкөтеріп,еврейшеГолготадеп
аталатынбассүйегініңорныдепаталатынжерге
шықты.
18СондаоларИсаныжәнеоныменбіргетағыекі
адамды,біржағындабіржағынан,алортасындаИсаны
айқышқашегеледі.
19Пилаттақырыптыжазып,айқышқажапты.Ал
жазбада:ЯһудилердіңПатшасыНАЗАРЕТИса.
20Соданкейінбұлатауяһудилердіңкөпшілігіноқыды,
өйткеніИсаайқышқашегеленгенжерқалағажақынеді
жәнеолеврей,грекжәнелатынтілдеріндежазылған.
21СондаяһудилердіңбасдіниқызметкерлеріПилатқа:
—ЯһудилердіңПатшасыдепжазба!Бірақол:“Мен
яһудилердіңПатшасымын”,—деді.
22Пилат:—Жазғанымдыжаздым,—депжауапберді.
23СарбаздарИсаныайқышқашегелеп,оныңкиімдерін
алып,төртбөліккебөлді.Сондай-ақоныңпальтосы:
ендіпальтотігіссіз,жоғарғыжағынантоқылған.
24Оларбір-біріне:«Оныжармай,кімдікіболатыны
үшінжеребетастайық.Сондықтансарбаздаросылай
істеді.
25Исаныңайқышыныңқасындаоныңанасымен
анасыныңқарындасы,КлеофаныңәйеліМәриямжәне
магдалалықМәриямтұрды.
26Исаанасыменжанындатұрған,өзіжақсыкөретін
шәкіртінкөргенде,анасына:«Әйел,міне,ұлың!
27Сондаолшәкіртіне:«Міне,сеніңанаң!Сол
уақыттанбастапшәкіртоныөзүйінеалыпкетті.
28ОсыданкейінИсаКиеліжазбалардыңорындалуы
үшінбарлығыныңорындалғанынбіліп:«Шөлдедім»,-
деді.
29Солжердесіркесуықұйылғаныдыстұрдыда,олар
сіркесуынқұйып,иссопқажағып,оныңаузынақойды.
30Исасіркесуыналғансоң:«Бітті»,–дедіде,басын
иіп,рухынберді.
31СондықтаняһудилерденелерДемалыскүні
айқыштақалмауүшіндайындалғандықтан(олдемалыс
күніжоғарыкүнболғандықтан)Пилатқааяқтарын
сындырыпалуынөтінді.алыпкетті.
32Солкездесарбаздаркеліп,оныменбіргеайқышқа
шегеленгенбіріншісініңде,екіншісініңдеаяқтарын
сындырды.
33БірақоларИсағакеліп,оныңөліпқалғанын
көргенде,аяғынсындырмады.
34Бірақсарбаздардыңбіріоныңбүйіріннайзамен
тесіп,солжерденқанменсушықты.
35Оныкөргенадамкуәлікетті,оныңкуәлігідерас.
36Өйткенібұл«Оныңбірсүйегісынбайды»деген
жазбаныңорындалуыүшінжасалды.
37ТағыбірЖазбада:«Оларөздерітесіпөткенадамға
қарайтынболады»,–делінген.
38ОсыданкейінариматеялықЖүсіпИсаныңшәкірті
болғандықтан,яһудилерденқорқып,жасырынтүрде
ПилатқаИсаныңденесіналыпкетуінөтінді.Пилат
оғанрұқсатберді.Олкеліп,Исаныңденесіналды.
39АлғашреттүндеИсағакеліп,салмағыжүзфунттай
мирраменалоэқоспасынәкелгенНікөдемдекелді.
40СосыноларИсаныңденесіналып,яһудилердің
жерлеуәдетібойыншаоныдәмдеуіштермензығыр
киімгеораптастады.
41Олайқышқашегеленгенжердебақболды.албақта
жаңақабір,оғанәліадамқойылмаған.
42ЯһудилердіңдайындықкүнінеорайоларИсанысол
жергеқойды.Өйткеніқабіржақынеді.
20-тарау
1АптаныңбіріншікүніМагдалалықМәриямерте,әлі
қараңғыболғанкезде,қабіргекеліп,қабірдегітасты
алыпкеткенінкөрді.
2Сосынолжүгіріпбарып,ШимонПетіргежәнеИса
жақсыкөретінбасқашәкіртінекеліп:«ОларИемізді
қабірденалыпкетті,бірақолардыңқайдақойғанын
білмейміз»,—деді.
3Петірбасқашәкіртіменбіргесыртқашығып,қабірге
келді.
4Екеуібіргежүгірді,албасқашәкіртПетірденозып,
қабіргебіріншікелді.
5Олеңкейіп,ішкеқараса,жатқанзығыркиімдерді
көрді.бірақолкірмеді.
6СосыноныңсоңынанШимонПетіркеліп,қабірге
кіріп,зығыркиімдердіңжатқанынкөрді.
7Оныңбасындағымайлықзығыркиімменбірге
жатпастан,біржергеоралған.
8Соданкейінқабіргебіріншікелгенбасқашәкіртте
кіріп,көріп,сенді.
9ӨйткеніоларИсаныңөлімненқайтатірілуітуралы
Жазбалардыәлібілмеді.
10Соданкейіншәкірттерүйлерінеқайтты.
11БірақМәриямсырттақабірдіңжанындатұрып
жылаптұрды.
12ОлИсаныңденесіжатқанжерде,біреуібасында,
екіншісіаяғындаотырғанақкиімдіекіперіштенікөрді.
13Олароған:«Әйел,негежылайсың?»—депсұрады.
Ололарға:«СебебіоларменіңРаббымдытартыпалды,
менонықайдақойғанынбілмеймін»,-деді.
14Осыныайтып,артынабұрылып,Исаныңтұрғанын
көрдіде,оныңИсаекенінбілмеді.
15Исаоған:«Әйел,сеннегежылайсың?»—деп
сұрады.кімдііздейсің?Әйелоныбағбандепойлап,
оған:«Мырза,егерсізоныосыжердендүниеге
әкелсеңіз,онықайдақойғаныңыздыайтыңыз,меноны
алыпкетемін»,-деді.
16Исаоған:—Мәриям!Олбұрылып:—Раббони!
яғни,Ұстаз.
17Исаоған:—Мағантиіспе!ӨйткеніменәліӘкеме
көтерілгенжоқпын,бірақбауырларымабарып:«Мен
ӘкемежәнесендердіңӘкелеріңекөтерілемін.және
меніңҚұдайымажәнесеніңҚұдайыңа.
18МагдалалықМәриямкеліп,шәкірттерінеЖаратқан
Иенікөргенінжәнеоныңосыныайтқанынайтты.
19Солкүнікешке,аптаныңбіріншікүні,яһудилерден
қорқып,шәкірттержиналатынесіктержабылғанкезде,
Исакеліп,ортағатұрып,оларға:«Сіздергетыныштық
болсын!»—деді.
20Осыныайтқансоң,ололарғақолдарыменбүйірін
көрсетті.ШәкірттеріЖаратқанИенікөргендеқуанды.
21СондаИсаоларғатағыдабылайдеді:—Сіздерге
тыныштықболсын!ӘкемМеніқалайжіберсе,Менде
сендердісолайжіберемін.
22Осыныайтқансоң,Исаоларғаүрлеп:«КиеліРухты
қабылдаңдар!
23Кімніңкүнәларынкешірсеңдер,солардакешіріледі.
Алкімніңкүнәсінсақтасаңдар,соларсақталады.
78

81. Джон
24БірақИсакелгенде,онекішәкірттіңбіріТомас
екеуініңарасындаболмаған.
25Басқашәкірттеріоған:—БізИеміздікөрдік,—деді.
Бірақололарға:«Егерменоныңқолында
тырнақтардыңізінкөрмесем,тырнақізінесаусағымды
салып,қолымдыоныңбүйірінетықпасам,сенбеймін»,
-деді.
26СегізкүнненкейіншәкірттеріжәнеТомасолармен
біргеболды.ЕсіктеріжабықтұрғанИсакеліп,ортаға
тұрып:«Сіздергетыныштықболсын!»—деді.
27СосынолТомағабылайдеді:—Саусағыңдыосы
жаққасозып,меніңқолымдыкөр.Қолыңдымына
жаққасозып,оныменіңбүйірімесал:Сенімсіземес,
сенушібол!
28Томасоғанбылайдепжауапберді:—Ием,менің
Құдайым!
29Исаоғанбылайдеді:—Томас,сенмені
көргендіктенсендің:көрмей,бірақсенгендерібақытты!
30ОсыкітаптажазылмағанИсашәкірттерініңалдында
басқадакөптегенкереметтеркөрсетті:
31БірақбұлИсаныңМәсіх,ҚұдайҰлыекеніне
сенулеріңүшінжазылған.Оныңесіміарқылыөміргеие
болатындарыңасену.
21-тарау
1ОсыданкейінИсаТибериятеңізініңжағасында
шәкірттерінетағыдакөрінді.Бұлтуралыолөзін
көрсетті.
2ШимонПетір,ЕкіесімдіТомас,Ғалилеядағы
қананалықНатанаел,Зебедейдіңұлдарыжәнеоның
тағыекішәкіртібіргеболды.
3ШимонПетіроларға:—Менбалықаулауғабара
жатырмын,—деді.Олароған:—Біздесеніменбірге
барамыз,—деді.Оларшығып,дереукемегеотырды.
жәнесолтүніоларештеңеұстамады.
4Таңатқанда,Исажағадатұрды,бірақшәкірттері
оныңИсаекенінбілмеді.
5СондаИсаоларға:—Балалар,тамақтарыңбарма?
Олароған:Жоқдепжауапберді.
6Исаоларға:“Тордыкеменіңоңжағынатастаңдар,
сондатабасыңдар”,—деді.Оларқұйыптастады,енді
көпбалықүшінонытартаалмады.
7СондықтанИсаныңжақсыкөретіншәкіртіПетірге:
—Бұл—Иеміз!ШимонПетіроныңЖаратқанИе
екенінестігенде,оғанбалықшыкиімінкиіпалдыда,
(олжалаңашболғандықтан)теңізгелақтырылды.
8Басқашәкірттердешағынкемеменкелді.(Өйткені
оларқұрлықтаналысемеседі,бірақолекіжүзшынтақ
болатын)балықтарментордысүйрепжүрді.
9Оларқонуғакелесалысымен,солжердекөміротын,
оныңүстіндежатқанбалықпеннандыкөрді.
10Исаоларға:—Қазірұстағанбалықтарыңды
әкеліңдер!
11ШимонПетіркөтеріліп,жүзелуүшүлкенбалыққа
толытордықұрлыққатартты.
12Исаоларға:—Келіңдер,тамақішіңдер!
Шәкірттердіңешқайсысыодан:«Сенкімсің?»деп
сұрауғабатылыжетпеді.ОныңИемізекенінбілген.
13СондаИсакеліп,нандыалып,оларғабердіде,
балықтаберді.
14БұлИсақайтатірілгенненкейіншәкірттерінеөзін
үшіншіреткөрсетуі.
15Олартамақтаныпболғансоң,ИсаШимонПетірге:
—ЖүнісұлыШимон,сенменімыналарданартық
жақсыкөресіңбе?Олоған:«Иә,Ием!сенменіңсені
сүйетінімдібілесің.Олоған:«Меніңқозыларымды
бақ»,–деді.
16Олоғанекіншірет:—ЖүнісұлыШимон,сенмені
сүйесіңбе?Олоған:«Иә,Ием!сенменіңсені
сүйетінімдібілесің.Олоған:«Меніңқойларымдыбақ»,
–деді.
17Олүшіншірет:—ЖүнісұлыШимон,сенмені
сүйесіңбе?Петіроғанүшіншірет:«Сенменісүйесің
бе?»—депқаттықайғырды.Олоған:«Ием,Сенбәрін
білесің!сенменіңсенісүйетінімдібілесің.Исаоған:«
Қойларымдыбақ!»—деді.
18Сағаншындығынайтамын:жаскезіңдебеліңді
байып,қалағанжеріңменжүрдің,алқартайғанкезде
қолыңдысозасың,албасқабіреубеліңдібайлап,сені
қайдаапарады?болмаседі.
19МұныолқандайөлімарқылыҚұдайдымадақтау
керектігінбілдіріпайтты.Осыныайтыпболғансоң,ол
оған:—Меніңартымнанер!
20Петірартынабұрылып,Исаныңжақсыкөретін
шәкіртініңартынанкележатқанынкөрді.Олдакешкі
аскезіндекеудесінесүйеніп:«Ием,Сағанопасыздық
жасағанкім?»—депсұрады.
21ОныкөргенПетірИсаға:—Ием,бұладамне
істейді?
22Исаоған:—Менкелгеншеоныңтұруынқаласам,
сағаннекерек?сенмағанер.
23Соданкейінбауырластардыңарасындабұлшәкірт
өлмеуікерекдегенсөзтарады.Бірақоныңмен
келгеншеқалуынқаласам,сағаннекерек?
24Бұлтуралыкуәлікетушіжәнеосыныжазғаншәкірт.
Бізоныңкуәлігініңшындықекенінбілеміз.
25Сондай-ақИсаныңбасқадакөптегеністерібар,
олардыңәрқайсысыжазылуыкерекболса,жазылуға
тиістікітаптардыдүниеніңөзідеқамтиалмайдыдеп
ойлаймын.Аумин.
79

82. Апостолдардың
істері
1-тарау
1Бұрынғытрактаттыменжасадым,уа,Теофил,Иса
бастағанжәнеүйрететінбарлықнәрселертуралы
2Олкөтерілгенкүнгедейін,соданкейінолКиеліРух
арқылыөзітаңдағанелшілерінеөсиетберді:
3Қырықкүнбойынакөрініп,ҚұдайПатшалығына
қатыстынәрселердіайтаотырып,олкөптегенқатесіз
дәлелдерарқылыөзініңқұмарлығынанкейінтірі
екенінкөрсетті.
4Оларменбіргежиналып,оларғаИерусалимнен
кетпеудібұйырды,бірақӘкемніңуәдесінкүтіңдер,ол
Ментуралыестідіңдердейді.
5ӨйткеніЖақияшыныменсуғашомылдырурәсімінен
өтті.бірақкөпкүнненкейінКиеліРухқашомылдыру
рәсіміненөтетінболасыңдар.
6Оларжиналып,Исадан:“Ием,қазірИсраилдің
патшалығынқайтақалпынакелтіресіңбе?”—деп
сұрады.
7Исаоларғабылайдеді:—Әкеөзкүшіменбелгілеген
уақытпенжылмезгілдерінбілусендергеемес.
8БірақКиеліРухсендергетүскенненкейінкүшкеие
боласыңдаржәнеИерусалимдеде,бүкілЯһудеяда,
Самариядажәнежердіңтүпкір-түпкіріндедеМағанкуә
боласыңдар.
9Осылардыайтыпболғансоң,оларкөріптұрғанда,
Исакөтерілді.Бұлтоныолардыңкөзінентасаболды.
10Исакөтеріліпбаражатқанда,оларкөккеқарап
тұрғанда,олардыңқасындаақкиімкигенекіадамтұр
екен.
11Сондай-ақолар:«Галилеялықтар,негеаспанға
қараптұрсыңдар?Сендердіңараларыңнанкөкке
көтерілгендәлосыИсакөккекөтерілгенінкөргендей
келеді.
12СоданкейіноларЗәйтүнтауынанИерусалимге
қайтыпкелді.
13Оларішкекіргенсоң,Петір,Жақып,Жохан,Әндір,
Філіп,Томас,Варфоломей,Матай,ӘлфейұлыЖақып
жәнеСимонСелотустұратынжоғарғыбөлмегешықты.
жәнеЖақыптыңағасыЯһуда.
14Олардыңбәріәйелдермен,Исаныңшешесі
Мәриямменжәнеоныңбауырларыменбіркісідейдұға
етіп,жалбарынды.
15СолкүндеріПетіршәкірттердіңарасынатұрып,
былайдеді:(Есімдердіңсаныжүзжиырмағажуықеді)
16Бауырластар,КиеліРухтыңДәуіттіңаузынанИсаны
алыпкеткендергежолкөрсетушіЯһудатуралыбұрын
айтқанбұлжазбаныңорындалуыкерекеді.
17Өйткеніолбізбенбіргесаналып,осықызметтіңбір
бөлігіналды.
18Бұлкісікүнәніңақысынаегістіксатыпалды.Ол
басынанқұлап,ортасынанжарылыпкеттіде,оның
барлықішектеріатқылапкетті.
19БұлИерусалимтұрғындарыныңбәрінебелгілі
болды.сондықтанбұлөрісолардыңөзтілінде
Ацелдама,яғниқанөрісідепаталады.
20ӨйткеніЗабуркітабындабылайдепжазылған:
«Оныңбаспанасықаңырапқалсын,ондаешкім
тұрмасын,алоныңепископригібасқабіреудітартып
алсын.
21СондықтанИемізИсаарамызғакіріп-шығып
жүргендебізбенбіргеболғанбұладамдар
22Жақияшомылдырурәсіміненөткенненбастап,ол
арамызданалынғансолкүнгедейіноныңқайта
тірілуінебізбенбіргекуәболуүшінтағайындалуы
керек.
23Сосынекеуінтағайындады:БарсабаесімдіЖүсіп,
ЮстдепаталатынЖүсіппенМатия.
24Олардұғаетіп,былайдеді:«Уа,Ием,барлық
адамдардыңжүрегінбілуші!
25ОлЯһудақылмысыарқылықұлағаносықызметпен
елшіліктіңбірбөлігіналып,өзорнынабаруыүшін.
26Оларжеребелерінберді.ЖеребеМатиағатүсті.Ол
онбірелшініңқатарындаболды.
2-тарау
1Елуіншікүнмейрамытолықкелгенде,бәрібіржерде
жиналды.
2Кенеткөктенқаттыжелдіңдыбысышығып,олар
отырғанүйдітолтырды.
3Оларғаоттайжарылғантілдеркөрінді,жәнеол
олардыңәрқайсысыныңүстінежайғасты.
4ОлардыңбәріКиеліРухқатолып,Рухтыңайтуы
бойыншабасқатілдердесөйлейбастады.
5Иерусалимдеаспанастындағыбарлықхалықтардан
келгентақуаяһудилертұрыпжатты.
6Осылайшушыққанда,жұртжиналып,әркімолардың
өзтіліндесөйлейтінінестігендіктен,қаттытаңқалды.
7Олардыңбәрітаңқалып,бір-біріне:«Міне,осы
сөйлейтіндердіңбәріғалилеялықтаремеспе?»—деп
сұрады.
8Әрқайсымызөзтіліміздетуылғанжеріміздеқалай
естиміз?
9Парфяндар,мидиялықтар,эламдықтаржәне
Месопотамиядағы,ЯһудеядағыжәнеКападокиядағы,
ПонттағыжәнеАзиядағытұрғындар.
10МысырдағыФригия,ПамфилияжәнеЛивияның
Киренамаңындағыбөліктері,Римгекелгенжат
жұрттықтар,яһудилермендіндіқабылдағандар.
11Критпенарабтар,бізолардыңҚұдайдыңкеремет
істерінтіліміздеайтыпжатқанынестиміз.
12Олардыңбәрітаңқалып,күмәнданып,бір-біріне:—
Бұлненібілдіреді?
13Басқаларыкелемеждеді:«Бұладамдаржаңа
шарапқатойыпалды»,-деді.
14БірақПетіронбіршәкіртіменбіргетұрып,даусын
көтеріп,оларғабылайдеді:—Ей,Яһудеятұрғындары
жәнеИерусалимніңбарлықтұрғындары!
15Өйткенібұларөздеріңойлағандаймасемес,қазір
күнніңүшіншісағатығана.
16БірақбұлЖоелпайғамбардыңайтқаны.
17Жәнесоңғыкүндерде,—дейдіҚұдай,—Мен
Рухымдыбарлықадамғатөгемін:ұлдарыңмен
қыздарыңпайғамбарлықетеді,жастарыңаянкөреді,
қарияларыңтүскөреді.:
18СолкүндеріқызметшілерімменкүңдерімеРухымды
төгемін.жәнеоларпайғамбарлықетеді:
80

83. Апостолдардыңістері
19Менжоғарыдакөктеғажайыптарменастындағы
жердекереметтеркөрсетемін.қан,отжәнетүтіннің
буы:
20ЖаратқанИеніңұлыдаатақтыкүнікелмейтұрып,
күнқараңғылыққа,айқанғаайналады.
21СондаЖаратқанИеніңатыншақыратынәркім
құтқарылады.
22Уа,исраилдіктер,мынасөздердітыңдаңдар!
НазареттікИса,араларыңдаҚұдайоларқылыжасаған
кереметтерімен,кереметтеріменжәнебелгілеріарқылы
араларыңдаҚұдайдымақұлдағанадам,мұныөздерің
дебілесіңдер.
23ОныҚұдайдыңнақтыкеңесіменалдыналабілуі
арқылықұтқарыпалып,зұлымқолдарменайқышқа
шегелепөлтірдіңдер.
24Құдайөлімніңазабынанарылтып,онықайтатірілтті,
өйткеніоныұстаптұрумүмкінемеседі.
25ӨйткеніДәуітолтуралыбылайдейді:«Мен
ЖаратқанИеніәрқашанменіңалдымдаалдынала
білдім,өйткеніОлоңжағымда,менқозғалмасүшін.
26Сондықтанжүрегімқуанып,тілімқуанды.Оның
үстінеменіңтәнімдеүмітпендемалады.
27Өйткенісенменіңжанымдытозақтақалдырмайсың,
КиеліҚұдайыңныңазғындыққаұшырауынажол
бермейсің.
28Сенмағанөміржолдарынкөрсеттің;Жүзіңменмені
қуанышқабөлейсің.
29Бауырластар,рубасыДәуіттуралыашықайтуыма
рұқсатетіңіздер:олөліп,жерленгенжәнеоныңқабірі
осыкүнгедейінбізбенбірге.
30Сондықтанолпайғамбарболғандықтанжәне
Құдайдыңоғантәнжемісіарқылыантбергенін
білгендіктен,олМәсіхтіөзтағынаотырғызуүшін
қайтатірілтетінболды.
31Мұныкөргенол,Мәсіхтіңқайтатірілуітуралы,
оныңжанытозақтақалмағанын,тәнідеазғындықты
көрмегенінайтты.
32ҚұдайИсанықайтатірілтті,оғанбәрімізкуәміз.
33СондықтанҚұдайдыңоңқолыменкөтеріліп,Әкеден
КиеліРухтыңуәдесінқабылдап,сендеркөріп,естіп
отырғаносынытөгіптастады.
34ӨйткеніДәуіткөккекөтерілгенжоқ,бірақол:
«ЖаратқанИеменіңЖаратқанИеге:«Оңжағыма
отыр»,–деді.
35Жауларыңдыаяғыңныңастынатүсіргенше.
36СондықтанбүкілИсраилүйіҚұдайдыңөздерің
айқышқашегелегенИсаныИемізәріМәсіхетіп
жаратқанынанықбілсін.
37Мұныестігенде,оларжүректерінешаншыпкеттіде,
Петірменбасқаелшілерге:«Ағайындар,неістейміз?»
—депсұрады.
38СондаПетіроларғабылайдеді:—Күнәларыңыздың
кешірілуіүшінөкініп,әрқайсыңызИсаМәсіхтің
атыменшомылдырурәсіміненөтіңіздер,сондаКиелі
Рухтыңсыйыналасыздар.
39Өйткенібұлуәдесендергеде,балаларыңада,
алыстағылардыңбәріне,ҚұдайымызЖаратқанИе
шақыратындарғаберілген.
40Олтағыдакөптегенсөздерменкуәлікетіп:«Осы
келеңсізұрпақтанөздеріңдіқұтқарыңдар!
41Оныңсөзінқуанақабылдағандаршомылдыру
рәсіміненөттіжәнесолкүніолардыңқатарынаүш
мыңғажуықадамқосылды.
42Оларелшілердіңіліміменқарым-қатынасын,нан
сындырып,дұғаетудіберікұстанды.
43Әржандыүрейбилеп,елшілеркөптегенкереметтер
менкереметтержасады.
44Сенгендердіңбәрібіргеболдыжәнебәріортақ
болды.
45Оларөздерініңдүние-мүлкімендүние-мүлкінсатып,
әркімгеқажетінеқарайбөліпберді.
46Оларкүнсайынғибадатханадабіркісідейболып,
үйденүйгенансындырып,етінқуанышпенжәнешын
жүректенжеді.
47Құдайдымадақтап,бүкілхалықтыңықыласына
бөленді.ЖаратқанИекүнсайынқұтқарылуыкерек
адамдардықауымғақосыпотырды.
3-ТАРАУ
1ПетірменЖохандұғаететінсағаттоғызыншы
сағаттабіргеғибадатханағакірді.
2Анасыныңқұрсағындағыбірақсақадамдыкөтеріп
алып,онығибадатханағакіргендерденқайырсұрау
үшінкүнсайынӘдемідепаталатынғибадатхананың
қақпасыныңалдынажатқызатын.
3ПетірменЖоханныңғибадатханағабаражатқанын
көріп,садақасұрады.
4ПетіроғанЖоханменбіргеқараптұрып:—Бізге
қараңдар!
5Ололарданбірдеңеалудыкүтіп,оларғаназар
аударды.
6СондаПетір:—Мендеалтында,күмістежоқ.Мен
сағансоныберемін:НазареттікИсаМәсіхтіңатымен
тұрып,жүр.
7Олоныңоңқолынанұстап,жоғарыкөтерді.
8Олорнынансекіріп,тұрып,жүрдіде,Құдайды
мадақтап,секірежүріп,оларменбіргеғибадатханаға
кірді.
9Бүкілхалықоныңжүріп,Құдайдымадақтап
жатқанынкөрді.
10ОлароныңғибадатхананыңӘдеміқақпасының
жанындасадақасұрапотырғанынбілдіжәнеоның
басынанөткеноқиғағатаңғалып,таңқалды.
11СауықтырғанақсақПетірменЖохандыұстап
тұрғанда,жұртқаттытаңғалып,Сүлеймендікідеп
аталатынкіреберістеоларғақарайжүгірді.
12МұныкөргенПетірхалыққабылайдепжауапберді:
«Уа,исраилдіктер,бұғаннегетаңданасыңдар?
Неліктенбізөзкүшімізбеннемесекиелілігімізбенбұл
адамдыөміргеәкелгендей,бізгесоншалықтымұқият
қарайсыңдар?
13Ыбырайымның,ЫсқақтыңжәнеЖақыптыңҚұдайы,
ата-бабаларымыздыңҚұдайыӨзініңҰлыИсаны
ұлықтады.Сендероныұстапберіп,Пилатоны
жіберугебелбуғанкезде,оныңкөзіншеоданбас
тарттыңдар.
14БірақсендерКиеліжәнеӘділдіжоққашығардыңдар
жәнеөлтірушініңсендергеберілуінқаладыңдар.
15ҚұдайөліденқайтатірілткенөмірӘміршісінөлтірді.
Оғанбізкуәміз.
81

84. Апостолдардыңістері
16Оныңесіміөзесімінедегенсеніміарқылыөздерің
көріп,білетінбұладамдыкүш-қуатқабөледі.
17Аленді,бауырластар,билеушілеріңсияқтысендер
демұныбілместіктеністегендеріңдітүсіндім.
18БірақҚұдайМәсіхтіңазапшегуікерекдепөзінің
барлықпайғамбарларыарқылыайтқаннәрселерін
орындады.
19Ендешеөкініп,қайтақабылдаңдар,сондаЖаратқан
Иеніңалдындасергітетінуақыткелгенде,күнәларың
жойылады.
20ОлсендергебұрынуағыздалғанИсаМәсіхті
жібереді.
21Құдайдүниежаратылғаннанберіөзініңбарлық
қасиеттіпайғамбарларыарқылыайтқанбарлықнәрсе
қайтарылатынуақытқадейіноныкөкқабылдауыкерек.
22ӨйткеніМұсаата-бабаларына:«Құдайларың
ЖаратқанИесендергебауырларыңнанменсияқты
пайғамбаршығарады.Оныңсендергенеайтсада,бәрін
тыңдайсыңдар.
23Солпайғамбардыестімейтінәрбіржанхалықтың
арасынанжойылатынболады.
24Иә,Самуилденжәнеоданкейінгіпайғамбарлардың
барлығы,сөйлегендердіңбәрідеосыкүндертуралы
алдыналаайтқан.
25СенпайғамбарлардыңжәнеҚұдайдыңЫбырайымға:
«Сеніңұрпағыңарқылыжербетіндегібарлықрулар
батағаиеболады»,—депайтқанҚұдайдыңата-
бабаларымызбенжасасқанкелісімініңұрпақтарысың.
26ҚұдайалдыменсендергеӨзініңҰлыИсанықайта
тірілтіп,әрқайсыңдыөззаңсыздықтарыңнанқайтару
үшінсендергебатасынберуүшінжіберді.
4-ТАРАУ
1Олархалықпенсөйлескенде,оларғадіни
қызметкерлер,ғибадатхананыңбасшысыжәне
саддукейлеркелді.
2Олардыңхалыққатәлімберіп,Исаарқылыөлімнен
қайтатірілутуралыуағыздағандарынақатты
қынжылады.
3Оларқолдарынқойып,келесікүнгедейінқамауға
алды,өйткеніқазіркешболды.
4Алайдабұлсөздіестігендердіңкөбісенді.Алерлер
саныбесмыңдайболды.
5Ертеңіндеолардыңбилеушілері,ақсақалдармендін
мұғалімдері
6БасдіниқызметкерАннас,Қаяфа,Жохан,Ескендір
жәнебасдіниқызметкердіңтуысқандарыныңбәрі
Иерусалимгежиналды.
7Олардыортағасалып,олар:«Мұнықандайкүшпен
немесеқандайатпеністедіңдер?»—депсұрады.
8СондаКиеліРухқатолғанПетіроларғабылайдеді:
—Уа,халықбилеушілеріменИсраилақсақалдары!
9Егербізбүгіндәрменсізадамғажасалған
жақсылықтытексеретінболсақ,олнеарқылысауығып
кетеді?
10БаршаңызғажәнебүкілИсраилхалқынабелгілі
болсын,бұладамсізайқышқашегелеген,Құдай
өлгенненқайтатірілткенназареттікИсаМәсіхтің
атыменосында,оларқылысіздердіңалдарыңыздатұр.
11Құрылысшылар,бұлтасбұрыштыңбасынаайналды.
12Басқаешкімдедеқұтқарылужоқ,өйткеніаспан
астындағыадамдарғабізқұтқарылуымызүшін
берілгенбасқаесімжоқ.
13ОларПетірменЖоханныңбатылдығынкөріп,
олардыңбілімсізәрінаданадамдарекенінтүсінгенде,
таңқалды.ОларИсаменбіргеболғанынбілді.
14Емделгенадамныңқасындатұрғанынкөріп,олар
бұғанқарсыештеңеайтаалмады.
15Бірақоларкеңестеншығыпкетудібұйырғаннан
кейін,оларөзарапікірлесті.
16—Бұлкісілердінеістейміз?Өйткеніоларжасаған
кереметкереметИерусалимдетұратындардыңбәріне
аян.жәнебізоныжоққашығараалмаймыз.
17Бірақбұлхалықарасындабұданбылайтаралмауы
үшін,оларендіешкімгебұлесімдіайтпайдыдеп
қорқытайық.
18Оларолардышақырыпалып,Исаныңатынанмүлде
сөйлемеудіжәнетәлімбермеудібұйырды.
19ПетірменЖоханоларғабылайдепжауапберді:—
Өздеріңойлаңдаршы,Құдайдыңалдындасендерді
Құдайданартықтыңдағандұрыспа?
20Өйткенібізкөргенжәнеестігеннәрселердіайтпай
алмаймыз.
21Олартағыдақорқытқансоң,халықүшін
жазалайтынештеңетаппағансоң,олардыбосатып
жіберді.
22Өйткенісауықтырукереметікөрсетілгенадам
қырықтанасқанеді.
23Босатқансоң,оларөзтобынабарып,басдіни
қызметкерлерменақсақалдардыңайтқандарының
бәрінайтыпберді.
24Мұныестігенде,оларбірауызданҚұдайға
дауыстарынкөтеріп:«Ием,Сенаспанменжерді,
теңіздіжәнеолардағыныңбәрінжаратқанҚұдайсың!
25КімсеніңқызметшіңДәуіттіңаузыменайтты:«Неге
халықтарашуланып,халықбосқаойлайды?
26Жержүзініңпатшаларыкөтеріліп,билеушілер
ИемізгежәнеОныңМәсіхінеқарсыжиналды.
27ӨйткеніИродта,ПонтиПилатта,басқаұлттармен
Исраилхалқыменбіргесенмайлағанкиеліперзентіңіз
Исағақарсыжиналды.
28Сеніңқолыңменкеңесіңніңорындалуынбұрын
белгілегеннәрсеніістеуүшін.
29Аленді,Ием,олардыңқоқан-лоққыларынаназар
аударып,құлдарыңныңсөзіңдібатылдықпен
айтуларынамүмкіндікбер.
30Емдеуүшінқолыңдысозуарқылы;Киелі
перзентіңізИсаныңатыменбелгілерменкереметтер
жасалсын.
31Олардұғаеткенде,оларжиналғанжершайқалды.
ОлардыңбәріКиеліРухқатолып,Құдайсөзін
батылдықпенайтты.
32Алсенгендердіңкөпшілігібіржүректен,біржаннан
болды.бірақолардабарлығыортақболды.
33ЕлшілерзоркүшпенИемізИсаныңқайтатірілгені
туралыкуәлікеттіжәнеолардыңбарлығыназоррақым
болды.
34Олардыңарасындажетіспейтіндердеболғанжоқ,
өйткеніжеріменүйібарларолардысатып,сатылған
нәрселерініңбағасынәкелді.
35Олардыелшілердіңаяғынақойдыжәнеәркімге
қажеттілігінеқарайүлестірілді.
82

85. Апостолдардыңістері
36ЕлшілерарқылыБарнабадепаталыпкеткенИосис
(бұлжұбанышұлыдептүсіндіріледі)леуілікжәне
Кипрелінен.
37Жерболғансоң,онысатып,ақшасынәкеліп,
елшілердіңаяғынақойды.
5-ТАРАУ
1БірақАнаниесімдібірадамәйеліСафираменбірге
дүние-мүлкінсатыпжіберді.
2Әйелідеоныбілгендіктен,бағаныңбірбөлігінұстап
қалдыда,бірбөлігінәкеліп,елшілердіңаяғынақойды.
3БірақПетір:—Анания,негешайтансеніңжүрегіңді
КиеліРухқаөтірікайтып,жерқұныныңбірбөлігін
ұстапқалуғатолтырды?
4Олтұрғанда,олсенікіемеспееді?Алсатылғаннан
кейінолсіздіңқолыңыздаемеспе?Негесенмұны
жүрегіңетүйдің?сенадамдарғаемес,Құдайғаөтірік
айттың.
5БұлсөздердіестігенАнаниқұлап,рухынберді.
6Жігіттертұрып,оныорап,алыпшығып,жерледі.
7Арадаүшсағатөткенде,оныңәйелінеболғанын
білмейкіріпкелді.
8Петіроғанбылайдепжауапберді:—Айтшы,жерді
соншамабағағасаттыңба?Сондаол:«Иә,соншама
ақшаүшін»,-деді.
9СондаПетіроған:—ҚалайшаИеміздіңРухын
сынауғакелістіңіздер?Міне,күйеуіңдіжерлегендердің
аяқтарыесікалдындатұржәнесеніалыпшығады.
10Олбірденоныңаяғынажығылып,елесінберді.
Жігіттерішкекіріп,оныңөлікүйінтауып,оныкөтеріп
алып,күйеуініңқасынажерледі.
11Бүкілқауымдыжәнемұныестігендердіңбарлығын
қаттыүрейбиледі.
12Елшілердіңқолдарыарқылыхалықарасында
көптегенбелгілерменкереметтержасалды.(Олардың
бәрібірауызданСүлейменніңкіреберісіндеболды.
13Алқалғандарыныңешқайсысыоларғақосылуға
батылыжетпеді,бірақхалықолардыжоғарылатты.
14Алсенушілер,ерлерде,әйелдердеИемізгекөбірек
қосылды.)
15Осылайшаоларнауқастардыкөшегешығарып,
төсектермендивандарғажатқызды.
16Сондай-ақИерусалимгетөңіректегіқалалардан
науқастарменжындарменауырғандардыәкелгенкөп
адамдаркелді.
17Сондабасдіниқызметкержәнеоныменбірге
болғандардыңбәрі(бұлсаддукейлерсектасы)көтеріліп,
ашуғатолды.
18Оларелшілергеқолдарынқойып,олардыжалпы
түрмегеқамады.
19БірақтүндеЖаратқанИеніңперіштесітүрменің
есіктерінашып,сыртқашығарып,былайдеді:
20Барып,ғибадатханадатұрып,осыөмірдіңбарлық
сөздерінхалыққаайт.
21Мұныестігенолартаңертеңертеғибадатханаға
кіріп,тәлімберді.Бірақбасдіниқызметкержәне
оныменбіргеболғандаркеліп,кеңестіжәнеИсраилдің
бүкілсенатынжинап,олардыәкелуүшінтүрмеге
жіберді.
22Бірақтәртіпсақшыларыкеліп,олардытүрмеден
таппағансоң,қайтыпкеліп:
23«Түрмешыныменжабылғанекен,алкүзетшілер
есікалдындатұрды,бірақашқандаішіненешкімді
таппадық.
24Басдіниқызметкер,ғибадатхананыңбасшысыжәне
басдіниқызметкерлермұныестігенде,мұныңнеден
болатынынакүмәнданды.
25Сондабіреуікеліп:«Міне,сендертүрмегеқамап
қойғанадамдарғибадатханадатұрып,халыққатәлім
беріпжатыр»,–деді.
26Соданкейінкапитанофицерлерменбіргебарып,
олардызорлық-зомбылықсызәкелді,өйткеніолар
халықтанқорқып,таспенұрыпөлтірді.
27Олардыәкеліп,кеңестіңалдынақойды.Басдіни
қызметкеролардан:
28«Осыесімментәлімбермеңдердеп,сендергеқатаң
бұйырғанжоқпызба?Міне,Иерусалимдіөз
ілімдеріңізбентолтырып,бұлкісініңқанынбіздің
басымызғатүсіргіңізкеліпотыр.
29СондаПетірменбасқаелшілер:“Адамдарғаемес,
Құдайғамойынсұнуымызкерек”,—депжауапберді.
30Ата-бабаларымыздыңҚұдайысендерөлтіріп,
ағашқаіліпқойғанИсанықайтатірілтті.
31Исраилгеөкініп,күнәларынкешіруүшінҚұдайоны
ӘміршіәріҚұтқарушыетіп,оңқолыменжоғарылатты.
32Бізоныңкуәгерлеріміз.Құдайөзіне
мойынсұнушыларғабергенКиеліРухтыдасолайетеді.
33Мұныестігенде,оларқаттыашуланып,оларды
өлтірутуралыкеңесті.
34СоданкейінКеңесмүшелерініңбірібүкілхалық
арасындабеделібарзаңғылымдарыныңдокторы
Гамалиелесімдіпарызшылбіркісігетұрып,елшілерді
азғанаорынғашығарудыбұйырды.
35Олароларғабылайдеді:«Уа,исраилдіктер!
36ӨйткеніосыкүндергедейінТеудакөтеріліп,өзін
біреуміндепмақтады.Оғантөртжүзгежуықадам
қосылды:кімөлтірілді;Оғанмойынсұнғандардыңбәрі
шашырап,жойылды.
37ОсыкісіденкейінғалилеялықЯһудасалықсалу
кезіндекөтеріліп,көптегенхалықтысоңынанертті.
Оғанмойынсұнғандардыңбәрідетарапкетті.
38Алендісендергеайтамын:бұладамдарданаулақ
болыңдаржәнеолардыжайынақалдырыңдар,өйткені
егербұлкеңеснемесебұлжұмысадамдарболса,ол
бекерболады.
39АлегербұлҚұдайданболса,онықұлатаалмайсың.
Құдайменсоғысатындартабылмасүшін.
40Олароныменкелісіп,елшілердішақырыпалып,
ұрып-соғып,Исаныңатыменсөйлеспеудібұйырды
жәнеолардыжіберді.
41ОларИсаныңесіміүшінмасқараболуғалайықдеп
саналғандарынақуанып,Кеңестіңалдынаншығып
кетті.
42ОларкүнсайынғибадатханадажәнеәрүйдеИса
Мәсіхтуралытәлімберудіжәнеуағыздауды
тоқтатпады.
6-ТАРАУ
1Шәкірттердіңсаныкөбейгенсолкүндерігректер
еврейлергеқарсыкүңкілдеді,өйткеніолардың
жесірлерікүнделіктіқызметтеелеусізқалды.
83

86. Апостолдардыңістері
2Сондаонекішәкіртікөпшілікшәкірттеріншақырып
алып:—Құдайсөзінтастап,дастарханжайғанымыз
жөнемес!
3Сондықтан,бауырластар,араларыңнанКиеліРухқа
жәнеданалыққатолы,шыншылжетіадамдыіздеңдер.
4БірақбізөзіміздіүнемімінажатетугежәнеҚұдай
Сөзініңқызметінеарнайтынболамыз.
5Бұлсөзбүкілхалыққаұнадыжәнеоларсенімгетолы
жәнеКиеліРухқаиеболғанСтепанды,Філіпті,
Прохорды,Никанорды,Тимонды,Парменаныжәне
АнтиохияданшыққанНиколанытаңдады.
6Олардыелшілердіңалдынақойып,дұғаетіп,олардың
үстінеқолдарынқойды.
7Құдайдыңсөзіөсті.Иерусалимдешәкірттердіңсаны
көбейіпкетті.Діниқызметкерлердіңүлкентобы
сенімгемойынсұнды.
8СенімменкүшкетолыСтепанхалықарасында
кереметтерменкереметтержасады.
9Солкездеазаттықтардың,кирениялықтардың,
александриялықтардың,сондай-ақКиликиямен
Азияныңсинагогасыдепаталатынмәжілісхананың
кейбіріСтепанмендауласыпқалды.
10Олароныңайтқанданалығыменрухынақарсытұра
алмады.
11Сосынолар:«ОныңМұсағажәнеҚұдайғатіл
тигізетінсөздерінестідік»,–деп,жұрттыренжітті.
12Олархалықты,ақсақалдармендінмұғалімдерін
қоздырып,Исағакеліп,оныұстапалып,кеңескеәкелді.
13Сондай-ақжалғанкуәгерлердітағайындап,олар:
«БұладамосықасиеттіорынғажәнеТауратзаңынатіл
тигізетінсөздерайтудытоқтатпайды.
14ӨйткенібізоныңназареттікИсабұлжердіқиратып,
Мұсабізгежеткізгенәдет-ғұрыптардыөзгертетінін
айтқанынестідік.
15Кеңестеотырғандардыңбәріоғанқадалақарап,
оныңперіштеніңбетіндейжүзінкөрді.
7-тарау
1Сондабасдіниқызметкер:—Бұлсолайма?
2Олбылайдеді:«Ағайындарменәкелер,тыңдаңдар!
ӘкемізЫбырайымМесопотамиядаболғанда,Харранға
қоныстанбайтұрып,даңқтыҚұдайоғанкөрінді.
3Олоған:«Өзеліңнен,туыстарыңнанкет,менсаған
көрсететінелгекел!»—деді.
4Соданолхалдейлереліненшығып,Харранға
қоныстанды.Әкесіқайтысболғаннанкейін,олоны
қазірөздеріңтұрыпжатқаносыелгекөшірді.
5Олоғаноданешбірмұрақалдырғанжоқ,тіптіаяғын
басатындайемес,бірақоләлібаласыболмағанкезде,
оныөзінежәнеоданкейінгіұрпақтарынаиелікетуге
беретінінуәдеетті..
6Құдайоныңұрпағыбөтенелдеқоныстануыкерек
екенінайтты.жәнеолардықұлдыққатүсіріп,төртжүз
жылзұлымдыққажалбарынсын.
7ОларқұлдықтаболатынхалықтыМенсоттаймын,—
дедіҚұдай.
8Олоғансүндеттелукелісімінберді.Осылайша
ЫбырайымЫсқақтытуып,онысегізіншікүнісүндетке
отырғызды.ЫсқақЖақыптытуды.Жақыптанонекі
рубасытуды.
9СондарубасыларықызғаныштанЖүсіптіМысырға
сатыпжіберді,бірақҚұдайоныменбіргеболды.
10Олоныбарлықазаптарынанқұтқарып,Мысыр
патшасыперғауынныңкөзалдындарақымдылықпен
даналықсыйлады.ОлоныМысырғажәнеоныңбүкіл
үйінеәміршіетіптағайындады.
11БүкілМысырменҚанаханжеріндеаштықпенүлкен
қасіретболды,ата-бабаларымызазық-түліктаппады.
12ЖақыпМысырдаастықбарынестігенде,алдымен
ата-бабаларымыздыжіберді.
13ЕкіншіретЖүсіпағаларынатаныстырылды.
ПерғауынғаЖүсіптіңтуыстарыбелгіліболды.
14СоданЖүсіптіжіберіп,әкесіЖақыптыжәнеоның
барлықтуыстарын,алпысонбесжандышақыртты.
15ЖақыпМысырғабарып,өзіде,ата-бабаларымызда
қайтысболды.
16ОларСихемгеапарылып,ЫбырайымСихемнің
әкесіЭмморұлдарыныңақшасынасатыпалғанқабірге
қойылды.
17БірақҚұдайЫбырайымғаантеткенуәденіңуақыты
жақындағанда,халықМысырдакөбейіп,көбейеберді.
18Жүсіптітанымайтынбасқапатшакөтерілгенше.
19Бұлбіздіңтуыстарымызғақулықжасап,ата-
бабаларымызғазұлымдықжасады.
20СолкездеМұсадүниегекеліп,өтеәдеміболып,
әкесініңүйіндеүшайөсті.
21Олқуылғанда,перғауынныңқызыоныкөтеріпалып,
өзұлыүшінасырапберді.
22Мұсамысырлықтардыңбарлықданалығынаүйренді,
сөзіде,ісідеқұдіреттіеді.
23Олқырықжасқатолғанда,оныңжүрегіне
бауырларыИсраилдіңұлдарынабарукелді.
24Олардыңбіреуініңқиналыпжатқанынкөріп,олоны
қорғап,жәбірленушіденкекалып,мысырлықтыөлтірді.
25ОлҚұдайдыңөзқолыменолардықалай
құтқаратынынбауырларытүсінедідепойлады,бірақ
олартүсінбеді.
26КелесікүніИсаолардыңталасқанынкөрсетіп:
«Мырзалар,сендербауырлассыңдар!Негебір-біріңді
жамандайсыңдар?
27Бірақкөршісінезұлымдықжасағанадамонықуып
жіберіп:“Сенібізгебасшыәрітөрешіетіпқойғанкім?
28Кешемысырлықтыөлтіргендей,менідеөлтіресіңбе?
29ОсысөздіестігенМұсақашыпкетіп,Мадиан
жеріндебөтенболып,екіұлтуды.
30Қырықжылөткенсоң,оғанСинатауыныңшөлінде
бұтадағыотжалынынанЖаратқанИеніңперіштесі
көрінді.
31Мұсамұныкөргенде,бұлкөрініскетаңқалды.Оны
көруүшінжақындайбергенде,оғанЖаратқанИенің
даусыестілді.
32—Менсеніңата-бабаларыңныңҚұдайымын,
Ыбырайымның,Ысқақтың жәнеЖақыптың
Құдайымын.СондаМұсадірілдеп,қарауғабатылы
жетпеді.
33СондаЖаратқанИеоғанбылайдеді:—Аяғыңдағы
аяқкиіміңдішеш,өйткенісентұрғанжеркиеліжер.
34МенөзхалқымныңМысырдағықасіретінкөрдім,
көрдім,олардыңыңыранғанынестідімжәнеоларды
құтқаруүшінтүстім.Алендікел,менсеніМысырға
жіберемін.
84

87. Апостолдардыңістері
35Олар:“Сенібилеушіәрітөрешіетіптағайындаған
кім?Құдайбұтадаөзінекөрінгенперіштеніңқолымен
билеушіәріқұтқарушыетіпжіберді.
36Мысыржерінде,Қызылтеңіздежәнешөлдалада
қырықжылбойыкереметтерменбелгілеркөрсеткен
соң,ололардыалыпшықты.
37БұлМұсаныңИсраилхалқына:«Құдайларың
ЖаратқанИесендергебауырларыңнанменсияқты
пайғамбаршығарады.Онытыңдайсыңдар.
38Бұл—шөлдаладағықауымдаСинатауындаөзіне
сөйлегенперіштеменжәнебіздіңата-бабаларымызбен
біргеболған.
39Оғаната-бабаларымызмойынсұнбай,Исаны
өздеріненқуыпжібердіде,жүректеріменМысырға
қайтаоралды.
40Һаронға:—Алдымыздажүруүшінбізгеқұдайлар
жаса,өйткенібіздіМысыржеріненалыпшыққанбұл
Мұсағанеболғанынбілмейміз.
41Солкүндеріоларбұзаужасап,пұтқақұрбандық
шалып,өзқолдарыменжасағаністерінеқуанатын.
42СондаҚұдайбұрылып,олардыаспанәлеміне
табынуғатапсырды.Пайғамбарларкітабындабылай
депжазылған:«Уа,Исраилүйі,қырықжылбойышөл
даладамағансойылғанаңдарменқұрбандықтар
шалдыңдарма?
43Иә,сендерМолохтыңкиелішатырынжәне
ҚұдайларыңРемфанныңжұлдызын,оларғатабыну
үшінжасағанмүсіндердіалдыңдар.Менсендерді
Бабылдыңарғыжағынаалыпкетемін.
44ОлМұсағаайтқанындай,ата-бабаларымыздыңшөл
даладакуәлікшатырыболған.
45ДәуіттіңкүндерінедейінҚұдайата-
бабаларымыздыңкөзіншеқуыпшыққанбасқа
ұлттардыңменшігінеИсаменбіргебіздіңата-
бабаларымыздаәкелді.
46ОлҚұдайдыңықыласынаиеболдыжәнеЖақыптың
Құдайынаарналғаншатыртапқысыкелді.
47БірақСүлейменоғанүйсалды.
48АлайдаҚұдайТағалақолданжасалған
ғибадатханалардатұрмайды.пайғамбарайтқандай,
49Аспан—меніңтағым,жер—табантірегім:Маған
қандайүйсаласыңдар?—дейдіЖаратқанИе:немесе
меніңдемалатынжерімқандай?
50Осыныңбәрінменіңқолымжасадыемеспе?
51Жүректеріменқұлақтарысүндеттелмегендер,
сендерәрқашанКиеліРухқақарсытұрасыңдар,ата-
бабаларыңдайсендердеқарсылықкөрсетесіңдер.
52Әкелеріңпайғамбарлардыңқайсысынқудалаған
жоқ?ОларӘділдіңкелуітуралыбұрын
хабарлағандардыөлтірді.Сендерқазірсатқындармен
өлтірушіболдыңдар.
53ОларТауратзаңынперіштелерарқылықабылдап,
оныорындамады.
54Бұлсөздердіестігенде,оларқаттыашуланып,Исаға
тістерінқақыратты.
55БірақолКиеліРухқатолыболғандықтан,көккетік
қарап,ҚұдайдыңұлылығынжәнеҚұдайдыңоң
жағындатұрғанИсаныкөрді.
56Олар:«Міне,менаспанныңашылғанынжәне
ҚұдайдыңоңжағындатұрғанАдамҰлынкөріп
тұрмын»,—деді.
57Сондаоларқаттыайғайлап,құлақтарынтыйып,
бірауызданИсағажүгірді.
58Онықаладанқуыпшығып,таспенұрыптастады.
КуәгерлерСаулесімдіжасжігіттіңаяғынакиімдерін
қойды.
59ОларСтепандытаспенұрып,Құдайғажалбарынып:
«ИемізИса,меніңрухымдықабылал!»—деді.
60Олтізерлепотырдыда,қаттыдауыспен:«Ием,бұл
күнәныолардыңмойнынажүктеме!Осыныайтып,
ұйықтапқалды.
8-тарау
1Саулоныңөлімінекелісімберді.Солкезде
Иерусалимдегіқауымғақарсықаттықудалауболды.
ЕлшілерденбасқаолардыңбәріЯһудеяменСамария
аймақтарынашашырапкетті.
2ДіндарадамдарСтепандықабіргеапарып,оны
жоқтапқаттыжоқтады.
3Саулқауымдыойрандап,әрүйгекіріп,ерлермен
әйелдердітүрмегежапты.
4Сондықтанәржаққашашырапкеткендербарлық
жергебарып,Құдайдыңсөзінуағыздады.
5ФіліпСамарияқаласынабарып,оларғаМәсіхтуралы
уағыздады.
6ХалықФіліптіңжасағанкереметтерінестіп,көріп,
айтқансөздерінебірауызданқұлақтүрді.
7Өйткеніжындарқаттыдауыстапайғайлап,олармен
ауырғанкөптегенадамдарданшықты.
8Солқаладаүлкенқуанышболды.
9АлШимонесімдібіркісібареді.Олбұрынсол
қаладасиқырлықжасап,өзінұлыекенінкөрсетіп,
самариялықтардысиқырлаған.
10Олар:«Бұл—Құдайдыңқұдіреті»,—деп,кішіден
үлкенгедейінсонытыңдады.
11Олароныұзақуақытбойысиқырлықпен
сиқырлағандықтан,оғанқұрметпенқарады.
12БірақоларФіліптіңҚұдайПатшалығыменИса
Мәсіхтіңесімітуралыуағыздапжатқанынасенгенде,
ерлерде,әйелдердешомылдырурәсіміненөтті.
13Шимонныңөзідесеніп,шомылдырурәсімінен
өткенсоң,Філіппенбіргеболып,жасалғанкереметтер
менбелгілердікөріптаңқалды.
14ИерусалимдегіелшілерСамарияныңҚұдайсөзін
қабылдағанынестігенде,оларғаПетірменЖоханды
жіберді.
15Олартөментүсіп,КиеліРухтықабылдауларыүшін
оларүшіндұғаетті.
16(ӨйткеніИсаолардыңешқайсысынадақұлағанжоқ,
теколарИемізИсаныңатыменшомылдырурәсімінен
өтті.)
17Сосынқолдарынолардыңүстінеқойып,оларКиелі
Рухтықабылдады.
18ШимонелшілердіңқолынқоюарқылыКиелі
Рухтыңберілгенінкөріп,оларғаақшаұсынды.
19«Мағандаосықұдіреттіберші,менкімніңүстінен
қолқойсам,олКиеліРухтықабылдасын»,—деді.
20БірақПетіроған:«СенҚұдайдыңсыйынақшаға
сатыпаламындепойладың,сеніңақшаңсеніменбірге
жойылады»,-деді.
21Бұлістесеніңүлесіңде,үлесіңдежоқ,өйткенісенің
жүрегіңҚұдайдыңалдындадұрысемес.
85

88. Апостолдардыңістері
22Сондықтаносызұлымдығыңүшінөкініп,Құдайға
дұғает,мүмкінжүрегіңдегіойыңкешірілсе.
23Себебіменсеніңащыөтпензұлымдықтыңторында
екеніңдібілемін.
24СондаШимонбылайдепжауапберді:—Менүшін
ЖаратқанИегедұғаетіңіздер,осыайтқансөздеріңіздің
ешқайсысыдамағанкелмесін.
25Оларкуәлікетіп,ЖаратқанИеніңсөзінуағыздап
болғансоң,Иерусалимгеқайтып,самариялықтардың
көптегенауылдарындаІзгіхабардыуағыздады.
26СондаЖаратқанИеніңперіштесіФіліпкебылай
деді:«Тұрда,оңтүстіккеқарайИерусалимненГазаға,
яғнишөлгеапаратынжолғабар.
27Олорнынантұрып,жолғашықты:міне,эфиопиялық
бірадам,эфиопиялықтардыңпатшайымыКандакенің
қоластындағыүлкенбеделдіуәзірі,оныңбүкіл
қазынасынбасқаратынжәнеғибадатетуүшін
Иерусалимгекелген.
28Қайтыпкележатып,күймесіндеотырып,Ишая
пайғамбардыоқыды.
29СондаРухФіліпке:«Жақынбарып,осыкүймеге
қосыл!»—деді.
30Філіпоғанжүгіріпбардыда,оныңИшая
пайғамбардыоқыпжатқанынестіп:«Оқығаныңды
түсінесіңбе?
31Ол:«Біреумағанжолкөрсетпесе,менқалайаламын?
ОлФіліптіңөзіменбіргеотыруынөтінді.
32Киеліжазбаныңоқығанжерімынау:«Онысоюға
қойсияқтыалыпбарды.Олқырқушыныңалдында
мылқауқозыдайболып,аузынашпады.
33Қорлықтаоныңүкіміжойылды,алоныңұрпағын
кімжариялайды?Өйткеніоныңөміріжерденалынған.
34ЕвнухФіліпкебылайдепжауапберді:—Бұл
пайғамбаркімтуралыайтыпотыр?өзіненбе,әлде
басқабіреугеме?
35Філіпаузынашып,солЖазбаларданбастадыда,
оғанИсатуралыуағыздады.
36Оларжолдакележатып,бірсуғакелді.Уәзір:—
Міне,су!Шомылдырурәсіміненөтуіменекедергі?
37Філіп:«Егершынжүректенсенсең,сенеаласың»,—
деді.Олбылайдепжауапберді:—МенИсаМәсіхтің
ҚұдайҰлыекенінесенемін.
38Олкүймегетоқтаптұрудыбұйырды.Філіппенуәзір
суғатүсті.жәнеолонышомылдырурәсіміненөткізді.
39Оларсуданшыққанда,ИеміздіңРухыФіліптіұстап
алып,евнухоныендікөрмедіде,қуаныпжолын
жалғастырды.
40БірақФіліпАзоттантабылып,Кесарияғажеткенше
барлыққалалардыаралапжүріпуағыздады.
9-ТАРАУ
1СаулЖаратқанИеніңшәкірттерінеқарсықоқан-
лоққыайтып,өлтіріп,басдіниқызметкергебарды.
2ОлоданДамаскіге,мәжілісханаларғахаттаржіберуді
сұрады,егеролосыжолдытапса,ерлернемесеәйелдер
болсын,олардыИерусалимгебайлапәкелсін.
3Олжолжүріпкележатып,Дамаскігежақындап
қалды.
4Олжергеқұлаптүстіде,оған:«Саул,Саул,негемені
қудалайсың?»—дегендауыстыестіді.
5Ол:—Ием,сенкімсің?СондаЖаратқанИе:«Мен
сенқудалапжүргенИсамын.
6Олдірілдеп,таңырқап:“Ием,мағаннеістеукерек?
ЖаратқанИеоған:«Орныңнантұрда,қалағабар,
сонданеістеукерекекеніңайтылады»,—деді.
7Оныменбіргекележатқанадамдардауыстыестіп,
ешкімдікөрмей,үнсізтұрды.
8Саулжерденкөтерілді.Оныңкөзіашылғанда,ол
ешкімдікөрмеді,бірақоларонықолынанжетектеп,
Дамаскігеәкелді.
9Олүшкүнкөрмеді,тамақтаішпеді.
10ДамаскідеАнанияесімдібіршәкіртбареді.
ЖаратқанИеоғанаяндабылайдеді:—Анания.Ол:
«Міне,меносындамын,Тәңірім!
11ЖаратқанИеоғанбылайдеді:«Тұрда,Тікедеп
аталатынкөшегебарда,ЯһуданыңүйіненТарстағы
Саулдепаталатынбіреудісұра,өйткеніолдұғаетеді.
12ОлаяндаАнанияесімдіадамныңкіріп,көзінашсын
депоныңүстінеқолынқойғанынкөрді.
13СондаАнаниябылайдепжауапберді:—Ием,мен
бұлкісініңИерусалимдеәулиелеріңізгеқаншалықты
зұлымдықжасағанынкөпестідім.
14Міне,олсеніңатыңдышақыратындардыңбәрін
байлауүшінбасдіниқызметкерлердіңқұзырынаие.
15БірақЖаратқанИеоғанбылайдеді:«Жолыңмен
жүр!
16Өйткеніменоғанменіңатымүшінқаншаазапшегу
керектігінкөрсетемін.
17Ананияжолғашығып,үйгекірді.Сосыноның
үстінеқолынқойып:—Саулаға,Иеміз,кележатқан
жолдасағанкөрінгенИса,көзіңашылып,КиеліРухқа
толуыңүшінменіжіберді.
18Солсәттеоныңкөзіненқабыршақтайтүсті.
19Тамақтанғаннанкейінолкүшейді.Саулбірнешекүн
Дамаскідегішәкірттеріменбіргеболды.
20ОлбірденмәжілісханалардаМәсіхтіңҚұдайҰлы
екенінуағыздады.
21Бірақоныестігендердіңбәрітаңқалып,былайдеді:
Иерусалимдеосыесімдіатағандардықұртып,басдіни
қызметкерлергебайлауүшіносыжергекелгеносы
емеспе?
22БірақСаулкүш-қуатынодансайынарттырып,
Дамаскідетұратыняһудилердімасқараетіп,оның
Мәсіхекеніндәлелдеді.
23КөпкүнөткенненкейіняһудилерИсаныөлтіруді
шешті.
24БірақолардыңкүтіптұрғаныСаулғабелгіліболды.
Олароныөлтіруүшінкүндіз-түніқақпалардыбақылап
отырды.
25Шәкірттеріонытүндеалып,себеткесалып
қабырғадантүсірді.
26СаулИерусалимгекелгенде,шәкірттеріне
қосылмақшыболды,бірақбәріоданқорқып,оның
шәкіртекенінесенбеді.
27БірақБарнабаоныертіп,елшілергеәкелдіде,оларға
Иеміздіжолдақалайкөргенін,оныменсөйлескенін
жәнеДамаскідеИсаныңатынанқалайбатыл
уағыздағанынайтыпберді.
28ОлоларменбіргеИерусалимгекіріп-шығыпжүрді.
29ОлИемізИсаныңатынанбатылсөйлеп,гректерге
қарсышықты,бірақолароныөлтірмекшіболды.
86

89. Апостолдардыңістері
30МұныбілгенбауырластароныКесарияғатүсіріп,
Тарсқажөнелтті.
31СоданкейінбүкілЯһудея,Ғалилеяжәне
Самариядағықауымдартынығып,нығаятүсті.
ЖаратқанИеденқорқып,КиеліРухтыңжұбанышына
бөленіпжүргендеркөбейді.
32Петірбарлықелдімекендердіаралапжүріп,
Лиддадағыәулиелергедекелді.
33Солжердеолсегізжылтөсегіндежатқан,сал
ауруыменауыратынЭнейесімдібірадамдытапты.
34Петіроған:—Әней,ИсаМәсіхсенісауықтырды.
Тұрда,төсегіңдіжина!Жәнеолбірденорнынантұрды.
35ЛиддаменСарондатұратындардыңбәріоныкөріп,
ЖаратқанИегебетбұрды.
36ИоппадаТабитаесімдібіршәкіртбареді,оның
аудармасыбойыншаоныДоркадепатайды:бұләйел
жақсыістерменқайырымдыістергетолыеді.
37Солкүндеріолауырып,қайтысболды.Оныжуып
болғансоң,жоғарғыбөлмегежатқызды.
38ЛиддаИоппағажақынболғандықтанжәне
шәкірттеріПетірдіңсондаекенінестігендіктен,оған
екіадамжіберіп,оданкешіктірмеуінөтінді.
39СондаПетіртұрып,оларменбіргежүрді.Ол
келгенде,олароныжоғарғыбөлмегеәкелді.Барлық
жесірлероныңқасындатұрып,жылап,Дорканың
оларменбіргеболғанкездетігілгентондарымен
киімдерінкөрсетті.
40БірақПетіролардыңбәрінсыртқашығарып,
тізерлепотырдыда,дұғаетті.Оныденегебұрып:—
Табита,тұр!Олкөзінаштыда,Петірдікөргенде
орнынанотырды.
41Олоғанқолынберіп,оныкөтеріп,әулиелермен
жесірлердішақырыпалып,онытірідейәкелді.
42БұлбүкілИоппағабелгіліболды.жәнекөптеген
адамдарИемізгесенді.
43ОлИоппадатеріөңдеушіШимонесімдібіркісінің
жанындакөпкүнболды.
10-ТАРАУ
1Кесариядаитальяндықжасақдепаталатынжасақтың
жүзбасыКорнелийдегенкісібареді.
2Тақуа,бүкілүй-ішіменҚұдайдықастерлейтін,
халыққакөпсадақаберетінжәнеҚұдайғаүнемідұға
ететінадам.
3Олаяндакүнніңтоғызыншысағатындаөзіне
Құдайдыңперіштесікеліп:«Корнелий»депайтқанын
көрді.
4Олоғанқарағанкезде,қорқып:—Ием,бұлнеболды?
Олоған:«Сеніңдұғаларыңменқайыр-садақаларың
Құдайдыңалдындаескеалуүшінжиналды»,-деді.
5АлендіИоппағаадамдаржіберіп,Петіресімді
Шимондышақырыңдар.
6Олүйітеңізжағасындаорналасқантеріөңдеуші
Шимонныңүйіндетұрады.Олсағаннеістеукеректігін
айтады.
7Корнелийменсөйлескенперіштекетіпқалғанда,ол
үйіндегіекіқызметшісінжәнеөзінүнемікүтіптұрған
біртақуасарбазыншақырды.
8Осыныңбәрінайтыпболғансоң,Иоппағажіберді.
9Ертеңіндеоларжолғашығып,қалағажақындағанда,
Петіралтыншысағатшамасындадұғаетуүшінүй
төбесінешықты.
10Олқаттыашты,тамақжегісікелді,бірақолар
дайындалыпжатқанда,олтрансқатүсті.
11Сондааспанашылып,оғантөртбұрышытоқылған
үлкенжайматәріздібірыдыстыңжергетүсіпбара
жатқанынкөрді.
12Ондажербетіндегіәртүрлітөртаяқтыаңдар,
жабайыаңдар,жорғалаушыларменаспанқұстары
болды.
13Сондаоғандауысестілді:«Тұр,Петір!өлтіріп,
жейді.
14БірақПетір:—Олайемес,Ием!Өйткенімен
ешқашанқарапайымнемесеарамнәрсеніжеген
емеспін.
15Дауысоғанекіншірет:«Құдайтазартқаннәрсені
сенқарапайымдепатама!
16Бұлүшретқайталанып,ыдысқайтаданкөкке
көтерілді.
17Петіркөргенбұлкөріністіңненібілдіретініне
күмәнданғанкезде,Корнелийденжіберілгенадамдар
Шимонныңүйінсұрап,қақпаныңалдындатұрды.
18Оларшақырыпалып,ПетіресімдіШимонныңсонда
түнептұрғанынсұрады.
19Петіраянтуралыойланыптұрғанда,Рухоған:
«Міне,сеніүшадаміздепжүр.
20Олайболса,тұрда,түсіп,ешкүмәнданбай,олармен
біргежүр,өйткеніолардыМенжібердім.
21ПетірКорнелийденөзінежіберілгенадамдарға
барды.Сондаол:«Міне,менсендеріздепжүрген
адаммын,неүшінкелдіңдер?
22Олар:«Әділ,Құдайданқорқатынжәнебүкіляһуди
халқыныңарасындажақсыатаққаиеболғанжүзбасы
КорнелийҚұдайданқасиеттіперіштеарқылысені
үйінешақырып,оныңсөзінтыңдауүшінескертті.сенің
сөздерің.
23Сосынолардышақырыпалып,қонаққаберді.
ЕртеңіндеПетіроларменбіргекетіпқалды,оған
Иоппадағыкейбірбауырластареріпжүрді.
24ЕртеңінеоларКесарияғакірді.Корнелийоларды
күтіп,туыстарыменжақындостарыншақырды.
25Петірішкекіріпкележатқанда,Корнелийоны
қарсыалдыда,аяғынажығылып,тағзыметті.
26БірақПетіроныкөтеріпалып:«Тұр!Мендеер
адаммын.
27Олоныменсөйлесіп,ішкекіріп,жиналғанкөпті
көрді.
28Исаоларғабылайдеді:—Яһудидіңбасқаұлттың
біріменараласуыныңнемесекелуініңхарамекенін
сендербілесіңдер.БірақҚұдаймағанешкімді
қарапайымнемесеарамдепатамаукеректігінкөрсетті.
29Сондықтанменсізгешақырылғанбойдаеш
кідірместенкелдім:Менінеүшінжібердіңдердеп
сұраймын?
30Корнелбылайдеді:—Осыдантөрткүнбұрынмен
осыуақытқадейіноразаұстадым.Тоғызыншысағатта
менүйімдедұғаеттім.
31Олар:«Корнелий,сеніңдұғаңтыңдалдыжәнесенің
қайыр-садақаңҚұдайдыңалдындаестеқалды»,—деді.
32Ендеше,Иоппағаадамжіберіп,Петірдеген
Шимондышақырт.Олтеңізжағасындағытеріөңдеуші
87

90. Апостолдардыңістері
Шимонныңүйіндетұрады.Олкелгенде,олсаған
сөйлейді.
33Сондықтанмендереусағанадамжібердім.жәнесен
келгеніңдіжақсыістедің.ЕндібәрімізҚұдайдыңсаған
бұйырғанынтыңдауүшінҚұдайдыңалдындатұрмыз.
34СондаПетіраузынашып,былайдеді:—Мен
Құдайдыңжекедараемесекенінтүсіндім.
35БірақкезкелгенхалықтаҚұдайданқорқатынжәне
әділәрекетететінадамОғанұнайды.
36ҚұдайдыңИсраилдіктергеИсаМәсіхарқылы
бейбітшіліктуралыуағыздайтынсөзі:(ОлбәрініңИесі!)
37Жақияуағыздағаншомылдырурәсіміненөткеннен
кейінҒалилеяданбасталғанбұлсөзбүкілЯһудеяға
тарағанынбілесіздер.
38ҚұдайназареттікИсаныКиеліРухпенжәне
құдіретпенқалаймайлады:олжақсылықжасап,
ібілістің қысымынаұшырағандардың бәрін
сауықтырды;ӨйткеніҚұдайоныменбіргеболды.
39Бізоныңяһудилержеріндеде,Иерусалимдеде
істегендерініңбәрінекуәміз.Кімдіөлтіріп,ағашқаіліп
қойды:
40Құдайоныүшіншікүніқайтатірілтіп,оныашық
көрсетті.
41Бүкілхалыққаемес,Құдайдыңтаңдаған
куәгерлеріне,тіптіолөлгенненкейінОныменбірге
ішіп-жегенбізгеде.
42ОлбізгехалыққауағыздаудыжәнеТірілермен
өлілердіңТөрешісіболуғаҚұдайтағайындағанын
куәландырудыбұйырды.
43Оғанбарлықпайғамбарларкуәлікетіңдер:Оған
сенетінәркімОныңатыарқылыкүнәларыкешіріледі.
44Петіросысөздердіайтыптұрғанда,бұлсөзді
естігендердіңбарлығынаКиеліРухтүсті.
45Петірменбіргекелгенсүндеткеотырғызылғандар,
КиеліРухтыңсыйыбасқаұлттарғадатөгілгенінетаң
қалды.
46Өйткеніоларбасқатілдердесөйлеп,Құдайды
мадақтағанынестіді.СондаПетірбылайдепжауап
берді:
47БізсияқтыКиеліРухтықабылдағандаршомылдыру
рәсіміненөтпеуүшінсуғаешкімтыйымсалаалама?
48ОлоларғаИеміздіңатыменшомылдырурәсімінен
өтудібұйырды.Сосынолароғанбірнешекүнтұруын
өтінді.
11-тарау
1Яһудеядағыелшілерменбауырластарбасқа
ұлттардыңдаҚұдайсөзінқабылдағанынестіді.
2ПетірИерусалимгекелгенде,сүндетке
отырғызылғандароныменталасады.
3«Сенсүндеттелмегендердіңүйінекіріп,олармен
біргетамақтандың.
4БірақПетірмұныбасынанбастапқайталап,оларға
бұйрықбойыншатүсіндірдіде:
5МенИоппақаласындамінажатетіпжүргенімде,
транскүйіндебіраянкөрдім:«Бірыдысаспаннантөрт
бұрышынантөментүсіп,үлкенжабынсияқтытүсіп
жатыр.жәнетіптімағанкелді:
6Соныңүстінекөзімдіжұмыпқарап,төртаяқты
жердегіаңдарды,жабайыаңдарды,жорғалаушылар
менаспанқұстарынкөрдім.
7Менбірдауыстыестідім:“Тұр,Петір!өлтіріп,жеп
қойыңыз.
8Бірақмен:«Олайемес,Ием!
9Бірақкөктенмағантағыдадауысжауапберді:
«Құдайтазартқаннәрсеніқарапайымдепатама!
10Бұлүшретқайталанып,бәріқайтаданкөкке
көтерілді.
11Міне,солкездеКесарияданмағанжіберілгенүш
адамментұрғанүйгекелді.
12Рухмағанешкүмәнданбай,оларменбіргежүруге
бұйырды.Осыалтыағайындыдаменіменбіргеертіп,
бізолкісініңүйінекірдік.
13Олбізгеүйіндетұрып:«Иоппағаадамжіберіп,тегі
ПетірдегенШимондышақыр»,—депайтқан
періштенікөргенінайтыпберді.
14Сенжәнебүкілүй-ішіңқұтқарылатынсөздерді
сағанкімайтады?
15Менсөйлейбастағанымда,КиеліРухбастапқыда
бізгетүскендей,олардыңүстінетүсті.
«Жақиясуғашомылдырурәсіміненөткенболатын»
дегенсөзіесіметүсті.бірақсендерКиеліРухқа
шомылдырурәсіміненөтесіңдер.
17ӨйткеніҚұдайИемізИсаМәсіхкесенгенбізге
бергенсыйыноларғадаберді.Құдайғатөтепбере
алатындайменқандайедім?
18Олармұныестігенде,үндемедіжәнеҚұдайды
мадақтап:«Олайболса,Құдайбасқаұлттарғадаөкініп,
өмірсүругемүмкіндікберді.
19Степанныңтөңірегіндегіқуғын-сүргінгеұшырап,
жан-жаққабытырапкеткендерФиникияға,Кипрге
жәнеАнтиохияғадейінбарып,сөздітекяһудилерге
ғанауағыздады.
20ОлардыңкейбіреулеріКипрменКирена
тұрғындарыболды,оларАнтиохияғакелгенде,
гректергеИемізИсатуралыуағыздады.
21ЖаратқанИеніңқолыоларменбіргеболды,
сондықтанкөптегенадамдарсеніп,Иемізгебетбұрды.
22БұлтуралыхабарИерусалимдегіқауымның
құлағынажетіп,оларБарнабаныАнтиохияғабаруүшін
жіберді.
23Олкеліп,Құдайдыңрақымынкөргенде,қуанып,
барлығынашынжүректенЖаратқанИегетабынуға
шақырды.
24ӨйткеніолКиеліРухқажәнесенімгетолыізгіадам
болдыжәнеИемізгекөптегенадамдарқосылды.
25СосынБарнабаСаулдыіздеуүшінТарсқакетті.
26Онытауыпалып,Антиохияғаалыпкелді.Біржыл
бойыоларқауымменбіргежиналып,көпадамдарды
оқытты.АлшәкірттералдыменАнтиохияда
христиандардепаталды.
27ОсыкүндеріИерусалимненАнтиохияға
пайғамбарларкелді.
28СондаолардыңАгабесімдібіреуітұрып,Рух
арқылыбүкіләлемдеүлкентапшылықболатынын
білдірді.БұлЦезарьКлавдийдіңтұсындаболды.
29Сондашәкірттерәрқайсысыөзмүмкіндігінеқарай
Яһудеядатұратынбауырластарғакөмекжіберугебел
буды.
30Олармұныдаістеп,БарнабаменСаулдың
қолдарыменақсақалдарғажіберді.
88

91. Апостолдардыңістері
12-тарау
1СолкездеИродпатшакейбірқауымдыашуландыру
үшінқолынсозды.
2ОлЖоханныңағасыЖақыптысемсерменөлтірді.
3Бұляһудилергеұнағанынкөріп,Петірдідеұстауға
кірісті.(Солкездеашытқысызнанкүндеріболды.)
4Оныұстағансоң,түрмегеқамап,оныұстауүшінтөрт
төртсарбазғатапсырды.Пасхаданкейіноныхалыққа
шығарудыкөздеді.
5СондықтанПетіртүрмедеотырды,біраққауымол
үшінҚұдайғаүздіксіздұғаетті.
6Иродонышығарыпсалудыойлағанкезде,солтүні
Петірекішынжырменбайланғанекісарбаздың
арасындаұйықтапжатқанеді.
7СондаоғанЖаратқанИеніңперіштесікеліп,түрмеде
нұржауды.ОлПетірдібүйіріненұрып:«Тезіректұр!»
—деді.Оныңқолынаншынжырларытүсіпқалды.
8Періштеоған:«Белбе,аяқкиіміңдібайлапал»,–деді.
Олсолайістеді.Олоған:«Киіміңдіжауыптастада,
меніңартымнанер!
9Олсыртқашығып,оныңсоңынанерді.және
періштеніңжасағанырасекенінбілмеймін;бірақол
аянкөрдідепойлады.
10Оларбіріншіжәнеекіншіпалатаданөтіп,қалаға
апаратынтемірқақпағакелді.Бұлоларғаөзеркімен
ашылды:оларшығып,біркөшеменөтті;Періштеоның
жанынанкетіпқалды.
11Петірөзінекелгенсоң:«Ендіменанықбілдім,
ЖаратқанИеӨзініңперіштесінжіберіп,меніИродтың
қолынанжәнеяһудихалқыныңбарлықүмітінен
құтқарды»,—деді.
12Олосыныойластырып,МарқаесімдіЖоханның
шешесіМәриямныңүйінекелді.ондакөпадамдар
жиналып,дұғаетті.
13Петірқақпаныңесігінқаққанда,Родаесімдіқыз
тыңдауғакелді.
14ОлПетірдіңдаусынбілгенде,қуаныштанқақпаны
ашпай,жүгіріпкіріп,Петірдіңқақпаалдындақалай
тұрғанынайтыпберді.
15Олароған:“Сенессізсің”,—деді.Бірақолсолай
екенінүнемірастады.Сондаолар:«Бұлоның
періштесі»,-деді.
16БірақПетірқағыптұрды.Оларесіктіашып,оны
көргенде,таңқалды.
17Бірақололарғаүндемеуүшінқолыменымдап,
ЖаратқанИеніңонытүрмеденқалайалыпшыққанын
айтыпберді.Ол:«Барып,мұныЖақыппен
бауырластарғакөрсет»,–деді.Олкетіп,басқажерге
кетті.
18ТаңатқаннанкейінсарбаздарарасындаПетірне
болды.
19Иродоныіздеп,таппағансоң,күзетшілердітексеріп,
олардыөлімжазасынакесудібұйырды.ОлЯһудеядан
Кесарияғатүсіп,сондатұрды.
20ИродТирменСидонтұрғындарынақаттыренжіді,
бірақоларбірауызданоғанкелдіде,патшаның
қарауылшысыБласттыөздерінедосетіп,татулық
тіледі.өйткеніолардыңеліпатшаеліненнәралған.
21БелгіленгенкүніпатшалықкиімінкигенИрод
тағынаотырдыда,оларғабаяндамажасады.
22Халық:«Бұладамныңемес,құдайдыңдаусы»,—
депайқайлады.
23ҚұдайдымадақтамағаныүшінЖаратқанИенің
періштесіоныбірденұрыпжіберді.
24БірақҚұдайдыңсөзіөсіп,көбейеберді.
25БарнабаменСаулқызметтерінаяқтап,
Иерусалимненқайтыпоралдыда,Марқаесімді
Жохандыертіпалды.
13-тарау
1Антиохиядағықауымдакейбірпайғамбарлармен
ұстаздарболды.Барнаба,НигератанғанШимеон,
КиренелікЛуцийжәнететрархИродпенбірге
тәрбиеленгенМанаенжәнеСаулсияқты.
2ОларЖаратқанИегеқызмететіп,оразатұтып
жатқанда,КиеліРух:«Менолардышақырғанісімүшін
БарнабаменСаулдыбөліпберіңдер!»—деді.
3Олароразаұстап,дұғаетіп,олардыңүстінеқолдарын
қойып,олардышығарыпжіберді.
4ОсылайшаоларКиеліРухарқылыСелевкияғажол
тартты.СоданоларКипргежүзіпкетті.
5ОларСаламистеболғанда,яһудилердің
мәжілісханаларындаҚұдайсөзінуағыздады.
6ОларАраларқылыПафосқажеткенде,Баржесесімді
бірсиқыршы,жалғанпайғамбар,яһудидітапты.
7ОлелбасшысыСергийПаулдыңқасындаболды.
ОларБарнабаменСаулдышақырып,Құдайсөзін
тыңдағысыкелді.
8БірақсиқыршыЕлимас(себебіоныңтүсіндірмесі
бойыншаоныңесімісолай)оларғақарсытұрып,
ізбасардысеніміненайыруғатырысты.
9КиеліРухқатолғанСаул(Пауылдептеаталады)оған
көзінсалды.
10Олбылайдеді:«Уа,барлыққулықпенбұзақылыққа
толы,шайтанныңбаласы,барлықәділдіктіңжауы!
11Енді,міне,ЖаратқанИеніңқолысеніңүстіңде,сен
соқырболып,күндібірмезгілкөрмейсің.Солсәтте
оныңүстінетұманменқараңғылықтүсті.Олөзінің
қолынанжетектепалатындардыіздепжүрді.
12Сосынорынбасармұныкөргенде,ЖаратқанИенің
ілімінетаңқалып,сенді.
13ПауылменоныңжасақшыларыПафостаншығып,
ПамфилиядағыПергегекелді.Жақияоларданкетіп,
Иерусалимгеоралды.
14БірақоларПергеденкетіп,Писидиядағы
Антиохияғакелдіде,демалыскүнімәжілісханағакіріп,
отырды.
15Тауратзаңыменпайғамбарлароқылыпболғансоң,
мәжілісханабасшыларыоларғакісіжіберіп:
«Бауырластар,егерхалыққаөсиетайтатынсөздеріңіз
болса,айтыңыздар!
16Пауылорнынантұрып,қолыменымдап:—
Исраилдіктер,Құдайданқорқатындар,тыңдаңдар!
17ОсыИсраилхалқыныңҚұдайыбіздіңата-
бабаларымыздытаңдапалып,Мысыржеріндебөтен
болыптұрғанда,халқынжоғарылатып,биікқолымен
оныоданалыпшықты.
18Шамаменқырықжылбойышөлдаладаолардың
жүріс-тұрысынаназапшекті.
19Қанаханжеріндежетіхалықтыжойып,жеребе
арқылыолардыңжерінбөлді.
89

92. Апостолдардыңістері
20СоданкейінолСамуилпайғамбарғадейінтөртжүз
елужылбойыоларғабилердітағайындады.
21Соданкейіноларпатшанықалайды.Құдайоларға
БуняминруынаншыққанКисұлыСаулдықырықжыл
бойыберді.
22Оныорнынаналыптастап,оларғаДәуіттіпатша
етіптағайындады.Олоғандакуәлікетіп:«МенЕсей
ұлыДәуіттітаптым,олменіңбарлықеркін
орындайтынөзжүрегімдегіадамдытаптым»,-деді.
23ОсыадамныңұрпағынанҚұдайөзініңуәдесі
бойыншаИсраилгеҚұтқарушыИсанытағайындады.
24ЖақияөзініңкелералдындабүкілИсраилхалқына
өкінуүшіншомылдырурәсіміненөтудіалғаш
уағыздағанболатын.
25Жақияөзісінаяқтайкеле:“Сендерменікімдеп
ойлайсыңдар?Менолемеспін.Бірақ,міне,менің
артымнанбіреукеледі,меноныңаяқкиіміншешуге
лайықемеспін.
26Бауырластар,Ыбырайымныңұрпақтарыжәне
араларыңдағыкімҚұдайданқорқатынболса,осы
құтқарусөзісендергежіберілді.
27Иерусалимдетұратындарменолардыңбилеушілері
Исаныбілмегендіктенде,әрсенбікүніоқылатын
пайғамбарлардыңдауларындаорындап,Исаны
айыптаған.
28ОларИсаныңөлімінесебептаппасада,Пилаттың
өлтірілуінтіледі.
29Олтуралыжазылғанныңбәрінорындапболғансоң,
оныағаштантүсіріп,қабіргеқойды.
30БірақҚұдайоныөлімненқайтатірілтті:
31ОныменбіргеҒалилеяданИерусалимгекелгендерге
Исакөпкүндеркөрінді,олархалықалдындаОның
куәгерлеріболды.
32Бізсендергеата-бабағаберілгенуәденіңқалай
болғанынсүйіншіхабарлаймыз.
33ҚұдайИсанықайтатірілтіп,бізгеолардың
балаларындаорындады.Сондай-ақекіншіжырда
былайдепжазылған:«СенменіңҰлымсың,менсені
бүгіндүниегеәкелдім.
34Олендіазғындыққақайтаоралмасүшінонықайта
тірілткенінеқатысты:«МенсағанДәуіттіңмейірімін
төгемін»,–деді.
35Сондықтанолбасқабіржырдабылайдейді:«Киелі
Құдайыңныңазғындыққаұшырауынажолберме.
36ӨйткеніДәуітҚұдайдыңеркібойыншаөзұрпағына
қызмететкенненкейін,ұйықтап,ата-бабаларының
қасындажатып,азғындықтыкөрді.
37БірақҚұдайқайтатірілткенҚұдайешбірбұзылуды
көрмеді.
38Ендеше,бауырластар,сендергеосыадамарқылы
күнәларыңыздыңкешірілуітуралыуағыздалатыны
белгіліболсын.
39Сондай-ақсенушілердіңбәріМұсаныңзаңыарқылы
ақталаалмағанбарлықнәрселерденОларқылы
ақталды.
40Сақболыңдар,пайғамбарлардаайтылғанбұл
жайттарбасыңатүспесін.
41Міне,сендерменсінбей,таңғалып,құрыпкетесіңдер,
өйткеніменсендердіңкүндеріңдебіржұмысістеп
жатырмын,бұлжұмысқаадамжарияласада,сенуге
болмайды.
42Яһудилермәжілісханаданшыққанда,басқаұлттар
осысөздердікелесідемалыскүніоларғауағыздауды
өтінді.
43Қауымтарағанкезде,көптегеняһудилермендінді
қабылдағандарПауылменБарнабаныңсоңынанерді.
44КелесідемалыскүнібүкілқаладерлікҚұдайсөзін
тыңдауүшінжиналды.
45Бірақяһудилерхалықтыкөргенде,қызғанышқа
толыболды,оларПауылдыңайтқандарынақарсы
шығып,онықорлап,қорлады.
46СондаПауылменБарнабабатылдықтанытып,
былайдеді:—АлдыменҚұдайсөзісендергеайтылуы
керекеді,бірақсендероныөздеріңнентастап,
өздеріңдімәңгілікөміргелайықемесдеп
санағандықтан,бізбасқаұлттарғажүгінеміз..
47ӨйткеніЖаратқанИебізгебылайдепбұйырды:
Менсенібасқаұлттардыңнұрыетіптағайындадым,
сондасенжердіңшетінедейінқұтқарушыболасың.
48Мұныестігенбасқаұлттарқуанып,ЖаратқанИенің
сөзін мадақтады. Мәңгілік өмірге
тағайындалғандардыңбәрісенді.
49ЖаратқанИеніңсөзібүкілаймаққажарияланды.
50Бірақяһудилердіндарәріқұрметтіәйелдермен
қаланыңбасерадамдарынқоздырып,Пауылмен
Барнабанықудалап,өзжағалауларынанқуыпжіберді.
51Бірақолараяқтарыныңшаңынқағып,Иконияға
келді.
52ШәкірттерқуанышпенКиеліРухқакенелді.
14-тарау
1Икониядаекеуіяһудилердіңмәжілісханасынабірге
бардыда,осылайшасөйледі,сондықтанкөптеген
яһудилерде,гректердесенді.
2Бірақсенбейтіняһудилербасқаұлттардықоздырып,
өзойларынбауырластарғақарсықойды.
3СондықтаноларЖаратқанИетуралыбатылсөйлеп,
оныңрақымыныңсөзінекуәлікетіп,олардың
қолдарыменкереметтерменкереметтержасауүшін
ұзақуақыттұрды.
4Біраққалахалқыекігебөлініп,бірбөлігіяһудилерді,
бірбөлігіелшілердіқолдады.
5Басқаұлтөкілдеріде,яһудилердебилеушілерімен
біргешабуылжасап,олардыренжітіп,таспенатқылай
бастады.
6Олародансақтанып,ЛикаонияныңЛистраменДербе
қалаларынажәнетөңіректегіаймаққақашыпкетті.
7СолжердеоларІзгіхабардыуағыздады.
8Листрадааяғындаәлсіреген,анасыныңқұрсағынан
шыққанмүгедек,ешқашанжүрмегенбірадамотырды.
9ОлПауылдыңсөйлегенінестіді.
10Қаттыдауыспен:«Тіктұр,аяғыңментұр!»—деді.
Олсекірдідежүрді.
11ПауылдыңнеістегенінкөргенхалықЛикаонияда
сөйлегенсөзінде:«Құдайларбізгеадамкейпіндетүсті»,
–депдауыстарынкөтерді.
12ОларБарнабаныЮпитердепатады.жәнеПавел,
Меркурий,өйткеніолнегізгішешенболды.
13СондаолардыңқаласыныңалдындатұрғанЮпитер
діниқызметкерібұқаларменгүлшоқтарынқақпа
алдынаәкеліп,халықпенбіргеқұрбандықшалғысы
келетінеді.
90

93. Апостолдардыңістері
14МұныестігенелшілерБарнабаменПауылкиімдерін
жыртып,халықтыңарасынажүгіріпкіріп:
15«Мырзалар,негебұлайістепжатырсыңдар?Бізде
сендерменбірдейқұмарадамдармызжәнесендерге
осыбосәурешіліктенкөкті,жерді,теңіздіжәнеондағы
барлықнәрселердіжаратқантіріҚұдайғабет
бұруларыңдыуағыздаймыз.
16Бұрынғыуақыттаолбарлықхалықтардыөз
жолдарыменжүругемәжбүретті.
17Соғанқарамастанолжақсылықжасағаныүшінөзін
куәсізқалдырғанжоқжәнебізгекөктенжаңбыржауып,
жемістімезгілдердіберіп,жүрегіміздіаспенқуанышқа
толтырды.
18Осысөздерменолархалықтыөздерінеқұрбандық
шалғанжоқдептежепқойды.
19АнтиохияменИконияданкелгеняһудилерхалықты
көндірдіде,Пауылдытаспенұрып,оныөлдідепойлап,
қаладанқуыпшықты.
20Алайдашәкірттеріоныңайналасындатұрғанда,ол
тұрып,қалағакелдіде,келесікүніБарнабаменбірге
Дербегекетті.
21ОларсолқалағаІзгіхабардыуағыздап,көпті
үйреткенсоң,Листраға,ИконияғажәнеАнтиохияға
қайтаоралды.
22Шәкірттердіңжан-дүниесіннығайтып,оларға
сенімдерінжалғастыруғажәнеҚұдайПатшалығына
көпқиындықарқылыкіругешақыру.
23Әрқауымдаөздерінақсақалдаретіптағайындап,
оразатұтыпдұғаеткенненкейін,оларөздерісенетін
Иемізгетапсырды.
24ОларПисидияныайналыпөтіп,Памфилияғакелді.
25ОларПергедеуағыздапболғансоң,Атталияғатүсті.
26СолжерденоларорындағанісіүшінҚұдайдың
рақымынабөленетінАнтиохияғажүзіпкетті.
27Оларкеліп,қауымдыжинағансоң,Құдайдың
өздеріменнеістегенінжәнебасқаұлттарғасенімесігін
қалайашқанынайтыпжатты.
28Оларсолжердеұзақуақытшәкірттерменбірге
болды.
15-тарау
1Яһудеяданкелгенкейбірадамдарбауырластарға
тәлімберіп:«Мұсаныңүлгісібойыншасүндетке
отырғызылмасаңдар,құтқарылаалмайсыңдар»,–деді.
2СондықтанПауылменБарнабаоларменаздап
келіспеушілікпендаутудырмағансоң,Пауылмен
Барнабажәнеолардыңкейбіреулеріосымәселе
бойыншаИерусалимгеелшілерменақсақалдарға
барсындепшешті.
3Шіркеужолғашығып,оларФиникиямен
Самарияданөтіп,басқаұлттардыңдінгебетбұрғанын
жарияладыжәнебарлықбауырластардызорқуанышқа
бөледі.
4ОларИерусалимгекелгенде,қауым,елшілермен
ақсақалдарқабылдап,Құдайдыңөздеріменнеістегенін
айтты.
5Бірақпарызшылдардыңкейбірсекталарыкөтеріліп:
«Олардысүндеткеотырғызып,Мұсазаңынорындауды
бұйыртукерек»депсенді.
6Елшілерменақсақалдаросымәселеніталқылауүшін
жиналды.
7Көпдауболғансоң,Петірорнынантұрып,оларға
былайдеді:«Ағайындар!жәнесену.
8ЖүректердібілетінҚұдайбізгебергеніндей,оларға
КиеліРухтыберіп,оларғакуәлікетті.
9Олардыңжүректерінсенімарқылытазартып,бізбен
олардыңарамыздаешайырмашылықжасамаңыз.
10Ендеше,ата-бабаларымызда,біздекөтереалмаған
қамыттышәкірттердіңмойнынакигізуүшінҚұдайды
негесынайсыңдар?
11БірақбізИемізИсаМәсіхтіңрақымыныңарқасында
оларсияқтықұтқарылатынымызғасенеміз.
12Сондажұрттыңбәріүндемей,БарнабаменПауылды
тыңдап,Құдайдыңоларарқылыбасқаұлттарарасында
қандайкереметтерменкереметтержасағанынайтып
берді.
13Оларүндемейболғансоң,Жақыпбылайдепжауап
берді:«Ағайындар,мағанқұлақасыңдар!
14ШимонҚұдайдыңбасқаұлттарғақалайбарғанын,
олардыңішіненӨзініңесіміменаталатынхалықтыалу
үшіноларғақалайкелгенінайтты.
15Бұғанпайғамбарлардыңсөздерісәйкескеледі.
жазылғандай,
16Осыданкейінменқайтаоралып,құлағанДәуіттің
киелішатырынқайтатұрғызамын.Меноның
қирандыларынқайтатұрғызамын,менонытұрғызамын.
17ОсыныңбәріністепжатқанЖаратқанИе,
адамдардыңқалдығыЖаратқанИеніжәнеменіңатым
аталғанбарлықбасқаұлттардыіздеуіүшін.
18ҚұдайғадүниеніңбасынанбастапОныңбарлық
істерібелгілі.
19Сондықтанменіңүкімім:Құдайғабетбұрғанбасқа
ұлтөкілдерінмазаламауымызкерек.
20Бірақбізоларғабылайдепжазамыз:оларпұттарды
арамдаудан,азғындықтан,тұншықтырылғанзаттардан
жәнеқаннанаулақболукерек.
21БұрынғыуақыттаМұсатуралыуағыздаушыларәр
қаладаболды,оларәрдемалыскүнімәжілісханаларда
оқылады.
22Сондаелшілерменақсақалдарбүкілқауыммен
біргеПауылменБарнабаменбіргеАнтиохияға
таңдаулыадамдардыжіберудіұнатты.атапайтқанда,
ЯһуданыңатыБарсабасжәнеСыйлас,ағайындардың
жетекшілері.
23Оларосылайшахатжазды.Елшілер,ақсақалдармен
бауырластарАнтиохиядағы,Сириядағыжәне
Киликиядағыбасқаұлттарданшыққанбауырластарға
сәлемжолдапжатыр:
24Бізденестігеніміздей,бізденшыққанкейбірадамдар:
«Сендерсүндеттеліп,Тауратзаңынсақтауларың
керек»,–деп,сендердімазалайтын.
25Бізгебірауыздантаңдалғанадамдардысүйікті
БарнабаменПауылменбіргесендергежіберудіжөн
көрдік.
26ИемізИсаМәсіхтіңатыүшінөзөмірлерінқиған
адамдар.
27СондықтанбізЯһудаменСыйластыжібердік,олар
дасолсөздердісендергеауызшаайтыпбереді.
28ӨйткеніКиеліРухқада,бізгедесендергеосы
қажеттінәрселерденартықауыртпалықтүсіргеніміз
жақсыкөрінді.
91

94. Апостолдардыңістері
29Пұттарғабағышталғанеттен,қаннан,
тұншықтырылғанмалданжәнеазғындықтанаулақ
болыңдар.Аманболыңдар.
30Оларшығарылғансоң,Антиохияғакелдіде,
халықтыжинапалып,хаттыжеткізді:
31Олармұныоқып,жұбанышқақуанды.
32ЯһудаменСыйласөздерідепайғамбар
болғандықтан,бауырластардыкөпсөздермен
насихаттап,олардырастады.
33Оларсондабіразуақытболғансоң,бауырластардан
елшілергеаман-есенжіберілді.
34АлайдаСыйластыңсондақалуыұнады.
35ПауылменБарнабадабасқакөптегенадамдармен
біргеАнтиохиядатәлімберіп,ЖаратқанИеніңсөзін
уағыздады.
36БірнешекүнненкейінПауылБарнабаға:«Кел,біз
ЖаратқанИеніңсөзінуағыздағанбарлыққалалардағы
бауырларымызғақайтабарып,олардыңжағдайын
көрейік»,—деді.
37БарнабаМарқаесімдіЖохандыалыпкетугебел
буды.
38БірақПауылПамфилияданкетіп,оларменбірге
жұмысқабармағаноныөздеріменбіргеалыпкетуді
жақсыкөрмеді.
39Араларындадаудыңөткірболғанысонша,оларбір-
біріненбөлініпкетті.ОсылайшаБарнабаМарқаны
алып,Кипргежүзіпкетті.
40ПауылСыйластытаңдадыда,бауырластары
Құдайдыңрақымынабөленугекеңесберіп,кетіпқалды.
41ОлСирияменКиликияныаралап,шіркеулерді
бекітті.
16-ТАРАУ
1СосынолДербеменЛистрағакелді.Міне,солжерде
яһудиәйелдіңұлыТімотеесімдішәкіртбареді.бірақ
оныңәкесігрекеді:
2БұлтуралыЛистраменИкониядағыбауырластар
жақсыайтты.
3Пауылоныменбіргеаттанғысыкелді.Солжақтағы
яһудилерүшіноныалып,сүндеткеотырғызды,өйткені
олароныңәкесігрекекенінбілетін.
4Оларқалалардыаралапжүріп,Иерусалимдегі
елшілерменақсақалдардыңұстанатынжарлықтарын
оларғажеткізді.
5Осылайшақауымдарсенімменнығайып,күнсайын
көбейеберді.
6ОларФригияменГалатияаймағынаралап,Азияда
сөздіуағыздауғаКиеліРухтарапынантыйымсалынған
кезде,
7ОларМисияғакелгенсоң,Битинияғабаруға
талпынды,бірақРухоларғарұқсатбермеді.
8ОларМисияданөтіп,Трояғакелді.
9ТүндеПауылғааянпайдаболды.Солжерде
македониялықбірадамтұрып:«Македонияғакеліп,
бізгекөмектес»,–депдұғаетті.
10Олаяндыкөргенсоң,ИемізбіздіоларғаІзгі
хабардыуағыздауүшіншақырғанынасенімдіболып,
бірденМакедонияғабаруғатырыстық.
11СондықтанТроастанжеңіліп,тікелейжолмен
Самотракияға,алкелесікүніНеаполискекелдік.
12СолжерденМакедонияныңсолбөлігініңбасты
қаласыәріколонияболыптабылатынФіліпігебардық.
Бізсолқаладабіразкүнтұрдық.
13Демалыскүнібізқаладаншығып,өзенніңжағасына
шықтық.Бізотырдықта,сондаотырғанәйелдермен
сөйлестік.
14ТиатирақаласындағыкүлгінтүстісатушыЛидия
есімдібірәйелҚұдайғағибадатететінбіздітыңдады.
15Шомылдырурәсіміненөткенде,олүйдегілермен
бірге:«ЕгерменіЖаратқанИегеадалмындеп
санасаңдар,үйімекіріп,сондатұрыңдар!»—деп
жалбарынды.Жәнеолбіздішектеді.
16Дұғағабаражатқанымызда,біздікөріпкелдікрухы
барбірқызкездестірді.
17СолкісіПауылменбіздіңартымызданілесіп:«Бұл
адамдар—ҚұтқарылужолынкөрсететінҚұдай
Тағаланыңқызметшілері»,—депайқайлады.
18Олкөпкүносылайістеді.БірақПауылмұңайып,
рухқабұрылып:—ИсаМәсіхтіңатыменсағанодан
шығудыбұйырамын,—деді.Олсолсағатташықты.
19Оныңқожайындарытабысқажетуденүмітүзгенін
көріп,ПауылменСыйластыұстапалып,базаралаңына
әміршілергеапарды.
20Олардысоттөрешілерінеәкеліп:—Бұладамдар
яһудиболғандықтан,қаламыздықаттымазалауда.
21Римдіктерболғандықтан,қабылдауғада,ұстануғада
рұқсатетілмегенәдет-ғұрыптардыүйретіңдер.
22Көпшіліколарғақарсыкөтерілді.
23Оларкөпжарақаталғансоң,түрмегеқамап,түрме
бастығынааманқалудыбұйырды.
24Олармұндайайыптыалғансоң,олардыішкі
түрмегеқағып,аяқтарынқамырғабекітті.
25ТүнортасындаПауылменСыйласдұғаетіп,
Құдайдымадақтады,алтұтқындаролардытыңдады.
26Кенетқаттыжерсілкінісіболып,түрменіңіргетасы
шайқалды.Солкездебарлықесіктерашылып,
әрқайсысыныңбауларышешілді.
27Түрмекүзетшісіұйқысынаноянып,түрме
есіктерініңашықтұрғанынкөріп,тұтқындарқашып
кеттідепойлап,қылышынсуырыпалып,өзінөлтірмек
болды.
28БірақПауылқаттыдауыстап:“Өзіңежамандық
жасама,өйткенібәрімізосындамыз”,—деді.
29Сосынолжарықтышақырдыда,ішкесекірдіде,
дірілдепкелдіде,ПауылменСыйластыңалдына
құлады.
30Сосынолардышығарып:—Мырзалар,құтқарылу
үшіннеістеуімкерек?
31Олар:“ИемізИсаМәсіхкесен,сондасенде,үйіңде
құтқарыласың”,—деді.
32Олароғанжәнеоныңүйіндегілердіңбәріне
ЖаратқанИеніңсөзінайтты.
33ТүнніңсолбірсағатындаИсаолардыалып,
жараларынжуды.Олжәнеоныңбәрібірден
шомылдырурәсіміненөтті.
34Исаолардыүйінеәкеліп,олардыңалдынатамақ
қойдыда,бүкілүй-ішіменҚұдайғасеніп,қуанды.
35Таңатқанда,соттөрешілерістаршиналарынжіберіп:
«Олкісілердіжіберіңіздер!
36ТүрменіңкүзетшісіПауылғабылайдеді:—Әкімдер
сенібосатуүшінадамжіберді.
92

95. Апостолдардыңістері
37БірақПауылоларғабылайдеді:«Оларбізді
римдіктерболғандықтан,сотсызұрып-соғып,түрмеге
қамады.алендіоларбіздіжасырынтүрдеқуыпжіберді
ме?жоқ,әрине;бірақоларөздерікеліп,біздіалып
кетсін.
38Сарбаздарбұлсөздердібасшыларғаайтып,олардың
римдікекенінестігендеқорқыпкетті.
39Оларкеліп,жалбарынып,олардышығарыпсалдыда,
қаладанкетуінөтінді.
40Олартүрмеденшығып,Лидияныңүйінекірді.
17-тарау
1ОларАмфиполменАполлонияданөтіп,яһудилердің
мәжілісханасыорналасқанСалоникағакелді.
2Пауылөзтәртібіменоларғакіріп,үшдемалыскүні
оларменЖазбаларбойыншапікірлесті.
3Мәсіхтіңазапшегіп,өлгенненқайтатірілуікерек
екенінашып,дәлелдеу;Менсендергеуағыздапжүрген
бұлИсаМәсіхекенін.
4Олардыңкейбіреулерісеніп,ПауылменСыйласқа
қосылды.сондай-ақдіндаргректердіңкөптобыжәне
басәйелдердіңсаныаземес.
5Бірақсенбейтіняһудилерқызғанышпен,азғындар
қатарынанбірнешеазғындардыалып,топжинап,бүкіл
қаланыдүрсілкіндіріп,Ясонныңүйінешабуылжасап,
олардышығаруғатырысты.халыққа.
6Олардытаппағансоң,оларЯсондыжәнекейбір
бауырластардықалабилеушілерініңалдынатартып:—
Дүниенітөңкеріптастағандармұндадакелді.
7Ясононықабылдады.Бұлардыңбәріпатшаның
бұйрығынақайшыкеліп,басқаПатша,бірИсабардеп
айтады.
8Бұлсөздердіестігенде,олархалықпенқала
басшыларыналаңдатты.
9ОларЯсондыда,екіншісіндеқамауғаалып,оларды
жіберді.
10БауырластардереуПауылменСыйластытүнде
Береяғажіберді.
11БұларСалоникадағыларғақарағандамәртебелі
болды,өйткеніоларсөздібарынтасыменқабылдап,
Жазбалардыкүнсайынзерттепотырды.
12Сондықтанолардыңкөпшілігісенді.Сондай-ақ
гректерболғанқұрметтіәйелдерменерадамдараз
емес.
13СалоникалықяһудилерПауылдыңБереядаҚұдай
сөзінуағыздағанынбілгенде,олжаққадакеліп,
халықтыдүрліктірді.
14БауырластардереуПауылдытеңізгебаруғажіберді,
бірақСыйласпенТімотесондақалды.
15ПауылдыжетектепкелгендероныАфинағаалып
келдіде,СыйласпенТімотегетезарадаоғанкелу
туралыбұйрықтыалып,жолғашықты.
16ПауылАфиныдаолардыкүтіптұрғанда,қаланың
мүлдепұтқатабынушылыққаберілгенінкөргенде,
оныңрухықаттытолқыды.
17Сондықтанолмәжілісханадаяһудилерменжәне
діндарларменжәнекүнделіктібазардаөзіменкездескен
адамдармендауласыпотырды.
18Соданэпикуршылдарменстоиктердіңкейбір
философтарыоныкездестірді.Алкейбіреулері:«Мына
бақыршынедейді?Кейбіреулері,Олбөтенқұдайларды
шығарушыболыпкөрінеді,өйткеніололарғаИсаны
жәнеқайтатірілудіуағыздады.
19Олароныұстапалып,Ареопагқаәкелдіде:—Сен
айтыпотырғанбұлжаңаілімніңнеекенінбілугебола
ма?
20Өйткенісенбіздіңқұлағымызғабіртүрлінәрселерді
жеткізесің,сондықтанбізбұлсөздердіңнені
білдіретінінбілеміз.
21(Олжақтағыбарлықафиналықтарменбейтаныс
адамдаруақыттарынбасқаештеңеменемес,неайту
үшін,небіржаңалықестуүшінөткізді.)
22СондаПауылМарстөбесініңортасындатұрып:
«Афиндықадамдар!Менсендердіңбарлықжағынан
тымырымшылекендеріңдітүсінемін.
23Өйткеніқасынанөтіпбаражатып,сендердің
құлшылықтарыңдыкөріп,«БЕЛГІСІЗҚҰДАЙҒА»
дегенжазуыбарқұрбандықүстелінтаптым.Ендеше,
кімгенадандықпентабыныпжүрсіңдер,соныайтамын.
24Әлемдіжәнеондағыбарлықнәрселердіжаратқан
ҚұдайкөкпенжердіңИесіекенінеқарамастан,қолмен
жасалғанғибадатханалардатұрмайды.
25Адамныңқолыменғибадатетілмейді,өйткеніол
ештеңегемұқтажемес,өйткеніОлбарлықөмірге,
тыныспенбарлықнәрселергебереді.
26Бүкілжербетіндетұруыүшінбірқаннанбарлық
халықтардыжараттыжәнебелгіленгенуақыттыжәне
олардыңмекенетушекараларынбелгіледі;
27ОларЖаратқанИенііздеп,оныіздеп,
әрқайсымызданалысболмасада,Онытабаалареді.
28ӨйткенібізОныңарқасындаөмірсүреміз,
қозғаламызжәнеболамыз.Кейбірақындарыңда
айтқандай,біздеоныңұрпағымыз.
29СондықтанбізҚұдайдыңұрпағыболғандықтан,
Құдайдыөнержәнеадамныңқолыменжасалғаналтын,
күміснемесетассияқтыдепойламауымызкерек.
30ОсынадандықзаманғаҚұдайкөзқысты;бірақенді
барлықадамдарғақайжердеөкінугебұйырады:
31Өйткеніолөзітағайындағанадамарқылыдүниені
әділдікпенсоттайтынкүндібелгіледі.Олоныөлімнен
қайтатірілтетінінебарлықадамдарғасендірді.
32Оларөлгендердіңқайтатірілгенінестігенде,
кейбіреулерікелемеждеді,албасқалары:«Бұлтуралы
тағыдатыңдаймыз»,-деді.
33Пауылолардыңарасынаншығыпкетті.
34Алайдакейбірадамдароғанқосылып,сенді:
олардыңарасындаареопагитДионисий,Дамарис
есімдіәйелжәнебасқаларыболды.
18-тарау
1ОсыданкейінПауылАфинаданшығып,Қорынтқа
келді.
2Понтқаласындатуған,жақындаИталияданәйелі
ПрискиламенбіргекелгенАкилаесімдіяһудидітапты.
(СебебіКлавдийбарлықяһудилергеРимненкетуді
бұйырды:)жәнеоларғакелді.
3Олбіркәсіпиесіболғандықтан,оларменбіргетұрып,
еңбекетті,өйткеніоларшатыртігуменайналысты.
4Оләрдемалыссайынмәжілісханадаақылдасып,
яһудилерменгректердікөндірді.
93

96. Апостолдардыңістері
5СыйласпенТімөтейМакедонияданкелгенкезде,
Пауылдыңрухықаттықысылып,яһудилергеИсаның
Мәсіхекенінкуәландырды.
6Оларқарсылықтанытып,балағатсөздерайтқанкезде,
Исакиіміншайқап:«Қандарыңөзмойныңда!Мен
тазамын:бұданбылайбасқаұлттарғабарамын.
7Сосынолжерденкетіп,үйімәжілісханағақатты
жалғанғанҚұдайғағибадатететінЮстдегенадамның
үйінекірді.
8МәжілісхананыңбасшысыКриспбүкілүй-ішімен
Иемізгесенді.Қорынттықтардыңкөбісісеніп,
шомылдырурәсіміненөтті.
9СондаЖаратқанИетүндеПауылғааянарқылы
былайдеді:«Қорықпа,сөйле,үндеме!
10Өйткеніменсеніменбіргемін,сағанешкімзиян
тигізбейді,өйткенібұлқаладаменіңхалқымкөп.
11Олсондабіржылалтыайтұрып,оларғаҚұдайсөзін
үйретті.
12ҒалионАхаяныңбасшысыболғанкезде,яһудилер
бірауызданПауылғақарсыкөтерілісжасап,онысот
орнынаәкелді.
13«БұлкісіадамдардыҚұдайғаТауратзаңынақайшы
ғибадатетугеүгіттепжатыр»,—деді.
14Пауылендіаузынашпақболғанкезде,Галлион
яһудилергебылайдеді:—Ей,яһудилер!
15Алегербұлсөздерменатаулармензаңыңызтуралы
болса,оғанназараударыңыз.Өйткеніменмұндай
істергетөрелікетпеймін.
16Ололардысототыратынорыннанқуыпжіберді.
17БүкілгректермәжілісхананыңбасшысыСостенді
ұстапалып,сототырысыныңалдындаұрып-соқты.Ал
Галлиобұлардыңешқайсысынамәнбермеді.
18СоданкейінПауылсолжердетағыбіразуақыт
тұрып,бауырластарменбіргежүріп,Прискиламен
АкиламенбіргеСирияғажүзіпкетті.Кенхреядабасын
қырқыптастады,өйткеніолантбергенеді.
19ОлЕфескекеліп,олардысондақалдырды,бірақөзі
мәжілісханағакіріп,яһудилерменсөйлесті.
20Олароныңөздеріменұзағырақболуынқалағанда,
олкеліспеді.
21Бірақоларменқоштасып:«МенИерусалимдекеле
жатқанбұлмейрамдыміндеттітүрдеөткізуімкерек,
бірақҚұдайқаласа,менсендергеқайтамын.Ол
Ефестенжүзіпкетті.
22Кесарияғакеліп,көтеріліп,қауымменамандасып,
Антиохияғатүсті.
23Солжердебіразуақытболғансоң,олжолғашығып,
бүкілГалатияменФригияелдерінаралап,барлық
шәкірттеріннығайтты.
24ЕфескеАлександриядатуған,шешен,Жазбаларда
күштіАполлосесімдіяһудикелді.
25БұлкісіЖаратқанИеніңжолындатәлімалған;Ол
текЖақияныңшомылдырурәсіміненөткенін
білгендіктен,рухыжалындыболғандықтан,Жаратқан
Иеніңістерінмұқиятсөйлеп,үйретті.
26Олмәжілісханадабатылдықпенсөйлейбастады.
ОныестігенАқиламенПрискилаонықасынаапарып,
оғанҚұдайдыңжолынжақсырақтүсіндірді.
27ОлАхаяғаөтугениететкенде,бауырластар
шәкірттерінеонықабылдауғашақырып:«Олкелгенде,
оларрақымарқылысенгендергекөпкөмектесті:
28Өйткеніоляһудилердіжәнекөпшілікалдында
ЖазбаларарқылыИсаныңМәсіхекенінесендірді.
19-ТАРАУ
1АполлосҚорынттажүргенде,Пауылжоғарғы
жағалауданөтіп,Ефескекелді.
2Ололарғабылайдеді:—СенгенненберіКиеліРухты
қабылдадыңызба?Олароған:«КиеліРухтыңбар-
жоғынестігенжоқпыз»,—деді.
3Исаоларға:«Сендернеүшіншомылдырурәсімінен
өттіңдер?Олар:«Жақияныңшомылдырурәсіміненөтуі
үшін»,-деді.
4СондаПауылбылайдеді:—Жақияшынындада
өкінуүшіншомылдырурәсіміненөтіп,халыққа:
«ӨзіненкейінгіҚұдайға,яғниИсаМәсіхкесенулері
керек»,—деді.
5Мұныестігенде,оларИемізИсаныңатымен
шомылдырурәсіміненөтті.
6Пауылолардыңүстінеқолдарынқойғанда,олардың
үстінеКиеліРухтүсті.Оларбасқатілдердесөйлеп,
пайғамбарлықетті.
7Олардыңбарлығышамаменонекіболды.
8Олмәжілісханағабарып,үшайбойыбатылдықпен
сөйлеп,ҚұдайПатшалығытуралыдауласып,сендірді.
9Сүңгуірлерқаталболып,сенбей,жұрттыңалдында
бұлтуралыжамандағанда,Исаоларданкетіп,бір
Тиранныңмектебіндекүнсайындауласып,шәкірттерін
бөлді.
10Бұлекіжылбойыжалғасты.ОсылайшаАзияда
тұратынбарлықяһудилерде,гректердеИемізИсаның
сөзінестіді.
11ҚұдайПауылдыңқолыменерекшекереметтер
жасады:
12Осылайшаоныңденесіненнауқасқаорамалнемесе
алжапқышәкелініп,оларданауруларжойылып,зұлым
рухтароларданшығыпкетті.
13Сондакейбірқаңғыбасяһудилер,жынқуушылар,
зұлымрухтарыбарлардыИемізИсаныңатыншақырып:
“ПауылуағыздапжүргенИсаарқылысендергеант
береміз”,—деді.
14ДіниқызметкерлердіңбасшысыСкеваесімді
яһудидіңжетіұлысолайістеді.
15Жын:—МенИсаныбілемін,Пауылдыдабілемін.
бірақсенкімсің?
16Ішіндезұлымрухбарадамолардыңүстінесекіріп
түсіп,олардыжеңіп,жеңді,сондықтаноларсолүйден
жалаңашәріжаралыкүйдеқашыпкетті.
17БұлЕфестегібарлықяһудилерменгректергебелгілі
болды.Барлығындаүрейбилеп,ИемізИсаныңесімі
дәріптелді.
18Көптегенсенушілеркеліп,өзістерінмойындап,
жарияетті.
19Қызықөнерменайналысатындардыңкөбі
кітаптарынжинап,бүкілжұрттыңкөзіншеөртеп
жіберді.Олардыңбағасынесептегенде,елумыңкүміс
теңгетапты.
20Құдайсөзіосылайшакүшейіп,үстемболды.
21Осыжайттараяқталғансоң,ПауылМакедониямен
Ахаяданөтіп,Иерусалимгебарудырухтаниететіп:
“Ондаболғансоң,Римдідекөруімкерек”,—деді.
94

97. Апостолдардыңістері
22СондықтанолМакедонияғаөзінеқызметететінекі
адамды,ТімотеменЕрасттыжіберді.бірақөзібір
маусымАзиядақалды.
23Солкездесолжолдааздауболғанжоқ.
24Дианаүшінкүмістенғибадатханажасағанкүміс
шеберіДеметрийесімдіадамшеберлергеазпайда
әкелгенжоқ.
25Олсолкәсіпиелеріншақырыпалып,былайдеді:
«Мырзалар!
26Сондай-ақбұлПауылдыңжалғызЕфесқаласында
емес,бүкілАзиядадерліккөптегенадамдарды
көндіргенінжәнеолардыңқолменжасалғанқұдайемес
екенінайтып,теріскешығарғанынкөріп,естіп
жатырсыңдар.
27Бұлғанаемес,біздіңөнеріміздіңжойылуқаупі
төніптұр.соныменқатарбүкілАзияменәлем
табынатынұлықұдайДиананыңғибадатханасын
менсінбеукерекжәнеоныңұлылығынжоюкерек.
28Бұлсөздердіестігенде,оларашуланып:
«ЕфестіктердіңДианасыұлы!»—депайқайлады.
29Бүкілқалаабдырапқалды.ОларПауылдың
серіктеріМакедонияданкелгенГайменАристархты
ұстапалып,бірауыздантеатрғакірді.
30Пауылхалықтыңарасынакіргісікелгенде,
шәкірттеріоғанрұқсатбермеді.
31ОныңдостарыболғанАзияныңкейбірбасшылары
оғанкісіжіберіп,оныңтеатрғабармауынөтінді.
32Сондықтанкейбіреулербір,албасқаларыбасқадеп
айқайлады,өйткеніқауымабдырапқалды.Алкөбісі
олардыңнеүшінжиналғанынбілмеді.
33ЯһудилерЕскендірдіхалықарасынаншығарып
алды.АлЕскендірқолыменымдап,халыққа
қорғанбақшыеді.
34Бірақолароныңяһудиекенінбілгенде,екісағаттың
ішіндебарлығыбірауыздан:«ЕфестіктердіңДианасы
ұлы!»—депайғайлады.
35Қалаәкіміхалықтытыныштандырғаннанкейін,ол
былайдеді:«Ефестұрғындары!?
36Осыныайтумүмкінемесболғандықтан,
үндемеулеріңкерекжәнеешнәрсеойланбауларың
керек.
37Сендерқауымдардытонаушыдаемес,құдайларыңа
датілтигізбейтіносыадамдардыәкелдіңдер.
38Демек,егерДимитрийменоныңқасындағы
шеберлердіңбіреугедауларыболса,ондазаңашық,әрі
депутаттардабар.Оларбір-бірінсоттасын.
39Алегербасқамәселелергеқатыстыбірдеңе
сұрасаңдар,олзаңдыжиналысташешіледі.
40Өйткенібүгінгідүрбелеңүшінбізкүмәнданамыз,
өйткенібұлжиынтуралыесепберугеешсебепжоқ.
41Осыныайтыпболғансоң,олқауымдытаратып
жіберді.
20-тарау
1Шубасылғансоң,Пауылшәкірттеріншақырыпалып,
олардықұшақтапалдыда,Македонияғабаруүшін
жолғашықты.
2Олсолжерлердіаралап,оларғакөпнасихатайтып,
Грекияғакелді.
3Олжердеүшайтұрды.Яһудилероныкүтіптұрғанда,
олСирияғажүзіпбаражатқанда,олМакедония
арқылықайтпақшыболды.
4СолжердеоныменбіргебереялықСопатерАзияға
келді.СалоникалықтарданАристархпенСекунд;
ДербелікГайжәнеТімоте;жәнеАзиядан,Тихикпен
Трофим.
5БұларбізүшінТроядақалды.
6БізашытқысызнанкүндеріненкейінФіліпіденжүзіп
кетіп,бескүнненкейінТрояғажеттік.сондажетікүн
тұрдық.
7Аптаныңбіріншікүні,шәкірттернансындыруға
жиналғанда,Пауылертеңгікүніжолғашығуға
дайындалып,оларғауағыздады.жәнетүнортасына
дейінсөзінжалғастырды.
8Оларжиналғанжоғарғыбөлмедекөптегеншамдар
болды.
9ТерезедеЕвтихесімдіжасжігітқаттыұйықтап
жатыпотырды.Пауылұзақуақытбойыуағыздап
жүргенде,ұйқығабатып,үшіншіқабаттанқұлап,өлді.
10Пауылтөментүсіп,оныңүстінеқұладыда,
құшақтап:«Уайымдама!өйткеніоныңөміріоның
ішінде.
11Олқайтаданкөтеріліп,нансындырып,тамақтанып,
таңатқанғадейінұзақсөйлесіп,жолғашықты.
12Оларжасжігіттітіріқалдырды,бірақаздап
жұбатқанжоқ.
13АлдындабізқайыққааттандықжәнеПауылды
қабылдамақниетпенАсосқажүздік.
14ОлАсстабізбенкездескенкезде,бізонықабылдап,
Митиленгекелдік.
15Соданкейінбізсолжерденжүзіп,келесікүні
Хиосқакелдік.КелесікүнібізСамосқажетіп,
Трогиллиумдақалдық;алкелесікүнібізМилетке
келдік.
16ПауылЕфесарқылыжүзугебелбуғанболатын,
өйткеніолАзиядауақытөткізбейтінболды.
17ОлМилеттенЕфескекісіжіберіп,қауым
ақсақалдарыншақырды.
18ОларИсағакелгенде,Исаоларғабылайдеді:—
Азияғакелгеналғашқыкүнненбастап,барлықуақытта
сендерменқалайболғанымдыбілесіңдер.
19ЖаратқанИегекішіпейілділікпенжәнекөпкөз
жасымен және яһудилердің аңдығанынан
азғыруларыменқызмететемін.
20Менсендергепайдалыболғанешнәрсені
жасырмадым,бірақсендергеашықайтып,үйме-үй
жүремін.
21Яһудилергеде,гректергедеҚұдайғатәубеетужәне
ИемізИсаМәсіхкесенутуралыкуәлік.
22Алендіміне,менИерусалимгерухтыңжетелеуімен
баражатырмын,олжердеменіңбасыманеболатынын
білмеймін.
23ТекКиеліРухбарлыққаладакуәлікетіп,мені
байламдарменазаптарсақтайдыдепайтады.
24Бірақмұныңешқайсысыменіқозғамайды,менөз
жолымдыжәнеҚұдайдыңрақымытуралыІзгіхабарды
куәландыруүшінИемізИсаданалғанқызметті
қуанышпенаяқтауүшінөзөмірімдіөзімүшінқымбат
санамаймын..
95

98. Апостолдардыңістері
25ЕндіменҚұдайПатшалығынуағыздауғабарған
барлықтарыңыздың енді менің бетімді
көрмейтіндеріңіздібілемін.
26Сондықтанменсендергебүгінгікүнібарлық
адамныңқанынантазаекенімдіескертемін.
27ӨйткеніменсендергеҚұдайдыңбарлықкеңесін
айтуданқашқанжоқпын.
28СондықтанҚұдайдыңөзқаныменсатыпалған
қауымынбағуүшінКиеліРухсендергебақылаушы
етіптағайындағанөздеріңежәнебүкілотарғасақ
болыңдар.
29Өйткеніменкеткенненкейінараларыңаотарды
аямайтынқасқырқасқырларкіретінінбілемін.
30Шәкірттердіөздерінеертіпәкетуүшінөздеріңненде
теріссөйлейтінадамдаршығады.
31Сондықтанүшжылбойыменкүндіз-түнікөз
жасымменескертудітоқтатпағанымдыестесақтаңдар.
32Аленді,бауырластар,менсендердіҚұдайғажәне
Оныңрақымыныңсөзінетапсырамын,олсендерді
нығайтып,қасиеттіболғандардыңарасындамұралық
жердібереалады.
33Менешкімніңкүмісінде,алтынында,киімінде
аңсағанемеспін.
34Иә,өздеріңізбілесіздер,бұлқолдарменіңжәне
меніменбіргеболғандардыңқажеттіліктеріүшін
қызмететті.
35Менсендергеосыншаеңбекетіп,әлсіздердіқалай
қолдаукерекекенінжәнеИемізИсаның:«Алғаннан
гөрібергенбақыттырақ»дегенсөздерінестесақтау
керекекенінкөрсеттім.
36Осыныайтыпболғансоң,олтізерлепотырдыда,
барлығыменбіргедұғаетті.
37Барлығықаттыжылап,Пауылдыңмойнына
жығылып,сүйді.
38Оныңбетінендікөрмейміндепайтқансөздеріүшін
бәрінендеқаттықайғырдық.Олароныкемегедейін
ертіпбарды.
21-тарау
1Оларданқұтылып,жолғашыққаннанкейінтура
жолменКусқа,алкелесікүніРодосқа,оданПатараға
келдік.
2Финикияғақарайжүзіпбаражатқанкеменітауып,
оғанмініп,жолғашықтық.
3Кипрдітапқансоң,онысолжаққақалдырып,
Сирияғажүзіпбарып,Тиргеқондық,өйткенікемесол
жердеоныңжүгінтүсіретінеді.
4Шәкірттертауып,сондажетікүнболдық.
5Солкүндердіаяқтағансоң,жолғашығып,жолға
шықтық.Қаладаншыққанша,оларбіздіәйелдерімен
балаларыменбіргежолғашығарыпсалды.
6Бір-біріміздітастап,кемегеотырдық.жәнеолар
қайтаданүйлерінеқайтты.
7Тирденжолымыздыаяқтағансоң,Птолемейгекеліп,
бауырластарменамандасып,біркүніолардыңқасында
болдық.
8КелесікүнібізПауылменбіргеболғандаржолға
шығып,Кесарияғакелдік.Сосынжетіадамныңбірі
болғанІзгіхабардытаратушыФіліптіңүйінекірдік.
жәнеоныменбіргебол.
9Солкісініңпайғамбарлықететінтөртқызыбареді.
10Солжердекөпкүнболғанымызда,ЯһудеяданАгаб
есімдібірпайғамбаркелді.
11Олбізгекелгенде,олПауылдыңбелбеуіналып,өз
қолдарыменаяқтарынбайлап,былайдеді:«КиеліРух
былайдейді:«Иерусалимдегіяһудилеросыбелдіктің
иесіносылайбайлап,оныжауғатапсырады».басқа
ұлттардыңқолдары.
12Мұныестігенде,бізде,солжердегілердеИсадан
Иерусалимгебармауынөтінді.
13СондаПауылбылайдепжауапберді:“Негежылап,
меніңжүрегімдіжаралайсыңдар?ӨйткеніменИеміз
ИсаныңатыүшінИерусалимдетекбайлануғағанаемес,
өлугедедайынмын.
14Оныкөндіргісікелмегенсоң,біз:«ЖаратқанИенің
қалауыорындалсын!»—дептоқтадық.
15Солкүндерденкейінбізарбаларымызғаотырып,
Иерусалимгебардық.
16БізбенбіргеКесарияныңкейбіршәкірттерідебарып,
оларменбіргекипрлікМнасондегенескішәкірттіалып
келді.
17БізИерусалимгекелгенде,бауырластарбіздіқуана
қарсыалды.
18КелесікүніПауылбізбенбіргеЖақыпқабарды.
жәнебарлықақсақалдарқатысты.
19Оларменамандасыпболғансоң,Құдайдыңқызметі
арқылыбасқаұлттарарасынданеістегенінерекше
айтыпберді.
20Мұныестігенде,оларЖаратқанИенімадақтап,оған:
«Бауырлас,көріптұрсыңба,қаншамыңяһуди
сенетінін!Олардыңбарлығыдазаңғақұлшыныспен:
21Оларға:«Сеніңбасқаұлттардыңарасындағыбарлық
яһудилергеМұсаданбастартудыүйретіп,балаларын
сүндеткеотырғызбаукерек,әдет-ғұрыптардыұстанбау
керек»депүйретіпжатқаныңхабарланды.
22Демек,бұлне?Көпшілікжиналуыкерек,өйткені
оларсеніңкелгеніңдіестиді.
23Сондықтансағанайтқанымыздыісте:біздеант
бергентөртадамбар.
24Олардыалып,оларменбіргетазарып,шаштарын
қырыпалуларыүшіноларғажауапкершіліктебол.
бірақсендетәртіптіұстанып,заңғабағынатынсың.
25Сенетінбасқаұлтөкілдерінеқатыстыбізолар
пұттарғабағышталғанқұрбандықтардан,қаннан,
тұншықтырыпөлтіруден жәнеазғындықтан
сақтануларыүшінғанамұндайдыұстанбайдыдеп
жазып,қорытындыжасадық.
26СоданкейінПауылбұладамдардыалып,келесікүні
оларменбіргетазаруданкейінғибадатханағакірді.
27Жетікүнаяқталуғажақынқалғанда,Азияданкелген
яһудилерОнығибадатханадакөргенде,бүкілхалықты
дүрліктіріп,оғанқолқойды.
28Уа,исраилдіктер,көмектесіңдер,былайдеп
дауыстапжатыр:—Бұл—барлықжердехалыққа,
заңғажәнеосыжергеқарсытәлімберетін,әрі
гректердідеғибадатханағакіргізіп,осықасиеттіжерді
ластаған.
29(ӨйткеніоларПауылғибадатханағаәкелдідеп
болжағанефестікТрофимдібұрынқаладаонымен
біргекөргенболатын.)
30Бүкілқалақозғалып,халықжиналыпжүгірді.Олар
Пауылдыалып,ғибадатханаданшығарды.Есіктері
бірденжабылды.
96

99. Апостолдардыңістері
31Олароныөлтірмекшіболыпбаражатқанда,жасақ
басшысынабүкілИерусалимніңдүрсілкіндіргені
туралыхабаржетті.
32Олдереусарбаздарменжүзбасылардыалып,оларға
қарайжүгірді.Оларбасқолбасшыменсарбаздарды
көргенде,Пауылдыұрып-соғудытастады.
33Сондабасқолбасшыжақындапкеліп,оныалып,екі
шынжырменбайлаудыбұйырды.жәнеоныңкімекенін,
неістегенінсұрады.
34Көпшіліктіңарасындабіреулербір,біреулер
айқайлады.
35Олбаспалдақпенкележатқанда,олхалықтың
зорлық-зомбылығыүшінсарбаздардыңмойнында
болды.
36Өйткенікөпхалық:«Оныкетіріңдер!»депайқайлап,
соңынанерді.
37Пауылқұлыпқаапараркезде,олбаскомандирге:
«Сеніменсөйлесугеболама?»—депсұрады.Кім
айтты:«Сенгрекшесөйлейаласыңба?
38Осыкүндерішушығарып,төртмыңқанішер
адамдыайдалағаайдапәкеткенмысырлықсенемессің
бе?
39БірақПауыл:«МенКиликиядағыТарсқаласының
яһудиімін,бейшарақаланыңтұрғынымын.
40Оғанрұқсатбергенсоң,Пауылбаспалдақтатұрып,
халыққақолыменишаратетті.Қаттыүнсіздікорнаған
соң,Исаоларғаеврейтіліндесөйлеп:
22-тарау
1Ерлер,бауырларменәкелер,қазірсендергеайтатын
меніңқорғауымдытыңдаңдар.
2(Олароныңеврейтіліндесөйлегенінестігенде,
үндемеді.Олбылайдеді:)
3Расындаменяһудимін,КиликияныңТарсқаласында
туып-өскенмін,бірақосықаладаГамалиелдіңаяғында
тәрбиеленіп,ата-бабазаңыныңкемелдіүлгісінесай
тәлімбергенжәнеқұлшыныстанытқанадаммын.
Құдайым,бүгінгікүнібәріңдесондайсыңдар.
4Осылайменерлердіде,әйелдердідебайлап,түрмеге
салып,өлімгедейінқудаладым.
5Сондай-ақбасдіниқызметкерменақсақалдардың
бүкілмүлкімағанкуәлікетеді:мендеолардан
бауырластарғахаталып,Дамаскігебарып,
Иерусалимгебайланғандардыжазалауүшіналып
келдім.
6Менсапарғашығып,түскетаманДамаскіге
жақындағанымда,кенеттенкөктенайналамаүлкеннұр
шашылды.
7Менжергеқұладымда,маған:«Саул,Саул,неге
меніқудалайсың?»—дегендауыстыестідім.
8Мен:—Ием,сенкімсің?Олмаған:«Менсен
қудалапжүргенназареттікИсамын»,–деді.
9Меніменбіргеболғандаршынымендежарықты
көріп,қорқыпкетті.Бірақоларменіменсөйлескеннің
даусынестімеді.
10Мен:“Неістеймін,Ием?ЖаратқанИемаған:«
Орныңнантұрып,Дамаскігебар.Солжердесағанне
істеукерекекеніайтылады.
11Солнұрдыңдаңқынкөреалмағансоң,
қасымдағылардыңжетелеуіменДамаскігекелдім.
12Солжердетұратынбарлықяһудилертуралыжақсы
хабарыбар,ТауратзаңынұстанатынбірАнания.
13Мағанкеліп,тұрып:—Саулбауырым,көзіңкөрсін!
Солсағаттаменоғанқарадым.
14Ол:«Ата-бабамыздыңҚұдайысеніОныңеркінбілу,
ӘділдікөружәнеОныңаузынаншыққандауыстыесту
үшінтаңдады»,—деді.
15Өйткенісенкөргендеріңменестігендеріңніңбәріне
оныңкуәгеріболасыңдар.
16Алендінегеұстайсың?Тұрда,шомылдыру
рәсіміненөтіп,ЖаратқанИеніңатыншақырып,
күнәларыңдыжу.
17МенИерусалимгеқайтакелгенімде,ғибадатханада
дұғаетіпжүргенімдеде,ес-түссізкүйдеболдым.
18Олмаған:«ТезірекИерусалимнентезіреккет,
өйткеніоларсеніңментуралыкуәлігіңді
қабылдамайды»,–депайтқанынкөрді.
19Сондамен:“Ием,Сағансенгендердіәр
мәжілісханадатүрмегеқамап,ұрғанымдыбіледі.
20СеніңшейітіңСтепанныңқанытөгілгенде,менде
оныңөлімінекелісіп,оныөлтіргендердіңкиімінсақтап
қалдым.
21Олмаған:«Кет!
22Олароғанбұлсөздітыңдап,дауыстарынкөтеріп:
«Осындайадамдыжербетіненкетіріңдер!
23Оларайғайлап,киімдерінтастап,шаңдыаспанға
ұшырды.
24Баскапитанонықамалғаалыпкелудібұйырдыда,
қамшыментексерудібұйырды.Неліктеноғанқарсы
айқайлағанынбілуүшін.
25Олароныжіппенбайлапжатқанда,Пауылқасында
тұрғанжүзбастыққа:«СіздергесотталмағанРим
азаматынқамшыменұруғаболама?
26Мұныестігенжүзбасыбарып,басқолбасшыға
былайдеді:«Неістепжатқаныңаназараудар,өйткені
бұладамримдік.
27Сондабасқолбасшыкеліп:—Айтшы,сен
Римдіксіңбе?Ол:Иә,деді.
—деді.Пауыл:«Бірақменеркінтуылдым»,–деді.
29Сосынонытексерукерекболғаноларбірденкетіп
қалды.Баскапитандаоныңримдікекенінбіліп,оны
байлапқойғандықтанқорқыпкетті.
30Ертеңіндеоляһудилердіңнеліктенөзін
айыптағанынанықбілгендіктен,оныжасақтарынан
босатып,басдіниқызметкерлерменолардыңбүкіл
кеңесінекелугебұйырдыда,Пауылдытүсіріп,олардың
алдынақойды.
23-тарау
1Пауылкеңескемұқиятқарап:—Бауырластар,мен
осыкүнгедейінҚұдайалдындатазаар-ұжданменөмір
сүрдім.
2БасдіниқызметкерАнаниқасындатұрғандарғаоның
аузынанұрудыбұйырды.
3СондаПауылоған:«Құдайсеніұрады,ағарған
қабырға!
4Солжердетұрғандар:—Құдайдыңбасдіни
қызметкерінқорлайсыңба?
5СондаПауылбылайдеді:—Бауырластар,меноның
басдіниқызметкерекенінбілмеймін,өйткені
97

100. Апостолдардыңістері
Жазбаларда:«Өзхалқыңныңбилеушісінжамандама!»
—депжазылған.
6БірақПауылолардыңбірбөлігісаддукейлер,екінші
бөлігіпарызшылдарекенінбілгенде,кеңестебылайдеп
айқайлады:«Бауырластар,менпарызшылмын,
парызшылдыңұлымын.мәселеде.
7Исаосылайайтқанда,парызшылдарменсаддукейлер
арасындакеліспеушіліктуындап,халықекігебөлініп
кетті.
8Өйткенісаддукейлерқайтатірілужоқ,періштеде,
рухтажоқдейді,бірақпарызшылдарекеуінде
мойындайды.
9Қаттыайқайестілді.Парызшылдардыңдін
мұғалімдерітұрып:«Бұлкісіденешжамандық
таппаймыз.Құдай.
10Үлкенкеліспеушіліктуындағанкезде,баскапитан
Пауылдыңбірбөлігіболыпқаламадепқорқып,
сарбаздарғатөментүсіп,оныолардыңарасынан
күшпеналып,қамалғаәкелудібұйырды.
11КелесітүндеЖаратқанИеоныңқасындатұрып:«
Көңіліңдікөтер,Пауыл!
12Таңатқанда,яһудилердіңкейбіреулерібірігіп,
Пауылдыөлтірмейінше,тамақішпейміздепқарғысқа
ұшырады.
13Бұлқастандықжасағандардыңсанықырықтанасып
кетті.
14Оларбасдіниқызметкерлерменақсақалдарғакеліп:
«БізПауылдыөлтірмейінше,ештеңежемейміздеп
үлкенқарғысқаұшырадық»,—деді.
15Ендеше,кеңесмүшелеріменбіргесендер,олтуралы
бұдандажақсырақбірдеңесұрағыларыңкелгендей,
оныертеңсендергетүсіретінінбілдіріңдер:бізнемесе
олжақындасада,оныөлтіругедайынбыз.
16Пауылдыңәпкесініңұлыолардыңкүтудежатқанын
естіп,сарайғакіріп,Пауылғахабарлады.
17СондаПауылжүзбасылардыңбіріншақырыпалып,
былайдеді:«Мынажасжігіттібасбастыққаәкеліңіз!
18Сондаолоныалып,баскапитанғаәкелдіде:
«ТұтқынПауылменіөзінешақырыпалып,саған
айтарыбармынажігіттісағанәкелуімдіөтінді»,–деді.
19Сондабаскапитаноныңқолынанұстап,онымен
оңашажүріп,одан:«Мағаннеайтасың?»—деп
сұрады.
20Сондаол:«ЯһудилерПауылдыодандажақсырақ
сұрайтындай,ертеңоныкеңескетүсіруіңдісұрауға
келісті»,—деді.
21Бірақсеноларғамойынсұнба,өйткеніолардың
арасынанқырықтанастамадамоныөлтірмейінше
жемейде,ішпейміндепантберген.сененуәдекүтемін.
22Сондабасқолбасшыжігіттіжіберіп,оған:«Оны
мағанайтқаныңдыешкімгеайтпа»,–депбұйырды.
23Олоғанекіжүзбасынышақырыпалып,былайдеді:
—ТүнніңүшіншісағатындаКесарияғабаруүшінекі
жүзсарбазды,алпысонаттыәскердіжәнеекіжүз
найзаныдайындаңыз.
24Пауылдымінгізіп,әміршіФеликскеаман-есен
жеткізсіндеп,оларғааңдарберіңдер.
25Олбылайдепхатжазды:
26КлавдийЛисийеңұлыәміршіФеликскесәлем
жолдады.
27Бұлкісіяһудилердіңқолынаналынды,оныөлтіру
керекеді.Менәскерменкеліп,оныңримдікекенін
түсініп,онықұтқардым.
28Менолардыңнеліктеноныайыптағанынбілгім
келгенсоң,оныөздерініңкеңесінеалыпшықтым.
29Менолардыңзаңынақатыстысұрақтарбойынша
айыпталыпжатқанынкөрдім,бірақоғанөлімжазасына
немесеқамауғалайықештеңежоқ.
30Мағаняһудилердіңбұладамдықалайкүткені
айтылғанда,менбірденсағанадамжібердімжәнеоның
айыптаушыларынадаоныңалдынданебарекенін
айтудыбұйырдым.Қоштасу.
31Сарбаздарөздерінебұйырылғандай,Пауылдыұстап
алып,түндеАнтипатрискеәкелді.
32Ертеңіндеолароныменбіргежүруүшінсалт
аттылардықалдырып,қамалғаоралды.
33ОларКесарияғакеліп,әміршігехаттытапсырғанда,
Пауылдыдаоныңалдынаәкелді.
34Әкімхаттыоқыпболғансоң,оныңқайоблысекенін
сұрады.ОлөзініңКиликияданекенінтүсінгенде;
35Айыптаушыларыңкелгендеменсенітыңдаймын,—
дедіол.ОлоныИродтыңсотзалындаұстауды
бұйырды.
24-тарау
1БескүнненкейінбасдіниқызметкерАнани
ақсақалдарменжәнеТертулесімдішешенменбірге
түсті.ОләкімгеПауылғақарсыхабарберді.
2Олшақырылғанда,Тертулоныайыптайбастады:
«Сізарқылыбізтыныштықтаөмірсүріпжатырмыз
жәнебұлхалыққасеніңқамқорлығыңарқылыөте
лайықтыістержасалыпжатыр.
3Бізмұныәрқашанжәнебарлықжерде,асақұрметті
Феликс,шексізалғыспенқабылдаймыз.
4Соғанқарамастан,менсеніоданәріжалықтырмас
үшін,кешірімділігіңтуралыбізгебірнешесөзді
тыңдауыңдыөтінемін.
5Өйткенібізбұлкісінііндеткешалдыққан,дүние
жүзіндегібарлықяһудилерарасындабүлікшығаратын
жәненазареттіксектаныңжетекшісіекенінтаптық.
6Олдағибадатхананыарамдауғабарды:бізоны
қабылдапалып,заңымызбойыншаүкімшығараредік.
7БірақбаскапитанЛисийқасымызғакеліп,зорлықпен
онықолымызданалыпкетті.
8Оныңайыптаушыларысағанкелудібұйырды:бізоны
айыптайтыннәрселердіңбәрінкімтуралыбілуге
болатынынтексеруарқылы.
9Яһудилердемұныңсолайекенінайтып,қосылды.
10Әкімоғанымменсөйлегенненкейін,Пауылбылай
депжауапберді:—Сеніңосыхалыққакөпжылдардан
берітөрешіболғаныңдыбілгендіктен,менөзімүшін
қуанажауапберемін.
11МенИерусалимгеғибадатетуүшінбарғалыәліон
екікүнбарекенінтүсінулеріңүшін.
12Оларменіғибадатханадаешкіммендауласып
жатқанымды,немәжілісханаларда,неқаладахалықты
көтеріпжатқанымдытаппады.
13Олардақазірменіайыптапжатқаннәрселерін
дәлелдейалмайды.
14Бірақменсағанмынанымойындаймын:олардінсіз
депатайтынжолданкейінменТауратзаңындажәне
98

101. Апостолдардыңістері
пайғамбарлардажазылғандардыңбәрінесенеотырып,
ата-бабаларымныңҚұдайынағибадатетемін.
15Өлгендердің,әділдердіңде,әділетсіздердіңдеқайта
тірілетінінеөздерідерұқсатеткенҚұдайғаүміт
артыңдар.
16МенҚұдайдыңалдындада,адамдардыңалдындада
ар-ұжданымдыренжітпеугетырысамын.
17Көпжылдарданкейінменөзхалқымақайыр-садақа
менқұрбандықәкелугекелдім.
18СондаАзияданкелгенкейбіряһудилермені
ғибадатханадакөптіңарасынанда,толқуданда
тазарғанымдытапты.
19Мағанқарсылықтанытса,сененбұрыносында
болып,қарсылықбілдірулерікерекеді.
20Әйтпесе,мыналар:«ЕгерменКеңесалдында
тұрғанымда,меніңбойымнанқандайдабіржамандық
тапқанболса,айтсын.
21Егерменолардыңарасындатұрып:«Бүгінсендердің
өлілердіңқайтатірілуінеқатыстысөздерімдіқозғап
отырмын»депайқайлағанымбірауызданболмаса.
22МұныестігенФеликсбұлжолдыжақсырақ
білгендіктен,олардыкейінгеқалдырдыда:«Бас
жүзбасыЛисийкелгенде,менсендердіңістеріңді
толықбілемін»,–деді.
23ОлжүзбастыққаПауылдыұстаудыжәнеоған
еркіндікберудіжәнеөзініңтаныстарының
ешқайсысынақызмететугенемесеоғанкелугетыйым
салудыбұйырды.
24БіразкүнненкейінФеликсяһудиәйеліДрусиламен
біргекелгенде,олПауылдышақырыпалып,оның
Мәсіхкедегенсенімітуралытыңдады.
25Оләділдік,ұстамдылықжәнеәділдіктуралы
ойланыпжатқанда,Феликсдірілдеп:«Осыуақытқа
дейінжүр!Мағанқолайлымаусымболғанда,менсені
шақырамын.
26Сондай-ақолПауылданақшаберукерекдеп
үміттеніп,оныжоғалтыпалуүшіноныжиішақырып,
оныменсөйлесетін.
27БірақекіжылданкейінПорцийФестФеликстің
бөлмесінекелді.Феликсяһудилергеұнамдыболғысы
келіп,Пауылдыбайлаптастапкетті.
25-тарау
1Фестпровинцияғакелгенде,үшкүнненкейін
КесарияданИерусалимгекөтерілді.
2Сондабасдіниқызметкерменяһудилердің
басшыларыоғанПауылғақарсыхабарберіп,одан
жалбарынды.
3Олоныөлтіруүшінжолғатосқауылқойып,оны
Иерусалимгешақыртуынқалайды.
4БірақФестПауылдыңКесариядаболуынжәнеоның
өзіжақынарадасолжаққакететінінайтты.
5«Олайболса,араларыңнанкімніңшамасыжететін
болса,меніменбіргетүсіп,егероныңбойында
зұлымдықбарболса,оныайыптасын»,-деді.
6Олардыңарасындаонкүнненастамболғансоң,Иса
Кесарияғабарды.Келесікүнісоттөріндеотырып,
Пауылдыәкелудібұйырды.
7Олкелгенде,Иерусалимненкелгеняһудилер
айналағатұрып,Пауылдыңүстінендәлелдейалмаған
көпәріауыршағымдарынайтты.
8Олөзіүшінбылайдепжауапберді:«Мен
яһудилердіңзаңынада,ғибадатханағада,патшағада
қарсыешнәрсежасағанымжоқ.
9БірақФестяһудилердіқуантқысыкеліп,Пауылға
былайдепжауапберді:«СенИерусалимгебарып,
меніңалдымдаосыістербойыншасотталайынба?
10СондаПауылбылайдеді:—МенЦезарьдың
сотындатұрмын,сондаменсотталуымкерек:
яһудилергеешқандайжамандықжасағанымжоқ,мұны
өзіңжақсыбілесің.
11Егерменқылмыскерболсамнемесеөлімгелайық
бірдеңежасасам,менөлуденбастартпаймын,бірақ
егероларменіайыптайтыннәрселердіңешқайсысы
болмаса,меніешкімолардыңқолынабереалмайды.
МенЦезарьғажүгінемін.
12Фесткеңесмүшелеріменкеңесіпболғансоң,былай
депжауапберді:—СенЦезарьғаөтінішбілдірдіңбе?
СенЦезарьғабарасың.
13БіразкүнненкейінАгриппапатшаменБернике
ФестпенамандасуүшінКесарияғакелді.
14Оларсондакөпкүнболғансоң,ФестПауылдыңісін
патшағажариялап:«Феликстұтқындақалғанбірадам
барекен.
15МенИерусалимдеболғанымда,басдіни
қызметкерлерменяһудилердіңақсақалдарыоның
үстіненүкімшығарғыларыкеліп,мағанхабарберді.
16Меноғанбылайдепжауапбердім:«Айыпталушы
айыпталушыларменбетпе-беткеліп,өзінеқарсы
жасалғанқылмысүшінөзіжауапберугерұқсат
бермейінше,ешкімдіөлімгетапсыруримдіктердің
әдетіемес.
17Сондықтаноларосындакелгенсоң,менертеңгікүні
кідіріссізсоторнынаотырдымда,олкісінішығаруды
бұйырдым.
18Айыптаушылароғанқарсытұрғанда,мен
ойлағандайешбірайыптағылмады.
19Бірақоғанқарсыөздерініңырымдарытуралыжәне
ПауылтірідепрастағанөлгенбірИсатуралысұрақтар
болды.
20Мұндайсұрақтарғакүмәнімболғандықтан,менодан
оныңИерусалимгебарып,осыістербойынша
сотталуынсұрадым.
21БірақПауылАвгусттыңсөзінтыңдаудыөтінген
кезде,меноныЦезарьғажібергеншеқамаудаұстауды
бұйырдым.
22СондаАгриппаФестке:—Мендеолкісініңсөзін
тыңдаредім,—деді.Ертеңсеноныестисің,дедіол.
23ЕртеңіндеАгриппаменБерникесалтанаттытүрде
келіп,басқолбасшыларменжәнеқалабасшыларымен
біргетыңдауорнынакіргенкезде,Фесттіңбұйрығы
бойыншаПауыләкелінді.
24Фестбылайдеді:—ПатшаАгриппажәнеосында
біздіңқасымыздаболғанбарлықадамдар,Иерусалимде
де,осындадакөптегеняһудилермағанқарсыәрекет
еткенмынакісінікөріптұрсыңдар:«Оныістемеу
керек»депайғайлады.бұданбылайөмірсүр.
25Бірақменоныңөлімжазасыналайықешнәрсе
істемегенінжәнеоныңөзіАвгустқаарызданғанын
білгенде,меноныжіберугебелбайладым.
26Олтуралыменіңқожайынымажазатынешнәрсем
жоқ.Сондықтан,уа,Агриппапатша,менонысенің
алдыңа,әсіресесеніңалдыңаалыпшықтым.
99

102. Апостолдардыңістері
27Өйткенімағантұтқындыжіберуоныңүстінен
жасалғанқылмыстардыбілдіруемес,қисынсызболып
көрінді.
26-тарау
1СондаАгриппаПауылға:—Сағанөзатынан
сөйлеугерұқсатетілген.СондаПауылқолынсозып,өзі
үшінжауапберді:
2Агриппапатша,менөзімдібақыттымындеп
ойлаймын,өйткеніяһудилерменіайыптаған
нәрселердіңбәрінеқатыстыбүгінсеніңалдыңдажауап
беремін.
3Менсеніңяһудилердіңбарлықәдет-ғұрыптарымен
мәселелерінбілушіекеніңдібілемін,сондықтанмені
шыдамдылықпентыңдауыңдыөтінемін.
4МеніңжаскезімненбастапИерусалимдегіөз
халқымныңарасындаөмірсүргенімбарлықяһудилерді
біледі.
5Оларменіәубастанбілетінболса,дініміздіңеңқатал
сектасынанкейінпарызшылболғанымакуәлікетсе.
6АлендіменҚұдайдыңата-бабаларымызғаберген
уәдесінеүміттенгенімүшінсотталамын.
7Күндіз-түніҚұдайғақызметететінбіздіңонекі
руымызосыуәденіңорындалуынаүміттенеді.Агриппа
патша,үмітүшінменіяһудилерайыптапотыр.
8Құдайдыңөлгендердіқайтатірілтуінеліктен
сендергетаңғаларлықнәрседепойлайсыңдар?
9МенназареттікИсаныңатынақайшыкөпнәрсені
істеуімкерекдепшыныменойладым.
10МұныменИерусалимдедеістедім:басдіни
қызметкерлерденрұқсаталып,көптегенқасиетті
адамдардытүрмегежаптым.Оларөлімжазасына
кесілгенде,меноларғақарсышықтым.
11Менәрмәжілісханадаолардыжиіжазалап,Құдайға
тілтигізугемәжбүрледім.Меноларғақаттыашуланып,
тіптіжатқалаларғадейінқудаладым.
12Соданменбасдіниқызметкерлердіңқұзырымен
жәнетапсырмасыменДамаскігебарғанымда,
13Уа,патша,түстеменжолдакүнніңжарығынан
жоғарыкөктентүскеннұрдыңменіжәнеменіменбірге
сапарғашыққандардыайналажарқыраптұрғанын
көрдім.
14Бәрімізжергеқұлағанкезде,меневрейтілінде:«
Саул,Саул,менінегеқудалайсың?»—дегендауысты
естідім.Сағаншаншыпсоғуқиын.
15Мен:“Ием,сенкімсің?Ол:«Менсенқудалап
жүргенИсамын»,–деді.
16Бірақтұрып,аяғыңатұр,өйткеніменсағаносы
көргендеріңніңжәнесағанкөрсететіннәрселердің
қызметшісіәрікуәгеріетуүшінкөріндім.
17Менсеніқазіржіберіпотырғанхалықтанжәнебасқа
ұлттарданқұтқарамын.
18Олардыңкөздерінашып,қараңғылықтанжарыққа
жәнеШайтанныңқұдіретіненҚұдайғабұруүшін,олар
күнәларыныңкешірілуінжәнеМағандегенсенім
арқылықасиеттіетілгенмұраныалуларыүшін.
19Олайболса,Агриппапатша,менкөктегіаянға
мойынсұнбадым.
20БірақалдыменДамаскідегі,Иерусалимдегіжәне
Яһудеяныңбүкілжағалауындағыоларға,сосынбасқа
ұлттарғаөкініп,Құдайғабетбұрып,күнәларынасай
келетіністердіістеукеректігінайтты.
21Осысебептіяһудилерменіғибадатханадаұстап
алып,өлтірмекболды.
22СондықтанҚұдайдыңкөмегінеиеболғансоң,мен
осыкүнгедейінкішігеде,үлкенгедекуәлікетіп,
пайғамбарларменМұсаныңкелуікерекдеген
сөздеріненбасқаешнәрсеайтпаймын:
23Мәсіхазапшегіп,өлгенненқайтатірілуүшін
біріншіболып,халықпенбасқаұлттарғанұрынтөгу
үшін.
24Олөзіүшіносылайсөйлептұрғанда,Фестқатты
дауыспен:—Пауыл!көпоқусеніашуландырады.
25Бірақол:—АсамәртебеліФест,менашулыемеспін!
бірақшындықпенбайсалдылықсөздерінайт.
26Өйткеніменоныңалдындаемін-еркінсөйлейтін
патшабұлтуралыбіледі.Өйткенібұлісбұрышта
жасалмаған.
27Агриппапатша,сенпайғамбарларғасенесіңбе?Мен
сенетініңдібілемін.
28СондаАгриппаПауылға:—Сенменімәсіхші
болуғакөндіругежақынсың!
29Пауылбылайдеді:—Құдайдантексеніңғанаемес,
бүгінменітыңдағандардыңбәрініңдеменсияқты
болғанынқалаймын,текосыбайлауларданбасқа.
30Осыныайтыпболғансоң,патша,әмірші,Бернике
жәнеоларменбіргеотырғандарорнынантұрып:
31Оларкетіпбаражатып,өзарасөйлесіп:«Бұлкісі
өлімгеде,қамауғадалайықешнәрсеістепжатқанжоқ»,
—деді.
32СондаАгриппаФестке:«ЕгеролЦезарьға
шағымданбаса,бұладамбостандыққашығуымүмкін
еді»,—деді.
27-тарау
1Италияғажүзукерекдепшешілгенсоң,оларПауыл
менбасқадатұтқындардыАвгустәскерініңжүзбасы
Юлийдегенадамғатапсырды.
2Адрамиттікемегемініп,Азияжағалауыменжүзіп
өтудібілдіреді.СалоникалықмакедониялықАристарх
бізбенбіргеболды.
3КелесікүнібізСидонғажеттік.ЮлийПауылға
сыпайылықтанытып,достарынабарып,сергітуге
рұқсатберді.
4Солжерденжолғашыққансоң,қарсыжелсоғып,
Кипрдіңастынажүзіпкеттік.
5КиликияменПамфилиятеңіздерінжүзіпөтіп,
ЛикияныңМирақаласынакелдік.
6СолжердежүзбасыИталияғажүзіпбаражатқан
Александрияныңкемесінтапты.жәнеолбіздісонда
орналастырды.
7Бізкөпкүнбаяужүзіп,Книдкетапболғанкезде,жел
бізгекедергіболмай,КриттүбіндегіСалмонғақарсы
жүзіпкеттік.
8Солжерденәреңөтіп,«Әдемімекендер»деп
аталатынжергекелді.оғанжақынжердеЛасеяқаласы
болды.
9Көпуақытөтіп,жүзуқауіптіболғанкезде,ораза
уақытыөтіпкеткендіктен,Пауылоларғабылайдеп
ескертті:
10Олароларғабылайдеді:«Мырзалар!
100

103. Апостолдардыңістері
11ӘйтседежүзбасыПауылайтқансөздерденгөрі
кеменіңиесімениесінесенді.
12Баспанақыстауғаыңғайсызболғандықтан,олардың
көпшілігіФиникияғажетіп,қыстауүшінсолжерден
кетугекеңесберді.ОлКриттіңбаспанасыболып
табыладыжәнеоңтүстік-батыспенсолтүстік-батысқа
қарайорналасқан.
13Оңтүстікжелақырынсоққанда,оларөзмақсатына
жеттідепойлап,солжерденжоғалып,Криткежақын
жүзіпкетті.
14КөпұзамайоғанқарсыЕуроклидондепаталатын
дауылсоқты.
15Кемежелгешыдайалмай,ұсталыпқалғанда,бізоны
айдауғарұқсатеттік.
16Клаудадепаталатынбіраралдыңастынанжүгіріп
өтіп,қайықпенкелуімізкерекеді.
17Оларкемегекөтеріліп,кеменіңастынбекітті.Олар
құмғақұлапқаламынбадепқорқып,желкендібұзып
жіберді.
18Дауылбіздіқаттылақтырыпжіберді,келесікүні
оларкеменіжеңілдетіпжіберді.
19Үшіншікүнібізөзқолымызбенкеменің
тіреуіштерінлақтырыптастадық.
20Көпкүндербойыкүнде,жұлдыздардакөрінбегенде
жәнеүстімізденбірде-бірдауылтұрғанда,
құтқарыламыздегенүміттіңбәріжойылды.
21БірақұзақуақытбойытыйылғаннанкейінПауыл
олардыңарасынашығып:«Мырзалар,сендермаған
құлақасып,Криттеншығыпкетпей,осызиянмен
шығынғаұшырауларыңкерекеді.
22Алендіменсендердіжігерліболуғашақырамын,
өйткеніараларыңдағыешқайсысыдакемеденбасқа
ешкімніңөмірінқимайды.
23ӨйткеніосытүндеқасымдаҚұдайдыңперіштесі
тұрды,олмендікінжәнеменоғанқызмететемін.
24—Қорықпа,Пауыл!СеніЦезарьдыңалдынаапару
керек,міне,Құдайсеніменбіргежүзгендердіңбәрін
берді.
25Сондықтан,мырзалар,көңілдіболыңдар,өйткені
менҚұдайғасенемін,бұлмағанайтылғандайболады.
26Алайдабізбелгілібіраралғалақтырылуымызкерек.
27Бірақонтөртіншітүнкелгенде,бізАдрияда
жоғары-төменайдалыпбаражатқанда,түнортасы
шамасындакемешілерәлдебірелгежақындапқалды
депойлады.
28Олардыбыстыестігенде,оныңжиырмасапты
екенінтапты,алоларсәлұзапбаражатып,қайтадан
дыбыстап,онбессантиметрдітапты.
29Сондаолартасқақұлапқаламызбадепқорқып,
артқыжағынантөртякорьлақтырып,солкүндітіледі.
30Кемешілеркемеденқашпақболғанкезде,олар
алдыңғыжақтанякорьлақтырыпжібергендей,
қайықтытеңізгетүсіріпжібергенде,
31Пауылжүзбасыменсарбаздарға:«Бұларкемеде
отырмаса,құтқарылаалмайсыңдар»,—деді.
32Сарбаздарқайықтыңарқандарынкесіптастадыда,
онықұлатыпжіберді.
33СолкүніПауылбарлығынатамақішудіөтінді:—
Бүгінонтөртіншікүнболды,ешнәрсеалмастанораза
тұтыпжатырсыңдар.
34Сондықтанетжеулеріңіздіөтінемін,өйткенібұл
сіздіңденсаулығыңызүшін,өйткеніешкімніңбасынан
біршаштүспеуікерек.
35Осыныайтыпболғансоң,олнандыалып,
барлығыныңалдындаҚұдайғаалғысайтты.
36Сондаолардыңбәрікөңілдіболып,тамақтанда
алды.
37Кемедебарлығыекіжүзалпысоналтыжанболдық.
38Тамақтаныпболғансоң,оларкеменіжеңілдетіп,
бидайдытеңізгелақтырды.
39Таңатқанда,оларжердібілмеді,бірақолар
жағалауыбарбірөзендітапты.
40Оларзәкірлердіалып,теңізгеқарайбеталдыда,
рульдікбелдеулерінбосатып,желкендіжелгекөтеріп,
жағағақарайбеталды.
41Оларекітеңізтоғысқанжергеқұлап,кеменісуға
қалдырды.Алалдыңғыжағықаттыжабысып,
қозғалмайқалды,бірақтолқынныңкүшіменартқы
бөлігісынды.
42Сарбаздартұтқындардыңешқайсысыжүзіпкетіп,
қашыпкетпеуіүшінолардыөлтірудіұйғарды.
43БірақжүзбасыПауылдықұтқарғысыкеліп,олардың
ниетіненбастартты.жәнежүзеалатындарғаалдымен
теңізгетүсіп,құрлыққашығудыбұйырды:
44Қалғандарыкемеде,кейбіреулерікеменің
сынықтарында.Сөйтіп,олараман-есенқашыпқонды.
28-тарау
1Олараманқалғанда,аралдыңМелитадеп
аталатынынбілді.
2Жабайыхалықбізгеаздаболсамейірімділік
танытқанжоқ:оларотжағып,қазіргіжаңбырмен
суықтанбәріміздіқабылдады.
3Пауылбірбуматаяқжинап,отқақойғанда,ыстықтан
біржыланшығып,оныңқолынажабысты.
4Варварлықтароныңқолындаулыаңныңасылып
тұрғанынкөргенде,өзара:«Бұладамөлтірушіекені
сөзсіз,олтеңізденаманқалсада,кекалуүшінөмір
сүреалмайды»,-деді.
5Олаңдыотқасілкіптастады,бірақешзиянынсезбеді.
6Алайдаолароныңісіпкеткеніннемесекенеттен
құлапкеткенінқарады,бірақкөпуақытқарап,оған
ешқандайзиянтигізбегенінбайқағаннанкейін,олар
оныңқұдайекенінайтты.
7ДәлсолжердеаралдыңПублийесімдіадамының
иеліктеріболды.Олбіздіқабылдап,үшкүнбойы
сыпайылықпенқонақетті.
8Публийдіңәкесіқызуыкөтеріліп,қансырапауырып
жатыреді.Пауылоныңжанынакіріп,дұғаетіп,оның
үстінеқолынқойып,онысауықтырды.
9Осылайболғансоң,аралдағыауруменауыратын
басқаларыдакеліп,сауығыпкетті.
10Сондай-ақолбіздікөптегенқұрметпенмарапаттады;
Албізкеткенненкейіноларбізгеқажетнәрселерді
жүктеді.
11Үшайданкейінбізаралдақыстапқалған
Александрияныңкемесіменжолғашықтық.Оның
белгісіКасторменПоллуксболды.
12Сиракузағакеліп,сондаүшкүнболдық.
101

104. Апостолдардыңістері
13Солжерденкомпасалып,Региумғакелдік.Бір
күнненкейіноңтүстікжелсоғып,келесікүні
Путеолигекелдік.
14Солжерденбауырластарымыздытауып,олармен
жетікүнболғымызкеліп,Римгеқарайбеталдық.
15Бауырластарсолжерденбізтуралыестігенде,
Аппийалаңыменүшмейрамханағадейінбіздіқарсы
алуғакелді.Пауылолардыкөргенде,Құдайғаалғыс
айтып,батылдықтанытты.
16Римгекелгенімізде,жүзбасытұтқындардықарауыл
бастығынатапсырды,бірақПауылғаоныкүзетуші
сарбазбенжалғызтұруғарұқсатетілді.
17ҮшкүнненкейінПауыляһудилердіңкөсемдерін
шақырыпалып,оларжиналғансоң:—Бауырластар,
менхалыққанемесеата-бабаларымыздыңәдет-
ғұрыптарынақарсыешнәрсежасамағанболсамда,
БірақменИерусалимненримдіктердіңқолынатұтқын
болыпбосатылдым.
18Оларменітексергенненкейін,меніжіберереді,
өйткенімендеөлімгесебепжоқеді.
19Бірақяһудилербұғанқарсышыққанда,мен
Цезарьғашағымдануғамәжбүрболдым.Менөз
ұлтымдыайыптауымкерекемеседі.
20Сондықтанменсенікөріп,сөйлесуүшіншақырдым,
өйткеніменИсраилдіңүмітіүшіносышынжырмен
байланғанмын.
21Олароған:«БізЯһудеядансентуралыхаталған
жоқпыз,келгенбауырластардыңешқайсысыдасаған
жамандықайтқанжоқ,неайтқанжоқ»,–деді.
22Бірақбізсеніңойларыңдытыңдағымызкеледі,
өйткенібұлсектағақатыстыбарлықжердеоғанқарсы
айтылыпжатқанынбілеміз.
23Олароғанбіркүнбелгілегенсоң,оныңүйінекөп
адамкелді.ОлтаңнанкешкедейінМұсаныңзаңымен
пайғамбарларарқылыИсағасендіреотырып,Құдай
Патшалығынтүсіндіріп,куәлікберді.
24Айтылғандарғакейбіреулерсенді,алкейбіреулері
сенбеді.
25Оларбір-біріменкеліспеседе,Пауыл:«Ата-
бабаларымызғаИшаяпайғамбарарқылыКиеліРухты
жақсыайтты»дегенбірауызсөзденкейіноларкетіп
қалды.
26«Осыхалыққабарыңдарда:«Тыңдаптыңдайсыңдар,
бірақтүсінбейсіңдер.Алсендеркөресіңдер,бірақ
байқамайсыңдар.
27Өйткенібұлхалықтыңжүрегідірілдеп,құлақтары
естімейтін,көздеріжұмылған.Оларкөздеріменкөріп,
құлақтарыменестіп,жүректеріментүсініп,дінге
кірмесін,менолардыемдеймін.
28СондықтанҚұдайдыңқұтқаруыбасқаұлттарға
жіберілгенінжәнеолароныеститінінбіліңіз.
29Исаосысөздердіайтқаннанкейін,яһудилеркетіп,
өзарапікірлесті.
30Пауылөзініңжалдамалыүйіндеекіжылтұрып,
келгендердіңбәрінқабылдады.
31ҚұдайПатшалығынуағыздап,ИемізИсаМәсіхке
қатыстынәрселердіуағыздап,оғанешкімтыйым
салғанжоқ.
102