Konkani - The Story of Ahikar the Grand Vizier of Assyria.pdf

adrian1baldovino 7 views 15 slides Oct 12, 2024
Slide 1
Slide 1 of 15
Slide 1
1
Slide 2
2
Slide 3
3
Slide 4
4
Slide 5
5
Slide 6
6
Slide 7
7
Slide 8
8
Slide 9
9
Slide 10
10
Slide 11
11
Slide 12
12
Slide 13
13
Slide 14
14
Slide 15
15

About This Presentation

The Story of Ahikar, folktale of Babylonian or Persian origin, about a wise and moral man who supposedly served as one of the chief counselors of Sennacherib, king of Assyria (704–681 bc). Like the biblical Job, Ahikar was a prototype of the just man whose righteousness was sorely tested and ultim...


Slide Content

अहिकाराचीकथा
वळख
मनशाचाहिचारांचोआनीबुदीचोएकपुहिविोसोतआमचे
कडेन‘दसोरीऑफअहिकार’हापुसकांतआसा.कुराण,
पोरनाआनीनवाकरारांसयतजायताजाणांचा
आखाहयकांतंानताचोप्ािसोदूनकाडूंकमेळटा.
जमवनींतंाट्ेेसशारांतमेहळलामोझाईकांत
संिसारांतंाजानीमनशांमदींअहिकाराचेपातहचतीतकेिे.
िांगाताचीरंगीतकथा.
िेकथेचोकाळिोएकहजिंतचचावजांा.हिदानांनीहनमाणे
पयंाशेककाहिशींतेसकयलदिरले,तेनाइ.स.प.५००
िसावचाअॅरेहमकपॅहपरसांतएहलफंटाइनाचाअिशेशांतंान
मूळकथाआहयलानतांकांचुकीचीहसधदजाली.
कथाइहतिासनयिेस्पणानकलनाशा.खरे
मणंारिाचपाकआपलीिळख‘दअरेहबयननाईट्स’हा
पुसकाचापूरकपानांनीकरंयेता.तोतेजसीपणानबरयला
आनीकृती,कटआनीसंकुचीतपळूनिचपिांणी्ररिे
कथनहनमाणामेरेनलकधरता.कलनेचीसातंतिी
लेखकाचीसगळांतमोलादीकिसू.
लेखनसताकचारटपपांनीहि्ागलां:(१)कथन;(२)
हशकिण(मणणांचोएकउिेखनीयमाळ);(३)इहजपांतली
्ोंिडी;(४)TheSimilitudesorParables(जािरिीं
अहिकारआपंाचुकीचा्यणाचेहशकणपुरायकरता).
अध्य1
अहसररयाचोग्डिझीरअहिकारिाची60बायलोआसातपूण
ताकापूतनाअशेनशीबआसा.देखूनतोआपंा्ाचो
दतकघेता.तोताका्ाकरीआनीउदकापरसचडबुदीन
आनीहगनानान्ररिोहथरािता.
१सेनािेरीबराजाचोिझीरिाइकारबुदीमानआनीिाइकार
ऋषीचो्यणीचोपूतनादानिाचीकथा.
२अशूरआनीहननेेेचोराजासरिादुमाचोपूतराजा
सेनािेरीबिाचाकाळांतिाइकारनांिाचोएकजानीमनीस
आहशिोआनीतोसेनािेरीबराजाचोिझीरआहशिो.
३ताचेकडेनबरे,्ागआनीखूबमालआहशिोआनीतो
कुशळ,बुदिंत,ततहगनानी,हगनानांत,मतांतआनीशासनांत
आहशिोआनीताणेसाठबायलांकलगकरनदरेकंाक
िाडोबांदलो.
४पूणतासगळांिांगडाताकाखंयचाच्ुरगेजालेना.हा
बायलांचो,जोताचीिारसदारआसूंयेता.
५ताकालागूनतोखूबदुखीजालोआनीएकदीसताणे
जोहतशशासजआनीहिदानआनीजादूगारांकएकठांय
करनआपलीस्तीआनीिांझपणाचीगजालतांकांसांगली.
६तांणीताकामळे,‘जा,देिांकबळीहदिआनीतांकां
हिनिणीकर,तुकाएक्ुरगोहदिंकशकता.’
७ताणेसांहगिेतशेकेलेआनीमूत्कबळीहदलेआनीतांकां
हिनिणीकेलीआनीतांकांहिनंतीकरनआनीहिनिणी
करनहिनिणीकेली.
८तांणीताकाएकूयउतरजापहदलीना.आनीकाळजांत
िेदनाघेिनतोदुखीआनीहनराशजािनगेलो.
९आनीतोपरतलोआनीसि्वदेिाकडेनहिनिणीकेली
आनीताचाकाळजांतजळूनताकाहिनिणीकरनहिसास
दिरलो,‘िेसि्वदेिा,िेसगवआनीधतवरेचोरचणार,िे
सगळासृ्ींचोरचणार!
१०िांितुकाहिनिणीकरतां,माकाएक्ुरगोहदिचो,ताका
लागूनतोमजाआरोगािेळारिाजीररािपाक,ताणेमजे
दोळेबंदकरपाकआनीमाकापुरपाकमेळचे.'
११तेदनांताचेकडेनएकआिाजआयलो:‘तुिेसगळांत
पयलींकोरीिमूत्चेरआदारनरािूनतांकांबळीहदले,देखून
तूंआयुश्रहनपुतउरतलो.
१२पूणतुजा्यणीचोपूतनादानघेिनताकातुजो्ुरगोकर
आनीताकातुजीहशकपआनीतुजीबरीपोसिणहशकय
आनीतुजामरणािेळारतोतुकापुरतलो.’
१३तेदनांताणेआपंा्यणीचोपूतनादानधरलो,जोथोडो
दुदाकधरतालो.ताकादुदाकधरनिाडोिंकताणेताका
आठओंानस्कडेनहदलो.
१४आनीताणेताकाबरेजेिणआनीसौमपहशकणआनी
रेशमीकपडेआनीजांबळेआनीहकरहमजीरंगहदिन
िाडयलो.आनीतोरेशमाचासोफाचेरबसलो.
१५नादनेडजािनउंचदेिदारा्शेनउडूनियरसरलो
तेनाताणेताकाबरीहश्ाचारआनीबरपआनीहिजानआनी
ततहगनानहशकयले.
१६आनीजायताहदसांनीराजासनािेरीबानिाइकाराक
पळेलेआनीताकाहदसलेकीतोखूबजाणोजालाआनीताणे
ताकासांगले.
१७‘िेमजामानाचीइ्,कुशळ,हिसासपात,जानी,
राजपाल,मजोसचीि,मजोिझीर,मजोकुलगुरआनी
संचालक;खरेचतूंखूबजाणोजालाआनीिसासिजनान
्ररिो;आनीतुजेहासंिसारांतंानिचपलागींआसूंक
जाय.
१८तुजाउपरांतमजासेिेतकोणाकसुिातमेळटलीते
सांग.'आनीिाइकारानताकामणले,‘िेमाझासामी,तुजी
तकलीसदांकाळहजये!थंयनादानमजा्यणीचोपूत,ताका
मजे्ुरगेकेलां.
१९आनीिांिताकािाडयलोआनीताकामजीबुदीआनी
मजेहगनानहशकयलां.’
२०राजानताकामणले,‘िेिाइकार!ताकामजामुखारिाड,
ताकापळोिंकमेळचोआनीताकायोगहदसलोजांार
ताकातुजाजागारदिर;आनीतुजािाटेरिचतलो,हिसि
घेिंकआनीउररिेहजिीतगोडहिशांतींतहजयेिंक.’
२१मागीरिाइकारानिचूनआपंा्यणीचोपूतनादान
्ेटयलो.आनीताणेनमनकेलोआनीताकासताआनी
मानाचीइताकेली.
२२आनीताणेताचेकडेनपळयलेआनीताचीतोखणायकेली
आनीताचेरखोशीजालीआनीिाइकाराकमणले:‘िे
िाइकारिोतुजोपूत?देिानताकासांबाळूनदिरचोअशेिांि

अहिकाराचीकथा
मागतां.आनीजशीतुिेमजीआनीमजाबापायचा
सरिदुमाचीसेिाकेंातशीचतुजा्ुरगानमजीसेिा
करंकजायआनीमजींकामां,मजींगरजाआनीमजो
िेिसायपुरायकरंकजाय,जाकालागूनिांिताकामान
हदिंकशकताआनीतुजाखातीरताकाबहळ्करंक
शकता.’
२३आनीिाइकारानराजाकनमसारकेलोआनीताका
मणले,‘िेमाझासामीराजा,तुजीतकलीसदांकाळहजिी
उर!तूंमजा्ुरगाकनादानाकधीरधरचोआनीताचींचुकां
माफकरांकिांितुजेकडंानसोदतां,जाकालागूनतोतुजी
फािोतशीसेिाकरपाकशकता.'
२४तेदनांराजानताकासोपूतघेतलोकीताकाआपंाइ्ां
मदलोसगळांतेडलोआनीइ्ांमदलोसगळांतबहळ्
करपाचोआनीसगळामानानआनीआदरानताचेिांगडा
आसतलो.आनीताणेताचािातांकचुंबनघेतलेआनीताका
हनरोपहदलो.
२५आनीताणेनादानाकधरलो.ताचा्यणीचोपूतताचे
िांगडाआनीताकाएकापालवरांतबसयलोआनीताका
्ाकरी-उदकापरसचडबुदीआनीहगनानहथरािचेमेरेन
रातदीसताकाहशकिपाकलागलो.
अध्य2
पुहिवलाकाळांतलोएक"हबचारोररचडवचोपंचांग".पयशे,
बायलो,्ेस,िेिसाय,इ्िांचेहिशींमनशाचेआचरणाचे
अमरउपदेश.खासकरनमनोरंजकमणी12,17,23,37,
45,47शोकांनीमेळटात.63शोकाचीतुळाआयचाकांय
हनंदातकतायेकडेनकरात.
१अशेताणेताकाहशकयले,‘िेमाझापुता!मजेउलोिप
आयकूनमजासलाकपाळोहदिचोआनीिांिहकते
सांगतातेयाददिरात.
२िेमाझापुता!जरतुिेएकउतरआयकलेजांारतेतुजा
काळजांतमरंकहदिचेआनीतेदुसऱयाकउाेकरचेनय,
नाजांारतेहजिेकोळसोजािनतुजीजीबजळोिनतुजा
कुडींतिेदनाजािंकनाआनीतुकाअपमानमेळूंकनाआनी
देिामुखारलजजािंकनाआनीदादलो.
३िेमाझापुता!जरतुिेएकअििालआयकलाजांारतो
पातळािंकनाका;आनीतुिेहकतेयपळयलांजांारते
सांगूंकनाका.
४िेमाझापुता!आयकपाकतुजीिाकटुतायसोपीकर
आनीजापपरतकरपाकउतािळकरचीनय.
५िेमाझापुता!जेनातुिेहकतेयआयकलांतेनातेहलपोिंक
नाका.
६िेमाझापुता!सीलघािीगांठसोडचीनय,सोडचीनय
आनीसुहटिीगांठसोडचीनय.
७िेमाझापुता!्ायंासोबीतकायेकलो्करंकनाकात,
कारणतीउणीजाताआनीिता,पूणएकमानाचीयादआयज
मेरेनहतगूनउरता.
८िेमाझापुता!मूखवबायलेनतुकाआपंाउलोिपान
फटोिंकनाकात,नाजांारतूंसगळांतदुखीमरणांत
मरचोनाआनीतूंजाळेपडटलेमेरेनतीतुकाजाळांतगुंथता.
९िेमाझापुता!िेश्ूषाआनीमलमघालून,हजिांत
हतरसारकरपासारकीआनीमूखवपणाचीबायलइताकरची
नय.तुजेहकतेयतुजेहतकाहदलेिातुजािातांतआहशिे
हतकाहदिनतीतुकापातकांतलो्यलीआनीदेितुजेर
रागान्रलोजांारतुकाहधकार.
१०िेमाझापुता!बदामाचाझाडासारकेजािंकनाकात,
कारणतेसगळाझाडांमुखारपानांआनीसगळांउपरांत
खािपाकयोगफळांहदता,पूणसगळाझाडांमुखार
खािपाकयोगफळांहदिपीआनीसगळांउपरांतपानां
हदिपीतुतीचाझाडासारकेजाि.
११िेमाझापुता!तकलीसकयलिांकूनआिाजमोिकर
आनीहशषरािआनीसरळमागावनचल,आनीमूखवजािचे
नय.आनीिांसतानाआिाजिाडोिंकनाकाकारणेडंा
आिाजानघरबांदलेजांारगाढिदरहदसाजायतींघरां
बांदतली;आनीबळगाचाआदाराननांगरेरतालोजांार
उंटांचाखांदासकयंाननांगरकेनाचकाडचोनासलो.
१२िेमपूत!दुखीमनशािांगडासोरोहपयेिपापरसजानी
मनशािांगडाफातरकाडपबरे.
१३िेमाझापुता!हनतीमानांचाथडगांनीतुजोसोरोओत,
आनीअजानी,हतरसारकरपासारकेलोकांिांगडाहपयेिंक
नाका.
१४िेमाझापुता!देिाकह्येिपीआनीतांचेसारकेजािपी
जानीमनशांकहचकटूनरािआनीअजानीमनशालागींिचूंक
नाकात,नाजांारतूंताचेसारकोजािंकनाआनीताचींमागास
हशकचींनय.
१५िेमाझापुता!जेनातुकासाथीदारिाइ्मेळळातेना
ताचीचांचणीकरनउपरांतताकासाथीदारआनीइ्कर;
आनीपररकेबगरताचीसुतीकरंकनाकात;आनीहगनानाचो
उणािआहशलामनशाकडेनतुजीउलोिपनाका.
१६िेमाझापुता!पांयतणोउरताना,ताचेिांगडाकांटांचेर
चलूनतुजापुताकआनीतुजाघरांतंालोकांकआनी
्ुरगांकरसोतयारकरातआनीदयावचेरआनीताचालारां
ियंानिचचेपयलींतुजेतारिटीताणूनउडोिचेआनीताका
बुडचेनािाचयले.
१७िेमाझापुता!हगरेसमनीससोरोपखाताजांार
मणटात,--"ताचाबुदीन"आनीगरीबमनीससोरोपखाता
जांारलोकमणटात,"ताचेउपाशी."
१८िेमाझापुता!तोतुजाहदसपटा्ाकरीआनीतुजा
मालमतेनसमाधानमानताआनीदुसऱयाचािसूंचीलो्
कररना.
१९िेमाझापुता!मूखावकशेजारीजािंकनाकातआनीताचे
िांगडा्ाकरीखािंकनाकातआनीशेजाऱयांचासंक्ांक
लागूनखोशीजािंकनाकात.तुजादुसानानतुजेरिायटकेले
जांारताचेरदयाळपणदाखोिचे.
२०िेमाझापुता!देिाकह्येिपीमनशाकतूंताकाह्येत
आनीताचोमानकर.
२१िेमाझापुता!अजानीमनीसपडूनआडखळटाआनी
बुदिंतमनीसआडखळूनपडलोतरीतोिालोिंकनाआनी
पडलोतरीतोबेगीनउठताआनीदुयेतपडंारतोआपंा
हजहिताचीजतनायघेिंकशकता.पूणअजानी,मूखवमनशाची
गजालमणंारताचादुयेसाकिखदना.

अहिकाराचीकथा
२२िेमाझापुता!तुजापरसउणादजावचोमनीसतुजा
लागींपािलोजांारताकामेळपाकमुखारिचआनीउबो
रािलोआनीताकातुकाफारीककरंकमेळनाजांारताचो
सामीतुकाताचीबदलहदतलो.
२३िेमाझापुता!तुजापुताकमारपाकसोडूनहदिंकनाका,
कारणतुजापुताचेधुंिडपबागेकशेणासारकेआनीपसावचे
तोंडबांदपासारकेआनीजनािरांकबांदपासारकेआनी
दारांतबोलमारपासारके.
२४िेमाझापुता!तुजापुताकिायटपणांतंानआळाबंदा
िाडआनीतोतुजेआडबंडकरनतुकालोकांमदीं
हतरसारकरचेपयलींताकाहश्ाचारहशकयआनीतूं
रसारआनीस्ांनीतकलीलािचीआनीताचािायट
कतुवबांचािायटाकतुकाखासमेळची.
२५िेमाझापुता!तुकाअगकातीचोमोटोबैलआनीखुरांचो
ेडलोगांडमेळोिंकनाकाआनीेडहशंगांआहशिोबैल
मेळोिंकनाका,युाीिादमनशाकडेनइ्ागतकरंक
नाका,तुिेकेलासगळागजालींखातीरझगडींकरपी
गुलामिाचोरदासीमेळोिंकनाकातांकांतेनाशकरतले.
२६िेमाझापुता!तुजाआिय-बापायनतुकाशापहदिंक
नाकातआनीसि्सरतांकांखोशीजािंकहदिचोनय;कारण
मणलां,"जोआपंाबापायकिाआियचोतुचमानता
ताकामरणमरंकहदिचे(मळारपातकाचेमरण);".
२७िेमाझापुता!शसांनासतनारसारचलूंनाकात,कारण
दुसानतुकाकेनामेळटलोतेतुकाखबरना,जाकालागूनतूं
ताचेखातीरतयारआसतलो.
२८िेमाझापुता!िाडनाहशलाउकापानांनाहशला
झाडासारकेनय,पूणपानांआनीफांटांनीवाहपलाझाडा
सारकेजािचे;कारणजामनशाकबायलना,्ुरगींनात,
ताकासंिसारांतबदनामीजाताआनीतांचोदुसासजाता,पान
नाहशलाआनीफळादीकझाडासारको.
२९िेमाझापुता!रसाकुशीकफळांहदिपीझाडासारके
जािचे,जाचेफळसगळेिाटेरिचपीखातातआनीिाळिंटी
जनािरांताचेसािळेखालाआरामकरतातआनीताचींपानां
खातात.
३०िेमाझापुता!आपंामागासतंान्ोंिपीदरेकमेढर
आनीताचेिांगडीिागाचेअनजातात.
३१िेमाझापुता!"मजोसामीमूखवआनीिांिबुदिंत"अशे
मणूंनाकातआनीअजानआनीमूखवपणाचींउलोिपांसांगूंक
नाकात,नाजांारतुकाताचेकडंानहतरसारजािचोना.
३२िेमाझापुता!जानोकरांकतांचेसामीमणटात,
"आमचानपयसिच"अशेमणपीनोकरांतलोएकजािचो
नय,पूण"आमचेलागींयेया"अशेसांगपीनोकरांतलोएक
जािचो.
३३िेमाझापुता!ताचािांगकामुखारतुजागुलामाकलाड
करंकनाका,कारणहनमाणेतुकातातूंतलोखंयचोकोणचड
मोलाचोआसतलोतेतुकाखबरना.
३४िेमाझापुता!तुकारचपीतुजाप्ूकह्येिंकनाका,
नाजांारतोतुकाओगीरािचोना.
३५िेमाझापुता!तुजीउलोिपगोरीकरआनीतुजीजीब
गोडकर;आनीतुजािांगकाकतुजापांयाचेरपािल
दिरंकहदिचेनय,जांारतोदुसऱयािेळारतुजाछातीचेर
पािलघालचोनय.
३६िेमाझापुता!बुदिंतमनशाकबुदीचाउतरानमारंार
तेताचासनांतसूकलजयेचा्ािने्शेनगुपपणान
रािता;पूणअजानीमनशाककाडयेनधुंिडायंारताका
समजचेनाआनीआयकूंकमेळचेना.
३७िेमाझापुता!तुजागरजेखातीरबुदीमानमनशाक
धाडलोजांारताकाजायतेआजाहदिंकनाका,कारणतो
तुजाइतेपमाणतुजोिेिसायकरतलोआनीमूखावकधाडलो
जांारताकाआदेशहदिंकनाका,पूणसतािचूनतुजो
िेिसायकर,कारणतूंताकाआजाकरात,तोतुकाजायते
करचोना.तेतुकािेिसायाचेरधाडटातजांारतेबेगीन
पुरायकरपाकबेगीनकरात.
३८िेमाझापुता!तुजापरसबहळ्मनशाचोदुसान
करंकनाका,हकताकतोतुजेमापघेतलोआनीतुजेरआपलो
सूडघेतलो.
३९िेमाझापुता!तुजापुताचीआनीतुजानोकराची
चिकशीकर,तुजासामानाकतांकांसोंपिचेपयलीं,तेतांकां
पयसकरचेनय;कारणपुरायिातआहशलामनशाकमूखव
आनीअजानीआसलोतरीबुदिंतमणातआनीररतोिात
आहशलामनशाकऋषींचोराजकुंिरआसलोतरीगरीब,
अजानीमणात.
४०िेमाझापुता!िांिेएककोलोहसंथखाला,आनीएलो
हगळळाआनीमाकागररबीआनीउणािापरसचडकडू
कांयचमेळूंकना.
४१िेमाझापुता!तुजापुताकहमत्ाषीपणआनी
उपाशीपणहशकय,जाकालागूनतोआपंाघरगुती
िेि्ापनांतबरेकामकरपाकशकता.
४२िेमाझापुता!अजानीलोकांकजानीमनशांची्ास
हशकिचीनय,कारणतीताचेर्ारथारतली.
४३िेमाझापुता!तुजाइ्ाकतुजीस्तीदाखोिंक
नाकात,नाजांारतुकाताचोहतरसारजािचोना.
४४िेमाझापुता!दोळांचाकुडेपणापरसकाळजाचे
कुडेपणचडदुखाचेआसता,कारणदोळांचेकुडेपणलिू
लिूमागवदशवनकरंयेता,पूणकाळजाचेकुडेपणमागवदशवन
कररनाआनीतेसरळमागवसोडूनिांकडेतितािाट.
४५िेमाझापुता!मनशाकपांयानआडखळयेिप,हजबेन
आडखळघालपापरसबरे.
४६िेमाझापुता!पयसआहशलाचडउतृ््ािापरस
लागींआहशिोइ्बरो.
४७िेमाझापुता!सोबीतकायफीकीपडटापूणहशकप
हटकताआनीसंिसारउणोजाताआनीवथवजाता,पूणबरे
नांिवथवजायनाआनीउणेजायना.
४८िेमाझापुता!जामनशाकहिसिना,ताचाहजहिता
परसताचेमरणबरेआहशिे;आनीरडपाचोआिाज
गायनाचाआिाजापरसबरो;हकताकदुखआनीरडप,
देिाचीह्रांतआसंार,गायनाचाआनीखोशीचाआिाजा
परसबरे.
४९िेमाझा्ुरगा!तुजािातांतंाबेबाचामांडयेक
तुजाशेजाऱयाचामडकांतंािंसापरसबरे;आनीपयस
आहशलाबैलापरसतुजालागींमेढरबरे;आनीउडपी

अहिकाराचीकथा
िजारहचमणीपरसतुजािातांतलीएकहचमणीबरी;आनी
जमतातीगररबीचडशींअनधानहशंपडपापरसबरी;आनी
मेलाशींिापरसहजिोकोलोबरो;आनीएकपाउंडलोकर
एकपाउंडहगरेसकायेपरसबरे,मळार्ांगरआनीरपे;
हकताक्ांगरआनीरपेमातयेतहलपलांआनीनेसलांआनी
हदसना;पूणलोकरबाजारांतरािताआनीतीहदसताआनीती
घालपीमनशाकतीसोबीतकाय.
५०िेमाझापुता!हशंपहडला्ागापरसलान्ागबरे.
५१िेमाझापुता!मेलागरीबमनशापरसहजिोसुणोबरो.
५२िेमाझापुता!पातकांतमेलाहगरेसमनशापरस
बरोबरकरपीगरीबमनीसबरो.
५३िेमाझापुता!काळजांतएकउतरदिर,आनीतेतुका
खूबजातलेआनीखबरदारीगमािपतुजाइ्ाचेगुपीतउाे
करप.
५४िेमाझापुता!काळजानसिोघेिचेमेरेनतुजा
तोंडातंानएकूयउतर्ायरसरंकनाकात.आनीझगडपी
मनशांमदींउबेरािूंनाकात,कारणिायटउतरांतंान
झगडींजातातआनीझगकांतंानझगडींजातातआनी
झुजांतंानझगडींजातातआनीतुकागिायहदिपाक
लायतले;पूणथंयचानधांिूनसताकहिसिघे.
५५िेमाझापुता!तुजापरसबहळ्मनशाकतोंडहदिंक
नाकात,पूणतुकाधीरधरपीआतो,सिनशाीआनीउदार
िागणूकमेळोिची,कारणताचेपरसचडउतृ्कांयचना.
५६िेमाझापुता!तुजापयंाइ्ाचोदुसासकरंकनाका,
हकताकदुसरोइ्हटकचोना.
५७िेमाझापुता!ताचादुखांतंागरीबांक्ेटहदिची
आनीसुलतानाचामुखारताचेहिशींउलोिपआनीताका
शींिाचातोंडातंानिाटािपाचीतुमचीमेिनतकरची.
५८िेमाझापुता!दुसानाचामरणांतखोशीजािंकनाकात,
हकताकथोकाचकाळाउपरांततूंताचोशेजारीजातलो
आनीतुजीफकाणांकरपीमनशाकतूंआदरआनीमान
हदिचोआनीताचेिांगडानमसारकरपाकआदींचराि.
५९िेमाझापुता!जरउदकसगावरउबेरािलेआनीकाळो
कािळोधिोजालोआनीगंधकमोंिािरीगोडजालोजांार
अजानीमनीसआनीमूखवसमजूनघेिंकशकतलेआनीबुदिंत
जािंकशकतले.
६०िेमाझापुता!तुकाबुदीमानजािंकजायजांार,तुजी
जीबफटउलोिपाकआनीतुजोिातचोरपाकआनीतुजा
दोळांकिायटपळेिंकआडाि;मागीरतुकाबुदिंतमणटले.
६१िेमाझापुता!जानीमनशानतुकादंडमारं,पूणमूखावन
तुकागोडमलिीनअह्षेककरचोनय.तरणेपणांतनमराि
आनीजाणेपणांततुकामानमेळटलो.
६२िेमाझापुता!ताचासतेचाकाळारमनशाक,हंिाराचा
हदसांनीनंयसोंसूंकना.
६३िेमाझापुता!बायलेचालगांतउतािळकरचीनय,
कारणबरेजालेजांारतीमणटली,‘माझासामी,माका
तजिीजकर’;आनीदुयेतपडंारतीताकारेटकरतली,
ताकाकोणाककारणआहशिे.
६४िेमाझापुता!जोकोणआपंा्ेसांतसुंदरआसता,तो
ताचाउलोिपांततसोचआसता;आनीजाचा्ेसांतनीच
रपआसता,तोयउलोिपांततसोचआसता.
६५िेमाझापुता!जरतुिेचोरीकेंाजांारसुलतानाक
कळोिचीआनीताचोिाटोहदिचो,जाकालागूनतुकाताचे
कडंानसुटकामेळटली,कारणनाजांारतुकाकडूपण
सोंसपाकमेळटले.
६६िेमाझापुता!िाततृपआनी्ररलामनशाचोइ्
करपआनीिातबंदआनीउपाशीआहशलामनशाचोइ्
करचोनय.
६७राजािाताचेसैनसुरकीतजािंकशकनाअशींचार
गजालींआसात:िझीराचोजुलूम,आनीिायटसरकार,आनी
इतेचेहिकृतीकरणआनीहिशयाचेरअताचार;आनीचार
गजालीहलपोिंकमेळनात:हििेकी,मूखव,हगरेसआनीगरीब.'
अध्य3
अहिकारराजाचािेेारांतसकीयिांटोघेिनहनिृतजाता.
तोआपलीसंपतीआपंाहिशासघातकी्यणाचािातांत
हदता.उपकारीउणािकरपीमनीसकसोफोजवरजातािाची
अद््ुतकाणीिांगाहदंा.अहिकाराकगुंथपाचोहशारकट
िाकालागूनताकामरणाचीखासजाता.हदसताअहिकाराचो
शेिट.
१िाइकरानअशेमणलेआनी्यणीचोपूतनादानिाकािीं
आजाआनीमणीसोंपयतकचताणेतींसगळींसांबाळटलो
अशीकलनाकेलीआनीताचेबदलातोताकाथकिाआनी
हतरसारआनीफकाणांदाखयतािेताकाकळळेना.
२उपरांतिाइकारआपंाघरांतहथरािनबसूनआपली
सगळीमालमता,गुलाम,दासी,घोडे,गोरिांआनीआपंा
कडेनआहशिीआनीमेळयिीसगळीिसूनादानाकहदली;
आनीबोलीलािपाचीआनीहनषेधकरपाचीशानादानाचा
िातांतउरली.
३आनीिाइकारआपंाघरांतसुशेगादबसलोआनीकेना
केनािाइकारिचूनराजाकआदरहदतालोआनीघरा
परततालो.
४आतांनादानाकआजाहदिपाचीआनीमनाकरपाचीशा
आपंाचिातांतआसािेकळळेतेनाताणेिाइकाराची
स्तीहतरसारकेलीआनीताचीफकाणांकेलीआनीजेना
जेनातोहदसलोतेनातेनाताकादोशहदिपाकलागलो,‘मजो
काकोिाइकारताचाडोटेजांतआसा.आनीआतांताका
कांयचखबरना.’अशेमणात.
५गुलामआनीदासींकमारपाकलागलोआनीघोडेआनीउंट
हिकपाकलागलोआनीआपंाकाकािाइकाराचासगळा
िसूंकडेनखचवकरपाकलागलो.
६िाइकारानआपंानोकरांचेरआनीआपंाघरांतंा
लोकांचेरकसलीचदयानािेपळोिनउठूनताकाआपंा
घरांतंानधांिडायलोआनीआपलीसंपतीआनीआपली
खािडहशंपडंाअशेराजाककळोिंकधाडलो.
७राजाउठूननादानाकआपयलोआनीताकामणले:
‘िाईकार्लायकेनउरतातेनाताचामालाचेर,ताचा
घरांतंालोकांचेरआनीताचासंपतीचेरकोणूचराजकरचो
ना.’

अहिकाराचीकथा
८नादानाचोिातताचाकाकािाइकारआनीताचासगळा
मालांतंानकाडलोआनीमदींतोह्तरसरलोनाआनी
्ायरसरलोनाआनीताकानमसारकेलोना.
९तेदनांिाइकारानआपंा्यणीचापुतानदानाचा
क्ाचोपशातापकेलोआनीतोखूबदुखीरािलो.
१०नादानाकबेनुजारदाननांिाचोधाकटो्ािआहशिो,
देखूनिाइकारानताकानादानाचाजागारआपंाकडेन
घेतलोआनीताकाेडकरनेडमानानमानहदलो.ताणे
ताचेकडेनआहशिींसगळींिसूआपंािातांतहदलीआनी
ताकाआपंाघराचोराजपालकेलो.
११नादानाकघडिेकळळेतेनाताकामतरआनीमतर
जालोआनीताणेताकाप्हिचारपीदरेकंाककागाळ
करपाकसुरिातकेलीआनीताचाकाकािाइकाराची
फकाणांकरपाकसुरिातकेली,‘मजाकाकानमाका
आपंाघरांतंानधांिडायलोआनीकेलामजा्ािाक
मजेपरसचडपसंतकेलो,पूणसि्वदेिानमाकासता
हदंारिांिताचेरमारनउडोिपाचेदु्ावगिाडटलो.’
१२नादानआपंाखातीरआपूणहकतेआडखळतयार
करंकशकतातेहचंततरािलो.थोकाचकाळाउपरांतनादान
मनांततेउलटूनफारसाचाराजाशािबुदिंतिाचोपूत
अकीशाकअशेबरयले.
१३‘अहसररयाआनीहननेेेचोराजासनािेरीबआनीताचा
िजीरआनीताचोसचीििाइकारिांचेकडंानतुकाशांती
आनी्लायकीआनीपराकमआनीमान,िेेडराजा!तुजा
आनीमजेमदींपेनआसूं.
१४आनीिेपततुजेकडेनपाितकच,तूंउठूनहनसीनमळार,
अहसररयाआनीहननेेेकबेगीनिचतजांार,झुजाबगर
आनीझुजाबगरराजतुकाहदतलों.'
१५ताणेइहजपाचाराजाफारोकिाइकाराचानांिान
आनीकएकपतबरयले.‘तुकाआनीमजेमदींशांतीआसूं,िे
पराकमीराजा!
१६िेपततुजेकडेनपाितानातूंउठूनअशूरआनीहननेेेक
हनसीनमळारिचतलोजांारिांितुकाझुजाबगरआनी
झुजाबगरराजहदतलों.'
१७नादानाचेबरपताचाकाकािाइकाराचाबरपािळी
सारकेआहशिे.
१८मागीरताणेतींदोनपतांगुठलायलींआनीआपंाकाका
िाइकाराचामुदानताचेरमुदांकघाली;तरीलेगीततेराजाचा
राजिाकांतआहशिे.
१९मागीरताणेिचूनराजाचेतशेचकाकािाइकाराकपत
बरयले:‘मजािझीराक,मजासचीिाक,मजाकुलगुरक,
िाइकाराकशांतीआनी्लायकी.
२०िेिाइकार,िेपततुजेकडेनपाितकचतुजािांगडा
आहशलासगळासैहनकांकएकठांयकरआनीतांकां
कपकांतआनीसंखेनपररपूणवजािंकहदिआनीपांचवा
हदसाहनसीनमळारमाकािाड.
२१जेनातुकामाकाथंयतुजािटेनयेतानाहदसतलोतेना
बेगीनआनीसैनमजेआडझुजपाकलािचे,कारणमजे
िांगडाइहजपाचाराजाफारोचेदूतआसात,जाकालागून
तांकांआमचेबळगेहदसतलेसैनआनीआमकांह्येिंक
शकता,कारणतेआमचेदुसानआनीतेआमचोदुसास
करतात.’
२२उपरांतताणेतापताचेरमुिरलायलीआनीराजाचाएका
नोकरानतीिाइकाराकधाडली.आनीताणेबरयिेदुसरेपत
घेिनराजामुखारपातळायलेआनीताकािाचूनताकामुदांक
दाखयली.
२३तापतांतलेहकतेतेआयकूनराजाकेडघुसागोंदळ
जालोआनीेडआनीखररागानरागआयलोआनीमणले,
‘आि,िांिेमजीबुदीदाखयंा!िाइकाराकिांिेहकतेकेलां
कीताणेमजादुसानांकिींपतांबरयंांत?ताकामजा
फायदाखातीरताचेकडंानमजेिेपहतफल?’अशेमणा.
२४नादानताकामळे,‘राज,दुखजािंकनाका!तशेचराग
येिंकना,पूणहनसीनाचामळारिचूनपळोिया,िीकथा
खरीआसाकायना.'
२५मागीरनादानपांचवाहदसाउठूनराजा,सैहनकआनी
िजीरिांकांघेिनतेिाळिंटाकहनसीनमळारगेले.आनी
राजानपळेलेआनीपळय!िाइकारआनीसैनाचीमांडािळ
केिी.
२६आनीिाइकारानराजाथंयआसामणपळेिन,ताणे
लागींपािलोआनीझुजापमाणेिालचालकरंकआनीपतांत
मेहळलापमाणेराजाआडिळिळूनझुजपाकसंकेतहदलो,
नादानखंयचोखडोखणलातेताकाकळळेनातो.
२७आनीराजानिाइकाराचीकृतीपळेिनताकाहचंता,्ंय
आनीभमजालोआनीतोेडरागानरागआयलो.
२८नादानताकामळे:‘िेमाझासामीराजा,तुिेपळयलां
काय!हादुखानहकतेकेलां?पूणतुकारागयेिंकनाका
आनीदुखजािंकनाकाआनीदुखजािंकनाका,पूण
तुजाघरांतिचूनतुजाहसंिासनाचेरबस,आनीिांितुजा
कडेनिाइकाराकसाखळींबांदूनआनीसाखळींबांदून
िाडटलोआनीतुजादुसानाकतुजाकडंानक्
कररनासतनाधांिडािनघालतलों.’
२९तेदनांराजािाइकाराहिशींरागानआपंाहसंिासनाचेर
परतलोआनीताचेहिशींकांयचकेलेना.आनीनादान
िाइकाराकगेलोआनीताकामणले,‘ि’अिा,िेमामा!राजा
खरेचतुजेरेडखोशेनखोशीजाताआनीतुकासांहगिे
कामकेलाखातीरतुकाउपकारमानता.
३०आनीआतांताणेमाकातुजेकडेनधाडला,तुिेसैहनकांक
तांचाकतववाकसोडूनहदिंकआनीतुजाफाटंानिात
बांदूनआनीतुजापांयांकसाखळीघालूनताचेकडेनयेिंक,
फारोचाराजदूतांकिेपळेिंकआनीराजाजािंकतांकां
आनीतांचाराजाकह्येिो.’अशेमणात.
३१तेदनांिाइकारानजापहदली,‘आयकपमणंार
आजापालनकरप.तोरोखडोचउठलोआनीफाटंानिात
बांदूनपांयांकसाखळीबांदले.
३२नादानताकाधरनताचेिांगडाराजाकडेनगेलो.आनी
िाइकारराजाचासाहननांतह्तरसरलोतेनाताणेजमनीचेर
ताचेमुखारनमसारकेलोआनीराजाकसताआनीसासणाचे
हजिीतमेळचेअशीइताकेली.
३३तेनाराजानमणले,'िेिाइकार,मजोसचीि,मजा
िेेाराचोराजपाल,मजोकुलगुर,मजाराजाचो

अहिकाराचीकथा
राजकत्,सांगिांिेतुकाहकतेिायटकेलां,तुिेमाकाहा
कुरपकतुवबानइनामहदला.'
३४मागीरतांणीताकाताचाबरपांतआनीताचामुदान
आहशिींअकरांदाखयलीं.आनीिेपळेिनिाइकारानताचे
आंगकांपलेआनीताचीजीबएकाचिेळारबांदलीआनी
ताकाह्येिनएकउतरउलोिंकमेळळेना;पूणतोधतवरे
कडेनतकलीलािूनमुकोजालो.
३५राजाकिेपळोिनताकातीगजालआपंाकडंान
आयंािेहनशीतजालेआनीताणेरोखडेचउठूनतांकां
िाइकाराकमारनशारा्ायरतलिारीनमारपाचीआजा
हदली.
३६तेनानादानहकरवहकरवकरनमणले,िेिाइकार,िेकाळे
मुखामळ!राजाकिेकमवकरपाकतुजानानाचोिातुजा
शाीचोहकतेफायदो?'
३७अशेमणटाकथाकार.आनीतातलिारबाजाचेनांिअबू
सहमक.राजानताकामणले,‘िेतलिारबाज!उठूनिच,
ताचाघराचादारांतिाइकाराचीमानफाडूनताचीतकली
ताचाआंगाथािनशंबरिातपयसउडोिची.'
३८तेदनांिाइकारानराजामुखारघुंिळयेिनमणले,‘मजा
सामीराजाकसदांकाळहजयेिंकहदिचो!आनीतुकामाका
मारपाचीइताआसंारतुजीइतापुरायजािंकजाय;आनी
िांिगुनांिकारनयिेमाकाखबरआसा,पूणिायटमनीस
आपंािायटाचोहिशोबहदिंकबास;तरी,िेमाझासामी
राजा!तुकाआनीतुजाइ्ागतीचीहिनिणीकरतां,
तलिारबाजाकमजीकूडमजागुलामांकहदिपाक
परिानगीहदिची,तांणीमाकापुरपाकआनीतुजोगुलामतुजो
बळीजािंकहदिचो.'
३९राजाउठूनतलिारधारकाकताचाइतेपमाणेताचेकडेन
करपाकआजाकेली.
४०ताणेरोखडेचआपंानोकरांकिाइकारआनी
तलिारबाजधरनताचेिांगडानगिचूनताकामारन
उडोिपाचीआजाकेली.
४१आनीिाइकाराकआपूणमारपाचोआसािेहनशीतपणान
कळळेतेनाताणेआपंाबायलेकधाडूनसांगले,‘्ायरयेिन
माकामेळपाक,तुजािांगडािजारतरणाटोकुमाररका
आसूंआनीतांकांजांबळारंगाचेगाउनघालचेआनीरेशम,
मजामरणाआदींतेमजेखातीररडपाक.
४२आनीतलिारबाजआनीताचानोकरांकएकमेजतयार
कर.आनी्रपूरसोरो्रसूनघेिचो,जाकालागूनतांकां
हपयेिंकमेळटले.’अशेमणात.
४३ताणेसांहगिेसगळेहतणेकेले.आनीतीखूबबुदिंत,
हशारआनीहििेकीआहशिी.आनीहतणेशकहततलेसगळे
हशषाचारआनीहशकपएकठांयकेले.
४४राजाचेसैनआनीतलिारबाजपािलेउपरांतमेजआनी
सोरोआनीहिलासीेायडमेळळेआनीतेखािपाक-हपिपाक
लागले,तेमेरेनतेखािपाकलागलेआनीहपिपाकलागले.
४५तेदनांिाइकारानतातलिारबाजाकपंगडाथािनिेगळो
ेरनमणले,‘िेअबूसहमक,जेनांसेनािेरीबाचोबापूय
सरिदुमराजातुकामारंकसोदतालोतेनांिांिेतुकाेरन
एकाखाशेंासुिातेरहलपोिनदिरलोअशेतुकाखबरना
राजाचोरागउणोजालोआनीताणेतुकामागली?
४६िांितुकाताचामुखारिाडलोतेनातोतुजेरखोशीजालो
आनीआतांिांिेतुजेरकेलादयाळपणाचीयादकरात.
४७राजामजेहिशींपशातापकरतलोआनीमजाफांशी
हिशींेडरागानरागयेतलोिेमाकाखबरआसा.
४८हकताकिांिगुनांिकारना,आनीजेनातूंमाकाताचा
राजिाकांतताचेमुखारसादरकरतलोतेनातुकाेडले
्ागमेळटलेआनीमजा्यणीचापुताननादानमाका
फटोिनमाकािेिायटकामकेलांिेकळटलेआनीराजा
माकामारनउडयलाचोपशातापकरतलो;आनीआतां
मजाघराचाबागेतएककोठरीआसाआनीताचीकोणाक
खबरना.
४९मजाबायलेचाहगनानानमाकातातूंतहलपोिनदिर.
आनीमाकाबंदखणींतएकगुलामआसा,ताकामारपाक
फािो.
५०ताका्ायरिाडूनताकामजेकपडेघाल,आनी
नोकरांकहपशेजातकचताकामारपाचीआजाहदिची.
कोणाकमारताततेतांकांकळचेना.
५१ताचीतकलीताचाकुडीथािनशंबरिातपयसउडयली
आनीताचीकूडमजागुलामांकडेनहदिनतीपुरपाकहदली.
आनीतूंमजेिांगडाेडलोखहजनोसांठोिनदिरतलो.
५२आनीमागीरतलिारबाजानिाइकारानसांहगिेपमाणे
केलेआनीताणेराजाकडेनिचूनताकामणले,‘तुजीतकली
सदांकाळहजिीजािंक!’.
५३मागीरिाइकराचीबायलताकापुरोतेदरसपकांत
हलपपाचाजागारसकयलदेियतालीआनीतेसतासोडून
िेरांककळळेना.
५४आनीिाइकारऋषीकसोमारनमेलोआनीताशारांतले
सगळेलोकताचेखातीरशोककरतालेिाचीकाणीसगळा
सुिातेरकळळीआनीपरतपरतआनीपातळळी.
५५आनीतेरडलेआनीमणले:‘िायकार,तुकाअफसोस!
आनीतुजाहशकपाखातीरआनीतुजाहशषाचाराकलागून!
तुजेहिशींआनीतुजाहगनानाहिशींहकतलेदुख!तुजा
सारकोदुसरोखंयमेळूंयेता?आनीतुजीसुिात्रपाकतुजा
सारकोइतलोबुदिंत,इतलोहिदान,राजकरपाककुशळ
मनीसखंयआसूंयेता?'
५६पूणराजािाइकाराहिशींपशातापकरतालोआनीताचा
पशातापाचोताकाकांयचफायदोजालोना.
५७मागीरताणेनादानाकआपयलोआनीताकामणले,‘जा
आनीतुजाइ्ांकघेिनतुजाकाकािायकाराकशोक
आनीरडपकरआनीताचायादीकमानहदिनताचीचाल
आसातशीहिलापकर.
५८पूणजेनांनादान,मूखव,अजानी,कठीणकाळजाचो,
आपंाकाकाचाघरागेलोतेनातोरडलोना,दुखजालो
नाआनीरडलोना,पूणकाळजाहिरयतआनीहिरालोकांक
एकठांयकरनजेिपाक-हपिपाकलागलो.
५९नादानिाइकाराचादासीआनीगुलामांकधरपाकलागलो
आनीतांकांबांदूनतासहदलोआनीखरधुंिडािनधुंिडािंक
लागलो.
६०आनीताकाआपंाच्ुरगा्शेनिाडयलाआपंा
मामाचाबायलेकताणेआदरहदलोना,पूणतीआपंा
िांगडापातकांतपडूंकजायआहशिी.

अहिकाराचीकथा
६१पूणिाइकाराकहलपूनगेलाजागारकापूनउडयिो
आनीताणेआपंागुलामांचेआनीशेजाऱयांचेरडपआयकले
आनीताणेसगळांतउंचेंादेिाची,दयाळूदेिाचीसुती
केलीआनीउपकारमानलेआनीतोसदांचसि्वदेिाची
मागणेकरतालोआनीहिनिणीकरतालोिे.
६२तलिारबाजहलपूनराितानािेळोिेळिाइकाराकयेतालो
आनीिाइकारयेिनताकाहिनिणीकरतालो.आनीताणे
ताकासांतनहदलेआनीताकासुटकेचीइताकेली.
६३आनीिेरदेशांनीिाइकारऋषीमारलाअशीकाणी
कळळीतेनासगळेराजादुखीजालेआनीराजा
सनािेररबाचोहतरसारकेलोआनीकोडेसोडोिपी
िाइकाराचेरतांणीहिलापकेलो.
अध्य4
"दररडलऑफदस्ंि."खरेचअहिकाराकहकतेजाले.
ताचेपरतयेिप.
१आनीइहजपाचाराजानिाइकाराकमारलोमणखाती
करनघेतलेतेनाताणेरोखडेचउठूनसनािेरीबाराजाकपत
बरयले,तातूंतताका‘शांतीआनी्लायकीआनीबळगेआनी
मानआनीमानाचीयादकरनहदली,जीआमीतुजेखातीर
खासाइताकरतात.मजोहपय्ािराजासनािेरीब.
२माकासगवआनीधतवरेमधेएकिाडोबांदपाचीइताजांा
आनीतुजाकडंानमाकाएकबुदीमान,हशारमनीस
धाडूनतोमजेखातीरबांदपाकआनीमजासगळाप्ांक
जापहदिपाकआनीमाकामेळचेअशेमाकाहदसताकर
आनीतीनिसासखातीरअॅहसररयाचोकसमशुल.’अशे
मणात.
३उपरांतताणेतापताचेरमुदीतकरनतेसनािेरीबाक
धाडले.
४ताणेतेघेिनिाचूनआपंािझीरांकआनीआपंा
राजांतंाकुलीनलोकांकहदलेआनीतांकांभमआनीलज
जालीआनीतोेडरागानरागआयलोआनीताणेकशे
िागचेिाचेरघुसलो.
५मागीरताणेजाणे,हिदान,जानी,ततहगनानी,्हिषदत
आनीजोहतशआनीआपंादेशांतआहशलादरेकंाक
एकठांयकरनतांकांपतिाचूनतांकांमणले,‘तुमचामदलो
कोणाकजायइहजपाचाराजाफारोकडेनिचूनताचा
प्ांकजापहदिची?'
६तांणीताकामळे,‘िेआमचोसामीराजा!तुजाराजांतहा
प्ांचीिळखआहशिोकोणूचनािेतुकाजाणूनघे,तुजो
िझीरआनीसचीििाइकारसोडंार.
७पूणआमकांिातूंतकसलीचकुशळटायना,जोमेरेनताचा
्यणीचोपूतनादाननय,कारणताणेताकाआपलीसगळी
बुदीआनीहशकपआनीहगनानहशकयले.ताकातुजाकडेन
आपोि,घडयेताकािीकठीणगांठसोडूंयेता.'
८तेदनांराजाननदानाकआपयलोआनीताकामणले,िेपत
पळयआनीतातूंतहकतेआसातेसमजूनघेिचे.आनीनादान
िाचतानाताणेमणले,‘िेमाझासामी!सगवआनीधतवरेमदीं
िाडोकोणबांदपाकसकम?'
९राजाननादानाचेउलोिपआयकूनतोेडआनीखर
दुखानदुखीजालोआनीआपंाहसंिासनाियंानदेिलो
आनी्सांतबसलोआनीिाइकाराचेररडपाकआनी
रडपाकलागलो.
१०मणणे,िेमाझादुख!िेिाइकार,जोगुपीतआनीकोडे
जाणतालो!तुजेखातीरिांििायकार!िेमाझादेशाचोगुर
आनीमजाराजाचोराजकत्,तुजासारकोखंयमेळटलो?
िेिाइकार,िेमाझादेशाचेगुर,तुजेखातीरखंयिळूं?तुजे
खातीरिांिहधकार!तुकाकसोनाशकेलो!आनीिांिे
हगनाननाहशला,धमवनाहशला,दादंापणनाहशला
मूखव,अजानी्ुरगाचींउलोिपांआयकलीं.
११आि!आनीपरतूनआिमजेखातीर!कोणतुकामाका
फकतएकपािटींहदिंकशकता,िािाइकारहजिोआसा
अशेमाकाखबरिाडूंकशकता?आनीिांिताकामजा
राजाचोअद््ागहदतालो.
१२िेमजेखंयचानआयलां?आि,िाइकार!तुकाएक
पािटींपळोिंकमेळचेमणून,तुजेकडेनपळोिपाचीआनी
तुजेकडेनखोशीजािपाचीमजी्रपायमेळचीमणून.
१३आि!िेतुजेखातीरमजेदुखसगळाकाळाक!िे
िाइकार,तुकाकसोमारलो!आनीतुजापकरणांतिांिेहा
पकरणाचीशेिटपळेिसररािलोना.'
१४राजारातदीसरडतरािलो.आतांतलिारबाजानराजाचो
रागआनीिाइकाराचेरताचेदुखपळोिनताचेकाळीजताचे
कडेनमोिजाले,आनीतोताचामुखारलागींपािलोआनी
ताकामणले:
१५‘िेमाझासामी!तुजानोकरांकमजीतकलीकापून
उडोिपाचीआजाहदिची.'तेनाराजानताकामणले:‘हधकार
तुकाअबूसहमक,तुजोहकतेदोश?’.
१६आनीतलिारदारानताकामळे,‘िेमजासामी!आपंा
धनयाचाउतराआडिागपीदरेकगुलाममारतातआनीिांि
तुजाआजाहिरदिागलां.'
१७तेदनांराजानताकामणले.'तुकाहधकार,िेअबूसहमक,
तुिेमजाआजाहिरदखंयचाकामांतिागलां?'
१८आनीतलिारदारानताकामळे,‘िेमाझासामी!तुिे
माकािाइकाराकमारपाचीआजाहदलीआनीतुकाताचे
हिशींपशातापकरतलेआनीताचेरअनायजालािेमाका
कळळेआनीताकाएकाखाशेंासुिातेरहलपोिनदिरलो
आनीताचाएकागुलामाकमारलोआनीतोआतांसुरकीत
आसाकुंड,आनीतूंमाकाआजाकेंारिांिताकातुजा
कडेनिाडटलो.'
१९राजानताकामणले.‘हधकारतुका,िेअबूसहमक!तूं
माकाफकाणांकेंाआनीिांितुजोसामी.’अशेमणात.
२०आनीतलिारबािानताकामणले,‘ना,पूणतुजा
तकलेचाहजिाकलागून,मजासामी!िाइकारसुरकीत
आनीहजिोआसा.'
२१राजाकिेउतरआयकूनताकाखातीजालीआनीताची
तकलीपोंिलीआनीतोखोशीनबेसुदजालोआनीताणेतांकां
िाइकारिाडपाचीआजाहदली.
२२ताणेतलिारबाजाकमणले,‘िेहिसासपातसेिक!तुजे
उलोिपखरेआसंारिांितुकाहगरेसकरंकसोदतांआनी
तुजासगळाइ्ांपरसतुजोमानउंचकरंकसोदतां.’

अहिकाराचीकथा
२३आनीतोतलिारबाजिाइकराचाघरापािमेरेनखोशी
जािनगेलो.आनीताणेहलपपाचाजागाचेदारउगडलेआनी
सकयलदेिूनिाइकारबसूनदेिाचीसुतीकरताआनीताचो
उपकारमानतालो.
२४आनीताणेताकामोचावकाडलो,‘िेिाइकार,िांि
सगळांतेडलीखोस,आनीसुखआनीखोसिाडटां!’.
२५आनीिाइकारानताकामणले,िेअबूसमीक,हकतेखबर
आसा?आनीताणेताकासुरिातीसािनहनमाणेमेरेनफारो
हिशींसगळेसांगले.उपरांतताकाेरनराजाकडेनगेलो.
२६राजानताचेकडेनपळेलेतेनाताकाहदसले,तोउणािांत
आहशिोआनीताचेकेसरानिटीजनािरांचेआनीताचेसखळे
गरडाचापंजासारकेलांबजांातआनीताचीकूडधुि
घाणजािीआनीताचातोंडाचोरंगबदलूनफीकोजािो
आनीआतां्सजािो.
२७राजानताकापळोिनताकादुखजालेआनीरोखडोच
उठलोआनीताकाआहलंगनहदलोआनीताकाचुंबनघेतले
आनीताचेररडलोआनीमणले:‘देिाचीसुती!कोणेतुका
परतमजेकडेनिाडला.’अशेमणात.
२८उपरांतताणेताकासांतनहदलेआनीताकासांतनहदले.
आनीताणेआपलोचोळोकाडूनतलिारबाजाचेरघालोआनी
ताचेरखूबकृपाकेलीआनीताकाेडलीसंपतीहदलीआनी
िाइकाराकहिसिहदलो.
२९तेदनांिाइकारानराजाकमणले,‘मजासामीराजाक
सदांकाळहजयेिंकहदिचो!िींजगांतंा्ुरगांचींकतुवबां
आसूं.िांिेमाकाएकमाडिाडयलां,ताचेरआदारनआसूं
येताआनीतेकुशीकिांकूनमाकासकयलउडयले.
३०पूण,िेमजाप्ू!िांितुजामुखारपगटजालांमणून
तुकाजुलूमकरंककाळजीकरंकनाका!आनीराजानताका
मळे:‘तुजेरदयाकरनतुजेरिायटजालांिेजाणून,तुका
िाचयलोआनीतुकामारपापसूनसोडयलो,ताणेतुजेरदया
केलो.
३१पूणउबदारनाणांतिचूनतकलीमुंडनकर,सखळेकापून
कपडेबदलूनचाळीसदीस्रमनोरंजनकर,जाकालागून
तुजेबरेकरंकआनीतुजीस्तीआनीतोंडाचोरंगसुदारंक
मेळटलोतुकापरतयेिंकशकता.’अशेमणात.
३२मागीरराजानआपलोमोलादीकचोळोकाडूनिाइकार
घालोआनीिाइकारानदेिाचोउपकारमानलोआनीराजाक
नमसारकेलोआनीसगळांतउंचेंादेिाचीसुतीकरन
खोशीआनीखोशीजािनआपंारािपाकगेलो.
३३ताचाघरांतलेलोकताचेिांगडाखोशीजालेआनीताचे
इ्आनीतोहजिोआसामणआयकपीदरेकलोयखोशी
जालो.
अध्य5
"कोडे"चेअकरअहिकाराकदाखयतात.गरडांचेरआहशिे
चले.पयली"हिमान"रायड.इहजपाकिचपाचे.अहिकार,
बुदिंतमनीसजािनहिनोदाचीयिृतीआसता.(शोक२७).
१राजानसांहगिेपमाणेताणेचाळीसदीसहिसिघेतलो.
२मागीरताणेआपलोसगळांतसमहलंगीकपडोघालून,
आपंागुलामांकफाटंानआनीमुखारदिरन,खोशी
जािनआनीखोशीजािनराजाकडेनघोकाचेरबसूनगेलो.
३पूणताचा्यणीचोपूतनादानाकहकतेघडटातेकळळे
तेनाताका्ंयआनी्ंयजालोआनीतोहकतेकरंकजायते
कळनासतनातोभहमतजालो.
४िाइकरानतेपळोिनराजाचामुखारह्तरसरनताका
नमसारकेलोआनीताणेनमसारपरतकेलोआनीताका
आपंाकुशीकबसयलोआनीताकामळे:
‘िेमाझाहपयिाइकार!पळय,इहजपाचाराजानतुका
मारलामणआयकूनआमकांधाहडिींिींपतां.
५इहजपाचाराजानआमचेकडंानमागपाकधाहडला
कराचा्ंयानआमचादेशांतलेजायतेलोकइहजपाक
पळूनगेले.
६मागीरिाइकारानतेपतघेिनतेिाचूनतातूंतलेआशय
समजले.
७तेनाताणेराजाकमणले.‘रागयेिंकनाका,माझासामी!
िांिइहजपाकिचतलोंआनीफारोकजापोपरतहदतलों
आनीताकािेपतदाखयतलोंआनीकरहिशींताकाजाप
हदतलोंआनीपळूनगेलासगळांकपरतधाडटलो;आनी
तुजादुसानाकिांिसि्वदेिाचाआदारानआनीतुजा
राजाचासुखाकलागूनलजहदतलों.'
८राजानिाइकाराचेिेउलोिपआयकूनतोेडखोशीन
खोशीजालोआनीताचेकाळीजिाडलेआनीताणेताचेरकृपा
केली.
९आनीिाइकारानराजाकमणले:‘िांिहाप्ाचेरहिचार
करनतोिेि्ापनकरपाकमाकाचाळीसदीसकळाि
कर.’आनीराजानिाकापरिानगीहदली.
१०आनीिाइकारआपंाराहबतांतगेलोआनीताणे
हशकारींकआपंाखातीरदोनतरणाटेगरडधरपाचीआजा
हदलीआनीतांणीतांकांधरनताचेकडेनिाडलेआनीदोरयो
हिणपांकताकादरेकींदोनकापसाचींदोळींहिणपाचीआजा
हदलीदोनिजारिातलांबआनीताणेसुतारांकिाडूनतांकां
दोनेडलेपेटीतयारकरपाचोआदेशहदलोआनीतांणीअशे
केले.
११मागीरताणेदोनलान्ुरगींघेिनदरहदसाकोंबांक
बळीहदिपाकआनीगरडांकआनी्ुरगांकपोसपाकआनी
चंांकगरडांचाफाटीरचडपाकलायलोआनीतांकांघट
गांठबांदूनपांयांककेबलबांदलोगरडांचो,आनीतांकांदर
हदसालिूलिूियरउडूनधािातांचाअंतराचेरउडूनिचूंक
हदिचे,तांकांताचीसंियजािनहशकयलेमेरेन;आनीते
दोरयेचीसगळीलांबायमळबांतपािमेरेनियरसरले;चले
फाटीरआसप.मागीरताणेतींसताकडेनओडूनघेतलीं.
१२िाइकारानआपलीइतापुरायजांातेपळोिनता
्ुरगांकआजाकेलीकीतांकांउंचमळबांतेरतनातांकां
मोचावकाडचो.
१३'आमीहनशकीयआसातमणूनआमीराजाफारोकिाडो
बांदपाकआमकांमातीआनीफातरिाड.'
१४आनीिाइकारतांकांपहशकणहदिपआनीतांचोवायाम
करपकेनाचजािंकनाहशिो,जोमेरेनतेचडांतचड
(कुशळटायेचा)पांिकारपािचेनात.

अहिकाराचीकथा
१५मागीरतांकांसोडूनराजाकडेनिचूनताकामळे,‘िे
माझासामी!तुजाइतेपमाणेकामसोंपता.िांितुका
अजापदाखोिंकमजेिांगडाउठ.’अशेमणात.
१६तेनाराजाउडीमारनिाइकारािांगडाबसलोआनीरंद
सुिातेरिचूनगरडआनीचलेिाडपाकधाडलोआनी
िाइकारानतांकांबांदूनदोरयांमेरेनििेतसोडलेआनीते
अशेतरेनबोिाळकरपाकलागलेताणेतांकांहशकयिे.
मागीरताणेतींआपंाकडेनओडूनतांचाजागारदिरलीं.
१७राजाआनीताचेिांगडाआहशिेलोकेडअजापीत
जालेआनीराजानिाइकाराकदोळांमदींचुंबनघेतलेआनी
ताकामणले:‘िेमजाहपयकर,शांतीपणानिच!िेमाझा
राजाचोअह्मान!इहजपाकिचूनफारोचाप्ांकजाप
हदिनसि्वदेिाचाबळगानताचेरजैतमेळोिंक.’
१८उपरांतताणेताकाहनरोपहदलोआनीआपलींसैनाआनी
आपलींसैनाआनीतरणाटेआनीगरडघेिनइहजपाचा
रािपाचासुिातींकडेनगेलो.आनीपाितकचतोराजाचा
देशाचेिटेनिळलो.
१९जेनांइहजपांतंालोकांककळळेकीसेनािेरीबानफारो
कडेनउलोिपाकआनीताचाप्ांकजापहदिंकआपंा
गुपमंडळांतंाएकामनशाकधाडला,तेनातांणीिीखबर
फारोराजाकडेनेेलीआनीताणेआपंागुपमंडळांतंा
एकामनशाकताकाआपंामुखारिाडपाकधाडलोिे.
२०तेदनांयेिनफारोचामुखारपािलोआनीराजांककरंक
जायतशेताकानमसारकेलो.
२१ताणेताकामळे:‘िेमाझासामीराजा!राजासेनािेरीब
तुका्रपूरशांतीआनीबळगेआनीमानानजयजयकार
करता.
२२आनीतुजाप्ांकजापहदिंकआनीतुजीसगळीइता
पुरायकरंकताणेमाकाधाडला,जोतुजागुलामांतलोएक
सगवआनीधतवरी.
२३आनीिांिसि्वदेिाचाआदारानआनीतुजाउदात
अनुगिानआनीमजाप्ूचाबळगानतुकाजायतशेतुका
बांदतलों.
२४पूण,माझासामीराजा!तीनिसासइहजपाचाकरांचेरतूं
तातूंतसांहगिे--आतांराजाचीस्रतायखरनाय,आनीतूं
हजखलोआनीतुकाजापहदिपाकमजािाताककुशळटाय
नाजांारमजोसामीराजातुकाधाडटलोकरजेतुिे
सांगंात.
२५आनीतुजाप्ांनीतुकाजापहदंारतुिेजेहकतेसांगलां
तेमजासामीराजाकधाडपतुजेरउरतले.'
२६फारोनतेउलोिपआयकूनतोअजापीतजालोआनीताची
हजबेचीमुातायआनीताचाउलोिपाचासुखदपणाक
लागूनतोभहमतजालो.
२७फारोराजानताकामळे:‘िेमनीस!तुजेनांिहकते?’अशे
मणात.ताणेमणले,तुजोनोकरअबीकामआनीिांि
सेनािेरीबराजाचामुंगूंतलोएकलानमुंगूस.
२८फारोनताकामळे:‘तुजासामीनमाकाजापहदिंक
आनीमजेकडेनसंिादसादपाकलानमुंगूसधाडलोम्ण
तुजापरसउंचेंामानाचोकोणूचनाहशिो?’
२९आनीिाइकारानताकामणले,‘िेमाझासामीराजा!
तुजामनांतजेआसातेिांिपुरायकरंकिांिसि्वदेिाक
मागतां,कारणबळिंतांकगोंदळकरंकदेिदुबळांिांगडा
आसा.’
३०तेदनांफारोनअबीकामाकरािपाचीसुिाततयारकरन
ताकाजेिण,जेिणआनीपेयआनीताकाजायआहशिे
सगळेपुरिणकरपाचीआजाहदली.
३१तेसोंपतकचतीनहदसांनीफारोजांबळेआनीतांबडेकपडे
घालूनआपंाहसंिासनाचेरबसलोआनीताचेसगळेिजीर
आनीताचाराजांतलेेडलेिातक्सकरनपांयलागीं
आनीतकलीसकयलदिरनउबेरािले.
३२फारोनअबीकामाकिाडपाकधाडलोआनीताकािाजीर
येतकचताणेताचेमुखारनमसारकेलोआनीमुखार
जमनीकचुंबनघेतले.
३३राजाफारोनताकामळे:‘िेअबीकाम,िांिकोणासारको?
आनीमजाराजांतलेकुलीन,तेकोणासारके?’अशेमणात.
३४आनीिाइकारानताकामणले,‘िेमाझासामीनातेदार
िांितूंबेलमूत्सारकोआनीतुजाराजांतलेकुलीनताचा
नोकरांसारके.’
३५ताणेताकामणले,फांांिचूनिांगापरतये.देखूनराजा
फारोनसांहगिेपमाणिाइकारगेलो.
३६दुसऱयाहदसािाइकारफारोचामुखारिचूननमसार
केलोआनीराजामुखारउबोरािलो.फारोतांबकारंगाचो
आनीकुलीनलोकधिेकपडेघािे.
३७फारोनताकामळे,‘िेअबीकाम,िांिकोणासारको?
आनीमजाराजांतलेकुलीन,तेकोणासारके?’अशेमणात.
३८अबीकामानताकामणले,‘िेमाझासामी!तूंसुयाव
सारकोआनीतुजेसेिकताचाहकरणांसारके.’अशेमणात.
फारोनताकामणले,तुजाराहबतांतिचूनफांांिांगाये.
३९तेदनांफारोनआपंाआंगणांतशुधदधिोकपडो
घालपाचीआजाहदलीआनीफारोनतांचेसारकेकपडेघालून
आपंाहसंिासनाचेरबसलोआनीताणेतांकांिाइकार
िाडपाचीआजाहदली.आनीतोह्तरसरलोआनीताचेमुखार
बसलो.
४०फारोनताकामळे:‘िेअबीकाम,िांिकोणासारको?
आनीमजेकुलीन,तेकोणासारके?’अशेमणात.
४१अबीकामानताकामणले,‘िेमाझासामी!तूंचंदसारको
आनीतुजेकुलीनलोकगिआनीनखेतांसारके.'फारोनताका
मळे:‘जा,फांांतूंिांगासर.
४२तेदनांफारोनआपंानोकरांकिेगिेगळारंगांचेिस
घालपाकआजाहदलीआनीफारोनतांबकामखमलीचोचोळो
घालूनआपंाहसंिासनाचेरबसूनअबीकामिाडपाचीआजा
हदली.आनीतोह्तरसरनताचेमुखारनमसारकेलो.
४३ताणेमणले,‘िेअबीकाम,िांिकोणासारको?आनी
मजींसैना,तींकोणासारकीं?’अशेमणात.आनीताणे
मणले,‘िेमाझासामी!तूंएहपलमयनासारकोआनीतुजीं
सैनताचाफुलांसारकीं.’अशेमणात.
४४राजानतेआयकूनेडखोशीनखोशीजािनमणले,‘िे
अबीकाम!पयलेपािटींतुिेमजीतुळाबेलमूत्कडेनकेली
आनीमजाकुलीनलोकांचीतुळाताचानोकरांकडेनकेली.
४५दुसरेखेपेतुिेमाकासुयावकडेनआनीमजाकुलीन
लोकांचीतुळासुयावचाहकरणांकडेनकेली.

अहिकाराचीकथा
४६हतसरेखेपेतुिेमाकाचंदाकआनीमजाकुलीन
लोकांचीतुळागिआनीनखेतांकडेनकेली.
४७आनीचिथीपािटींतुिेमजीतुळाएहपलमयनाकडेन
केलीआनीमजाकुलीनलोकांचीतुळाताचाफुलांकडेन
केली.पूणआतांिेअबीकाम!तुजासामी,राजासनािेरीब
सांग,तोकोणासारको?आनीताचेकुलीन,तेकोणासारके?’
अशेमणात.
४८आनीिाइकारानमोठाआिाजानमोचावकाडलोआनी
मणले:‘मजासामीराजाचोआनीतुजाहसंिासनाचेर
बसलातुजाचोउिेखकरंकमजेपासूनपयसराि.पूण
मजोसामीराजाकोणासारकोआनीताचेकुलीनकोणा
सारकेआसाततेसांगपाकतुजापांयांचेरउठ.'
४९फारोताचाहजबेचासातंतानआनीताकाजाप
हदिपाचीधाडसपळोिनभहमतजालो.तेनाफारोआपंा
हसंिासनाियंानउठलोआनीिाइकारामुखारउबोरािलो
आनीताकामणले,तुजोसामीराजाकोणासारकोआनीताचे
कुलीनकोणासारकेआसातिेमाकाकळचेमणूनआतां
सांग.
५०आनीिाइकारानताकामणले:‘मजोसामीसगावचोदेि
आनीताचेकुलीनिीजआनीगडगडआनीताकाजायतेना
िारेेांिताआनीपािसपडटा.
५१आनीतोगडगडाटाकआजाकरताआनीतोिळदुिो
जाताआनीपािसपडटा,आनीतोसुयावकधरता,आनीतो
ताचोउजिाडहदना,आनीचंदआनीनखेतां,आनीतीं
्ोंितणीं्ोंिनात.
५२आनीतोिादळाकआजाकरताआनीतोेांिताआनी
पािसपडटाआनीतोएपीलाकपांयांनीमारताआनीताचीं
फुलांआनीताचींघरांन्करता.'
५३फारोिेउलोिपआयकूनताकाखूबघुसलोआनीेड
रागानरागआयलोआनीताकामणले:‘िेमनीस!माकाखरे
सांगआनीतूंखरेचकोणतेमाकाकळय.’अशेमणात.
५४आनीताणेताकाखरेसांगले.'िांििाइकारिोलेखक,
राजासेनािेररबाचाहपेीकाउसनलरांतलोसगळांतेडलो
आनीिांिताचोिझीरआनीताचाराजाचोगेनवरआनी
ताचोकुलगुर.'
५५ताणेताकामळे:‘तुिेहाउतरांतखरेसांगलां.पूण
िाइकाराहिशींआमीआयकलांकीराजासनािेररबानताका
मारला,तरीतूंहजिोआनीबरोहदसता.’
५६आनीिाइकारानताकामणले,‘िोय,अशेजाले,पूण
हलपलांतेजाणूनघेिपीदेिाचीसुतीजािं,कारणमजा
सामीराजानमाकामारपाचीआजाहदलीआनीताणेउणाक
मनशांचाउतराचेरहिसासदिरलो,पूणसि्सरानसोडयलो
माका,आनीताचेरहिसासदिरपीधन.'
५७फारोनिाइकाराकमळे:‘जा,फांांतूंिांगाये,मजा
कुलीनलोकांकडंानिामजाराजांतंाआनीमजा
देशांतंालोकांकडंानिांिेकेनाचआयकूंनाहशिेएक
उतरसांग.’
अध्य6
िीयुाीयेससीजाता.अहिकारफारोचादरएकाप्ाक
जापहदता.गरडांचेरआहशिेचलेचताहदसाचोपराकाषा.
पुहिवलाशासांतइतलीकहचतचमेळपीबुसदमता34-45
वाकडवांतउाायंा.
१तेदनांिाइकारआपंाराहबतांतिचूनएकपतबरयले
आनीतातूंतअशेमणले.
२अशूराचाराजासेनािेरीबाकडंान.आनीहननेेे
इहजपाचाराजाफारोक.
३'तुकाशांतीमेळूं,िे्ाि!आनीआमीतुकािाचेिरिीं
कळयताततेमणंार्ािाकआपंा्ािाचीगरजआसा,
आनीएकामेकांचेराजाआसातआनीतुजेकडंानमजी
आसमळारतूंमाकाणिशेतालेट्ांगरररणाकहदतलो,
कारणमाकाताचीगरजआसाताचाजेिणाककांय
सैहनकांक,ताकालागून,िांितांकांखचवकरपाकशकता.
आनीथोकािेळाउपरांतिांितुकाधाडटलो.’अशेमणात.
४मागीरताणेतेपतगुठलायलेआनीदुसऱयाहदसाफारोक
हदलो.
५तेपळोिनतोभहमतजालोआनीताकामणले,‘खरेचिांिे
अशी्ासखंयचाचमनशाकडंानआयकूंना.
६तेदनांिाइकारानताकामणले,‘खरेिेतुकामजासामी
राजाकऋणआसा.
७फारोनिेमानकेलेआनीमणले:‘िेिाइकार,तुजा
सारकोचराजांचीसेिेतपामाणीकआसता.
८तुकाबुदीनपररपूणवकेलाआनीतुकाततहगनानआनी
हगनानानसजयलादेिाचोसुतीजािं.
९आनीआतांिेिाइकार,तुजेकडंानआमीजेमागतातते
उरलां,तेतुिेसगवआनीधतवरेमदलोिाडोम्णबांदचो.’
१०तेदनांिाइकारानमणले,‘आयकपमणंारआजापालन
करप.तुजाइतेपमाणआनीहनिडीपमाणतुकािाडो
बांदतलों;पूण,िेमजासामीिांिआमकांचुनो,फातर,
मातीआनीकामगारतयारकरतांआनीतुकाजायतशेबांदपी
कुशळबांदकामकरपीमाकाआसात.’
११राजानताचेखातीरसगळेतयारकेलेआनीतेरंदजागार
गेले;आनीिाइकारआनीताचेचलेताचेकडेनआयलेआनी
ताणेगरडआनीतरणाटेआपंािांगडाेेले;आनीराजा
आनीताचेसगळेकुलीनलोकगेलेआनीसगळेशारजमले,
िाइकारहकतेकरतलोतेपळोिपाक.
१२तेदनांिाइकारानगरडांकपेटींतंान्ायरसोडलेआनी
तरणाटांकफाटीरबांदूनगरडांचापांयांकदोरयोबांदून
ििेतसोडले.आनीतेियरउडूनगेले,तेसगवआनीधतवरेमदीं
उरलेमेरेन.
१३आनी्ुरगींबोिाळकरंकलागले,‘हिटोिाडून,माती
िाडून,आमीराजाचोिाडोबांदूंक,हकताकआमीहनशकीय
उबेआसात!’अशेमणपाकलागले.
१४तेदनांलोकहिससतजािनघुसलेआनीतेअजापीतजाले.
राजाआनीताचेकुलीनलोकअजापीतजाले.
१५िाइकारआनीताचानोकरांनीकामगारांकमारपाक
सुरिातकेलीआनीतांणीराजाचासैनाखातीरबोिाळकेलो

अहिकाराचीकथा
आनीतांकांमणले,कुशळकामगारांकजायतेिाडूनतांकां
कामाकआडखळिाडूंकनाकात.
१६राजानताकामणले,तूंहपसो;ताअंतराचेरकोणहकतेय
िाडूंकशकता?’अशेमणात.
१७आनीिाइकारानताकामणले,‘िेमाझासामी!ििेत
िाडोकसोबांदतले?आनीमजोसामीराजािांगाआसलो
जांारताणेएकाचहदसाजायतेिाडेबांदपाचे.'
१८फारोनताकामळे:‘िेिाइकार,तुजाराहबतांतिचून
हिसिघे,कारणआमीिाडोबांदपसोडूनफांांमजेकडेन
येतले.’
१९तेदनांिाइकारआपंाराहबताकगेलोआनीदुसऱया
हदसातोफारोचामुखारहदसलो.फारोनमणले,‘िेिाइकार,
तुजासामीचाघोकाचीहकतेखबरआसा?हकताकतो
अशूरआनीहननेेेचादेशांतशेजारकरताआनीआमचा
घोकांकताचोआिाजआयकतातेनातेआपंाहपलांक
उडयतात.’
२०आनीिाइकारानिेउलोिपआयकूनताणेिचूनएक
माजरधरलीआनीहतकाबांदलीआनीइहजपांतंालोकांक
आयकलीमेरेनहतकाखरचाबकानमारपाकसुरिातकेली
आनीतांणीिचूनराजाकिीगजालसांगली.
२१फारोनिाइकाराकिाडपाकधाडलोआनीताकामळे:'िे
िाइकार,तूंअशेमारनतामुकेजनािराकहकताकमारता?'
२२आनीिाइकारानताकामणले,मजासामीराजा!खरेच
हतणेमाकाएककुरपकामकेलांआनीहतकािेधुमशेण
आनीचाबकाकफािोजालां,कारणमजासामीराजा
सनािेरीबानमाकाएकबारीककोंबडोहदिोआनीताचो
खरोआिाजबहळ्आहशिोआनीताकाहदसाचींआनी
रातचींिरांखबरआहशिीं.
२३आनीमाजरहाचरातीउठूनतकलीकापूनगेलीआनीहा
कतुवबाकलागूनिांिेहतकािेड्हबंगकेलां.'
२४फारोनताकामळे,‘िेिाइकार,हासगळांतंानमाका
हदसता,तूंजाणोजाताआनीतुजादोतेतआसा,कारण
इहजपआनीहननेेेिांचेमदींअठासठपरासंगआसातआनी
तीहाचरातीकशीिचूनकापलीतुजाकोंबाचीतकली
आनीपरतयेिप?'
२५आनीिाइकारानताकामणले,‘िेमाझासामी!इहजप
आनीहननेेेिांचेमदींइतलेअंतरआसलेजांारमजा
सामीराजाचोघोडोहकरवहकरवकरनआपंाहपलांक
उडयतातेनातुजाघोकांककशेआयकूंकमेळटले?आनी
घोकाचोआिाजइहजपाककसोपािूंकशकतालो?’अशे
मणात.
२६फारोनतेआयकूनताकाकळळेकीिाइकरानताचा
प्ांकजापहदंा.
२७फारोनमणले,‘िेिाइकार,तुिेमाकादयावचारेिाचीं
दोरयोकरंकजाय.’
२८आनीिाइकारानताकामणले,"िेमाझासामीराजा!
तांकांमाकाखहजनांतंानएकदोरीिाडूनहदिपाचो
आदेशहदिचो,जाकालागूनिांिहततलीएकदोरीतयार
करंकशकता."
२९मागीरिाइकारघराचाफाटंानगेलोआनीदयावचा
खरखरीतदेगेरबुराककाडलोआनीिातांतमुठी्ररेि
घेतली,दयावचीरेिआनीसुयावचोउजिाडउदेलोआनी
बुराकांतह्तरसरलोतेनातोपातळळोदोरयां्शेनहिहणिे
्शेनसुयावकरेि.
३०आनीिाइकारानमणले,तुजानोकरांकहोदोरयो
घेिपाकआजाकरआनीतुकाजायतेनािांितुकातांचे
सारकेकांयदोरयोहिणतलों.
३१फारोनमणले,‘िेिाइकार,आमकांिांगाएकहगरणीचो
फातरआसाआनीतोमोडलाआनीतुिेतोहशंिपाकजाय.’
३२तेदनांिाइकारानतेपळेलेआनीताकाआनीकएकफातर
मेळळो.
३३ताणेफारोकमणले,‘िेमजासामी!िांिपरकी:आनी
माकाहशंिपाचेसाधनना.
३४पूणतुजाहिसासूपांयतणांतयारकरपांकहा
फातरांतंानआलकापूनउडोिपाचीआजाहदिचीअशे
माकाहदसता,जाकालागूनिांितोहगरणीचोफातरहशंिूंक
शकता.’
३५तेदनांफारोआनीताचेसगळेकुलीनिांसले.आनीताणे
मणले,‘तुकािीबुदीआनीहगनानहदिपीसि्वदेिाचो
धन.
३६फारोनिाइकारानताचेरजैतमेळयलांआनीताचींजाप
परतहदलींतेपळोिनरोखडोचउमेदीन्ररिोआनीतांकां
तीनिसासचोकरएकठांयकरनिाइकारांतिाडपाचीआजा
हदली.
३७ताणेआपलींिसांकाडूनिाइकारआनीताचासैहनकांक
आनीताचानोकरांकघालूनताचापिासांतलोखचवहदलो.
३८आनीताणेताकामणले,‘िेताचासामीचेबळआनी
ताचादोतोरांचोअह्मान,शांतीपणानिच!तुजासारके
सुलतानांतंाखंयचायएकामनशाकआसात?तुजासामी
राजासनािेरीबाकमजींनमसारकरआनीआमीताका
कशीं्ेटिसूधाडंांततेसांग,कारणराजाथोकाचिसूंनी
समाधानमानतात.’
३९मागीरिाइकारानउठूनफारोराजाचािातांकचुंबन
घेतलेआनीताचामुखारजमनीचेरचुंबनघेतलेआनीताका
बळआनीहटकािूपणआनीताचाखहजनांत्रपूरपणाची
इताकेलीआनीताकामणले,‘िेमाझासामी!आमचो
एकूयदेशिासीइहजपांतउरचोनयअशीिांितुजेकडंान
इताकरतां.'
४०फारोउठलोआनीइहजपाचारसांचेरसंदेशिािक
धाडलोकीअशूरिाहननेेेचोएकूयलोकइहजपांतउरचो
नय,पूणतेिाइकारािांगडािचूंकजाय.
४१तेदनांिाइकारानफारोराजाकहिदाकरन,अशूरआनी
हननेेेदेशसोदपाक्ायरसरलो.आनीताचेकडेनकांय
खहजनोआनीेडसंपतीआहशिी.
४२आनीराजासनािेरीबाकिाइकारयेतलोअशीखबर
पािलीतेनातोताकामेळपाक्ायरसरलोआनीताचेरखूब
खोशीजालोआनीताकाआहलंगनहदलोआनीताकाचुंबन
घेतलेआनीताकामणले,‘घरांतयेिकार:िेनातेदार!मजो
्ाििाइकार,मजाराजाचोबळआनीमजाराजाचो
अह्मान.

अहिकाराचीकथा
४३मजाराजाचोआनीमजासंपतीचोअद््ागतुका
जायजांारलेगीततुकामजेकडंानहकतेमेळटलेते
हिचार.’
४४तेदनांिाइकारानताकामणले,‘िेमाझासामीराजा,
सदांकाळहजये!अनुगिदाखोि,िेमाझासामीराजा!मजा
जागारअबूसमीकाक,कारणमजेहजिीतदेिाचािातांत
आनीताचािातांतआहशिे.’
४५तेदनांराजासनािेरीबानमणले,‘िेमजाहपयिाइकार,
तुकामान!अबूसमीकाचेसेशनतलिारबाजमजासगळा
पायिीकाउसनलरांपरसआनीमजाआिडींपरसउंच
करतलों.’
४६तेनाराजानताकाहिचारपाकसुरिातकेलीकीतोपयले
पािटींथािनफारोचामुखारकसोरािलोआनीताचा
सगळाप्ांकताणेकसोजापहदलीआनीताचेकडंान
करकशेमेळळेआनीबदलकशेजालेकपकाचोआनी
्ेटिसूंचो.
४७राजासनािेरीबेडखोशीनखोशीजालोआनी
िाइकाराकमणले,‘तुकाहाकरांतंानजेहकतेमेळपाक
जायतेघे,कारणतेसगळेतुजािाताचािातांतआसा.
४८आनीिाइकरहमड:‘राजासदांकाळहजयेिंकहदि!मजा
सामीराजाचीसुरकीततायआनीताचाेडपणाचीचालूच
उरपसोडूनिेरहकतेचइताना.
४९िेमाझासामी!हगरेसकायआनीताचेसारकेहकतेकरं?
पूणतुिेमाकाकृपाकरंकजायजांारमजा्यणीचोपूत
नादानमाकाहदि,ताणेमजेरकेलाची्रपायताका
हदिंकमेळचीआनीताचेरगतमाकाहदिचेआनीतातूंतंान
माकाहनरपराधीदिरंकमेळटलो.’
५०राजासनािेरीबानमणले:‘ताकाघे,िांितुकाहदला.आनी
िाइकारानआपंा्यणीचोपूतनादानधरनताचेिात
लोखणाचोसाखळीबांदूनआपंारािपाचासुिातेरेरन
ताचापांयांकजडबेडीघालूनघटगांठबांदलीआनीअशे
बांदंाउपरांतताणेताकाउडयलोहनिृतजािपाचाजागा
कुशीकआहशलाकाळखांतंाकुडींतह्तरसरलोआनी
दरहदसाताकाएक्ाकरीआनीथोडेउदकहदिपाकनेबू-
िालाकताचेरसेहटनलमणूननेमलो.
अध्य7
अहिकाराचींबोधकथां,जातूंततोआपंा्ाचांचेहशकण
पुरायकरता.चकचकीतउपमा.अहिकारता्ुरगाक
हचतमयनांिांमणटा.िांगासरअहिकाराचीकथासोंपता.
१आनीजेनाजेनािाइकारह्तरसरतालोिा्ायरसरतालो
तेनातोआपंा्यणीचोपूतनादानिाकाबुदीनमणत
हधटायहदतालो.
२‘िेनादन,माझापोरा!िांिेतुकासगळेबरेआनी
दयाळपणकेलांआनीताचेतुिेमाकाकुरपआनीिायट
आनीमारनइनामहदलां.
३'िेमाझापुता!मणणांनीमळां:जोकानानआयकना,
ताकागळाचाखरखरीतआयकूंकलायतले.’अशेमणात.
४नादानमळे:‘तुकामजेरहकताकरागयेता?
५आनीिाइकारानताकामणले,‘कारणिांिेतुकािाडयलो,
तुकाहशकयलो,तुकामानआनीमानहदलोआनीतुका
ेडलोकेलोआनीतुकासगळांतबऱयापजननाकडेन
िाडयलोआनीतुकामजाजागारबसयलो,जाकालागूनतूं
मजोिारसजािंकशकतासंिसारांत,आनीतूंमाकामारन
िागलोआनीमजानाशाचोबदलोहदलो.
६पूणमाकािायटजालांिेप्ूककळळेआनीतुिेमजे
खातीरदिरलािसूंथािनताणेमाकािाचयलो,कारण
सि्सरमोडूनपडलाकाळजांकबरेकरताआनीमतर
करपीआनीअह्मानीलोकांकआडखळिाडटा.
७िेमाझा्ुरगा!हपतळेचेरमारनह्तरसरपीहबचू
सारकोतूंमजेकडेनजाला.
८िेमाझा्ुरगा!तूंमॅडराचींमुळांखािपीगॅझेलासारको,
आनीतोमाकाआयजजोडटाआनीफांांतेतनजातलेते
मजामुळांतहलपूनराितात."
९िेमाझा्ुरगा!हगमाचाथंडकाळांतआपंा
साथीदाराकनगपळयलाकडेनतूंगेिो;आनीताणेथंड
उदकघेिनताचेरओतले.
१०िेमाझा्ुरगा!फातरघेिनताचाप्ूकफातर
मारपाकसगावरउडयलामनशासारकोतूंमजेकडेनजाला.
आनीतोफातरमारलोना,आनीफािोतापमाणांतउंचायेर
पािलोना,पूणतोगुनांिकारपणआनीपातकाचेकारणजालो.
११िेमाझा्ुरगा!तूंमाकामानहदलोआनीमाकामान
हदलोआनीमजींउतरांआयकलीजांारतूंमजोिारसदार
जािनमजाराजांचेरराजकरपाचो.
१२िेमाझापुता!सुणाचीिादुकराचीशेपडीधािातलांब
आसलीजांारतीरेशमासारकीआसलीतरीघोकाचा
मोलाकलागींपािचीनािेतुकाखबरआसा.
१३िेमाझा्ुरगा!मजामरणािेळारतूंमजोिारस
आसतलोअशेमाकाहदसले;आनीतुजामतरआनीतुजा
अनादरानमाकामारपाचीइताजाली.पूणसि्सरानमाका
तुजाधूतवपणांतंानसोडयलो.
१४िेमाझापुता!तूंमजेकडेनगोबराचादोंगराचेर
लाहयलासापळासारकोजालोआनीथंयएकहचमणी
आयलीआनीतोसापळोउबोकेिोमेळळो.आनीहचमणीन
सापळाकमणले,"तुमीिांगाहकतेकरता?"सापळान
मणले,"िांििांगादेिाकडेनमागणेकरतां."
१५लाकावनताकायहिचारले:"तुिेधरनदिरिोलांकडाचो
कुडकोहकते?"सापळानमणले,"तेएकतरणाटेओक-झाड,
जाचेरिांिपाथवनेचािेळारआडखळटां."
१६लाकावनमणले:"आनीतीगजालतुजातोंडांतलीहकते?"
सापळानमणले:"ते्ाकरीआनीजेिणजेिांिमजालागीं
येिपीसगळाउपाशीआनीगरीबांखातीरेरता."
१७लाकावनमणले:"आतांिांिमुखारयेिनजेिंकशकता,
हकताकमाकाउपाशीआसा?"आनीसापळानताका
मणले,"मुखारये."आनीलाकवलागींपािलोकीतो,खािंक
शकता.
१८पूणतोसापळोउडलोआनीलाकावकताचागळांतधरलो.
१९आनीलाकावनजापहदलीआनीसापळाकमणले:उपाशी
मनशांखातीरतुजी्ाकरीतीचजांारदेितुजीह्काआनी
तुजादयाळकतुवबांकमानकररना.

अहिकाराचीकथा
२०आनीतुजेउपासआनीतुजींमागणेअशेआसंार,देि
तुजेउपासिातुजीमागणेतुजेकडंानमानकररनाआनी
तुजाहिशींबरेहकतेआसातेदेिपुरायकरचोना."
२१िेमाझा्ुरगा!तूंमजेकडेनआहशिो(अशे)गाढिा
कडेनइ्ागतकरपीशींिआनीगाढिकांयकाळशींिाचा
मुखारचलतरािलो;आनीएकदीसशींिगाढिाचेरउडी
मारनखािनगेलो.
२२िेमाझा्ुरगा!तूंमजेकडेनगंिांतंािीणा्शेन
जाला,कारणतेकांयचबरेकररना,पूणगंिलुटताआनीताका
कुसकुसता.
२३िेमाझा्ुरगा!तूंधामापगंिपेरपीमनशासारकोजालो
आनीकापणीचोिेळजालोमणटकचताणेउठूनतेकापले
आनीतेएकठांयकेलेआनीतेकापलेआनीताचेरचडांतचड
क्घेतलेआनीतेधाजालेमेजताआनीताचाधनयान
ताकामणले:"िेआळशी!तूंिाडलोनाआनीआकुंचन
जािंकना."
२४िेमाझा्ुरगा!तूंमजेकडेनजाळांतउडयलातीतर
सारकोजालोआनीहतकासताकिाचिंकमेळळेना,पूण
हतणेतीतरांकआपयलो,तांकांसतािांगडाजाळांत
उडोिपाक.
२५िेमाझापुता!थंडजालासुणा्शेनतूंमजेकडेन
गेिोआनीतोउबेजािपाककुं्ाराचाघरांतगेलो.
२६तेउबेजातकचतेतांकां्ोंकपाकलागलेआनीतांकां
चाबचेनयमणूनतांणीताकाधांिडािनमारलो.
२७िेमाझापुता!गुणितेचालोकांिांगडागरमनाणांत
िचपीदुकरसारकोतूंमजेकडेनजालाआनीगरम
नाणांतंान्ायरसरतनाताकाएकगहलचबुराकहदसलो
आनीतोसकयलिचूनतातूंतघुंिडायलो.
२८िेमाझापुता!बळीचािाटेरआपंािांगकांकमेळून
गेलाबोकका्शेनतूंमजेकडेनजालाआनीतीसताक
िाचिंकशकलीना.
२९िेमाझा्ुरगा!जासुणाकताचेहशकारेकलागून
पोसिणमेळनातोमाशांचेअनजाता.
३०िेमाझापुता!जोिातशमकररनाआनीनांगरनाआनी
(जो)लो्ीआनीधूतवआसतातोिातताचाखांदासािन
कापूनउडयतलो.
३१िेमाझापुता!जादोळांतउजिाडहदसना,तोकािळो
ताकाकाडूनउडयतले.
३२िेमाझा्ुरगा!तूंमजेकडेनएकझाडासारकोजाला,
जाचींफांटेकापतालेआनीताणेतांकांमणले,"तुजािातांत
मजेहकतेयनासलेजांारखरेचतुकामाकाकापपाक
मेळचेना."
३३िेमाझा्ुरगा!तूंतामाजरसारको,जाकातांणीमणले:
"आमीतुका्ांगराचीसाखळीतयारकरनतुकासाकर
आनीबदामखािंकहदनामेरेनचोरसोडून."
३४आनीहतणेमळे:"िांिमजाबापायचाआनीआियचा
कसबांकहिसरना."
३५िेमाझापुता!तूंनंयचामदींकांटेरीझाडाचेरबसून
गेलासोपावसारकोजालाआनीिागतांकांपळोिनमणपाक
लागलो,"दुराचाराचेरदुराचारआनीतांकांदोगांकयहनद्श
हदिपापरसचडिायटकाराकहदिचो."
३६आनीसोपावनिागाकमणले:"तुिेहजिीत्रखािे
कोंबडेआनीबोककोआनीमेढरांतूंतांकांतांचाबापाय
कडेनआनीआिय-बापायकडेनपरतूनहदतलोकायना?"
३७िागमणले,"ना."आनीसोपावनताकामणले,"तुमी
आमचांतलोसगळांतिायटअशेमाकाहदसता."
३८िेमाझा्ुरगा!िांिेतुकाबऱयाजेिणानपोसलोआनी
तुिेमाकासुकी्ाकरीपोसलीना.
३९िेमाझा्ुरगा!िांिेतुकासाकरआहशिेउदकहदले.
हपयेिपआनीबरोसरबत,आनीतुिेमाकाबांयचेउदक
हपिपाकहदिंकना.
४०िेमाझा्ुरगा!िांिेतुकाहशकयलेआनीिाडयलेआनी
तूंमजेखातीरहलपपाचीसुिातखणलीआनीमाकाहलपोिन
दिरलो.
४१िेमाझा्ुरगा!िांिेतुकासगळांतबरोिाडलोआनी
उंचदेिदारा्शेनतुकापहशकणहदले;आनीतुिेमाका
घुंिडािनिांकयला.
४२िेमाझा्ुरगा!तूंमाकाएकहकलाचोिाडोबांदतलो,
तातूंतमजादुसानांथािनिांिहलपूनरािपाकआनीतूंमजे
खातीरधतवरेचाखोलायेनपुरपीमनशासारकोजालोअशी
तुजेहिशींमजीआसआहशिी;पूणसि्सरमाकादया
करनतुजाधूतवपणांतंानमाकासोडयलो.
४३िेमाझा्ुरगा!िांिेतुकाबरेमागलेआनीतूंमाका
िायटआनीदुसासइनामहदलोआनीआतांिांितुजेदोळे
फाडूनसुणांकजेिणकरनतुजीजीबकापूनउडयतलों
आनीतलिारीचाधारानतकलीकाडटलो.आनीतुजा
घृणासदकतुवबांचोतुकाबदलोहदिचो.'
४४आनीनादानानआपंाकाकािाइकाराचेिे्ाशण
आयकूनमणले:‘िेमामा!तुजाहगनानापमाणेमजेकडेन
िागआनीमजींपातांमाफकर,हकताकमजेसारको
पातककेिोकोणिातुजासारकोमाफकरपीकोणआसा?
४५माकामानकरमामा!आतांिांितुजाघरांतसेिा
करतलों,तुजाघोकांकनिरोकरतलोंआनीतुजागोरिांचे
शेणझाडटलोआनीतुजामेढरांकपोसतलों,कारणिांि
िायटआनीतूंहनतीमान:िांिगुनांिकारआनीतूंकमाशील.’
४६आनीिाइकारानताकामणले,‘िेमजा्ुरगा!तूं
उदकाचाकुशीकहनषळआहशलाझाडासारको,आनी
ताचाधनयाकतेकापूनउडोिपाचीइताजालीआनीताणे
ताकामणले,"माकादुसरेसुिातेरेर,आनीिांिफळां
हदिंकनाजांारमाकाकाप."
४७ताचामालकानताकामळे:"तुमीउदकाचाकुशीक
आहशलानफळांहदिंकना,तुिेदुसरेसुिातेरआसतना
फळांकशींपडटलीं?"
४८िेमाझा्ुरगा!कािळाचातरणाटापणापरस
गरडाचीजाणेपणबरी.
४९िेमाझा्ुरगा!तांणीिागाकमणले,"मेढरांपासून
पयसराि,तांचीधुळतुकािायटजािचीनय."आनीिाग
मणपाकलागलो,"मेढराचादुदाचोचोमोमजादोळांक
बरो."
५०िेमाझा्ुरगा!तांणीिागिाचपाकहशकचेमणून
शाळेतिचपाकलायलोआनीतांणीताकामणले,"अ,ब
मण."ताणेमणले,"माझाघंटींतकोंबडोआनीबोकडो".

अहिकाराचीकथा
५१िेमाझा्ुरगा!तांणीगांडमेजारबसयलोआनीतो
पडलो,आनीधुहळंतलोळपाकलागलोआनीएकंानमणले,
"ताकालोळूंकहदिचो,कारणताचोस्ाि,तोबदलचोना."
५२िेमाझा्ुरगा!िीमणपुषीजांाजीचलता:"तुका
्ुरगोजललोजांारताकातुजोपूतमण,आनीचलो
िाडयलोजांारताकातुजोगुलाममण."
५३िेमाझा्ुरगा!जोबरेकरताताकाबरेमेळटले;आनी
िायटकरपीमनशाकिायटमेळटले,कारणसि्सर
मनशाकताचािािराचामापापमाणेबदलोहदता.
५४िेमाझा्ुरगा!हाउलोिपांपरसचडतुकाहकतेसांगूं?
हकताकहलपलांतेसि्सरजाणांआनीगूढआनीगुपीतांची
िळखआसा.
५५आनीतोतुकाबदलाहदतलोआनीमजाआनीतुजा
मदींनायहदतलोआनीतुजािाळिंटापमाणतुकाबदल
हदतलो.’,
५६नादानआपंाकाकािाइकाराचेतेउलोिपआयकूनतो
रोखडोचसुजलोआनीउडयलामुताशयाचासारकोजालो.
५७ताचेिातपांयसुजलेआनीपांय,पांयआनीबाजू,तोफाटीं
पडलोआनीपोटफुटूनआंतककोहशंपडूनगेलेआनीतोना
जालोआनीमेलो.
५८ताचोहनमाणोशेिटनाशजालोआनीतोनरकांतगेलो.
कारणजोआपंा्ािाकखडोखणटातोतातूंतपडटलो;
आनीजोसापळेउबारतातोतातूंतसांपडटलो.
५९िेघडलेआनी(हकते)आमकांिाइकाराचाकथेहिशीं
मेळळेआनीदेिाचीसदांखातीरसुतीजािंकजाय.आमेन,
आनीशांती.
६०िेइहतिासदेिाचाआदारानसोंपलां,ताकाउंचजािं!
आमेन,आमेन,आमेन.
Tags