Kyrgyz - The Story of Ahikar the Grand Vizier of Assyria.pdf
adrian1baldovino
5 views
13 slides
Oct 19, 2024
Slide 1 of 13
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
About This Presentation
The Story of Ahikar, folktale of Babylonian or Persian origin, about a wise and moral man who supposedly served as one of the chief counselors of Sennacherib, king of Assyria (704–681 bc). Like the biblical Job, Ahikar was a prototype of the just man whose righteousness was sorely tested and ultim...
Slide Content
Ахикардынокуясы
INTRODUCTION
Бизде«Ахикардынаңгемеси»китебиндеадамдыной
жүгүртүүсүнүнжанаакылмандыгынынэңбайыркы
булактарынынбирибар.Анынтаасиринкөптөгөн
адамдардын,аныничиндеКурандын,Эскижана
ЖаңыКелишимдердинуламыштарыаркылуу
байкоогоболот.
ГерманиянынТревесшаарынантабылганмозаикада
дүйнөнүнакылмандарынынарасындаАхикардын
образытартылган.Булжердеанынтүстүүжомок.
Булокуянындатасыкызууталкуугаалынды.
Окумуштуулармунубиринчикылымда,Пилдин
урандыларынынарасынанб.з.ч.500-жылкыарамей
папирусундатабылганбаштапкыокуянын
жаңылышыменендалилдешкен.
Окуя,албетте,тарыхэмес,ойдончыгарылган.
Чындыгындаокурман«Арабтүндөрүнүн»кошумча
беттеринентаанышаалат.Алукмуштуудай
жазылганжанаиш-аракет,интригажанатаркачууга
толгонбаянакыркыгачейинкөңүлдүбурат.
Элестетүүэркиндиги-жазуучунунэңкымбат
байлыгы.
Жазуутөртфазагабөлүнөт:(1)Баяндоо;(2)
Окутуулар(Накылсөздөрдүнкөрүнүктүүсериясы);
(3)Египеткесаякат;(4)Окшоштуктаржемисалдар
(Ахикаржаңылганжээнининбилиминаларменен
аяктайт).
БӨЛҮМ1
АссириянынУлууВизириАхикардын60аялыбар,
бирокуулужокболот.Ошондуктаналжээнинбагып
алат.Аланынанмененсуугакараганда
акылмандыккажанабилимгетолтурат.
1ДаанышманХайкар,падышаСанхейриптинвазири
жанаДаанышманХайкардынэжесининуулу
Надандынокуясы.
2АшурмененНинебиянынпадышасыСархадумдун
уулуСанхейриппадышанынубагындаХайкардеген
акылманбирувазирболгон.
3Анынбайлыгы,байлыгыжанакөпмүлкүбарэле,
алчебер,акылман,философ,билими,көзкарашы
жанабашкаруусубоюнчаалтымышаялалып,
алардынарбиринесепилсалган.
4Бирокмунунбаарымененанынэчкимденбаласы
болгонжок.анынмураскоруболушумүмкүнболгон
булаялдар.
5Булүчүналабданкайгырып,биркүнү
астрологдорду,илимдүүлөрдүжанасыйкырчыларды
чогултуп,аларгаөзүнүнабалынжанатукумсуздугун
түшүндүрдү.
6Аларага:«Бар,кудайларгакурмандыкчал,
алардансуран,балким,сагабалаберишсин»,–
дешти.
7Алаларайткандайкылып,буркандаргакурмандык
чалып,жалынып-жалбарып,жалынып-жалбарды.
8Аларагабирооздажоопберишкенжок.Ал
кайгыгабатып,көңүлүчөккөнбойдонкетти.
9Ананкайтыпкелип,ЭңЖогоркуКудайга
жалынып,агаишенип,жүрөгүндөжалындуу
жалынууменен:«Оо,ЭңЖогоркуКудай,эй,
асмандардынжанажердинЖаратуучусу,бардык
жаратылганнерселердинЖаратуучусу!
10Сенденсуранам,магауулбер,мениалмени
сооротуп,менинжеримдеболушуүчүн,алменин
көзүмдүжумуп,көмүпкоюшуүчүн“.
11Ошондоагамындайдегенүнугулду:“Сенэң
оболуоюпжасалганбуркандаргатаянып,аларга
курмандыкчалгансың,ошондуктансенөмүрбою
баласызкаласың.
12КарындашыңдынуулуНадандыалып,аныөзүңө
балакыл,агаөзбилимиңди,жакшытукумуңду
үйрөт,өлгөнүңдөалсеникөмөт».
13Ошондоалэжесининбиразэмизгенуулу
Надандыалды.Аныэмизип,чоңойтушуүчүн,аны
сегизэмчекэмизүүчүгөтапшырды.
14Алараныжакшытамак-аш,жумшактарбия,
жибеккийим,кызгылткөкжанакочкулкызылтүс
менентарбиялашты.Алжибектенжасалган
дивандаргаотурду.
15Наданчоңоюп,бийиккедрдарагындайатып
басыпбаражатканда,агаадептүүлүккө,жазууга,
илимгежанафилософиягаүйрөттү.
16КөпкүндөнкийинСенхейриппадышаХайкарды
карап,анынкарыпкалганынкөрүп,агамындайдеди:
17«Оо,менинурматтуудосум,чебер,ишенимдүү,
акылман,губернатор,менинкатчысым,менин
вазирим,менинканцлеримжанадиректорум;
Чындыгында,сенабданкарыпкалгансыңжана
жашыңмененсалмактасың;жанасенинбул
дүйнөдөнкетишиңжакынболушукерек.
18Айтчымагасенденкийинкиммагакызматкыла
алат“,—деди.ОшондоХайкарага:«Оо,мырзам,
башыңтүбөлүктүүболсун!Наданэжемдинбаласы
бар,менаныбалакылдым.
19Менанытарбияладым,агаакылмандыгымменен
билимимдиүйрөттүм”.
20Падышаага:«Эй,Хайкар!анымениналдыма
алыпкел,менаныкөрөм,эгерменаныылайыктуу
дептапсам,аныөзордуңакой;эсалып,өмүрүңдүн
калганбөлүгүнтаттууэсалууүчүнбарасың“.
21АнанХайкарбарып,эжесининуулуНаданды
алыпкелди.Ошондоалтаазимкылып,агабийлик
жанасый-урматкаалады.
22Аланыкарап,агасуктанып,агакубанып,
Хайкарга:«Эй,Хайкар,булсенинуулуңбу?Кудай
сактасындептилейм.Сенмагажанаменинатам
Сархадумгакандайкызматкылганболсоң,булбалаң
магаошондойкызматкылсын,менин
милдеттенмелеримди,муктаждыктарымдыжана
иштеримдиаткарсын,ошондоменаныурматтап,сен
үчүнкүчтүүкылам».
INTRODUCTION
Бизде«Ахикардынаңгемеси»китебиндеадамдыной
жүгүртүүсүнүнжанаакылмандыгынынэңбайыркы
булактарынынбирибар.Анынтаасиринкөптөгөн
адамдардын,аныничиндеКурандын,Эскижана
ЖаңыКелишимдердинуламыштарыаркылуу
байкоогоболот.
ГерманиянынТревесшаарынантабылганмозаикада
дүйнөнүнакылмандарынынарасындаАхикардын
образытартылган.Булжердеанынтүстүүжомок.
Булокуянындатасыкызууталкуугаалынды.
Окумуштуулармунубиринчикылымда,Пилдин
урандыларынынарасынанб.з.ч.500-жылкыарамей
папирусундатабылганбаштапкыокуянын
жаңылышыменендалилдешкен.
Окуя,албетте,тарыхэмес,ойдончыгарылган.
Чындыгындаокурман«Арабтүндөрүнүн»кошумча
беттеринентаанышаалат.Алукмуштуудай
жазылганжанаиш-аракет,интригажанатаркачууга
толгонбаянакыркыгачейинкөңүлдүбурат.
Элестетүүэркиндиги-жазуучунунэңкымбат
байлыгы.
Жазуутөртфазагабөлүнөт:(1)Баяндоо;(2)
Окутуулар(Накылсөздөрдүнкөрүнүктүүсериясы);
(3)Египеткесаякат;(4)Окшоштуктаржемисалдар
(Ахикаржаңылганжээнининбилиминаларменен
аяктайт).
БӨЛҮМ1
АссириянынУлууВизириАхикардын60аялыбар,
бирокуулужокболот.Ошондуктаналжээнинбагып
алат.Аланынанмененсуугакараганда
акылмандыккажанабилимгетолтурат.
1ДаанышманХайкар,падышаСанхейриптинвазири
жанаДаанышманХайкардынэжесининуулу
Надандынокуясы.
2АшурмененНинебиянынпадышасыСархадумдун
уулуСанхейриппадышанынубагындаХайкардеген
акылманбирувазирболгон.
3Анынбайлыгы,байлыгыжанакөпмүлкүбарэле,
алчебер,акылман,философ,билими,көзкарашы
жанабашкаруусубоюнчаалтымышаялалып,
алардынарбиринесепилсалган.
4Бирокмунунбаарымененанынэчкимденбаласы
болгонжок.анынмураскоруболушумүмкүнболгон
булаялдар.
5Булүчүналабданкайгырып,биркүнү
астрологдорду,илимдүүлөрдүжанасыйкырчыларды
чогултуп,аларгаөзүнүнабалынжанатукумсуздугун
түшүндүрдү.
6Аларага:«Бар,кудайларгакурмандыкчал,
алардансуран,балким,сагабалаберишсин»,–
дешти.
7Алаларайткандайкылып,буркандаргакурмандык
чалып,жалынып-жалбарып,жалынып-жалбарды.
8Аларагабирооздажоопберишкенжок.Ал
кайгыгабатып,көңүлүчөккөнбойдонкетти.
9Ананкайтыпкелип,ЭңЖогоркуКудайга
жалынып,агаишенип,жүрөгүндөжалындуу
жалынууменен:«Оо,ЭңЖогоркуКудай,эй,
асмандардынжанажердинЖаратуучусу,бардык
жаратылганнерселердинЖаратуучусу!
10Сенденсуранам,магауулбер,мениалмени
сооротуп,менинжеримдеболушуүчүн,алменин
көзүмдүжумуп,көмүпкоюшуүчүн“.
11Ошондоагамындайдегенүнугулду:“Сенэң
оболуоюпжасалганбуркандаргатаянып,аларга
курмандыкчалгансың,ошондуктансенөмүрбою
баласызкаласың.
12КарындашыңдынуулуНадандыалып,аныөзүңө
балакыл,агаөзбилимиңди,жакшытукумуңду
үйрөт,өлгөнүңдөалсеникөмөт».
13Ошондоалэжесининбиразэмизгенуулу
Надандыалды.Аныэмизип,чоңойтушуүчүн,аны
сегизэмчекэмизүүчүгөтапшырды.
14Алараныжакшытамак-аш,жумшактарбия,
жибеккийим,кызгылткөкжанакочкулкызылтүс
менентарбиялашты.Алжибектенжасалган
дивандаргаотурду.
15Наданчоңоюп,бийиккедрдарагындайатып
басыпбаражатканда,агаадептүүлүккө,жазууга,
илимгежанафилософиягаүйрөттү.
16КөпкүндөнкийинСенхейриппадышаХайкарды
карап,анынкарыпкалганынкөрүп,агамындайдеди:
17«Оо,менинурматтуудосум,чебер,ишенимдүү,
акылман,губернатор,менинкатчысым,менин
вазирим,менинканцлеримжанадиректорум;
Чындыгында,сенабданкарыпкалгансыңжана
жашыңмененсалмактасың;жанасенинбул
дүйнөдөнкетишиңжакынболушукерек.
18Айтчымагасенденкийинкиммагакызматкыла
алат“,—деди.ОшондоХайкарага:«Оо,мырзам,
башыңтүбөлүктүүболсун!Наданэжемдинбаласы
бар,менаныбалакылдым.
19Менанытарбияладым,агаакылмандыгымменен
билимимдиүйрөттүм”.
20Падышаага:«Эй,Хайкар!анымениналдыма
алыпкел,менаныкөрөм,эгерменаныылайыктуу
дептапсам,аныөзордуңакой;эсалып,өмүрүңдүн
калганбөлүгүнтаттууэсалууүчүнбарасың“.
21АнанХайкарбарып,эжесининуулуНаданды
алыпкелди.Ошондоалтаазимкылып,агабийлик
жанасый-урматкаалады.
22Аланыкарап,агасуктанып,агакубанып,
Хайкарга:«Эй,Хайкар,булсенинуулуңбу?Кудай
сактасындептилейм.Сенмагажанаменинатам
Сархадумгакандайкызматкылганболсоң,булбалаң
магаошондойкызматкылсын,менин
милдеттенмелеримди,муктаждыктарымдыжана
иштеримдиаткарсын,ошондоменаныурматтап,сен
үчүнкүчтүүкылам».
Ахикардынокуясы
23Хайкарпадышагатаазимкылып:«Башыңаман
болсун,улууурматтуупадышам!Сенденменин
уулумНадангасабыркылып,анынкаталарын
кечирип,сагаылайыктуутүрдөкызматкылышыңды
суранам“,—деди.
24Ошондопадышаагаантберип,аныөзүнүнэң
жакшыкөргөндосу,досторунунэңкүчтүүсүкылам
жанаанымененбардыкурмат-сыймененбирге
болуугаантберди.Анананынколдорунөөп,
коштошту.
25АлНадандыалды.карындашынынуулунаны
мененкошоотургузуп,анынанмененсууга
караганда акылмандык менен билимге
толтурмайынча,күнү-түнүүйрөтөбаштады.
БӨЛҮМ2
Байыркы күндөрдүн"Байкуш Ричарддын
альманахы".Акчага,аялдарга,кийимдерге,бизнеске,
досторгокаратаадамдынжүрүм-турумунунөлбөс
осуяттары.Өзгөчөкызыктуумакалдар12,17,23,37,
45,47-аяттардакездешет.
1Ошентип,аланыүйрөтүп:«Оо,уулум!Менин
сөзүмдүук,кеңешимдиаткаржанаайтканымдыэсте.
2Оо,уулум!Эгербирсөзуксаң,жүрөгүңдөөлсүн,
аныбашкагаайтпа,анткениалтирүүчокболуп,
тилиңдикүйгүзүп,денеңдиоорутуп,жаманаттыга
учурап,Кудайдыналдындауятболупкалбасын.
адам.
3Оо,уулум!эгерсенкабарукканболсоң,аны
таратпа;Эгербирнерсекөргөнболсоң,айтпа.
4Оо,уулум!Сөзүңдүугуучугажеңилкыл,жооп
кайтаруугашашпа.
5Оо,уулум!бирнерсеукканыңда,аныжашырба.
6Оо,уулум!мөөрбасылгантүйүндүчечпе,аны
чечпе,бошогонтүйүнгөмөөрбаспа.
7Оо,уулум!Сырткысулуулуккасуктанбайт,
анткениалжокболупкетет,бироксыйлууэстелик
түбөлүккөкалат.
8Оо,уулум!Акылсызаялсениөзсөзүменен
алдабасын,сенөлүмдүнэңбайкушуболупөлүп
каласың,алсениторгобайлап,торунатүшүпкалат.
9Оо,уулум!Кийимге,майгамалынган,жандүйнөсү
жийиркеничтүү,келесооаялдыкаалаба.Эгерсенага
өзүңдүнбирнерсеңдиберсең,жеколуңдагыныага
тапшырсаң,алсеникүнөөгөазгырса,Кудайсага
каардансын!
10Оо,уулум!бадамдарагындайболбогула,анткени
албардыкдарактардыналдындажалбырактарды,
алардынартынанжегенгежарамдуумөмөлөрдү
чыгарат,бирокбардыкдарактардыналдында
жегенгемөмөбергентытдарагындайболгула.
11Оо,уулум!башыңдыэңкейип,үнүңдү
жумшартып,адептүүбол,түзжолдожүр,акылсыз
болбо.Күлгөндөдаүнүңдүчыгарба,анткеникатуу
үнмененүйкурулса,эшеккүнсайынкөпүйлөрдү
курмак.Алэмисококүчмененайдалса,сокоэч
качантөөлөрдүнийининастынаналынмакэмес.
12Оо,уулум!Кечиримдүүадаммененшарап
ичкенгекараганда,акылманмененташтүшүрүү
жакшы.
13Оо,уулум!Шарабыңдыадиладамдардын
мүрзөсүнөтөк,наадан,жеккөрүндүадамдарменен
ичпе.
14Оо,уулум!Кудайданкорккондаанышмандарга
жабышып,алардайбол,сабатсызгажакындаба,анда
сенагаокшошболуп,анынжолдорунүйрөнөсүң.
15Оо,уулум!сагажолдошжедосуңболгондо,аны
сынапкөр,анананыжолдош,доскыл;жанааны
сыноосузмактаба;акылыжокадаммененөзсөзүңдү
бузба.
16Оо,уулум!буткийимиңбутуңдатурганда,аны
менентикенекмененбас,уулуңа,үйүңө,балдарыңга
жолсал,деңизге,анынтолкундарынажаначөгүп
кетеэлекте,кемеңдибекемкыл.сакталган.
17Оо,уулум!Эгердебайжыланжесе:«Буланын
акылмандыгыменен»,алэмикедейжесе,эл:
«Ачкадан»дешет.
18Оо,уулум!Алсенинкүнүмдүкнаныңажана
сенинмүлкүңөыраазыболот,башканыкыгакөз
артпайт.
19Оо,уулум!Акылсызгакошунаболбо,аныменен
нанжебе,кошунаңдынкырсыктарынакубанба.Эгер
душманыңсагажамандыккылса,агажакшылыккыл.
20Оо,уулум!Кудайданкоркконадамсенандан
коркжанааныурматта.
21Оо,уулум!сабатсызжыгылып,мүдүрүлөт,
акылманмүдүрүлсөдатитиребейт,жыгылсадатез
тураберет,оорусажанынбагыпалат.Алэми
сабатсыз,келесооадамдыноорусунадарыжок.
22Оо,уулум!Эгерсагаөзүңдөнтөмөнбиркиши
келсе,анытосупалжанатиктургула,эгералсага
сыйлыкбереалбаса,Раббисисагаанынакысын
берет.
23Оо,уулум!Балаңдыуруп-саба,анткенисенин
уулуңдунсуктанышыбакчагакыктай,капчыктын
оозунбайлагандай,айбандардынбайланганындай,
эшиктинкадалганындай.
24Оо,уулум!Уулуңдужамандыктантый,алсага
каршычыгып,эларасындасенижеккөрүндү
кылгыча,агаадеп-ахлакүйрөт,сенкөчөдө,
жыйындардабашыңдыилипал,анынжамаништери
үчүнжазагатартыл.
25Оо,уулум!Өзүңөсүннөттүүсемизөгүз,туягы
чоңэшекал.алардыкыйратышат.
26Оо,уулум!Ата-энеңсеникаргабасын,Теңир
аларданыраазыболсун;Анткенимындайдеп
айтылган:«Атасынжеэнесинжеккөргөнадамөлүм
мененөлсүн(менкүнөөнүнөлүмүнайтыпжатам);
алэмикимата-энесинсыйласа,анынөмүрүнжана
өмүрүнузартатжанабардыкжакшылыктардыкөрөт.
"
27Оо,уулум!куралсызжолдожүрбө,анткенисен
агадаярболушуңүчүн,душмансеникачантосуп
аларынбилбейсиң.
28Оо,уулум!жылаңач,жалбырагыжок,өспөгөн
дарактайболбо,жалбырактарыжанабутактары
23Хайкарпадышагатаазимкылып:«Башыңаман
болсун,улууурматтуупадышам!Сенденменин
уулумНадангасабыркылып,анынкаталарын
кечирип,сагаылайыктуутүрдөкызматкылышыңды
суранам“,—деди.
24Ошондопадышаагаантберип,аныөзүнүнэң
жакшыкөргөндосу,досторунунэңкүчтүүсүкылам
жанаанымененбардыкурмат-сыймененбирге
болуугаантберди.Анананынколдорунөөп,
коштошту.
25АлНадандыалды.карындашынынуулунаны
мененкошоотургузуп,анынанмененсууга
караганда акылмандык менен билимге
толтурмайынча,күнү-түнүүйрөтөбаштады.
БӨЛҮМ2
Байыркы күндөрдүн"Байкуш Ричарддын
альманахы".Акчага,аялдарга,кийимдерге,бизнеске,
досторгокаратаадамдынжүрүм-турумунунөлбөс
осуяттары.Өзгөчөкызыктуумакалдар12,17,23,37,
45,47-аяттардакездешет.
1Ошентип,аланыүйрөтүп:«Оо,уулум!Менин
сөзүмдүук,кеңешимдиаткаржанаайтканымдыэсте.
2Оо,уулум!Эгербирсөзуксаң,жүрөгүңдөөлсүн,
аныбашкагаайтпа,анткениалтирүүчокболуп,
тилиңдикүйгүзүп,денеңдиоорутуп,жаманаттыга
учурап,Кудайдыналдындауятболупкалбасын.
адам.
3Оо,уулум!эгерсенкабарукканболсоң,аны
таратпа;Эгербирнерсекөргөнболсоң,айтпа.
4Оо,уулум!Сөзүңдүугуучугажеңилкыл,жооп
кайтаруугашашпа.
5Оо,уулум!бирнерсеукканыңда,аныжашырба.
6Оо,уулум!мөөрбасылгантүйүндүчечпе,аны
чечпе,бошогонтүйүнгөмөөрбаспа.
7Оо,уулум!Сырткысулуулуккасуктанбайт,
анткениалжокболупкетет,бироксыйлууэстелик
түбөлүккөкалат.
8Оо,уулум!Акылсызаялсениөзсөзүменен
алдабасын,сенөлүмдүнэңбайкушуболупөлүп
каласың,алсениторгобайлап,торунатүшүпкалат.
9Оо,уулум!Кийимге,майгамалынган,жандүйнөсү
жийиркеничтүү,келесооаялдыкаалаба.Эгерсенага
өзүңдүнбирнерсеңдиберсең,жеколуңдагыныага
тапшырсаң,алсеникүнөөгөазгырса,Кудайсага
каардансын!
10Оо,уулум!бадамдарагындайболбогула,анткени
албардыкдарактардыналдындажалбырактарды,
алардынартынанжегенгежарамдуумөмөлөрдү
чыгарат,бирокбардыкдарактардыналдында
жегенгемөмөбергентытдарагындайболгула.
11Оо,уулум!башыңдыэңкейип,үнүңдү
жумшартып,адептүүбол,түзжолдожүр,акылсыз
болбо.Күлгөндөдаүнүңдүчыгарба,анткеникатуу
үнмененүйкурулса,эшеккүнсайынкөпүйлөрдү
курмак.Алэмисококүчмененайдалса,сокоэч
качантөөлөрдүнийининастынаналынмакэмес.
12Оо,уулум!Кечиримдүүадаммененшарап
ичкенгекараганда,акылманмененташтүшүрүү
жакшы.
13Оо,уулум!Шарабыңдыадиладамдардын
мүрзөсүнөтөк,наадан,жеккөрүндүадамдарменен
ичпе.
14Оо,уулум!Кудайданкорккондаанышмандарга
жабышып,алардайбол,сабатсызгажакындаба,анда
сенагаокшошболуп,анынжолдорунүйрөнөсүң.
15Оо,уулум!сагажолдошжедосуңболгондо,аны
сынапкөр,анананыжолдош,доскыл;жанааны
сыноосузмактаба;акылыжокадаммененөзсөзүңдү
бузба.
16Оо,уулум!буткийимиңбутуңдатурганда,аны
менентикенекмененбас,уулуңа,үйүңө,балдарыңга
жолсал,деңизге,анынтолкундарынажаначөгүп
кетеэлекте,кемеңдибекемкыл.сакталган.
17Оо,уулум!Эгердебайжыланжесе:«Буланын
акылмандыгыменен»,алэмикедейжесе,эл:
«Ачкадан»дешет.
18Оо,уулум!Алсенинкүнүмдүкнаныңажана
сенинмүлкүңөыраазыболот,башканыкыгакөз
артпайт.
19Оо,уулум!Акылсызгакошунаболбо,аныменен
нанжебе,кошунаңдынкырсыктарынакубанба.Эгер
душманыңсагажамандыккылса,агажакшылыккыл.
20Оо,уулум!Кудайданкоркконадамсенандан
коркжанааныурматта.
21Оо,уулум!сабатсызжыгылып,мүдүрүлөт,
акылманмүдүрүлсөдатитиребейт,жыгылсадатез
тураберет,оорусажанынбагыпалат.Алэми
сабатсыз,келесооадамдыноорусунадарыжок.
22Оо,уулум!Эгерсагаөзүңдөнтөмөнбиркиши
келсе,анытосупалжанатиктургула,эгералсага
сыйлыкбереалбаса,Раббисисагаанынакысын
берет.
23Оо,уулум!Балаңдыуруп-саба,анткенисенин
уулуңдунсуктанышыбакчагакыктай,капчыктын
оозунбайлагандай,айбандардынбайланганындай,
эшиктинкадалганындай.
24Оо,уулум!Уулуңдужамандыктантый,алсага
каршычыгып,эларасындасенижеккөрүндү
кылгыча,агаадеп-ахлакүйрөт,сенкөчөдө,
жыйындардабашыңдыилипал,анынжамаништери
үчүнжазагатартыл.
25Оо,уулум!Өзүңөсүннөттүүсемизөгүз,туягы
чоңэшекал.алардыкыйратышат.
26Оо,уулум!Ата-энеңсеникаргабасын,Теңир
аларданыраазыболсун;Анткенимындайдеп
айтылган:«Атасынжеэнесинжеккөргөнадамөлүм
мененөлсүн(менкүнөөнүнөлүмүнайтыпжатам);
алэмикимата-энесинсыйласа,анынөмүрүнжана
өмүрүнузартатжанабардыкжакшылыктардыкөрөт.
"
27Оо,уулум!куралсызжолдожүрбө,анткенисен
агадаярболушуңүчүн,душмансеникачантосуп
аларынбилбейсиң.
28Оо,уулум!жылаңач,жалбырагыжок,өспөгөн
дарактайболбо,жалбырактарыжанабутактары
Ахикардынокуясы
мененкапталгандарактайбол;Анткениаялыда,
балдарыдажокадамбулдүйнөдөшермендеболуп,
жалбыраксызжемишсиздарактайжеккөрөт.
29Оо,уулум!Жолжээгиндегимөмөлүүдарактай
болгула,анынмөмөсүнөткөндөрдүнбаарыжейт,
чөлдөгүжырткычтаранынкөлөкөсүнөжатыпалып,
жалбырактарынжешет.
30Оо,уулум!Анынжолунанадашканарбиркой
жанааныншериктерикарышкыргажемболот.
31Оо,уулум!"Менинмырзамакылсыз,мен
даанышманмын"дебежананаадандыкменен
акылсыздыктынсөзүнайтпа,андасенаныналдында
жеккөрүндүболосуң.
32Оо,уулум!Кожоюндары:«Бизденалысболгула»
дегенпенделерденболбогула,алар:«Бизгежакында
жанажакынкел»дегендерденбол.
33Оо,уулум!шеригиңдиналдындакулуңду
эркелебе,анткенисеналардынкайсынысысагаэң
кымбатболорунбилбейсиң.
34Оо,уулум!СенижаратканРаббиңденкоркпо,ал
сагаунчукпайкалат.
35Оо,уулум!сөзүңдүтазакыл,тилиңдитаттуукыл;
жанашеригиңсенинбутуңдубасышынажолбербе,
антпесеалсенинкөкүрөгүңдүбашкаубакта
тебелейт.
36Оо,уулум!эгерсенакылмандыакылмансөз
мененсабасаң,буланынкөкүрөгүндөтымызын
уялуусезиминдейкатыпкалат;бироксабатсызды
таякмененурсаң,алтүшүнбөйт,укпайт.
37Оо,уулум!эгерсенмуктаждыгыңүчүнбир
акылмандыжиберсең,агакөпбуйрукбербе,анткени
алсенинишинөзүңкаалагандайкылат.агабуйру,ал
сенкаалаганыңдыкылбайт.Эгерсенисоодага
жиберишсе,анытезарадааткаруугашашыл.
38Оо,уулум!Өзүңдөнкүчтүүкишигедушман
кылба,анткениалсенинчараңдыалатжанасенден
өчалат.
39Оо,уулум!Мал-мүлкүңдүаларгаөткөрүп
берерденмурун,уулуңдужанакулуңдусынапкөр,
аларалардытартыпалышпайт.анткениколутолгон
адамакылсыз,сабатсызболсода,акылмандеп
аталат,алэмиколубошболсодаанышмандардын
төрөсүболсодакедей,наадандепаталат.
40Оо,уулум!Колоцинттижеп,алоэжутуп,
жакырчылыктанжанатартыштыктанөткөначууэч
нерсетапканжокмун.
41Оо,уулум!Уулуңасарамжалдуулуккажана
ачкачылыккаүйрөт,алөзүй-бүлөсүндөжакшы
иштердикылсын.
42Оо,уулум!билбегендергеакылмандардынтилин
үйрөтпө,анткенибулагаоорболот.
43Оо,уулум!Досуңаөзүңдүнабалыңдыбилдирбе,
андаалсенижеккөрөт.
44Оо,уулум!жүрөктүнсокурлугукөздүн
сокурлугунандаоор,анткеникөздүнсокурдугуаз-
аздантууражолготүшүшүмүмкүн,бирокжүрөктүн
сокурдугутууражолготүшпөй,түзжолдончыгып,
кыйшыкжолдобарат.жол.
45Оо,уулум!адамдынбутумененмүдүрүлгөнү
ндунтилимененмүдүрүлгөнүнөнартык.
46Оо,уулум!алыстагымыктыбиртууганданжакын
досартык.
47Оо,уулум!сулуулукөчөт,алэмибилимузакка
созулат,дүйнөжокболуп,теккекетет,алэми
жакшыаттеккекетпейт.
48Оо,уулум!анынөлүмүанынөмүрүнөнартык;
ыйдынүнүырдаганданжакшыраак;Анткеникайгы
мененый,эгердеалардаКудайданкоркууболсо,ыр
мененкубанганүндөнартык.
49Эйбалам!сенинколуңдагыбаканынсаны
кошунаңдынказанындагыказданжакшы;Алыстагы
өгүзгөкарагандажаныңыздагыкойжакшы.
Колуңдагытаранчыучканмиңтаранчыданжакшы;
Чогулганкедейликкөпырыскычачкандан
жакшыраак.өлгөнарстандантирүүтүлкүартык;ал
эмибирфунтжүнбирфунтбайлыктанартык,мен
алтынмененкүмүштөнартык;Анткениалтынменен
күмүшжердекатылган,көмүлгөн,бироккөрүнбөйт.
Алэмижүнбазарлардакалып,көрүнүптурат,аны
кийгенадамгакөркболот.
50Оо,уулум!чачылганбайлыктанкичинебайлык
артык.
51Оо,уулум!өлгөнкедейдентирүүитартык.
52Оо,уулум!Жакшылыккылганкедейкүнөөгө
батыпөлгөнбайданартык.
53Оо,уулум!Бирсөздүжүрөгүңөсакта,ошондоал
сагакөпболот,досуңдунсырыначпайсыңбы,сак
бол.
54Оо,уулум!Жүрөгүңмененкеңешмейинче,
оозуңданбирдасөзчыкпасын.Чыр-чатышкан
адамдардынортосундатурба,анткенижамансөздөн
урушчыгат,уруштансогушчыгат,согуштануруш
чыгатжанасенкүбөболуугааргасызболосуң;бирок
ошолжерденкачып,өзүңэсал.
55Оо,уулум!Өзүңдөнкүчтүүкишигетуруштук
бербе,тескерисинче,сага сабырдуулук,
чыдамкайлыкжанатууражүрүм-турумбер,анткени
мынданартыкэчнерсежок.
56Оо,уулум!Биринчидосуңдужеккөрбө,анткени
экинчидосуңдужеккөрбө.
57Оо,уулум!кедей-кембагалгаазапчегиндезыярат
кыл,алжөнүндөСултандыналдындасүйлөжана
аныарстандыноозунанкуткарууүчүнаракеткыл.
58Оо,уулум!Душманыңдынөлгөнүнөсүйүнбө,
анткенибиразданкийинсенагакошунаболосуң,ал
эмисенишылдыңдагандыурматтап,урматтап,аны
мененалдыналасаламдашыптур.
59Оо,уулум!Эгерасмандасуутоктоп,каракарга
агарып,миррабалдайтаттууболсо,анданаадандар
мененакылсыздартүшүнүп,акылдууболушмак.
60Оо,уулум!Эгеракылдууболуунукааласаң,
тилиңдижалганайтуудан,колуңдууурулуктан,
көзүңдүжамандыктантый.ошондосенакылмандеп
аталасың.
61Оо,уулум!Акылдууадамсенитаякменен
сабасын,алэмиакылсызадамсенитаттуумай
мененкапталгандарактайбол;Анткениаялыда,
балдарыдажокадамбулдүйнөдөшермендеболуп,
жалбыраксызжемишсиздарактайжеккөрөт.
29Оо,уулум!Жолжээгиндегимөмөлүүдарактай
болгула,анынмөмөсүнөткөндөрдүнбаарыжейт,
чөлдөгүжырткычтаранынкөлөкөсүнөжатыпалып,
жалбырактарынжешет.
30Оо,уулум!Анынжолунанадашканарбиркой
жанааныншериктерикарышкыргажемболот.
31Оо,уулум!"Менинмырзамакылсыз,мен
даанышманмын"дебежананаадандыкменен
акылсыздыктынсөзүнайтпа,андасенаныналдында
жеккөрүндүболосуң.
32Оо,уулум!Кожоюндары:«Бизденалысболгула»
дегенпенделерденболбогула,алар:«Бизгежакында
жанажакынкел»дегендерденбол.
33Оо,уулум!шеригиңдиналдындакулуңду
эркелебе,анткенисеналардынкайсынысысагаэң
кымбатболорунбилбейсиң.
34Оо,уулум!СенижаратканРаббиңденкоркпо,ал
сагаунчукпайкалат.
35Оо,уулум!сөзүңдүтазакыл,тилиңдитаттуукыл;
жанашеригиңсенинбутуңдубасышынажолбербе,
антпесеалсенинкөкүрөгүңдүбашкаубакта
тебелейт.
36Оо,уулум!эгерсенакылмандыакылмансөз
мененсабасаң,буланынкөкүрөгүндөтымызын
уялуусезиминдейкатыпкалат;бироксабатсызды
таякмененурсаң,алтүшүнбөйт,укпайт.
37Оо,уулум!эгерсенмуктаждыгыңүчүнбир
акылмандыжиберсең,агакөпбуйрукбербе,анткени
алсенинишинөзүңкаалагандайкылат.агабуйру,ал
сенкаалаганыңдыкылбайт.Эгерсенисоодага
жиберишсе,анытезарадааткаруугашашыл.
38Оо,уулум!Өзүңдөнкүчтүүкишигедушман
кылба,анткениалсенинчараңдыалатжанасенден
өчалат.
39Оо,уулум!Мал-мүлкүңдүаларгаөткөрүп
берерденмурун,уулуңдужанакулуңдусынапкөр,
аларалардытартыпалышпайт.анткениколутолгон
адамакылсыз,сабатсызболсода,акылмандеп
аталат,алэмиколубошболсодаанышмандардын
төрөсүболсодакедей,наадандепаталат.
40Оо,уулум!Колоцинттижеп,алоэжутуп,
жакырчылыктанжанатартыштыктанөткөначууэч
нерсетапканжокмун.
41Оо,уулум!Уулуңасарамжалдуулуккажана
ачкачылыккаүйрөт,алөзүй-бүлөсүндөжакшы
иштердикылсын.
42Оо,уулум!билбегендергеакылмандардынтилин
үйрөтпө,анткенибулагаоорболот.
43Оо,уулум!Досуңаөзүңдүнабалыңдыбилдирбе,
андаалсенижеккөрөт.
44Оо,уулум!жүрөктүнсокурлугукөздүн
сокурлугунандаоор,анткеникөздүнсокурдугуаз-
аздантууражолготүшүшүмүмкүн,бирокжүрөктүн
сокурдугутууражолготүшпөй,түзжолдончыгып,
кыйшыкжолдобарат.жол.
45Оо,уулум!адамдынбутумененмүдүрүлгөнү
ндунтилимененмүдүрүлгөнүнөнартык.
46Оо,уулум!алыстагымыктыбиртууганданжакын
досартык.
47Оо,уулум!сулуулукөчөт,алэмибилимузакка
созулат,дүйнөжокболуп,теккекетет,алэми
жакшыаттеккекетпейт.
48Оо,уулум!анынөлүмүанынөмүрүнөнартык;
ыйдынүнүырдаганданжакшыраак;Анткеникайгы
мененый,эгердеалардаКудайданкоркууболсо,ыр
мененкубанганүндөнартык.
49Эйбалам!сенинколуңдагыбаканынсаны
кошунаңдынказанындагыказданжакшы;Алыстагы
өгүзгөкарагандажаныңыздагыкойжакшы.
Колуңдагытаранчыучканмиңтаранчыданжакшы;
Чогулганкедейликкөпырыскычачкандан
жакшыраак.өлгөнарстандантирүүтүлкүартык;ал
эмибирфунтжүнбирфунтбайлыктанартык,мен
алтынмененкүмүштөнартык;Анткениалтынменен
күмүшжердекатылган,көмүлгөн,бироккөрүнбөйт.
Алэмижүнбазарлардакалып,көрүнүптурат,аны
кийгенадамгакөркболот.
50Оо,уулум!чачылганбайлыктанкичинебайлык
артык.
51Оо,уулум!өлгөнкедейдентирүүитартык.
52Оо,уулум!Жакшылыккылганкедейкүнөөгө
батыпөлгөнбайданартык.
53Оо,уулум!Бирсөздүжүрөгүңөсакта,ошондоал
сагакөпболот,досуңдунсырыначпайсыңбы,сак
бол.
54Оо,уулум!Жүрөгүңмененкеңешмейинче,
оозуңданбирдасөзчыкпасын.Чыр-чатышкан
адамдардынортосундатурба,анткенижамансөздөн
урушчыгат,уруштансогушчыгат,согуштануруш
чыгатжанасенкүбөболуугааргасызболосуң;бирок
ошолжерденкачып,өзүңэсал.
55Оо,уулум!Өзүңдөнкүчтүүкишигетуруштук
бербе,тескерисинче,сага сабырдуулук,
чыдамкайлыкжанатууражүрүм-турумбер,анткени
мынданартыкэчнерсежок.
56Оо,уулум!Биринчидосуңдужеккөрбө,анткени
экинчидосуңдужеккөрбө.
57Оо,уулум!кедей-кембагалгаазапчегиндезыярат
кыл,алжөнүндөСултандыналдындасүйлөжана
аныарстандыноозунанкуткарууүчүнаракеткыл.
58Оо,уулум!Душманыңдынөлгөнүнөсүйүнбө,
анткенибиразданкийинсенагакошунаболосуң,ал
эмисенишылдыңдагандыурматтап,урматтап,аны
мененалдыналасаламдашыптур.
59Оо,уулум!Эгерасмандасуутоктоп,каракарга
агарып,миррабалдайтаттууболсо,анданаадандар
мененакылсыздартүшүнүп,акылдууболушмак.
60Оо,уулум!Эгеракылдууболуунукааласаң,
тилиңдижалганайтуудан,колуңдууурулуктан,
көзүңдүжамандыктантый.ошондосенакылмандеп
аталасың.
61Оо,уулум!Акылдууадамсенитаякменен
сабасын,алэмиакылсызадамсенитаттуумай
Ахикардынокуясы
мененмайлабасын.Жашкезиңдемомунбол,
карылыгыңдаурмат-сыйгаээболосуң.
62Оо,уулум!Бийликтинкүндөрүндөадамга
туруштукбербегиле,ташкындаганкүндөрүдарыяга
туруштукбербегиле.
63Оо,уулум!Аялыңдынүйлөнүүтоюндашашпа,
анткениалжакшыболупкетсе:“Мырзам,магакам
көр!”–дейт.Эгероорупкалса,агакимсебепкер
болгонунабааберет.
64Оо,уулум!кимкийимижарашыктууболсо,
сүйлөгөнүдаошондой;Кимдинкийимижаман
болсо,сүйлөгөнүдаошондой.
65Оо,уулум!Эгеруурулуккылганболсоң,аны
Султангабилдиржанаанданбирүлүшбер,андан
кутуласың,антпесеачуугачыдайсың.
66Оо,уулум!колутокжанатокадамдыдоскыл,
колужабыкжанаачкаадамдыдоскылба.
67Төртнерседепадышада,анынаскерлерида
коопсузболоалбайт:увазирдинзулуму,жаман
бийлик,эрктибузупсалуужанаээнбаштык;жана
төртнерсенижашыруугаболбойт:акылдуу,акылсыз,
байжанакедей».
БӨЛҮМ3
Ахикармамлекеттикиштергеактивдуукатышуудан
эсалуугачыгат.Мал-мүлкүнчыккынчыжээнине
өткөрүпберет.Булжердешүгүркылбаган
бузукулуктункантипжалганчыгаайланганынын
укмуштууокуясы.Ахикардычырмапалууүчүн
жасалганакылдууплананынөлүмжазасына
кесилишинеалыпкелет.Кыязы,Ахикардынаягы.
1Хайкарушинтипайтты,карындашынынуулу
Надангаосуяттарын,накылсөздөрүнайтып
бүткөндөнкийин,анынбаарынсактаймдепойлоду,
анынордунаагачарчап,жеккөрүп,шылдыңдап
жатканынбилбеди.
2ОшондонкийинХайкарөзүйүндөтынчотуруп,
өзүнүнбардыкмал-мүлкүн,кулдарын,күңдөрүн,
жылкыларын,бодомалын,ошондойэлеээболгон
жанатапканынынбаарынНадангаөткөрүпберди.
АлэмибуйрукжанатыюусалуукүчүНадандын
колундакалды.
3Хайкарүйүндөэсалыпотуруп,анда-сандаХайкар
барып,падышагатаазимкылып,үйүнөкайтчу.
4Наданбуйруккылууменентыюусалуукүчүөз
колундаэкенинтүшүнүп,Хайкардынабалынжек
көрүп,анышылдыңдап,алкөрүнгөнсайынаны
күнөөлөп:«Хайкарбайкеманынколунда.Алазыр
эчнерсебилбейт».
5Алкулдармененкүңдөрдүсабап,жылкылары
менентөөлөрүнсатып,агасыХайкардынмүлкүн
ысырапкылабаштады.
6Хайкаранынкулдарынада,үйүндөгүлөрүнөда
бооруоорубаганынкөрүп,ордунантуруп,аны
үйүнөнкуупчыктыда,анынмал-мүлкүнжана
ырыскысынчачыпжибергенинпадышагакабарлоо
үчүнкишижиберди.
7Падышаордунантуруп,Надандычакырыпалып,
ага:«Хайкарсооболуптурганда,анынмал-мүлкүнө
да,үй-бүлөсүнөда,мал-мүлкүнөэчкимбийлик
кылаалбайт»,–деди.
8НадандынколуабасыХайкарданжанаанын
бардыкмал-мүлкүнөнкөтөрүлүп,алортодокирген
да,чыккандажок,саламдашкандажок.
9ОшондоХайкаркарындашынынуулуНаданменен
кылганмээнетиүчүнөкүнүп,катуукайгыраберди.
10НадандынБенузардандегенинисибарэле,
ошондуктанХайкараныНадандынордунаөзүнө
алып,анычоңойтуп,чоңурмат-сыймененсыйлады.
Алагаболгонунунбаарынөткөрүпберип,аныөз
үйүнөбашкаруучукылыпкойду.
11Наданэмнеболгонунбилгендеичитардык,көрө
албастыкмененалпурушуп,анысурагандардын
баарынанааразыболуп,агасыХайкарды
шылдыңдап:«Таякеммениүйүнөнкуупчыкты.
Менденбиртууганымдыартыккөрдүм,бирокЭң
ЖогоркуКудаймагакүч-кубатберсе,андаменага
өлтүрүлүүбактысынатушболом”.
12ОшондоНаданалүчүнкандаймүдүрүлтүшү
мүмкүнэкенижөнүндөойжүгүрттү.Бираздан
кийинНаданмунуойгосалып,Персияпадышасы
ДаанышманШахтынуулуАкишкекатжазып,
мындайдейт:
13АшурмененНинебипадышасыСанхейриптен,
анынвазиримененкатчысыХайкардантынчтык,
денсоолук,күчжанаурмат,улуупадыша!Сен
экөөбүздүнортобуздапендеболсун.
14Булкатсагажеткенде,эгертезтуруп,Нисрин
түздүгүнө,АшургажанаНинебигебарсаң,
падышачылыктысагасогушсуз,согуштуккуралсыз
өткөрүпберем“.
15АнанМисирпадышасыфараонгоХайкардын
атынандагыкатжазды.«Сенэкөөбүздүнортобузда
тынчтыкболсун,күчтүүпадыша!
16Эгербулкатсагажеткендетуруп,Ашурменен
НинебигеНисринтүздүгүнөбарсаң,андаменсага
падышачылыктысогушсуз,согушсузөткөрүп
берем“.
17НадандынжазганыагасыХайкардын
жазганындайэле.
18Ананалэкикаттыбүктөп,агасыХайкардын
мөөрүмененмөөрбасты.Бирокаларпадышанын
сарайындаболушкан.
19Ананбарып,падышаданагасыХайкаргамындай
катжазды:«Взирим,катчым,канцлеримХайкарга
тынчтыкжанаденсоолук.
20Эй,Хайкар,булкатсагажеткенде,сенин
жаныңдагыаскерлердинбаарынчогулт,кийимида,
саныдакемчиликсизболсун,алардыбешинчикүнү
Нисринтүздүгүнөалыпкел.
21Мениошолжерденсеникөздөйкеле
жатканымдыкөргөндө,шашылда,менименен
согушатургандушмандай,аскерлердимагакаршы
жылдыр,анткенименинжанымдаМисирпадышасы
фараондунэлчилерибар.аскерлержанабизден
мененмайлабасын.Жашкезиңдемомунбол,
карылыгыңдаурмат-сыйгаээболосуң.
62Оо,уулум!Бийликтинкүндөрүндөадамга
туруштукбербегиле,ташкындаганкүндөрүдарыяга
туруштукбербегиле.
63Оо,уулум!Аялыңдынүйлөнүүтоюндашашпа,
анткениалжакшыболупкетсе:“Мырзам,магакам
көр!”–дейт.Эгероорупкалса,агакимсебепкер
болгонунабааберет.
64Оо,уулум!кимкийимижарашыктууболсо,
сүйлөгөнүдаошондой;Кимдинкийимижаман
болсо,сүйлөгөнүдаошондой.
65Оо,уулум!Эгеруурулуккылганболсоң,аны
Султангабилдиржанаанданбирүлүшбер,андан
кутуласың,антпесеачуугачыдайсың.
66Оо,уулум!колутокжанатокадамдыдоскыл,
колужабыкжанаачкаадамдыдоскылба.
67Төртнерседепадышада,анынаскерлерида
коопсузболоалбайт:увазирдинзулуму,жаман
бийлик,эрктибузупсалуужанаээнбаштык;жана
төртнерсенижашыруугаболбойт:акылдуу,акылсыз,
байжанакедей».
БӨЛҮМ3
Ахикармамлекеттикиштергеактивдуукатышуудан
эсалуугачыгат.Мал-мүлкүнчыккынчыжээнине
өткөрүпберет.Булжердешүгүркылбаган
бузукулуктункантипжалганчыгаайланганынын
укмуштууокуясы.Ахикардычырмапалууүчүн
жасалганакылдууплананынөлүмжазасына
кесилишинеалыпкелет.Кыязы,Ахикардынаягы.
1Хайкарушинтипайтты,карындашынынуулу
Надангаосуяттарын,накылсөздөрүнайтып
бүткөндөнкийин,анынбаарынсактаймдепойлоду,
анынордунаагачарчап,жеккөрүп,шылдыңдап
жатканынбилбеди.
2ОшондонкийинХайкарөзүйүндөтынчотуруп,
өзүнүнбардыкмал-мүлкүн,кулдарын,күңдөрүн,
жылкыларын,бодомалын,ошондойэлеээболгон
жанатапканынынбаарынНадангаөткөрүпберди.
АлэмибуйрукжанатыюусалуукүчүНадандын
колундакалды.
3Хайкарүйүндөэсалыпотуруп,анда-сандаХайкар
барып,падышагатаазимкылып,үйүнөкайтчу.
4Наданбуйруккылууменентыюусалуукүчүөз
колундаэкенинтүшүнүп,Хайкардынабалынжек
көрүп,анышылдыңдап,алкөрүнгөнсайынаны
күнөөлөп:«Хайкарбайкеманынколунда.Алазыр
эчнерсебилбейт».
5Алкулдармененкүңдөрдүсабап,жылкылары
менентөөлөрүнсатып,агасыХайкардынмүлкүн
ысырапкылабаштады.
6Хайкаранынкулдарынада,үйүндөгүлөрүнөда
бооруоорубаганынкөрүп,ордунантуруп,аны
үйүнөнкуупчыктыда,анынмал-мүлкүнжана
ырыскысынчачыпжибергенинпадышагакабарлоо
үчүнкишижиберди.
7Падышаордунантуруп,Надандычакырыпалып,
ага:«Хайкарсооболуптурганда,анынмал-мүлкүнө
да,үй-бүлөсүнөда,мал-мүлкүнөэчкимбийлик
кылаалбайт»,–деди.
8НадандынколуабасыХайкарданжанаанын
бардыкмал-мүлкүнөнкөтөрүлүп,алортодокирген
да,чыккандажок,саламдашкандажок.
9ОшондоХайкаркарындашынынуулуНаданменен
кылганмээнетиүчүнөкүнүп,катуукайгыраберди.
10НадандынБенузардандегенинисибарэле,
ошондуктанХайкараныНадандынордунаөзүнө
алып,анычоңойтуп,чоңурмат-сыймененсыйлады.
Алагаболгонунунбаарынөткөрүпберип,аныөз
үйүнөбашкаруучукылыпкойду.
11Наданэмнеболгонунбилгендеичитардык,көрө
албастыкмененалпурушуп,анысурагандардын
баарынанааразыболуп,агасыХайкарды
шылдыңдап:«Таякеммениүйүнөнкуупчыкты.
Менденбиртууганымдыартыккөрдүм,бирокЭң
ЖогоркуКудаймагакүч-кубатберсе,андаменага
өлтүрүлүүбактысынатушболом”.
12ОшондоНаданалүчүнкандаймүдүрүлтүшү
мүмкүнэкенижөнүндөойжүгүрттү.Бираздан
кийинНаданмунуойгосалып,Персияпадышасы
ДаанышманШахтынуулуАкишкекатжазып,
мындайдейт:
13АшурмененНинебипадышасыСанхейриптен,
анынвазиримененкатчысыХайкардантынчтык,
денсоолук,күчжанаурмат,улуупадыша!Сен
экөөбүздүнортобуздапендеболсун.
14Булкатсагажеткенде,эгертезтуруп,Нисрин
түздүгүнө,АшургажанаНинебигебарсаң,
падышачылыктысагасогушсуз,согуштуккуралсыз
өткөрүпберем“.
15АнанМисирпадышасыфараонгоХайкардын
атынандагыкатжазды.«Сенэкөөбүздүнортобузда
тынчтыкболсун,күчтүүпадыша!
16Эгербулкатсагажеткендетуруп,Ашурменен
НинебигеНисринтүздүгүнөбарсаң,андаменсага
падышачылыктысогушсуз,согушсузөткөрүп
берем“.
17НадандынжазганыагасыХайкардын
жазганындайэле.
18Ананалэкикаттыбүктөп,агасыХайкардын
мөөрүмененмөөрбасты.Бирокаларпадышанын
сарайындаболушкан.
19Ананбарып,падышаданагасыХайкаргамындай
катжазды:«Взирим,катчым,канцлеримХайкарга
тынчтыкжанаденсоолук.
20Эй,Хайкар,булкатсагажеткенде,сенин
жаныңдагыаскерлердинбаарынчогулт,кийимида,
саныдакемчиликсизболсун,алардыбешинчикүнү
Нисринтүздүгүнөалыпкел.
21Мениошолжерденсеникөздөйкеле
жатканымдыкөргөндө,шашылда,менименен
согушатургандушмандай,аскерлердимагакаршы
жылдыр,анткенименинжанымдаМисирпадышасы
фараондунэлчилерибар.аскерлержанабизден
Ахикардынокуясы
коркушсун,анткениаларбиздиндушманыбызжана
биздижеккөрүшөт“.
22Ананалкаттымөөрбасып,падышанын
кызматчыларынынбириаркылууХайкаргажөнөтөт.
Алөзүжазганбашкакаттыалып,падышанын
алдынажайып,агаокупберип,мөөрдүкөрсөттү.
23Падышакаттажазылгандардыукканда,абдантаң
калып,катуужанакатуукаарымененачууланып:
«Ой,менөзүмдүнакылмандыгымдыкөрсөттүм!
МенХайкаргаэмнекылдым,албулкаттарды
душмандарымажазды?Булменинагаболгон
жакшылыгымүчүнбеле?»
24Наданага:«Капаболбо,падыша!ачууланба,
бироккелгиле,Нисринтүздүгүнөбарып,жомок
чынбыжежокпу,көрөлү”.
25Наданбешинчикүнүтуруп,падышаны,
аскерлердижанаувазирдиалып,Нисринтүздүгүнө,
чөлгөжөнөдү.Ошондопадышакарап,мына!Хайкар
мененкошуункатаргатизилди.
26Хайкарпадышаныношолжердеэкенинкөрүп,
жакындапкелип,аскерлергесогуштагыдайжылууну
жанакаттажазылгандай,падышагакаршытизилип
согушуунуишараткылды,алНадандынэмнеүчүн
чуңкурказганынбилбейкалды.ага.
27ПадышаХайкардынкылыгынкөргөндө,
тынчсызданып,үрөйүучуп,катуукаарданды.
28ОшондоНаданага:«Мырзампадыша,көрдүңбү!
булбайкушэмнекылды?Бироксеначууланба,
капаланба,кайгырба,үйүңөбарып,тактыңаотур,
менХайкардыбайлап,чынжырмененсагаалып
келем,душманыңдысенденмээнетсизкуупчыгам”.
29ПадышаХайкаргаачууланып,тактыгакайтып
келди,бирокагакаршыэчнерсекылганжок.Надан
Хайкаргабарып:«Валлах,байкем!Падышачындап
элесениабданкубандыратжанаанынбуйруганын
аткарганыңүчүнсагаыраазычылыкбилдирет.
30Эмиалменисагажиберди,сенаскерлердиөз
милдеттеринаткаруугабошотуп,колуңменен
артыңабайланып,бутуңкишендеп,агакелишүчүн,
фараондунэлчилеримунукөрүшүүчүнжана
падышааларданжанаалардынпадышасынан
коркушат“.
31ОшондоХайкар:«Угуу–башийүү»,–депжооп
берди.Алдарооордунантуруп,колунартына
байлап,бутункишендепкойду.
32Надананыээрчитип,анымененпадышага
жөнөдү.Хайкарпадышаныналдынакиргенде,жерге
таазимкылып,падышагабийликжанатүбөлүкөмүр
тиледи.
33Ошондопадыша:«Оо,Хайкар,менинкатчым,
иштеримдин башкаруучусу, канцлерим,
мамлекетимдинбашкаруучусу,айтчы,менсага
кандайжамандыккылдым,сенмагаушулжаман
ишиңмененсыйлыкбердиң»,–деди.
34Ананагаөзүнүнжазуусумененмөөрүбасылган
каттардыкөрсөтүштү.МунукөргөнХайкарколу-
бутутитиреп,дароотилибайланып,коркконунан
бироозсөзайтаалбайкалды;бирокалбашынжерге
салып,дудукболупкалды.
35Мунукөргөнпадышабулнерсеөзүнөнэкенине
ынандыда,дарооордунантуруп,Хайкарды
өлтүрүүнү,шаардынсыртындаанынмойнунакылыч
мененчабуунубуйруду.
36ОшондоНаданкыйкырып:«Эй,Хайкар,карабет!
Сенинойжүгүртүүңдүнжекүчүңдүнпадышага
эмнекерегибар?»—деди.
37Жомокчумындайдейт.Алэмикылыччынынаты
АбуСамикэле.Падышаага:«Оо,кылыччы!Тур,
бар,үйүнүнэшигининалдынанХайкардын
мойнунанжарып,башынденесиненжүзчыканак
ыргыт».
38ОшондоХайкарпадышагачөгөлөп:«Мырзам
падышатүбөлүкжашасын!Эгермениөлтүргүң
келсе,тилегиңаткарылсын.Менкүнөөлүүэмес
экенимдибилем,бирокмыйзамсызадамөзүнүн
мыйзамсыздыгыүчүнжоопберишикерек.Бирок,эй
мырзампадыша!Сенденжанасениндостугуңдан
суранам,кылыччыгаменинденемдикулдарыма
беришинеуруксатбер,аларменикөмүшүүчүн,
кулуңсагакурмандыкболсун”.
39Падышаордунантуруп,кылыччыгааны
каалагандайкылуунубуйруду.
40АнаналдароокулдарынаХайкарменен
кылыччыныалып,аныөлтүрүшүчүнжылаңач
жүрүүнүбуйруду.
41Хайкаранынөлтүрүлөөрүнтакбилгенденкийин,
аялынакишижиберип,агамындайдеди:«Чыгып,
менитосупал,сенимененмиңжашкызболсун,
аларгакызгылткөккөйнөккийгиз.өлөралдында
менижоктопыйлашсындепжибек.
42Кылыччымененанынкулдарыүчүндасторкон
даярда.Аларичишүчүн,шараптыкөп
аралаштыргыла“.
43Алэмненибуйруса,ошонунбаарынаткарды.
Жанаалабданакылдуу,акылдуужанакыраакы
болгон.Жанаалбардыкмүмкүнболгонсылыктык
мененбилимдибириктирди.
44Падышанынаскерлеримененкылыччыкелгенде,
дасторконду,шараптыжанакымбатбаалуу
идиштердикөрүштүда,ичип-жейбашташты.
45ОшондоХайкаркылыччыныротаданбөлүпалып,
мындайдеди:«Эй,АбуСамик,Сеннахейриптин
атасыСархадумпадышасениөлтүргүсүкелгенде,
менсениалып,биржергежашырыпкойгонумду
билбейсиңби?Падышанынкаарыбасылып,сени
сурадыбы?
46МенсениАныналдынаалыпбарганымда,алсага
кубанды,эмисагакылганжакшылыгымдыэсте.
47Менбилем,падышаменүчүнөкүнүп,мени
өлтүргөнүмүчүнкатуукаарданат.
48Анткенименкүнөөлүүэмесмин,аныналдына
менианынаксарайындаалыпбарганыңда,сенчоң
бакыткажолугасыңжанаэжемдинуулуНаданмени
алдап,магаушундайжамандыккылганынбилесиң.
падышамениөлтүргөнүнөөкүнөт;азырменин
үйүмдүнбакчасындажертөлөмбар,аныэчким
билбейт.
коркушсун,анткениаларбиздиндушманыбызжана
биздижеккөрүшөт“.
22Ананалкаттымөөрбасып,падышанын
кызматчыларынынбириаркылууХайкаргажөнөтөт.
Алөзүжазганбашкакаттыалып,падышанын
алдынажайып,агаокупберип,мөөрдүкөрсөттү.
23Падышакаттажазылгандардыукканда,абдантаң
калып,катуужанакатуукаарымененачууланып:
«Ой,менөзүмдүнакылмандыгымдыкөрсөттүм!
МенХайкаргаэмнекылдым,албулкаттарды
душмандарымажазды?Булменинагаболгон
жакшылыгымүчүнбеле?»
24Наданага:«Капаболбо,падыша!ачууланба,
бироккелгиле,Нисринтүздүгүнөбарып,жомок
чынбыжежокпу,көрөлү”.
25Наданбешинчикүнүтуруп,падышаны,
аскерлердижанаувазирдиалып,Нисринтүздүгүнө,
чөлгөжөнөдү.Ошондопадышакарап,мына!Хайкар
мененкошуункатаргатизилди.
26Хайкарпадышаныношолжердеэкенинкөрүп,
жакындапкелип,аскерлергесогуштагыдайжылууну
жанакаттажазылгандай,падышагакаршытизилип
согушуунуишараткылды,алНадандынэмнеүчүн
чуңкурказганынбилбейкалды.ага.
27ПадышаХайкардынкылыгынкөргөндө,
тынчсызданып,үрөйүучуп,катуукаарданды.
28ОшондоНаданага:«Мырзампадыша,көрдүңбү!
булбайкушэмнекылды?Бироксеначууланба,
капаланба,кайгырба,үйүңөбарып,тактыңаотур,
менХайкардыбайлап,чынжырмененсагаалып
келем,душманыңдысенденмээнетсизкуупчыгам”.
29ПадышаХайкаргаачууланып,тактыгакайтып
келди,бирокагакаршыэчнерсекылганжок.Надан
Хайкаргабарып:«Валлах,байкем!Падышачындап
элесениабданкубандыратжанаанынбуйруганын
аткарганыңүчүнсагаыраазычылыкбилдирет.
30Эмиалменисагажиберди,сенаскерлердиөз
милдеттеринаткаруугабошотуп,колуңменен
артыңабайланып,бутуңкишендеп,агакелишүчүн,
фараондунэлчилеримунукөрүшүүчүнжана
падышааларданжанаалардынпадышасынан
коркушат“.
31ОшондоХайкар:«Угуу–башийүү»,–депжооп
берди.Алдарооордунантуруп,колунартына
байлап,бутункишендепкойду.
32Надананыээрчитип,анымененпадышага
жөнөдү.Хайкарпадышаныналдынакиргенде,жерге
таазимкылып,падышагабийликжанатүбөлүкөмүр
тиледи.
33Ошондопадыша:«Оо,Хайкар,менинкатчым,
иштеримдин башкаруучусу, канцлерим,
мамлекетимдинбашкаруучусу,айтчы,менсага
кандайжамандыккылдым,сенмагаушулжаман
ишиңмененсыйлыкбердиң»,–деди.
34Ананагаөзүнүнжазуусумененмөөрүбасылган
каттардыкөрсөтүштү.МунукөргөнХайкарколу-
бутутитиреп,дароотилибайланып,коркконунан
бироозсөзайтаалбайкалды;бирокалбашынжерге
салып,дудукболупкалды.
35Мунукөргөнпадышабулнерсеөзүнөнэкенине
ынандыда,дарооордунантуруп,Хайкарды
өлтүрүүнү,шаардынсыртындаанынмойнунакылыч
мененчабуунубуйруду.
36ОшондоНаданкыйкырып:«Эй,Хайкар,карабет!
Сенинойжүгүртүүңдүнжекүчүңдүнпадышага
эмнекерегибар?»—деди.
37Жомокчумындайдейт.Алэмикылыччынынаты
АбуСамикэле.Падышаага:«Оо,кылыччы!Тур,
бар,үйүнүнэшигининалдынанХайкардын
мойнунанжарып,башынденесиненжүзчыканак
ыргыт».
38ОшондоХайкарпадышагачөгөлөп:«Мырзам
падышатүбөлүкжашасын!Эгермениөлтүргүң
келсе,тилегиңаткарылсын.Менкүнөөлүүэмес
экенимдибилем,бирокмыйзамсызадамөзүнүн
мыйзамсыздыгыүчүнжоопберишикерек.Бирок,эй
мырзампадыша!Сенденжанасениндостугуңдан
суранам,кылыччыгаменинденемдикулдарыма
беришинеуруксатбер,аларменикөмүшүүчүн,
кулуңсагакурмандыкболсун”.
39Падышаордунантуруп,кылыччыгааны
каалагандайкылуунубуйруду.
40АнаналдароокулдарынаХайкарменен
кылыччыныалып,аныөлтүрүшүчүнжылаңач
жүрүүнүбуйруду.
41Хайкаранынөлтүрүлөөрүнтакбилгенденкийин,
аялынакишижиберип,агамындайдеди:«Чыгып,
менитосупал,сенимененмиңжашкызболсун,
аларгакызгылткөккөйнөккийгиз.өлөралдында
менижоктопыйлашсындепжибек.
42Кылыччымененанынкулдарыүчүндасторкон
даярда.Аларичишүчүн,шараптыкөп
аралаштыргыла“.
43Алэмненибуйруса,ошонунбаарынаткарды.
Жанаалабданакылдуу,акылдуужанакыраакы
болгон.Жанаалбардыкмүмкүнболгонсылыктык
мененбилимдибириктирди.
44Падышанынаскерлеримененкылыччыкелгенде,
дасторконду,шараптыжанакымбатбаалуу
идиштердикөрүштүда,ичип-жейбашташты.
45ОшондоХайкаркылыччыныротаданбөлүпалып,
мындайдеди:«Эй,АбуСамик,Сеннахейриптин
атасыСархадумпадышасениөлтүргүсүкелгенде,
менсениалып,биржергежашырыпкойгонумду
билбейсиңби?Падышанынкаарыбасылып,сени
сурадыбы?
46МенсениАныналдынаалыпбарганымда,алсага
кубанды,эмисагакылганжакшылыгымдыэсте.
47Менбилем,падышаменүчүнөкүнүп,мени
өлтүргөнүмүчүнкатуукаарданат.
48Анткенименкүнөөлүүэмесмин,аныналдына
менианынаксарайындаалыпбарганыңда,сенчоң
бакыткажолугасыңжанаэжемдинуулуНаданмени
алдап,магаушундайжамандыккылганынбилесиң.
падышамениөлтүргөнүнөөкүнөт;азырменин
үйүмдүнбакчасындажертөлөмбар,аныэчким
билбейт.
Ахикардынокуясы
49Аялымдынбилимимененмениошолжерге
жашыр.Аменинтүрмөдөөлтүрүүгөтатыктуукулум
бар.
50Аныалыпчыгып,менинкийимимдикийгиз,
кулдарынамасболгондоөлтүрүүнүбуйру.Алар
кимдиөлтүрүпжатканынбилишпейт.
51Анынбашынденесиненжүзчыканакыргытып,
сөөгүнменинкулдарымабер,көмүшүчүн.Сенмени
мененбиргечоңкенччогултасың.
52ОшондокылыччыХайкарайткандайкылып,
падышагабарып:«Башыңтүбөлүктүүболсун!»—
деди.
53АнанХайкардынаялыжумасайынжашынуучу
жайдаагаэмнежетиштүүболсо,ошонутүшүрүп
турду,аныөзүнөнбашкаэчкимбилчүэмес.
54АкылманХайкардынөлтүрүлгөнүжанаөлгөнү
жөнүндөгүокуяарбиржердеайтылып,кайталанып,
артарапкатаралып,ошолшаардынбүтэлианы
жоктопыйлады.
55Аларыйлап:“Оо,Хайкар!жанасенинбилимиң
жанасыпайылыгыңүчүн!Сенжанасенинбилимиң
кандайкайгылуу!Сендейбашканыкайдантапса
болот?Сенинордуңдутолтургудай,сагаокшоп,
мынчалыкакылдуу,илимдүү,башкаруугамынчалык
чеберадамкайданболсун?»
56БирокпадышаХайкаргаөкүнүпжатты,анын
тобосуагаэчкандайпайдабергенжок.
57АнаналНадандычакырыпалып,ага:«Барып,
досторуңдуээрчитип,агаңХайкардыжоктоп,ыйлап,
адатынчааныжоктоп,анынэлесинетаазимэт»,–
деди.
58Акылсыз,сабатсыз,жүрөгүкатууНадан
таякесининүйүнөбарганда,алыйлаганда,
кайгыргандажок,боздогондажок,тескерисинче,
жүрөгүжок,бузулганадамдардычогултуп,ичип-
жейбаштады.
59ОшондоНаданХайкардынкүңдөрүменен
кулдарынкармапалып,алардыбайлап,кыйнап,
сыздаткан.
60Алагасынынаялын,аныөзбаласындай
чоңойтконаялынурматтабай,анымененбирге
күнөөгөбатышынкаалады.
61Хайкарболсожашынуучужайгакесилгенэле,ал
кулдарынынжанакошуналарыныныйынугуп,Эң
Жогорку,МээримдүүКудайдыдаңктап,шүгүрчүлүк
келтирип,АрдайымКудайгасыйынып,жалынган..
62КылыччыжашынганжердежүргөндөХайкарга
маал-маалымененкелиптурду.Аланысооротуп,
куткарылышынкаалады.
63БашкаөлкөлөргөАкылманХайкардын
өлтүрүлгөнүжөнүндөкабартараганда,бардык
падышаларкайгырып,Сенхейриппадышаныжек
көрүп,табышмакчечүүчүХайкардыжоктоп
ыйлашат.
БӨЛҮМ4
«Сфинкстинтабышмактары».ЧынындаАхикарэмне
болду.Анынкайтыпкелиши.
1МисирпадышасыХайкардынөлтүрүлгөнүнө
ынанганданкийин,дарооордунантуруп,Сенхейрип
падышагакатжазып,ага:«Бизсагаөзгөчөкаалап
жаткантынчтык,денсоолук,күч-кубатжанаурмат-
сыйжөнүндөэскертет.менинсүйүктүүбир
тууганым,падышаСенхейрип.
2Менасманмененжердинортосунасепилкургум
келетжанаанымагакурууүчүнөзүңдөнакылдуу,
акылдууадамдыжиберип,менинбардык
суроолорумажоопберишиңдикаалайм.үчжылбою
Ашурдунсалыктарымененбажыалымдары».
3Ананкаттымөөрбасып,Сенхейрипкежөнөттү.
4Аланыалып,окупбердида,өзүнүнвазирлерине
жанападышачылыгынынаксөөктөрүнөберди,алар
таңкалып,уялышты,алкатууачууланып,эмне
кылышыкеректигинбилбейтаңкалды.
5Ананалкарыяларды,илимпоздорду,
акылмандарды,философторду,төлгөчүлөрдү,
астрологдордужанаөзжериндежүргөндөрдүн
баарынчогултуп,аларгакаттыокупбердида,аларга
мындайдеди:“АраңарданкимМисирпадышасы
фараонгобарып,анынсуроолорунажооп
бересиңби?»—деди.
6Аларага:«Оо,мырзабызпадыша!Сенин
падышачылыгыңдабулсуроолордусенинвазириң
жанакатчысыңХайкарданбашкабилгенэчкимжок
экенинбилесиң.
7Алэмибиздеболсо,анынкарындашынынуулу
Наданболбосо,биздинэчкандайжөндөмүбүзжок,
анткениалагаөзүнүнбардыкакылмандыгын,
билиминжанабилиминүйрөткөн.Аныөзүңөчакыр,
балким,албулкатуутүйүндүчечет”.
8ОшондопадышаНадандычакырып,ага:«Бул
каттыкарап,андаэмнежазылганынтүшүн»,—деди.
Надананыокуганда:«Оо,мырзам!Асманменен
жердинортосунасепилкуруугакимкудурети
жетет?»
9ПадышаНадандынсөзүнукканда,катуукайгырып,
тактыдантүшүп,күлгөотурдуда,Хайкардыжоктоп
ыйлап,боздойбаштады.
10«Оо,менинкайгым!Оо,сырды,табышмакты
билбегенХайкар!эй,Хайкар!Оо,өлкөмдүнустаты
жанападышачылыгымдынбашкаруучусу,менсага
окшоштукайдантабам?Эй,Хайкар,эй,өлкөмдүн
мугалими,менсениүчүнкайдакайрылам?сага
кайгы!Менсеникантипжоккылдым!аменилими
жок,динсиз,эркелигижоккелесоо,сабатсыз
баланынсөзүнуктум.
11Ах!жанадагыөзүмүчүнАх!Сенимагабиржолу
элекимбереалат,жемагаХайкартирүүдеп
кабарлайалат?Менагападышачылыгымдын
жарымынбермекмин.
12Булмагакайданкелди?Эх,Хайкар!Менсени
биржолукөрүшүчүн,сеникарап,ырахаттанам.
13Ах!Оо,сенүчүнтүбөлүккайгы!Эй,Хайкар,мен
сеникантипөлтүрдүм!Меништинакырын
көрмөйүнчө,сениналдыңдакалбадым”,–деди.
49Аялымдынбилимимененмениошолжерге
жашыр.Аменинтүрмөдөөлтүрүүгөтатыктуукулум
бар.
50Аныалыпчыгып,менинкийимимдикийгиз,
кулдарынамасболгондоөлтүрүүнүбуйру.Алар
кимдиөлтүрүпжатканынбилишпейт.
51Анынбашынденесиненжүзчыканакыргытып,
сөөгүнменинкулдарымабер,көмүшүчүн.Сенмени
мененбиргечоңкенччогултасың.
52ОшондокылыччыХайкарайткандайкылып,
падышагабарып:«Башыңтүбөлүктүүболсун!»—
деди.
53АнанХайкардынаялыжумасайынжашынуучу
жайдаагаэмнежетиштүүболсо,ошонутүшүрүп
турду,аныөзүнөнбашкаэчкимбилчүэмес.
54АкылманХайкардынөлтүрүлгөнүжанаөлгөнү
жөнүндөгүокуяарбиржердеайтылып,кайталанып,
артарапкатаралып,ошолшаардынбүтэлианы
жоктопыйлады.
55Аларыйлап:“Оо,Хайкар!жанасенинбилимиң
жанасыпайылыгыңүчүн!Сенжанасенинбилимиң
кандайкайгылуу!Сендейбашканыкайдантапса
болот?Сенинордуңдутолтургудай,сагаокшоп,
мынчалыкакылдуу,илимдүү,башкаруугамынчалык
чеберадамкайданболсун?»
56БирокпадышаХайкаргаөкүнүпжатты,анын
тобосуагаэчкандайпайдабергенжок.
57АнаналНадандычакырыпалып,ага:«Барып,
досторуңдуээрчитип,агаңХайкардыжоктоп,ыйлап,
адатынчааныжоктоп,анынэлесинетаазимэт»,–
деди.
58Акылсыз,сабатсыз,жүрөгүкатууНадан
таякесининүйүнөбарганда,алыйлаганда,
кайгыргандажок,боздогондажок,тескерисинче,
жүрөгүжок,бузулганадамдардычогултуп,ичип-
жейбаштады.
59ОшондоНаданХайкардынкүңдөрүменен
кулдарынкармапалып,алардыбайлап,кыйнап,
сыздаткан.
60Алагасынынаялын,аныөзбаласындай
чоңойтконаялынурматтабай,анымененбирге
күнөөгөбатышынкаалады.
61Хайкарболсожашынуучужайгакесилгенэле,ал
кулдарынынжанакошуналарыныныйынугуп,Эң
Жогорку,МээримдүүКудайдыдаңктап,шүгүрчүлүк
келтирип,АрдайымКудайгасыйынып,жалынган..
62КылыччыжашынганжердежүргөндөХайкарга
маал-маалымененкелиптурду.Аланысооротуп,
куткарылышынкаалады.
63БашкаөлкөлөргөАкылманХайкардын
өлтүрүлгөнүжөнүндөкабартараганда,бардык
падышаларкайгырып,Сенхейриппадышаныжек
көрүп,табышмакчечүүчүХайкардыжоктоп
ыйлашат.
БӨЛҮМ4
«Сфинкстинтабышмактары».ЧынындаАхикарэмне
болду.Анынкайтыпкелиши.
1МисирпадышасыХайкардынөлтүрүлгөнүнө
ынанганданкийин,дарооордунантуруп,Сенхейрип
падышагакатжазып,ага:«Бизсагаөзгөчөкаалап
жаткантынчтык,денсоолук,күч-кубатжанаурмат-
сыйжөнүндөэскертет.менинсүйүктүүбир
тууганым,падышаСенхейрип.
2Менасманмененжердинортосунасепилкургум
келетжанаанымагакурууүчүнөзүңдөнакылдуу,
акылдууадамдыжиберип,менинбардык
суроолорумажоопберишиңдикаалайм.үчжылбою
Ашурдунсалыктарымененбажыалымдары».
3Ананкаттымөөрбасып,Сенхейрипкежөнөттү.
4Аланыалып,окупбердида,өзүнүнвазирлерине
жанападышачылыгынынаксөөктөрүнөберди,алар
таңкалып,уялышты,алкатууачууланып,эмне
кылышыкеректигинбилбейтаңкалды.
5Ананалкарыяларды,илимпоздорду,
акылмандарды,философторду,төлгөчүлөрдү,
астрологдордужанаөзжериндежүргөндөрдүн
баарынчогултуп,аларгакаттыокупбердида,аларга
мындайдеди:“АраңарданкимМисирпадышасы
фараонгобарып,анынсуроолорунажооп
бересиңби?»—деди.
6Аларага:«Оо,мырзабызпадыша!Сенин
падышачылыгыңдабулсуроолордусенинвазириң
жанакатчысыңХайкарданбашкабилгенэчкимжок
экенинбилесиң.
7Алэмибиздеболсо,анынкарындашынынуулу
Наданболбосо,биздинэчкандайжөндөмүбүзжок,
анткениалагаөзүнүнбардыкакылмандыгын,
билиминжанабилиминүйрөткөн.Аныөзүңөчакыр,
балким,албулкатуутүйүндүчечет”.
8ОшондопадышаНадандычакырып,ага:«Бул
каттыкарап,андаэмнежазылганынтүшүн»,—деди.
Надананыокуганда:«Оо,мырзам!Асманменен
жердинортосунасепилкуруугакимкудурети
жетет?»
9ПадышаНадандынсөзүнукканда,катуукайгырып,
тактыдантүшүп,күлгөотурдуда,Хайкардыжоктоп
ыйлап,боздойбаштады.
10«Оо,менинкайгым!Оо,сырды,табышмакты
билбегенХайкар!эй,Хайкар!Оо,өлкөмдүнустаты
жанападышачылыгымдынбашкаруучусу,менсага
окшоштукайдантабам?Эй,Хайкар,эй,өлкөмдүн
мугалими,менсениүчүнкайдакайрылам?сага
кайгы!Менсеникантипжоккылдым!аменилими
жок,динсиз,эркелигижоккелесоо,сабатсыз
баланынсөзүнуктум.
11Ах!жанадагыөзүмүчүнАх!Сенимагабиржолу
элекимбереалат,жемагаХайкартирүүдеп
кабарлайалат?Менагападышачылыгымдын
жарымынбермекмин.
12Булмагакайданкелди?Эх,Хайкар!Менсени
биржолукөрүшүчүн,сеникарап,ырахаттанам.
13Ах!Оо,сенүчүнтүбөлүккайгы!Эй,Хайкар,мен
сеникантипөлтүрдүм!Меништинакырын
көрмөйүнчө,сениналдыңдакалбадым”,–деди.
Ахикардынокуясы
14Падышакүнү-түнүыйлапжатты.Кылыччы
падышаныначуусун,Хайкаргаболгонкайгысын
көргөндөжүрөгүжумшарып,жанынакелип:
15„Оо,мырзам!кулдарыңабуйру,менинбашымды
кесипсал»,—деди.Ошондопадышаага:«Сага
кайгы,АбуСамик,эмнекүнөөңбар?»-деди.
16Кылыччыага:«Оо,мырзам!Кожоюнунунсөзүнө
каршыишкылганарбиркулөлтүрүлөт,менболсо
сенинбуйругуңакаршычыктым”.
17Ошондопадышаагамындайдеди:«Оо,Абу
Самик,менинбуйругумакаршыэмнеишкылдың?
18Кылыччыагамындайдеди:«Оо,мырзам!сен
магаХайкардыөлтүрүүнүбуйрудуң,менсенинал
үчүнтообокылатурганыңды,алзулумдуккөргөнүн
билдимжанааныбиржергежашырдым,анынбир
кулунөлтүрдүм,алазыраман-эсенжерде.Суу
сактагычка,эгерсенмагабуйрусаң,анысагаалып
келем“,—деди.
19Падышаагамындайдеди:«Сагакайгы,эйАбу
Самик!Сенменишылдыңдадың,менсенин
мырзаңмын”.
20Кылыччыагамындайдеди:«Жок,сенинбашың
мененантболсун,Теңир!Хайкараман-эсен,тирүү».
21Падышабулсөздүукканда,иштинчынэкенине
көзүжетип,башысүзүп,кубанганынанэсиооп
калдыда,Хайкардыалыпкелүүнүбуйруду.
22Ошондоалкылыччыга:«Оо,ишенимдүүкул!
Эгердесенинсөзүңчынболсо,менсени
байытмакмынжанасенинкадыр-баркыңдыбардык
досторуңданжогорукоётэлем”.
23КылыччыХайкардынүйүнөкелгенче,кубанып
жөнөдү.Жашынганжердинэшигиначып,ылдый
түшүп,ХайкардынАллагамактооайтып,Агашүгүр
кылыпотурганынкөрдү.
24Ананагакыйкырып:«Эй,Хайкар,менэңчоң
кубанычты,бакыттыжанаырахаттыалыпкелем!
25Хайкарага:«Эмнекабар,эйАбуСамик?»–деп
сурады.Ананагафараонжөнүндөбашынанаягына
чейинайтыпберди.Анананыалып,падышага
жөнөдү.
26Падышааныкарап,анынжакырабалынкөрдү,
чачыжырткычтардыкындайузун,тырмактары
бүркүттүнтырмактарындайөсүп,денеситопурак
мененкирдеп,анынбетининөңүөзгөрүп,өчүп,азыр
күлдөйболупкалды.
27Падышааныкөргөндөкапаланып,дарооордунан
турдуда,аныкучактапөптүда,ыйлап:«Кудайга
мактоолорболсун!Сенимагакимкайтарыпкелди”,
–деди.
28Анананысооротуп,сооротту.Ананалкийимин
чечип,кылыччыгакийгизип,агаабданырайым
кылып,агачоңбайлыкберип,Хайкардыэсалдырды.
29ОшондоХайкарпадышага:«Мырзампадыша
түбөлүкжашасын!Булдүйнөбалдарыныништери.
Менмагатаянайындепбирпальмадарагын
өстүргөнэлем,алкапталгаийилип,менижерге
ыргытыпжиберди.
30Бирок,Теңирим!Менсениналдыңакелгеним
үчүн,сеникыйнаба!Ошондопадышаагамындай
деди:«Сагаырайымкылганжанасенинзулумга
дуушарболгондугуңдубилип,сеникуткарып,
өлтүрүүдөнкуткарганКудайгадаңк!
31Бирокжылууваннагабар,чачыңдыкыр,
тырмагыңдыкыр,кийимиңдиалмаштыр,өзүңө
жакшылыккылууүчүн,өзүңөжакшылыккылуу
үчүн,өзүңдүнабалыңмененжүзүңдүнөңүжакшы
болушуүчүн,кырккүнбоюэрмеккыл.Сагакайтып
келишимүмкүн“.
32Ошондопадышакымбатбаалуукийиминчечип,
аныХайкаргакийгизди,ХайкарКудайгашүгүр
кылып,падышагатаазимкылдыда,ЭңЖогорку
Кудайдыдаңктап,кубанып,өзүйүнөкетти.
33Анынүйүндөгүлөранымененбиргекубанышты,
анынтирүүэкенинуккандосторуда,арбирида
кубанышты.
БӨЛҮМ5
«Табышмактардын»тамгасыАхикаргакөрсөтүлөт.
Бүркүттүнүстүндөгүбалдар.Биринчи"самолет"
жүрүү.Египетке.Ахикар,акылманадамболгондон
кийинюмордабар.(27-аят).
1Алпадышанынбуйругунаткарып,кырккүнэс
алды.
2Ананалэңсонункийиминкийип,падышага
аттаныпжөнөдү,анынкулдарыанынартындажана
алдында,кубанып,кубанып.
3КарындашынынуулуНаданэмнеболупжатканын
билгенде,аныкоркуужанаүрөйучуруп,эмне
кыларынбилбейэсиоопкалды.
4МунукөргөнХайкарпадышаныналдынакирип,
анымененучурашып,учурашып,аныжанына
отургузуп,мындайдеди:
«Эй,сүйүктүүХайкар!Мисирпадышасысенин
өлтүрүлгөнүңдүукканданкийинбизгежөнөткөн
каттардыкара.
5Аларбиздикыжырдантып,биздижеңипалышты,
биздинөлкөнүнкөптөгөнэлиМисирпадышасы
бизденталапкылгансалыктарданкоркуп,Мисирге
качыпкетишти.
6АнанХайкаркаттыалыпокуп,анынмазмунун
түшүндү.
7Ананпадышагамындайдеди:«Каарданба,
Теңирим!МенМисиргебарам,жооптордуфараонго
кайтарам,булкаттыагакөрсөтөм,салыктар
жөнүндөжоопберем,качыпкеткендердинбаарын
кайракайтарам.МенЭңЖогоркуКудайдын
жардамыменен,СенинПадышачылыгыңдын
бактысыүчүн,душмандарыңдыуяткакалтырам“.
8ПадышаХайкардынбулсөзүнуккандаабдан
кубанды,жүрөгүжайнап,агаырайымкылды.
9Хайкарпадышага:«Магакырккүнкечиктир,мен
булмаселеникарап,чечипберейин»,–деди.
Ошондопадышауруксатберди.
10Хайкарөзүнүнүйүнөбарып,аңчыларгаэкижаш
бүркүттүкармапберүүнүбуйруду,алараларды
кармапалып,агаалыпкелишти,аларкан
токуучуларгаагаэкиденжиптокуунубуйруду.
14Падышакүнү-түнүыйлапжатты.Кылыччы
падышаныначуусун,Хайкаргаболгонкайгысын
көргөндөжүрөгүжумшарып,жанынакелип:
15„Оо,мырзам!кулдарыңабуйру,менинбашымды
кесипсал»,—деди.Ошондопадышаага:«Сага
кайгы,АбуСамик,эмнекүнөөңбар?»-деди.
16Кылыччыага:«Оо,мырзам!Кожоюнунунсөзүнө
каршыишкылганарбиркулөлтүрүлөт,менболсо
сенинбуйругуңакаршычыктым”.
17Ошондопадышаагамындайдеди:«Оо,Абу
Самик,менинбуйругумакаршыэмнеишкылдың?
18Кылыччыагамындайдеди:«Оо,мырзам!сен
магаХайкардыөлтүрүүнүбуйрудуң,менсенинал
үчүнтообокылатурганыңды,алзулумдуккөргөнүн
билдимжанааныбиржергежашырдым,анынбир
кулунөлтүрдүм,алазыраман-эсенжерде.Суу
сактагычка,эгерсенмагабуйрусаң,анысагаалып
келем“,—деди.
19Падышаагамындайдеди:«Сагакайгы,эйАбу
Самик!Сенменишылдыңдадың,менсенин
мырзаңмын”.
20Кылыччыагамындайдеди:«Жок,сенинбашың
мененантболсун,Теңир!Хайкараман-эсен,тирүү».
21Падышабулсөздүукканда,иштинчынэкенине
көзүжетип,башысүзүп,кубанганынанэсиооп
калдыда,Хайкардыалыпкелүүнүбуйруду.
22Ошондоалкылыччыга:«Оо,ишенимдүүкул!
Эгердесенинсөзүңчынболсо,менсени
байытмакмынжанасенинкадыр-баркыңдыбардык
досторуңданжогорукоётэлем”.
23КылыччыХайкардынүйүнөкелгенче,кубанып
жөнөдү.Жашынганжердинэшигиначып,ылдый
түшүп,ХайкардынАллагамактооайтып,Агашүгүр
кылыпотурганынкөрдү.
24Ананагакыйкырып:«Эй,Хайкар,менэңчоң
кубанычты,бакыттыжанаырахаттыалыпкелем!
25Хайкарага:«Эмнекабар,эйАбуСамик?»–деп
сурады.Ананагафараонжөнүндөбашынанаягына
чейинайтыпберди.Анананыалып,падышага
жөнөдү.
26Падышааныкарап,анынжакырабалынкөрдү,
чачыжырткычтардыкындайузун,тырмактары
бүркүттүнтырмактарындайөсүп,денеситопурак
мененкирдеп,анынбетининөңүөзгөрүп,өчүп,азыр
күлдөйболупкалды.
27Падышааныкөргөндөкапаланып,дарооордунан
турдуда,аныкучактапөптүда,ыйлап:«Кудайга
мактоолорболсун!Сенимагакимкайтарыпкелди”,
–деди.
28Анананысооротуп,сооротту.Ананалкийимин
чечип,кылыччыгакийгизип,агаабданырайым
кылып,агачоңбайлыкберип,Хайкардыэсалдырды.
29ОшондоХайкарпадышага:«Мырзампадыша
түбөлүкжашасын!Булдүйнөбалдарыныништери.
Менмагатаянайындепбирпальмадарагын
өстүргөнэлем,алкапталгаийилип,менижерге
ыргытыпжиберди.
30Бирок,Теңирим!Менсениналдыңакелгеним
үчүн,сеникыйнаба!Ошондопадышаагамындай
деди:«Сагаырайымкылганжанасенинзулумга
дуушарболгондугуңдубилип,сеникуткарып,
өлтүрүүдөнкуткарганКудайгадаңк!
31Бирокжылууваннагабар,чачыңдыкыр,
тырмагыңдыкыр,кийимиңдиалмаштыр,өзүңө
жакшылыккылууүчүн,өзүңөжакшылыккылуу
үчүн,өзүңдүнабалыңмененжүзүңдүнөңүжакшы
болушуүчүн,кырккүнбоюэрмеккыл.Сагакайтып
келишимүмкүн“.
32Ошондопадышакымбатбаалуукийиминчечип,
аныХайкаргакийгизди,ХайкарКудайгашүгүр
кылып,падышагатаазимкылдыда,ЭңЖогорку
Кудайдыдаңктап,кубанып,өзүйүнөкетти.
33Анынүйүндөгүлөранымененбиргекубанышты,
анынтирүүэкенинуккандосторуда,арбирида
кубанышты.
БӨЛҮМ5
«Табышмактардын»тамгасыАхикаргакөрсөтүлөт.
Бүркүттүнүстүндөгүбалдар.Биринчи"самолет"
жүрүү.Египетке.Ахикар,акылманадамболгондон
кийинюмордабар.(27-аят).
1Алпадышанынбуйругунаткарып,кырккүнэс
алды.
2Ананалэңсонункийиминкийип,падышага
аттаныпжөнөдү,анынкулдарыанынартындажана
алдында,кубанып,кубанып.
3КарындашынынуулуНаданэмнеболупжатканын
билгенде,аныкоркуужанаүрөйучуруп,эмне
кыларынбилбейэсиоопкалды.
4МунукөргөнХайкарпадышаныналдынакирип,
анымененучурашып,учурашып,аныжанына
отургузуп,мындайдеди:
«Эй,сүйүктүүХайкар!Мисирпадышасысенин
өлтүрүлгөнүңдүукканданкийинбизгежөнөткөн
каттардыкара.
5Аларбиздикыжырдантып,биздижеңипалышты,
биздинөлкөнүнкөптөгөнэлиМисирпадышасы
бизденталапкылгансалыктарданкоркуп,Мисирге
качыпкетишти.
6АнанХайкаркаттыалыпокуп,анынмазмунун
түшүндү.
7Ананпадышагамындайдеди:«Каарданба,
Теңирим!МенМисиргебарам,жооптордуфараонго
кайтарам,булкаттыагакөрсөтөм,салыктар
жөнүндөжоопберем,качыпкеткендердинбаарын
кайракайтарам.МенЭңЖогоркуКудайдын
жардамыменен,СенинПадышачылыгыңдын
бактысыүчүн,душмандарыңдыуяткакалтырам“.
8ПадышаХайкардынбулсөзүнуккандаабдан
кубанды,жүрөгүжайнап,агаырайымкылды.
9Хайкарпадышага:«Магакырккүнкечиктир,мен
булмаселеникарап,чечипберейин»,–деди.
Ошондопадышауруксатберди.
10Хайкарөзүнүнүйүнөбарып,аңчыларгаэкижаш
бүркүттүкармапберүүнүбуйруду,алараларды
кармапалып,агаалыпкелишти,аларкан
токуучуларгаагаэкиденжиптокуунубуйруду.
Ахикардынокуясы
узундугуэкимиңчыканакболчу,алжыгач
усталардыалыпкелип,экичоңкутучажасоону
буйруду,алармунукылышты.
11Ананалэкикичинекейбаланыалып,күнсайын
козулардысоюп,бүркүттөрдүжанабалдарды
бактырып,балдардыбүркүттөрдүнжонуна
миндирип,алардыбекемтүйүнчөкмененбайлап,
аркандыбутунабайлады.бүркүттөр,аларкөнүп,
билималгангачейин,күнсайынакырындапон
чыканакаралыккакөтөрүлүшсүн;алараркандын
боюкөтөрүлүп,асмангажеткенче;балдар
жондорунда.Ананалардыөзүнөтартты.
12Хайкаранынтилегиаткарылганынкөрүп,
балдаргаасмангакөтөрүлгөндөкыйкырып:
13«Бизгеылаймененташалыпкелгиле,фараон
падышагасепилкурабыз,анткенибизбекерпиз».
14Хайкаралардыэңжогоркударажагажетмейинче
үйрөтүп,машыктырганэмес.
15Ананалардыташтап,падышагабарып:«Оо,
мырзам!ишсенинкаалооңбоюнчабүттү.Мени
менентур,менсагакереметтикөрсөтөм“.
16Падышаордунантуруп,Хайкармененотурдуда,
кеңжергебардыда,бүркүттөрдүжанабалдарды
алыпкелүүүчүнжөнөттү.Хайкаралардыбайлап,
аркандынбоюначейинасмангакоёберди,алар
кыйкырабашташты.алалардыүйрөткөнболчу.
Ананалардыөзүнөтартып,ордунакойду.
17Падышамененанынжанындагылараябайтаң
калыштыда,падышаХайкардыэкикөзүнөнөөп:
«Тынчтыкмененбарабер,сүйүктүүм!Оо,менин
падышачылыгымдынсыймыгы!Мисиргебарып,
фараондунсуроолорунажоопбергилежанааныЭң
ЖогоркуКудайдынкүчүмененжеңгиле“.
18Ананаланымененкоштошуп,аскерлерин,
аскерлерин,жигиттеринжанабүркүттөрүналып,
Мисиржерлеринкөздөйжөнөдү.Алкелгенден
кийинпадышанынжеринебурулду.
19МисирэлиСеннахейрипфараонмененсүйлөшүү
жанаанынсуроолорунажоопберүүүчүнөзүнүнбир
кишисинжибергенинбилишкенде,фараонпадышага
кабардыжеткиришти..
20Алкелип,фараондуналдынакирдида,
падышаларгаылайыктуутүрдөагатаазимкылды.
21Ананага:«Оо,мырзампадыша!Сенхейрип
падышасенимолтынчтык,күчжанадаңкменен
куттуктайт.
22Алмени,анынкулдарынынбири,сенин
суроолоруңажоопберишимүчүнжанасенин
бардыккаалооңдуаткарууүчүнжиберди,анткени
сенменинмырзампадышадансагаэкиөлкөнүн
ортосундасепилкуратурганкишинииздөөүчүн
жибердиң.асманмененжер.
23МенЭңЖогоркуКудайдынжардамы,сенинулуу
ырайымыңжанамырзампадышанынкүчүменен
анысагасенкаалагандайкурам.
24Бирок,мырзампадыша!Үчжылданбери
Мисирдинсалыктарыжөнүндөэмнедепайттың,–
эмибирпадышалыктынтуруктуулугу–
адилеттүүлүк,эгердесенжеңсеңжанаменинколум
сагажоопберүүгөжөндөмсүзболсо,андамырзам
падышасенижиберет.сенайткансалыктар.
25Эгердеменсенинсуроолоруңажоопберсем,
мырзампадышагаэмнениайтсаң,ошонунбардыгын
жөнөтүшсендекалат“.
26Фараонбулсөздүукканда,анынтилининэркин
жанажагымдуулугунатаңкалып,таңкалды.
27Ошондофараонпадышаага:«Эй,адам!сенин
атыңким?»Ал:«СенинкулуңАбикам,менболсо
Сенхейриппадышанынкумурскасымын»,—деди.
28Фараонага:«Мырзаңдынсенденжогорутурган
эчкимисижокбеле,алмагажоопберишүчүнжана
менимененсүйлөшүшүчүнмагакичинекей
кумурсканыжибердибеле?»—деди.
29ОшондоХайкарага:«Оо,мырзампадыша!Сенин
ойлогонуңдуишкеашырышымдыЭңЖогорку
Кудайданкаалайм,анткениКудайалсыздарменен
бирге,алкүчтүүлөрдүуяткылууүчүн“.
30ОшондофараонАбикамгатуракжайдаярдап,ага
тамак-аш,эт,суусундукжанаагакеректүү
нерселердинбардыгынжеткирүүнүбуйруду.
31Албүткөндөнкийин,үчкүндөнкийинфараон
кызгылт-кызылтүстөгүкийимдердикийип,
тактысынаотурду,анынбардыквазирлерименен
падышачылыгынын башчылары колдору
кайчылаштырылган, буттарын бириктирип,
баштарынийиптуруптур.
32ФараонАбикамдыалыпкелүүүчүнкиши
жиберди,алагакелгенде,аныналдындатаазим
кылып,аныналдындажердиөптү.
33Фараонпадышаага:«Оо,Абыкам,менкимге
окшошмун?Менинпадышачылыгымдагыак
сөөктөркимгеокшош?»—депсурады.
34Хайкарага:«Мырзам,менсенБелбуркандайсың,
сенинпадышачылыгыңдагыаксөөктөранын
кулдарынаокшош»,–деди.
35Алага:«Барда,эртеңбулжаккакел»,–деди.
Ошентип,Хайкарпадышафараонбуйругандай
жөнөдү.
36ЭртесиХайкарфараондуналдынабарып,таазим
кылдыда,падышаныналдынатурду.Фараонкызыл
түстө,аксөөктөрболсоаккийимченэле.
37Фараонага:«Эй,Абикам,менкимгеокшошмун?
Менинпадышачылыгымдагыаксөөктөркимге
окшош?»—депсурады.
38Абикамага:«Оо,мырзам!сенкүнгөокшошсуң,
кулдарыңаныннурларындай».Фараонага:«Өз
үйүңөбарда,эртеңбулжаккакел»,—деди.
39Ошондофараонөзүнүнкороосунатазааккийим
кийүүнүбуйруду,фараондаалардайкийинип,
тактысынаотурдуда,Хайкардыалыпкелүүнү
буйруду.Алкирип,аныналдынаотурду.
40Фараонага:«Эй,Абикам,менкимгеокшошмун?
жанаменинаксөөктөрүм,аларкимгеокшош?
41Абикамага:«Оо,мырзам!сенайдайсың,сенин
асылдарыңпланеталармененжылдыздардай».
Фараонага:«Бар,эртеңбулжердеболосуң»,–деди.
42Ошондофараонкулдарынааркандайтүстөгү
кийимдердикийүүнүбуйруду,фараонболсокызыл
узундугуэкимиңчыканакболчу,алжыгач
усталардыалыпкелип,экичоңкутучажасоону
буйруду,алармунукылышты.
11Ананалэкикичинекейбаланыалып,күнсайын
козулардысоюп,бүркүттөрдүжанабалдарды
бактырып,балдардыбүркүттөрдүнжонуна
миндирип,алардыбекемтүйүнчөкмененбайлап,
аркандыбутунабайлады.бүркүттөр,аларкөнүп,
билималгангачейин,күнсайынакырындапон
чыканакаралыккакөтөрүлүшсүн;алараркандын
боюкөтөрүлүп,асмангажеткенче;балдар
жондорунда.Ананалардыөзүнөтартты.
12Хайкаранынтилегиаткарылганынкөрүп,
балдаргаасмангакөтөрүлгөндөкыйкырып:
13«Бизгеылаймененташалыпкелгиле,фараон
падышагасепилкурабыз,анткенибизбекерпиз».
14Хайкаралардыэңжогоркударажагажетмейинче
үйрөтүп,машыктырганэмес.
15Ананалардыташтап,падышагабарып:«Оо,
мырзам!ишсенинкаалооңбоюнчабүттү.Мени
менентур,менсагакереметтикөрсөтөм“.
16Падышаордунантуруп,Хайкармененотурдуда,
кеңжергебардыда,бүркүттөрдүжанабалдарды
алыпкелүүүчүнжөнөттү.Хайкаралардыбайлап,
аркандынбоюначейинасмангакоёберди,алар
кыйкырабашташты.алалардыүйрөткөнболчу.
Ананалардыөзүнөтартып,ордунакойду.
17Падышамененанынжанындагылараябайтаң
калыштыда,падышаХайкардыэкикөзүнөнөөп:
«Тынчтыкмененбарабер,сүйүктүүм!Оо,менин
падышачылыгымдынсыймыгы!Мисиргебарып,
фараондунсуроолорунажоопбергилежанааныЭң
ЖогоркуКудайдынкүчүмененжеңгиле“.
18Ананаланымененкоштошуп,аскерлерин,
аскерлерин,жигиттеринжанабүркүттөрүналып,
Мисиржерлеринкөздөйжөнөдү.Алкелгенден
кийинпадышанынжеринебурулду.
19МисирэлиСеннахейрипфараонмененсүйлөшүү
жанаанынсуроолорунажоопберүүүчүнөзүнүнбир
кишисинжибергенинбилишкенде,фараонпадышага
кабардыжеткиришти..
20Алкелип,фараондуналдынакирдида,
падышаларгаылайыктуутүрдөагатаазимкылды.
21Ананага:«Оо,мырзампадыша!Сенхейрип
падышасенимолтынчтык,күчжанадаңкменен
куттуктайт.
22Алмени,анынкулдарынынбири,сенин
суроолоруңажоопберишимүчүнжанасенин
бардыккаалооңдуаткарууүчүнжиберди,анткени
сенменинмырзампадышадансагаэкиөлкөнүн
ортосундасепилкуратурганкишинииздөөүчүн
жибердиң.асманмененжер.
23МенЭңЖогоркуКудайдынжардамы,сенинулуу
ырайымыңжанамырзампадышанынкүчүменен
анысагасенкаалагандайкурам.
24Бирок,мырзампадыша!Үчжылданбери
Мисирдинсалыктарыжөнүндөэмнедепайттың,–
эмибирпадышалыктынтуруктуулугу–
адилеттүүлүк,эгердесенжеңсеңжанаменинколум
сагажоопберүүгөжөндөмсүзболсо,андамырзам
падышасенижиберет.сенайткансалыктар.
25Эгердеменсенинсуроолоруңажоопберсем,
мырзампадышагаэмнениайтсаң,ошонунбардыгын
жөнөтүшсендекалат“.
26Фараонбулсөздүукканда,анынтилининэркин
жанажагымдуулугунатаңкалып,таңкалды.
27Ошондофараонпадышаага:«Эй,адам!сенин
атыңким?»Ал:«СенинкулуңАбикам,менболсо
Сенхейриппадышанынкумурскасымын»,—деди.
28Фараонага:«Мырзаңдынсенденжогорутурган
эчкимисижокбеле,алмагажоопберишүчүнжана
менимененсүйлөшүшүчүнмагакичинекей
кумурсканыжибердибеле?»—деди.
29ОшондоХайкарага:«Оо,мырзампадыша!Сенин
ойлогонуңдуишкеашырышымдыЭңЖогорку
Кудайданкаалайм,анткениКудайалсыздарменен
бирге,алкүчтүүлөрдүуяткылууүчүн“.
30ОшондофараонАбикамгатуракжайдаярдап,ага
тамак-аш,эт,суусундукжанаагакеректүү
нерселердинбардыгынжеткирүүнүбуйруду.
31Албүткөндөнкийин,үчкүндөнкийинфараон
кызгылт-кызылтүстөгүкийимдердикийип,
тактысынаотурду,анынбардыквазирлерименен
падышачылыгынын башчылары колдору
кайчылаштырылган, буттарын бириктирип,
баштарынийиптуруптур.
32ФараонАбикамдыалыпкелүүүчүнкиши
жиберди,алагакелгенде,аныналдындатаазим
кылып,аныналдындажердиөптү.
33Фараонпадышаага:«Оо,Абыкам,менкимге
окшошмун?Менинпадышачылыгымдагыак
сөөктөркимгеокшош?»—депсурады.
34Хайкарага:«Мырзам,менсенБелбуркандайсың,
сенинпадышачылыгыңдагыаксөөктөранын
кулдарынаокшош»,–деди.
35Алага:«Барда,эртеңбулжаккакел»,–деди.
Ошентип,Хайкарпадышафараонбуйругандай
жөнөдү.
36ЭртесиХайкарфараондуналдынабарып,таазим
кылдыда,падышаныналдынатурду.Фараонкызыл
түстө,аксөөктөрболсоаккийимченэле.
37Фараонага:«Эй,Абикам,менкимгеокшошмун?
Менинпадышачылыгымдагыаксөөктөркимге
окшош?»—депсурады.
38Абикамага:«Оо,мырзам!сенкүнгөокшошсуң,
кулдарыңаныннурларындай».Фараонага:«Өз
үйүңөбарда,эртеңбулжаккакел»,—деди.
39Ошондофараонөзүнүнкороосунатазааккийим
кийүүнүбуйруду,фараондаалардайкийинип,
тактысынаотурдуда,Хайкардыалыпкелүүнү
буйруду.Алкирип,аныналдынаотурду.
40Фараонага:«Эй,Абикам,менкимгеокшошмун?
жанаменинаксөөктөрүм,аларкимгеокшош?
41Абикамага:«Оо,мырзам!сенайдайсың,сенин
асылдарыңпланеталармененжылдыздардай».
Фараонага:«Бар,эртеңбулжердеболосуң»,–деди.
42Ошондофараонкулдарынааркандайтүстөгү
кийимдердикийүүнүбуйруду,фараонболсокызыл
Ахикардынокуясы
баркыткөйнөккийгизип,тактысынаотуруп,
Абикамдыалыпкелүүнүбуйруду.Алкирип,анын
алдындатаазимкылды.
43Ананал:«Эй,Абикам,менкимгеокшошмун?
жанаменинаскерлерим,аларкимгеокшош?
Ошондоал:«Оо,мырзам!Сенапрельайындайсың,
сенинаскерлериңанынгүлүндөй».
44Падышамунууккандаабданкубанып:«Эй,
Абикам!БиринчижолусенмениБелбурканына,
менинасыладамдарымдыанынкулдарына
салыштырдың.
45Экинчижолусенменикүнгө,асыладамдарымды
күндүннурунасалыштырдың.
46Үчүнчүжолусенмениайга,менинасыл
адамдарымдыпланеталармененжылдыздарга
салыштырдың.
47Төртүнчүжолусенмениапрельайына,менин
асыладамдарымдыанынгүлдөрүнөсалыштырдың.
Эми,эй,Абикам!Айтчымага,мырзаң,Сенхейрип
падыша,алкимгеокшош?жанаанынаксөөктөрү,
аларкимгеокшош?
48ОшондоХайкарүнүнчыгарып:«Мырзампадыша
жөнүндөсөзкылууданалысбол,сенөзүңдүн
тактыңдаотурасың.Абирок,ордуңатур,менсага
мырзампадышакимгеокшошэкенин,анынак
сөөктөрүкимгеокшошэкенинайтыпберейин“,—
деди.
49Фараонөзүнүнтилинэркинсүйлөп,кайраттуулук
мененжоопберипжатканынатаңкалды.Ошондо
фараонтактысынантуруп,Хайкардыналдынатуруп,
ага:«Магаайтчы,менсенинмырзаңпадышакимге
окшошэкенин,анынаксөөктөрүкимгеокшош
экенинбилейин»,–деди.
50ОшондоХайкарага:«Менинмырзам–асмандын
Кудайы,анынасылдары–чагылганжанакүн
күркүрөөсү,алкааласашамалсогуп,жамгыржаайт.
51Алкүнкүркүрөөгөбуйрукберет,жаркырап,
жамгыржаайт,алкүндүкармаптурат,алөз
жарыгынбербейт,айдыжанажылдыздарды,алар
айланышпайт.
52Албороон-чапкынгабуйрукберет,алсогуп,
жамгыржаап,апрельайындатебелеп-тепсеп,анын
гүлдөрүн,үйлөрүнкыйратат“.
53Фараонбулсөздүукканда,абдантаңкалып,
катууачууланып,агамындайдеди:«Эй,адам!Мага
чындыктыайт,өзүңдүнкимэкениңдибил,—деди.
54Алагачындыктыайтты.«МенХайкаркатчымын,
Сеннахейриппадышанынкеңешчилерининэң
улуусумун,менанынвазиримин,падышалыгынын
губернаторумунжанаканцлеримин».
55Ананага:“Сенбулсөзүңдөчындыктыайттың.
БирокбизХайкардыСенхейриппадышаөлтүргөнүн
уктук,бироксентирүү,сак-саламатокшойсуң“.
56ОшондоХайкарага:«Ооба,ошондойболду,
бирокжашырууннерсенибилгенКудайгамактоолор
болсун,анткенименинмырзампадышамени
өлтүрүүнүбуйруду,албузукуадамдардынсөзүнө
ишенди,бирокТеңиркуткарды.МагажанаАга
таянганбактылуу”.
57ОшондофараонХайкарга:«Бар,эртеңбулжерде
бол,менөзүмдүнаксөөктөрүмдөнда,
падышачылыгымдынжанажеримдинэлиненда
укпагансөздөрдүайт»,—деди.
БӨЛҮМ6
Айлаийгиликкежетет.Ахикарфараондунарбир
суроосунажоопберет.Бүркүтүстүндөгүбалдар
күндүнтуучокусу.БайыркыЖазмадасейрек
кездешкенакылмандык34—45-аяттардаачылган.
1Хайкарөзүйүнөбарып,катжазып,андамындай
деген:
2АшурпадышасыСанхейриптен.НинебиМисир
падышасыфараонго.
3«Сагатынчтыкболсун,биртууганым!Бул
аркылуусагаайтатурганнерсе,биртууганөзбир
тууганынажанабири-биринепадышаларгамуктаж
жанасенденүмүтүмбар,сенмагатогузжүзталант
алтынкарызбересиң,анткенименалазык-түлүккө
муктажмын.кээбиржоокерлерүчүн,менаныаларга
жумшайм.Биразданкийинменанысага
жиберем“,—деди.
4Ананкаттыбүктөп,эртесифараонгоберди.
5Алмунукөргөндө,таңкалып:«Чындыгында,мен
эчкимденмындайтилдиукканэмесмин»,–деди.
6ОшондоХайкарага:«Чындыгында,булсенменин
мырзампадышагакарызсың»,–деди.
7Фараонмунукабылалып:«Эй,Хайкар,
падышаларгачынчылдыкмененкызматкылган
сендей.
8Сениакылмандыкмененжеткилеңкылганжана
сенифилософияжанабилиммененкооздогон
Кудайгадаңк!
9Эми,Хайкар,бизсенденэмненикаалайбыз:сен
асманмененжердинортосунасепилкатары
курушуңкерек”.
10АнанХайкар:“Угуу–башийүү.Менсагасенин
каалооңжанатандооңбоюнчасепилкурам;Бирок,
мырзам,менбизгеакиташ,таш,чопожана
жумушчулардыдаярдапжатам,мендесенүчүн
каалагандайкуратурганчеберкуруучуларымбар“.
11Падышаагабардыгындаярдапкойдуда,аларкең
жергежөнөштү.АгаХайкаржанаанынбалдары
келишти,албүркүттөрдүжанажигиттердиээрчитип
алды;Падышажанаанынбардыкаксөөктөрүбарып,
Хайкардынэмнекыларынкөрүшүчүн,бүтшаар
чогулду.
12АнанХайкарбүркүттөрдүкутуданчыгарып,
жигиттерди жонуна байлап,аркандарды
бүркүттөрдүнбутунабайлап,абагакоёберди.Алар
асманмененжердинортосундакалгыча,өйдө
көтөрүлүштү.
13Ошондобалдаркыйкырабашташты:«Кышалып
келгиле,чопоалыпкелгиле,падышанынсепилдерин
курабыз,анткенибизбоштурабыз!»
14Ошондоэлтаңкалып,таңкалып,таңкалышты.
Ошондопадышамененанынаксөөктөрүтаң
калышты.
баркыткөйнөккийгизип,тактысынаотуруп,
Абикамдыалыпкелүүнүбуйруду.Алкирип,анын
алдындатаазимкылды.
43Ананал:«Эй,Абикам,менкимгеокшошмун?
жанаменинаскерлерим,аларкимгеокшош?
Ошондоал:«Оо,мырзам!Сенапрельайындайсың,
сенинаскерлериңанынгүлүндөй».
44Падышамунууккандаабданкубанып:«Эй,
Абикам!БиринчижолусенмениБелбурканына,
менинасыладамдарымдыанынкулдарына
салыштырдың.
45Экинчижолусенменикүнгө,асыладамдарымды
күндүннурунасалыштырдың.
46Үчүнчүжолусенмениайга,менинасыл
адамдарымдыпланеталармененжылдыздарга
салыштырдың.
47Төртүнчүжолусенмениапрельайына,менин
асыладамдарымдыанынгүлдөрүнөсалыштырдың.
Эми,эй,Абикам!Айтчымага,мырзаң,Сенхейрип
падыша,алкимгеокшош?жанаанынаксөөктөрү,
аларкимгеокшош?
48ОшондоХайкарүнүнчыгарып:«Мырзампадыша
жөнүндөсөзкылууданалысбол,сенөзүңдүн
тактыңдаотурасың.Абирок,ордуңатур,менсага
мырзампадышакимгеокшошэкенин,анынак
сөөктөрүкимгеокшошэкенинайтыпберейин“,—
деди.
49Фараонөзүнүнтилинэркинсүйлөп,кайраттуулук
мененжоопберипжатканынатаңкалды.Ошондо
фараонтактысынантуруп,Хайкардыналдынатуруп,
ага:«Магаайтчы,менсенинмырзаңпадышакимге
окшошэкенин,анынаксөөктөрүкимгеокшош
экенинбилейин»,–деди.
50ОшондоХайкарага:«Менинмырзам–асмандын
Кудайы,анынасылдары–чагылганжанакүн
күркүрөөсү,алкааласашамалсогуп,жамгыржаайт.
51Алкүнкүркүрөөгөбуйрукберет,жаркырап,
жамгыржаайт,алкүндүкармаптурат,алөз
жарыгынбербейт,айдыжанажылдыздарды,алар
айланышпайт.
52Албороон-чапкынгабуйрукберет,алсогуп,
жамгыржаап,апрельайындатебелеп-тепсеп,анын
гүлдөрүн,үйлөрүнкыйратат“.
53Фараонбулсөздүукканда,абдантаңкалып,
катууачууланып,агамындайдеди:«Эй,адам!Мага
чындыктыайт,өзүңдүнкимэкениңдибил,—деди.
54Алагачындыктыайтты.«МенХайкаркатчымын,
Сеннахейриппадышанынкеңешчилерининэң
улуусумун,менанынвазиримин,падышалыгынын
губернаторумунжанаканцлеримин».
55Ананага:“Сенбулсөзүңдөчындыктыайттың.
БирокбизХайкардыСенхейриппадышаөлтүргөнүн
уктук,бироксентирүү,сак-саламатокшойсуң“.
56ОшондоХайкарага:«Ооба,ошондойболду,
бирокжашырууннерсенибилгенКудайгамактоолор
болсун,анткенименинмырзампадышамени
өлтүрүүнүбуйруду,албузукуадамдардынсөзүнө
ишенди,бирокТеңиркуткарды.МагажанаАга
таянганбактылуу”.
57ОшондофараонХайкарга:«Бар,эртеңбулжерде
бол,менөзүмдүнаксөөктөрүмдөнда,
падышачылыгымдынжанажеримдинэлиненда
укпагансөздөрдүайт»,—деди.
БӨЛҮМ6
Айлаийгиликкежетет.Ахикарфараондунарбир
суроосунажоопберет.Бүркүтүстүндөгүбалдар
күндүнтуучокусу.БайыркыЖазмадасейрек
кездешкенакылмандык34—45-аяттардаачылган.
1Хайкарөзүйүнөбарып,катжазып,андамындай
деген:
2АшурпадышасыСанхейриптен.НинебиМисир
падышасыфараонго.
3«Сагатынчтыкболсун,биртууганым!Бул
аркылуусагаайтатурганнерсе,биртууганөзбир
тууганынажанабири-биринепадышаларгамуктаж
жанасенденүмүтүмбар,сенмагатогузжүзталант
алтынкарызбересиң,анткенименалазык-түлүккө
муктажмын.кээбиржоокерлерүчүн,менаныаларга
жумшайм.Биразданкийинменанысага
жиберем“,—деди.
4Ананкаттыбүктөп,эртесифараонгоберди.
5Алмунукөргөндө,таңкалып:«Чындыгында,мен
эчкимденмындайтилдиукканэмесмин»,–деди.
6ОшондоХайкарага:«Чындыгында,булсенменин
мырзампадышагакарызсың»,–деди.
7Фараонмунукабылалып:«Эй,Хайкар,
падышаларгачынчылдыкмененкызматкылган
сендей.
8Сениакылмандыкмененжеткилеңкылганжана
сенифилософияжанабилиммененкооздогон
Кудайгадаңк!
9Эми,Хайкар,бизсенденэмненикаалайбыз:сен
асманмененжердинортосунасепилкатары
курушуңкерек”.
10АнанХайкар:“Угуу–башийүү.Менсагасенин
каалооңжанатандооңбоюнчасепилкурам;Бирок,
мырзам,менбизгеакиташ,таш,чопожана
жумушчулардыдаярдапжатам,мендесенүчүн
каалагандайкуратурганчеберкуруучуларымбар“.
11Падышаагабардыгындаярдапкойдуда,аларкең
жергежөнөштү.АгаХайкаржанаанынбалдары
келишти,албүркүттөрдүжанажигиттердиээрчитип
алды;Падышажанаанынбардыкаксөөктөрүбарып,
Хайкардынэмнекыларынкөрүшүчүн,бүтшаар
чогулду.
12АнанХайкарбүркүттөрдүкутуданчыгарып,
жигиттерди жонуна байлап,аркандарды
бүркүттөрдүнбутунабайлап,абагакоёберди.Алар
асманмененжердинортосундакалгыча,өйдө
көтөрүлүштү.
13Ошондобалдаркыйкырабашташты:«Кышалып
келгиле,чопоалыпкелгиле,падышанынсепилдерин
курабыз,анткенибизбоштурабыз!»
14Ошондоэлтаңкалып,таңкалып,таңкалышты.
Ошондопадышамененанынаксөөктөрүтаң
калышты.
Ахикардынокуясы
15Хайкармененанынкулдарыжумушчуларды
сабап,падышанын аскерлерин чакырып:
«Ушуучуларгаэмнекааласа,ошонуалыпкелгиле,
алардынишинетоскоолдуккылбагыла»,–деп
кыйкырышты.
16Падышаага:“Сенжиндисиң.Ушунчааралыкка
кимбирнерсеалыпкелеалат?»
17ОшондоХайкарага:«Оо,мырзам!Кантипабада
сепилкурабыз?Эгердемырзампадышабулжерде
болсо,биркүндөбирнечесепилкурмак».
18Фараонага:«Эй,Хайкар,өзүйүңөбарда,эсал,
анткенибизсепилдикуруунутоктоттук,эртеңмага
кел»,–деди.
19АнанХайкарөзүнүнүйүнөбарып,эртеси
фараондуналдынакелди.Фараон:“Эй,Хайкар,
мырзаңдынжылкысынанэмнекабарбар?”–деди.
АнткениалАшурмененНинебижериндекошуна
болгондо,биздинбээлеранынүнүнугуп,балдарын
ыргытыпжиберишет“.
20БулсөздүукканХайкарбарып,бирмышыкты
алып,аныбайлап,мисирликтеруккангачейин,
камчымененсабапбаштады.Аларбарып,падышага
айтыпберишти.
21ФараонХайкардыалыпкелүүүчүнкиши
жиберип,ага:«Эй,Хайкар,сенэмнегемынчалык
камчылап,дудукжырткычтысабапжатасың?»–деп
сурады.
22Хайкарага:«Мырзампадыша!Чынындаэле,ал
магажаманишкылды,булушактоогожанакамчыга
татыктууболду,анткенименинмырзамСенхейрип
падышамагасонункорозберген,анынүнүкүчтүү,
күнүменентүндүнсаатынбилчү.
23Мышыкушултүнүтуруп,башынкесип,кетип
калды,менаныушулкылыгыүчүнушинтип
шылдыңдадым”.
24Фараонага:«Эй,Хайкар,мунунбаарынанкөрүп
турам,сенкарыпбаражатасың,анткениМисир
мененНинебининортосундаалтымышсегиз
парасангбар.Корозуңдунбашыналып,кайра
келесиңби?»
25ОшондоХайкарага:«Оо,мырзам!Мисирменен
Нинебининортосундаушунчалыкалысболсо,
менинмырзампадышанынжылкысыкишендеп,
балдарыныргыткандабээлериңкантипугат?аттын
үнүМисиргекантипжетет?»
26МунуукканфараонХайкардынсуроолоруна
жоопбергенинбилди.
27Ошондофараон:«Эй,Хайкар,менсенмагадеңиз
кумунанарканжасашыңдыкаалайм»,–деди.
28ОшондоХайкарага:«Оо,мырзам,падышам,
аларгабуйрукбер,магаказынаданжипалып
келгиле,мендаошондойкылыпберейин»,–деди.
29АнанХайкарүйдүнартынабарып,деңиздин
тескейжээгинтешип,колунабируучкум,деңиз
күмүналып,күнчыгып,тешиктергекирипкеткенде
жайылыпкетти.аркансымалтокулгандайболгонго
чейинкүнгөкум.
30ОшондоХайкар:«Кулдарыңабулжиптерди
алуунубуйру.
31Фараон:«Эй,Хайкар,булжердебиздин
тегирмендинташыбар,алталкаланды,анытигип
беришиндикаалайм»,–деди.
32АнанХайкараныкарап,дагыбирташтапты.
33Ананфараонго:«Оо,мырзам!Менчетэлдикмин:
тигүүүчүнкуралымжок.
34Бирокменсенинишенимдүүөтүкчүлөрүңөбул
таштанкырккесипалуунубуйруганыңдыкаалайм,
меналтегирмендинташынтигем“.
35Ошондофараонжанаанынбардыкаксөөктөрү
күлүштү.Анан:«Сагаушундайакылмененбилимди
бергенЭңЖогоркуКудайгадаңк!»–деди.
36ФараонХайкардынаныжеңгенинкөрүп,ага
жоопкайтарды,алошолзаматтолкунданып,үч
жылдыксалыктычогултуп,Хайкаргаалыпкелүүнү
буйруду.
37Ананалкийиминчечип,Хайкарга,анын
аскерлеринежанакызматчыларынакийгизип,жол
чыгымынагаберди.
38Ошондоалагамындайдеди:«Тынчтыкменен
бар,эй,анынмырзасынынкүчү,анын
дарыгерлерининсыймыгы!Сизгежаккансултандар
барбы?МырзаңпадышаңСенхейрипкесаламайтып,
агакандайбелектердижөнөткөнүбүздүайт,анткени
падышаларазнерсегеыраазы».
39АнанХайкарордунантуруп,фараонпадышанын
колдорунөөп,аныналдынанжердиөптүда,агакүч-
кубат,туруктуулукту,казынасынамолчулуккаалап:
«Оо,мырзам!Менсенденбирдагы
мекендешибиздинМисирдекалбасынкаалайм“.
40Фараонтуруп,Мисирдинкөчөлөрүнө
жарчылардыжөнөтүп,АшурмененНинебиэлинин
эчкимисиМисиржериндекалбасын,аларХайкар
мененбарышсын.
41АнанХайкарбарып,фараонпадышадануруксат
алып,АшурмененНинебижериниздепжөнөдү.
жанаанынкээбирбайлыгыжанакөпбайлыгы
болгон.
42СенхейриппадышагаХайкардынкележатканы
жөнүндөкабаржеткенде,аланытосупчыктыда,ага
абданкубанып,аныкучактап,өөп:«Үйгөкошкел,
тууганым! бир тууганым Хайкар,
падышачылыгымдынкүчү,падышачылыгымдын
сыймыгы.
43Сенменинпадышачылыгыммененмүлкүмдүн
жарымынкааласаңда,менденэмнегеээболо
аларыңдысура“,—деди.
44ОшондоХайкарага:«Оо,мырзампадыша,
түбөлүкжаша!Ырайымкыл,Теңиримпадыша!
МенинордумаАбуСамиккекайрылдым,анткени
менинжашоомАллахтынжанаанынколундаболчу».
45ОшондопадышаСанхейрипмындайдеди:
«СүйүктүүХайкар,сагаурмат!МенАбуСамиктин
ордункылыччыкылам,бардыккеңешчилеримден
жанасүйүктүүлөрүмдөнбийиккылам».
46Ошондопадышаанданфараондунбиринчи
келгендентартып,аныналдынанкеткенгечейинаны
мененкандаймамиледеболгонун,анынбардык
суроолорунакандайжоопбергенин,андан
15Хайкармененанынкулдарыжумушчуларды
сабап,падышанын аскерлерин чакырып:
«Ушуучуларгаэмнекааласа,ошонуалыпкелгиле,
алардынишинетоскоолдуккылбагыла»,–деп
кыйкырышты.
16Падышаага:“Сенжиндисиң.Ушунчааралыкка
кимбирнерсеалыпкелеалат?»
17ОшондоХайкарага:«Оо,мырзам!Кантипабада
сепилкурабыз?Эгердемырзампадышабулжерде
болсо,биркүндөбирнечесепилкурмак».
18Фараонага:«Эй,Хайкар,өзүйүңөбарда,эсал,
анткенибизсепилдикуруунутоктоттук,эртеңмага
кел»,–деди.
19АнанХайкарөзүнүнүйүнөбарып,эртеси
фараондуналдынакелди.Фараон:“Эй,Хайкар,
мырзаңдынжылкысынанэмнекабарбар?”–деди.
АнткениалАшурмененНинебижериндекошуна
болгондо,биздинбээлеранынүнүнугуп,балдарын
ыргытыпжиберишет“.
20БулсөздүукканХайкарбарып,бирмышыкты
алып,аныбайлап,мисирликтеруккангачейин,
камчымененсабапбаштады.Аларбарып,падышага
айтыпберишти.
21ФараонХайкардыалыпкелүүүчүнкиши
жиберип,ага:«Эй,Хайкар,сенэмнегемынчалык
камчылап,дудукжырткычтысабапжатасың?»–деп
сурады.
22Хайкарага:«Мырзампадыша!Чынындаэле,ал
магажаманишкылды,булушактоогожанакамчыга
татыктууболду,анткенименинмырзамСенхейрип
падышамагасонункорозберген,анынүнүкүчтүү,
күнүменентүндүнсаатынбилчү.
23Мышыкушултүнүтуруп,башынкесип,кетип
калды,менаныушулкылыгыүчүнушинтип
шылдыңдадым”.
24Фараонага:«Эй,Хайкар,мунунбаарынанкөрүп
турам,сенкарыпбаражатасың,анткениМисир
мененНинебининортосундаалтымышсегиз
парасангбар.Корозуңдунбашыналып,кайра
келесиңби?»
25ОшондоХайкарага:«Оо,мырзам!Мисирменен
Нинебининортосундаушунчалыкалысболсо,
менинмырзампадышанынжылкысыкишендеп,
балдарыныргыткандабээлериңкантипугат?аттын
үнүМисиргекантипжетет?»
26МунуукканфараонХайкардынсуроолоруна
жоопбергенинбилди.
27Ошондофараон:«Эй,Хайкар,менсенмагадеңиз
кумунанарканжасашыңдыкаалайм»,–деди.
28ОшондоХайкарага:«Оо,мырзам,падышам,
аларгабуйрукбер,магаказынаданжипалып
келгиле,мендаошондойкылыпберейин»,–деди.
29АнанХайкарүйдүнартынабарып,деңиздин
тескейжээгинтешип,колунабируучкум,деңиз
күмүналып,күнчыгып,тешиктергекирипкеткенде
жайылыпкетти.аркансымалтокулгандайболгонго
чейинкүнгөкум.
30ОшондоХайкар:«Кулдарыңабулжиптерди
алуунубуйру.
31Фараон:«Эй,Хайкар,булжердебиздин
тегирмендинташыбар,алталкаланды,анытигип
беришиндикаалайм»,–деди.
32АнанХайкараныкарап,дагыбирташтапты.
33Ананфараонго:«Оо,мырзам!Менчетэлдикмин:
тигүүүчүнкуралымжок.
34Бирокменсенинишенимдүүөтүкчүлөрүңөбул
таштанкырккесипалуунубуйруганыңдыкаалайм,
меналтегирмендинташынтигем“.
35Ошондофараонжанаанынбардыкаксөөктөрү
күлүштү.Анан:«Сагаушундайакылмененбилимди
бергенЭңЖогоркуКудайгадаңк!»–деди.
36ФараонХайкардынаныжеңгенинкөрүп,ага
жоопкайтарды,алошолзаматтолкунданып,үч
жылдыксалыктычогултуп,Хайкаргаалыпкелүүнү
буйруду.
37Ананалкийиминчечип,Хайкарга,анын
аскерлеринежанакызматчыларынакийгизип,жол
чыгымынагаберди.
38Ошондоалагамындайдеди:«Тынчтыкменен
бар,эй,анынмырзасынынкүчү,анын
дарыгерлерининсыймыгы!Сизгежаккансултандар
барбы?МырзаңпадышаңСенхейрипкесаламайтып,
агакандайбелектердижөнөткөнүбүздүайт,анткени
падышаларазнерсегеыраазы».
39АнанХайкарордунантуруп,фараонпадышанын
колдорунөөп,аныналдынанжердиөптүда,агакүч-
кубат,туруктуулукту,казынасынамолчулуккаалап:
«Оо,мырзам!Менсенденбирдагы
мекендешибиздинМисирдекалбасынкаалайм“.
40Фараонтуруп,Мисирдинкөчөлөрүнө
жарчылардыжөнөтүп,АшурмененНинебиэлинин
эчкимисиМисиржериндекалбасын,аларХайкар
мененбарышсын.
41АнанХайкарбарып,фараонпадышадануруксат
алып,АшурмененНинебижериниздепжөнөдү.
жанаанынкээбирбайлыгыжанакөпбайлыгы
болгон.
42СенхейриппадышагаХайкардынкележатканы
жөнүндөкабаржеткенде,аланытосупчыктыда,ага
абданкубанып,аныкучактап,өөп:«Үйгөкошкел,
тууганым! бир тууганым Хайкар,
падышачылыгымдынкүчү,падышачылыгымдын
сыймыгы.
43Сенменинпадышачылыгыммененмүлкүмдүн
жарымынкааласаңда,менденэмнегеээболо
аларыңдысура“,—деди.
44ОшондоХайкарага:«Оо,мырзампадыша,
түбөлүкжаша!Ырайымкыл,Теңиримпадыша!
МенинордумаАбуСамиккекайрылдым,анткени
менинжашоомАллахтынжанаанынколундаболчу».
45ОшондопадышаСанхейрипмындайдеди:
«СүйүктүүХайкар,сагаурмат!МенАбуСамиктин
ордункылыччыкылам,бардыккеңешчилеримден
жанасүйүктүүлөрүмдөнбийиккылам».
46Ошондопадышаанданфараондунбиринчи
келгендентартып,аныналдынанкеткенгечейинаны
мененкандаймамиледеболгонун,анынбардык
суроолорунакандайжоопбергенин,андан
Ахикардынокуясы
салыктардыжанаөзгөрүүлөрдүсурайбаштады.
кийимдержанабелектер.
47ПадышаСанхейрипабданкубанып,Хайкарга:
«Булсалыктанэмнекааласаң,ал,анткенианын
баарысенинколуңда»,–деди.
48Хайкарортодо:«Падышатүбөлүкжашасын!Мен
мырзампадышанынамандыгынжанаанын
улуулугунунуланышынганакаалайм.
49Оо,мырзам!менбайлыкмененэмнекылсам
болот?Эгермагаырайымкылсаң,анда
карындашымдынуулуНадандымагабер,менага
анынмагакылганынынжазасынберейин,анын
канынмагаберип,меникүнөөсүздепэсептейм”.
50ОшондоСенхейриппадыша:„Аныал,менсага
бердим“,—деди.ХайкарэжесининуулуНаданды
алып,колдорунтемирчынжырмененбайлап,үйүнө
алыпбарды,бутунаооркишенсалып,аныбекем
түйүп,байлаганданкийиныргытыпжиберди.
караңгыбөлмөгө,эсалуучужайдынжанындагы
бөлмөгөкиргизип,Небу-халдыагакүзөтчүкылып
дайындады,агакүнүгөбирнанмененбиразсуу
бериптурушту.
БӨЛҮМ7
АлжээндеринокуусунаяктаганАхикардын
мисалдары.Укмушокшоштуктар.Ахикарбаланы
коозысымдармененатайт.Ахикардынокуясы
ушунумененбүтөт.
1Хайкаркирип-чыккансайынэжесининуулу
Надандыурушуп,акылмандыкменен:
2«Оо,Надан,балам!Менсагабардык
жакшылыктардыжанажакшылыктардыжасадым,
сенмагажамандык,жамандыкжанаөлтүрүүменен
сыйладың.
3„Оо,уулум!накылкептердеайтылат:кулагы
мененукпагандыкын-тыкмененугат».
4Надан:«Эмнеүчүнмагаачууланыпжатасың?»–
депсурады.
5ОшондоХайкарага:“Менсенитарбиялап,
үйрөткөм,сениурматтап,урматтап,улуукылып
өстүргөнүмүчүн,сениэңжакшытарбиялап
өстүргөнүмүчүнжанаменинмураскорумболушуң
үчүнсенименинордумаотургузганымүчүн”,–деди.
Булдүйнөдөсенмениөлтүрүп,меникыйрооменен
кайтардың.
6БирокТеңирменинадилетсиздикке
кабылганымдыбилип,менисенмагакойгон
буюмданкуткарды,анткениТеңиржараланган
жүрөктөрдүайыктырат,көрөалбастыкмененбой
көтөргөндөрдүтоктотот.
7Эйбалам!Сенмагажездичапканда,анытешип
өткөнчаяндайболдуң.
8Эйбалам!Сенмадайдынтамырынжегенжейренге
окшошсуң,алменибүгүн-эртеңкошот,аларменин
тамырымакатыпкалышат».
9Эйбалам!кыштынызгаарындажолдошун
жылаңачкөргөнкишигебардың;Алмуздаксууну
алып,үстүнөкуяберди.
10Эйбалам!Сенмагаташалып,аныменен
Раббисинташбараңгаалууүчүнаныасманга
ыргытканадамдайболдуң.Жанаташтийбей,
бийиктиккежеткенжок,бирокалкүнөөменен
күнөөгөсебепболду.
11Эйбалам!Эгерсенмениурматтап,урматтап,
сөздөрүмдүуксаң,сенменинмураскорболмоксуң
жанаменинээликтеримепадышаболмоксуң.
12Оо,уулум!Билесиңби,иттинжечочконун
куйругуончыканакболсо,алжибектейболсода
аттынбаасынажакындабайт.
13Эйбалам!Менөлгөндөсенменинмураскорум
болотдепойлогом;Сенкөрөалбастыгыңменен
менменсингениңмененмениөлтүргүңкелди.Бирок
Теңирменисенинкуулугуңданкуткарды.
14Оо,уулум!Сенмагакыккаорнотулгантузактай
болдуң,ошондобиртаранчыкелип,капкандытапты.
Ошондотаранчыкапканга:«Булжердесенинэмнең
бар?»–депсурайт.Тузак:«МенбулжердеКудайга
сыйыныпжатам»,-деди.
15Жыргакдагыандан:«Сенкармаптурганжыгач
эмне?»–депсурады.Капкан:«Булменнамаз
учурундатаянганжашэмендарагы»,-деди.
16Лок:«Оозуңдаэмнебар?»–деди.Тузак:«Бул
магажакындаганбардыкачкажанажакырларга
алыпжүргөннанжанатамак-аш»,–деди.
17Лок:«Эмименкелипжесемболобу,анткенимен
ачкамын?»–деди.Тузакага:«Алдыгачык»,–деди.
Жанатоокжесекерекдепжакындапкелди.
18Бироккапканордунантуруп,торпоктумойнунан
кармапалды.
19Ананторпоккапкангамындайдепжоопберди:
«Эгерачкаболгоннаныңболсо,Кудайсенин
садакаңмененжакшыиштериңдикабылалбайт.
20Эгерсенинорозоңжанатилегиңушундайболсо,
андаКудайсенденорозоңдуда,дубаңдыдакабыл
албайтжанаКудайсенинжакшылыктытолук
кылбайт».
21Эйбалам!сенмагаэшекменендостошконарстан
болдуң,эшекарстандыналдындабирканчаубакыт
жүрдү;Биркүнүарстанэшеккесекирипжепкетти.
22Эйбалам!Сенмагабуудайдагычөптөйболдуң,
анткениалэчнерсегежакшылыккылбайт,
тескерисинче,буудайдыбузуп,кемирипжатат.
23Эйбалам!сенонөлчөмбуудайсепкенкишидей
элең,оруумаалыкелгенде,алтуруп,аныоруп,
терип,бастырган,анымененбүткүчүнжумшап,он
болупчыкты.өлчөп,кожоюнуага:«Эй,жалкоо!
24Эйбалам!Сенмагаторгоыргытылган
кекиликтейболдуң,алөзүнкуткараалбай,
кекиликтердиөзүмененкошоторгоыргытып
жиберүүүчүнчакырды.
25Оо,уулум!Сенмагамуздакиттейболдуң,ал
карапанынүйүнөжылынганыкирди.
26Күнжылыганда,алаларгаүрөбаштады,алараны
тиштепалбасындепкуупчыгышты.
27Оо,уулум!сенмагасапаттууадамдарменен
ысыкмончогокиргенчочкодойболдуң,алысык
салыктардыжанаөзгөрүүлөрдүсурайбаштады.
кийимдержанабелектер.
47ПадышаСанхейрипабданкубанып,Хайкарга:
«Булсалыктанэмнекааласаң,ал,анткенианын
баарысенинколуңда»,–деди.
48Хайкарортодо:«Падышатүбөлүкжашасын!Мен
мырзампадышанынамандыгынжанаанын
улуулугунунуланышынганакаалайм.
49Оо,мырзам!менбайлыкмененэмнекылсам
болот?Эгермагаырайымкылсаң,анда
карындашымдынуулуНадандымагабер,менага
анынмагакылганынынжазасынберейин,анын
канынмагаберип,меникүнөөсүздепэсептейм”.
50ОшондоСенхейриппадыша:„Аныал,менсага
бердим“,—деди.ХайкарэжесининуулуНаданды
алып,колдорунтемирчынжырмененбайлап,үйүнө
алыпбарды,бутунаооркишенсалып,аныбекем
түйүп,байлаганданкийиныргытыпжиберди.
караңгыбөлмөгө,эсалуучужайдынжанындагы
бөлмөгөкиргизип,Небу-халдыагакүзөтчүкылып
дайындады,агакүнүгөбирнанмененбиразсуу
бериптурушту.
БӨЛҮМ7
АлжээндеринокуусунаяктаганАхикардын
мисалдары.Укмушокшоштуктар.Ахикарбаланы
коозысымдармененатайт.Ахикардынокуясы
ушунумененбүтөт.
1Хайкаркирип-чыккансайынэжесининуулу
Надандыурушуп,акылмандыкменен:
2«Оо,Надан,балам!Менсагабардык
жакшылыктардыжанажакшылыктардыжасадым,
сенмагажамандык,жамандыкжанаөлтүрүүменен
сыйладың.
3„Оо,уулум!накылкептердеайтылат:кулагы
мененукпагандыкын-тыкмененугат».
4Надан:«Эмнеүчүнмагаачууланыпжатасың?»–
депсурады.
5ОшондоХайкарага:“Менсенитарбиялап,
үйрөткөм,сениурматтап,урматтап,улуукылып
өстүргөнүмүчүн,сениэңжакшытарбиялап
өстүргөнүмүчүнжанаменинмураскорумболушуң
үчүнсенименинордумаотургузганымүчүн”,–деди.
Булдүйнөдөсенмениөлтүрүп,меникыйрооменен
кайтардың.
6БирокТеңирменинадилетсиздикке
кабылганымдыбилип,менисенмагакойгон
буюмданкуткарды,анткениТеңиржараланган
жүрөктөрдүайыктырат,көрөалбастыкмененбой
көтөргөндөрдүтоктотот.
7Эйбалам!Сенмагажездичапканда,анытешип
өткөнчаяндайболдуң.
8Эйбалам!Сенмадайдынтамырынжегенжейренге
окшошсуң,алменибүгүн-эртеңкошот,аларменин
тамырымакатыпкалышат».
9Эйбалам!кыштынызгаарындажолдошун
жылаңачкөргөнкишигебардың;Алмуздаксууну
алып,үстүнөкуяберди.
10Эйбалам!Сенмагаташалып,аныменен
Раббисинташбараңгаалууүчүнаныасманга
ыргытканадамдайболдуң.Жанаташтийбей,
бийиктиккежеткенжок,бирокалкүнөөменен
күнөөгөсебепболду.
11Эйбалам!Эгерсенмениурматтап,урматтап,
сөздөрүмдүуксаң,сенменинмураскорболмоксуң
жанаменинээликтеримепадышаболмоксуң.
12Оо,уулум!Билесиңби,иттинжечочконун
куйругуончыканакболсо,алжибектейболсода
аттынбаасынажакындабайт.
13Эйбалам!Менөлгөндөсенменинмураскорум
болотдепойлогом;Сенкөрөалбастыгыңменен
менменсингениңмененмениөлтүргүңкелди.Бирок
Теңирменисенинкуулугуңданкуткарды.
14Оо,уулум!Сенмагакыккаорнотулгантузактай
болдуң,ошондобиртаранчыкелип,капкандытапты.
Ошондотаранчыкапканга:«Булжердесенинэмнең
бар?»–депсурайт.Тузак:«МенбулжердеКудайга
сыйыныпжатам»,-деди.
15Жыргакдагыандан:«Сенкармаптурганжыгач
эмне?»–депсурады.Капкан:«Булменнамаз
учурундатаянганжашэмендарагы»,-деди.
16Лок:«Оозуңдаэмнебар?»–деди.Тузак:«Бул
магажакындаганбардыкачкажанажакырларга
алыпжүргөннанжанатамак-аш»,–деди.
17Лок:«Эмименкелипжесемболобу,анткенимен
ачкамын?»–деди.Тузакага:«Алдыгачык»,–деди.
Жанатоокжесекерекдепжакындапкелди.
18Бироккапканордунантуруп,торпоктумойнунан
кармапалды.
19Ананторпоккапкангамындайдепжоопберди:
«Эгерачкаболгоннаныңболсо,Кудайсенин
садакаңмененжакшыиштериңдикабылалбайт.
20Эгерсенинорозоңжанатилегиңушундайболсо,
андаКудайсенденорозоңдуда,дубаңдыдакабыл
албайтжанаКудайсенинжакшылыктытолук
кылбайт».
21Эйбалам!сенмагаэшекменендостошконарстан
болдуң,эшекарстандыналдындабирканчаубакыт
жүрдү;Биркүнүарстанэшеккесекирипжепкетти.
22Эйбалам!Сенмагабуудайдагычөптөйболдуң,
анткениалэчнерсегежакшылыккылбайт,
тескерисинче,буудайдыбузуп,кемирипжатат.
23Эйбалам!сенонөлчөмбуудайсепкенкишидей
элең,оруумаалыкелгенде,алтуруп,аныоруп,
терип,бастырган,анымененбүткүчүнжумшап,он
болупчыкты.өлчөп,кожоюнуага:«Эй,жалкоо!
24Эйбалам!Сенмагаторгоыргытылган
кекиликтейболдуң,алөзүнкуткараалбай,
кекиликтердиөзүмененкошоторгоыргытып
жиберүүүчүнчакырды.
25Оо,уулум!Сенмагамуздакиттейболдуң,ал
карапанынүйүнөжылынганыкирди.
26Күнжылыганда,алаларгаүрөбаштады,алараны
тиштепалбасындепкуупчыгышты.
27Оо,уулум!сенмагасапаттууадамдарменен
ысыкмончогокиргенчочкодойболдуң,алысык
Ахикардынокуясы
ваннаданчыккандаыпыластешиктикөрүп,ылдый
түшүп,ичинечуркапкетти.
28Оо,уулум!Сенмагакурмандыккажолдоштору
мененкошулуп,өзүнкуткараалбайкалгантекедей
болдуң.
29Эйбалам!мергенчиликтентойбогонит
чымындаргажемболот.
30Оо,уулум!эмгеккылбаган,жерайдабаган,ачкөз
жанаамалкөйболгонколийниненүзүлсүн.
31Оо,уулум!жарыккөрүнбөгөнкөздүкузгундар
терип,жулушат.
32Эйбалам!Сенмагабутактарынкыйыпжаткан
дарактайболдуңда,алаларга:«Эгерменденбир
нерсесенинколуңдаболбосо,андаменикыйа
албайсың»,–деди.
33Эйбалам!Сеналар:«Сагаалтынданчынжыр
жасап,сеникантжанабадаммененбакканча,
уурулуктуташта»,-дешкенмышыксыяктуусуң.
34Ал:«Атаммененапамдынөнөрүнунуткан
жокмун»,–деди.
35Оо,уулум!Сендарыянынарасындажүргөндө
тикенектүүбадалдынүстүнөмингенжыландай
болдуң,алардыкарышкыркөрүп:«Бузулгандыктын
үстүнөбузукулук,алардандабузукураакболсо,
экөөнөтеңжолкөрсөтсүн»,-деди.
36Ошондожыланкарышкырга:«Өмүрбоюжеп
келгенкозуларды,эчкилердижанакойлордуата-
энелеринекайтарыпбересиңбижежокпу?»–деди.
37Карышкыр:«Жок»,–деди.Ошондожыланага:
«Мениноюмча,сенбизденэңжаманадамсың».
38Эйбалам!Менсенижакшытамакменен
тойгуздум,сенменикургакнанменентойгузбадың.
39Эйбалам!Менсагаканттуусуубердим.ичимдик
жанажакшысироп,сенмагакудуктансууберген
жоксуң.
40Эйбалам!Менсениүйрөттүм,тарбияладым,сен
магажашынуучужайказдың,менижашырдың.
41Эйбалам!Менсениэңжакшытарбияменен
тарбияладым,бийиккедрдейөстүрдүм;Сенмени
ийирипийдиң.
42Эйбалам!Душмандарымданжашырынышүчүн,
магачептүүсепилкурупбересиңдепүмүттөнгөн
элем,сенмагажердинтүбүнөкөмүлгөндөйболуп
калдың.БирокТеңирмениаяп,сенин
айлакерлигиңденкуткарды.
43Эйбалам!Менсагажакшылыктиледим,сенмени
жамандыкжанажеккөрүүмененсыйладың,эмимен
сенинкөзүңдүайрып,иттергежемкылып,тилиңди
кесип,башыңдыкылычтынмизинеалмакмын.жана
жийиркеничтүүиштериңдинжазасынбер»,–деди.
44НаданагасыХайкардынбулсөзүнукканда:«Оо,
байкем!Магаөзбилимиңбоюнчамамилекыл,
менинкүнөөлөрүмдүкечир,анткенимендейкүнөө
кылганкимбар,жесендейкечиргенкимбар?
45Меникабылал,байкем!Эмименсенинүйүңдө
кызматкылам,аттарыңдыкайтарам,малыңдын
кыгыншыпырам,койлоруңдубакамын,анткенимен
мыйзамсызмын,сенадилсиң,менкүнөөлүүмүн,сен
кечирүүчүсүң”.
46Хайкарага:«Эйбалам!Сенсуунунжээгинде
мөмөсүзкалгандарактайсың,кожоюнуаны
кыйгысыкелип,ага:«Менибашкажаккаалыпкет,
эгержемишбербесем,меникыйыпбер»,–деди.
47Ошондокожоюнуага:«Сенсуунунбоюнда
жемишбергенжоксуң,башкажердежүргөнүңдө
кантипжемишбересиң?»–деди.
48Эйбалам!карганынжашынанбүркүттүн
карылыгыартык.
49Эйбалам!Аларкарышкырга:«Койлордоналыс
бол,алардынчаңысагазыянкелтирбесин»,–дешти.
Алэмикарышкыр:«Койдунсүтүнүнкалдыктары
көзүмөжакшы»,-дейт.
50Эйбалам!Окуунуүйрөнсүндепкарышкырды
мектепкекиргизиштида,ага:«А,Бдепайт»дешти.
«Коңгурагымдакозумененэчки»деди.
51Эйбалам!Аларэшектидасторконгокоюшту,ал
жыгылып,чаңгатоголонупкирди,бирөө:«Өзү
тоголонупалсын,анткенианынтабиятыушундай,
алөзгөрбөйт.
52Эйбалам!«Эгердеэркекбалалууболсоң,аны
уулумде,эгеруулдучоңойтсоң,кулуңде»дегенсөз
тастыкталды.
53Эйбалам!жакшылыккылганадамжакшылыкка
жолугат;Алэмикимжамандыккылса,ал
жамандыккатушболот,анткениТеңирадамдын
кылганишинежарашажазасынберет.
54Эйбалам!Сагабулсөздөрдөнбашкаэмнедейм?
АнткениТеңиржашырууннерсенибилет,сырларды
жанасырлардыбилет.
55Алсенижазалайт,менинэкөөбүздүнортоңду
соттойт,сенинордуңажарашажазасынберет“,
56НаданагасыХайкардынбулсөзүнукканда,ал
дароошишип,үйлөнгөнтабарсыктайболупкалды.
57Анынбуту-колушишип,буттары,буттарыжана
капталдарытытылып,курсагыжарылып,ичеги-
карындарычачылып,өлүп,өлдү.
58Анынакырыкыйрооболду,алтозоккокетти.
Анткенибиртууганыүчүнчуңкурказганадамага
түшөт.Алэмикимтузаккурса,ошолоргокармалат.
59МынаушундайболгонжанабизХайкар
жомогунантапканнерсежанаАллахкачексиз
мактоолорболсун.Аминьжанатынчтык.
60БулжылнаамаКудайдынжардамымененбүттү,
албийикболсун!Оомиин,оомин,оомин.
ваннаданчыккандаыпыластешиктикөрүп,ылдый
түшүп,ичинечуркапкетти.
28Оо,уулум!Сенмагакурмандыккажолдоштору
мененкошулуп,өзүнкуткараалбайкалгантекедей
болдуң.
29Эйбалам!мергенчиликтентойбогонит
чымындаргажемболот.
30Оо,уулум!эмгеккылбаган,жерайдабаган,ачкөз
жанаамалкөйболгонколийниненүзүлсүн.
31Оо,уулум!жарыккөрүнбөгөнкөздүкузгундар
терип,жулушат.
32Эйбалам!Сенмагабутактарынкыйыпжаткан
дарактайболдуңда,алаларга:«Эгерменденбир
нерсесенинколуңдаболбосо,андаменикыйа
албайсың»,–деди.
33Эйбалам!Сеналар:«Сагаалтынданчынжыр
жасап,сеникантжанабадаммененбакканча,
уурулуктуташта»,-дешкенмышыксыяктуусуң.
34Ал:«Атаммененапамдынөнөрүнунуткан
жокмун»,–деди.
35Оо,уулум!Сендарыянынарасындажүргөндө
тикенектүүбадалдынүстүнөмингенжыландай
болдуң,алардыкарышкыркөрүп:«Бузулгандыктын
үстүнөбузукулук,алардандабузукураакболсо,
экөөнөтеңжолкөрсөтсүн»,-деди.
36Ошондожыланкарышкырга:«Өмүрбоюжеп
келгенкозуларды,эчкилердижанакойлордуата-
энелеринекайтарыпбересиңбижежокпу?»–деди.
37Карышкыр:«Жок»,–деди.Ошондожыланага:
«Мениноюмча,сенбизденэңжаманадамсың».
38Эйбалам!Менсенижакшытамакменен
тойгуздум,сенменикургакнанменентойгузбадың.
39Эйбалам!Менсагаканттуусуубердим.ичимдик
жанажакшысироп,сенмагакудуктансууберген
жоксуң.
40Эйбалам!Менсениүйрөттүм,тарбияладым,сен
магажашынуучужайказдың,менижашырдың.
41Эйбалам!Менсениэңжакшытарбияменен
тарбияладым,бийиккедрдейөстүрдүм;Сенмени
ийирипийдиң.
42Эйбалам!Душмандарымданжашырынышүчүн,
магачептүүсепилкурупбересиңдепүмүттөнгөн
элем,сенмагажердинтүбүнөкөмүлгөндөйболуп
калдың.БирокТеңирмениаяп,сенин
айлакерлигиңденкуткарды.
43Эйбалам!Менсагажакшылыктиледим,сенмени
жамандыкжанажеккөрүүмененсыйладың,эмимен
сенинкөзүңдүайрып,иттергежемкылып,тилиңди
кесип,башыңдыкылычтынмизинеалмакмын.жана
жийиркеничтүүиштериңдинжазасынбер»,–деди.
44НаданагасыХайкардынбулсөзүнукканда:«Оо,
байкем!Магаөзбилимиңбоюнчамамилекыл,
менинкүнөөлөрүмдүкечир,анткенимендейкүнөө
кылганкимбар,жесендейкечиргенкимбар?
45Меникабылал,байкем!Эмименсенинүйүңдө
кызматкылам,аттарыңдыкайтарам,малыңдын
кыгыншыпырам,койлоруңдубакамын,анткенимен
мыйзамсызмын,сенадилсиң,менкүнөөлүүмүн,сен
кечирүүчүсүң”.
46Хайкарага:«Эйбалам!Сенсуунунжээгинде
мөмөсүзкалгандарактайсың,кожоюнуаны
кыйгысыкелип,ага:«Менибашкажаккаалыпкет,
эгержемишбербесем,меникыйыпбер»,–деди.
47Ошондокожоюнуага:«Сенсуунунбоюнда
жемишбергенжоксуң,башкажердежүргөнүңдө
кантипжемишбересиң?»–деди.
48Эйбалам!карганынжашынанбүркүттүн
карылыгыартык.
49Эйбалам!Аларкарышкырга:«Койлордоналыс
бол,алардынчаңысагазыянкелтирбесин»,–дешти.
Алэмикарышкыр:«Койдунсүтүнүнкалдыктары
көзүмөжакшы»,-дейт.
50Эйбалам!Окуунуүйрөнсүндепкарышкырды
мектепкекиргизиштида,ага:«А,Бдепайт»дешти.
«Коңгурагымдакозумененэчки»деди.
51Эйбалам!Аларэшектидасторконгокоюшту,ал
жыгылып,чаңгатоголонупкирди,бирөө:«Өзү
тоголонупалсын,анткенианынтабиятыушундай,
алөзгөрбөйт.
52Эйбалам!«Эгердеэркекбалалууболсоң,аны
уулумде,эгеруулдучоңойтсоң,кулуңде»дегенсөз
тастыкталды.
53Эйбалам!жакшылыккылганадамжакшылыкка
жолугат;Алэмикимжамандыккылса,ал
жамандыккатушболот,анткениТеңирадамдын
кылганишинежарашажазасынберет.
54Эйбалам!Сагабулсөздөрдөнбашкаэмнедейм?
АнткениТеңиржашырууннерсенибилет,сырларды
жанасырлардыбилет.
55Алсенижазалайт,менинэкөөбүздүнортоңду
соттойт,сенинордуңажарашажазасынберет“,
56НаданагасыХайкардынбулсөзүнукканда,ал
дароошишип,үйлөнгөнтабарсыктайболупкалды.
57Анынбуту-колушишип,буттары,буттарыжана
капталдарытытылып,курсагыжарылып,ичеги-
карындарычачылып,өлүп,өлдү.
58Анынакырыкыйрооболду,алтозоккокетти.
Анткенибиртууганыүчүнчуңкурказганадамага
түшөт.Алэмикимтузаккурса,ошолоргокармалат.
59МынаушундайболгонжанабизХайкар
жомогунантапканнерсежанаАллахкачексиз
мактоолорболсун.Аминьжанатынчтык.
60БулжылнаамаКудайдынжардамымененбүттү,
албийикболсун!Оомиин,оомин,оомин.
Tags
Categories
GeneralDownload
Download Slideshow Get the original presentation fileQuick Actions
Statistics
- Views 5
- Slides 13
- Age 430 days
Related Slideshows
22
Pray For The Peace Of Jerusalem and You Will Prosper
RodolfoMoralesMarcuc
45 views
26
Don_t_Waste_Your_Life_God.....powerpoint
chalobrido8
49 views
31
VILLASUR_FACTORS_TO_CONSIDER_IN_PLATING_SALAD_10-13.pdf
JaiJai148317
44 views
14
Fertility awareness methods for women in the society
Isaiah47
41 views
35
Chapter 5 Arithmetic Functions Computer Organisation and Architecture
RitikSharma297999
43 views
5
syakira bhasa inggris (1) (1).pptx.......
ourcommunity56
42 views