Latin - The Gospels and the Acts of the Apostles.pdf

The Gospels and Acts are a collection of books in the Bible that tell the story of Jesus' life and the establishment of Christianity.

1. Evangeliaet
ActaApostolorum

2. TabulaContentorum
EvangeliumsecundumMatthaeum 1
EvangeliumsecundumMarcum 22
EvangeliumsecundumLucam 35
EvangeliumsecundumIoannem 57
ActaApostolorum 74

3. Matthaeus
Caput1
1LibergenerationisJesuChristifiliiDavid,filiiAbraham.
2AbrahamgenuitIsaac.IsaacautemgenuitIacob.Jacob
autemgenuitJudametfratresejus.
JudasautemgenuitPhares,etZaramdeThamar.Phares
autemgenuitEsron.EsromautemgenuitAram.
4AramautemgenuitAminadab.Aminadabautemgenuit
Naasson.NaassonautemgenuitSalmon.
5SalmonautemgenuitBoozdeRahab.Boozautemgenuit
ObeddeRuth.ObedautemgenuitJesse.
JesseautemgenuitDavidregem.Davidautemrexgenuit
SalomonemexeaquaefuitUriae.
7SalomonautemgenuitRoboam.Roboamautemgenuit
Abiam.AbiaautemgenuitAsa.
8AsaautemgenuitJosophat.JosaphatautemgenuitJoram.
JoramautemgenuitOziam.
9OziasautemgenuitJoatham.Joathamautemgenuit
Achaz.AchazautemgenuitEzechiam.
EzechiasautemgenuitManassen.Manassesautemgenuit
Amon.AmonautemgenuitIosiam.
11JosiasautemgenuitJechoniam,etfratresejusin
transmigrationeBabylonis.
12EtposttransmigrationemBabylonis:Jechoniasgenuit
Salathiel.SalathielautemgenuitZorobabel.
13ZorobabelautemgenuitAbiud.Abiudautemgenuit
Eliacim.EliacimautemgenuitAzor.
14AzorautemgenuitSadoc.SadocautemgenuitAchim.
AchimautemgenuitEliud.
15EliudautemgenuitEleazar.Eleazarautemgenuit
Mathan.MatthanautemgenuitJacob.
16JacobautemgenuitJosephvirumMariæ,dequanatus
estJesus,quivocaturChristus.
17OmnesergogenerationesabAbrahamusqueadDavid
generationesquattuordecim;etaDavidusquead
transmigrationemBabylonisgenerationesquattuordecim;
etatransmigrationeBabylonisadChristumgenerationes
quattuordecim.
18IesuChristiautemgeneratiosicerat:Cumesset
desponsatamatereiusMariaIoseph,antequamconvenirent,
inventaestinuterohabensdeSpirituSancto.
19Josephautemvirejuscumessetjustus,etnolleteam
traducere,voluitoccultedimittereeam.
20haecautemeocogitanteecceangelusDominiinsomnis
apparuiteidicensIosephfiliDavidnetimeasMariam
uxoremtuamquiaquodineanatumestdeSpírituSancto.
parietautemfilium,etvocabisnomeneiusIesum:ipse
enimsalvumfacietpopulumsuumapeccatiseorum.
22Hocautemtotumfactumest,utadimplereturquod
dictumestaDominoperprophetamdicentem:
23eccevirgoinuterohabebitetparietfiliumetvocabunt
nomeneiusEmmanuelquodestinterpretatumnobiscum
Deus
24ExsurgensautemJosephasomno,fecitsicutpræceperat
eiangelusDomini,etaccepituxoremsuam.
25Etnoncognoscebateamdonecpeperitfiliumsuum
primogenitum:etvocavitnomenejusJesum.
Caput2
1CumautemnatusessetJesusinBethlehemJudaein
diebusHerodisregis,eccemagiaborientevenerunt
Jerosolymam,
2dicentes:UbiestquinatusestrexJudæorum?Vidimus
enimstellameiusinorienteetvenimusadorareeum.
3AudiensautemHerodesrex,turbatusest,etomnis
Jerosolymacumillo.
4Etcongregansomnesprincipessacerdotumetscribas
populi,sciscitabaturabeisubiChristusnasceretur.
5atillidixeruntinBethlehemIudaeaesicenimscriptum
estperprophetam
6EttuBethleheminterraJuda,nequaquamminimaesin
principibusJuda:exteenimexietdux,quiregatpopulum
meumIsraël.
7TuncHerodesclamvocatismagisdiligenterdidicitabeis
tempusstellæ,quæapparuiteis.
8misitqueeosinBethlehem,etait:Ite,interrogate
diligenterdepuero;etcuminveneritis,renuntiamihi,ut
veniametadoremeum.
9Quicumaudissentregem,abierunt.eteccestella,quam
viderantinoriente,antecedebateos,usquedumveniens
staretsupra,ubieratpuer.
10Videntesautemstellamgavisisuntgaudiomagnovalde.
11etintrantesdomumvideruntpuerumcumMariamatre
eiusetprocidentesadoraverunteumetapertisthesauris
suisobtulerunteimuneraaurum,thus,etmyrrham.
12EtresponsoacceptoinsomnisneredirentadHerodem,
peraliamviamreversisuntinregionemsuam.
13Quicumabiissent,ecceangelusDominiinsomnis
apparuitJosephodicens:Surge,etaccipepuerumet
matremejus,etfugeinÆgyptum,etestoibiusquedum
dicamtibi.QuaeritHerodespuerumadperdendumeum.
14Quiconsurgensaccepitpuerumetmatremeiusnocteet
recessitinAegyptum:
15eteratibiusqueadobitumHerodisutadimpleretur
quoddictumestaDominoperprophetamdicentemex
Aegyptovocavifiliummeum
16TuncHerodesvidensquodillususessetasapientibus,
iratusestvalde,etemisitetocciditomnespueros,quierant
inBethlehem,etinomnibusfinibuseius,abimatuetinfra,
tempusquodexeomagis.
17TuncadimpletumestquoddictumestperJeremiam
prophetam,dicens:
18InRamaauditaestvox,ploratus,etululatus,etmultus:
Rachelploransfiliossuos,etnoluitconsolari,quianon
sunt.
19Quomortuo,ecceangelusDominiinsomnisapparuit
IosephinAegypto,
20dicens:Surge,etaccipepuerumetmatremeius,etvade
interramIsrael:mortuienimsuntquiquaerebantanimam
pueri.
21Quisurgensaccepitpuerumetmatremeiusetvenitin
terramIsrael.
22AudiensautemquodArchelausregnaretinJudæapro
Herodepatresuo,timuitilloire:etadmonitusinsomnis,
secessitinpartesGalilææ.
23EtvenienshabitavitincivitatequaevocaturNazareth:
utadimplereturquoddictumestperprophetas:Quoniam
Nazaraeusvocabitur.
1

4. MATTHAEUS
CAPUTIII
1IndiebusillisvenitJoannesBaptistaprædicansindeserto
Judææ,
2etdicens:Pœnitentiamagite:appropinquavitenim
regnumcælorum.
3Hicestenim,quidictusestperIsaiamprophetam
dicentem:[Voxclamantisindeserto:ParateviamDomini;
4IpseautemJoanneshabebatvestimentumdepilis
camelorum,etzonampelliceamcircalumbossuos.esca
eiuseratlocustaetmelsilvestre.
5TuncexibatadeumJerusalem,etomnisJudaea,etomnis
regiocircaJordanem;
6etbaptizabanturabeoinJordane,confitentespeccatasua.
7Cumvidissetautemmultospharisæorumet
sadducæorumvenientesadbaptismumsuum,dixiteis:
Progeniesviperarum,quisostenditvobisfugereaventura
ira?
8Faciteergofructumdignumpœnitentiæ.
9Etnevelitisdicereintravos:PatremhabemusAbraham.
DicoenimvobisquoniampotensestDeusdelapidibusistis
suscitarefiliosAbrahæ.
10Jamenimsecurisadradicemarborumpositaest.Omnis
ergoarbor,quænonfacitfructumbonum,excidetur,etin
ignemmittetur.
11Egoquidembaptizovosaquainpœnitentiam:quiautem
postmevenit,fortiormeest,cujusnonsumdignus
calceamentaportare:ipsevosbaptizabitinSpirituSancto
etigne.
12cuiusventilabruminmanueiusetpurgabitareamsuam
etcongregabittriticumsuuminhorreumsedpaleasigne
comburetinextinguibili.
13TuncvenitJesusaGalilæainJordanemadJoannem,ut
baptizareturabeo.
14Joannesautemprohibebateum,dicens:Egoatedebeo
baptizari,ettuvenisadme?
15RespondensautemJesus,dixitei:Sinemodo,sicenim
decetnosimplereomnemjustitiam.Tuncdimisiteum.
16BaptizatusautemJesus,confestimascenditdeaqua,et
ecceapertisunteicæli:etviditSpiritumDeidescendentem
sicutcolumbam,etvenientemsuperse.
17Eteccevoxdecælisdicens:HicestFiliusmeusdilectus,
inquomihicomplacui.
CAPITULUM4
1TuncJesusductusestindesertumaSpiritu,uttentaretur
adiabolo.
2Etcumjejunassetquadragintadiebus,etquadraginta
noctibus,posteaesuriit.
3Etaccedenstentatordixitei:SiFiliusDeies,dicut
lapidesistipanesfiant.
4Quirespondensdixit:Scriptumest:Noninsolopane
vivithomo,sedinomniverbo,quodproceditdeoreDei.
5Etsuscipiteumdiabolusinsanctamcivitatem,et
constituiteuminpinnaculumtempli.
6etaitillisiFiliusDeiesmitteteipsumscriptumestenim
angelissuismandabitdeteetinmanibustollentteneforte
offendaspedemtuumadlapidem.
7AitilliJesus:Rursumscriptumest:Nontentabis
DominumDeumtuum.
8Iterumassumpsiteumdiabolusinmontemexcelsum
nimis,etostenditilliomniaregnamundietgloriameorum.
9etdixiteihaecomniatibidabosicadensadoraverisme
10TuncdiciteiJesus:VadeSatana:Scriptumestenim:
DominumDeumtuumadorabis,etillisoliservies.
11Tuncreliquiteumdiabolus:etecceangeliaccesserunt,
etministrabantei.
12CumaudissetautemJesusquiaIoannesmissusestin
carcerem,abiitinGalilæam;
13Et,relictoNazareth,venit,ethabitavitinCapharnaum,
quæestadorammaris,infinibusZabulonetNephthalim.
14utadimplereturquoddictumestperIsaiamprophetam
dicentem
15terraZabulonetterraNephthalimviamaristrans
IordanemGalilaeaegentium
16Populusquisedebatintenebris,viditlucemmagnam;et
sedentibusinregioneetumbramortisluxortaesteis.
17ExindecoepitJesuspraedicare,etdicere:Pœnitentiam
agite:appropinquavitenimregnumcælorum.
18EtambulansJesussecusmareGalilææ,viditduos
fratres,SimonemquivocaturPetrum,etAndreamfratrem
ejus,mittentesinmare:erantenimpiscatores.
19Etaiteis:Venitepostme,etfaciamvosfieripiscatores
hominum.
20Atillicontinuorelictisretibussecutisunteum.
21Etprocedensindeviditaliosduosfratres,Iacobum
ZebedaeietIoannemfratremeiusinnavicumZebedaeo
patreeorumreficientesretiasua;etvocaviteos.
22Illiautemstatimrelictisretibusetpatre,secutisunteum.
23EtcircuibatJesustotamGalilæam,docensinsynagogis
eorum,etprædicansEvangeliumregni:etsanansomnem
languorem,etomneminfirmitateminpopulo.
24EtperambulabatnomeneiuspertotamSyriam:et
afferebantadeumomnesaegrotos,quivariislanguoribus
ettormentisvexabantur,etdæmonia,etphreneticos,et
paralyticos.etcuraviteos.
25etsecutaesunteumturbaemultaedeGalilaeaet
DecapolietHierosolymisetIudaeaetdetransIordanem
CAPITULUM5
1Vidensautemturbas,ascenditinmontem.
2etaperiensossuumdocebateosdicens
3Beatipauperesspiritu,quoniamipsorumestregnum
caelorum.
4Beatiquilugent,quoniamipsiconsolabuntur.
5Beatimites,quoniamipsipossidebuntterram.
6Beatiquiesuriuntetsitiuntjustitiam:quoniamipsi
saturabuntur.
7Beatimisericordes:quoniamipsimisericordiam
consequentur.
8Beatimundocorde,quoniamipsiDeumvidebunt.
9Beatipacifici:quoniamfiliiDeivocabuntur.
10Beati,quipersecutionempatiunturpropteriustitiam,
quoniamipsorumestregnumcaelorum.
11Beatiestis,cummaledixerintvobisetpersecutivos
fuerint,etdixerintomnemalumadversumvosmentientes
propterme.
12Gaudeteetexsultate,quoniammercesvestracopiosaest
incaelo;sicenimpersecutisuntprophetasquifueruntante
vos.
2

5. MATTHAEUS
13Vosestissalterræ.Quodsisalevanuerit,inquosalietur?
adnihilumvaletultra,nisiutmittaturforas,etconculcetur
abhominibus.
14Vosestisluxmundi.Nonpotestcivitasabscondisupra
montemposita.
15Nequeaccenduntlucernam,etponunteamsubmodio,
sedsupercandelabrum;etluceatomnibusquiindomosunt.
16sicluceatluxvestracoramhominibusutvideantopera
vestrabonaetglorificentPatremvestrumquiincaelisest
17Noliteputarequoniamvenisolverelegemaut
prophetas:nonvenisolvere,sedadimplere.
18amenenimdicovobisdonectranseatcaelumetterra
iotaunumautunusapexnonpraeteribitalegedonecomnia
fiant
19Quisquisergosolveritunumdemandatisistisminimis,
etdocueritsichomines,minimusvocabiturinregno
cælorum:quiautemfeceritetdocuerit,hicmagnus
vocabiturinregnocælorum.
20Dicoenimvobis:Nisiabundaveritiustitiavestraplus
quamscribarumetpharisaeorum,nonintrabitisinregnum
caelorum.
21Audistisquiaabantiquisdictumest:Nonoccides.
quicumqueocciderit,reuseritiudicio;
22dicoautemvobisquiaquicumqueirasciturfratrisuo
sinecausareuseritiudicioquiautemdixeritfratrisuoraca
reuseritconcilioquicumqueautemdixeritfatuereuserit
gehenneignis.
23siergoofferesmunustuumadaltareetibirecordatus
fuerisquiafratertuushabetaliquidadversumte
24relinqueibimunustuumantealtareetvadeprius
reconciliarefratrituo,ettuncvenietoffermunustuum.
25Estoconsentiensadversariotuocito,dumesinviacum
eo;nequandotradatteadversariusiudici,etiudextetradat
ministro,etmittaturincarcerem.
26Amendicotibi,nonexiesinde,donecreddas
novissimumquadrantem.
27Audistisquiaabantiquisdictumest:Nonmœchaberis.
28Dicoautemvobis:Omnis,quivideritmulieremad
concupiscendumeam,iammoechatusesteamincordesuo.
29Etsioculustuusdexterscandalizatte,erueeum,et
projiceabste:expeditenimtibiutpereatunum
membrorumtuorum,etnontotumcorpustuummittaturin
gehennam.
30Etsidexteramanustuascandalizatte,abscideeam,et
projiceabste:expeditenimtibiutpereatunum
membrorumtuorum,etnontotumcorpustuummittaturin
gehennam.
31Dictumestautem:Quicumquedimiserituxoremsuam,
deteilibellumrepudii.
32Dicoautemvobis,quiaquicumquedimiserituxorem
suam,exceptacausafornicationis,faciteammoechari,et,
quidimissamduxerit,mœchatur.
33Iterumaudistisquiadictumestantiquis:Nonperjurabis,
sedreddesDominojuramentatua:
34Egoautemdicovobis:omninononiurate;nequehercle;
quiasoliusDeiest;
35nequeperterram;scabellumpedumeius:nequeper
Hierosolymam;Estenimcivitasmagniregis.
36nequepercaputtuumiuraverisquianonpotesunum
capillumalbumfacereautnigrum
37Sitautemsermovester,est,est;quodautemhisamplius
est,amaloest.
38Audistisquiadictumest:Oculumprooculo,etdentem
prodente.
39Egoautemdicovobis:Nonresisteremalo:sed
quicumquetepercusseritindexteramaxillatua,praebeilli
etalteram.
40Etsiquisvultteadlegemire,ettunicamtuamtolle,
habeatetpallium.
41Etquicumqueteangariaveritmillepassus,vadecum
illoduo.
42Petentite,da,etavolentemutuariate,neavertaris.
43Audistisquiadictumest:Diligesproximumtuum,et
odiohabebisinimicumtuum.
44Egoautemdicovobis:Diligiteinimicosvestros,
benedicitemaledicentibusvobis,benefacitehisquioderunt
vos,etorateprocalumniantibusvosetpersequentibusvos.
45utsitisfiliiPatrisvestriquiincaelisestquiasolem
suumoririfacitsupermalosetbonosetpluitsuperiustoset
iniustos
46sienimdiligitiseosquivosdiliguntquammercedem
habebitisnonneetpublicanihocfaciuntnonneetpublicani
hocfaciunt?
47Etsisalutaveritisfratresvestrostantum,quidamplius
facitis?nonneetpublicani?
48Estoteergovosperfecti,sicutPatervester,quiincælis
est,perfectusest.
CAPUTVI
1Videteneeleemosynasvestrasfaciatiscoramhominibus,
utvideaminiabeis;alioquinmercedemnonhabetisaPatre
vestro,quiincaelisest.
2Cumergofaciseleemosynamtuam,nolitubacanereante
te,sicutfaciunthypocritaeinsynagogisetinvicis,ut
habeantgloriamhominum.Amendicovobis,perceperunt
mercedemsuam.
3Cumautemfaciseleemosynam,nesciatsinistratuaquid
faciatdexteratua.
4Uteleemosynatuasitinabscondito,etPatertuus,qui
videtinabscondito,reddettibi.
5Etcumoras,nonerissicuthypocritae.amantenimin
synagogisetinangulisplatearumstantesorare,ut
videanturabhominibus.Amendicovobis,perceperunt
mercedemsuam.
6Tuautemcumorabis,intraincubiculumtuum,etclausis
ostiumtuum,oraPatremtuuminabscondito.etPatertuus,
quividetinabscondito,reddettibi.
7Orantesautem,nolitemultumloqui,sicutethnici,putant
enimquodinmultiloquiosuoexaudiantur.
8Noliteergoassimilarieis:scitenimPatervester,quid
opussitvobis,antequampetatiseum.
9Sicergovosorate:Paternoster,quiesincaelis,
sanctificeturnomentuum.
Adveniatregnumtuum.Fiatvoluntastua,sicutincaelo,et
interra.
11Panemnostrumquotidianumdanobishodie.
12Etdimittenobisdebitanostra,sicutetnosdimittimus
debitoribusnostris.
13Etnenosinducasintentationem,sedliberanosamalo.
Amen.
14Sienimdimiseritishominibuspeccataeorum,dimittet
etPatervestercælestis.
3

6. MATTHAEUS
15Siautemnondimiseritishominibus:necPatervester
dimittetvobispeccatavestra.
16Cumautemieiunatis,nolitefierisicuthypocritaetristes;
demoliunturenimfaciessuas,utappareanthominibus
ieiunantes.Amendicovobis,perceperuntmercedemsuam.
17Tuautem,cumieiunas,ungecaputtuumetfaciemtuam
lava;
18nevidearishominibusieiunanssedPatrituoquiestin
absconditoetPatertuusquividetinabsconditoreddettibi
19Nolitethesaurizarevobisthesaurosinterra,ubiærugoet
tineademolitur,etubifureseffodiuntetfurantur.
20Thesaurizateautemvobisthesaurosincælo,ubineque
ærugo,nequetineademolitur,etubifuresnoneffodiunt,
necfurantur.
21Ubienimestthesaurustuus,ibiestetcortuum.
22Lucernacorporisestoculus:siergooculustuusfuerit
simplex,totumcorpustuumlucidumerit.
23Siautemoculustuusfueritnequam,totumcorpustuum
tenebrosumerit.siergolumenquodinteesttenebraesunt,
tenebraequantae!
24Nemopotestduobusdominisservire:autenimunum
odiohabebit,etalterumdiliget;autunumsustinebit,et
alterumcontemnet.NonpotestisDeoservireetmammonæ.
25Ideodicovobis:Nolitesollicitiesseanimævestræquid
manducetis,autquidbibatis.nequecorporivestroquid
induamini.Nonneanimaplusestquamesca,etcorpusplus
quamvestimentum?
26Respicitevolatiliacaeli,quoniamnonseruntneque
metuntnequecongregantinhorrea;patervestercaelestis
pascitilla.Nonnevosmagisplurisestisillis?
27Quisvestrumcogitanspotestadjicereadstaturamsuam
cubitumunum?
28Etdevestimentoquidcogitatis?Considerateliliaagri
quomodocrescunt;nonlaborantnequenent;
29Dicoautemvobis,quoniamnecSalomoninomnigloria
suacoopertusestsicutunumexistis.
30Sifœnumagri,quodhodieest,etcrasinclibanum
mittitur,Deussicvestit,quantomagisvosmodicaefidei?
31Noliteergosollicitiesse,dicentes:Quidmanducabimus?
autquidbibemus?autquooperiemur?
32{hæcenimomniagentesinquirunt.ScitenimPater
vester,quiahisomnibusindigetis.
33{QuæriteautemprimumregnumDeietjustitiamejus;
ethaecomniaadicienturvobis.
34{Noliteergosollicitiesseincrastinum.Sufficitdiei
malitiasua.
CAPITULUM7
1Nolitejudicare,utnonjudicemini.
2Inquoenimjudiciojudicaveritis,judicabimini:etinqua
mensuramensifueritis,remetieturvobis.
3Quidautemvidesfestucaminoculofratristui,ettrabem
inoculotuononvides?
4Autquomododicesfratrituo:Sineeiciamfestucamde
oculotuo.eteccetrabisinoculotuo?
5Hypocrita,ejiceprimumtrabemdeoculotuo;ettunc
videbisfestucameiceredeoculofratristui.
6nolitedaresanctumcanibusnequeproicietismargaritas
vestrasanteporcosneconculcenteassubpedibussuiset
convertanturetdilaniabunt
7Petite,etdabiturvobis;quaeriteetinvenietis;pulsate,et
aperieturvobis;
8Omnisenimquipetit,accipit;et,quiquaerit,invenit;et
pulsantiaperietur.
9Autquisestexvobishomo,quemsipetieritfiliussuus
panem,numquidlapidemporrigetei?
10Autsipiscempetierit,numquidserpentemdabitilli?
11Siergovos,cumsitismali,nostisdonabonadarefiliis
vestris,quantomagisPatervester,quiincaelisest,dabit
bonapetentibusse?
12Omniaergoquaecumquevultisutfaciantvobishomines,
etvosfaciteeis;haecestenimlexetprophetae.
13intrateperangustamportamquialataportaetlatavia
estquaeducitadperditionemetmultisuntquiingrediuntur
peream
14Angustaporta,etarctaviaquaeducitadvitam,etpauci
suntquiinveniunteam.
15Attenditeafalsisprophetis,quiveniuntadvosin
vestimentisovium,intrinsecusautemsuntlupirapaces.
16{afructibuseorumcognoscetiseos.Numquidcolligunt
despinisuvam,autdetribulisficus?
17Sicomnisarborbonafructusbonosfacit;malaautem
arborfructusmalosfacit.
18Nonpotestarborbonafructusmalosfacere,nequearbor
malafructusbonosfacere.
19Omnisarbor,quænonfacitfructumbonum,excidetur,
etinignemmittetur.
20Igiturexfructibuseorumcognoscetiseos.
21Nonomnisquidicitmihi:Domine,Domine,intrabitin
regnumcælorum.sedquifacitvoluntatemPatrismeiquiin
caelisest.
22Multidicentmihiinilladie:Domine,Domine,nonnein
nominetuoprophetavimus?etinnominetuodaemonia
eiecimus?etinnominetuovirtutesmultasfecimus?
23Ettuncconfiteborillis:Numquamnovivos:disceditea
me,quioperaminiiniquitatem.
24Omnisergoquiauditverbameahæc,etfacitea,
assimilaboeumvirosapienti,quiædificavitdomumsuam
suprapetram:
25etdescenditpluviaetveneruntfluminaetflaverunt
ventietirrueruntindomumillam,etnoncecidit;fundata
enimeratsuprapetram.
26etomnisquiauditverbameahaecetnonfacitea
assimilabiturvirostultoquiaedificavitdomumsuamsupra
arenam
27etdescenditpluviaetveneruntfluminaetflaverunt
ventietirrueruntindomumillam,etnoncecidit;etcecidit,
etfuitruinailliusmagna.
28Etfactumest,cumconsummassetJesusverbahæc,
admirabanturturbæsuperdoctrinaejus.
29Eratenimdocenseossicutpotestatemhabens,etnon
sicutscribæeorum,etpharisæi.
Capitulum8
1Cumautemdescendissetdemonte,secutaesunteum
turbaemultae.
2etecceleprosusveniens,adorabateum,dicens:Domine,
sivis,potesmemundare.
3{EtextendensJesusmanum,tetigiteum,dicens:Volo.
mundaberis.Etconfestimmundataestlepraejus.
4

7. MATTHAEUS
4EtaitilliIesus:“Vide,neminidixeris;sedvade,ostende
tesacerdotietoffermunus,quodpraecepitMoysesin
testimoniumillis.
5CumautemintroissetCapharnaum,accessitadeum
centurio,roganseum,
6Etait:Domine,puermeusjacetindomoparalyticus,et
maletorquetur.
7{DiciteiJesus:Egovenioetsanaboeum.
8Responditcenturio,etdixit:Domine,nonsumdignusut
intressubtectummeum:sedtantumdicverbo,etsanabitur
puermeus.
9Nametegohomosumsubpotestate,habenssubme
milites.Etdicohuic:“Vade,etvadit;etalii,Veni,etvenit;
etservomeo,Fachoc,etfacit.
10AudiensautemJesusmiratusest,etsequentibussedixit:
Amendicovobis,noninvenitantamfidem,nequeinIsraël.
11Dicoautemvobis,quiamultiaborienteetoccidente
venientetrecumbentcumAbraham,etIsaac,etJacobin
regnocælorum.
12filiiautemregnieicienturintenebrasexterioresibierit
fletusetstridordentium
13EtdixitJesuscenturioni:Vade.etsicutcredidisti,fiat
tibi.Etsanatusestpuerinillahora.
14EtcumvenissetJesusdomumPetri,viditsocrumejus
positam,etfebricitantem.
15Ettetigitmanumejus,etdimisiteamfebris,etsurrexit,
etministrabateis.
16Vespereautemfacto,offerebantadeummultos
habentesdæmonia:etejiciebatspiritusverbosuo,etomnes
malehabentessanabat.
17utadimplereturquoddictumestperIsaiamprophetam
dicentemipselanguoresnostrosipsetulitetinfirmitates
nostrasportavit
18VidensautemJesusturbasmultascircumse,jussitire
transfretum.
19Etaccedensunusscriba,aitilli:Magister,sequarte
quocumqueieris.
20{EtdiciteiJesus:Vulpesfoveashabent,etvolucres
cælinidos;Filiusautemhominisnonhabetubicaput
reclinet.
21Aliusautemexdiscipulisejusdixitei:Domine,permitte
meprimumire,etsepelirepatremmeum.
22EtaitilliJesus:Sequereme.etmortuimortuossuos
sepeliant.
23Etascendenteeoinnaviculam,secutisunteumdiscipuli
ejus.
24eteccemotusmagnusfactusestinmari,itautnavicula
operireturfluctibus:ipseverodormiebat.
25Etaccesseruntadeumdiscipuliejus,etsuscitaverunt
eum,dicentes:Domine,salvanos,perimus.
26EtdiciteisJesus:Quidtimidiestis,modicaefidei?
Tuncsurgensimperavitventisetmari;etfactaest
tranquillitasmagna.
27Porrohominesmiratisunt,dicentes:Qualisesthic,quia
ventietmareobediuntei?
28EtcumvenissettransfretuminregionemGergesenorum,
occurrerunteiduodaemoniahabentesdemonumentis
exeuntes,saevinimis,itautnemopossettransireperviam
illam.
29Etecceclamaverunt,dicentes:Quidnobisettibi,Jesu
filiDei?Venistihucantetempustorquerenos?
30Eratautemnonlongeabillisgrexmultorumporcorum
pascens.
Dæmonesautemrogabanteum,dicentes:Siejicisnoshinc,
mittenosingregemporcorum.
32Etaitillis:Ite.Egressisautemillis,introieruntin
gregemporcorum.
33Pastoresautemfugerunt:etvenientesincivitatem,
nuntiaveruntomniaetquædæmoniaacciderant.
34EteccetotacivitasexivitobviamJesu.Etvisoeo,
rogabanteumutdiscederetdefinibussuis.
Capitulum9
1Etascendensinnaviculam,transfretavit,etvenitin
civitatemsuam.
2etecceofferebanteiparalyticumiacenteminlectoet
vidensIesusfidemillorumdixitparalyticoFili,bono
animoes;dimittunturtibipeccatatua.
3Eteccequidamdescribisdixeruntintrase:Hic
blasphemat.
4EtcumvidissetJesuscogitationeseorum,dixit:Utquid
cogitatismalaincordibusvestris?
5Quidestfaciliusdicere:Dimittunturtibipeccatatua.aut
dicere:Surge,etambula?
6UtautemsciatisquiaFiliushominispotestatemhabetin
terradimittendipeccata—tuncaitparalytico:Surge,tolle
grabatumtuumetvadeindomumtuam”.
7Etsurgensabiitindomumsuam.
8Videntesautemturbætimuerunt,etglorificaveruntDeum,
quideditpotestatemtalemhominibus.
9EtcumindeexissetJesus,vidithominemsedentemin
telonio,nomineMatthæum.Etdicitei:Sequereme.Et
surgenssecutusesteum.
10Etfactumest,cumaccumberetindomoJesus,ecce
multipublicanietpeccatoresvenientesdiscumbebantcum
eoetdiscipuliejus.
11Etvidentespharisæi,dicebantdiscipulisejus:Quare
cumpublicanisetpeccatoribusmanducatmagistervester?
12AtJesusaudiens,ait:Nonestopusvalentibusmedicus,
sedmalehabentibus.
13Euntesautemdiscitequidest:Misericordiamvolo,et
nonsacrificium.Nonenimvenivocarejustos,sed
peccatores.
14TuncaccesseruntadeumdiscipuliJoannis,dicentes:
Quarenos,etpharisæijejunamusfrequenter,discipuli
autemtuinonjejunant?
15EtaitillisJesus:Numquidpossuntfiliinuptiarum
lugere,quamdiucumillisestsponsus?Venientautemdies
cumaufereturabeissponsus:ettuncjejunabunt.
16Nemomittitpalliumnovuminvestimentumvetus:quod
enimimpletumest,aufertpallium,etpeiusscissuraest.
17Nequemittuntvinumnovuminutresveteres:alioquin
rumpunturutres,etvinumeffunditur,etutrespereunt:sed
vinumnovuminutresnovosmittunt,etamboconservantur.
18Hæcilloloquenteadeos,ecceprincepsunusaccessit,et
adorabateum,dicens:Filiameamododefunctaest:sed
veni,imponemanumtuamsupeream,etvivet.
19EtsurgensJesussequebatureum,etdiscipuliejus.
20Eteccemulier,quæsanguinisfluxumpatiebatur
duodecimannis,accessitretro,ettetigitfimbriam
vestimentiejus.
5

8. MATTHAEUS
21Dicebatenimintrase:Sivelvestimentumeiustetigero,
sanaero.
22AtJesusconversus,etvidenseam,dixit:Confide,filia;
fidestuatesalvamfecit.Etsalvafactaestmulierexilla
hora.
23EtcumvenissetJesusindomumprincipis,etvidisset
tibicinesetturbamtumultuantem,dicebat:
24{Recedite:nonestenimmortuapuella,seddormit.Et
deridebanteum.
25Cumautemeiectaessetturba,intravitettenuitmanum
eius,etsurrexitpuella.
26Etexiitfamahæcinuniversamterramillam.
27EtcumdiscessissetindeJesus,secutisunteumduocæci,
clamantes,etdicentes:FiliDavid,misererenostri.
28Cumautemvenissetdomum,accesseruntadeumcæci.
EtdiciteisJesus:Creditisquiahocpossumfacerevobis?
Dicuntei:Utique,Domine.
29Tunctetigitoculoseorum,dicens:Secundumfidem
vestramfiatvobis.
30Etapertisuntoculieorum.EtcomminatusestillisJesus,
dicens:Videtenequissciat.
31Utautemprofecti,diffusisuntinomnibusillis.
32Egressisautemillis,ecceobtulerunteihominemmutum,
dæmoniumhabentem.
33Etejectodæmonio,locutusestmutus,etmiratæsunt
turbæ,dicentes:NumquamapparuitsicinIsraël.
34Pharisæiautemdicebant:Inprincipedæmoniorum
ejicitdæmonia.
35EtcircuibatIesusomnescivitatesetcastella,docensin
synagogiseorumetpraedicansevangeliumregnietsanans
omnemlanguoremetomneminfirmitateminpopulo.
36Vidensautemturbas,misertusesteis,quiaerantvexati
etiacentessicutovesnonhabentespastorem.
37Tuncdicitdiscipulissuis:Messisquidemmulta,
operariiautempauci.
38RogateergoDominummessis,utmittatoperariosin
messemsuam.
CAPITULUM10
1Etconvocatisduodecimdiscipulissuis,deditillis
potestatemspirituumimmundorum,uteicerenteoset
curarentomnemlanguorem,etomneminfirmitatem.
2DuodecimautemApostolorumnominasunthæc.Primus,
Simon,quidiciturPetrus:etAndreasfraterejus.Iacobum
ZebedaeietIoannemfratremeius.
3PhilippusetBartholomaeus;ThomasetMatthaeus
publicanus;IacobusAlpheietLebbaeus,cognomento
Thaddaeus;
4SimonChananaeus,etJudasIscariotes,quiettradidit
eum.
5hosduodecimmisitIesusetpraecepitillisdicensinviam
gentiumneabieritisetincivitatesSamaritanorumne
intraveritis
6seditepotiusadovesquaeperieruntdomusIsrahel
7Euntesautemprædicate,dicentes:Quiaappropinquavit
regnumcælorum.
Infirmoscurate,mortuossuscitate,leprososmundate,
daemoneseicite:gratisaccepistis,gratisdate.
9Nolitepossidereaurum,nequeargentum,neque
pecuniaminzonisvestris:
10nequeperaminvianequeduastunicasneque
calceamentanequevirgam;
11Inquamcumqueautemcivitatemautcastellum
intraveritis,interrogatequisineadignussit;etibimanete
donecexeatis.
12Intrantesautemdomum,salutateeam.
13Etsifueritdomusdigna,veniatpaxvestrasupeream:si
autemnonfueritdigna,paxvestraadvosrevertatur.
14Etquicumquenonreceperitvos,nequeaudiveritisverba
vestra,exeuntesdedomoillavelcivitate,excutite
pulverempedumvestrorum.
15Amendicovobis:TolerabiliuseritterræSodomorumet
Gomorrhæorumindiejudicii,quamillicivitati.
16Ecceegomittovossicutovesinmedioluporum.Estote
ergoprudentessicutserpentes,etsimplicessicutcolumbæ.
17Caveteautemabhominibus:tradentenimvosin
conciliis,etinsynagogissuisflagellabuntvos.
18etadpraesidesetadregesduceminiproptermein
testimoniumillisetgentibus.
19Cumautemtradentvos,nolitecogitarequomodoaut
quidloquamini:dabiturenimvobisinillahoraquid
loquamini.
20Nonenimvosestisquiloquimini,sedSpiritusPatris
vestri,quiloquiturinvobis.
Tradetautemfraterfratreminmortem,etpaterpuerum,et
insurgentfiliiinparentes,etmorteafficienteos.
22Eteritisodioomnibuspropternomenmeum.Quiautem
sustinueritinfinem,hicsalvuserit.
23Cumautempersequenturvosincivitateista,fugitein
aliam:amenenimdicovobis,nonconsummabitiscivitates
Israel,donecveniatFiliushominis.
Nonestdiscipulussuperdominumsuum,nequeservus
superdominumsuum.
25Sufficitdiscipuloutsitsicutdominussuus:etservus
sicutdominuseius.SipatremfamiliasBeelzebub
vocaverunt,quantomagisdomesticosejus?
26Neergotimueritiseos.etoccultumquodnonscietur.
27Quoddicovobisintenebris,diciteinlumine:etquodin
aureauditis,prædicatesupertecta.
28Etnolitetimereeosquiocciduntcorpus,animamautem
nonpossuntoccidere:sedpotiustimeteeum,quipotestet
animametcorpusperdereingehennam.
29Nonneduopasseresasseveneunt?etunusexillisnon
cadetsuperterramsinePatrevestro.
30Vestriautemcapillicapitisomnesnumeratisunt.
Noliteergotimere:multispasseribusplurisestis.
32Quisquisergomeconfessusfueritcoramhominibus,
confiteboretegoeumcoramPatremeo,quiincælisest.
33Quisquisautemmenegaveritcoramhominibus,negabo
etegoeumcoramPatremeo,quiincælisest.
34Noliteputarequoniamvenipacemmittereinterram:
nonvenipacemmittere,sedgladium.
35venienimcontrapatremsuumetfiliamcontramatrem
suametnurumcontrasocrumsuam
36etinimicihominisdomesticieius.
37Quiamatpatremautmatremplusquamme,nonestme
dignus:etquiamatfiliumautfiliamsuperme,nonestme
dignus.
38Etquinonaccipitcrucemsuam,etsequiturme,nonest
medignus.
39Quiinveneritanimamsuam,perdeteam:etqui
perdideritanimamsuampropterme,invenieteam.
6

9. MATTHAEUS
40Quirecipitvos,merecipit:etquimerecipit,recipit
eumquimemisit.
41Quirecipitprophetaminnomineprophetae,mercedem
prophetaeaccipiet;et,quirecipitiustuminnomineiusti,
mercedemiustiaccipiet.
42Siquisautempotumdederituniexminimisistis
calicemaquæfrigidætantuminnominediscipuli,amen
dicovobis,nonperdetmercedemsuam.
CAPUTXI
1Etfactumest,cumconsummassetJesusimperare
duodecimdiscipulissuis,indediscessitdocereet
praedicareincivitatibussuis.
2CumaudissetautemJoannesinvinculisoperaChristi,
misitduosdiscipulossuos,
3dixitilli:Tuesquiventuruses,analiumexspectamus?
4{ResponditJesus,etdixiteis:Ite,etostenditeJoanni
quæauditisetvidetis.
5Caecivident,etclaudiambulant,leprosimundantur,
surdiaudiunt,mortuiresurgunt,pauperesevangelizantur.
6Etbeatusest,quinonfueritscandalizatusinme.
7Illisautemabeuntibus,cœpitJesusdicereadturbasde
Joanne:Quidexistisindesertumvidere?arundinemvento
agitatam?
8Sedquidexistisvidere?Hominemmollibusvestimentis
indutum?Eccequimollibusvestiuntur,indomibusregum
sunt.
9Sedquidexistisvidere?Prophetam?Etiamdicovobis,et
plusquamprophetam.
10Hicestenim,dequoscriptumest:Eccemittoangelum
meumantefaciemtuam,quipræparabitviamtuamantete.
11Amendicovobis:Maiorinternatosmulierumnon
surrexitJoanneBaptista:quiautemminorestinregno
cælorum,majorestillo.
12AdiebusautemJoannisBaptistæusquenuncregnum
cælorumvimpatitur,etviolentirapiuntillud.
13OmnesenimprophetaeetlexusqueadIoannem
prophetaverunt;
14etsivultisrecipere,ipseestElias,quiventurusest.
15Quihabetauresaudiendi,audiat.
16Cuiassimilabogenerationemistam?Similisestpueris
sedentibusinforoetconvocatissociis;
17etdicentes:Cecinimusvobis,etnonsaltastis;flebamus
vobis,etnonplanxistis.
18VenitenimJoannesnequemanducans,nequebibens,et
dicunt:Dæmoniumhabet.
19VenitFiliushominismanducansetbibens,etdicunt:
Eccehomovoraxetpotatorvini,publicanorumet
peccatorumamicus.Etiustificataestsapientiaafiliissuis.
20Tunccœpitexprobrarecivitatibusinquibusfactaesunt
plurimaevirtuteseius,eoquodnonresipiscant.
21Vaetibi,Chorazin!vætibiBethsaida!sieniminTyroet
Sidonefactæfuissentvirtutes,quæfactæsuntinvobis,
olimincilicioetcinerepœniterent.
22Verumtamendicovobis:TyroetSidoniremissiuserit
indiejudicii,quamvobis.
23Ettu,Capharnaum,quiexaltatusesincaelum,
deducerisininfernum;sienimfactaesuntintevirtutes,
quaefactaesuntinSodomis,mansissentusquein
hodiernumdiem.
24Egoautemdicovobis:TerraSodomorumremissiuserit
indiejudicii,quamtibi.
25InillotemporerespondensIesusdixit:“Confiteortibi,
Pater,Dominecaelietterrae,quiaabscondistihaeca
sapientibusetprudentibus,etrevelastieaparvulis.
26ItaPater:sicenimvisumestinconspectutuo.
OmniamihitraditasuntaPatremeo.nequePatremquis
novit,nisiFilius,etcuivolueritFiliusrevelare.
28Veniteadme,omnesquilaboratisetoneratiestis,etego
reficiamvos.
29Tolliteiugummeumsupervos,etdisciteame;quia
mitissumethumiliscorde,etinvenietisrequiemanimabus
vestris.
30Jugumenimmeumsuaveest,etonusmeumleve.
CAPITULUM12
1Inillotempore:AbiitIesussabbatopersata;Esurientes
autemdiscipulieiuscoeperuntvellerespicasetmanducare.
Pharisæiautemvidentes,dixeruntei:Eccediscipulitui
faciuntquodnonlicetfaceresabbatis.
3Atilledixiteis:NonlegistisquidfeceritDavid,quando
esuriit,etquicumeoerant?
4QuomodointravitindomumDei,etpanespropositionis
comedit,quosnonlicebateiedere,nequehisquicumeo
erant,nisisolissacerdotibus?
5Autnonlegistisinlegequiasabbatissacerdotesinfacro
sabbatumviolant,etsinecriminesunt?
6Dicoautemvobis,quiatemplomajoresthic.
7Siautemsciretisquidsit:Misericordiametnon
sacrificium,etnoninnocentes,condemnabitis.
DominusestenimFiliushominisetiamsabbati.
9Etcumindetransisset,venitinsynagogameorum.
10Eteccehomomanumhabensaridam.Etinterrogabant
eumdicentes:“Licetsabbatiscurare?utaccusarenteum.
11Etdixitillis:Quiseritexvobishomo,quihabeatovem
unam,etsicecideritsabbatisinfoveam,nonnetenebitet
levabiteam?
12Quantomagismelioresthomoove?Undelicetsabbatis
benefacere.
13Tuncaithomini:Extendemanumtuam.Etextendit.et
restitutaestsicutalter.
14Exeuntesautempharisæi,consiliuminieruntcontraeum,
uteumperderent.
15Iesusautemsciensrecessitindeetsecutaesunteum
turbaemultaeetcuraviteosomnes
16Etcomminabantureisnemanifestarentillum.
17utadimplereturquoddictumestperIsaiamprophetam
dicentem
18[Eccepuermeus,quemelegi,dilectusmeus,inquo
benecomplacuitanimæmeæ.dilectemi,inquobene
complacuitanimamea:spiritummeumponamsupereum,
etiudiciumgentibusdabit.
19Noncontendet,nequeclamabit;necaudietaliquisin
plateisvocemeius.
20Calamumquassatumnonconteret,etlinumfumigans
nonexstinguet,donecmittatadvictoriamiudicium.
21Etinnomineejussperabuntgentes.
22Tuncoblatusesteidæmoniumhabens,cæcus,etmutus,
etcuraviteumitautloqueretur,etvideret.
23Etstupebantomnesturbæ,etdicebant:Numquidhicest
filiusDavid?
7

10. MATTHAEUS
24Pharisæiautemaudientes,dixerunt:Hicnonejicit
dæmonesnisiinBeelzebubprincipedæmoniorum.
25{SciensautemJesuscogitationeseorum,dixiteis:
Omneregnuminseipsumdivisumdesolabitur.etnon
omniscivitas,autdomusinsemetipsamdispertiatur:
26EtsiSatanasSatanameicit,adversussedivisusest;
quomodoergostabitregnumeius?
27SiautemegoinBeelzebubejiciodæmonia:filiivestriin
quoejiciunt?Ideoipsiiudicesvestrierunt.
28SiautemegoinSpirituDeieiiciodæmonia,ergo
pervenitinvosregnumDei.
29Alioquinquomodopotestquisintroireindomumfortis,
etvasaeiusdiripere,nisipriusalligaveritfortem?ettunc
domumejusdiripiet.
30Quinonestmecum,contrameest;etquinoncongregat
mecum,spargit.
31Ideodicovobis:Omnepeccatumetblasphemia
remitteturhominibus:Spiritusautemblasphemianon
remittetur.
32EtomnisquidicitverbuminFiliumhominis,remittetur
ei:quiautemdixeritcontraSpiritumSanctum,non
remittetureinequeinhocsaeculonequeinfuturo.
33Autfacitearborembonametfructumeiusbonum;aut
facitearboremmalam,etfructumejusmalum:siquidemex
fructuarboragnoscitur.
34Progeniesviperarum,quomodopotestisbonaloqui,cum
sitismali?exabundantiaenimcordisosloquitur.
35Bonushomodebonothesaurocordissuiprofertbona:
etmalushomodemalothesauroprofertmala.
36Dicoautemvobis,quoniamomneverbumotiosumquod
locutifuerinthomines,reddentdeeorationemindiejudicii.
37Exverbisenimtuisjustificaberis,etexverbistuis
condemnaberis.
38Tuncresponderunteiquidamdescribisetpharisæis,
dicentes:Magister,volumusatesignumvidere.
39Quirespondensaitillis:Generatiomalaetadultera
signumrequirit;etsignumnondabiturei,nisisignum
Ionaeprophetae:
40EratenimJonasinventrecetitribusdiebusettribus
noctibus;siceritFiliushoministribusdiebusettribus
noctibusincordeterrae.
41viriNinivitaesurgentiniudiciocumgenerationeistaet
condemnabunteamquiaegeruntpaenitentiamin
praedicationeIonaeetecceplusquamIonahic!
42ReginaAustrisurgetinjudiciocumgenerationehac,et
condemnabiteam:quiavenitafinibusterræaudire
sapientiamSalomonis.etecceplusquamSalomonhic.
43Cumimmundusspiritusexieritabhomine,ambulatper
locaarida,quaerensrequiem,etnoninvenit.
44Tuncdicit:Revertarindomummeamundeexivi.et
cumvenerit,invenitvacuum,scopismundatam,etornatam.
45Tuncvadit,etassumitseptemaliosspiritussecum
nequioresse,etintranteshabitantibi:etfiuntnovissima
hominisilliuspejoraprioribus.Siceritetgenerationihuic
pessimae.
46Adhuceoloquenteadpopulum,eccematerejuset
fratresstabantforis,volentesloquicumeo.
47Dixitergoeiquidam:Eccematertuaetfratrestuiforis
stant,volentesloquitecum.
48Atipserespondensdicentisibi,ait:Quæestmatermea?
etquisuntfratresmei?
49Etextendensmanumindiscipulossuos,dixit:Ecce
matermeaetfratresmei.
50QuicumqueenimfeceritvoluntatemPatrismei,quiin
cælisest,ipsemeusfrater,etsoror,etmaterest.
CAPITULUM13
1InillodieexiensJesusdedomo,sedebatsecusmare.
2etconveniuntadeumturbaemultaeutascendensin
naviculamsederetetomnismultitudostabatinlitore.
3etmultainparabolisdicebatillisdicensecceexiitqui
seminatseminare;
4Etcumseminat,quaedamcecideruntsecusviam,et
veneruntvolucresetcomederuntea.
5Aliacecideruntinpetrosa,ubinonhabebantterram
multam:etcontinuoexortasunt,quianonhabebant
altitudinemterrse:
6{soleautemortoæstuaverunt;etquianonhabebant
radicem,aruerunt.
7Etaliudceciditinterspinas;etcreveruntspinaeet
suffocaveruntea;
8Aliaautemcecideruntinterrambonam:etdabant
fructum,aliudcentesimum,aliudsexagesimum,aliud
trigesimum.
9Quihabetauresaudiendi,audiat.
10Etaccedentesdiscipulidixeruntei:Quareinparabolis
loqueriseis?
11{Ipseautemrespondensaitillis:Quiavobisdatumest
nossemysteriaregnicælorum,illisautemnonestdatum.
12Quienimhabet,dabiturei,etabundabit:quiautemnon
habet,etquodhabetaufereturabeo.
13Ideoinparabolisloquoreis:quiavidentesnonvident;et
audientesnonaudiunt,nequeintelligunt.
14EtinillisimpletaestprophetiaIsaiae,dicentis:“Auditu
audietis,etnonintellegetis;etvidebitisetnonvidebitis
15Ingravatumestenimcorpopulihujus,etauresejus
graviterauditus,etoculossuosclauserunt;neforteoculis
videant,etauribusaudiant,etcordeintelligant,et
convertantur,etsanemeos.
16Vestriautembeatioculi,quiavident,etauresvestrae,
quiaaudiunt.
17amenenimdicovobisquiamultiprophetaeetiusti
desideraveruntviderequaevosvidetisetnonvidistisetea
quaeauditis,etnonaudistis.
18Vosergoauditeparabolamseminantis.
19Omnisquiauditverbumregni,etnonintelligit,venit
malus,etrapitquodseminatumestincordeejus.Hicest
quisecusviamseminatusest.
20Quiauteminpetrosaseminatusest,hicestquiverbum
audit,etcontinuocumgaudioaccipitillud;
21nonhabetauteminseradicemsedesttempusquoniam
tribulatiosivepersecutioortaestpropterverbumcontinuo
scandalizatur
22Quiauteminspinisseminatusest,hicestquiverbum
audit.etsollicitudosæculihujus,etdeceptiodivitiarum
suffocatverbum,etsinefructuefficitur.
23Quiauteminterrambonamseminatusest,hicestqui
auditverbum,etintelligit.aliudcentesimum,aliud
sexagesimum,aliudtrigesimum.
aliamparabolamproposuiteisdicenssimileestregnum
caelorumhominiseminantibonumsemeninagrosuo
8

11. MATTHAEUS
25Cumautemdormirenthomines,venitinimicuseius,et
superseminavitzizaniainmediotritici,etabiit.
26Cumautemcrevissetherba,etfructumfecisset,tunc
apparueruntetzizania.
accedentesautemservipatrisfamiliasdixerunteidomine
nonnebonumsemenseminastiinagrotuoundeergohabet
zizania?
28Aitillis:Inimicushomohocfecit.Dixerunteiservi:
Visergoimusetcolligimusea?
29Atilledixit:Non.necolligenteszizaniaeradicetiscum
eisettriticum.
30Siniteutraquecrescereusqueadmessem:etintempore
messisdicammessoribus:Colligiteprimumzizania,et
alligateeainfasciculosadcomburendum:triticumautem
congregateinhorreummeum.
31aliamparabolamproposuiteisdicenssimileestregnum
caelorumgranosinapisquodaccipienshomoseminavitin
agrosuo
32Quodquidemminimumestomniumseminum:cum
autemcreverit,majorestinterherbas,etfitlignum:itaut
veniantvolucrescæli,etinramisejusmanent.
33Aliamparabolamproposuiteis.Simileestregnum
caelorumfermento,quodacceptummulierabsconditin
farinaesatatria,donecfermentatumesttotum.
34Haecomniainparabolisdicebatturbis;sineparabola
autemnonloquebatureis
35utadimplereturquoddictumestperprophetam
dicentem:Aperiaminparabolisosmeum;Quaeabscondita
suntaboriginemundiproferam.
36DimisitergoJesusturbas,etabiitindomumsuam.Et
accesseruntadeumdiscipuliejus,dicentes:Edisserenobis
parabolamzizaniorumagri.
37{Quirespondensaitillis:Quiseminatbonumsemen,
estFiliushominis.
38Agerautemestmundus.bonumsemensuntfiliiregni;
zizaniaautemfiliisuntnequam.
39Inimicusautem,quiseminavitea,estdiabolus.messis
veroconsummatiosæculiest.Messoresautem,angelisunt.
40sicutergocolligunturzizaniaetigniconburuntursicerit
inconsummationesaeculisiceritinfinesaeculi.
41mittetFiliushominisangelossuosetcolligentderegno
eiusomniascandalaeteosquifaciuntiniquitatem
42{etmittenteosincaminumignis.
43TuncjustifulgebuntsicutsolinregnoPatriseorum.Qui
habetauresaudiendi,audiat.
44Simileestregnumcaelorumthesauroabsconditoinagro;
quamcuminvenerithomoabsconditetpraegaudioillius
vaditetvendituniversaquaehabetetemitagrumillum
45simileestregnumcaelorumhomininegotiatori
quaerentibonasmargaritas
46Etcuminvenissetunampretiosammargaritam,abiitet
vendiditomnia,quaehabebat,etemiteam.
47Iterumsimileestregnumcaelorumsagenaemissaein
mare,etexomnigenerecongreganti:
48quamcumimpletaesset,applicuerunt:etsedentes,
congregaveruntbonosinvasa,malosautemeiecerunt.
49siceritinconsummationesseculiexibuntangeliet
separabuntmalosdemedioiustorum
50{etmittenteosincaminumignis.
51DiciteisJesus:Intellexistishæcomnia?Dicuntei:
Utique,Domine.
52Tuncaitillis:“Ideoomnisscriba,quinatusestinregno
caelorum,similisesthominipatrifamilias,quiprofertde
thesaurosuonovaetvetera.
53Etfactumest,cumconsummassetJesusparabolasistas,
transiitinde.
54Etveniensinpatriamsuam,docebateosinsynagoga
eorum,itautmirarentur,etdicerent:Undehuicsapientia
hæc,etvirtutes?
55Nonnehicestfabrifilius?Nonnematereiusdicitur
Maria?etfratreseiusIacobumetIosephetSimonemet
Iudam?
56Etsororesejus,nonneomnesapudnossunt?Undeergo
huicomniaista?
57{Etscandalizabanturineo.Jesusautemdixiteis:Non
estprophetasinehonore,nisiinpatriasua,etindomosua.
58Etnonfecitibivirtutesmultaspropterincredulitatem
illorum.
CAPITULUM14
1InillotemporeHerodestetrarchaauditaestfamaJesu,
2{Dixitqueadservossuos:HicestJoannesBaptista.
resurrexitamortuis.etideovirtutesinilloseostendunt.
HerodesenimtenuitJoannem,etalligaviteum:etposuitin
carcerempropterHerodiademuxoremPhilippifratrissui.
4DicebatenimilliJoannes:Nonlicettibihabereeam.
5Etvolensillumoccidere,timuitpopulum:quiasicut
prophetameumhabebant.
6DieautemnatalisHerodissaltavitfiliaHerodiadisin
medio,etplacuitHerodi.
7Undecumjuramentopollicitusesteidarequodcumque
postulassetabeo.
8Atillapræmonitaamatresua:Damihihicindiscocaput
JoannisBaptistæ.
9Etcontristatusestrex:verumtamenpropterjusjurandum,
etquirecumbebant,jussitillidari.
10MisitqueetdecollavitJoannemincarcere.
11Etallatumestcaputejusindisco,etdatumestpuellæ:
etattulitmatrisuæ.
12Etaccedentesdiscipuliejustuleruntcorpus:et
sepelieruntillud,etabierunt,etdixeruntJesu.
13EtcumaudissetJesus,abiitindenaviindesertumlocum
seorsum.Etcumaudissentturbæ,secutisunteumpedibus
decivitatibus.
14Etexiensviditturbammultam,etmisertusesteis,et
curavitlanguidoseorum.
15Vespereautemfacto,accesseruntadeumdiscipulieius
dicentes:“Desertusestlocus,ethoraiampraeteriit;
dimitteturbas,utincastellavadantetemantsibiescas.
16Iesusautemdixiteis:“Nonhabentnecesseire;dateeis
manducare.
17Responderuntei:Nonhabemushicnisiquinquepanes
etduospisces.
18Quiaiteis:Afferteillosadme.
19etiussitturbisdiscumberesuperfenumetacceptis
quinquepanibusetduobuspiscibusetaspiciensincaelum
benedixitetfregitetdiscipulissuisdeditpanesetdiscipuli
turbae.
20Etmanducaveruntomnes,etsaturatisunt.Ettulerunt
reliquiasduodecimcophinosfragmentorumplenos.
Erantautemquimanducaveruntquinquemilliavirorum,
extraparvulosetmulieres.
9

12. MATTHAEUS
22EtstatimcoegitJesusdiscipulossuosascenderein
navim,etpraecedereeumtransfretum,cumdimitteret
turbas.
23Etcumdimisissetturbas,ascenditinmontemsolus
orare.Vespereautemfacto,soluseratibi.
24naviculaauteminmediomarijactabaturfluctibus:erat
enimcontrariusventus.
25Quartaautemvigilianoctisabiitadeos,ambulanssupra
mare.
26Etvidenteseumsupermareambulantem,turbatisunt,
dicentes:Quiaphantasmaest.etpraetimoreclamaverunt.
27StatimqueJesuslocutusesteis,dicens:Habete
fiduciam.egosum;nolitetimere.
28RespondensautemPetrus,dixit:Domine,situes,jube
meadteveniresuperaquas.
29Atipseait:Veni.EtdescendensPetrusdenavicula,
ambulabatsuperaquamutveniretadJesum.
30Vidensveroventumvalidum,timuit;etcumcoepisset
mergi,clamavitdicens:Domine,salvummefac.
31EtcontinuoJesusextendensmanum,apprehenditeum:
etaitilli:Modicæfidei,quaredubitasti?
32Etcumascendissentinnaviculam,cessavitventus.
33Quiauteminnaviculaerant,venerunt,etadoraverunt
eum,dicentes:VereFiliusDeies.
34Etcumtransfretassent,veneruntinterramGenesar.
35Etcumcognovissenteumvirilociillius,miseruntin
universamregionemillam,etobtulerunteiomnesmale
habentes.
36etrogabanteumutfimbriamvestimentieiustangerent
etquotquottangebanteumsalvifactisunt
Capitulum15
1TuncaccesseruntadJesumscribaeetpharisæi,quierant
abJerosolymis,dicentes:
Quarediscipulituitransgrediunturtraditionemseniorum?
nonenimlavantmanussuascumpanemmanducant.
3Ipseautemrespondensaitillis:Quareetvos
transgrediminimandatumDeipertraditionemvestram?
4NamDeuspræcepit,dicens:Honorapatremtuum,et
matrem:et,Quimaledixeritpatri,velmatri,morte
moriatur.
5Vosautemdicitis:“Quicumquedixeritpatrivelmatri:
Munusest,quodcumqueexmeprofuerit;
6Patremsuumetmatremnonhonorificabit,libererit.Sic
irritumfecistismandatumDeipertraditionemvestram.
7hypocritaebeneprophetavitdevobisEsaiasdicens
8Populushiclabiismeappropinquat,etlabiissuishonorat
me;corautemeorumlongeestame.
9Sedfrustracoluntme,docentesdoctrinas,mandata
hominum.
10Etconvocataturba,dixiteis:Audite,etintelligite.
11Nonquodintratinos,coinquinathominem;sedquod
proceditexore,hoccoinquinathominem.
12Tuncaccedentesdiscipuliejus,dixeruntei:Scisquia
pharisæiscandalizatisunt,postquamaudierunthunc
sermonem?
13{Atipserespondensait:Omnisplantatio,quamnon
plantavitPatermeuscælestis,eradicabitur.
14Siniteillos:cæcisuntducescæcorum.cæcusautemsi
cæcumducat,amboinfoveamcadunt.
15RespondensautemPetrusdixitei:Edisserenobis
parabolamistam.
16{Atilledixit:Adhucetvosimprudentesestis?
17Nonintelligitisquiaomnequodinosintrat,inventrem
vadit,etinsecessumemittitur?
18Quaeautemproceduntdeore,decordeprocedunt;et
coinquinanthominem.
19decordeenimexeuntcogitationesmalaehomicidia
adulteriafornicationesfurtafalsatestimoniablasphemiae
20Hæcsunt,quæcoinquinanthominem:nonlotisautem
manibusmanducare,noncoinquinathominem.
21EtabiitindeJesus,etabiitinfinesTyrietSidonis.
22EteccemulierChananaeadefinibusillisclamabatad
eum,dicens:Misereremei,Domine,filiDavid;Filiamea
maleadaemoniovexatur.
23Quinonresponditeiverbum.Etaccedentesdiscipuli
ejusrogabanteumdicentes:Dimitteeam.postnosenim
clamat.
24Quirespondensdixit:Nonsummissusnisiadovesquæ
perieruntdomusIsraël.
25Atillavenit,etadoraviteum,dicens:Domine,adjuva
me.
26Quirespondensait:Nonestbonumsumerepanem
filiorum,etmitterecanibus.
27Atilladixit:EtiamDomine:nametcatellieduntde
micisquæcaduntdemensadominorumsuorum.
28TuncrespondensJesus,dixitilli:Omulier,magnaest
fidestua:fiattibisicutvis.Etsanataestfiliaeiusexilla
hora.
29EtcumtransissetindeIesus,venitadmareGalilaeae;Et
ascendensinmontem,sedebatibi.
30Etaccesseruntadeumturbaemultae,habentessecum
claudi,caecos,mutos,debiles,etaliosmultos:et
proieceruntantepedeseius.etsanaviteos;
31Intantumutmirarenturturbae,videntesmutumloqui,
debilessanos,claudosadgressum,caecosadvidendum;et
glorificaveruntDeumIsrael.
32Jesusautemconvocatisdiscipulissuis,dixit:Misereor
turbæ,quiatriduojamperseverantmecum,etnonhabent
quodmanducent:etjejunanteseosnondimittam,ne
deficiantinvia.
33Etdicunteidiscipuliejus:Undehabemuspanestantum
indeserto,uttantammultitudinemimpleamus?
34EtaitillisJesus:Quothabetispanes?Atillidixerunt:
Septem,etpaucospisciculos.
35etpræcepitturbædiscumberesuperterram.
36etaccipiensseptempanesetpiscesetgratiasagens
fregitetdeditdiscipulissuisetdiscipuliturbae
37Etcomederuntomnes,etsaturatisunt.Etquodsuperfuit
defragmentis,tuleruntseptemsportasplenas.
38Erantautemquimanducaveruntquatuormillia
hominum,extraparvulosetmulieres.
39Et,dimissaturba,ascenditinnaviculam:etvenitin
finesMagedan.
Caput16
1Pharisæiautemcumsadducæisvenientes,rogabanteum,
utsignumdecæloostendereteis.
2Quirespondens,aitillis:Vespereautemdicitis:
Serenumerit,rubicundumestenimcælum.
10

13. MATTHAEUS
3Etmane:Hodietempestas,rutilatenimtristecælum.O
hypocritae,faciemcaelidiiudicatis;Faciemergocæli
dijudicarenostis:signaautemtemporumnonpotestis
scire?
4Generationequametadulterasignumquaerit;etsignum
nondabiturei,nisisignumIonaeprophetae.Etrelictisillis,
abiit.
5Etcumvenissentdiscipuliejustransfretum,oblitisunt
panesaccipere.
6{TuncdicitillisJesus:Videte,etcaveteafermento
pharisæorumetsadducæorum.
7Atillicogitabantintrasedicentes:Quiapanesnon
accepimus.
8QuodcumvidissetIesus,dixiteis:“Modicaefidei,quid
cogitatisintervos,quiapanesnonhabetis?
9Nondumintelligitis,nequerecordaminiquinquepanum
quinquemillia,etquotsportassumpsistis?
10Nequeseptempanesquatuormillia,etquotsportas
sumpsistis?
11Undenescitisquoniamnondepanelocutussumvobis,
utcaveatisafermentopharisaeorumetsadducaeorum?
12Tuncintellexeruntquianondixeritcavenduma
fermentopanum,sedadoctrinapharisæorumet
sadducæorum.
13CumvenissetJesusinpartesCaesareaePhilippi,
interrogavitdiscipulossuos,dicens:Quemdicunthomines
esseFiliumhominis?
14Atillidixerunt:AliiJoannemBaptistam,aliiautem
Eliam.aliiveroJeremias,velunusexprophetis.
15DicitillisJesus:Vosautem,quemmeessedicitis?
16RespondensSimonPetrusdixit:TuesChristus,Filius
Deivivi.
17RespondensautemIesusdixitei:“Beatuses,Simon
Bariona:quiacaroetsanguisnonrevelavittibi,sedPater
meus,quiincaelisest.
18etegodicotibiquiatuesPetrusetsuperhancpetram
aedificaboecclesiammeametportaeinferinon
praevalebuntadversuseam.
19Ettibidaboclavesregnicælorum:etquodcumque
ligaverissuperterram,eritligatumincælis:etquodcúmque
sólverissuperterram,eritsolútumincælis.
20Tuncpræcepitdiscipulissuisutneminidicerentquia
ipseessetJesusChristus.
21ExindecoepitJesusostenderediscipulissuis,quia
oportereteumireJerosolymam,etmultapatiasenioribus,
etprincipibussacerdotum,etscribis,etoccidi,ettertiadie
resurgere.
22EtassumenseumPetrus,cœpitincrepareillumdicens:
Absitate,Domine:nonerittibihoc.
23Quiconversus,etdixitPetro:Vadepostme,Satana:
scandalummihies:nonenimsapiseaquæDeisunt,sed
quæhominumsunt.
24DixitergoJesusaddiscipulossuos:Siquisvultpost
mevenire,abnegetsemetipsum,ettollatcrucemsuam,et
sequaturme.
25Quienimvolueritanimamsuamsalvamfacere,perdet
eam:quiautemperdideritanimamsuampropterme,
invenieteam.
26Quidenimprodesthomini,simundumuniversum
lucretur,animaeverosuaeperdat?autquamdabithomo
commutationemproanimasua?
27FiliusenimhominisventurusestingloriaPatrissuicum
angelissuisettuncreddetunicuiquesecundumoperasua.
28Amendicovobis:Suntquidamhicstantes,quinon
gustabuntmortem,donecvideantFiliumhominis
venienteminregnosuo.
CAPUTXVII
1EtpostdiessexassumitJesusPetrum,etJacobum,et
Joannemfratremejus,etducitillosinmontemexcelsum
seorsum.
2ettransfiguratusestanteeos:etresplenduitfaciesejus
sicutsol:vestimentaautemejusfactasuntalbasicutnix.
3EtecceapparueruntillisMoysesetEliascumeo
loquentes.
4RespondensautemPetrusdixitadIesum:“Domine,
bonumestnoshicesse;sivis,faciamushictriatabernacula;
ettibiunumetMoysiunumetEliaeunum.
5Adhuceoloquente,eccenubeslucidaobumbraviteos.Et
eccevoxdenubedicens:“HicestFiliusmeusdilectus,in
quomihibenecomplacui;ipsumaudite.
6Etaudientesdiscipulicecideruntinfaciemsuam,et
timueruntvalde.
7EtaccessitJesus,ettetigiteos:dixitqueeis:Surgite,et
nolitetimere.
8Levantesautemoculossuos,neminemvideruntnisi
solumJesum.
9Etdescendentibusillisdemonte,præcepitillisJesus,
dicens:Neminidixeritisvisionem,donecFiliushominisa
mortuisresurgat.
10Etinterrogaverunteumdiscipuli,dicentes:Quidergo
scribædicunt,quodEliamoporteatprimumvenire?
11{ResponditJesus,etdixiteis:Eliasverevenietprimus
etrestituetomnia.
12DicoautemvobisquiaEliasjamvenit,etnon
cognoverunteum,sedfeceruntineoquæcumquevoluerunt.
SimiliteretFiliushominispassurusestabeis.
13TuncintellexeruntdiscipuliquiadeIoanneBaptista
dixisseteis.
14Etcumvenissentadturbam,accessitadeumvirquidam,
genuflexoanteeum,dicens:
15Domine,misererefiliimei,quoniamlunaticusestet
vexatusest;sæpeenimcaditinignem,etfrequenterin
aquam.
16Etobtulieumdiscipulistuis,etnonpotueruntcurare
eum.
17RespondensautemIesusdixit:“Ogeneratioincredula
etperversa,quousqueerovobiscum?usquequopatiarvos?
Affertehucillumadme.
18Jesusautemcomminatusestdiabolo.etcuratusestpuer
exillahora.
19TuncaccesseruntdiscipuliadJesumseorsum,et
dixerunt:Quarenonpotuimuseicereeum?
20{DixitergoeisJesus:Propterincredulitatemvestram.
ettransibit;etnihilvobisimpossibileerit.
21Hocautemgenusnonejiciturnisiperorationemet
jejunium.
22{ConversantibusautemeisinGalilæa,dixitillisJesus:
Filiushoministradendusestinmanushominum.
23(17:22)etoccidenteum,ettertiadieresurget.Et
contristatisuntvehementer.
11

14. MATTHAEUS
24EtcumvenissentCapharnaum,accesseruntadPetrum,
etdixerunt:Magistervesternonsolvittributum?
25Ait:Etiam.Etcumintrassetdomum,præveniteum
Jesus,dicens:QuidtibivideturSimon?regesterraea
quibusaccipiunttributumvelcensum?afiliissuis,anab
alienis?
26DiciteiPetrus:Abalienis.DiciteiJesus:Ergoliberi
suntfilii.
27Utautemnonscandalizemuseos,vadeadmareetmitte
hamumeteumpiscem,quiprimusascenderit,tolle;etcum
aperuerisoseius,inveniesstaterem:illumsumens,daeis
promeette.
Capitulum18
1InillotemporeaccesseruntdiscipuliadJesum,dicentes:
Quis,putas,maiorestinregnocælorum?
2EtvocavitadeumJesusparvulum,etposuiteumin
medioeorum.
3etdixi:amendicovobis:Nisiconversifueritis,et
efficiaminisicutparvuli,nonintrabitisinregnumcaelorum.
4Quicumqueergohumiliaveritsesicutparvulusiste,hic
maiorestinregnocaelorum.
5Etquisusceperitunumparvulumtaleminnominemeo,
mesuscipit.
6Siquisautemscandalizaveritunumdepusillisistisquiin
mecredunt,expediteiutsuspendaturmolaasinariaincollo
ejus,etdemergaturinprofundummaris.
7{Væmundoascandalis!Necesseestenimutveniant
scandala;Vaeautemhominiilliperquemscandalumvenit!
8Siautemmanustua,velpestuusscandalizatte,abscide
eum,etprojiceabste:bonumtibiestadvitamingredi
debilem,velclaudum,quamduasmanusvelduospedes
habentemmittiinignemæternum.
9Etsioculustuusscandalizatte,erueeum,etprojiceabs
te:bonumtibiestcumunooculoinvitamintrare,quam
duosoculoshabentemmittiingehennamignis.
10Videtenecontemnatisunumexhispusillis;dicoenim
vobisquodangelieorumincaelissempervidentfaciem
patrismeiquiincaelisest
11VenitenimFiliushominissalvarequodperierat.
12Quidvobisvidetur?sihabetcentumoves,eterravituna
exeis,nonnerelinquitnonagintanovemetvaditinmontes
etquaeritquoderravit?
13Etsitameninvenerit,amendicovobis,plusgaudetde
ovibusillis,quamdenonagintanovem,quaenon
erraverunt.
14SicnonestvoluntasPatrisvestri,quiincælisest,ut
pereatunusexpusillisistis.
15siautempeccaveritintefratertuusvadeetcorripeeum
interteetipsumsolumsiteaudieritlucratusesfratrem
tuum
16Siautemtenonaudierit,adhibetecumadhucunumvel
duos,utinoreduorumveltriumtestiumstabitomne
verbum.
17Quodsinonaudieriteos:dicecclesiæ:siautem
ecclesiamnonaudierit,sittibisicutethnicusetpublicanus.
18Amen,dicovobis:Quodcumqueligaveritissuperterram,
eritligatumincaelis:etquodcumquesolveritissuper
terram,eritsolutumincaelis.
19Iterumdicovobis:Siduoexvobisconsenserintsuper
terramdeomnire,quampetierint,fietillisaPatremeo,qui
incaelisest.
20Ubienimsuntduoveltrescongregatiinnominemeo,
ibisuminmedioeorum.
21TuncaccedensPetrusadeum,dixit:Domine,quoties
peccabitinmefratermeus,etdimittamei?usquesepties?
22DicitilliJesus:Nondicotibiusquesepties:sedusque
septuagiessepties.
23Proptereasimileestregnumcaelorumhominiregi,quod
habetrationemdeserviseius.
24Etcumcœpissetrationemponere,oblatusesteiunus,
quidebebateidecemmilliatalentorum.
25Cumautemnonredderet,dominussuusvendiditeum,et
uxorem,etfilios,etomnia,quaehabebat,etreddi.
26Procidensautemservusille,orabateum,dicens:
Patientiamhabeinme,etomniareddamtibi.
27Misertusautemdominusserviillius,dimisiteum,et
debitumdimisitei.
28Exiitautemidemservus,etinvenitunumdeconservis
suis,quidebebateicentumdenarios:etapprehenditeum
manus,dicens:Reddemihiquoddebes.
29Etprocidensconservusejus,rogabateum,dicens:
Patientiamhabeinme,etomniareddamtibi.
30Illeautemnoluit,sedabiitetmisiteumincarcerem,
donecredderetdebitum.
31Videntesautemconservieiusquodfactumest,
contristatisuntvalde,etveneruntetnunciaveruntdomino
suoomniaquaefiebant.
32Tuncvocavitillumdominussuus,etaitilli:Serve
nequam,omnedebitumdimisitibiquoniamrogastime.
33Nonergooportuitettemiserericonservitui,sicutetego
tuimisertussum?
34Etiratusdominusejus,tradiditeumtortoribus,
quoadusqueredderetuniversumdebitumsuum.
35SicetPatermeuscælestisfacietvobis,sinonremiseritis
unusquisquefratrisuodecordibusvestris.
CAP19
1Etfactumest,cumconsummassetJesusverbahæc,
migravitaGalilæa,etvenitinfinesJudæætransJordanem.
2Etsecutaesunteumturbaemultae;etcuraviteosibi.
3Etaccesseruntadeumpharisæitentanteseum,et
dicentes:Licethominidimittereuxoremsuamquacumque
excausa?
4quirespondensaitillisnonlegistisquiaquifecitabinitio
masculumetfeminamfeciteos
5etdixit:Propterhocrelinquethomopatremetmatrem,et
adhærebituxorisuæ,eteruntduoincarneuna?
6Itaquejamnonsuntduo,sedunacaro.QuodergoDeus
coniunxit,homononseparet.
7Dicuntilli:QuidergoMoysesmandavitdarelibellum
repudii,etdimittere?
8Aitillis:Moysespropterduritiamcordisvestripermisit
vosdimittereuxoresvestras,abinitioautemnonsic.
9Dicoautemvobis:Quicumquedimiserituxoremsuam,
nisiobfornicationem,etaliamduxerit,mœchatur.Etqui
dimissamduxerit,mœchatur.
10Dicunteidiscipuliejus:Siitaestcausahominiscum
uxore,nonexpeditnubere.
12

15. MATTHAEUS
11Quidixitillis:Nonomnescapiuntverbumistud,nisi
quibusdatumest.
12suntenimeunuchiquidematrisuterosicnatisuntet
sunteunuchiquifactisuntabhominibusetsunteunuchi
quiseipsoscastraveruntpropterregnumcaelorumqui
potestcaperecapiatQuipotestcaperecapiat.
13Tuncoblatisunteiparvuli,utmanuseisimponeret,et
oraret.
14Jesusveroaiteis:Siniteparvulos,etnoliteeos
prohibereadmevenire:taliumestenimregnumcælorum.
15Etimposuiteismanus,etprofectusestinde.
16Etecceunusaccedensdixitei:“Magisterbone,quid
bonifaciamuthabeamvitamaeternam?
17Quidixitei:Quidmedicisbonum?nonestbonusnisi
unus,idestDeus:siautemvisadvitamingredi,serva
mandata.
18Dicitilli:Quæ?Jesusdixit,Nonhomicidiumfacies,
Nonmoechaberis,Nonfurtumfacies,Nonfalsum
testimoniumdices,
19Honorapatremtuumetmatremtuam,etdiliges
proximumtuumsicutteipsum.
20Dicitilliadolescens:Omniahæccustodiviajuventute
mea:quidadhucmihideest?
21AitilliJesus:Sivisperfectusesse,vade,etvendequæ
habes,etdapauperibus,ethabebisthesaurumincælo:et
veni,etsequereme.
22Cumaudissetautemadolescensverbum,abiittristis:
eratenimhabensmultaspossessiones.
23DixitergoJesusaddiscipulossuos:Amendicovobis,
quiadivesdifficileintrabitinregnumcælorum.
24Etiterumdicovobis:Faciliusestcamelumperforamen
acustransire,quamdivitemintrareinregnumDei.
25Etaudientesdiscipulieiusmirabanturvalde,dicentes:
Etquispotestsalvusfieri?
26Jesusautemvidenseos,dixiteis:Apudhomineshoc
impossibileest;apudDeumautemomniapossibiliasunt.
27RespondensautemPetrusdixitei:“Eccenos
reliquimusomniaetsecutisumuste;quidergohabebimus?
28etdixiteisIesusamendicovobisquiavosquisecuti
estismeinregenerationecumsederitFiliushominisin
thronogloriaesuaesedebitisetvossuperthronosduodecim
iudicantesduodecimtribusIsrael.
29Etomnisquireliqueritdomum,velfratres,autsorores,
autpatrem,autmatrem,autuxorem,autfilios,autagros
propternomenmeum,centuplumaccipiet,etvitam
æternampossidebit.
30Multiautemeruntpriminovissimi.eteruntnovissimi
primi.
CAPITULUM20
1Simileestenimregnumcælorumhominipatrifamilias,
quiexiitprimomaneconducereoperariosinvineamsuam.
Conventioneautemfactacumoperariisexdenariodiurno,
misiteosinvineamsuam.
3Etegressuscircahoramtertiamviditaliosstantesinforo
otiosos;
4Etaitillis.Iteetvosinvineammeam,etquodiustum
fueritdabovobis.Illiautemabierunt.
5Iterumexiitcircahoramsextametnonam,etfecit
similiter.
Circaundecimamautemexiit,etinvenitaliosstantes,et
dicitillis:Quidhicstatistotadieotiosi?
7Dicuntei:Quianemonosconduxit.Dicitillis:Iteetvos
invineammeam.et,quodiustumest,accipietis.
8Cumseroautemfactumesset,dicitdominusvineæ
procuratorisuo:Vocaoperarios,etreddeillismercedem
incipiensanovissimisusqueadprimos.
9Cumvenissentergoquicircaundecimamhoramvenerant,
acceperuntsingulosdenarios.
10Venientesautemprimiarbitratisuntquodplusessent
accepturi;etipsisingulosdenarios.
11Quicumacceperant,murmurabantcontra
patremfamilias,
12dicentes:Hinovissimiunahorafecerunt,etparesillos
nobisfecisti,quiportavimuspondusdieietaestum.
13Atillerespondensunieorum,dixit:Amice,nonfacio
tibiinjuriam:nonneexdenarioconvenistimecum?
14Tollequodtuumest,etvade:dabotibihocultimum
sicutettibi.
15Autnonlicetmihiquodvolo,facere?Anoculustuus
nequamest,quiaegobonussum?
16Siceruntnovissimiprimi,etpriminovissimi:multi
enimsuntvocati,pauciveroelecti.
17AscendensautemJesusJerosolymam,assumpsitsecreto
duodecimdiscipulossuos,etdixitillis:
18EcceascendimusinIerusalem;etFiliushominis
tradeturprincipibussacerdotumetscribisetcondemnabunt
eumusqueadmortem
19Ettradenteumgentibusadilludendum,etflagellandum,
etcrucifigendum:ettertiadieresurget.
20TuncaccessitadeummaterfiliorumZebedæicumfiliis
suis,adoransetpetensaliquidabeo.
21Quidixitei:Quidvis?Aitilli:Facutsedeanthiduo
filiimei,unusaddexteramtuam,etunusadsinistramin
regnotuo.
22RespondensautemJesus,dixit:Nescitisquidpetatis.
Potestisbiberecalicem,quemegobibo,etbaptismoquo
egobaptizor,baptizari?Dicuntei:Possumus.
23etaitillisquidemcalicemmeumbibetisetbaptismoquo
egobaptizorbaptizarisedsedereaddexterammeametad
sinistramnonestmeumdaresederiteisdatumestpro
quibusparatumestaPatremeo.
24Etaudientesdecem,indignatisuntdeduobusfratribus.
25Jesusautemvocaviteosadse,etait:Scitisquia
principesgentiumdominantureorum,etquimagnam
potestatemhabentsupereos.
26Sednonsiceritintervos:sedquicumquevolueritinter
vosmaioresse,eritvesterminister;
27Etquicumquevolueritintervosprimusesse,sitvester
servus:
28SicutFiliushominisnonvenitministrari,sedministrare,
etdareanimamsuamredemptionempromultis.
29EtegredientibuseisabIericho,secutaesteumturba
multa.
30Etecceduocæcisedentessecusviam,cumaudissent
quiaJesustransiret,clamaverunt,dicentes:Misererenostri,
DominefiliDavid.
31Turbaautemincrepabateosuttacerent.Atillimagis
clamabant,dicentes:Domine,misererenostri,filiDavid.
32StansautemJesusvocaviteos,etait:Quidvultisvobis
faciam?
33Dicuntei:Domine,utaperianturoculinostri.
13

16. MATTHAEUS
34MisertusautemeorumJesus,tetigitoculoseorum.Et
confestimviderunt,etsecutisunteum.
CAPUTXXI
1EtcumappropinquassentJerosolymam,etvenissent
BethphageinmontemOlivarum,misitJesumduos
discipulos,
2{dicenseis:Iteincastellum,etstatiminvenietiscumea
asinumligatum,etpullum:solviteeos,etadduciteadme.
3etsiquisvobisaliquiddixeritdicitequiaDominushis
opushabetetconfestimdimitteteosetconfestimdimittet
eos.
4Hocautemtotumfactumest,utadimplereturquod
dictumestperprophetamdicentem:
5DicitefiliæSion:Eccerextuusvenittibimansuetus,
sedenssuperasinam,etpullumfiliumsubjugalis.
6EuntesautemdiscipulifeceruntsicutpræcepitillisJesus.
7Etadduxeruntasinum,etpullum,etimposuerunteis
vestimentasua,etimposuerunteumsupereum.
8Plurimaautemturbastraveruntvestimentasuainvia;alii
ramosdearboribussuccidunt,etinviastraverunt.
9turbaeautemquaepraecedebantetquaesequebantur
clamabantdicentesosannaFilioDavidbenedictusquivenit
innomineDominiHosannainexcelsis.
10EtcumintrassetJerosolymam,commotaestuniversa
civitas,dicens:Quisesthic?
11Populiautemdicebant:HicestJesusprophetaa
NazarethGalilææ.
12EtintravitJesusintemplumDei,eteiecitomnes
vendentesetementesintemplo,etmensasnummulariorum,
etcathedrasvendentiumcolumbassubvertit,
13{Etaitillis:Scriptumest:Domusmeadomusorationis
vocabitur.Vosautemfecistiseamspeluncamlatronum.
14Etaccesseruntadeumcæci,etclaudiintemplo.et
curaviteos.
15Videntesautemprincipessacerdotumetscribæ
mirabiliaquæfecit,etpuerosclamantesintemplo,et
dicentes:HosannafilioDavid:indignatisunt,graviter
ferebant;
16etdixeruntei:Audisquidistidicunt?Jesusautemdixit
eis:Utique.numquamlegistis:Exoreinfantiumet
lactentiumperfecistilaudem?
17Etrelictisillis,abiitforasextracivitateminBethaniam:
ibiquemansit.
18Maneautemrevertensincivitatem,esuriit.
19Etvidensficiarboremunaminvia,accessitadeam,et
nihilinvenitineo,nisifoliatantum,etdixitei:Nemoexte
fructusnascaturinsempiternum.Etmoxarefactaestficus.
20Etvidentesdiscipuli,miratisunt,dicentes:Quomodo
aruitficus?
21responditIesusetdixiteisamendicovobissihabueritis
fidemetnondubitaveritisnonsolumquodfactumestficu
hocfacietissedetsidixeritismontihuicamoveetinmare
projice;quidfiet.
22Etomniaquæcumqueorandopetieritis,credentes
accipietis.
23Etcumvenissetintemplum,accesseruntadeum
docentemprincipessacerdotum,etseniorespopuli,
dicentes:Inquapotestatehæcfacis?etquistibidedithanc
potestatem?
24{RespondensJesusdixiteis:Interrogabovosetego
unumsermonem:quemsidixeritismihi,etegovobis
dicaminquapotestatehæcfacio.
25BaptismusJoannisundeerat?ecælo,anexhominibus?
Atillicogitabantsecum,dicentes:Sidixerimus,Decaelo;
Dicetnobis:Quareergononcredidistisei?
26Sidixerimus:Exhominibus.timemuspopulum;Omnes
enimhabebantJoannemsicutprophetam.
27EtrespondentesJesu,dixerunt:Nescimus.Etaitillis:
Nequeegodicovobisinquapotestatehæcfacio.
28{Quidautemvobisvidetur?Homoquidamhabebat
duosfilios;Etaccedensadprimum,dixit:Fili,vadehodie,
operareinvineamea.
29Illeautemrespondens,ait:Nolo.
30Accedensautemadalterum,dixitsimiliter.Atille
respondens,ait:Eo,domine,etnonivit.
31quisexduobusfecitvoluntatempatris?Dicuntei:
Primus.DiciteisIesus:“Amendicovobis:Publicaniet
meretricespraeceduntvosinregnumDei.
32VenitenimadvosIoannesinviajustitiæ,etnon
credidistisei.Publicaniautemetmeretricescredideruntei:
vosautemcumvidissetis,nonpœnituitpostea,utcrederetis
ei.
33Aliamparabolamaudi:Patereratquidam,quiplantavit
vineam,etcircumsepsiteam,etfoditineatorcular,et
ædificavitturrim,etlocaviteamagricolis,etabiitin
regionemlonginquam.
34Cumautemappropinquarettempusfructuum,misit
servossuosadagricolas,utacciperentfructusejus.
35Tuleruntautemagricolaeservossuos,etalium
ceciderunt,etaliumocciderunt,etaliumlapidaverunt.
36Iterummisitaliosservosquamprimum:etfeceruntillis
similiter.
37Novissimeautemmisitadeosfiliumsuum,dicens:
Verebunturfiliummeum.
38Agricolæautemvidentesfilium,dixeruntintrase:Hic
esthæres.venite,occidamuseum,ethabebimus
hereditatemeius.
39Etapprehensumeumejeceruntextravineam,et
occiderunt.
40Cumergoveneritdominusvineæ,quidfacietagricolis
illis?
41Aiuntilli:Malosmaleperdet:etvineamsuamlocabit
aliisagricolis,quireddanteifructumtemporibussuis.
42DiciteisJesus:NumquamlegistisinScripturis:
Lapidemquemreprobaveruntædificantes,hicfactusestin
caputanguli:aDominofactumestistud,etestmirabilein
oculisnostris?
43Ideodicovobis:AufereturavobisregnumDei,et
dabiturgentifacientifructusejus.
44Etquicumquececideritsuperlapidemistum,
conquassabitur:superquemautemceciderit,comminuet
illum.
45Cumaudissentprincipessacerdotumetpharisæi
parabolasejus,cognoveruntquoddeipsisdiceret.
46Etquærenteseumtenere,timueruntturbam:quoniam
sicutprophetameumhabebant.
CAPUTXXII
1RespondensautemIesusiterumperparabolaslocutusest
eisetdixit:
14

17. MATTHAEUS
2Simileestregnumcaelorumhominiregi,quifecitnuptias
filiosuo.
3Etmisitservossuosvocareinvitatosadnuptias,et
nolebantvenire.
4Iterummisitaliosservos,dicens:Dicitevocatis:Ecce
prandiummeumparavi:taurimeietaltiliaoccisasunt,et
omniaparata:veniteadnuptias.
5Illiautemneglexerunt:etabierunt,aliusinvillamsuam,
aliusveroadnegotiationemsuam:
6reliquiverotenueruntservoseiusetcontumeliisaffectos
occiderunt
7Rexautemcumaudisset,iratusest:etmissisexercitibus
suis,perdidithomicidasillos,etcivitatemillorum
succendit.
8Tuncaitservissuis:Nuptiæparatæsunt,sednonqui
invitatierantdigni.
9Iteergoadvias,etquoscumqueinveneritis,vocatead
nuptias.
10Exieruntergoserviilliinvias,etcongregaveruntomnes
quosinvenerunt,malosetbonos:etimpletaesuntnuptiae
discumbentium.
11Intravitautemrexutvideretdiscumbentes,etviditibi
hominemnonvestitumvestenuptiali.
12Etaitilli:Amice,quomodohucintrastinonhabens
vestemnuptialem?Atilleobmutuit.
13Tuncdicitrexministris:Ligatismanibusetpedibusejus,
mittiteeumintenebrasexteriores;ibieritfletusetstridor
dentium.
14Multienimsuntvocati,pauciveroelecti.
15Tuncabeuntespharisæi,consiliuminieruntutcaperent
euminsermone.
16EtmittunteidiscipulossuoscumHerodianisdicentes:
“Praeceptor,scimusquiaveraxes,etviamDeiinveritate
doces;
17Dicergonobisquidtibividetur?Licetdaretributum
Caesariannon?
18CognitaautemJesusnequitiaeorum,ait:Quidme
tentatis,hypocritæ?
19Ostenditemihinumismacensus.Atilliobtuleruntei
denarium.
20Etaitillis:Cujusestimagohæc,etinscriptio?
21Dicuntei:Cæsaris.Tuncaitillis:Redditeergoquæ
suntCæsaris,Cæsari.etquaedeisuntDeo.
22Etaudientesmiratisunt,etrelictoeoabierunt.
23inipsadieaccesseruntadeumSadducaeidicentesquia
resurrectiononestetrogaverunteum
24dicens:Magister,Moysesdixit:Siquismortuusfuerit
nonhabensfilium,utducatfraterejusuxoremsuam,et
suscitetsemenfratrisuo.
25Erantautemapudnosseptemfratres:etprimus,cum
duxeratuxorem,defunctusest,etnonhabensprolem,
reliquituxoremsuamfratrisuo:
26Similitersecundus,ettertiususqueadseptimum.
Novissimeomniummortuaestetmulier.
28Inresurrectioneergocujuseritdeseptemuxor?omnes
enimhabuerunteam.
29ResponditJesus,etdixiteis:Erratisnescientes
ScripturasnequevirtutemDei.
30Inresurrectioneenimnequenubent,nequenubentur,
sedsuntsicutangeliDeiincælis.
31Deresurrectioneautemmortuorumnonlegistisquod
dictumestvobisperDeum,dicens:
32EgosumDeusAbraham,etDeusIsaac,etDeusJacob?
NonestDeusmortuorum,sedviventium.
33Etaudientesturbæ,mirabanturindoctrinaejus.
34Pharisaeiautemaudientesquodsilentiuminposuisset
Sadducaeisconveneruntinunum
35Etinterrogaviteumquidamexipsislegisdoctor,tentans
eum,etdicens:
36Magister,quodestmandatummagnuminlege?
37AitilliJesus:DiligesDominumDeumtuumextoto
cordetuo,etintotaanimatua,etintotamentetua.
38Hocestprimumetmagnummandatum.
39Secundumautemsimileesthuic:Diligesproximum
tuumsicutteipsum.
Inhisduobusmandatisuniversalexpendetetprophetae.
41Congregatisautempharisæis,interrogaviteosJesus,
42dicens:QuidvobisvideturdeChristo?cuiusfiliusest?
Dicuntei:David.
43aitillisquomodoergoDavidinspirituvocateum
Dominumdicens
44DixitDominusDominomeo:Sedeadextrismeis,donec
ponaminimicostuosscabellumpedumtuorum?
45SiergoDavidvocateumDominum,quomodofilius
ejusest?
46Etnemopoterateirespondereverbum,nequeaususfuit
quisquamexilladieeumampliusinterrogare.
CAPITULUM23
1DixitergoJesusadturbas,etdiscipuliejus:
2dicentes:SupercathedramMoysisederuntscribaeet
pharisæi.
3Omniaergoquaecumquedixerintvobis,servateetfacite;
quaeautemfaciunt,facerenolite:dicuntenim,etnon
faciunt.
4Alligantenimoneragraviaetimportabilia,etimponunt
inhumeroshominum;sedipsidigitounononmovebuntur.
5Omniaautemoperasuafaciuntutvideanturab
hominibus.
6diligiteautemprimascathedrasincenisetprimas
cathedrasinsynagogis
7etsalutateinforoetvocariabhominibusrabbi.
8VosautemnolitevocariRabbi.Unusestenimmagister
vester,Christus;omnesautemvosfratresestis.
9Etpatremnolitevocarevobissuperterram:unusestenim
Patervester,quiincælisest.
10nequedominivocatiestismagisterenimvesterunusest
Christus
11Quimajorestvestrum,eritvesterservus.
12Quiautemseexaltaverit,humiliabitur;etquise
humiliaverit,exaltabitur.
13{Væautemvobis,ScribæetPharisæi,hypocritæ.
clauditisenimregnumcaelorumadversushomines,quia
nequeinvobismetipsisnequeintroeuntessinitisintrare.
14Vaevobis,scribaeetpharisaei,hypocritae!Vosenim
domosviduæcomeditis,etinsimulationemorarelongam
facite:proptereaaccipietismajoremjudicium.
15Vaevobis,scribaeetpharisaei,hypocritae!nametmare
etterramcircuitisutunumproselytumfaciatis,etcum
fueritfactus,gehennaefiliumduplomagisquamvos
faciatis.
15

18. MATTHAEUS
16Vævobis,ducescæci,quidicitis:Quicumquejuraverit
intemplo,nihilest;quicumqueautemjuraveritinauro
templi,debet.
17Stultietcæci:quidenimmajusest,aurum,antemplum,
quodsanctificataurum?
18Etquicumquejuraveritinaltari,nihilest;quicumque
autemjuraveritindono,quodestsuperillud,debet.
19stultietcaeciquidenimmaiusestdonumanaltarequod
sanctificatdonum
20Quiergojuraveritinaltari,juratineoetinomnibus
quæsuperilludsunt.
21etquijuraveritintemplo,juratinillo,etineoqui
habitatinipso.
22Etquijuratincælo,juratinthronoDei,etineoqui
sedetsupereum.
23Vaevobis,scribaeetpharisaei,hypocritae!mentam
enimetanesumetcuminumsolvatis,etgravioralegis,
judicii,misericordiae,etfideiomiseritis:haecoportuit
facere,etillanonomittere.
24Ducescæci,excolantesculicem,camelumautem
glutientes.
25Vaevobis,scribaeetpharisaei,hypocritae!mundatis
enimforispoculietpatinae,intusautemplenaesunt
repetundarumetexcessuum.
26Pharisæecæce,mundapriusquodintusestpoculiet
patinae,utsitetmundus.
27{Vævobis,ScribæetPharisæi,hypocritæ.namsimiles
estissepulcrisdealbatis,quaequidemforisapparent
pulchra,sedintusplenasuntossibusmortuorum,etomni
immunditie;
28Sicetvosjustiapparebitishominibus,intusautempleni
estishypocrisietiniquitate.
29{Vævobis,scribeetpharisæi,hypocritæ!quoniam
aedificatismonumentaprophetarumetornatismonumenta
iustorum
30Etdixerunt:Sifuissemusindiebuspatrumnostrorum,
nonessemussociieoruminsanguineprophetarum.
31Proptereavosipsitestesestis,quiafiliiestiseorum,qui
prophetasocciderunt.
32Etvosimpletemensurampatrumvestrorum.
33Serpentes,geniminaviperarum,quomodopoteritis
evaderejudiciumgehennæ?
34propterquodecceegomittoadvosprophetaset
sapientesetscribasetexillisoccidetisetcrucifigetisetex
eisflagellabitisinsynagogisvestrisetpersequeminide
civitateincivitatem
35utveniatisadvosomnissanguisjustuseffusussuper
terramasanguineAbeljustiusqueadsanguinemZachariae
filiiBarachiæ,quemoccidistisintertemplumetaltare.
36Amendicovobis:Omniahaecvenientsuper
generationemistam.
37Jerusalem,Jerusalem,quæoccidisprophetas,etlapidas
eosquiadtemissisunt,quotiesvoluicongregarefilios
tuos,sicutgallinacongregatpullossuossubalas,etnoluisti.
38Eccerelinqueturvobisdomusvestradeserta.
39dicoenimvobisnonmevidebitisamododonecdicatis
benedictusquivenitinnomineDomini
CAPITULUM24
1EtegressusJesusdetemplo,ibat:etaccesseruntadeum
discipuliejus,utostendereteiædificationestempli.
2{Ipseautemrespondensdixitillis:Videtishæcomnia?
amendicovobis,nonrelinqueturlapissuperlapidemhic,
quinondestruatur.
SedenteautemeosupermontemOlivarum,accesseruntad
eumdiscipulisecreto,dicentes:Dicnobis,quandohæc
erunt?Etquodnamsignumadventustui,et
consummationissæculi?
4EtrespondensJesus,dixitillis:Videtenequisvos
seducat.
5multienimvenientinnominemeodicentesegosum
Christusetmultosseducent.
6Audietisautemprælia,etopinionespræliorum.Videtene
turbemini:oportetenimhæcomniafieri,sednondumfinis.
Exsurgetenimgensingentem,etregnuminregnum:et
eruntfames,etpestes,etterræmotusperloca.
8Omniahaecdoloruminitiumsunt.
9Tunctradentvosutaffligantur,etoccidantvos,eteritis
odiohabitiabomnibusgentibuspropternomenmeum.
10Ettuncscandalizabunturmulti,etinvicemtradent,et
odiohabebuntinvicem.
11Etmultipseudoprophetæsurgent,etseducentmultos.
12Etquoniamabundavitiniquitas,refrigescetcaritas
multorum.
13Quiautemsustinueritinfinem,hicsalvuserit.
14Etpraedicabiturhocevangeliumregniinuniversoorbe
intestimoniumomnibusgentibus;ettuncvenietfinis.
15Cumergovideritisabominationemdesolationis,dequa
dictumestaDanielepropheta,stainlocosancto,quilegit,
intelligat:
16Tunc,quiinIudaeasunt,fugiantinmontes:
17quiestintecto,nedescendattollerealiquiddedomosua;
18nequequiinagroest,revertaturtollerevestimentasua.
19Væautemprægnantibusetnutrientibusinillisdiebus!
20Orateautemutnonfiatfugavestrahieme,neque
sabbato.
Eritenimtunctribulatiomagna,qualisnonfuitabinitio
mundiusquemodo,nequefiet.
22Etnisibreviatifuerintdiesilli,nonfieretsalvaomnis
caro:sedpropterelectosbreviabunturdiesilli.
23{Tuncsiquisvobisdixerit:EccehicestChristus,ecce
illic.necredas.
Exsurgentenimpseudochristietpseudoprophetaeetdabunt
signamagnaetprodigia;adeoutelectosipsos,sifieri
possit,decipiant.
25Eccepraedixivobis.
26Siergodixerintvobis:Ecceindesertoest,noliteexire;
ecceinpenetralibus.necredas.
27Sicutenimfulgurexitaboriente,etparetusquein
occidente;siceritetadventusFiliihominis.
28Ubicumquefueritcorpus,illiccongregabunturetaquilæ.
29statimposttribulationemdierumillorumsol
contenebrabituretlunanondabitlumensuumetstellae
cadentdecaeloetvirtutescaelorumcommovebuntur
30EttuncapparebitsignumFiliihominisincaelo:ettunc
plangentomnestribusterrae,etvidebuntFiliumhominis
venienteminnubibuscaelicumvirtuteetgloriamagna.
31Etmittetangelossuoscumtubamagna,etcongregabunt
electossuosaquatuorventis,asummocæliusquead
summum.
32Aficuautemdisciteparabolam.Cumadhucramusejus
sittener,etfoliagerminant,scitisquoniampropeestæstas.
16

19. MATTHAEUS
33Sicetvos,cumvideritishaecomnia,scitotequodprope
estadianuas.
34Amendicovobis:Nonpraeteribithaecgeneratio,donec
omniahaecfiant.
35Caelumetterratransibunt,verbaautemmeanon
transibunt.
36Dedieautemillaethoranemoscit:nequeangelicæli,
sedPatermeussolus.
37SicutautemdiesNoe,itaeritetadventusFiliihominis.
38sicutenimerantindiebusantediluviumcomedenteset
bibentesnubentesetnuptumtradentesusqueaddiemquo
intravitinarcamNoe
39etnoncognoveruntdonecvenitdiluviumettulitomnes
itaeritetadventusFiliihominissiceritetadventusFilii
hominis.
40Tuncduoeruntinagro;unusaffumetur,&alter
relinquetur.
41Duaemolentesinmola;unusaffumetur,&alter
relinquetur.
42Vigilateergo,quianescitisquahoraDominusvester
venturussit.
43Illudautemscitote,quoniamsisciretpaterfamiliasqua
horafurventurusesset,vigilaretutique,etnonsineret
perfodidomumsuam.
44Ideoetvosestoteparati,quiaquahoranonputatisFilius
hominisvenit.
45Quisestergoservusfidelisetsapiens,quemconstituit
dominussuprafamiliamsuam,utdetillisescamintempore
opportuno?
46Beatusilleservus,quemcumveneritdominus,invenerit
itafacientem.
47Amendicovobis,quoniamsuperomniabonasua
constitueteum.
48Siautemdixeritservusillemalusincordesuo:Moram
facitdominusmeusvenire.
49Etincipietpercutereconservossuos,etmanducareet
biberecumebriis;
Venietdominusserviilliusindiequanonsperat,ethora
quanescit;
51etdivideteumpartemqueeiusponetcumhypocritisillic
eritfletusetstridordentium
CAP.XXV
1Tuncsimileeritregnumcaelorumdecemvirginibus,quae
accipienteslampadessuasexieruntobviamsponso.
Quinqueautemexeiserantfatuae,etquinquefatuae.
3Stultaelampadesaccipiebant,etoleumsecumnon
ferebant;
prudentesveroacceperuntoleuminvasiscumlampadibus
suis.
Moramautemfacientesponso,dormitaveruntomneset
dormierunt.
6mediaautemnocteclamorfactusesteccesponsusvenit
exiteobviamei.
Tuncsurrexeruntomnesvirginesillæ,etornaverunt
lampadessuas.
8Fatuæautemsapientibusdixerunt:Datenobisdeoleo
vestro.lampadesenimnostraeexstinguuntur.
9responderuntautemsapientesdicentesnesicexaudiasne
fortenonsufficiatnobisetvobis,itepotiusadvendentes,et
emitevobis.
10Dumautemirentemere,venitsponsus;etquaeparata
erantintraveruntcumeoadnuptiasetclausaestianua.
11Novissimeautemveniuntetreliquævirgines,dicentes:
Domine,Domine,aperinobis.
12Atillerespondensait:Amendicovobis,nesciovos.
13Vigilateergo,quianescitisdiemnequehoram,inqua
Filiushominisvenit.
14Sicutenimhomoperegreproficiscens,vocavitservos
suos,ettradiditillisbonasua.
15Etunideditquinquetalenta,aliiduo,etaliiunum;
unicuiqueprosuaquisquefacultate;etcontinuoiter
arripuit.
16Abiitautemquiquinquetalentaacceperat,etoperatus
estineis,etlucratusestaliaquinque.
17Similiterautemquiduoacceperat,lucratusestaliaduo.
18Quiautemunumacceperat,abiensfoditinterra,et
absconditpecuniamdominisui.
19Postmultumverotemporisvenitdominusservorum
illorum,etponitrationemcumeis.
20Accedensautemetquiquinquetalentaacceperat,obtulit
aliaquinquetalenta,dicens:Domine,quinquetalenta
tradidistimihi,eccealiaquinquesuperlucratussum.
21Aitillidominuseius:“Euge,serveboneetfidelis;super
paucafuistifidelis;supermultateconstituam;intrain
gaudiumdominitui.
22Accedensautemetquiduotalentaacceperat,ait:
Domine,duotalentatradidistimihi:eccealiaduolucratus
sum.
23Aitillidominuseius:“Euge,serveboneetfidelis;super
paucafuistifidelis,supermultateconstituam:intrain
gaudiumdominitui.
24Accedensautemetquiunumtalentumacceperat,ait:
Domine,sciotequiahomoduruses:metensubinon
seminasti,etcongregasubinonstrasti:
25ettimensabiietabsconditalentumtuuminterra:ecce
habesquodtuumest.
26Responditdominusejus,etdixitei:Servenequamet
piger,scisquiametoubinonseminavi,etcongregoubinon
stravi.
Debesergodarepecuniammeamnummulariis,ettunc
venienscumusurarecepi.
28Tolliteitaqueabeotalentum,etdateeiquihabetdecem
talenta.
29omnienimhabentidabituretabundabiteiautemqui
nonhabetetquodhabetaufereturabeo
30Etinutilemservumeiciteintenebrasexteriores:illicerit
fletusetstridordentium.
31CumveneritFiliushominisingloriasua,etomnes
angelicumeo,tuncsedebitsuperthronumgloriaesuae.
32Etcongregabunturanteeumomnesgentes,etseparabit
easabinvicem,sicutpastorovessuasabhœdis:
33etponetovesadextrissuis,hædosautemasinistris.
34Tuncdiceteisrexadextrissuis:Venite,benedicti
Patrismei,possideteparatumvobisregnumaconstitutione
mundi.
35Esurivienim,etdedistismihicibum:sitivi,etdedistis
mihibibere:hospeseram,etcollegistisme:
36{Nudus,etinduistisme:infirmus,etvisitastisme:in
carcereeram,etvenistisadme.
37Tuncrespondebunteijusti,dicentes:Domine,quando
tevidimusesurientem,etpavimuste?autsitientemet
dedimustibipotum?
17

20. MATTHAEUS
38quandotevidimusperegrinum,etcollegimuste?aut
nudum,etcooperuimuste?
39autquandotevidimusinfirmum,autincarcere,et
venimusadte?
40Etrespondensrex,dicetillis:Amendicovobis:
Quamdiufecistisuniexhisfratribusmeisminimis,mihi
fecistis.
41Tuncdicetetillisquiasinistrissunt:"Discediteame,
maledicti,inignemaeternum,quiparatusestdiaboloet
angeliseius".
42Esurivienim,etnondedistismihimanducare:sitivi,et
nondedistismihipotum:
43hospeseram,etnoncollegistisme:nudus,etnon
induistisme:infirmus,etincarcere,etnonvisitastisme.
44Tuncrespondebunteietipsi,dicentes:Domine,quando
tevidimusesurientem,autsitientem,authospitem,aut
nudum,autinfirmum,autincarcere,etnonministravimus
tibi?
45Tuncrespondebiteis,dicens:Amendicovobis:
Quamdiunonfecistisuniexhisminimis,mihinonfecistis.
46etibunthiinsuppliciumaeternum,iustiauteminvitam
aeternam.
CAP26
1Etfactumest,cumconsummassetJesusomnessermones
istos,dixitaddiscipulossuos:
2ScitisquoniampostbiduumPaschaest,etFiliushominis
tradetur,utcrucifigatur.
3Tunccongregatisuntprincipessacerdotum,etseniores
populi,inatriumprincipissacerdotum,quidicebatur
Caiphas:
4etconsiliumfeceruntutJesumdolotenerent,et
occiderent.
5Dicebantautem:Nonindiefesto,nefortetumultusfieret
inpopulo.
6CumautemessetJesusinBethania,indomoSimonis
leprosi,
7Venitmulierhabensalabastrumunguentipretiosi,et
effuditsupercaputipsiusrecumbentis.
8Videntesautemdiscipuli,indignatisunt,dicentes:Ut
quidperditiohæc?
potuitenimistudvenundarimulto,etdaripauperibus.
10SciensautemJesus,aitillis:Quidmolestiestishuic
mulieri?opusenimbonumoperataestinme.
11Semperenimpaupereshabetisvobiscum;meautemnon
semperhabetis.
12Hocenimunguentumhoceffuditincorpusmeum,hoc
adsepulturammeam.
13Amendicovobis:Ubicumqueprædicabiturhoc
evangeliuminuniversomundo,diceturetquodhæcfecitin
memoriamejus.
14Etvenitunusdeduodecim,quidiciturIudasIscariotes,
adprincipessacerdotum,
15Etaitillis:Quidvultismihidare,etegovobiseum
tradam?Atilliconstituerunteitrigintaargenteos.
16Etexindequærebatopportunitatemuteumtraderet.
17Primaautemdieazymorumaccesseruntdiscipuliad
Jesum,dicentes:UbivisparemustibicomederePascha?
18Illeautemdixit:“Iteincivitatemadquendametdicite
ei:“Magisterdicit:Tempusmeumpropeest;Apudtefacio
Paschacumdiscipulismeis.
19EtfeceruntdiscipulisicutconstitueratillisJesus.et
paraveruntPascha.
20Vespereautemfacto,discumbebatcumduodecim.
21Etmanducantibusillis,dixit:Amendicovobis,quia
unusexvobistradetme.
22Etcontristativalde,cœperuntsingulidicereei:Domine,
numquidego?
23{Etrespondensait:Quiintingitmecummanumin
catino,ipsemetradet.
24{Filiushominisvaditsicutscriptumestdeeo:væ
autemhominiilli,perquemFiliushoministradetur!bonum
illihominifuisset,sinatusnonfuisset.
25respondensautemIudasquitradiditeumdixitnumquid
egosumrabbiaitillitudixistiDicitilli:Tudixisti.
26Cœnantibusautemeis,accepitJesuspanem,etbenedixit
acfregit,deditquediscipulissuis,etait:Accipite,et
comedite.hocestcorpusmeum.
27Etacceptocalice,gratiasegitetdediteisdicens:
“Bibiteexhocomnes;
28Hicestenimsanguismeusnovitestamenti,quipro
multiseffundeturinremissionempeccatorum.
29Dicoautemvobis:nonbibamamododehocgenimine
vitisusqueindiemillum,cumilludbibamvobiscum
novuminregnoPatrismei.
30Ethymnodicto,exieruntinmontemOliveti.
31TuncdiciteisJesus:Omnesscandalizabiminiinmein
nocteista:quiascriptumest:Percutiampastorem,et
dispergenturoves.
32Cumautemresurrexero,praecedamvosinGalilaeam.
33ResponditPetrus,etdixitei:Etsiomnesscandalizati
fuerintinte,egoautemnonoffendiculum.
34AitilliJesus:Amendicotibi,quiainhacnocte,
antequamgalluscantet,termenegabis.
35AitilliPetrus:Etiamsioportueritmemoritecum,nonte
negabo.Similiteretomnesdiscipulidixerunt.
36TuncvenitcumillisJesusinlocumquivocatur
Gethsemani,etdicitdiscipulissuis:Sedetehic,etego
vadamilluc.
37EtassumptoPetro,etduobusfiliisZebedæi,cœpit
contristarietmœstusesse.
38Tuncaitillis:Tristisestanimameausqueadmortem:
sustinetehic,etvigilatemecum.
39Etprogressuspusillum,prociditinfaciemsuamorans,
dicens:Patermi,sipossibileest,transeatamecalixiste:
verumtamennonsicutegovolo,sedsicuttu.
40Etvenitaddiscipulossuos,etinveniteosdormientes,et
dicitPetro:Quidnonpotuistisunahoravigilaremecum?
41Vigilateetorate,utnonintretisintentationem;spiritus
quidempromptusest,caroauteminfirma.
42Iterumsecundoabiit,etoravit,dicens:Patermi,sinon
potesthiccalixtransireame,nisibibamillum,fiat
voluntastua.
43Etvenititerum,etinveniteosdormientes:erantenim
oculieorumgravati.
44Etrelictisillis,iterumabiit,etoravittertio,eumdem
sermonemdicens.
45Tuncvenitaddiscipulossuos,etdicitillis:Dormite
jam,etrequiescite:ecceappropinquavithora,etFilius
hoministradeturinmanuspeccatorum.
46Surgite,eamus:ecceappropinquavitquimetradet.
18

21. MATTHAEUS
47Etadhuceoloquente,ecceJudas,unusdeDuodecim,
venit,etcumeoturbamultacumgladiisetfustibus,missia
principibussacerdotum,etsenioribuspopuli.
48Quiautemtradiditeum,deditillissignum,dicens:
Quemcumqueosculatusfuero,ipseest:teneteeum.
49EtconfestimaccedensadJesum,dixit:Avedomine.et
osculatusesteum.
50DixitqueilliJesus:Amice,adquidvenisti?Tunc
accesserunt,etmanusinjeceruntinJesum,ettenuerunt
eum.
51Etecceunusexillis,quierantcumIesu,extendens
manumexemitgladiumsuumetpercussitservumsummi
sacerdotisetamputavitilliauriculam.
52TuncaitilliJesus:Convertegladiumtuuminlocum
suum:omnesenim,quiacceperintgladium,gladio
peribunt.
53PutasnenuncnonpossumrogarePatremmeum,et
exhibebitmihiplusquamduodecimlegionesangelorum?
54QuomodoergoimplebunturScripturae,quiasicoportet
fieri?
55InillahoradixitJesusturbis:Tamquamadlatronem
existiscumgladiisetfustibuscomprehendereme?
Quotidieapudvossedebamdocensintemplo,etnonme
tenuistis.
56Hocautemtotumfactumest,utadimplerenturScripturæ
prophetarum.Tuncdiscipuliomnes,relictoeo,fugerunt.
57tenentesautemIesumduxeruntadCaiphamprincipem
sacerdotumubiscribaeetsenioresconvenerunt
58Petrusautemsequebatureumalongeindomum
principissacerdotum:etingressusest,etseditcum
ministris,utvideretfinem.
59Principesautemsacerdotum,etomneconcilium,
quærebantfalsumtestimoniumcontraJesum,uteummorti
traderent:necinveniebant.
60etnoninvenerunt,cummultifalsitestesaccessissent,et
noninvenerunt.Novissimeveneruntduofalsitestes.
61etdixerunthicdixitpossumdestrueretemplumDeiet
posttriduumreficereillud
62Etsurgensprincepssacerdotumaitilli:“Nihil
respondes?quidistiadversumtetestificantur?
63Jesusautemtacebat.Etprincepssacerdotumaitilli:
AdjuroteperDeumvivum,utdicasnobissituesChristus
FiliusDei.
64DicitilliJesus:Tudixisti:Verumtamendicovobis:
AmodovidebitisFiliumhominissedentemadextrisvirtutis,
etvenienteminnubibuscæli.
65Tuncprincepssacerdotumsciditvestimentasua,dicens:
blasphemavit.quidadhucegemustestibus?eccenunc
audistisblasphemiameius.
66quidvobisvidetur?Atillirespondentesdixerunt:Reus
estmortis.
67Tuncexspueruntinfaciemeiusetcolaphiseum
ceciderunt;aliiautempalmasinmanibussuiseiecerunt.
68dicentes:ProphetizanobisChriste,quisestquite
percussit?
69Petrusautemsedebatforisinpalatio:etvenitadeum
puella,dicens:EttucumJesuGalilæaeras.
70Atillenegavitcoramomnibus,dicens:Nescioquid
dicis.
71Etcumexissetadporticum,viditeumaliaancilla,et
dixithisquiibierant:EthiceratcumIesuNazareno.
72Etiterumnegavitcumjuramento:Nonnovihominem.
73Etpostpusillumaccesseruntadeumquiastabantet
dixeruntPetro:“Vereettuexillises;quiadeclamatte
oratiotua.
74Tunccoepitdetestarietjurare:“Nonnovihominem!Et
continuogalluscantavit.
75EtrecordatusestPetrusverbiJesu,quoddixeratei:
Priusquamgalluscantet,termenegabis.Etegressusforas
flevitamare.
Caput27
1Maneautemfacto,consiliuminieruntomnesprincipes
sacerdotumetseniorespopuliadversusJesum,uteum
mortitraderent:
2Etvinctumadduxerunteum,ettradideruntPontioPilato
praesidi.
3TuncJudas,quitradenseum,vidensquoddamnatusesset,
pœnitebatse,etretulittrigintaargenteosprincipibus
sacerdotum,etsenioribus.
4dicens:Peccavi,tradenssanguinemjustum.Atilli
dixerunt:Quidadnos?tuvideris.
5Etprojectisargenteisintemplo,recessit:etabienslaqueo
sesuspendit.
6Principesautemsacerdotumaccipientesargenteos,
dixerunt:Nonliceteismittereingazophylacium:pretium
sanguinisest.
7Initoconsilio,emeruntagrumfigulicumeis,utsepelirent
alienos.
8Quamobcausamvocatusestagerille,agersanguinis
usqueinhodiernumdiem.
9TuncadimpletumestquoddictumestperJeremiam
prophetam,dicens:Ettulerunttrigintaargenteos,pretia
eorumquipendebantexfiliisIsraël.
10Etdediteosinagrumfiguli,sicutconstituitme
Dominus.
11Jesusautemstetitantepræsidem:etinterrogaviteum
præses,dicens:TuesrexJudæorum?DicitilliJesus:Tu
dicis.
12Etcumaccusareturaprincipibussacerdotumet
senioribus,nihilrespondit.
13TuncdicitilliPilatus:Nonaudisquantaadversumte
dicunttestimonia?
14Etnonresponditeiadullumverbum.Itautmiraretur
præsesvehementer.
15Perdiemautemfestumsolebatdimittereillispræses
populovinctum,quemvoluissent.
Habebantautemtuncvinctuminsignem,quidicebatur
Barrabas.
17Congregatisergoillis,dixitPilatus:Quemvultis
dimittamvobis?Barabbam,anJesumquidiciturChristus?
18Sciebatenimquodperinvidiamtradidissenteum.
19Sedenteautemilloprotribunali,misitadeumuxorejus,
dicens:Nihiltibi,etjustoilli:multaenimpassasumhodie
pervisumproptereum.
Principesautemsacerdotumetseniorespersuaserunt
populisutpeterentBarabbam,Jesumveroperderent.
21Respondensautempræses,aitillis:Quemvultisvobis
deduobusdimittam?Atillidixerunt:Barabbam.
DicitillisPilatus:QuidigiturfaciamdeJesu,quidicitur
Christus?Dicunteiomnes:Crucifigatur.
Aitillispræses:Quidenimmalifecit?Atillimagis
clamabantdicentes:Crucifigatur.
19

22. MATTHAEUS
24Pilatusautemvidensquodnihilproficeret,nisimagis
tumultusfieret,accepitaquametlavitmanusanteturbas
dicens:“Innocensegosumasanguinehuiusiusti;
25Etrespondensuniversuspopulus,dixit:Sanguisejus
supernos,etsuperfiliosnostros.
26TuncdimisitillisBarabbam:Jesumautemflagellatum
tradiditutcrucifigeretur.
27TuncmilitespræsidiscomprehenderuntJesumin
prætorium,etcongregaveruntadeumomnemturbam
militum.
28Etexuenteseum,induerunttunicamcoccineam.
29Etplectentescoronamdespinis,posueruntsupercaput
ejus,etarundinemindexteraejus.Etgenuflexoanteeum,
illudebantei,dicentes:AverexJudæorum.
30Etexspuentesineum,acceperuntarundinem,et
percutiebantcaputejus.
31Etpostquamilluseruntei,exueruntabeostolamsuam,
etinduerunteumvestimentosuo,etduxerunteumut
crucifigerent.
32ExeuntesauteminvenerunthominemCyrenæum,
nomineSimonem:huncangariaveruntuttolleretcrucem
ejus.
33EtveneruntinlocumquidiciturGolgotha,quodest
Calvariaelocus,
34Etdederunteivinumbiberecumfellemistum.Etcum
gustasset,noluitbibere.
35etcrucifixerunteumetdiviseruntvestimentaeius
mittentessortesutadimplereturquoddictumestper
prophetamdiviseruntvestimentameaintereosetsuper
vestemmeammiseruntsortem
36Etsedentesservabanteum.
37Etimposueruntsupercaputejuscausamipsiusscriptam:
HicestJesusrexJudæorum.
38Tunccrucifixisuntcumeoduolatrones:unusadextris,
etunusasinistris.
39Prætereuntesautemblasphemabanteummoventes
capitasua,
40etdicentes:Quidestruistemplumetintribusdiebus
aedificat,salvumtefac.SiFiliusDeies,descendedecruce.
41Similiteretsummisacerdotesilludentescumscribiset
senioribus,dicebant:
42Aliossalvosfecit;seipsumnonpotestsalvumfacere.Si
rexIsraelest,descendatnuncdecruce,etcredemusei.
43SperavitinDeo;liberetnunc,sivulteum:dixitenim,
QuiaFiliusDeisum.
44Idipsumautemetlatrones,quicrucifixierantcumeo,
improperabantei.
45Asextaautemhoratenebraefactaesuntsuper
universamterramusqueadhoramnonam.
46EtcircahoramnonamclamavitIesusvocemagna,
dicens:Eli,Eli,lemasabacthani?idest,Deusmeus,utquid
medereliquisti?
47Quidamautemillicstantes,etaudientes,dicebant:
Eliamvocatiste.
48Etcontinuocurrensunusexeis,acceptamspongiam
implevitaceto,etimposuitarundini,etdabateibibere.
49Dixeruntergoreliqui:VideamussiEliasveneritut
salveteum.
50Jesusautemiterumclamansvocemagna,emisit
spiritum.
51eteccevelumtempliscissumestmediumasummo
usquedeorsum.Etcontremuitterra,etpetraescissaesunt;
52Etapertisuntmonumenta;etmultacorporasanctorum
quidormierantsurrexerunt.
53Etexeuntesdemonumentispostresurrectionemejus,
veneruntinsanctamcivitatem,etapparueruntmultis.
54Centurioautem,etquicumeoerant,custodientesJesum,
visoterræmotu,ethisquæfiebant,timueruntvalde,
dicentes:VereFiliusDeierathic.
55Erantautemibimulieresmultaealonge,quaesecutae
erantIesumaGalilaeaministrantesei;
56InquibuseratMariaMagdalene,etMariaIacobiet
Ioseph,etmaterfiliorumZebedaei.
57Cumseroautemfactumesset,venithomodivesab
Arimathaea,nomineIoseph,quietipsediscipuluseratIesu.
58HicaccessitadPilatum,etpetiitcorpusJesu.Tunc
Pilatusjussitreddicorpus.
59etcumaccepissetcorpusIosephinvolvitilludin
sindonemunda.
60Etposuitilludinmonumentosuonovo,quodexciderat
inpetra:etadvolvitsaxummagnumadostiummonumenti,
etabiit.
61EratautemMariaMagdaleneetalteraMariasedentes
contramonumentum.
62Sequentiautemdieparascevesconveneruntprincipes
sacerdotumetpharisaeiadPilatum.
63dicentes:Domine,meminimusquiailleseductordixit
adhucvivere:Posttresdiesresurgam.
64{Dicergotibiutfirmetursepulchrumusqueindiem
tertium,neforteveniantdiscipuliejusnocte,etfurentur
eum,etdicantplebi:Surrexitamortuis,eteritnovissimus
error.
65AitillisPilatus:Habetiscustodiam:ite,custoditesicut
scitis.
66Illiautemabeuntes,munieruntsepulchrum,signantes
lapidem,cumcustodibus.
Caput28
1Vespereautemsabbati,cumlucescitinprimamsabbati,
venitMariaMagdaleneetalteraMariavideresepulcrum.
2Etecceterræmotusfactusestmagnus:angelusenim
Dominidescenditdecælo,etaccedensrevolvitlapidemab
ostio,etseditsupereum.
3eratautemaspectuseiussicutfulguretvestimentumeius
sicutnix
4Prætimoreautemejusexterritisuntcustodes,etfacti
suntvelutmortui.
5Respondensautemangelusdixitmulieribus:Nolite
timerevos:scioenim,quodJesum,quicrucifixusest,
quæritis.
6nonesthic:surrexitenim,sicutdixit.Venite,videte
locumubiiacebatDominus.
7Etcitoeuntesdicitediscipuliseiusquiaresurrexita
mortuis.eteccepraeceditvosinGalilaeam;ibieum
videbitis:eccedixivobis.
8Etexieruntcitodemonumentocumtimoreetgaudio
magno.etcucurreruntdiscipulinuntiareverbumeius.
9EtecceJesusoccurritillis,dicens:Avete.Illæautem
accesserunt,ettenueruntpedesejus,etadoraverunteum.
10TuncaitillisJesus:Nolitetimere:ite,nuntiatefratribus
meisuteantinGalilæam,etibimevidebunt.
20

23. MATTHAEUS
11Quæcumabiissent,eccequidamdecustodibusvenerunt
incivitatem,etnuntiaveruntprincipibussacerdotumomnia
quæfactafuerant.
12Conveneruntquecumsenioribusetinitoconsilio,
magnaspecuniasmilitibusdederunt,
13dicensdicitequiadiscipulieiusnocteveneruntetfurati
sunteumdormientesnos
14Quodsiadaurespræsidishocpervenerit,suademusei
etvobis.
15Tuleruntergopecuniam,etfeceruntsicutdocuerant.Et
divulgatumestverbumistudapudJudæosusquein
præsentemdiem.
16UndecimergodiscipuliabieruntinGalilæaminmontem
ubiconstitueratillisJesus.
17Etvidenteseumadoraverunt:quidamautem
dubitaverunt.
18EtaccedensJesuslocutusesteis,dicens:Dataestmihi
omnispotestasincæloetinterra.
19Euntesergodoceteomnesgentes,baptizanteseosin
nominePatris,etFilii,etSpiritusSancti,
docenteseosservareomniaquaecumquemandavivobiset
ecceegovobiscumsumomnibusdiebususquead
consummationemsaeculiAmen.
21

24. Evangelium
secundumMarcum
Caput1
1InitiumEvangeliiJesuChristi,FiliiDei.
2Sicutscriptumestinprophetis:Ecceegomittoangelum
meumantefaciemtuam,quipræparabitviamtuamantete.
3Voxclamantisindeserto:ParateviamDomini,rectas
facitesemitasejus.
4FuitJoannesindesertobaptizans,etprædicans
baptismumpœnitentiæinremissionempeccatorum.
5EtegrediebaturadillumomnisJudææregio,et
Jerosolymitæuniversi,etbaptizabanturabilloinJordanis
flumine,confitentespeccatasua.
6EteratIoannesvestituspiliscamelietzonapelliceacirca
lumboseius;locustasetmelsilvestreedebat;
7etpraedicabatdicensvenitfortiormepostmecuiusnon
sumdignusprocumbenssolverecorrigiamcalceamentorum
eius
8Egoquidemvosaquabaptizavi,sedipsevosbaptizabitin
SpirituSancto.
9Etfactumestindiebusillis,venitIesusaNazareth
GalilaeaeetbaptizatusestinIordaneabIoanne.
10Etstatimascendensdeaquaviditapertoscaeloset
Spiritumtamquamcolumbamdescendenteminipsum.
11Etvoxfactaestdecælisdicens:TuesFiliusmeus
dilectus,inquomihicomplacui.
12EtstatimSpiritusexpelliteumindesertum.
13Eteratindesertoquadragintadiebusettentabatura
Satana;eratquecumferis;etangeliministrabantei.
14PostquamautemtraditusestJoannes,venitJesusin
Galilæam,prædicansEvangeliumregniDei,
15dicens:Impletumesttempus,etappropinquavitregnum
Dei:pœnitentiamagite,etcrediteEvangelio.
16EtpraeterienssecusmareGalilaeaeviditSimonemet
Andreamfratremeiusmittentesreteinmare;erantenim
piscatores.
17etdixiteisIesusvenitepostmeetfaciamvosfieri
piscatoreshominum
18Atillicontinuorelictisretibussecutisunteum.
19EtprogressuspusillumviditIacobumZebedaeiet
Ioannemfratremeius,quietipsierantinnavireficientes
retiasua.
20EtrelictopatresuoZebedæoinnavicummercenariis,
secutisunteum.
21EtingrediunturCapharnaum.Etstatimsabbatis
ingressussynagogamdocebat.
22Etstupebantsuperdoctrinaejus:eratenimdocenseos
quasipotestatemhabens,etnonsicutscribæeorum.
23Eteratinsynagogaeorumhomoinspirituimmundo:et
exclamavit,etexclamavit;
24dicentes:Sinitenos;quidnobisettibi,IesuNazarene?
venistiperderenos?sciotequissis,SanctusDei.
25{EtincrepavitillumJesus,dicens:Obmutesce,etexiab
eo.
26Etdiscerpenseumspiritusimmundus,etexclamans
vocemagna,exiitabeo.
27Etmiratisuntomnes,itautconquirerentinterse
dicentes:Quidnamesthoc?Doctrinanovacumpotestate;
quiainpotestateetiamspiritibusimmundisimperat,et
obediuntei.
28Etprocessitrumorejusstatiminomnemregionem
Galilææ.
29Etprotinusegredientesdesynagoga,veneruntin
domumSimonisetAndreæ,cumJacoboetJoanne.
30SocrusautemSimonistenebaturmagnisfebribus:et
continuodicuntilli.
31Ipseautemtenensmanumejuselevaviteam.etdimisit
eamfebris,etministrabateis.
32Vespereautemfacto,cumoccidissetsol,afferebantad
eumomnesmalehabentes,etdæmonia.
33eteratomniscivitascongregataadianuam.
34Etcuravitmultos,quivexabanturvariislanguoribus,et
dæmoniamultaejiciebat.etnonsinebanteumloqui,
quoniamsciebanteum.
35Etdiluculovaldesurgens,egressusabiitindesertum
locum,ibiqueorabat.
36EtpersecutusesteumSimonetquicumilloerant.
37Etcuminvenissenteum,dixeruntei:Quiaomnes
quæruntte.
38Etaitillis:Eamusinproximosvicos,utetibipraedicem:
adhocenimveni.
39Etpraedicabatinsynagogiseorumperomnem
Galilaeametdaemoniaeiciens.
40Etvenitadeumleprosusdeprecanseum:etgenuflexo
dixitei:Sivis,potesmemundare.
41{Etmisertusextendensmanumsuamtetigiteum,etait
illi:Volo:mundare.mundatusesto.
42Etcumdixisset,statimdiscessitabeolepra,et
mundatusest.
43Etcomminatusestei,etstatimdimisiteum.
44Etaitilli:Videnecuidixeris:sedvade,ostendete
sacerdoti,etofferproemundationetuaquæpræcepit
Moysesintestimoniumillis.
45Atilleegressuscoepitpraedicaremultumetdiffamare
sermonem,itautiamnonpossetmanifesteincivitatem
introire,sedforisindesertislocisesse,etconveniebantad
eumundique.
CAPITULUM2
1EtiterumintravitCapharnaumpostdies,Auditumqueest
quodindomoesset.
2Etconveneruntmulti,itautnoncapereteosnequead
ianuam,etloquebatureisverbum.
3Etveniuntadeumferentesparalyticum,quiaquatuor
portabatur.
4Etcumnonpossentappropinquareeiadturbam,tectum
ubieratrevelaverunt;etcumfregissent,deposuerunt
stratuminquoparalyticusiacebat.
5Quorumfidemutvidit,dixitparalytico:Fili,remittuntur
tibipeccatatua.
6Erantautemillicquidamdescribissedentes,etcogitantes
incordibussuis:
7Quidhicsicloquitur?quispotestdimitterepeccata,nisi
solusDeus?
8StatimqueIesusvidensinspiritusuoquodsiccogitabant
intrase,dixiteis:Quidistacogitatisincordibusvestris?
22

25. EvangeliumsecundumMarcum
9Quidestfaciliusdicereparalytico:Dimittunturtibi
peccatatua.autdicere:Surge,ettollegrabatumtuumet
ambula?
10UtautemsciatisquiaFiliushominishabetpotestatemin
terradimittendipeccata(aitparalytico):
11Tibidico:Surge,tollegrabatumtuumetvadein
domumtuam.
12Etconfestimsurgens,tollenslectum,exivitcoram
omnibus.Itamiratisuntomnes,etglorificaveruntDeum
dicentes:“Numquamsicvidimus”.
13Etegressusestrursusadmare.etconveniuntadeum
omnisturba,etdocebateos.
14Etcumpraeteriret,viditLeviAlphaeisedentemad
telonium,etaitilli:Sequereme.Etsurgenssecutusesteum.
15Etfactumest,cumaccumberetindomoejus,multi
publicanietpeccatoressimuldiscumbebantcumJesuet
discipulisejus:erantenimmulti,etsecutisunteum.
16Etvidenteseumscribæetpharisæicumpublicaniset
peccatoribusmanducare,dixeruntaddiscipulosejus:
Quomodocumpublicanisetpeccatoribusmanducatetbibit?
17HocauditoJesusaitillis:Nonnecessehabentsani
medico,sedquimalehabent:nonvenivocarejustos,sed
peccatores.
18EterantdiscipuliJoannisetpharisæorumjejunantes:et
veniunt,etdicuntilli:QuarediscipuliJoanniset
pharisæorumjejunant,tuiautemdiscipulinonjejunant?
19{EtaitillisJesus:Numquidpossuntnuptiæieiunare,
dumcumillisestsponsus?Quantotemporehabentsecum
sponsum,nonpossuntieiunare.
20Venientautemdiescumaufereturabeissponsus:et
tuncjejunabuntinillisdiebus.
21Nemoetnovumpannumintretinvestimentoveteri:
alioquinnovumfragmentum,quodimplevitillud,auferta
veteri,etpeiorscissuraest.
22Etnemomittitvinumnovuminutresveteres:alioquin
rumpetvinumnovumutres,etvinumeffundetur,etutres
corrumpentur:sedvinumnovuminutresnovosmittidebet.
23Acciditautemutsabbatisambularetpersata;et
coeperunteuntesdiscipulivellerespicas.
24Pharisæiautemdicebantei:Ecce,quidfaciuntsabbatis
quodnonlicet?
25Etaitillis:NumquamlegistisquidfeceritDavid,
quandonecessitatemhabuit,etesuriitipse,etquicumeo
erant?
26QuomodointroivitindomumDeisubAbiatharprincipe
sacerdotum,etpanespropositionismanducavit,quosnon
licetmanducarenisisacerdotibus,etdediteisquicumeo
erant?
27Etdicebateis:Sabbatumpropterhominemfactumest,
etnonhomoproptersabbatum.
28ItaqueDominusestFiliushominisetiamsabbati.
CAPUTIII
1Etintroivititeruminsynagogam.eteratibihomohabens
manumaridam.
2Etobservabanteum,sisabbatiscuraret.utaccusarent
eum.
3Etaithominihabentimanumaridam:Surgeinmedium.
4Etdiciteis:Licetsabbatisbenefacere,anmale?animam
salvamfacereanperdere?Atillitacuerunt.
5Etcircumspicienseoscumira,contristatussupercæcitate
cordiseorum,dicithomini:Extendemanumtuam.Et
extendit,etrestitutaestmanuseius.
6Etexeuntespharisæistatimcumherodianisconsilium
faciebantadversuseumquomodoeumperderent.
7EtIesuscumdiscipulissuissecessitadmare.
8etabJerusalem,etabIdumæa,ettransJordanem.Et
circumdederunteumTyrumetSidonemturbammagnam,
audientesquantafecit,etveneruntadeum.
9Etdixitdiscipulissuisutnaviculasibideserviretpropter
turbam,necomprimerenteum.
10multosenimsanabat.itautirruerentineumutillum
tangerent,quotquothabebantplagas.
11Etspiritusimmundi,cumillumvidebant,procidebantei:
etclamabant,dicentes:12TuesFiliusDei.
12Etvehementercomminabatureisnemanifestarentillum.
13Etascendensinmontemvocavitadsequosvoluitipse:
etveneruntadeum.
14Etfecitutessentduodecimcumeo:etutmittereteos
prædicare.
15etpotestatemhabereinfirmoscurandietdaemonia
eiciendi
16EtSimoncognominavitPetrum;
17etIacobumZebedaeietIoannemfratremIacobi.et
vocaviteosBoanerges,quodest,Filiitonitrui;
18etAndreas,etPhilippus,etBartholomæus,etMatthæus,
etThomas,etJacobusAlphei,etThaddæus,etSimon
Chananæus,
19etJudasIscariotes,quiettradiditeum.
20Etiterumconvenitmultitudo,utnonpossenttantum
panemcomedere.
21Etcumaudissentsui,exierunttenereeum:dicebant
enim:Quoniaminfuroremversusest.
22Etscribæ,quiabJerosolymisdescenderant,dicebant:
QuoniamBeelzebubhabet,etquiainprincipe
dæmoniorumejicitdæmonia.
23Etconvocatiseisinparabolisdicebatillis:Quomodo
potestSatanasSatanamejicere?
24Etsiregnuminsedividatur,nonpotestregnumillud
stare.
25Etsidomussupersemetipsamdispertiatur,nonpotest
domusillastare.
26EtsiSatanasinseipsumconsurrexit,etdivisusest,non
poteststare,sedfinemhabet.
27Nemopotestvasafortisingressusindomumdiripere,
nisipriusfortemalliget;ettuncdomumejusdiripiet.
28amendicovobisquiaomniadimittenturfiliishominum
peccataetblasphemiaequibusblasphemaverint
29quiauteminSpiritumSanctumblasphemaveritnon
remitteturinaeternumsedpericlitaturdamnationisaeternae
30Quoniamdicebant:Spiritumimmundumhabet.
31Veneruntergofratresejusetmaterejus,etforisstantes
miseruntadeumvocanteseum.
32Etsedebatcircaeumturba,etdicuntei:Eccematertua
etfratrestuiforisquæruntte.
33Etrespondenseis,ait:Quæestmatermeaetfratres
mei?
34Etcircumspicienseos,quiincircuituejussedebant,ait:
Eccematermeaetfratresmei.
35QuienimfeceritvoluntatemDei,hicfratermeus,et
sorormea,etmaterest.
23

26. EvangeliumsecundumMarcum
CAPITULUM4
1Etiterumcoepitdocereadmare.etomnismultitudo
mariterra.
2Etdocebateosinparabolismulta,etdicebatillisin
doctrinasua:
3Audite.Ecceexiitseminansadseminandum.
4Etfactumest,dumseminat,aliudceciditsecusviam,et
veneruntvolucrescæli,etcomederuntillud.
5Aliudautemceciditinpetrosa,ubinonhabebatterram
multam;etcontinuoexortumest,quianonhabebat
altitudinemterrae;
6soleautemortoæstuabat;etquianonhabebatradicem,
exaruit.
7Etaliudceciditinspinas,etascenderuntspinaeet
suffocaveruntillud,etfructumnondedit.
8Etaliudceciditinterrambonametortumfecitfructumet
crescebatEduxitqueunumtriginta,etunumsexaginta,et
unumcentum.
9Etdicebat:Quihabetauresaudiendi,audiat.
10Etcumessetsingularis,interrogaverunteumhiquicum
eoerantduodecim,parabolam.
11Ipseautemdixiteis:Vobisdatumestnossemysterium
regniDei.
12Utvidentesvideant,etnonvideant;etaudientesaudiant,
etnonintellegant;neforteconvertanturetpeccataeis
dimittantur.
13{Etaitillis:Nescitisparabolamhanc?etquomodo
omnesparabolascognoscetis?
14quiautemseminatinhocverbo.
15Hiautemsunt,quicircaviam,ubiseminaturverbum.
Cumautemaudierint,confestimvenitsatanas,etaufert
verbum,quodseminatumestincordibuseorum.
16Hisuntautemetquisuperpetrosaseminatusest;Qui
cumaudierintverbum,continuocumgaudiosuscipiunt
illud;
17etnullaminseradicemhabentes,sedadtempus
sustinentes:postea,cumfuerittribulatiosivepersecutio
propterverbum,continuoscandalizantur.
18Ethisunt,quiinspinisseminantur;audientesverbum,
19etaerumnaesaeculietdeceptiodivitiarumetcirca
reliquaconcupiscentiaeintroeuntessuffocantverbumet
sinefructuefficitur
20Hisuntautem,quiinterrambonamseminatisunt;
Audientesverbum,etsuscipientes,etfructumafferentes,
aliudtrigesimum,aliudsexagesimum,aliudvero
centesimum.
21{Etdicebatillis:Numquidvenitlucernautsubmodio
ponatur,autsublecto?nonneutsupercandelabrumponatur?
22Nonestenimaliquidabsconditum,quodnon
manifestetur;necfactumestoccultum,sedutinpalam
veniat.
23Siquishabetauresaudiendi,audiat.
24Etdicebatillis:Videtequidaudiatis:inquamensura
mensifueritis,remetieturvobis:etadjicieturvobis.
25Quienimhabet,dabiturilli:etquinonhabet,etiam
quodhabetaufereturabeo.
26Etdicebat:SicestregnumDei,quemadmodumsihomo
jaciatsementeminterram.
27Etdormiatetexsurgatnocteacdie,etsemengerminet
etincrescatdumnescitille.
28{Terraenimdesemetipsofructumprofert;primum
gramen,deindespica,deindeplenumfrumentuminspica.
29Cumautemproduceturfructus,statimmittitfalcem,
quoniamadestmessis.
30Etdicebat:CuiassimilabimusregnumDei?autcui
comparabimusillud?
31estsicutgranumsinapisquodcumseminatumestin
terraminusestomnibusseminibusquaesuntinterra
32cumautemseminatusest,ascenditetfitomnibusherbis
maior,etgerminatmagna;etvolatiliacælisubumbraejus
habitant.
33Ettalibusmultisparabolisloquebatureisverbum,prout
poterantaudire.
34sineparabolaautemnonloquebatureisseorsumautem
discipulissuisdisserebatomnia
35Etaitillisilladie:Cumseroessetfactum,transeamus
contra.
36Etdimittentesturbam,assumunteumuteratinnavi.et
aliaenaveserantcumillo.
37{Etfactaestprocellamagnaventi,etfluctusmittebatin
navim,itautimplereturnunc.
38Eteratinposterioripartenavis,dormiensinpulvino:et
excitanteum,etdicuntei:Magister,noncurasnosperimus?
39Etexsurgenscomminatusestvento,etdixitmari:Tace,
obmutesce.Etcessavitventus,etfactaesttranquillitas
magna.
40Etaitillis:Quidtimidiestis?necdumhabetisfidem?
41Ettimuerunttimoremagno,etdicebantadinvicem:
Qualisesthic,quiaetventusetmareobediuntei?
CAPITULUM5
1EtvenerunttransmareinregionemGerasenorum.
2Etexeunteeodenavi,statimoccurriteidemonumentis
homoinspirituimmundo;
3quidomiciliumhabebatinmonumentis;necquisquam
eumneccatenisnonligarepoterat;
4eoquodsæpecompedibusetcatenisvinctusdirupisset
catenasetcompedescomminuisset,etnemopoterateum
domare.
5Etsempernocteacdieinmontibusetinmonumentiserat,
clamansetconcidensselapidibus.
6VidensautemJesumalonge,cucurrit,etadoraviteum:
7etclamansvocemagnadixit:Quidmihiettibi,JesuFili
Deialtissimi?AdiuroteperDeum,nemetorqueas.
8Dicebatenimilli:Exispiritusimmundeabhomine.
9{Etinterrogabateum:Quodtibinomenest?Etdicitei:
Legiomihinomenest,quiamultisumus.
10Etdeprecabatureummultum,neseexpelleretextra
regionem.
11Eratautemibicircamontemgrexporcorummagnus,
pascens.
12Etdeprecabantureumspiritus,dicentes:Mittenosin
porcosutineosintroëamus.
13EtconcessiteisstatimJesus.Etexeuntesspiritus
immundiintroieruntinporcos,etimpetuabiitgrexper
praecepsinmare,adduomilia,etsuffocatisuntinmare.
14Quiautempascebanteos,fugerunt,etnuntiaveruntin
civitatemetinvillas.etegressisuntviderequidesset
factum.
24

27. EvangeliumsecundumMarcum
15etveniuntadJesum:etvidentillumquiadæmonio
vexabatur,sedentem,vestitum,etsanæmentis,et
timuerunt.
16Etnarraveruntillis,quividerant,quomododictumsitei,
quiadaemoniovexabatur,etdeporcis.
17Etrogareeumcoeperuntutdiscederetdefinibuseorum.
18Etascendensinnaviculam,rogabateumquidæmonium
habuerat,utessetcumeo.
19Jesusautemnonadmisiteum,sedaitilli:Vadein
domumtuamadamicostuos,etdiceisquantatibifecit
Dominus,etmisertusesttui.
20EtabiitetcœpitprædicareinDecapoliquantasibi
fecissetJesus,etomnesmirabantur.
21Etcumtransfretassetiteruminnavim,turbaemultae
conveneruntadeum,eteratpropemare.
22EteccevenitquidamdearchisynagogisnomineIairus;
Quemcumvidisset,ceciditadpedesejus,
23etdeprecabatureummultum,dicens:Filiameain
extremisest:veni,imponemanussupeream,utsanetur.et
vivet.
24Jesusautemibatcumillo.Etsequebatureumturba
multa,etcomprimebanteum.
25Etmulierquaedam,quaeeratinprofluviosanguinis
annisduodecim,
26etamultismedicismultaperpessusest,etomniasua
expendit,necquidquammelius,sedmagisingravescebat,
27HæccumaudissetdeJesu,venitinturbaretro,ettetigit
vestimentumejus.
28Dicebatenim:Sivelvestimentumejustetigero,salva
ero.
29Etconfestimsiccatusestfonssanguinisejus.etsensitin
corporesuoabillaplagasanatamesse.
30Jesusautemstatimsciensapudsemetipsumquiavirtus
exieratdeillo,conversusadturbam,dixit:Quistetigit
vestimentamea?
31Etdicebanteidiscipulisui:Videsturbam
comprimentemte,etdicis:Quismetetigit?
32Etcircumspiciebatvidereeam,quæhocfecerat.
33Mulierautemtimensettremens,sciensquodfactum
essetinse,venitetprociditanteeum,etdixiteiomnem
veritatem.
34Illeautemdixitei:Filia,fidestuatesalvumfecit.Vade
inpace,etestosanaaplagatua.
35Adhucilloloquente,accesseruntquidama
archisynagogodicentes:"Filiatuamortuaest;quidultra
vexasDominum?"
36UtaudivitJesusverbum,quoddictumest,ait
archisynagogo:Nolitimere,tantumcrede.
37EtnonadmisitquemquamsequisenisiPetrumet
IacobumetIoannemfratremIacobi.
38Etveniuntindomumarchisynagogi,etvidettumultum,
etflentes,etejulantesmultum.
39Etingressusaitillis:Quidturbamini,etploratis?puella
nonestmortua,seddormit.
40Etderidebanteum.Ipseautemeiectisomnibus,adsumit
patremetmatrempuellaeetquicumeoerant,etingreditur
ubieratpuellaiacebat.
41ettenensmanumpuellaeaitilli:“Talithacumi;quod
estinterpretatum:puella,tibidico,surge.
42Etconfestimsurrexitpuellaetambulabat;eratenim
annorumduodecim.Etobstupueruntstuporemagno.
43Etcomminatusesteisnequissciret.etjussitillidari
manducare.
CAPUTVI
1Etegressusindevenitinterramsuam.Secutisuntautem
illumetdiscipuli.
2Etfactosabbatocoepitinsynagogadocere;etmulti
audientesadmirabantur,dicentes:Undehuichaec?etquae
dataesteisapientia,utetvirtutesilliuspermanusillius
fiant?
3Nonnehicestfaber,filiusMariaeetfraterIacobiet
IosetisetIudaeetSimonis?nonneetsororesejushic
nobiscumsunt?Etscandalizabanturineo.
4Jesusautemdixiteis:Nonestprophetasinehonore:sed
inpatriasua,etincognationesua,etindomosua.
5Etnonpoteratibivirtutemullamfacere,nisipaucos
infirmosimpositismanibuscuravit;
6etmirabaturpropterincredulitatemeorumEtcircuibat
castelladocens.
7EtconvocatisDuodecim,etcoepitmitterebinosetillos;
etdeditillispotestatemspirituumimmundorum.
8etpræcepiteisnequidtollerentinvianisivirgamtantum;
nonperam,nonpanem,nonpecuniaminmarsupio;
9sedcalceatossandaliis.nequeduastunicasinduere.
10Etdicebatillis:Inquamcumquedomumintraveritis,ibi
manete,donecexeatisinde.
11Etquicumquenonreceperintvos,necaudierintvos:
exeuntesinde,excutitepulveremsubpedibusvestrisin
testimoniumcontraillos.Amendicovobis:Tolerabilius
eritSodomisetGomorraeiindieiudicii,quamillicivitati.
12Etexeuntesprædicabantutpœnitentiamagerent.
13etdaemoniamultaeiciebantetungebantoleomultos
aegrotosetsanabant.
14EtaudivitHerodesrex;Dicebatenim:JoannesBaptista
resurrexitamortuis,etproptereavirtutesoperanturinillo.
15Aliiautemdicebant:QuiaEliasest;Aliiverodicebant:
Quiaprophetaest,velquasiunusexprophetis.
QuoauditoHerodesait:QuemegodecollaviJoannem,hic
amortuisresurrexit.
IpseenimHerodesmisitactenuitJoannem,etvinxiteum
incarcerepropterHerodiademuxoremPhilippifratrissui,
quiaduxerateam.
18DicebatenimJoannesHerodi:Nonlicettibihabere
uxoremfratristui.
19Herodiasauteminsidiabaturillietvolebatoccidereeum
necpoteratnecpoterat;
20HerodesenimtimebatJoannem,sciensquodjustusesset
etsanctus,etobservabateum.Etcumaudisseteum,multa
faciebatetlibentereumaudiebat.
21Etcumdiesoportunusaccidisset,Herodesnatalissui
cenamfecitprincipibussuisettribunisetprimisGalilaeae;
22CumautemingressafuissetfiliaHerodiadisetsaltasset,
etplacuissetHerodiethisquicumeoerant,dixitrex
puellæ:Peteamequodvis,etdabotibi.
23Etjuravitilli:Quiaquidquidpetieris,dabotibi,
dimidiumregnimei.
24Quæcumexisset,dixitmatrisuæ:Quidpetam?Atilla
dixit:CaputIoannisBaptistae.
25Etstatimillafestinansvenitadregem,etpetivitdicens:
"VoloutdesmihistatimindiscocaputJoannisBaptistae".
25

28. EvangeliumsecundumMarcum
26Contristatusqueestrex.etpropteriusiurandum,etfimul
cumeo,noluiteamreprobare.
27Misitquerexspiculatorem,etjussitcaputejusadduci:et
decollaviteumincarcere,
28Etattulitcaputejusindisco,etdeditilludpuellæ:et
puelladeditmatrisuæ.
29Quoaudito,discipuliejusvenerunt,ettuleruntcorpus
ejus:etposueruntilludinmonumento.
30EtconvenientesApostoliadJesum,renuntiaveruntei
omniaquæegerant,etdocuerant.
31Etaitillis:"Veniteseorsumindesertumlocumet
requiescitepusillum;erantenimmultivenienteseteuntes
etnonhabentesspatiumadmanducandum".
32Etabieruntindesertumlocumseorsumnavi.
33Etviderunteosabeuntes,etcognoveruntmulti:et
pedestredeomnibuscivitatibusconcurreruntilluc,et
prævenerunteos.
34Etexiensviditturbammultam,etmisertusesteis,quia
erantsicutovesnonhabentespastorem,etcoepitdocere
illosmulta.
35Etcumiamdiesfactusesset,accesseruntadeum
discipulieius,etdixerunt:Desertusestlocus,ethoraiam
praeteriit;
36dimitteeosuteuntesinvillasetvillasetemantsibi
panemnonenimhabentquodmanducent
37{Aitautemadillos:Vosdateillismanducare.Etdicunt
ei:“Euntesemamusdenariisducentispanesetdabimuseis
manducare?
38Etdiciteis:Quotpaneshabetis?iteetvidete.Etcum
cognovissent,dicunt:Quinque,etduospisces.
39Etpræcepitillisutaccumberefacerentomnessecundum
contuberniasuperviridefœnum.
40Etdiscubueruntinpartespercentenosetper
quinquagenos.
41Etacceptisquinquepanibusetduobuspiscibus,intuens
incaelumbenedixitetfregitpanes,etdeditdiscipulissuis,
utponerentanteeos.etduospiscesdivisitomnibus.
42Etmanducaveruntomnes,etsaturatisunt.
43Etsustuleruntduodecimcophinosplenosdefragmentis,
etdepiscibus.
44Erantautemquimanducaveruntquinquemilliavirorum.
45Etstatimcoegitdiscipulossuosascenderenavim,etire
transfretumanteBethsaidam,dumipsedimitteretpopulum.
46Etcumdimisisseteos,abiitinmontemorare.
47Etcumseroesset,eratnavisinmediomarietipsesolus
interra.
48Etviditillosinremigandolaborantes;eratenimventus
contrariuseisetquartavigilianoctisvenitadeosambulans
supermareetvolebattransirepereos
49Atilliutviderunteumambulantemsupramare,
putaveruntphantasmaesseetexclamaverunt:
50omnesenimeumvideruntetconturbatisunt.Statimque
locutusestcumeisetdiciteis:“Confidite,egosum;nolite
timere.
51Etascenditadillosinnavim.Etcessavitventus:et
obstupueruntsupramodum,etmiratisunt.
52nonenimintellexerantdepanibus,sederatcorillorum
obcaecatum.
53Etcumtransfretassent,veneruntinterramGenesareth,
etapplicuerunt.
54Etexeuntesdenavi,statimcognoverunteum;
55Etdiscurrentesperuniversamregionemillam,
incipiebantcircumferreinlectuliseosquimalehabebant,
ubiaudiebanteum.
56Etquocumqueintroibatinvicosvelincivitatesvelin
villas,inplateisponebantinfirmos,etdeprecabantureum
utvelfimbriamvestimentieiustangerent:etquotquot
tangebanteum,salvifiebant.
CAPITULUM7
1Conveneruntautemadeumpharisæi,etquidamde
scribis,quiveneruntabJerosolymis.
2etcumvidissentquosdamexdiscipulisejuscommunibus
manibus,idestnonlotis,manducarepanem,increpabant.
Pharisæienim,etomnesJudæi,nisicrebrolaventmanus,
nonmanducant,tenentestraditionemseniorum.
4etaforonisibaptizentur,noncomedunt;Multaquealia
funt,quaetenereacceperint,lavacrapoculorum,&ollarum,
vasorumaeneorum,&tabularum.
5Tuncinterrogabanteumpharisæietscribæ:Quare
discipulituinonambulantsecundumtraditionemseniorum,
sednonlotismanibusmanducantpanem?
6Quirespondensaitillis:BeneprophetavitIsaiasdevobis
hypocritis,sicutscriptumest:Populushiclabiisme
honorat,corautemeorumlongeestame.
7Sedfrustracoluntme,docentesdoctrinas,mandata
hominum.
8DeponentesenimmandatumDei,traditionemhominum
tenetis,sicutlavatiourceorumetcalicum,etmultaalia
huiusmodi.
9Etdicebatillis:BeneirritumfacitispræceptumDei,ut
traditionemvestramservetis.
10Moysesenimdixit:Honorapatremtuum,etmatrem
tuam.et,Quimaledixeritpatrivelmatri,mortemoriatur;
11Vosautemdicitis:“Siquisdixeritpatrivelmatri:
“Corbanest,hocestdonum,quodcumqueexmetibi
profuerit;libererit.
12necdetis,utfaciatiseumpatrisuovelmatri.
13verbumDeiirritumfacienspertraditionemvestram,
quamtradidistis.
14Etconvocatisomnipopuloadse,ait:Auditeme,
unusquisquevestrum,etintelligite.
15Nihilestextrahominemintroiensineum,quodpossit
eumcoinquinare,sedquædehomineproceduntillasunt
quæcommunicanthominem.
16Siquishabetauresaudiendi,audiat.
17Etcumintroissetindomumaturba,interrogabanteum
discipuliejusparabolam.
18Etaitillis:Sicetvosimprudentesestis?Nonintelligitis
quiaomneextrinsecusintroiensinhominemnonpotest
eumcoinquinare;
19quianonintroitincoreiussedinventremetin
secessumexitpurgansomnesescas
20{Dicebatenim:"Quaeabhomineegrediuntur,haec
coinquinanthominem."
21Abintusenimdecordehominumcogitationesmalæ
procedunt,adulteria,fornicationes,homicidia,
22furta,avaritiæ,nequitiæ,dolus,impudicitiæ,oculus
malus,blasphemia,superbia,stultitia.
23Omniahæcmalaabintusprocedunt,etcommunicant
hominem.
26

29. EvangeliumsecundumMarcum
24EtindeexsurgensabiitinfinesTyrietSidonis,et
intravitindomumsuam,etnemosciret:sednonpoterat
abscondi.
25Mulierenimstatimutaudivitdeeo,cujusfiliahabebat
spiritumimmundum,intravit,etprociditadpedesejus,
26Eratenimmuliergentilis,Syrophœnissagenere.Et
rogabateumutdæmoniumejiceretdefiliaejus.
27Iesusautemdixitei:"Saturenturpriusfilii":nonest
enimbonumacciperepanemfiliorum,etmitterecanibus.
28Atillarespondit,etdixitei:UtiqueDomine,etiam
catellisubmensacomeduntdemicispuerorum.
29Etaitilli:Propterhuncsermonemvade.exiitdiabolusa
filiatua.
30Etcumintroissetindomumsuam,invenitdæmonium
exiit,etfiliamsuamposuitsuperlectum.
31EtiterumexiensdefinibusTyrietSidonis,venitad
mareGalilaeaepermediosfinesDecapoleos.
32Etadducunteisurdum,etimpedituminverbo.et
rogaveruntillumutimponatillimanum.
33Etapprehendenseumdeturba,misitdigitossuosin
auresejus,etexspuenstetigitlinguamejus.
34{Etsuspiciensincælum,ingemuit,etaitilli:Ephphatha,
hocest,adaperire.
35Etstatimapertaesuntaureseius,etsolutumest
vinculumlinguaeeius,etloquebaturrecte.
36Etpræcepitillisnecuidicerent.Quantoautemeis
præcipiebat,tantomagisplusprædicabant.
37Eteoampliusadmirabantur,dicentes:Beneomniafecit:
etsurdosfacitaudire,etmutosloqui.
Capitulum8
1Indiebusillis:Cumessetturbamaximaetnihilhabentes
manducare,vocavitadsediscipulossuos,etdiciteis:
2Misertussumturbae,quiatriduoiammecumsunt,nec
habentquodmanducent;
3Etsidimisissemeosindomossuas,inviadeficient;
4Etresponderunteidiscipulisui:Undehicpotesthomo
saturarepanesistosindeserto?
5{Etinterrogaviteos:Quotpaneshabetis?Quidixerunt:
Septem.
6Etpræcepitturbædiscumberesuperterram:etacceptis
septempanibus,gratiasagensfregit,etdeditdiscipulissuis,
utponerentanteeos;etstatuerunteoscorampopulo.
7Ethabebantpisciculospaucos:etipsosbenedixit,etjussit
apponi.
8Etcomederunt,etsaturatisunt.Etquodsuperfuitde
fragmentis,tuleruntseptemsportas.
Erantautemquimanducaveruntquasiquatuormillia:et
dimisiteos.
10Etstatimascendensnavimcumdiscipulissuis,venitin
partesDalmanutha.
11Etexieruntpharisæi,etcœperuntconquirerecumeo,
quærentesabeosignumdecælo,tentanteseum.
12Etingemiscensspiritusuoait:Quidgeneratioista
quaeritsignum?Amendicovobis,nondabiturgenerationi
istisignum.
13Etdimittenseos,iterumascendensabiittransfretum.
14Etoblitisuntsumerepanes,etnisiunumpanemnon
habebantsecuminnavi.
15Etpraecipiebateisdicens:“Videte,caveteafermento
pharisaeorumetfermentoHerodis!
16Etcogitabantadalterutrum,dicentes:quiapanesnon
habemus.
17Quocognito,aitillis:Quidcogitatis,quiapanesnon
habetis?nondumcognoscetisnecintelligitis?adhuc
cæcatumhabetiscorvestrum?
18oculoshabentesnonvidetis?etaureshabentesnon
auditis?etnonrecordamini?
19Quandoquinquepanesinquinquemilliafregi,quot
cophinosfragmentorumplenossumpsistis?Dicuntei:
Duodecim.
20Quandoautemsepteminquatuormillia,quotsportas
fragmentorumtulistis?Quidixerunt:Septem.
21Etdicebateis:Quomodonondumintelligitis?
22EtveniuntBethsaida.Etadducunteicaecumetrogabant
eumutillumtangeret.
23Etapprehensamanucæci,eduxiteumextravicum;et
exspuensinoculosejusimpositismanibussuis,
interrogaviteumsiquidvideret.
24Etaspiciens,ait:Videohominesvelutarbores
ambulantes.
25Deindeiterumimposuitmanussuperoculosejus:et
cœpitvidere:etrestitutusestitautclarevideretomnia.
26Etdimisiteumindomumsuam,dicens:Nequaquamin
civitatemeunt,nequedicantinvilla.
27EtegressusestJesus,etdiscipuliejusincastella
CæsareæPhilippi:etinviainterrogabatdiscipulossuos,
dicenseis:Quemmedicuntessehomines?
28Atillidixerunt:JoannesBaptista.aliiverounusex
prophetis.
29Tuncdicitillis:Vosveroquemmeessedicitis?
RespondensPetrusaitei:TuesChristus.
30Etpræcepitillisnecuidicerentdeeo.
31etcoepitdocereillosquoniamoportetFiliumhominis
multapatietreprobariasenioribusetasummis
sacerdotibusetscribisetoccidietposttresdiesresurgere
32Etpalamverbumloquebatur.Etapprehensumeum
Petruscoepitincrepareeum.
33Quiconversus,etvidensdiscipulossuos,comminatus
estPetro,dicens:Vadepostme,Satana:nonenimsapis
quæDeisunt,sedquæhominumsunt.
34Etconvocataturbacumdiscipulissuis,dixiteis:Siquis
vultmesequi,denegetsemetipsum:ettollatcrucemsuam,
etsequaturme.
35Quienimvolueritanimamsuamsalvamfacere,perdet
eam;quiautemperdideritanimamsuamproptermeet
evangelium,salvameamfaciet.
36Quidenimprodesthomini,simundumuniversum
lucretur,animaeverosuaeperdat?
37autquamdabithomocommutationemproanimasua?
38Quisquisergomeerubuerit,etverbameaingeneratione
hacadulteraetpeccato;exeoetFiliushominisconfundetur,
cumveneritingloriaPatrissuicumangelissanctis.
Capitulum9
1Etdicebatillis:Amendicovobis:suntquidamdehic
stantibus,quinongustabuntmortem,donecvideant
regnumDeiventuruminvirtute.
2EtpostdiessexassumitJesusPetrum,etJacobum,et
Joannem,etducitillosseorsuminmontemexcelsum
seorsum,ettransfiguratusestanteeos.
27

30. EvangeliumsecundumMarcum
3Etvestimentaeiusfactasuntalbasicutnix.utnihil
pleniusinterradealbatum.
4EtapparuitillisEliascumMoyse:eterantloquentescum
Jesu.
5EtrespondensPetrusaitIesu:“Praeceptor,bonumest
noshicesse;ettibiunumetMoysiunumetEliaeunum.
6Nonenimsciebatquiddiceret:erantenimtimoreexterriti.
timueruntenimtimoremagno.
7Etfactaestnubesobumbranseos:etvenitvoxdenube,
dicens:HicestFiliusmeusdilectus,ipsumaudite.
8Etstatimcircumspicientesneminemampliusviderunt
nisiIesumtantumsecum.
9Etdescendentibusillisdemonte,præcepitillisnecui
dicerentquæviderant,donecFiliushominisamortuis
resurrexerit.
10Etverbumcontinueruntapudse:conquirentesquidesset,
cumamortuisresurrexerit.
11Etinterrogaverunteum,dicentes:Quidergoscribæ
dicunt,quodEliamoporteatprimumvenire?
12Quirespondensdixitillis:Eliasquidemvenitprimuset
restituitomnia.etquomodoscriptumestinFiliumhominis,
utmultapatiaturetcontemnatur.
13Seddicovobis,quiaEliasvenitquidem,etfeceruntilli
quæcumquevoluerunt,sicutscriptumestdeeo.
14Etcumvenissetaddiscipulossuos,viditturbam
magnamcircaeos,etscribasconquirentescumeis.
15Etconfestimomnispopulusvidenseumstupefactusest,
etaccurrentessalutaverunteum.
Etinterrogaviteos:Quidintervosconquiritis?
17etrespondensunusdeturbadixitmagisteradtuliadte
filiummeumhabentemspiritummutum
18etubicumqueapprehensumfueriteumlaceratetspumat
etstridetdentibusetarescitetdixidiscipulistuisut
eicerenteumnecpotuerunt.
19Quirespondensei,ait:Ogeneratioincredula,quamdiu
apudvosero?usquequopatiarvos?adduceumadme.
20Etattulerunteumadeum.etceciditinterram,et
volutabaturspumans.
21Etinterrogavitpatremejus:Quantumtemporisestex
quoeihocaccidit?Atilledixit:Puer.
22etfrequentereuminignem,etinaquasmisituteum
perderet:sedsiquidpotes,adjuvanos,misertusnostri.
23Jesusautemdixitei:Sipotescredere,omniapossibilia
credenti.
24{Etcontinuoexclamanspaterpueri,cumlacrimis
aiebat:Credo,Domine;adiuvaincredulitatemmeam.
25EtcumvideretJesusconcurrentemturbam,comminatus
estspirituiimmundo,dicensilli:Surdeetmutespiritus,
egopræcipiotibi,exiabeo:etampliusneintroëasineum.
26Etexclamavitspiritus,etsciditeumvalde,etexivitab
eo.itautmultidicerentquiamortuusest
Jesusautemtenensmanumejuselevaviteum.etsurrexit.
28Etcumintroissetindomum,discipuliejussecreto
interrogabanteum:Quarenosnonpotuimuseicereeum?
29Etdixitillis:Hocgenusinnullopotestexire,nisiin
orationeetjejunio.
30EtindeprofectiperagrabantGalilæam;necvolebat
quemquamscire.
Docebatautemdiscipulossuosetdicebatillis:“Filius
hoministradeturinmanushominum,etoccidenteum;et
postquamoccisusest,resurgettertiadie;
32Atilliignorabantverbum,ettimebanteuminterrogare.
33EtveneruntCapharnaum.Quicumdomiesset,
interrogabateos:Quidinviatractabatis?
34Atillitacuerunt:initinereenimintersedisceptabant,
quisessetmaior.
35etsedensvocavitduodecimetaitillissiquisvoluerit
primusessehiceritomniumnovissimusetservusomnium
36Etapprehendenspuerum,statuiteuminmedioeorum:
etassumptisulnis,dixiteis:
37Quisquisunumextalibuspuerisreceperitinnomine
meo,merecipit:etquicumquemesusceperit,nonme
suscipit,sedeumquimemisit.
38EtresponditeiJoannes,dicens:Magister,vidimus
quemdaminnominetuoejicientemdæmonia,etnon
sequiturnos:etprohibuimuseum,quianonsequiturnos.
39Jesusautemait:Noliteprohibereeum:nemoestenim
quifaciatvirtuteminnominemeo,quipossitleviterloqui
deme.
40quienimnonestadversumnos,pronobisest.
41Quisquisenimpotumdederitvobiscalicemaquæin
nominemeo,quiaChristiestis:amendicovobis,non
perdetmercedemsuam.
42Etquicumquescandalizaveritunumdepusillisistisqui
inmecredunt,expediteiutsuspendaturmolaasinariain
colloejus,etinmaremittatur.
43Etsimanustuascandalizatte,abscideeam:bonumtibi
estadvitamingredidebilem,quamduasmanushabentem
ireingehennam,inignemquinumquamexstinguitur:
44Ubivermiseorumnonmoritur,etignisnonexstinguitur.
45Etsipestuusscandalizatte,abscideeum:bonumtibi
estadvitamingrediclaudum,quamduospedeshabentem
mittiingehennamignis,quinumquamexstinguitur:
46Ubivermiseorumnonmoritur,etignisnonextinguitur.
47Etsioculustuusscandalizatte,erueeum:bonumtibi
estcumunooculoinregnumDeiintroire,quamduos
oculoshabentemmittiingehennamignis:
48ubivermiseorumnonmoritur,etignisnonexstinguitur.
49Omnisenimignesalietur,etomnisvictimasalesalietur.
50{Bonumestsal:quodsisalinsulsumfuerit,inquoillud
condietis?Habeteinvobissal,etpacemhabeteintervos.
CAPITULUM10
1EtindeexsurgensvenitinfinesIudaeaeultraIordanem:
etconveniuntiterumturbaeadeum;et,sicutconsueverat,
iterumdocebatillos.
2Etaccedentespharisæiinterrogabanteum:Silicetvero
uxoremdimittere:tentanteseum.
3Atillerespondens,dixiteis:Quidvobispræcepit
Moyses?
4Quidixerunt:Moysespermisitlibellumrepudiiscribere,
etdimittere.
5{EtrespondensJesus,dixiteis:Adduritiamcordisvestri
scripsitvobispræceptumistud.
6Abinitioautemcreaturaemasculumetfeminamfeciteos.
7Propterhocrelinquethomopatremetmatremsuam,et
adhærebituxorisuæ,eteruntduoincarneuna.
8{Itaquejamnonsuntduo,sedunacaro.
9QuodergoDeusconjunxit,homononseparet.
10Etindomoiterumdiscipuliejusdeeodem
interrogaverunteum.
11Etaitillis:Quicumquedimiserituxoremsuam,etaliam
duxerit,mœchatursupeream.
28

31. EvangeliumsecundumMarcum
12Etsimulierdimiseritvirumsuum,etaliinupserit,
mœchatur.
13Etofferebantilliparvulosuttangeretillos.Discipuli
autemcomminabanturofferentibus.
14Jesusautemvidens,indignetulit,etaitillis:Sinite
parvulosvenireadme,etneprohibueritiseos:taliumest
enimregnumDei.
15Amendicovobis:QuisquisnonreceperitregnumDei
velutparvulus,nonintrabitinillud.
16Etcomplexanseos,imponensmanussuperillos,
benedixitillis.
17Etcumegressusessetinviam,accurrensquidam,et
genuflexoanteeum,rogabateum:Magisterbone,quid
faciamutvitamæternampossideam?
18Jesusautemdixitei:Quidmedicisbonum?nemo
bonus,nisiunusDeus.
19Mandatanosti:Nonoccides;
20Atillerespondens,aitilli:Magister,hæcomnia
custodiviajuventutemea.
21TuncJesusvidenseumdilexiteum,etdixitei:Unum
tibideest:vade,quæcumquehabesvende,etdapauperibus,
ethabebisthesaurumincælo:etveni,tollecrucem,et
sequereme.
22Quicontristatusinverbo,abiitmœrens:eratenim
habensmultaspossessiones.
23EtcircumspiciensJesus,aitdiscipulissuis:Quam
difficilequipecuniashabent,inregnumDeiintroibunt?
24Discipuliautemobstupescebantinverbisejus.AtIesus
rursusrespondensaitillis:“Filioli,quamdifficileest,
confidentesinpecuniis,inregnumDeiintroire!
25Faciliusestcamelumperforamenacustransire,quam
divitemintrareinregnumDei.
26Quimagisadmirabantur,dicentesadsemetipsos:Et
quispotestsalvusfieri?
27EtaspicienseosJesus,ait:Apudhominesimpossibile
est,sednonapudDeum:omniaenimpossibiliasuntapud
Deum.
28TunccœpiteiPetrusdicere:Eccenosdimisimusomnia
etsecutisumuste.
29respondensautemIesusdixitamendicovobisnemoest
quireliqueritdomumautfratresautsororesautpatremaut
matremautuxoremautfiliosautagrosproptermeet
evangelium,
30sedcentuplumaccipietintemporeistodomosetfratres
etsororesetmatresetfiliosetagrosinpersecutionibuset
infuturoseculovitamaeternam.
31Multiautemeruntpriminovissimi.etnovissimus
primus.
32EterantinviaascendentesJerosolymam.Jesusautem
antecedebateos.etcumsequerentur,timuerunt.Ipseautem
iterumadsumensduodecim,coepitnarrareeisquidnam
fieretei.
33dicentes:EcceascendimusinJerusalem.etFilius
hoministradeturprincipibussacerdotumetscribis;
Condemnabunteumettradenteumgentibus.
34Etirridebunteum,etflagellabunt:etconspuenteum,et
occidenteum,ettertiadieresurget.
35EtacceduntadeumJacobusetJoannesfiliiZebedæi,
dicentes:Magister,volumusutquodcumquevoluerimus,
faciasnobis.
36Atilledixiteis:Quidvultisutfaciamvobis?
37Aitilli:Danobisutunusaddexteramtuametaliusad
sinistramsedeamusingloriatua.
38Jesusautemaiteis:Nescitisquidpetatis:potestisbibere
calicem,quemegobibo?etbaptismoquoegobaptizor
baptizari?
39Atillidixeruntei:Possumus.Jesusautemaiteis:
Calicemquidem,quemegobibo,bibetis;baptismate
autem,quoegobaptizor,baptizabimini;
40Sedereautemaddexterammeametadsinistramnonest
meumdare;sedeisquibusparatumestdabitur.
41EtaudientesdecemcoeperuntindignarideIacoboet
Ioanne.
42Jesusautemvocaviteosadse,etaitillis:Scitisquiahi,
quividebanturregeregentibus,dominantureorum.et
majoreseorumpotestatemexercentineos.
43Sicautemnoneritintervos:sedquicumquevoluerit
intervosmaioresse,eritvesterminister:
44{Quicumqueautemvestrumfueritprimus,eritomnium
servus.
45NametFiliushominisnonvenitministrari,sed
ministrare,etdareanimamsuamredemptionempromultis.
46EtveniuntinIericho.EtexeunteeodeIerichocum
discipulissuisetturbamulta,caecusBartimaeus,filius
Timaei,sedebatsecusviammendicans.
47AudiensautemJesusNazarenus,cœpitclamare,et
dicere:Jesu,filiDavid,misereremei.
48Etcomminabantureimultiuttaceret.Atillemulto
magisclamabat:FiliDavid,misereremei.
49StansautemJesusjussitillumvocari.Etvocantcæcum,
dicentesei:Animæquioresto:surge,vocatte.tevocat.
50Etprojectovestimentoejus,surrexit,etvenitadJesum.
51EtrespondensJesusdixitilli:Quidtibivisfaciam?
Caecusdixitei:Domine,utvideam.
52EtaitilliJesus:Vade.fidestuatesalvamfecit.Et
confestimvidit,etsequebatureuminvia.
CAPUTXI
1EtcumappropinquassentJerosolymisinBethphageet
BethaniaminmontemOliveti,mittitduosexdiscipulissuis,
2etaitillisiteincastellumcontravosetcumintroieritisin
eaminvenietispullumligatuminquononsedithomo
solviteillumetadducite.
3Etsiquisvobisdixerit:Quidfacitis?dicitequiaDominus
eumopushabet;Etconfestimdimitteteum.
4Etabeuntesinveneruntpullumligatumantejanuamforis
inbivio:etobstupuerunt.etsolvunteum.
5Etquidamdeillicstantibusdicebantillis:Quidfacitis
solventespullum?
6QuidixerunteissicutpræceperatJesus:etdimiserunt.
7EtduxeruntpullumadJesum:etimponuntillivestimenta
sua.etseditsupereum.
8Multiautemvestimentasuastraveruntinvia:aliiautem
frondescædebantdearboribus,etsternebantinvia.
9Etquipraeibantetquisequebantur,clamabant:
“Hosanna!BenedictusquivenitinnomineDomini.
10BenedictumsitregnumpatrisnostriDavid,quodvenit
innomineDomini:Hosannainexcelsis.
11EtintroivitJerosolymamintemplum.Etcircumspectis
omnibus,cumjamvesperaessethora,exiitinBethaniam
cumduodecim.
12EtaliadiecumexirentaBethania,esuriit.
29

32. EvangeliumsecundumMarcum
13Vidensquealongeficumhabentemfolia,venitsiquid
forteinveniretinea;etcumvenissetadeam,nihilinvenit
praeterfolia;nondumenimerattempusficorum.
14{Etrespondensdixitei:Jamnonampliusinæternum
extefructumquisquammanducet.Etaudiebantdiscipuli
ejus.
15EtveniuntinJerosolymam.EtintroivitJesusin
templum,etcœpiteicerevendentesetementesintemplo:
etmensasnummulariorum,etcathedrasvendentium
columbassubvertit.
16etnonsinebatutquisquamvasportaretpertemplum.
17{Etdocebat,dicenseis:Nonnescriptumest:Domus
meadomusorationisvocabituromnibusgentibus?Vos
autemfecistiseamspeluncamlatronum.
18Quoaudito,principessacerdotumetscribaequaerebant
quomodoeumperderent:timebantenimeum,quoniam
universaturbaadmirabatursuperdoctrinaeius.
19Etcumvesperafactaesset,egrediebaturdecivitate.
20Etcummanetransirent,videruntficumaridamfactama
radicibus.
21EtrecordatusPetrus,dixitei:Rabbi,ecceficus,cui
maledixisti,aruit.
22EtrespondensJesus,aitillis:HabetefidemDei.
23Amenenimdicovobis:Quicumquedixerithuicmonti,
Transi,etmitteinmare.etincordesuonondubitabit,sed
credeteaquaedicitfutura;quidquiddicat.
24Ideodicovobis:Omniaquæcumqueorantespetitis,
creditequiaaccipietis,ethabebitisea.
25etcumstatisorantesdimittitesiquidhabetisadversus
aliquemutetPatervesterquiincaelisestdimittatvobis
peccatavestra
26Siautemnondimiseritis:necPatervester,quiincælis
est,dimittetvobispeccatavestra.
27EtveniuntiterumJerosolymam.Etcumambularetin
templo,acceduntadeumsummisacerdotes,etscribæ,et
seniores:
28etdicuntei:Inquapotestatehæcfacis?etquistibidedit
hancpotestatemutistafacias?
29RespondensautemJesus,dixiteis:Interrogabovoset
egounumsermonem:etrespondemihi:etegovobis
dicaminquapotestatehæcfacio.
30BaptismusJoannis,decæloerat,anexhominibus?
exaudime.
31Atillicogitabant,dicentes:Sidixerimus:Decælo.
quareergononcredidistisei?
32Sidixerimus:Exhominibus;Timebantpopulum:omnes
enimhabebantIoannemquiavereprophetaesset.
33EtrespondentesdicuntJesu:Nescimus.Etrespondens
Jesusaitillis:Nequeegodicovobisinquapotestatehæc
facio.
CAPITULUM12
1Etcoepitillisinparabolisloqui.Etplantavitvineam
homo,etcircumdediteamsepem:etfoditlacum,et
ædificavitturrim,etlocaviteamagricolis,etperegre
profectusest.
2Etintemporemisitadcultoresservum,utabagricolis
acciperetdefructuvineæ.
3Quiapprehensumeumceciderunt,etdimiseruntvacuum.
4Etiterummisitadillosaliumservum;etipsummiserunt
incaputetvulneraverunteumetincontumeliameius
dimiserunt.
5Etiterumaliummisit.etaliosmultosinterfecerunt;alios
verberantes,quosdamoccidendo.
6Adhucergounumhabensfiliumcarissimum,etillum
misitadeosnovissimum,dicens:Verebunturfiliummeum.
7Coloniautemillidixeruntadinvicem:Hicesthæres.
Venite,occidamuseum,etnostraerithereditas.
8Etapprehendenteseum,occiderunt:etejeceruntextra
vineam.
9Quidergofacietdominusvineæ?Venietetperdet
colonosetdabitvineamaliis.
10Necscripturamhanclegistis;Lapidem,quem
reprobaveruntædificantes,hicfactusestincaputanguli;
11aDominofactumestistudetestmirabileinoculis
nostris
12Etquærebanteumtenere:ettimueruntturbam:
cognoveruntenimquoniamadeosparabolamhancdixerit.
13Etmittuntadeumquosdamexpharisaeisetherodianis,
uteumcaperentinverbo.
14quicumvenissentdicunteimagisterscimusquiaverax
esetnoncurasquemquamnonenimrespicispersonam
hominumsedviamDeiinveritatedocessilicetdare
tributumCaesari,annon?
15Dabimus,annondabimus?Quisciensversutiameorum,
aitillis:Quidmetentatis?affertemihidenariumut
videam.
16Atilliattulerunt.Etaitillis:“Cuiusestimagohaecet
inscriptio?Dicuntei:Cæsaris.
17Iesusautemdixitillis:“QuaesuntCaesaris,reddite
Caesariet,quaesuntDei,Deo!Etmirabantursupereo.
18TuncacceduntadeumSadducæi,quidicunt
resurrectionemnonesse;etinterrogaverunteumdicentes
19MagisterMoysesscripsitnobis:Simortuusfueritfrater
hominis,etreliquerituxoremsuampostse,etnon
reliqueritfilios,utaccipiatfratersuusuxoremsuam,et
resuscitetsemenfratrisuo.
20Septemergofratreserant:etprimusaccepituxorem,et
mortuusestnonrelictosemine.
21Etsecundusaccepiteam,etmortuusest:nonreliquit
semen,ettertiussimiliter.
22Etacceperunteamsimiliterseptem:etnonreliquerunt
semen.Novissimaomniumdefunctaestetmulier.
23Inresurrectioneergocumresurrexerint,cujusdehiserit
uxor?septemenimhabuerunteamuxorem.
24RespondensautemIesusaitillis:“Noliteerrare,quia
nonscitisScripturasnequevirtutemDei?
25Cumenimamortuisresurrexerint,nequenubent,neque
nubentur.sedsicutangeliquiincaelosunt.
26etdemortuisresurrexerintnonlegistisinlibroMoysi
quiainrubolocutusesteiDeusdicensegosumDeus
AbrahametDeusIsaacetDeusIacob?
27NonestDeusmortuorum,sedviventium:vosergo
multumerratis.
28Etaccessitunusdescribis,quiaudieratillos
conquirentes,etvidensquoniambeneillisresponderit,
interrogaviteumquodessetprimumomniummandatum.
29{EtresponditeiJesus:Primumomniummandatorum.
DominusDeusnosterDominusunusest
30

33. EvangeliumsecundumMarcum
30DiligesDominumDeumtuumextotocordetuo,etex
totaanimatua,etextotamentetua,etexomnibus
virtutibustuis:hocestprimummandatum.
Secundumautemsimileesthuic:Diligesproximumtuum
sicutteipsum.Majushorumaliudmandatumnonest.
32Etaitilliscriba:Bene,Magister,inveritatedixisti,quia
unusestDeus;etnonestaliuspraetereum.
33Etdiligereeumextotocorde,etextotointellectu,etex
totaanima,etextotavirtute,etdiligereproximum
tamquamseipsum,superomniaholocaustaetsacrificia.
34{Jesusautemvidensquodsapienterrespondisset,dixit
illi:NoneslongearegnoDei.Etnemojamaudebateum
interrogare.
35EtrespondensJesus,dixitdocensintemplo:Quomodo
dicuntscribæChristumfiliumesseDavid?
36IpseenimDaviddixitinSpirituSancto:DixitDominus
Dominomeo:Sedeadextrismeis,donecponaminimicos
tuosscabellumpedumtuorum.
37IpseergoDaviddiciteumDominum.etundeestfilius
eius?Etmultaturbaeumlibenteraudivit.
38Etaitillisindoctrinasua:Caveteascribisquiamantin
longisvestimentisire,etinforosalutationes.
39etprimatesinsynagogisetsuperiorainconviviis
40quidevorantdomosviduarumsimulanteslongam
orationemhiiaccipientdamnationemmaiorem
41Etsedebatcontragazophylacium:etaspexitquomodo
turbaiactabatpecuniamingazophylacium:etmultidivites
iactabantmulta.
42Cumvenissetautemunaviduapauper,misitduominuta,
quodestquadrans.
43etconvocansdiscipulossuosaitillisamendicovobis
quiaviduahaecpauperplusomnibusmisitquimiseruntin
gazophylacium
44Omnesenimexabundantiasuamiserunt;Haecautem
depenuriasuamisitomnia,quaehabebat,etomnem
victumsuum.
CAPITULUM13
1Etcumegredereturdetemplo,diciteiunusexdiscipulis
ejus:Magister,aspicequaleslapides,etquaeaedificiahic
sunt?
2EtIesusaitilli:“Videshasmagnasaedificationes?non
relinqueturlapissuperlapidemquinondestruatur.
3EtcumsederetinmonteOlivarumcontratemplum,
Petrus,etJacobus,etJoannes,etAndreassecreto
interrogabanteum:
4Dicnobis,quandohæcerunt?etquoderitsignumcum
omniaistacomplebuntur?
5{EtrespondensJesuscœpitillisdicere:Videtenequis
vosseducat.
6multienimvenientinnominemeodicentesegosum
Christusetmultosseducent.
7Cumaudieritisautembellaetopinionesbellorum,nolite
turbari;sednondumeritfinis.
Exsurgetenimgensingentem,etregnuminregnum;et
eruntterræmotusperloca,etfamesettribulationes:hæc
suntinitiadolorum.
9Videteautemvosmetipsos,quiatradentvosconciliis;et
insynagogisvapulabitis,etantepraesidesetreges
duceminiproptermeintestimoniumillis.
10Etinomnesgentesprimumoportetprædicari
Evangelium.
11Cumautemduxerintvos,ettradentvos,nolite
praecogitarequidloquamini,necpræmeditemini:sedquod
datumestvobisinillahora,iddicite:nonenimvosestis
quiloquimini,sedspiritumsanctum.
12Tradetautemfraterfratreminmortem,etpaterfilium.
etconsurgentfiliiinparentes,etmorteafficienteos.
13Eteritisodioomnibuspropternomenmeum.Quiautem
sustinueritinfinem,hicsalvuserit.
14Cumautemvideritisabominationemdesolationis,de
quadictumestaDanieleprophetastantem,ubinondebet,
quilegitintelligat,tuncquiinIudaeasunt,fugiantin
montes:
15etquiintectonondescendatindomumnecintroeatut
tollatquiddedomosua
16etquiinagrononrevertaturtollerevestimentumsuum
17Væautemprægnantibusetnutrientibusinillisdiebus!
18Orateverouthiemenonfiant.
19Eruntenimdiesillitribulationestalesqualesnon
fueruntabinitiocreaturæ,quamcondiditDeususquenunc,
nequefient.
20EtnisibreviassetDominusdiesistos,nonfieretsalva
omniscaro:sedpropterelectos,quoselegit,breviavitdies.
21Etsiquisvobisdixerit:EccehicestChristus.ecceibi
est;necredasei;
22Exsurgentenimpseudochristietpseudoprophetæ,et
dabuntsignaetportentaadseducendos,sifieripotest,
etiamelectos.
23Vosautemvidete:eccepraedixivobisomnia.
24sedindiebusillisposttribulationemillamsol
contenebrabituretlunanondabitlumensuum
25Etstellædecælocadent,etvirtutes,quæincælissunt,
concutientur.
26EttuncvidebuntFiliumhominisvenienteminnubibus
cumvirtutemultaetgloria.
27Ettuncmittetangelossuos,etcongregabitelectossuos
aquatuorventis,asummoterræusqueadsummumcæli.
28Aficuautemdisciteparabolam.Cumadhucramuseius
sitetmittitfolia,scitotequoniampropeestæstas.
29Sicetvos,cumvideritishæcfieri,scitotequodprope
estadjanuis.
30Amendicovobis,quoniamnontransibitgeneratiohæc,
donecomniaistafiant.
31Cælumetterratransibunt:verbaautemmeanon
transibunt.
32Dedieautemilloethoranemoscit,nequeangeliin
caelonequeFilius,nisiPater.
Videte,vigilate,etorate:nescitisenimquandotempussit.
34Sicuthomoquiperegreprofectusreliquitdomumsuam,
etdeditservissuispotestatemcuiusqueoperis,etianitori
mandavitutvigilaret.
35Vigilateitaque:nescitisenimquandopaterfamilias
veneritsero,anmedianocte,angallicantu,anmane;
36repenteveniensinveniatvosdormientes
37Quodautemvobisdico,omnibusdico:Vigilate.
CAPITULUM14
1EratautemPaschaetazymapostbiduum:etquærebant
summisacerdotesetscribæquomodoeumdolotenerent,et
occiderent.
31

34. EvangeliumsecundumMarcum
2Dicebantautem:Nonindiefesto,nefortetumultusfieret
populi.
3EtcumessetBethaniaindomoSimonisleprosi
recumberet,venitmulierhabensalabastrumunguentinardi
nardipretiosissimi;fregitquepyxidemeteffuditsuper
caputeius.
4Erantautemquidamindigneferentesintrasemetipsos,et
dicentes:Utquidperditioistaunguentifactaest?
Poteratenimunguentumistudveniriplusquamtrecentis
denariis,etdaripauperibus.Etmurmuraveruntcontraeam.
6Iesusautemdixit:Siniteeam;quidillimolestiestis?
bonumopusoperataestinme.
7Semperenimpaupereshabetisvobiscum:etcum
volueritis,potestisillisbenefacere:meautemnonsemper
habetis.
8Fecitquodpotuit:prævenitungerecorpusmeumad
sepulturam.
9Amendicovobis:Ubicumqueprædicabiturhoc
evangeliumintotomundo,ethoc,quodfecit,memorabitur
inmemoriamejus.
10EtJudasIscariotes,unusdeduodecim,abiitadsummos
sacerdotes,utprodereteumillis.
11Quiaudientesgavisisunt:etpromiserunteipecuniamse
daturos.Etquaerebatquomodoeumcommodetraderet.
12PrimaautemdieAzymorum,cumoccidissentPascha,
dixerunteidiscipulieius:“Ubiviseamusetparemustibi
utmanducesPascha?
13Etmittitduosexdiscipulissuis,etdiciteis:Itein
civitatem:etoccurretvobishomolagenamaquæferens:
sequereeum.
14Etquocumqueintroiverit,dicitepatrifamiliasdomus:
“Magisterdicit:Ubiestrefectiomea,ubiPaschacum
discipulismeismanducem?”.
15Ipsevobisostendetcenaculummagnumstratumet
paratum;ibiparatenobis.
16Etexeuntesdiscipuliejusveneruntincivitatem,et
inveneruntsicutdixitillis,etparaveruntpascha.
17Vespereautemfactocumduodecim.
18Sedentibusautemillis,etmanducantibus,dixitJesus:
Amendicovobis:Unusexvobisquimanducatmecum,
tradetme.
19atillicoeperuntcontristarietdicereeisingillatim
numquidegoaliusautemdixit:“Numquidegosum?”.
20{Ipseautemrespondensaitillis:Unusestdeduodecim,
quiintingitmecumincatino.
21{Filiusquidemhominisvadit,sicutscriptumestdeeo:
væautemhominiilli,perquemFiliushoministradetur!
bonumessethomini,sinatusnonfuisset.
22Etmanducantibusillis,accepitJesuspanem,et
benedixit,acfregit,etdediteis,etait:Accipite,et
comedite:hocestcorpusmeum.
23Etacceptocalice,gratiasagensdediteis:etbiberuntex
illoomnes.
24Etaitillis:Hicestsanguismeusnovitestamenti,qui
promultiseffundetur.
25Amendicovobis,jamnonbibamdegeniminevitis
usqueindiemillum,quoilludbibamnovuminregnoDei.
26Ethymnodicto,exieruntinmontemOliveti.
27EtdiciteisJesus:Omnesscandalizabiminiinmein
nocteista:quiascriptumest:Percutiampastorem,et
dispergenturoves.
28Cumautemresurrexero,praecedamvosinGalilaeam.
29Petrusautemaitilli:Etsiomnesscandalizatifuerint,
sednonego.
30{EtdiciteiJesus:Amendicotibi,quiahodieetinhac
nocte,antequamgalluscantetbis,termenegabis.
31Atillevehementius:Sioportueritmemoritecum,non
tenegabo.Similiteretomnesdixerunt.
32EtveniuntinlocumquidiciturGethsemani:etdicit
discipulissuis:Sedetehic,donecorem.
33EtassumptoPetro,etJacoboetJoanne,cœpitcontristari
etmœstusesse.
34Etaitillis:Tristisestanimameausqueadmortem:
sustinetehic,etvigilate.
35Etprogressuspusillumprociditinterram,etorabatut,si
fieriposset,transiretabeohora.
36etdicebatAbbaPateromniatibipossibiliasunttransfer
calicemistumame:verumtamennonquodegovolo,sed
quodtu.
37Etvenit,etinveniteosdormientes,etaitPetro:Simon,
dormis?nonpotuistiunahoravigilare?
38{vigilateetorate,utnonintretisintentationem.Spiritus
quidempromptusest,caroveroinfirma.
39Etiterumabiensoravit,eumdemsermonemdicens.
40Etcumrevertisset,iteruminveniteosdormientes:erant
enimoculieorumgravati.
41Etvenittertio,etaitillis:Dormitejam,etrequiescite.
eccetraditurFiliushominisinmanuspeccatorum.
42Surgite,eamus;eccequimetradet,propeest.
43Etcontinuo,adhuceoloquente,venitJudas,unusde
duodecim,etcumeoturbamultacumgladiisetlignis,a
summissacerdotibus,etscribis,etsenioribus.
44Quiautemtradiditeum,deditillissignum,dicens:
Quemcumqueosculatusfuero,ipseest;apprehendeeumet
ducitecaute;
45Quicumvenisset,statimvenitadeumetait:
“Praeceptor,praeceptor.etosculatusesteum.
46Atillimanusinjeceruntineum,ettenuerunteum.
47Etunusdecircumstantibuseducensgladiumpercussit
servumsummisacerdotisetamputavitilliauriculam.
48EtrespondensJesus,aitillis:Tamquamadlatronem
existiscumgladiisetligniscomprehendereme?
49Quotidieeramapudvosintemplodocens,etnonme
tenuistis:sedoportetimpleriScripturas.
50Etrelinquenteseumomnes,fugerunt.
51Etquidamiuvenissequebatureumamictussindone
nudo.juvenestenuerunteum;
52Atille,relictosindone,nudusprofugitabeis.
53EtadduxeruntJesumadpontificem:etconveneruntcum
eoomnesprincipessacerdotum,etseniores,etscribæ.
54Petrusautemsequebatureumalonge,usqueinatrium
principissacerdotum:etseditcumministris,etcalefaciebat
seadignem.
55Summiverosacerdotesetomneconciliumquærebant
adversusJesumtestimoniumuteummortitraderent:nec
inveniebant.etnoninveni.
56Multienimtestimoniumperhibuitdeillo,etnonerat
convenienstestimoniumillorum.
57Etsurgentesquidam,falsumtestimoniumferebant
adversuseum,dicentes:
58nosaudivimuseumdicentem:Destruamtemplumhoc
manufactum,etintratriduumaliudnonmanufactum
ædificabo.
59Etnoneratconvenienstestimoniumillorum.
32

35. EvangeliumsecundumMarcum
60Etexsurgensprincepssacerdotuminmedioejus,
interrogavitJesum,dicens:Nonrespondesquidquam?
quidistiadversumtetestificantur?
61Illeautemtacebat,etnihilrespondit.Iterumprinceps
sacerdotuminterrogaviteum,etdixitei:TuesChristus
FiliusBenedicti?
62Jesusautemdixit:Egosum:etvidebitisFilium
hominissedentemadextrisvirtutis,etvenientemin
nubibuscæli.
63Summusautemsacerdosscindensvestimentasua,ait:
Quidadhucdesideramustestes?
64Audistisblasphemiam:quidvobisvidetur?Quiomnes
condemnaverunteumreummortis.
65Etcœperuntquidamconspuereeum:etvelarefaciem
ejus,etcolaphizareeum,etdicereei:Prophetiza:et
ministripercutiebanteumpalmismanuumsuarum.
66CumautemessetPetrusinatriodeorsum,venitunaex
ancillissummisacerdotis.
67EtcumvidissetPetrumcalefacientemse,aspiciens
illum,ait:EttucumJesuNazarenoeras.
68Atillenegavit,dicens:Nequescio,nequenoviquid
dicas.Etexivitinporticum;Etexiitforasanteatrium,et
galluscantavit.
69Etiterumviditillumpuella,etcœpitastantibusdicere:
Hicexillisest.
70Atilleiterumnegavit.Etpaulopostiterum,quiastabant,
dixeruntPetro:Vereexillises:namGalilaeuses,et
loquelatuaconcordat.
71Etcoepitmaledicereetiurare:“Nesciohunc,dequo
dicitis;
72{Etiterumgalluscantavit.EtrecordatusestPetrus
verbiquoddixerateiJesus:Priusquamgalluscantetbis,ter
menegabis.Quodcumcogitasset,flevit.
Capitulum15
1Etconfestimmaneconsiliumfeceruntprincipes
sacerdotumetsenioresetscribaeetomneconciliumet
ligaveruntIesumetduxeruntillumettradideruntPilato.
2{EtinterrogaviteumPilatus:TuesrexJudæorum?At
illerespondensaitilli:Tudicis.
3Etaccusabanteumsummisacerdotesinmultis.
4Pilatusautemrursuminterrogaviteumdicensnon
respondesquicquamvideinquantisteaccusantecce
quantaadversumtedicunttestimonia.
5Jesusautemadhucnihilrespondit.itautmirareturPilatus.
6Perdiemautemfestumsolebatdimittereillisunumex
vinctis,quemcumquepetissent.
7EratautemquidicebaturBarrabas,quicumseditiosiserat
vinctus,quiinseditionefecerathomicidium.
8Etcumascendissetturba,coepitrogare,sicutfaciebat
illis.
Pilatusautemresponditeis,dicens:Vultisdimittamvobis
regemJudæorum?
10Sciebatenimquodperinvidiamtradidissenteumsummi
sacerdotes.
11Pontificesautemconcitaveruntturbam,utmagis
Barabbamdimittereteis.
12Pilatusautemiterumrespondensdixitillis:Quidergo
vultisfaciamei,quemdicitisregemJudaeorum?
13Atilliiterumclamaverunt:Crucifigeeum.
14Pilatusverodicebatillis:Quidenimmalifecit?Atilli
magisclamabant:Crucifigeeum.
15Pilatusautemvolenspopulosatisfacere,dimisitillis
Barabbam,ettradiditJesumflagelliscæsum,ut
crucifigeretur.
16Ducebantautemeummilitesinpraetorium,qui
dicebaturPraetorium.etconvocantomnescohortes.
17etinduunteumpurpuraetplectentescoronamdespinis
posueruntsupercaputeius
18Etcoeperuntsalutareeum:AverexIudaeorum.
19Etpercutiebantcaputejusarundine:etconspuebant
eum,etponentesgenua,adorabanteum.
20Etpostquamilluseruntei,exuerunteumpurpura,et
induerunteumvestimentissuis,eteduxerunteumut
crucifigerent.
21EtcompellebantSimonemquendamCyrenensem
venientemdevilla,patremAlexandrietRufi,utportaret
crucemeius.
22EtperducunteuminGolgothalocum,quodest
interpretatumCalvariaelocus.
23Etdabanteibiberemyrrhatumvinum:etnonaccepit.
24etcumcrucifixerunteum,diviseruntvestimentaeius,
mittentessortemsupereis,quidtolleretunusquisque.
25Eratautemhoratertia:etcrucifixerunteum.
26Eterattituluscausæejusinscriptus:RexJudæorum.
27Etcumeocrucifiguntduoslatrones.unumadextriset
alterumasinistrisejus.
28EtsuppletaestScriptura,dicens:Etcuminiquis
deputatusest.
29etpraetereuntesblasphemabanteummoventescapita
suaetdicentesvaquidestruistemplumetintribusdiebus
aedificatis
30Salvumfactemetipsum,etdescendedecruce.
31Similiteretsummisacerdotesilludentes,dixeruntad
semetipsoscumscribis:Aliossalvosfecit;seipsumnon
potestsalvumfacere.
32ChristusrexIsraeldescendatnuncdecruce,ut
videamusetcredamus.Etquicumeocrucifixierant,
maledixeruntei.
33Etfactahorasexta,tenebræfactæsuntpertotamterram
usqueinhoramnonam.
34EthoranonaexclamavitJesusvocemagna,dicens:Eloi,
Heloi,lemasabacthani?quodestinterpretatum:Deusmeus,
Deusmeus,utquiddereliquistime?
35Etquidamdecircumstantibusaudientes,dicebant:Ecce
Eliamvocat.
36etcucurritetimplevitspongiamplenamacetoet
imposuitarundinietdabateibiberedicensdimitte
videamussiEliasveneritadtollendumeum.
37Jesusautememissavocemagnaexpiravit.
38Etvelumtempliscissumestmediumasummousque
deorsum.
39Vidensautemcenturio,quistabatexadversoeius,sic
clamansetexpiravit,dicens:VereFiliusDeieratiste.
40erantautemetmulieresdelongeaspicientesinquibus
eratMariaMagdaleneetMariaIacobiminorisetIosephet
Salome
41quietcumessetinGalilaeasecutaesteumet
ministrabateietaliaemultaequaesimulascenderantcum
eoinHierusalem
42etcumiamseroessetfactum,quiaeratparasceve,idest,
pridiesabbatum;
33

36. EvangeliumsecundumMarcum
43JosephusabArimathæa,consiliariushonorabilis,quiet
expectabatregnumDei,venit,etfiducialiteragensad
Pilatum,petiitquecorpusJesu.
44Pilatusautemmirabatursijamobiisset.Etaccersito
centurione,interrogaviteumsijammortuusesset.
45Quodcumcognovissetacenturione,deditcorpus
Joseph.
46Etemitsindonem,etdeposuiteum:etinvolviteum
linteis:etposuiteuminmonumentoquoderatexcisumde
petra,etadvolvitlapidemadostiummonumenti.
47MariaautemMagdaleneetMariaJosephaspiciebantubi
poneretur.
Caput16
1Etcumtransissetsabbatum,MariaMagdaleneetMaria
IacobietSalomeemeruntaromatautvenientesungerent
eum.
2Etvaldemaneunasabbatorum,veneruntad
monumentumortosole.
3Etdicebantadinvicem:Quisrevolvetnobislapidemab
ostiomonumenti?
4Etrespicientesvideruntrevolutumlapidem.Eratquippe
magnusvalde.
5Etintroëuntesinmonumentumvideruntjuvenem
sedentemindextris,coopertumstolacandida,et
obstupuerunt.ettimuerunt.
6Quidicitillis:Noliteexpavescere:Jesumquæritis
Nazarenum,crucifixum:surrexit.eccelocusubiposuerunt
eum.
7Sedite,dicitediscipuliseiusetPetroquiapraeceditvos
inGalilaeam:ibieumvidebitis,sicutdixitvobis.
8Etexeuntesfugeruntdemonumento;Conturbatisunt
enimetobstupescebant;necdicebantquemquam;timebant
enim.
9SurgensautemJesusmaneprimasabbati,apparuitprimo
MariæMagdalenæ,dequaeieceratseptemdæmonia.
10Illavadensnuntiavithis,quicumeofuerant,lugentibus
etflentibus.
11Quicumaudissentquiaviveret,etvisusessetabea,non
crediderunt.
12Posthæcautemduobusexhisambulantibusostensus
estinaliaeffigie,euntibusinvillam.
13Atillieuntesnuntiaveruntceteris:necilliscrediderunt.
14Novissimerecumbentibusillisundecimapparuit:et
exprobravitincredulitatemeorumetduritiamcordis:quia
iis,quivideranteumresurrexisse,noncrediderunt.
15Etdixiteis:“Euntesinmundumuniversumpraedicate
evangeliumomnicreaturae.
16Quicredideritetbaptizatusfuerit,salvuserit;quiautem
noncrediderit,condemnabitur.
17signaautemeosquicrediderinthaecsequenturIn
nominemeodaemoniaeicient;linguisloquenturnovis;
18Serpentestollent;etsimortiferumquidbiberint,noneis
nocebit;superægrosmanusimponent,etbenehabebunt.
19EtpostquamDominuslocutusesteis,assumptusestin
cælum,etseditadextrisDei.
20illiautemprofectipraedicaveruntubiqueDomino
cooperanteetsermonemconfirmantesequentibussignis
Amen.
34

37. Evangelium
secundumLucam
Caput1
1Quoniammulticonatisuntcommendarenarrationem
eorumquæapudnoscertissimecreduntur:
2sicuttradiderunteosnobisquiabinitiofuerunttesteset
ministriverbi
3visumestetmihi,cumcognovissentomniaaprimordio,
exordinetibiscribere,optimeTheophile,
4utcognoscaseorumverborum,dequibuserudituses,
veritatem.
5FuitindiebusHerodis,regisJudææ,sacerdosquidam
nomineZachariasdeviceAbia,etuxorilliusdefiliabus
Aaron,etnomenejusElisabeth.
6ErantautemamboiusticoramDeo,ambulantesin
omnibusmandatisetjudiciisDomini.
7etliberosnonhabebant,quiaElisabetheratsterilis,et
amboiamaetateconfectierant.
8Factumestautem,cumsacerdotiofunctusestcoramDeo
inordinesuo,
9Iuxtaritumautemsacerdotii,oblatisunteiutadoleret
incensumintemploDomini.
10Etomnismultitudopopuliorabatforisintempore
thymiamatis.
11ApparuitautemilliangelusDomini,stansadextris
altarisincensi.
12EtZachariasturbatusestvidens,ettimorirruitsuper
eum.
13{Dixitautemeiangelus:Nolitimere,Zacharia:
quoniamexauditaestoratiotua.etElisabethuxortuapariet
tibifilium,etvocabisnomeneiusIoannem.
14eterittibigaudiumetexsultatio;etmultiinnativitate
eiusgaudebunt.
15eritenimmagnuscoramDomino,etvinumetsiceram
nonbibet;etSpirituSanctoreplebiturabuteromatrissuae.
16etmultosfiliorumIsraëlconvertetadDominumDeum
suum.
17EtipsepraecedetanteilluminspirituetvirtuteEliae,ut
convertatcordapatruminfiliosetincredulosadsapientiam
iustorum;parareplebemparatamDomino.
18EtdixitZachariasadangelum:Undehocsciam?ego
enimsenexsum,etuxormeacontremiscitannis.
19Etrespondensangelusdixitei:“EgosumGabrihel,qui
stoinconspectuDei;Missussumloquiadteetannuntiare
tibihaecevangelizare.
20Etecceerismutus,etnonpoterisloquiusqueindiem
quohæcfiant,proeoquodnoncredisverbismeis,quæ
implebunturintemporesuo.
21EtexspectabatpopulusZachariam,etmirabaturquod
morabaturintemplo.
22Egressusautemnonpoteratloquiadillos,et
cognoveruntquodvisionemvidissetintemplo.Etipseerat
innuensillis,etpermansitmutus.
23Etfactumest,utimpletisuntdiesofficiieius,abiitin
domumsuam.
24PosthosautemdiesconcepitElisabethuxoreius,et
absconditsemensesquinque,dicens:
25SicfecitmihiDominusindiebus,quibusrespexit
auferreopprobriummeuminterhomines.
26EtinmensesextomissusestangelusGabrielaDeoin
civitatemGalilaeae,cuinomenNazareth,
27advirginemdesponsatamviro,cuinomeneratJoseph,
dedomoDavid.etnomenvirginisMaria.
28Etingressusangelusadeamdixit:Avegratiaplena:
Dominustecum:benedictatuinmulieribus.
29Quæcumaudisset,turbataestinsermoneejus,et
cogitabatqualisessetistasalutatio.
30Etaiteiangelus:Netimeas,Maria:invenistienim
gratiamapudDeum.
31etecceconcipiesinuteroetpariesfiliumetvocabis
nomeneiusIesum
32hiceritmagnusetFiliusAltissimivocabituretdabitilli
DominusDeussedemDavidpatrissui
33etregnabitindomoIacobinsæculumsæculi;etregni
eiusnoneritfinis.
34DixitautemMariaadangelum:Quomodofietistud,
quoniamvirumnoncognosco?
35Etrespondensangelusdixitei:SpiritusSanctus
supervenietinte,etvirtusAltissimiobumbrabittibi.
36etecceElisabethcognatatua,etipsaconcepitfiliumin
senectutesua,ethicmensissextusestcumea,quae
vocabatursterilis.
37ApudDeumenimnihileritimpossibile.
38DixitautemMaria:“EcceancillaDomini;fiatmihi
secundumverbumtuum.Etdiscessitabillaangelus.
39ExsurgensautemMariaindiebusillis,abiitinmontana
cumfestinatione,incivitatemJuda:
40EtintravitindomumZachariæ,etsalutavitElisabeth.
41Etfactumest,utaudivitElisabethsalutationemMariae,
exsultavitinuteroeiusinfans;etElisabethimpletaest
SpirituSancto.
42etexclamavitvocemagna,etdixit:Benedictatuin
mulieribus,etbenedictusfructusventristui.
43Etundehocmihi,utveniatmaterDominimeiadme?
44Ecceenimutfactaestvoxsalutationistuæinauribus
meis,exsultavitingaudioinfansinuteromeo.
45Etbeata,quæcredidisti,quoniamperficienturea,quæ
dictasunteiaDomino.
46EtaitMaria:MagnificatanimameaDominum.
47etexsultavitspiritusmeusinDeosalutarimeo.
48Quiarespexithumilitatemancillæsuæ:ecceenimex
hocbeatammedicentomnesgenerationes.
49Fecitmihimagnaquipotensest;etsanctumnomeneius.
50etmisericordiaeiusaprogenieinprogeniestimentibus
eum.
51Fecitpotentiaminbrachiosuo;dispersitsuperbosmente
cordissui.
52Deposuitpotentesdesede,etexaltavithumiles.
53Esurientesimplevitbonis;etdivitesdimisitinanes.
54SuscepitIsraelpuerumsuum,recordatusmisericordiae
suae.
55Sicutlocutusestadpatresnostros,Abraham,etsemini
ejusinsæcula.
56MansitautemMariacumillaquasimensibustribus:et
reversaestindomumsuam.
57Elisabethautemimpletumesttempuspariendi.et
peperitfilium.
58Etaudieruntvicinietcognatiejusquiamagnificavit
Dominusmisericordiamsuamsuperillam.etgavisisunt
cumea.
35

38. EvangeliumsecundumLucam
59Etfactumestindieoctavo,veneruntcircumcidere
puerum;vocaveruntqueeumZachariamexnominepatris
sui.
60etrespondensmatereiusdixitnequaquamsedvocabitur
IohannessedvocabiturJoannes.
61Etdixeruntadillam:Quianemoestincognationetua,
quivoceturhocnomine.
62Innuebantautempatrieiusquemvelletvocarieum.
63Etpostulanspugillaremscripsitdicens:"Ioannesest
nomeneius".Etmiratisuntomnes.
Apertumestautemillicoosejus,etlinguaejus,et
loquebaturbenedicensDeum.
65Etfactusesttimorinomnesvicinoseorum;
66Etposueruntomnes,quiaudierant,incordesuodicentes:
“Quidputaspueristeerit?EteratmanusDominicumeo.
67etZachariaspatereiusrepletusestSpirituSanctoet
prophetavitdicens
68BenedictusDominusDeusIsrael.quiavisitavitet
redemitpopulumsuum.
69eterexitcornusalutisnobisindomoDavidpuerisui;
70Sicutlocutusestperossanctorumprophetarumsuorum,
quifueruntinsæculasæculorum.
71Salutemexinimicisnostris,etdemanuomniumqui
oderuntnos.
72adfaciendammisericordiamcumpatribusnostris,et
memoraritestamentisuisancti;
73JusjurandumquodjuravitadAbrahampatremnostrum.
74utsinetimore,demanuinimicorumnostrorumliberati,
serviamusilli.
75insanctitateetiustitiacoramipsoomnibusdiebus
nostris
76ettupuerprophetaAltissimivocaberispraeibisenim
antefaciemDominiparareviaseius
77notamdarepopulosuoinremissionempeccatorum.
permisericordiamDeinostri.quanosoriensexalto
visitavit.
79inluminarehisquiintenebrisetinumbramortissedent
addirigendospedesnostrosinviampacis
80Puerautemcrescebat,etconfortabaturspiritu:eteratin
desertousqueindiemostensionissuæadIsraël.
CAPITULUM2
1Factumestautemindiebusillis,exiitedictumaCaesare
Augusto,utdescribereturuniversusorbis.
2HaecdescriptioprimafactaestpraesideSyriaeCyrenio.
3Etibantomnes,utprofiterentursinguliinsuamcivitatem.
4AscenditautemetJosephaGalilaeadecivitateNazareth
inIudaeam,incivitatemDavid,quaevocaturBethleem;eo
quodessetdedomoetstirpeDavid.
5utprofitereturcumMariadesponsatauxorepraegnante.
6Factumestautem,cumessentibi,impletisuntdiesut
pareret.
7Etpeperitfiliumsuumprimogenitumetpanniseum
involvitetreclinaviteuminpraesepio;quianonerateis
locusindiversorio.
8Etpastoreserantinregioneeademvigilanteset
custodientesvigiliasnoctissupergregemsuum.
9EtecceangelusDoministetitiuxtaillos,etclaritas
Dominicircumfulsitillos,ettimuerunttimoremagno.
10Etdixitillisangelus:Nolitetimere:ecceenim
evangelizovobisgaudiummagnum,quoderitomnipopulo.
11quianatusestvobishodieSalvator,quiestChristus
Dominus,incivitateDavid.
12Ethocvobissignum;Invenietisinfantempannis
involutum,iacenteminpraesepio.
13Etsubitofactaestcumangelomultitudomilitiae
caelestislaudantiumDeum,etdicentium:
14GloriainaltissimisDeo,etinterrapaxhominibus
bonaevoluntatis.
15Etfactumest,cumdiscessissentabeisangeliincælum,
pastoresloquebanturadinvicem:Transeamususque
Bethlehem,etvideamushocverbumquodfactumest,quod
Dominusostendit.nobis.
16EtveneruntfestinantesetinveneruntMariametIoseph
etinfantemposituminpraesepio.
17Videntesautemcognoveruntdeverbo,quoddictumerat
illisdepuerohoc.
18Etomnes,quiaudierunt,miratisuntdehis,quaedicta
erantapastoribusadipsos.
19Mariaautemconservabatomniaverbahaecconferensin
cordesuo.
20EtreversisuntpastoresglorificantesetlaudantesDeum
inomnibusquæaudierantetviderant,sicutdictumestad
illos.
21Etpostquamconsummatisuntdiesocto,ut
circumcidereturpuer,vocatumestnomenejusJesus,quod
vocatumestabangelopriusquaminuteroconciperetur.
22Cumautemcompletiessentdiespurificationiseius
secundumlegemMoysi,duxerunteuminIerusalem,ut
sisterenteumDomino;
23sicutscriptumestinlegeDominiomnismasculusqui
aperitvulvamsanctumDominovocabitur
24etutofferathostiamsecundumquoddictumestinlege
Dominiparturturumautduospulloscolumbarum
25EteccevireratinJerusalem,cuinomenSimeon;Ethic
homoiustusettimoratusexpectansconsolationemIsrael,et
SpiritusSanctuseratineo.
26etrevelatumesteiaSpirituSanctononvisurumse
mortem,nisipriusvideretChristumDomini.
27Etvenitinspirituintemplum.
28Etcomplexanseum,etbenedicensDeum,ait:
29Dominenuncdimittisservumtuumsecundumverbum
tuuminpace
30Videruntoculimeisalutaretuum;
31Quodparastiantefaciemomniumpopulorum;
32Lumenadrevelationemgentium,etgloriamplebistuæ
Israël.
33EteratJosephetmaterejusmirantessuperhisquæ
dicebanturdeillo.
34EtbenedixitillisSymeonetdixitadMariammatrem
eius:“Eccepositusesthicinruinametinresurrectionem
multoruminIsrael;etinsignumquodcontrariuserit;
35ettuamipsiusanimampertransibitgladiusutrevelentur
exmultiscordibuscogitationes.
36EteratAnnaprophetissa,filiaPhanueldetribuAser:
magnaeratannorum,etvixeratcumvirosuoannisseptem
avirginitatesua;
37Ethæcviduausqueadannosoctogintaquatuor:quæ
nondiscedebatdetemplo,jejuniisetobsecrationibus
serviensnocteacdie.
38EtcontinuoveniensgratiasegitDomino,etlocutusest
deeoomnibusquiexspectabantredemptionemin
Jerusalem.
36

39. EvangeliumsecundumLucam
39EtutperfeceruntomniasecundumlegemDomini,
reversisuntinGalilæamincivitatemsuamNazareth.
Puerautemcrescebat,etconfortabaturplenussapientia:et
gratiaDeieratinillo.
41EtibantparenteseiusperomnesannosinIerusalemin
diefestoPaschae.
42Etcumfactusessetannorumduodecim,ascenderunt
Jerosolymamsecundumconsuetudinemsolemnitatis.
43consummatisquediebuscumredirentremansitpuer
IesusinHierusalemetnoncognoveruntparenteseiuset
noncognovitJosephetmaterejus.
44Existimantesautemillumesseincomitatu,veneruntiter
diei;etrequirebanteumintercognatosetnotos.
45Etnoninvenientes,regressisuntinJerusalem,
requirenteseum.
46Etfactumest,posttriduuminveneruntillumintemplo
sedenteminmediodoctorum,audientemillos,et
interrogantemeos.
47Stupebantautemomnesquieumaudiebant,super
prudentiaetresponsiseius.
48Etvidentesadmiratisunt.Etdixitmaterejusadillum:
Fili,quidfecistinobissic?eccepatertuusetegodolentes
quaerebamuste.
49Etaitadillos:Quidestquodmequærebatis?an
nescitisquoniaminnegotioPatrismeioportetmeesse?
50Etipsinonintellexeruntverbumquodlocutusestadeos.
51Etdescenditcumeis,etvenitNazareth:eteratsubditus
illis.Sedmaterejusconservabatomniaverbahæcincorde
suo.
52EtJesusproficiebatsapientia,etætate,etgratiaapud
Deumethomines.
CAPUTIII
1AnnoautemquintodecimoTiberiiCæsaris,PontioPilato
præsideJudææ,etHerodetetrarchaGalilææ,etPhilippo
fratreejustetrarchaIturææ,etTrachonitidisregionis,et
LysaniaetetrarchaAbilenæ,
2AnnasetCaiphascumpontifices:verbumDeifactumest
adIoannemfiliumZachariaeindeserto.
3EtvenitinomnemregionemJordanis,prædicans
baptismumpœnitentiæinremissionempeccatorum.
4sicutscriptumestinlibrosermonumEsaiaeprophetae
dicensvoxclamantisindesertoparateviamDominirectas
facitesemitaseius
5Omnisvallisimplebitur,etomnismonsetcollis
humiliabitur;eteruntpravaerectae,etasperaeviaeplanae;
6etvidebitomniscarosalutareDei.
7Tuncdicitturbaequaeexibatutbaptizareturabeo:
Progeniesviperarum,quisostendittibifugereaventuraira?
8Faciteergofructusdignospœnitentiæ,etnecœperitis
dicereintravos:PatremhabemusAbraham.Dicoenim
vobisquoniampotensestDeusdelapidibusistissuscitare
filiosAbrahæ.
9Jamenimsecurisadradicemarborumpositaest.Omnis
ergoarbor,quænonfacitfructumbonum,excidetur,etin
ignemmittetur.
10Etinterrogabanteumturbæ,dicentes:Quidergo
faciemus?
11Respondensautemdicebatillis:Quihabetduastunicas,
detnonhabenti.etquihabetescas,similiterfaciat”.
12Veneruntautemetpublicaniutbaptizarentur,et
dixeruntadillum:Magister,quidfaciemus?
13Atilledixitadeos:Nihilampliusquamquod
constitutumestvobis,faciatis.
14Interrogabantautemeumetmilites,dicentes:Quid
faciemusetnos?Etaitillis:Neminemconcutiatis,neque
calumniamfaciatis;contentiestotestipendiisvestris.
15exspectantibusautemturbis,etomnescogitabantin
cordibussuisdeJoanne,siipseessetChristus,annon;
16ResponditJoannes,etdixiteis:Egoquidembaptizovos
aqua.sedfortiormevenitcuiusnonsumdignuscorrigiam
calceamentisolvere;ipsevosbaptizabitinSpirituSanctoet
igne.
17cujusventilabruminmanuejus,etpurgabitareamsuam,
etcongregabittriticuminhorreumsuum.paleasautem
comburetigniinextinguibili.
18Multaautemetaliamultainexhortandoevangelizavit
populo.
19HerodesautemtetrarchacorreptusabeodeHerodiade
uxorefratrissuietdeomnibusmalisquaefecitHerodes
20hocautemsuperomniaadiecit,quodinclusitIoannem
incarcere.
21Cumautemomnispopulusbaptizatusesset,factumest
utetIesusbaptizatusetoraret,apertumestcaelum,
22EtdescenditSpiritusSanctuscorporalispeciesicut
columbasupereum,etvenitvoxdecaelodicens:“Tues
Filiusmeusdilectus;intecomplacui.
23EtipseJesuscœpitesseannorumquasitriginta,ut
putabatur,filiusJoseph,quifuitHeli,
24quifuitMatthatquifuitLeviquifuitMelchiquifuit
IannaequifuitIoseph
25quifuitMatthathiæ,quifuitAmos,quifuitNaum,qui
fuitEsli,quifuitNagge,
26quifuitMaath,quifuitMatthathiæ,quifuitSemei,qui
fuitJoseph,quifuitJuda,
27quifuitJoanna,quifuitResa,quifuitZorobabel,qui
fuitSalathiel,quifuitNeri,
28quifuitMelchi,quifuitAddi,quifuitCosam,quifuit
Elmodam,quifuitHer,
29quifuitJose,quifuitEliezer,quifuitJorim,quifuit
Matthat,quifuitLevi,
30quifuitSimeon,quifuitJuda,quifuitJoseph,quifuit
Jonan,quifuitEliacim,
31quifuitMelea,quifuitMenan,quifuitMathatha,qui
fuitNathan,quifuitDavid,
32quifuitIsai,quifuitObed,quifuitBooz,quifuit
Salmon,quifuitNaasson,
33quifuitAminadab,quifuitAram,quifuitEsrom,qui
fuitPhares,quifuitJuda,
34quifuitJacob,quifuitIsaac,quifuitAbraham,quifuit
Thara,quifuitNachor,
35quifuitSaruch,quifuitRagau,quifuitPhalec,quifuit
Heber,quifuitSala,
36quifuitCainan,quifuitArphaxad,quifuitSem,quifuit
Noe,quifuitLamech,
37quifuitMathusala,quifuitHenoch,quifuitJared,qui
fuitMaleleel,quifuitCainan,
38quifuitEnos,quifuitSeth,quifuitAdam,quifuitDei.
37

40. EvangeliumsecundumLucam
CAPITULUM4
1IesusautemplenusSpirituSanctoregressusestab
IordaneetagebaturinSpirituindesertum
2diebusquadraginta,ettentabaturadiabolo.Etnihil
manducavitindiebusillis:etconsummatisillisesuriit.
3Dixitautemillidiabolus:SiFiliusDeies,diclapidihuic
utpanisfiat.
4EtresponditadillumJesus:Scriptumest:Quianonin
solopanevivithomo,sedinomniverboDei.
5Etassumenseumdiabolusinmontemexcelsum,ostendit
eiomniaregnamundiinmomentotemporis.
6etaitillidabotibipotestatemhancuniversametgloriam
illorumquiamihitraditasuntetcuivolodoillaetcuiego
dabo.
7Tuergosiadoraveris,erunttuaomnia.
8EtrespondensJesus,dixitilli:Vadepostme,Satana:
Scriptumestenim:DominumDeumtuumadorabis,etilli
soliservies.
9EtadduxiteuminJerusalem,etstatuitillumsupra
pinnamtempli,etdixitilli:SiFiliusDeies,mittetehinc.
10Scriptumestenim:Angelissuismandavitdete,ut
custodiantte.
11etinmanibustollentteneforteoffendasadlapidem
pedemtuum
12EtrespondensJesus,dixitilli:NontentabisDominum
Deumtuum.
13Etconsummataomnitentatione,diabolusrecessitabillo,
usqueadtempus.
14EtregressusestJesusinvirtuteSpiritusinGalilæam:et
famaexiitperuniversamregionemdeillo.
15Etdocebatinsynagogiseorum,etmagnificabaturab
omnibus.
16EtvenitNazareth,ubieratnutritus,etsecundum
consuetudinemsuamdiesabbativenitinsynagogam,et
surrexitlegere.
17EttraditusestilliliberIsaiæprophetæ.Etcum
aperuissetlibrum,invenitlocumubiscriptumerat.
18SpiritusDominisupermepropterquodunxitme
evangelizarepauperibusmisitmemisitmeadsanandum
contritoscorde,praedicarecaptivissalutem,etcaecis
visumrecipi,dimittereconfractos;
19Adpredicandumannumdominiacceptum.
20Etcumplicuissetlibrum,redditministro,etsedit.Et
omniuminsynagogaoculierantintendentesineum.
21Etcoepitdicereadillos:“Hodieimpletaestscriptura
haecinauribusvestris”.
22Etomnestestimoniumillidabant:etmirabanturin
verbisgratiæ,quæprocedebantdeoreipsius.Etdixerunt,
NonnehicestfiliusJosephi?
23Etaitillis:Dicatismihiproverbiumhoc:Medice,cura
teipsum:quodcumqueaudivimusinCapharnaum,faciteet
hicinterratua.
24Aitautem:Amendicovobis:Nemoprophetaacceptus
estinpatriasua.
25Dicoautemvobisvere,multaeviduaeerantindiebus
EliaeinIsrael,quandoclausumestcaelumannistribuset
mensibussex,cumfactaestfamesmagnainomniterra;
26etadnullameorummissusestEliasnisiinSarepta
Sidoniaeadmulieremviduam.
27EtmultileprosierantinIsraelsubEliseopropheta;et
nemoeorummundatusestnisiNaamanSyrus.
28Etrepletisuntomnesinsynagogaira,hæcaudientes:
29etsurgenteseieceruntillumextracivitatemetduxerunt
illumusqueadsuperciliummontis,inquocivitaseorum
aedificataest,utpraecipitarenteum.
30Ipseautemtransienspermediumillorum,ibat.
31EtdescenditinCapharnaumcivitatemGalilææ,ibique
docebatillossabbatis.
32Etstupebantindoctrinaejus,quiainvirtuteeratsermo
ejus.
33Etinsynagogaerathomohabensspiritumdaemonii
immundi,etexclamavitvocemagna,
34dicentes:Sinitenos;quidnobisettibi,IesuNazarene?
venistiperderenos?Scioquisis;SanctumDei.
35{EtincrepavitillumJesus,dicens:Obmutesce,etexiab
eo.Etcumprojecissetillumdæmoniuminmedium,exiit
abillo,nihilqueillumnocuit.
36Stupebantautemomnes,etloquebanturadinvicem,
dicentes:Quodnamesthocverbum?quiainpotestateet
virtuteimperatimmundisspiritibus,etexeunt.
37Etdivulgabaturfamadeilloinomnemlocumregionis.
38SurgensautemdesynagogaintroivitindomumSimonis.
SocrusautemSimonistenebaturmagnisfebribus;Et
rogaveruntillumproea.
39Etstanssupereamimperavitfebri,etnonindicavitei.
Etcontinuosurgens,ministrabatillis.
40Cumautemsoloccidisset,omnesquihabebantinfirmos
variislanguoribus,ducebantillosadeum.etinsingulas
manusimpositis,curabateos.
41Dæmonesautemamultisclamantes,etdicentes:Tues
ChristusFiliusDei.Etincrepansnonpermisiteosloqui:
sciebantenimquodessetChristus.
42Factaautemdieegressusibatindesertumlocum,et
turbærequirebanteum,etveneruntusqueadipsum:et
detinebantillumnediscederetabeis.
43Etaitillis:OportetetaliiscivitatibusregnumDei
prædicare:ideoenimmissussum.
44EtpraedicabatinsynagogisGalilaeae.
CAPITULUM5
1Etfactumest,cumturbaeirruerentineumutaudirent
verbumDei,etipsestabatsecusstagnumGenesareth,
2Etviditduasnavesstantessecusstagnum:piscatores
autemdescenderant,etlavabantretia.
3Etintroivitinunamnavim,quaeeratSimonis,etrogabat
eumutpaulumeiceretdeterra.Etsedensdocebatde
naviculaturbas.
4Etcumhocdixisset,dixitSimoni:Ducinaltum,etlaxate
retiavestraincapturam.
5RespondensautemSimondixitei:“Praeceptor,per
totamnoctemlaborantesnihilcepimus;inverboautemtuo
laxaborete.
6Etcumhocfecissent,concluseruntpisciummultitudinem
magnam:etcontriveruntreteeorum.
7Etannueruntsociis,quierantinalianavi,utvenirentet
adjuvarenteos.Etvenerunt,etimpleveruntambasnaves,ut
mergerentur.
8QuodcumvidissetSimonPetrus,prociditadgenuaJesu,
dicens:Exiame.quiahomopeccatorsum,Domine.
9stupebatenimetomnesquicumeoerantincaptura
pisciumquosceperant
38

41. EvangeliumsecundumLucam
10similiterautemetIacobusetIoannesfiliiZebedaei,qui
erantsociiSimonis.DixitautemJesusadSimonem:Noli
timere;Exhochominescapies.
11Etsubductisadterramnavibus,relictisomnibus,secuti
sunteum.
12Etfactumestcumessetinquadamcivitate,etecce
homoplenuslepra:quividensIesumprociditinfaciem
suametrogabateum,dicens:Domine,sivis,potesme
mundare.
13Etextendensmanum,tetigiteumdicens:Volo:mundare.
Etconfestimlepradiscessitabillo.
14etpræcepiteiutneminidicerent:sedvade,ostendete
sacerdoti,etofferproemundationetua,sicutpræcepit
Moysesintestimoniumillis.
15Sedmultomagisdeillofamaerat:etconveniebant
turbæmultæutaudirent,etcurarenturabinfirmitatibussuis.
16Ipseautemsecedebatindesertum,etorabat.
17Etfactumestinunadierum,etipseeratdocens,eterant
pharisaeisedentesetlegisdoctores,quivenerantexomni
castelloGalilaeae,etIudaeae,etIerusalem:etvirtus
Domini.aderatsanare.
18Etecceviriportantesinlectohominem,quierat
paralyticus,etquaerebanteuminferre,etponereanteeum.
19Etnoninvenientesquaparteilluminferrentpraeturba,
ascenderuntintectum:etdescenderuntpertegulascum
stratosuoinmediumcoramJesu.
20Quorumfidemutvidit,dixit:Homo,remittunturtibi
peccatatua.
21Etcoeperuntcogitarescribaeetpharisaeidicentes:
“Quisesthic,quiloquiturblasphemias?Quispotest
dimitterepeccata,nisisolusDeus?
22UtcognovitautemJesuscogitationeseorum,dixiteis:
Quidcogitatisincordibusvestris?
23quidestfaciliusdiceredimittunturtibipeccataandicere
surgeetambulaandicere:Surgeetambula?
24UtautemsciatisquiaFiliushominispotestatemhabetin
terradimittendipeccata—aitparalytico:tibidico:Surge,
tollegrabatumtuumetvadeindomumtuam”.
25Etconfestimsurgenscoramillis,tulitinquoiacebat,et
abiitindomumsuam,magnificansDeum.
26Stupebantautemomnes,etmagnificabantDeum,et
repletisunttimore,dicentes:Quiavidimusmirabiliahodie.
27Etposthaecexiensviditpublicanum,Levinomine,
sedentemadtelonium.Etaitilli:Sequereme.
28Etrelictisomnibus,surgenssecutusesteum.
29EtfeciteiconviviummagnumLeviindomosua:eterat
turbamultapublicanorum,etaliorumquicumilliserant
discumbentes.
30Etmurmurabantpharisæietscribæeorumadversus
discipulossuos,dicentes:Quarecumpublicaniset
peccatoribusmanducatisetbibitis?
31EtrespondensJesus,dixitadillos:Nonestopus
valentibusmedicus;sedmalehabentibus.
32Nonvenivocarejustos,sedpeccatores.
33Atillidixeruntei:“DiscipuliIoannisieiunant
frequenteretobsecrationesfaciunt,similiteret
pharisaeorum;sededeetbibe?
34Etaitillis:Numquidpotestisnuptiæfacereieiunare,
dumcumillisestsponsus?
35Venientautemdiescumaufereturabeissponsus:et
tuncjejunabuntinillisdiebus.
36Dicebatautemillisetsimilitudinem.Nemoimmittit
palliumnovumvestimentumvetus;sinaliter,etnovum
scissumest,etfragmentumdenovosumptumnonconvenit
cumveteri.
37Etnemomittitvinumnovuminutresveteres;alioquin
rumpetvinumnovumutres,eteffundetur,etutresperibunt.
38sedvinumnovuminutresnovosmittendumest.et
uterqueconservatur.
39Nemoautembibensvetusvinumdesideratnovum:dicit
enim:Meliusestvetus.
CAPUTVI
1Factumestauteminsabbatosecundo,primocum
transiretpersata;etavellebantspicas,etmanducabant
confricantesmanibus.
2Quidamautempharisæorum,dicebantillis:Quidfacitis
quodnonlicetinsabbatis?
3EtrespondensJesusadeos,dixit:Nechoclegistisquod
fecitDavid,cumesurissetipse,etquicumeoerant.
4QuomodointroivitindomumDeietpanespropositionis
accepitetmanducavitetdedithisquicumeoerant;quos
nonlicetmanducarenisisolissacerdotibus?
5Etdicebatillis:“DominusestFiliushominissabbati”.
6Factumestauteminaliosabbato,utintraretin
synagogam,etdoceret:eterathomocujusdexteraexaruit.
7Etobservabanteumscribæetpharisæi,sisabbatiscuraret.
utaccusarenteum.
8Ipseautemsciebatcogitationeseorum,etaithomini
habentimanumaridam:Surge,etstainmedium.Et
surgensstetit.
9{DiciteisJesus:Interrogabovosunum.Licetsabbatis
benefacereanmale?animamsalvamfacere,anperdere?
10Etcircumspectisomnibusdixithomini:Extendemanum
tuam.Etextendit:etrestitutaestmanuseius.
11Etrepletisuntinsipientia.etcolloquebanturadinvicem
quidnamfacerentIesu.
12Factumestautemindiebusillis,exiitinmontemorare,
eteratpernoctansinorationeDei.
13Etcumdiesfactusesset,vocavitdiscipulossuos,etex
ipsiselegitduodecim,quosetapostolosnominavit.
14SimonemquemcognominavitPetrumetAndream
fratremeiusIacobumetIohannemPhilippumet
Bartholomeum
15MatthæusetThomas,JacobusAlphei,etSimonZelotes,
16etJudasJacobi,etJudamScarioth,quietipseproditor
erat.
17Etdescenditcumeisetstetitincampoetdiscipulieius
etturbamultapopuliexuniversaIudaeaetIerusalem,eta
maritimaTyrietSidonis,quaeveneruntadaudiendumeum,
etamorbiseorumsanari;
18Etquivexabanturaspiritibusimmundis,curabantur.
19Etomnisturbaquaerebanteumtangere:quiavirtusde
illoexibat,etsanabatomnes.
20Etelevansoculossuosindiscipulossuos,dixit:Beati
pauperes,quiavestrumestregnumDei.
21Beati,quinuncesuritis,quiasaturabimini.Beati,qui
nuncfletis,quiaridebitis.
22Beatiestis,cumvosoderinthomines,etcum
separaverintvosasocietatesua,etexprobraverintvobis,et
eiecerintnomenvestrumtamquammalumpropterFilium
hominis.
39

42. EvangeliumsecundumLucam
23Gaudeteinilladieetexsultate,ecceenimmercesvestra
multaestincaelo;similiterenimfaciebantprophetispatres
eorum.
24{Væautemvobis,quidivesest,etegoDominus.
accepistisenimconsolationemvestram.
25{Vævobis,quisaturatiestis!esurietisenim.Vaevobis,
quiridetisnunc!lugebitisenimetflebitis.
26Vævobis,cumbenedixerintvobisomneshomines!sic
enimfaciebantpseudoprophetispatreseorum.
27Sedvobisdico,quiauditis:Diligiteinimicosvestros,
benefacitehisquioderuntvos.
28Benedicitemaledicentibusvobis,etoratepro
calumniantibusvos.
29{Etquitepercutitinmaxillam,præbeetalteram.etab
eo,quiaufertpalliumtuum,nolietiamtolleretunicam
tuam.
30Omnipetentitetribue;etabeoquiaufertquaetuasunt,
nerepetas.
31Etproutvultisutfaciantvobishomines,etvosfacite
illissimiliter.
32Sienimdiligitiseos,quivosdiligunt,quaevobisest
gratia?nametpeccatoresdiligentessediligunt.
33Etsibenefeceritishis,quivobisbenefaciunt,quae
vobisestgratia?Nametpeccatoreshocfaciunt.
34Etsimutuumdederitishisaquibussperatisrecipere,
quaevobisestgratia?Nametpeccatorespeccatoribus
fenerantur,utiterumrecipiant.
35Verumtamendiligiteinimicosvestrosetbenefaciteet
mutuumdatenihildesperantes;eritquemercesvestra
copiosa,etfiliiAltissimieritis,quiaingratisetmalis
benignusest.
36EstoteergomisericordessicutetPatervestermisericors
est.
37{Nolitejudicare,etnonjudicabimini:nolite
condemnare,etnoncondemnabimini.
38Date,etdabiturvobis;Mensurambonam,confertam,et
coagitatam,etsupereffluentemdabuntinsinumtuum.
Eademquippemensuraquamensifueritis,remetieturvobis.
39Dixitautemillisetsimilitudinem:Numquidpotest
cæcuscæcumducere?nonneamboinfoveamcadunt?
40Nonestdiscipulussupermagistrum:perfectusautem
omniseritsicutmagistereius.
41Quidautemvidesfestucaminoculofratristui,ettrabem
inoculotuononvides?
42Quomodopotesdicerefratrituo:“Frater,sineeiciam
festucam,quaeestinoculotuo”,ipseinoculotuotrabem
nonvidens?Hypocrita,ejiceprimumtrabemdeoculotuo,
ettuncperspicieseicerefestucam,quaeestinoculofratris
tui.
43Nonenimarborbonafructusmalosfacit;nequearbor
malafructusbonosfacit.
44Unaquæqueenimarbordefructusuocognoscitur.Non
enimdespiniscolliguntficus,nequederubovindemiant
uvam.
45Bonushomodebonothesaurocordissuiprofertbonum;
etmalushomodemalothesaurocordissuiprofertmalum:
exabundantiaenimcordisosloquitur.
46Quidautemvocatisme:Domine,Domine,etnonfacitis
quædico?
47Omnisquivenitadme,etauditsermonesmeos,etfacit
eos:ostendamvobiscuisimilissit.
48similisesthominiquiaedificavitdomumetfoditin
altumetposuitfundamentumsuprapetrametinundatione
inundationetorrensceciditindomumillametnonpotuit
eammovere:fundataenimeratsuperpetram.
49quiautemauditetnonfacit,similisesthominiquisine
fundamentoaedificavitdomumsuamsuperterram;contra
quamvehementertorrenscecidit,etcontinuoconcidit;et
factaestruinadomusilliusmagna.
CAPITULUM7
1Cumautemimplessetomniaverbasuainauresplebis,
intravitCapharnaum.
2Eratautemquidamservuscenturionis,quierateicarus,
aeger,etparatusadmortem.
3EtcumaudissetdeJesu,misitadeumsenioresJudæorum,
roganseumutveniretetsalvaretservumejus.
4EtcumvenissentadJesum,rogaveruntillumstatim
dicentes:Quiadignuserat,cuihocfaceret.
5Diligitenimgentemnostram,etædificavitnobis
synagogam.
6Jesusautemibatcumillis.etcumiamnonlongeesseta
domomisitadeumcenturioamicosdicenseiDominenoli
vexarinonenimsumdignusutintressubtectummeum
7Itaquenequemedignumputavivenireadte:seddic
verbo,etsanabiturpuermeus.
8Nametegohomosumsubpotestateconstitutus,habens
submemilites,etdicohuic:“Vade”,etvadit;etalii,Veni,
etvenit;etservomeo,Fachoc,etfacit.
9AudiensautemJesushaec,miratusest:etconversus,
sequentibusseturbis,dixit:Dicovobis,noninvenitantam
fidem,nequeinIsraël.
10Quiautemrevertentesdomummissisunt,invenerunt
pueruminfirmumsanum.
11EtaliadieintravitincivitatemquaevocaturNaim.et
multiexdiscipuliseiusibantcumeoetturbaemultae.
12Cumautemappropinquaretportæcivitatis,ecce
defunctusefferebaturfiliusunicusmatrissuæ:ethæcvidua
erat:etturbacivitatismultacumilla.
QuamcumvidissetDominus,misericordiamotussuper
eam,dixitilli:Noliflere.
14{Etaccessit,ettetigitloculum.etdixit,Adolescens,tibi
dico,Surge;
15Etreseditquieratmortuus,etcœpitloqui.etdediteum
matrisuae.
16Accepitautemomnestimor:etmagnificabantDeum,
dicentes:Quiaprophetamagnussurrexitinnobis.et:Deus
visitavitplebemsuam.
17EtexiithicsermoinuniversamIudaeamdeeo,et
omnemcircaregionem.
18EtnuntiaveruntIoannidiscipulieiusdeomnibushis.
19Etconvocansduosdediscipulissuis,misiteosadJesum,
dicens:Tuesquiventuruses?analiumexspectamus?
20Cumautemvenissentadeumviri,dixerunt:Joannes
Baptistamisitnosadtedicens:Tuesquiventuruses?an
aliumexspectamus?
21Etinipsahoracuravitmultoseoruminfirmitates,et
plagas,etdæmonia.etmultiscaecisvisum.
22RespondensautemIesusdixiteis:“Ite,nuntiateIoanni
quaevidistisetaudistis;caecivident,claudiambulant,
leprosimundantur,surdiaudiunt,mortuiresurgunt,
pauperibusevangelizatur.
40

43. EvangeliumsecundumLucam
23Etbeatusest,quinonfueritscandalizatusinme.
24{EtcumdiscessissentnuntiiJoannis,cœpitdeJoanne
dicereadturbas:Quidexistisindesertumvidere?
arundinemventoagitatam?
25Sedquidexistisvidere?Hominemmollibusvestimentis
indutum?Eccequiinvestepretiosasuntetdeliciis,in
domibusregumsunt.
26{Sedquidexistisvidere?Prophetam?Etiamdicovobis,
etplusquamprophetam.
27Hicest,dequoscriptumest:Ecceegomittoangelum
meumantefaciemtuam,quipræparabitviamtuamantete.
28Dicoenimvobis:Maiorinternatosmulierumpropheta
IoanneBaptistanemoest:quiautemminorestinregnoDei,
maiorestillo.
29Etomnispopulus,quieumaudierant,etpublicani,
justificaveruntDeum,baptizatibaptismoJoannis.
30PharisæiautemetlegisperiticonsiliumDeispreverunt
insemetipsos,nonbaptizatiabeo.
31AitautemDominus:Cuiergosimilesdicamhomines
generationishuius?etcuisimilessunt?
32similessuntpuerissedentibusinforoetloquentibusad
invicemetdicentibuscantavimusvobistibiisetnon
saltastislamentavimusetnonplorastisflebamusvobis,et
nonplorastis.
33VenitenimIoannesBaptistanequemanducanspanem
nequebibensvinum;Etvosdicitis:Daemoniumhabet.
34Filiushominisvenitmanducansetbibens.etdicitis:
Eccehomovoraxetpotatorvini,publicanorumet
peccatorumamicus!
35Etjustificataestsapientiaafiliissuis.
36Rogabatautemillumquidamdepharisæisut
manducaretcumillo.Etingressusdomumpharisaei
discubuit.
37eteccemulierincivitatepeccatrixutcognovitquod
IesusaccubuitindomoPharisaeiattulitalabastrum
unguenti
38Etstansadpedesejusposttergumflens,cœpitrigare
pedesejuslacrimis,etcapilliscapitissuitergebat,et
osculabaturpedesejus,etunguentoungebat.
39Vidensautempharisæus,quivocaverateum,dixitintra
se,dicens:Hicsiessetpropheta,sciretquæetqualis
mulierestquætangiteum:quiapeccatorest.
40EtrespondensJesus,dixitadillum:Simon,habeotibi
aliquiddicere.Atilleait:Magister,dic.
41Duodebitoreserantcuidamfœneratori:unusdebebat
denariosquingentos,etaliusquinquaginta.
42Nonhabentibusillisunderedderent,donavitutrisque.
Quisergoeorumplusdiligeteum?
43ResponditSimon,etdixitei:Credo,quiacuiplus
donavit.Dixitqueilli:Rectejudicasti.
44Etconversusadmulierem,dixitSimoni:Videshanc
mulierem?Intraviindomumtuam,aquampedibusmeis
nondedisti:haecautemlacrimisrigavitpedesmeos,et
capillissuistersit.
45Osculummihinondedisti:haecautemexquointravi,
noncessavitoscularipedesmeos.
46Oleocaputmeumnonunxisti:haecautemunguento
unxitpedesmeos.
47Propterquoddicotibi:Remittuntureipeccatamulta;cui
autemminusdimittitur,minusdiligit.
48Dixitautemadillam:Remittunturtibipeccata.
49Etcoeperuntquisimulaccumbebant,dicereintrase:
Quisesthicquietpeccatadimittit?
50Dixitautemadmulierem:“Fidestuatesalvamfecit;
vadeinpace.
Capitulum8
1Factumestautemposthæc,ibatperomnescivitateset
castellaprædicans,etevangelizansregnumDei:et
duodecimcumillo,
2Mulieresautemquædamadæmoniisetinfirmitatibus
curatæ,MariaMagdalenedicitur,aquaexiveruntseptem
dæmonia,
3etJoannauxorChuzaprocuratorisHerodisetSusanna,et
aliaemultae,quaeministrabanteidefacultatibussuis.
4Etcumturbamultaconveniret,etdesinguliscivitatibus
conveniretadeum,dicebatperparabolam.
5Exiitquiseminat,seminaresemensuum;etdumseminat,
aliudceciditsecusviam;etconculcatumest,etvolucres
caelicomederuntillud.
6Etaliudceciditsuprapetram.et,cumoriretur,aruit,quia
nonhabebathumorem.
7Etaliudceciditinterspinas;etexortaesuntcumeo
spinaeetsuffocaveruntillud.
8Etaliudceciditinterrambonam:etortumfecitfructum
centuplum.Hæcdicensclamabat:Quihabetauresaudiendi,
audiat.
9Interrogabantautemeumdiscipuliejus,quæessethæc
parabola.
10Quidixit:VobisdatumestnossemysteriaregniDei,
ceterisauteminparabolis;utvidentesnonvideant,et
audientesnonintelligant.
11Estautemhæcparabola:SemenestverbumDei.
12Quisecusviam,suntquiaudiunt;tuncvenitdiabolus,et
tollitverbumdecordeeorum,necredantetsalvifiant.
13Quisuprapetram:quicumaudierint,cumgaudio
suscipiuntverbum;ethiradicesnonhabent,quiadtempus
credunt,etintemporetentationisrecedunt.
14Quodauteminspiniscecidit:hisunt:quicumaudierint,
exeuntetsuffocantursollicitudinibus,etdivitiis,et
voluptatibusvitaehuius,etnonhabentfructum.
15Quodauteminbonamterram:hisunt,quiincordebono
etoptimoaudientesverbumretinent,etfructumafferuntin
patientia.
16Nemocandelamaccensamvasooperitautsublecto
ponit;sedsupercandelabrumposuit,utquiingrediuntur
lumenvideant.
17Nihilenimestabsconditum,quodnonmanifestetur;
nequeabsconditumquicquam,quodnonsciaturetveniat.
18Videteergoquomodoaudiatis:quienimhabet,dabitur
illi;etquicumquenonhabet,etiamquodputatsehabere,
aufereturabillo.
19Veneruntautemadeummateretfratreseius,etnon
poterantadireeumpraeturba.
20Dictumqueesteiaquibusdam:“Matertuaetfratrestui
forisstant,volentestevidere.
21Quirespondens,dixitadeos:Matermeaetfratresmei
hisunt,quiverbumDeiaudiuntetfaciunt.
22Etfactumestinquadamdie,etabiitinnavemcum
discipulissuis,etdiciteis:“Transeamususqueadfretum.
Etemiserunt.
41

44. EvangeliumsecundumLucam
23Etnavigantibusillisobdormivit,etdescenditprocella
ventiinstagnum;etrepletisuntaqua,etpericlitatisunt.
24Accedentesautemsuscitaverunteum,dicentes:
Præceptor,perimus.Atillesurgensincrepavitventumet
tempestatemaquae,etcessaverunt,etfactaesttranquillitas.
25{Dixitautemillis:Ubiestfidesvestra?Quitimentes
miratisuntadinvicem,dicentes:Qualisesthic?quiaet
ventis,etmariimperat,etobediuntei.
26EtnavigaveruntadregionemGerasenorum,quæest
contraGalilæam.
27Etcumegressusessetadterram,occurritillivirquidam,
quihabebatdæmoniumjamtemporibusmultis,et
vestimentononinduebatur,nequeindomomanebat,sedin
monumentis.
28IsutviditJesum,clamavit,etprociditanteeum:etvoce
magnadixit:Quidmihiettibi,JesuFiliDeiAltissimi?
obsecrote,nemetorqueas.
29{Præcipiebatenimspirituiimmundoutexiretab
homine:etfrequentereumapprehenderat,etvinctuscatenis
etcompedibuscustoditus,etruptisvinculisagebatura
dæmonioindesertum.)
30{InterrogavitautemillumJesus,dicens:Quodtibi
nomenest?Atilledixit:Legio:quiaintraverantdæmonia
multaineum.
31Etrogabantillumneimperaretillisutinabyssumirent.
32Eratautemibigrexporcorummultorumpascentiumin
monte:etrogabanteum,utpermittereteisinillosingredi.
Etdimisiteos.
33Exieruntergodæmoniaabhomine,etintraveruntin
porcos:etimpetuabiitgrexperpræcepsinstagnum,et
suffocatusest.
34Quodutvideruntfactumquipascebant,fugerunt,et
nuntiaveruntincivitatemetinvillas.
35Etegressisuntviderequodfactumest.etveneruntad
Iesumetinvenerunthominemsedentemaquodaemonia
exierantvestitumacsanamenteadpedeseiusettimuerunt
36Narraveruntautemillisetquividerant,quomodosanus
factusestadæmoniovexabatur.
37etrogaveruntillumomnismultitudoregionis
Gerasenorumutdiscederetabipsis:quiamagnotimore
tenebantur.Ipsienimtimoremagnotenebantur.Etascendit
navim,etiterumreversusest.
38Etrogabatillumvir,aquodæmoniaexierant,utcumeo
esset.
39Rediindomumtuam,etnarraquantatibifecitDeus.Et
abiitperuniversamcivitatem,prædicansquantaillifecisset
Jesus.
40CumautemrediretIesus,excepitillumturba;erantenim
omnesexspectanteseum.
41eteccevenithomonomineIairuseteratprinceps
synagogaeetprociditadpedesIesuetrogabateumut
introiretindomumsuam
42Eratenimunicafiliaejusquasiannorumduodecim,et
obstupueruntstuporemagno.Eunteautemturbae,
comprimebanteum.
43Etmulierquaedameratinprofluviosanguinisannis
duodecim,quaeinmedicoserogaveratomnemsubstantiam
suam,necabullopotuitcurari,
44accessitretroettetigitfimbriamvestimentieiuset
confestimstetitfluxussanguiniseius
45{EtaitJesus:Quismetetigit?Negantibusautem
omnibus,dixitPetrus:“Praeceptor,turbaetecomprimunt,
etdicis:“Quismetetigit?”.
46EtdicitJesus:Tetigitmealiquis:namvideovirtutem
demeexisse.
47Vidensautemmulierquianonlatuit,tremensvenitet
prociditanteeumetobquamcausamtetigeriteum
indicavitcoramomnipopuloetquemadmodumconfestim
sanatasit.
48Illeautemdixitei:“Confide,filia,fidestuatesalvum
fecit.vadeinpace.
49Adhuceoloquente,venitquidamaarchisynagogo
dicensei:“Mortuaestfiliatua;nolivexaremagistrum.
50Jesusautem,auditohocverbo,responditei:Noli
timere:credetantum,etsalvaerit.
51Etcumvenissetdomum,nonpermisitintraresecum
quemquamnisiPetrumetIacobumetIoannemetpatrem
puellaeetmatrem.
{Flebantautemomnes,etplangebantillam.nonestmortua,
seddormit.
53Etderidebanteum,scientesquodmortuaesset.
54{Ipseautemtenensmanumejusclamavit,dicens:
Puella,surge.
55Etreversusestspiritusejus,etsurrexitcontinuo.
56Etstupueruntparentesejus,quibuspræcepitnealicui
dicerentquodfactumerat.
Capitulum9
1Etconvocatisduodecimdiscipulissuis,deditillis
potestatemetpotestatemsuperomniadæmonia,etut
languorescurarent.
2EtmisitillosprædicareregnumDei,etsanareinfirmos.
3Etaitillis:Nihiltuleritisinvia,nequevirgam,neque
peram,nequepanem,nequepecuniam;nequeduastunicas
habeatis.
4Etinquamcumquedomumintraveritis,ibimanete,et
indeneexeatis.
5Etquicumquenonreceperintvos:exeuntesdecivitate
illa,pulverempedumvestrorumexcutiteintestimonium
supraillos.
6Illiautemabeuntes,circuibantpercastellaevangelizantes,
etcurantesubique.
7AudivitautemHerodestetrarchaomnia,quaefiebantab
eo:ethaesitabateoquodaquibusdamdiceretur:Ioannesa
mortuisresurrexit.
8aquibusdamvero:«Eliasapparuit»;abaliisautem:
“Prophetaeunusdeantiquissurrexit.
9EtaitHerodes:Joannemdecollavi:quisestautemhic,
dequoegotaliaaudio?Etvolebatvidereeum.
10EtreversiApostoli,narraverunteiomniaquæfecerunt.
Etassumptisillissecessitseorsuminlocumdesertum,qui
estBethsaida.
11Quodcumcognovissentturbæ,secutæsuntillum:et
excepiteos,etloquebaturillisderegnoDei,eteos,qui
curaindigebant,sanabat.
12Etcumcoepissetdiesdeficere,accesseruntduodecimet
dixeruntei:“Dimittiteturbas,uteuntesincastellaetvillas
pergyrumetmanerentetacquirantescas;desertumlocum.
Aitautemadillos:Vosdateillismanducare.
Responderunt:Nonhabemusampliusnisiquinquepanes
etduospisces.nisieamus,etemamusescamomnibusistis.
42

45. EvangeliumsecundumLucam
14Erantenimfereviriquinquemilia.Dixitquead
discipulossuos:“Faciteeosperquinquagenos
discumbentesinturba”.
15Etitafecerunt:etdiscumberefeceruntomnes.
16Acceptisautemquinquepanibusetduobuspiscibus,
respexitincaelumetbenedixitillisetfregitetdedit
discipulissuis,utponerentanteturbam.
17Etmanducaverunt,etomnessaturatisunt;etsublatum
est,quodsuperfuitillis,fragmentorumcophiniduodecim.
18Etfactumest,cumsolusessetorans,erantcumillo
discipuliejus:etinterrogaviteos,dicens:Quemmedicunt
esseturbam?
19{Respondentesdixerunt:JoannesBaptista.quidam
autemdicunt:Elias;etaliidicunt,quodunusdeprophetis
antiquisresurrexit.
20Dixitautemillis:Vosautemquemmeessedicitis?
RespondensPetrusdixit:ChristumDei.
21Etcomminatusesteis,etpræcepitnecuidicerent
aliquid.
22dicens:“OportetFiliumhominismultapatietreprobari
asenioribusetprincipibussacerdotumetscribisetoccidiet
tertiadieresurgere”.
23Dicebatautemadomnes:Siquisvultpostmevenire,
abnegetsemetipsum,ettollatcrucemsuamquotidie,et
sequaturme.
24Quienimvolueritanimamsuamsalvamfacere,perdet
eam;
25Quidenimproficithomo,sitotummundumlucretur,et
seipsumperdat,autabjiciatur?
26Quisquisenimmeerubuerit,etmeossermones:hunc
Filiushominiserubescet,cumveneritingloriasua,etin
Patresuo,etinsanctisangelissuis.
27Dicoautemvobisvere:suntaliquihicstantes,quinon
gustabuntmortem,donecvideantregnumDei.
28Factumestautemposthæcverbaferediesocto,et
assumpsitPetrum,etJoannem,etJacobum,etascenditin
montemutoraret.
29Etfactaest,dumoraret,speciesvultuseiusaltera:et
vestituseiusalbusetrefulgens.
30Etecceduoviriloquebanturcumillo.
31visiinmajestate:etdicebantexcessumejus,quem
completuruseratinJerusalem.
32Petrusautemetquicumillogravatierantsomnoet
evigilantesvideruntgloriameiusetduosvirosquistabant
cumillo
33Etfactumest,cumdiscederentabillo,aitPetrusad
Iesum:“Praeceptor,bonumestnoshicesse;ettibiunum
etMoysiunum,etunumEliae,nesciensquiddiceret;
34Hæcautemilloloquente,factaestnubes,etobumbravit
eos:ettimuerunt,intrantibusillisinnubem.
35Etvoxfactaestdenube,dicens:HicestFiliusmeus
dilectus,ipsumaudite.
36Etdumfieretvox,inventusestJesussolus.Etipsi
tacuerunt,etneminidixeruntinillisdiebusquidquamex
his,quaeviderant.
37Factumestauteminsequentidie,descendentibusillis
demonte,occurritilliturbamulta.
38Eteccehomodeturbaexclamavit,dicens:Magister,
obsecro,respiceinfiliummeum:quiaunicusestmihi.
39Eteccespiritusapprehenditeum,etsubitoclamat.et
avelleteum,etaegrereceditabeo.
40etrogavidiscipulostuosutejicerenteum.necpotuerunt.
41RespondensautemIesusdixit:“Ogeneratioincredula
etperversa,usquequoeroapudvosetpatiarvos?Adduc
hucfiliumtuum.
42Etcumaccederet,elisitillumdæmonium,etdissipavit.
EtincrepavitJesusspiritumimmundum,etsanavitpuerum,
etreddiditillumpatriejus.
43StupebantautemomnesinmagnitudineDei.mirantibus
autemomnibusquaefecitIesusdixitdiscipulissuis
44descendanthaecinauresvestrasFiliusenimhominis
tradeturinmanushominum
45Ipsiautemnoncognoveruntverbumistud,eterat
absconditumabeis,etnoncognoverunt:ettimuerunteum
interrogareeum.
46Intravitautemcogitatioineosquiseorummajoresset.
47Jesusautemvidenssensumcordisillorum,apprehendit
puerum,etstatuiteumabeo.
48Etaitillis:Quicumquesusceperitpuerumistumin
nominemeo,merecipit:etquicumquemereceperit,
recipiteumquimemisit:quienimminorestinteromnes
vos,hicmagnuserit.
49EtrespondensIoannesait:“Praeceptor,vidimus
quemdaminnominetuoeicientemdaemonia;et
prohibuimuseum,quianonsequiturnobiscum.
50EtaitadillumIesus:Noliteprohibereeum:quienim
nonestadversumnos,pronobisest.
51Factumestautem,cumtempusessetutsuscipieretur,
firmavitfaciemsuamutiretJerosolymam.
52Etmisitnuntiosanteconspectumsuum:eteuntes
intraveruntincivitatemSamaritanorumutparerentilli.
53Etnonreceperunteum,quiafaciesejuserateuntisin
Jerusalem.
54VidentesautemdiscipulieiusIacobusetIoannes,
dixerunt:“Domine,visiubemusutignisdescendatde
caeloetconsumateos,sicutfecitElias?
55Etconversusincrepavitillos,dicens:Nescitiscujus
spiritusestis.
56Filiushominisnonvenitanimasperdere,sedsalvare.Et
ieruntinaliudcastellum.
57Etfactumest,dumirentinvia,dixitquidamadillum:
Domine,sequartequocumqueieris.
58{EtdiciteiJesus:Vulpesfoveashabent,etvolucres
cælinidos;Filiusautemhominisnonhabetubicaput
reclinet.
59Aitautemadalterum:“Sequereme”.Illeautemdixit:
Domine,permittemihiprimumireetsepelirepatrem
meum.
60DiciteiJesus:Sineutmortuisepeliantmortuossuos:
tuautemvade,etannuntiaregnumDei.
61Etaliusdixit:“Domine,sequarte;sedprimumabeam
valedicere,quaedomisuntdomi.
62dixitadeumIesusnemomittensmanumsuamad
aratrumetaspiciensretroaptusestregnoDei
CAPITULUM10
PosthæcautemdesignavitDominusetaliosseptuaginta
duos:etmisitillosbinosantefaciemsuaminomnem
civitatemetlocum,quoeratipseventurus.
2{Etdicebatillis:Messisquidemmulta,operariiautem
pauci.Rogateergodominummessisutmittatoperariosin
messemsuam.
3Ite:ecceegomittovossicutagnosinterlupos.
43

46. EvangeliumsecundumLucam
4Noliteportaresacculum,nequeperam,neque
calceamenta,etneminemperviamsalutaveritis.
5Etinquamcumquedomumintraveritis,primumdicite:
Paxhuicdomui.
6Etsiibifueritfiliuspacis,requiescetsuperillumpax
vestra:sinautem,advosrevertetur.
7Ineademautemdomomanete,edentesetbibentesquæ
apudillossunt:dignusestenimoperariusmercedesua.
Nolitetransirededomoindomum.
8Etinquamcumquecivitatemintraveritis,etsusceperint
vos,manducatequæapponunturvobis.
9Etcurateinfirmos,quiineosunt,etdiciteeis:
AppropinquavitvobisregnumDei.
10Sedinquamcumquecivitatemintraveritis,etnon
receperintvos,exibitisinplateasejusdem,etdicite:
11Etipsumpulveremcivitatisvestræ,quinobisadhæret,
extergimusinvos:sedscitotequoniamappropinquavit
vobisregnumDei.
12Dicoautemvobis,quodSodomisindieillaremissius
erit,quamillicivitati.
13{VætibiCorozain!vætibiBethsaida!quiasiinTyroet
Sidonefactæfuissentvirtutesquæfactæsuntinvobis,olim
incilicioetcineresedentespœniterent.
14TyroautemetSidoniremissiuseritinjudicioquam
vobis.
15Ettu,Capharnaum,quiusqueadcaelumexaltatuses,
deprimerisusqueadinfernum.
16Quivosaudit,meaudit;quiautemmespernit.Qui
autemmespernit,sperniteumquimisitme.
17Reversisuntautemseptuagintaduocumgaudio,
dicentes:Domine,etiamdæmoniasubjiciunturnobisin
nominetuo.
18Etaitillis:Videbamsatanamsicutfulgurdecælo
cadentem.
19Eccedovobispotestatemcalcandisupraserpenteset
scorpionesetomnemvirtuteminimici,etnihilvobis
nocebit.
20Verumtameninhocnolitegaudere,quiaspiritusvobis
subiciuntur;sedpotiusgaudete,quianominavestrascripta
suntincoelo.
21InillahoraexsultavitIesusspirituetdixit:“Confiteor
tibi,Pater,Dominecaelietterrae,quodabscondistihaeca
sapientibusetprudentibusetrevelastieaparvulis;sicenim
visumestinconspectutuo.
OmniamihitraditasuntaPatremeo.etquissitPater,nisi
Filius,etcuivolueritFiliusrevelare.
23Etconversusaddiscipulossuos,secretodixit:Beati
oculiquividentquaevosvidetis.
24Dicoenimvobis,quoniammultiprophetaeetreges
volueruntviderequaevosvidetis,etnonviderunt;etea
quaeauditis,etnonaudistis.
25Eteccequidamlegisperitussurrexittentanseum,et
dicens:Magister,quidfaciendovitamæternampossidebo?
26{Atilledixitadeum:Inlegequidscriptumest?
quomodolegis?
27Illerespondensdixit:DiligesDominumDeumtuumex
totocordetuo,etextotaanimatua,etexomnibus
virtutibustuis,etextotamentetua.etproximumtuum
sicutteipsum.
28Dixitqueilli:Recterespondisti:hocfac,etvives.
29Illeautemvolensjustificareseipsum,dixitadJesum:Et
quisestmeusproximus?
30SuscipiensautemJesus,dixit:Homoquidam
descendebatabJerusaleminJericho,etinciditinlatrones,
quietiamdespoliaverunteum:etplagisimpositisabierunt
semivivorelicto.
31Acciditautemutsacerdosquidamdescendereteadem
via:etvisoillopræterivit.
32SimiliteretLevita,cumessetsecuslocum,etvideret
eum,pertransiit.
33Samaritanusautemquidamiterfaciens,venitubiesset.
34Etaccessitadeum,etalligavitvulneraeius,infundens
oleumetvinum,etimposuiteiiumentumsuum:etduxitin
stabulum,etcuramegit.
35Etalteradieprotulitduosdenarios,etdeditstabulario,
etait:Curamilliushabe:etquodcumquesupererogaveris,
egocumrediero.etquodcumqueampliusexpendas,cum
venero,reddamtibi.
36Quishorumtriumvideturtibiproximusfuisseilli,qui
inciditinlatrones?
37Atilledixit:Quifecitmisericordiaminillum.Dicitei
Jesus:Vade,ettufac.
38Factumestautem,dumirent,introieruntinquoddam
castellum:etmulierquaedamMarthanomineexcepitillum
indomumsuam.
39EthabebatsororemquaeMariam,quaesedebatad
pedeseius,etaudivitverbumeius.
40Marthaautemaccedensmultaministrans,venitadeum,
etait:Domine,noncurusquodsorormeadereliquitmeut
serviatmihisoli?dicergoilliutmeadjuvet.
41{EtrespondensJesusdixitei:Martha,Martha,sollicita
es,etturbariscircamulta.
42Porrounumestnecessarium.Mariaoptimampartem
elegit,quaenonaufereturabea.
CAPUTXI
1Etfactumest,cumessetinquodamlocoorans,et
cessavit,dixitquidamexdiscipulisejusadeum:Domine,
docenosorare,sicutdocuitetJoannesdiscipulossuos.
2Etaitillis:Cumoratis,dicite:Paternoster,quiesin
cælis,sanctificeturnomentuum.Adveniatregnumtuum.
Fiatvoluntastua,sicutincoelo,etinterra.
3Panemnostrumquotidianumdanobishodie.
4Etdimittenobisdebitanostra;Nametnosdimittimus
omnidebitorinostro.Etnenosinducasintentationem.sed
liberanosamalo.
5Quiaitillis:Quisvestrumhabebitamicum,etibitadeum
medianocte,etdicetei:Amice,commodamihitrespanes;
6Venitenimadmeamicusmeus,etegononhabeoquod
ponamanteeum?
7etilledeintusrespondensdicat:“Nolimihimolestusesse;
ostiumclausumest,etpuerimeimecumsuntincubili;non
possumsurgereetdaretibi.
8Dicoautemvobis,quoniamnonvulteumsurgere,etdare
eum,quoniamamicusest,sedpropterimportunitatem
suamexsurget,etdabitilliquotquothabetnecessarios.
9Etegovobisdico:Petite,etdabiturvobis;quaeriteet
invenietis;pulsate,etaperieturvobis.
10Omnisenimquipetit,accipit;et,quiquaerit,invenit;et
pulsantiaperietur.
11Siquisexvobispatrempetitpanem,numquidlapidem
porrigetei?Autsipiscempetierit,numquidpropisce
serpentemdabitilli?
44

47. EvangeliumsecundumLucam
12Autsiovumpetierit,numquidscorpionemporrigetei?
13Siergovos,cumsitismali,nostisdonabonadarefiliis
vestris:quantomagisPatervestercaelestisdabitSpiritum
Sanctumpetentibusse?
14Eteiciensdæmoniumerat,eteratmutus.Etcumexisset
dæmonium,locutusestmutus,etadmiratæsuntturbæ.et
miratisuntpopuli.
15Quidamautemexeisdixerunt:InBeelzebubprincipe
dæmoniorumejicitdæmonia.
16Etaliitentantessignumdecæloquærebantabeo.
17Ipseautemutviditcogitationeseorum,dixiteis:Omne
regnuminseipsumdivisumdesolabitur.etindomumcadet
divisa.
18SiautemetSatanasinseipsumdivisusest,quomodo
stabitregnumeius?quiadicitisinBeelzebubmeeicere
dæmonia.
19SiautemegoinBeelzebubejiciodæmonia:filiivestriin
quoejiciunt?Ideoipsiiudicesvestrierunt.
20SedsiegoindigitoDeieiiciodaemones,nondubitoin
vobisregnumDeipervenire.
21Cumfortisarmatuscustoditatriumsuum,inpacesunt
ea,quæpossidet.
22Cumautemfortioreosuperveniensviceriteum,
universaarmaejusauferet,inquibusconfidebat,etspolia
ejusdividit.
23Quinonestmecum,contrameest;etquinoncolligit
mecum,dispergit.
24Cumimmundusspiritusexieritabhomine,ambulatper
locaarida,quaerensrequiem.Etnoninveniensdicit:
Revertarindomummeamundeexivi.
25Etveniensinveniteamscopismundatametornatam.
26Tuncvadit,etassumitseptemaliosspiritussecum
nequioresse.etsuntnovissimahominisilliuspeiora
prioribus.
27Factumestautem,cumhæcdiceret:extollensvocem
quædammulierdeturbadixitilli:Beatusventerquite
portavit,etuberaquæsuxisti.
28Atilledixit:SedetbeatiquiaudiuntverbumDei,et
custodiunt.
29Congregatusqueestpopulus,etcoepitdicere:“Haecest
generationequam;etsignumnondabiturei,nisisignum
Ionaeprophetae.
30SicutenimJonasfuitsignumNinivitis,itaeritFilius
hominisgenerationihuic.
31ReginaAustriconsurgetinjudiciocumhominibus
generationishujus,etcondemnabiteos:quiavenitafinibus
terræaudiresapientiamSalomonis.etecceplusquam
Salomonhic.
32EtsurgentviriNineveiniudiciocumgenerationeistaet
condemnabunteam;paenitentiamenimegeruntin
praedicationeIonae;etecceplusquamIonahic!
33Nemolucernamaccendit,inabsconditoponit,neque
submodio,sedsupercandelabrum,utquiingrediuntur
lumenvideant.
34Lucernacorporisestoculustuus,ergooculustuus
simplexest,ettotumcorpustuumlucidumest;cumautem
oculustuusnequamfuerit,etiamcorpustuumtenebrosum
est.
35Videergonelumenquodinteest,tenebræsint.
36Siergototumcorpustuumlucidumfuerit,nonhabens
partemtenebrarum,totumlucidumerit,sicutcumsplendor
candelaeilluminabitte.
37Etcumloqueretur,rogavitillumquidampharisæusut
pranderetapudse.
38Pharisæusautemvidens,miratusestquodnon
baptizatusessetanteprandium.
39DixitautemDominusadeum:“Nuncpharisaei
mundatisforascalicemetpatinam;sedinteriorparstua
plenaestrapinaetscelere.
40Stulti,nonnequifecitquoddeforisest,etiamidquod
deintusestfecit?
41{Seddehisquæpossidetis,dateeleemosynam.etecce
omniamundasuntvobis.
42{Væautemvobis,pharisæi!decimatisenimmentamet
rutametomneholusetiudiciumetdilectionemDei
iudicate:haecoportebatfacereetillanonomittere.
43{Vævobis,pharisæi!diligitisenimprimascathedrasin
synagogisetsalutationesinforo.
44{Vævobis,scribæetpharisæi,hypocritæ!vosenim
estisquasimonumentaquænonapparent,etviri
ambulantesineisnesciunt.
45Respondensautemquidamexlegisperitis,aitilli:
Magister,hæcdicensetiamnobiscontumeliamfacis.
46Atilleait:Etvobis,legisperitisvæ!quiaoneratis
hominesoneribus,etipsiunodigitovestronontangitis
sarcinas.
47{Vævobis!vosenimaedificatismonumenta
prophetarum,patresautemvestrioccideruntillos.
48Vosverotestimoniumperhibetisquoniamfactasunt
patrumvestrorum.
49propterquodetsapientiaDeidixitmittameisprophetas
etapostolosetoccidentetpersequentur
50Utomniumprophetarumsanguisaboriginemundi
effusussit,abhacgenerationerequiri;
51asanguineAbelusqueadsanguinemZachariaequi
periitinteraltareettemplumamendicovobisrequireturab
hacgeneratione
52{Vævobislegisperiti.tulistisenimclavemscientiae:
nonintrastisinvobis,eteosquiintroibantprohibuistis.
53Etcumhæcdixissetillis,coeperuntscribæetpharisæi
vehementerinsistere,etdemultiseumloqui.
54insidianteseietquaerentescaperealiquidexoreeiusut
accusarenteum
CAPITULUM12
1Interim,congregatisinnumeramultitudo,itautsead
invicemconculcarent,coepitprimodicerediscipulissuis:
Attenditeafermentopharisaeorum,quodesthypocrisis.
2Nihilenimopertumest,quodnonreveletur.nec
absconditumquodnonscietur.
3Quoniam,quaeintenebrisdixistis,inlumineaudientur;
etquodinauremlocutiestisincubiculis,praedicabiturin
tectis.
4Dicoautemvobisamicismeis:Neterreaminiabhisqui
occiduntcorpus,etposthæcnonhabentampliusquid
faciant.
5Ostendamautemvobis,quemtimeatis:timeteeum,qui
postquamocciderit,habetpotestatemmittereingehennam;
itadicovobis,hunctimete.
6Nonnequinquepasseresasseveneunt,etunusexillisnon
estinoblivionecoramDeo?
7Sedetcapillicapitisvestriomnesnumeratisunt.Nolite
ergotimere:multispasseribusplurisestis.
45

48. EvangeliumsecundumLucam
8dicoautemvobisquicumqueconfessusfueritmecoram
hominibusconfitebitureumetFiliushominiscoram
angelisDei
9Quiautemnegaveritmecoramhominibus,negabitur
coramangelisDei.
10EtomnisquidicitverbuminFiliumhominis,remittetur
illi:eiautemquiinSpiritumSanctumblasphemaverit,non
remittetur.
11Cumauteminducentvosinsynagogas,etad
magistratus,etpotestates,nolitecogitarequomodoautquid
respondeatis,autquiddicatis:
12SpiritusenimSanctusdocebitvosinipsahoraquae
oporteatdicere.
13Aitautemeiquidamdeturba:Magister,dicfratrimeo
utdividatmecumhæreditatem.
14Dixitautemilli:Homo,quismeconstituitjudicemaut
divisoremsupervos?
15Etdicebatillis:Videte,etcaveteabavaritia:nonenim
exabundantiaeorum,quæpossidet,vitaest.
16Dixitautemetsimilitudinemadillos,dicens:Humus
cuiusdamdivitisuberesesteffectus.
17Etcogitabatintrase,dicens:Quidfaciam,quianon
habeoquocongregemfructusmeos?
18Etdixit:Hocfaciam:destruamhorreamea,etmajora
ædificabo.etibitradamomnesfructusmeosetbonamea.
19etdicamanimaemeaetuhabesmultabonareposita
annismultisrequiesce,comede,bibe,epulare”.
20DixitautemilliDeus:Stulte,hacnocteanimamtuam
repetetate:cujusergoeruntquæparasti?
21Sicestquisibithesaurizat,etnonestinDeumdives.
22Dixitqueaddiscipulossuos:Ideodicovobis:Nolite
sollicitiesseanimævestræquidmanducetis.nequecorpori
quidinduamini.
23Animaplusestquamesca,etcorpusplusquam
vestimentum.
24Consideratecorvos,quianonseruntnequemetunt;cui
nequecellariumnequehorreum;etDeuspascitillos:
quantomagisvosplurisestis?
25Quisautemvestrumcogitandopotestadiiceread
staturamsuamcubitumunum?
26Siergonequequodminimumestpotestis,quidde
ceterissollicitiestis?
27Considerateliliaquomodocrescunt:nonlaborant,non
nent;dicoautemvobis,necSalomoninomnigloriasua
coopertusestsicutunumexistis.
28Siergofœnumquodhodieestinagro,etcrasin
clibanummittitur,Deussicvestit.quantomagisvosvestiet
modicaefidei
29Etvosnolitequaererequidmanducetisautquidbibatis,
etnoliteinsublimetolli.
30haecenimomniagentesmundiquaeruntPaterautem
vesterscitquoniamhisindigetis
31VerumtamenquaeriteregnumDei;ethaecomnia
adicienturvobis.
32Nolitetimerepusillusgrex.quiacomplacuitPatrivestro
darevobisregnum.
33{Venditequæpossidetis,etdateeleemosynam.Facite
vobissacculosnonveterascentes,thesaurumnon
deficientemincaelis,quofurnonappropiat,nequetinea
corrumpit.
34Ubienimestthesaurustuus,ibiestetcortuum.
35Sintlumbivestripraecincti,etlucernaeardentes;
36etvossimileshominibusexspectantibusdominumsuum
quandorevertaturanuptiis.utcumveneritetpulsaverit
confestimaperiantei.
37Beatiserviilli,quos,cumveneritdominus,invenerit
vigilantes:amendicovobis,quiapraecingetse,etfaciet
illosdiscumbere,etexibit,etservietillis.
38Etsiveneritinsecundavigiliaetsiintertiavigilia
veneritetitainvenerit,beatisuntserviilli.
39Hocautemscitote,quoniamsisciretpaterfamiliasqua
horafurventurusesset,vigilaretutique,etnonsineret
perfodidomumsuam.
40Etvosestoteparati:quiaquahoranonputatis,Filius
hominisvenit.
41AitautemeiPetrus:Domine,adnosdicishanc
parabolam,anetadomnes?
42DixitautemDominus:Quis,putas,estfidelis
dispensator,etprudens,quemconstituitdominussupra
familiamsuam,utdetillisintemporetriticimensuram?
43Beatusilleservus,quemcumveneritdominus,invenerit
itafacientem.
44Veredicovobis:Supraomnia,quaepossidet,constituet
illum.
45Quodsidixeritservusilleincordesuo:Tardatdominus
meusvenire;etincipietpercutereservosetvirgineset
manducareetbibereetinebriari;
46Venietdominusserviilliusindiequanonsperat,ethora
quanescit:etconciditeum,etdivideteumparsejuscum
infidelibus.
47Illeautemservus,quicognovitvoluntatemdominisui,
etnonpræparavit,etnonfecitsecundumvoluntatemejus,
vapulabitmultis.
48quiautemnoncognovitetfecitdignaplagis,vapulabit
paucis.Omniautem,cuimultumdatumest,multum
quaereturabeo;etcuicommendaveruntmultum,plus
petentabeo.
49Ignemvenimittereinterrametquidvolo?etquidvolo,
siaccendatur?
50Baptismaautemhabeobaptizari;etquomodocoartor
usquedumperficiatur?
51Putatisquiapacemvenidareinterram?Non,dico
vobis;sedmagisdivisio;
52Eruntenimexhocquinqueindomounadivisi,tresin
duo,etduointres.
53divideturpaterinfiliumetfiliusinpatremsuum;mater
infiliam,etfiliainmatrem;socrusinnurum,etnurus
contrasocrum.
54Dicebatautemetadturbas:Cumvideritisnubem
orientemaboccasu,statimdicitis:Nimbusvenit;etsicest.
55Etcumaustrumflantem,dicitis:"Aestuserit".atque
evenit.
56Hypocritæfaciemcælietterrænostisprobare;hoc
autemtempusquomodononcognoscitis?
57Quidautemetavobisipsisnoniudicatisquodiustum
est?
58Cuminviavadiscumadversariotuoadmagistratum,da
operamutlibererisabeo;netejudici,etjudextetradat
ministro,etexactorincarceremconjiciat.
59Dicotibi,nonexiesinde,donecetiamnovissimum
minutumreddas.
46

49. EvangeliumsecundumLucam
CAPITULUM13
1AderantautemilliquidamdeGalilæis,quorum
sanguinemPilatusmiscuitcumsacrificiiseorum.
2Etrespondensdixitillis:PutatisquodhiGalilæipræ
omnibusGalilæispeccatoresfuerint,quiataliapassisunt?
3Non,dicovobis:sednisipœnitentiamhabueritis,omnes
similiterperibitis.
4Autdecemetocto,superquosceciditturrisinSiloam,et
occiditeos:putatisquiapeccatoreserantsuperomnes
habitantesJerusalem?
5Non,dicovobis:sednisipœnitentiamhabueritis,omnes
similiterperibitis.
6Dixitautemethancparabolam.Ficumhabebatquidamin
vineasuaplantatam;etvenitetquaesivitineafructumet
noninvenit.
7dixitautemadcultoremvineaeeccetresannosvenio
quaerensfructuminficuhacetnoninveniosuccideillam
quaregravatterram?
8Atillerespondens,dixitei:Domine,dimitteeumethunc
annum,doneceffodiameum,acstercora.
9etsiquidemfeceritfructumsinauteminfuturum
succideseam
10Eteratdocensinunasynagogarumsabbatis.
11Eteccemulier,quaehabebatspirituminfirmitatisannis
decemetoctoeteratinclinatanecpoteratseextollere.
12QuamcumvidissetJesus,vocavitillam:etaitilli:
Mulier,solvunturabinfirmitatetua.
13Etimposuitillimanus,etconfestimerectaest,et
glorificabatDeum.
14etresponditarchisynagogusindignansquiasabbato
curassetIesusetdixitturbissexdiessuntinquibusoportet
operariinhisergoveniteetcuraminietnonindie
sabbatum.
15RespondensautemDominusadillum,dixit:Hypocritæ,
unusquisquevestrumsabbatononsolvitbovemsuumaut
asinumapræsepio,etducitadaquare?
16HancautemfiliamAbrahæ,quamalligavitSatanas,
eccedecemetoctoannis,nonoportuitsolviavinculoisto
diesabbati?
17Etcumhaecdiceret,erubescebantomnesadversariieius,
etomnispopulusgaudebatinuniversis,quaegloriose
fiebantabeo.
18Dicebatergo:CuisimileestregnumDei?etcuisimile?
19{Simileestgranosinapis,quodaccipienshomomisitin
hortumsuum.Etcrevit,etfactaestarbormagna.et
volucrescaelirequieveruntinramisejus.
20Etiterumdixit:CuisimileæstimaboregnumDei?
21Quasifermentatumest,quodacceptummulierabscondit
infarinaesatistribus,donecfermentareturtotum.
22Etibatpercivitatesetcastelladocens,etiterfaciensin
Jerusalem.
23Aitautemilliquidam:Domine,sipaucisunt,qui
salvantur?Etdicebateis:
24Contenditeintrareperangustamportam:multienim,
dicovobis,quærentintrare,etnonpoterunt.
25Cumautemsurrexeritpaterfamiliasetclauseritostium,
etincipietisforisstareetpulsareostiumdicentes:“Domine,
Domineaperinobis;etrespondebitetdicetvobis,nescio
vosundesitis.
26Tuncincipietisdicere:Edimuscoramteetbibimus,et
inplateisnostrisdocuisti.
27Seddicet:Amen,amendicovobis,nesciovosunde
sitis.discediteameomnesquioperaminiiniquitatem.
28Ibieritfletusetstridordentium,cumvideritisAbraham,
etIsaac,etIacob,etomnesprophetasinregnoDei,etvos
eieceritis.
29Etvenientaborienteetoccidenteetaquiloneetaustro
etaccumbentinregnoDei.
30Eteccesuntnovissimiquieruntprimi,etsuntprimiqui
eruntnovissimi.
31Inipsadieaccesseruntquidampharisæorum,dicentes
illi:Exi,etvadehinc:quiaHerodesinterficiette.
32Dixitqueeis:Ite,etnuntiatevulpiilli:Ecceeicio
dæmonia,etegosanavihodieetcras,ettertiadie
consummabor.
33Verumtamenoportetmehodieetcrasetsequenti
ambulare,quianoncapitprophetamperireextraIerusalem”.
34Jerusalem,Jerusalem,quæoccidisprophetas,etlapidas
eosquiadtemissisunt.Quotiensvoluicongregarefilios
tuos,sicutgallinacongregatfetumsuumsubalissuis,et
noluistis!
35Eccerelinqueturvobisdomusvestradeserta,etamen
dicovobis:nonvidebitisme,donecveniatcumdicetis:
Benedictus,quivenitinnomineDomini.
CAPITULUM14
1Etfactumest,dumintroiretindomumcuiusdamde
principibuspharisaeorumutmanducaretsabbatispanem,et
ipsiobservabanteum.
2Eteccehomoquidamhydropicuseratanteillum.
3EtrespondensJesusdixitadlegisperitosetpharisæos,
dicens:Silicetsabbatocurare?
4Atillitacuerunt.Ipseveroapprehensumsanaviteumac
dimisit.
5Etresponditeisdicens:Quisvestrumeritasinusautbos
infoveam,etnoncontinuoevelleteumdiesabbati?
6Etnonpoterantadhæcrespondereilli.
7Dicebatautemetadinvitatosparabolamintendens
quomodoprimosaccubituseligerent.dicenseis
8Cumvocatusfuerisabaliquoadnuptias,nediscumbere
insupremoloco;nehonestiusabeoiubearis;
9Etveniensille,quiteetillumvocavit,dicattibi:Da
locumistum.etincipiascumruboreimum.
10Tuautemcuminvitatusfueris,vade,etrecumbein
novissimoloco.ut,cumveneritquiteinvitavit,dicattibi:
Amice,ascendesuperius:tuncadorabiscoram
discumbentibustecum.
11Quienimseexaltat,humiliabitur;etquisehumiliat,
exaltabitur.
12Dicebatautemeteiquisedixerat:Cumfacisprandium
autcenam,nolivocareamicostuosnequefratrestuos
nequecognatosnequevicinosdivites;neetipsitedixerint,
etfiattibiretributio.
13Sedcumfacisconvivium,vocapauperes,debiles,
claudos,caecos;
14Benedictuserisque.retribueturenimtibiinresurrectione
iustorum.
15Hæccumaudissetquidamdesimuldiscumbentibus,
dixitilli:BeatusquimanducabitpaneminregnoDei.
16{Tuncdicitei:Homoquidamfecitcœnammagnam,et
vocavitmultos.
47

50. EvangeliumsecundumLucam
17Etmisitservumsuumhoracœnædicereinvitatisut
venirent,quiajamparatasuntomnia.omniaenimiam
paratasunt.
18Acceperuntautemomnesunanimiterexcusare.Primus
dixitei:“Villamemi,etnecessehabeoexireetvidereillam;
rogote,habemeexcusatum”.
19Etalterdixit:Iugaboumemiquinque,eteoprobareilla:
rogotehabemeexcusatum.
20Etaliusdixit:Uxoremduxi,etideononpossumvenire.
21Venitautemservusille,etindicavitdominosuo.Tunc
iratuspaterfamilias,dixitservosuo:Exicitoinplateaset
vicoscivitatis:etpauperes,acdebiles,etcæcos,etclaudos
introduchuc.
22Etaitservus:Domine,factumestutimperasti,etadhuc
locusest.
23Etaitdominusservo:Exiinviasetsepes:etcompelle
intrare,utimpleaturdomusmea.
24Dicoenimvobisquodnemovirorumillorumquivocati
sunt,gustabitcenammeam.
25etibantcumeoturbaemultaeetconversusdixiteis
26Siquisvenitadme,etnonoditpatremsuum,etmatrem,
etuxorem,etfilios,etfratres,etsorores,adhucautemet
animamsuam,nonpotestmeusessediscipulus.
27Etquinonbaiulatcrucemsuametvenitpostme,non
potestmeusessediscipulus.
28Quisenimexvobisvolensturremaedificare,nonsedens
priussedensconputatsumptus,sihabetadperficiendum?
29neforte,cumposueritfundamentum,nonpossit
perficere,omnesvidentesincipiantilludere;
30dicens:Hiccœpitædificare,etnonpotuitconsummare.
31Autquisrexituruscommitterebellumadversusalium
regem,nonsedenspriuscogitat,sipossitcumdecem
milibusoccurrereeiquicumvigintimilibusvenitadse?
32Velcumaliolongesit,legatosmittit,etpacis
conditionesdesiderat.
33Sicergoomnisexvobis,quinonrenuntiatomnibusquæ
possidet,nonpotestmeusessediscipulus.
34Bonumestsal:siautemsalevanuerit,inquocondietur?
35nequeinterramnequeinsterquiliniumutileestsed
forasmitteturquihabetauresaudiendiaudiathomines
autemeiiciunt.Quihabetauresaudiendi,audiat.
Capitulum15
1Etaccesseruntadeumomnespublicanietpeccatoresut
audirentillum.
2Etmurmurabantpharisæietscribæ,dicentes:Hic
peccatoresrecipit,etmanducatcumillis.
3Dixitautemadeosparabolamhanc:
4Quisexvobishomo,quihabetcentumoves,siperdiderit
unamexillis,nonagintanovemdimittitindeserto,etvadit
adidquodperierat,donecinveniat?
5Quamcuminvenerit,imposuitgaudenshumerissuis.
6Etveniensdomumconvocatamicosetvicinos,dicens
illis:Congratulaminimihi.invenienimovesmeasquae
perierant.
7Dicoautemvobis,quodetgaudiumeritincaelissuper
unopeccatorepaenitentiamagente,quamsupernonaginta
etnovemiustis,quibusnonindigentpoenitentia.
8Autquæmulierhabensdecemdragmassiperdiderit
drachmamunam,nonneaccenditlucernam,eteverrit
domum,etquæritdiligenterdonecinveniat?
9Etcuminvenerit,convocatamicasetvicinas,dicens:
Congratulaminimihi.invenidrachmamquamperdideram.
10Similiterdicovobis,gaudiumestcoramangelisDei
superunopeccatorepoenitentiamagente.
11Etait:“Homoquidamhabebatduosfilios.
12Minorautemexillisdixitpatrisuo:“Pater,damihi
partembonorum,quaeevenitmihi.Etdistribuitillisvitam
suam.
13Etnonpostmultosdiescongregavitomnesfiliosminor,
etabiitinregionemlonginquam,ibiquevastavit
substantiamsuamcumluxuria.
14Etpostquamomniaconsummasset,factaestfames
validainterrailla.etegerecoepit.
15Etabiit,etadhæsituniciviumregionisillius.etmisit
euminvillamsuamutpasceretporcos.
16Etcupiebatimplereventremsuumdesiliquisquasporci
manducabant:etnemoillidabat.
17Etveniensadse,dixit:Quantimercenariipatrismei
abundantpanibus,etparcunt,egoautemfamepereo!
18Surgam,etiboadpatremmeum,etdicamei:Pater,
peccaviincælum,etcoramte:
19etiamnonsumdignusvocarifiliustuus:facmesicut
unumdemercenariistuis.
20Etsurgensvenitadpatremsuum.Cumautemadhuc
longeesset,viditillumpatereiusetmisertusestetcucurrit
etceciditsupercollumeiusetosculatusesteum.
21Dixitqueeifilius:Pater,peccaviincælum,etcoramte,
etiamnonsumdignusvocarifiliustuus.
22dixitquepateradservossuosprofertestolamprimamet
induiteillumetposuitanuluminmanueiusetcalceosin
pedibuseius;
23Etadducitevitulumsaginatum,etimmolateeum.
comedamusetepulemur.
24Propterhocfiliusmeusmortuusest,etrevixit;perierat,
etinventusest.Coeperuntepulari.
25Eratautemfiliusejusseniorinagro:etcumveniret,et
appropinquaretdomui,audivitsymphoniametchorum.
26Etvocavitunumdeservis,etinterrogavitquidhæc
essent.
27Isqueaitilli:“Venitfratertuus.etocciditpatertuus
vitulumsaginatum,quiasalvumillumrecepit.
28Indignatusestautem,etnolebatintroire.Paterergo
illiusegressus,cœpitrogareillum.
29atillerespondensdixitpatrisuoeccetotannisservio
tibietnumquammandatumtuumpraeteriinumquamtamen
numquamdedistimihihaedumutcumamicismeis
epularer
30Sedpostquamveneratfiliustuus,quidevoravitanimam
tuamcummeretricibus,occidistiillivitulumsaginatum.
31Atilledixitei:“Fili,tusempermecumes,etomnia
meatuasunt.
32epularietgaudereoportebatquiafratertuushicmortuus
eratetrevixitperieratetinventusestetperierat,etinventus
est.
Caput16
1Dicebatautemetaddiscipulossuos:Homoquidamerat
dives,quihabebatvillicum.hicaccusaturquodbonasua
vastaverit.
2Etvocavitillumetaitilli:Quidhocaudiodete?Redde
rationemvillicationistuæ;iamenimnonsisvillicare.
48

51. EvangeliumsecundumLucam
3Aitautemvillicusintrase:Quidfaciam?Dominusenim
meusaufertamevillicationem.mendicareerubesco.
4Scioquidfaciam,ut,cumamotusfueroavillicatione,
recipiantmeindomossuas.
5Convocatisitaquesingulisdebitoribusdominisui,
dicebatprimo:Quantumdebesdominomeo?
6Atilledixit:Centumcadosolei.Dixitqueilli:Accipe
cautionemtuam:etsedecito,scribequinquaginta.
7Deindealiidixit:Tuveroquantumdebes?Quiait:
“Centumcadostritici”.Aitilli:Accipecautionemtuam:
etscribeoctoginta.
8Etlaudavitdominusvillicuminiquitatis,quiaprudenter
fecisset:filiienimhujussæculisapientioressuntfiliislucis
ingenerationesua.
9Etegovobisdico:Facitevobisamicosdemammona
iniquitatis;ut,cumdefeceritis,recipiantvosinaeterna
tabernacula.
10Quifidelisestinminimo,etinmajorifidelisest:etqui
inmodicoiniquusest,etinmajoriiniquusest.
11Siergoininiquomammonafidelesnonfuistis,quod
verumest,quiscredetvobis?
12Etsiinalienofidelesnonfuistis,quodvestrumest,quis
dabitvobis?
13Nemoservuspotestduobusdominisservire:autenim
unumodiet,etalterumdiliget;autunumsustinebit,et
alterumcontemnet.NonpotestisDeoservireetmammonæ.
14Audiebantautemomniahæcpharisæi,quierantavari:et
deridebantillum.
15Etaitillis:Vosestis,quijustificatisvoscoram
hominibus.Deusautemnovitcordavestra:quiaquod
hominibusaltumest,abominatioestanteDeum.
16LexetprophetæusqueadJoannem:exeoregnumDei
evangelizatur,etomnisinilludvimfacit.
17Faciliusestautemcælumetterratransire,quamunus
apexlegis.
18Omnis,quidimittituxoremsuametducitaliam,
mœchatur:etquidimissamaviroducit,mœchatur.
19Homoquidameratdives,quiinduebaturpurpuraet
bysso,etepulabaturquotidiesplendide.
20Eratautemquidammendicus,nomineLazarus,qui
jacebatadjanuamejus,ulceribusplenus,
21etvolentessaturaridemicisquaecadebantdemensa
divitisetcanesveniebantetlingebantulceraeius
22{Factumestautemutmorereturmendicus,etportaretur
abangelisinsinumAbrahæ.
23Etininfernoelevansoculossuos,cumessetin
tormentis,videbatAbrahamalonge,etLazaruminsinu
ejus.
24Illeautemclamavit,etdixit:PaterAbraham,miserere
mei,etmitteLazarum,utintinguatextremumdigitisui
aqua,etrefrigeretlinguammeam.crucioreniminhac
flamma.
25DixitautemAbraham:Fili,recordarequiarecepisti
bonatuainvitatua,etLazarussimilitermala:nuncautem
consolatur,ettutorqueris.
26Etinhisomnibusinternosetvoschaosmagnum
firmatumest:uthi,quivolunthinctransireadvos,non
possint;necindeadnostransirepossunt.
27Atilledixit:Obsecrote,pater,utmittaseumindomum
patrismei.
28Habeoenimquinquefratres.uttestimoniumperhibeat
illis,neetipsiveniantinhunclocumtormentorum.
29DiciteiAbraham:HabentMoysenetprophetas.audiant
eos.
30Atilledixit:Non,paterAbraham:sedsiquisex
mortuisieritadeos,pœnitentiamagent.
31Aitautemilli:SiMoysenetprophetasnonaudiunt,
nequesiquisexmortuisresurrexerit,credent.
CAPUTXVII
1Etaitaddiscipulossuos:Impossibileestutnonveniant
scandala:væautemilliperquemveniunt.
2{Utiliusestillisimolarisimponaturcircacollumejus,et
projiciatinmare,quamutscandalizetunumdepusillisistis.
3Attenditevobis:Sipeccaveritintefratertuus,increpa
illum;etsipœnitentiamegerit,dimitteilli.
4Etsiseptiesindiepeccaveritinte,etseptiesindie
conversusfueritadte,dicens:Pœnitetme.dimitteilli.
5EtdixeruntapostoliDomino:Adaugenobisfidem.
6DixitautemDominus:Sihabueritisfidemsicutgranum
sinapis,dicetishuicarborimoro:Eradicare,et
transplantareinmare;etobediattibi.
7Quisautemvestrumhabensservumarantem,aut
pascentem,dicetei:Modo,quandovenitdeagro:Vade,et
recumbe?
8etnonmagiseidices:"Paraquocenemetteaccingam,et
serviasmihi,doneccomedametbibam;"etposteaedeset
bibes?
9Numquidgratiamhabetservoilli,quiafecitquæei
imperaverat?nonputo.
10Sicetvoscumfeceritisomniaquæpræceptasuntvobis,
dicite:Serviinutilessumus:quoddebuimusfacere,
fecimus.
11Etfactumest,dumiretinJerusalem,etipsetransibat
permediamSamariametGalilæam.
12Etcumingredereturquoddamcastellum,occurreruntei
decemvirileprosi,quisteteruntalonge:
13Etlevaveruntvocemsuam,dicentes:Jesu,Magister,
misererenostri.
14{Quosutvidit,dixit:Ite,ostenditevossacerdotibus.Et
factumest,dumirent,mundatisunt.
15Unusautemexillis,utviditquiamundatusest,
regressusestcummagnavocemagnificansDeum.
16etceciditinfaciemantepedeseiusgratiasagenseiet
eratSamaritanus
17{RespondensautemJesus,dixit:Nonnedecemmundati
sunt?etnovemubisunt?
18NonsuntinventiquiredirentutdarentgloriamDeo,nisi
hicperegrinus.
19Etaitilli:Surge,vade.
20Interrogatusautemapharisæis,quandovenitregnum
Dei,respondenseis,dixit:NonvenitregnumDeicum
observatione:
21nequedicent:Eccehic.autecceillic.ecceenimregnum
Deiintravosest.
22Etaitaddiscipulossuos:Venientdiesquando
desideretisvidereunumdiemFiliihominis,etnonvidebitis.
23Etdicenttibi:Eccehic.autvideibi:noneassequere,
neceassequere.
24Namsicutfulgurcoruscansdesubcæloinea,quæsub
cælosunt,fulget:itaeritFiliushominisindiesua.
25Sedprimumoportetmultapatietreprobariabhac
generatione.
49

52. EvangeliumsecundumLucam
26EtsicutfactumestindiebusNoe,itaeritetindiebus
Filiihominis.
27Comederunt,biberunt,uxoresductaesunt,nuptumdatae
sunt,usqueaddiemquaintravitNoeinarcam,etvenit
diluvium,etperdiditomnes.
28SimilitersicutfactumestindiebusLot.edebant,
bibebant,emebant,vendebant,plantabant,aedificabant;
29quadieautemexiitLotaSodomis,pluitignemet
sulphurdecaeloetomnesperdidit.
30SiceritindiequaFiliushominisrevelabitur.
31Inilladie,quifueritintecto,etvasaejusindomo,ne
descendattollereilla:etquiinagro,similiternonredeat
retro.
32MemoresestoteuxorisLot.
33Quicumquequaesieritanimamsuamsalvamfacere,
perdeteam;et,quiperdideritanimamsuam,conservabit
eam.
34Dicovobis,illanocteeruntduoinlectouno;una
assumetur,etalterarelinquetur.
35Duaeeruntmolentesinunum;unusaffumetur,&alter
relinquetur.
36Duoeruntinagro;unusaffumetur,&alterrelinquetur.
37Respondentesdicuntilli:UbiDomine?Quidixitillis:
Ubicumquefueritcorpus,illuccongregabunturetaquilæ.
Capitulum18
Dicebatautemetparabolamadillos,quoniamoportet
semperorareetnondeficere.
2dicens:Judexquidameratinquadamcivitate,quiDeum
nontimebat,nechominemreverebatur.
3Viduaautemeratincivitateilla.Viduaautemeratin
civitateilla,etveniebatadeum,dicens:Vindicamede
adversariomeo.
4Posthæcautemdixitintrase:EtsiDeumnontimeo,nec
hominemrevereor:}
5Sedquiamolestaestmihihæcvidua,vindicaboillam,ne
innovissimovenienssugilletme.
6AitautemDominus:Auditequidjudexiniquitatisdicit.
7Deusautemnonfacietvindictamelectorumsuorum
clamantiumadsedieacnocte,etpatientiamhabebitinillis?
8Dicovobis:Citofacietvindictamillorum.verumtamen
Filiushominisveniensnuminvenietfidemsuperterram?
9Dixitautemetadquosdamquiinseconfidebant
tamquamjusti,etcontemnentesalios,parabolamistam.
10Duohominesascenderuntintemplumutorarent;unum
pharisæum,ethuncpublicanum.
PharisaeusstanshaecapudseorabatDeusgratiasagotibi
quianonsumsicutceterihominumraptoresiniustiadulteri
velutetiamhicpublicanus
12Ieiunobisinsabbato,decimasdoomniumquae
possideo.
13Etpublicanusalongestans,nolebatnecoculosad
cælumlevare:sedpercutiebatpectussuum,dicens:Deus
propitiusestomihipeccatori.
14Dicovobis,descendithiciustificatusindomumsuamab
illo,quiaomnis,quiseexaltat,humiliabitur;etquise
humiliat,exaltabitur.
15Afferebantautemadillumetinfantes,uteostangeret.
Quodcumviderentdiscipuli,increpabantillos.
16Jesusautemconvocansillos,dixit:Siniteparvulos
venireadme,etnoliteeosprohibere:taliumestenim
regnumDei.
17Amendicovobis:QuisquisnonreceperitregnumDei
velutparvulus,nonintrabitinillud.
18Etinterrogaviteumquidamprinceps,dicens:Magister
bone,quidfaciensvitamæternampossidebo?
19{DixitautemeiJesus:Quidmedicisbonum?nemo
bonus,nisiunusDeus.
20Mandatanosti:Nonoccides:Nonmœchaberis,Non
furtumfacies:Nonfalsumtestimoniumdices;
21Quidixit:Omniahæccustodiviajuventutemea.
22AudiensautemJesushæc,dixitei:Adhucunumtibi
deest:omniaquæhabesvende,etdapauperibus,et
habebisthesaurumincælo:etveni,sequereme.
23Quicumaudisset,contristatusest:quiadiveseratvalde.
24{Jesusautemvidensquodcontristatusesset,dixit:
Quamdifficilequipecuniashabent,inregnumDei
introibunt?
25Faciliusestenimcamelumperforamenacustransire,
quamdivitemintrareinregnumDei.
26Etdixeruntquiaudiebant:Etquispotestsalvusfieri?
27Dixitautem:Quæimpossibiliasuntapudhomines,
possibiliasuntapudDeum.
28AitautemPetrus:Eccenosdimisimusomniaetsecuti
sumuste.
29etdicebatillisamendicovobisquianemoestqui
reliqueritdomumautparentesautfratresautuxoremaut
filiospropterregnumDei
30quinonrecipiatplurainhoctemporeetinfuturovitam
aeternam
31Tuncadsumensduodecim,dixiteis:Eccenos
ascendimusJerosolymam,etconsummabunturomnia,quae
scriptasuntperprophetasdeFiliohominis.
32Tradeturenimgentibus,etilludetur,etaffligitur,et
conspuetur.
33etoccidenteum,ettertiadieresurget.
34Etipsinihilhorumintellexerunt.Eteratverbumistud
absconditumabeis,etnonsciebantquaedicebantur.
35Factumestautem,cumappropinquaretIericho,caecus
quidamsedebatsecusviammendicans:
36Etcumaudissentturbaepraetereuntes,interrogavitquid
esset.
37DixeruntautemeiquodJesusNazarenustransiret.
38Etclamavit,dicens:Jesu,filiDavid,misereremei.
39Etquipræibantincrepabanteumuttaceret.Atillemulto
magisclamabat:FiliDavid,misereremei.
40StansautemJesusjussitillumadduciadse.
41{dicens:Quidtibivisfaciam?Atilledixit:Domine,ut
videam.
42EtJesusdixitilli:Respice,fidestuatesalvumfecit.
43Etconfestimvidit,etsequebaturillummagnificans
Deum.Etomnisplebsutvidit,deditlaudemDeo.
CAP19
1EtingressusperambulabatJericho.
2EteccevirnomineZacchaeus,quieratprinceps
publicanorum,etipsediveserat.
3EtquærebatvidereJesum,quisesset.etnonpoterat
praelo,quiastaturapusilluserat.
50

53. EvangeliumsecundumLucam
4Etcucurritante,etascenditinarboremsycomorumut
videreteum:quiaindeerattransiturus.
5Etcumvenissetadlocum,suspiciensIesusviditillum,et
dixitadeum:Zachaee,festinansdescende;quiahodiein
domotuaoportetmemanere.
6Etfestinansdescenditetexcepitillumgaudens.
7Etcumviderentomnes,murmurabant,dicentesquodad
hominempeccatoremdivertisset.
8EtstetitZachaeus,etdixitadDominum;Ecce,Domine,
dimidiumbonorummeorumdopauperibus;etsicuialiquid
tuliaquoquamquodfalsumest,quadruplumreddo.
9AitautemeiJesus:Quiahodiesalusdomuihuicfactaest:
eoquodetipsefiliussitAbrah.
10VenitenimFiliushominisquærere,etsalvumfacere
quodperierat.
11Hisautemauditis,adjiciensdixitparabolam:Quiaprope
eratJerosolymis,etputabantquodconfestimregnumDei
appareret.
12Dixitergo:Homoquidamnobilisabiitinregionem
longinquamacciperesibiregnum,etreverti.
13Vocatisautemdecemservissuis,dediteisdecemmnas,
etaitadillos:Negotiaminidumvenio.
Civesautemejusoderanteum:etmiseruntlegationem
postillum,dicentes:Nolumushuncregnaresupernos.
15Etcumrediret,acceptoregno,jussitvocariadseservos,
quibusdeditpecuniam,utsciretquantumquisque
negotiatusesset.
16Venitautemprimusdicens:Domine,mnatuadecem
mnasacquisivit.
17Etaitilli:Bene,servebone:quiainmodicofuistifidelis,
habespotestatemsuperdecemcivitates.
18Etaltervenit,dicens:Domine,mnatuafecitquinque
mnas.
19Ethuicait:Ettuestosuperquinquecivitates.
20Etaliusvenit,dicens:Domine,eccemnatuaquam
habuiinsudario;
21timuienimtequiahomoausterusestollisquodnon
posuistietmetisquodnonseminasti
22Dicitei:Deoretuotejudico,servenequam.Sciebas
quodhomoausterusessem,tollensquodnonposuiet
metensquodnonseminavi;
23Quareergonondedistipecuniammeamadmensam,ut
veniensegometmihicumusuris?
24Etastantibusdixit:Auferteabillomnam,etdateilliqui
decemmnashabet.
25Etdixeruntei:Domine,habetdecemmnas.
26Dicoenimvobis,quoniamomnihabentidabitur;etab
eoquinonhabet,etquodhabetaufereturabeo.
27inimicosautemmeosillosquinolueruntmeregnare
superseadducitehucetinterficiteanteme
28Ethisdictis,præcedebatascendensJerosolymam.
29EtcumappropinquassetBethphageetBethaniæ,ad
montemquivocaturOliveti,misitduosdiscipulossuos,
30dicens:Iteincastellumquodcontravosest.inquo
intraveritisinvenietispullumligatum,inquonondum
quisquamsedebat:solviteeumetadducitehuc.
31Etsiquisvosinterrogaverit:Quaresolvitis?Sicdicetis
ei:QuiaDominuseumnecessariumhabet.
32Abieruntautemquimissierant:etinveneruntsicutdixit
illis.
33Solventibusautemillispullum,dixeruntdominiejusad
illos:Quidsolvitispullum?
34Atillidixerunt:QuiaDominuseumnecessariumhabet.
35EtduxeruntillumadJesum:etmiseruntvestimentasua
suprapullum,etposueruntsupereumJesum.
36Eunteautemillo,substernebantvestimentasuainvia.
37Cumautemappropinquaretjamaddescensummontis
Oliveti,cœpitomnismultitudodiscipulorumgratulariet
laudareDeumvocemagnaproomnibusvirtutibusquas
viderant.
38dicentesbenedictusrexquivenitinnomineDominipax
incaeloetgloriainexcelsis
39Etquidampharisæorumdeturbisdixeruntadillum:
Magister,increpadiscipulostuos.
40Quibusipseait:Dicovobis,quiasihitacuerint,lapides
clamabunt.
41Cumautemappropinquasset,viditcivitatem,etflebat
supeream.
42dicenssicognovissesettuquideminhacdiequaead
pacemtuamsuntNuncautemabsconditasuntaboculistuis.
43Quiavenientdiesinte,etcircumdabuntteinimicitui
vallo;
44Etiamcumterra,etparvulostuos,dormientinte;etnon
relinquentintelapidemsuperlapidem;quianoncognovisti
tempusvisitationistuae.
45Etintravitintemplum,etcoepiteicerevendenteset
ementes.
46{dicenseis:Scriptumest:Domusmea,domus
orationisest:sedfecistieamspeluncamlatronum.
47Eteratdocenscotidieintemplo.Principesautem
sacerdotum,etscribæ,etprincepsplebisquærebantillum
perdere:
48Etnoninveniebantquidfacerentilli.omnisenim
populussuspensuserataudiensillum.
CAPITULUM20
1Factumestauteminunadierum,docenspopulumin
temploetevangeliumpraedicansetprincipessacerdotum
etscribaecumsenioribussuis,
2etdixeruntadeum:Dicnobis,inquapotestatehæcfacis?
autquisestquidedittibihancpotestatem?
3{RespondensautemJesus,dixitadillos:Interrogabovos
etegounumverbum.etexaudime
4BaptismusJoannis,decæloerat,anexhominibus?
5Atillicogitabant,dicentes:Sidixerimus:Decælo.
dicturusest:Quareergononcredidistisei?
6Siautemdixerimus:Exhominibus.certisuntenim
Ioannemprophetamesse.
7Etresponderuntsenescireundeesset.
8EtJesusaitillis:Nequeegodicovobisinquapotestate
hæcfacio.
9Tunccoepitloquiadturbasparabolamhanc;Etplantavit
vineamhomoetdeditagricolisetperegreprofectusest
multotempore.
10{Etintemporemisitadcultoresservum,utdefructu
vineædarentilli.
11{Etaddiditalterumservummittere.
12Etaddidittertiummittere:quietillumvulnerantes
eiecerunt.
13{Dixitautemdominusvineæ:Quidfaciam?Mittam
filiummeumdilectum:forsitan,cumhuncviderint,
verebuntur.
51

54. EvangeliumsecundumLucam
14Quemcumvidissentcoloni,cogitaveruntintrase,
dicentes:Hicesthæres,occidamusillum,utnostrafiat
hæreditas.
15Eteiectumillumextravineamocciderunt.Quidergo
facietillisdominusvineæ?
16{veniet,etperdetcolonosistos,etdabitvineamaliis.
Quoaudito,dixerunt:Absit.
17Illeautemaspicienseos,ait:Quidestergohocquod
scriptumest:Lapidemquemreprobaveruntædificantes,
hicfactusestincaputanguli?
18Omnis,quicecideritsupraillumlapidem,
conquassabitur;superquemautemceciderit,comminuet
illum.
19Etquaerebantprincipessacerdotumetscribæmitterein
illummanusillahora,ettimueruntpopulum:cognoverunt
enimquodadipsosdixeritsimilitudinemhanc.Et
timueruntpopulum:cognoveruntenimquodadeos
parabolamhancdixerit.
20Etipsiobservabant,etmiseruntexploratores,utjustos
sehaberepossent,utapprehenderentsermonesejus,et
traderenteuminpotestatemetpotestatempræsidis.
21Atilliinterrogaverunteum,dicentes:Præceptor,scimus
quiarectedicisetdoces,nequepersonamcuiusquam
accipis,sedviamDeiveredoces.
LicetnobistributumdareCæsari,annon?
23Consideransautemdolumillorum,dixitadeos:Quid
metentatis?
24Ostenditemihidenarium.Cuiushabetimaginemet
inscriptionem?Responderunt,etdixerunt:Caesaris.
25dixitautemillisredditeergoquaesuntCaesarisCaesari
etquaesuntDeiDeo
26Etnonpotueruntverbumeiusreprehenderecoramplebe:
etmiratiinresponsoeius,tacuerunt.
27Tuncaccesseruntquidamexsadducaeis,quinegantes
esseresurrectionem;Etinterrogaverunteum:
28dicens:Magister,Moysesscripsitnobis:Sicujusfrater
mortuusfuerithabensuxorem,etmortuusfueritsineliberis,
utaccipiatfraterejusuxoremsuam,etresuscitetsemen
fratrisuo.
29Septemergofratreserant:etprimusaccepituxorem,et
mortuusestsinefiliis.
30etsecundusaccepiteamuxorem,etmortuusestsine
liberis.
31Ettertiusaccepitillam.Similiteretetseptem:etnon
reliqueruntsemen,etmortuisunt.
32Novissimaomniummortuaestetmulier.
33Inresurrectioneergo,cujuseorumerituxor?septem
enimhabuerunteamuxorem.
34{EtrespondensJesus,dixitillis:Filiihujusmundi
nubant,etnubent.
35quiautemdignihabentursaeculoilloetresurrectioneex
mortuisnequenubentnequeducuntuxores
36nequemoripossuntampliusquoniamangelisparessunt
etsuntfiliiDei,cumsintfiliiresurrectionis.
37Quiaveroresurguntmortui,Moysesostenditsuper
rubum,cumdicitDominumDeumAbraham,etDeum
Isaac,etDeumJacob.
38NonestenimDeusmortuorum,sedvivorum:omnes
enimvivuntei.
39Respondentesautemquidamscribarum,dixeruntei:
Magister,benedixisti.
40Etampliusnonaudebanteumquidquaminterrogare.
41Dixitautemadillos:QuomododicuntChristumfilium
esseDavid?
42etipseDaviddicitinlibroPsalmorum:DixitDominus
Dominomeo:Sedeadextrismeis.
43donecponaminimicostuosscabellumpedumtuorum
44DavidergoDominumillumvocat:etquomodofilius
ejusest?
45Tuncaudienteomniturbadixitdiscipulissuis:
46Videteautemascribis,quiinstolisambulant,et
salutationesinforo,etprimascathedrasinsynagogis,et
primascathedrasincenis;
47quidevorantdomosviduarumsimulanteslongam
orationemhiiaccipientdamnationemmaiorem
CAPUTXXI
1Respiciensautemviditeos,quimittebantmunerasuain
gazophylacium,divites.
Viditautemetquamdamviduampauperculammittentem
æraminutaduo.
3etaitveredicovobisquiaviduahaecpauperplusquam
omnesmisit
4OmniaenimhaecabundantinoblatisDei:ipsaautem
inopemsuamisitinomnesviventes,quoshabuit.
5Etcumquidamdicerentdetemplo,quomodolapidibuset
donisornatumessetbonis,dixit:
6Haecautem,quaevosvidetis,venientdies,inquibusnon
relinqueturlapissuperlapidem,quinondestruatur.
7Interrogaveruntautemillum,dicentes:Præceptor,quando
autemhæcerunt?etquodsignumeritcumhaecfient?
8Quidixit:Videteneseducamini.Multienimvenientin
nominemeo,dicentes:Christusegosum.ettempus
adpropinquat:noliteergoirepostillos.
9Cumautemaudieritisproeliaetseditiones,noliteterreri;
oportetenimprimumhaecfieri.sedfinisnonestperetper.
10Tuncdicebatillis:Surgetgenscontragentem,etregnum
adversusregnum.
11Etterræmotusmagnusperloca,etfames,etpesteserunt.
visionestimidietsignamagnaeruntdecaelo.
12sedantehaecomniainicientvobismanussuaset
persequenturtradentesinsynagogasetcustodiastrahentes
adregesetpraesidespropternomenmeum
13sederitvobisintestimonium.
14Poniteergoincordibusvestrisnonpræmeditari
quemadmodumrespondeatis.
15Egoenimdabovobisosetsapientiam,cuinonpoterunt
resistereetresistereomnesadversariivestri.
16trademiniautemaparentibusetfratribusetcognatiset
amicisetexvobisoccidentur.
17Eteritisodioomnibuspropternomenmeum.
18Vestriautemcapillusnonperibit.
19Inpatientiavestrapossidebitisanimasvestras.
20CumautemvideritiscircumdariabexercituJerusalem,
tuncscitotequiaappropinquavitdesolatioejus.
21Tunc,quiinIudaeasunt,fugiantinmontes;etquiin
medioeiussunt,discedant;etquiinregionibusnonintrent
ineam.
22Quiadiesultionishisunt,utimpleanturomniaquæ
scriptasunt.
23Væautemprægnantibusetnutrientibusinillisdiebus!
eritenimpressuramagnasuperterram,etirapopulohuic.
52

55. EvangeliumsecundumLucam
24Etcadentinoregladii,etcaptividucenturinomnes
gentes,etJerusalemcalcabituragentibus,donec
impleanturtemporagentium.
25Eruntsignainsoleetlunaetstellis.etinterraangustia
gentium,inangustia;pontus,sonusundae;
26Praetimorecorhominum,etexspectationeeorumquæ
venturasuntsuperterram:quoniamvirtutescæli
movebuntur.
27EttuncvidebuntFiliumhominisvenienteminnubecum
potestateetgloriamagna.
28Hisautemfieriincipientibus,respiciteetlevatecapita
vestra;adpropinquatenimredemptiovestra.
29Etdicebatillisparabolam.Videficulneam,etomnes
arbores;
30Cumproducuntiamexse,videtisetcognoscitis
vosmetipsosquiapropeestaestas.
31Itaetvos,cumvideritishaecfieri,scitotequoniam
propeestregnumDei.
32Amendicovobis:Nonpraeteribithaecgeneratio,donec
omniafiant.
33Cælumetterratransibunt:verbaautemmeanon
transibunt.
34Attenditeautemvobis,nequandograventurcordavestra
incrapulaetebrietateetcurishuiusvitae,etsicincaute
superveniatinvosdies.
35Sicutenimlaqueusvenietsuperomnesquihabitantin
faciemuniversaeterrae.
36vigilateergoetoratesemperutdignihabeaminifugere
haecomniaquaeventurasuntetstareanteFiliumhominis
37Eratautemdiebusdocensintemplo.Nocteautem
exiens,moratusestinmontequivocaturOliveti.
38Etomnispopulusmanicabatadeumintemploaudire
eum.
CAPUTXXII
1AppropinquabatautemdiesfestusAzymorum,quidicitur
Pascha.
2etquaerebantprincipessacerdotumetscribaequomodo
euminterficerenttimebantveroplebemtimebantenim
populum.
3TuncintravitSatanasinJudam,cognomentoIscariotes,
numeroduodecim.
4Etabiit,etlocutusestcumprincipibussacerdotumet
magistratibus,quemadmodumillumtradereteis.
5Etgavisisuntetpactisuntpecuniamillidare.
6etspoponditetquaerebatopportunitatemuteumtraderet
eissineturba
7Venitautemdiesazymorum,inquanecesseeratoccidi
pascha.
8EtmisitPetrumetJoannem,dicens:Euntesparatenobis
pascha,utmanducemus.
9Atillidixerunt:Ubivisparemus?
10Etdixitadeos:“Ecce,introeuntibusvobisincivitatem,
occurretvobishomolagenamaquaeportans;sequimini
eumindomum,inquamintrat.
11Etdicetispatrifamilias:Magisterdicittibi:Ubiest
deversorium,ubipaschacumdiscipulismeismanducem?
12Ipsevobisostendetcenaculummagnumstratum;ibi
parate.
13Euntesauteminveneruntsicutdixitillis,etparaverunt
pascha.
14Etcumfactaessethora,discubuit,etduodecimapostoli
cumeo.
15Etaitillis:DesideriodesideravihocPaschamanducare
vobiscum,antequampatiar.
Dicoenimvobis:Nonmanducaboexeo,donecimpleatur
inregnoDei.
17Etacceptocalice,gratiasegit,etdixit:Accipite,et
dividiteintervos.
18Dicoenimvobis:nonbibamdegenerationevitis,donec
regnumDeiveniat.
19etacceptopanegratiasegitetfregitetdediteisdicens
hocestcorpusmeumquodprovobisdaturhocfacitein
meamcommemorationem
20Similiteretcalicem,postquamcenatumest,dicens:Hic
calixnovumtestamentumestinsanguinemeo,quipro
vobisfunditur.
21Sedeccemanustradentismemecumestinmensa.
22EtquidemFiliushominisvaditsicutdefinitumest,væ
autemhominiilliperquemtraditur!
23Etipsicœperuntquærereintersequisessetexeisqui
hocfacturusesset.
24Factaestautemetcontentiointereos,quiseorum
videreturessemajor.
25Dixitautemeis:Regesgentiumdominantureorum;et
quipotestatemhabentsupereos,beneficivocantur.
26Vosautemnonsic:sedquimaiorestinvobis,sitsicut
iunior;et,quipraecessorest,sicutministrator.
27Namquismajorest,quirecumbit,anquiministrat?
nonnequirecumbit?egoauteminmediovestrumsum
sicutquiministrat.
28Vosestisquipermansistismecumintentationibusmeis.
29Etconstituovobisregnum,sicutdisposuitmihiPater
meus;
30uteatisetbibatissupermensammeaminregnomeoet
sedeatissuperthronosiudicantesduodecimtribusIsrael.
31DixitautemDominus:Simon,Simon,ecceSatanas
expetivitvosutcribrarevospossitsicuttriticum.
32egoautemrogaviproteutnondeficiatfidestuaettu
aliquandoconversusconfirmafratrestuos
33Quidixitei:Domine,tecumparatussumetincarcerem
etinmortemire.
34Etdixit:Dicotibi,Petre:noncantabithodiegallus,
donecterabnegesnosseme.
35{Etaitillis:Cummisivossinesacculo,etperam,et
calceamentis,numquidaliquiddefuitvobis?Atilli
dixerunt:Nihil.
36Dixitergoeis:Sednuncquihabetsacculum,tollat;
similiteretperam:etquinonhabet,vendattunicamsuam
etematgladium.
37Dicoenimvobis,quoniamadhuchocquodscriptumest,
oportetimpleriinme:Etcuminiquisdeputatusest.
38Atillidixerunt:Domine,ecceduogladiihic.Atille
dixiteis:Satisest.
39Etegressusibatsecundumconsuetudineminmonte
Olivarum.Secutisuntautemillumetdiscipuli.
40Etcumpervenissetadlocum,dixitillis:Oratene
intretisintentationem.
41Ipseautemavulsusestabeisquasijactuslapidis,et
positisgenibusorabat,
42dicens:Patersivis,transfercalicemistumame:
verumtamennonmeavoluntas,sedtuafiat.
43Apparuitautemilliangelusdecaeloconfortanseum.
53

56. EvangeliumsecundumLucam
44Etfactusestsudoreiussicutguttaesanguinis
decurrentisinterram.
45Etcumsurrexissetaborationeetvenissetaddiscipulos
suos,inveniteosdormientespraetristitia.
46Etaitillis:Quiddormitis?surgiteorate,neintretisin
tentationem.
47Adhuceoloquente,ecceturba:etquivocabaturIudas,
unusdeduodecim,antecedebateos,etappropinquavitJesu
utoscularetureum.
48Jesusautemdixitilli:Juda,osculoFiliumhominis
tradis?
49Videntesautemhiquicircaipsumerant,quodfuturum
erat,dixeruntei:Domine,sipercutimusingladio?
50Etpercussitunusexillisservumprincipissacerdotumet
amputavitauriculameiusdextram.
51RespondensautemJesus,ait:Siniteusquehuc.Et
tetigitauremeius,etsanaviteum.
52DixitergoJesusadeosprincipessacerdotum,et
magistratustempli,etseniores,quivenerantadeum:
Tamquamadlatronemexistiscumgladiisetlignis?
53Cumcotidievobiscumfuerimintemplo,nonextendistis
manusinme:sedhaecesthoravestra,etpotestas
tenebrarum.
54Etapprehendenteseum,duxeruntaddomumprincipis
sacerdotum.Petrusautemsequebaturalonge.
55Accensoautemigneinmedioatriietcircumsedentibus
illis,eratPetrusinmedioeorum.
56Quemcumvidissetancillaquædamsedentemadlumen,
eteumfuissetintuita,dixit:Ethiccumilloerat.
57Atillenegaviteum,dicens:Mulier,nonnoviillum.
58Etpostpusillumaliusvidenseum,dixit:Ettudeillises.
Petrusveroait:Homo,nonsum.
59Etintervallofactoquasihoræunius,aliusquidam
affirmabat,dicens:Vereethiccumilloerat:namet
Galilæusest.
60EtaitPetrus:Homo,nescioquiddicis.Etcontinuo,
adhucilloloquente,cantavitgallus.
61EtconversusDominusrespexitPetrum.Etrecordatus
estPetrusverbiDomini,quomododixeratei:Priusquam
galluscantet,termenegabis.
62EtegressusforasPetrusflevitamare.
63etviriquitenebantilluminludebanteicaedentes
64Etvelaverunteum,etpercutiebantfaciemeius:et
interrogabanteum,dicentes:Prophetiza,quisest,quite
percussit?
65Etaliamultablasphemantesdicebantineum.
66utautemdiesfactusestconveneruntseniorespopuliet
principessacerdotumetscribaeetduxeruntillumin
conciliumsuum
67TuesChristus?dicnobis.Etaitillis:Sidixerovobis,
noncreditis.
68siautemetinterrogavero,nonrespondebitismihineque
dimittetis.
69ExhocautemeritFiliushominissedensadextris
virtutisDei.
70Dixeruntautemomnes:TuergoesFiliusDei?
Dixitqueeis:Vosdicitisquiaegosum.
71Atillidixerunt:Quidadhucdesideramustestimonium?
ipsienimdeoreeiusaudivimus.
CAPITULUM23
Etsurgensomnismultitudoeorum,duxeruntillumad
Pilatum.
2Cœperuntautemillumaccusare,dicentes:Hunc
invenimussubvertentemgentemnostram,etprohibentem
tributadareCæsari,etdicentemseChristumregemesse.
3Pilatusauteminterrogaviteumdicens:“Tuesrex
Iudaeorum?Atillerespondensait:Tudicis.
4DixitergoPilatusadprincipessacerdotumetturbas:
"Nihilinveniocausæinhochomine".
5Atilliinvalescebantdicentes:Commovetpopulum
docensperuniversamIudaeam,etincipiensaGalilaea
usquehuc.
6PilatusautemaudiensGalilaeaminterrogavitsihomo
Galilaeusesset
7UtcognovitautemquiadeHerodispotestateesset,
remisiteumadHerodem,quietipseeratinIerusalemin
dieilla.
HerodesautemvisoJesu,gavisusestvalde.Eratenim
cupiensexmultotemporevidereeum,eoquodaudierat
multadeeo.etsperabatsevidissealiquodmiraculumabeo
factum.
9Interrogabatautemeummultissermonibus.Atipsenihil
illirespondebat.
10Stabantautemprincipessacerdotumetscribæ
constanteraccusanteseum.
11SprevitautemillumHerodescumexercitusuo:etillusit
indutumvestealba,etremisitadPilatum.
12InipsaautemdiefactisuntamiciPilatusetHerodes:
namanteainimicierantadinvicem.
13etconvocatisPilatoprincipibussacerdotumet
principibusetpopulo
14dixiteis:Adduxistishuncadme,quasipervertentem
populum:etecceegocoramvobisinterrogans,nullam
causaminveniinhomineistodehisinquibuseum
accusatis.
15SednequeHerodes:namremisivosadillum.etecce
nihildignummorteactumestei.
16Emendatumergoillumdimittam.
17Necesseestenimaliquemdimittereeisindiefesto.
18Exclamaveruntautemsimulomnes,dicentes:Tolle
hunc,etdimittenobisBarabbam:
19quieratpropterseditionemquamdamfactamincivitate
ethomicidiummissusincarcerem.
20IterumergoPilatuslocutusestadeos,volensdimittere
Jesum.
21Atillisucclamabant,dicentes:Crucifige,crucifigeeum.
22Illeautemtertiodixitadillos:Quidenimmalifecit?
nullamcausammortisinvenioineo:corripiamergoillum
etdimittam.
23Atilliinstabantvocibusmagnispostulantesut
crucifigeretur.Etinvalescebantvoceseorumetprincipum
sacerdotum.
24EtPilatusadjudicavitfieripetitionemeorum.
25Dimisitautemilliseumquipropterhomicidiumet
seditionemmissusfueratincarcerem,quempetebant;sed
Iesumtradiditvoluntatieorum.
26Etcumducerenteum,apprehenderuntSimonem
quendamCyrenensemvenientemdevilla,etimposuerunt
illicrucem,utporteteampostJesum.
54

57. EvangeliumsecundumLucam
27Sequebaturautemillummultaturbapopulietmulierum,
quaeplangebantetlamentabantureum.
28ConversusautemadillosJesus,dixit:FiliæJerusalem,
nolitefleresuperme,sedsupervosipsasflete,etsuper
filiosvestros.
29Quiaeccediesveniunt,inquibusdicent:Beatæsteriles,
etventresquinongenuerunt,etuberaquænonlactaverunt.
30Tuncincipientdiceremontibus:Caditesupernos;et
collibus:Operitenos.
Quiasiinviridilignohæcfaciunt,inaridoquidfiet?
32Ducebanturautemetaliiduonequamcumeo,ut
interficerentur.
33EtpostquamveneruntinlocumquidiciturCalvariae,ibi
crucifixerunteum:etlatrones,unumadextris,etalteruma
sinistris.
34{Jesusautemdicebat:Pater,dimitteillis.nonenim
sciuntquidfaciunt.Dividentesverovestimentaeius
miseruntsortes.
35Etstabatpopulusexspectans.Etderidebantillumet
principesdicentes:“Aliossalvosfecit;sesalvumfaciat,si
hicestChristusDeielectus!
36Illudebantautemeietmilitesaccedentes,etacetum
offerentesei,
37etdicentes:SituesrexIudaeorum,salvumtefac.
38Eratautemetsuperscriptioscriptasupereumlitteris
Græcis,etLatinis,etHebraicis:HicestrexJudæorum.
39Unusautemdehis,quipendebant,latronibus
blasphemabateum,dicens:SituesChristus,salvumfac
temetipsumetnos.
40Respondensautemalterincrepabateum,dicens:Neque
tutimesDeum,quodineademdamnationees.
41Etnosquidemiuste;Namnosquidemdignafactis
recipimus:hicautemnihilmaligessit.
42EtdicebatadJesum:Domine,mementomeicum
venerisinregnumtuum.
43EtdixitilliJesus:Amendicotibi:Hodiemecumerisin
paradiso.
44Eratautemferehorasexta,ettenebræfactæsuntin
universamterramusqueadhoramnonam.
45Etobscuratusestsol,etvelumtempliscissumest
medium.
46EtclamansvocemagnaJesusait:Pater,inmanustuas
commendospiritummeum.
47Vidensautemcenturioquodfactumest,glorificavit
Deumdicens:“Verehichomoiustuserat!
48Omnisautempopulus,quiparitereratadvisum,
videnteseaquaefiebant,percutiebantpectorasua,et
reversisunt.
49Stabantautemomnesnotieiusalonge,etmulieres,
quaesecutaeeumerantaGalilaea,haecvidentes.
50EteccevirnomineIoseph,consiliarius.eratenimvir
bonusetiustus;
51hicnonconsenseratconsilioetopereeorumquieratab
ArimathaeacivitateIudaeorumquietipseexpectabat
regnumDei
52HicaccessitadPilatum,etpetiitcorpusIesu.
53etdeposituminvolvitsindone,etposuiteumin
monumentoexciso,inquonondumquisquamposituserat.
54Etdieseratparasceves,etsabbatumillucescebat.
55Subsecutæautemmulieres,quæcumeovenerantde
Galilæa,videruntmonumentum,etquemadmodum
positumeratcorpusejus.
56Etrevertentesparaveruntaromata,etunguenta:et
sabbatumsecundumpraeceptumrequievit.
CAPITULUM24
1Unaautemsabbati,valdediluculo,veneruntad
monumentum,portantesquæparaverantaromata,et
quaedamaliacumillis.
2etinveneruntlapidemrevolutumamonumento.
3EtingressænoninveneruntcorpusDominiJesu.
4Etfactumest,dumstetissentincircuitu,ecceduoviri
stabantiuxtaillosinvestibussplendentibus:
5Cumtimerentautem,etdeclinarentvultuminterram,
dixeruntadeos:Quidquaeritisviventemcummortuis?
6nonesthicsedresurrexitmementoquomodolocutusest
vobiscumadhucessetinGalilaea
7dicens:QuiaoportetFiliumhoministradiinmanus
hominumpeccatorum,etcrucifigi,ettertiadieresurgere.
8Etrecordatisuntverborumeius.
9Etregressæamonumentonuntiaverunthæcomniaillis
undecim,etceterisomnibus.
10EratautemMariaMagdaleneetIoannaetMariaIacobi
etaliaemulierescumeisdicebantadapostoloshaec.
11Videbanturqueeisverbavana,etnoncredebanteis.
12Petrusautemsurgenscucurritadmonumentumet
procumbensvidetlinteaminasola;Etcumseinclinasset,
viditpositalinteamina:nontamenintroivit,miransinse
quodfactumfuerat.
13Etecceduoexillisibantipsadieincastellum,quoderat
inspatiostadiorumsexagintaabJerusalem,nomine
Emmaus.
14Etipsiloquebanturdehisomnibusquæacciderant.
15Etfactumest,dumfabularentur,etsecumquærerent:et
ipseJesusappropinquansibatcumillis.
16oculiautemillorumtenebanturneeumagnoscerent
17Etaitadillos:Quisunthisermones,quosconfertisad
invicemambulantes,etestistristes?
18Etrespondensunus,cuinomenCleophas,dixitei:Tu
solusperegrinusesinJerusalem,etnoncognovistiquæ
factasuntinillahisdiebus?
19Quibusilledixit:Quæ?Dixeruntautemei:DeJesu
Nazareno,quieratprophetapotensinopereetsermone
coramDeoetomnipopulo:
20Principesautemsacerdotumetprincipesnostri
tradiderunteuminmortem,etcrucifixerunteum.
21Nosautemcredidimus,quoniamhicestquiredimeret
Israël,etinomnibushis,hodiediestertiusest,hæcacta
sunt.
22Sedetmulieresquædamexnostristerrueruntnos,quæ
erantmaneadmonumentum.
23Etnoninventocorporeejus,venerunt,dicentesseetiam
visionemangelorumvidisse,quidicunteumvivere.
24Etabieruntquidamexnostrisadmonumentum:etita
inveneruntsicutmulieresdixerunt,ipsumveronon
invenerunt.
25Etipsedixitadeos:“Ostultiettardicordead
credenduminomnibusquaelocutisuntprophetae;
26NonnehæcoportuitpatiChristum,etintroireingloriam
suam?
27EtincipiensaMoyseetomnibusprophetis,
interpretabaturillisinomnibusscripturis,quaedeipso
erant.
55

58. EvangeliumsecundumLucam
28Etappropinquaveruntcastelloquoibant:etipsesefinxit
longiusire.
29Coëgeruntautemeum,dicentes:Manenobiscum,
quoniamadvesperascit,etinclinataestdies.Etintravitcum
illis.
30Etfactumest,dumrecumberetcumeis,accepitpanem,
etbenedixitacfregit,deditqueeis.
31Etapertisuntoculieorum,etcognoverunteum;etipse
exoculiseorumevanuit.
32Etdicebantadinvicem:Nonnecornostrumardenserat
innobisdumloquereturinvia,etaperiretnobisscripturas?
33EtsurgenteseademhoraregressisuntinJerusalem:et
inveneruntcongregatosundecim,eteosquicumilliserant.
34dicens:ResurrexitDominusvere,etapparuitSimoni.
35Etipsinarrabantquægestaerantinvia,etquomodo
cognoverunteuminfractionepanis.
36Dumautemhocdicerent,ipsestetitinmedioeorumet
diciteis:“Paxvobis!
37Conturbativeroetconterriti,existimabantsespiritum
videre.
38Etaitillis:Quidturbatiestis?etcogitationesascendunt
incordavestra?
39videtemanusmeasetpedesquiaegoipsesumpalpate
etvidetespiritusenimcarnemetossanonhabet,sicutme
videtishabere.
40Etcumhocdixisset,ostenditeismanusetpedes.
41Adhucautemillisnoncredentibus,etmirantibuspræ
gaudio,dixit:Habetishicaliquidquodmanducetur?
42Atillidederunteipartempiscisassietfavummellis.
43Etcummanducassetcorameis,sumensreliquiasdedit
eis.
44{Etdixiteis:Hæcsuntverbaquælocutussumvobis,
cumadhucessemvobiscum,quoniamoportetimpleri
omniaquæscriptasuntinlegeMoysi,etprophetis,et
Psalmis:deme.
45Tuncaperuitillissensum,utintelligerentScripturas.
46etaitillissicscriptumestetsicoportebatChristumpati
etresurgereamortuistertiadie
47etpraedicariinnomineeiuspaenitentiamet
remissionempeccatoruminomnesgentes,incipiensab
Ierusalem.
48Vosautemestistesteshorum.
49EtecceegomittopromissionemPatrismeiinvos:sed
sedeteincivitateJerusalem,quoadusqueinduaminivirtute
exalto.
50EduxitautemeosforasinBethaniam,etelevatis
manibussuisbenedixiteis.
51Etfactumest,dumbenediceretillis,recessitabeis,et
ferebaturincælum.
52EtipsiadorantesregressisuntinJerusalemcumgaudio
magno:
53eterantsemperintemplo,laudantesetbenedicentes
Deum.Amen.
56

59. Ioannes
Caput1
1InprincipioeratVerbum,etVerbumeratapudDeum,et
DeuseratVerbum.
2HoceratinprincipioapudDeum.
3Omniaperipsumfactasunt;etsineipsofactumestnihil
quodfactumest.
4Inipsovitaerat;etvitaeratluxhominum.
5etluxintenebrislucet.ettenebraeeamnon
comprehenderunt.
FuithomomissusaDeo,cuinomeneratJoannes.
7Hicvenitintestimoniumuttestimoniumperhiberetde
lumine,utomnescrederentperillum.
8Noneratillelux,seduttestimoniumperhiberetde
lumine.
Eratluxvera,quæilluminatomnemhominemvenientem
inhuncmundum.
10Inmundoerat,etmundusperipsumfactusest,et
munduseumnoncognovit.
11Inpropriavenit,etsuieumnonreceperunt.
12Quotquotautemreceperunteum,dediteispotestatem
filiosDeifieri,hisquicreduntinnomineejus:
13quinonexsanguinibus,nequeexvoluntatecarnis,
nequeexvoluntateviri,sedexDeonatisunt.
14etVerbumcarofactumestethabitavitinnobiset
vidimusgloriameiusgloriamquasiunigenitiaPatre
plenumgratiaeetveritatis
15Joannestestimoniumperhibuitdeeo,etclamabat,
dicens:Hiceratdequodixi:Quipostmevenit,anteme
factusest:quiapriormeerat.
16Etdeplenitudineejusnosomnesaccepimus,etgratiam
progratia.
17quialexperMoysendataest,gratiaetveritasperJesum
Christumfactaest.
18Deumnemoviditumquam.UnigenitusFilius,quiestin
sinuPatris,ipseenarravit.
19{HocestautemtestimoniumIoannis,quandomiserunt
JudæisacerdotesetLevitæabJerosolymisinterrogantes
eum:Tuquises?
20Etconfessusestetnonnegavit;etconfessusest:Quia
nonsumegoChristus.
21Etinterrogaverunteum:Quidergo?Eliasestu?Etdixit:
Nonsum.Prophetaestu?Etrespondit:Non.
22Dicebantergoei:Tuquises?utresponsumdemushis
quimiseruntnos.Quiddetedicis?
23aitegovoxclamantisindesertodirigiteviamDomini
sicutdixitEsaiaspropheta
24Etquimissifuerant,erantexpharisæis.
25Etinterrogaverunteum,etdixeruntei:Quidergo
baptizas,situnonesChristus,nequeElias,nequepropheta?
26ResponditeisJoannes,dicens:Egobaptizoinaqua:
unusautemestinvobis,quemvosnescitis.
27Ipseest,quipostmeventurusest,antemefactusest:
cujusnonsumdignuscorrigiamcalceamentisolvere.
28HæcinBethabarafactasunttransJordanem,ubierat
Joannesbaptizans.
29alteradievidetIoannesIesumvenientemadseetait
ecceagnusDeiquitollitpeccatummundi
30Hicest,dequodixi:Postmevenithomoquianteme
factusest,quiapriormefuit.
31Etnoncognovieum,sedutmanifestareturIsraëli,
proptereaveniinaquabaptizans.
32EttestimoniumperhibuitJoannes,dicens:Quiavidi
Spiritumdescendentemquasicolumbamdecælo,etmansit
supereum.
33Etegonesciebameum:sedquimisitmebaptizarein
aqua,ipsedixitmihi:SuperquemviderisSpiritum
descendentemetmanentemineum,hicestquibaptizatin
SpirituSancto.
34EtvidiettestimoniumperhibuiquiahicestFiliusDei.
35AlteradieiterumstabatIoannesetexdiscipuliseiusduo.
36EtrespiciensJesumambulantem,dicit:EcceagnusDei.
37Etaudierunteumduodiscipuliloquentem,etsecutisunt
Jesum.
38ConversusautemIesusetvidenseossequentessedicit
eis:“Quidquaeritis?Dicuntei:Rabbi,(quoddicitur
interpretatumMagister),ubihabitas?
39Diciteis:Veniteetvidete.Venerunt,etvideruntubi
maneret,etapudeummanseruntdieillo:horaenimerat
quasidecima.
EratautemAndreasfraterSimonisPetriunusexduobus
quiaudierantaJoanne,etsecutifueranteum.
41invenithicprimumfratremsuumSimonemetdicitei
invenimusMessiamquodestinterpretatumChristus
42EtadduxiteumadJesum.IntuitusautemeumJesus,
dixit:TuesSimon,filiusJona:tuvocaberisCephas,quod
interpretaturPetrus.
43EtsequentidieegressusJesusinGalilæam,invenit
Philippum,etdicitei:Sequereme.
44EratautemPhilippusaBethsaida,civitateAndreaeet
Petri.
45InvenitPhilippusNathanaël,etdicitei:Quemscripsit
Moysesinlege,etprophetæ,invenimusJesumfilium
JosephaNazareth.
46EtdixiteiNathanaël:ANazarethpotestaliquidboni
esse?DiciteiPhilippus:Venietvide.
47ViditJesusNathanaëlvenientemadse,etdicitdeeo:
EccevereIsraëlita,inquodolusnonest.
48DiciteiNathanaël:Undemenosti?ResponditJesus,et
dixitei:PriusquamtePhilippusvocavit,cumessessub
ficu,vidite.
49ResponditeiNathanael:Rabbi,tuesFiliusDei.tues
rexIsrael.
50ResponditJesus,etdixitei:Quiadixitibi:Viditesub
ficu,credis;maiorahorumvidebis.
51Etdicitei:Amen,amendicovobis,nuncvidebitis
cælumapertum,etangelosDeiascendenteset
descendentessuperFiliumhominis.
CAPITULUM2
1EttertiadienuptiaefactaesuntinCanaGalilaeae;eterat
ibimaterJesu.
2VocatusestautemetJesus,etdiscipuliejusadnuptias.
3Etdeficientevino,dicitmaterJesuadeum:Vinumnon
habent.
4DiciteiJesus:Quidmihiettibiest?nondumvenithora
mea.
5Dicitmaterejusministris:Quodcumquedixeritvobis,
facite.
57

60. IOANNES
6Erantautemibipositaehydriaelapideaesexinmodum
purificationisIudaeorum,continentesduosveltresabiegnis
abiegnis.
7DiciteisJesus:Impletehydriasaqua.Etimpleverunteas
usqueadsummum.
8EtdiciteisJesus:Hauritenunc,etfertearchitriclinio.Et
tulerunt.
9Cumgustassetprincepsconviviiaquam,quaefactaest
vinum,nonsciebatundeesset;
10etdicitei:Omnishomoprimumbonumvinumponit.et
cumbenebiberint,tunc,quoddeteriusest,servastibonum
vinumusqueadhuc.
11HocfecitinitiumsignorumJesusinCanaGalilææ;et
credideruntineumdiscipulieius.
12PosthocdescenditCapharnaumipseetmatereiuset
fratreseiusetdiscipulieius,etibimanseruntnonmultis
diebus.
13EtpropeeratPaschaIudaeorum,etascendit
HierosolymamIesus.
14etinvenitintemplovendentesbovesetoveset
columbasetnumulariossedentes
15Etcumfecissetflagellumdefuniculis,eiecitomnesde
templo,ovesetboves;mensasnummulariorumeffudit;
16ethisquicolumbasvendebantdixitAuferteistahincet
vosfaciteNolitefaceredomumPatrismeidomum
negotiationis”.
17Etrecordatisuntdiscipuliejusquiascriptumest:Zelus
domustuæcomeditme.
18ResponderuntergoIudaeietdixeruntei:“Quodsignum
ostendisnobisquiahaecfacis?
19ResponditJesus,etdixiteis:Solvitetemplumhoc,etin
tribusdiebusexcitaboillud.
20DixeruntergoJudæi:Quadragintaetsexannis
ædificatumesttemplumhoc,ettuintribusdiebusexcitabis
illud?
21Illeautemdicebatdetemplocorporissui.
22Cumergoresurrexissetamortuis,recordatisunt
discipulieius,quiahocdicebatillis.etcrediderunt
ScripturaeetsermoniquemdixitIesus.
23CumautemessetJerosolymisinPaschaindiefesto,
multicredideruntinnomineejus,videntessignaejus,quæ
faciebat.
24Jesusautemnoncredebatsemetipsumeis,eoquodipse
nossetomnes.
25Etnonoportebatutquisquamtestimoniumperhiberetde
homine:sciebatenimquidessetinhomine.
CAPUTIII
1Erathomoexpharisaeis,Nicodemusnomine,princeps
Iudaeorum;
2HicvenitadJesumnocte,etdixitei:Rabbi,scimusquia
aDeovenistimagister:nemoenimpotesthæcsignafacere
quætufacis,nisifueritDeuscumeo.
3ResponditJesus,etdixitei:Amen,amendicotibi,nisi
quisrenatusfueritdenuo,nonpotestvidereregnumDei.
4DicitadeumNicodemus:Quomodopotesthomonasci,
cumsitsenex?numpotestinuterummatrissuaesecundo
ingredi,etgenerari?
5ResponditJesus:Amen,amendicotibi,nisiquisrenatus
fueritexaquaetSpiritu,nonpotestintroireinregnumDei.
6Quodnatumestexcarne,caroest;etquodnatumestex
spiritu,spiritusest.
7Nolitemirariquoddixitibi:Renasceoportet.
8Spiritusubivultspirat,etvocemejusaudis,sednescis
undeveniat,autquovadat:sicestomnisquinatusestex
spiritu.
9ResponditNicodemus,etdixitei:Quomodopossunthæc
fieri?
10ResponditJesus,etdixitei:TuesmagisterIsraël,et
hæcignoras?
11Amen,amendicotibi:Quodscimus,loquimuret,quod
vidimus,testamur;ettestimoniumnostrumnonaccipitis.
12Siterrenadixivobis,etnoncreditis,quomodo,sidixero
vobiscælestia,credetis?
13Etnemoascenditincælum,nisiquidescenditdecælo,
Filiushominis,quiestincælo.
14EtsicutMoysesexaltavitserpentemindeserto,ita
exaltarioportetFiliumhominis:
15utomnisquicreditineumnonpereatsedhabeatvitam
aeternam
16SicenimdilexitDeusmundum,utFiliumsuum
unigenitumdaret,utomnis,quicreditineum,nonpereat,
sedhabeatvitamaeternam.
17NonenimmisitDeusFiliumsuuminmundum,ut
judicetmundum.sedutsalveturmundusperipsum.
18Quicreditineum,nonjudicatur;quiautemnoncredit,
jamjudicatusest:quianoncrediditinnomineunigeniti
FiliiDei.
19Haecestautemdamnatio:Luxvenitinmundum,et
dilexerunthominesmagistenebrasquamlucem,erantenim
eorummalaopera.
20Omnisenim,quimalaagit,oditlucem,necvenitad
lucem,utnonarguanturoperaeius.
21Quiautemfacitveritatem,venitadlucem,ut
manifestenturejusopera,quiainDeosuntfacta.
22PosthaecvenitIesusetdiscipulieiusinIudaeamterram;
etibidemorabaturcumeisetbaptizabat.
23EratautemetJoannesbaptizansinAnonpropeSalim,
eoquodibiessetaquamulta:etvenerunt,etbaptizatisunt.
nondumenimmissusfueratincarceremIoannes.
25FactaestergoquaestioexdiscipulisIoanniscum
Iudaeisdepurificatione.
26EtveneruntadJoannem,etdixeruntei:Rabbi,quierat
tecumtransJordanem,cuitutestimoniumperhibuisti,ecce
hicbaptizat,etomnesveniuntadeum.
27ResponditJoannes,etdixit:Nonpotesthomoaccipere
quidquam,nisifueriteidatumdecælo.
28Ipsivosmihitestimoniumperhibetis,quoddixerim:
NonsumegoChristus,sed:Missussumanteeum.
29Quihabetsponsam,sponsusest;amicusautemsponsi,
quistat,etauditeum,gaudiogaudetproptervocemsponsi.
Hocergogaudiummeumimpletumest.
30Illumoportetcrescere,meautemminui.
31Quidesursumvenit,superomnesest.Quiestdeterra,
deterraest,etdeterraloquitur.
32Etquodviditetaudivit,hoctestatur;ettestimonium
eiusnemoaccipit.
33Quiaccipitejustestimonium,signavitquiaDeusverax
est.
34QuemenimmisitDeus,verbaDeiloquitur:nonenimad
mensuramdatDeusspiritum.
35PaterdiligitFiliumetomniadeditinmanuejus.
58

61. IOANNES
36QuicreditinFilium,habetvitamæternam;sediraDei
manetineo.
CAPITULUM4
1CumergocognovissetDominuspharisæiquomodo
audissentpharisæiquodJesuspluresdiscipulosfaceret,et
baptizatquamJoannes,
2ipseautemIesusnonbaptizavitseddiscipulieius
3reliquitIudaeametabiititeruminGalilaeam
4oportebatautemeumtransireperSamariam.
5VenitergoincivitatemSamariae,quaediciturSichar,
iuxtapraedium,quoddeditIacobIosephfiliosuo.
6eratautemibifonsIacob.Jesusergofatigatusexitinere,
sedebatsicsuprafontem.Horaeratquasisexta.
7VenitmulierdeSamariahaurireaquam.
8discipulienimeiusabierantincivitatemutemeretescam
9DicitergoeimulierdeSamaria:“Quomodotu,cum
Iudaeussis,bibeame,quaemuliersumdeSamaria?non
enimcoutunturIudaeiSamaritanis.
10ResponditJesus,etdixitei:SisciresdonumDei,et
quisestquidicittibi:Damihibibere.Petissesabeo,et
dedissettibiaquamvivam.
11Diciteimulier:Domine,nequeinquohauriashabes,et
puteusaltusest:undeergohabesaquamvivam?
12TumajorespatrenostroJacob,quideditnobisputeum,
etbibitexeoipse,etfiliiejus,acjumentaejus?
13{ResponditJesus,etdixitei:Omnisquibibitexaqua
hac,sitietiterum;
14Quiautembiberitexaquaquamegodaboei,nonsitiet
inaeternum;sedaquaquamegodaboei,eritineofons
aqusesalientisinvitamaeternam.
15Dicitadeummulier:Domine,damihihancaquam,ut
nonsitiamnequeveniamhuchaurire.
16DiciteiJesus:Vade,vocavirumtuum,etvenihuc.
17Responditmulier,etdixit:Nonhabeovirum.Dicitei
Jesus:Benedixisti:Nonhabeovirum.
18Quinqueenimviroshabuisti;etnunc,quemhabes,non
esttuusvir:hocveredixisti.
19Diciteimulier:Domine,videoquiaprophetaestu.
20Patresnostriinmontehocadoraverunt.etvosdicitis,
quiainIerusalemestlocus,ubiadoraredebenthomines.
21DiciteiJesus:Mulier,credemihi,venithora,quando
nequeinmontehoc,nequeinJerusalemadorabitisPatrem.
22Nescitisquidadoratis:nosquidcolimus:salusenimex
Iudæisest.
23Sedvenithora,etnuncest,quandoveriadoratores
adorabuntPatreminspirituetveritate.
24SpiritusestDeus:eteosquiadoranteum,inspirituet
veritateoportetadorare.
25Diciteimulier:ScioquiaMessiasvenit,quidicitur
Christus.
26DiciteiJesus:Egosum,quiloquortecum.
27Etcontinuoveneruntdiscipuliejus,etmirabanturquia
cummuliereloquebatur.Nemotamendixit:Quidquæris?
autquidloqueriscumea?
28reliquitergohydriamsuammulieretabiitincivitatem
etdicitviris
29Venite,etvidetehominemquidixitmihiomnia
quæcumquefeci:nonnehicestChristus?
30Exieruntdecivitateetveniebantadeum.
31Interearogabanteumdiscipuli,dicentes:Rabbi,
manduca.
32{Diciteis:Egocibumhabeomanducare,quemvos
nescitis.
33Dixeruntergodiscipuliadinvicem:"Numquidadduxit
eumhomodebetmanducare?"
34DiciteisJesus:Meuscibusestutfaciamvoluntatem
ejusquimisitme,utperficiamopusejus.
35Nonnevosdicitisquodadhucquattuormensessunt,et
messisvenit?Eccedicovobis:Levateoculosvestroset
videteregiones;albaeenimsuntiamadmessem.
36etquimetitmercedemaccipitetfructuminvitam
aeternamutetquiseminatsimulgaudeat
37{Inhocestquodverumestverbum:aliusseminat,et
aliusmetit.
38Egomisivosmeterequodvosnonlaborastis;alii
laboraverunt,etvosinlaboreseorumintroistis.
39EtmultiexcivitateillaSamaritanorumcredebantin
eumpropterverbummulieristestimoniumperhibentis:
quiadixitmihiomniaquaecumquefeci.
40CumvenissentergoadillumSamaritani,rogaverunt
eumutibimaneret.Etmansitibiduosdies.
41Etmultoplurescredideruntproptersermonemeius;
42etmulieridicebant:“Iamnonproptertuamloquelam
credimus;ipsienimaudivimusetscimusquiahicestvere
Salvatormundi!
43PostduosautemdiesexiitindeinGalilaeam.
44IpseenimJesustestimoniumperhibuit,quiaprophetain
suapatriahonoremnonhabet.
45CumergovenissetinGalilaeam,exceperunteum
Galilaei,cumomniavidissent,quaefeceratHierosolymis
indiefesto;etipsienimvenerantaddiemfestum.
46VenitergoiteruminCanaGalilaeae,ubifecitaquam
vinum.Eratautemquidamvirnobilis,cujusfilius
infirmabaturCapharnaum.
47HiccumaudissetquiaJesusadveniretaJudæain
Galilæam,abiitadeum,etrogabateumutdescenderet,et
sanaretfiliumejus:incipiebatenimmori.
48DixitergoJesusadeum:Nisisignaetprodigiavideritis,
noncreditis.
49Dicitadeumregulus:Domine,descendepriusquam
moriaturfiliusmeus.
50DiciteiJesus:Vade.filiustuusvivit.Credidithomo
sermoniquemdixiteiJesus,etibat.
51Iamautemeodescendente,servioccurrerunteidicentes:
“Filiustuusvivit”.
52Interrogabatergohoramabeisinquameliushabuerit.
Dixeruntergoei:Quiaherihoraseptimareliquiteum
febris.
53Sciebatergopaterquodeademhoraessetquadixitei
Jesus:Filiustuusvivit,etipsecredidit,etdomusejustota.
54HociterumsecundumsignumfecitJesus,cumvenisset
aJudæainGalilæam.
CAPITULUM5
1PosthaeceratdiesfestusIudaeorum.Jesusautem
ascenditJerosolymam.
2EratautemIerosolymissecuspiscinam,quaehebraice
diciturBethsaida,habensquinqueporticus.
3Inhisiacebatmultitudomagnalanguentium,caecorum,
claudorum,aridorum,aquarumexspectantiummotum.
59

62. IOANNES
4Angelusenimquodamtemporedescenditinpiscinam,et
conturbavitaquam.Quisquisergoprimumpost
turbationemaquæintroivit,sanusfactusestomnis
infirmitas.
5Eratautemquidamhomoibitrigintaetoctoannoshabens
ininfirmitatesua.
6{CumvidisseteumJesusmentitum,etcognovissetquia
multumiamtempusest,dicitei:Vissanusfieri?
7Responditeilanguidus:Domine,hominemnonhabeo,ut,
cumturbatafueritaqua,mittatmeinpiscinam:dumvenio
enimego,aliusantemedescendit.
8DiciteiJesus:Surge,tollegrabatumtuumetambula.
9Etstatimsanusfactusesthomoille:etsustulitgrabatum
suum,etambulabat.Eratautemsabbatuminillodie.
10DixeruntergoJudæieiquisanatusfuerat:Sabbatumest,
nonlicettibiportaregrabatumtuum.
11{Responditeis:Quimesanumfecit,illemihidixit:
Tollegrabatumtuumetambula.
12Interrogaveruntergoeum:Quisesthomoquidixittibi:
Tollegrabatumtuumetambula?
13Isautemquisanusfuerateffectus,nesciebatquisesset.
Jesusenimdeclinavitaturbaconstitutainloco.
14PosteainveniteumJesusintemplo,etdixitilli:Ecce
sanusfactuses;jamnolipeccare,nedeteriustibialiquid
contingat.
15Abiitillehomo,etnuntiavitJudæisquiaJesusest,qui
feciteumsanum.
16ProptereapersequebanturJudæiJesum,quiahæc
faciebatinsabbato.
17Jesusautemresponditeis:Patermeususquemodo
operatur,etegooperor.
18ProptereaergomagisquaerebanteumIudaeiinterficere,
quianonsolumsolvebatsabbatum,sedetPatremsuum
dicebatDeum,aequalemsefaciensDeo.
19{ResponditJesus,etdixiteis:Amen,amendicovobis,
quiaFiliusaseipsonihilpotestfacere,nisiquæviderit
Patremfacientem:quæcumqueenimillefecerit,hæcet
Filiussimiliterfacit.
20PaterenimdiligitFiliumetomniaostenditeiquaeipse
facit:etmaiorahisdemonstrabiteiopera,utvosmiremini.
21SicutenimPatersuscitatmortuosetvivificat;sicet
Filiusquosvultvivificat.
22NequeenimPaterjudicatquemquam:sedomne
judiciumdeditFilio.
23{utomneshonorificentFilium,sicuthonorificant
Patrem;QuinonhonorificatFilium,nonhonorificatPatrem
quimisitillum.
24amen,amendicovobis,quiaquiverbummeumaudit,et
crediteiquimisitme,habetvitamæternam,etinjudicium
nonveniet.sedtransiitamorteadvitam.
25amen,amendicovobis,quiavenithora,etnuncest,
quandomortuiaudientvocemFiliiDei,etquiaudierint
vivent.
26SicutenimPaterhabetvitaminsemetipso;sicdedit
Filiohaberevitaminsemetipso;
27etpotestatemdediteietiudiciumfacere,quoniamFilius
hominisest.
28Nolitemirarihoc,quiavenithora,inquaomnesquiin
monumentissunt,audientvocemejus:
29Etegredientur.quibonafecerunt,inresurrectionem
vitae;quiveromalaegerunt,inresurrectionemjudicii.
30Ameipsonihilpossumfacere:sicutaudio,judico,et
judiciummeumjustumest.quianonquaerovoluntatem
meam,sedvoluntatemeiusquimisitme.
31Siegotestimoniumperhibeodemeipso,testimonium
meumnonestverum.
32Estaliusquitestimoniumperhibetdeme;Etscioquia
verumesttestimonium,quodperhibetdeme.
33MisistisadJoannem,ettestimoniumperhibuitveritati.
34Egoautemnonabhominetestimoniumaccipio:sed
hæcdicoutvossalvisitis.
35Illeeratlucernaardensetlucens:vosautemvoluistisad
horamexultareinluceeius.
36EgoautemhabeotestimoniummajusJoanne:opera
enimquædeditmihiPaterutperficiamea,quæegofacio,
testimoniumperhibentdemequiaPatermemisit.
37EtipsePater,quimisitme,testimoniumperhibuitdeme.
Nequevocemeiusumquamaudistisnequespeciemeius
vidistis;
38Etverbumejusnonhabetisinvobismanentem:quem
enimmisit,illumnoncreditis.
39ScrutaminiScripturas;putatiseniminipsisvitam
aeternamhabere,ethisuntquitestimoniumperhibentde
me.
40Etnonvultisvenireadme,utvitamhabeatis.
41Claritatemabhominibusnonaccipio.
42Sedcognovivos,quiadilectionemDeinonhabetisin
vobis.
43EgoveniinnominePatrismei,etnonaccipitisme:si
aliusveneritinnominesuo,huncaccipietis.
44Quomodopotestisvoscredere,quigloriamabinvicem
accipitis,etgloriam,quaeasoloestDeo,nonquaeritis?
45NoliteputarequoniamegoaccusabovosadPatrem:est
quiaccusatvosMoysen,inquovosconfidis.
46SienimcrederetisMoysi,crederetismihi:ipseenimde
mescripsit.
47Siautemilliuslitterisnoncreditis,quomodomeisverbis
credetis?
CAPUTVI
1posthaecabiitIesustransmareGalilaeaequodest
Tiberiadis
2Etsequebatureumturbamulta,quiavidebantsignaeius
quaefaciebatsuperhisquiinfirmabantur.
3SubiitergoinmontemJesusetibisedebatcumdiscipulis
suis.
4EratautemproximumPaschadiesfestusJudæorum.
5CumsublevassetergooculosIesus,etvidissetturba
multavenireadeum,dixitadPhilippum:Undeememus
panesutmanducenthi?
6Hocautemdicebattentanseum:ipseenimsciebatquid
essetfacturus.
7ResponditeiPhilippus:Nonesteissufficiensduplices
obolos:utunusquisquemodicumquidaccipiat.
8DiciteiunusexdiscipuliseiusAndreasfraterSimonis
Petri:
9Estpuerhicquihabetquinquepaneshordeaceosetduos
pisciculos:sedquidsuntintertantos?
10DixitergoJesus:Facitehominesdiscumbere.Erat
autemfœnummultuminloco.Discubueruntergoviri
numeroquasiquinquemilia.
60

63. IOANNES
11AccepitautemJesuspanes.Etcumgratiasegisset,
distribuitdiscumbentibus,etdiscumbentibusdiscipulis.
similiteretexpiscibusquantumvolebant.
12Utautemrepletisunt,aitdiscipulissuis:Colligitequæ
supersunt,nepereant.
13Collegeruntergo,etimpleveruntduodecimcophinos
fragmentorumexquinquepanibushordeaceis,quæ
superfuerunthisquimanducaverant.
14ViriergoillicumvidissentsignumquodfecitJesus,
dixerunt:Hicestvereprophetaquiventurusestinmundum.
15Jesusergocumcognovissetquiaventuriessentut
raperenteum,etfacerenteumregem,abiititerumin
montemipsesolus.
16Utautemserofactumest,descenderuntdiscipuliejusad
mare.
17Etascendensinnaviculam,transfretavitmarein
Capharnaum.Eratisjamtenebrae,etnoneratJesusadillos.
Mareautem,ventomagnoflante,exsurgebat.
19Cumremigassentergoquasistadiavigintiquinqueaut
triginta,videntJesumambulantemsupramare,et
proximumnavifieri,ettimuerunt.
20Illeautemdiciteis:Egosum.nolitetimere.
Volueruntergoaccipereeuminnavimetstatimnavisfuit
adterram,inquamibant.
22sequentiautemdiecumvidissetturbaquaestabattrans
marenonessetibialianaviculanisiunainquamdiscipuli
eiusintraveruntetquiaIesusnonibatcumdiscipulissuisin
naviculamsedquiadiscipulisoliabierant;
23superveneruntautemaliaenavesaTiberiadeiuxta
locumubimanducaveruntpanempostquamgratiasagebat
Dominus
24CumergovidissetturbaquiaIesusnonessetibineque
discipulieius,ascenderuntetveneruntCapharnaum
quaerentesIesum.
25Etcuminvenissenteumtransmare,dixeruntei:Rabbi,
quandohucvenisti?
26ResponditeisJesus,etdixit:Amen,amendicovobis:
Quæritisme,nonquiavidistissigna,sedquiamanducastis
expanibus,etsaturatiestis.
27Operamininoncibum,quiperit,sedquipermanetin
vitamæternam,quemFiliushominisdabitvobis.Hunc
enimPatersignavitDeus.
28Dixeruntergoadeum:Quidfaciemusutoperemur
operaDei?
29ResponditJesus,etdixiteis:HocestopusDei,ut
credatisineumquemmisitille.
30Dixeruntergoei:Quodergotufacissignumut
videamusetcredamustibi?quidoperaris?
31Patresnostrimanducaveruntmannaindeserto.sicut
scriptumest:Panemdecaelodediteismanducare.
32DixitergoeisJesus:Amen,amendicovobis,non
Moysesdeditvobispanemdecælo.sedpatermeusdat
vobispanemdecaeloverum.
33PanisenimDeiest,quidecælodescendit,etdatvitam
mundo.
34Dixeruntergoadeum:Domine,semperdanobis
panemhunc.
35DixitautemeisJesus:Egosumpanisvitæ:quivenitad
me,nonesuriet.et,quicreditinme,nonsitietumquam.
36Seddixivobisquiaetvidistisme,etnoncreditis.
37Omne,quoddatmihiPater,admeveniet;eteum,qui
venitadme,noneiciamforas.
38Quiadescendidecaelo,nonutfaciamvoluntatem
meam,sedvoluntatemeiusquimisitme.
39HæcestautemvoluntasPatrismei,quimisitme:ut
omnequoddeditmihi,nonperdamexeo,sedresuscitem
illudinnovissimodie.
40HæcestautemvoluntasPatrismei,quimisitme:ut
omnisquividetFiliumetcreditineum,habeatvitam
æternam,etegoresuscitaboeuminnovissimodie.
41MurmurabantergoJudæideillo,quiadixisset:Egosum
panisvivus,quidecælodescendi.
42Etdixerunt:NonnehicestJesusfiliusJoseph,cujusnos
novimuspatremetmatrem?Quomodoergodicit,Decaelo
descendi?
43ResponditergoJesus,etdixiteis:Nolitemurmurarein
invicem.
44Nemopotestvenireadme,nisiPater,quimisitme,
traxeriteum:etegoresuscitaboeuminnovissimodie.
45Scriptumestinprophetis:EteruntomnesdocibilesDei.
Omnis,quiaudivitaPatreetdidicit,venitadme.
46NonquiaPatremviditquisquam,nisiis,quiestaDeo,
hicviditPatrem.
47Amen,amendicovobis:Quicreditinme,habetvitam
æternam.
48Egosumpanisvitæ.
49Patresvestrimanducaveruntmannaindeserto,etmortui
sunt.
50Hicestpanisdecælodescendens:utsiquisexipso
manducaverit,nonmoriatur.
51egosumpanisvivusquidecaelodescendisiquis
manducaveritexhocpanevivetinaeternumpanisautem
quemegodabocaromeaestquamegodabopromundivita
52LitigabantergoJudæiadinvicem,dicentes:Quomodo
potesthiccarnemsuamdareadmanducandum?
53DixitergoeisJesus:Amen,amendicovobis:Nisi
manducaveritiscarnemFiliihominis,etbiberitisejus
sanguinem,nonhabetisvitaminvobismetipsis.
54quimanducatmeamcarnemetbibitmeumsanguinem,
habetvitamaeternam;etegoresuscitaboeuminnovissimo
die.
55Caroenimmeavereestcibus,etsanguismeusvereest
potus.
56quimanducatmeamcarnemetbibitmeumsanguinem,
inmemanet,etegoinillo.
SicutmisitmevivensPater,etegovivopropterPatrem:et
quimanducatme,etipsevivetperme.
58Hicestpanisdecælodescendens:nonsicut
manducaveruntpatresvestrimanna,etmortuisunt:qui
manducatexhocpane,vivetinæternum.
59HaecdixitinsynagogadocensinCapharnaum.
60Multiergoaudientesexdiscipuliseiusdixerunt:
“Durusesthicsermo;quispotesteumaudire?
61SciensautemJesusapudsemetipsumquiamurmurarent
dehocdiscipuliejus,dixiteis:Hocvosscandalizat?
62SiergovideritisFiliumhominisascendentemubierat
prius?
63Spiritusest,quivivificat;verba,quaeegoloquorvobis,
spiritussuntetvitasunt.
Sedsuntquidamexvobisquinoncredunt.Sciebatenimab
initioJesusquiessentnoncredentes,etquistraditurusesset
eum.
65Etdicebat:Proptereadixivobis,quianemopotest
venireadme,nisifueriteidatumaPatremeo.
61

64. IOANNES
66Exhocmultidiscipulorumejusabieruntretro:etjam
noncumilloambulabant.
67DixitergoJesusadDuodecim:Numquidetvosvultis
abire?
68ResponditergoeiSimonPetrus:Domine,adquem
ibimus?verbavitaeaeternaehabes.
69Etnoscredidimus,etcognovimusquiatuesChristus,
FiliusDeivivi.
70ResponditeisIesus:Nonneegovosduodecimelegi,et
unusexvobisdiabolusest?
71dixitdeIudaScariothfilioSimonis:hicenimerat
tradituruseum,cumessetunusexduodecim.
CAPITULUM7
1PosthaecambulabatIesusinGalilaeam:nonenim
volebatinIudaeamambulare,quiaquaerebanteumIudaei
interficere.
2EratauteminproximodiesfestusIudaeorumscenopegia.
Dixeruntergoadeumfratresejus:Transihinc,etvadein
Judæam,utetdiscipulituivideantoperatua,quæfacis.
4Nemoeniminoccultoquidfacit,etquæritipseinpalam
esse.Sihaecfacis,mundoteostende.
5Nequeenimfratreseiuscredebantineum.
6DicitergoeisJesus:Tempusmeumnondumadvenit:
tempusautemvestrumsemperestparatum.
7Nonpotestmundusodissevos;meautemodit,quiaego
testimoniumperhibeodeeoquodoperaeiusmalasunt.
8Vosascenditeaddiemfestumhunc;nondumenim
impletumesttempusmeum.
9Haeccumdixisset,ipsemansitinGalilaea.
10Utautemascenderuntfratresejus,tuncetipseascendit
addiemfestumnonmanifeste,sedquasiinocculto.
11Judæiergoquærebanteumindiefesto,etdicebant:Ubi
estille?
12etmurmurmultusdeeoeratinturba;quidamenim
dicebantquiabonusestaliiautemdicebantnonsedseducit
turbassedseducitturbas.
13Nemotamenpalamloquebaturdeilloproptermetum
Iudæorum.
14Jamautemdiefestomediante,ascenditJesusin
templum,etdocebat.
15EtmirabanturJudæi,dicentes:Quomodohiclitterasscit,
cumnondidicerit?
16ResponditeisJesus,etdixit:Meadoctrinanonestmea,
sedejusquimisitme.
17Siquisvolueritvoluntatemejusfacere,cognoscetde
doctrina,utrumexDeosit,anegoameipsoloquar.
18Quiasemetipsoloquitur,gloriampropriamquaerit:qui
autemquaeritgloriamejus,quimisitillum,veraxest,et
nonestiniquitasinillo.
19nonneMosesdeditvobislegemetnemoexvobisfacit
legemQuidmequæritisinterficere?
Responditturba,etdixit:Dæmoniumhabes:quistequærit
interficere?
21ResponditJesus,etdixiteis:Unumopusfeci,etomnes
miramini.
22ProptereaMoysesdeditvobiscircumcisionem;Non
quiaexMoyseest,sedexpatribus,etinsabbato
circumciditishominem.
23Sicircumcisionemaccipithomoinsabbato,utnon
solvaturlexMoysi.Numquidinmeindignamini,quia
totumhominemsanumfeciindiesabbati?
24Nolitejudicaresecundumfaciem,sedjustumjudicium
judicate.
25DicebantergoquidamexJerosolymis:Nonnehicest,
quemquæruntinterficere?
26Eteccepalamloquitur,etnihileidicunt.Numquidvere
cognoveruntprincipesquiahicestChristus?
27Sedhuncscimusundesit:Christusautemcumvenerit,
nemoscitundesit.
28ClamabatergoJesusintemplodocens,dicens:Etme
scitis,etundesimscitis:etameipsononveni,sedest
verusquimisitme,quemvosnescitis.
29Sedscioeum,quiaabipsosum,etipsememisit.
30Tuncquaerebanteumapprehendere:sednemo
apprehenditeum,quianecdumvenerathoraeius.
Deturbaautemmulticredideruntineum,etdicebant:
Christuscumvenerit,numquidplurasignafacietquam
quæhicfacit?
32Audiebantpharisæiturbammurmurantemdeillohæc.
MiseruntergoPharisaeietpontificesministrosut
apprehendanteum.
33DixitergoeisJesus:Adhucmodicumtempusvobiscum
sum:etvadoadeumquimemisit.
Quæretisme,etnoninvenietis:etubisumego,vosnon
potestisvenire.
35DixeruntergoJudæiadinvicem:Quoiturusest,etnon
inveniemuseum?numquidindispersionemgentiumiturus
est,etdocturusgentes?
36Quisesthicsermo,quemdixit:Quæretisme,etnon
invenietis:etubisumego,vosnonpotestisvenire?
37InnovissimoautemdiemagnofestivitatisstabatJesus,
etclamabat,dicens:Siquissitit,veniatadme,etbibat.
38Quicreditinme,sicutdixitScriptura,fluminadeventre
ejusfluentaquævivæ.
39HocautemdixitdeSpiritu,quemaccepturierant
credentesineum:nondumenimeratSpiritusSanctus,quia
nondumeratIesusglorificatus.
40Multiergoexturba,cumaudissentsermonemhunc,
dicebant:Vereprophetaesthic.
41Aliidicebant:HicestChristus.Quidamautemdicebant:
NumquidaGalilæavenitChristus?
42nonnescripturadixitquiaexsemineDavidetBethleem
castelloubieratDavidvenitChristus
43Dissensioitaquefactaestinturbaproptereum.
44Quidamautemexipsisapprehenderunteum.sednemo
apprehenditeum.
45Veneruntergoministriadpontificesetpharisaeos;Et
dixerunteisilli:Quarenonadduxistisillum?
46Responderuntministri:Numquamsiclocutusesthomo.
47Responderuntergoeispharisæi:Numquidetvosseducti
estis?
48Numquidaliquisexprincipibuscrediditineumautex
pharisaeis?
49Hicautem,quinonscitlegem,maledictusest.
50diciteisNicodemusquivenitadIesumnoctecumunus
exipsis
51Numquidlexnostraiudicathominem,priusquamaudiat,
etnovitquidfaciat?
52Responderunt,etdixeruntei:NumquidettuGalilæuses?
ScrutareetvidequiaprophetaaGalilaeanonsurgit”.
62

65. IOANNES
53Etreversisuntunusquisqueindomumsuam.
Capitulum8
1IvitJesusinmontemOliveti.
2etdiluculoiterumvenitintemplum,etomnispopulus
venitadeum.etsedensdocebateos.
3Adducuntautemscribæetpharisæimuliereminadulterio
deprehensam.etstatuerunteaminmedio,
4Dicuntei:Magister,hæcmuliermododeprehensaestin
adulterio.
5InlegeautemMoysesmandavitnobishujusmodilapidare.
Tuergoquiddicis?
6Hocdicebanttentanteseum,utpossentaccusareeum.
Jesusauteminclinanssedeorsum,digitoscribebatinterra.
7Cumergoperseverarentinterroganteseum,erexitse,et
dixiteis:Quisinepeccatoestvestrum,primusinillam
lapidemmittat.
8Etiterumseinclinans,scribebatinterra.
9Audientesautemaudientesexieruntsinguli,incipientesa
senioribususqueadnovissimum:etremansitsolusJesus,et
mulierinmediostans.
10ErigensautemseJesus,etvidensneminemnisi
mulierem,dixitei:Mulier,ubisuntistiaccusatorestui?
nemotecondemnavit?
11Quædixit:Nemo,Domine.DixitautemJesus:Necego
tecondemnabo:vade,etjamampliusnolipeccare.
12IterumergolocutusesteisJesus,dicens:Egosumlux
mundi:quisequiturme,nonambulabitintenebris,sed
habebitlucemvitæ.
13Dixeruntergoeipharisæi:Tudeteipsotestimonium
perhibes;testimoniumtuumnonestverum.
14{ResponditJesus,etdixiteis:Etsiegotestimonium
perhibeodemeipso,verumesttestimoniummeum:quia
scioundevenietquovado;vosautemnescitisundevenio
autquovado.
15secundumcarnemiudicatisNeminemiudico.
16Etsiiudicoego,iudiciummeumverumest,quiasolus
nonsum,sedegoetquimisitmePater.
17Etinlegevestrascriptumest,quiaduorumhominum
testimoniumverumest.
18Egosumquitestimoniumperhibeodeme:et
testimoniumperhibetdemequimisitmePater.
19{Dicebantergoei:UbiestPatertuus?ResponditJesus:
Nequemescitis,nequePatremmeum:sicognovissetisme,
etPatremmeumsciretis.
20Haecverbalocutusestingazophylaciodocensin
templo;nondumenimvenerathoraeius.
21{DixitergoiterumeisJesus:Egovado,etquæretisme,
etinpeccatovestromoriemini.
22DixeruntergoJudæi:Numquidinterficietsemetipsum?
Quiadicitquoegovado,vosnonpotestisvenire.
23Etdicebateis:Vosdedeorsumestis.Vosdemundohoc
estis;egononsumdehocmundo.
24Dixiergovobisquiamorieminiinpeccatisvestris:si
enimnoncredideritisquiaegosum,morieminiinpeccatis
vestris.
25Dicebantergoei:Tuquises?DixiteisJesus:
Principium,quietloquorvobis.
26Multahabeodevobisdicereetiudicare;etquaeaudivi
abeoloquormundo.
27NoncognoveruntquiaPatremeisdicebat.
28DixitergoeisJesus:CumexaltaveritisFiliumhominis,
tunccognoscetisquiaegosum,etameipsofacionihil.sed
sicutdocuitmePater,haecloquor.
29Et,quimemisit,mecumest;semperenimfacioquae
placitasuntei.
30Hæcilloloquente,multicredideruntineum.
31dixitergoIesusadeosquicredideruntineumsi
manseritisinverbomeoergodiscipulimeiestis
32Etcognoscetisveritatem,etveritasliberabitvos.
33Responderuntei:SemenAbrahæsumus,etnemini
servivimusumquam:quomodotudicis:Liberieritis?
34ResponditeisJesus:Amen,amendicovobis,quia
omnisquifacitpeccatum,servusestpeccati.
35servusautemnonmanetindomoinaeternum:filius
autemmanetinaeternum.
36SiergoFiliusvosliberaverit,vereliberieritis.
37ScioquiasemenAbrahaeestis;vosautemquaeritisme
interficere,quiasermomeusnonhabetlocuminvobis.
38quodvidiapudPatremmeumloquoretvosquaevidistis
apudpatremvestrumfacitis
39{Responderunt,etdixeruntei:PaternosterAbraham
est.DiciteisJesus:SifiliiAbrahæestis,operaAbrahæ
facite.
40Nuncautemquæritismeinterficere,hominem,qui
veritatemvobislocutussum,quamaudiviaDeo:hoc
Abrahamnonfecit.
41Vosfacitisoperapatrisvestri.Dixeruntergoei:“Non
exfornicationenatisumus;unumpatremhabemusDeum.
42{DixiteisJesus:SiDeuspatervesteresset,diligeretis
utiqueetme;nequeenimameipsoveni,sedillememisit.
43Quareloquelammeamnoncognoscitis?Quianon
potestisaudiresermonemmeum.
44{Vosexpatrediaboloestis:etdesideriapatrisvestri
vultisfacere.Illehomicidaeratabinitioetinveritatenon
stabat,quianonestveritasineo.Cumloquiturmendacium,
desuoloquitur,quiamendaxest,etpatereius.
45Egoautemsiveritatemdico,noncreditismihi.
46Quisexvobisarguetmedepeccato?Siveritatemdico,
quarenoncreditismihi?
47QuiexDeoest,verbaDeiaudit.Nonergoauditis,quia
exDeononestis.
48responderuntergoIudaeietdixerunteinonnebene
dicimusnosquiaSamaritanusestuetdaemoniumhabes
49ResponditIesus:“Daemoniumnonhabeo;sed
honorificoPatremmeum,etvosinhonorastisme.
50Egoautemnonquærogloriammeam:estquiquærat,et
judicet.
51Amen,amendicovobis:siquissermonemmeum
servaverit,mortemnonvidebitinaeternum.
52DixeruntergoeiJudæi:Nunccognovimusquia
dæmoniumhabes.Abrahammortuusest,etprophetae;Et
dicis:Siquissermonemmeumservaverit,mortemnon
gustabit.
TumajorespatrenostroAbraham,quimortuusest?et
prophetaemortuisunt:quemteipsumfacis?
54ResponditJesus:Siegoglorificomeipsum,honormeus
nihilest:patermeusest,quimehonorat.quemvosdicitis:
“Deusvesterest”.
55etnoncognovistiseum.Egoautemnovieum.Etsi
dixeroquianonscioeum,erosimilisvobis,mendax.
56Abrahampatervesterexsultavitutvideretdiemmeum:
vidit,etgavisusest.
63

66. IOANNES
57DixeruntergoJudæiadeum:Quinquagintaannos
nondumhabes,etAbrahamvidisti?
58DixiteisJesus:Amen,amendicovobis,antequam
Abrahamfieret,egosum.
59Tuleruntergolapides,utjacerentineum:Jesusautem
absconditse,etexivitdetemplo.
Capitulum9
1EtpraeteriensJesusvidithominemcæcumanativitate.
2Etinterrogaverunteumdiscipuliejus,dicentes:Rabbi,
quispeccavit,hic,autparentesejus,utcæcusnasceretur?
3ResponditJesus:Nequehicpeccavit,nequeparentesejus:
sedutmanifestenturoperaDeiinillo.
4meoportetoperarioperaeiusquimisitmedumdiesest
venitnoxquandonemopotestoperari
5Quamdiuinmundosum,luxsummundi.
6Hæccumdixisset,exspuitinterram,etfecitlutumex
sputo,etunxitoculoscæcicumluto,
7dixitqueeivadelavainnatatoriaSiloaequod
interpretaturMissusabiitergoetlavitetvenitvidens
8Itaquevicini,etquipriusvideranteumquiacaecuserat,
dicebant:Nonnehicestquisedebat,etmendicabat?
9Aliidicebant:Quiahicest.Aliiautem:Nequaquam,sed
similisestei.Illeverodicebat:Quiaegosum.
10Dicebantergoei:Quomodoapertisunttibioculi?
11Responditille,etdixit:Homo,quidiciturJesus,lutum
fecit:etunxitoculosmeos,etdixitmihi:Vadeadnatam
Siloë,etlava:etabii,etlavi,etvidi.
12dixerunteiubiestilleaitnescioAit:Nescio.
13Adducunteumadpharisæos,quicæcusfuerat.
14EratautemsabbatumindiequalutumfecitIesuset
aperuitoculoseius.
15Iterumergointerrogabanteteumpharisaeiquomodo
vidisset.Illeautemdixiteis:Lutummihiposuitsuper
oculos,etlavi,etvideo.
16Dicebantergoexpharisæisquidam:Nonesthichomoa
Deo,quisabbatumnoncustodit.Aliidicebant:Quomodo
potesthomopeccatorhaecsignafacere?Etschismaerat
intereos.
17Dicuntergocæcoiterum:Tuquiddicisdeilloqui
aperuitoculostuos?Illedixit:Prophetaest.
18NoncredideruntergoJudæideeoquiacæcusfuerat,et
visumrecepit,donecvocaveruntparentesejus,quividerat.
19Etinterrogaverunteos,dicentes:Hicestfiliustuus,
quemdicitiscæcusnatusest?quomodoergonuncvidet?
20Responderunteisparentesejus,etdixerunt:Scimusquia
hicestfiliusnoster,etquiacaecusnatusest:
21Quomodoautemnuncvideat,nescimus;quomodo
autemnuncvideatnescimusautquiseiusaperuitoculos
nosnescimusipsuminterrogateaetatemhabetipsedese
loquaturipsuminterrogate:ætatemhabet,ipsedese
loquatur.
22Hæcdixeruntparentesejus,quoniamtimebantJudæos:
jamenimconspiraveruntJudæi,utsiquiseumconfiteretur
esseChristum,extrasynagogamfieret.
23Proptereaparentesejusdixerunt:Quiaætatemhabet,
ipsuminterrogate.ipsuminterrogate.
24Vocaveruntergorursumhominem,quifueratcæcus,et
dixeruntei:DagloriamDeo:scimusquiahichomo
peccatorest.
25Responditille,etdixit:Sipeccatorsit,annon:nescio:
unumscio,quia,cumcæcusessem,nuncvideo.
26Dixeruntergoilli:Quidfecittibi?quomodoaperuittibi
oculos?
27Responditeis:Dixivobisjam,etaudistis:quoditerum
vultisaudire?numquidetuosuultisdiscipulieiuseritis?
28Maledixeruntergoei,etdixerunt:Tudiscipulusillius
sis.nosautemMoysidiscipulisumus.
29NosscimusquiaMoysilocutusestDeus;huncautem
nescimusundesit.
30Respondithomo,etdixiteis:Quidmirumestinhoc
quodnescitisundesit,ettamenaperuitoculosmeos.
31ScimusautemquoniampeccatoresDeusnonaudit:sed
siquisDeicultorest,etvoluntatemejusfacit,huncexaudit.
32Asæculononestauditumquiaquisaperuitoculoscæci
nati.
SinonessethicaDeo,nonpoteratfacerequidquam.
34Responderunt,etdixeruntei:Inpeccatisnatusestotus,
ettudocesnos?Eteiecerunteum.
35EtaudivitJesusquiaejecerunteum.Etcuminvenisset
eum,dixitei:TucredisinFiliumDei?
36Responditille,etdixit:Quisest,Domine,utcredamin
eum?
37DiciteiJesus:Etvidistieum,etquiloquiturtecum,
ipseest.
38Atilleait:Credo.Etadoraverunteum.
39EtdixitIesus:“Iniudiciumegoinhuncmundumveni,
ut,quinonvident,videant;etquivident,caecifiant.
40Etaudieruntquidamexpharisæisquicumipsoerant,et
dixeruntei:Numquidetnoscæcisumus?
41{DixiteisJesus:Sicæciessetis,nonhaberetis
peccatum.ergopeccatumvestrummanet.
CAPITULUM10
1Amen,amendicovobis:Quinonintratperostiumin
ovile,sedascenditperaliamviam,hicestfuretlatro.
2Quiautemintratperostium,pastorestovium.
3Huicostiariusaperit;etovesvocemeiusaudiunt,et
propriasovesvocatnominatim,eteduciteas.
4Etcumpropriasovesemiserit,anteeasvadit:etoves
illumsequuntur,quiasciuntvocemeius.
Alienumautemnonsequuntur,sedfugiuntabeo:quianon
noveruntvocemalienorum.
6HocproverbiumdixiteisIesus;illiautemnon
cognoveruntquidesset,quodloquebatureis.
7DixitergoiterumeisJesus:Amen,amendicovobis,ego
sumostiumovium.
8Omnesquotquotvenerunt,furessunt,etlatrones,etnon
audierunteosoves.
9Egosumostium:permesiquisintroierit,salvabitur,et
ingredieturetegredieturetpascuainveniet.
10Furnonvenit,nisiutfuretur,etmactet,etperdat:ego
veniutvitamhabeant,etabundantiushabeant.
11{Egosumpastorbonus.
12{Quiautemmercenariusest,etnonpastor,cujusnon
suntovespropriae,videtlupumvenientem,etdimittitoves,
etfugit:etlupusrapit,etdispergitoves.
13Mercenariusfugit,quiamercenariusest,etnonpertinet
adeumdeovibus.
14Egosumpastorbonus,etcognoscoovesmeas,etnotus
summihi.
64

67. IOANNES
15SicutnovitmePater,etegoagnoscoPatrem,etanimam
meamponoproovibus.
16etaliasoveshabeoquaenonsuntexhocovilietillas
oportetmeadducereetvocemmeamaudienteteritunum
ovileetunuspastor.
17ProptereamediligitPatermeus,quiaegoponoanimam
meam,utiterumsumameam.
18Nemotolliteamame,sedegoponoeamame.
Potestatemhabeoponendieam,etpotestatemhabeoiterum
sumendieam.HocmandatumaccepiaPatremeo.
19DissensioergoiterumfactaestinterIudaeospropter
sermoneshos.
20Dicebantautemmultiexipsis:Dæmoniumhabet,et
insanit.quideumauditis?
21Aliidicebant:Hæcverbanonsuntdæmoniumhabentis.
NumquidDiaboluspotestcaecorumoculosaperire?
22EratautemJerosolymisfestumdedicationis,ethiems
erat.
23EtambulabatJesusintemploinporticuSalomonis.
24CircumdederuntergoeumJudæi,etdicebantei:
Quousqueanimamnostramtollis?SituesChristus,dic
nobispalam.
25ResponditeisJesus:Dixivobis,etnoncreditis:opera
quæegofacioinnominePatrismei,hæctestimonium
perhibentdeme.
26Vosautemnoncreditis,quianonestisexovibusmeis,
sicutdixivobis.
27Ovesmeaevocemmeamaudiunt,etegocognoscoeas,
etsequunturme.
28etegovitamaeternamdoeis;etnonperibuntin
aeternum,etnonrapieteasquisquamdemanumea.
29Patermeusquoddeditmihi,maiusomnibusest.etnemo
potestraperedemanuPatrismei.
30EgoetPaterunumsumus.
SustuleruntergolapidesJudæi,utlapidarenteum.
32ResponditeisIesus:Multaoperabonaostendivobisex
Patremeo;propterquodeorumopusmelapidatis?
33ResponderunteiJudæi:Debonooperenonlapidamuste;
sedpropterblasphemiam;etquiatuhomocumsis,Deum
teipsumfacis.
34{ResponditeisJesus:Nonnescriptumestinlegevestra,
quiaegodixi:Diiestis?
35sidixeriteosdeosadquosverbumDeiperveneritetnon
potestsolviscriptura
36Dicitedeeo:quemPatersanctificavitetmisitin
mundum,blasphemas;quiadixi:FiliusDeisum?
37SinonfaciooperaPatrismei,nolitecrederemihi.
38Siautemfacio,etsimihinoncreditis,operibuscredite,
utcognoscatisetcredatisquiainmeestPater,etegoinillo.
39Quærebantergoeumapprehendere:etexivitdemanibus
eorum.
40EtiterumabiittransIordanemineumlocum,ubi
baptizatusestIoannes;ibiquemansit.
41Etconveniuntadeummulti,etdicebant:Joannesfecit
signum:omniaautemquælocutusestJoannesdehoc,vera
erant.
42Etmulticredideruntineum.
CAPUTXI
1Eratautemquidamvirinfirmus,nomineLazarus,de
BethaniacivitateMariae,etMarthasororeius.
MariaeratquaeunxitDominumunguentoettersitpedes
eiuscapillis,cuiusfraterLazarusinfirmabatur.
3Miseruntergosororesejusadeumdicentes:Domine,
eccequemamasinfirmatur.
4AudiensautemJesus,dixit:Infirmitashæcnonestad
mortem,sedprogloriaDei,utglorificeturFiliusDeiper
eam.
5DiligebatautemIesusMarthametsororemeiuset
Lazarum.
6Cumaudissetergoquiainfirmatusest,mansitadhucduos
diesineodemloco,ubierat.
7Deindeposthocdicitdiscipulissuis:Eamusiterumin
Judaeam.
8Dicunteidiscipuliejus:Magister,quærebantteJudæi
lapidare.etiterumvadisilluc?
9ResponditJesus:Nonneduodecimhoraesuntdiei?Si
quisambulaveritindie,nonoffendit,quialucemhujus
mundividet.
10Siautemambulaveritinnocte,offendit,quianonestlux
ineo.
11Hæcait,etposthæcdiciteis:Lazarusamicusnoster
dormit.sedvadoutasomnoexcitemeum.
12Dixeruntergodiscipuliejus:Domine,sidormit,salvus
erit.
13Jesusautemdixitdemorteejus:putabantautemquod
insomnodiceretrequiescere.
14{TuncergoJesusdixiteismanifeste:Lazarusmortuus
est:}
15etgaudeoproptervos,utcredatis,quoniamnoneramibi.
eamustamenadeum.
16DixitergoThomas,quidiciturDidymus,addiscipulos
suos:“Eamusetnos,utmoriamurcumeo”.
17VenititaqueJesus:etinveniteumquatuordiesjamin
monumentohabentem.
18EratautemBethaniaiuxtaIerusalemquasistadia
quindecim;
19MultiautemexJudæisvenerantadMarthametMariam,
utconsolarentureasdefratresuo.
20MarthaergoutaudivitquiaJesusvenit,occurritilli:
Mariaautemdomisedebat.
DixitergoMarthaadJesum:Domine,sifuisseshic,frater
meusnonessetmortuus.
22SedscioquiaetnuncquodcumquepetierisaDeo,dabit
tibiDeus.
23DicitilliJesus:Resurgetfratertuus.
24DiciteiMartha:Scioquiaresurgetinresurrectionein
novissimodie.
25DixiteiJesus:Egosumresurrectioetvita:quicreditin
me,etiamsimortuusfuerit,vivet.
etomnisquivivitetcreditinmenonmorieturinaeternum
credishocCredishoc?
27Aitilli:UtiqueDomine,egocredidiquiatuesChristus,
FiliusDeivivi,quiinhuncmundumvenisti.
28Etcumhaecdixisset,abiit,etvocavitMariamsororem
suamsecreto,dicens:Magistervenit,etvocatte.
29Utaudivit,surgitcito,etvenitadeum;
30NondumautemveneratJesusincastellum:sederat
adhucinilloloco,ubioccurrerateiMartha.
31Judæiergo,quierantcumeaindomo,etconsolabantur
eam,cumvidissentMariamquiacitosurrexit,etexiit,
secutisunteamdicentes:Quiavaditadmonumentum,ut
ploretibi.
65

68. IOANNES
32CumergovenissetMariaubiessetJesus,etvidisset
eum,prociditadpedesejus,dicens:Domine,sifuisseshic,
fratermeusnonessetmortuus.
33Iesusergoutviditeamflentemetquicumeavenerant
etcumeaIudaeiflentesingemuitspirituetturbatusest
34{Etdixi:Ubiposuistiseum?Dicuntei:Domine,veni,
etvide.
35EtlacrimatusestIesus.
36DixeruntergoJudæi:Eccequomodoamabateum.
37Dicebantautemquidamexipsis:“Numquidnonhicqui
aperuitoculoscæcorumpotuitfacereutethicnon
moreretur?
38Jesusergoiterumgemensinsemetipso,venitad
monumentum.Eratspelunca,etlapissuperpositus.
39AitJesus:Tollitelapidem.DiciteiMarthasororejus
quimortuusfuerat:Domine,jamfetet;quatriduanusenim
est.
40DiciteiJesus:Nondixitibiutsiviscredere,videbis
gloriamDei?
41Tuleruntergolapidem,ubieratmortuus.Iesusautem,
elevatissursumoculis,dixit:Pater,gratiasagotibiquod
audistime.
42Etsciviquiasempermeaudis:sedpropterturbam,qui
adstant,dixi,utcredantquiatumemisisti.
43Hæccumdixisset,vocemagnaclamavit:Lazare,veni
foras.
44Etillequimortuusfuerat,ligatusmanusetpedesin
sepulchris:etfaciesilliussudarioeratligata.Diciteis
Jesus:Solviteeumetsiniteabire.
45MultiergoexJudæis,quivenerantadMariam,et
viderantquæfecitJesus,credideruntineum.
46Quidamautemexipsisabieruntadpharisæos,et
dixerunteisquæfecitJesus.
47Collegeruntergopontificesetpharisaeiconcilium,et
dicebant:Quidfacimus?hicenimmultasignafacit.
48Sihuncdimittis,omnescredentineum:etvenient
Romani,ettollemusetlocumnostrumetgentem.
49Unusautemexeis,nomineCaiphas,cumessetpontifex
anniillius:dixiteis:“Nihilscitis;
50Nequereputate,quoniamunushomomoriaturpro
populo,etnontotagenspereat.
51Hocautemasemetipsonondixit:sedcumesset
pontifexanniillius,prophetavit,quodJesusmorituruserat
progenteilla.
52etnontantumprogente,sedutfiliosDei,quierant
dispersi,congregaretinunum.
53Abilloergodiecogitaveruntutinterficerenteum.
54IesusergoiamnoninpalamambulabatapudIudaeos;
sedabiitindeinregionemiuxtadesertum,incivitatem,
quaediciturEphraim,etibimorabaturcumdiscipulissuis.
55EtpropeeratPaschaIudæorum:etexieruntmultide
regioneJerosolymamantePascha,utsanctificarentseipsos.
56QuaerebantergoIesumetcolloquebanturadinvicemin
templostantes:“Quidputatisquianonventurussitad
diemfestum?
57Dederantautempontificesetpharisæimandatumutsi
quiscognoveritubisit,indicet,utapprehendanteum.
CAPITULUM12
1JesusergoantesexdiesPaschaevenitBethaniam,ubi
eratLazarusmortuus,quemsuscitavitJesus.
2ibifecerunteicenam;etMarthaministrabat,Lazarus
verounuseratexdiscumbentibuscumeo.
3TuncaccepitMariamlibramnardinardipretiosi,etunxit
pedesJesu,etextersitpedesejuscapillissuis:etdomus
repletaestodoreunguenti.
4tuncdicitunusexdiscipuliseiusIudasScariotisfilius
Simonisquitraditurusesteum
5Quarehocunguentumnonveniittrecentisdenariis,et
datumestegenis?
6Hocdixit,nonquoddepauperibusfueritcurasse;sed
quiafurerat,etloculoshabebat,etportabatquodinea
ponebatur.
7DixitergoJesus:Siniteillam:indiemsepulturæmeæ
conservavitme.
8Pauperesenimsemperhabetisvobiscum;meautemnon
semperhabetis.
9cognoveruntergomultiexIudaeisquiaillicestetnon
propterIesumtantumveniebantsedutetLazarumviderent
quemsuscitavitamortuis
10CogitaveruntautemprincipessacerdotumutetLazarum
interficerent;
11QuiamultipropterillumabibantexJudæis,etcredebant
inJesum.
12sequentiautemdieturbaemultaequivenerantaddiem
festumcumaudissentquiaIesusveniretHierosolymam
13acceperuntramospalmarumetprocesseruntobviamei
etclamaveruntHosannabenedictusestrexIsrahelquivenit
innomineDomini
14Etcuminvenissentasellum,sedebatsupereum.ut
scriptumest;
15Nolitimere,filiaSion:eccerextuusvenitsedenssuper
pullumasinae.
16Hæcnoncognoveruntdiscipuliejusprimum:sed
quandoglorificatusestJesus,tuncrecordatisuntquiahæc
erantscriptadeeo,ethæcfeceruntei.
17Testimoniumergoperhibebatturba,quieratcumeo
quandoLazarumvocavitdemonumentosuo.
18Proptereaetobviamveniteiturba:quiaaudierunt
fecissehocsignum.
Pharisæiergodixeruntadsemetipsos:Videtisquianihil
proficimus?eccemundusposteumabiit.
20Erantautemquidamgentiles,exhisquiascenderantut
adorarentindiefesto.
21HicergoaccedensadPhilippum,quierataBethsaida
Galilaeae,rogabateum,dicens:Domine,volumusIesum
videre.
22VenitPhilippusetdicitAndreae;venitAndreaset
PhilippusetdicuntIesu.
23Jesusautemresponditeis,dicens:Venithora,ut
glorificeturFiliushominis.
24Amen,amendicovobis:Nisigranumfrumenticadens
interrammortuumfuerit,ipsumsolummanet;siautem
mortuumfuerit,multumfructumaffert.
25Quiamatanimamsuam,perdeteam;etquioditanimam
suaminhocmundo,invitamaeternamcustoditeam.
26Siquismihiministrat,mesequatur.etubisumego,illic
etministermeuserit.Siquismihiministraverit,
honorificabiteumPatermeus.
27Nuncanimameaturbataest.etquiddicam?Pater,
salvificameexhorahac;sedproptereaveniinhoramhanc.
28Pater,clarificanomentuum.Venitergovoxdecælo:Et
clarificavi,etiterumclarificabo.
66

69. IOANNES
29Turbaergo,quæstabat,etaudierat,dicebattonitruum
essefactum.
30ResponditJesus,etdixit:Nonproptermehæcvox
venit,sedproptervos.
31nunciudiciumestmundinuncprincepshuiusmundi
eicieturforas
32Etego,siexaltatusfueroaterra,omnestrahamad
meipsum.
33Hocautemdixitsignificansquamorteessetmoriturus.
34Responditeipopulus:Nosaudivimusexlegequia
Christusmanetinæternum:etquomodotudicis:Oportet
exaltariFiliumhominis?quisestisteFiliushominis?
35DixitergoeisJesus:Adhucmodicum,lumeninvobis
est.Ambulatedumlucemhabetis,netenebraesupervos
veniant;quienimambulatintenebrisnescitquovadat.
36Dumlucemhabetis,crediteinlucem,utfiliilucissitis.
HæclocutusestJesus,etabiitetabsconditseabeis.
37Cumautemtantasignafecissetcorameis,non
credebantineum;
38utsermoIsaiæprophetæimpleretur,quemdixit:
Domine,quiscrediditaudituinostro?etbrachiumDomini
cuirevelatumest?
39Proptereanonpoterantcredere,quiaiterumdixitIsaias:
40excaecavitoculoseorumetinduravitcoreorumutnon
videantoculis,neccordeintelligant,etconvertantur,et
sanemeos.
41HæcdixitIsaias,quandoviditgloriamejus,etlocutus
estdeeo.
42Verumtamenetexprincipibusmulticredideruntineum:
sedpropterpharisæosnonconfitebantur,utesynagoganon
ejicerentur.sedpropterpharisaeosnonconfitebantur,ute
synagoganoneicerentur;
43Dilexeruntenimgloriamhominummagisquamgloriam
Dei.
44Jesusautemclamavit,etdixit:Quicreditinme,non
creditinme,sedineumquimisitme.
45Et,quividetme,videteum,quimisitme.
46Egoluxinmundumveni,utomnisquicreditinme,in
tenebrisnonmaneat.
47Etsiquisaudieritverbameaetnoncrediderit,egonon
iudicoeum;nonenimveniutiudicemmundum,sedut
salvificemmundum.
48{Quispernitmeetnonaccipitverbamea,habetqui
judiceteum.
49Nonenimexmeipsolocutussum;sedquimisitme
Pater,ipsemihimandatumdeditquiddicametquidloquar.
50etscioquiamandatumeiusvitaaeternaestquaeergo
egoloquorsicutdixitmihiPatersicloquor
CAPITULUM13
1AntediemautemfestumPaschae,cumcognovissetIesus
quiavenithoraeiusutmigraretadPatremdehocmundo,
cumdilexissetsuosquierantinmundo,infinemdilexiteos.
2Etfinitacena,diabolusiamposueratincorIudae
Iscariotis,Simonisfilii,uttradereteum;
3SciensJesusquiaomniadeditPaterinmanusejus,et
quiaaDeoexivit,etadDeumabiit.
4Resurrexitacena,etposuitvestimentasua.aclinteum
praecinxit.
5Deindemittitaquaminpelvimetcoepitlavarepedes
discipulorumetextergerelinteoquoeratpraecinctus.
6TuncvenitadSimonemPetrum.EtdiciteiPetrus:
Domine,tumihilavaspedes?
7ResponditIesusetdixitei:“Quodnescio,nuncnescis;
sedsciespostea.
8DiciteiPetrus:Nonlavabismihipedesinaeternum.
ResponditeiJesus:Sinonlaverote,nonhabespartem
mecum.
9DiciteiSimonPetrus:Domine,nontantumpedesmeos,
sedetmanus,etcaput.
10DiciteiJesus:Quilotusestnonindigetnisiutpedes
lavet,sedestmundustotus,etvosmundiestis,sednon
omnes.
11Sciebatenimquisnamessetquitradereteum;propterea
dixit:Nonomnesmundiestis.
12Postquamergolavitpedeseorum,etaccepitvestimenta
sua,cumrecubuissetiterum,dixiteis:Scitisquidfecerim
vobis?
13VosvocatismeDominumetDominum;sicenimsum.
14Siergoego,dominusetmagistervester,lavivestros
pedes;etvosdebetisalteralteriuslavarepedes.
Exemplumenimdedivobis,utquemadmodumegofeci
vobis,itaetvosfaciatis.
16amen,amendicovobis,nonestservusmajordomino
suo.nequequimittiturmajoreoquimisitillum.
17Sihaecscitis,beatieritissifeceritisea.
18Nondeomnibusvobisdico:egoscioquoselegerim:
sedutimpleaturScriptura:Quimanducatmecumpanem,
levabitcontramecalcaneumsuum.
19Amododicovobispriusquamfiat,utcredatis,cum
factumfuerit,quiaegosum.
20Amen,amendicovobis:Quiaccipitsiquemmisero,me
accipit;quiautemmerecipit,recipiteumquimemisit.
21HæccumdixissetJesus,turbatusestspiritu:et
protestatusest,etdixit:Amen,amendicovobis,quiaunus
exvobistradetme.
22Aspiciebantergoadinvicemdiscipuli,hæsitantesde
quodiceret.
23EratergorecumbensunusexdiscipulisejusinsinuJesu,
quemdiligebatJesus.
24InnuitergohuicSimonPetrus,etdixitei:Quisest,de
quodicit?
25ItaquecumrecubuissetillesuprapectusJesu,dicitei:
Domine,quisest?
26ResponditJesus:Illeestcuiegointinctumpanem
porrexero.Etcumintinxissetbuccellam,datIudaeSimonis
Iscariotis.
27Etpostbuccellam,introivitineumSatanas.Dicitergo
eiIesus:“Quodfacis,faccitius”.
28Hocautemnemoscivitdiscumbentiumadquiddixerit
ei.
29Quidamenimputaverunt,quialoculoshabebatIudas,
quosdixiteiIesus:Emeeaquaeopussuntnobisaddiem
festum;velquodpauperibusaliquiddaret.
30Cumergoaccepissetillebuccellam,exivitcontinuo:
eratautemnox.
31Cumergoexisset,dixitJesus:Nuncclarificatusest
Filiushominis,etDeusclarificatusestineo.
32SiDeusinipsoclarificabitur,etDeusinsemetipso
clarificabiteum,etconfestimglorificabiteum.
33{Filioli,adhucmodicumvobiscumsum.Quæretisme;
Quaeretisme,etsicutdixiIudaeis:Quoegovado,vosnon
potestisvenire;itanuncdicovobis.
67

70. IOANNES
34Mandatumnovumdovobis,utdiligatisinvicem;sicut
dilexivos,utetvosdiligatisinvicem.
35Inhoccognoscentomnesquiadiscipulimeiestis,si
dilectionemhabueritisadinvicem.
36DiciteiSimonPetrus:Domine,quovadis?Respondit
Jesus:Quoegovadononpotesmemodosequi;sed
sequerismepostea.
37DiciteiPetrus:Quarenonpossumtesequimodo?
animammeamproteponam.
38{ResponditeiJesus:Animamtuampromepones?
Amen,amendicotibi:noncantabitgallus,donecterme
neges.
CAPITULUM14
1Nonturbeturcorvestrum.CreditisinDeum,etinme
credite.
2IndomoPatrismeimansionesmultaesunt;siquominus
dixissemvobis:quiavadopararevobislocum.
3etsiabieroetpraeparaverovobislocumiterumvenioet
accipiamvosadmeipsumutubisumegoetvossitis.
4Etquoegovadoscitis,etviamscitis.
5DiciteiThomas:Domine,nescimusquovadis;et
quomodopossumusviamscire?
6DiciteiJesus:Egosumvia,veritasetvita:nemovenit
adPatrem,nisiperme.
7Sicognovistisme,etPatremmeumcognovissetis,et
amodocognoscetiseum,etvidistiseum.
8DiciteiPhilippus:Domine,ostendenobisPatrem,et
sufficitnobis.
9DiciteiJesus:Tantotemporevobiscumsum,etnon
cognovistisme?Philippe,quividetme,videtetPatrem.Et
quomodotudicis:OstendenobisPatrem?
10NoncreditisquiaegoinPatre,etPaterinmeest?Verba
quæegoloquorvobis,ameipsononloquor.Paterautemin
memanensipsefacitopera.
11noncreditisquiaegoinPatreetPaterinmeestaut
propteroperaipsacredite
12Amen,amendicovobis:Quicreditinme,operaquae
egofacio,etipsefaciet;etmaiorahorumfaciet;quiavado
adPatremmeum.
13Etquodcumquepetieritisinnominemeo,hocfaciam:ut
glorificeturPaterinFilio.
14Siquidpetieritismeinnominemeo,hocfaciam.
15Sidiligitisme,mandatameaservate.
16etegorogaboPatremetaliumParaclitumdabitvobisut
maneatvobiscuminaeternum
17Spiritusveritatis;quemmundusnonpotestaccipere,
quianonvideteum,necsciteum.apudvosenimmanet,et
invobiserit.
18Nonrelinquamvosorphanos:veniamadvos.
19{Adhucmodicum,etmundusmejamnonvidet.vos
autemmevidetis:quiaegovivo,etvosvivetis.
20InillodievoscognoscetisquiaegosuminPatremeo,et
vosinme,etegoinvobis.
21Quihabetmandatamea,etservatea:illeestquidiligit
me:etquidiligitme,diligeturaPatremeo,etegodiligam
eum,etmanifestaboeimeipsum.
22DiciteiJudas:NonIscariotis:Domine,quomodo
manifestabistenobis,etnonmundo?
23ResponditJesus,etdixitei:Siquisdiligitme,verba
measervabit:etPatermeusdiligeteum,etadeum
veniemus,etmansionemapudeumfaciemus.
24{Quiamatme,nonservatverbamea:etsermoquem
auditis,nonestmeus,sedejusquimisitme.
25Haeclocutussumvobisapudvosmanens.
26Paracletusautem,quiestSpiritusSanctus,quemmittet
Paterinnominemeo,illevosdocebitomnia,etfaciet
omniainmemoriamvestram,quaecumquedixerovobis.
27Pacemrelinquovobis,pacemmeamdovobis:non
quomodomundusdat,egodovobis.Nonturbeturcor
vestrumnequeformidet.
28Audistisquiaegodixivobis:Vado,etvenioadvos.Si
diligeretisme,gauderetis,quiadixi:adPatremvado;Pater
enimmeusmaiormeest.
29etnuncdixivobispriusquamfiatutcumfactumfuerit
credatis
30Iamnonmultaloquarvobiscum:venitenimprinceps
mundietinmenonhabetquidquam.
31SedutcognoscatmundusquiadiligoPatrem.Sicut
mandatumdeditmihiPater,sicfacio.Surgite,eamushinc.
Capitulum15
1Egosumvitisvera,etPatermeusagricolaest.
2Omnempalmiteminmenonferentemfructumtolliteum;
etomnemquifertfructumpurgateum,utfructumplus
afferat.
3Nuncvosmundiestisproptersermonemquemlocutus
sumvobis.
Maneteinme,etegoinvobis.Sicutpalmesnonpotest
fructificareperse,nisimaneatinvite;iamnonpotestis,
nisiinmemanseritis.
5Egosumvitis,vospalmites.Quimanetinme,etegoin
eo,hicfertfructummultum,quiasinemenihilpotestis
facere.
6Siquisinmenonmanserit,mitteturforassicutpalmes,et
aruit.etcolligunteosetinignemmittunt,etardent.
7Simanseritisinme,etverbameainvobismanserint,
quodcumquevolueritispetetis,etfietvobis.
8InhocglorificatusestPatermeus,utfructummultum
afferatis;siceritismeidiscipuli.
9SicutdilexitmePater,etegodilexivos.Manetein
dilectionemea.
10Sipraeceptameaservaveritis,manebitisindilectione
mea;sicutetegoPatrismeipraeceptaservavietmaneoin
eiusdilectione.
11Haeclocutussumvobis,utgaudiummeuminvobissit,
etgaudiumvestrumimpleatur.
12Hocestpræceptummeum,utdiligatisinvicem,sicut
dilexivos.
13maioremhacdilectionemnemohabetutanimamsuam
quisponatproamicissuis
14Vosamicimeiestis,sifeceritisquaeegopraecipio
vobis.
15Iamnondicovosservos;servusenimnescitquidfacit
dominuseius:vosautemdixiamicos;omnia,quaeaudivia
Patremeo,notafecivobis.
16nonvosmeelegistissedegoelegivosetposuivosut
eatisetfructumafferatisetfructusvestermaneatut
quodcumquepetieritisPatreminnominemeodetvobis.
17Haecmandovobis,utdiligatisinvicem.
68

71. IOANNES
18Simundusvosodit,scitotequiameprioremvobisodio
habuit.
19Sidemundoessetis,mundusquodsuumestdiligeret:
sedquiademundononestis,sedegoelegivosdemundo,
proptereaoditvosmundus.
20Mementotesermonisquemegodixivobis:Nonest
servusmajordominosuo.Simepersecutisunt,etvos
persequentur;sisermonemmeumservaverunt,etvestrum
servabunt.
21Sedhæcomniafacientvobispropternomenmeum:quia
nesciunteumquimisitme.
22Sinonvenissem,etlocutusfuissemeis,peccatumnon
haberent:nuncautemexcusationemnonhabentdepeccato
suo.
23QuimeoditetPatremmeumodit.
24Sioperanonfecissemineis,quaenemoaliusfecit,
peccatumnonhaberent:nuncautemetvideruntetoderunt
etmeetPatremmeum.
25Sedhocest,utimpleatursermo,quiscriptusestinlege
eorum:“Odiohabueruntmegratis.
26CumautemveneritParaclitus,quemegomittamvobisa
Patre,Spiritumveritatis,quiaPatreprocedit,ille
testimoniumperhibebitdeme:
27Etvostestimoniumperhibebitis,quiaabinitiomecum
estis.
Caput16
1Haeclocutussumvobis,utnonscandalizemini.
2Absquesynagogisfacientvos:sedvenithora,utomnis
quiinterficitvosarbitreturobsequiumsepraestareDeo.
3Ethaecfacientvobis,quianonnoveruntPatrem,neque
me.
4Sedhaeclocutussumvobis,utcumvenerithoraeorum
reminiscaminiquiaegodixivobis.Hæcautemvobisab
initionondixi,quiavobiscumeram.
5Nuncautemvadoadeumquimemisit;etnemoexvobis
interrogatme:“Quovadis?”.
6Sedquiahaeclocutussumvobis,tristitiaimplevitcor
vestrum.
7Sedegoveritatemdicovobis;Expeditvobis,utego
vadam:sienimnonabiero,Paraclitusnonvenietadvos;si
autemabiero,mittameumadvos.
8Etcumveneritille,arguetmundumdepeccato,etde
justitia,etdejudicio:
9Depeccatoquidem,quianoncreduntinme.
10deiustitiaveroquiaadPatremmeumvadoetiamnon
videtisme
11Deiudicio,quiaprincepshuiusmundiiudicatusest.
12Adhucmultahabeovobisdicere,sednonpotestis
portaremodo.
13CumautemveneritilleSpiritusveritatis,docebitvos
omnemveritatem.sedquodcumqueaudierit,loquetur:et
futuramonstrabit.
14Illemeclarificabit,quiademeoaccipietetannuntiabit
vobis.
15Omnia,quaehabetPater,measunt;proptereadixiquia
demeoaccipietetannuntiabitvobis.
16Modicum,etnonvidebitisme:etiterummodicum,et
videbitisme:quiavadoadPatrem.
17dicebantergoexdiscipuliseiusadinvicemquidesthoc
quoddicitnobismodicumetnonvidebitismeetiterum
modicumetvidebitismeetquiavadoadvosPater?
18Dicebantergo:Quidesthocquoddicit:Modicum?
nescimusquiddicat.
19Jesusautemsciebatquiavolebanteuminterrogare,et
dixiteis:Interrogatevosdehocquoddixi:Modicum,et
nonvidebitisme:etiterummodicum,etvidebitisme.?
20amen,amendicovobis,quiaflebitis,etflebitis,sed
mundusgaudebit;vosautemcontristabimini,sedtristitia
vestraverteturingaudium.
21Muliercumparit,tristitiamhabet,quiavenithoraeius;
utautempepereritpuerum,iamnonmeminitpressurae
proptergaudiumquianatusesthomoinmundum.
22Etvosnuncquidemtristitiamhabetis,iterumautem
videbovos,etgaudebitcorvestrum,etgaudiumvestrum
nemotolletavobis.
23{Etinillodiemenonrogabitisquidquam.Amen,amen
dicovobis:QuodcumquepetieritisPatreminnominemeo,
detvobis.
24Usquemodononpetistisquidquaminnominemeo:
petiteetaccipietis,utgaudiumvestrumsitplenum.
25Haecinproverbiislocutussumvobis:venithoracum
iamnoninproverbiisloquarvobis,sedpalamdePatre
annuntiabovobis.
26Illodieinnominemeopetetis,etnondicovobisquia
egorogaboPatremdevobis.
IpseenimPateramatvos,quiavosmeamastis,et
credidistisquiaegoaDeoexivi.
28ExiviaPatre,etveniinmundum:iterumrelinquo
mundum,etvadoadPatrem.
29Dixeruntergoeidiscipuliejus:Eccenuncpalam
loqueris,etproverbiumnullumdicis.
30Nuncscimusquiascisomnia,etnonopusestutquiste
interroget:inhoccredimusquiaaDeoexisti.
31ResponditeisJesus:Modocreditis?
32eccevenithoraetiamvenitutdispergamini
unusquisqueinpropriaetmesolumrelinquatisetnonsum
solusquiaPatermecumest
33{Hæclocutussumvobis,utinmepacemhabeatis.In
mundopressuramhabebitis:sedconfidite;egovici
mundum.
CAPUTXVII
1haeclocutusestIesusetsublevatisoculisincaelumdixit
PatervenithoraclarificaFiliumtuum,utetFiliustuus
glorificette.
2sicutdedistieipotestatemomniscarnis,utomnequod
dedistiei,detvitamaeternam.
3Hæcestautemvitaæterna,utcognoscanttesolumDeum
verum,etquemmisistiJesumChristum.
4Egoteclarificavisuperterram:opusconsummaviquod
dedistimihiutfaciam.
5Etnunc,Pater,clarificameapudtemetipsumgloria,
quamhabuiapudtepriusquammundusesset.
6manifestavinomentuumhominibusquosdedistimihide
mundotuierantetmihieosdedistietsermonemtuum
servaveruntetsermonemtuumservaverunt.
7Nunccognoveruntquiaomnia,quaededistimihi,exte
sunt.
69

72. IOANNES
8Quoniamverba,quaededistimihi,dedieis;etipsi
acceperuntetcognoveruntverequiaateexiviet
credideruntquiatumemisisti.
9egoproeisrogononpromundorogosedprohisquos
dedistimihiquiatuisunttuaenimsunt.
10etmeaomniatuasunt,ettuamea;etclarificatussumin
eis.
11Etiamnonsuminmundo,ethiinmundosunt,etego
adtevenio.Patersancte,servaeosinnominetuo,quos
dedistimihi,utsintunum,sicutetnos.
12Cumessemcumeisinmundo,egoservabameosin
nominetuo.Quosdedistimihi,custodivi,etnemoexhis
periit,nisifiliusperditionis.utadimplereturScriptura.
13Nuncautemadtevenio;ethaecloquorinmundo,ut
habeantgaudiummeumimpletuminsemetipsis.
14Verbumtuumdedieis;etmunduseosodiohabuit,quia
nonsuntdemundo,sicutegononsumdemundo.
15Nonrogouttollaseosdemundo,sedutserveseosex
Malo.
16Demundononsunt,sicutegononsumdemundo.
17{Sanctificaeosinveritate.
18Sicutmemisistiinmundum,etegomisieosinmundum.
19etproeisegosanctificomeipsum,utsintetipsi
sanctificatiinveritate.
20nequeprohisrogotantum,sedetprohisquicredituri
suntperverbumeoruminme.
21Utomnesunumsint.sicuttupaterinmeesetegointe
utetipsiinnobisunumsintutmunduscredatquiatume
misisti
22Etegoclaritatem,quamdedistimihi,dedieis;utsint
unum,sicutnosunum;
23Egoineis,ettuinme,utperficianturinuno.et
cognoscatmundusquiatumemisisti,etdilexistieos,sicut
medilexisti.
24Pater,voloutetipsi,quosdedistimihi,sintmecum,ubi
egosum;utvideantgloriammeam,quamdedistimihi,quia
dilexistimeanteconstitutionemmundi.
25Pateriuste,mundustenoncognovit;egoautemte
cognovi,ethicognoveruntquiatumemisisti.
26Etnotumfecieisnomentuum,etannunciaboeis:ut
dilectio,quadilexistime,inipsissit,etegoinipsis.
Capitulum18
1HæccumdixissetJesus,egressusestcumdiscipulissuis
transtorrentemCedron,ubierathortus,inquemintroivit
ipse,etdiscipuliejus.
2SciebatautemetJudas,quitradebateum,locum:quia
frequenterJesusconveneratilluccumdiscipulissuis.
3Judasergocumaccepissetcohortem,etapontificibuset
pharisæisministros,venitilluccumlaternis,etfacibus,et
armis.
4Jesusergosciensomnia,quæventuraerantsupereum,
processit,etdixiteis:Quemquæritis?
5{Responderuntei:JesumNazarenum.DiciteisJesus:
Egosum.StabatautemetJudas,quitradebateum,cum
ipsis.
6Utergodixiteis:Egosum:abieruntretrorsum,et
cecideruntinterram.
7{Iterumergointerrogaviteos:Quemquæritis?Illiautem
dixerunt:IesumNazarenum.
8ResponditJesus:Dixivobis,quiaegosum:siergome
quæritis,sinitehosabire.
9Utsermoimpleretur,quemdixit:Quiaquosdedistimihi,
nonperdidiexeisquemquam.
10SimonautemPetrus,habensgladium,eduxiteumet
percussitpontificisservumetabsciditeiusauriculam
dextram.EratautemnomenservoMalchus.
11DixitergoJesusPetro:Mittegladiumtuuminvaginam.
12CohorsergoettribunusetministriIudaeorum
comprehenderuntIesumetligaverunteum;
13EtadduxerunteumadAnnamprimum;eratenimsocer
Caiphae,quieratpontifexanniillius.
14EratautemCaiphas,quiconsiliumdederatIudaeis:
“Expeditunumhominemmoripropopulo”.
15SequebaturautemJesumSimonPetrus,etalius
discipulus,etnotuseratdiscipulusilleprincepssacerdotum,
etintroivitcumJesuinatriumprincipissacerdotum.
Petrusautemstabatadostiumforis.Exivitergodiscipulus
illealius,quieratnotuspontifici,etdixitostiariaeet
introduxitPetrum.
17DicitergoPetroancillaostiaria:Numquidettuex
discipuliseshominisistius?Dicitille:Nonsum.
18Stabantautemibiservietministri,quiprunasfecerant.
eratautemcumeisetPetrusstansetcalefaciensse.
19PontifexergointerrogavitJesumdediscipulissuis,etde
doctrinaejus.
20ResponditeiJesus:Egopalamlocutussummundo.
docuiinsynagoga,etintemplo,quoomnesJudaei
conveniunt;etinoccultolocutussumnihil.
21Quidmeinterrogas?interrogaeos,quiaudierunt,quid
locutussumipsis:eccesciuntquiddixerim.
22Etcumhæcdixisset,unusassistensministrorumdedit
alapamJesu,dicens:Sicrespondespontifici?
23ResponditeiJesus:Simalelocutussum,testimonium
perhibedemalo:siautembene,quidmecædis?
24EtmisiteumAnnasligatumadCaiphampontificem.
25EratautemSimonPetrusstans,etcalefaciensse.
Dixeruntergoei:Numquidettuexdiscipuliseiuses?
Negavitille,etdixit:Nonsum.
26Dicitunusexservispontificis,cognatuseius,cuius
absciditPetrusauriculam:Nonneegotevidiinhortocum
illo?
27IterumergonegavitPetrus:etstatimgalluscantavit.
28AdducuntergoIesumaCaiphainpraetorium.ipsi
autemnonintroieruntinpraetorium,necontaminarentur;
sedutmanducarentpascha.
29ExivitergoPilatusadeosforas,etdixit:Quam
accusationemaffertisadversushominemhunc?
30Responderunt,etdixeruntei:Sinonessethic
malefactor,nontibitradidissemuseum.
31DixitergoeisPilatus:Accipiteeumvos,etsecundum
legemvestramjudicateeum.DixeruntergoeiJudæi:Nobis
nonlicetinterficerequemquam.
32UtsermoJesuimpleretur,quemdixit,significansqua
morteessetmoriturus.
33IntroivitergoiteruminpraetoriumPilatusetvocavit
Iesumetdixitei:“TuesrexIudaeorum?
34ResponditJesus:Atemetipsohocdicis,analiidixerunt
tibideme?
35ResponditPilatus:NumquidegoJudæussum?Genstua
etpontificestradiderunttemihi:quidfecisti?
70

73. IOANNES
36ResponditJesus:Regnummeumnonestdehocmundo:
siexhocmundoessetregnummeum,ministrimei
decertarent,utnontradererJudæis:nuncautemregnum
meumnonesthinc.
37DixititaqueeiPilatus:Ergorexestu?ResponditIesus:
Tudicisquiarexsumego.Egoinhocnatussum,etadhoc
veniinmundum,uttestimoniumperhibeamveritati.Omnis
quiestexveritate,auditmeamvocem.
38DiciteiPilatus:Quidestveritas?Etcumhocdixisset,
iterumexivitadJudæos,etdiciteis:Egonullaminvenioin
eocausam.
39Estautemconsuetudovobisutunumdimittamvobisin
Pascha:vultisergodimittamvobisregemJudæorum?
40Clamaveruntergorursumomnes,dicentes:Nonhunc,
sedBarabbam.EratautemBarabbaslatro.
CAP19
1TuncergoapprehenditPilatusJesum,etflagellavit.
2etmilitesplectentescoronamdespinisposueruntsuper
caputeiusetposueruntillitunicampurpuream
3etdixerunt:Ave,rexJudæorum.etpercusserunteum
manibussuis.
4ExivitergoiterumPilatus,etdixiteis:Ecceegoejiciam
eumadvos:utsciatisquianullamcausaminvenioineo.
5ExivitergoJesusportanscoronamspineam,et
purpureumvestimentum.DiciteisPilatus:"Eccehomo!".
6Cumergovidissenteumpontificesetministri,clamabant,
dicentes:Crucifige,crucifigeeum.DiciteisPilatus:
Accipiteeumvos,etcrucifigite:egoenimnoninvenioin
eocausam.
7ResponderunteiJudæi:Noslegemhabemus,et
secundumlegemdebetmori,quiaFiliumDeisefecit.
8CumergoaudissetPilatushuncsermonem,magistimuit.
9EtintroivititeruminpraetoriumetdicitIesu:Undeestu?
Jesusautemresponsumnondeditei.
10DicitergoeiPilatus:Mihinonloqueris?nescisquia
potestatemhabeocrucifigerete,etpotestatemhabeo
dimitterete?
11ResponditJesus:Nonhaberespotestatemadversumme
ullam,nisitibidatumessetdesuper:proptereaquime
tradidittibi,majuspeccatumhabet.
12ExindeautemquærebatPilatusdimittereeum.Judæi
autemclamabantdicentes:Sihuncdimittis,nonesamicus
Cæsaris.
13CumergoaudissetPilatushuncsermonem,adduxiteum
Jesus,etseditprotribunaliinloco,quidiciturLithostrotus,
HebraiceautemGabbatha.
14EratenimparascevePaschæ,horaquasisexta,etdicit
Judæis:Eccerexvester.
15Illiautemclamabant:Tolle,tolle,crucifigeeum.Dicit
eisPilatus:Regemvestrumcrucifigam?Responderunt
pontifices:Nonhabemusregem,nisiCæsarem.
16Tuncergotradiditeisillumutcrucifigeretur.
SusceperuntautemJesum,eteduxerunteum.
17Etbaiulanscrucemsuam,exivitinlocumquidicitur
Calvariaelocum,quiHebraicediciturGolgotha,
18ubicrucifixerunteum,etcumeoaliosduoshincethinc,
mediumautemJesum.
19ScripsitautemettitulumPilatus,etposuitsupercrucem.
Eratautemscriptum:JesusNazarenus,RexJudæorum.
20HuncergotitulummultilegeruntIudaeorum:quiaprope
civitatemeratlocusubicrucifixusestIesus:eterat
scriptumHebraice,etGraece,etLatine.
21DicebantergoPilatopontificesJudæorum:Noliscribere:
RexJudæorum.seddixit:RexsumJudaeorum.
22ResponditPilatus:Quodscripsi,scripsi.
23MilitesergocumcrucifixissentIesum,acceperunt
vestimentaeius,etfeceruntquattuorpartes:unicuique
militipartem.Eratautemtunicainconsutilis,desuper
contextapertotum.
24Dixeruntergoadinvicem:Nonscindamuseam,sed
sortiamurdeillacujuserit.Haecitaquemilitesfecerunt.
25StabantautemjuxtacrucemJesumaterejus,etsoror
matrisejus,MariaCleophæ,etMariaMagdalene.
26CumvidissetergoJesusmatremetdiscipulumstantem,
quemdiligebat,dicitmatrisuæ:Mulier,eccefiliustuus.
27Deindedicitdiscipulo:Eccematertua.Etexillahora
accepiteamdiscipulusinsua.
28PosteasciensJesusquiaomniaconsummatasunt,ut
consummareturScriptura,dicit:Sitio.
29Vaspositumeratacetoplenum:spongiamergoplenam
aceto,ethyssopoposuerunt,orisuo.
30{CumergoaccepissetJesusacetum,dixit:
Consummatumest.
31Iudaeiergoquiaparatierantutnonremanerentincruce
corporasabbato(eratenimmagnusdiesillesabbati),
rogaveruntPilatumutfrangerentureorumcrura,etessent.
abreptus.
32Veneruntergomilites:etprimiquidemfregeruntcrura
etalterius,quicrucifixusestcumeo.
33AdJesumautemcumvenissent,utviderunteumjam
mortuum,nonfregeruntejuscrura,
34sedunusmilitumlancealatusejusaperuit,etcontinuo
exivitsanguisetaqua.
35Etquividit,testimoniumperhibuit:etverumesteius
testimonium,etillescitquiaveradicit,utcredatis.
36FactasuntenimhæcutScripturaimpleretur:Osnon
comminueturexeo.
37EtiterumaliaScripturadicit:Videbuntinquem
transfixerunt.
38EtposthocJosephabArimathæa,cumessetdiscipulus
Jesu,clamproptermetumJudæorum,rogabatPilatumut
tolleretcorpusJesu,etpermisitPilatus.Venitergoettulit
corpusIesu.
39VenitautemetNicodemus,quiveneratadJesumnocte
primum,ferensmixturammyrrhæetaloës,quasilibras
centum.
40AcceperuntergocorpusIesuetligaveruntilludlinteis
cumaromatibus,sicutmosestIudaeorumsepelire.
41Eratauteminloco,ubicrucifixusest,hortus;etinhorto
monumentumnovum,inquonondumquisquampositus
erat.
42IbiergoposueruntIesumpropterparascevenIudaeorum;
sepulchrumenimpropeerat.
CAPITULUM20
1UnaautemsabbatiMariaMagdalenevenitmane,cum
adhuctenebræessent,admonumentum:etvidetlapidem
sublatumamonumento.
71

74. IOANNES
2Cucurritergo,etvenitadSimonemPetrum,etadalium
discipulum,quemamabatJesus,etdicitillis:Tulerunt
Dominumdemonumento,etnescimusubiposuerunteum.
3ExiitergoPetrus,etillealiusdiscipulus,etveneruntad
monumentum.
4Curruntergoambosimul:etillealiusdiscipulus
praecucurritPetro,etvenitprimusadmonumentum.
5Etcumseinclinasset,viditpositalinteamina:nontamen
introivit.necivittamen.
6VenitergoSimonPetrussequenseum,etintroivitin
monumentum,etviditlinteaminaposita,
7etsudarium,quodfueratsupercaputeius,noncum
linteaminibuspositum,sedseparatiminvolutuminunum
locum.
8Introivitergoetaliusdiscipulus,quiveneratprimusad
monumentum,etvidit,etcredidit.
9nondumenimsciebantScripturamquodamortuis
resurrexerit.
10Abieruntergoiterumdiscipuliinpropria.
11Mariaautemstabatadmonumentumforisploranset
dumflensinclinavitseetprospexitinmonumentum
12etvidetduosangelosinalbissedentes,unumadcaput,
etunumadpedes,ubipositumfueratcorpusJesu.
13Dicunteiilli:Mulier,quidploras?Diciteis:Quia
tuleruntDominummeum:etnescioubiposuerunteum.
14Hæccumdixisset,conversaestretrorsum,etvidit
Jesumstantem:etnonsciebatquiaJesusest.
15DiciteiJesus:Mulier,quidploras?quemquaeris?
Existimansautemillumhortulanumesse,aitilli:Domine,
sigenuistieumhinc,dicmihiubiposuistieum,etegoeum
auferam.
16DiciteiJesus:Maria.Conversailladicitei:“Rabboni;
idest,Magister.
17DiciteiIesus:“Nolimetangere;nondumenimascendi
adPatremmeum;sedvadeadfratresmeos,etdiceis:
AscendoadPatremmeumetPatremvestrum;etadDeum
meum,etadDeumvestrum.
18VenitMariaMagdaleneannuntiansdiscipulisquia
vidissetDominum,etquiahaeclocutusestei.
19Vespereautemfacto,cumessetprimasabbati,etianuis
clausis,ubierantdiscipulicongregatiproptermetum
Iudaeorum,venitIesusetstetitinmedioetdiciteis:“Pax
vobis!
20Etcumhocdixisset,ostenditeismanusetlatus.Gavisi
suntdiscipuli,visoDomino.
21Dixitergoeisiterum:Paxvobis:sicutmisitmePater,
etegomittovos.
22Etcumhocdixisset,insufflavit,etdixiteis:Accipite
SpiritumSanctum:
23quorumremiseritispeccataremittuntureisquorum
retinueritisdetentasuntquorumretinueritis,retentasunt.
Thomasautem,unusexduodecim,quidiciturDidymus,
noneratcumeisquandovenitJesus.
25Dixeruntergoeialiidiscipuli:VidimusDominum.Ille
autemdixiteis:Nisivideroinmanibusejusvestigium
clavorum,etdigitummeummittaminfigamclavorum,et
mittammanummeaminlatusejus,noncredam.
26Etpostdiesocto,iterumerantdiscipuliejusintus,et
Thomascumeis.
27DeindedicitThomae:“Inferdigitumtuumhucetvide
manusmeas;etaffermanumtuametmitteinlatusmeum:
etnoliesseincredulus,sedfidelis.
28ResponditThomas,etdixitei:DominusmeusetDeus
meus.
29DiciteiJesus:Thomas,quiavidistime,credidisti:
beatiquinonviderunt,etcrediderunt.
30EtmultaaliasignafecitJesusinconspectu
discipulorumsuorum,quænonsuntscriptainlibrohoc:
31haecautemscriptasuntutcredatisquiaIesusest
ChristusFiliusDeietutcredentesvitamhabeatisin
nomineeius.
CAPUTXXI
1PosthaeciterummanifestatusestJesusdiscipulissuisad
mareTiberiadis.acperhocsepraebuit.
2ErantsimulSimonPetrus,etThomas,quidicitur
Didymus,etNathanaelaCanaGalilaeae,etfiliiZebedaei,
etaliiexdiscipuliseiusduo.
3DiciteisSimonPetrus:Vadopiscari.Dicuntei:
Venimusetnostecum.Etexeuntesprocesseruntvicum
unum:etcontinuoascenderuntnavem.eteanoctenihil
prendiderunt.
4ManeautemfactostetitJesusinlittore:nontamen
cognoveruntdiscipuliquiaJesusest.
5DicitergoeisJesus:Pueri,numquidpulmentarium
habetis?Responderuntei:Non.
6{Diciteis:Mittiteindexteramnavigiirete,etinvenietis.
Miseruntergo,etiamnonpoteranttraherepraemultitudine
piscium.
7Dicitergodiscipulusille,quemdiligebatJesus,Petro:
Dominusest.SimonautemPetrus,cumaudissetquia
Dominusest,tunicampiscatoriscingitilli(eratenimnudus)
etmisitseinmare.
8Aliiautemdiscipulinavigiovenerunt.nonenimlonge
erantaterra,sedquasicubitisducentis,trahentesrete
piscium.
9Utergodescenderuntinterram,videruntprunaspositas,
etpiscemsuperpositum,etpanem.
10DiciteisJesus:Affertedepiscibus,quosprendidistis
nunc.
11AscenditSimonPetrus,ettraxitreteinterramplenum
magnispiscibuscentumquinquagintatribus.Etcumtanti
essent,nonestscissumrete.
12DiciteisJesus:Venite,prandete.Etnemoaudebat
discumbentiuminterrogareeum:Tuquises?scientes,quia
Dominusest.
13VenitIesus,etaccipitpanem,etdateis,etpiscem
similiter.
14HocjamtertiomanifestatusestJesusdiscipulissuis
cumresurrexissetamortuis.
15{Cumergoprandissent,dicitSimoniPetroJesus:
SimonJoannis,diligismeplushis?Aitilli:Utique,
Domine.tuscisquiaamote.Dicitei:Pasceagnosmeos.
16Diciteiiterum:SimonJoannis,amasme?Aitilli:
Utique,Domine.tuscisquiaamote.Dicitei:Pasceoves
meas.
Dicitei:Pasceagnosmeos.}17{Diciteitertio:Simon
Joannis,amasme?ContristatusestPetrus,quiadixitei
tertio:Amasme?Etdixitei:Domine,tuomnianosti;tu
scisquiaamote.DiciteiJesus:Pasceovesmeas.
18amen,amendicotibi,cumessesiunior,cingebasteet
ambulabasquovis:cumautemsenueris,extendesmanus
tuas,etaliustecingetetducetquotu.noluisti.
72

75. IOANNES
19Hocautemdixitsignificansquamorteclarificaturus
essetDeum.Etcumhocdixisset,dicitei:Sequereme.
20ConversusautemPetrusvidetdiscipulum,quem
diligebatJesus,sequentem.quietiamincœnasuprapectus
suumrecubuit,dicens:Domine,quisestquitraditte?
21HuncergocumvidissetPetrus,dixitJesu:Domine,hic
autemquid?
DiciteiJesus:Siillumvolomaneredonecveniam,quidad
te?tumesequere.
23{Exiitergosermoisteinterfratresquiadiscipulusille
nonmoritur.sed:Siceumvolomaneredonecveniam,quid
adte?
24Hicestdiscipulusillequitestimoniumperhibetdehis,
etscripsithæc:etscimusquiaverumesttestimoniumejus.
25Suntautemetaliamulta,quaefecitIesus,quaesi
scribanturpersingula,necipsumarbitrormundumcapere
eos,quiscribendisunt,libros.Amen.
73

76. ActaApostolorum
Caput1
1Prioremtractationemfecideomnibus,oTheophile,quae
coepitIesusetfacereetdocere;
2usqueindiemquaassumptusestpostquamperSpiritum
SanctummandaveratApostolisquoselegit.
3quibusetipsevivenspostpassionemsuamostenditse
multisargumentismanifestisquadragintadiebusapparens
etloquensquaesuntadregnumDei
4etconvescenspraecepiteisabHierosolymisne
discederentsedexpectarentpromissionemPatrisquam
audistisdeme
5Ioanneseniminaquabaptizatusest;sednonmultosdies
hincbaptizabiminiSpiritusancto.
6Igiturquiconvenerant,interrogabanteum,dicentes:
Domine,siintemporehocrestituesregnumIsraël?
7{Dixitautemeis:Nonestvestrumnossetemporavel
momentaquæPaterposuitinsuapotestate.
8Sedvirtutemaccipietis,cumsuperveneritSpiritus
Sanctus,eteritismihitestesinIerusalem,etinomniIudaea,
etinSamaria,etusqueadnovissimumterrae.
9Etcumhæcdixisset,videntibusillis,elevatusest.et
nubessuscepiteumaboculiseorum.
10Cumqueintuerenturincælumeuntemillum,ecceduo
viriastiteruntjuxtaillosinvestibusalbis.
11quietdixerunt:ViriGalilæi,quidstatisaspicientesin
cælum?hiciesus,quiassumptumestauobisincaelum,
uenietsimiliter,sicutuidistiseumeuntemincaelum.
12TuncreversisuntinJerusalemamontequivocatur
Oliveti,quiestabJerusalemdiesabbati.
13Etcumintroissentincœnaculum,ascenderuntubi
manebantPetrus,etJacobus,etJoannes,etAndreas,
Philippus,etThomas,Bartholomæus,etMatthæus,Jacobus
Alphaei,etSimonZelotes,etIudasfraterIacobi.
14Hiomneserantperseverantesunanimiterinorationeet
obsecrationecummulieribusetMariamatreIesuet
fratribuseius.
15IndiebusautemillissurgensPetrusinmedio
discipulorumsuorumdixit:“Numerusvocabulorumsimul
eratquasicentumviginti;
16Virifratres,oportetimpleriScripturamquamprædixit
SpiritusSanctusperosDaviddeJuda,quifuitduxeorum
quicomprehenderuntJesum.
17connumeratusenimestnobiscumetsortitusestsortem
ministeriihuius.
18Hicautemcomparavitagermercedesiniquitatis;et
praecepscrepuitinmedium,etomniavisceraejus
eruperunt.
19Notumautemfactumestomnibushabitantibus
Jerusalem.quiaagerilleproprialinguaAceldama
appellatur,idest,agersanguinis.
20ScriptumesteniminlibroPsalmorum:Fiatcommoratio
eorumdeserta,etnonsitquiinhabitetinea:etepiscopatum
ejusaccipiatalter.
21Exhisquinobiscumsunt,inomnitemporequointroivit
DominusJesus,etexiitinnos,
22IncipiensabaptismoJoannisinipsumdiem,quo
assumptusestanobis,uttestimoniumperhibeatnobis
resurrectionisejus.
23Etstatueruntduos,IosephquivocabaturBarsabas,qui
cognominatusestJustus,etMatthiam.
24etorantesdixerunttudominequinostiomniumcorda
ostendesiexduobuselegerisexduobusunum
25utaccipiatpartemministeriihujusetapostolatus,dequo
prævaricatusestJudasutabiretinlocumsuum.
26Etdederuntsorteseis.etceciditsorssuperMatthiam.et
adnumeratusestcumundecimapostolis.
CAPITULUM2
1EtcumcomplerenturdiesPentecostes,erantomnes
pariterineodemloco.
2Etfactusestrepentedecaelosonustamquamadvenientis
spiritusvehementisetreplevittotamdomum,ubierant
sedentes.
3Etapparueruntillisdispertitaelinguaetamquamignis,
seditquesuprasinguloseorum;
4etrepletisuntomnesSpirituSanctoetcoeperuntloqui
aliislinguisproutSpiritusSanctusdabateloquiillis
5ErantauteminJerusalemhabitantesJudæi,virireligiosi
exomninationequæsubcæloest.
6factaautemhacvoceconvenitmultitudoetconfusaest
quoniamaudiebatunusquisquelinguasuaillosloquentes
Stupebantautemomnes,etmirabantur,dicentes:Nonne
ecceomnesistiquiloquuntur,Galilæisunt?
8etquomodonosaudivimusunusquisquelinguamnostram
inquanatisumus?
9Parthi,etMedi,etElamitae,etquihabitant
Mesopotamiam,etJudaeam,etCappadociam,Pontum,et
Asiam,
10Phrygiam,etPamphyliam,Ægyptum,etpartesLibyæ
circaCyrenen,etRomamadvenæ,Judæosetproselytos,
11CretesetArabesaudimuseosloquentesnostrislinguis
magnaliaDei
12Stupebantautemomnes,etmirabanturadinvicem,
dicentes:Quidnamvulthocesse?
13Aliiautemirridentesdicebant:Quiamustoplenisunt
isti.
14StansautemPetruscumundecim,levansvocemsuam,
dixitadeos:ViriIudææ,etomnesquihabitatisIerusalem:
Notumsitvobis,etauditeverbamea:
15Nonenim,sicutvosæstimatis,hiebriisunt,cumsit
horadieitertia.
16HocestautemquoddictumestperIoelprophetam;
17eteritinnovissimisdiebusaitDeuseffundamdespiritu
meosuperomnemcarnemetprophetabuntfiliivestriet
filiaevestraeetiuvenesvestrivisionesvidebuntetsenes
vestrisomniasomniabunt:
18sedetsuperservosmeosetancillasindiebusillis
effundamspiritummeumetprophetabunt;
19Etdaboprodigiaincaelosursumetsignainterra
deorsum;sanguinem,etignem,etvaporemfumi;
20Solconverteturintenebras,etlunainsanguinem,
antequamveniatdiesDominimagnusetmanifestus:
21Eterit:omnisquicumqueinvocaveritnomenDomini,
salvuserit.
22Auditeergo,viriIsraël,verbahæc.JesumNazarenum,
virumDeiprobatuminvobis,signis,etprodigiis,etsignis,
quæfecitDeusperipsuminmediovestrum,sicutetnostis:
23Hunc,determinatoconsilioetpræscientiaDeitraditum,
excepistis,etmanibussceleratiscrucifixistis,etoccidistis:
74

77. ACTAAPOSTOLORUM
24QuemDeussuscitavit,solutispoenismortis,quianon
poteratteneriabeo.
25Davidenimaitproeo:ProvidebamDominumin
conspectumeosemper:quoniamadextrisestmihi,ne
commovear.
26Propterhoclaetatumestcormeum,etexsultaverunt
praecordiamea;insuperetcaromearequiescetinspe.
27Quianonderelinquesanimammeamininfernonec
dabisSanctumtuumviderecorruptionem.
28Notasmihifecistiviasvitæ;lætificabismevultutuo.
29Virifratres,liberedicamvobisdepatriarchaDavid,
quoniametdefunctusestetsepultusest,etsepulchrumeius
estnobiscumusqueinpraesentemdiem.
30Prophetaigiturcumesset,etsciretquiajurejurando
jurassetilliDeusdefructulumbiejussedereinthronoejus,
suscitareChristum;
HocpraevidensderesurrectioneChristidicebat,quianon
eratanimarelictaininferno,neccaroeiusvidebat
corruptionem.
32HuncJesumresuscitavitDeus,cujusomnesnostestes
sumus.
33DexteraigiturDeiexaltatus,etpromissioneSpiritus
SanctiacceptaaPatre,effudithunc,quemvosvidetiset
auditis.
34nonenimDavidascenditincaelumsedaitipsedixit
DominusDominomeosedeadextrismeis
35Donecponaminimicostuosscabellumpedumtuorum.
36CertissimesciatergoomnisdomusIsraël,quiaet
Dominumeum,etChristumfecitDeus,huncJesum,quem
voscrucifixistis.
37Hisauditis,compunctisuntcorde,etdixeruntadPetrum
etadreliquosApostolos:Virifratres,quidfaciemus?
38TuncaitPetrusadillos:Agitepoenitentiamet
baptizeturunusquisquevestruminnomineIesuChristiin
remissionempeccatorum,etaccipietisdonumSpiritus
Sancti.
39Vobisenimestrepromissio,etfiliisvestris,etomnibus
quilongesunt,quoscumqueadvocaveritDominusDeus
noster.
40Aliisetiamverbispluribustestificatusest,et
exhortabaturdicens:Salvaminiagenerationeistaprava.
41Quiergo,receptosermoneeius,baptizatisunt;et
appositaesuntinilladieanimaecircitertriamilia.
42Erantautemperseverantesindoctrinaapostolorumet
communicatione,infractionepanisetorationibus.
43Fiebatautemomnianimaetimor;multaquoqueprodigia
etsignaperapostolosfiebant.
44Erantautemomnesquicredebantsimul,ethabebant
omniacommunia;
45Possessionesetsubstantiasvendebant,etdividebantilla
omnibus,proutcuiqueopuserat.
46Quotidiequoqueperdurantesunanimiterintemplo,et
frangentescircadomospanem,sumebantcibumcum
exsultationeetsimplicitatecordis,
47collaudantesDeumethabentesgratiamadomnem
plebem.Dominusautemaugebatquisalvifierentquotidie
inidipsum.
CAPUTIII
PetrusautemetJoannesascendebantintemplumadhoram
orationisnonam.
2Etquidamvirclaudusexuteromatrissuæbaiulabatur:
quemponebantquotidieadportamtempli,quædicitur
Speciosa,utpetereteleemosynamabintroeuntibusin
templum;
3IscumvidissetPetrumetJoannemincipientesintroirein
templum,rogabatuteleemosynamacciperet.
4IntuensautemineumPetruscumJoanne,dixit:Respice
innos.
5Atilleintendebatineos,speranssealiquidaccepturum
abeis.
6Petrusautemdixit:Argentumetaurumnonestmihi;
quodautemhabeo,hoctibido:InnomineIesuChristi
Nazarenisurgeetambula.
7Etapprehensamanuejusdextera,allevaviteum,et
protinusconsolidatæsuntbasesejusetplantæ.
8Etexiliensstetit,etambulabat:etintravitcumillisin
templumambulans,etexiliens,etlaudansDeum.
9Etviditomnispopuluseumambulantemetlaudantem
Deum.
10Etcognoveruntquiaipseestquiadeleemosynam
sedebatadSpeciosamportamtempli:etimpletisunt
stuporeetextasiineoquodcontigeratilli.
11CumteneretautemPetrumetJoannem,concurritomnis
populusadeosadporticumquæappellaturSalomonis,
stupentes.
12VidensautemPetrus,dixitadpopulum:ViriIsraëlitæ,
quidmiraminiinhoc?autcurtantoperenosintuemini,
quasipropriavirtutevelsanctitatehuncambulare
fecerimus?
DeusAbraham,etIsaac,etJacob,Deuspatrumnostrorum,
glorificavitFiliumsuumJesum.quemtradidistis,et
negastiseumcoramPilato,quandovoluitdimittere.
14Vosautemsanctumetjustumnegastis,etpetistisvirum
homicidamdonarivobis.
15auctoremverovitæinterfecistis,quemDeussuscitavita
mortuis;cuiusreitestessumus.
16Etinfidenominisejus,huncquemvosvidistisetnostis,
confirmavitnomenejus:etfides,quæpereumest,dedit
integramsanitatemistaminconspectuomniumvestrum.
17Etnunc,fratres,scioquiaperignorantiamfecistis,sicut
etprincipesvestri.
18SedquæprænuntiavitDeusperosomniumprophetarum
suorumpatiChristum,sicimplevit.
19Pœniteminiigituretconvertimini,utdeleanturpeccata
vestra,cumvenerithorarefrigeriiafacieDomini;
20etmittetJesumChristum,quipriusprædicatusestvobis.
21quemcælumoportetaccipereusqueadtempora
restitutionisomniumquælocutusestDeusperosomnium
sanctorumsuorumasæculoprophetarum.
22Moysesenimdixitadpatres:Prophetamsuscitabitvobis
DominusDeusvesterdefratribusvestristamquamme:
Ipsumaudietisinomnibus,quaecumquedixeritvobis.
23Eritautem:omnisanima,quænonaudieritprophetam
illum,exterminabiturdeplebe.
24SedetomnesprophetaeexSamuele,etquisequuntur,
omnesquilocutisunt,similiterannuntiaveruntexdiebus
istorum.
25Vosestisfiliiprophetarumettestamenti,quodpepigit
Deuscumpatribusnostris,dicensadAbraham:Et
benedicenturinseminetuoomnescognationesterrae.
75

78. ACTAAPOSTOLORUM
26VobisprimumDeussuscitansFiliumsuumJesum,misit
illumutbenediceretvobis:avertensunumquodquevestrum
abiniquitatesua.
CAPITULUM4
1Loquentibusautemillisadpopulum,veneruntsupereos
sacerdotes,etmagistratus,etsadducæi,
2Dolentesquoddocerentpopulum,etannuntiarentper
Jesumresurrectionemmortuorum.
3etinieceruntineosmanusetposueruntincustodiamin
crastinum;eratenimiamvespera.
4Multiautemeorumquiaudierantverbum,crediderunt;
eratautemnumerushominumcirciterquinquemilia.
5Factumestautemincrastinum,utprincipesetsenioreset
scribaeeorum,
6EtconveneruntAnnasprincepssacerdotum,etCaiphas,
etJoannes,etAlexander,etquotquoterantdegenere
pontificisinJerusalem.
7Etstatuenteseosinmedio,interrogaverunt:Inquavirtute,
autquonominehocfecistis?
8tuncPetrusrepletusSpirituSanctodixitadeosprincipes
populietsenioresIsrahel
9Sinoshodieinterrogamusdebenefactolanguido,per
quemmodumillesanusfactusest;
10Notumsitomnibusvobis,etomniplebiIsraël,quiain
nomineJesuChristiNazareni,quemvoscrucifixistis,quem
Deussuscitavitamortuis,hicastatcoramvobissanus.
11Hicestlapisquireprobatusestavobisædificantibus,
quifactusestincaputanguli.
12etnonestinalioaliquosalusnonestenimaliudnomen
subcaelodatumhominibusinquooporteatnossalvosfieri
13VidentesautemPetrifiduciametIoannis,etcomperto
quodhominesessentsinelitterisetidiotae,admirabantur;
EtcognoverunteosquodcumJesufuerant.
14hominemquoquevidentesstantemcumeis,quicuratus
fuerat,nihilpoterantcontradicere.
15Cumexconcilioabireiussissent,interseconferunt,
16dicentes:Quidfaciemushominibusistis?quoniam
quidemnotumsignumfactumestpereosomnibus
habitantibusJerusalem:manifestumest.etnegarenon
possumus.
17Sedneampliusdivulgeturinpopulum,comminemureis
neultraloquanturinnominehocullihominum.
18Etvocanteseos,denuntiaveruntneomninoloquerentur
nequedocerentinnomineJesu.
19PetrusveroetIoannesrespondentesdixeruntadeos:
“SiiustumestinconspectuDeivospotiusaudirequam
Deum,iudicate.
20Nonenimpossumusquævidimusetaudivimusnon
loqui.
21Cumautemampliuscomminarenturillis,dimiserunteos,
noninvenientesquomodopunirenteospropterpopulum:
omnesenimglorificaveruntDeum,quodfactumest.
22Annorumenimeratampliusquadragintahomo,inquo
factumfueratsignumistudsanitatis.
23Dimissiautemveneruntadsuos,etannuntiaverunteis
quantaadeosprincipessacerdotumetsenioresdixissent.
24quicumaudissentunianimiterlevaveruntvocemad
DeumetdixeruntDominetuesDeusquifecisticaelumet
terrametmareetomniaquaeineissunt
25QuidixitperosservituiDavid:Quarefremuerunt
gentes,etpopulimeditatisuntinania?
26Astiteruntregesterræ,etprincipesconveneruntinunum
adversusDominumetadversusChristumejus.
27vereenimconveneruntadversussanctumpuerumtuum
IesumquemunxistiHerodesetPontiusPilatuscum
gentibusetpopulusIsrahel
28facerequæmanustuaetconsiliumtuumdecreverunt
fieri.
29Etnunc,Domine,respiceminaseorum:etdaservistuis,
utcumomnifiducialoquanturverbumtuum,
30Extendemanumtuamadsanandum;utsignaetprodigia
fiantpernomensanctipuerituiJesu.
31etorantescommotusestlocusubierantconveneruntet
repletisuntomnesSpirituSanctoetloquebanturverbum
Deicumfiducia
32Multitudinisautemcredentiumeratcoretanimauna:
necquisquameorumquæpossidebat,aliquidsuumesse
dicebat.sedomniahabebantcommunia.
33EtvirtutemagnareddebantApostolitestimonium
resurrectionisDominiJesu:etgratiamagnaeratsuper
omnibusillis.
34Nequeenimquisquamegenseratinterillos.Quotquot
enimpossessoresagrorumautdomorumerant,vendentes
afferebantpretiaeorumquaevendebant,
35etponebatantepedesApostolorum:etdividebatur
singulisproutcuiqueopuserat.
36etJoses,quicognominatusestabApostolisBarnabas,
quodestinterpretatumFiliusconsolationis,levita,etCypri
regio,
37Cumhaberetagrum,vendiditeum,etattulitpecuniam,
etposuitantepedesApostolorum.
CAPITULUM5
1VirautemquidamnomineAnanias,cumSaphirauxore
suavendiditagrum,
2etfraudavitdepretioagri,consciauxoresua:etafferens
partemquamdam,adpedesApostolorumposuit.
3PetrusautemdixitAnaniasquareimplevitSatanascor
tuummentiriSpirituiSanctoetsubtraheredepretioagri
4Manenteillononerattuum?Nonnemanenstibimanebat
etvenumdatumintuaeratpotestate?quareposuistiin
cordetuohancrem?NonesmentitushominibussedDeo.
AudiensautemAnaniashæcverba,cecidit,etexpiravit.Et
factusesttimormagnussuperomnesquiaudierunt.
Surgentesautemiuvenesinvolverunteumetefferentes
sepelierunt.
7Factumestautemquasihorarumtriumspatium,etuxor
ipsiusnesciensintroivit.
8DixitautemeiPetrus:Dicmihimulier,sitantiagrum
vendidistis?Atilladixit:Etiamtanti.
9Petrusautemadeam:“Quidestquodconvenitvobis
tentareSpiritumDomini?Eccepedeseorumqui
sepelieruntvirumtuumadostium,etefferentte.
10Confestimceciditantepedesejus,etexpiravit.Intrantes
autemjuvenesinveneruntillammortuam:etextulerunt,et
sepelieruntadvirumsuum.
11Etfactusesttimormagnusinuniversaecclesia,etin
omnesquiaudierunthæc.
76

79. ACTAAPOSTOLORUM
12PermanusautemApostolorumfiebantsignaetprodigia
multainplebe.Eterantunanimiteromnesinporticu
Salomonis.
Ceterorumautemnemoaudebatseillisconjungere:sed
magnificabateospopulus.
14magisautemaugebaturcredentiuminDomino
multitudovirorumacmulierum
15itautinfirmosinplateasproducerent,etsuperlectiset
lectisponerent,utsaltemumbraPetritranseuntis
obumbraretexeis.
16Etveniebatmultitudodecivitatibuspercircuitum
Jerosolymamafferentesaegros,etvexatosaspiritibus
immundis:etcurabanturomnes.
17Exsurgensautemprincepssacerdotumetomnesqui
cumilloerant,quaeesthaeresisSadducaeorum,repleti
suntindignatione,
18etinjeceruntmanusinApostolos,etposuerunteosin
custodiapublica.
19AngelusautemDominipernoctemaperiensjanuas
carceris,eteducenseos,dixit:
20Ite,etstantesloquiminiintemploplebiomniaverba
vitæhujus.
21Quicumaudissent,intraveruntdiluculointemplum,et
docebant.Adveniensautemprincepssacerdotumet,qui
cumeoerant,convocaveruntconciliumetomnesseniores
filiorumIsraeletmiseruntincarcerem,utadducerenturilli.
22Cumvenissentautemministri,noninveneruntillosin
carcere,etreversinuntiaverunt:
23dicentes:Carcereminvenimuscumomnidiligentia,et
custodesstantesantejanuas:aperientesautemneminem
intusinvenimus.
24Utautemaudierunthossermonesmagistratustempliet
principessacerdotum,ambigebantdeillisquidnamfieret.
25Tuncaccedensunusnuntiaviteis,dicens:Ecceviri
quosposuistisincarcere,stabantintemplo:etdocebat
populum.
26Tuncabiitmagistratuscumministris,etadduxitillos
sinevi:timebantenimpopulumnelapidarentur.
27Etcumattulissentillos,statueruntinconcilio.Et
interrogaviteosprincepssacerdotum.
28dicentes:Nonnepræcepimusvobis,nedoceretisin
nomineisto?etecceimplestisIerusalemdoctrinavestraet
vultisinduceresupernossanguinemhominis.
29RespondensautemPetrusetApostoli,dixerunt:Obedire
oportetDeomagisquamhominibus.
30DeuspatrumnostrorumsuscitavitJesum,quemvos
interemistis,suspendentesinligno.
31HuncprincipemetsalvatoremDeusexaltavitdextera
suaaddandampœnitentiamIsraëli,etremissionem
peccatorum.
32Etnostestessumushorum.itaetSpiritusSanctus,quem
deditDeusoboedientibussibi.
33Hæccumaudissent,dissecabantur,etcogitabant
interficereillos.
34Etsurgensquidaminconciliopharisæus,nomine
Gamaliel,doctorlegis,ethonorabilisomnipopulo,jussit
Apostolosemitterespatiolum.
35etaitadillosviriIsrahelvidetequidfaciatisde
hominibusistis
36AntehosenimdiesexstititTheudasdicensessese
aliquem.Quibussejunctiscompluribuscirciter
quadringentisinterfectis;etomnes,quotquotconsentiebant
ei,dispersisunt,etevacuatisunt.
37PosthuncextititJudasGalilæusindiebusprofessionis,
etavertitpopulumpostse:etipseperiit.etomnes,
quotquotconsentiebantei,dispersisunt.
38Etnuncdicovobis:Absiteabhominibusistis,etsinite
illos:sienimhominumconsiliumhocautopushoc,
frustrabitur.
39siautemexDeoest,nonpoteritisdissolvereeam.ne
forteinveniarisetpugnarecontraDeum.
Consenseruntautemilli.40EtconvocantesApostolos,
cæsisdenuntiaveruntneomninoloquerenturinnomine
Jesu,etdimiserunteos.
41Etgaudentesdeconspectuconcilii,quoniamdigni
habitisuntpronomineejuscontumeliampati.
42Etquotidieintemplo,etinomnidomo,noncessabant
docentesetevangelizantesJesumChristum.
CAPUTVI
1Indiebusautemillis,crescentenumerodiscipulorum,
factumestmurmurGræcorumcontraHebræos,eoquod
despicerenturinministerioquotidianoviduæeorum.
2Convocantesautemduodecimmultitudinem
discipulorumadeos,dixerunt:Nonestcausaquod
relinquamusverbumDei,etserviamustabulis.
3Propterquod,fratres,prospiciteinvobisviroshonestos,
plenosSpirituetsapientia,quosconstituamussuperhoc
negotio.
4Sedorationietministerioverbiinstanteserimus.
5Etplacuitsermocoramomnimultitudine:etelegerunt
StephanumvirumplenumfideetSpirituSancto,et
Philippum,etProchorum,etNicanorem,etTimon,et
Parmenam,etNicolaumadvenamAntiochenum:
6QuosstatueruntanteconspectumApostolorum:et
orantesimposuerunteismanus.
7VerbumautemDominicrescebat.Etmultiplicatusest
numerusdiscipuloruminIerusalemvalde;multaqueturba
sacerdotumobediebatfidei.
8Stephanusautemplenusfideetvirtutefaciebatprodigia
etsignamagnainpopulo.
9Surrexeruntautemquidamdesynagoga,quaeappellatur
LibertinorumetCyrenensiumetAlexandrinorumeteorum,
quierantaCiliciaetAsia,disputantescumStephano;
10etnonpoterantresisteresapientiaeetSpirituiquo
dicebat.
11Tuncsubmiseruntviros,quidicerent:Audivimuseum
dicentemverbablasphemainMoysenetDeum.
12Concitaveruntautemplebem,etseniores,etscribas:et
veneruntsupereumetcomprehenderunteum,etduxerunt
illuminconcilium:
13etadhæserunttestesfalsi,quidicebant:Hicnondesistit
dicereverbablasphemiæadversussanctumlocumistum,et
legem:
14Audivimusenimeumdicentem,quoniamhicJesus
Nazarenusdestruetlocumistum,etmutabitconsuetudines
quastradiditnosMoyses.
15Etintuenteseumomnesquisedebantinconcilio,
videruntfaciemejustamquamfaciemangeli.
77

80. ACTAAPOSTOLORUM
CAPITULUM7
1Dixitautemprincepssacerdotum:Sihæcitasehabent?
2Quiait:Virifratresetpatres,audite.Deusgloriæapparuit
patrinostroAbrahæcumessetinMesopotamia,priusquam
morareturinCharran,
3etdixitadeum:Exideterratua,etdecognationetua,et
veniinterramquammonstraverotibi.
4TuncexiitdeterraChaldæorum,ethabitavitinCharan.
Etinde,postquammortuusestpaterejus,transtulitillumin
terramistam,inquanuncvoshabitatis.
5etnondeditillihæreditateminea,necnepedemquidem,
sedspoponditsedaturumeiinpossessionem,etsemini
ejusposteum,cumadhucnonhaberetfilium..
6LocutusestautemadhuncmodumDeus,utaccolasit
semenejusinterraaliena.etutinservitutemredigerent,et
scelestosquadringentosannosdeprecarentur.
7Etgentem,cuiservierint,iudicaboego,dixitDeus:et
posthæcexibunt,etservientmihiinlocoisto.
8etdeditillitestamentumcircumcisionisetidcirco
AbrahamgenuitIsaacetcircumciditeumdieoctavaIsaac
autemgenuitIacob.etIacobgenuitduodecimpatriarchas.
9EtpatriarchaeaemulantesIosephvendideruntin
Aegyptum;
10eteripuiteumexomnibustribulationibuseiusetdeditei
gratiametsapientiaminconspectupharaonisregisAegypti;
etconstituiteumpraepositumsuperAegyptumetsuper
omnemdomumsuam.
11VenitautemfamesinuniversamÆgyptumetChanaan,
ettribulatiomagna:etnoninveniebantcibospatresnostri.
12CumaudissetautemJacobessefrumentuminÆgypto,
misitpatresnostrosprimum.
13EtinsecundocognitusestIosephfratribussuis.et
manifestataestcognatioJosephiPharaoni.
14MisitergoJoseph,etvocavitadseJacobpatremsuum,
etomnemcognationemsuam,inanimabussexaginta
quinque.
15etdescenditIacobinAegyptumetdefunctusestipseet
patresnostri
16TranslatiqueinSychem,etposueruntinmonumento,
quodemeratAbrahamafiliisEmmorpatrisSychempro
pecunia.
17Cumautemappropinquarettempuspromissionisquam
confessuseratDeusAbrahæ,crevitpopulus,et
multiplicatusestinÆgypto,
18Donecsurrexitaliusrex,quinonsciebatJoseph.
19Hiccircumveniensgenusnostrum,afflixitpatresnostros
utexponerentinfantessuos,nevivificarentur.
20QuotemporenatusestMoyses,etfuitgratus,etnutritus
indomopatrissuimensibustribus.
21Ejectoautemillo,suscepiteumfiliaPharaonis,et
nutriviteuminfiliumsuum.
22EteruditusestMoysesomnisapientiaÆgyptiorum,et
eratpotensinverbisetinoperibussuis.
23Cumautemimplereturquadragintaannorum,ingressus
estcorejusutvisitaretfratressuosfiliosIsraël.
24Etcumvidissetquemdaminjuriampatientem,
vindicavitillum,etfecitultionemeiquiinjuriamsustinebat,
percussoÆgyptio:
25ExistimabatenimfratressuosscirequomodoeosDeus
permanumsuamliberaret.
26sequentiverodieapparuitillislitigantibuset
reconciliabateosinpacemdicensvirifratresestisutquid
nocetisalterutrumquiddespicitis?
27Quiauteminiuriamfaciebatproximo,reppuliteum
dicens:“Quisteconstituitprincipemetiudicemsupernos?
Numoccideremetuvis,sicutheripercussistiÆgyptium?
29FugitautemMoysesinverboisto:etperegrinatusestin
terraMadian,ubigenuitduosfilios.
30Etexpletisannisquadraginta,apparuitilliindeserto
montisSinaangelusinigneflammærubi.
31Moysesautemvidens,admiratusestvisum.Cumque
appropinquassetutviderent,voxDominifactaestadeum.
32{EgosumDeuspatrumtuorum,DeusAbraham,Deus
Isaac,etDeusJacob.ContremuitergoMoyses,etnon
audebatvidere.
33DixitautemilliDominus:Solvecalceamentumpedum
tuorum:locuseniminquostas,terrasanctaest.
34Vidensvidiafflictionempopulimei,quiestinÆgypto,
etgemitumeorumaudivi,etdescendiliberareeos.Etnunc
veni,etmittamteinAegyptum.
35HuncMoysen,quemnegaverunt,dicentes:Quiste
constituitprincipemetjudicem?huncDeusprincipemet
redemptoremmisit,cummanuangeliquiapparuitilliin
rubo.
36HiceduxitillosfaciensprodigiaetsignainterraÆgypti,
etinrubromari,etindesertoannisquadraginta.
37hicestMosesquidixitfiliisIsrahelprophetamvobis
suscitabitDominusDeusvesterdefratribusvestris
tamquammehuncaudietis.
38Hicestquifuitinecclesiainsolitudinecumangelo,qui
loquebatureiinmonteSina,etcumpatribusnostris:qui
accepitverbavitædarenobis.
39cuinolueruntoboedirepatresnostrisedreppuleruntet
aversisuntcordibussuisinAegyptum
40dicentesadAaron:Facnobisdeosutpræcedantnos:
Moysesenimhic,quieduxitnosdeterraÆgypti,nescimus
quidacciderit.
41Etvitulumfeceruntinillisdiebusetimmolaverunt
idolum,etlaetatisuntinoperibusmanuumsuarum.
42EtconvertitDeus,etdediteosadorareexercitumcaeli.
sicutscriptumestinlibroprophetarumdomusIsrahel
obtulistismihibestiasethostiasperquadragintaannosin
deserto
43EtsuscepististabernaculumMoloch,etsidusDeivestri
Rempham,figurasquasfecistisadorareeas,ettransferam
vostransBabylonem.
44Tabernaculumtestimoniieratpatribusnostrisindeserto,
sicutdisposuit,quiloquebaturadMoysen,utfaceretillud
secundumformam,quamviderat.
45quodetinduxeruntpatresnostricumIesuin
possessionemgentiumquasexpulitDeusafaciepatrum
nostrorumusqueindiebusDavid
46QuiinvenitgratiamcoramDeo,etpetiitutinveniret
tabernaculumDeoJacob.
47Salomonautemaedificavitillidomum
48sednonAltissimusinmanufactistemplishabitat.sicut
prophetadicit:
49Cælummihisedesest:terraautemscabellumpedum
meorum.Quamdomumædificabitismihi?autquislocus
requietionismeæest?
50Numquidnonomniahæcmanusmeafecit?
78

81. ACTAAPOSTOLORUM
Duracerviceetpraeputiaticordeetauribus,semperSpiritui
Sanctoresistitis:sicutpatresvestri,itaetvos.
52Quemprophetarumnonsuntpersecutipatresvestri?et
occiderunteosquipraenuntiabantdeadventuiusti;quorum
vosnuncproditoresethomicidaefuistis;
53quiaccepistislegemindispositioneangelorum,etnon
custodistis.
54Hisauditis,dissecabanturcordibussuis,etstridebant
dentibusineum.
55ipseautemcumessetplenusSpirituSanctointendensin
caelumviditgloriamDeietIesumstantemadextrisDei
56etdixit:Eccevideocaelosapertos,etFiliumhominis
stantemadextrisDei.
57Exclamantesautemvocemagnacontinueruntauressuas,
etimpetumfeceruntunanimiterineum.
58Eteiecerunteumextracivitatem,etlapidaverunteum:
ettestesdeposueruntvestimentasuaantepedesiuvenis,cui
nomenSaul.
59EtlapidabantStephanuminvocantemDeum,et
dicentem:DomineJesu,suscipespiritummeum.
60Positisautemgenibus,clamavitvocemagna:Domine,
nestatuasillishocpeccatum.Etcumhocdixisset,
obdormivit.
Capitulum8
1Saulusautemeratconsentiensneciejus.Factaestautem
inillotemporepersecutiomagnainecclesiaquaeerat
Jerosolymis.etomnesdispersisuntperregionesIudaeaeet
Samariaepraeterapostolos.
2CuraveruntautemStephanumviritimorati,etfecerunt
planctummagnumsupereum.
3Saulusautemdevastabatecclesiamperdomosintrans,et
trahebatvirosacmulieres,ettradebatincustodiam.
4Itaquehiquidispersierant,ibantubiquepraedicantes
verbum.
5PhilippusautemdescendensincivitatemSamariæ,
prædicabantillisChristum.
6IntendebantautemturbæhisquæPhilippusloquebatur,
audiensetvidenssignaquæfaciebat.
Multienimeorumquihabebantspiritusimmundos,
clamantesvocemagnaexibant.Multiautemparalyticiet
claudicuratisunt.
Factumestergogaudiummagnuminillacivitate.
9EratautemvirquidamnomineSimon,quiolimineadem
civitateeratmagus,etdementabatpopulumSamariæ,
dicensseessemagnumaliquid:
10cuiauscultabantomnesaminimousqueadmaximum
dicenteshicestmagnavirtusDei
11Etrespiciebantadeum:quoniammultotemporemagiis
suisdementasseteos.
12credentesautemPhilippumpraedicantemquaederegno
DeietnomineIesuChristibaptizabanturviriacmulieres
13TuncetipseSimoncredidit:etcumbaptizatusesset,
adhærebatPhilippo.
14CumautemaudissentApostoliquierantJerosolymis,
quodrecepissetSamariaverbumDei,miseruntadeos
PetrumetJoannem.
15quicumvenissentoraveruntproeisutacciperent
SpiritumSanctum
16nondumeniminquemquamillorumveneratsed
baptizatisuntinnomineDominiIesu
17Tuncimponebantmanussuperillos,etaccipiebant
SpiritumSanctum.
18CumvidissetautemSimonquiaperimpositionem
manusApostolorumdareturSpiritusSanctus,obtuliteis
pecuniam,
19dicens:Dateetmihihancpotestatem,utcuicumque
imposueromanus,accipiatSpiritumSanctum.
20Pecuniatuatecumsitinperditionem:quoniamdonum
Deiexistimastipecuniapossideri.
21Nonesttibiparsnequesorsinsermoneisto:corenim
tuumnonestrectumcoramDeo.
22Pœnitentiamitaqueageabhacnequitiatua:etroga
Deum,siforteremittaturtibicogitatiocordistui.
23Infelleenimamaritudinis,etobligationeiniquitatis,
videoteesse.
24TuncresponditSimon,etdixit:OratepromeDominum,
utnonveniantsupermehorumquælocutuses.
25Etilliquidemtestificati,etlocutiverbumDomini,
redibantJerosolymam,etinmultiscastellisSamaritanorum
evangelizabant.
26AngelusautemDominilocutusestadPhilippum,dicens:
Surge,etvadecontrameridieminviam,quædescenditab
JerusaleminGazam,quæestdeserta.
27Etsurgensabiit,eteccevirÆthiops,eunuchuspotens
CandacisreginæÆthiopum,quieratsuperomnemgazam
ejus,quiveneratinJerusalemutadoreteum.
28Etrevertens,etsedensincurrusuolegebatIsaiam
prophetam.
29DixitautemSpiritusadPhilippum:“Accedeet
coniungetehuiccurrui”.
30{AccurritautemadeumPhilippus,etaudivitillum
legentemIsaiamprophetam,etdixit:Scisquidlegis?
31Atillerespondit:Quomodopossum,nisimealiquis
ducat?RogavitquePhilippumutascenderet,etsederet
secum.
32LocusautemScripturæquemlegebat,erathic:
[Tamquamovisadoccisionemductusest.etsicutagnus
coramtondenteseobmutuitsicnonaperuitossuum
33Inhumilitatejudiciumejussublatumest.Generationem
ejusquisenarrabit?Quoniamtolliturdeterravitaeius”.
34RespondensautemeunuchusPhilippo,dixit:Obsecrote,
dequoprophetadicithoc?dese,andealioaliquo?
35AperiensautemPhilippusossuum,etincipiensa
Scripturaista,evangelizavitilliJesum.
36Etdumirentperviam,veneruntadquamdamaquam.Et
aiteunuchus:Ecceaqua;quidmeprohibetbaptizari?
37DixitautemPhilippus:Sicredisextotocorde,licet.Et
respondensait:CredoFiliumDeiesseJesumChristum.
38Etjussitstarecurrum:etdescenderuntuterqueinaquam,
Philippuseteunuchus.etbaptizaviteum.
39Cumautemascendissentdeaqua,SpiritusDomini
rapuitPhilippum,etampliusnonviditeumeunuchus.Ibat
autemperviamsuamgaudens.
40PhilippusauteminveniebaturinAzoto:etpertransiens,
praedicabatinomnibuscivitatibus,donecveniret
Caesaream.
Capitulum9
1Saulusautemadhucspiransminasetcædesindiscipulos
Domini,perrexitadpontificem.
79

82. ACTAAPOSTOLORUM
2etpetiitabeoepistolasinDamascumadsynagogas:utsi
quosinvenissethujusviævirosacmulieres,vinctos
perduceretinJerusalem.
3EtcumiterfaceretpropeDamascum,subitocircumfulsit
eumluxdecaelo;
4etcadensinterramaudivitvocemdicentemsibiSaule
Saulequidmepersequeris
Quidixit:Quises,Domine?Dominusautemdixit:Ego
sumIesusquemtupersequeris:durumesttibicontra
stimulumcalcitrare.
6{Ettremensacstupensdixit:Domine,quidmevisfacere?
Dominusautemdixitadeum:“Surgeetvadeincivitatem
etdiceturtibiquidteoporteatfacere”.
7Ethiiquicumeoproficiscebantur,stupefacti,audientes
vocem,neminemvidebant.
8SurrexitautemSaulusdeterra;apertisautemoculis,
neminemvidebat:admanusautemillumtrahentes,
introduxeruntDamascum.
9Eterattribusdiebusnonvidens,etnonmanducavit
nequebibit.
10EratautemquidamdiscipulusDamascinomineAnanias;
etdixiteiDominusinvisioneAnaniasQuirespondit:
“Ecceego,Domine”.
11etdixitDominusadeumsurgeetvadeinvicumqui
vocaturRectusetquaereindomoIudaeSaulumTarsensem
ecceenimorat
12EtviditinvisionehominemnomineAnaniam
introeuntem,etimponentemsibimanusutvideret.
13ResponditautemAnanias:Domine,audiviamultisde
virohoc,quantamalafeceritsanctistuisinJerusalem:
14ethichabetpotestatemaprincipibussacerdotum
alligandiomnesquiinvocantnomentuum.
15dixitautemadeumDominusvadequoniamvas
electionisestmihiutportetnomenmeumcoramgentibus
etregibusetfiliisIsrahel
16Ostendamenimilliquantaoporteateumpronomine
meopati.
17EtabiitAnanias;etimponenseimanusdixitSaulefrater
DominusIesusquiapparuittibiinviaquaveniebasmisit
meutvideasetimplearisSpirituSancto
18Etconfestimcecideruntaboculisejustamquam
squamæ,etvisumrecepit:etsurgensbaptizatusest.
19Etcumaccepissetcibum,confortatusest.Fuitautem
cumdiscipulisquierantDamasciperdiesaliquot.
20EtcontinuoinsynagogisprædicabatJesum,quoniam
hicestFiliusDei.
21Stupebantautemomnesquieumaudiebant,etdicebant;
NonnehicestquiexpugnabatinJerusalemeosqui
invocabantnomenistud:ethucadhocvenit,utvinctos
illosduceretadprincipessacerdotum?
Saulusautemmagisconvalescebat,etconfundebatJudæos
quihabitabantDamasci,affirmansquoniamhicest
Christus.
Cumautemimplerenturdiesmulti,consiliumfeceruntin
unumJudæiuteuminterficerent.
24NotæautemfactæsuntSauloinsidiæeorum.
Custodiebantautemetportasdieacnocte,uteum
interficerent.
25Accipientesergoeumdiscipulinocte,permurum
dimiserunteuminsporta.
26CumautemvenissetinJerusalem,tentabatsejungere
discipulis,etomnestimebanteum,noncredentesquod
essetdiscipulus.
27BarnabasautemapprehensumillumduxitadApostolos:
etnarravitillisquomodoinviavidissetDominum,etquia
locutusestei,etquomodoinDamascofiducialiteregeritin
nomineJesu.
28EteratcumillisintransetexiensinJerusalem,et
fiducialiteragensinnomineDomini.
29LoquebaturquoqueetdisputabatcumGraecis;illi
autemquaerebantoccidereeum.
30Quodcumcognovissentfratres,deduxerunteum
Cæsaream,etdimiseruntTarsum.
31EcclesiaquidempertotamIudaeam,etGalilaeam,et
Samariamhabebatpacem,etaedificabatur;etambulantes
intimoreDomini,etconsolationeSanctiSpiritus
replebantur.
32Factumestautem,cumPetrustransiretperuniversam
regionem,devenitetadsanctosquihabitabantLyddae.
33EtinvenitibivirumquendamnomineAeneam,qui
habebatlectumoctoannisetparalyticum.
34EtaitilliPetrus:“Aenea,sanatteIesusChristus;surge
etsternetibi”.Etcontinuosurrexit.
35EtviderunteumomnesquihabitabantLyddæetSaronæ:
etconversisuntadDominum.
36EratautemquidamdiscipulusIoppenomineTabitha,
quaeinterpretaturDorcas;haeceratplenaoperibusboniset
eleemosynis,quasfaciebat.
37Factumestautemindiebusillisutinfirmatamoreretur.
Quamcumlavissent,posuerunteamincœnaculo.
38CumautempropeessetLyddaadJoppen,discipuli,
audientesquiaPetrusessetinea,miseruntduosvirosad
eum,rogantes:Nepigriterisvenireadnos.
39ExsurgensautemPetrusvenitcumillis.Quamcum
venissent,deduxerunteumincenaculum,etomnesviduae
stabantiuxtaeumflentes,etostendentestunicasetvestes,
quasfaciebatDorcas,cumessetcumeis.
40eiectisautemomnibusforasPetrusponensgenuaoravit
Etconversusadcorpus,dixit:Tabitha,surge.Atillaaperuit
oculossuoset,visoPetro,resedit.
41Dansautemillimanumerexiteamet,cumvocasset
sanctosetviduas,exhibuiteamvivam.
42NotumautemfactumestperuniversamIoppen.etmulti
credideruntinDomino.
43FactumestautemutdiesmultosmorareturinJoppe,
apudquendamSimonemcoriarium.
CAPITULUM10
1eratquidamvirinCaesarea,nomineCornelius,centurio
cohortisItalicae,
2religiosusettimensDeumcumomnidomosuafaciens
elemosynasmultasplebietdeprecansDeumsemper
3Viditinvisioneevidentercircahoramnonamdiei
angelumDeiintroeuntemadse,etdicentemsibi:Corneli.
4Atilleintuenseum,timorecorreptus,dixit:Quidest,
domine?Dixitautemilli:Orationestuæeteleemosynæ
tuæascenderuntinmemoriaminconspectuDei.
5NuncergomitteinJoppen,etaccersiSimonem,cui
cognominaturPetrus:
6ApudquemdamSimonemcoriariumhospitatur,cujus
domusestjuxtamare:ipsedicettibiquidfaceredebeas.
80

83. ACTAAPOSTOLORUM
7EtcumdiscessissetangelusquiloquebaturCornelio,
vocavitduosdomesticossuos,etmilitemmetuentem
Dominumexhisquiilliparebant.
8Etcumhæcomniaannuntiasseteis,misitillosinJoppen.
9Aliaautemdie,cumiterfacerent,cumappropinquassent
civitati,ascenditPetrusinsuperiorautoraretcircahoram
sextam.
10Esuriitautemmultum,etcomedit.Dumautemparata
sunt,ceciditinmentisexcessum.
11etviditcaelumapertumetdescendensvasunumquasi
linteummagnuminquattuorangulisetdeposuitterram
12inquibuserantomniaquadrupediaterraeetbestiaeet
reptiliaetvolatiliacaeli
13Etfactaestvoxadeum:“SurgePetre.occiditeet
comedite.
14Petrusautemdixit:Nequaquam,Domine.numquam
enimmanducaviomnecommuneetimmundum.
15Responditautemvoxsecundoadeum:“QuaeDeus
mundavit,tunecommunedixeris.
16Hocautemfactumestperter:etreceptaculumest
iterumincaelum.
17EtdumintrasehæsitaretPetrusquidnamessetvisio
quamvidisset,ecceviriquimissierantaCornelio,
inquirentesdomumSimonisastiteruntadjanuam.
18etvocaviteosetinterrogavitsiSimonquicognominatur
Petrusibihaberethospitium
19PetrusautemcumcogitaretdevisionedixiteiSpiritus
eccetresviriquaeruntte
20Surgeitaqueetdescende,etvadecumeisnihildubitans:
quiaegomisieos.
21TuncdescenderuntPetrusadeosquimissifueranta
Cornelio.etdixit:Ecceegosumquemquaeritis:quae
causaestquarevenistis?
22atillidixeruntCorneliuscenturioviriustusettimens
DeumetbonaefamaeinomnigenteIudaeorummonitus
estaDeoperangelumsanctummittereindomumsuamet
audireeumverbatui.
23Introducensergoeos,recepithospitio.Alteraautemdie
profectusestcumeis,etquidamfratresabJoppecomitati
sunteum.
24AlteraautemdieintroivitCæsaream.QuosCornelius
expectabat,convocatispropinquisetpropinquisamicis.
25EtfactumestcumintroissetPetrus,obviusvenitei
Cornelius,etprocidensadpedesejusadoravit.
26Petrusveroadsumenseumdicenssurgeetegoipse
homosumEgoquoquehomosum.
27Etloquenscumillointravit,etinvenitmultosqui
convenerant.
28dixitqueadeos:“ScitisquianonlicetviroIudaeo
commisceri,autvenireadaliamgentem;Etostenditmihi
Deusneminemcommunemautimmundumdicere
hominem.
29Propterquodsinedubitationeveniaccersitus.Interrogo
ergo,quamobcausamaccersistisme?
30EtaitCornelius:Abhincegoieiunaviusqueadhanc
horam.ethoranonaoraviindomomea,eteccevirstetit
antemeinvestecandida,
31Corneli,auditaestoratiotua,eteleemosynaetuaesunt
commemorataeinconspectuDei.
32MitteergoinJoppen,etaccersiSimonem,quiestPetrus
cognominatus.hichospitaturindomoSimoniscoriariiad
mare,quicumvenerit,loqueturtibi;
33Confestimergomisiadte:ettubenefecistiveniendo.et
benefecistiquoniamvenisti.Nuncergoomnespraesentes
sumuscoramDeo,audituriomniaquaepraeceptasunttibi
aDeo.
34AperiensautemPetrusossuum,dixit:Inveritate
comperiquianonestpersonarumacceptorDeus;
35sedinomnigentequitimeteum,etoperaturjustitiam,
acceptusestilli.
36VerbummisitDeusfiliisIsraël,annuntianspacemper
JesumChristum(hicestomniumDominus).
37Nostis,inquam,verbumhoc,quodprædicatumestper
totamJudæam,etcœpitaGalilæapostbaptismum,quod
prædicavitJoannes.
38quomodounxitDeusIesumNazarenumSpirituSancto
etvirtute,quiambulabatbenefacientesetsanansomnes,
quidedaemoniovexabantur;Deusenimeratcumeo.
39Etnostestessumusomnium,quaefecitinterra
IudaeorumetIerusalem;quemocciderunt,etsuspenderunt
inligno;
40HuncDeussuscitavittertiadie,etdediteipalam.
41nonomnipopulo,sedtestibuspræordinatisaDeo:nobis,
quimanducavimusetbibimuscumillopostquamresurrexit
amortuis.
42Etpræcepitnobisprædicarepopulo,ettestari,quia
ordinatusestaDeojudexvivorumetmortuorum.
43Huicomnesprophetaetestimoniumperhibent
remissionempeccatorumacciperepernomeneiusomnis
quicreditineum.
44AdhucloquentePetroverbahæc,ceciditSpiritus
Sanctussuperomnesquiaudiebantverbum.
45Etobstupueruntexcircumcisionefidelesquivenerant
cumPetro,quiaetinnationesgratiaSpiritusSanctieffusa
est.
46Audiebantenimillosloquenteslinguis,etmagnificantes
Deum.TuncresponditPetrus:
47Numquidaquamquisprohiberepotestutnon
baptizenturhiquiSpiritumSanctumacceperuntsicutetnos?
48EtjussiteosbaptizariinnomineDomini.Tunc
rogaverunteumutmaneretaliquotdiebus.
CAPUTXI
1AudieruntautemApostolietfratresquierantinJudæa,
quoniametgentesreceperuntverbumDei.
2CumautemascendissetPetrusJerosolymam,certaverunt
cumeoquierantexcircumcisione:
3dicens:Ingressusesadhominesincircumcisos,et
comedisticumeis.
4AudiensautemPetrussermonemabinitio,narrabateis
dicens:
5fuiincivitateIoppeorans:etinecstasividivisionem,
quasilinteummagnumquoddamdemissumdecaeloper
quattuorangulos.etvenitusqueadme;
6Inquodintuensconsiderabam,etvidiquadrupediaterræ,
etbestias,etreptilia,etvolatiliacæli.
7{Audiviautemvocemdicentemmihi:Surge,Petre;
interficiteetcomedite.
Dixiautem:Nequaquam,Domine:quiacommuneaut
immundumnumquamintroivitinosmeum.
9Responditautemvoxsecundodecaelo:“QuaeDeus
mundavit,tunecommunedixeris”.
81

84. ACTAAPOSTOLORUM
10Hocautemfactumestperter:etreceptasuntomnia
iterumincælum.
11Etecceviritresconfestimastiteruntindomoinqua
eram,missiaCaesareaadme.
12DixitautemSpiritusmihiutiremcumillis,nihil
hæsitans.Veneruntautemmecumetsexfratresisti,et
ingressisumusindomumviri.
13etostenditnobisquomodoindomosuastantem
angelumvidisset,etdixitei:MittehominesinJoppen,et
accersiSimonem,quicognominaturPetrus.
14quiloqueturtibiverbainquibussalvuseristuetomnis
domustua
15Etcumcoepissemloqui,deciditSpiritusSanctussuper
eos,sicutetsupernosabinitio.
16EtrecordatussumverbiDomini,quiaipsedixit:
“Ioannesquidemaquabaptizatusest;vosauteminSpiritu
Sanctobaptizatiestis.
17CumergotaledonumdeditillisDeus,sicutetnobis,qui
credidimusinDominumJesumChristum.quideram,quod
possemresistereDeo?
18Hisauditis,tacuerunt:etglorificaveruntDeum,dicentes:
ErgoetgentibuspœnitentiamdeditDeusadvitam.
19Hiautem,quidispersierantinpersecutione,quaecirca
Stephanumerat,veneruntusqueadPhenicem,etCyprum,
etAntiochiam,neminipraedicantesverbumnisisolis
Iudaeis.
20Etquidamexipsiserantcypriietcyrenei,quicum
venissentAntiochiam,locutisuntadGraecos,praedicantes
DominumIesum.
21EteratmanusDominicumeis:multusquenumerus
credentiumconversusestadDominum.
22Pervenitergosermoinauribusecclesiæquæerat
Jerosolymis,etmiseruntBarnabamusqueadAntiochiam.
23Quicumvenisset,etvidissetgratiamDei,gavisusest,et
hortatusestomnesutinpropositocordispermanerent
Domino.
24Eratenimvirbonus,etplenusSpirituSancto,etfide:et
appositusestpopulusmultusadDominum.
25ProfectusestautemBarnabasTarsum,utquæreret
Saulum:quemcuminvenisset,perduxitAntiochiam.
26Quemcuminvenisset,perduxitAntiochiam.Factumest
autemeis,utannumtotumconversarenturinecclesiaet
docerentturbammultam.DiscipuliautemChristiani
primumAntiochiaevocatisunt.
27InhisautemdiebussuperveneruntabHierosolymis
prophetaeAntiochiam;
28EtsurgensunusexeisnomineAgabus,significavitper
Spiritumfamemmagnamfuturaminuniversoorbe
terrarum,quæfactaestsubClaudio.
29Discipuliautem,proviribussuis,statueruntsubsidium
fratribusquihabitabantinJudæa,mittere:
30quodetfeceruntmittentesadseniorespermanus
BarnabaeetSauli
CAPITULUM12
1EodemautemtemporemisitHerodesrexmanus,ut
affligeretquosdamdeecclesia.
2OcciditautemJacobumfratremJoannisgladio.
3VidensautemquiaplaceretJudæis,apposuitut
apprehenderetetPetrum.Erantautemdiesazymorum.
4Quemcumapprehendisset,misitincarcerem,tradens
quatuorquaternionibusmilitumcustodiendum.volenspost
Paschaproducereeumpopulo.
5EtPetrusquidemservabaturincarcere,oratioautem
fiebatsineintermissioneabecclesiaadDeumproeo.
6CumautemproducereteumHerodes,inipsanocteerat
Petrusdormiensinterduosmilites,vinctuscatenisduabus:
etcustodesanteostiumcustodiebantcarcerem.
7EtecceangelusDominiastitit,etlumenrefulsitin
carcere:percussoautemlaterePetri,suscitaviteum,dicens:
Surgevelociter.Etcecideruntcatenædemanibusejus.
8Dixitautemangelusadeum:“Praecingeetcalceate
sandaliatua.Fecititaque.Etdixitilli:Circumdatibi
vestimentumtuum,etsequereme.
9Etexienssequebatureum.etnescisquiaverumestquod
perangelumfiebat;visumautemsevisum.
10Transeuntesautemprimamcustodiametsecundam
veneruntadportamferream,quaeducitadcivitatem.
spontequodeispatebat:etexeuntesprocesseruntvicum
unum;Etcontinuodiscessitangelusabeo.
11CumautemvenissetadsePetrus,dixit:Nuncsciovere,
quiamisitDominusangelumsuum,eteripuitmedemanu
Herodis,etdeomniexspectationepopuliJudæorum.
12Etcumconsiderassent,venitaddomumMariaematris
Joannis,quicognominatusestMarcus.ubimultiorantes
convenerunt.
13PulsoautemPetroadostium,venitpuellaadaudiendum,
nomineRhoda.
14EtutcognovitvocemPetri,nonaperuitianuamprae
gaudio,sedintrogressusest,etnuntiavitquomodoPetrus
stabatanteportam.
15Atillidixeruntadeam:Insanis.Illaautemaffirmabat
sicsehabere.Illiautemdicebant:Angelusejusest.
16Petrusautemperseverabatpulsanscumautem
aperuissentviderunteumetobstipuerunt
17Annuensautemeismanuuttacerent,narravitquomodo
Dominuseduxisseteumdecarcere.Etdixit:Ite,nuntiate
Jacoboetfratribushæc.Etabiitinaliumlocum.
18Utautemdiesfactusest,nonestparvaturbatio,etquæ
factasuntdePetro.
19Herodesautemcumrequisisseteumetnoninvenisset
inquisitionefactadecustodibusiussiteosduciadmortem
descendensqueaIudaeainCaesareamibicommorabatur.
20IratusqueestHerodesTyriisetSidoniis:veneruntautem
adeumunanimiter:etconstitutoBlastocubicularioregis,
petieruntpacem;quodpatriaregioalitur.
21StatutoautemdieHerodesvestitusvesteregiaseditpro
tribunali,etconcionabaturadeos.
22Populusautemacclamabat:Deivoces,etnonhominis.
23ConfestimautempercussiteumangelusDomini,eo
quodnondedissetgloriamDeo:etconsumptusavermibus,
exspiravit.
24VerbumautemDominicrescebat,etmultiplicabatur.
25BarnabasautemetSaulusreversisuntabJerosolymis
expletoministerioassumptoJoanne,quicognominatusest
Marcus.
CAPITULUM13
Erantauteminecclesia,quaeeratAntiochiae,prophetaeet
doctores;BarnabasetSimeon,quidicebaturNiger,et
82

85. ACTAAPOSTOLORUM
LuciusCyrenensis,etManaen,quieratcumHerode
tetrarchanutritus,etSaulus.
2MinistrantibusautemillisDomino,etieiunantibus,dixit
SpiritusSanctus:SeparatemihiBarnabametSaulumin
opusadquodvocavieos.
3Tuncieiunantesetorantesimponentesqueeismanus
dimiseruntillos.
4EtipsiquidemmissiaSpirituSanctoabieruntSeleuciam:
etaSpirituSanctoabierunt.etindenavigaveruntCyprum.
5CumautemvenissentSalaminam,prædicabantverbum
DeiinsynagogisJudæorum.
6EtcumperambulassentinsulamPaphon,invenerunt
quemdammagum,pseudoprophetam,Judæum,cuinomen
eratBarjesus.
7quieratcumproconsuleSergioPauloviroprudente.qui,
accitisBarnabaetSaulo,desiderabataudireverbumDei.
8resistebatautemillisElymasmagus(sicenim
interpretaturnomeneius)quaerensavertereproconsulema
fide
9Saulusautem,quietPaulus,repletusSpirituSancto,
intendensineum,
10etdixit:Oplenaomnidoloetomnifallacia,filidiaboli,
inimiceomnisjustitiæ,nondesinissubvertereviasDomini
rectas.
11EtnunceccemanusDominisuperte,eteriscæcus,non
videnssolemusqueadtempus.Etconfestimceciditineum
caligoettenebrae;etcircuibatquaerebatquieimanum
daret.
12Vidensautemproconsulquodfactumest,credidit
admiranssuperdoctrinaDomini.
13CumautemaPaphonavigassentPaulusetquicumeo
erant,veneruntPergaminPamphyliam;etIoannes
discedensabeisreversusestHierosolymam.
14CumautemproficiscerenturdePerge,venerunt
AntiochiaminPisidiametveneruntinsynagogamdie
sabbati,etsederunt.
15Etpostlectionemlegisetprophetae,principes
synagogaemiseruntadeos,dicentes:Virifratres,si
verbumexhortationishabetisinpopulo,dicite.
16SurgensautemPaulus,etmanusilentiumindicens,ait:
ViriIsraëlitæ,etquitimetisDeum,audite.
17DeusplebishuiusIsraelelegitpatresnostrosetplebem
exaltavitcumessentincolaeinterraAegyptietinbrachio
excelsoeduxiteosexea
18etperquadragintaannorumtempusmoreseorum
sustinuitindeserto.
19EtdestruensgentessepteminterraChanaan,sorte
distribuiteisterrameorum,
20etposthaecdediteisiudicesaquadringentis
quinquagintaannisusqueadSamuelprophetam.
21Etexindepostulaveruntregem:etdeditillisDeusSaul
filiumCis,virumdetribuBeniamin,annisquadraginta.
22Etamotoeo,suscitaviteisDavidinregemsuum.cuiet
ipsetestimoniumperhibuitetdixitinveniDavidfiliumIsai
virumsecundumcormeumquiimplevitomnem
voluntatemmeam
23HujusDeussecundumpromissionemeduxitIsraël
salvatoremJesum,
24prædicanteJoanneantefaciemadventusejus
baptismumpœnitentiæomnipopuloIsraël.
25CumimpleretautemJoannescursumsuum,dicebat:
Quemmearbitraminiesse?Nonsumego.Sedeccevenit
postme,cuiusnonsumdignuscalceamentapedumsolvere.
26Virifratres,filiigenerisAbraham,etquiinvobistiment
Deum,vobisverbumsalutishujusmissumest.
27QuienimhabitabantIerusalemetprincipeseorum,hunc
ignorantesetvocesprophetarumquaeperomnesabbatum
leguntur,iudicantesimpleverunt.
28etnullamcausammortisinvenientespetieruntaPilato
utinterficeretur;
29Cumqueconsummassentomniaquædeeoscriptaerant,
deponenteseumdeligno,posuerunteuminmonumento.
30Deusverosuscitaviteumamortuis;
31quivisusestperdiesmultoshisquisimulascenderant
cumeodeGalilaeainHierusalemquisunttesteseiusad
plebem
32Etnosannuntiamusvobis,quoniampromissio,quæ
factaest,adpatres,
33Deus,quiresurrexit,amortuisresurrexit.sicutetin
secundopsalmoscriptumest:Filiusmeusestu,egohodie
genuite.
34Quodautemsuscitaveriteumamortuis,jamnonaddat
incorruptionem,dixitutsic:Dabovobismisericordias
Davidfideles.
35Undeetinaliopsalmodicit:NondabisSanctumtuum
viderecorruptionem.
36Davidenimsuagenerationecumadministrasset
voluntatiDeidormivitetappositusestadpatressuoset
viditcorruptionem
37QuemveroDeussuscitavitamortuis,nonvidit
corruptionem.
38Notumergositvobis,virifratres,quoniamperhunc
vobisremissiopeccatorumannuntiatur.
39Etinhocomnes,quicredunt,exomnibusjustificantur:
undenonpotuistisinlegeMoysijustificari.
40Videteergo,neforteveniantsupervos,quoddictumest
inprophetis;
41Videtecontemptoresetadmiramini,etpereatis:opus
enimfacioindiebusvestris,quodnoncredetis,quod
quisqueannuntiaveritvobis.
42Exeuntibusautemillis,rogabant,utsequentisabbato
loquerentursibiverbahaec.
43Factaautemturba,multaeexIudaeisetreligiosis
proselytisuntPaulumetBarnabam;
44Sequentiverosabbatopeneuniversacivitasconvenit
audireverbumDei.
45VidentesautemturbasJudæi,repletisuntzelo,et
contradicebanthisquæaPaulodicebantur,blasphemantes.
46TuncaudentesPaulusetBarnabasdixerunt:“Vobis
oportebatprimumloquiverbumDei;sedcumrepellitisa
vobisetindignisiudicatisvitaaeterna,ecceconvertimurad
gentes..
47SicenimpræcepitnobisDominus,dicens:Posuitein
lucemgentium,utsisinsalutemusqueadextremumterræ.
48Audientesautemgentesgavisisunt,etglorificaverunt
verbumDomini:etcredideruntquotquoterantpræordinati
advitamæternam.
49DisseminabaturautemverbumDominiperuniversam
regionem.
50Judæiautemconcitaveruntmulieresreligiosaset
honestas,etprimoscivitatis,etexcitaveruntpersecutionem
inPaulumetBarnabam:etejecerunteosdefinibussuis.
83

86. ACTAAPOSTOLORUM
51Atilliexcussopulverepedumineos,veneruntIconium.
52discipuliquoquereplebanturgaudioetSpirituSancto
CAPITULUM14
1FactumestautemIconii,utsimulvenirentinsynagogam
Iudaeorum,etloquerentur,etcrederetIudaeorumet
Graecorumcopiosamultitudo.
2IncreduliautemJudæiconcitaveruntgentes,etmentes
eorumadversumfratresafflixerunt.
3Multoigiturtemporeillocumfiducialiteregeruntin
Domino,quitestimoniumperhibuitverbogratiaesuae,et
deditsignaetprodigiafieripermanuseorum.
4Divisaestautemmultitudocivitatis:etparstenebatur
cumJudæis,parsautemcumApostolis.
5Etfactaestimpugnatiogentium,etetiamJudæorumcum
principibuseorum,uteosviolarent,etlapidarenteos:
6QuicustodienteseamfugeruntinLystrametDerben,
civitatesLycaoniae,etregionempercircuitum.
7Etpraedicaveruntibievangelium.
8EtquidamvirLystrisinfirmuspedibussedebat,claudus
exuteromatrissuæ,quinumquamambulaverat.
9HicaudivitPaulumloquentem;
10(14:9)dixitmagnavoce:Surgesuperpedestuosrectus.
Etexilivit,etambulabat.
11PopuliautemcumvidissentquodfeceratPaulus,
levaveruntvocemsuam,dicentesadnosinLycaonia:Dii
descenderuntadnosinsimilitudinemhominum.
12EtvocabantBarnabamJovem.etPaulusMercurius,
quiaprincepsoratorfuit.
SacerdosquoqueJovis,quieratantecivitatem,tauroset
coronasantejanuasafferens,cumpopulisvolebat
sacrificare.
14QuodubiaudieruntApostoli,BarnabasetPaulus,
conscissistunicissuisexilieruntinturbas,clamantes:
15(14:14)etdicentes:Viri,quidhæcfacitis?etnossumus
viriconsimilesapudvosetpraedicamusvobisut
convertaminiabvanitatibusistisadDeumvivumquifecit
caelumetterrametmareetomniaquaeineosunt
16quialiquandopassisuntomnesgentesinviissuis
ambulare.
17Verumtamennonsinetestimoniosemetipsumreliquit
benefaciens,decælodanspluvias,temporafructifera,
replensciboetlætitiacordanostra.
18Ethæcdicentes,vixsedaveruntturbasnesibi
immolarent.
19SuperveneruntautemquidamabAntiochiaetIconio
Iudaei:etpersuasisturbis,lapidantesquePaulum,traxerunt
extracivitatem,existimanteseummortuumesse.
20Circumdantibusautemeumdiscipulis,surgensintravit
civitatem,etposteradieprofectusestcumBarnabain
Derben.
21Cumautemevangelizassentcivitatem,etdocuerant
multos,reversisuntLystram,etIconium,etAntiochiam,
22confirmantesanimasdiscipulorum,etexhortanteseosut
permanerentinfide:etquoniampermultastribulationes
oportetnosintrareinregnumDei.
23Etcumordinassentillispersingulasecclesias
presbyteros,etorassentcum jejunationibus,
commendaverunteosDomino,inquemcrediderunt.
24TranseuntesquePisidiam,veneruntPamphyliam;
25etcuminPergeverbumpraedicassentdescenderuntin
Attaliam
26etindenavigaveruntAntiochiamundeeranttraditi
gratiaeDeiinopusquodcompleverunt
27Cumautemvenissentetcongregassentecclesiam,
rettuleruntquantafecissetDeuscumillis,etquiaaperuisset
gentibusostiumfidei.
28Etcumdiscipulissuismanseruntmultotempore.
Capitulum15
1EtquidamdescendentesdeJudæadocebantfratres:Quia
nisicircumcidaminisecundummoremMoysi,nonpotestis
salvari.
2CumergoPaulusetBarnabasnonhaberentmodicam
dissensionemetcontionem,statueruntquodPauluset
BarnabasetquidamaliusexillisascenderentJerosolymam
adApostolosetpresbyterosdehacquaestione.
3IlliautemdeductiabecclesiapertransibantPhœnicenet
Samariam,narrantesconversionemgentium:etfaciebant
gaudiummagnumomnibusfratribus.
4CumautemvenissentJerosolymam,susceptisuntab
ecclesiaetapostolisetsenioribus,etannuntiaveruntquanta
Deusfecissetcumillis.
5Surrexeruntautemquidamdehæresipharisæorum,qui
crediderunt,dicentes:Quiaoportetcircumcidieos,
præciperequoqueservarelegemMoysi.
6ConveneruntqueApostolietsenioresvideredeverbohoc.
7Cumautemmagnaconquisitiofieret,surgensPetrusdixit
adeos:Virifratres,vosscitisquoniamabinitioDeusin
nobiselegit,perosmeumaudiregentesverbumEvangelii,
etcredite.
8etquinovitcordaDeustestimoniumperhibuitdansillis
SpiritumSanctumsicutetnobis
9etnihildiscrevitinternosetillosfidepurificanscorda
eorum.
10NuncergoquidtentatisDeum,imponerejugumsuper
cervicesdiscipulorumquodnequepatresnostri,nequenos
portarepotuimus?
11sedpergratiamDominiJesuChristicredimussalvari,
quemadmodumetilli.
12Tacuitautemomnismultitudo:etaudiebantBarnabam
etPaulumnarrantesquantaDeusfecissetsignaetprodigia
pereos.
13Etpostquamtacuerunt,responditJacobus,dicens:Viri
fratres,auditeme.
14SimeonnarravitquomodoDeusprimumgentesvisitavit,
utsumeretexeispopulumnominisuo.
15Ethuicconcordantverbaprophetarum;utscriptumest;
16posthaecrevertaretreaedificabotabernaculumDavid
quoddeciditetdirutaejusreædificaboeterigamilludet
destructaeiusiterumreaedificabo,etstatuameam:
17utrequirantceterihominumDominumetomnesgentes
superquasinvocatumestnomenmeumdicitDominus
facienshaec
18NotæsuntDeoomniaoperaejusaboriginemundi.
19Propterquodverbummeumest,utnonconturbenteos
quiexgentibusconversisuntadDeum,
20sedscribereadeosutabstineantseacontaminationibus
simulacrorum,etfornicatione,etsuffocatis,etsanguine.
84

87. ACTAAPOSTOLORUM
21Moysesenimatemporibusantiquishabetinsingulis
civitatibusquieumpraedicent,insynagogislegendiper
omnesabbatum.
22TuncplacuitApostolisetsenioribuscumomniecclesia,
viroselectosexsuisinAntiochiammitterecumPauloet
Barnaba.IudasautemcognominatusestBarsabasetSilas
principesfratrum:
23Etscripseruntepistolasquidemsicinipsos.Apostoliet
senioresfratres,quisuntAntiochiæ,etSyriæ,etCiliciæ,ex
gentibus,salutem.
24Proeoquodaudivimus,quodquidamexnobis
prodierunt,verbisvosconturbaverunt,subvertentesanimas
vestras,dicentes:Circumcidimini,etcustoditelegem,cui
mandatumtalenondedimus.
25Visumestautemnobisunanimiterconvocatosmittere
advosviroselectoscumdilectonostroBarnabaetPaulo.
26quitradideruntanimassuaspronomineDomininostri
JesuChristi.
MisimusergoJudametSilam,quietipsivobisverbis
referenteadem.
28VisumestenimSpirituiSanctoetnobisnihilamplius
imponerevobisonerisquamhaecnecessaria.
29utabstineatisvosaescisidolis,etsanguine,etsuffocatis,
etfornicatione,aquibuscustodientesvosbeneagetis.Bene
valete.
30Illiergodimissi,veneruntAntiochiam:etcongregata
multitudinetradideruntepistolam,
31Quamcumlegissent,gavisisuntsuperconsolatione.
32JudasautemetSilas,cumetipsiessentprophetae,
multisverbisexhortatisuntfratres,etconfirmaverunt.
33Etfactoibispatio,dimissisuntafratribusadapostolos
inpace.
34EtSilamibimanerevoluit.
35PaulusquoqueetBarnabasperseverabantAntiochiae
docensetpraedicansverbumDominicumaliismultis
36PostdiesautemaliquotdixitPaulusadBarnabam:
Revertentes,visitemusfratresnostrosperomnemcivitatem,
inquaprædicavimusverbumDomini,etquomodofaciunt.
37BarnabasautemstatuitsecumJoannem,qui
cognominatusestMarcus.
38Paulusautemrogabateum(utquidiscessissetabeisde
Pamphylia,etnonissetcumeisinopus)nondebererecipi.
39etfactaestcontentiointereositautdiscederentab
invicemetBarnabasadsumensMarcumnavigavitCyprum.
40ElegitautemPaulusSilametabiitcommendatusa
fratribusingratiamDei.
41perambulabatautemSyriametCiliciamconfirmans
ecclesias.
Caput16
1VenitautemDerbenetLystram.Eteccediscipulus
quidameratibinomineTimotheus,filiusmulieris
cujusdam,quaeeratIudaea,etcredidit;paterautem
Graecuserat;
2HuictestimoniumbonumreddebantquiinLystriserant
etIconiofratres.
3HuncvoluitPaulussecumproficisci;3Huncvoluit
Paulussecumproficisci:etassumenscircumciditeum
propterJudæosquierantinillislocis.Sciebantenimomnes
quodpaterejuseratgentilis.
4Cumautempertransirentcivitates,tradebanteiscustodiri
dogmataquæerantdecretaabApostolisetsenioribusqui
erantJerosolymis.
5Ecclesiaequidemconfirmabanturfideetabundabant
numerocotidie.
6CumautempertransirentPhrygiametGalatiæregionem,
vetatisuntaSpirituSanctoloquiverbuminAsia,
7CumvenissentauteminMysiam,tentabantirein
Bithyniam:sednonpermisiteosSpiritus.
8CumautempraeterissentMysiam,descenderuntTroadem.
9VisioautemnocteapparuitPaulo.HomoquidamMacedo,
oraviteum,dicens:TransiinMacedoniam,etadiuvanos.
10Utautemvisumvidit,statimquæsivimusproficisciin
Macedoniam,certifactiquodvocassetnosDeus
evangelizareeis.
11SolventesigituraTroaderectocursuvenimus
SamothraciametsequentidieNeapolim.
12etindePhilippos,quæestprimapartisMacedoniæ
civitas,colonia.Eramusauteminhacurbediebusaliquot,
conferentes.
13Sabbatoautemegressisumusdecivitatejuxtaflumen,
ubisoletoratiofieri.etsedentesloquebanturadmulieres,
quaeillucconfluebant.
14MulierautemquædamnomineLydia,venditpurpurea,
decivitateThyatiris,quæcolebatDeum,audiebatnos:
cujuscoraperuitDominusutintenderethisquædicebantur
aPaulo.
15Cumautembaptizataesset,etdomusejus,deprecataest
nos,dicens:SijudicastismefidelemDominoesse,introite
indomummeam,etmaneteibi.Etcoëgitnos.
16Factumestautem,cumvenissemusadorationem,
occurritnobispuellaquædamhabensspiritumdivinationis,
quæattulitdominossuosquaestummultum,dicentes:
17HicsecutusestPaulumetnos,etclamabantdicentes:
“IstisuntserviDeiexcelsi,quiostenduntnobisviam
salutis.
18Hocautemfaciebatmultisdiebus.DolensautemPaulus,
etconversus,spirituidixit:PræcipiotibiinnomineJesu
Christiexireabea.Etexiiteademhora.
19Videntesautemdominiejusquiaexivitspesquæstus
eorum,apprehendentesPaulumetSilam,perduxerunteos
inforumadmagistratus.
20etadduxiteosadmagistratusdicenshicumIudaeis
civitatemnostramconturbant
21Etdocetemores,quosnonlicetnobisaccipere,neque
facere,cumsintRomani.
22Etconsurrexeruntcontraeosturbae:etmagistratus
scissisvestibus,jussiteosverberare.
23Etcummultasplagaseisimposuissent,miserunteosin
carcerem,præcipientescustodiutdiligentercustodireteos.
24Quicumtantamultitudineaccepta,misitincarcerem
interius,etinnervopedessuosligavit.
25MediaautemnoctePaulusetSilasoranteslaudabant
Deum:etaudiebanteoscaptivi.
26Subitoveroterræmotusfactusestmagnus,itaut
moverenturfundamentacarceris:etstatimapertasunt
omniaostia,etuniuscujusquevinculasolutasunt.
27Expergefactusautemcustoscarceris,etvidensapertos
januascarceris,evaginavitgladiumsuum,etvolebat
occiderese,existimansfugissevinctos.
28ClamavitautemPaulusvocemagna,dicens:Nihiltibi
malifeceris:universienimhicsumus.
85

88. ACTAAPOSTOLORUM
29Lumineautemfacto,surgenstremefaciensse,procidit
antePaulumetSilam.
30etproducenseosforas,ait:Domini,quidmeoportet
facereutsalvusfiam?
31Atillidixerunt:CredeinDominumJesumChristum,et
salvuseris,etdomustua.
32EtlocutisunteiverbumDominicumomnibusquierant
indomoejus.
33Ettollenseosinillahoranoctis,laviteosalapis.et
baptizatusestipseetomneseiuscontinuo.
34Cumqueperduxisseteosindomumsuam,apposuiteis
etlætatusestcumomnidomosuacredensDeo.
35Etcumdiesfactusesset,miseruntmagistratuslictores,
dicentes:Dimittehominesillos.
36Nuntiavitautemcustoscarceris,dicensPaulo:
Magistratusmissisuntadtedimiseruntte:nuncergovade
inpace.
37Paulusautemdixiteiscaesosnosindemnatosquisunt
Romanietmiseruntincarceremetnuncoccultenoseiciunt?
imovero;sedipsiveniant,etnosejiciant.
38Nuntiaveruntautemmagistratibuslictoresverbahæc.
39etvenientesdeprecatisunteos,eteducentesrogabantut
egrederenturdeurbe.
40Etexieruntdecarcere,etingressisuntdomumLydiae:
etvisofratribus,consolatisunteos,etprofectisunt.
CAPUTXVII
1CumautemperambulassentAmphipolimetApolloniam,
veneruntThessalonicam,ubieratsynagogaJudæorum.
2SecundumconsuetudinemautemPaulusintroivitadeos,
etsabbatatriadisputabantcumeisdeScripturis,
3adnuntiansettestificansquoniamnecesseestChristum
passumesseetresurrexisseamortuishicautem,quemego
praedicovobis,Christusest.
4EtquidamexeiscredideruntetadjunctisuntPauloet
Silæ.etdevotorumGraecorummultitudomagna,et
matronarumnonpaucarum.
5ZelantesautemJudæi,assumentesquedevulgoviros
quosdammalos,etturbafacta,concitaveruntcivitatem:et
assistentesdomuiJasonisquærebanteosproducerein
populum.adpopulum.
6etcumnoninvenissenteostrahebantIasonemet
quosdamfratresadprincipescivitatisclamantesetdicentes
hiiquiorbemterraeconcitaverunthucethucillucque
discesserunt
7quossuscepitJason,ethiomnescontradecretaCæsaris
faciunt,regemaliumdicentesesse,Jesum.
Concitaveruntautemplebemetprincipescivitatisaudientes
hæc.
9etcumaccepissetaIasoneetaceteris,dimiserunteos.
10FratresveroconfestimpernoctemdimiseruntPaulumet
SilaminBerœam.Quicumvenissent,insynagogam
Judæorumintroierunt.
11HierantnobilioreseorumquisuntThessalonicæ,qui
susceperuntverbumcumomniaviditate,cotidiescrutantes
Scripturas,sihæcitasehaberent.
12Ideomultiexeiscrediderunt.itemhonestarum
feminarum,quaeGraecorumetvirorumnonpaucae.
13CumautemcognovissentJudæiThessalonicensium
quodprædicatumestaPauloverbumDei,quoderat
Beroeæ,perveneruntillucetconcitaveruntpopulum.
14StatimquetuncPaulumdimiseruntfratres,utiretusque
admare:SilasautemetTimotheusremanseruntibi.
15QuiautemdeducebantPaulum,perduxerunteum
Athenas:etacceptomandatoSilæetTimotheiutquam
celeritervenirentadeum,profectisunt.
16PaulusautemcumAtheniseosexspectaret,incitabatur
spiritusejusinipso,vidensidololatriaededitamcivitatem.
17DisputabatigiturinsynagogacumJudæisetcolentibus,
etinforo,peromnesdiesadeosquiaderant.
18QuidamautemEpicureorumetstoicorumphilosophi
occurreruntei.Dicebantautemquidam:Quiddicetis
garritusiste?Aliivero:Dediisalienisvideturannuntiator
esse:quiaJesumetresurrectionemannuntiabatillis.
19EtapprehensumeumadAreopagumduxerunt,dicentes:
Possumusscirequæestdoctrinahæc,dequadicis?
20Audivimusenimquædammirabilianostrisauribus.
21Atheniensesenimetomnesadvenaequiibivacabant
nihilaliud,nisiautdicereautaudirealiquidnovi.
22TuncPaulusstetitinmediomontisMartis,etait:Viri
Athenienses,superstitiosiestisinomnibus.
23Praeteriensenim,etaspexidevotionestuas,inveniaram
cuminscriptionehac:IGNOTODEI.Quemergo
ignorantescolitis,hocvobisannuntio.
24Deusquifecitmundumetomniaquaeineosunthic
caelietterraecumsitDominusnoninmanufactistemplis
inhabitat
25nequemanibushominumtamquamaliquoindigens
coliturquidatomnibusvitametspiritumetomnia
26fecitqueexunoomnegenushominuminhabitaresuper
universamfaciemterræ,definiensstatutatempora,et
terminoshabitationiseorum,
27utquærentDominum,sifortesentianteum,etinveniant,
quamvisnonlongesitabunoquoquenostrum:
28Inipsoenimvivimus,etmovemur,etsumus.sicutet
quidamvestrumpoëtaedixerunt:Ipsiusenimetgenus
sumus.
29CumergosumusprolesDei,nondebemusputare
divinitatemassimilariauro,velargento,vellapide,quod
estarteetartificiohominum.
30AtquehujusignorantiaetemporaDeusdetrectavit;nunc
autemomnesubiqueadpoenitentiamimperat;
31quoniamstatuitdieminquojudicabitorbemterrarumin
iustitiaperhominemquemconstituit;undefidemdedit
omnibus,quieumsuscitavitamortuis.
32Cumaudissentresurrectionemmortuorum,aliiquidem
irridebant,aliiverodicebant:Audiemustedehocverbo.
33SicPaulusexivitdemedioeorum.
34Aliiautemadhæseruntei,etcrediderunt:inquibuserat
DionysiusAreopagita,etmuliernomineDamaris,etalii
cumeis.
Capitulum18
1PosthaecdiscedensabAthenisvenitCorinthum.
2etquendamIudaeumnomineAquilam,Ponticumnatum,
nuperabItaliavenientemcumPriscillauxoresua;Quia
jussitClaudiusutdiscederentabRomaomnesJudæos:et
venitadeos.
3Etquiaejusdemeratartis,manebatapudeos,et
operabatur.
4Disputabatauteminsynagogaperomnesabbatum
suadebatqueIudaeisetGraecis.
86

89. ACTAAPOSTOLORUM
5CumvenissentautemdeMacedoniaSilasetTimotheus,
instabatspirituPaulus,ettestificansJudæisesseChristum
Jesum.
6Contradicentibusautemeis,etblasphemantibus,
excutiensvestimentasua,dixitadeos:Sanguisvestersuper
caputvestrum;Mundussum:exhocadgentesvadam.
7Etcumtransissetinde,intravitindomumcuiusdam
nomineJusti,colentemDeum,cujusdomuseratconiuncta
synagogæ.
CrispusautemarchisynagoguscrediditDominocumomni
domosua;etmultiCorinthiorumaudientescredideruntet
baptizatisunt.
9dixitautemDominusnoctepervisionemPaulonoli
timeresedloquereetnetaceas
10Egoenimsumtecum,etnemotemoveatadnocendum
tibi:egoenimpopulusmultusestinhaccivitate.
11Seditautemibiannumetsexmenses,docensapudeos
verbumDei.
12GallioneautemproconsuleAchaiæ,insurrexeruntuno
animoJudæiinPaulum,etadduxerunteumadtribunal,
13dicens:Contralegemhicpersuadethominibuscolere
Deum.
14IncipienteautemPauloaperireos,dixitGallioad
Judæos:Siquidemessetiniquumautfacinuspessimum,o
viriJudæi,rectevossustinerem.
15Siautemverborumetnominumquaestioest,etlegis
vestrae,videte.nequeenimegodehisjudicabo.
16Etminaviteosdetribunali.
17ApprehendentesautemomnesSosthenen,principem
synagogae,percutiebantantetribunal;Nihilhorumcurabat
Gallio.
18Paulusautemcumadhucmorareturintemporeet
valefaciensfratribusetnavigavitindeinSyriametcumeo
PriscillametAquilamcapitedetonsoinCenchrea:votum
enimhabebat.
19DevenitqueEphesum,etillosibireliquit.Ipsevero
ingressussynagogam,disputabatcumJudæis.
20Rogantibusautemeisutdiutiusmoraretur,non
concessit.
21Atvalefacienseis,dicens:Omnitemporecelebremhanc
festivitatem,quævenitinJerusalem:iterumautemrevertar
advos,siDeusvoluerit.ProfectusestabEpheso.
22etdescendensCaesareamascenditetsalutavitecclesiam
etdescenditAntiochiam.
23Etfactoibialiquantotemporeprofectusest,
perambulansexordineGalaticamregionem,etPhrygiam,
confirmansomnesdiscipulos.
24JudæusautemquidamnomineApollo,natus
Alexandriae,vireloquens,etpotensinscripturis,venit
Ephesum.
25HicerateruditusviamDomini;fervensautemspiritu
loquebaturetdocebatdiligenterquaesuntDomini
cognoscenssolumbaptismumIoannis
26Cœpitautemloquiinsynagogaconfidenter:quemcum
audissentAquilaetPriscilla,adduxerunteumadeos,et
exposuerunteiviamDeiperfectius.
27CumautemvellettransireinAchaiam,scripserunt
fratres,rogantesdiscipulosutacciperenteum.Quicum
venisset,contulitmultumhisquicrediderantpergratiam.
28VehementerenimJudæosrevincebatpublice,ostendens
perScripturasesseChristumJesum.
CAP19
1FactumestautemcumApolloessetCorinthi,utPaulus
peragratissuperioribuspartibusveniretEphesum,et
inveniretquosdamdiscipulos:
2dixitqueadeos:SiSpiritumSanctumaccepistiscredentes?
Atillidixeruntadeum:SednequesiSpiritusSanctusest,
audivimus.
3Illeveroait:Inquoergobaptizatiestis?Atillidixerunt:
BaptismoIoannis.
4DixitautemPaulus:Joannesbaptizavitbaptismo
pœnitentiæpopulum,dicensineumquiventurusessetpost
ipsumutcrederent,hocest,inChristumJesum.
5Hisauditis,baptizatisuntinnomineDominiJesu.
6EtcumimposuisseteismanusPaulus,venitSpiritus
Sanctussupereos.etloquebanturlinguis,etprophetabant.
7Erantautemomnesvirifereduodecim.
Introgressusautemsynagogam,cumfiducialoquebaturper
tresmenses,disputansetsuadensderegnoDei.
9Cumautemquidamindurarentur,etnoncrederent,
maledicentesviamcorammultitudine,discedensabeis,
segregavitdiscipulos,quotidiedisputansinscholatyranni
cujusdam.
10Hocautembienniispatiocontinuatumest;itautomnes
quihabitabantinAsiaaudirentverbumDominiIesuIudaei
atqueGraeci
11MiraculaautemfecitDeuspermanusPauli:
12Sicetproinfirmitatibussuissudariavelsemicintia
deferebanturacorporeeius,etrecedebantabeislanguores,
etspiritusnequamegrediebantur.
13TuncquidamdecircumvenientibusJudæis,
exorcizaverunteosutvocarenteosquihabebantspiritus
immundosnomenDominiJesu,dicentes:Adjurovosper
Jesum,quemPaulusprædicat.
14ErantautemquidamJudæi,Scevæprincipissacerdotum
septemfilii,quihocfaciebant.
15Respondensautemspiritusnequamdixiteis:Jesumnovi,
etPaulumscio.vosautemquiestis?
16Etinsiliensineoshomo,inquoeratdæmonium
pessimum,etdominatusamborum,invaluitcontraeos,ita
utnudietvulneratieffugerentdedomoilla.
HocautemnotumfactumestomnibusJudæis,atque
gentilibusquihabitabantEphesi.Etcecidittimorsuper
omnesillos,etmagnificatumestnomenDominiIesu.
18Multiquecredentiumveniebant,confitenteset
annuntiantesactussuos.
19Multiautemexhis,quifuerantcuriosasectati,
conferenteslibroscombusseruntcoramomnibus;et
computaveruntpretiaillorumetinveneruntargenti
quinquagintamilia.
20ItafortitercrescebatverbumDei,etconfirmabatur.
21Hisautemexpletis,destinavitspirituPaulus,cum
pertransissetMacedoniametAchaiam,ireJerosolymam.
22MisitergoinMacedoniamduosexministrantibus,
TimotheumetErastum.ipseautemadtempusinAsia
mansit.
23Factaestautemillotemporeturbationonminimadevia
Domini.
24Demetriusenimquidamnomineargentariusfaciens
delubraargenteaDianaenonmodicamquaestumfaciebat
artificibus
87

90. ACTAAPOSTOLORUM
25Quosconvocansadeosquieiusmodierantopifices,ait:
Domini,scitisquoniaminhacartesubstantiaestnostra.
26VidetisautemetauditisquianonsolumEphesi,sed
paenetotiusAsiaePaulushicsuasitetavertitpopulum
multum,dicensnonessedeos,quimanibusfiunt:
27Itaquenonsolumhaecpericlitabiturnobisparsin
redargutionemvenire.sedetmagnæDianætemplumin
nihilumreputabitur,sedetdestruiincipietmajestasejus,
quamtotaAsiaetorbiscolit.
28Hisauditis,repletisuntira,etexclamaveruntdicentes:
MagnaDianaEphesiorum.
29Etimpletaestcivitasconfusione,etimpetumfecerunt
unoanimointheatrum,raptoGajoetAristarcho
Macedonibus,comitibusPauli.
30Pauloautemvolenteintrareinpopulum,non
permiseruntdiscipuli.
31QuidamautemdeprincipibusAsiae,quierantamici
eius,miseruntadeumrogantesnesedaretintheatrum.
Eratenimecclesiaconfusa:etpluresnesciebantquaex
causaconvenissent.etpluresnesciebantquareconvenissent.
33DeturbaautemdetraxeruntAlexandrum,propellentibus
eumJudæis.EtannuitAlexandermanu,etvolebat
defensionempopulofacere.
34QuemutcognoveruntJudæumesse,voxfactaunaest
omnium,quasiperhorasduasclamantium:MagnaDiana
Ephesiorum.
35Etcumsedassettribunusplebis,dixit:“ViriEphesii,
quisesthomo,quinesciatquoniamEphesiorumcivitasest
cultrixmagnaedeaeDianae,etsimulacrum,quaececiditab
Iove.?
36Cumergoistanonpossintcontradici,debetistacere,et
nihiltemereagere.
37Adduxistisenimhominesistosnequesacrilegosneque
blasphemantesdeaevestrae.
38IdeosiDemetrius,etquicumeosunt,habentadversus
aliquemcausam,lexapertaest,etvicariisunt:etpræsto
sunt.
39Siquidautemalteriusreiquæritis,inlegitimaecclesia
poteritabsolvi.
40periclitamurenimindubiumvocanditumultumhuius
diei,cumnullacausasitpropterquamrationemhuius
contionisreferamus.
41Etcumhocdixisset,dimisitecclesiam.
CAPITULUM20
1Etfactotumultu,convocatisdiscipulissuisPaulus,
complexuseos,abiitinMacedoniam.
2Cumautemperambulassetpartesillasetexhortatuseos
fuisset,venitinGraeciam.
3Etmensestressederunt.HuicauteminsidiantibusIudaeis,
cuminSyriamnavigaturusesset,cogitavitper
Macedoniamreverti.
4comitatusestautemeuminAsiamSopaterBerae.et
Thessalonicenses,AristarchusetSecundus;etGaium
DerbenetTimotheum;etAsiae,TychicusetTrophimus.
5HipraecedentesmanseruntnobisTroade.
6nosveronavigavimuspostdiesAzymorumaPhilippiset
venimusadeosTroademindiebusquinqueubimansimus
septemdiebus.
7Unaautemsabbati,cumconvenissemusadfrangendum
panem,Paulusdisputabatcumeisprofecturusincrastinum,
protraxitquesermonemusqueinmediamnoctem.usquead
mediamnoctemorationemhabuit.
Erantautemlampadescopiosaeincenaculo,ubicongregati
sunt.
9Etsedebatinfenestraquidampuer,nomineEutychus,
incidensinaltumsoporem:etdumPauluspraedicaret
longum,procubuitsomnoetprociditdetertiocenaculo,et
sublatusestmortuus.
10AdquemcumdescendissetPaulus,incubuitsupereum:
etcomplexusdixit:Noliteturbari.vitaenimejusinipsoest.
11Ascendensautemfrangensquepanemetgustans
satisqueallocutususqueinlucem,sicprofectusest.
12Adduxeruntautempuerumviventem,etconsolatisunt
nonminime.
13Nosautemascendimusnavem,etnavigavimusinAsson,
indesuscepturiPaulum;sicenimdisposueratvolensipse
perterramiterfacere.
14EtcumadvenissentnobiscuminAsso,suscepimuseum,
etvenimusMitylenen.
15Indenavigavimus,alteradiecontraChios.Sequenti
autemdievenimusSamum,etmansimusTrogyllium;et
posterodieMiletumvenimus.
16StatueratenimPaulusEphesumnavigare,nequa
morareturinAsia:festinavitenim,sipossibileestei,ut
diemPentecostesfaceretJerosolymis.
17AMiletoautemmittensEphesumconvocavit
presbyterosecclesiae.
18Cumautemvenissentadillum,dixitillis:Scitisaprimo
die,quoveniinAsiam,qualisapudvosomnitemporefui.
19serviensDominocumomnihumilitateetlacrimismultis
ettemptationibusquaemihicontinguntperinsidias
Iudaeorum
20quomodoautemnihilretinuiquodtibiutileessetsed
demonstravietdocuitibipubliceetdedomoindomum
21testificansJudæisatquegentilibusinDeumpœnitentiam,
etfideminDominumnostrumJesumChristum.
22etnunceccealligatusegoSpirituvadoinHierusalem
quaeineaeventurasintmihiignorans
23nisiquodinomnicivitateSpiritusSanctusperhibuit
dicensvinculaettribulationesmemanere
24horumautemnihilmemoveatnequeexistimovitam
meammihimetipsiitautcursummeumconsummarem
cumgaudioetministerioquodaccepiaDominoIesuad
testimoniumevangeliumgratiaeDei.
25Etnunc,ecce,scio,quodomnes,perquospraedicavi
regnumDei,videbitisfaciemmeamamplius.
26Quaproptercontestorvoshodiernadie,quiamundus
sumasanguineomnium.
27Nonenimsubterfugi,quominusannuntiaremomne
consiliumDeivobis.
28Attenditevobisetuniversogregi,inquovosSpiritus
SanctusposuitepiscoposregereecclesiamDei,quam
acquisivitsanguinesuo.
29Scioenimquoniamintrabuntpostdiscessionemmeam
lupigravesinvosnonparcentesgregi.
30Etexvobisipsisexsurgentviriloquentesperversa,ut
abducantdiscipulospostse.
31Vigilateitaque,etmementote,quodpertrienniumnon
destitisingulisdiebusaclacrymisadmonere.
32Nuncautem,fratres,commendovosDeo,etverbo
gratiæejus,quipotensestvosædificare,etdarevobis
hæreditateminomnibussanctificatis.
88

91. ACTAAPOSTOLORUM
33Argentumautaurumautvestemnulliusconcupivi;
34ipsiscitisquoniamadeaquaemihiopuserantethisqui
mecumsuntministraveruntmanusistae
35Omniaostendivobis,quoniamsiclaborantesoportet
suscipereinfirmos,acmeminisseverborumDominiJesu,
quoniamdixit:Beatiusestmagisdarequamaccipere.
36Etcumhocdixisset,positisgenibussuisoravitcum
omnibusillis.
37flentesautemomnesvaldeetprocidentessupercollum
Pauliosculabantureum
38dolentesmaximeinverboquodlocutusestei,utnon
videantfaciemeiusamplius.Etcommiserunteumad
navem.
CAPUTXXI
1Cumautemfactumessetutnavigaremusabstractiabeis,
rectocursuvenimusCoum,etsequentidieRhodum,et
indePataram.
2EtcuminvenissemusnavemtransfretanteminPhœnicen,
ascendentesnavigavimus.
3CumautemcognovissentCyprum,relinquenteseamad
sinistram,navigavimusinSyriam,etvenimusTyrum,ibi
enimeratnavisonusexonerare.
4Inventisautemdiscipulis,mansimusibidiebusseptem:
quiPaulodicebantperSpiritumneascenderet
Jerosolymam.
5Etconsummatisillisdiebus,abivimus,etivimus.et
deducentesomnescumuxoribusetfiliisusqueadcivitatem
nostram,etpositisgenibusinlittore,oraverunt.
6Etcumvalefecissemusinvicem,ascendimusnavem.et
iterumreversisunt.
7EtcumaTyrocessassent,venimusPtolemaidamet
salutantesfratres,etmansimusapudeosdieuna.
8Sequentiautemdieprofectieramus,etvenimus
Cæsaream:etintravimusindomumPhilippievangelistæ,
quæeratunadeseptem.etapudeummanserunt.
9Huicautemerantquatuorfiliævirginesprophetantes.
10Etcummoraremurpluresdies,supervenitquidama
Judæapropheta,nomineAgabus.
11quicumvenissetadnos,adsumenscingulumPauli,
alligavitmanusetpedes,etdixit:HæcdicitSpiritus
Sanctus:SicligabuntJudæiinJerusalemhominem
cingulum,ettradenteum.manusgentium.
12Hæccumaudissemus,rogabamusnos,etquilociillius
erant,neascenderetJerosolymam.
13TuncresponditPaulus:“Quidfacitisflenteset
affligentescormeum?paratussumenimnonsolumalligari,
sedetmoriinJerusalempronomineDominiJesu.
14Etcumeisuaderenonpossemus,quievimus,dicentes:
Dominivoluntasfiat.
15Postdiesautemistospraeparatiascendebamus
Jerosolymam.
16VeneruntautemetexdiscipulisaCæsareanobiscum,
adducentessecumunumMnasonemCyprium,antiquum
discipulum,apudquemhospitaremur.
17EtcumvenissemusJerosolymam,libenterexceperunt
nosfratres.
18SequentiautemdieintroibatPaulusnobiscumad
Iacobum.etomnessenioresaderant.
19Quoscumsalutasset,narrabatpersingulaquæDeus
fecissetingentibusperministeriumipsius.
20Quicumaudissent,glorificaveruntDominum,et
dixeruntei:Vides,frater,quotmilliasuntJudæorum,qui
credunt.etomneszelumlegishabent.
21etintefactasunt,quoddocuerisomnesIudaeos,qui
suntingentibus,utMoysenderelinquant,dicentes:Non
debentfiliossuoscircumcidere,nequesecundum
consuetudinemingredi.
22Quidergoest?oportetconveniremultitudinem:audient
enimtesupervenisse.
23Hocergofacquodtibidicimus:Suntnobisviriquatuor,
votumhabentessuperse.
24illostolle,etmundatecumillis,etaccusaapudillosut
radantcapita:etsciantomnesquiahæc,quædetedicta
sunt,nihilsunt;sedettuipseordinateetcustodislegem.
25Degentibuscredentibus,scripsimusetjudicamushoc,
quoniamnihilhorumfacite,nisiutabimmolatis,et
sanguine,etsuffocatis,etfornicationecustodiant.
26TuncPaulus,assumptisviris,posteradiepurificatus
cumillisintravitintemplum,annuntiansexpletionem
dierumpurificationis,donecofferreturprounoquoque
eorumoblatio.
27Cumautemimplerenturdiesseptem,Judæiquierantde
Asia,cumvidissenteumintemplo,concitaveruntomnem
populum,etinjecerunteimanus,
28ViriIsraëlitæ,adjuvate:Hicesthomoquiadversus
populum,etlegem,etlocumhunc,omnesubiquedocens,
insuperetgentilesinduxitintemplum,etviolavitsanctum
locumistum.
29ViderantenimTrophimumEphesiumincivitatecum
ipso,quemæstimaveruntquoniamintemplum
introduxissetPaulus.
30Commotaqueestcivitastota,etfactaestconcursio
populi.EtapprehendentesPaulum,trahebanteumextra
templum:etstatimclausæsuntjanuæ.
31Quærentibusautemeumoccidere,nuntiatumesttribuno
cohortisquiatotaJerusalemturbataest.
32Quistatimassumptismilitibusetcenturionibus,
decurreruntadeos.Videntesautemtribunumetmilites,
cessaveruntpercuterePaulum.
33Etaccedenstribunusapprehenditeum,etjussiteum
alligaricatenisduabus.percunctatusquequisessetetquid
egisset.
34Aliiautemaliudclamabantinturba:etcumnonposset
certumcognoscerepraetumultu,jussitducieumincastra.
35Etcumvenissetadgradus,contigitutportaretura
militibusproptervimpopuli.
36Sequebaturenimmultitudopopuli,clamans:Tolleeum.
37CumautemducereturincastraPaulus,dixittribuno:
Loquortibi?Quidixit:Græcenosti?
38NonnetuesAegyptius,quiantehosdiestumultum
concitastieteduxistiindesertumquattuormiliavirorum
sicariorum?
39{DixitautemPaulus:HomosumJudaeusTarsensis,
civitatisCiliciæ,nonignobiliscivitatiscivis:etpermitte
mihiloquiadpopulum.
40Etcumpermisisseteum,Paulusstansingradibusannuit
manuadpopulum.Etcumfactumessetsilentiummagnum,
loquebaturadeoshebraicelinguadicens:
89

92. ACTAAPOSTOLORUM
CAPUTXXII
1Virifratresetpatres,auditequamadvosnuncreddo
rationem.
2Cumaudissentautemquiahebræalingualoquereturad
illos,magispræstiteruntsilentium.
3egoquidemhomosumIudaeusnatusTarsensiscivitate
CiliciaeeducatusincivitatehacantepedesGamalihelet
docenssecundumlegempatrumetzelatussumDeus,sicut
vosomneshodie.
4quihancviampersecutussumusqueadmortemalligans
ettradensincustodiasvirosacmulieres
5sicutetprincepssacerdotumtestimoniummihireddit,et
omneconsiliumseniorum:aquoetepistolasaccipiensad
fratres,Damascumpergebam,utadduceremibivinctosin
Jerusalem,utpunirentur.
6Factumestautem,euntemeetappropinquanteDamasco,
circamediamdiemsubitodecaelocircumfulsitmelux
copiosa;
7etdecidensinterramaudivivocemdicentemmihiSaule
Saulequidmepersequeris
8Egoautemrespondi:Quises,Domine?Dixitqueadme:
EgosumJesusNazarenus,quemtupersequeris.
9Et,quimecumerant,lumenquidemviderunt;vocem
autemnonaudierunteiusquiloquebaturmecum.
10Etdixi:Quidfaciam,domine?EtdixitDominusadme:
“SurgeetvadeinDamascum;etibidiceturtibide
omnibusquaepraestitutasunttibiutfacias.
11Etcumnonvideremclaritatemlucisillius,admanum
eorumquimecumerant,veniDamascum.
12Ananiasautemquidamvirsecundumlegem,
testimoniumhabensabomnibuscohabitantibusJudæis,
13veniensadmeetastansdixitmihiSaulefraterrespiceEt
egoeademhorarespexiineum.
14Quidixit:TeelegitDeuspatrumnostrorum,ut
cognoscasvoluntatemejus,etvideasjustum,etaudias
vocemorisejus.
15Tuenimeristestisejusadomnes,quævidistietaudisti.
16Etnuncquidmoraris?surgeetbaptizareetablue
peccatatuainvocatonomineDomini.
17Etfactumest,cumrevertarJerosolymam,etoransin
templo,egoeraminexcessu.
18Etviditillum,dicensadme:Festina,etexivelociterab
Jerusalem:quianonrecipienttestimoniumtuumdeme.
19Etdixi:Domine,scioquiaincarceratussumetpercussi
inomnisynagogaeosquicredideruntinte.
20etcumfunderetursanguisStephanimartyristui,ego
astabam,etconsentiebam,etcustodiebamvestimenta
interficientiumillum.
21Etdixitadme:Vadequoniamegoinnationeslonge
mittamte.
22Audiebantautemeumusqueadhocverbum,et
levaveruntvocemsuamdicentes:Tolledeterrahujusmodi:
nonenimfasesteumvivere.
23Illiautemclamaverunt,etprojectisvestibussuis:in
aeremmiseruntpulverem.
24Tribunusjubetadduciseincastra,etverberibus
percunctarijussit.utsciretquareitacontraseclamarent.
25Etcumastrinxissenteumloris,dixitastanticenturioni
Paulus:SihominemRomanumetindemnatumlicetvobis
flagellare?
26Quoaudito,centurioaccedensadtribunumnuntiavit
dicens:“Videquidacturussis:hicenimhomoromanus
est”.
Accedensautemtribunus,dixitilli:Dicmihisitu
Romanuses?Ait:Etiam.
28Etrespondittribunus:Egomultasummacivilitatem
hancconsecutussum.EtPaulusait:Egoautemlibernatus
sum.
29Protinusergodiscesseruntabeoquieuminterrogabat.
Tribunusautemettribunustimebat,postquamcognovit
eumesseRomanum,etquialigaverateum.
30Crastinaverodiecumsciretcertitudinemquare
accusareturaJudæis,solviteumavinculis,etjussit
principessacerdotumapparere,etomneconciliumeorum:
etproducensPaulum,statuitillumcoramillis.
CAPITULUM23
1IntuensautemconciliumPaulus,ait:Virifratres,ego
omniconscientiabonaconversatussumapudDeumusque
inhodiernumdiem.
2PrincepsautemsacerdotumAnaniaspræcepitastantibus
sibipercutereosejus.
3TuncPaulusdixitadeum:PercutietteDeus,paries
dealbate.Ettusedensjudicasmesecundumlegem,et
contralegemjubesmepercuti?
4Etquiastabantdixerunt:SummumsacerdotemDei
maledicis.
5{DixitautemPaulus:Nesciebam,fratres,quiaprinceps
estsacerdotum.Scriptumestenim:Principempopulitui
nonmaledices.
6SciensautemPaulusquodunaparsessetsadducæorum,
etalterapharisæorum,exclamavitinconcilio:Virifratres,
egosumpharisæusfiliuspharisæi:speetresurrectione
mortuorumegovocor.apudeumd.
7Etcumhocdixisset,factaestdissensiointerpharisaeoset
sadducaeos:etdivisaestmultitudo.
Sadducaeienimdicuntnonesseresurrectionemneque
angelumnequespiritumPharisaeiautemutrumque
confitentur
9factusestautemclamormagnusetsurgentesscribaequi
erantexPharisaeislitigabantetdicentesnihilmali
invenimusinhomineistosedsispiritusautangelusei
locutusestnonpugnemuscontraDeum.
10Etcummagnadissensiofactaesset,timenstribunusne
discerpereturPaulusabipsis,jussitmilitesdescendere,et
rapereeumdemedioeorum,acdeducereeumincastra.
11SequentiautemnocteDominusastansei,dixit:
Animæquioresto,Paule:sicutenimtestimonium
perhibuistidemeinJerusalem,sicettuRomæ
testimoniumperhibuisti.
12FactaautemdiecollegeruntsequidamexJudæis,et
devoverunt,sedicentesnequemanducaturos,neque
bibiturosdonecocciderentPaulum.
Erantautemplusquamquadraginta,quihanc
coniurationemfecerant.
14quiaccesseruntadprincipessacerdotumetseniores,et
dixerunt:Devotionedevovimusnosnihilgustaturos,donec
occidamusPaulum.
15Nuncergovoscumconsiliosignificattribunos,utcras
illumdeducatadvos,tamquamaliquiddeilloperfectius
90

93. ACTAAPOSTOLORUM
interrogaveritis:nosautem,cumappropinquaverit,parati
sumusinterficereillum.
16QuodcumaudissetfiliussororisPauliinsidias,venitet
intravitincastranuntiavitquePaulo.
17VocatisautemadsePaulusunumexcenturionibus,ait:
Adolescentemhuncadducadtribunum,habetenimaliquid
indicareilli.
18Ipseautemapprehensumillumduxitadtribunum,
dicens:Paulusvinctusvocavitmeadse,etoravitme,ut
adducamadteadolescentemistum,quihabetaliquidtibi
dicere.
19Apprehendensautemtribunusmanumillius,secessit
cumeoseorsum,etinterrogavitillum:Quidestquodhabes
indicaremihi?
20Atilledixit:PlacuitJudæi,terogantes,utPaulumin
crastinumduceresinconcilium,acsiperfectius
interrogarenteum.
21Tuautemnecrediderisillis:insidianturenimeiexeis
viriampliusquamquadraginta,quisedevoveruntnon
manducare,nequebibere,donecinterficianteum:etnunc
paratisunt,quaeroatepromissum.
22Dimisitergotribunuspuerum:etcomminatusestei:
Videnecuidixerismihi:Hæcfecisti.
23etconvocatisduobuscenturionibusaitparateducentos
militesireCaesareametequitesseptuagintaetlancearios
ducentosinhoratertianoctis
24etpræbuerunteisjumenta,etconstitueruntPaulum,et
perducuntillumadFelicempræsidem.
25Scripsitautemepistolasadhuncmodum;
26ClaudiusLysiasoptimopræsidiFelicisalutem.
27HiccaptusestaJudæis,etoccidiabeis:tuncvenicum
exercitu,eteduxieum,cumcognovisseteum,quia
Romanusest.
28Cumsciremcausamquareaccusarenteum,deduxieum
inconciliumeorum.
29Quemaccusaridelegeeorumintellexi,sednihildignum
morteautvinculojudicavi.
30Etcummihiperlatumessetdeinsidiisquasparaverant
illi,misiadte:denuntiansautemetaccusatoribusutdicant
apudte.Vale.
31Militesergo,sicutpræceptumestillis,apprehenderunt
Paulum,etduxeruntpernocteminAntipatridem.
32Crastinaautemdiedimiseruntequitesutsecumvenirent
etreversisuntincastra.
33quicumvenissentCaesareamettradidissentepistulam
praesidistatueruntetPaulumanteillum
34Cumlegissetautem,etinterrogassetdequaprovincia
esset.QuicumcognovisseteumdeCiliciaesse;
35Audiamte,inquit,cumaccusatorestuivenerint.
iussitqueeuminpraetorioHerodiscustodiri.
CAPITULUM24
1PostdiesautemquinquedescenditAnaniasprinceps
sacerdotumcumsenioribusetoratorequodamnomine
Tertullus,quiindicavitpraesidiadversusPaulum.
2EtcitatoPaulocœpitaccusareTertullus,dicens:Cumin
multapaceagamusperte,etmultacorriganturpertuam
providentiam,
3semperetubiquesuscipimus,optimeFelix,cumomni
gratiarumactione.
4Nediutiusautemteprotraham,oro,breviteraudiasnos
protuaclementia.
5invenimushunchominempestilentemetcommotorem
seditionisinteromnesIudaeospertotumorbemet
auctoremsectaeNazarenorum
6quietiamtemplumviolareconatusest,quemet
suscepimus,etsecundumlegemnostramjudicavimus.
7SedsupernosvenitLysiastribunus,etmagnavieripuit
eumdemanibusnostris,
8Mandansaccusatoribussuis,utveniatadte:quem
cognoscesdehisomnibus,dequibusnosaccusamuseum.
9AdjeceruntautemetJudæi,dicenteshæcitasehabere.
10ResponditautemPaulus(annuentesibipræsidedicere):
Exmultisannisteessejudicemgentihuicsciens,bono
animopromesatisfaciam.
11Utsciasquoniamadhucduodecimdiessunt,exquo
ascendiJerosolymam,utadorarem.
12etnequeintemploinveneruntmecumaliquo
disputantem,autconcursumfacientemturbæ,nequein
synagogis,nequeincivitate:
13nequeprobarepossunttibidequibusnuncmeaccusant.
14Confiteorautemhoctibi,quoniamsecundumviam
quamvocanthæresim,sicadoroDeumpatrummeorum,
credensomniaquæinlegeetprophetisscriptasunt:
15spemautemhabeinDeum,quamethiipsiexspectant,
resurrectionemfuturamjustorumetiniquorum.
16Inhocetipsestudeosineoffendiculoconscientiam
habereadDeumetadhominessemper.
17Postannosautemplures,eleemosynasfacturusin
gentemmeamvenietoblationes;
18etinveneruntmequidamexAsiaIudaeipurificatumin
templonequecumturbanequecumtumultu
19quidebuerunthicapudteesse,etsiquidcontrame
debuissent.
20autilliipsihicdicant,siquidinmeinvenerintmali,
cumstetiinconcilio;
21nisideunahacunavoceclamaviintereosstans:De
resurrectionemortuorumegohodievocoravobis.
22AudiensautemhæcFelix,perfectioremsciensviam
eorum,distuliteos,etdixit:CumveneritLysiastribunus,
cognoscamvosegounumsermonem.
23EtmandavitcenturioniservarePaulum,etpotestatem
habereei:etnonprohiberetquemquamdenotissuis
ministrareveladsevenire.
24Postdiesautemaliquot,cumvenissetFelixcum
Drusillauxoresua,quæeratJudæa,arcesseretPaulum,
audiebateumdefideChristi.
25Disputanteautemdejustitia,temperantia,etdejudicio
futuro,tremuitFelix,etrespondit:Vadeinhoctempore.
cumtempusopportunumfuerit,egorogabote.
26SperabatautemetutPaulus,utsolvateum,pecuniam
sibidari.
27PostduosautemannosPorciusFestusvenitin
cubiculumFelicis:etFelixvolensostendereJudæisFelix,
reliquitPaulumvinctum.
CAP.XXV
1Festusautemcumvenissetinprovinciamposttriduum,
ascenditaCaesareaJerosolymam.
2TuncprincipessacerdotumetprincipesIudaeorum
detulerunteumcontraPaulumetrogabanteum,
91

94. ACTAAPOSTOLORUM
3EtrogabatillumproeoutmittereteuminJerusalem,
insidiastendentesinviauteuminterficeret.
4FestusautemresponditservariPauluminCaesarea:se
autemmaturiusprofecturum.
5Quiergoinvobis,ait,potentessunt,descendentessimul,
accusentsiquodestineoiniquitas.
6Demoratusautemintereosdiesampliusdecem,
descenditCaesaream;etalteradieseditprotribunaliet
iussitPaulumadduci.
7Cumautemvenisset,circumdederunteumJudæi,qui
descenderantabJerosolymis,etmultasetmultas
tribulationesafferebantadPaulum:quodnonpoterant
probare.
8Paulorationemreddente:Quoniamnequeinlegem
Judæorum,nequeintemplum,nequeinCæsarem
quidquampeccavi.
FestusautemvolensgratiampræstareJudæis,respondens
Paulo,dixit:VisJerosolymamascendere,etibidehis
judicariapudme?
10DixitautemPaulus:AdtribunalCaesarissto,ubime
oportetiudicari.Iudaeisnihilnocui,sicutettumeliusnosti.
11Sienimnocui,autdignummortealiquidfeci,non
recusomori:siveronihilesteorumdequibushiaccusant
me,nemomeillisdonarepotest.Caesaremappello.
12TuncFestuscumconsiliolocutusrespondit:“Caesarem
appellasti;adCaesaremibis.
13EtpostdiesaliquotAgripparexetBernicevenerunt
CaesareamadsalutandumFestum.
14Cumautemdiesmultosdiesfactusesset,Festuscausam
indicabatregi,dicens:VirquidamestvinctusaFelice.
15dequocumessemJerosolymis,adieruntmeprincipes
sacerdotumetsenioresJudæorum,volenteshabere
judicium.
16Adquosrespondi:QuianonestRomanisconsuetudo
damnarealiquemhominempriusquamisquiaccusatur
præsenteshabeataccusatores,locumquedefendendi
accipiatadabluendacrimina.
17Cumergohucconvenissent,sineulladilationealtera
sedensprotribunali,iussitadducihominem.
18Inquemcumstetissentaccusatores,nullamcausam
deferebant,dequibusegosuspicabarmalum.
19quærebantautemquæstioneseorumdesuasuperstitione,
etdequodamJesu,quieratmortuus,quemaffirmabat
Paulusvivere.
20Hæsitansautemegodehujusmodiquæstione,dicebam
sivelletireJerosolymam,etibijudicarideistis.
21PauloautemappellanteutreservareturinAugusti
auditione,jussiservarieumdonecmittameumad
Caesarem.
22AgrippaautemdixitadFestum:Volebametipse
hominemaudire.Cras,inquit,audieseum.
23AlteraautemdiecumvenissetAgrippaetBernicecum
multaambitione,etintroissentinauditoriumcumtribunis
etvirisprincipalibuscivitatis,jubenteFesto,adductusest
Paulus.
24DixitautemFestus:Agripparex,etomnesquiadsunt
nobiscum,videtishunc,dequomecumestomnismultitudo
Judæorum,etJerosolymis,etethic,clamantemnon
oportere.diutiusvivere.
25Egoverecomperinihildignummorteeumadmisisse.
IpsoautemhocappellanteadAugustum,judicavimittere.
26Dequoquidcertumscribamdomino,nonhabeo.
Propterquodproduxieumadte,etmaximeadte,rex
Agrippa,utinterrogationefactahabeamquidscribam.
Sinerationeenimmihivideturmitterevinctum,etcausas
ejusnonsignificare.
CAP26
AgrippaautemadPaulumait:Permittiturtibiloquipro
temetipso.TuncPaulusextendensmanum,responditprose:
2mebeatumarbitror,rexAgrippa,quodegohodieapudte
respondebodeomnibus,dequibusaccusoraIudaeis;
3maximequodsciotescientemomniaquaesuntapud
Iudaeosconsuetudinesetquaestionespropterquodobsecro
patientermeaudias
4Etconversationemmeamajuventutemea,quæprimafuit
ingentemeainJerusalem,noveruntomnesJudæi.
5quimeabinitiocognoveruntsitestimoniumperhibent
quoniamsecundumarctissimamsectamnostraereligionis
vixipharisaeus
6Etnuncinspe,quæadpatresnostrosrepromissionis
factaestaDeo,stojudicor;
7inquamduodecimtribusnostrænocteacdiedeservientes,
sperantdevenire.DequaspeaccusoraJudæis,rex.
8Quidincredibilejudicaturapudvos,siDeusmortuos
suscitat?
9EtegoquidemexistimaverammeadversusnomenIesu
Nazarenideberemultacontrariaagere;
10quodetfeciJerosolymis,etmultossanctorumegoin
carceribusinclusi,aprincipibussacerdotumpotestate
accepta:etcumocciderentur,detulisententiam.etcum
occiderentur,deposuerunteisvocemmeam.
11Etinomnisynagogaeosincrepabatetblasphemareeos.
etinfuroremversuseospersecutussumusqueadcivitates
alienas.
12superquoveniDamascumcumpotestateetlegationea
principibussacerdotum
13Mediadieinviavidirexdecælosuprasplendoremsolis
circumfulsissemelumen,eteosquimecumsimulerant.
14{Omnesquenoscumdecidissemusinterram,audivi
vocemloquentemmihidicentemhebraicalingua:Saule,
Saule,quidmepersequeris?durumesttibicontrastimulum
calcitrare.
15Egoautemdixi:Quises,Domine?Quidixit:Egosum
Jesus,quemtupersequeris.
16sedexsurgeetstasuperpedestuosadhocenimapparui
tibiutfaciamteministrumettestemeorumquaevidistiet
eorumquibusapparebotibi
17liberanstedepopulisetdegentibusadquasnuncego
mittote
18utaperiatoculoseorumetconvertateosdetenebrisin
lucemetdevirtutesatanaeinDeum,utrecipiant
remissionempeccatorumethereditatemintersanctificatos
perfidem,quaeestinme.
19Unde,orexAgrippa,nonfuicaelestivisioniincredulus;
20sedDamasciprimum,etJerosolymis,etinomnibus
finibusJudææ,etgentibusostenditeis,utpœnitentiam
agant,etconvertanturadDeum,etagantoperapœnitentiæ.
HacexcausameJudæi,cumessemintemplo,
comprehensumtentabantinterficere.
92

95. ACTAAPOSTOLORUM
22AcceptoigiturauxilioDeousqueinhodiernumdiem,
testificansminorietmajorinihilaliuddicensquameaquae
prophetaeetMoysesdixeruntventurosesse:
23sipassibilisChristus,siprimusexresurrectione
mortuorum,lumenannuntiaturusestpopuloetgentibus.
24Hocautemipsoloquente,Festusmagnavocedixit:
Paule,esextrate;multatedoctrinafurentemfacit.
25Atille:Noninsanio,inquit,optimeFeste.sedproferte
verbaveritatisetsobrietatis.
Scitenimdehisrex,adquemetconstanterloquor:latere
enimeumnihilhorumarbitror.Noneniminangulo
quidquamhorumgestumest.
27Credis,rexAgrippa,prophetis?Scioquodcredis.
28AgrippaautemadPaulum:“Propemodumsuadesme
Christianumesse.
29EtPaulus:OptoapudDeum,nonsolumtu,sedetiam
omnesquiaudiuntmehodie,etego,sedethujusmodi,et
propesunt,exceptishisvinculis.
30Etcumhaecdixisset,exstititrexetpraeses,etBernice,
etquiassidebanteis:
31Etcumsecessissent,loquebanturadinvicem,dicentes:
Quianihilmorteautvinculisdignumquidfacithomoiste.
32AgrippaautemFestodixit:Dimittipoterathomohic,si
nonappellassetCaesarem.
Caput27
1CumautemjudicatumessetnosnavigareinItaliam,
tradideruntPaulumetquosdamaliosvinctos,cuinomen
eratJuli,centurioniscohortisAugusti.
2EtascendentesnavimAdramytti,navigavimusinAsia.
unusnobiscumAristarchus,MacedoThessalonicensis.
SequentiautemdiedevenimusSidonem.Comiterautem
JuliusPaulumdeprecabatur,etdediteipotestatemutadse
veniretadamicosreficiendos.
4Etindecumsustulissemus,subnavigavimusCyprum,
proptereaquodessentventicontrarii.
5etpelagusCiliciaeetPamphyliaenavigantesvenimus
Myram,quaeestLyciae.
6etibicenturionavemalexandrinamnavigantemin
Italiaminvenit.etposuitinea.
7etcummultisdiebustardenavigaremusetvix
devenissemuscontraCnidumnonsustinensnosventus
subnavigavimusCretaecontraSalmonem
8Etcumvixtransiret,venitadlocum,quivocatur
Speciosa.juxtaquoderatcivitasLasea.
9Cumautemmultahoraconsumptaesset,etnavigantibus
iaminpericulo,quiaiampraeteriitieiunium,Paulus
admonebateos,
10etaitillisdominivideoquiacumlaesionibusetmultis
damnisnonsolumonerisetnavissedetiamanimarum
nostrarumhaeceritnavigatio
11Centurioautemgubernatorietnaucleriomagiscredebat
quamhisquæaPaulodicebantur.
12Etquiaportusadhiemandumnonerat,gareetiaminde
discedere,siquomodoPhœnicenpervenirent,hiemare;
quaeestCretaeportus,vergentisadmeridiemet
occidentemsolem.
13Cumautemaustroleniterflante,exinanientes
propositumsetenereexistimantes,propeCretam
navigaverunt.
14Nonpostmultumautemmisitsecontraipsamventus
typhonicus,quivocaturEuroaquilo.
15Etcumprenderetnavis,nonpotuitferreinventum,et
noseicimus.
16Etininsulamquamdamdecurrentes,quævocaturCauda,
potuimusvixobtinerescapham.
17Quamcumtulissent,adiuveruntadroborandum
navigium;Quasublata,adjutoriisutebantur,accingentes
navem,timentesneinSyrtiminciderent,summissovasesic
ferebantur.
18Nosverovehementissimeiactati,sequentidie
immiseruntnavem.
19ettertiadiesuismanibusarmamentanavisprojecerunt.
20Cumautemnecsolnecstellaeinmultisdiebus
apparuissent,ettempestasnonparvasupernos,ablataest
spesomnis,utsalviessemus.
21PostlongamautemabstinentiamPaulusinmedioeorum
exstitit,etait:Viri,audistisme:etnonsolvitisaCreta,et
detrimentumconsecutisumus.
22Etnunchortorvos,utbonoanimoestote:nullaenim
vitaeritintervos,sednavis.
23AstititenimmihihacnocteangelusDei,cuiussumego,
etcuideservio,
24dicens:Netimeas,Paule;adducerisadCaesarem,et
eccededittibiDeusomnesquinaviganttecum.
25Propterea,filii,bonoanimoestote:egoenimcredo
Deum,quiasicfuturumest,sicutdictumestmihi.
26Ininsulamautemquamdamoportetnosdevenire.
27Cumautemquartadecimanoxsupervenit,deiectisnobis
inAdria,circamediamnoctemnautaeappropinquaverunt
adaliquamregionem;
28Etexclamaverunt,etinveneruntpassusviginti:etcum
longiusabiissent,sonueruntiterum:etinveneruntpassus
quindecim.
29Tuncveritineinsaxaincideremus,depuppimittentes
anchorasquatuoroptabantdiem.
30Etcumdenaviessentfugientesnaues,submiserunt
scaphaminmare,subcolore,quasiancorisejiciantde
prætorio,
31dixitPauluscenturionietmilitibus:Nisihiinnavi
manserint,vossalvifierinonpotestis.
32Tuncabscideruntmilitesfunesscaphæ,etpassisunt
eamexcidere.
33Etcumluxinciperetfieri,rogabatPaulusomnessumere
cibum,dicens:Quartadecimadiehodieexspectantesjejuni
permanetis,nihilaccipientes.
34Propterquodobsecrovos,utapprehendatisquidfaciatis,
ethocestprosalutevestra:quoniamnulliusvestrum
capillusdecapitecadet.
35Etcumhocdixisset,sumenspanem,gratiasegitDeoin
conspectuomnium:etcumfregisset,cœpitmanducare.
36Animæquioresautemfactiomnes,etipsisumpserunt
cibum.
37Eramusautemomnesinnavianimæducentorum
sexagintasedecim.
38Etcummanducassent,miserantnavim,etmiserunt
triticuminmare.
39Cumautemdiesfactusesset,terramnonagnoscebant:
sinumveroquemdamconsiderabanthabentemlittus,in
quemcogitabantsipossentejicerenavem.
93

96. ACTAAPOSTOLORUM
40Etcumancorassustulissent,committebantmari,et
solvebantclavos,etlevaveruntnavesadventum,et
applicuerunt.
41Etcumincidissentinlocumduomaria,descenderuntin
terramnavis.etprora-nisahaerebatetimmobilis
permanebat;posteriorautemimpetufluctuumfractaerat.
42Militumautemconsiliumfuitutcustodiasocciderent,
nequiscumenatasset,effugeret.
43centurioautemvolenssalvosfacerePaulumprohibuit
neetquinatarepossent,primosseinmarepraecipitarent,
etadterrampervenirent;
44etceteros,aliosintabulisferebant,quosdamsuperea
quædenavierant.Sicquefactumestutomnesincolumes
adterramevaderent.
Caput28
1Etcumevasissemus,tunccognovimusquiaMelitainsula
vocabatur.
2Barbariautemnonmodicamgratiamostenderuntnobis:
accendentesenimignem,etsingulospropterimbrem,et
frigus.
3CumautemcollegissetPaulumfasciculum,et
imposuisseteosigni,venitviperadecalore,etalligavit
manumsuam.
4Utautemvideruntbarbaripendentembestiamdemanu
ejus,adinvicemdicebant:Utiquehomicidaesthomohic,
quicumevaseritdemari,ultiononsiniteumvivere.
5Etexcussitbestiaminignem,etnihilmaliintulit.
6Videntesautem,cumintumuisset,subitocorruit,etecce
multotempore,cumnullameinocumentaconspexissent,
convertentesse,dicenteseumessedeum.
7Ineademprovinciaerantprincepsinsulae,cuinomen
Publii.quinosexcepit,ettriduobenignerecepit.
8Etfactumest,utagerentfebris,etsanguinisfluxum:ad
quemPaulusintravit,etoravit,etimposuitillimanus,et
sanaviteum.
9Quofacto,etceteri,quiininsulahabebantinfirmitates,
accedebant,etcurabantur:
10quietiammultishonoribusnoshonoraverunt;etprofecti
portabantnoshisquaenecessariaerant.
11Postmensesautemtres,navigavimusinnavi
Alexandrina,quæininsulahiemaverat,cuieratinsigne
Castorum.
12EtcumvenissemusSyracusam,mansimusibitriduo.
13IndecircumlegentesdevenimusRegium:etpostunum
diem,flanteaustro,sequentidievenimusPuteolos:
14Ubiinvenimusfratres,etrogatimanereapudeosdies
septem:etsicvenimusRomam.
15Etindecumaudissentfratres,occurreruntnobisusque
adAppiiforum,ettresTabernas.QuoscumvidissetPaulus,
gratiasagensDeo,accepitfiduciam.
16CumautemvenissemusRomam,permissumestPaulo
maneresibimetcumcustodientesemilite.
17factumestautemposttriduumconvocavitPaulus
principesIudaeorumetquicumconvenerantdixitadeos
virifratrescumnihilinpopulumautinconsuetudines
patrumnostrorumfeciettraditussumabHierosolymisin
manusRomanorum.
18quicuminterrogationemdemehabuissent,dimitteteum,
quiacausamortisnoneratinme.
19Judæiautemcontradicentibus,coactussumappellare
Cæsarem.nonquomeamgentemaccusaredebueram.
20Propterhocergorogaviteutvideremte,etloquerer
tecum,quiapropterspemIsraëlcatenahaccircumdatus
sum.
21Atillidixeruntadeum:“Nequelitterasaccepimusdete
aIudaea,nequeexomnibusfratribusquiveneruntadte
aliquiddenuntiaveruntautlocutisunt;
22Volumusautemateaudirequidsentias:namdehac
sectanovimusquiaubiquecontradicitur.
23Cumautemconstituissenteidiem,veneruntmultiad
euminhospitium.quibusexponebatettestificabatur
regnumDeisuadenseisdeIesuetexlegeMosiset
prophetarumamaneusqueadvesperam
24Etquidamcredebanthisquaedicebantur:quidamvero
noncredebant.
25etcumnonconsensissentinterse,discesseruntcumuno
verbodixissetPaulus:BenelocutusestSpiritusSanctusper
Isaiamprophetamadpatresnostros,
26dicens:Iteadpopulumistum,etdicite:Auditeaudientes,
etnonintelligetis;etvidebitisetnonvidebitis
27Ingravatumestenimcorpopulihujus,etauresejus
graviterauditus,etoculossuosclauserunt;nevideant
oculisetauribusaudiantetcordeintelligantetconvertantur
etsanemeos.
28Notumergositvobis,quoniamgentibusmissumesthoc
salutareDei,etipsiaudient.
29Etcumhæcdixisset,exieruntabeoJudæi,multam
habentesintersequæstionem.
30Mansitautembienniototoinconductosuo:etsuscepit
omnesquiingrediebanturadeum.
31prædicansregnumDei,etdocensquæsuntdeDomino
JesuChristocumomnifiducia,nulloprohibenteeum.
94