Lesson 1 - ජල ගුණාත්මයේ ගැටළු සහ ජල දූෂනය Problems of water quality and pollution

Global water status
Water pollution
Problems of water quality and pollution
The case in Sri Lanka
Consequence of water pollution
Groundwater pollution
Solutions for pollution

1. P.B. Dharmasena, Rajarata University of Sri Lanka
0777-613234, 0717-613234
[email protected], [email protected]
https://independent.academia.edu/PunchiBandageDharmasena
https://www.researchgate.net/profile/Punchi_Bandage_Dharmasena/contributions
http://www.slideshare.net/DharmasenaPb
https://www.youtube.com/channel/UC_PFqwl0OqsrxH1wTm_jZeg
https://scholar.google.com/citations?user=pjuU1GkAAAAJ&hl=en
https://www.cambridgescholars.com/product/978-1-0364-1032-2
LESSON
ONE
WRMG 31012(15: 30:55)
B.A. (General) Degree Program
Lesson 1 – Problems of water quality and pollution
ජල ගුණාත්ම෗ය් ගැටෆ සහ ජල දූෂනය

2. පාඨමාලා෗ේ අඩංගු කරුණු
1.ජල ගුණාත්ම෗ය් ගැටෆ සහ ජල දූෂනය
2.ජල දූෂණ කාරක
3.ජල෗ය් ගුණාත්මක පර�තීන් සහ පානීය ජලය
4.අපජලය, ජල ගුණාත්ම �ශ්්෗ල්ෂණය සහ ජල පරිපපහු ිරීම
5.ජල ගුණාත්ම නීතර සහ අයිතරවාසිකම්
6.ජල ගුණාත්ම තත්ත්ව ෗රගුලාසි
7.ජල සැපයු෗ම් පිපණාමය
8.ගූහස්ථ, වාිපමාර්ග, කාර්�ක සහ අ෗නකුත් ජල සැපයුම්
9.වාිපමාර්ග ජල සැපයුම් පද්ධතර කළමනාකරණය
10.වැසි ජලය රැස් ිරීම
11.ජල �ු ලර උත්පාදනය
12.ජල සැපයුම් සඳහා ජාතයන්තර අරමුදල්
13.පරජා ම෕ල ජල සැපයුම් ෗යෝජනා ක්‍රම
14.ජල ගුණාත්ම කළමනාකරණ෗ය් අනාගත අිි෗යෝග
15.ජල සැපයුම් පද්ධතර කළමනාකරණය සඳහා ඇතර අිි෗යෝග

3. පිපසර
දූෂණය
ශ්බ්ද
දූෂණය
�ිරරණ
ශ්ීලී
දූෂණය
තාප
දූෂණය
පාංශ්ු
දූෂණය
ආ෗ලෝක
දූෂණය
�දුත්
චුම්ික
දූෂණය
ජල
දූෂණය
වායු
දූෂණය

4. 0.03%

5. .ppt (5)

6. Water Pollution

7. Water Pollution

11. •ජල දූෂණය අර්බුදකාිප
෗ගෝලීය අිි෗යෝගයිර.
•එය පුෆල් ෗සෞඛ්‍ය ගැටෆ
ඇතර කරයි.
•පිපසර පද්ධතරවලට හානි
කරයි.
•දූෂරත ජල෗යන් ෗බෝවන
෗රෝග පැතර෗ර්.
•ජලජ ජජව ��ධත්වයට
හානි සිු ෗ේ.
•පානීය ජල ම෕ලාශ්ර
දූෂණය �ම ඇතුෆ ��ධ
ගැටෆ හරහා ආර්දක
ස්ථාවරත්වයට බලපෑම්
කරයි.
Lesson-1
ජල ගුණාත්ම෗ය් ගැටෆ සහ ජල දූෂනය

12. ශ්‍රී ලංකා෗ේ ජල ගුණාත්ම෗ය් ගැටෆ සහ ජල දූෂනය
•කාර්�ක හා කූෂරකාර්�ක
ක්‍රියාකාරකම්, පරමාණවත් අපද්‍රවය
කළමනාකරණයක් ෗නාමැතරකම සහ
නාගීකරණය ෗හ්තු෗වන් මතුපරට
ජලය, ිූගත ජලය සහ ෗වරළබඩ
පර෗ද්ශ්වලට බලපෑම් එල්ල �ම
෗හ්තු෗වන් ශ්‍රී ලංකාව සැලිරය යුතු
ජල ගුණාත්මකිාවය සහ දූෂණ
ගැටෆ වලට මුහුණ ෗දයි.
•පරධාන ගැටෆ අතරට කාර්�ක
අපජල෗යන් දූෂණය �ම,
පළර෗බෝධනාශ්ක සහ ෗පා෗හාර
අඩංගු කූෂරකාර්�ක අපජලය,
පරිපපහු ෗නාකළ අපජලය සහ
ප්ලාස්ටික් දූෂණය ඇතුළත් වන අතර
එමඟින් ෗සෞඛ්‍ය ගැටලු, පිපසර
පද්ධතර හානි සහ ජල ලබා ගැනී෗ම්
හැිරයාව අඩු ෗ේ.

13. ශ්‍රී ලංකා෗ේ ජල දූෂණ෗ය් ම෕ලාශ්ර
කාර්�ක හා කූෂරකාර්�ක අපද්‍රවය:
•පරිපපහු කළ �ට පවා කාර්�ක
අපද්‍රවය කාර්�ක පර෗ද්ශ් හරහා ගලා
යන කැළණි ගඟ වැනි ගංගා
දූෂණය කළ හැිරය.
•කූෂරකර්මාන්ත෗ය් ද පළර෗බෝධනාශ්ක
සහ ෗පා෗හාර අ�ක ෗ලස ිා�තා
ිරීම ගංගා, �ල් සහ ිූගත ජලයට
සැලිරය යුතු ෗ලස ගලා යාමට
෗හ්තු වන අතර එමඟින් රසායනික
දූෂණය හා ඇල්ගී පැතරීම
(සු෗පෝෂණය) ඇතර ෗ේ.

14. ශ්‍රී ලංකා෗ේ ජල දූෂණ෗ය් ම෕ලාශ්ර
අ��මත් අපද්‍රවය කළමනාකරණය :
•�෗ශ්්ෂ෗යන් නාගිපක හා අඩු ආදායම්ලාිී පර෗ද්ශ්වල ජල ම෕ලාශ්ර අසල ඇතර කුණු
කඳු සහ අ��මත් සනීපාරක්ෂක පහසුකම්, ජල ම෕ලාශ්රවලට ඇතුෆ වන අපද්‍රවය
සහ ඝන අපද්‍රවය දූෂණයට දායක ෗ේ.

15. ශ්‍රී ලංකා෗ේ ජල දූෂණ෗ය් ම෕ලාශ්ර
නාගීකරණය සහ අපද්‍රවය බැහැර ිරීම:
•෗ේගවත් නාගීකරණය සහ ඒ ආශ්රිත සංවර්ධන ක්‍රියාකාරකම් ෗හ්තු෗වන් ජල
පද්ධතරවලට ඇතුෆ වන දූෂක අඩංගු ගූහස්ථ අපද්‍රවය සහ ගසා෗ගන එන අපද්‍රවය
වැඩි ෗ේ.

16. ශ්‍රී ලංකා෗ේ ජල දූෂණ෗ය් ම෕ලාශ්ර
සාගර දූෂණය:
•෗වරළබඩ හා සාගර ජලය පළර෗බෝධනාශ්ක , ෗පා෗හාර, කාර්�ක අපද්‍රවය සහ
ප්ලාස්ටික් අපද්‍රවය මගින් බලපෑමට ලක් වන අතර එය �වර කර්මාන්තයට හා
සංචාරක වයාපාරයට බලපායි.

17. ජල දූෂණ෗ය් පරතර�පාක:
෗සෞඛ්‍ය ගැටලු:
•දූෂරත ජලය ජී�තයට තර්ජනයක් වන ෗රෝග ඇතර කළ හැිර අතර පරමාණවත්
පානීය ජලය ෗නාමැතරකමට දායක ෗ේ.

18. úI ridhk

19. úI ridhk

20. 20
•
•
•
•

21. වමනය සන්නිපාත උණ ගලපටලය
෗සංගමාලය
වකුගඩු ආසාදන ස්නායු ආබාධ ස෗මහි තුවාල

22. ජල දූෂණ෗ය් පරතර�පාක:
පිපසර පද්ධතර හායනය:
•සු෗පෝෂනය, ඔක්සිජන් පරමාණය අඩු�ම සහ දූෂක වලරන් සූජු �ෂ �ම ජලජ ජී�න්ට
හානි කරන අතර පිපසර පද්ධතර වලට හානි කරයි.

23. ආර්දක බලපෑම්:
•�වර කටයුතු, කූෂරකර්මාන්තය සහ කර්මාන්ත සඳහා පරිපසිු ජලය ලබා ගැනීම
෗ක෗රහි බලපෑම් හරහා ජල දූෂණය ආර්දක වර්ධනයට අහිතකර ෗ලස බලපායි .

24. ිූගත ජල දූෂණය
•කූෂර රසායන ද්‍රවය අ�ක ෗ලස ිා�තා
ිරීම කල්පරටිය අර්ධද්�පය වැනි
පර෗ද්ශ්වල ිූගත ජලය දැඩි ෗ලස
දූෂණය �මට ෗හ්තු � තර෗බ්.
•කල්පරටිය කලපු පර෗ද්ශ්෗ය් ජල දූෂණයට
පරධාන වශ්෗යන් ෗හ්තු � ඇත්෗ත්
කූෂරකාර්�ක පරළර෗වත්, �෗ශ්්ෂ෗යන් කූෂර
රසායන අ�ක ෗ලස ිා�තා ිරීම සහ
අනිසි ෗ලස ිා�තා ිරීම සහ පාංශ්ු
ඛ්‍ාදනය, ක෗ඩාලාන පිපසර පද්ධතරය
තුළ ිූගත ජලය දූෂණය �මට සහ
අවසාදිත �මට ෗හ්තු ෗ේ.
•෗මම දූෂණය නයි෗රේට් ම් ටම් හහළ
යාම, ලවණතාව වැඩි �ම සහ ිූගත
ජල෗ය් යකඩ සහ නිකල් වැනි අ෗නකුත්
දූෂක ද්‍රවය පැවතී෗ම් �ිවය ෗ලස
පරකාශ් වන අතර එය පානීය හා
වාිපමාර්ග සඳහා ිා�තා කරන ජල෗ය්
ගුණාත්මක ිාවයට ද බලපායි.

25. •
•
•
–
–

26. ජල දූෂණයට පරළරයම් ෗යද ම:
වැඩිදියුණු කළ අපද්‍රවය සහ අපජල කළමනාකරණය:
•අපද්‍රවය පරිපපහු පද්ධතර වැඩිදියුණු ිරීම සහ කාර්�ක
අපජලය සඳහා වඩා ෗හාඳ කළමනාකරණ පරළර෗වත්
ක්‍රියාත්මක ිරීම හතා වැදගත් ෗ේ.

27. ජල දූෂණයට පරළරයම් ෗යද ම:
දූෂණය වැළැක්�෗ම්
උපාය මාර්ග:
•�පාක ලැබුනු
පසු ෗දන �සඳුම්
වලට වඩා
දූෂණය
වැළැක්�මට
පරමුඛ්‍තාවය ද ම
පරිපවැය-ඵලදායී
පර෗ේශ්යක් ෗ලස
සැල෗ක්.

ශ්ක්තරමත් කළ
අ�ක්ෂණ සහ
නියාමනය:
•නුසුු සු අපද්‍රවය
බැහැර ිරී෗ම්
පරළර෗වත් පාලනය
ිරීම සඳහා
අ�ක්ෂණ
යාන්තරණ වැඩි
දියුණු ිරීම සහ
පවතරන ෗රගුලාසි
බලාත්මක ිරීම
අවශ්ය ෗ේ.

තරරසාර කූෂරකාර්�ක
පරළර෗වත්:
•ගරා�ය පර෗ද්ශ්වල ජල
ම෕ලාශ්ර ආරක්ෂා ිරීම
සඳහා කූෂර රසායන
ද්‍රවය වගකී෗මන්
ිා�තා ිරීම
පරවර්ධනය ිරීම සහ
කූෂරකාර්�ක අපද්‍රවය
කළමනාකරණය ිරීම
අතයවශ්ය ෗ේ.

28. •
–
–
–
–

29. •
–
–
–