Macedonian - The Story of Ahikar the Grand Vizier of Assyria.pdf

The Story of Ahikar, folktale of Babylonian or Persian origin, about a wise and moral man who supposedly served as one of the chief counselors of Sennacherib, king of Assyria (704–681 bc). Like the biblical Job, Ahikar was a prototype of the just man whose righteousness was sorely tested and ultimately rewarded by God.

2. ПРИКАЗНАТАЗААХИКАР
ВОВЕД
ВоПриказнатазаАхикаримамееденоднајстарите
извориначовечкамислаимудрост.Неговото
влијаниеможедасеследипрекулегендитенамногу
луѓе,вклучувајќигоКуранотиСтариотиНовиот
завет.
МозаикпронајденвоТревес,Германија,накојмеѓу
мудрецитенасветотеприкажанликотнаАхикар.
Евејанеговаташаренаприказна.
Датумотнаовааприказнабешепредметнажива
дискусија.Научницитеконечногоспуштијатоаза
првиотвек,когабеадокажанивогрешкасо
оригиналнатаприказнаштосепојавивоарамејски
папирусод500п.н.е.меѓуурнатинитенаЕлефантин.
Приказнатаочигледноефикција,анеисторија.
Всушност,читателотможедасезапознаена
дополнителнитестраницинаАрапскитеноќи.
Напишаноебрилијантно,анаративоткојеполнсо
акција,интригиитеснобегствогозадржува
вниманиетодопоследно.Слободатана
имагинацијатаенајскапоценатасопственостна
писателот.
Пишувањетоседелиначетирифази:(1)Наративот;
(2)Учењето(извонреднасеријанапоговорки);(3)
ПатувањетовоЕгипет;(4)Сличностиилипараболи
(сокоиАхикаргодовршуваобразованиетонасвојот
внуккојпогрешил).
ПОГЛАВЈЕ1
Ахикар,големиотвезирнаАсирија,има60жени,но
судбинатаеданемасин.Затоагопосвојувасвојот
внук.Тојгонабиваполнсомудростизнаењеповеќе
отколкусолебивода.
1ПриказнатазаХаикарМудриот,везиротнакралот
СенахеримизаНадан,синотнасестратанаХаикар
Мудрецот.
2ИмашееденвезирводеновитенацаротСенахерим,
синотнаСарадум,царнаАсиријаиНиневија,мудар
човекпоимеХаикар,атојбешевезирнацарот
Сенахерим.
3Имашепаричнаказна,богатствоимногудобра,и
бешевешт,мудар,филозоф,вознаењето,во
мислењетоивовладата,иимашеоженетшеесет
женииимашеизграденозамокзасекојаоднив.
4Нососетотоанемашедетеодникого.наовие
жени,коибиможеледабидатнеговинаследници.
5Итојбешемногутаженпорадитоа,иеденденги
собраастролозитеиученителуѓеиволшебницитеи
имјаобјаснисвојатасостојбаинеплодноста.
6Атиемурекоа:„Оди,принесижртванабоговитеи
молиги,можебидатидадатмомче“.
7Инаправикакоштомурекоа,импринесежртвина
идолите,гимолешеигимолешесомолбаимолба.
8Атиенемуодговоријанитуедензбор.Иси
заминатажениужасен,заминувајќисоболкаво
срцето.
9Итојсеврати,гомолешеСевишниотБог,и
поверува,молејќиГосогорењевосрцето,велејќи:
„О,СевишенБоже,Создателунанебесатаина
земјата,осоздателунасèсоздадено!
10Темоламдамидадешмомче,задабидамутешен
однегодабидеприсутеннамоетоздравје,дамиги
затвориочитеидамезакопа.
11Тогашдојдедонегогласкојвели:„Соогледна
тоаштосепотпренајнапреднаврежаниликовииим
принесувашежртви,затоаќеостанешбездетен
својотживотдолговреме.
12НоземигоНадансинотнатвојатасестра,и
направиготвоетодетеинаучигосвоетоучењеи
своетодоброодгледување,ипритвојатасмрттојќе
тезакопа.'
13ТогашгозедеНадан,синотнасвојатасестра,кој
малкуцицаше.Иимгопредаденаосуммокри
негувателкизадагоцицаатидаговоспитаат.
14Иговоспитаасодобрахранаинежнаобукаи
свиленаоблека,ипурпурнаитемноцрвенабоја.А
тојседешенасвиленикаучи.
15АкогаНаданпораснаиодеше,пукајќикако
високкедар,гонаучинадобриманириипишување
инаукаифилозофија.
16.Помногуденови,царотСенахиримпогледнаво
Хакаривидедекамногуостарел,иуштеповеќему
рече.
17„Омојчесенпријателе,вешт,доверлив,мудар,
управител,мојсекретар,мојвезир,мојканцелари
директор;навистинасимногустаринатеженсо
години;итвоетозаминувањеодовојсветморада
бидеблиску.
18Кажимикојќеимаместовомојатаслужбапосле
тебе.'АХакармурече:„Господарумој,некати
живееглаватазасекогаш!ТамуеНадансинотна
сестрами,гонаправивмоедете.
19Ијасговоспитавигонаучивнасвојатамудрост
имоетознаење.'
20Ацаротмурече:„ОХаикар!доведигокајмене,
даговидам,иакогонајдампогоден,ставигона
твоетоместо;иќесиодиш,дасеодморишидаго
живеешостатокотодтвојотживотвослатко
спокојство.'
21ТогашХакаротидеигопретставиНадансинотна
својатасестра.Итојсепоклониимупосакамоќи
чест.
22Итојгопогледна,мусевосхитуваше,мусе
радувашеимуреченаХакар:„Далиеоватвојотсин,
оХаикар?СемоламБогдагозачува.Икакоштоми
служешеменеимојоттаткоСархадум,такаиова
твоемомченекамислужиидагиисполнимоите
обврски,моитепотребиимојатаработа,задаможам
дагопочестамидагонаправаммоќензарадитебе“.
23АХакармусепоклонинацаротимурече:„Нека
тиеживаглавата,господарумој,царе!Барамод
тебедаможешдабидештрпеливсомоетомомче

3. ПРИКАЗНАТАЗААХИКАР
Наданидамугипростишгрешкитезадаможедати
служикакоштодоликува“.
24Тогашцаротмусезаколнадекаќегонаправи
најголемоднеговитеомилениинајмоќенмеѓу
неговитепријатели,идекаќебидесонеговосета
честипочит.Итојмугибакнарацетеисе
збогувашесонего.
25ИгозедеНадан.синотнасестрамусонегоиго
седнавосалонитргнадагоподучувадењеиноќе
додеканегонатрупасомудростизнаењеповеќе
отколкусолебивода.
ПОГЛАВЈЕ2
„АлманахнакутриотРичард“одантичкитеденови.
Бесмртнизаповедизачовечкооднесувањевоврска
сопарите,жените,облеката,бизнисот,пријателите.
Посебноинтереснипоговоркисенаоѓаатво
стиховите12,17,23,37,45,47.Споредетегостихот
63соделодденешниотцинизам.
1Такагонаучи,велејќи:„Осинко!слушнетего
мојотговориследетегомојотсоветизапомнете
штовелам.
2Синемој!акочуешзбор,некаумревотвоетосрце
инеоткривајгонадруг,данестанеживјагленида
тигоизгоријазикотидапредизвикаболкавотвоето
тело,идадобиешсрамидасезасрамишпредБогаи
човек.
3Синемој!акосислушнализвештај,негошири;и
акосивиделнешто,некажувај.
4Синемој!олеснијасвојатаелоквентностна
слушателотинебрзајдаодговориш.
5Синемој!коганештоќечуеш,некријго.
6Синемој!Неотпуштајтезапечатенјазол,не
одврзувајтегоинезапечатувајтеразлабавенјазол.
7Синемој!Непосакувајтејанадворешнатаубавина,
заштотааслабееипоминува,ночесниотсеќавање
траевечно.
8Синемој!неканетеизмаминекојаглупаважена
сосвојотговор,заданеумрешнајбеднатасмртитаа
датезаплеткавомрежатадодеканепаднешвозамка.
9Синемој!Непосакувајженаоблеченаво
облекувањеисомасти,којаепрезирнаиглупававо
душата.Тешкоакоѝподаришнештоштоетвое,или
ѝгопредадешонаштоевотвојаракаитаатенаведе
вогрев,аБогдатисеналути.
10Синемој!небидетекакобадемот,заштотојдава
лисјапредситедрвја,иплодзајадењепосите,туку
бидетекакодудинката,којадаваплодовизајадење
предситедрвјаиоставапоситенив.
11Синемој!наведнијаглаватаниско,ублажиго
гласотибидиљубезениодипоправпатинебиди
глупав.Инедигајгласкогасесмееш,заштоакосо
силенглассеизградикуќа,магаретоќеизгради
многукуќисекојден;икогаплуготбибилзатегнат
соголемасила,плуготникогашнемадасеоттргне
одподраменицитенакамилите.
12О,сине!отстранувањетонакамењатасомудар
човекеподоброодпиењетовиносожаленчовек.
13Синемој!излејгосвоетовинонагробовитена
праведнитеинепијсонеукиипрезирилуѓе.
14Синемој!приврзетесеконмудрецитекоисе
бојатодБогаибидетекаконив,инеприближувајте
секоннеуките,заданестанетекаконегоидаги
научитенеговитепатишта.
15Синемој!когаќедобиешдругарилипријател,
пробајго,апотоанаправигодругарипријател;ине
гофалетебезискушение;инерасипувајгосвојот
говорсочовекнакогомунедостигамудрост.
16Синемој!додекачевелотстоинатвојатанога,
одисонегонатрње,инаправипатзасвојотсин,за
твоетодомаќинствоизатвоитедеца,изатегнетего
вашиотбродпреддатргнепоморетоинеговите
брановиипотоне,атојнеможезачувани.
17Синемој!акобогатиотјадезмија,тиевелат:„Тоа
еоднеговатамудрост“,аакосиромавиотјајаде,
народотвели:„Однеговатаглад“.
18Синемој!сезадоволувасолеботтвојитвојата
добра,инегопосакуватуѓиот.
19Синемој!Небидиближеннабезумниотине
јадејлебсонегоинерадувајсенаневолјитена
твоитеближни.Акотвојотнепријателтезгреши,
покажимудобрина.
20Синемој!човеккојсебоиодБога,плашисеод
негоипочитувајго.
21Синемој!неукиотпаѓаисесопнува,амудриоти
дасесопненесепотресува,аидападнебрзо
станува,аакоеболенможедасегрижизасвојот
живот.Но,штосеоднесувадонеукиот,глупавчовек,
занеговатаболестнемалек.
22Синемој!акотипријденекојштоепонизокод
тебе,одинапредконнегоиостанешдастоиш,аако
неможедатиплати,Господаротнеговќетенагради
занего.
23Синемој!нештедидаготепашсвојотсин,зашто
вадењетонатвојотсинекакоѓубривовоградината,
каковрзувањенаустатанаторбичка,каковрзување
наѕверовиикакоштрафувањенавратата.
24Синемој!забранигосвојотсинодзлотоинаучи
гонаманирипреддасепобунипротивтебеидате
доведевопрезирмеѓународотидајаобесиш
главатапоулицитеисобиритеидабидешказнетза
злотонанеговителошидела.
25Синемој!земисидебелволсокожичкаимагаре
сокопита,недобивајволсоголемирогови,не
спријателувајсесолукавчовек,недобивајроб
скараџија,нислугинкакрадец,засèштоправиш.на
нивќепропаднат.
26Синемој!неканетепроколнувааттвоите
родителииГосподдабидезадоволенсонив;заштое
речено:„Којгопрезирасвојоттаткоилимајка,нека
умресосмрт(мисламнасмрттанагревот);акојги
почитувасвоитеродители,ќесигипродолжи
деновитеисвојотживотиќевидисèштоедобро."
27Синемој!Неодипопатотбезоружје,заштоне
знаешкогаќетесретненепријателот,задабидеш
подготвензанего.

4. ПРИКАЗНАТАЗААХИКАР
28Синемој!небидикакоголодрвобезлисјаштоне
расте,тукубидикакодрвопокриеносонеговите
лисјаинеговитегранки;зашточовекоткојнемани
женанидецаесраменвосветотинивгомразат,
какодрвобезлисјаиплодови.
29Синемој!бидикакоплоднодрвонапатот,чиј
плодгојадатситештоминуваат,аѕверовитена
пустинатапочиваатподнеговатасенкаијадатод
неговителисја.
30Синемој!Секојаовцаштоскитаодсвојотпати
однејзинитепридружницистанувахраназаволкот.
31Синемој!некажувај:„Мојотгосподаребудала,а
јассуммудар“,инекажувајговорнанезнаењеи
глупост,заданебидешпрезреноднего.
32Синемој!небидиеденодониеслуги,накои
нивнитегосподариимвелат:„Бегајоднас!
33Синемој!Немилувајгосвојотробвоприсуство
нанеговиотпридружник,заштонезнаешкојоднив
накрајотќетибиденајвреден.
34Синемој!неплашисеодГосподароттвојкојте
создал,заданетимолчи.
35Синемој!направигосвојотговорправедени
засладигојазикот;инедозволувајтвојотдругарда
газипотвојатанога,заданегазиводругмоментпо
твоитегради.
36Синемој!акотепашмударчовексомудрост,тоа
ќемудемневоградитекакосуптилночувствона
срам;ноакогонапиешнеукиотсостап,тојнитуќе
разбере,нитуќечуе.
37Синемој!акоиспратишмударчовекзатвоите
потреби,немојдамунаредувашмногу,заштотојќе
тијавршиработатакакоштосакаш;наредиму,
немадаправиштосакаш.Акотепрататнадело,
побрзајдагоисполнишбрзо.
38Синемој!неправинепријателначовекпосилен
одсебе,заштотојќетијаземемеркатаиќетисе
одмазди.
39Синемој!испитајгосвојотсинисвојотслуга,
преддаимгопредадешсвојотимот,заданеги
изгубат;заштотојштоимаполнаракасенарекува
мудар,дурииакоеглупавинеук,акојимапразна
ракасенарекувасиромав,неук,дурииакоекнезна
мудреците.
40Синемој!Јадевколоцинт,голтнавалоеине
најдовништопогоркоодсиромаштијаинемаштија.
41Синемој!Научигосвојотсиннаштедливости
глад,задаможедобродауправувасосвојотдом.
42Синемој!немојдагоучишнеукиотјазикна
мудреците,заштотоаќемубидетешко.
43Синемој!Непокажувајјасвојатасостојбана
твојотпријател,заданебидешпрезреноднего.
44Синемој!слепилотонасрцетоепострашноод
слепилотонаочите,заштослепилотонаочитеможе
дасеводималкупомалку,нослепилотонасрцето
несеводиигонапуштаправиотпатиодивокриво
начин.
45Синемој!подоброесопнувањетоначовекотсо
неговатанога,отколкусопнувањетоначовекотсо
неговиотјазик.
46Синемој!пријателкојеблизуеподобарод
подобарбраткоједалеку.
47Синемој!убавинатаизбледува,ноучењетотрае,
асветотопаѓаистанувасуетен,нодобротоимениту
станувасуетнонитуопаѓа.
48Синемој!начовекоткојнемаодмор,неговата
смртбешеподобраоднеговиотживот;извукотна
плачотеподобародзвукотнапеењето;заштотагата
иплачот,аковонивестравотБожји,сеподобриод
звукотнапеењеирадост.
49Одетемое!бедротонажабатавотвојатаракае
подоброодгускавотенџеретонаближниот;иовца
блискудотебееподобраодволдалеку;иврапчево
твојатаракаеподоброодилјадаврапчињашто
летаат;асиромаштијаташтособираеподобраод
расфрлањетонамногудобра;иживалисицае
подобраодмртовлав;иеднафунтаволнаеподобра
одеднафунтабогатство,мисламназлатоисребро;
заштозлатотоисребротосескриениипокриениво
земјатаинесегледаат;новолнатаостанувапо
пазаритеисегледа,анатојштојаносиубавинае.
50Синемој!малобогатствоеподоброодрасфрлано
богатство.
51Синемој!живокучееподоброодмртовсиромав.
52Синемој!сиромавкојправидоброеподобарод
богатчовеккојемртоввогревови.
53Синемој!чувајгозборотвотвоетосрце,иќети
бидемногу,пачувајјаданејаоткриештајнатана
твојотпријател.
54Синемој!неканеизлегувазбородтвојатауста
додеканесепосоветувашсосвоетосрце.Инемојда
стоишмеѓулуѓетоштосекараат,заштоодлошзбор
доаѓакавга,иодкавгадоаѓавојна,аодвојнадоаѓа
тепачка,иќебидешпринудендасведочиш;нобегај
оттамуиодморисе.
55Синемој!Неиздржувајтечовекпосиленодсебе,
тукудобијтетрпеливдух,истрајностиисправно
однесување,заштонемаништопоубавоодтоа.
56Синемој!Немразигосвојотпрвпријател,зашто
вториотможебинемадатрае.
57Синемој!посететегосиромавиотвонеговата
неволјаизборувајтезанеговоприсуствона
султанотипотрудетеседагоспаситеодустатана
лавот.
58Синемој!Нерадувајсенасмрттанатвојот
непријател,заштопомалкуќебидешнеговближен,
аонојштотеисмева,почитувајгоипочитуваји
бидипретходносонеговопоздравувањето.
59Синемој!аководатазастаненанебото,ацрната
вранастанебела,асмирнатаслаткакакомед,тогаш
неукитеибудалитебиможеледаразбератида
станатмудри.
60Синемој!акосакашдабидешмудар,задржиго
својотјазикданелаже,ракатаданекраде,иочите
данегледашзло;тогашќесенаречешмудар.
61Синемој!некатетепамудриотсопрачка,но
безумниотнеканетепомазасосладокмелем.Биди
смиренвомладостаиќебидешпочестенвосвојата
старост.

5. ПРИКАЗНАТАЗААХИКАР
62Синемој!Неиздржувајтечовекводеновитена
неговатамоќ,нитурекаводеновитенанејзиниот
потоп.
63Синемој!Небрзајвосвадбатанажената,зашто
акоизлезедобро,тааќерече:„Господарумој,
намиримисе“;иакосепокажедекаеболно,тааќе
гооценионојкојбилпричиназатоа.
64Синемој!којеелегантенвофустанот,истеиво
говорот;акојималошизгледвооблекувањето,исте
ивоговорот.
65Синемој!акосинаправилкражба,објавимујана
султанотидајмуделоднеа,задасеослободишод
него,заштовоспротивноќетрпишгорчина.
66Синемој!направипријателсочовекотчијаракае
задоволнаиисполнета,инемојдаправишпријател
сочовекотчијаракаезатворенаигладна.
67Имачетириработивокоинитукралотниту
неговатавојсканеможатдабидатсигурни:
угнетувањеодвезиротилошавладаиизопачување
наволјатаитиранијанадтемата;ичетириработи
штонеможатдасесокријат:разумниот,безумниот,
ибогатиотисиромашниот.'
ПОГЛАВЈЕ3
Ахикарсеповлекуваодактивнотоучествово
државнитеработи.Тојгопредавасвојотимотна
својотпредавничкивнук.Евејаневеројатната
приказназатоакаконеблагодаренрасипниксе
претворавофалсификатор.Паметниотзаговордасе
заплеткаАхикаррезултирасонеговоосудувањена
смрт.ОчигледнокрајотнаАхикар.
1ТакаречеХаикар,икогагизавршиовиезаповеди
ипоговоркинаНадан,синотнанеговатасестра,си
замислидекаќегизадржисите,инезнаешедека
наместотоамупокажувашеумор,презирипотсмев.
2ПотоаХакарседнавосвојатакуќаимугипредаде
наНадансиотсвојимот,иробовите,ислугинките,и
коњите,идобитокотисèдругоштоимашеи
стекнато;амоќтананаддавањеизабранување
останаворацетенаНадан.
3АХакарседешедасеодморивосвојатакуќа,и
одвреме-навремеХакародешеимуоддавашепочит
нацаротисевраќашедома.
4Сега,когаНадансфатидекамоќтананаложување
изабранувањеевонеговарака,јапрезрепозицијата
наХаикарисепотсмевашесонегоипочнадаго
обвинувасекогашкогаќесепојави,велејќи:„Вујко
миХаикаревонеговапослушност.исеганезнае
ништо“.
5Ипочнадагитепаробовитеислугинките,даги
продавакоњитеикамилитеидасерасфрласосето
онаштогоимашенеговиотвујкоХаикар.
6АкогаХакарвидедеканемасожалувањезасвоите
слуги,нитузасвојотдом,станаигоизбркаод
неговатакуќаииспратидагоизвестицаротдекаги
расфрлалсвоитеимотиисвојатахрана.
7Ицаротстана,гоповикаНаданимурече:„Додека
Хаикарездрав,никојнемадавладеенаднеговиот
имот,нитунаднеговиотдом,нитунаднеговиот
имот“.
8АракатанаНаданбешесимнатаоднеговиотвујко
Хакариодцелиотнеговимот,атојвомеѓувреме
нитувлезенитуизлезе,нитугопоздрави.
9ТогашХаикарсепокајазанеговиоттрудсосинот
нанеговатасестраНадан,итојпродолжидабиде
многутажен.
10АНаданимашепомладбратпоимеБенузардан,
паХаикаргозедекајсебенаместоНадан,иго
воспитаигопочестисонајголемачест.Итојмуго
предадесетоонаштогоимашеигопоставиза
управителнанеговиотдом.
11Сега,когаНадансфатиштосеслучи,гообзеде
завистиљубомора,ипочнадасежалинасекојшто
гоиспрашувашеидасепотсмевананеговиотчичко
Хаикар,велејќи:„Вујкомимеизбркаодсвојатакуќа
игопретпочитамојотбратпредмене,ноако
СевишниотБогмидадесила,ќејадонесамврзнего
несреќатадабидеубиен.'
12АНаданпродолжидаразмислувазакаменотна
сопнувањештобиможелдагосмислизанего.Ипо
некоевремеНадангопревртевосвојотумиму
напишаписмонаАхис,синотнаШахМудриот,
царотнаПерсија,велејќивака:
13„Мир,здравјеисилаичестодСенахирим,
асирскиотиНиневијанскиотцар,иоднеговиот
везиринеговиотсекретарХаикардотебе,големцар!
Некаимапенимеѓуменеитебе.
14Икогаоваписмоќетистигне,акостанешибрзо
отидешворамнинатаНисрин,воАсиријаи
Ниневија,ќетигопредадамцарствотобезвојнаи
безборбенагрупа.'
15ИнапишауштееднописмовоиметонаХакардо
египетскиотцарфараонот.„Некаимамирмеѓумене
итебе,омоќенцар!
16Аковомоментоткогаоваписмоќестигнедотебе,
станешиотидешвоАсиријаиНиневијаво
рамнинатаНисрин,ќетигопредадамцарствотобез
војнаибезборба“.
17АпишувањетонаНаданбешесличнона
пишувањетонанеговиотвујкоХаикар.
18Потоагисвиткадветебуквиигизапечатисо
печатотнасвојотвујкоХаикар;тиесепакбеаво
царскатапалата.
19Тогашотидеинапишаписмоодкралотдосвојот
вујкоХаикар:„Мириздравјенамојотвезир,мојот
секретар,мојотканцеларХаикар.
20ОХаикар,когаќетистигнеоваписмо,собериги
ситевојнициштосесотебе,инекабидатсовршени
вооблекаивоброј,идоведимигинапеттиотденво
рамнинатаНисрин.
21Акогаќемевидишкакодоаѓамконтебе,побрзај
инатерајјавојскатадатргнепротивменекако
непријателкојќесеборисомене,заштосоменеги
имамамбасадоритенафараонот,египетскиотцар,за
дајавидатсилатананашатавојскаиможедасе
плашиоднас,заштотиесенашинепријателиинè
мразат.'

6. ПРИКАЗНАТАЗААХИКАР
22Потоагозапечатиписмотоигоиспратидо
Хаикарпрекуеденодслугитенацарот.Игозеде
друготописмоштогонапиша,гораширипредцарот,
мугопрочитаимугопокажапечатот.
23Акогагослушнацаротштоевописмото,се
збунисоголемазбунетостисеразгневисоголеми
жестокгнев,ирече:„Ах,јапокажавсвојатамудрост!
штомунаправивнаХаикарштоимгинапишаовие
писманамоитенепријатели?Далиеовамоја
наградаоднегозамоитепридобивкизанего?'
24АНаданмурече:„Нетагувај,царе!нитудасе
лутиме,нодаодимеворамнинатаНисринида
видимедалиприказнатаевистинитаилине“.
25ТогашНаданстананапеттиотден,гизедецарот,
војницитеивезирот,иотидоавопустинатаво
рамнинатаНисрин.Ицаротпогледна,иете!Хаикар
ивојскатабеанаредени.
26АкогаХакарвидедекакралотетаму,се
приближииѝдадезнакнавојскатадаседвижикако
вовојнаидасеборивонизапротивкралоткакошто
сенајдевописмото,незнаејќикаквајамаископал
Надан.него.
27ИкогацаротговидечинотнаХаикар,гообзеде
вознемиреност,ужасизбунетост,исеразгневисо
големгнев.
28АНаданмурече:„Далисивидел,господарумој
царе!штонаправиовојјадник?нонеселутиине
тагувајинеболи,тукуодивосвојатакуќаиседни
напрестолотсвој,ијасќетигодоведамХаикар
врзаниврзансосинџири,ибезмакаќегоизбркам
твојотнепријателодтебе“.
29Ицаротсевратинасвојотпрестол,разгневен
порадиХаикар,иништоненаправивоврскасонего.
АНаданотидекајХаикаримурече:„Валах,овујко!
Царотнавистинасерадуванатебесоголемарадост
итиблагодариштогонаправионаштотиго
заповеда.
30Исегатојмеиспратикајтебезадаможешдаги
отпуштишвојницитенанивнитедолжностиида
дојдешкајнегосорацетеврзанизадтебеинозете
врзанисосинџири,задаможатамбасадоритена
фараонотдаговидаттоа,ицаротдабидесеплашеа
однивиоднивниотцар“.
31ТогашХакародговориирече:„Дасеслушазначи
дасеслушаш“.Итојведнашстана,мугиврзарацете
задсебеимугиврзанозетесосинџири.
32АНадангозедеиотидесонегокајцарот.Икога
Хакарвлезепредцарот,тојсепоклонипреднегона
земјаимупосакамоќивеченживотнацарот.
33Тогашцаротрече:„ОХаикар,мојсекретар,
управителнамоитеработи,мојканцелар,владетел
намојатадржава,кажимикаквозлотинаправив
штоменаградисоовагрознодело.
34Потоамугипокажааписматавонеговотописмо
исонеговиотпечат.ИкогаХаикарговидетоа,
екстремитетитемузатреперијаијазикотведнашму
бешеврзан,итојнеможешедапроговоринитузбор
одстрав;нојаспуштиглаватаконземјатаибеше
нем.
35Акогаговидетоацарот,сеуверидекатоаеод
него,иведнашстанаиимзаповедадагоубијат
Хаикаридамугоудратвратотсомечнадвород
градот.
36ТогашНаданизвикаирече:„ОХаикар,оцрно
лице!штотикориститвојатамедитацијаилитвојата
моќпривршењетонаоваделонакралот?'
37Такавелираскажувачот.Ииметонамечувалец
бешеАбуСамик.Ацаротмурече:„О,мечувале!
стани,оди,отцепиговратотнаХаикарнаврататаод
неговатакуќаифрлијаглаватаоднеговототелосто
лакти“.
38ТогашХакарклекнапредцаротирече:„Нека
живеемојотгосподар,царотзасекогаш!иакосакаш
дамеубиеш,некатисеисполнижелбата;изнам
деканесумвиновен,нозлобниотчовексакадададе
сметказасвојатазлоба;сепак,господарумојцар!Те
моламтебеитвоетопријателство,дозволимуна
мечувалецдаимгодадемоетотелонамоитеробови,
задамепогребаат,атвојотробнекатибидежртва“.
39Царотстанаимузаповеданамечувалецда
постаписонегоспореднеговатажелба.
40Иведнашимзаповеданасвоитеслугидагоземат
Хаикаримечувалецотидаодатсонегоголзадаго
убијат.
41АкогаХакарсосигурностзнаешедекатребада
бидеубиен,испратикајсвојатаженаиѝрече:
„Излезиизапознајме,инекаимасотебеилјада
младидевици,иоблечигивопурпурнинаметкии
свилазадаплачатзаменепредмојатасмрт.
42Иподготвитрпезазамечувалецотизанеговите
слуги.Иизмешајтемногувино,задапијат.'
43Итаанаправисèштоѝзаповедатој.Итаабеше
многумудра,паметнаипретпазлива.Ијаобедини
сетаможнаучтивостиучење.
44Икогапристигнавојскатанакралоти
мечувалецот,јанајдоамасатапоставенаворед,и
винотоираскошнителовци,ипочнаадајадатида
пијатдодеканесенапијатинесенапијат.
45ТогашХакарготргнамечувалецотнастранаод
четатаирече:„ОАбуСамик,зарнезнаешдекакога
кралотСархадум,таткотонаСенахерим,сакашеда
теубие,тезедовитескријанаедноместододека
гневотнацаротстивнаитојтепобара?
46Икогатедоведовкајнего,тојсерадувашена
тебе,асегасетисенамилосташтотијанаправив.
47Изнамдекацаротќесепокаезаменеиќесе
налутисоголемгневпорадимоетопогубување.
48Заштојаснесумвиновен,икогаќемеизведеш
преднеговонеговиотдворец,ќенаидешнаголема
среќаиќезнаешдекаНадан,синотнасестрами,ме
измамиимигонаправиовалошодело,ицаротќесе
покаештомеуби;исегаимамвизбавоградинатана
мојатакуќа,иникојнезнаезатоа.
49Скријмевонегосознаењенамојатажена.Ијас
имамробвозатворкојзаслужувадабидеубиен.
50Изведигонадвориоблечиговомојатаоблекаи
заповедајимнаслугитекогасепијанидагоубијат.
Немадазнааткојештоубиваат.

7. ПРИКАЗНАТАЗААХИКАР
51Ифрлијаглаватанегованастолактиоднеговото
тело,идајмуготелотонамоитеробовизадаго
погребаат.Иќемисоберешголемобогатство.
52Амечувалецотнаправикакоштомузаповеда
Хаикар,иотидекајцаротимурече:'Некатиживее
главатазасекогаш!'
53ТогашженатанаХаикарсекојанеделамуго
спушташевоскривалиштетоонаштомубеше
доволно,иникојнезнаешезатоаосвентаасамата.
54Иприказнатабешеобјавена,повторенаи
распространетанасекоеместозатоакакоХаикар
Мудрецотбешеубиенимртов,ицелиотнарододтој
градтагувашепонего.
55Атиеплачеаирекоа:„Алзатебе,оХаикар!иза
твоетоучењеитвојатаучтивост!Колкуетажноза
тебеизатвоетознаење!Кадеможедасенајдедруг
какотебе?икадеможедаимачовектолку
интелигентен,толкуучен,толкувештвовладеењето
штоќеличинатебезадаможедагопополнитвоето
место?'
56Но,царотсепокајазаХаикар,инеговото
покајаниенемудонесеништо.
57ТогашгоповикаНаданимурече:„Одииземиги
сосебепријателитеиоплачииплачизасвојотвујко
Хаикар,иоплакувајпонегокакоштоеобичај,
почитувајќимугоспоменот“.
58НокогаНадан,безумниот,неукиот,тврдоглавиот,
отидевокуќатанасвојотвујко,тојнитуплачеше,
нитутагуваше,нитуплачеше,тукусобрабездушни
иразвратнилуѓеитргнадајадеипие.
59ИНаданпочнадагифаќаслугинкитеиробовите
наХаикар,игиврзаигимачешеигинапивашесо
болнопипење.
60Атојнејапочитувашеженатанасвојотвујко,
којаговоспитакакосвоемомче,тукусакашетаада
падневогревсонего.
61НоХаикарбешепресеченвоскривалиштето,иго
слушнаплачотнасвоитеробовиинасвоитесоседи,
игофалешеСевишниотБог,Милостивиот,исе
заблагодаруваше,исекогашсемолешеиГомолеше
СевишниотБог.
62Имечувалецотдоаѓашеодвреме-навремекај
Хаикардодекабешесредескривалиштето,аХакар
доаѓашеигомолеше.Итојгоутешиимупосака
спасение.
63Икогаводругиземјибешеобјавенаприказната
декаХаикарМудрецбилубиен,ситекралевибеа
ожалостениигопрезираатцаротСенахирим,и
жалеазаХаикар,којрешавазагатки.
ПОГЛАВЈЕ4
„ЗагаткитенаСфингата“.Штонавистинасеслучисо
Ахикар.Неговотовраќање.
1АкогаегипетскиотцарсеуверидекаХакаре
убиен,веднашстанаимунапишаписмонацарот
Сенахирим,потсетувајќигонамирот,здравјето,
силатаичесташтопосебнотипосакуваме,мојот
саканбрат,царСенахирим.
2Сакавдаизградамзамокмеѓунеботоиземјата,и
сакамдамииспратишмудар,уменчовекодсебеда
мигоизградиидамиодговоринаситемои
прашања,идагоимамданоцитеицаринските
давачкинаАсиријазатригодини“.
3Потоагозапечатиписмотоимугоиспратина
Сенахирим.
4Тојгозеде,гопрочитаиимгодаденасвоите
везириинаблагородницитеоднеговотоцарство,и
тиебеазбунетиизасрамени,атојсеразгневисо
големгневисезачудикакодапостапи.
5Потоагисобрастарцитеиучените,мудрецитеи
филозофите,игатачитеиастролозитеисекојшто
бешевонеговатаземја,иимгопрочитаписмотои
имрече:„Којодвассакаодикајфараонот,
египетскиотцариодговоримунанеговите
прашања?'
6Атиемурекоа:„Господарунашцар!знајдека
неманикојвотвоетоцарствокојгипознаваовие
прашањаосвенХаикар,твојотвезирисекретар.
7Но,ниенемамевештинавотоа,освенаконее
Надан,синотнанеговатасестра,заштотојгонаучи
насетасвојамудрост,учењеизнаење.Повикајтего
кајсебе,можебитојможедагоодврзеовојтврд
јазол.
8ТогашцаротгоповикаНаданимурече:
„Погледнигооваписмоисфатиштоимавонего“.И
когаНадангопрочита,рече:„Огосподару!којможе
даизградизамокмеѓунеботоиземјата?'
9ИкогацаротгослушнаговоротнаНадан,се
нажалисоголемаисилнатага,исесимнаодсвојот
престолиседнавопепелта,ипочнадаплачеида
плаченадХаикар.
10Кажувајќи:„Отагамоја!ОХаикар,којгизнаеше
тајнитеизагатките!Тешкомизатебе,оХаикар!О
учителунамојатаземјаивладетелунамоето
царство,кадедагонајдамтвоетослично?ОХаикар,
учителунамојатаземја,кадедасеобратамзатебе?
тешкоменезатебе!какотеуништив!игослушав
разговоротнаглупаво,неукомомчебеззнаење,без
религија,безмашкост.
11Ах!иповторноАхзасебе!којможедамитедаде
самоеднашилидамикажедекаХаикарежив?ијас
бимујадалполовинатаодмоетоцарство.
12Одкадемиеова?Ах,Хаикар!задатевидамсамо
еднаш,задасенаситамодгледањевотебеи
уживањевотебе.
13Ах!О,мојататагазатебедоситевремиња!О
Хаикар,какотеубив!инесезадржаввотвојот
случајдодеканеговидамкрајотнаработата.'
14Ицаротплачешедењеиноќе.Когамечувалецот
говидегневотнакралотинеговататагазаХаикар,
неговотосрцесеразнежниконнего,исеприближи
донегоимурече:
15„Огосподару!заповедајнатвоитеслугидамија
отсечатглавата“.Тогашкралотмурекол:„Тешко
тебе,АбуСамик,штосигрешка?
16Амечувалецотмурече:„Господарумој!секојроб
штопостапуваспротивноназборотнасвојот

8. ПРИКАЗНАТАЗААХИКАР
господареубиен,ајаспостапивспротивнона
твојатазаповед“.
17Тогашцаротмурече.„Тешкотебе,оАбуСамик,
штопостаписпротивнонамојатазаповед?
18Амечувалецотмурече:„Господарумој!тими
заповедадагоубијамХаикар,ајасзнаевдекаќесе
покаешзанегоидекамубешенанесенанеправда,и
госкривнаодреденоместоиубиведеноднеговите
робови,атојсегаебезбеденвоцистерна,иакоми
заповедаш,ќетигодоведам“.
19Имуречецарот.„Тешкотебе,оЕбуСамик!тиме
исмејувашеијассумтвојгосподар.'
20Амечувалецотмурече:„Не,тукупоживототна
твојатаглава,господару!Хаикаребезбеденижив.'
21Икогацаротјаслушнатааизјава,сеуверивотоа,
иглаватамузаплива,исеонесвестиодрадост,иим
заповедадагодоведатХаикар.
22Атојмуреченамечувалец:„Одоверливслуга!
акотвојотговоревистинит,јасќетезбогатамиќе
говоздигнамтвоетодостоинствонадонанасите
твоипријатели“.
23Имечувалецотодешесорадостдодеканедојде
вокуќатанаХаикар.Ијаотвориврататана
скривалиштето,ислезеигонајдеХаикаркакоседи,
какогославиБогаиМублагодари.
24Атојмувикна,велејќи:„ОХаикар,јасдонесувам
најголемарадост,среќаирадост!
25АХакармурече:„Какваевеста,оЕбуСамик?И
тојмукажасèзафараонотодпочетокдокрај.Потоа
гозедеиотидекајцарот.
26Икогацаротпогледнавонего,говидево
состојбанасиромаштија,идеканеговатакоса
пораснакаконадивиѕверови,анеговитеноктикако
канџинаорел,идеканеговототелобешеизвалкано
сопрашина,бојатананеговотолицесепромении
избледеисегабешекакопепел.
27Акогаговидецарот,сенажалипорадинегои
веднашстана,гопрегрна,гобакнаиплачешенад
негоирече:„ФаламунаБога!којтевратикајмене.'
28Тогаштојгоутешиигоутеши.Ијасоблече
својатаоблекаијаоблеченамечувалец,ибеше
многумилостивконнего,имудадеголемо
богатство,игоупокоиХаикар.
29ТогашХакармуреченацарот:„Некаживеемојот
господар,царотзасекогаш!Тоаседелатанадецата
насветот.Одгледавпалмазадасепотпрамнанеа,а
таасенаведнанастранаимефрлинадолу.
30Но,Господарумој!бидејќисепојавивпредтебе,
неканетеугнетувагрижата!Ацаротмурече:
„БлагословендаеБог,Којтипокажамилости
знаешедекатиенанесенанеправда,итеспасиите
избавиодубивање.
31Ноодивотоплабања,избричијаглавата,исечи
гиноктите,пресоблечисеизабавувајсевопериод
одчетириесетдена,задаможешдасинаправиш
доброидајаподобришсвојатасостојбаибојатана
твоетолицеможедасевратикајтебе“.
32Тогашцаротјасоблечесвојатаскапаоблекаија
облечевоХаикар,аХакармусезаблагодаринаБога
имусепоклонинацаротиотидевосвоето
живеалиштерадосноисреќно,славејќиго
СевишниотБог.
33Илуѓетооднеговиотдомсерадуваасонего,се
радувааинеговитепријателиисекојшточудекае
жив.
ПОГЛАВЈЕ5
Писмотона„гатанки“муеприкажанонаАхикар.
Момчињатанаорлите.Првотовозењесо„авион“.
ТргнивоЕгипет.Ахикар,дасебидечовексо
мудростимаисмислазахумор.(стих27).
1Инаправикакоштомузаповедацарот,пасе
одморичетириесетдена.
2Потоајаоблечесвојатанајубаваоблекаиотиде
јавајќикајцарот,сосвоитеробовизаднегоипред
него,радосенивоодушевен.
3Но,когасинотнанеговатасестраНаданразбра
штосеслучува,гозафатистравиужас,итојсе
збуни,незнаејќиштодаправи.
4ИкогаХакарговидетоа,влезекајцаротиго
поздрави,атојмувозвратиигонатерадаседне
покрајнего,велејќиму:
„О,миламојаХаикар!погледнигиовиеписмашто
нигииспратиегипетскиотцар,откакочудекаси
убиен.
5Тиенѐразгоријаинѐпобедија,амногулуѓеод
нашатаземјапобегнаавоЕгипетодстравод
даноцитештогииспратиегипетскиотцардагибара
однас.
6ТогашХакаргозедеписмото,гопрочитаија
разбранеговатасодржина.
7Потоамуреченацарот.„Нелутисе,господарумој!
ЌеодамвоЕгипетиќемугивратамодговоритена
фараонот,ќемугопокажамоваписмоиќему
одговорамзаданоцитеиќегивратамситешто
побегнале;иќегизасрамамтвоитенепријателисо
помошнаСевишниотБогизасреќанатвоето
царство.'
8ИкогацаротгослушнаовојговородХаикар,се
радувашесоголемарадост,инеговотосрцесе
рашириимупокажамилост.
9АХакармуреченацарот:„Дајмиодложувањеод
четириесетденазадагоразгледамовапрашањеида
госредам“.Ицаротгодозволитоа.
10АХакаротидевосвоетоживеалиштеиим
заповеданаловџиитедафататдвамладиорлиза
него,итиегифатијаимугидонесоа;иимзаповеда
наткајачитенајажињадамуисплетеатподва
памучнисајла,секојоднив.долгидвеилјадилакти,
агидонесоастоларитеиимнаредиданаправатдве
големикутии,итиегонаправијатоа.
11Потоазедедвемалимомциисекојденго
поминувашежртвувајќијагнињаихранејќиги
орлитеимомчињатаигитерашемомчињатада
јаваатнагрботнаорлите,игиврзасоцврстјазоли
јаврзасајлатазанозете.одорлите,инекасевивнат
нагоремалкупомалкусекојден,нарастојаниеод

9. ПРИКАЗНАТАЗААХИКАР
десетлакти,додеканесенавикнатинесешколуваат
натоа;исеиздигнаапоцелатадолжинанајажето
додеканестигнаадонебото;момчињатасенагрб.
Потоагипривлечеконсебе.
12ИкогаХакарвидедеканеговатажелбасе
исполни,имзаповеданамомчињатадекакогаќеги
однесатнанебото,давикаат,велејќи:
13„Донесетениглинаикамен,задамуизградиме
дворецнацаротфараон,заштосмебезработа“.
14АХаикарникогашнезавршилсонивновежбање
ивежбањедодеканејадостигналенајголемата
можнаточка(навештина).
15Потоагиостави,отидекајцаротимурече:
„Господарумој!работатаезавршенаспоредтвојата
желба.Станисоменезадатигопокажамчудото.'
16ТогашцаротизраснаиседнасоХаикар,отидена
широкоместоииспратидагидонесеорлитеи
момчињата,аХаикаргиврзаигипуштивовоздухот
поцелатадолжинанајажињата,итиепочнаада
викааткакогиимашепоучено.Потоагипривлече
консебеигиставинанивнитеместа.
17Ицаротиониештобеасонегосечудеасо
големочудо:ицаротмугобакнаХаикармеѓуочите
имурече:„Одивомир,возљубенмој!Огордостна
моетоцарство!воЕгипетиодговоринапрашањата
нафараонотипобедигососилатанаСевишниот
Бог.'
18Тогаштојсепростиоднего,гизеденеговите
трупиинеговатавојска,младителуѓеиорлите,и
отидевоегипетскитеживеалишта;икогастигна,се
свртеконцарскатаземја.
19ИкоганародотнаЕгипетдознадекаСенахирим
испратилчовекодсвојоттаенсоветдаразговарасо
фараонотидаодговоринанеговитепрашања,муја
пренесоавестанацаротфараон,атојиспратигрупа
своисоветницидагодоведатпреднего..
20Атојдојдеивлезекајфараонотимусепоклони
какоштоедостојнодаимсеправинацаревите.
21Атојмурече:„Господарумојцар!Царот
Сенахиримтепоздравувасоизобилствонамир,сила
ичест.
22Итојмеиспратимене,којсумеденоднеговите
робови,задатиодговорамнатвоитепрашањаида
јаисполнамсетатвојажелба:заштотииспратида
барашодмојотгосподарцаротчовеккојќети
изградизамокмеѓунеботоиземјата.
23ИјассопомошнаСевишниотБогисотвојата
благороднамилостисосилатанамојотгосподар,
царот,ќетигоизградамкакоштосакаш.
24Но,господарумојцар!онаштогокажавонегоза
даноцитенаЕгипетзатригодини-сегастабилноста
наедноцарствоестрогаправда,иакопобедиши
мојатараканемавештинадатиодговори,тогаш
мојотгосподар,царотќетииспратиданоциштоги
спомна.
25Иакотиодговорамнатвоитепрашања,ти
останувадамуиспратишнамојотгосподар,царот,
сѐштосиспомнал.'
26Икогафараонотгослушнатојговор,сезачудии
сезбуниодслободатананеговиотјазики
пријатностананеговиотговор.
27Ацаротфараонмурече:„Човеку!какосевикаш?'
Атојрече:„ТвојотслугаеАбикам,ајасмаламравка
одмравкитенацаротСенахирим“.
28Афараонотмурече:„Далитвојотгосподар
немашенекојповисокодостоинствоодтебе,дами
испратималамравкадамиодговориидаразговара
сомене?
29АХакармурече:„О,господарумојцар!Бисакал
СевишниотБогдагоисполнамонаштогомислиш,
заштоБогесослабитезадагипосрамисилните.'
30Тогашфараонотзаповедадамуподготват
живеалиштенаАбикамидамудадатхрана,месои
пијалокисèштомутреба.
31Акогасезаврши,триденапотоафараонотсе
облечевопурпурнаицрвенабојаиседнанасвојот
престол,аситенеговивезириикнезовитена
неговотоцарствостоејасоскрстенираце,со
стапалатаспоениисонаведнатиглави.
32ИфараонотиспратидагоземеАвикам,икогаму
гопретставија,тојсепоклонипреднегоијабакна
земјатапреднего.
33Ацаротфараонмурече:„ОАбикам,накого
личамјас?аблагородницитенамоетоцарство,на
коголичат?'
34АХакармурече:„Господарумојроднина,тиси
какоидолотБел,аблагородницитенатвоето
царствосекаконеговислуги.
35Тојмурече:„Одиивратисеутреовде!“Така
Хакаротидекакоштомузаповедацаротфараон.
36.УтредентаХаикаротидекајфараонот,се
поклониизастанапредцарот.Ифараонотбеше
облеченвоцрвенабоја,аблагородницитебеа
облеченивобело.
37Афараонотмурече:„ОАбикам,накоголичам
јас?аблагородницитенамоетоцарство,накого
личат?'
38ААбикаммурече:„Господарумој!тисикако
сонцето,атвоитеслугисекаконеговитезраци.'А
фараонотмурече:„Одивосвоетоживеалиштеи
дојдиутреовде!“
39Тогашфараонотмузаповеданасвојотдвордасе
облечечистобело,афараонотсеоблечекакониви
седнанасвојотпрестол,иимзаповедадагодонесат
Хаикар.Итојвлезеиседнапреднего.
40Афараонотмурече:„ОАбикам,накоголичам
јас?амоитеблагородницинакоголичат?'
41ААбикаммурече:„Господарумој!тисикако
месечината,атвоитеблагородницисекако
планетитеиѕвездите.'Афараонотмурече:„Оди,
утребидиовде!“
42Тогашфараонотимзаповеданасвоитеслугида
носатоблекиворазличнибои,афараонотоблече
црвенокадифенофустанчеиседнанасвојотпрестол
иимзаповедадагодонесатАбикам.Итојвлезеисе
поклонипреднего.

10. ПРИКАЗНАТАЗААХИКАР
43Атојрече:„ОАбикам,накоголичамјас?имоите
војски,комумусеслични?'Атојрече:„Господару
мој!тисикакомесецаприл,атвоитевојскисекако
неговитецвеќиња.'
44Икогацаротгочутоа,сеизрадувасоголема
радостирече:„ОАбикам!првиотпатмеспоредисо
идолотБел,амоитеблагородницисонеговитеслуги.
45Иповторпатмеспоредисосонцето,амоите
благородницисосончевитезраци.
46Ипотретпатмеспоредисомесечината,амоите
благородницисопланетитеиѕвездите.
47Ичетвртипатмеспоредисомесецаприл,амоите
благородницисонеговитецвеќиња.Но,сега,о
Абикам!кажими,господарутвој,царСенахирим,на
коголичи?инеговитеблагородници,накоголичат?'
48АХакаризвикасосиленгласирече:„Данемие
дагоспомнаммојотгосподар,царот,итидаседиш
насвојотпрестол.Но,станинанозезадатикажам
коголичимојотгосподар,царот,икаконеговите
благородници.'
49Ифараонотбешезбунетодслободатанасвојот
јазикинеговатасмелоствоодговорот.Тогаш
фараонотстанаодсвојотпрестол,застанапред
Хаикаримурече:„Кажимисега,задавидамкогое
твојотгосподар,царот,инеговитеблагородници,на
коиимсеслични.
50АХаикармурече:„МојотгосподареБогна
небото,анеговитеблагородницисемолњитеи
громовите,акогасакадуваветровиипаѓадожд.
51Изаповеданагромот,исветнуваиврне,иго
држисонцето,атоанејадаванеговатасветлина,и
месечинатаиѕвездите,итиенекружат.
52Итојзаповеданабурата,итаадуваипаѓадожди
тојгогазиаприлигиуништуванеговитецвеќињаи
неговитекуќи.'
53Акогафараонотгослушнаовојговор,сезбуни
многуисеразгневисоголемгневимурече:
„Човеку!кажимијавистинатаикажимикојси
навистина“.
54Итојмујакажавистината.„ЈассумХаикар,
писарот,најголемиотодтајнитесоветницинакралот
Сенахерим,ијассумнеговвезиригувернерна
неговотокралствоинеговканцелар“.
55Атојмурече:„Тијакажавистинатавоовие
зборови.Но,слушнавмезаХаикар,декацарот
Сенахиримгоубил,нотисечинидекасиживи
здрав“.
56АХакармурече:„Да,такабеше,нофалбамуена
Бога,којзнаештоескриено,заштомојотгосподар,
царотзаповедадамеубијат,итојповерувана
зборотнарасипничкителуѓе,ноГосподгоизбави
јас,иблаженеонојкојсенадеванаНего.'
57ИфараонотмуреченаХаикар:„Оди,утребиди
овде,икажимизборштоникогашнесумгочулод
моитеблагородници,нитуодлуѓетоодмоето
царствоиодмојатаземја.
ПОГЛАВЈЕ6
Успехотуспева.Ахикародговаранасекоепрашање
нафараонот.Момчињатанаорлитесекулминација
наденот.Духовитоста,којареткосесреќававо
древнитеПисмо,еоткриенавостиховите34-45.
1АХакаротидевосвоетоживеалиштеинапиша
писмо,велејќивонеговака:
2ОдасирскиотцарСенахирим.иНиневијана
фараонот,египетскиотцар.
3„Мирсотебе,братемој!ионаштотиго
објавувамесооваедекабратимапотребаодбратси
ицаревиеденоддруг,амојатанадежодтебеедека
ќемипозајмишдеветстотиниталантизлато,зашто
митребазанапојувањенанекоиодвојниците,зада
можамдагопотрошамнанив.Ипомалкуќетиго
испратам.'
4Потоагосвиткаписмотоиутредентамуго
предаденафараонот.
5Акогаговидетоа,сезбуниимурече:„Навистина,
одникогонесумслушналнештосличнонаовој
јазик.
6ТогашХакармурече:'Навистина,оваедолгшто
мугодолжишнамојотгосподар,царот.'
7Ифараонотгоприфатитоа,велејќи:„ОХаикар,
таквитетисечеснитевослужбатанацаревите.
8НекаеблагословенБог,Којтенаправисовршенво
мудростаитеукрасисофилозофијаизнаење.
9Исега,оХаикар,остануваонаштогопосакуваме
одтебе,дагоизградишкакозамокмеѓунеботои
земјата.'
10ТогашХаикаррече:„Дасеслушаедасеслуша.
ќетиизградамзамокспоредтвојатажелбаиизбор;
но,господару,јасниподготвувамварикамен,глина
иработници,иимамвештиградителикоиќети
градаткакоштосакаш“.
11Ицаротмуподготвисетотоа,иотидоана
широкоместо;иХаикаринеговитемомчињадојдоа
кајнего,игизедесосебеорлитеимладите;ицарот
иситенеговиблагороднициотидоаицелиотградсе
собразадавидатштоќеправиХакар.
12ТогашХаикаргипуштиорлитеодкутиите,ги
врзамладинцитенагрб,гиврзајажињатазанозете
наорлитеигипуштивовоздух.Исеиздигнаа
нагоре,додеканеостанаамеѓунеботоиземјата.
13Имомчињатапочнаадавикаат,велејќи:„Донеси
тули,донесеглина,дагоизградимецарскиотдворец,
заштостоимебезработа!
14Амноштвотобешезачуденоизбунето,исе
чудеше.Ицаротинеговитеблагородницисечудеа.
15АХакаринеговитеслугипочнаадагитепаат
работниците,иизвикаапоцарскитетрупи,велејќи
им:„Донесетеимнавештитеработнициштосакаат
инегипопречувајтевонивнатаработа.
16Ацаротмурече:„Тисилуд;којможедадонесе
нештодотаадалечина?'
17АХакармурече:„Господарумој!какода
изградимезамоквовоздухот?идабешетукамојот

11. ПРИКАЗНАТАЗААХИКАР
господар,кралот,ќеизградишенеколкузамоциво
еденден.'
18Афараонотмурече:„Оди,Хаикар,восвоето
живеалиштеиодморисе,заштосеоткажавмеод
изградбатаназамокот,аутредојдикајмене“.
19ТогашХакаротидевосвоетоживеалиштеиутре
сепојавипредфараонот.Афараонотрече:„О
Хаикар,каквавестимазакоњотнатвојотгосподар?
зашто,когаќеседоближивоземјатанаАсиријаи
Ниневија,инашитекобилиќегослушнатнеговиот
глас,гифрлаатсвоитемлади.'
20ИкогаХакаргослушнаовојговор,отиде,зеде
мачка,јаврзаипочнадајакамшикувасонасилно
камшикувањедодеканегослушнааЕгипќаните,и
отидоаимукажаанацаротзатоа.
21ИфараонотиспратидагоземеХаикаримурече:
„ОХаикар,зоштотакагокамшикувашиготепаш
тојнемѕвер?
22АХакармурече,господарумојцар!Навистина,
тааминаправигрозноделоигозаслужиоватруење
икамшикување,заштомојотгосподар,царот
Сенахириммидадеубавкур,атојимашесилен
вистинскигласигизнаешечасовитенаденоти
ноќта.
23Амачкатастанауштеовааноќ,ѝјаотсече
главатаисиотиде,ипорадитоаделојасјапочестив
соваквототруење'.
24Афараонотмурече:„ОХаикар,одсетоова
гледамдекастареешисивотвојатаропство,зашто
меѓуЕгипетиНиневијаимашеесетиосум
парасанзи,икакотааотидеовааноќиотсечеглавата
накуротидасевратиш?'
25АХакармурече:„Господарумој!когабиимало
толкаворастојаниемеѓуЕгипетиНиневија,какоби
можелетвоитекобилидаслушнаткогакоњотна
мојотгосподар,царотзамајуваигифрланивните
млади?икакоможешегласотнакоњотдастигнедо
Египет?'
26Когафараонотгослушнатоа,знаешедекаХакар
одговорилнанеговитепрашања.
27Афараонотрече:„ОХаикар,сакамдами
направишјажињаодморскиотпесок“.
28АХакармурече:„Господарумојцар!
29ТогашХаикаротидедозадниотделодкуќата,и
отворидупкинанерамниотбрегнаморето,изеде
грстпесоквораката,морскипесок,икогасонцето
изгреаинавлезеводупките,сераширипесокотна
сонцедодеканестанакакодаеплетенкакојажиња.
30АХакаррече:„Заповедајгитвоитеслугидаги
зематовиејажиња,икогаидапосакаш,ќети
исткаамтаквикаконив“.
31Афараонотрече:„ОХаикар,овдеимаме
воденичкикаменитојескршенисакамдаго
сошиеш“.
32ТогашХакарпогледнавонегоинајдедругкамен.
33Атојмуреченафараонот:„Господарумој!Јас
сумстранец:инемамалатзашиење.
34Но,сакамдаимзаповедамнатвоитеверни
чевларидасечатшилаодовојкамен,задаможамда
госошиамтојводеничкикамен.'
35Тогашфараонотиситенеговиблагородницисе
насмеаја.Атојрече:‚БлагословендаеСевишниот
Бог,Којтијададеоваадуховитостизнаење.'
36ИкогафараонотвидедекаХаикаргопобеди,и
мугивратиодговорите,веднашсевозбудииим
заповедадамусобераттригодишниданоциидаги
донесатвоХаикар.
37ИгисоблечеоблекитеигиоблеченаХакар,на
неговитевојнициинанеговитеслуги,имугидаде
трошоцитезанеговотопатување.
38Атојмурече:„Одивомир,силананеговиот
господаригордостнанеговителекари!ималинекој
одсултанитетвојсличен?поздравигомојот
господар,царотСенахирим,икажимукакому
испративмедарови,заштоцаревитесезадоволнисо
малку.'
39ТогашХакарстана,гибакнарацетенацарот
фараон,јабакназемјатапреднего,имупосакасила
ипостојаност,иизобилствовонеговатаризница,и
мурече:„Господарумој!Сакамодтебеданеостане
нитуеденнашсонародниквоЕгипет.'
40Ифараонотстанаииспратигласницида
проповедаатпоулицитенаЕгипетдеканитуеденод
народотнаАсиријаилиНиневијаданеостанево
земјатаЕгипетска,тукудаодатсоХаикар.
41ТогашХакаротидеисеодвоиодцаротфараони
отиде,барајќијаземјатаАсиријаиНиневија;иимал
некоибогатстваиголемобогатство.
42АкогадојдевестанацаротСенахеримдекадоаѓа
Хакар,тојизлезедагопречекаисерадувашепоради
негомногусоголемарадост,гопрегрна,гобакнаи
мурече:„Добредојдовтедома,роднини!мојотбрат
Хаикар,силатанамоетоцарствоигордостанамоето
царство.
43Прашајштобисакалодмене,дурииакојасакаш
половинатаодмоетоцарствоиодмојотимот.'
44ТогашХакармурече:„О,господарумојцар,
живејзасекогаш!Покажимилост,господарумојцар!
наАбуСамикнаместомене,заштомојотживот
бешеворацетенаБогаивонеговите.'
45ТогашцаротСенахиримрече:„Честатие,о,мој
саканХаикар!ЌејанаправамстаницатанаАбу
СамикмечувалецповисокаодситемоиТајни
советницииодмоитеомилени“.
46Тогашцаротпочнадагопрашувакакосеснаоѓал
софараонотоднеговотопрводоаѓањедодеканеси
заминалоднеговотоприсуство,икакоодговорилна
ситенеговипрашањаикакогипримилданоцитеод
негоипромените.наоблекаиподароци.
47АцаротСенахиримсерадувашесоголемарадост
имуреченаХакар:„Земиштосакашдагоимашод
овојданок,заштосетотоаевотвојатарака“.
48АХаикарсреде:„Некаживеецаротзасекогаш!
Несакамништодругоосвенбезбедностанамојот
господар,кралотипродолжувањенанеговата
величина.

12. ПРИКАЗНАТАЗААХИКАР
49Господарумој!штоможамданаправамсо
богатствотоислично?ноакосакашдамипокажеш
милост,дајмигоНадан,синотнасестрами,задаму
возвратамзатоаштомигонаправи,идајмија
неговатакрвимеоставибезвина“.
50АцаротСенахиримрече:„Земиго,тиго
дадов!“АХаикаргозедеНадан,синотнасестраму,
мугиврзарацетесожелезнисинџириигоодведево
своетоживеалиште,муставитежокоградананозете
иговрзасоцврстјазол,иоткакоговрзатакаго
фрли.вотемнасоба,покрајместотоза
пензионирање,игопоставиНебу-Халзастражар
наднегодамудавапоеденлебималкуводасекој
ден.
ПОГЛАВЈЕ7
ПараболитенаАхикарвокоигозавршува
образованиетонасвоитевнуци.Впечатливи
споредби.Ахикаргонарекувамомчетоживописни
имиња.ТуказавршуваприказнатазаАхикар.
1ИсекогашкогаХаикарвлегувашеилиизлегуваше,
тојгокарашеНадан,синотнанеговатасестра,
велејќимумудро:
2ОНадан,моемомче!Тинаправивсèштоедоброи
добро,атименаградизатоасогрдоилошоисо
убивање.
3„Осинко!вопоговоркитесевели:Којнеслушасо
уво,ќегонатераатдаслушасоврат.
4АНаданрече:'Заштомиселутиш?'
5АХакармурече:„Затоаштотевоспитавите
научив,теоддадовпочитипочититенаправив
голем,итевоспитавсонајдобротоодгледувањеите
седнавнамоетоместозадабидешмојнаследникво
светот,атимеубивашеимивозвратисомојата
пропаст.
6НоГосподзнаешедекамисеонеправда,име
спасиоднајаваташтомијанареди,заштоГосподги
лечискршенитесрцаигиспречувазавидливитеи
горделивите.
7Омоемомче!тибешезаменекакоскорпијатакоја
когаќеудривомесинг,јапрободува.
8Омоемомче!тисикакогазелаташтогијадеше
коренитеналудилото,атоамидодадеденесиутре
ќепотемнатвомоитекорени“.
9Омоемомче!сибилкајкојговиделсвојотдругар
голвостуденотозимсковреме;атојзеделаднавода
игополи.
10Омоемомче!тибешезаменекакочовеккојзеде
каменигофрлинанеботозадагокаменувасвојот
Господсонего.Икаменотнеудри,инестигна
доволновисоко,тукустанапричиназавинаигрев.
11Омоемомче!акомепочестешеимепочитуваше
игислушашемоитезборови,ќебешемојнаследник
иќевладеешенадмоитедоминации.
12Синемој!знајдекаакоопашкатанакучетоили
насвињатабибиладолгадесетлакти,немадасе
приближидовредностанакоњот,дуриидаекако
свила.
13Омомчемое!Мислевдекатибибилмој
наследникпримојатасмрт;атипрекусвојатазавист
идрскостасакашедамеубиеш.НоГосподме
избавиодтвојаталукавство.
14Синемој!тибешезаменекакостапицапоставена
наѓубриштето,адојдеврапчеијанајдестапицата
поставена.Аврапчетоѝреченастапицата:„Што
правишовде?Замкатарече:„Овдемусемоламна
Бога“.
15Ачуруготистотакајапраша:„Каквоепарчето
дрвоштогодржиш?Замкатарече:„Тоаемладдаб
накојсепотпирамзавременамолитвата“.
16Чудотрече:„Аштоетоавотвојатауста?Замката
рече:„Тоаелебихранаштогиносамзаситегладни
исиромашништомисеприближуваат“.
17Чудотрече:„Сегаможелидадојдамидајадам,
заштосумгладен?Истапицатамурече:„Излези
напред!Исеприближичуруготзадајаде.
18Ностапицатаизникнаијафатичуруготзавратот.
19Ачуруготодговорииѝреченастапицата:„Ако
тоаетвојотлебзагладниот,Богнејаприфаќа
твојатамилостинаитвоитедобридела.
20Аакотоаетвојпоститвоимолитви,Богнего
прифаќаодтебенитутвојотпостнитумолитвата,и
Богнемадагоусовршионаштоедоброзатебе."
21Омоемомче!тибешезаменелавкојседружеше
сомагарето,амагаретоизвесновремеодешепред
лавот;иеденденлавотникнанамагаретоигоизеде.
22Омоемомче!тибешезаменекакочорбаџијаво
житото,заштотоанеправиништодобро,тукуја
расипувапченицатаијаглода.
23Омоемомче!тибешекакочовеккојпосеалдесет
мерипченица,икогабешевременажетвата,тој
стана,јаожнееше,јасобра,игоистисна,исе
трудешенаднеадокрајниграници,ииспаднадекае
десетмери,агосподаротмурекол:„Омрзливо!не
сипорасналинесисенамалил“.
24Омомчемое!тибешезаменекакоеребицаташто
бешефрленавомрежата,атаанеможешедасе
спаси,ноимвикашенаеребицитедагифрлисосебе
вомрежата.
25Синемој!тибешекајменекакокучетоштобеше
ладноивлезевогрнчарскатакуќадасестопли.
26Икогасезагреа,почнадалаепонив,итиего
избркааиготепаа,заданегикасне.
27Синемој!тибешекајменекакосвињаташто
влезевотоплабањасоквалитетнилуѓе,акога
излезеодтоплатабања,видегнаснадупкаисе
спуштиисезавивонеа.
28Синемој!тибешезаменекакокозаташтоимсе
придружинасвоитедругаринапатконжртватаине
можешедасеспаси.
29Омомчемое!кучетокоенесехраниодловот
станувахраназамувите.
30Синемој!ракаташтонесетрудииораи(која)е
алчнаилукава,ќесеотсечеоднејзиноторамо.
31Синемој!окотовокоенесегледасветлина,
гавранитеќегособератиќегооткорнат.

13. ПРИКАЗНАТАЗААХИКАР
32Омоемомче!тибешезаменекакодрвочии
гранкигисечеа,атоаимрече:„Аконештоодмене
небешевовашираце,навистинанемашедаможете
дамеисечете“.
33Омоемомче!тисикакомачкатанакојаирекоа:
„Оставигокрадењетододеканетинаправиме
синџиродзлатоинетенахранимесошеќери
бадеми“.
34Атаарече:„Несумзаборавенаназанаетотна
таткомиимајками“.
35Синемој!тибешекакозмијаташтојавашенатрн
когабешесредрека,агивидеволкирече:„Пакна
зло,акојепопалаводнивнекагиводиидвајцата“.
36Азмијатамуреченаволкот:„Јагнињата,јарците
иовцитештосигијадешецелживот,далиќеги
вратишнанивнитетатковциинанивнитеродители
илине?
37Волкотрече:„Не“.Азмијатамурече:„Мислам
декапослеменетисинајлошоднас“.
38Омоемомче!Јастехраневсодобрахрана,ати
неменахранисосувлеб.
39Омоемомче!Тидадовзашеќеренавода.пији
добарсируп,атинемидадеводаодбунаротда
пијам.
40Омоемомче!Јастенаучивитевоспитав,атими
ископаскривалиштеимесокри.
41Омомчемое!Тевоспитавсонајдоброто
воспитувањеитетрениравкаковисоккедар;атиме
извиткувашеинаведна.
42Омоемомче!Сенадевавдекаќемиизградиш
утврдензамок,задабидамскриенодмоите
непријателивонего,итистаназаменекаконекој
штосезакопуваводлабочинитеназемјата;но
Господсесмилуванаменеимеизбавиод
лукавствототвое.
43Омоемомче!Типосакавдобро,атименагради
созлоиомраза,асегаќетигиоткинамочите,ќети
направамхраназакучиња,ќетигоотсечамјазикоти
ќетијасимнамглаватасоострицатанамечот.ида
тенадоместизатвоитегнаснидела.'
44АкогаНадангослушнаовојговородсвојот
вујкоХаикар,рече:„О,чичкомој!постаписомене
споредтвоетознаењеипростимигигревовите,
заштокојзгрешилкакоменеиликојпростувакако
тебе?
45Примиме,вујкомој!Сегаќеслужамвотвојата
куќа,ќегидотерамтвоитекоњи,ќегоизметам
изметотнатвојотдобитокиќегипасамтвоитеовци,
заштојассумзлиот,атисиправедникот:јас
виновникот,атипростуваш.
46АХакармурече:„Омомчемое!тисикако
дрвотокоебешебесплоднопокрајводата,анеговиот
господарнесакашедагоисече,атоамурече:
„Однесименадругоместо,ааконедадамплод,
пресечиме“.
47.Господаротмурече:„Тиштосипокрајводатане
родиплод,какоќевродишплодкогасинадруго
место?
48Омоемомче!старостанаорелотеподобраод
младостанаврана.
49Омомчемое!мурекоанаволкот:„Држисеод
овцитеданетинаштетинивнатапрашина“.А
волкотрече:„Талоготодовчомлекоедобарза
моитеочи“.
50Омоемомче!гонатерааволкотдаодина
училиштезаданаучидачитаимурекоа:„КажиА,
Б“.Тојрече:„Јагнеикозавомоетоѕвоно“
51Омоемомче!госпуштијагазотнамасатаитој
падна,ипочнадасетркалавопрашинатаиеден
рече:„Некасетркала,бидејќитоаенеговата
природа,немадасепромени.
52Омоемомче!потврденаеизрекатакојавели:
„Акородишмомче,наречигосин,ааковоспитуваш
момче,наречиготвојроб“.
53Омоемомче!којправидобро,ќесесретнесо
добро;икојправизло,ќенаиденазло,зашто
Господмуодговараначовекотспоредмеркатана
неговатаработа.
54Омоемомче!штодатикажамповеќеодовие
зборови?заштоГосподзнаештоескриеноиги
познаватајнитеитајните.
55ИТојќетевозвратииќесудимеѓуменеитебе,и
ќетиплатиспоредсвојатапустина',
56ИкогаНадангослушнатојговородсвојотвујко
Хаикар,веднашотечеистанакакоиздуванмочен
меур.
57Имуотекоаекстремитетите,нозетеинозетеи
неговитестрани,ибешерастргнатимусераспарчи
стомакотимусераспрснааутробата,итојзагинаи
умре.
58Инеговиотпоследенкрајбешепропаст,итој
отидевопеколот.Зашто,којкопајамазасвојотбрат,
ќепадневонеа;икојпоставувастапициќебиде
фатенвонив.
59Такасеслучии(што)најдовмезаприказнатаза
Хаикар,иславамуенаБогазасекогаш.Аминимир.
60ОваахроникаезавршенасоБожјапомош,нека
бидевозвишен!Амин,амин,амин.