AjutxʼolbʼabʼiltiʼjAhikar
ma'toclencyxolketamiw,extu'nttennimbilexnimbil
tuc'il.Exelttz'ub'antq'ob'exxitq'ma'nb'e'x.
25TzyetNadantu'n.ajutkyʼajalttziketukʼilexkubʼ
tqʼoʼntojjunjatekʼulbʼilexxitqʼoʼnxnaqʼtzbʼilte
qonikʼanexqʼijltzmaxitejt-xitqʼoʼntnabʼilex
ojtzqibʼilmastwitzjutuʼnt-xitqʼoʼnwabʼjexaʼ.
CAPÍTULO2
jun"AlmanaquetepobreRichard"teamb´ilojtxi.Aqe
kawb´ilmyab´a´nky-kyimleti´jky-b´inchb´enxjalti´j
pwaq,kyi´jxu´j,ti´jky-xb´alun,kyi´jaq´untl,kyi´j
kyamiw.Aʼyejuproverbiomastbʼanelchekeʼyintoj
versículo12,17,23,37,45,47.Qʼonkatwitzatiʼj
versículo63tukʼiljunjunyolincheyolinxjaltiʼjtoj
ambʼiljaʼlo.
1Ikytzu'nxitq'o'nxnaq'tzb'ilte,exxitma'n:¡Aya
nky'ajal!b'intzanyoleexlpe'kati'jnyoleexna'ntzaaju
inxinma'ne.
2¡Ayanc'wa'l!kamatbiʼnajunyol,cyimtujtanmiya,
bixmiʼntxiʼtyecʼanatejuntl,miʼntzʼoctejunkʼakitzʼ
bixtuʼntcubtzʼeʼyttziʼyabixtuʼnttzajjuncʼixcʼojtiʼj
t-xumlala,bixtuʼntcʼamanajunicʼbil,bixtuʼntcub
tchʼixwiyatwitzDiosixchan.
3¡Ayanc'wa'l!kamatbiyajuntkanil,mi'ntxitma'na;
exkamatilajunti',mi'ntxitma'na.
4¡Ayanc'wa'l!bʼinchamatuʼnmiʼnttzajbʼajtkʼuʼjatiʼj
juxjalinbʼintiʼja,exmiʼntzʼajnajtzaqʼwebʼiltuʼna.
5¡Ayanc'wa'l!oct-xitbi'najunyol,mi'ncubtewana.
6¡Ayanc'wa'l!mi'ntz'elcypaju'nejunk'uxb'ilmatz'el
laq'e'ti'j,exmi'ntz'elkypaju'ne,exmi'ntz'okkytzyu'ne
junk'uxb'ilmatz'elpi'n.
7¡Ayanc'wa'l!myab´a´ntu´nt-ximanati´jtb´aneltwitz,
qu´nn-eltpa´ntib´exn-eltpa´ntib´,extzunjunna´b´l
nimtoklenn-tentejumajx.
8¡Ayanc'wa'l!mi'ntxitq'o'naamb'iltu'ntkub't-sb'u'na
tu'njunxu'jminti'tnab'ltu'ntyol,tu'ntzunmi'ntkyima
iktza'njunkamikmasb'isb'ajilxix,extu'nmi'ntkub't-
sb'u'natujxyub'okxitkub'a'yatujtramp.
9¡Ayanc'wa'l!mi'ntajb'ilajunxu'jt-xb'alunextuk'ilt-
xb'alun,ajumyab'a'nexminti'tnab'ltujtanmi.B'isb'ajil
teyaqamatxitq'o'najunti'xtiteyatexu'j,exqamatxi
tq'o'natexu'jajuattujtq'ab'aexqamatz'okt-sb'u'na
tu'ntb'inchanail,exktzajeltq'ojDiosti'ja.
10¡Ayanc'wa'l!mi'ncheoqueictza'njuntze'almendro,
porqueintzajtk'o'nt-xakcywitzcycyakiltze',exintzaj
tk'o'ntwitzcycyakil,noko'cxtz'oqueictza'njuntze'
morera,ajuintzajtk'o'ntwitzcywitzcycyakiltze',exin
tzajtk'o'nt-xakcywitzcycyakil.
11¡Ayanc'wa'l!cubẍmeje'yatwi'ya,cubtk'o'na
tk'ajk'ajeltwi'ya,tz'ocxtk'o'natk'ajk'ajeltwi'ya,exbeta
tujbetz'aklxixexmi'ntz'ocaminti'tnabla.Bixmiʼnjaw
tnimsaʼnatkʼajkʼajeltwiʼyaoct-tzeʼnaporquenokat
tuʼnjuntkʼajkʼajeltwiʼcyuwxixbantjunja,ajburjaʼlo
bantnimjacyuʼnxkʼij;exnoqwittuʼntipumalinxi
qʼiʼnajuarado,mlayxtzʼelqʼiʼnajuaradotjaqʼkykʼuʼj
qekamey.
12¡Ayanc'wa'l!masba'ntu'ntelk'i'nabjtuc'iljunxjal
attnabltwitzjutu'ntc'anvintuc'iljunxjalinbisun.
13¡Ayanc'wa'l!qonkuyauvatib'ajkypantyónqexjal
tz'aqlxix,exmi'ntxitk'anakyuk'ilqexjalminti'kynab'l
exminti'incheelik'un.
14¡Ayanc'wa'l!pe'nxacyuc'ilkexjalatcynablinche
xobtwitzDiosexincheocictza'ncye,exmi'ntz'oc
lak'e'yacyuc'ilkexjalminti'cynabl,tu'ntzunmi'ntocaic
tza'nteextu'nmi'nteltnic'ati'jtbe.
15¡Ayanc'wa'l!ajt-xit-k´amo´najuntamiwoyamoqa
juntamiwoya,tz´okt-ximanati´j,extzenyajxi´tl
b´inchamajuntamiwoyaexjuntamiwoya;exmi'njaw
kynimsa'neqaminti'junjoyb'ilkyi'je;exmi'nbaj
ttz'ilsa'natyolatuc'iljunxjalminti'tnabl.
16¡Ayanc'wa'l!akuxinkyajtenjunt-xajabʼatiʼjtqan,
bʼetatukʼiltibʼajchʼiʼx,exbʼinchamajunbʼete
tkʼwaʼla,exkyetojtjayaexkyetkʼwaʼla,exbʼinchama
junbʼetetkʼwaʼlanaʼmxtoqt-xiʼtibʼajmarexqeolaex
tuʼntkubʼtzʼaqexmlaybʼanttuʼnkolb´il.
17¡Ayanc'wa'l!qaaq´inunn-chiwa´njunkan,n-chi
kyq´ama´n,--"Tu´ntnab´l,"extzenqajunmeb´an-chi
wa´n,ayexjaln-chikyq´ama´n,"Tu´nt-wa´n".
18¡Ayanc'wa'l!intzalajti'jtwayajunjunk'ijexti'jjuat
teya,exmi'npontk'u'jti'jjuattejuntl.
19¡Ayanc'wa'l!mi'ntz'octk'o'natvesinati'jjuxjal
minti'tnabl,exmi'nwa'natuc'il,exmi'ntzalajati'jmya
ba'nintzajcyi'jketvesina.Qamatz'okb'incha'njun
myab'a'nti'jatu'najq'ojti'ja,b'inchamaxtalb'ilte.
20¡Ayanc'wa'l!junxjaln-xobtwitzDios,b´a´ntu´nt-
xob´atwitzextu´nt-xitnimsa´na.
21¡Ayanc'wa'l!ajuxjalminti'tnablincubtz'akexin
cubtz'ak,exajuxjalattnabl,masquemacubtz'ak,
minti'inyucch,exmasquemacubtz'akjuratinjawwe',
exkamatz'octc'u'jti'j,jacutz'octcwentinti'jtchwinklal.
Atzuntexjalminti'tnab'l,minti'tnab'l,tetyab'ilminti'
junq'anb'il.
22¡Ayanc'wa'l!qaatjunxjaln-oklaq´e´ttxlajaaju´
myab´a´ntwitzteya,t-xi´yatwitz,extzent-xi´yawa´l,
exqamyab´a´ntu´nt-xitq´o´nt-xelteya,at-xe´chilk-
xelt-xitq´o´nt-xelteya.
23¡Ayanc'wa'l!mi'ntz'okt-xo'natc'wa'la,porqueajut-
xo'natcy'ajalaicttenictza'ntz'isincubti'jtkanawal,ic
ttenictza'ntu'ntock'alo'nttzijunpwak,exictza'ntu'n
tc'alo'nkealumaj,exictza'ntu'nt-xik'alo'nttzija.
24¡Ayanc'wa'l!qʼonkatcʼuʼjatiʼjtnachal,bix
xnakʼtzanatuʼmalnaʼnxtoktjawtiʼntibtiʼjabixnxiʼ
tiʼnatujicʼbilcyxolxjalbixcʼoqueltkʼoʼnatwiʼyatuj
caybixcyujkʼlojxjalbixcbeltcastiwatuʼntnachal
tbinchbentnachal.
25¡Ayanc'wa'l!q'intzajunwakxtb'anilxix,exjunb'ur
ma'twa'l,exmi'ntz'oktamiwintib'atuk'iljunxjalsb'ul,
exmi'ntzajtk'o'najunmajenb'a'nq'ojin,exmijun
majenelek',ti'jtkyaqiljukb'anteltu'nacyechenajel.
26¡Ayanc'wa'l!miʼntxicykʼoʼntmanamyabaʼntiʼja,
bixntzalajKajawcyiʼj;porqueotma:Alkyematz'el
tik'untmanexqattxu',ilti'jtu'ntkyim(inxinma'netu'n
tkyimtu'nil);"
27¡Ayanc'wa'l!miʼnbʼetatujbemintiʼt-arma,porque
mintiʼbʼiʼntuʼnajtojkʼokeltmojbʼantibʼatukʼilajqʼoj,
tuʼntzunttenabʼinchaʼnttenatiʼj.