Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
THỰC TRẠNG VÀ NGUYÊN NHÂN TỪ CHỐI ĐIỀU
TRỊ NỘI TRÚ Ở BỆNH NHÂN CAO TUỔI TẠI
BỆNH VIỆN THỐNG NHẤT
1
Giảng viên: ThS. Nguyễn Huỳnh Bảo Ân
ThS. Vũ Thị Phương Thảo
Nhóm 5
Họ và tên MSSV
Đinh Nhật Thy Anh 227720101072
Trần Tấn Đạt 227720101074
Phạm Trang Hạnh Dung 227720101075
Nguyễn Khánh Gia Hào 227720101076
Lê Đoàn Khánh 227720101077
Lê Mỹ Kim 227720101078
Đặng Thị Nguyên Lộc 227720101079
Bùi Vân Khánh Ngọc 227720101080
Nguyễn Lê Phú Quí 227720101081
DANH SÁCH THÀNH VIÊN NHÓM 5
2
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
Họ và tên MSSV
Nguyễn Hồng Uyên 227720101082
Lê Quốc Việt 227720101083
Nguyễn Đình Khánh 227720101084
Nguyễn Hoàng Minh 227720101085
Lê Phạm Diệu Nhi 227720101086
Đặng Lan Đan Thanh 227720101087
Phan Nguyễn Ngọc Quỳnh 227720101088
Trần Gia Bảo 227720101089
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
1. Đặt vấn đề
2. Câu hỏi nghiên cứu
3. Mục tiêu nghiên cứu
4. Tổng quan tài liệu
5. Phương pháp nghiên cứu
NỘI DUNG
3
ĐẶT VẤN ĐỀ
01
4
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
Việt Nam đang bước vào giai đoạn già
hóa dân số với tốc độ nhanh chóng
Nhập viện là một bước quan trọng
trong quá trình điều trị y tế
Hành vi từ chối điều trị nội trú ở người
cao tuổi là kết quả của nhiều yếu tố
đan xen của nhiều yếu tố đan xen
5
Tổng cục Thống kê, Tổng điều tra Dân số và Nhà ở năm 2009, 2019 và Dự báo dân số Việt Nam giai đoạn 2019-2069
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Theo Barry và cộng sự (1988),
Lý do người cao tuổi từ chối nhập viện
Lo ngại về trải nghiệm
điều trị
Mong muốn được
chăm sóc tại nhà
Chấp nhận cái chết
Barry, P. P., Crescenzi, C. A., Radovsky, L., Kern, D. C., & Steel, K. (1988). Why elderly patients refuse hospitalization. Journal of the American Geriatrics
Society, 36(5), 419–424. https://doi.org/10.1111/j.1532-5415.1988.tb02380.x
6
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Theo Just và cộng sự (2022),
Yếu tố làm tăng rủi ro sức khỏe đáng kể ở
bệnh nhân cao tuổi khi điều trị nội trú
Cô đơn Trầm cảm
Tình trạng sống đơn
lẻ
Just, S. A., Seethaler, M., Sarpeah, R., Waßmuth, N., Bermpohl, F., & Brandl, E. J. (2022). Loneliness in Elderly Inpatients. The Psychiatric quarterly,
93(4), 1017–1030. https://doi.org/10.1007/s11126-022-10006-7
7
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Theo Fongang (2023),
Lí do người cao tuổi có xu hướng
từ chối nhập viện
Mong muốn có một cái
chết thanh thản
Không đồng ý thực hiện các phương
pháp điều trị can thiệp vào cơ thể vì
vấn đề tôn giáo
Fongang, N. C. L. M. (2023). Refusal of care in vulnerable people: Case of the elderly. World Journal of Advanced Research and Reviews, 18(3), 859–873.
https://doi.org/10.30574/wjarr.2023.18.3.1136
8
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Theo Antonio (2017),
Lí do người rất cao tuổi thường ưu tiên
được chăm sóc tại nhà
Mất quyền tự chủ Chi phí điều trị
Cảm giác không an
toàn khi điều trị tại
bệnh viện
Herrera Tejedor, J. A. (2017). Actitudes de las personas muy mayores ante la atención sanitaria. https://hdl.handle.net/20.500.14352/21890 9
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
Tại Việt Nam, các nghiên cứu chuyên
sâu về nguyên nhân từ chối nhập viện
của bệnh nhân cao tuổi còn khá hạn
chế.
Bệnh viện Thống Nhất – một trong
những cơ sở y tế tuyến trung ương
chuyên sâu về lão khoa – thường
xuyên tiếp nhận số lượng lớn bệnh
nhân cao tuổi và cũng ghi nhận nhiều
trường hợp từ chối điều trị nội trú dù
đã được bác sĩ tư vấn rõ ràng
--> Đề tài được thực hiện nhằm làm rõ
các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định từ
chối nhấp viện
10
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
02
11
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
2. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
Những yếu tố nào ảnh hưởng đến quyết định
từ chối nhập viện của bệnh nhân cao tuổi ở
Bệnh viện Thống Nhất?
12
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
03
13
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
3. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
Tìm hiểu các nguyên nhân dẫn đến việc bệnh
nhân cao tuổi từ chối điều trị nội trú tại Bệnh
viện Thống Nhất
3.1. Mục tiêu chung
14
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
3. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
3.2. Mục tiêu cụ thể
Tìm hiểu các yếu tố tâm lý ảnh hưởng đến quyết định từ chối điều trị nội
trú của bệnh nhân cao tuổi tại Bệnh viện Thống Nhất
Tìm hiểu vai trò của yếu tố xã hội ( gia đình, văn hoá, kinh tế ) ảnh hưởng
đến quyết định từ chối điều trị nội trú của bệnh nhân cao tuổi tại Bệnh
viện Thống Nhất
Tìm hiểu vai trò của các yếu tố y học ảnh hưởng đến quyết định từ chối
điều trị nội trú của bệnh nhân cao tuổi tại Bệnh viện Thống Nhất, bao
gồm tình trạng bệnh lý nền, mức độ cấp tính của bệnh, hiểu biết về chỉ
định điều trị và trải nghiệm y khoa trước đó
Tìm hiểu vai trò của nhân viên y tế, cách giao tiếp và tư vấn ảnh hưởng
đến quyết định từ chối điều trị nội trú của bệnh nhân cao tuổi tại Bệnh
viện Thống Nhất
Các nguyên nhân khác
15
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
04
16
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
4. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
17
4.1. Người cao tuổi trong bối cảnh già hóa: dân số nhân khẩu học và các bệnh lý
thường gặp
Người cao tuổi: theo WHO, người cao tuổi là người từ 70 tuổi trở lên
Luật người cao tuổi năm 2009 số 39/2009/QH12 quy định rõ: người cao tuổi là
“công dân Việt Nam từ đủ 60 tuổi trở lên”
Người cao tuổi nữ (57,2%) nhiều hơn nam
Tuổi trung bình của người cao tuổi là 70,6 tuổi
Người cao tuổi ở Việt Nam có trình độ học vấn tương đối thấp, với 20,8% không
được đi học
Khoảng một phần ba (33,8%) người cao tuổi ở Việt Nam vẫn đang làm ra kinh tế
Cách sắp xếp nơi ở phổ biến nhất của người cao tuổi ở Việt Nam (61,3%) là sống
cùng với ít nhất một người con
Vũ C.N, Trần T.M, Đặng T.L, Chei C-L, và Saito Y (eds.) (2020), Người cao tuổi và Sức khỏe tại Việt Nam. Jakarta: ERIA and Hà Nội: PHAD.
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
4. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
18
4.2. Từ chối nhập viện
Barry PP, Crescenzi CA, Radovsky L, Kern DC, Steel K. Why elderly patients refuse hospitalization. Journal of the American Geriatrics Society. 1988;36(5):419-424. doi:10.1111/j.1532-5415.1988.tb02380.x
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
Tác giả (Năm) Nội dung nghiên cứu
Nghiên cứu của Patricia P. Barry (1988)
Làm rõ người cao tuổi từ chối nhập viện do
thái độ tiêu cực và chấp nhận tử vong
Nghiên cứu của Ryuichi Ohta (2024)
Làm rõ rằng quyết định nhập viện bị chi phối
bởi hoàn cảnh xã hội, tiên lượng bệnh và khả
năng di chuyển
4. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
19
4.3. Tình hình nghiên cứu liên quan
-> Hiện tại chưa có nghiên cứu nào tại Việt Nam khảo sát thành công
nguyên nhân từ chối điều trị ngoại trú
https://agsjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1532-5415.1988.tb02380.x
https://bmjopen.bmj.com/content/7/8/e011543
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
05
20
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
5.1. Thiết kế nghiên cứu
21
Nghiên cứu được thiết kế theo phương pháp định tính.
Số liệu thu thập thông qua phỏng vấn sâu, thảo luận
nhóm, kết hợp với quan sát, nhằm khám phá
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
5.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
22
Nghiên cứu được thực hiện từ tháng 5/2024 đến tháng
5/2025, dữ liệu thu thập trong khoảng từ tháng 5/2024 đến
tháng 11/2024, tại Bệnh viện Thống Nhất TP. Hồ Chí Minh
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
5.3. Đối tượng nghiên cứu
23
Người cao tuổi (≥ 60 tuổi) đến
khám tại Bệnh viện Thống
Nhất, có chỉ định nhập viện
điều trị nội trú nhưng từ chối
nhập viện trong khoảng thời
gian nghiên cứu
Thân nhân/người chăm sóc
Nhân viên y tế: bác sĩ, điều
dưỡng, nhân viên công tác
xã hội, nhân viên hành
chính
Đối tượng liên quanĐối tượng đích
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
5.4. Dân số mục tiêu (tổng quan) và dân số chọn mẫu (cụ thể)
24
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
5.5. Tiêu chí lựa chọn và loại trừ
25
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
5.6. Cỡ mẫu và kỹ thuật chọn mẫu
26
Kích thước mẫu không được xác định trước, mà tuân theo lý thuyết bão
hòa dữ liệu (data saturation)
Việc tiếp cận người tham gia nghiên cứu sẽ được thực hiện thông qua
sự giới thiệu từ nhân viên y tế tại khoa khám bệnh hoặc khoa cấp cứu
của Bệnh viện Thống Nhất.
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
5.7. Phương pháp và công cụ đo lường, thu thấp số liệu
27
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
5.8. Biến số nghiên cứu
28
Một số đặc điểm nhân trắc ở bệnh nhân và gia đình tham gia: giới tính,
độ tuổi, tình hình kinh tế, tôn giáo
Quan điểm của bệnh nhân và gia đình về ảnh hưởng của việc từ chối
nhập viện, đối với lộ trình điều trị
Quan điểm của bệnh nhân và gia đình về ảnh hưởng của việc từ chối
nhập viện, đối với chất lượng sống
Các ưu tiên của bệnh nhân và gia đình đã từ chối nhập viện, trên cả việc
điều trị nội trú
Than phiền của bệnh nhân và gia đình về bệnh viện: tổ chức, cơ sở vật
chất, cán bộ
Quan hệ của các đặc điểm đã kể trên với quyết định từ chối/đồng ý
nhập viện
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
5.9. Phương pháp thu thập
29
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
30
5.10. Xử lý sai lệch
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
5.11. Phân tích dữ liệu
31
Phân tích theo phương pháp Lý thuyết nền (The Grounded Theory). Quá
trình phân tích diễn ra song song và lặp đi lặp lại với quá trình thu thập dữ
liệu, dựa trên nguyên tắc so sánh liên tục (Constant Comparative Method)
của Glaser và Strauss (1967)
Bước 1: Chuẩn bị dữ liệu
Dữ liệu thu thập được giải băng, chép lời đầy đủ và lưu dưới dạng file
word.
Eaves, Y. D. (2001). A synthesis technique for grounded theory data analysis. Journal of Advanced Nursing, 35(5), 654-663.
McHugh ML. Interrater reliability: the kappa statistic. Biochem Med (Zagreb). 2012;22(3):276-282.
McHugh ML. Interrater reliability: the kappa statistic. Biochem Med (Zagreb). 2012;22(3):276-282.
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
5.11. Phân tích dữ liệu
32
Bước 2: Mã hóa và quản lý dữ liệu
Dữ liệu được nhập vào phần mềm ATLAS.ti
Mã hóa in-vivo từng dòng
Lập danh sách tất cả các mã
Giảm số lượng mã
Nhóm mã thành cụm
Tạo siêu cụm
Hình thành các chủ đề chính
Eaves, Y. D. (2001). A synthesis technique for grounded theory data analysis. Journal of Advanced Nursing, 35(5), 654-663.
McHugh ML. Interrater reliability: the kappa statistic. Biochem Med (Zagreb). 2012;22(3):276-282.
McHugh ML. Interrater reliability: the kappa statistic. Biochem Med (Zagreb). 2012;22(3):276-282.
Xác định các chủ đề phụ
Xác lập mối quan hệ giữa các chủ đề
Xác định chủ đề trung tâm
Khám phá quá trình xã hội cơ bản
Phát triển các lý thuyết nhỏ
Hình thành lý thuyết nền
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
5.11. Phân tích dữ liệu
33
Bước 3: Tổng hợp và kiểm tra
Quá trình phân tích sẽ được thực hiện bởi ít nhất hai nhà nghiên cứu độc
lập, thống nhất dựa theo chỉ số Cohen’s Kappa trong trường hợp có 2 nhà
mã hóa hoặc Krippendorff’s Alpha nếu số lượng lớn hơn 2.
Các memos (ghi chú phân tích) sẽ được thực hiện xuyên suốt để phản ánh
quá trình tư duy và phân tích
Bước 4: Trình bày và báo cáo kết quả bằng phần mềm Microsorf Word
Eaves, Y. D. (2001). A synthesis technique for grounded theory data analysis. Journal of Advanced Nursing, 35(5), 654-663.
McHugh ML. Interrater reliability: the kappa statistic. Biochem Med (Zagreb). 2012;22(3):276-282.
McHugh ML. Interrater reliability: the kappa statistic. Biochem Med (Zagreb). 2012;22(3):276-282.
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
5.12. Quy trình nghiên cứu
34
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
5.13. Đạo đức trong nghiên cứu
35
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y
TÀI LIỆU THAM KHẢO
36
37
CẢM ƠN THẦY CÔ VÀ CÁC BẠN
ĐÃ CHÚ Ý LẮNG NGHE!
Trường Đại học Khoa học Sức khỏe, ĐHQG TP.HCM
Khoa Y