Nguyen ly ke toan cho doanh nghiep ke toan
NhiLinh58
8 views
72 slides
Apr 24, 2025
Slide 1 of 72
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
About This Presentation
Ví dụ thực tế:
✅ Phân tích chi phí marketing: Xem khu vực nào mang lại ROI tốt nhất.
✅ Dự báo dòng tiền: Sử dụng dữ liệu lịch sử và mô hình để ước lượng dòng tiền tương lai.
✅ Phân tích tồn kho: Biết sản phẩm nào bán chạy th...
Slide Content
1
Dịch vụ kế toán GDT chia sẻ bài giảng về "kế toán"
CHljNG 1: T?NG QUAN V? K?
TOÁN
Mục tiê
u:
Chmkng này giúp ngm?i đọc hi?u đm?c:
1. L?ch s? hình thành và phát tri?n c?a k? toán.
2. N?i dung nghiên c?u, ch?c nĕng, vai trò c?a công tác k? toán.
3. Hi?u và phân lo?i đm?c các đ?i tm?ng k? toán.
4. N?m đm?c m?t s? v?n đ? ck b?n liên quan đ?n ch? đ? k? toán, chu?n m?c k? toán, lu?t k?
toán.
I. L?CH S? K?
TOÁN:
S? hình thành và phát tri?n c?a khoa học k? toán g?n li?n với s? hình thành và phát tri?n c?a
đ?i s?ng kinh t?, xã h?i loài ngm?i t? th?p lên cao mà kh?i đi?m là n?n s?n xu?t hàng hóa. Trong
giai đo?n này công vi?c s?n xu?t không ch? nhằm t? túc trong m?t gia đình hay b? t?c mà xã h?i đã
có s? trao đ?i s?n ph?m gi?a nh?ng ngm?i s?n xu?t với nhau t? đó yêu c?u theo dõi, tính toán hi?u
qu? c?a nh?ng ho?t đ?ng này đã đm?c đ?t ra nhằm m?c đích khai thác m?t cách t?t nh?t nĕng l?c
s?n xu?t hi?n có. T?c là ph?i th?c hi?n công tác k? toán đ? cung c?p các thông tin c?n thi?t.
Tuy nhiên khi trình đ? s?n xu?t còn thô sk, kh?i lm?ng s?n ph?m thu đm?c trong không nhi?u;
nghi?p v? trao đ?i gi?n đkn thì ngm?i ch? s?n xu?t ch? c?n trí nhớ ho?c dùng các phmkng pháp ghi
nh?n đkn gi?n là có th? nh?n th?c đm?c tình hình cũng nhm k?t qu? c?a ho?t đ?ng kinh t?.
Khi n?n kinh t? xã h?i phát tri?n ? trình đ? cao hkn, các ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh di?n ra
nhi?u hkn thì ph?i dùng đ?n m?t vài qu y?n s? đ? ghi chép di?n bi?n c?a các ho?t đ?ng kinh t?. Tuy
nhiên n?u công vi?c không có gì ph?c t?p l?m thì ngm?i ch? s?n xu?t có th? v?a là ngm?i t? ch?c s?n
xu?t v?a th?c hi?n luôn vi?c ghi chép s? sách và tính toán k?t qu? tài chính (thm?ng là ghi s? đkn).
Khi trình đ? xã h?i hóa c?a l?c lm?ng s?n xu?t và s? phân công lao đ?ng đ?t đ?n đ?nh cao thì
ngm?i ch? ck s? s?n xu?t kinh doanh không th? là ngm?i s?n xu?t, v?a là ngm?i bán hàng, là th? kho,
th? quỹăv?a ghi chép s? sách đ? theo dõi tình hình và tính toán hi?u qu? s?n xu?t kinh doanh. Khi đóă
nh?t thi?t ph?i có các b? ph?n th?a hành th?c hi?n các công vi?c có tính ch?t nghi?p v? kỹ thu?t
chuyên môn nhm:
- B? ph?n kinh doanh: tìm hi?u nhu c?u th? trm?ng, đ? xu?t m?u mã m?t hàng, l?p k? ho?ch
mua bán v?t tm, s?n ph?m, hàng hóa.
- B? ph?n kỹ thu?t: nghiên c?u thi?t k? m?u mã, xây d?ng quy trình công ngh?, yêu c?u ch?t
lm?ng, đ?nh m?c hao phí lao đ?ng v?t tmầ
- B? ph?n s?n xu?t: t? ch?c th?c hi?n các l?nh s?n xu?t theo đúng ti?n đ?, đúng yêu c?u ch?t
lm?ng với hao phí th?p nh?t.
- B? ph?n k? toán: t? ch?c huy đ?ng v?n, theo dõi tình hình và tính toán k?t qu? s?n xu?t kinh
doanh; ghi chép s? sách và l?p các báo cáo tài chính (ghi s? kép).
Ho?t đ?ng c?a ch? ck s? s?n xu?t kinh doanh lúc đó là ho?t đ?ng qu?n lý th? hi?n ? ch?c
nĕng: Xây d?ng các k? ho?ch dài h?n, ng?n h?n có tính ch?t chi?n lm?c; T? ch?c th?c hi?n, ki?m tra
và ra các quy?t đ?nh đi?u hành quá trình ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh c?a đkn v?ămình trên ck s?ă
nh?ng thông tin v? tình hình th?c hi?n các k? ho?ch s?n xu?t kinh doanh, các quy?t đ?nh qu?n lý k?ă
c? ?nh hm?ng c?a nh?ng nhân t? bên ngoài đ?n th?c ti?n ho?t đ?ng c?a ck s? do các b? phân chuyên
môn cung c?p.
II. ?NH NGHƾA, CH?C NĔNG, VAI TRÒ C?A K?
TOÁN:
1. ?nh nghƿa k?
toán:
- Theo lu?t k? toán Vi?t Nam (Điều 4 – luật kế toán doanh nghiệp Việt Nam 2003):
+ K? toán là vi?c thu th?p, x? lý, ki?m tra, phân tích và cung c?p thông tin kinh t?, tài chính
dmới hình th?c giá tr?, hi?n v?t và th?i gian lao đ?ng.
+ K? toán tài chính là vi?c thu th?p, x? lý, ki?m tra, phân tích và cung c?p thông tin kinh t?,
tài chính bằng báo cáo tài chính cho đ?i tm?ng có nhu c?u s?ăd?ng thông tin c?a đkn v? k? toán.
+ K? toán qu?n tr? là vi?c thu th?p, x? lý, phân tích và cung c?p thông tin kinh t?, tài chính
Dịch vụ kế toán GDT chia sẻ bài giảng về "kế toán"
CHljNG 1: T?NG QUAN V? K?
TOÁN
Mục tiê
u:
Chmkng này giúp ngm?i đọc hi?u đm?c:
1. L?ch s? hình thành và phát tri?n c?a k? toán.
2. N?i dung nghiên c?u, ch?c nĕng, vai trò c?a công tác k? toán.
3. Hi?u và phân lo?i đm?c các đ?i tm?ng k? toán.
4. N?m đm?c m?t s? v?n đ? ck b?n liên quan đ?n ch? đ? k? toán, chu?n m?c k? toán, lu?t k?
toán.
I. L?CH S? K?
TOÁN:
S? hình thành và phát tri?n c?a khoa học k? toán g?n li?n với s? hình thành và phát tri?n c?a
đ?i s?ng kinh t?, xã h?i loài ngm?i t? th?p lên cao mà kh?i đi?m là n?n s?n xu?t hàng hóa. Trong
giai đo?n này công vi?c s?n xu?t không ch? nhằm t? túc trong m?t gia đình hay b? t?c mà xã h?i đã
có s? trao đ?i s?n ph?m gi?a nh?ng ngm?i s?n xu?t với nhau t? đó yêu c?u theo dõi, tính toán hi?u
qu? c?a nh?ng ho?t đ?ng này đã đm?c đ?t ra nhằm m?c đích khai thác m?t cách t?t nh?t nĕng l?c
s?n xu?t hi?n có. T?c là ph?i th?c hi?n công tác k? toán đ? cung c?p các thông tin c?n thi?t.
Tuy nhiên khi trình đ? s?n xu?t còn thô sk, kh?i lm?ng s?n ph?m thu đm?c trong không nhi?u;
nghi?p v? trao đ?i gi?n đkn thì ngm?i ch? s?n xu?t ch? c?n trí nhớ ho?c dùng các phmkng pháp ghi
nh?n đkn gi?n là có th? nh?n th?c đm?c tình hình cũng nhm k?t qu? c?a ho?t đ?ng kinh t?.
Khi n?n kinh t? xã h?i phát tri?n ? trình đ? cao hkn, các ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh di?n ra
nhi?u hkn thì ph?i dùng đ?n m?t vài qu y?n s? đ? ghi chép di?n bi?n c?a các ho?t đ?ng kinh t?. Tuy
nhiên n?u công vi?c không có gì ph?c t?p l?m thì ngm?i ch? s?n xu?t có th? v?a là ngm?i t? ch?c s?n
xu?t v?a th?c hi?n luôn vi?c ghi chép s? sách và tính toán k?t qu? tài chính (thm?ng là ghi s? đkn).
Khi trình đ? xã h?i hóa c?a l?c lm?ng s?n xu?t và s? phân công lao đ?ng đ?t đ?n đ?nh cao thì
ngm?i ch? ck s? s?n xu?t kinh doanh không th? là ngm?i s?n xu?t, v?a là ngm?i bán hàng, là th? kho,
th? quỹăv?a ghi chép s? sách đ? theo dõi tình hình và tính toán hi?u qu? s?n xu?t kinh doanh. Khi đóă
nh?t thi?t ph?i có các b? ph?n th?a hành th?c hi?n các công vi?c có tính ch?t nghi?p v? kỹ thu?t
chuyên môn nhm:
- B? ph?n kinh doanh: tìm hi?u nhu c?u th? trm?ng, đ? xu?t m?u mã m?t hàng, l?p k? ho?ch
mua bán v?t tm, s?n ph?m, hàng hóa.
- B? ph?n kỹ thu?t: nghiên c?u thi?t k? m?u mã, xây d?ng quy trình công ngh?, yêu c?u ch?t
lm?ng, đ?nh m?c hao phí lao đ?ng v?t tmầ
- B? ph?n s?n xu?t: t? ch?c th?c hi?n các l?nh s?n xu?t theo đúng ti?n đ?, đúng yêu c?u ch?t
lm?ng với hao phí th?p nh?t.
- B? ph?n k? toán: t? ch?c huy đ?ng v?n, theo dõi tình hình và tính toán k?t qu? s?n xu?t kinh
doanh; ghi chép s? sách và l?p các báo cáo tài chính (ghi s? kép).
Ho?t đ?ng c?a ch? ck s? s?n xu?t kinh doanh lúc đó là ho?t đ?ng qu?n lý th? hi?n ? ch?c
nĕng: Xây d?ng các k? ho?ch dài h?n, ng?n h?n có tính ch?t chi?n lm?c; T? ch?c th?c hi?n, ki?m tra
và ra các quy?t đ?nh đi?u hành quá trình ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh c?a đkn v?ămình trên ck s?ă
nh?ng thông tin v? tình hình th?c hi?n các k? ho?ch s?n xu?t kinh doanh, các quy?t đ?nh qu?n lý k?ă
c? ?nh hm?ng c?a nh?ng nhân t? bên ngoài đ?n th?c ti?n ho?t đ?ng c?a ck s? do các b? phân chuyên
môn cung c?p.
II. ?NH NGHƾA, CH?C NĔNG, VAI TRÒ C?A K?
TOÁN:
1. ?nh nghƿa k?
toán:
- Theo lu?t k? toán Vi?t Nam (Điều 4 – luật kế toán doanh nghiệp Việt Nam 2003):
+ K? toán là vi?c thu th?p, x? lý, ki?m tra, phân tích và cung c?p thông tin kinh t?, tài chính
dmới hình th?c giá tr?, hi?n v?t và th?i gian lao đ?ng.
+ K? toán tài chính là vi?c thu th?p, x? lý, ki?m tra, phân tích và cung c?p thông tin kinh t?,
tài chính bằng báo cáo tài chính cho đ?i tm?ng có nhu c?u s?ăd?ng thông tin c?a đkn v? k? toán.
+ K? toán qu?n tr? là vi?c thu th?p, x? lý, phân tích và cung c?p thông tin kinh t?, tài chính
2
theo yêu c?u qu?n tr?ăvƠăquy?t đ?nh kinh t?, tài chính trong n?i b? đkn v? k? toán.
theo yêu c?u qu?n tr?ăvƠăquy?t đ?nh kinh t?, tài chính trong n?i b? đkn v? k? toán.
3
+ Nghi?p v? kinh t?, tài chính là nh?ng ho?t đ?ng phát sinh c? th? làm tĕng, gi?m tài s?n,
ngu?n hình thành tài s?n c?a đkn v? k? toán.
- Nói chung k? toán v?a là m?t môn khoa học v?a là m?t ngh? nghi?p qu?n lý nên đ? hi?u k?
toán là gì ta ph?i n?m đm?c hai đ?c đi?m này .
+ Là m?t môn khoa học thì k? toán là m?t phân h? thông tin th?c hi?n vi?c ph?n ánh và giám
đ?c mọi di?n bi?n c?a quá trình ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh th?c t? thông qua m?t s? phmkng
pháp riêng bi?t g?n li?n với vi?c s? d?ng ba lo?i thm?c đo: ti?n, hi?n v?t và th?i gian lao đ?ng, trong
đó thm?c đo bằng ti?n là ch? y?u.
+ Là ngh? nghi?p thì k? toán đm?c hi?u đó là ngh? thu?t tính toán và ghi chép bằng con s?
mọi hi?n tm?ng kinh t? tài chính phát sinh trong đkn v? đ? cung c?p m?t cách toàn di?n và nhanh
chóng các thông tin v? tình hình và k?t qu? ho?t đ?ng c?a đkn v?.
? hi?u m?t cách c? th? hkn, ta có th? phân tích trên các m?t sau:
Về hình thức: K? toán là vi?c tính toán, ghi chép bằng con s? mọi hi?n tm?ng kinh t? tài
chính phát sinh trong đkn v? vào các lo?i ch?ng t?,s? sách có liên quan.
Về nội dung: K? toán là vi?c cung c?p thông tin v? toàn b? di?n bi?n th?c t? trong quá
trình ho?t đ?ng c?a đkn v?.
Về tr)ng thái phản ánh: K? toán ph?n ánh c? hai m?t tƿnh và đ?ng, nhmng đ?ng là tr?ng
thái thm?ng xuyên và ch? y?u.
2. Ch?c nĕng c?a k?
toán:
K? toán có các ch?c nĕng ck b?n sau: Ch?c nĕng ph?n ánh, giám đ?c và cung c?p thông tin.
Chức năng phản ánh: th? hi?n ? ch? k? toán theo dõi toàn b? các hi?n tm?ng kinh t? tài
chính phát sinh trong quá trình ho?t đ?ng c?a đkn v? thông qua vi?c tính toán, ghi chép, phân lo?i,
x? lý và t?ng k?t các s? li?u có liên quan đ?n quá trình ho?t đ?ng và s? d?ng v?n c?a đkn v?.
Chức năng giám đốc: (ch?c nĕng ki?m tra) đm?c th? hi?n ? ch? thông qua s? li?u đã đm?c
ph?n ánh, k? toán s? n?m đm?c m?t cách có h? th?ng toàn b? quá trình và k?t qu? ho?t đ?ng c?a đkn
v?; giúp cho vi?c phân tích, đánh giá đm?c đúng đ?n nhằm đem l?i hi?u qu? trong ho?t đ?ng s?n xu?t
kinh doanh .
Chức năng cung cấp thông tin: Đây là ch?c nĕng quan trọng nh?t c?a k? toán. Thông qua
thu th?p thông tin v? các s? ki?n kinh t? tài chính, x? lý thông tin và bằng các phmkng pháp khoa
học c?a mình, k? toán có th? cung c?p thông tin v? tình hình tài chính, k?t qu? ho?t đ?ng kinh doanh
c?a đkn v? cho các đ?i tm?ng s? d?ng thông tin khác nhau đ? ra quy?t đ?nh thích h?p.
SÔ
ÑO À CHÖÙC NAÊNG KE Á TOAÙN
Ho?t đ?ng kinh
doanh
Ngm?i ra
quy?t đ?nh
D?
LI?U
NHU C?U
THÔNG
THÔNG TIN
TIN
Thu
th?p
T?p h?p d? li?u
H? TH?NG K? TOÁN
X ? lý
Ghi chép, phân lo?i,
t?ng h?p
Cung c?p thông tin
L?p báo cáo
+ Nghi?p v? kinh t?, tài chính là nh?ng ho?t đ?ng phát sinh c? th? làm tĕng, gi?m tài s?n,
ngu?n hình thành tài s?n c?a đkn v? k? toán.
- Nói chung k? toán v?a là m?t môn khoa học v?a là m?t ngh? nghi?p qu?n lý nên đ? hi?u k?
toán là gì ta ph?i n?m đm?c hai đ?c đi?m này .
+ Là m?t môn khoa học thì k? toán là m?t phân h? thông tin th?c hi?n vi?c ph?n ánh và giám
đ?c mọi di?n bi?n c?a quá trình ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh th?c t? thông qua m?t s? phmkng
pháp riêng bi?t g?n li?n với vi?c s? d?ng ba lo?i thm?c đo: ti?n, hi?n v?t và th?i gian lao đ?ng, trong
đó thm?c đo bằng ti?n là ch? y?u.
+ Là ngh? nghi?p thì k? toán đm?c hi?u đó là ngh? thu?t tính toán và ghi chép bằng con s?
mọi hi?n tm?ng kinh t? tài chính phát sinh trong đkn v? đ? cung c?p m?t cách toàn di?n và nhanh
chóng các thông tin v? tình hình và k?t qu? ho?t đ?ng c?a đkn v?.
? hi?u m?t cách c? th? hkn, ta có th? phân tích trên các m?t sau:
Về hình thức: K? toán là vi?c tính toán, ghi chép bằng con s? mọi hi?n tm?ng kinh t? tài
chính phát sinh trong đkn v? vào các lo?i ch?ng t?,s? sách có liên quan.
Về nội dung: K? toán là vi?c cung c?p thông tin v? toàn b? di?n bi?n th?c t? trong quá
trình ho?t đ?ng c?a đkn v?.
Về tr)ng thái phản ánh: K? toán ph?n ánh c? hai m?t tƿnh và đ?ng, nhmng đ?ng là tr?ng
thái thm?ng xuyên và ch? y?u.
2. Ch?c nĕng c?a k?
toán:
K? toán có các ch?c nĕng ck b?n sau: Ch?c nĕng ph?n ánh, giám đ?c và cung c?p thông tin.
Chức năng phản ánh: th? hi?n ? ch? k? toán theo dõi toàn b? các hi?n tm?ng kinh t? tài
chính phát sinh trong quá trình ho?t đ?ng c?a đkn v? thông qua vi?c tính toán, ghi chép, phân lo?i,
x? lý và t?ng k?t các s? li?u có liên quan đ?n quá trình ho?t đ?ng và s? d?ng v?n c?a đkn v?.
Chức năng giám đốc: (ch?c nĕng ki?m tra) đm?c th? hi?n ? ch? thông qua s? li?u đã đm?c
ph?n ánh, k? toán s? n?m đm?c m?t cách có h? th?ng toàn b? quá trình và k?t qu? ho?t đ?ng c?a đkn
v?; giúp cho vi?c phân tích, đánh giá đm?c đúng đ?n nhằm đem l?i hi?u qu? trong ho?t đ?ng s?n xu?t
kinh doanh .
Chức năng cung cấp thông tin: Đây là ch?c nĕng quan trọng nh?t c?a k? toán. Thông qua
thu th?p thông tin v? các s? ki?n kinh t? tài chính, x? lý thông tin và bằng các phmkng pháp khoa
học c?a mình, k? toán có th? cung c?p thông tin v? tình hình tài chính, k?t qu? ho?t đ?ng kinh doanh
c?a đkn v? cho các đ?i tm?ng s? d?ng thông tin khác nhau đ? ra quy?t đ?nh thích h?p.
SÔ
ÑO À CHÖÙC NAÊNG KE Á TOAÙN
Ho?t đ?ng kinh
doanh
Ngm?i ra
quy?t đ?nh
D?
LI?U
NHU C?U
THÔNG
THÔNG TIN
TIN
Thu
th?p
T?p h?p d? li?u
H? TH?NG K? TOÁN
X ? lý
Ghi chép, phân lo?i,
t?ng h?p
Cung c?p thông tin
L?p báo cáo
4
3.Vai
trò c?a k? toán
- ?i với doanh nghi?p, k? toán giúp doanh nghi?p theo dõi thm?ng xuyên tình hình ho?t
đ?ng s?n xu?t kinh doanh c?a doanh nghi?p nhm s?n xu?t s?n ph?m, tiêu th? s?n ph?m, tình hình
cung ?ng nguyên v?t li?u ph?c v? s?n xu?t, giúp cho vi?c theo dõi th? trm?ng đ? s?n xu?t, tích tr?
hàng hóa nhằm cung c?p k?p th?i cho th? trm?ng nh?ng s?n ph?m đáp ?ng nhu c?u và th? hi?u c?a
ngm?i tiêu dùng. Ngoài ra k? toán còn cung c?p tài li?u cho doanh nghi?p đ? làm ck s? ho?ch đ?nh
chmkng trình hành đ?ng cho t?ng giai đo?n, th?i kỳ.
- Nh? k? toán mà ngm?i qu?n lý đi?u hành trôi ch?y các ho?t đ?ng c?a đkn v?, giúp cho vi?c
qu?n lý lành m?nh, tránh hi?n tm?ng tham ô, lãng phí tài s?n, th?c hi?n vi?c ki?m soát n?i b? có hi?u
qu?.
- Nh? k? toán mà ngm?i qu?n lý tính đm?c k?t qu? công vi?c mình đã đi?u hành trong t?ng
giai đo?n và qua đó v?ch ra phmkng hm?ng ho?t đ?ng cho tmkng lai. Đi?u ph?i đm?c tình hình tài
chính c?a doanh nghi?p .
- K? toán là ck s? đ? gi?i qu y?t mọi tranh ch?p, khi?u t?, là ck s? pháp lý ch?ng minh v?
hành vi thmkng m?i.
III. ?I Tl?NG K?
TOÁN
?i tm?ng nghiên c?u c?a k? toán là v?n kinh doanh c?a doanh nghi?p. Ngoài vi?c s? d?ng
thm?c đo bằng ti?n, k? toán còn s? d?ng thm?c đo bằng hi?n v?t nhm kg, cái, mầ và thm?c đo v?
th?i gian lao đ?ng nhm ngày, gi? ầ
Dm?i giác đ? nghiên c?u k? toán phân lo?i v?n kinh doanh thành hai m?t :
- M?t m?t là k?t c?u c?a tài s?n: Tài s?n này bao g?m nh?ng gì nhm nhà c?a, máy móc, thi?t
b? ầ
- M?t m?t là ngu?n hình thành nên tài s?n đó: Tài s?n này do đâu mà có t? ngu?n v?n t? có
c?a doanh nghi?p hay t? ngu?n vay mm?n đ? mua s?m nhằm đáp ?ng nhu c?u s?n xu?t kinh doanh.
Tóm l)i
: ?i tm?ng nghiên c?u c?a k? toán là v?n kinh doanh c?a doanh nghi?p đm?c
ph?n ánh theo hai m?t: k?t c?u và ngu?n hình
thành nên tài s?n c?a doanh nghi?p.
Sau đây ta nghiên c?u c? th? cách phân lo?i đ?i tm?ng k? toán này :
A- PHÂN LO?I ?I Tl?NG K? TOÁN THEO K?T C?U C?A V?N KINH DOANH D
OANH
(TÀI S?N) :
Theo cách phân lo?i này thì tài s?n c?a doanh nghi?p bao g?m hai lo?i chính đó là tài s?n
ng?n h?n và tài s?n dài h?n .
1. TÀI S?N NG?N H?N
:
TSNH là nh?ng tài s?n có th?i gian s? d?ng, luân chuy?n, thu h?i v?n trong m?t nĕm ho?c
m?t chu kỳ kinh doanh. TSNH t?n t?i dm?i d?ng v?n bằng ti?n, các kho?n đ?u tm ng?n h?n, các
kho?n ph?i thu, hàng t?n kho ầ
1.1. Tiền và các khoản tương đương tiền: Bao g?m ti?n m?t, ti?n g?i ngân hàng, ti?n đang chuy?n
và đ?u tm tài chính ng?n h?n có th?i h?n thu h?i dm?i 3 tháng.
- Tiền mặt: Ti?n m?t có t?i quỹ c?a doanh nghi?p, ngo?i t?,vàng b?c, đá quý.
- Tiền gửi ngân hàng: Là giá tr? v?n bằng ti?n mà doanh nghi?p đã g?i t?i ngân hàng hay kho b?c,
công ty tài chính.
- Tiền đang chuyển: Là giá tr? các lo?i v?n bằng ti?n Vi?t Nam hay ngo?i t? doanh nghi?p đã n?p
vào kho b?c, ngân hàng hay đã làm th? t?c chuy?n ti?n t? tài kho?n t?i ngân hàng đ? tr? cho đkn v?
khác nhmng chma nh?n đm?c gi?y báo.
- Các khoản tương đương tiền bao g?m các kho?n đ?u tm tài chính nhm cho vay, mua ch?ng khoán
có th?i h?n thu h?i dm?i 3 tháng.
1.2 Đầu tư tài chính ngắn h)n :
?u tm tài chính là vi?c dùng ti?n đ? mua các ch?ng khoán hay góp v?n liên doanh nhằm
m?c đích s? d?ng h?p lý các ngu?n v?n đ? tĕng thu nh?p và nâng cao hi?u qu? ho?t đ?ng c?a đkn
v? .
- Đầu tư chứng khoán ngắn h)n : Là vi?c dùng ti?n đ? mua các lo?i trái phi?u, c? phi?u có th? mua
bán trên th? trm?ng k? c? tín phi?u kho b?c hay kỳ phi?u ngân hàng mà có th? thu h?i trong m?t nĕm
hay m?t chu kỳ s?n xu?t kinh doanh.
3.Vai
trò c?a k? toán
- ?i với doanh nghi?p, k? toán giúp doanh nghi?p theo dõi thm?ng xuyên tình hình ho?t
đ?ng s?n xu?t kinh doanh c?a doanh nghi?p nhm s?n xu?t s?n ph?m, tiêu th? s?n ph?m, tình hình
cung ?ng nguyên v?t li?u ph?c v? s?n xu?t, giúp cho vi?c theo dõi th? trm?ng đ? s?n xu?t, tích tr?
hàng hóa nhằm cung c?p k?p th?i cho th? trm?ng nh?ng s?n ph?m đáp ?ng nhu c?u và th? hi?u c?a
ngm?i tiêu dùng. Ngoài ra k? toán còn cung c?p tài li?u cho doanh nghi?p đ? làm ck s? ho?ch đ?nh
chmkng trình hành đ?ng cho t?ng giai đo?n, th?i kỳ.
- Nh? k? toán mà ngm?i qu?n lý đi?u hành trôi ch?y các ho?t đ?ng c?a đkn v?, giúp cho vi?c
qu?n lý lành m?nh, tránh hi?n tm?ng tham ô, lãng phí tài s?n, th?c hi?n vi?c ki?m soát n?i b? có hi?u
qu?.
- Nh? k? toán mà ngm?i qu?n lý tính đm?c k?t qu? công vi?c mình đã đi?u hành trong t?ng
giai đo?n và qua đó v?ch ra phmkng hm?ng ho?t đ?ng cho tmkng lai. Đi?u ph?i đm?c tình hình tài
chính c?a doanh nghi?p .
- K? toán là ck s? đ? gi?i qu y?t mọi tranh ch?p, khi?u t?, là ck s? pháp lý ch?ng minh v?
hành vi thmkng m?i.
III. ?I Tl?NG K?
TOÁN
?i tm?ng nghiên c?u c?a k? toán là v?n kinh doanh c?a doanh nghi?p. Ngoài vi?c s? d?ng
thm?c đo bằng ti?n, k? toán còn s? d?ng thm?c đo bằng hi?n v?t nhm kg, cái, mầ và thm?c đo v?
th?i gian lao đ?ng nhm ngày, gi? ầ
Dm?i giác đ? nghiên c?u k? toán phân lo?i v?n kinh doanh thành hai m?t :
- M?t m?t là k?t c?u c?a tài s?n: Tài s?n này bao g?m nh?ng gì nhm nhà c?a, máy móc, thi?t
b? ầ
- M?t m?t là ngu?n hình thành nên tài s?n đó: Tài s?n này do đâu mà có t? ngu?n v?n t? có
c?a doanh nghi?p hay t? ngu?n vay mm?n đ? mua s?m nhằm đáp ?ng nhu c?u s?n xu?t kinh doanh.
Tóm l)i
: ?i tm?ng nghiên c?u c?a k? toán là v?n kinh doanh c?a doanh nghi?p đm?c
ph?n ánh theo hai m?t: k?t c?u và ngu?n hình
thành nên tài s?n c?a doanh nghi?p.
Sau đây ta nghiên c?u c? th? cách phân lo?i đ?i tm?ng k? toán này :
A- PHÂN LO?I ?I Tl?NG K? TOÁN THEO K?T C?U C?A V?N KINH DOANH D
OANH
(TÀI S?N) :
Theo cách phân lo?i này thì tài s?n c?a doanh nghi?p bao g?m hai lo?i chính đó là tài s?n
ng?n h?n và tài s?n dài h?n .
1. TÀI S?N NG?N H?N
:
TSNH là nh?ng tài s?n có th?i gian s? d?ng, luân chuy?n, thu h?i v?n trong m?t nĕm ho?c
m?t chu kỳ kinh doanh. TSNH t?n t?i dm?i d?ng v?n bằng ti?n, các kho?n đ?u tm ng?n h?n, các
kho?n ph?i thu, hàng t?n kho ầ
1.1. Tiền và các khoản tương đương tiền: Bao g?m ti?n m?t, ti?n g?i ngân hàng, ti?n đang chuy?n
và đ?u tm tài chính ng?n h?n có th?i h?n thu h?i dm?i 3 tháng.
- Tiền mặt: Ti?n m?t có t?i quỹ c?a doanh nghi?p, ngo?i t?,vàng b?c, đá quý.
- Tiền gửi ngân hàng: Là giá tr? v?n bằng ti?n mà doanh nghi?p đã g?i t?i ngân hàng hay kho b?c,
công ty tài chính.
- Tiền đang chuyển: Là giá tr? các lo?i v?n bằng ti?n Vi?t Nam hay ngo?i t? doanh nghi?p đã n?p
vào kho b?c, ngân hàng hay đã làm th? t?c chuy?n ti?n t? tài kho?n t?i ngân hàng đ? tr? cho đkn v?
khác nhmng chma nh?n đm?c gi?y báo.
- Các khoản tương đương tiền bao g?m các kho?n đ?u tm tài chính nhm cho vay, mua ch?ng khoán
có th?i h?n thu h?i dm?i 3 tháng.
1.2 Đầu tư tài chính ngắn h)n :
?u tm tài chính là vi?c dùng ti?n đ? mua các ch?ng khoán hay góp v?n liên doanh nhằm
m?c đích s? d?ng h?p lý các ngu?n v?n đ? tĕng thu nh?p và nâng cao hi?u qu? ho?t đ?ng c?a đkn
v? .
- Đầu tư chứng khoán ngắn h)n : Là vi?c dùng ti?n đ? mua các lo?i trái phi?u, c? phi?u có th? mua
bán trên th? trm?ng k? c? tín phi?u kho b?c hay kỳ phi?u ngân hàng mà có th? thu h?i trong m?t nĕm
hay m?t chu kỳ s?n xu?t kinh doanh.
5
- Đầu tư ngắn h)n khác: Góp v?n liên doanh, cho thuê tài s?n, cho vayầ có th?i gian thu h?i v?n
trong m?t nĕm hay m?t chu kỳ s?n xu?t kinh doanh.
1.3 Các khoản phải thu: là tài s?n c?a doanh nghi?p nhmng do cá nhân hay doanh nghi?p khác
chi?m d?ng, s? ph?i tr? l?i doanh nghi?p, hay doanh nghi?p có trách nhi?m thu v?
- Phải thu của khách hàng: Là s? ti?n hàng mà khách hàng đã mua s?n ph?m, d?ch v?, hàng hóa c?a
doanh nghi?p nhmng chma thanh toán cho doanh nghi?p (bán ch?u).
- Thuế giá trị gia tăng được khấu trừ – thuế phải thu: (thu? VAT đ?u vào) là s? thu? VAT ghi trên
hóa đkn VAT mua hàng hóa, d?ch v?, và ch?ng t? n?p thu? VAT c?a hàng nh?p kh?u
- Phải thu nội bộ: Ph?n ánh các kho?n n? (ph?i thu) c?a doanh nghi?p đ?i với c?p trên ho?c các đkn
v? tr?c thu?c, ph? thu?c trong m?t doanh nghi?p đ?c l?p; các kho?n mà đkn v? c?p dm?i có nghƿa v?
ph?i n?p cho c?p trên ho?c c?p trên ph?i c?p cho c?p dm?i.
- Phải thu khác:
+ Tr? giá tài s?n thi?u, đã phát hi?n chma xác đ?nh đm?c nguyên nhân, còn ch? quy?t đ?nh x?
lý.
+ Tr? giá tài s?n thi?u đã có quy?t đ?nh x? lý.
+ Các kho?n cho vay, cho mm?n v?t tm ti?n v?n có tính ch?t t?m th?i.
+ Các kho?n ph?i thu cho thuê tài chính, lãi đ?u tm tài chính.
- Dự phòng phải thu khó đòi: Là giá tr? các kho?n ph?i thu có kh? nĕng không đòi đm?c vào cu?i
niên đ? k? toán.
1.4 Các khoản ứng
trước:
- T)m ứng : Là kho?n ti?n t?m ?ng cho CBCNV đ? th?c hi?n m?t nhi?m v? s?n xu?t kinh doanh c?a
doanh nghi?p.
- Chi phí trả trước : Ph?n ánh các kho?n chi phí th?c t? đã phát sinh nhmng chma tính vào chi phí s?n
xu?t kỳ này vì nó có liên quan đ?n ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh c?a nhi?u kỳ h?ch toán nó ph?i
đm?c tính cho hai hay nhi?u kỳ h?ch toán ti?p theo.
Ví d
ụ
:
- Chi phí ph?i tr? v? thuê nhà xm?ng, vĕn phòng ầ ph?c v? kinh doanh liên quan nhi?u kỳ k? toán.
- Ti?n mua các lo?i b?o hi?m nhm (cháy n?, phmkng ti?n v?n t?i) tr? m?t l?n trong nĕm.
+ Công c?, d?ng c? xu?t dùng m?t l?n với giá tr? lớn và b?n thân công c?, d?ng c? đó tham
gia t? hai kỳ h?ch toán tr? lên, ph?i phân b? d?n vào các đ?i tm?ng ch?u chi phí.
+ Chi phí trong th?i gian ng?ng vi?c.
+ Chi phí s?a ch?a lớn tài s?n c? đ?nh phát sinh lớn.
+ Chi phí bán hàng, chi phí qu?n lý doanh nghi?p th?c t? phát sinh trong kỳ đ?i với nh?ng
ho?t đ?ng có chu kỳ kinh doanh dài, nhmng trong kỳ không có ho?c có ít doanh thu bán hàng, đm?c
phép k?t chuy?n chi phí bán hàng, chi phí qu?n lý doanh nghi?p m?t ph?n, ph?n còn l?i k?t chuy?n
vào chi phí tr? trm?c đ? phân b? vào chi phí kỳ sau.
- Thế chấp, ký cược, ký quỹ ngắn h)n: Ph?n ánh các kho?n ti?n, v?t tm, tài s?n ầ doanh nghi?p
mang đi th? ch?p, ký quỹ, ký cm?c ng?n h?n (có th?i gian thu h?i 1 nĕm) t?i ngân hàng, kho b?c,
t? ch?c kinh t? khác.
1.5 Hàng tồn kho :
Hàng t?n kho: Là nh?ng tài s?n:
- m?c gi? đ? bán trong kỳ s?n xu?t, kinh doanh bình thm?ng;
- Đang trong quá trình s?n xu?t, kinh doanh d? dang;
- Nguyên li?u, v?t li?u, công c?, d?ng c? đ? s? d?ng trong quá trình s?n xu?t, kinh doanh
ho?c cung c?p d?ch v?.
Hàng tồn kho bao gồ
m:
- Hàng mua đang đi trên đường :
+ Hàng hóa, v?t tm mua ngoài đã tr? ti?n ho?c ch?p nh?n thanh toán nhmng còn đ? ? kho
ngm?i bán, ? b?n c?ng, b?n bãi, trên đm?ng v?n chuy?n.
+ Hàng hóa v?t tm mua v? nhmng ch? ki?m nghi?m, ki?m nh?n.
- Nguyên vật liệu : Là nh?ng đ?i tm?ng lao đ?ng doanh nghi?p mua ngoài ho?c t? s?n xu?t ra dùng cho
m?c đích s?n xu?t ra s?n ph?m c?a doanh nghi?p. Bao g?m:
+ Nguyên v?t li?u chính, v?t li?u ph?, nhiên li?u, ph? tùng thay th?.
- Đầu tư ngắn h)n khác: Góp v?n liên doanh, cho thuê tài s?n, cho vayầ có th?i gian thu h?i v?n
trong m?t nĕm hay m?t chu kỳ s?n xu?t kinh doanh.
1.3 Các khoản phải thu: là tài s?n c?a doanh nghi?p nhmng do cá nhân hay doanh nghi?p khác
chi?m d?ng, s? ph?i tr? l?i doanh nghi?p, hay doanh nghi?p có trách nhi?m thu v?
- Phải thu của khách hàng: Là s? ti?n hàng mà khách hàng đã mua s?n ph?m, d?ch v?, hàng hóa c?a
doanh nghi?p nhmng chma thanh toán cho doanh nghi?p (bán ch?u).
- Thuế giá trị gia tăng được khấu trừ – thuế phải thu: (thu? VAT đ?u vào) là s? thu? VAT ghi trên
hóa đkn VAT mua hàng hóa, d?ch v?, và ch?ng t? n?p thu? VAT c?a hàng nh?p kh?u
- Phải thu nội bộ: Ph?n ánh các kho?n n? (ph?i thu) c?a doanh nghi?p đ?i với c?p trên ho?c các đkn
v? tr?c thu?c, ph? thu?c trong m?t doanh nghi?p đ?c l?p; các kho?n mà đkn v? c?p dm?i có nghƿa v?
ph?i n?p cho c?p trên ho?c c?p trên ph?i c?p cho c?p dm?i.
- Phải thu khác:
+ Tr? giá tài s?n thi?u, đã phát hi?n chma xác đ?nh đm?c nguyên nhân, còn ch? quy?t đ?nh x?
lý.
+ Tr? giá tài s?n thi?u đã có quy?t đ?nh x? lý.
+ Các kho?n cho vay, cho mm?n v?t tm ti?n v?n có tính ch?t t?m th?i.
+ Các kho?n ph?i thu cho thuê tài chính, lãi đ?u tm tài chính.
- Dự phòng phải thu khó đòi: Là giá tr? các kho?n ph?i thu có kh? nĕng không đòi đm?c vào cu?i
niên đ? k? toán.
1.4 Các khoản ứng
trước:
- T)m ứng : Là kho?n ti?n t?m ?ng cho CBCNV đ? th?c hi?n m?t nhi?m v? s?n xu?t kinh doanh c?a
doanh nghi?p.
- Chi phí trả trước : Ph?n ánh các kho?n chi phí th?c t? đã phát sinh nhmng chma tính vào chi phí s?n
xu?t kỳ này vì nó có liên quan đ?n ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh c?a nhi?u kỳ h?ch toán nó ph?i
đm?c tính cho hai hay nhi?u kỳ h?ch toán ti?p theo.
Ví d
ụ
:
- Chi phí ph?i tr? v? thuê nhà xm?ng, vĕn phòng ầ ph?c v? kinh doanh liên quan nhi?u kỳ k? toán.
- Ti?n mua các lo?i b?o hi?m nhm (cháy n?, phmkng ti?n v?n t?i) tr? m?t l?n trong nĕm.
+ Công c?, d?ng c? xu?t dùng m?t l?n với giá tr? lớn và b?n thân công c?, d?ng c? đó tham
gia t? hai kỳ h?ch toán tr? lên, ph?i phân b? d?n vào các đ?i tm?ng ch?u chi phí.
+ Chi phí trong th?i gian ng?ng vi?c.
+ Chi phí s?a ch?a lớn tài s?n c? đ?nh phát sinh lớn.
+ Chi phí bán hàng, chi phí qu?n lý doanh nghi?p th?c t? phát sinh trong kỳ đ?i với nh?ng
ho?t đ?ng có chu kỳ kinh doanh dài, nhmng trong kỳ không có ho?c có ít doanh thu bán hàng, đm?c
phép k?t chuy?n chi phí bán hàng, chi phí qu?n lý doanh nghi?p m?t ph?n, ph?n còn l?i k?t chuy?n
vào chi phí tr? trm?c đ? phân b? vào chi phí kỳ sau.
- Thế chấp, ký cược, ký quỹ ngắn h)n: Ph?n ánh các kho?n ti?n, v?t tm, tài s?n ầ doanh nghi?p
mang đi th? ch?p, ký quỹ, ký cm?c ng?n h?n (có th?i gian thu h?i 1 nĕm) t?i ngân hàng, kho b?c,
t? ch?c kinh t? khác.
1.5 Hàng tồn kho :
Hàng t?n kho: Là nh?ng tài s?n:
- m?c gi? đ? bán trong kỳ s?n xu?t, kinh doanh bình thm?ng;
- Đang trong quá trình s?n xu?t, kinh doanh d? dang;
- Nguyên li?u, v?t li?u, công c?, d?ng c? đ? s? d?ng trong quá trình s?n xu?t, kinh doanh
ho?c cung c?p d?ch v?.
Hàng tồn kho bao gồ
m:
- Hàng mua đang đi trên đường :
+ Hàng hóa, v?t tm mua ngoài đã tr? ti?n ho?c ch?p nh?n thanh toán nhmng còn đ? ? kho
ngm?i bán, ? b?n c?ng, b?n bãi, trên đm?ng v?n chuy?n.
+ Hàng hóa v?t tm mua v? nhmng ch? ki?m nghi?m, ki?m nh?n.
- Nguyên vật liệu : Là nh?ng đ?i tm?ng lao đ?ng doanh nghi?p mua ngoài ho?c t? s?n xu?t ra dùng cho
m?c đích s?n xu?t ra s?n ph?m c?a doanh nghi?p. Bao g?m:
+ Nguyên v?t li?u chính, v?t li?u ph?, nhiên li?u, ph? tùng thay th?.
6
+ V?t li?u và thi?t b? xây d?ng ck b?n, ph? li?u thu h?i.
- Công cụ, dụng cụ: Là nh?ng tm li?u lao đ?ng không có đ? tiêu chu?n v? giá tr? và th?i gian s? d?ng
theo qui đ?nh đ?i với tài s?n c? đ?nh. Vì v?y nó đm?c qu?n lý và h?ch toán nhm nguyên v?t li?u và
TSCĐ.
- Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang (giá trị sản phẩm dở dang): Là chi phí s?n xu?t b? ra nhằm
m?c đích ch? t?o ra s?n ph?m hoàn ch?nh nhmng t?i m?t th?i đi?m nh?t đ?nh (cu?i kỳ) chi phí này
chma ch? t?o ra s?n ph?m hoàn ch?nh nó bao g?m 3 y?u t? chi phí :
+ Chi phí nguyên v?t li?u tr?c ti?p.
+ Chi phí nhân công tr?c ti?p.
+ Chi phí s?n xu?t chung.
- Thành phẩm: Là giá tr? nh?ng s?n ph?m đã k?t thúc quá trình s?n xu?t do các phân xm?ng s?n xu?t
ra ho?c thuê ngoài gia công đã xong đm?c ki?m nghi?m phù h?p với các tiêu chu?n kỹ thu?t, đm?c
nh?p kho đ? tiêu th?.
Nhm v?y chi phí s?n xu?t và giá thành s?n ph?m là hai m?t khác nhau c?a quá trình s?n xu?t,
m?t bên là y?u t? chi phí ắđ?u vào” và m?t bên là k?t qu? s?n xu?t ? ắđ?u ra”. Nhmng chi phí s?n
xu?t và giá thành s?n ph?m có m?i quan h? m?t thi?t với nhau vì nó có ngu?n g?c gi?ng nhau (bao
g?m 3 y?u t? chi phí) ch? khác nhau v? ph?m vi và hình thái bi?u hi?n. Chi phí s?n xu?t đm?c tính
trong ph?m vi giới h?n t?ng kỳ nh?t đ?nh (tháng, quý, nĕm) và chi phí s?n xu?t trong t?ng kỳ có liên
quan đ?n hai b? ph?n khác nhau. Giá tr? s?n ph?m đã hoàn thành và giá tr? s?n ph?m d? dang cu?i
kỳ.
S? khác nhau gi?a chi phí s?n xu?t và giá thành s?n ph?m có th? trình bày bằng hình v? sau:
A B C D
AB : chi phí s?n xu?t d? dang kỳ trm?c chuy?n sang.
BD : chi phí s?n xu?t phát sinh trong kỳ.
CD : chi phí s?n xu?t d? dang lúc cu?i kỳ.
AC : giá thành c?a s?n ph?m đã hoàn thành trong kỳ.
- Hàng hóa: Là giá tr? các lo?i v?t tm, s?n ph?m doanh nghi?p mua v? với m?c đích đ? bán (bán buôn
ho?c lẻ).
- Hàng gửi đi bán : Ph?n ánh giá tr? hàng hóa, s?n ph?m đã g?i ho?c chuy?n đ?n cho khách hàng
nhmng chma đm?c ch?p nh?n thanh toán. (Giá tr? th?c t? c?a s?n ph?m, hàng hóa nh? đ?i lý bán, ký
g?i đã bàn giao cho khách hàng theo h?p đ?ng nhmng chma đm?c ch?p nh?n thanh toán).
- Dự phòng giảm giá hàng tồn kho: là d? phòng ph?n giá tr? b? t?n th?t do giá v?t tm, thành ph?m,
hàng hóa t?n kho b? gi?m. ? ph?n ánh đúng giá tr? th?c t? c?a hàng t?n kho, nhằm đma ra m?t hình
?nh trung th?c v? tài s?n c?a doanh nghi?p khi l?p báo cáo tài chính vào cu?i kỳ h?ch toán.
2. TÀI S?N DÀI
H?N:
Tài s?n dài h?n là nh?ng tài s?n có giá tr? lớn, có th?i gian s? d?ng, luân chuy?n và thu h?i
v?n trên m?t nĕm ho?c trên m?t chu kỳ s?n xu?t kinh doanh.
- Tài sản cố định hữu hình : là nh?ng tm li?u lao đ?ng ch? y?u có hình thái v?t ch?t tho? mãn các tiêu
chu?n c?a tài s?n c? đ?nh h?u hình, tham gia vào nhi?u chu kỳ kinh doanh nhmng v?n gi? nguyên
hình thái v?t ch?t ban đ?u nhm nhà c?a, v?t ki?n trúc, máy móc, thi?t b?, phmkng ti?n v?n t?i...
- Tài sản cố định thuê tài chính : là nh?ng TSCĐ mà doanh nghi?p thuê c?a công ty cho thuê tài
chính. Khi k?t thúc th?i h?n thuê, bên thuê đm?c quy?n l?a chọn mua l?i tài s?n thuê ho?c ti?p t?c
thuê theo các đi?u ki?n đã th?a thu?n trong h?p đ?ng thuê tài chính. T?ng s? ti?n thuê m?t lo?i tài
s?n quy đ?nh t?i h?p đ?ng thuê tài chính ít nh?t ph?i tmkng đmkng với giá tr? c?a tài s?n đó t?i th?i
đi?m ký h?p đ?ng.
- Tài sản cố định vô hình : là nh?ng tài s?n không có hình thái v?t ch?t, th? hi?n m?t lm?ng giá tr? đã
đm?c đ?u tm tho? mãn các tiêu chu?n c?a tài s?n c? đ?nh vô hình, tham gia vào nhi?u chu kỳ kinh
doanh, nhm m?t s? chi phí liên quan tr?c ti?p tới đ?t s? d?ng; chi phí v? quy?n phát hành, bằng phát
minh, bằng sáng ch?, b?n quy?n tác gi?...
- Hao mòn tài sản cố định : là s? gi?m d?n giá tr? s? d?ng và giá tr? c?a tài s?n c? đ?nh do tham gia
vào ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh, do bào mòn c?a t? nhiên, do ti?n b? kỹ thu?t... trong quá trình
ho?t đ?ng c?a tài s?n c? đ?nh.
+ V?t li?u và thi?t b? xây d?ng ck b?n, ph? li?u thu h?i.
- Công cụ, dụng cụ: Là nh?ng tm li?u lao đ?ng không có đ? tiêu chu?n v? giá tr? và th?i gian s? d?ng
theo qui đ?nh đ?i với tài s?n c? đ?nh. Vì v?y nó đm?c qu?n lý và h?ch toán nhm nguyên v?t li?u và
TSCĐ.
- Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang (giá trị sản phẩm dở dang): Là chi phí s?n xu?t b? ra nhằm
m?c đích ch? t?o ra s?n ph?m hoàn ch?nh nhmng t?i m?t th?i đi?m nh?t đ?nh (cu?i kỳ) chi phí này
chma ch? t?o ra s?n ph?m hoàn ch?nh nó bao g?m 3 y?u t? chi phí :
+ Chi phí nguyên v?t li?u tr?c ti?p.
+ Chi phí nhân công tr?c ti?p.
+ Chi phí s?n xu?t chung.
- Thành phẩm: Là giá tr? nh?ng s?n ph?m đã k?t thúc quá trình s?n xu?t do các phân xm?ng s?n xu?t
ra ho?c thuê ngoài gia công đã xong đm?c ki?m nghi?m phù h?p với các tiêu chu?n kỹ thu?t, đm?c
nh?p kho đ? tiêu th?.
Nhm v?y chi phí s?n xu?t và giá thành s?n ph?m là hai m?t khác nhau c?a quá trình s?n xu?t,
m?t bên là y?u t? chi phí ắđ?u vào” và m?t bên là k?t qu? s?n xu?t ? ắđ?u ra”. Nhmng chi phí s?n
xu?t và giá thành s?n ph?m có m?i quan h? m?t thi?t với nhau vì nó có ngu?n g?c gi?ng nhau (bao
g?m 3 y?u t? chi phí) ch? khác nhau v? ph?m vi và hình thái bi?u hi?n. Chi phí s?n xu?t đm?c tính
trong ph?m vi giới h?n t?ng kỳ nh?t đ?nh (tháng, quý, nĕm) và chi phí s?n xu?t trong t?ng kỳ có liên
quan đ?n hai b? ph?n khác nhau. Giá tr? s?n ph?m đã hoàn thành và giá tr? s?n ph?m d? dang cu?i
kỳ.
S? khác nhau gi?a chi phí s?n xu?t và giá thành s?n ph?m có th? trình bày bằng hình v? sau:
A B C D
AB : chi phí s?n xu?t d? dang kỳ trm?c chuy?n sang.
BD : chi phí s?n xu?t phát sinh trong kỳ.
CD : chi phí s?n xu?t d? dang lúc cu?i kỳ.
AC : giá thành c?a s?n ph?m đã hoàn thành trong kỳ.
- Hàng hóa: Là giá tr? các lo?i v?t tm, s?n ph?m doanh nghi?p mua v? với m?c đích đ? bán (bán buôn
ho?c lẻ).
- Hàng gửi đi bán : Ph?n ánh giá tr? hàng hóa, s?n ph?m đã g?i ho?c chuy?n đ?n cho khách hàng
nhmng chma đm?c ch?p nh?n thanh toán. (Giá tr? th?c t? c?a s?n ph?m, hàng hóa nh? đ?i lý bán, ký
g?i đã bàn giao cho khách hàng theo h?p đ?ng nhmng chma đm?c ch?p nh?n thanh toán).
- Dự phòng giảm giá hàng tồn kho: là d? phòng ph?n giá tr? b? t?n th?t do giá v?t tm, thành ph?m,
hàng hóa t?n kho b? gi?m. ? ph?n ánh đúng giá tr? th?c t? c?a hàng t?n kho, nhằm đma ra m?t hình
?nh trung th?c v? tài s?n c?a doanh nghi?p khi l?p báo cáo tài chính vào cu?i kỳ h?ch toán.
2. TÀI S?N DÀI
H?N:
Tài s?n dài h?n là nh?ng tài s?n có giá tr? lớn, có th?i gian s? d?ng, luân chuy?n và thu h?i
v?n trên m?t nĕm ho?c trên m?t chu kỳ s?n xu?t kinh doanh.
- Tài sản cố định hữu hình : là nh?ng tm li?u lao đ?ng ch? y?u có hình thái v?t ch?t tho? mãn các tiêu
chu?n c?a tài s?n c? đ?nh h?u hình, tham gia vào nhi?u chu kỳ kinh doanh nhmng v?n gi? nguyên
hình thái v?t ch?t ban đ?u nhm nhà c?a, v?t ki?n trúc, máy móc, thi?t b?, phmkng ti?n v?n t?i...
- Tài sản cố định thuê tài chính : là nh?ng TSCĐ mà doanh nghi?p thuê c?a công ty cho thuê tài
chính. Khi k?t thúc th?i h?n thuê, bên thuê đm?c quy?n l?a chọn mua l?i tài s?n thuê ho?c ti?p t?c
thuê theo các đi?u ki?n đã th?a thu?n trong h?p đ?ng thuê tài chính. T?ng s? ti?n thuê m?t lo?i tài
s?n quy đ?nh t?i h?p đ?ng thuê tài chính ít nh?t ph?i tmkng đmkng với giá tr? c?a tài s?n đó t?i th?i
đi?m ký h?p đ?ng.
- Tài sản cố định vô hình : là nh?ng tài s?n không có hình thái v?t ch?t, th? hi?n m?t lm?ng giá tr? đã
đm?c đ?u tm tho? mãn các tiêu chu?n c?a tài s?n c? đ?nh vô hình, tham gia vào nhi?u chu kỳ kinh
doanh, nhm m?t s? chi phí liên quan tr?c ti?p tới đ?t s? d?ng; chi phí v? quy?n phát hành, bằng phát
minh, bằng sáng ch?, b?n quy?n tác gi?...
- Hao mòn tài sản cố định : là s? gi?m d?n giá tr? s? d?ng và giá tr? c?a tài s?n c? đ?nh do tham gia
vào ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh, do bào mòn c?a t? nhiên, do ti?n b? kỹ thu?t... trong quá trình
ho?t đ?ng c?a tài s?n c? đ?nh.
7
- Đầu tư chứng khoán dài h)n: Là dùng ti?n mua các ch?ng khoán (c? phi?u, trái phi?u) có th?i gian
thu h?i v?n trên m?t nĕm.
- Góp vốn liên doanh dài h)n: Là ho?t đ?ng đ?u tm tài chính mà doanh nghi?p dùng ti?n, tài s?n c?a
mình đ? đ?u tm với m?t doanh nghi?p khác đ? cùng nhau chia thu nh?p ho?c ch?u r?i ro theo tỷ l?
v?n góp.
- Đầu tư dài h)n khác : Nhm đ?u tm kinh doanh b?t đ?ng s?n, cho vay v?n, cho thuê tài s?n c? đ?nh
theo phmkng th?c thuê tài chính mà th?i h?n thu h?i v?n trên m?t nĕm.
- Dự phòng giảm giá đầu tư tài chính dài h)n: là d? phòng ph?n giá tr? b? t?n th?t do các lo?i ch?ng
khoán đ?u tm c?a doanh nghi?p b? gi?m giá; giá tr? các kho?n đ?u tm tài chính b? t?n th?t do t? ch?c
kinh t? mà doanh nghi?p đang đ?u tm vào b? l?.
- Xây dựng cơ bản dở dang : Là chi phí b? ra mua s?m ho?c xây d?ng, s?a ch?a tài s?n c? đ?nh chma
hoàn thành. Bao g?m :
+ Chi phí mua s?m tài s?n c? đ?nh chma nghi?m thu, bàn giao ho?c chi phí c?i t?o, nâng c?p
tài s?n c? đ?nh chma xong.
+ Chi phí đ?u tm xây d?ng ck b?n chma hoàn thành, bàn giao.
+ Chi phí s?a ch?a lớn tài s?n c? đ?nh c?a doanh nghi?p đ?n cu?i kỳ chma hoàn thành, bàn
giao.
- Ký quỹ, ký cược dài h)n : Ph?n ánh s? ti?n mà doanh nghi?p đem đi ký quỹ, ký cm?c dài h?n th?i
gian t? m?t nĕm tr? lên.
B- PHÂN LO?I V?N KINH DOANH THEO NGU?N HÌNH THÀNH (NGU?N V
?N)
Theo cách phân lo?i này thì ngu?n hình thành nên tài s?n bao g?m : N? ph?i tr? và ngu?n
v?n ch? s? h?u.
1. N? ph?i
tr?: Là các kho?n n? phát sinh trong quá trình s?n xu?t kinh doanh c?a doanh nghi?p mà
doanh nghi?p ph?i tr?, ph?i thanh toán cho các ch? n? nhm n? vay ngân hàng, ph?i tr? ngm?i bán, n?
thu?, n? lmkng ầ bao g?m :
- Vay ngắn h)n : Là các kho?n ti?n vay (vay ngân hàng, vay c?a các t? ch?c, cá nhân trong và ngoài
doanh nghi?p) có th?i h?n tr? trong vòng m?t nĕm k? t? ngày vay.
- Nợ dài h)n đến h)n trả : Là các kho?n vay dài h?n, n? dài h?n s? ph?i tr? cho ch? n? trong niên đ?
k? toán hi?n hành.
- Phải trả cho người bán : Các kho?n ti?n mà doanh nghi?p mua v?t li?u, hàng hóa, d?ch v? chma
thanh toán cho ngm?i bán, ngm?i cung ?ng d?ch v?.
- Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước : Các kho?n thu?, l? phí mà doanh nghi?p có nghƿa v? ph?i
n?p ngân sách nhm thu? VAT, thu? TTĐB, thu? xu?t kh?u, thu? nh?p kh?u, thu? tài nguyên, thu? nhà
đ?t ầ
- Phải trả người lao động : Bao g?m ti?n lmkng, ti?n công, ti?n thm?ng và các kho?n ph?i tr? khác
thu?c v? thu nh?p c?a công nhân viên.
- Chi phí phải trả : Các kho?n đm?c ghi nh?n là chi phí s?n xu?t kinh doanh trong kỳ nhmng th?c t?
chma phát sinh (chma chi), mà s? chi trong kỳ k? toán sau cho các đ?i tm?ng ch?u chi phí đ? đ?m b?o
khi chi phí phát sinh không gây đ?t bi?n cho chi phí s?n xu?t kinh doanh trong kỳ nhm :
+ Chi phí ti?n lmkng cho công nhân s?n xu?t trong th?i gian đi phép.
+ Chi phí s?a ch?a lớn tài s?n c? đ?nh có d? trù trm?c công vi?c cho nĕm k? ho?ch ho?c m?t
s? niên đ? k? toán.
+ Các kho?n lãi ti?n vay chma đ?n kỳ tr? lãi, ph?i ghi vào chi phí trong kỳ này.
- Phải trả nội bộ : Ph?n ánh các kho?n ph?i tr? gi?a doanh nghi?p với các đkn v? tr?c thu?c, ph?
thu?c (đkn v? thành viên) và gi?a các đkn v? tr?c thu?c trong m?t doanh nghi?p đ?c l?p.
- Phải trả, phải nộp khác :
+ Tr? giá tài s?n th?a chma xác đ?nh rõ nguyên nhân, còn ch? quy?t đ?nh x? lý c?a c?p trên.
+ Giá tr? tài s?n th?a ph?i tr? cho cá nhân, t? ch?c kinh t? theo qui đ?nh c?a c?p trên.
+ BHXH (22%), BHYT (4,5%), KPCĐ (2%), BHTN(2%).
+ Các kho?n ph?i tr? cho cá nhân, đkn v? bên ngoài khi nh?n ký quỹ, ký cm?c ng?n h?n.
+ Lãi ph?i tr? cho các bên tham gia liên doanh.
- Vay dài h)n : Ph?n ánh các kho?n ti?n vay dài h?n c?a ngân hàng hay các t? ch?c kinh t? khác đ? xây
d?ng ck b?n hay mua s?m tài s?n c? đ?nh (máy móc, thi?t b?).
- Đầu tư chứng khoán dài h)n: Là dùng ti?n mua các ch?ng khoán (c? phi?u, trái phi?u) có th?i gian
thu h?i v?n trên m?t nĕm.
- Góp vốn liên doanh dài h)n: Là ho?t đ?ng đ?u tm tài chính mà doanh nghi?p dùng ti?n, tài s?n c?a
mình đ? đ?u tm với m?t doanh nghi?p khác đ? cùng nhau chia thu nh?p ho?c ch?u r?i ro theo tỷ l?
v?n góp.
- Đầu tư dài h)n khác : Nhm đ?u tm kinh doanh b?t đ?ng s?n, cho vay v?n, cho thuê tài s?n c? đ?nh
theo phmkng th?c thuê tài chính mà th?i h?n thu h?i v?n trên m?t nĕm.
- Dự phòng giảm giá đầu tư tài chính dài h)n: là d? phòng ph?n giá tr? b? t?n th?t do các lo?i ch?ng
khoán đ?u tm c?a doanh nghi?p b? gi?m giá; giá tr? các kho?n đ?u tm tài chính b? t?n th?t do t? ch?c
kinh t? mà doanh nghi?p đang đ?u tm vào b? l?.
- Xây dựng cơ bản dở dang : Là chi phí b? ra mua s?m ho?c xây d?ng, s?a ch?a tài s?n c? đ?nh chma
hoàn thành. Bao g?m :
+ Chi phí mua s?m tài s?n c? đ?nh chma nghi?m thu, bàn giao ho?c chi phí c?i t?o, nâng c?p
tài s?n c? đ?nh chma xong.
+ Chi phí đ?u tm xây d?ng ck b?n chma hoàn thành, bàn giao.
+ Chi phí s?a ch?a lớn tài s?n c? đ?nh c?a doanh nghi?p đ?n cu?i kỳ chma hoàn thành, bàn
giao.
- Ký quỹ, ký cược dài h)n : Ph?n ánh s? ti?n mà doanh nghi?p đem đi ký quỹ, ký cm?c dài h?n th?i
gian t? m?t nĕm tr? lên.
B- PHÂN LO?I V?N KINH DOANH THEO NGU?N HÌNH THÀNH (NGU?N V
?N)
Theo cách phân lo?i này thì ngu?n hình thành nên tài s?n bao g?m : N? ph?i tr? và ngu?n
v?n ch? s? h?u.
1. N? ph?i
tr?: Là các kho?n n? phát sinh trong quá trình s?n xu?t kinh doanh c?a doanh nghi?p mà
doanh nghi?p ph?i tr?, ph?i thanh toán cho các ch? n? nhm n? vay ngân hàng, ph?i tr? ngm?i bán, n?
thu?, n? lmkng ầ bao g?m :
- Vay ngắn h)n : Là các kho?n ti?n vay (vay ngân hàng, vay c?a các t? ch?c, cá nhân trong và ngoài
doanh nghi?p) có th?i h?n tr? trong vòng m?t nĕm k? t? ngày vay.
- Nợ dài h)n đến h)n trả : Là các kho?n vay dài h?n, n? dài h?n s? ph?i tr? cho ch? n? trong niên đ?
k? toán hi?n hành.
- Phải trả cho người bán : Các kho?n ti?n mà doanh nghi?p mua v?t li?u, hàng hóa, d?ch v? chma
thanh toán cho ngm?i bán, ngm?i cung ?ng d?ch v?.
- Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước : Các kho?n thu?, l? phí mà doanh nghi?p có nghƿa v? ph?i
n?p ngân sách nhm thu? VAT, thu? TTĐB, thu? xu?t kh?u, thu? nh?p kh?u, thu? tài nguyên, thu? nhà
đ?t ầ
- Phải trả người lao động : Bao g?m ti?n lmkng, ti?n công, ti?n thm?ng và các kho?n ph?i tr? khác
thu?c v? thu nh?p c?a công nhân viên.
- Chi phí phải trả : Các kho?n đm?c ghi nh?n là chi phí s?n xu?t kinh doanh trong kỳ nhmng th?c t?
chma phát sinh (chma chi), mà s? chi trong kỳ k? toán sau cho các đ?i tm?ng ch?u chi phí đ? đ?m b?o
khi chi phí phát sinh không gây đ?t bi?n cho chi phí s?n xu?t kinh doanh trong kỳ nhm :
+ Chi phí ti?n lmkng cho công nhân s?n xu?t trong th?i gian đi phép.
+ Chi phí s?a ch?a lớn tài s?n c? đ?nh có d? trù trm?c công vi?c cho nĕm k? ho?ch ho?c m?t
s? niên đ? k? toán.
+ Các kho?n lãi ti?n vay chma đ?n kỳ tr? lãi, ph?i ghi vào chi phí trong kỳ này.
- Phải trả nội bộ : Ph?n ánh các kho?n ph?i tr? gi?a doanh nghi?p với các đkn v? tr?c thu?c, ph?
thu?c (đkn v? thành viên) và gi?a các đkn v? tr?c thu?c trong m?t doanh nghi?p đ?c l?p.
- Phải trả, phải nộp khác :
+ Tr? giá tài s?n th?a chma xác đ?nh rõ nguyên nhân, còn ch? quy?t đ?nh x? lý c?a c?p trên.
+ Giá tr? tài s?n th?a ph?i tr? cho cá nhân, t? ch?c kinh t? theo qui đ?nh c?a c?p trên.
+ BHXH (22%), BHYT (4,5%), KPCĐ (2%), BHTN(2%).
+ Các kho?n ph?i tr? cho cá nhân, đkn v? bên ngoài khi nh?n ký quỹ, ký cm?c ng?n h?n.
+ Lãi ph?i tr? cho các bên tham gia liên doanh.
- Vay dài h)n : Ph?n ánh các kho?n ti?n vay dài h?n c?a ngân hàng hay các t? ch?c kinh t? khác đ? xây
d?ng ck b?n hay mua s?m tài s?n c? đ?nh (máy móc, thi?t b?).
8
- Nợ dài h)n : Các kho?n n? nhm n? thuê tài s?n c? đ?nh thuê tài chính hay các kho?n n? dài h?n
khác.
- Nhận ký quỹ, ký cược dài h)n : Các kho?n ti?n mà doanh nghi?p nh?n ký quỹ, ký cm?c dài h?n c?a
các đkn v?, cá nhân bên ngoài (trên m?t nĕm) đ? đ?m b?o các d?ch v? liên quan đ?n ho?t đ?ng s?n
xu?t kinh doanh c?a đkn v? nhm : h?p đ?ng đ?i lý, h?p đ?ng kinh t? giao hàng đúng ti?n đ? (nh?n ký
quỹ, ký cm?c dài h?n bằng hi?n v?t không theo dõi ? n?i dung này).
- Quỹ khen thưởng, phúc lợi : Dùng đ? khen thm?ng CBCNV có thành tích và trang tr?i các ho?t
đ?ng phúc l?i c?a doanh nghi?p.
2. Ngu?n v?n ch? s? h?u
:
Là s? v?n ch? doanh nghi?p không ph?i tr? (không ph?i cam k?t thanh toán) nó bao g?m v?n
đ?u tm c?a ch? s? h?u và các quỹ c?a doanh nghi?p, ầ
- Vốn đầu tư của chủ sở hữu :
+ Doanh nghi?p Nhà nm?c : Ngu?n v?n kinh doanh do ngân sách c?p và đm?c b? sung t? thu
nh?p trong SXKD ho?c do bi?u, t?ng, nh?n v?n góp liên doanh ầ
+ Công ty c? ph?n : V?n đ?u tm c?a ch? s? h?u hình thành do v?n c?a các c? đông góp vào
(mua c? phi?u) và đm?c b? sung t? th?ng dm v?n c? ph?n, thu nh?p trong quá trình s?n xu?t kinh
doanh ho?c góp v?n liên doanh, mua c? phi?u ngân quỹ.
+ Công ty TNHH : V?n đ?u tm c?a ch? s? h?u do các bên tham gia liên doanh góp v?n và
đm?c b? sung t? k?t qu? s?n xu?t kinh doanh.
+ Doanh nghi?p tm nhân: Do ch? doanh nghi?p b? v?n ra
- Chênh lệch đánh giá l)i tài sản : Ph?n ánh giá tr? chênh l?ch (tĕng hay gi?m) c?a tài s?n khi có
quy?t đ?nh ki?m kê đánh giá l?i tài s?n (nhà nm?c, HĐQT, sáng l?p viên).
- Chênh lệch tỷ giá : Ph?n ánh s? chênh l?ch tỷ giá (tĕng hay gi?m) c?a s? ngo?i t? hi?n có c?a
doanh nghi?p phát sinh trong quá trình s?n xu?t kinh doanh.
- Quỹ đầu tư phát triển : Dùng đ? đ?u tm phát tri?n, m? r?ng, đ?i mới trang thi?t b? máy móc, dây
chuy?n công ngh?, nghiên c?u ?ng d?ng ti?n b? khoa học kỹ thu?t, nâng cao trình đ? chuyên môn
kỷ thu?t cho công nhân viên, b? sung v?n lmu đ?ng, góp v?n liên doanh, mua c? phi?u ầ
- Quỹ dự phòng tài chính : ? bù đ?p các kho?n thi?t h?i, t?n th?t v? tài s?n do thiên tai, đ?ch họa,
h?a ho?n, nh?ng r?i ro trong kinh doanh không đm?c tính vào chi phí s?n xu?t kinh doanh trong kỳ
(sau khi đã tr? các kho?n đ?n bù thi?t h?i c?a ck quan b?o hi?m).
- Lãi chưa phân phối: ph?n ánh k?t qu? kinh doanh (l?i nhu?n, l?) sau thu? thu nh?p doanh nghi?p
và tình hình phân chia l?i nhu?n ho?c x? lý l? c?a doanh nghi?p
- Nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản : Do ngân sách c?p ho?c c?p trên c?p, do c? đông góp v?n, do
b? sung t? k?t qu? kinh doanh.
- Quỹ quản lý cấp trên : Ph?n ánh quá trình hình thành, thanh quy?t toán ngu?n kinh phí qu?n lý c?a
c?p trên, quỹ này do các đkn v? thành viên n?p lên, dùng đ? chi tiêu cho b? máy qu?n lý c?a c?p
trên.
- Nguồn kinh phí sự nghiệp: Ph?n ánh tình hình ti?p nh?n và qu y?t toán s? kinh phí s? nghi?p đã s?
d?ng ? các doanh nghi?p đm?c Nhà nm?c c?p kinh phí s? nghi?p đ? th?c hi?n nh?ng nhi?m v? kinh
t?, chính tr?, xã h?i do c?p trên ho?c nhà nm?c giao, không vì m?c đích l?i nhu?n.
- Nguồn kinh phí đã hình thành tài sản cố định : Ph?n ánh ngu?n kinh phí do ngân sách nhà nm?c c?p
đã hình thành tài s?n c? đ?nh ph?c v? cho ho?t đ?ng s? nghi?p.
Trong quá trình s?n xu?t kinh doanh các lo?i tài s?n, ngu?n v?n thm?ng xuyên v?n đ?ng, tha y
đ?i. Vi?c cung c?p thông tin đ?y đ?, chính xác, k?p th?i s? hi?n có và s? v?n đ?ng c?a t?ng lo?i tài
s?n, t?ng lo?i ngu?n v?n nêu trên là n?i dung ck b?n c?a công tác h?ch toán k? toán.
Nhm v?y t?ng lo?i tài s?n, ngu?n v?n nêu trên và s? v?n đ?ng c?a nó trong quá trình s?n xu?t
kinh doanh là đ?i tm?ng c? th? mà k? toán ph?i ph?n ánh và giám đ?c.
Tác d?ng c?a vi?c phân lo?i tài s?n :
- N?m đm?c k?t c?u các lo?i tài s?n trong doanh nghi?p.
- Thông qua k?t c?u đ? đánh giá tình hình tài chính c?a đkn v?.
Tác d?ng c?a vi?c phân lo?i ngu?n v?n :
- Đánh giá tình hình tài chính c?a đkn v? thông qua ck c?u ngu?n v?n.
- N?m đm?c tình hình s? d?ng ngu?n v?n.
- Nợ dài h)n : Các kho?n n? nhm n? thuê tài s?n c? đ?nh thuê tài chính hay các kho?n n? dài h?n
khác.
- Nhận ký quỹ, ký cược dài h)n : Các kho?n ti?n mà doanh nghi?p nh?n ký quỹ, ký cm?c dài h?n c?a
các đkn v?, cá nhân bên ngoài (trên m?t nĕm) đ? đ?m b?o các d?ch v? liên quan đ?n ho?t đ?ng s?n
xu?t kinh doanh c?a đkn v? nhm : h?p đ?ng đ?i lý, h?p đ?ng kinh t? giao hàng đúng ti?n đ? (nh?n ký
quỹ, ký cm?c dài h?n bằng hi?n v?t không theo dõi ? n?i dung này).
- Quỹ khen thưởng, phúc lợi : Dùng đ? khen thm?ng CBCNV có thành tích và trang tr?i các ho?t
đ?ng phúc l?i c?a doanh nghi?p.
2. Ngu?n v?n ch? s? h?u
:
Là s? v?n ch? doanh nghi?p không ph?i tr? (không ph?i cam k?t thanh toán) nó bao g?m v?n
đ?u tm c?a ch? s? h?u và các quỹ c?a doanh nghi?p, ầ
- Vốn đầu tư của chủ sở hữu :
+ Doanh nghi?p Nhà nm?c : Ngu?n v?n kinh doanh do ngân sách c?p và đm?c b? sung t? thu
nh?p trong SXKD ho?c do bi?u, t?ng, nh?n v?n góp liên doanh ầ
+ Công ty c? ph?n : V?n đ?u tm c?a ch? s? h?u hình thành do v?n c?a các c? đông góp vào
(mua c? phi?u) và đm?c b? sung t? th?ng dm v?n c? ph?n, thu nh?p trong quá trình s?n xu?t kinh
doanh ho?c góp v?n liên doanh, mua c? phi?u ngân quỹ.
+ Công ty TNHH : V?n đ?u tm c?a ch? s? h?u do các bên tham gia liên doanh góp v?n và
đm?c b? sung t? k?t qu? s?n xu?t kinh doanh.
+ Doanh nghi?p tm nhân: Do ch? doanh nghi?p b? v?n ra
- Chênh lệch đánh giá l)i tài sản : Ph?n ánh giá tr? chênh l?ch (tĕng hay gi?m) c?a tài s?n khi có
quy?t đ?nh ki?m kê đánh giá l?i tài s?n (nhà nm?c, HĐQT, sáng l?p viên).
- Chênh lệch tỷ giá : Ph?n ánh s? chênh l?ch tỷ giá (tĕng hay gi?m) c?a s? ngo?i t? hi?n có c?a
doanh nghi?p phát sinh trong quá trình s?n xu?t kinh doanh.
- Quỹ đầu tư phát triển : Dùng đ? đ?u tm phát tri?n, m? r?ng, đ?i mới trang thi?t b? máy móc, dây
chuy?n công ngh?, nghiên c?u ?ng d?ng ti?n b? khoa học kỹ thu?t, nâng cao trình đ? chuyên môn
kỷ thu?t cho công nhân viên, b? sung v?n lmu đ?ng, góp v?n liên doanh, mua c? phi?u ầ
- Quỹ dự phòng tài chính : ? bù đ?p các kho?n thi?t h?i, t?n th?t v? tài s?n do thiên tai, đ?ch họa,
h?a ho?n, nh?ng r?i ro trong kinh doanh không đm?c tính vào chi phí s?n xu?t kinh doanh trong kỳ
(sau khi đã tr? các kho?n đ?n bù thi?t h?i c?a ck quan b?o hi?m).
- Lãi chưa phân phối: ph?n ánh k?t qu? kinh doanh (l?i nhu?n, l?) sau thu? thu nh?p doanh nghi?p
và tình hình phân chia l?i nhu?n ho?c x? lý l? c?a doanh nghi?p
- Nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản : Do ngân sách c?p ho?c c?p trên c?p, do c? đông góp v?n, do
b? sung t? k?t qu? kinh doanh.
- Quỹ quản lý cấp trên : Ph?n ánh quá trình hình thành, thanh quy?t toán ngu?n kinh phí qu?n lý c?a
c?p trên, quỹ này do các đkn v? thành viên n?p lên, dùng đ? chi tiêu cho b? máy qu?n lý c?a c?p
trên.
- Nguồn kinh phí sự nghiệp: Ph?n ánh tình hình ti?p nh?n và qu y?t toán s? kinh phí s? nghi?p đã s?
d?ng ? các doanh nghi?p đm?c Nhà nm?c c?p kinh phí s? nghi?p đ? th?c hi?n nh?ng nhi?m v? kinh
t?, chính tr?, xã h?i do c?p trên ho?c nhà nm?c giao, không vì m?c đích l?i nhu?n.
- Nguồn kinh phí đã hình thành tài sản cố định : Ph?n ánh ngu?n kinh phí do ngân sách nhà nm?c c?p
đã hình thành tài s?n c? đ?nh ph?c v? cho ho?t đ?ng s? nghi?p.
Trong quá trình s?n xu?t kinh doanh các lo?i tài s?n, ngu?n v?n thm?ng xuyên v?n đ?ng, tha y
đ?i. Vi?c cung c?p thông tin đ?y đ?, chính xác, k?p th?i s? hi?n có và s? v?n đ?ng c?a t?ng lo?i tài
s?n, t?ng lo?i ngu?n v?n nêu trên là n?i dung ck b?n c?a công tác h?ch toán k? toán.
Nhm v?y t?ng lo?i tài s?n, ngu?n v?n nêu trên và s? v?n đ?ng c?a nó trong quá trình s?n xu?t
kinh doanh là đ?i tm?ng c? th? mà k? toán ph?i ph?n ánh và giám đ?c.
Tác d?ng c?a vi?c phân lo?i tài s?n :
- N?m đm?c k?t c?u các lo?i tài s?n trong doanh nghi?p.
- Thông qua k?t c?u đ? đánh giá tình hình tài chính c?a đkn v?.
Tác d?ng c?a vi?c phân lo?i ngu?n v?n :
- Đánh giá tình hình tài chính c?a đkn v? thông qua ck c?u ngu?n v?n.
- N?m đm?c tình hình s? d?ng ngu?n v?n.
9
IV. M?I QUAN H? GI?A TÀI S?N VÀ NGU?N V ?N
Tài s?n và ngu?n v?n có m?i quan h? m?t thi?t với nhau th? hi?n ? đ?c đi?m: b?t kỳ m?t tài
s?n nào cũng đm?c hình thành đm?c t? m?t ho?c m?t s? ngu?n nh?t đ?nh và m?t ngu?n có th? tham
gia hình thành nên m?t ho?c nhi?u tài s?n khác .
V? m?t giá tr? n?u đ?ng trên giác đ? phân lo?i đ?i tm?ng nghiên c?u thì chúng ta th?y rằng tài
s?n và ngu?n v?n là hai cách phân lo?i khác nhau đ? ph?n ánh v?n kinh doanh c?a doanh nghi?p. Do
đó t?ng giá tr? tài s?n bao gi? cũng bằng t?ng ngu?n hình thành tài s?n.
Ta có phmkng trình k? toán
TA ØI SAÛN = NGU OÀN VOÁN
Hay:
TOÅNG TA ØI SAÛN = NÔÏ PHAÛI TRAÛ + NGUOÀN VOÁN CHUÛ SÔÛ HÖÕU
V. NH?NG NGUYÊN T?C Cj B?N C?A K?
TOÁN
1. Các khái ni?m ck b?n
trong k? toán.
Đơn vị kế
toán:
Đkn v? k? toán là nh?ng đ?i tm?ng theo Lu?t k? toán Vi?t Nam 2003. Các đkn v? k? toán có
th? là:
+ Ck quan nhà nm?c, đkn v? s? nghi?p, t? ch?c có s? d?ng kinh phí ngân sách nhà nm?c;
+ Đkn v? s? nghi?p, t? ch?c không s? d?ng kinh phí ngân sách nhà nm?c;
+ Doanh nghi?p thu?c các thành ph?n kinh t? đm?c thành l?p và ho?t đ?ng theo pháp lu?t Vi?t
Nam; chi nhánh, vĕn phòng đ?i di?n c?a doanh nghi?p nm?c ngoài ho?t đ?ng t?i Vi?t Nam ;
+ H?p tác xã;
+ H? kinh doanh cá th?, t? h?p tác;
Khái ni?m đkn v? k? toán đòi h?i h? th?ng ch?ng t?, tài kho?n k? toán, s? sách k? toán, báo
cáo tài chính cũng nhm các n?i dung qui đ?nh c?a h? th?ng k? toán đm?c t? ch?c, v?n d?ng đ? ghi
chép và báo cáo v? tình hình tài chính và tình hình ho?t đ?ng c?a các đkn v? ch? không ph?i t? ch?c
riêng cho m?t cá nhân nào trong m?t đkn v?.
Đơn vị tiền tệ kế toá
n:
Đkn v? ti?n t? là đ?ng Vi?t Nam (ký hi?u qu?c gia là ắđ”, ký hi?u qu?c t? là ắVND”). Trong
trm?ng h?p nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh là ngo?i t?, ph?i ghi theo nguyên t? và đ?ng Vi?t
Nam theo tỷ giá h?i đoái th?c t? ho?c quy đ?i theo tỷ giá h?i đoái do Ngân hàng Nhà nm?c Vi?t
Nam công b? t?i th?i đi?m phát sinh, tr? trm?ng h?p pháp lu?t có quy đ?nh khác; đ?i với lo?i ngo?i
t? không có tỷ giá h?i đoái với đ?ng Vi?t Nam thì ph?i quy đ?i thông qua m?t lo?i ngo?i t? có tỷ giá
h?i đoái với đ?ng Vi?t Nam.
Đkn v? k? toán ch? y?u thu, chi bằng ngo?i t? thì đm?c chọn m?t lo?i ngo?i t? do B? Tài
chính quy đ?nh làm đkn v? ti?n t? đ? k? toán, nhmng khi l?p báo cáo tài chính s? d?ng t?i Vi?t Nam
ph?i qu y đ?i ra đ?ng Vi?t Nam theo tỷ giá h?i đoái do Ngân hàng Nhà nm?c Vi?t Nam công b? t?i
th?i đi?m khóa s? l?p báo cáo tài chính, tr? trm?ng h?p pháp lu?t có quy đ?nh khác.
Kì kế toá
n:
Kì k? toán là th?i gian qui đ?nh mà các s? li?u, thông tin k? toán c?a m?t đkn v? k? toán ph?i
đm?c báo cáo.
Kì k? toán g?m kì k? toán nĕm, kì k? toán quí và kì k? toán tháng.
Tài sả
n:
Tài s?n là ngu?n l?c do doanh nghi?p ki?m soát đm?c và có th? thu đm?c l?i ích kinh t?
trong tmkng lai.
Doanh thu và thu nhập
khác:
IV. M?I QUAN H? GI?A TÀI S?N VÀ NGU?N V ?N
Tài s?n và ngu?n v?n có m?i quan h? m?t thi?t với nhau th? hi?n ? đ?c đi?m: b?t kỳ m?t tài
s?n nào cũng đm?c hình thành đm?c t? m?t ho?c m?t s? ngu?n nh?t đ?nh và m?t ngu?n có th? tham
gia hình thành nên m?t ho?c nhi?u tài s?n khác .
V? m?t giá tr? n?u đ?ng trên giác đ? phân lo?i đ?i tm?ng nghiên c?u thì chúng ta th?y rằng tài
s?n và ngu?n v?n là hai cách phân lo?i khác nhau đ? ph?n ánh v?n kinh doanh c?a doanh nghi?p. Do
đó t?ng giá tr? tài s?n bao gi? cũng bằng t?ng ngu?n hình thành tài s?n.
Ta có phmkng trình k? toán
TA ØI SAÛN = NGU OÀN VOÁN
Hay:
TOÅNG TA ØI SAÛN = NÔÏ PHAÛI TRAÛ + NGUOÀN VOÁN CHUÛ SÔÛ HÖÕU
V. NH?NG NGUYÊN T?C Cj B?N C?A K?
TOÁN
1. Các khái ni?m ck b?n
trong k? toán.
Đơn vị kế
toán:
Đkn v? k? toán là nh?ng đ?i tm?ng theo Lu?t k? toán Vi?t Nam 2003. Các đkn v? k? toán có
th? là:
+ Ck quan nhà nm?c, đkn v? s? nghi?p, t? ch?c có s? d?ng kinh phí ngân sách nhà nm?c;
+ Đkn v? s? nghi?p, t? ch?c không s? d?ng kinh phí ngân sách nhà nm?c;
+ Doanh nghi?p thu?c các thành ph?n kinh t? đm?c thành l?p và ho?t đ?ng theo pháp lu?t Vi?t
Nam; chi nhánh, vĕn phòng đ?i di?n c?a doanh nghi?p nm?c ngoài ho?t đ?ng t?i Vi?t Nam ;
+ H?p tác xã;
+ H? kinh doanh cá th?, t? h?p tác;
Khái ni?m đkn v? k? toán đòi h?i h? th?ng ch?ng t?, tài kho?n k? toán, s? sách k? toán, báo
cáo tài chính cũng nhm các n?i dung qui đ?nh c?a h? th?ng k? toán đm?c t? ch?c, v?n d?ng đ? ghi
chép và báo cáo v? tình hình tài chính và tình hình ho?t đ?ng c?a các đkn v? ch? không ph?i t? ch?c
riêng cho m?t cá nhân nào trong m?t đkn v?.
Đơn vị tiền tệ kế toá
n:
Đkn v? ti?n t? là đ?ng Vi?t Nam (ký hi?u qu?c gia là ắđ”, ký hi?u qu?c t? là ắVND”). Trong
trm?ng h?p nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh là ngo?i t?, ph?i ghi theo nguyên t? và đ?ng Vi?t
Nam theo tỷ giá h?i đoái th?c t? ho?c quy đ?i theo tỷ giá h?i đoái do Ngân hàng Nhà nm?c Vi?t
Nam công b? t?i th?i đi?m phát sinh, tr? trm?ng h?p pháp lu?t có quy đ?nh khác; đ?i với lo?i ngo?i
t? không có tỷ giá h?i đoái với đ?ng Vi?t Nam thì ph?i quy đ?i thông qua m?t lo?i ngo?i t? có tỷ giá
h?i đoái với đ?ng Vi?t Nam.
Đkn v? k? toán ch? y?u thu, chi bằng ngo?i t? thì đm?c chọn m?t lo?i ngo?i t? do B? Tài
chính quy đ?nh làm đkn v? ti?n t? đ? k? toán, nhmng khi l?p báo cáo tài chính s? d?ng t?i Vi?t Nam
ph?i qu y đ?i ra đ?ng Vi?t Nam theo tỷ giá h?i đoái do Ngân hàng Nhà nm?c Vi?t Nam công b? t?i
th?i đi?m khóa s? l?p báo cáo tài chính, tr? trm?ng h?p pháp lu?t có quy đ?nh khác.
Kì kế toá
n:
Kì k? toán là th?i gian qui đ?nh mà các s? li?u, thông tin k? toán c?a m?t đkn v? k? toán ph?i
đm?c báo cáo.
Kì k? toán g?m kì k? toán nĕm, kì k? toán quí và kì k? toán tháng.
Tài sả
n:
Tài s?n là ngu?n l?c do doanh nghi?p ki?m soát đm?c và có th? thu đm?c l?i ích kinh t?
trong tmkng lai.
Doanh thu và thu nhập
khác:
1
0
Là t?ng giá tr? các l?i ích kinh t? doanh nghi?p thu đm?c trong kì k? toán, phát sinh t? các
ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh thông thm?ng và các ho?t đ?ng khác c?a doanh nghi?p, góp ph?n làm
tĕng v?n ch? s? h?u.
Chi
phí:
Là t?ng giá tr? các kho?n làm gi?m l?i ích trong kì k? toán dm?i hình th?c các kho?n ti?n
chi ra, các kho?n kh?u tr? tài s?n ho?c phát sinh các kho?n n? d?n đ?n làm gi?m v?n ch? s? h?u.
Nợ phải trả:
Là nghƿa v? hi?n t?i c?a doanh nghi?p phát sinh t? các giao d?ch và s? ki?n đã qua mà doanh
nghi?p ph?i thanh toán t? các ngu?n l?c c?a mình.
Vốn chủ sở
hữu:
Là giá tr? c?a doanh nghi?p đm?c tính bằng s? chênh l?ch gi?a giá tr? tài s?n và n? ph?i tr?.
2. Các nguyên t?c k? toán ck
b?n.
2.1.Cơ sở dồn
tích.
Nguyên t?c này đòi h?i mọi nghi?p v? kinh t? tài chính c?a doanh nghi?p liên quan đ?n tài
s?n, n? ph?i tr?, ngu?n v?n ch? s? h?u, doanh thu, thu nh?p khác, chi phí ph?i đm?c ghi s? k? toán
vào th?i đi?m phát sinh, không cĕn c? vào th?i đi?m th?c t? thu ho?c th?c t? chi ti?n ho?c tmkng
đmkng ti?n.
Báo cáo tài chính l?p trên ck s? d?n tích ph?n ?nh tình hình tài chính c?a doanh nghi?p trong
quá kh?, hi?n t?i và tmkng lai.
2.2. Ho)t động liên t
ục.
Theo nguyên t?c này, báo cáo tài chính ph?i đm?c l?p trên ck s? gi? đ?nh là doanh nghi?p
đang ho?t đ?ng liên t?c và s? ti?p t?c ho?t đ?ng kinh doanh bình thm?ng trong tmkng lai g?n, nghƿa
là doanh nghi?p không có ý đ?nh cũng nhm không bu?c ph?i ng?ng ho?t đ?ng ho?c ph?i thu hẹp
đáng k? qui mô ho?t đ?ng c?a mình.
Trm?ng h?p th?c t? khác với gi? đ?nh ho?t đ?ng liên t?c thì báo cáo tài chính ph?i l?p trên
m?t ck s? khác và ph?i gi?i thích ck s? đã s? d?ng đ? l?p báo cáo tài chính.
2.3.Giá gốc.
Giá g?c c?a tài s?n đm?c tính theo s? ti?n ho?c kho?n tmkng đmkng ti?n đã tr?, ph?i tr? ho?c
tính theo giá tr? h?p lý c?a tài s?n đó vào th?i đi?m tài s?n đó đm?c ghi nh?n.
Nguyên t?c này đòi h?i các lo?i tài s?n, n? ph?i tr?, ngu?n v?n ch? s? h?u, doanh thu, thu
nh?p khác, chi phí ph?i đm?c ghi nh?n theo giá g?c. Đkn v? k? toán không đm?c t? đi?u ch?nh l?i giá
g?c, tr? trm?ng h?p pháp lu?t ho?c chu?n m?c k? toán c? th? có qui đ?nh khác.
2.4. Phù
hợp.
Vi?c ghi nh?n doanh thu, chi phí ph?i phù h?p với nhau. Khi ghi nh?n m?t kho?n doanh thu
thì ph?i ghi nh?n m?t kho?n chi phí tmkng ?ng có liên quan đ?n vi?c t?o ra doanh thu đó. Chi phí tm-
kng ?ng với doanh thu g?m chi phí c?a kỳ t?o ra doanh thu và chi phí c?a các kỳ trm?c ho?c chi phí
ph?i tr? nhmng liên quan đ?n doanh thu c?a kỳ đó.
2.5.Nhất q
uán.
Nguyên t?c này đòi h?i các chính sách và phmkng pháp k? toán doanh nghi?p đã chọn ph?i
đm?c áp d?ng th?ng nh?t ít nh?t trong kì k? toán nĕm. Trm?ng h?p có thay đ?i chính sách và phmkng
pháp k? toán đã chọn thì ph?i gi?i trình lý do và ?nh hm?ng c?a s? thay đ?i đó trong thuy?t minh
BCTC.
2.6. Thận trọ
ng.
Th?n trọng là vi?c xem xét, cân nh?c, phán đoán c?n thi?t đ? l?p các m?c tính k? toán trong
các đi?u ki?n không ch?c ch?n.
Nguyên t?c th?n trọng đòi h?i:
- Ph?i l?p các kho?n d? phòng nhmng không l?p quá lớn.
- Không đánh giá cao hkn giá tr? c?a các tài s?n và các kho?n thu nh?p.
- Không đánh giá th?p hkn giá tr? c?a các kho?n n? ph?i tr? và chi phí.
Doanh thu và thu nh?p ch? đm?c ghi nh?n khi có bằng ch?ng ch?c ch?n v? kh? nĕng thu đm?c
l?i ích kinh t?, còn chi phí ph?i đm?c ghi nh?n khi có bằng ch?ng v? kh? nĕng phát sinh chi phí.
2.7. Trọng yế
u.
Thông tin đm?c coi là trọng y?u trong trm?ng h?p n?u thi?u thông tin ho?c thông tin thi?u
chính xác có th? làm sai l?ch đáng k? BCTC, làm ?nh hm?ng đ?n quy?t đ?nh kinh t? c?a ngm?i s?
0
Là t?ng giá tr? các l?i ích kinh t? doanh nghi?p thu đm?c trong kì k? toán, phát sinh t? các
ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh thông thm?ng và các ho?t đ?ng khác c?a doanh nghi?p, góp ph?n làm
tĕng v?n ch? s? h?u.
Chi
phí:
Là t?ng giá tr? các kho?n làm gi?m l?i ích trong kì k? toán dm?i hình th?c các kho?n ti?n
chi ra, các kho?n kh?u tr? tài s?n ho?c phát sinh các kho?n n? d?n đ?n làm gi?m v?n ch? s? h?u.
Nợ phải trả:
Là nghƿa v? hi?n t?i c?a doanh nghi?p phát sinh t? các giao d?ch và s? ki?n đã qua mà doanh
nghi?p ph?i thanh toán t? các ngu?n l?c c?a mình.
Vốn chủ sở
hữu:
Là giá tr? c?a doanh nghi?p đm?c tính bằng s? chênh l?ch gi?a giá tr? tài s?n và n? ph?i tr?.
2. Các nguyên t?c k? toán ck
b?n.
2.1.Cơ sở dồn
tích.
Nguyên t?c này đòi h?i mọi nghi?p v? kinh t? tài chính c?a doanh nghi?p liên quan đ?n tài
s?n, n? ph?i tr?, ngu?n v?n ch? s? h?u, doanh thu, thu nh?p khác, chi phí ph?i đm?c ghi s? k? toán
vào th?i đi?m phát sinh, không cĕn c? vào th?i đi?m th?c t? thu ho?c th?c t? chi ti?n ho?c tmkng
đmkng ti?n.
Báo cáo tài chính l?p trên ck s? d?n tích ph?n ?nh tình hình tài chính c?a doanh nghi?p trong
quá kh?, hi?n t?i và tmkng lai.
2.2. Ho)t động liên t
ục.
Theo nguyên t?c này, báo cáo tài chính ph?i đm?c l?p trên ck s? gi? đ?nh là doanh nghi?p
đang ho?t đ?ng liên t?c và s? ti?p t?c ho?t đ?ng kinh doanh bình thm?ng trong tmkng lai g?n, nghƿa
là doanh nghi?p không có ý đ?nh cũng nhm không bu?c ph?i ng?ng ho?t đ?ng ho?c ph?i thu hẹp
đáng k? qui mô ho?t đ?ng c?a mình.
Trm?ng h?p th?c t? khác với gi? đ?nh ho?t đ?ng liên t?c thì báo cáo tài chính ph?i l?p trên
m?t ck s? khác và ph?i gi?i thích ck s? đã s? d?ng đ? l?p báo cáo tài chính.
2.3.Giá gốc.
Giá g?c c?a tài s?n đm?c tính theo s? ti?n ho?c kho?n tmkng đmkng ti?n đã tr?, ph?i tr? ho?c
tính theo giá tr? h?p lý c?a tài s?n đó vào th?i đi?m tài s?n đó đm?c ghi nh?n.
Nguyên t?c này đòi h?i các lo?i tài s?n, n? ph?i tr?, ngu?n v?n ch? s? h?u, doanh thu, thu
nh?p khác, chi phí ph?i đm?c ghi nh?n theo giá g?c. Đkn v? k? toán không đm?c t? đi?u ch?nh l?i giá
g?c, tr? trm?ng h?p pháp lu?t ho?c chu?n m?c k? toán c? th? có qui đ?nh khác.
2.4. Phù
hợp.
Vi?c ghi nh?n doanh thu, chi phí ph?i phù h?p với nhau. Khi ghi nh?n m?t kho?n doanh thu
thì ph?i ghi nh?n m?t kho?n chi phí tmkng ?ng có liên quan đ?n vi?c t?o ra doanh thu đó. Chi phí tm-
kng ?ng với doanh thu g?m chi phí c?a kỳ t?o ra doanh thu và chi phí c?a các kỳ trm?c ho?c chi phí
ph?i tr? nhmng liên quan đ?n doanh thu c?a kỳ đó.
2.5.Nhất q
uán.
Nguyên t?c này đòi h?i các chính sách và phmkng pháp k? toán doanh nghi?p đã chọn ph?i
đm?c áp d?ng th?ng nh?t ít nh?t trong kì k? toán nĕm. Trm?ng h?p có thay đ?i chính sách và phmkng
pháp k? toán đã chọn thì ph?i gi?i trình lý do và ?nh hm?ng c?a s? thay đ?i đó trong thuy?t minh
BCTC.
2.6. Thận trọ
ng.
Th?n trọng là vi?c xem xét, cân nh?c, phán đoán c?n thi?t đ? l?p các m?c tính k? toán trong
các đi?u ki?n không ch?c ch?n.
Nguyên t?c th?n trọng đòi h?i:
- Ph?i l?p các kho?n d? phòng nhmng không l?p quá lớn.
- Không đánh giá cao hkn giá tr? c?a các tài s?n và các kho?n thu nh?p.
- Không đánh giá th?p hkn giá tr? c?a các kho?n n? ph?i tr? và chi phí.
Doanh thu và thu nh?p ch? đm?c ghi nh?n khi có bằng ch?ng ch?c ch?n v? kh? nĕng thu đm?c
l?i ích kinh t?, còn chi phí ph?i đm?c ghi nh?n khi có bằng ch?ng v? kh? nĕng phát sinh chi phí.
2.7. Trọng yế
u.
Thông tin đm?c coi là trọng y?u trong trm?ng h?p n?u thi?u thông tin ho?c thông tin thi?u
chính xác có th? làm sai l?ch đáng k? BCTC, làm ?nh hm?ng đ?n quy?t đ?nh kinh t? c?a ngm?i s?
10
10
d?ng BCTC. Tính trọng y?u c?a thông tin ph?i đm?c xem xét trên c? phmkng di?n đ?nh lm?ng và
đ?nh tính.
VI. NHI?M V?, YÊU C?U, ?C ĐI?M C?A CÔNG TÁC K?
TOÁN
1. Nhi?m v? c?a k? toán
:
Với ch?c nĕng ph?n ánh và giám đ?c toàn b? các ho?t đ?ng kinh t? c?a doanh nghi?p, k?
toán có nh?ng nhi?m v? ck b?n sau :
- Thu th?p, x? lý thông tin, s? li?u k? toán theo đ?i tm?ng và n?i dung công vi?c k? toán, theo
chu?n m?c và ch? đ? k? toán.
- Ki?m tra, giám sát các kho?n thu, chi tài chính, các nghƿa v? thu, n?p, thanh toán n?; ki?m
tra vi?c qu?n lý, s? d?ng tài s?n và ngu?n hình thành tài s?n; phát hi?n và ngĕn ng?a các hành vi vi
ph?m pháp lu?t v? tài chính, k? toán.
- Phân tích thông tin, s? li?u k? toán; tham mmu, đ? xu?t các gi?i pháp ph?c v? yêu c?u qu?n
tr? và quy?t đ?nh kinh t?, tài chính c?a đkn v? k? toán.
- Cung c?p thông tin, s? li?u k? toán theo quy đ?nh c?a pháp lu?t.
2. Yêu c?u đ?i với công tác k? toán
:
? phát huy đ?y đ? ch?c nĕng, vai trò và nhi?m v? nói trên, k? toán ph?i đ?m b?o các yêu
c?u sau :
2.1.Trung
thực
Các thông tin và s? li?u k? toán ph?i đ?c ghi chép và báo cáo trên ck s? các bằng ch?ng đ?y đ?,
khách quan và đúng với th?c t? v? hi?n tr?ng, b?n ch?t n?i dung và giá tr? c?a nghi?p v? kinh t? phát
sinh.
2.2.Khách
quan
Các thông tin và s? li?u k? toán ph?i đ?c ghi chép và báo cáo đúng với th?c t?, không b? xuyên
t?c, không b? bóp méo.
2.3.Đầy đ
ủ
Mọi nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh liên quan đ?n kỳ k? toán ph?i đ?c ghi chép và báo
cáo đ?y đ?, không b? b? sót.
2.4.Kịp
thời
Các thông tin và s? li?u k? toán ph?i đ?c ghi chép và báo cáo k?p th?i, đúng ho?c trớc th?i
h?n quy đ?nh, không đ?c ch?m tr?.
2.5.Dễ
hiểu
Các thông tin và s? li?u k? toán trình bày trong báo cáo tài chính ph?i rõ ràng, d? hi?u đ?i
với ng?i s? d?ng. Ng?i s? d?ng ? đây đ?c hi?u là ng?i có hi?u bi?t v? kinh doanh, v? kinh t?, tài
chính, k? toán ? m?c trung bình. Thông tin v? nh?ng v?n đ? ph?c t?p trong báo cáo tài chính ph?i
đm?c gi?i trình trong ph?n thuy?t minh.
2.6.Có thể so
sánh
Các thông tin và s? li?u k? toán gi?a các kỳ k? toán trong m?t doanh nghi?p và gi?a các
doanh nghi?p ch? có th? so sánh đ?c khi tính toán và trình bày nh?t quán. Tr?ng h?p không nh?t
quán thì ph?i gi?i trình trong ph?n thuy?t minh đ? ng?i s? d?ng báo cáo tài chính có th? so sánh
thông tin gi?a các kỳ k? toán, gi?a các doanh nghi?p ho?c gi?a thông tin th?c hi?n với thông tin d?
toán, k? ho?ch
3.Đặc điểm của kế toán :
Ck s? ghi s? sách k? toán là nh?ng ch?ng t? g?c h?p l?, đ?m b?o thông tin chính xác và có
ck s? h?p lý.
S? d?ng c? ba lo?i thm?c đo: giá tr?, hi?n v?t và th?i gian. Nhmng ch? y?u là giá tr?.
Thông tin s? li?u: Bằng h? th?ng bi?u m?u báo cáo theo qui đ?nh c?a Nhà nm?c (thông tin
bên ngoài) và theo các bi?u m?u báo cáo do giám đ?c qui đ?nh (đ?i với thông tin n?i b?).
Ph?m vi s? d?ng s? li?u: Trong n?i b? đkn v? kinh t?, các ck quan ch?c nĕng Nhà nm?c, nhà
đ?u tm, ngân hàng, ngm?i cung c?p.
10
d?ng BCTC. Tính trọng y?u c?a thông tin ph?i đm?c xem xét trên c? phmkng di?n đ?nh lm?ng và
đ?nh tính.
VI. NHI?M V?, YÊU C?U, ?C ĐI?M C?A CÔNG TÁC K?
TOÁN
1. Nhi?m v? c?a k? toán
:
Với ch?c nĕng ph?n ánh và giám đ?c toàn b? các ho?t đ?ng kinh t? c?a doanh nghi?p, k?
toán có nh?ng nhi?m v? ck b?n sau :
- Thu th?p, x? lý thông tin, s? li?u k? toán theo đ?i tm?ng và n?i dung công vi?c k? toán, theo
chu?n m?c và ch? đ? k? toán.
- Ki?m tra, giám sát các kho?n thu, chi tài chính, các nghƿa v? thu, n?p, thanh toán n?; ki?m
tra vi?c qu?n lý, s? d?ng tài s?n và ngu?n hình thành tài s?n; phát hi?n và ngĕn ng?a các hành vi vi
ph?m pháp lu?t v? tài chính, k? toán.
- Phân tích thông tin, s? li?u k? toán; tham mmu, đ? xu?t các gi?i pháp ph?c v? yêu c?u qu?n
tr? và quy?t đ?nh kinh t?, tài chính c?a đkn v? k? toán.
- Cung c?p thông tin, s? li?u k? toán theo quy đ?nh c?a pháp lu?t.
2. Yêu c?u đ?i với công tác k? toán
:
? phát huy đ?y đ? ch?c nĕng, vai trò và nhi?m v? nói trên, k? toán ph?i đ?m b?o các yêu
c?u sau :
2.1.Trung
thực
Các thông tin và s? li?u k? toán ph?i đ?c ghi chép và báo cáo trên ck s? các bằng ch?ng đ?y đ?,
khách quan và đúng với th?c t? v? hi?n tr?ng, b?n ch?t n?i dung và giá tr? c?a nghi?p v? kinh t? phát
sinh.
2.2.Khách
quan
Các thông tin và s? li?u k? toán ph?i đ?c ghi chép và báo cáo đúng với th?c t?, không b? xuyên
t?c, không b? bóp méo.
2.3.Đầy đ
ủ
Mọi nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh liên quan đ?n kỳ k? toán ph?i đ?c ghi chép và báo
cáo đ?y đ?, không b? b? sót.
2.4.Kịp
thời
Các thông tin và s? li?u k? toán ph?i đ?c ghi chép và báo cáo k?p th?i, đúng ho?c trớc th?i
h?n quy đ?nh, không đ?c ch?m tr?.
2.5.Dễ
hiểu
Các thông tin và s? li?u k? toán trình bày trong báo cáo tài chính ph?i rõ ràng, d? hi?u đ?i
với ng?i s? d?ng. Ng?i s? d?ng ? đây đ?c hi?u là ng?i có hi?u bi?t v? kinh doanh, v? kinh t?, tài
chính, k? toán ? m?c trung bình. Thông tin v? nh?ng v?n đ? ph?c t?p trong báo cáo tài chính ph?i
đm?c gi?i trình trong ph?n thuy?t minh.
2.6.Có thể so
sánh
Các thông tin và s? li?u k? toán gi?a các kỳ k? toán trong m?t doanh nghi?p và gi?a các
doanh nghi?p ch? có th? so sánh đ?c khi tính toán và trình bày nh?t quán. Tr?ng h?p không nh?t
quán thì ph?i gi?i trình trong ph?n thuy?t minh đ? ng?i s? d?ng báo cáo tài chính có th? so sánh
thông tin gi?a các kỳ k? toán, gi?a các doanh nghi?p ho?c gi?a thông tin th?c hi?n với thông tin d?
toán, k? ho?ch
3.Đặc điểm của kế toán :
Ck s? ghi s? sách k? toán là nh?ng ch?ng t? g?c h?p l?, đ?m b?o thông tin chính xác và có
ck s? h?p lý.
S? d?ng c? ba lo?i thm?c đo: giá tr?, hi?n v?t và th?i gian. Nhmng ch? y?u là giá tr?.
Thông tin s? li?u: Bằng h? th?ng bi?u m?u báo cáo theo qui đ?nh c?a Nhà nm?c (thông tin
bên ngoài) và theo các bi?u m?u báo cáo do giám đ?c qui đ?nh (đ?i với thông tin n?i b?).
Ph?m vi s? d?ng s? li?u: Trong n?i b? đkn v? kinh t?, các ck quan ch?c nĕng Nhà nm?c, nhà
đ?u tm, ngân hàng, ngm?i cung c?p.
11
11
VII. CÁC PHljNG PHÁP C?A K?
TOÁN
K? toán ph?i có nh?ng phmkng pháp riêng thích h?p với nh?ng đ?i tm?ng nghiên c?u là v?n
kinh doanh c?a doanh nghi?p đm?c xét trên hai m?t: Ngu?n hình thành và s? tu?n hoàn c?a tài s?n
trong quá trình s?n xu?t kinh doanh c?a doanh nghi?p. ?i tm?ng c?a k? toán có nh?ng đ?c đi?m ck
b?n sau:
Xét trong quan h? gi?a tài s?n và ngu?n hình thành đ?i tm?ng c?a k? toán luôn có tính hai
m?t, đ?c l?p nhau nhmng luôn cân bằng v? lm?ng giá tr? (bằng nhau v? s? t?ng c?ng).
Xét trong quá trình tu?n hoàn, đ?i tm?ng k? toán luôn v?n đ?ng qua các giai đo?n khác nhau
nhmng theo m?t tr?t t? xác đ?nh và khép kín sau m?t chu kì nh?t đ?nh.
Luôn có tính đa d?ng trong m?t n?i dung c? th?.
M?i đ?i tm?ng c? th? c?a k? toán đ?u g?n li?n với l?i ích kinh t?, quy?n l?i và trách nhi?m
c?a nhi?u phía.
Trên ck s? phmkng pháp lu?n duy v?t bi?n ch?ng và nh?ng đ?c đi?m ck b?n c?a đ?i tm?ng k?
toán, ngm?i ta đã xây d?ng h? th?ng các phmkng pháp k? toán bao g?m b?n phmkng pháp chính sau:
- Ch?ng t? và ki?m kê.
- Đánh giá và tính giá thành.
- Tài kho?n và ghi s? kép.
- T?ng h?p và cân đ?i k? toán.
Các phmkng pháp này chúng ta s? đm?c hi?u rõ trong toàn b? các chmkng c?a môn học này.
11
VII. CÁC PHljNG PHÁP C?A K?
TOÁN
K? toán ph?i có nh?ng phmkng pháp riêng thích h?p với nh?ng đ?i tm?ng nghiên c?u là v?n
kinh doanh c?a doanh nghi?p đm?c xét trên hai m?t: Ngu?n hình thành và s? tu?n hoàn c?a tài s?n
trong quá trình s?n xu?t kinh doanh c?a doanh nghi?p. ?i tm?ng c?a k? toán có nh?ng đ?c đi?m ck
b?n sau:
Xét trong quan h? gi?a tài s?n và ngu?n hình thành đ?i tm?ng c?a k? toán luôn có tính hai
m?t, đ?c l?p nhau nhmng luôn cân bằng v? lm?ng giá tr? (bằng nhau v? s? t?ng c?ng).
Xét trong quá trình tu?n hoàn, đ?i tm?ng k? toán luôn v?n đ?ng qua các giai đo?n khác nhau
nhmng theo m?t tr?t t? xác đ?nh và khép kín sau m?t chu kì nh?t đ?nh.
Luôn có tính đa d?ng trong m?t n?i dung c? th?.
M?i đ?i tm?ng c? th? c?a k? toán đ?u g?n li?n với l?i ích kinh t?, quy?n l?i và trách nhi?m
c?a nhi?u phía.
Trên ck s? phmkng pháp lu?n duy v?t bi?n ch?ng và nh?ng đ?c đi?m ck b?n c?a đ?i tm?ng k?
toán, ngm?i ta đã xây d?ng h? th?ng các phmkng pháp k? toán bao g?m b?n phmkng pháp chính sau:
- Ch?ng t? và ki?m kê.
- Đánh giá và tính giá thành.
- Tài kho?n và ghi s? kép.
- T?ng h?p và cân đ?i k? toán.
Các phmkng pháp này chúng ta s? đm?c hi?u rõ trong toàn b? các chmkng c?a môn học này.
12
12
CHljNG 2: B?NG CÂN ?I K? TOÁN VÀ BÁO CÁO K?T Q?A
HO?T ?NG S?N XU?T KINH
DOANH
Mục tiê
u:
Chmkng này giúp ngm?i đọc:
1. N?m đm?c n?i dung c?a b?ng cân đ?i k? toán và báo cáo k?t qu? kinh doanh.
2. Hi?u đm?c ý nghƿa c?a vi?c l?p báo cáo tài chính.
I. B?NG CÂN ?I K?
TOÁN
1. Khái ni?m
:
B?ng Cân đ?i k? toán là m?t phmkng pháp c?a k? toán, là m?t báo cáo tài chính t?ng h?p
dùng đ? ph?n ánh t?ng quát toàn b? giá tr? tài s?n hi?n có và ngu?n hình thành nên tài s?n đó c?a
doanh nghi?p dm?i hình th?c ti?n t? t?i m?t th?i đi?m nh?t đ?nh.
Nhm v?y B?ng Cân đ?i k? toán là báo cáo:
Ph?n ánh t?ng quát tài s?n c?a doanh nghi?p
Ph?n ánh tài s?n ? tr?ng thái tƿnh
Ph?n ánh hai m?t c?a tài s?n trong doanh nghi?p, đó là k?t c?u và ngu?n hình thành tài s?n
2. N?i dung và k?t c?u c?a b?ng cân đ?i k?
toán:
Xu?t phát t? tính hai m?t c?a tài s?n trong doanh nghi?p là :tài s?n bao g?m nh?ng gì và tài
s?n do đâu mà có, b?ng cân đ?i k? toán đm?c chia làm hai ph?n: Tài s?n và Ngu?n v?n
Ph?n tài s
?n:
Ph?n ?nh toàn b? giá tr? tài s?n hi?n có c?a doanh nghi?p t?i th?i đi?m l?p báo cáo. Tài s?n đm?c
phân chia thành 2 lo?i:
A: TÀI S?N NG?N H?N
B: TÀI S?N DÀI H?N.
Ph?n ngu?n v?
n:
Ph?n ?nh ngu?n hình thành nên tài s?n hi?n có c?a doanh nghi?p t?i th?i đi?m l?p báo cáo.
Các chi tiêu này th? hi?n pháp lý c?a doanh nghi?p đ?i tài s?n đang qu?n lý và s? d?ng. Nó đm?c
phân chia thành 2 lo?i:
A: N? TK PH?I TR?
B: NGU?N V?N CH? S? H?U
B?ng cân đ?i k? toán đm?c trình bày theo k?t c?u ngang ho?c k?t c?u dọc.
K?t c?u ngang đm?c gọi là k?t c?u theo tài kho?n: bên trái là Tài s?n; bên Ph?i là Ngu?n v?n.
K?t c?u dọc gọi là k?t c?u theo báo cáo: bên trên là Tài s?n; bên dm?i là Ngu?n v?n.
3.Tính cân đ?i c?a b?ng cân đ?i k?
toán:
Dùng đ? phán ánh ngu?n v?n kinh doanh c?a đkn v? đm?c xét trên c? hai m?t do đó bao gi? t?ng tài
s?n bao gi? cũng bằng t?ng ngu?n v?n
Tài s?n = Ngu?n v?n
Ho?c:
T?ng tài s?n = N? ph?i tr? + Ngu?n v?n ch? s? h?u
B?ng cân đ?i k? toán có th? trình bày bằng b?ng s? li?u sau đây:
12
CHljNG 2: B?NG CÂN ?I K? TOÁN VÀ BÁO CÁO K?T Q?A
HO?T ?NG S?N XU?T KINH
DOANH
Mục tiê
u:
Chmkng này giúp ngm?i đọc:
1. N?m đm?c n?i dung c?a b?ng cân đ?i k? toán và báo cáo k?t qu? kinh doanh.
2. Hi?u đm?c ý nghƿa c?a vi?c l?p báo cáo tài chính.
I. B?NG CÂN ?I K?
TOÁN
1. Khái ni?m
:
B?ng Cân đ?i k? toán là m?t phmkng pháp c?a k? toán, là m?t báo cáo tài chính t?ng h?p
dùng đ? ph?n ánh t?ng quát toàn b? giá tr? tài s?n hi?n có và ngu?n hình thành nên tài s?n đó c?a
doanh nghi?p dm?i hình th?c ti?n t? t?i m?t th?i đi?m nh?t đ?nh.
Nhm v?y B?ng Cân đ?i k? toán là báo cáo:
Ph?n ánh t?ng quát tài s?n c?a doanh nghi?p
Ph?n ánh tài s?n ? tr?ng thái tƿnh
Ph?n ánh hai m?t c?a tài s?n trong doanh nghi?p, đó là k?t c?u và ngu?n hình thành tài s?n
2. N?i dung và k?t c?u c?a b?ng cân đ?i k?
toán:
Xu?t phát t? tính hai m?t c?a tài s?n trong doanh nghi?p là :tài s?n bao g?m nh?ng gì và tài
s?n do đâu mà có, b?ng cân đ?i k? toán đm?c chia làm hai ph?n: Tài s?n và Ngu?n v?n
Ph?n tài s
?n:
Ph?n ?nh toàn b? giá tr? tài s?n hi?n có c?a doanh nghi?p t?i th?i đi?m l?p báo cáo. Tài s?n đm?c
phân chia thành 2 lo?i:
A: TÀI S?N NG?N H?N
B: TÀI S?N DÀI H?N.
Ph?n ngu?n v?
n:
Ph?n ?nh ngu?n hình thành nên tài s?n hi?n có c?a doanh nghi?p t?i th?i đi?m l?p báo cáo.
Các chi tiêu này th? hi?n pháp lý c?a doanh nghi?p đ?i tài s?n đang qu?n lý và s? d?ng. Nó đm?c
phân chia thành 2 lo?i:
A: N? TK PH?I TR?
B: NGU?N V?N CH? S? H?U
B?ng cân đ?i k? toán đm?c trình bày theo k?t c?u ngang ho?c k?t c?u dọc.
K?t c?u ngang đm?c gọi là k?t c?u theo tài kho?n: bên trái là Tài s?n; bên Ph?i là Ngu?n v?n.
K?t c?u dọc gọi là k?t c?u theo báo cáo: bên trên là Tài s?n; bên dm?i là Ngu?n v?n.
3.Tính cân đ?i c?a b?ng cân đ?i k?
toán:
Dùng đ? phán ánh ngu?n v?n kinh doanh c?a đkn v? đm?c xét trên c? hai m?t do đó bao gi? t?ng tài
s?n bao gi? cũng bằng t?ng ngu?n v?n
Tài s?n = Ngu?n v?n
Ho?c:
T?ng tài s?n = N? ph?i tr? + Ngu?n v?n ch? s? h?u
B?ng cân đ?i k? toán có th? trình bày bằng b?ng s? li?u sau đây:
13
13
TÀI S?N S? ti?n NGU?N V ?N S? ti?n
A.tài s?n ng?n h?n
- Ti?n
-Các kho?n tmkng đmkng ti?n
- Ph?i thu khách hàng
- Hàng t?n kho
- Chi phí tr? trm?c ng?n h?n
- Tài s?n ng?n h?n khác
B. Tài s?n dài
h?n
- TSCÐ h?u hình
- TSCÐ vô hình
240.000.000
20.000.000
80.000.000
30.000.000
40.000.000
10.000.000
60.000.000
150.000.000
100.000.000
50.000.000
A. N? ph?i tr?
- Vay và n? ng?n h?n
- Ph?i tr? ngm?i bán
- Ph?i tr? ngm?i lao đ?ng
-Vay và n? dài h?n
B. Ngu?n v?n ch? s?
h?u
-V?n đ?u tm c?a ch? s? h?u
- L?i nhu?n sau thu? chma pp
150.000.000
30.000.000
10.000.000
10.000.000
100.000.000
240.000.000
200.000.000
40.000.000
T?ng tài s ?n 390.000.000 T?ng ngu?n v? n 390.000.000
TÀI S?N
Mã
s?
Thuy?t
minh
S?
c
u?i
nĕm
(3)
S?
đ?u
n
ĕm
(3) 1 2 3 4 5
a - tµi s¶n ng¾n h¹n
(100=110+120+130+140+150)
I. Ti?n và các kho?n tmkng đmkng
ti?n
1.Ti?n
2. Các kho?n tmkng đmkng ti?n
II. Các kho?n đ?u tm tài chính ng?n
h?n
1. ?u tm ng?n h?n
2. D? phòng gi?m giá đ?u tm ng?n h?n (*) (2)
III. Các kho?n ph?i thu ng?n
h?n
1. Ph?i thu khách hàng
2. Tr? trm?c cho ngm?i bán
3. Ph?i thu n?i b? ng?n h?n
4. Ph?i thu theo ti?n đ? k? ho?ch h?p đ?ng xây d?ng
5. Các kho?n ph?i thu khác
6. D? phòng ph?i thu ng?n h?n khó đòi (*)
IV. Hàng t?n
kho
1. Hàng t?n kho
2. D? phòng gi?m giá hàng t?n kho (*)
V. Tài s?n ng?n h?n
khác
1. Chi phí tr? trm?c ng?n h?n
100
110
111
112
120
121
129
130
131
132
133
134
135
139
140
141
149
150
151
V.01
V.02
V.03
V.04
(ầ)
(ầ)ă
(ầ)
(ầ)
(ầ)ă
(ầ)
Đkn v?
XNTD X B?NG CÂN ?I K?
TOÁN
Ngày ..... tháng ....... nĕm ........
(Ðvt:1.000đ)
Ngm?i l?p bi?u K? toán trm?ng Giám đ?c
(Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên, đóng d?u)
Đkn v? báo cáo:ầầầầầăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă M?u s? B 01 ậ DN
?a
ch?:ầầầầầầầầầăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă (Ban hành theo QĐ s? 15/2006/QĐ-BTC
Ngày 20/03/2006 c?a B? trm?ng BTC)
B?NG CÂN ?I K?
TOÁN
T)i ngày ... tháng ... năm ...(1)
Đơn vị tính:.............
13
TÀI S?N S? ti?n NGU?N V ?N S? ti?n
A.tài s?n ng?n h?n
- Ti?n
-Các kho?n tmkng đmkng ti?n
- Ph?i thu khách hàng
- Hàng t?n kho
- Chi phí tr? trm?c ng?n h?n
- Tài s?n ng?n h?n khác
B. Tài s?n dài
h?n
- TSCÐ h?u hình
- TSCÐ vô hình
240.000.000
20.000.000
80.000.000
30.000.000
40.000.000
10.000.000
60.000.000
150.000.000
100.000.000
50.000.000
A. N? ph?i tr?
- Vay và n? ng?n h?n
- Ph?i tr? ngm?i bán
- Ph?i tr? ngm?i lao đ?ng
-Vay và n? dài h?n
B. Ngu?n v?n ch? s?
h?u
-V?n đ?u tm c?a ch? s? h?u
- L?i nhu?n sau thu? chma pp
150.000.000
30.000.000
10.000.000
10.000.000
100.000.000
240.000.000
200.000.000
40.000.000
T?ng tài s ?n 390.000.000 T?ng ngu?n v? n 390.000.000
TÀI S?N
Mã
s?
Thuy?t
minh
S?
c
u?i
nĕm
(3)
S?
đ?u
n
ĕm
(3) 1 2 3 4 5
a - tµi s¶n ng¾n h¹n
(100=110+120+130+140+150)
I. Ti?n và các kho?n tmkng đmkng
ti?n
1.Ti?n
2. Các kho?n tmkng đmkng ti?n
II. Các kho?n đ?u tm tài chính ng?n
h?n
1. ?u tm ng?n h?n
2. D? phòng gi?m giá đ?u tm ng?n h?n (*) (2)
III. Các kho?n ph?i thu ng?n
h?n
1. Ph?i thu khách hàng
2. Tr? trm?c cho ngm?i bán
3. Ph?i thu n?i b? ng?n h?n
4. Ph?i thu theo ti?n đ? k? ho?ch h?p đ?ng xây d?ng
5. Các kho?n ph?i thu khác
6. D? phòng ph?i thu ng?n h?n khó đòi (*)
IV. Hàng t?n
kho
1. Hàng t?n kho
2. D? phòng gi?m giá hàng t?n kho (*)
V. Tài s?n ng?n h?n
khác
1. Chi phí tr? trm?c ng?n h?n
100
110
111
112
120
121
129
130
131
132
133
134
135
139
140
141
149
150
151
V.01
V.02
V.03
V.04
(ầ)
(ầ)ă
(ầ)
(ầ)
(ầ)ă
(ầ)
Đkn v?
XNTD X B?NG CÂN ?I K?
TOÁN
Ngày ..... tháng ....... nĕm ........
(Ðvt:1.000đ)
Ngm?i l?p bi?u K? toán trm?ng Giám đ?c
(Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên, đóng d?u)
Đkn v? báo cáo:ầầầầầăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă M?u s? B 01 ậ DN
?a
ch?:ầầầầầầầầầăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă (Ban hành theo QĐ s? 15/2006/QĐ-BTC
Ngày 20/03/2006 c?a B? trm?ng BTC)
B?NG CÂN ?I K?
TOÁN
T)i ngày ... tháng ... năm ...(1)
Đơn vị tính:.............
2. Thu? GTGT đm?c kh?u tr?
3. Thu? và các kho?n khác ph?i thu Nhà nm?c
5. Tài s?n ng?n h?n khác
B - TÀI S?N DÀI H?N(200 = 210 + 220 + 240 + 250 + 260)
I- Các kho?n ph?i thu dài
h?n
1. Ph?i thu dài h?n c?a khách hàng
2. V?n kinh doanh ? đkn v? tr?c thu?c
3. Ph?i thu dài h?n n?i b?
4. Ph?i thu dài h?n khác
5. D? phòng ph?i thu dài h?n khó đòi (*)
II. Tài s?n c?
đ?nh
1. Tài s?n c? đ?nh h?u hình
- Nguyên giá
- Giá tr? hao mòn luỹ k? (*)
2. Tài s?n c? đ?nh thuê tài chính
- Nguyên giá
- Giá tr? hao mòn luỹ k? (*)
3. Tài s?n c? đ?nh vô hình
- Nguyên giá
- Giá tr? hao mòn luỹ k? (*)
4. Chi phí xây d?ng ck b?n d? dang
III. B?t đ?ng s?n đ?u
tm
- Nguyên giá
- Giá tr? hao mòn luỹ k? (*)
IV. Các kho?n đ?u tm tài chính dài
h?n
1. ?u tm vào công ty con
2. ?u tm vào công ty liên k?t, liên doanh
3. ?u tm dài h?n khác
4. D? phòng gi?m giá đ?u tm tài chính dài h?n (*)
V. Tài s?n dài h?n
khác
1. Chi phí tr? trm?c dài h?n
2. Tài s?n thu? thu nh?p hoãn l?i
3. Tài s?n dài h?n khác
152
154
158
200
210
211
212
213
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
240
241
242
250
251
252
258
259
260
261
262
268
V.05
V.06
V.07
V.08
V.09
V.10
V.11
V.12
V.13
V.14
V.21
(...)
(ầ)ă
(ầ)ă
(ầ)
(ầ)
(ầ)
(...)
(ầ)ă
(ầ)ă
(ầ)
(ầ)
(ầ)
T?NG TÀI S?N (270 = 100 + 200) 270
NGU?N V ?N
a - nî ph¶i tr¶ (300 = 310 + 330)
I. N? ng?n
h?n
1. Vay và n? ng?n h?n
2. Ph?i tr? ngm?i bán
3. Ngm?i mua tr? ti?n trm?c
4. Thu? và các kho?n ph?i n?p Nhà nm?c
5. Ph?i tr? ngm?i lao đ?ng
6. Chi phí ph?i tr?
7. Ph?i tr? n?i b?
8. Ph?i tr? theo ti?n đ? k? ho?ch h?p đ?ng xây d?ng
9. Các kho?n ph?i tr?, ph?i n?p ng?n h?n khác
10. D? phòng ph?i tr? ng?n h?n
11 Quỹ khen thm?ng, phúc l?i
II. N? dài
h?n
1. Ph?i tr? dài h?n ngm?i bán
2. Ph?i tr? dài h?n n?i b?
3. Ph?i tr? dài h?n khác
4. Vay và n? dài h?n
300
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
323
330
331
332
333
334
V.15
V.16
V.17
V.18
V.19
V.20
14
3. Thu? và các kho?n khác ph?i thu Nhà nm?c
5. Tài s?n ng?n h?n khác
B - TÀI S?N DÀI H?N(200 = 210 + 220 + 240 + 250 + 260)
I- Các kho?n ph?i thu dài
h?n
1. Ph?i thu dài h?n c?a khách hàng
2. V?n kinh doanh ? đkn v? tr?c thu?c
3. Ph?i thu dài h?n n?i b?
4. Ph?i thu dài h?n khác
5. D? phòng ph?i thu dài h?n khó đòi (*)
II. Tài s?n c?
đ?nh
1. Tài s?n c? đ?nh h?u hình
- Nguyên giá
- Giá tr? hao mòn luỹ k? (*)
2. Tài s?n c? đ?nh thuê tài chính
- Nguyên giá
- Giá tr? hao mòn luỹ k? (*)
3. Tài s?n c? đ?nh vô hình
- Nguyên giá
- Giá tr? hao mòn luỹ k? (*)
4. Chi phí xây d?ng ck b?n d? dang
III. B?t đ?ng s?n đ?u
tm
- Nguyên giá
- Giá tr? hao mòn luỹ k? (*)
IV. Các kho?n đ?u tm tài chính dài
h?n
1. ?u tm vào công ty con
2. ?u tm vào công ty liên k?t, liên doanh
3. ?u tm dài h?n khác
4. D? phòng gi?m giá đ?u tm tài chính dài h?n (*)
V. Tài s?n dài h?n
khác
1. Chi phí tr? trm?c dài h?n
2. Tài s?n thu? thu nh?p hoãn l?i
3. Tài s?n dài h?n khác
152
154
158
200
210
211
212
213
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
240
241
242
250
251
252
258
259
260
261
262
268
V.05
V.06
V.07
V.08
V.09
V.10
V.11
V.12
V.13
V.14
V.21
(...)
(ầ)ă
(ầ)ă
(ầ)
(ầ)
(ầ)
(...)
(ầ)ă
(ầ)ă
(ầ)
(ầ)
(ầ)
T?NG TÀI S?N (270 = 100 + 200) 270
NGU?N V ?N
a - nî ph¶i tr¶ (300 = 310 + 330)
I. N? ng?n
h?n
1. Vay và n? ng?n h?n
2. Ph?i tr? ngm?i bán
3. Ngm?i mua tr? ti?n trm?c
4. Thu? và các kho?n ph?i n?p Nhà nm?c
5. Ph?i tr? ngm?i lao đ?ng
6. Chi phí ph?i tr?
7. Ph?i tr? n?i b?
8. Ph?i tr? theo ti?n đ? k? ho?ch h?p đ?ng xây d?ng
9. Các kho?n ph?i tr?, ph?i n?p ng?n h?n khác
10. D? phòng ph?i tr? ng?n h?n
11 Quỹ khen thm?ng, phúc l?i
II. N? dài
h?n
1. Ph?i tr? dài h?n ngm?i bán
2. Ph?i tr? dài h?n n?i b?
3. Ph?i tr? dài h?n khác
4. Vay và n? dài h?n
300
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
323
330
331
332
333
334
V.15
V.16
V.17
V.18
V.19
V.20
14
15
15
5. Thu? thu nh?p hoãn l?i ph?i tr?
6. D? phòng tr? c?p m?t vi?c làm
7. D? phòng ph?i tr? dài h?n
8. Doanh thu chma th?c hi?n
9. Quỹ phát tri?n khoa học và công ngh?
B - V?N CH? S? H?U (400 = 410 + 430)
I. V?n ch? s?
h?u
1. V?n đ?u tm c?a ch? s? h?u
2. Th?ng dm v?n c? ph?n
3. V?n khác c?a ch? s? h?u
4. C? phi?u quỹ (*)
5. Chênh l?ch đánh giá l?i tài s?n
6. Chênh l?ch tỷ giá h?i đoái
7. Quỹ đ?u tm phát tri?n
8. Quỹ d? phòng tài chính
9. Quỹ khác thu?c v?n ch? s? h?u
10. L?i nhu?n sau thu? chma phân ph?i
11. Ngu?n v?n đ?u tm XDCB
12.Quỹ h? tr? s?p x?p doanh nghi?p
II. Ngu?n kinh phí và quỹ
khác
1. Ngu?n kinh phí
2 Ngu?n kinh phí đã hình thành TSCĐ
335
336
337
338
339
400
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
430
432
433
V.21
V.22
V.23
(...)
(...)
T?NG NGU?N V?N (440 = 300 + 400) 440
CÁC CH? TIÊU NGOÀI B?NG CÂN ?I K?
TOÁN
CH? TIÊU Thuy?t
minh
S? cu?i
nĕm (3)
S? đ?u nĕm
(3)
1. Tài s?n thuê ngoài
2. V?t tm, hàng hóa nh?n gi? h?, nh?n gia công
3. Hàng hóa nh?n bán h?, nh?n ký g?i, ký cm?c
4. N? khó đòi đã x? lý
5. Ngo?i t? các lo?i
6. D? toán chi s? nghi?p, d? án
Lập, ngày ... tháng ... năm ...
Ngm?i l?p bi?u K? toán trm?ng Giám đ?c
(Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên, đóng d?u)
Nguyên t?c s?p x?p các ch? tiêu trên b?ng cân đ?i tài s?n là theo trình t? lmu ho?t gi?m d?n c?a
các lo?i tài s?n và ngu?n v?n.
4. S? thay đ?i c?a b?ng cân đ?i k?
toán
-S? thay đ?i c?a b?ng cân đ?i k? toán chính là s? thay đ?i v? giá tr? c?a các lo?i tài s?n, n?
ph?i tr? và ngu?n v?n ch? s? h?u đm?c trình bày trên b?ng cân đ?i k? toán.
-Các con s? này s? thay đ?i theo t?ng nghi?p v? kinh t? phát sinh nhmng s? cân bằng gi?a tài
s?n và ngu?n v?n bao gi? cũng đm?c tôn trọng. S? thay đ?i c?a t?ng đ?i tm?ng c? th? trong b?ng cân
đ?i k? toán luôn luôn có tính 2 m?t (tĕng lên ho?c gi?m xu?ng) và bao gi? cũng di?n ra trong m?i
liên h? ch?t ch? với các đ?i tm?ng khác.
15
5. Thu? thu nh?p hoãn l?i ph?i tr?
6. D? phòng tr? c?p m?t vi?c làm
7. D? phòng ph?i tr? dài h?n
8. Doanh thu chma th?c hi?n
9. Quỹ phát tri?n khoa học và công ngh?
B - V?N CH? S? H?U (400 = 410 + 430)
I. V?n ch? s?
h?u
1. V?n đ?u tm c?a ch? s? h?u
2. Th?ng dm v?n c? ph?n
3. V?n khác c?a ch? s? h?u
4. C? phi?u quỹ (*)
5. Chênh l?ch đánh giá l?i tài s?n
6. Chênh l?ch tỷ giá h?i đoái
7. Quỹ đ?u tm phát tri?n
8. Quỹ d? phòng tài chính
9. Quỹ khác thu?c v?n ch? s? h?u
10. L?i nhu?n sau thu? chma phân ph?i
11. Ngu?n v?n đ?u tm XDCB
12.Quỹ h? tr? s?p x?p doanh nghi?p
II. Ngu?n kinh phí và quỹ
khác
1. Ngu?n kinh phí
2 Ngu?n kinh phí đã hình thành TSCĐ
335
336
337
338
339
400
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
430
432
433
V.21
V.22
V.23
(...)
(...)
T?NG NGU?N V?N (440 = 300 + 400) 440
CÁC CH? TIÊU NGOÀI B?NG CÂN ?I K?
TOÁN
CH? TIÊU Thuy?t
minh
S? cu?i
nĕm (3)
S? đ?u nĕm
(3)
1. Tài s?n thuê ngoài
2. V?t tm, hàng hóa nh?n gi? h?, nh?n gia công
3. Hàng hóa nh?n bán h?, nh?n ký g?i, ký cm?c
4. N? khó đòi đã x? lý
5. Ngo?i t? các lo?i
6. D? toán chi s? nghi?p, d? án
Lập, ngày ... tháng ... năm ...
Ngm?i l?p bi?u K? toán trm?ng Giám đ?c
(Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên, đóng d?u)
Nguyên t?c s?p x?p các ch? tiêu trên b?ng cân đ?i tài s?n là theo trình t? lmu ho?t gi?m d?n c?a
các lo?i tài s?n và ngu?n v?n.
4. S? thay đ?i c?a b?ng cân đ?i k?
toán
-S? thay đ?i c?a b?ng cân đ?i k? toán chính là s? thay đ?i v? giá tr? c?a các lo?i tài s?n, n?
ph?i tr? và ngu?n v?n ch? s? h?u đm?c trình bày trên b?ng cân đ?i k? toán.
-Các con s? này s? thay đ?i theo t?ng nghi?p v? kinh t? phát sinh nhmng s? cân bằng gi?a tài
s?n và ngu?n v?n bao gi? cũng đm?c tôn trọng. S? thay đ?i c?a t?ng đ?i tm?ng c? th? trong b?ng cân
đ?i k? toán luôn luôn có tính 2 m?t (tĕng lên ho?c gi?m xu?ng) và bao gi? cũng di?n ra trong m?i
liên h? ch?t ch? với các đ?i tm?ng khác.
16
16
Trong quá trình ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh c?a đkn v? tài s?n và ngu?n v?n thm?ng xuyên
thay đ?i do ch?u ?nh hm?ng c?a các hi?n tm?ng kinh t? phát sinh do đó b?ng cân đ?i k? toán cũng có
s? thay đ?i tmkng ?ng.
4.1.Trường hợp 1
M?t nghi?p v? kinh t? phát sinh ?nh hm?ng đ?n các kho?n thu?c ph?n tài s?n c?a b?ng b?ng
cân đ?i k? toán nó làm cho kho?n này tĕng lên thì kho?n kia gi?m xu?ng.
Ví dụ . Chi ti?n m?t 20.000.000 mua nguyên v?t li?u
Lúc này ti?n m?t gi?m:20.000.000
Nguyên v?t li?u tĕng :20.000.000
Trm?ng h?p này s? t?ng c?ng c?a b?ng cân đ?i k? toán không thay đ?i, ch? có tỷ trọng c?a các
kho?n thu?c tài s?n ch?u ?nh hm?ng c?a nghi?p v? kinh t? phát sinh thay đ?i
4.2 Trường hợp 2
Nghi?p v? kinh t? phát sinh ?nh hm?ng đ?n các kho?n thu?c ph?n ngu?n v?n c?a b?ng cân đ?i
k? toán nó làm cho kho?n này tĕng lên thì kho?n kia gi?m xu?ng
Ví dụ:Vay ng?n h?n ngân hàng tr? ti?n nhà cung c?p 100.000.
Lúc này Vay ng?n h?n tĕng: 100.000
Ph?i tr? ngm?i bán gi?m:100.000
Trong trm?ng h?p này s? t?ng c?ng c?a b?ng cân đ?i k? toán không thay đ?i, ch? có tỷ trọng
c?a các kho?n thu?c ngu?n v?n ch?u ?nh hm?ng c?a nghi?p v? kinh t? phát sinh thay đ?i.
4.3.Trường hợp 3
Nghi?p v? kinh t? phát sinh s? làm ?nh hm?ng đ?n hai kho?n, m?t thu?c tài s?n và m? thu?c
ngu?n v?n. N?u nó làm cho m?t kho?n c?a tài s?n tĕng lên thì kho?n thu?c ngu?n v?n tĕng tmkng
?ng.
Ví dụ: Mua hàng hóa chma thanh toán cho nhà cung c?p 30.000.
Lúc này hàng hóa tĕng :30.000.
Ph?i tr? ngm?i bán tĕng :30.000.
Trong trm?ng h?p này s? t?ng c?ng c?a b?ng cân đ?i k? toán tĕng đ?ng th?i tỷ trọng c?a các
kho?n thu?c tài s?n và ngu?n v?n cũng thay đ?i.
4.4.Trường hợp 4
Nghi?p v? kinh t? phát sinh s? làm ?nh hm?ng đ?n hai kho?n: m?t thu?c tài s?n và m?t thu?c
ngu?n v?n. N?u nó làm cho m?t kho?n c?a tài s?n gi?m xu?ng thì kho?n thu?c ngu?n v?n ch?u ?nh
hm?ng cũng gi?m xu?ng tmkng ?ng.
Ví dụ: Chi ti?n m?t 50.000 tr? n? vay ng?n h?n.
Lúc này ti?n m?t gi?m: 50.000
Vay ng?n h?n :50.000
Trm?ng h?p này s? t?ng c?ng c?a b?ng cân đ?i k? toán gi?m xu?ng đ?ng th?i tỷ trọng c?a các
kho?n thu?c tài s?n và ngu?n v?n cũng thay đ?i.
Tóm l?i, dù cho ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh c?a đkn v? có bao nhiêu nghi?p v? kinh t? phát
sinh với nh?ng n?i dung ph?c t?p nhm th? nào đi n?a thì t?ng tài s?n v?n bằng với n? ph?i tr? và
ngu?n v?n c?a ch? s? h?u. Đây là tính ch?t ck b?n c?a b?ng cân đ?i k? toán.
Nhận xét :
M?t nghi?p v? kinh t? phát sinh ?nh hm?ng ít nh?t đ?n hai kho?n thu?c b?ng cân đ?i k? toán .
Nghi?p v? kinh t? phát sinh ?nh hm?ng đ?n hai kho?n thu?c m?t bên c?a b?ng cân đ?i k? toán
(tài s?n ho?c ngu?n v?n) thì s? t?ng c?ng c?a b?ng cân đ?i k? toán không đ?i, nhmng tỷ trọng c?a
các kho?n ch?u ?nh hm?ng c?a nghi?p v? kinh t? đó thay đ?i.
Nghi?p v? kinh t? phát sinh ?nh hm?ng đ?n hai kho?n thu?c tài s?n và ngu?n v?n, thì s? t?ng c?ng
c?a b?ng cân đ?i k? toán thay đ?i (tĕng lên ho?c gi?m xu?ng), tỷ trọng c?a các kho?n thu?c b?ng cân đ?i
k? toán đ?u có s? thay đ?i.
Mọi Nghi?p v? kinh t? phát sinh đ?u không làm m?t đi tính ch?t cân đ?i c?a b?ng cân đ?i k?
toán.
II. BÁO CÁO K?T QU? HO?T ?NG KINH
DOANH
1. Khái ni?m và tác d?ng c?a
BCKQHĐKD
16
Trong quá trình ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh c?a đkn v? tài s?n và ngu?n v?n thm?ng xuyên
thay đ?i do ch?u ?nh hm?ng c?a các hi?n tm?ng kinh t? phát sinh do đó b?ng cân đ?i k? toán cũng có
s? thay đ?i tmkng ?ng.
4.1.Trường hợp 1
M?t nghi?p v? kinh t? phát sinh ?nh hm?ng đ?n các kho?n thu?c ph?n tài s?n c?a b?ng b?ng
cân đ?i k? toán nó làm cho kho?n này tĕng lên thì kho?n kia gi?m xu?ng.
Ví dụ . Chi ti?n m?t 20.000.000 mua nguyên v?t li?u
Lúc này ti?n m?t gi?m:20.000.000
Nguyên v?t li?u tĕng :20.000.000
Trm?ng h?p này s? t?ng c?ng c?a b?ng cân đ?i k? toán không thay đ?i, ch? có tỷ trọng c?a các
kho?n thu?c tài s?n ch?u ?nh hm?ng c?a nghi?p v? kinh t? phát sinh thay đ?i
4.2 Trường hợp 2
Nghi?p v? kinh t? phát sinh ?nh hm?ng đ?n các kho?n thu?c ph?n ngu?n v?n c?a b?ng cân đ?i
k? toán nó làm cho kho?n này tĕng lên thì kho?n kia gi?m xu?ng
Ví dụ:Vay ng?n h?n ngân hàng tr? ti?n nhà cung c?p 100.000.
Lúc này Vay ng?n h?n tĕng: 100.000
Ph?i tr? ngm?i bán gi?m:100.000
Trong trm?ng h?p này s? t?ng c?ng c?a b?ng cân đ?i k? toán không thay đ?i, ch? có tỷ trọng
c?a các kho?n thu?c ngu?n v?n ch?u ?nh hm?ng c?a nghi?p v? kinh t? phát sinh thay đ?i.
4.3.Trường hợp 3
Nghi?p v? kinh t? phát sinh s? làm ?nh hm?ng đ?n hai kho?n, m?t thu?c tài s?n và m? thu?c
ngu?n v?n. N?u nó làm cho m?t kho?n c?a tài s?n tĕng lên thì kho?n thu?c ngu?n v?n tĕng tmkng
?ng.
Ví dụ: Mua hàng hóa chma thanh toán cho nhà cung c?p 30.000.
Lúc này hàng hóa tĕng :30.000.
Ph?i tr? ngm?i bán tĕng :30.000.
Trong trm?ng h?p này s? t?ng c?ng c?a b?ng cân đ?i k? toán tĕng đ?ng th?i tỷ trọng c?a các
kho?n thu?c tài s?n và ngu?n v?n cũng thay đ?i.
4.4.Trường hợp 4
Nghi?p v? kinh t? phát sinh s? làm ?nh hm?ng đ?n hai kho?n: m?t thu?c tài s?n và m?t thu?c
ngu?n v?n. N?u nó làm cho m?t kho?n c?a tài s?n gi?m xu?ng thì kho?n thu?c ngu?n v?n ch?u ?nh
hm?ng cũng gi?m xu?ng tmkng ?ng.
Ví dụ: Chi ti?n m?t 50.000 tr? n? vay ng?n h?n.
Lúc này ti?n m?t gi?m: 50.000
Vay ng?n h?n :50.000
Trm?ng h?p này s? t?ng c?ng c?a b?ng cân đ?i k? toán gi?m xu?ng đ?ng th?i tỷ trọng c?a các
kho?n thu?c tài s?n và ngu?n v?n cũng thay đ?i.
Tóm l?i, dù cho ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh c?a đkn v? có bao nhiêu nghi?p v? kinh t? phát
sinh với nh?ng n?i dung ph?c t?p nhm th? nào đi n?a thì t?ng tài s?n v?n bằng với n? ph?i tr? và
ngu?n v?n c?a ch? s? h?u. Đây là tính ch?t ck b?n c?a b?ng cân đ?i k? toán.
Nhận xét :
M?t nghi?p v? kinh t? phát sinh ?nh hm?ng ít nh?t đ?n hai kho?n thu?c b?ng cân đ?i k? toán .
Nghi?p v? kinh t? phát sinh ?nh hm?ng đ?n hai kho?n thu?c m?t bên c?a b?ng cân đ?i k? toán
(tài s?n ho?c ngu?n v?n) thì s? t?ng c?ng c?a b?ng cân đ?i k? toán không đ?i, nhmng tỷ trọng c?a
các kho?n ch?u ?nh hm?ng c?a nghi?p v? kinh t? đó thay đ?i.
Nghi?p v? kinh t? phát sinh ?nh hm?ng đ?n hai kho?n thu?c tài s?n và ngu?n v?n, thì s? t?ng c?ng
c?a b?ng cân đ?i k? toán thay đ?i (tĕng lên ho?c gi?m xu?ng), tỷ trọng c?a các kho?n thu?c b?ng cân đ?i
k? toán đ?u có s? thay đ?i.
Mọi Nghi?p v? kinh t? phát sinh đ?u không làm m?t đi tính ch?t cân đ?i c?a b?ng cân đ?i k?
toán.
II. BÁO CÁO K?T QU? HO?T ?NG KINH
DOANH
1. Khái ni?m và tác d?ng c?a
BCKQHĐKD
17
17
Báo cáo k?t qu? ho?t đ?ng kinh doanh là báo cáo t?ng h?p ph?n ?nh t?ng quát tình hình và k?t
qu? kinh doanh trong m?t kỳ ho?t đ?ng c?a doanh nghi?p và chi ti?t cho ho?t đ?ng kinh doanh chính
và các ho?t đ?ng khác.
2.N?i dung và k?t c?u c?a
BCKQHĐK D:
Các ch? tiêu trong báo cáo KQKD
Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: là toàn b? s? ti?n thu đm?c ho?c s? thu đm?c t? vi?c bán
s?n ph?m, hàng hoá, cung c?p d?ch v? cho khách hàng, bao g?m c? các kho?n ph? thu và phí thu
thêm ngoài giá bán (n?u có).
Các khoản giảm trừ doanh
thu:
- Chi?t kh?u thmkng m?i: là kho?n ti?n mà doanh nghi?p gi?m tr? cho khách hàng do khách hàng
mua s?n ph?m, d?ch v? với kh?i lm?ng lớn.
- Hàng bán b? tr? l?i: là giá tr? c?a s? s?n ph?m, hàng hoá đã xác đ?nh tiêu th? nhmng b? khách hàng
tr? l?i và t? ch?i thanh toán.
- Gi?m giá hàng bán: là kho?n doanh nghi?p gi?m tr? trên giá bán đã tho? thu?n ghi trên hoá đkn
cho khách hàng do hàng kém ph?m ch?t, không đúng qui cách ho?c không đúng th?i h?n ghi trong
h?p đ?ng.
Giá vốn hàng bán: là giá tr? c?a s? s?n ph?m, hàng hoá, d?ch v? đã xác đ?nh tiêu th? và m?t s?
kho?n c? th? khác theo qui đ?nh c?a chu?n m?c k? toán.
Lợi nhuận gộp về bán hàng và cung cấp dịch v
ụ:
L?i nhu?n g?p = Doanh thu thu?n ậ Gi? v?n hàng bán
Doanh thu ho)t động tài chính: là t?ng giá tr? các l?i ích kinh t? doanh nghi?p thu đm?c t? ho?t
đ?ng tài chính trong kì k? toán, bao g?m ti?n lãi, ti?n b?n quy?n, c? t?c và l?i nhu?n đm?c chia.
Chi phí tài chính: là các kho?n chi phí phát sinh liên quan đ?n ho?t đ?ng tài chính c?a doanh
nghi?p trong kì k? toán.
Chi phí bán hàng: là toàn b? các chi phí phát sinh trong quá trình bán s?n ph?m, hàng hoá và cung
c?p d?ch v?, bao g?m:
- Chi phí nhân viên bán hàng: là các kho?n ti?n lmkng, ph? c?p và các kho?n trích theo lmkng mà
doanh nghi?p ph?i tr? cho nhân viên bán hàng.
-Chi phí v?t li?u, bao bì: là giá tr? c?a các lo?i v?t li?u, bao bì đã xu?t s? d?ng cho vi?c tiêu th? s?n
ph?m, hàng hoá, d?ch v?.
- Chi phí d?ng c?, đ? dùng: giá tr? công c? d?ng c? xu?t dùng ? b? ph?n bán hàng.
- Chi phí kh?u hao TSCĐ: Chi phí kh?u hao cho TSCĐ s? d?ng ? khâu bán hàng.
- Chi phí b?o hành s?n ph?m: là kho?n chi phí b? ra đ? s?a ch?a, b?o hành s?n ph?m, hàng hoá
trong th?i gian qui đ?nh b?o hành.
- Chi phí d?ch v? mua ngoài: là các kho?n chi phí d?ch v? mua ngoài ph?c v? cho khâu tiêu th? nhm
ti?n đi?n, nm?c, đi?n tho?i, thuê kho, thuê b?n bãi, thuê b?c vác, v?n chuy?n,ầ.
- Chi phí bằng ti?n khác: là các kho?n chi phí bằng ti?n phát sinh trong khâu tiêu th? ngoài các
kho?n chi phí đã k? trên nhm chi phí ti?p khách, h?i ngh?, chi phí qu?ng cáo,ầ.
Chi phí quản lý doanh nghiệp: là toàn b? chi phí có liên quan đ?n ho?t đ?ng qu?n lý đi?u hành
chung toàn doanh nghi?p.
- Chi phí nhân viên qu?n lý: là các kho?n ti?n lmkng, ph? c?p và các kho?n trích theo lmkng mà
doanh nghi?p ph?i tr? cho Ban giám đ?c, nhân viên các phòng ban.
- Chi phí v?t li?u qu?n lý: giá tr? v?t li?u xu?t dùng cho qu?n lý doanh nghi?p.
- Chi phí đ? dùng vĕn phòng: là giá tr? d?ng c?, đ? dùng vĕn phòng dùng cho công tác qu?n lý
chung c?a doanh nghi?p.
- Chi phí kh?u hao TSCĐ: chi phí kh?u hao c?a các TSCĐ dùng chung cho doanh nghi?p.
- Thu?, phí, l? phí: bao g?m các kho?n thu? nhm thu? nhà đ?t, thu? môn bài,ầ và các kho?n phí, l?
phí giao thông, c?u phƠ,ầ
- Chi phí d? phòng: là kho?n trích d? phòng n? ph?i thu khó đòi.
Chi phí d?ch v? mua ngoài: là các kho?n chi phí d?ch v? mua ngoài ph?c v? cho qu?n lý doanh
nghi?p nhm ti?n đi?n, nm?c, đi?n tho?i, thuê s?a ch?a TSCĐ,ầ.
- Chi phí bằng ti?n khác: là các kho?n chi phí khác bằng ti?n ngoài các kho?n chi phí đã k? trên nhm
chi phí ti?p khách, h?i ngh?, công tác phí, đào t?o cán b?,ầ.
Lợi nhuận thuần từ ho)t động kinh doa
nh:
17
Báo cáo k?t qu? ho?t đ?ng kinh doanh là báo cáo t?ng h?p ph?n ?nh t?ng quát tình hình và k?t
qu? kinh doanh trong m?t kỳ ho?t đ?ng c?a doanh nghi?p và chi ti?t cho ho?t đ?ng kinh doanh chính
và các ho?t đ?ng khác.
2.N?i dung và k?t c?u c?a
BCKQHĐK D:
Các ch? tiêu trong báo cáo KQKD
Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: là toàn b? s? ti?n thu đm?c ho?c s? thu đm?c t? vi?c bán
s?n ph?m, hàng hoá, cung c?p d?ch v? cho khách hàng, bao g?m c? các kho?n ph? thu và phí thu
thêm ngoài giá bán (n?u có).
Các khoản giảm trừ doanh
thu:
- Chi?t kh?u thmkng m?i: là kho?n ti?n mà doanh nghi?p gi?m tr? cho khách hàng do khách hàng
mua s?n ph?m, d?ch v? với kh?i lm?ng lớn.
- Hàng bán b? tr? l?i: là giá tr? c?a s? s?n ph?m, hàng hoá đã xác đ?nh tiêu th? nhmng b? khách hàng
tr? l?i và t? ch?i thanh toán.
- Gi?m giá hàng bán: là kho?n doanh nghi?p gi?m tr? trên giá bán đã tho? thu?n ghi trên hoá đkn
cho khách hàng do hàng kém ph?m ch?t, không đúng qui cách ho?c không đúng th?i h?n ghi trong
h?p đ?ng.
Giá vốn hàng bán: là giá tr? c?a s? s?n ph?m, hàng hoá, d?ch v? đã xác đ?nh tiêu th? và m?t s?
kho?n c? th? khác theo qui đ?nh c?a chu?n m?c k? toán.
Lợi nhuận gộp về bán hàng và cung cấp dịch v
ụ:
L?i nhu?n g?p = Doanh thu thu?n ậ Gi? v?n hàng bán
Doanh thu ho)t động tài chính: là t?ng giá tr? các l?i ích kinh t? doanh nghi?p thu đm?c t? ho?t
đ?ng tài chính trong kì k? toán, bao g?m ti?n lãi, ti?n b?n quy?n, c? t?c và l?i nhu?n đm?c chia.
Chi phí tài chính: là các kho?n chi phí phát sinh liên quan đ?n ho?t đ?ng tài chính c?a doanh
nghi?p trong kì k? toán.
Chi phí bán hàng: là toàn b? các chi phí phát sinh trong quá trình bán s?n ph?m, hàng hoá và cung
c?p d?ch v?, bao g?m:
- Chi phí nhân viên bán hàng: là các kho?n ti?n lmkng, ph? c?p và các kho?n trích theo lmkng mà
doanh nghi?p ph?i tr? cho nhân viên bán hàng.
-Chi phí v?t li?u, bao bì: là giá tr? c?a các lo?i v?t li?u, bao bì đã xu?t s? d?ng cho vi?c tiêu th? s?n
ph?m, hàng hoá, d?ch v?.
- Chi phí d?ng c?, đ? dùng: giá tr? công c? d?ng c? xu?t dùng ? b? ph?n bán hàng.
- Chi phí kh?u hao TSCĐ: Chi phí kh?u hao cho TSCĐ s? d?ng ? khâu bán hàng.
- Chi phí b?o hành s?n ph?m: là kho?n chi phí b? ra đ? s?a ch?a, b?o hành s?n ph?m, hàng hoá
trong th?i gian qui đ?nh b?o hành.
- Chi phí d?ch v? mua ngoài: là các kho?n chi phí d?ch v? mua ngoài ph?c v? cho khâu tiêu th? nhm
ti?n đi?n, nm?c, đi?n tho?i, thuê kho, thuê b?n bãi, thuê b?c vác, v?n chuy?n,ầ.
- Chi phí bằng ti?n khác: là các kho?n chi phí bằng ti?n phát sinh trong khâu tiêu th? ngoài các
kho?n chi phí đã k? trên nhm chi phí ti?p khách, h?i ngh?, chi phí qu?ng cáo,ầ.
Chi phí quản lý doanh nghiệp: là toàn b? chi phí có liên quan đ?n ho?t đ?ng qu?n lý đi?u hành
chung toàn doanh nghi?p.
- Chi phí nhân viên qu?n lý: là các kho?n ti?n lmkng, ph? c?p và các kho?n trích theo lmkng mà
doanh nghi?p ph?i tr? cho Ban giám đ?c, nhân viên các phòng ban.
- Chi phí v?t li?u qu?n lý: giá tr? v?t li?u xu?t dùng cho qu?n lý doanh nghi?p.
- Chi phí đ? dùng vĕn phòng: là giá tr? d?ng c?, đ? dùng vĕn phòng dùng cho công tác qu?n lý
chung c?a doanh nghi?p.
- Chi phí kh?u hao TSCĐ: chi phí kh?u hao c?a các TSCĐ dùng chung cho doanh nghi?p.
- Thu?, phí, l? phí: bao g?m các kho?n thu? nhm thu? nhà đ?t, thu? môn bài,ầ và các kho?n phí, l?
phí giao thông, c?u phƠ,ầ
- Chi phí d? phòng: là kho?n trích d? phòng n? ph?i thu khó đòi.
Chi phí d?ch v? mua ngoài: là các kho?n chi phí d?ch v? mua ngoài ph?c v? cho qu?n lý doanh
nghi?p nhm ti?n đi?n, nm?c, đi?n tho?i, thuê s?a ch?a TSCĐ,ầ.
- Chi phí bằng ti?n khác: là các kho?n chi phí khác bằng ti?n ngoài các kho?n chi phí đã k? trên nhm
chi phí ti?p khách, h?i ngh?, công tác phí, đào t?o cán b?,ầ.
Lợi nhuận thuần từ ho)t động kinh doa
nh:
18
18
LN thu?n = LN g?p + (DTTC - CPTC) ậ (CPBH + CPQLDN)
Thu nhập khác: là các kho?n thu nh?p đm?c t?o ra t? các ho?t đ?ng khác ngoài ho?t đ?ng kinh
doanh thông thm?ng c?a doanh nghi?p nhm thu nh?p t? thanh lý, nhm?ng bán TSCĐ, thu ti?n ph?t vi
ph?m h?p đ?ng, thu đm?c kho?n n? khó đòi đã x? lý xoá s?,ầ.
Chi phí khác: là các kho?n chi phí phát sinh liên quan đ?n ho?t đ?ng khác ngoài ho?t đ?ng s?n
xu?t kinh doanh thông thm?ng nhm chi phí thanh lý, nhm?ng bán TSCĐ, giá tr? còn l?i c?a TSCĐ
thanh lý, nhm?ng bán, chi ti?n ph?t vi ph?m h?p đ?ng,ầ.
L?i nhu?n khác: LN khác = TN khác ậ CP khác
Tổng lợi nhuận trước thuế: T?ng LN trm?c thu? = LN thu?n + LN khác
Chi phí thuế TNHH: Ph?n ánh chi phí thu? thu? TNHH phát sinh trong nĕm báo cáo.
Chi phí thuế TN hoãn l)i: Ph?n ánh chi phí thu? thu? TN hoãn l?i phát sinh trong nĕm báo cáo
Thuế thu nhập doanh nghiệp phải
nộp:
Thu? TNDN ph?i n?p = T?ng LN trm?c thu? x thu? su?t thu? TNDN
Lợi nhuận sau
thuế:
LNST = LNTT ậ Thu? TNDN ph?i n?p
Lãi cơ bản trên cổ phiếu : Ch? dành cho doanh nghi?p c? ph?n.
18
LN thu?n = LN g?p + (DTTC - CPTC) ậ (CPBH + CPQLDN)
Thu nhập khác: là các kho?n thu nh?p đm?c t?o ra t? các ho?t đ?ng khác ngoài ho?t đ?ng kinh
doanh thông thm?ng c?a doanh nghi?p nhm thu nh?p t? thanh lý, nhm?ng bán TSCĐ, thu ti?n ph?t vi
ph?m h?p đ?ng, thu đm?c kho?n n? khó đòi đã x? lý xoá s?,ầ.
Chi phí khác: là các kho?n chi phí phát sinh liên quan đ?n ho?t đ?ng khác ngoài ho?t đ?ng s?n
xu?t kinh doanh thông thm?ng nhm chi phí thanh lý, nhm?ng bán TSCĐ, giá tr? còn l?i c?a TSCĐ
thanh lý, nhm?ng bán, chi ti?n ph?t vi ph?m h?p đ?ng,ầ.
L?i nhu?n khác: LN khác = TN khác ậ CP khác
Tổng lợi nhuận trước thuế: T?ng LN trm?c thu? = LN thu?n + LN khác
Chi phí thuế TNHH: Ph?n ánh chi phí thu? thu? TNHH phát sinh trong nĕm báo cáo.
Chi phí thuế TN hoãn l)i: Ph?n ánh chi phí thu? thu? TN hoãn l?i phát sinh trong nĕm báo cáo
Thuế thu nhập doanh nghiệp phải
nộp:
Thu? TNDN ph?i n?p = T?ng LN trm?c thu? x thu? su?t thu? TNDN
Lợi nhuận sau
thuế:
LNST = LNTT ậ Thu? TNDN ph?i n?p
Lãi cơ bản trên cổ phiếu : Ch? dành cho doanh nghi?p c? ph?n.
19
19
CH?
TIÊU
Mã
s?
Thuy?t
minh
Nĕm
nay
Nĕm
trmớc
1 2 3 4 5
1. Doanh thu bán hàng và cung c?p d?ch v ?
2. Các kho?n gi?m
tr? doanh thu
3. Doanh thu
thu?n v? bán hàng và cung c?p d?ch
v? (10 = 01 - 02)
4. Giá v?n hàng
bán
5. L?i
nhu?n g?p v? bán hàng và cung c?p d?ch v ?
(20 = 10 - 11)
6. Doanh thu ho?t đ?ng tài
chính
7. Chi phí tài
chính
- Trong đó: Chi phí lãi vay
8. Chi phí bán
hàng
9. Chi phí qu?n lý doanh
nghi?p
10 L?i
nhu?n thu?n t? ho?t đ?ng kinh doanh
{30 = 20 + (21 - 22) - (24 + 25)}
11. Thu nh?p
khác
12. Chi phí
khác
13. L?i
nhu?n khác (40 = 31 - 32)
14. T?ng l?i
nhu?n k? toán trm?c thu ?
(50 = 30 + 40)
15. Chi phí thu? TNDN hi?n
hành
16. Chi phí thu? TNDN hoãn l
?i
17. L?i
nhu?n sau thu? thu nh?p doanh nghi?p
(60 = 50 ậ 51 - 52)
18. Lãi ck b?n
trên c? phi?u (*)
01
02
10
11
20
21
22
23
24
25
30
31
32
40
50
51
52
60
70
VI.25
VI.27
VI.26
VI.28
VI.30
VI.30
Đkn v? báo cáo: ................. M?u s? B 02 ậ DN
?a ch?:ầầầầ............... (Ban hành theo QĐ s? 15/2006/QĐ-BTC
Ngày 20/03/2006 c?a B? trm?ng BTC)
BÁO CÁO K?T QU? HO?T ?NG KINH D
OANH
Năm………
Đơn vị tính:............
Lập, ngày ... tháng ... năm ...
Ngm?i l?p bi?u K? toán trm?ng Giám đ?c
(Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên, đóng d?u)
Ghi chú: (*) Chỉ tiêu này chỉ áp dụng đối với công ty cổ phần.
19
CH?
TIÊU
Mã
s?
Thuy?t
minh
Nĕm
nay
Nĕm
trmớc
1 2 3 4 5
1. Doanh thu bán hàng và cung c?p d?ch v ?
2. Các kho?n gi?m
tr? doanh thu
3. Doanh thu
thu?n v? bán hàng và cung c?p d?ch
v? (10 = 01 - 02)
4. Giá v?n hàng
bán
5. L?i
nhu?n g?p v? bán hàng và cung c?p d?ch v ?
(20 = 10 - 11)
6. Doanh thu ho?t đ?ng tài
chính
7. Chi phí tài
chính
- Trong đó: Chi phí lãi vay
8. Chi phí bán
hàng
9. Chi phí qu?n lý doanh
nghi?p
10 L?i
nhu?n thu?n t? ho?t đ?ng kinh doanh
{30 = 20 + (21 - 22) - (24 + 25)}
11. Thu nh?p
khác
12. Chi phí
khác
13. L?i
nhu?n khác (40 = 31 - 32)
14. T?ng l?i
nhu?n k? toán trm?c thu ?
(50 = 30 + 40)
15. Chi phí thu? TNDN hi?n
hành
16. Chi phí thu? TNDN hoãn l
?i
17. L?i
nhu?n sau thu? thu nh?p doanh nghi?p
(60 = 50 ậ 51 - 52)
18. Lãi ck b?n
trên c? phi?u (*)
01
02
10
11
20
21
22
23
24
25
30
31
32
40
50
51
52
60
70
VI.25
VI.27
VI.26
VI.28
VI.30
VI.30
Đkn v? báo cáo: ................. M?u s? B 02 ậ DN
?a ch?:ầầầầ............... (Ban hành theo QĐ s? 15/2006/QĐ-BTC
Ngày 20/03/2006 c?a B? trm?ng BTC)
BÁO CÁO K?T QU? HO?T ?NG KINH D
OANH
Năm………
Đơn vị tính:............
Lập, ngày ... tháng ... năm ...
Ngm?i l?p bi?u K? toán trm?ng Giám đ?c
(Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên, đóng d?u)
Ghi chú: (*) Chỉ tiêu này chỉ áp dụng đối với công ty cổ phần.
20
20
Mục tiê
u:
CHljNG 3: TÀI KHO?N - GHI S?
KÉP
1. N?m đm?c nguyên t?c ghi chép c?a tài kho?n.
2. N?m đm?c nguyên t?c ghi s? kép.
3. N?m đm?c m?i quan h? gi?a k? toán chi ti?t và t?ng h?p
I.TÀI
KHO?N
1.Khái ni?m v? tài
kho?n
Tài kho?n là m?t phmkng pháp c?a k? toán bi?u hi?n giá tr? hi?n có cũng nhm s? bi?n đ?ng c?a
các lo?i tài s?n, ngu?n v?n m?t cách thm?ng xuyên liên t?c và có h? th?ng trong m?t kỳ s?n xu?t
kinh doanh. Tài kho?n đm?c m? ra cho t?ng đ?i tm?ng k? toán, có n?i dung kinh t? riêng bi?t.
K? toán s? có 1 trang s? riêng đ? ghi chép s? tĕng gi?m cho ti?n m?t, cho nguyên li?u, v?t li?u
chính, ph?i tr? ngm?i cung c?p ... M?i trang s? dành cho m?t đ?i tm?ng riêng c?a k? toán, nhm v?y
gọi là tài kho?n. Nhm v?y, k? toán s? có c? 1 h? th?ng các tài kho?n đm?c xây d?ng trên ck s? phù
h?p với các ch? tiêu kinh t? tài chính c?n thi?t cho các nhà qu?n tr? thm?ng đm?c trình bày trên b?ng
cân đ?i k? toán và báo cáo k?t qu? ho?t đ?ng kinh doanh.
Nói cách khác ắTài kho?n là phmkng pháp phân lo?i các đ?i tm?ng k? toán theo n?i dung kinh
t?. Trong đó m?i n?i dung kinh t? khác nhau đm?c theo dõi riêng trên m?t trang s? k? toán”.
2. K?t c?u chung c?a tài
kho?n:
Tài kho?n là m?t trang s? đm?c chia làm hai bên đ? ph?n ?nh hai hm?ng v?n đ?ng bi?n đ?i
khác nhau c?a các đ?i tm?ng c?a k? toán trong quá trình ho?t đ?ng c?a doanh nghi?p là tĕng lên hay
gi?m xu?ng.
Trong đó:
-Bên trái c?a tài kho?n gọi là bên N?
-Bên ph?i c?a tài kho?n gọi là bên Có.
(N?, Có ch? là danh t? chuyên môn c?a k? toán)
Tài kho?n: XXX
(Đvt: ầ)
Ch?ng t? Di?n gi?i Tài kho?n đ?i ?ng S? ti?n
S? hi?u Ngày N? Có
S? dm đ?u kỳ
C?ng s? phát sinh
S? dm cu?i kỳ
? thu?n ti?n trong quá trình học k? toán hay làm nháp, tài kho?n có th? đm?c trình bày gi?n
đkn dm?i d?ng hình ch? ắT” nhm sau:
N? Tên TK Có
20
Mục tiê
u:
CHljNG 3: TÀI KHO?N - GHI S?
KÉP
1. N?m đm?c nguyên t?c ghi chép c?a tài kho?n.
2. N?m đm?c nguyên t?c ghi s? kép.
3. N?m đm?c m?i quan h? gi?a k? toán chi ti?t và t?ng h?p
I.TÀI
KHO?N
1.Khái ni?m v? tài
kho?n
Tài kho?n là m?t phmkng pháp c?a k? toán bi?u hi?n giá tr? hi?n có cũng nhm s? bi?n đ?ng c?a
các lo?i tài s?n, ngu?n v?n m?t cách thm?ng xuyên liên t?c và có h? th?ng trong m?t kỳ s?n xu?t
kinh doanh. Tài kho?n đm?c m? ra cho t?ng đ?i tm?ng k? toán, có n?i dung kinh t? riêng bi?t.
K? toán s? có 1 trang s? riêng đ? ghi chép s? tĕng gi?m cho ti?n m?t, cho nguyên li?u, v?t li?u
chính, ph?i tr? ngm?i cung c?p ... M?i trang s? dành cho m?t đ?i tm?ng riêng c?a k? toán, nhm v?y
gọi là tài kho?n. Nhm v?y, k? toán s? có c? 1 h? th?ng các tài kho?n đm?c xây d?ng trên ck s? phù
h?p với các ch? tiêu kinh t? tài chính c?n thi?t cho các nhà qu?n tr? thm?ng đm?c trình bày trên b?ng
cân đ?i k? toán và báo cáo k?t qu? ho?t đ?ng kinh doanh.
Nói cách khác ắTài kho?n là phmkng pháp phân lo?i các đ?i tm?ng k? toán theo n?i dung kinh
t?. Trong đó m?i n?i dung kinh t? khác nhau đm?c theo dõi riêng trên m?t trang s? k? toán”.
2. K?t c?u chung c?a tài
kho?n:
Tài kho?n là m?t trang s? đm?c chia làm hai bên đ? ph?n ?nh hai hm?ng v?n đ?ng bi?n đ?i
khác nhau c?a các đ?i tm?ng c?a k? toán trong quá trình ho?t đ?ng c?a doanh nghi?p là tĕng lên hay
gi?m xu?ng.
Trong đó:
-Bên trái c?a tài kho?n gọi là bên N?
-Bên ph?i c?a tài kho?n gọi là bên Có.
(N?, Có ch? là danh t? chuyên môn c?a k? toán)
Tài kho?n: XXX
(Đvt: ầ)
Ch?ng t? Di?n gi?i Tài kho?n đ?i ?ng S? ti?n
S? hi?u Ngày N? Có
S? dm đ?u kỳ
C?ng s? phát sinh
S? dm cu?i kỳ
? thu?n ti?n trong quá trình học k? toán hay làm nháp, tài kho?n có th? đm?c trình bày gi?n
đkn dm?i d?ng hình ch? ắT” nhm sau:
N? Tên TK Có
21
21
II. PHÂN LO?I TÀI KHO?N
Cĕn c? vào m?i quan h? gi?a các n?i dung đm?c theo dõi trên các tài kho?n với nh?ng ch? tiêu
đm?c trình bày trong các báo cáo tài chính k? toán có th? chia h? th?ng tài kho?n thành 2 lo?i sau
đây:
-Tài kho?n thu?c b?ng cân đ?i k? toán.
-Tài kho?n thu?c báo cáo k?t qu? ho?t đ?ng kinh doanh.
1. Tài kho?n thu?c b?ng cân đ?i k?
toán
Nh?ng tài kho?n này l?i đm?c chia ra làm 2 lo?i theo hai ph?n ck b?n c?a b?ng cân đ?i k?
toán: Tài kho?n ắtƠi s?n” và tài kho?n ắngu?n v?n”
Nhóm tài kho?n ắTài s
?n”:
Nó bao g?m các tài kho?n ph?n ánh các đ?i tm?ng k? toán nằm bên ph?n tài s?n c?a B?ng cân
đ?i k? toán đm?c gọi là nhóm tài kho?n tài s?n. Nhóm này g?m hai lo?i chính: Lo?i 1 :Tài s?n ng?n
h?n. Lo?i 2 :Tài s?n dài h?n.
Nhóm tài kho?n ắNgu?n v?
n”
Nó bao g?m các tài kho?n ph?n ánh các đ?i tm?ng k? toán nằm bên ph?n ngu?n v?n c?a B?ng
cân đ?i k? toán đm?c gọi là nhóm tài kho?n ngu?n v?n. Nhóm này g?m 2 lo?i chính: Lo?i 3: N? ph?i
tr? và lo?i 4: V?n ch? s? h?u.
2. Tài kho?n thu?c báo cáo k?t qu? ho?t đ?ng kinh
doanh
Cĕn c? vào n?i dung các ch? tiêu đm?c trình bày trên báo cáo k?t qu? ho?t đ?ng kinh doanh ta
có 3 lo?i tài kho?n: tài kho?n doanh thu; tài kho?n chi phí và tài kho?n xác đ?nh k?t qu?. Đây là
nh?ng tài kho?n ph?n ánh quá trình kinh doanh và k?t qu? lãi (l?) c?a t?ng kỳ k? toán.
III. NGUYÊN T?C GHI CHÉP C?A TÀI
KHO?N:
1. Nguyên t?c ghi chép c?a tài kho?n thu?c B?ng cân đ?i k?
toán:
B?ng cân đ?i k? toán đm?c chia làm 2 ph?n: Tài s?n và ngu?n v?n, hai ph?n này ph?n ánh 2 m?t
khác nhau c?a v?n kinh doanh. Hai nhóm tài kho?n này có cách ghi chép hoàn toàn trái ngm?c nhau.
1.1 Nguyên t?c ghi chép nhóm tài kho?n ắTài s
?n”
- S? th?c có v? các lo?i tài s?n lúc đ?u kỳ đm?c ph?n ?nh trên b?ng cân đ?i k? toán đ?u kỳ s?
đm?c chuy?n thành s? dm đ?u kỳ c?a các tài kho?n ắtài s?n” s? đm?c ghi bên N?
- S? tĕng lên c?a ngu?n v?n do nghi?p v? kinh t? phát sinh t?o ra làm tĕng s? dm đ?u kỳ s?
đm?c ghi bên N?.
- S? gi?m xu?ng c?a ngu?n v?n do nghi?p v? kinh t? phát sinh t?o ra làm gi?m s? đ?u kỳ s?
đm?c ghi bên Có .
-S? dm cu?i kỳ chính là s? ngu?n v?n hi?n có vào th?i đi?m cu?i kỳ s? đm?c ghi bên N? và
đm?c ph?n ánh trên b?ng cân đ?i k? toán ? c?t s? cu?i kỳ, và s? tr? thành s? dm đ?u kỳ c?a tài kho?n
? kỳ sau.
Ta có nguyên t?c ghi chép nhm sau:
TK Tài s?n
D: Dm n? đ?u kỳ
Phái sinh tĕng
Phát sinh gi?m
C?ng phát sinh tĕng C?ng phát sinh gi?m
D: Dm n? cu?i kỳ
1.2. Nguyên t?c ghi chép nhóm tài kho?n ắNgu?n v?
n”:
- S? th?c có v? các lo?i ngu?n v?n lúc đ?u kỳ đm?c ph?n ?nh trên b?ng cân đ?i k? toán đ?u kỳ
s? đm?c chuy?n thành s? dm đ?u kỳ c?a các tài kho?n ắngu?n v?n” s? đm?c ghi bên Có .
21
II. PHÂN LO?I TÀI KHO?N
Cĕn c? vào m?i quan h? gi?a các n?i dung đm?c theo dõi trên các tài kho?n với nh?ng ch? tiêu
đm?c trình bày trong các báo cáo tài chính k? toán có th? chia h? th?ng tài kho?n thành 2 lo?i sau
đây:
-Tài kho?n thu?c b?ng cân đ?i k? toán.
-Tài kho?n thu?c báo cáo k?t qu? ho?t đ?ng kinh doanh.
1. Tài kho?n thu?c b?ng cân đ?i k?
toán
Nh?ng tài kho?n này l?i đm?c chia ra làm 2 lo?i theo hai ph?n ck b?n c?a b?ng cân đ?i k?
toán: Tài kho?n ắtƠi s?n” và tài kho?n ắngu?n v?n”
Nhóm tài kho?n ắTài s
?n”:
Nó bao g?m các tài kho?n ph?n ánh các đ?i tm?ng k? toán nằm bên ph?n tài s?n c?a B?ng cân
đ?i k? toán đm?c gọi là nhóm tài kho?n tài s?n. Nhóm này g?m hai lo?i chính: Lo?i 1 :Tài s?n ng?n
h?n. Lo?i 2 :Tài s?n dài h?n.
Nhóm tài kho?n ắNgu?n v?
n”
Nó bao g?m các tài kho?n ph?n ánh các đ?i tm?ng k? toán nằm bên ph?n ngu?n v?n c?a B?ng
cân đ?i k? toán đm?c gọi là nhóm tài kho?n ngu?n v?n. Nhóm này g?m 2 lo?i chính: Lo?i 3: N? ph?i
tr? và lo?i 4: V?n ch? s? h?u.
2. Tài kho?n thu?c báo cáo k?t qu? ho?t đ?ng kinh
doanh
Cĕn c? vào n?i dung các ch? tiêu đm?c trình bày trên báo cáo k?t qu? ho?t đ?ng kinh doanh ta
có 3 lo?i tài kho?n: tài kho?n doanh thu; tài kho?n chi phí và tài kho?n xác đ?nh k?t qu?. Đây là
nh?ng tài kho?n ph?n ánh quá trình kinh doanh và k?t qu? lãi (l?) c?a t?ng kỳ k? toán.
III. NGUYÊN T?C GHI CHÉP C?A TÀI
KHO?N:
1. Nguyên t?c ghi chép c?a tài kho?n thu?c B?ng cân đ?i k?
toán:
B?ng cân đ?i k? toán đm?c chia làm 2 ph?n: Tài s?n và ngu?n v?n, hai ph?n này ph?n ánh 2 m?t
khác nhau c?a v?n kinh doanh. Hai nhóm tài kho?n này có cách ghi chép hoàn toàn trái ngm?c nhau.
1.1 Nguyên t?c ghi chép nhóm tài kho?n ắTài s
?n”
- S? th?c có v? các lo?i tài s?n lúc đ?u kỳ đm?c ph?n ?nh trên b?ng cân đ?i k? toán đ?u kỳ s?
đm?c chuy?n thành s? dm đ?u kỳ c?a các tài kho?n ắtài s?n” s? đm?c ghi bên N?
- S? tĕng lên c?a ngu?n v?n do nghi?p v? kinh t? phát sinh t?o ra làm tĕng s? dm đ?u kỳ s?
đm?c ghi bên N?.
- S? gi?m xu?ng c?a ngu?n v?n do nghi?p v? kinh t? phát sinh t?o ra làm gi?m s? đ?u kỳ s?
đm?c ghi bên Có .
-S? dm cu?i kỳ chính là s? ngu?n v?n hi?n có vào th?i đi?m cu?i kỳ s? đm?c ghi bên N? và
đm?c ph?n ánh trên b?ng cân đ?i k? toán ? c?t s? cu?i kỳ, và s? tr? thành s? dm đ?u kỳ c?a tài kho?n
? kỳ sau.
Ta có nguyên t?c ghi chép nhm sau:
TK Tài s?n
D: Dm n? đ?u kỳ
Phái sinh tĕng
Phát sinh gi?m
C?ng phát sinh tĕng C?ng phát sinh gi?m
D: Dm n? cu?i kỳ
1.2. Nguyên t?c ghi chép nhóm tài kho?n ắNgu?n v?
n”:
- S? th?c có v? các lo?i ngu?n v?n lúc đ?u kỳ đm?c ph?n ?nh trên b?ng cân đ?i k? toán đ?u kỳ
s? đm?c chuy?n thành s? dm đ?u kỳ c?a các tài kho?n ắngu?n v?n” s? đm?c ghi bên Có .
22
22
- S? tĕng lên c?a ngu?n v?n do nghi?p v? kinh t? phát sinh t?o ra làm tĕng s? dm đ?u kỳ s?
đm?c ghi bên Có.
- S? gi?m xu?ng c?a ngu?n v?n do nghi?p v? kinh t? phát sinh t?o ra làm gi?m s? đ?u kỳ s?
đm?c ghi bên N? .
S? dm cu?i kỳ chính là s? ngu?n v?n hi?n có vào th?i đi?m cu?i kỳ s? đm?c ghi bên Có và
đm?c ph?n ánh trên b?ng cân đ?i k? toán ? c?t s? cu?i kỳ, và s? tr? thành s? dm đ?u kỳ c?a tài kho?n
? kỳ sau.
TK Ngu?n v?n
Phát sinh gi?m
D: Dm n? đ?u kỳ
Phái sinh tĕng
C?ng phát sinh gi?m C ?ng phát sinh tĕng
D: Dm n? cu?i kỳ
Nh?n xét: Nhóm tài kho?n ngu?n v?n và tài s?n nhìn chung có nguyên t?c ghi chép hoàn toàn
trái ngm?c nhau.
2. Tài kho?n thu?c báo cáo k?t qu? ho?t đ?ng kinh
doanh:
Cĕn c? vào n?i dung các ch? tiêu đm?c trình bày trên báo cáo k?t qu? ho?t đ?ng kinh doanh ta
có ba lo?i tài kho?n: tài kho?n doanh thu; tài kho?n chi phí và tài kho?n xác đ?nh k?t qu?. Đây là
nh?ng tài kho?n ph?n ?nh quá trình kinh doanh và k?t qu? lãi (l?) c?a t?ng kỳ k? toán.
2.1.Nguyên t?c ghi chép c?a Tài kho?n doanh thu, thu
nh?p
-Khi ghi nh?n doanh thu, thu nh?p ta s? ghi vào bên Có c?a tài kho?n ắdoanh thu”, ắthu nh?p”
-?n cu?i kỳ, toàn b? doanh thu, thu nh?p trong kỳ s? đm?c k?t chuy?n sang tài kho?n xác
đ?nh k?t qu? kinh doanh đ? tính lãi (l?) do đó tài kho?n doanh thu, thu nh?p không có s? dm cu?i kỳ.
TK Doanh thu, thu nh?p
Phát sinh gi?m Phát sinh tĕng
C?ng phát sinh gi?m C?ng phát sinh tĕng
2.2. Nguyên t?c ghi chép c?a tài kho?n Chi
phí:
-Chi phí phát sinh trong kỳ s? đm?c ghi vào bên N? c?a tài kho?n chí phí
-Cu?i kỳ, toàn b? chí phí ngoài s?n xu?t trong kỳ s? đm?c k?t chuy?n sang tài kho?n xác đ?nh
k?t qu? kinh doanh đ? tính lãi (l?) do đó tài kho?n doanh thu, thu nh?p không có s? dm cu?i kỳ.
-?i với các chi phí s?n xu?t s?n ph?m phát sinh trong kỳ thì cu?i kỳ s? đm?c chuy?n sang tài
kho?n chi phí s?n xu?t kinh doanh tính giá thành th?c t? s?n ph?m hoàn thành trong kỳ, do đó nh?ng
tài kho?n chi phí này cũng không có s? dm cu?i kỳ.
22
- S? tĕng lên c?a ngu?n v?n do nghi?p v? kinh t? phát sinh t?o ra làm tĕng s? dm đ?u kỳ s?
đm?c ghi bên Có.
- S? gi?m xu?ng c?a ngu?n v?n do nghi?p v? kinh t? phát sinh t?o ra làm gi?m s? đ?u kỳ s?
đm?c ghi bên N? .
S? dm cu?i kỳ chính là s? ngu?n v?n hi?n có vào th?i đi?m cu?i kỳ s? đm?c ghi bên Có và
đm?c ph?n ánh trên b?ng cân đ?i k? toán ? c?t s? cu?i kỳ, và s? tr? thành s? dm đ?u kỳ c?a tài kho?n
? kỳ sau.
TK Ngu?n v?n
Phát sinh gi?m
D: Dm n? đ?u kỳ
Phái sinh tĕng
C?ng phát sinh gi?m C ?ng phát sinh tĕng
D: Dm n? cu?i kỳ
Nh?n xét: Nhóm tài kho?n ngu?n v?n và tài s?n nhìn chung có nguyên t?c ghi chép hoàn toàn
trái ngm?c nhau.
2. Tài kho?n thu?c báo cáo k?t qu? ho?t đ?ng kinh
doanh:
Cĕn c? vào n?i dung các ch? tiêu đm?c trình bày trên báo cáo k?t qu? ho?t đ?ng kinh doanh ta
có ba lo?i tài kho?n: tài kho?n doanh thu; tài kho?n chi phí và tài kho?n xác đ?nh k?t qu?. Đây là
nh?ng tài kho?n ph?n ?nh quá trình kinh doanh và k?t qu? lãi (l?) c?a t?ng kỳ k? toán.
2.1.Nguyên t?c ghi chép c?a Tài kho?n doanh thu, thu
nh?p
-Khi ghi nh?n doanh thu, thu nh?p ta s? ghi vào bên Có c?a tài kho?n ắdoanh thu”, ắthu nh?p”
-?n cu?i kỳ, toàn b? doanh thu, thu nh?p trong kỳ s? đm?c k?t chuy?n sang tài kho?n xác
đ?nh k?t qu? kinh doanh đ? tính lãi (l?) do đó tài kho?n doanh thu, thu nh?p không có s? dm cu?i kỳ.
TK Doanh thu, thu nh?p
Phát sinh gi?m Phát sinh tĕng
C?ng phát sinh gi?m C?ng phát sinh tĕng
2.2. Nguyên t?c ghi chép c?a tài kho?n Chi
phí:
-Chi phí phát sinh trong kỳ s? đm?c ghi vào bên N? c?a tài kho?n chí phí
-Cu?i kỳ, toàn b? chí phí ngoài s?n xu?t trong kỳ s? đm?c k?t chuy?n sang tài kho?n xác đ?nh
k?t qu? kinh doanh đ? tính lãi (l?) do đó tài kho?n doanh thu, thu nh?p không có s? dm cu?i kỳ.
-?i với các chi phí s?n xu?t s?n ph?m phát sinh trong kỳ thì cu?i kỳ s? đm?c chuy?n sang tài
kho?n chi phí s?n xu?t kinh doanh tính giá thành th?c t? s?n ph?m hoàn thành trong kỳ, do đó nh?ng
tài kho?n chi phí này cũng không có s? dm cu?i kỳ.
23
23
TK Chi phí
Phát sinh tĕng Phát sinh gi?m
C?ng phát sinh tĕng C?ng phát sinh gi?m
2.3. Nguyên t?c ghi chép c?a tài kho?n Xác đ?nh k?t qu? kinh
doanh.
Theo nguyên t?c tmkng x?ng doanh thu và chi phí kinh doanh có m?i quan h? m?t thi?t với
nhau và thm?ng đm?c báo cáo theo t?ng kỳ k? toán, s? li?u c?a các tài kho?n doanh thu và chi phí
này s? đm?c chuy?n sang tài kho?n xác đ?nh k?t qu? kinh doanh vào lúc cu?i kỳ đ? tính lãi, l?.
- N?u doanh thu lớn hkn chi phí thì có k?t qu? lãi, ngm?c l?i n?u chi phí lớn hkn doanh thu thì
có k?t qu? l?.
- K?t qu? lãi hay l? trong kỳ s? đm?c chuy?n sang tài kho?n l?i nhu?n chma phân ph?i đ? làm
tĕng hay gi?m ngu?n v?n ch? s? h?u. Do đó, tài kho?n xác đ?nh k?t qu? kinh doanh cũng không có
s? dm lúc cu?i kỳ.
TK Xác đ?nh KQKD
- Chi phí
- Doanh thu > chi phí (lãi)
- Doanh thu
- Chi phí > doanh thu (l?)
xx xx
IV.GHI S?
KÉP
1. Khái
ni?m
Ghi s? kép là m?t phmkng pháp k? toán đm?c dùng đ? ph?n ánh s? ti?n c?a m?t nghi?p v? kinh
t? phát sinh vào các tài kho?n k? toán theo n?i dung kinh t? c?a nghi?p v? và m?i quan h? gi?a các
lo?i Tài s?n và Ngu?n v?n.
2. ?nh
kho?n.
Trm?c khi ph?n ?nh m?t nghi?p v? kinh t? phát sinh nào đó vào tài kho?n k? toán, c?n ph?i
bi?t nghi?p v? đó có liên quan đ?n nh?ng tài kho?n nào? K?t c?u c?a nh?ng tài kho?n đó ra sao? T?
đó xác đ?nh tài kho?n nào ghi N?, tài kho?n nào ghi Có, s? ti?n ghi vào t?ng tài kho?n là bao nhiêu?
Công vi?c đó đm?c gọi là đ?nh kho?n k? toán.
M?t nghi?p v? kinh t? phát sinh bao gi? cũng ghi ít nh?t vào hai tài kho?n, ghi N? tài kho?n
này, ghi có tài kho?n kia. Vi?c ghi N? tài kho?n này ghi Có tài kho?n kia gọi là đ?nh kho?n
Trong ch? đ? k? toán hi?n hành, có hai lo?i đ?nh kho?n k? toán đó là đ?nh kho?n gi?n đkn và đ?nh
kho?n ph?c t?p.
2.1.?nh kho?n gi?n
đkn
?nh kho?n gi?n đkn: Là nh?ng đ?nh kho?n ch? liên quan đ?n hai tài kho?n. Trong đó m?t tài
kho?n ghi N? và m?t tài kho?n ghi Có với s? ti?n bằng nhau .
2.2.?nh kho?n ph?c
t?p
- ?nh kho?n ph?c t?p: Là nh?ng đ?nh kho?n có liên quan đ?n ít nh?t ba tài kho?n tr? lên.
Trong đó m?t tài kho?n ghi N? và nhi?u tài kho?n ghi Có ho?c ngm?c l?i với s? ti?n ghi N? và ghi
Có bằng nhau.
23
TK Chi phí
Phát sinh tĕng Phát sinh gi?m
C?ng phát sinh tĕng C?ng phát sinh gi?m
2.3. Nguyên t?c ghi chép c?a tài kho?n Xác đ?nh k?t qu? kinh
doanh.
Theo nguyên t?c tmkng x?ng doanh thu và chi phí kinh doanh có m?i quan h? m?t thi?t với
nhau và thm?ng đm?c báo cáo theo t?ng kỳ k? toán, s? li?u c?a các tài kho?n doanh thu và chi phí
này s? đm?c chuy?n sang tài kho?n xác đ?nh k?t qu? kinh doanh vào lúc cu?i kỳ đ? tính lãi, l?.
- N?u doanh thu lớn hkn chi phí thì có k?t qu? lãi, ngm?c l?i n?u chi phí lớn hkn doanh thu thì
có k?t qu? l?.
- K?t qu? lãi hay l? trong kỳ s? đm?c chuy?n sang tài kho?n l?i nhu?n chma phân ph?i đ? làm
tĕng hay gi?m ngu?n v?n ch? s? h?u. Do đó, tài kho?n xác đ?nh k?t qu? kinh doanh cũng không có
s? dm lúc cu?i kỳ.
TK Xác đ?nh KQKD
- Chi phí
- Doanh thu > chi phí (lãi)
- Doanh thu
- Chi phí > doanh thu (l?)
xx xx
IV.GHI S?
KÉP
1. Khái
ni?m
Ghi s? kép là m?t phmkng pháp k? toán đm?c dùng đ? ph?n ánh s? ti?n c?a m?t nghi?p v? kinh
t? phát sinh vào các tài kho?n k? toán theo n?i dung kinh t? c?a nghi?p v? và m?i quan h? gi?a các
lo?i Tài s?n và Ngu?n v?n.
2. ?nh
kho?n.
Trm?c khi ph?n ?nh m?t nghi?p v? kinh t? phát sinh nào đó vào tài kho?n k? toán, c?n ph?i
bi?t nghi?p v? đó có liên quan đ?n nh?ng tài kho?n nào? K?t c?u c?a nh?ng tài kho?n đó ra sao? T?
đó xác đ?nh tài kho?n nào ghi N?, tài kho?n nào ghi Có, s? ti?n ghi vào t?ng tài kho?n là bao nhiêu?
Công vi?c đó đm?c gọi là đ?nh kho?n k? toán.
M?t nghi?p v? kinh t? phát sinh bao gi? cũng ghi ít nh?t vào hai tài kho?n, ghi N? tài kho?n
này, ghi có tài kho?n kia. Vi?c ghi N? tài kho?n này ghi Có tài kho?n kia gọi là đ?nh kho?n
Trong ch? đ? k? toán hi?n hành, có hai lo?i đ?nh kho?n k? toán đó là đ?nh kho?n gi?n đkn và đ?nh
kho?n ph?c t?p.
2.1.?nh kho?n gi?n
đkn
?nh kho?n gi?n đkn: Là nh?ng đ?nh kho?n ch? liên quan đ?n hai tài kho?n. Trong đó m?t tài
kho?n ghi N? và m?t tài kho?n ghi Có với s? ti?n bằng nhau .
2.2.?nh kho?n ph?c
t?p
- ?nh kho?n ph?c t?p: Là nh?ng đ?nh kho?n có liên quan đ?n ít nh?t ba tài kho?n tr? lên.
Trong đó m?t tài kho?n ghi N? và nhi?u tài kho?n ghi Có ho?c ngm?c l?i với s? ti?n ghi N? và ghi
Có bằng nhau.
24
24
Không phân bi?t đ?nh kho?n gi?n đkn hay đ?nh kho?n ph?c t?p, m?i đ?nh kho?n ph?i đm?c
th?c hi?n bằng m?t l?n ghi và gọi là ắbút toán”. M?i quan h? kinh t? gi?a các tài kho?n có liên quan
với nhau trong t?ng bút toán gọi là quan h? đ?i ?ng tài kho?n. M?i quan h? này luôn luôn là quan h?
N? - Có.
V K?T
CHUY?N:
1. Khái
ni?m:
K?t chuy?n là chuy?n m?t s? ti?n t? tài kho?n này sang tài kho?n khác.
2. Phmkng pháp k?t chuy?n tài kho?n k?
toán
- Mu?n k?t chuy?n s? ti?n t? bên Có TK A sang bên Có TK B, k? toán ghi
N? TK A xx
Có TK B xx
TK A
xx xx
TK B
xx
K? toán ghi nghi?p v? k?t chuy?n
- Mu?n k?t chuy?n s? ti?n t? bên N? TKA sang bên N? TKB k? toán ghi :
N? TKB xx
Có TKA xx
TK A
xx xx
K?t chuy?n
TK B
xx
* Nhm v?y khi th?c hi?n nghi?p v? k?t chuy?n ph?i tuân th? nguyên t?c ghi s? kép.
Ví d?
: Trong kỳ toàn b? chi phí s?n xu?t chung đm?c t?p h?p bên N? TK 627 s? ti?n 100tr,
cu?i kỳ k? toán k?t chuy?n s? ti?n đó sang N? TK 154 đ? tính giá thành s?n ph?m. K? toán đ?nh
kho?n :
N? TK 154 100tr
Có TK 627 100tr
627
154
100tr
100tr
100tr
100tr
100tr
VI.TÁC D?NG C?A
PHljNG PHÁP GHI S? KÉP
-Thông qua quan h? đ?i ?ng gi?a các tài kho?n có th? th?y đm?c nguyên nhân tĕng, gi?m c?a
các đ?i tm?ng k? toán. T? đó có th? phân tích đm?c ho?t đ?ng kinh t? c?a doanh nghi?p.
-Ki?m tra đm?c vi?c ph?n ánh các nghi?p v? kinh t? vào các tài kho?n có chính xác ha y
không. Tính ch?t cân đ?i v? s? ti?n ? hai bên N?, Có trong t?ng bút toán làm ck s? cho vi?c ki?m tra
t?ng s? phát sinh c?a các tài kho?n trong t?ng kỳ nh?t đ?nh, theo nguyên t?c t?ng s? phát sinh bên
N? c?a t?t c? các tài kho?n nh?t thi?t ph?i bằng t?ng s? phát sinh bên Có c?a t?t c? các tài kho?n.
VII.
KE Á TOAÙN TOÅNG HÔÏP VAØ KEÁ TOA ÙN CHI TIEÁT :
1. Khái ni?m
:
24
Không phân bi?t đ?nh kho?n gi?n đkn hay đ?nh kho?n ph?c t?p, m?i đ?nh kho?n ph?i đm?c
th?c hi?n bằng m?t l?n ghi và gọi là ắbút toán”. M?i quan h? kinh t? gi?a các tài kho?n có liên quan
với nhau trong t?ng bút toán gọi là quan h? đ?i ?ng tài kho?n. M?i quan h? này luôn luôn là quan h?
N? - Có.
V K?T
CHUY?N:
1. Khái
ni?m:
K?t chuy?n là chuy?n m?t s? ti?n t? tài kho?n này sang tài kho?n khác.
2. Phmkng pháp k?t chuy?n tài kho?n k?
toán
- Mu?n k?t chuy?n s? ti?n t? bên Có TK A sang bên Có TK B, k? toán ghi
N? TK A xx
Có TK B xx
TK A
xx xx
TK B
xx
K? toán ghi nghi?p v? k?t chuy?n
- Mu?n k?t chuy?n s? ti?n t? bên N? TKA sang bên N? TKB k? toán ghi :
N? TKB xx
Có TKA xx
TK A
xx xx
K?t chuy?n
TK B
xx
* Nhm v?y khi th?c hi?n nghi?p v? k?t chuy?n ph?i tuân th? nguyên t?c ghi s? kép.
Ví d?
: Trong kỳ toàn b? chi phí s?n xu?t chung đm?c t?p h?p bên N? TK 627 s? ti?n 100tr,
cu?i kỳ k? toán k?t chuy?n s? ti?n đó sang N? TK 154 đ? tính giá thành s?n ph?m. K? toán đ?nh
kho?n :
N? TK 154 100tr
Có TK 627 100tr
627
154
100tr
100tr
100tr
100tr
100tr
VI.TÁC D?NG C?A
PHljNG PHÁP GHI S? KÉP
-Thông qua quan h? đ?i ?ng gi?a các tài kho?n có th? th?y đm?c nguyên nhân tĕng, gi?m c?a
các đ?i tm?ng k? toán. T? đó có th? phân tích đm?c ho?t đ?ng kinh t? c?a doanh nghi?p.
-Ki?m tra đm?c vi?c ph?n ánh các nghi?p v? kinh t? vào các tài kho?n có chính xác ha y
không. Tính ch?t cân đ?i v? s? ti?n ? hai bên N?, Có trong t?ng bút toán làm ck s? cho vi?c ki?m tra
t?ng s? phát sinh c?a các tài kho?n trong t?ng kỳ nh?t đ?nh, theo nguyên t?c t?ng s? phát sinh bên
N? c?a t?t c? các tài kho?n nh?t thi?t ph?i bằng t?ng s? phát sinh bên Có c?a t?t c? các tài kho?n.
VII.
KE Á TOAÙN TOÅNG HÔÏP VAØ KEÁ TOA ÙN CHI TIEÁT :
1. Khái ni?m
:
25
25
1.1 Kế toán tổng hợp : K? toán t?ng h?p ph?i thu th?p, x? lý, ghi chép và cung c?p thông tin
t?ng quát v? ho?t đ?ng kinh t?, tài chính c?a đkn v?. K? toán t?ng h?p s? d?ng đkn v? ti?n t? đ? ph?n
ánh tình hình tài s?n, ngu?n hình thành tài s?n, tình hình và k?t qu? ho?t đ?ng kinh t?, tài chính c?a
đkn v? k? toán;
1.2 Kế toán chi tiết : K? toán chi ti?t ph?i thu th?p, x? lý, ghi chép và cung c?p thông tin chi
ti?t bằng đkn v? ti?n t?, đkn v? hi?n v?t và đkn v? th?i gian lao đ?ng theo t?ng đ?i tm?ng k? toán c?
th? trong đkn v? k? toán. K? toán chi ti?t minh họa cho k? toán t?ng h?p. S? li?u k? toán chi ti?t ph?i
khớp đúng với s? li?u k? toán t?ng h?p trong m?t kỳ k? toán.
1.2.1. Tài khoản cấp 2 : Là hình th?c k? toán chi ti?t s? ti?n đã đm?c ph?n ánh trên tài kho?n c?p 1.
Tài kho?n c?p 2 có ch? s? :
Ví d? : Tài kho?n 211 : Có 6 tài kho?n c?p 2.
2112 : Nhà c?a, v?t ki?n trúc.
2113 : Máy móc, thi?t b?.
2114 : Phmkng ti?n v?n t?i.
2115 : Thi?t b?, d?ng c? qu?n lý.
2116 : Cây lâu nĕm, súc v?t làm vi?c.
2118 : tài s?n c? đ?nh khác.
1.2.2. Sổ chi tiết : Là hình th?c k? toán chi ti?t s? li?u đã đm?c ph?n ánh trên tài kho?n c?p 1 ho?c
c?p 2 đ? đáp ?ng yêu c?u qu?n lý c? th?. Bên c?nh thm?c đo bằng ti?n, trong s? chi ti?t còn s? d?ng
các thm?c đo bằng hi?n v?t và th?i gian lao đ?ng và m?t s? chi ti?t khác có liên quan. Nhà nm?c
không qui đ?nh th?ng nh?t s? chi ti?t mà tùy theo yêu c?u qu?n lý c? th? c?a doanh nghi?p mà m? s?
cho phù h?p. Vi?c ph?n ánh vào s? chi ti?t ph?i đm?c ti?n hành đ?ng th?i với vi?c ph?n ánh vào tài
kho?n c?p 1, c?p 2.
2. M?i quan h? gi?a k? toán t?ng h?p và k? toán chi ti?t
:
- K? toán t?ng h?p và k? toán chi ti?t ph?i đm?c ti?n hành đ?ng th?i. ?i với các nghi?p v?
kinh t? phát sinh c?n k? toán chi ti?t thì bên c?nh vi?c ph?n ánh vào tài kho?n c?p 1 k? toán ph?i t?
ch?c ph?n ánh vào tài kho?n c?p 2, s? chi ti?t có liên quan.
- K? toán t?ng h?p và k? toán chi ti?t có m?i quan h? m?t thi?t với nhau, m?i quan h? này
bi?u hi?n c? th? nhm sau :
+ T?ng s? dm, t?ng s? phát sinh tĕng, t?ng s? phát sinh gi?m c?a các tài kho?n c?p 2 thu?c
m?t tài kho?n c?p 1 nào đó thì luôn luôn bằng s? dm, s? phát sinh tĕng, s? phát sinh gi?m c?a chính
tài kho?n c?p 1 đó.
+ T?ng s? dm, t?ng s? phát sinh tĕng, t?ng s? phát sinh gi?m c?a các s? chi ti?t thu?c m?t tài
kho?n c?p 1, c?p 2 nào đó thì luôn bằng s? dm, s? phát sinh tĕng, s? phát sinh gi?m c?a chính tài
kho?n c?p 1, c?p 2 đó.
Ví dụ
: T?i doanh nghi?p A có tình hình nguyên v?t li?u tháng 01/9x nhm sau :
a. Tồn đầu kỳ :
- V?t li?u chính (A) : 1.000 kg x 5.000
đ
/kg = 5.000.000
đ
- V?t li?u ph? (B) : 500 kg x 1.000
đ
/kg = 500.000
đ
b. Mua vào trong kỳ :
- Ngày 08/01 mua v?t li?u chính (A) : 4.000kg x 5.000
đ
/kg = 20.000.000
đ
chma tr? ti?n
ngm?i bán M.
- Ngày 12/01 mua v?t li?u ph? (B) : 1.500kg x 1.000
đ
/kg = 1.500.000
đ
tr? bằng ti?n m?t.
c. Xuất ra sử dụng trong kỳ :
- Ngày 16/01 xu?t v?t li?u chính (A) dùng đ? s?n xu?t s?n ph?m :
4500kg x 5000 = 22500.000
đ
- Ngày 20/01 xu?t v?t li?u ph? (B) dùng đ? s?n xu?t s?n ph?m :
1700kg x 1000 = 1700.000
đ
Tình hình trên đm?c ph?n ánh vào tài kho?n c?p m?t, tài kho?n c?p hai và s? chi ti?t nhm sau
:
Định khoản :
1. N? 152 (1521) 20.000.000
Có 331 20.000.000
25
1.1 Kế toán tổng hợp : K? toán t?ng h?p ph?i thu th?p, x? lý, ghi chép và cung c?p thông tin
t?ng quát v? ho?t đ?ng kinh t?, tài chính c?a đkn v?. K? toán t?ng h?p s? d?ng đkn v? ti?n t? đ? ph?n
ánh tình hình tài s?n, ngu?n hình thành tài s?n, tình hình và k?t qu? ho?t đ?ng kinh t?, tài chính c?a
đkn v? k? toán;
1.2 Kế toán chi tiết : K? toán chi ti?t ph?i thu th?p, x? lý, ghi chép và cung c?p thông tin chi
ti?t bằng đkn v? ti?n t?, đkn v? hi?n v?t và đkn v? th?i gian lao đ?ng theo t?ng đ?i tm?ng k? toán c?
th? trong đkn v? k? toán. K? toán chi ti?t minh họa cho k? toán t?ng h?p. S? li?u k? toán chi ti?t ph?i
khớp đúng với s? li?u k? toán t?ng h?p trong m?t kỳ k? toán.
1.2.1. Tài khoản cấp 2 : Là hình th?c k? toán chi ti?t s? ti?n đã đm?c ph?n ánh trên tài kho?n c?p 1.
Tài kho?n c?p 2 có ch? s? :
Ví d? : Tài kho?n 211 : Có 6 tài kho?n c?p 2.
2112 : Nhà c?a, v?t ki?n trúc.
2113 : Máy móc, thi?t b?.
2114 : Phmkng ti?n v?n t?i.
2115 : Thi?t b?, d?ng c? qu?n lý.
2116 : Cây lâu nĕm, súc v?t làm vi?c.
2118 : tài s?n c? đ?nh khác.
1.2.2. Sổ chi tiết : Là hình th?c k? toán chi ti?t s? li?u đã đm?c ph?n ánh trên tài kho?n c?p 1 ho?c
c?p 2 đ? đáp ?ng yêu c?u qu?n lý c? th?. Bên c?nh thm?c đo bằng ti?n, trong s? chi ti?t còn s? d?ng
các thm?c đo bằng hi?n v?t và th?i gian lao đ?ng và m?t s? chi ti?t khác có liên quan. Nhà nm?c
không qui đ?nh th?ng nh?t s? chi ti?t mà tùy theo yêu c?u qu?n lý c? th? c?a doanh nghi?p mà m? s?
cho phù h?p. Vi?c ph?n ánh vào s? chi ti?t ph?i đm?c ti?n hành đ?ng th?i với vi?c ph?n ánh vào tài
kho?n c?p 1, c?p 2.
2. M?i quan h? gi?a k? toán t?ng h?p và k? toán chi ti?t
:
- K? toán t?ng h?p và k? toán chi ti?t ph?i đm?c ti?n hành đ?ng th?i. ?i với các nghi?p v?
kinh t? phát sinh c?n k? toán chi ti?t thì bên c?nh vi?c ph?n ánh vào tài kho?n c?p 1 k? toán ph?i t?
ch?c ph?n ánh vào tài kho?n c?p 2, s? chi ti?t có liên quan.
- K? toán t?ng h?p và k? toán chi ti?t có m?i quan h? m?t thi?t với nhau, m?i quan h? này
bi?u hi?n c? th? nhm sau :
+ T?ng s? dm, t?ng s? phát sinh tĕng, t?ng s? phát sinh gi?m c?a các tài kho?n c?p 2 thu?c
m?t tài kho?n c?p 1 nào đó thì luôn luôn bằng s? dm, s? phát sinh tĕng, s? phát sinh gi?m c?a chính
tài kho?n c?p 1 đó.
+ T?ng s? dm, t?ng s? phát sinh tĕng, t?ng s? phát sinh gi?m c?a các s? chi ti?t thu?c m?t tài
kho?n c?p 1, c?p 2 nào đó thì luôn bằng s? dm, s? phát sinh tĕng, s? phát sinh gi?m c?a chính tài
kho?n c?p 1, c?p 2 đó.
Ví dụ
: T?i doanh nghi?p A có tình hình nguyên v?t li?u tháng 01/9x nhm sau :
a. Tồn đầu kỳ :
- V?t li?u chính (A) : 1.000 kg x 5.000
đ
/kg = 5.000.000
đ
- V?t li?u ph? (B) : 500 kg x 1.000
đ
/kg = 500.000
đ
b. Mua vào trong kỳ :
- Ngày 08/01 mua v?t li?u chính (A) : 4.000kg x 5.000
đ
/kg = 20.000.000
đ
chma tr? ti?n
ngm?i bán M.
- Ngày 12/01 mua v?t li?u ph? (B) : 1.500kg x 1.000
đ
/kg = 1.500.000
đ
tr? bằng ti?n m?t.
c. Xuất ra sử dụng trong kỳ :
- Ngày 16/01 xu?t v?t li?u chính (A) dùng đ? s?n xu?t s?n ph?m :
4500kg x 5000 = 22500.000
đ
- Ngày 20/01 xu?t v?t li?u ph? (B) dùng đ? s?n xu?t s?n ph?m :
1700kg x 1000 = 1700.000
đ
Tình hình trên đm?c ph?n ánh vào tài kho?n c?p m?t, tài kho?n c?p hai và s? chi ti?t nhm sau
:
Định khoản :
1. N? 152 (1521) 20.000.000
Có 331 20.000.000
26
26
1 500 500
1 1.500 1.500 2.000 2.000
1 1.700 1.700 300 300
2. N? 152 (1522) 1.500.000
Có 111 1.500.000
3. N? 621 22.500.000
Có 152 (1521) 22.500.000
4. N? 621 1.700.000
Có 152 (1522) 1.700.000
T? tình hình trên ta ph?n ánh vào tài kho?n c?p m?t : 152 và các tài kho?n c?p hai : 1521 :
v?t li?u chính, 1522 : v?t li?u ph?.
Đkn v? tính : 1000
đ
D : 5.500
(1) : 20.000
(2) : 1.500
152
22.500 (3)
1.700 (4)
1521
D : 5000
22.500
21.500 24.200
D : 2.800
D : 500
1522
1.700
(1) (2) 1.500
20.000 22.500 1.500 1.700
D : 2.500 D : 300
- Ghi vào sổ chi tiết :
S? chi ti?t V?t li?u chính
Tên v?t li?u A
Nhãn hi?u, qui cách :.......
Đvt : kg, 1000
đ
Ch?ng t?
Di?n gi?i
Đkn
giá
Nh?p Xu?t T?n Ghi
chú S? Ngày Lm?ng Ti?n Lm?ng Ti?n Lm?ng Ti?n
S? dm đ?u tháng
Mua vào
Xu?t ra
C?ng s? phát sinh
S? dm cu?i tháng
5
5
5
4.000
4.000
20.000
20.000
4.500
4.500
22.500
22.500
1.000
5.000
500
500
5.000
25.000
2.500
2.500
S? chi ti?t V?t li?u ph?
Tên v?t li?u B
Nhãn hi?u, qui cách :
Đvt : kg, 1000
đ
Ch?ng t? Đkn Nh?p Xu?t T?n Ghi
S? Ngày
Di?n gi?i
giá Lm?ng Ti?n Lm?ng Ti?n Lm?ng Ti?n chú
S? dm đ?u tháng
Mua vào
Xu?t ra
C?ng s? phát sinh 1.1.500 1.700 1.700
S? dm cu?i tháng: 300 300
26
1 500 500
1 1.500 1.500 2.000 2.000
1 1.700 1.700 300 300
2. N? 152 (1522) 1.500.000
Có 111 1.500.000
3. N? 621 22.500.000
Có 152 (1521) 22.500.000
4. N? 621 1.700.000
Có 152 (1522) 1.700.000
T? tình hình trên ta ph?n ánh vào tài kho?n c?p m?t : 152 và các tài kho?n c?p hai : 1521 :
v?t li?u chính, 1522 : v?t li?u ph?.
Đkn v? tính : 1000
đ
D : 5.500
(1) : 20.000
(2) : 1.500
152
22.500 (3)
1.700 (4)
1521
D : 5000
22.500
21.500 24.200
D : 2.800
D : 500
1522
1.700
(1) (2) 1.500
20.000 22.500 1.500 1.700
D : 2.500 D : 300
- Ghi vào sổ chi tiết :
S? chi ti?t V?t li?u chính
Tên v?t li?u A
Nhãn hi?u, qui cách :.......
Đvt : kg, 1000
đ
Ch?ng t?
Di?n gi?i
Đkn
giá
Nh?p Xu?t T?n Ghi
chú S? Ngày Lm?ng Ti?n Lm?ng Ti?n Lm?ng Ti?n
S? dm đ?u tháng
Mua vào
Xu?t ra
C?ng s? phát sinh
S? dm cu?i tháng
5
5
5
4.000
4.000
20.000
20.000
4.500
4.500
22.500
22.500
1.000
5.000
500
500
5.000
25.000
2.500
2.500
S? chi ti?t V?t li?u ph?
Tên v?t li?u B
Nhãn hi?u, qui cách :
Đvt : kg, 1000
đ
Ch?ng t? Đkn Nh?p Xu?t T?n Ghi
S? Ngày
Di?n gi?i
giá Lm?ng Ti?n Lm?ng Ti?n Lm?ng Ti?n chú
S? dm đ?u tháng
Mua vào
Xu?t ra
C?ng s? phát sinh 1.1.500 1.700 1.700
S? dm cu?i tháng: 300 300
27
27
S? hi?u
TK
Tên tài
kho?n
S? dm đ?u kỳ S? phát sinh trong kỳ S? dm cu?i kỳ
N? Có N? Có N? Có
111
112
.
.
.
T?ng C?ng x x y Y z z
3. Tác d?ng c?a k? toán t?ng h?p và k? toán chi ti?t :
- H?ch toán t?ng h?p đm?c ti?n hành trên các tài kho?n c?p 1, có tác d?ng nêu lên con s?
t?ng h?p theo t?ng nghi?p v? kinh t? phát sinh đ? th?y rõ tình hình tài s?n và ngu?n v?n c?a đkn v?.
- H?ch toán trên tài kho?n c?p 2 cho phép chi ti?t hóa s? ti?n đã đm?c h?ch toán trên tài
kho?n c?p 1, thông qua đó s? qu?n lý m?t cách chi ti?t t?ng lo?i tài s?n và t?ng lo?i ngu?n v?n.
- K? toán trên s? chi ti?t giúp cho k? toán ghi l?i tình hình bi?n đ?ng c?a các lo?i tài s?n
hàng ngày theo t?ng ch?ng t? phát sinh c?a t?ng lo?i tài s?n nhằm qu?n lý và b?o v? tài s?n m?t
cách liên t?c.
VII. M?I QUAN H? GI?A TÀI KHO?N VÀ B?NG CÂN ?I K?
TOÁN.
Tài kho?n và b?ng cân đ?i k? toán là hai phmkng pháp c?a k? toán dùng đ? ph?n ánh v?n kinh
doanh c?a doanh nghi?p, nhmng c? th? ? nh?ng m?t khác nhau.
- Tài kho?n dùng đ? ph?n ánh và giám đ?c s? v?n đ?ng c?a các đ?i tm?ng k? toán m?t cách
thm?ng xuyên, liên t?c hay nói cách khác là nó ph?n ánh t?ng kho?n tài s?n, ngu?n hình thành nên tài s?n
trong su?t quá trình s?n xu?t kinh doanh.
- B?ng cân đ?i k? toán dùng đ? ph?n ánh và giám đ?c tài s?n và ngu?n hình thành nên tài s?n
(ngu?n v?n) m?t cách t?ng quát và ? m?t th?i đi?m nh?t đ?nh.
Nhm v?y b?ng cân đ?i k? toán và tài kho?n đ?u cùng có đ?i tm?ng đ? ph?n ánh và giám đ?c,
đó là v?n kinh doanh c?a doanh nghi?p. M?c dù ph?m vi và giác đ? ph?n ánh, giám đ?c c?a chúng
có khác nhau, nhmng gi?a chúng có m?i quan h? m?t thi?t đm?c th? hi?n nhm sau :
1. ?u kỳ : K? toán cĕn c? vào b?ng cân đ?i k? toán đm?c l?p vào cu?i kỳ trm?c đ? ghi s? dm
đ?u kỳ m? cho các tài kho?n tmkng ?ng nhằm theo dõi t?ng kho?n tài s?n, ngu?n v?n.
2. Các kho?n trong b?ng cân đ?i k? toán đm?c m? các kho?n tài kho?n tmkng ?ng đ? ghi chép
tình hình bi?n đ?ng hàng ngày c?a các đ?i tm?ng k? toán. N?i dung và k?t c?u c?a các tài kho?n
đm?c xây d?ng phù h?p với k?t c?u c?a các kho?n m?c trên b?ng cân đ?i k? toán.
3. Cu?i kỳ : K? toán ph?i l?p b?ng cân đ?i k? toán mới, bằng cách cĕn c? vào nh?ng s? li?u
trên các tài kho?n, ch? y?u là s? dm cu?i kỳ c?a các tài kho?n.
IX.
PHljNG PHÁP KI?M TRA S? LI?U K? TOÁN : (?i chi?u, ki?m tra vi?c ghi chép trên
tài kho?n).
Ki?m tra s? li?u là m?t yêu c?u t?t y?u c?a công tác k? toán. Trong quá trình ghi chép hàng
ngày k? toán ph?i ki?m tra, ph?i đ?i chi?u s? li?u chi ti?t với s? t?ng h?p, gi?a ch?ng t? với s? sách
nhằm đ?m b?o cho vi?c ghi chép, ph?n ánh các nghi?p v? kinh t? phát sinh đm?c chính xác. Tuy
nhiên vi?c sai sót x?y ra trong quá trình tính toán, ghi chép là đi?u không th? tránh kh?i vì kh?i
lm?ng ghi chép c?a k? toán r?t lớn. Do đó lúc cu?i kỳ, trm?c khi t?ng k?t tình hình s?n xu?t kinh
doanh trong kỳ, k? toán c?n ph?i ki?m tra l?i toàn b? s? li?u ghi chép trong kỳ nhằm đ?m b?o đ? tin
c?y c?a ch? tiêu kinh t? đm?c ph?n ánh trên các báo cáo tài chính.
Phmkng pháp ki?m tra thm?ng dùng là l?p b?ng cân đ?i tài kho?n (b?ng cân đ?i s? dm và s?
phát sinh), b?ng chi ti?t s? phát sinh.
1. B?ng cân đ?i tài kho?n
:
1.1 Nội dung và kết cấu của bảng : B?ng cân đ?i tài kho?n là m?t phmkng pháp c?a k? toán dùng đ?
ki?m tra s? li?u k? toán đã đm?c ghi trên các tài kho?n c?p 1.
B?ng cân đ?i tài kho?n đm?c xây d?ng trên 2 ck s? :
- T?ng c?ng s? dm bên N? c?a t?t c? các tài kho?n bằng t?ng s? dm bên Có c?a t?t c? các tài
kho?n.
- T?ng s? phát sinh bên N? c?a t?t c? các tài kho?n nh?t thi?t ph?i bằng t?ng s? phát sinh bên
Có c?a t?t c? các tài kho?n.
Kết cấu của bảng cân đối tài khoản như sau :
27
S? hi?u
TK
Tên tài
kho?n
S? dm đ?u kỳ S? phát sinh trong kỳ S? dm cu?i kỳ
N? Có N? Có N? Có
111
112
.
.
.
T?ng C?ng x x y Y z z
3. Tác d?ng c?a k? toán t?ng h?p và k? toán chi ti?t :
- H?ch toán t?ng h?p đm?c ti?n hành trên các tài kho?n c?p 1, có tác d?ng nêu lên con s?
t?ng h?p theo t?ng nghi?p v? kinh t? phát sinh đ? th?y rõ tình hình tài s?n và ngu?n v?n c?a đkn v?.
- H?ch toán trên tài kho?n c?p 2 cho phép chi ti?t hóa s? ti?n đã đm?c h?ch toán trên tài
kho?n c?p 1, thông qua đó s? qu?n lý m?t cách chi ti?t t?ng lo?i tài s?n và t?ng lo?i ngu?n v?n.
- K? toán trên s? chi ti?t giúp cho k? toán ghi l?i tình hình bi?n đ?ng c?a các lo?i tài s?n
hàng ngày theo t?ng ch?ng t? phát sinh c?a t?ng lo?i tài s?n nhằm qu?n lý và b?o v? tài s?n m?t
cách liên t?c.
VII. M?I QUAN H? GI?A TÀI KHO?N VÀ B?NG CÂN ?I K?
TOÁN.
Tài kho?n và b?ng cân đ?i k? toán là hai phmkng pháp c?a k? toán dùng đ? ph?n ánh v?n kinh
doanh c?a doanh nghi?p, nhmng c? th? ? nh?ng m?t khác nhau.
- Tài kho?n dùng đ? ph?n ánh và giám đ?c s? v?n đ?ng c?a các đ?i tm?ng k? toán m?t cách
thm?ng xuyên, liên t?c hay nói cách khác là nó ph?n ánh t?ng kho?n tài s?n, ngu?n hình thành nên tài s?n
trong su?t quá trình s?n xu?t kinh doanh.
- B?ng cân đ?i k? toán dùng đ? ph?n ánh và giám đ?c tài s?n và ngu?n hình thành nên tài s?n
(ngu?n v?n) m?t cách t?ng quát và ? m?t th?i đi?m nh?t đ?nh.
Nhm v?y b?ng cân đ?i k? toán và tài kho?n đ?u cùng có đ?i tm?ng đ? ph?n ánh và giám đ?c,
đó là v?n kinh doanh c?a doanh nghi?p. M?c dù ph?m vi và giác đ? ph?n ánh, giám đ?c c?a chúng
có khác nhau, nhmng gi?a chúng có m?i quan h? m?t thi?t đm?c th? hi?n nhm sau :
1. ?u kỳ : K? toán cĕn c? vào b?ng cân đ?i k? toán đm?c l?p vào cu?i kỳ trm?c đ? ghi s? dm
đ?u kỳ m? cho các tài kho?n tmkng ?ng nhằm theo dõi t?ng kho?n tài s?n, ngu?n v?n.
2. Các kho?n trong b?ng cân đ?i k? toán đm?c m? các kho?n tài kho?n tmkng ?ng đ? ghi chép
tình hình bi?n đ?ng hàng ngày c?a các đ?i tm?ng k? toán. N?i dung và k?t c?u c?a các tài kho?n
đm?c xây d?ng phù h?p với k?t c?u c?a các kho?n m?c trên b?ng cân đ?i k? toán.
3. Cu?i kỳ : K? toán ph?i l?p b?ng cân đ?i k? toán mới, bằng cách cĕn c? vào nh?ng s? li?u
trên các tài kho?n, ch? y?u là s? dm cu?i kỳ c?a các tài kho?n.
IX.
PHljNG PHÁP KI?M TRA S? LI?U K? TOÁN : (?i chi?u, ki?m tra vi?c ghi chép trên
tài kho?n).
Ki?m tra s? li?u là m?t yêu c?u t?t y?u c?a công tác k? toán. Trong quá trình ghi chép hàng
ngày k? toán ph?i ki?m tra, ph?i đ?i chi?u s? li?u chi ti?t với s? t?ng h?p, gi?a ch?ng t? với s? sách
nhằm đ?m b?o cho vi?c ghi chép, ph?n ánh các nghi?p v? kinh t? phát sinh đm?c chính xác. Tuy
nhiên vi?c sai sót x?y ra trong quá trình tính toán, ghi chép là đi?u không th? tránh kh?i vì kh?i
lm?ng ghi chép c?a k? toán r?t lớn. Do đó lúc cu?i kỳ, trm?c khi t?ng k?t tình hình s?n xu?t kinh
doanh trong kỳ, k? toán c?n ph?i ki?m tra l?i toàn b? s? li?u ghi chép trong kỳ nhằm đ?m b?o đ? tin
c?y c?a ch? tiêu kinh t? đm?c ph?n ánh trên các báo cáo tài chính.
Phmkng pháp ki?m tra thm?ng dùng là l?p b?ng cân đ?i tài kho?n (b?ng cân đ?i s? dm và s?
phát sinh), b?ng chi ti?t s? phát sinh.
1. B?ng cân đ?i tài kho?n
:
1.1 Nội dung và kết cấu của bảng : B?ng cân đ?i tài kho?n là m?t phmkng pháp c?a k? toán dùng đ?
ki?m tra s? li?u k? toán đã đm?c ghi trên các tài kho?n c?p 1.
B?ng cân đ?i tài kho?n đm?c xây d?ng trên 2 ck s? :
- T?ng c?ng s? dm bên N? c?a t?t c? các tài kho?n bằng t?ng s? dm bên Có c?a t?t c? các tài
kho?n.
- T?ng s? phát sinh bên N? c?a t?t c? các tài kho?n nh?t thi?t ph?i bằng t?ng s? phát sinh bên
Có c?a t?t c? các tài kho?n.
Kết cấu của bảng cân đối tài khoản như sau :
28
28
1.2 Phương pháp lập bảng :
- C?t s? hi?u tài kho?n : Ghi s? hi?u tài kho?n t? nh? đ?n lớn, không phân bi?t tài kho?n đó có s?
dm cu?i kỳ hay không, ho?c trong kỳ có s? phát sinh hay không.
- C?t tên tài kho?n : Dùng đ? ph?n ánh n?i dung ck b?n c?a tài kho?n tmkng ?ng với ký hi?u
tài kho?n.
- C?t s? dm đ?u kỳ : S? li?u ghi vào c?t này l?y t? s? dm cu?i kỳ c?a kỳ trm?c, tài kho?n nào có s?
dm bên N? thì ghi vào c?t N?, bên Có thì ghi vào c?t Có.
- C?t s? phát sinh trong kỳ : L?y c?ng s? phát sinh trong kỳ (bên N?, bên Có) c?a t?t c? các
tài kho?n trong s? cái tài kho?n c?p 1 đ? ghi vào c?t này theo t?ng dòng tmkng ?ng với t?ng tài
kho?n. C?ng s? phát sinh bên N? thì ghi vào c?t N?, c?ng s? phát sinh bên Có thì ghi vào c?t Có.
- C?t s? dm cu?i kỳ : Cĕn c? vào s? dm cu?i kỳ c?a tài kho?n ghi vào c?t này, tài kho?n nào
có s? dm bên N? thì ghi vào c?t N? và ngm?c l?i.
Cu?i cùng tính ra s? t?ng c?ng c?a t?ng c?t đ? xem xét gi?a bên N? và bên Có c?a t?ng c?t.
S? dm đ?u kỳ, s? phát sinh trong kỳ, s? dm cu?i kỳ có bằng nhau không.
1.3 Tác dụng của bảng : Ki?m tra công vi?c ghi chép, th? hi?n :
- T?ng s? bên N?, bên Có c?a t?ng c?t s? dm đ?u kỳ, s? phát sinh, s? dm cu?i kỳ ph?i bằng
nhau.
- Cung c?p tài li?u đ? l?p b?ng cân đ?i k? toán.
- Cung c?p tài li?u cho vi?c phân tích ho?t đ?ng kinh doanh.
H?
TH?NG TÀI KHO?N K? TOÁN DOANH NGHI?P
S?
TT
S? HI?U TK TÊN TÀI KHO?N
GHI
CHÚ
C?p 1 C?p 2
1 2 3 4 5
01
02
03
04
05
111
112
113
121
128
1111
1112
1113
1121
1122
1123
1131
1132
1211
1212
1281
1288
LO(I TK 1
TÀI S?N NG?N
H?N
Ti?n
m?t
Ti?n Vi?t Nam
Ngo?i t?
Vàng, b?c, kim khí quý, đá quý
Ti?n g?i Ngân
hàng
Ti?n Vi?t Nam
Ngo?i t?
Vàng, b?c, kim khí quý, đá quý
Ti?n đang c
huy?n
Ti?n Vi?t Nam
Ngo?i t?
?u tm ch?ng khoán ng?n
h?n
C? phi?u
Trái phi?u, tín phi?u, kỳ phi?u
?u tm ng?n h?n
khác
Ti?n g?i có kỳ h?n
?u tm ng?n h?n khác
Chi ti?t theo
t?ng ngân hàng
28
1.2 Phương pháp lập bảng :
- C?t s? hi?u tài kho?n : Ghi s? hi?u tài kho?n t? nh? đ?n lớn, không phân bi?t tài kho?n đó có s?
dm cu?i kỳ hay không, ho?c trong kỳ có s? phát sinh hay không.
- C?t tên tài kho?n : Dùng đ? ph?n ánh n?i dung ck b?n c?a tài kho?n tmkng ?ng với ký hi?u
tài kho?n.
- C?t s? dm đ?u kỳ : S? li?u ghi vào c?t này l?y t? s? dm cu?i kỳ c?a kỳ trm?c, tài kho?n nào có s?
dm bên N? thì ghi vào c?t N?, bên Có thì ghi vào c?t Có.
- C?t s? phát sinh trong kỳ : L?y c?ng s? phát sinh trong kỳ (bên N?, bên Có) c?a t?t c? các
tài kho?n trong s? cái tài kho?n c?p 1 đ? ghi vào c?t này theo t?ng dòng tmkng ?ng với t?ng tài
kho?n. C?ng s? phát sinh bên N? thì ghi vào c?t N?, c?ng s? phát sinh bên Có thì ghi vào c?t Có.
- C?t s? dm cu?i kỳ : Cĕn c? vào s? dm cu?i kỳ c?a tài kho?n ghi vào c?t này, tài kho?n nào
có s? dm bên N? thì ghi vào c?t N? và ngm?c l?i.
Cu?i cùng tính ra s? t?ng c?ng c?a t?ng c?t đ? xem xét gi?a bên N? và bên Có c?a t?ng c?t.
S? dm đ?u kỳ, s? phát sinh trong kỳ, s? dm cu?i kỳ có bằng nhau không.
1.3 Tác dụng của bảng : Ki?m tra công vi?c ghi chép, th? hi?n :
- T?ng s? bên N?, bên Có c?a t?ng c?t s? dm đ?u kỳ, s? phát sinh, s? dm cu?i kỳ ph?i bằng
nhau.
- Cung c?p tài li?u đ? l?p b?ng cân đ?i k? toán.
- Cung c?p tài li?u cho vi?c phân tích ho?t đ?ng kinh doanh.
H?
TH?NG TÀI KHO?N K? TOÁN DOANH NGHI?P
S?
TT
S? HI?U TK TÊN TÀI KHO?N
GHI
CHÚ
C?p 1 C?p 2
1 2 3 4 5
01
02
03
04
05
111
112
113
121
128
1111
1112
1113
1121
1122
1123
1131
1132
1211
1212
1281
1288
LO(I TK 1
TÀI S?N NG?N
H?N
Ti?n
m?t
Ti?n Vi?t Nam
Ngo?i t?
Vàng, b?c, kim khí quý, đá quý
Ti?n g?i Ngân
hàng
Ti?n Vi?t Nam
Ngo?i t?
Vàng, b?c, kim khí quý, đá quý
Ti?n đang c
huy?n
Ti?n Vi?t Nam
Ngo?i t?
?u tm ch?ng khoán ng?n
h?n
C? phi?u
Trái phi?u, tín phi?u, kỳ phi?u
?u tm ng?n h?n
khác
Ti?n g?i có kỳ h?n
?u tm ng?n h?n khác
Chi ti?t theo
t?ng ngân hàng
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
129
131
133
136
138
139
141
142
144
151
152
153
154
155
156
157
158
159
161
211
212
213
1331
1332
1361
1368
1381
1385
1388
1561
1562
1567
1611
1612
2111
2112
2113
2114
2115
2118
2131
2132
2133
2134
D? phòng gi?m giá đ?u tm ng?n h?n
Ph?i thu c?a khách
hàng
Thu? GTGT đm?c kh?u
tr?
Thu? GTGT đm?c kh?u tr? c?a hàng hóa, d?ch v?
Thu? GTGT đm?c kh?u tr? c?a TSCĐ
Ph?i thu n?i
b?
V?n kinh doanh ? các đkn v? tr?c thu?c
Ph?i thu n?i b? khác
Ph?i thu
khác
Tài s?n thi?u ch? x? lý
Ph?i thu v? c? ph?n hoá
Ph?i thu khác
D? phòng ph?i thu khó
đòi
T?m
?ng
Chi phí
tr? trm?c ng?n h?n
C?m c?, ký quỹ, ký cm?c ng?n
h?n
Hàng mua đang đi
đm?ng
Nguyên li?u, v?t li?
u
Công c?, d?ng c
?
Chi phí s?n xu?t, kinh doanh d?
dang
Thành ph?m
Hàng
hóa
Giá mua hàng hóa
Chi phí thu mua hàng hóa
Hàng hóa b?t đ?ng s?n
Hàng g?i đi
bán
Hàng hoá kho b?o
thu?
D? phòng gi?m giá hàng t?n
kho
Chi s?
nghi?p
Chi s? nghi?p nĕm trm?c
Chi s? nghi?p nĕm nay
LO(I TK 2
TÀI S?N DÀI
H?N
Tài s?n c? đ?nh h?u
hình
Nhà c?a, v?t ki?n trúc
Máy móc, thi?t b?
Phmkng ti?n v?n t?i, truy?n d?n
Thi?t b?, d?ng c? qu?n lý
Cây lâu nĕm, súc v?t làm vi?c và cho s?n ph?m
TSCĐ khác
Tài s?n c? đ?nh thuê tài c
hính
Tài s?n c? đ?nh vô
hình
Quy?n s? d?ng đ?t
Quy?n phát hành
B?n quy?n, bằng sáng ch?
Nhãn hi?u hàng hoá
Chi ti?t theo
đ?i tm?ng
Chi ti?t theo
đ?i tm?ng
Chi ti?t theo
yêu c?u qu?n lý
Đkn v? có XNK
đm?c l?p kho
b?o thu?
29
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
129
131
133
136
138
139
141
142
144
151
152
153
154
155
156
157
158
159
161
211
212
213
1331
1332
1361
1368
1381
1385
1388
1561
1562
1567
1611
1612
2111
2112
2113
2114
2115
2118
2131
2132
2133
2134
D? phòng gi?m giá đ?u tm ng?n h?n
Ph?i thu c?a khách
hàng
Thu? GTGT đm?c kh?u
tr?
Thu? GTGT đm?c kh?u tr? c?a hàng hóa, d?ch v?
Thu? GTGT đm?c kh?u tr? c?a TSCĐ
Ph?i thu n?i
b?
V?n kinh doanh ? các đkn v? tr?c thu?c
Ph?i thu n?i b? khác
Ph?i thu
khác
Tài s?n thi?u ch? x? lý
Ph?i thu v? c? ph?n hoá
Ph?i thu khác
D? phòng ph?i thu khó
đòi
T?m
?ng
Chi phí
tr? trm?c ng?n h?n
C?m c?, ký quỹ, ký cm?c ng?n
h?n
Hàng mua đang đi
đm?ng
Nguyên li?u, v?t li?
u
Công c?, d?ng c
?
Chi phí s?n xu?t, kinh doanh d?
dang
Thành ph?m
Hàng
hóa
Giá mua hàng hóa
Chi phí thu mua hàng hóa
Hàng hóa b?t đ?ng s?n
Hàng g?i đi
bán
Hàng hoá kho b?o
thu?
D? phòng gi?m giá hàng t?n
kho
Chi s?
nghi?p
Chi s? nghi?p nĕm trm?c
Chi s? nghi?p nĕm nay
LO(I TK 2
TÀI S?N DÀI
H?N
Tài s?n c? đ?nh h?u
hình
Nhà c?a, v?t ki?n trúc
Máy móc, thi?t b?
Phmkng ti?n v?n t?i, truy?n d?n
Thi?t b?, d?ng c? qu?n lý
Cây lâu nĕm, súc v?t làm vi?c và cho s?n ph?m
TSCĐ khác
Tài s?n c? đ?nh thuê tài c
hính
Tài s?n c? đ?nh vô
hình
Quy?n s? d?ng đ?t
Quy?n phát hành
B?n quy?n, bằng sáng ch?
Nhãn hi?u hàng hoá
Chi ti?t theo
đ?i tm?ng
Chi ti?t theo
đ?i tm?ng
Chi ti?t theo
yêu c?u qu?n lý
Đkn v? có XNK
đm?c l?p kho
b?o thu?
29
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
214
217
221
222
223
228
229
241
242
243
244
311
315
331
333
334
335
336
337
338
2135
2136
2138
2141
2142
2143
2147
2281
2282
2288
2411
2412
2413
3331
33311
33312
3332
3333
3334
3335
3336
3337
3338
3339
3341
3348
3381
3382
Ph?n m?m máy vi tính
Gi?y phép và gi?y phép nhm?ng quy?n
TSCĐ vô hình khác
Hao mòn tài s?n c?
đ?nh
Hao mòn TSCĐ h?u hình
Hao mòn TSCĐ thuê tài chính
Hao mòn TSCĐ vô hình
Hao mòn b?t đ?ng s?n đ?u tm
B?t đ?ng s?n đ?u
tm
?u tm vào công ty co n
V?n góp liên doanh
?u tm vào công ty liên
k?t
?u tm dài h?n
khác
C? phi?u
Trái phi?u
?u tm dài h?n khác
D? phòng gi?m giá đ?u tm dài
h?n
Xây d?ng ck b?n d?
dang
Mua s?m TSCĐ
Xây d?ng ck b?n
S?a ch?a lớn TSCĐ
Chi phí
tr? trm?c dài h?n
Tài s?n thu? thu nh?p hoãn l
?i
Ký quỹ, ký cm?c dài
h?n
LO(I TK 3
N? TK PH?I
TR?
Vay ng?n
h?n
N? dài h?n đ?n h?n
tr?
Ph?i
tr? cho ngm?i bán
Thu? và các kho?n ph?i n?p Nhà
nmớc
Thu? giá tr? gia tĕng ph?i n?p
Thuế GTGT đầu ra
Thuế GTGT hàng nhập khẩu
Thu? tiêu th? đ?c bi?t
Thu? xu?t, nh?p kh?u
Thu? thu nh?p doanh nghi?p
Thu? thu nh?p cá nhân
Thu? tài nguyên
Thu? nhà đ?t, ti?n thuê đ?t
Các lo?i thu? khác
Phí, l? phí và các kho?n ph?i n?p khác
Ph?i
tr? ngm?i lao đ?ng
Ph?i tr? công nhân viên
Ph?i tr? ngm?i lao đ?ng khác
Chi phí ph?i
tr?
Ph?i
tr? n?i b?
Thanh toán theo ti?n đ? k? ho?ch h?p đ?ng xây d?ng
Ph?i
tr?, ph?i n?p khác
Tài s?n th?a ch? gi?i quy?t
Kinh phí công đoàn
Chi ti?t theo đ?i
tm?ng
DN xây l?p có
thanh toán theo
ti?n đ? kh
30
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
214
217
221
222
223
228
229
241
242
243
244
311
315
331
333
334
335
336
337
338
2135
2136
2138
2141
2142
2143
2147
2281
2282
2288
2411
2412
2413
3331
33311
33312
3332
3333
3334
3335
3336
3337
3338
3339
3341
3348
3381
3382
Ph?n m?m máy vi tính
Gi?y phép và gi?y phép nhm?ng quy?n
TSCĐ vô hình khác
Hao mòn tài s?n c?
đ?nh
Hao mòn TSCĐ h?u hình
Hao mòn TSCĐ thuê tài chính
Hao mòn TSCĐ vô hình
Hao mòn b?t đ?ng s?n đ?u tm
B?t đ?ng s?n đ?u
tm
?u tm vào công ty co n
V?n góp liên doanh
?u tm vào công ty liên
k?t
?u tm dài h?n
khác
C? phi?u
Trái phi?u
?u tm dài h?n khác
D? phòng gi?m giá đ?u tm dài
h?n
Xây d?ng ck b?n d?
dang
Mua s?m TSCĐ
Xây d?ng ck b?n
S?a ch?a lớn TSCĐ
Chi phí
tr? trm?c dài h?n
Tài s?n thu? thu nh?p hoãn l
?i
Ký quỹ, ký cm?c dài
h?n
LO(I TK 3
N? TK PH?I
TR?
Vay ng?n
h?n
N? dài h?n đ?n h?n
tr?
Ph?i
tr? cho ngm?i bán
Thu? và các kho?n ph?i n?p Nhà
nmớc
Thu? giá tr? gia tĕng ph?i n?p
Thuế GTGT đầu ra
Thuế GTGT hàng nhập khẩu
Thu? tiêu th? đ?c bi?t
Thu? xu?t, nh?p kh?u
Thu? thu nh?p doanh nghi?p
Thu? thu nh?p cá nhân
Thu? tài nguyên
Thu? nhà đ?t, ti?n thuê đ?t
Các lo?i thu? khác
Phí, l? phí và các kho?n ph?i n?p khác
Ph?i
tr? ngm?i lao đ?ng
Ph?i tr? công nhân viên
Ph?i tr? ngm?i lao đ?ng khác
Chi phí ph?i
tr?
Ph?i
tr? n?i b?
Thanh toán theo ti?n đ? k? ho?ch h?p đ?ng xây d?ng
Ph?i
tr?, ph?i n?p khác
Tài s?n th?a ch? gi?i quy?t
Kinh phí công đoàn
Chi ti?t theo đ?i
tm?ng
DN xây l?p có
thanh toán theo
ti?n đ? kh
30
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
341
342
343
344
347
351
352
353
356
411
412
413
414
415
417
418
419
421
441
461
3383
3384
3385
3386
3387
3388
3389
3431
3432
3433
3531
3532
3533
3534
3561
3562
4111
4112
4118
4131
4132
4211
4212
4611
4612
B?o hi?m xã h?i
B?o hi?m y t?
Ph?i tr? v? c? ph?n hoá
Nh?n ký quỹ, ký cm?c ng?n h?n
Doanh thu chma th?c hi?n
Ph?i tr?, ph?i n?p khác
B?o hi?m th?t nghi?p
Vay dài
h?n
N? dài
h?n
Trái phi?u phát
hành
M?nh giá trái phi?u
Chi?t kh?u trái phi?u
Ph? tr?i trái phi?u
Nh?n ký quỹ, ký cm?c dài h?n
Thu?
thu nh?p hoãn l?i ph?i
tr? Quỹ d?
phòng
tr? c?p m?t vi?c làm D ?
phòng ph?i
tr?
Quỹ khen
thm?ng, phúc l?i
Quỹ khen thm?ng
Quỹ phúc l?i
Quỹ phúc l?i hình thành TSCĐ
Quỹ thm?ng ban qu?n lý đi?u hành công ty
Quỹ phát
tri?n khoa học và công ngh?
Quỹ phát tri?n khoa học và công ngh?
Quỹ phát tri?n khoa học và công ngh? đã hình thành
TSCĐ
Ngu?n v?n kinh
doanh
V?n đ?u tm c?a ch? s? h?u
Th?ng dm v?n c? ph?n
V?n khác
Chênh l?ch đánh giá l?i tài s
?n
Chênh l?ch tỷ giá h?i
đoái
Chênh l?ch tỷ giá h?i đoái đánh giá l?i cu?i nĕm tài
chính
Chênh l?ch tỷ giá h?i đoái trong giai đo?n đ?u tm XDCB
Quỹ đ?u tm phát
tri?n
Quỹ d? phòng tài
chính
Quỹ h?
tr? s?p x?p doanh nghi?p
Các quỹ khác thu?c v?n ch? s? h?u
C? phi?u quỹ
L?i
nhu?n chma phân ph?i
L?i nhu?n chma phân ph?i nĕm trm?c
L?i nhu?n chma phân ph?i nĕm nay
Ngu?n v?n đ?u tm xây d?ng ck
b?n
Ngu?n kinh phí s?
nghi?p
Ngu?n kinh phí s? nghi?p nĕm trm?c
Ngu?n kinh phí s? nghi?p nĕm nay
C.ty c? ph?n
C.ty c? ph?n
Áp d?ng cho
DNNN
Dùng cho
các công ty,
TCty
có ngu?n kinh
phí
31
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
341
342
343
344
347
351
352
353
356
411
412
413
414
415
417
418
419
421
441
461
3383
3384
3385
3386
3387
3388
3389
3431
3432
3433
3531
3532
3533
3534
3561
3562
4111
4112
4118
4131
4132
4211
4212
4611
4612
B?o hi?m xã h?i
B?o hi?m y t?
Ph?i tr? v? c? ph?n hoá
Nh?n ký quỹ, ký cm?c ng?n h?n
Doanh thu chma th?c hi?n
Ph?i tr?, ph?i n?p khác
B?o hi?m th?t nghi?p
Vay dài
h?n
N? dài
h?n
Trái phi?u phát
hành
M?nh giá trái phi?u
Chi?t kh?u trái phi?u
Ph? tr?i trái phi?u
Nh?n ký quỹ, ký cm?c dài h?n
Thu?
thu nh?p hoãn l?i ph?i
tr? Quỹ d?
phòng
tr? c?p m?t vi?c làm D ?
phòng ph?i
tr?
Quỹ khen
thm?ng, phúc l?i
Quỹ khen thm?ng
Quỹ phúc l?i
Quỹ phúc l?i hình thành TSCĐ
Quỹ thm?ng ban qu?n lý đi?u hành công ty
Quỹ phát
tri?n khoa học và công ngh?
Quỹ phát tri?n khoa học và công ngh?
Quỹ phát tri?n khoa học và công ngh? đã hình thành
TSCĐ
Ngu?n v?n kinh
doanh
V?n đ?u tm c?a ch? s? h?u
Th?ng dm v?n c? ph?n
V?n khác
Chênh l?ch đánh giá l?i tài s
?n
Chênh l?ch tỷ giá h?i
đoái
Chênh l?ch tỷ giá h?i đoái đánh giá l?i cu?i nĕm tài
chính
Chênh l?ch tỷ giá h?i đoái trong giai đo?n đ?u tm XDCB
Quỹ đ?u tm phát
tri?n
Quỹ d? phòng tài
chính
Quỹ h?
tr? s?p x?p doanh nghi?p
Các quỹ khác thu?c v?n ch? s? h?u
C? phi?u quỹ
L?i
nhu?n chma phân ph?i
L?i nhu?n chma phân ph?i nĕm trm?c
L?i nhu?n chma phân ph?i nĕm nay
Ngu?n v?n đ?u tm xây d?ng ck
b?n
Ngu?n kinh phí s?
nghi?p
Ngu?n kinh phí s? nghi?p nĕm trm?c
Ngu?n kinh phí s? nghi?p nĕm nay
C.ty c? ph?n
C.ty c? ph?n
Áp d?ng cho
DNNN
Dùng cho
các công ty,
TCty
có ngu?n kinh
phí
31
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
466
511
512
515
521
531
532
611
621
622
623
627
631
632
635
641
5111
5112
5113
5114
5117
5118
5121
5122
5123
6111
6112
6231
6232
6233
6234
6237
6238
6271
6272
6273
6274
6277
6278
6411
6412
6413
6414
6415
Ngu?n kinh phí đã hình thành TSCĐ
LO(I TK 5
DOANH
THU
Doanh thu bán hàng và cung c?p d?ch v
?
Doanh thu bán hàng hóa
Doanh thu bán các thành ph?m
Doanh thu cung c?p d?ch v?
Doanh thu tr? c?p, tr? giá
Doanh thu kinh doanh b?t đ?ng s?n đ?u tm
Doanh thu khác
Doanh thu bán hàng n?i
b?
Doanh thu bán hàng hóa
Doanh thu bán các thành ph?m
Doanh thu cung c?p d?ch v?
Doanh thu ho?t đ?ng tài
chính
Chi?t kh?u
thmkng m?i
Hàng bán b?
tr? l?i
Gi?m giá hàng
bán
LO(I TK 6
CHI PHÍ S?N XU?T, KINH
DOANH
Mua
hàng
Mua nguyên li?u, v?t li?u
Mua hàng hóa
Chi phí nguyên li?u, v?t li?u
tr?c ti?p
Chi phí nhân công
tr?c ti?p
Chi phí s? d?ng máy thi cô ng
Chi phí nhân công
Chi phí v?t li?u
Chi phí d?ng c? s?n xu?t
Chi phí kh?u hao máy thi công
Chi phí d?ch v? mua ngoài
Chi phí bằng ti?n khác
Chi phí s?n xu?t
chung
Chi phí nhân viên phân xm?ng
Chi phí v?t li?u
Chi phí d?ng c? s?n xu?t
Chi phí kh?u hao TSCĐ
Chi phí d?ch v? mua ngoài
Chi phí bằng ti?n khác
Giá
thành s?n xu?t
Giá v?n hàng bán
Chi phí tài chính
Chi phí bán hàng
Chi phí nhân viên
Chi phí v?t li?u, bao bì
Chi phí d?ng c?, đ? dùng
Chi phí kh?u hao TSCĐ
Chi phí b?o hành
Chi ti?t theo
yêu c?u
qu?n lý
Áp d?ng khi
có bán hàng
n?i b?
Áp d?ng
phmkng
pháp ki?m
kê đ?nh kỳ
Áp d?ng cho
đkn v? xây l?p
PP.Kkê đ?nh kỳ
32
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
466
511
512
515
521
531
532
611
621
622
623
627
631
632
635
641
5111
5112
5113
5114
5117
5118
5121
5122
5123
6111
6112
6231
6232
6233
6234
6237
6238
6271
6272
6273
6274
6277
6278
6411
6412
6413
6414
6415
Ngu?n kinh phí đã hình thành TSCĐ
LO(I TK 5
DOANH
THU
Doanh thu bán hàng và cung c?p d?ch v
?
Doanh thu bán hàng hóa
Doanh thu bán các thành ph?m
Doanh thu cung c?p d?ch v?
Doanh thu tr? c?p, tr? giá
Doanh thu kinh doanh b?t đ?ng s?n đ?u tm
Doanh thu khác
Doanh thu bán hàng n?i
b?
Doanh thu bán hàng hóa
Doanh thu bán các thành ph?m
Doanh thu cung c?p d?ch v?
Doanh thu ho?t đ?ng tài
chính
Chi?t kh?u
thmkng m?i
Hàng bán b?
tr? l?i
Gi?m giá hàng
bán
LO(I TK 6
CHI PHÍ S?N XU?T, KINH
DOANH
Mua
hàng
Mua nguyên li?u, v?t li?u
Mua hàng hóa
Chi phí nguyên li?u, v?t li?u
tr?c ti?p
Chi phí nhân công
tr?c ti?p
Chi phí s? d?ng máy thi cô ng
Chi phí nhân công
Chi phí v?t li?u
Chi phí d?ng c? s?n xu?t
Chi phí kh?u hao máy thi công
Chi phí d?ch v? mua ngoài
Chi phí bằng ti?n khác
Chi phí s?n xu?t
chung
Chi phí nhân viên phân xm?ng
Chi phí v?t li?u
Chi phí d?ng c? s?n xu?t
Chi phí kh?u hao TSCĐ
Chi phí d?ch v? mua ngoài
Chi phí bằng ti?n khác
Giá
thành s?n xu?t
Giá v?n hàng bán
Chi phí tài chính
Chi phí bán hàng
Chi phí nhân viên
Chi phí v?t li?u, bao bì
Chi phí d?ng c?, đ? dùng
Chi phí kh?u hao TSCĐ
Chi phí b?o hành
Chi ti?t theo
yêu c?u
qu?n lý
Áp d?ng khi
có bán hàng
n?i b?
Áp d?ng
phmkng
pháp ki?m
kê đ?nh kỳ
Áp d?ng cho
đkn v? xây l?p
PP.Kkê đ?nh kỳ
32
83
84
85
86
87
642
711
811
821
911
001
002
003
004
007
008
6417
6418
6421
6422
6423
6424
6425
6426
6427
6428
8211
8212
Chi phí d?ch v? mua ngoài
Chi phí bằng ti?n khác
Chi phí qu?n lý doanh
nghi?p
Chi phí nhân viên qu?n lý
Chi phí v?t li?u qu?n lý
Chi phí đ? dùng vĕn phòng
Chi phí kh?u hao TSCĐ
Thu?, phí và l? phí
Chi phí d? phòng
Chi phí d?ch v? mua ngoài
Chi phí bằng ti?n khác
LO(I TK 7
THU NH?P
KHÁC
Thu nh?p khác
LO(I TK 8
CHI PHÍ
KHÁC
Chi phí khác
Chi phí thu? thu nh?p doanh
nghi?p
Chi phí thu? TNDN hi?n hành
Chi phí thu? TNDN hoãn l?i
LO(I TK 9
XÁC ?NH K?T QU? KINH
DOANH
Xác đ?nh k?t qu? kinh doanh
LO(I TK 0
TÀI KHO?N NGOÀI B?
NG
Tài s?n thuê ngoài
V?t tm, hàng hóa nh?n gi? h?,
nh?n
gia công
Hàng hóa nh?n bán h?, nh?n ký g?i, ký c
m?c
N? khó đòi đã x? lý
Ngo?i t? các lo
?i
D? toán chi s? nghi?p, d?
án
Chi ti?t theo
ho?t đ?ng
Chi ti?t theo
ho?t đ?ng
Chi ti?t theo
yêu c?u
qu?n lý
33
84
85
86
87
642
711
811
821
911
001
002
003
004
007
008
6417
6418
6421
6422
6423
6424
6425
6426
6427
6428
8211
8212
Chi phí d?ch v? mua ngoài
Chi phí bằng ti?n khác
Chi phí qu?n lý doanh
nghi?p
Chi phí nhân viên qu?n lý
Chi phí v?t li?u qu?n lý
Chi phí đ? dùng vĕn phòng
Chi phí kh?u hao TSCĐ
Thu?, phí và l? phí
Chi phí d? phòng
Chi phí d?ch v? mua ngoài
Chi phí bằng ti?n khác
LO(I TK 7
THU NH?P
KHÁC
Thu nh?p khác
LO(I TK 8
CHI PHÍ
KHÁC
Chi phí khác
Chi phí thu? thu nh?p doanh
nghi?p
Chi phí thu? TNDN hi?n hành
Chi phí thu? TNDN hoãn l?i
LO(I TK 9
XÁC ?NH K?T QU? KINH
DOANH
Xác đ?nh k?t qu? kinh doanh
LO(I TK 0
TÀI KHO?N NGOÀI B?
NG
Tài s?n thuê ngoài
V?t tm, hàng hóa nh?n gi? h?,
nh?n
gia công
Hàng hóa nh?n bán h?, nh?n ký g?i, ký c
m?c
N? khó đòi đã x? lý
Ngo?i t? các lo
?i
D? toán chi s? nghi?p, d?
án
Chi ti?t theo
ho?t đ?ng
Chi ti?t theo
ho?t đ?ng
Chi ti?t theo
yêu c?u
qu?n lý
33
34
34
CHljNG 4: K? TOÁN CÁC QUÁ TRÌNH KINH DOANH
CH?
Y
?U
Mục tiê
u:
Chmkng này giúp ngm?i đọc hi?u đm?c
1. Khái ni?m nguyên v?t li?u, các kho?n ph?i tr? ngm?i lao đ?ng và các kho?n trích theo lmkng
2. Phmkng tính giá thành s?n ph?m và xác đ?nh k?t qu? kinh doanh
3. Phmkng pháp h?ch toán nguyên v?t li?u, các kho?n ph?i tr? ngm?i lao đ?ng và các kho?n
trích theo lmkng, tính giá thành s?n ph?m và xác đ?nh k?t qu? kinh doanh
I. KHÁI QUÁT
CHUNG:
Ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh c?a m?t đkn v? thm?ng bao g?m nhi?u giai đo?n khác nhau tùy theo
đ?c đi?m ngành ngh? và ph?m vi ho?t đ?ng.
?i với đkn v? thu?c lo?i hình s?n xu?t thì các quá trình kinh doanh ch? y?u là : cung
c?p, s?n xu?t, tiêu th?.
?i với đkn v? thu?c lo?i hình lmu thông phân ph?i thì các quá trình kinh doanh ch? y?u
là : mua hàng, bán hàng.
?i với đkn v? th?c hi?n đ?ng th?i hai ch?c nĕng : s?n xu?t và mua bán hàng hóa thì quá
trình kinh doanh ch? y?u s? bao g?m các quá trình c?a c? đkn v? s?n xu?t và đkn v? lmu
thông.
?i với lo?i hình kinh doanh d?ch v? thì quá trình cung c?p d?ch v? cũng là quá trình tiêu
th?.
K? toán có nhi?m v? theo dõi, ph?n ánh m?t cách toàn di?n, liên t?c và có h? th?ng các ho?t
đ?ng kinh t? c?a đkn v?. T?c là theo dõi, ph?n ánh m?t cách c? th? các quá trình kinh doanh ch?
y?u. Có v?y mới n?m đm?c k?t qu? v? m?t s? lm?ng, ch?t lm?ng và hi?u qu? s? d?ng v?n ? t?ng
khâu, t?ng v? vi?c trong toàn b? ho?t đ?ng chung c?a đkn v?.
M?i quá trình kinh doanh ch? y?u đm?c c?u thành b?i vô s? nghi?p v? kinh t? phát sinh.
Theo nguyên t?c c?a k? toán, nghi?p v? phát sinh s? đm?c ph?n ánh vào các lo?i gi?y t? c?n thi?t
theo đúng th? t?c quy đ?nh v? ch?ng t? ghi chép ban đ?u, l?y đó làm cĕn c? đ? ghi vào s? sách dm?i
hình th?c tài kho?n theo phmkng pháp ghi s? kép. M?t khác, ch?ng t? g?c cũng đm?c s? d?ng đ? ghi
vào các s?, thẻ chi ti?t ph?c v? yêu c?u h?ch toán chi ti?t. Quá trình vào s? cũng đ?ng th?i là quá
trình t?p h?p s? li?u, rút ra các ch? tiêu ph?c v? yêu c?u qu?n lý ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh c?a
xí nghi?p thông qua các phmkng pháp đánh giá và tính toán c? th?.
Nghiên c?u các quá trình kinh doanh ch? y?u s? th?y rõ hkn m?i quan h? gi?a các phmkng
pháp k? toán và tác d?ng c?a t?ng phmkng pháp trong v?n đ? ki?m tra, giám đ?c trm?c, trong và sau
khi th?c hi?n các ho?t đ?ng kinh t? cúng nhm quy trình công tác k? toán.
II. K? TOÁN NGUYÊN V?T
LI?U
1. Khái ni?m
:
Nguyên v?t li?u là nh?ng đ?i tm?ng lao đ?ng tham gia vào quá trình s?n xu?t t?o ra s?n
ph?m (v?i, bông, nh?a, s?t thép, tôm, m?c, cá).
?c đi?m khi xu?t kho nguyên v?t li?u ra s? d?ng thì giá tr? c?a chúng đm?c tính vào chi phí
s?n xu?t c?a doanh nghi?p, hình thành trên m?t ph?n c?a giá thành s?n ph?m
2. Nhi?m v? k?
toán
- Ph?n ánh m?t cách chính xác, k?p th?i, đ?y đ? tình hình thu mua, k?t qu? thu mua trên các
m?t s? lm?ng, ch?t lm?ng, giá c?, quy cáchầ đ?ng th?i ph?i tính đm?c giá thành th?c t? c?a các lo?i
nguyên v?t li?u mua v?.
- Ph?n ánh và giám đ?c ch?t ch? tình hình b?o qu?n, s? d?ng các lo?i nguyên v?t li?u theo
yêu c?u ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh.
3. Tài kho?n s?
d?ng:
-TK 152 ậNguyên v?t li?u.
-Bên N? :Tr? giá nguyên v?t li?u tĕng t? nh?p kho (do mua ngoài, ch? bi?n, nh?n v?n)
-Bên Có : Tr? giá nguyên v?t li?u gi?m khi xu?t kho( đ? s?n xu?t kinh doanh, ch? bi?n, góp v?n)
-S? dm N? :Tr? giá nguyên v?t li?u hi?n t?n kho cu?i kỳ
34
CHljNG 4: K? TOÁN CÁC QUÁ TRÌNH KINH DOANH
CH?
Y
?U
Mục tiê
u:
Chmkng này giúp ngm?i đọc hi?u đm?c
1. Khái ni?m nguyên v?t li?u, các kho?n ph?i tr? ngm?i lao đ?ng và các kho?n trích theo lmkng
2. Phmkng tính giá thành s?n ph?m và xác đ?nh k?t qu? kinh doanh
3. Phmkng pháp h?ch toán nguyên v?t li?u, các kho?n ph?i tr? ngm?i lao đ?ng và các kho?n
trích theo lmkng, tính giá thành s?n ph?m và xác đ?nh k?t qu? kinh doanh
I. KHÁI QUÁT
CHUNG:
Ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh c?a m?t đkn v? thm?ng bao g?m nhi?u giai đo?n khác nhau tùy theo
đ?c đi?m ngành ngh? và ph?m vi ho?t đ?ng.
?i với đkn v? thu?c lo?i hình s?n xu?t thì các quá trình kinh doanh ch? y?u là : cung
c?p, s?n xu?t, tiêu th?.
?i với đkn v? thu?c lo?i hình lmu thông phân ph?i thì các quá trình kinh doanh ch? y?u
là : mua hàng, bán hàng.
?i với đkn v? th?c hi?n đ?ng th?i hai ch?c nĕng : s?n xu?t và mua bán hàng hóa thì quá
trình kinh doanh ch? y?u s? bao g?m các quá trình c?a c? đkn v? s?n xu?t và đkn v? lmu
thông.
?i với lo?i hình kinh doanh d?ch v? thì quá trình cung c?p d?ch v? cũng là quá trình tiêu
th?.
K? toán có nhi?m v? theo dõi, ph?n ánh m?t cách toàn di?n, liên t?c và có h? th?ng các ho?t
đ?ng kinh t? c?a đkn v?. T?c là theo dõi, ph?n ánh m?t cách c? th? các quá trình kinh doanh ch?
y?u. Có v?y mới n?m đm?c k?t qu? v? m?t s? lm?ng, ch?t lm?ng và hi?u qu? s? d?ng v?n ? t?ng
khâu, t?ng v? vi?c trong toàn b? ho?t đ?ng chung c?a đkn v?.
M?i quá trình kinh doanh ch? y?u đm?c c?u thành b?i vô s? nghi?p v? kinh t? phát sinh.
Theo nguyên t?c c?a k? toán, nghi?p v? phát sinh s? đm?c ph?n ánh vào các lo?i gi?y t? c?n thi?t
theo đúng th? t?c quy đ?nh v? ch?ng t? ghi chép ban đ?u, l?y đó làm cĕn c? đ? ghi vào s? sách dm?i
hình th?c tài kho?n theo phmkng pháp ghi s? kép. M?t khác, ch?ng t? g?c cũng đm?c s? d?ng đ? ghi
vào các s?, thẻ chi ti?t ph?c v? yêu c?u h?ch toán chi ti?t. Quá trình vào s? cũng đ?ng th?i là quá
trình t?p h?p s? li?u, rút ra các ch? tiêu ph?c v? yêu c?u qu?n lý ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh c?a
xí nghi?p thông qua các phmkng pháp đánh giá và tính toán c? th?.
Nghiên c?u các quá trình kinh doanh ch? y?u s? th?y rõ hkn m?i quan h? gi?a các phmkng
pháp k? toán và tác d?ng c?a t?ng phmkng pháp trong v?n đ? ki?m tra, giám đ?c trm?c, trong và sau
khi th?c hi?n các ho?t đ?ng kinh t? cúng nhm quy trình công tác k? toán.
II. K? TOÁN NGUYÊN V?T
LI?U
1. Khái ni?m
:
Nguyên v?t li?u là nh?ng đ?i tm?ng lao đ?ng tham gia vào quá trình s?n xu?t t?o ra s?n
ph?m (v?i, bông, nh?a, s?t thép, tôm, m?c, cá).
?c đi?m khi xu?t kho nguyên v?t li?u ra s? d?ng thì giá tr? c?a chúng đm?c tính vào chi phí
s?n xu?t c?a doanh nghi?p, hình thành trên m?t ph?n c?a giá thành s?n ph?m
2. Nhi?m v? k?
toán
- Ph?n ánh m?t cách chính xác, k?p th?i, đ?y đ? tình hình thu mua, k?t qu? thu mua trên các
m?t s? lm?ng, ch?t lm?ng, giá c?, quy cáchầ đ?ng th?i ph?i tính đm?c giá thành th?c t? c?a các lo?i
nguyên v?t li?u mua v?.
- Ph?n ánh và giám đ?c ch?t ch? tình hình b?o qu?n, s? d?ng các lo?i nguyên v?t li?u theo
yêu c?u ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh.
3. Tài kho?n s?
d?ng:
-TK 152 ậNguyên v?t li?u.
-Bên N? :Tr? giá nguyên v?t li?u tĕng t? nh?p kho (do mua ngoài, ch? bi?n, nh?n v?n)
-Bên Có : Tr? giá nguyên v?t li?u gi?m khi xu?t kho( đ? s?n xu?t kinh doanh, ch? bi?n, góp v?n)
-S? dm N? :Tr? giá nguyên v?t li?u hi?n t?n kho cu?i kỳ
35
35
4. Nguyên t?c tính giá nguyên v?t li?u
xu?t
4.1. Giá th?c t? nguyên v?t li?u nh?p kho
Nguyên v?t li?u là m?t kho?n m?c trong hàng t?n kho, do v?y k? toán nguyên v?t li?u ph?i
tuân theo chu?n m?c hàng t?n kho. Hàng t?n kho đm?c tính theo giá g?c. Trm?ng h?p giá tr? thu?n
có th? th?c hi?n đm?c th?p hkn giá tr? g?c thì ph?i tính theo giá tr? thu?n có th? th?c hi?n đm?c.
(a) Giá
tr? v?t li?u mua ngoài
Giá g?c= Giá mua ghi trên hoá đkn + chi phí v?n chuy?n, b?c vác, b?o qu?n, phân lo
?i,
b?o hi?m + Thu? nh?p kh?u (n?u có) ậ chi?t kh?u ho?c gi?m giá(n?u có).
(b) Giá th?c t? c?a nguyên v?t li?u nh?n góp v?n liên doanh, c?
ph?n
Giá g?c= là giá đm?c các bên tham gia góp v?n th?ng nh?t đ?nh gi
á
Ví dụ
Doanh nghi?p H?i Hà (thu?c đ?i tm?ng n?p thu? theo phmkng pháp kh?u tr?) có tình
hình trong tháng phát sinh nhm sau(đvt:1.000 đ)
Nh?p kho nguyên v?t li?u giá mua 100.000 (giá chma thu?). Thu? VAT 10%, ti?n chma thanh
toán. Chi phí v?n chuy?n nguyên v?t li?u v? nh?p kho là 1.000 đã tr? đ? bằng ti?n m?t.
Giá g?c = 100.000 +1.000 = 101.000
4.2. Giá th?c t? nguyên v?t li?u xu?t kho
Giá th?c t? c?a nguyên v?t li?u xu?t kho có th? tính theo m?t trong các phmkng pháp :
- Phmkng pháp bình quân gia quy?n
- Phmkng pháp th?c t? đích danh
- Phmkng pháp nh?p trm?c xu?t trm?c
- Phmkng pháp nh?p sau xu?t trm?c.
Trình t? h?ch toán :
5.1
Trm?ng h?p h?ch toán theo phmkng pháp kê khai thm?ng xuyên:
5.1.1 Nh?p
kho
(a) Đối với doanh nghiệp chịu thuế GTGT theo phương pháp khấu tr
ừ
- Nh?p kho nguyên v?t li?u do mua ngoài
N? TK152
N? TK133
CÓ TK 111, 112, 331
-Chi phi b?c vác, v?n chuy?nầă
N? TK 152
N? TK 133
CÓ TK 111,112,331
-Nh?p nguyên v?t li?u khi nh?n v?n c?p, góp
N? TK 152
CÓ TK 411
(b) Đối với doanh nghiệp không thuộc diện chịu thuế GTGT , hoặc chịu thuế GTGT theo p
hương
pháp trực tiếp
-Nh?p kho nguyên v?t li?u do mua ngoài
N? TK152 (Bao g?m c? thu? VAT)
CÓ TK 111,112,331 (T?ng s? ti?n tr? cho ngm?i bán)
-Chi phi b?c vác, v?n chuy?nầă
N? TK152
CÓ TK 111,112,331
5.1.2 Xu?t
kho
(a) Xu?t kho v?t li?u dùng vào s?n xu?t s?n ph?m
N? TK 621 (Giá th?c t? v?t li?u xu?t kho)
CÓ TK 152 (Giá th?c t? v?t li?u xu?t kho)
(b) Xu?t kho v?t li?u dùng vào chi phí s?n xu?t chung, qu?n lý doanh nghi?p, b? ph?n bán hàng.
N? TK 627 Chi phí s?n xu?t chung
N? TK 641 Chi phí bán hàng.
35
4. Nguyên t?c tính giá nguyên v?t li?u
xu?t
4.1. Giá th?c t? nguyên v?t li?u nh?p kho
Nguyên v?t li?u là m?t kho?n m?c trong hàng t?n kho, do v?y k? toán nguyên v?t li?u ph?i
tuân theo chu?n m?c hàng t?n kho. Hàng t?n kho đm?c tính theo giá g?c. Trm?ng h?p giá tr? thu?n
có th? th?c hi?n đm?c th?p hkn giá tr? g?c thì ph?i tính theo giá tr? thu?n có th? th?c hi?n đm?c.
(a) Giá
tr? v?t li?u mua ngoài
Giá g?c= Giá mua ghi trên hoá đkn + chi phí v?n chuy?n, b?c vác, b?o qu?n, phân lo
?i,
b?o hi?m + Thu? nh?p kh?u (n?u có) ậ chi?t kh?u ho?c gi?m giá(n?u có).
(b) Giá th?c t? c?a nguyên v?t li?u nh?n góp v?n liên doanh, c?
ph?n
Giá g?c= là giá đm?c các bên tham gia góp v?n th?ng nh?t đ?nh gi
á
Ví dụ
Doanh nghi?p H?i Hà (thu?c đ?i tm?ng n?p thu? theo phmkng pháp kh?u tr?) có tình
hình trong tháng phát sinh nhm sau(đvt:1.000 đ)
Nh?p kho nguyên v?t li?u giá mua 100.000 (giá chma thu?). Thu? VAT 10%, ti?n chma thanh
toán. Chi phí v?n chuy?n nguyên v?t li?u v? nh?p kho là 1.000 đã tr? đ? bằng ti?n m?t.
Giá g?c = 100.000 +1.000 = 101.000
4.2. Giá th?c t? nguyên v?t li?u xu?t kho
Giá th?c t? c?a nguyên v?t li?u xu?t kho có th? tính theo m?t trong các phmkng pháp :
- Phmkng pháp bình quân gia quy?n
- Phmkng pháp th?c t? đích danh
- Phmkng pháp nh?p trm?c xu?t trm?c
- Phmkng pháp nh?p sau xu?t trm?c.
Trình t? h?ch toán :
5.1
Trm?ng h?p h?ch toán theo phmkng pháp kê khai thm?ng xuyên:
5.1.1 Nh?p
kho
(a) Đối với doanh nghiệp chịu thuế GTGT theo phương pháp khấu tr
ừ
- Nh?p kho nguyên v?t li?u do mua ngoài
N? TK152
N? TK133
CÓ TK 111, 112, 331
-Chi phi b?c vác, v?n chuy?nầă
N? TK 152
N? TK 133
CÓ TK 111,112,331
-Nh?p nguyên v?t li?u khi nh?n v?n c?p, góp
N? TK 152
CÓ TK 411
(b) Đối với doanh nghiệp không thuộc diện chịu thuế GTGT , hoặc chịu thuế GTGT theo p
hương
pháp trực tiếp
-Nh?p kho nguyên v?t li?u do mua ngoài
N? TK152 (Bao g?m c? thu? VAT)
CÓ TK 111,112,331 (T?ng s? ti?n tr? cho ngm?i bán)
-Chi phi b?c vác, v?n chuy?nầă
N? TK152
CÓ TK 111,112,331
5.1.2 Xu?t
kho
(a) Xu?t kho v?t li?u dùng vào s?n xu?t s?n ph?m
N? TK 621 (Giá th?c t? v?t li?u xu?t kho)
CÓ TK 152 (Giá th?c t? v?t li?u xu?t kho)
(b) Xu?t kho v?t li?u dùng vào chi phí s?n xu?t chung, qu?n lý doanh nghi?p, b? ph?n bán hàng.
N? TK 627 Chi phí s?n xu?t chung
N? TK 641 Chi phí bán hàng.
36
36
Sơ đồ h)ch to
án
G
ia
trò VL mua
+
vaøo trong kyø
N? TK 642 Chi phí qu?n lý doanh nghi?p
CÓ TK 152 Giá v?t li?u xu?t dùng cho đ?i tm?ng ch?u chi phí
Sơ đồ
h)ch toán
:
111,112,331,141 152 ,153 621,627,641,642
142
5.2
Trm?ng h?p h?ch toán theo phmkng pháp ki?m kê đ?nh kỳ
5.2.1 ?i với doanh nghi?p ch?u thu? GTGT theo
phmkng pháp kh?u tr?
(a) ?u kỳ k?t chuy?n giá nguyên v?t li?u t?n đ?u kỳ sang bên N? TK 611
N? TK 611
CÓ TK 152
(b)Trong kỳ
N? TK 611 Mua hàng
N? TK 133
CÓ TK111, 112, 331
(c ) Cu?i kỳ cĕn c? vào biên b?n ki?m kê, xác đ?nh v?t li?u t?n cu?i kỳ:
N? TK 152
CÓ TK 611
5.2.2.?i với doanh nghi?p thu?c di?n ch?u thu? VAT theo
phmkng pháp tr?c ti?p.
(a) ?u kỳ k?t chuy?n giá nguyên v?t li?u t?n đ?u kỳ sang bên N? TK 611
N? TK 611
CÓ TK 152
(b)Trong kỳ
N? TK 611 Mua hàng (bao g?m c? thu? VAT)
CÓ TK111, 112, 331 (T?ng s? ti?n thanh toán)
(c ) Cu?i kỳ cĕn c? vào biên b?n ki?m kê, xác đ?nh v?t li?u t?n cu?i kỳ:
N? TK 152
CÓ TK 611
- Giá trị vật liệu xuất dùng cho các đối tượng chịu chi phí được tính bởi công thức
sau:
Giaù trò vaät
lieäu xuaát
duøng
Giaù trò
=
vaät lie äu
toàn ñaàu kyø
Gi
aù ù trò
+
vaät lieäu mua
trong kyø
Giaù trò
-
vaät lieäu
-
toàn cuoái kyø
Giaù trò vaät
lieäu thieáu
huït
36
Sơ đồ h)ch to
án
G
ia
trò VL mua
+
vaøo trong kyø
N? TK 642 Chi phí qu?n lý doanh nghi?p
CÓ TK 152 Giá v?t li?u xu?t dùng cho đ?i tm?ng ch?u chi phí
Sơ đồ
h)ch toán
:
111,112,331,141 152 ,153 621,627,641,642
142
5.2
Trm?ng h?p h?ch toán theo phmkng pháp ki?m kê đ?nh kỳ
5.2.1 ?i với doanh nghi?p ch?u thu? GTGT theo
phmkng pháp kh?u tr?
(a) ?u kỳ k?t chuy?n giá nguyên v?t li?u t?n đ?u kỳ sang bên N? TK 611
N? TK 611
CÓ TK 152
(b)Trong kỳ
N? TK 611 Mua hàng
N? TK 133
CÓ TK111, 112, 331
(c ) Cu?i kỳ cĕn c? vào biên b?n ki?m kê, xác đ?nh v?t li?u t?n cu?i kỳ:
N? TK 152
CÓ TK 611
5.2.2.?i với doanh nghi?p thu?c di?n ch?u thu? VAT theo
phmkng pháp tr?c ti?p.
(a) ?u kỳ k?t chuy?n giá nguyên v?t li?u t?n đ?u kỳ sang bên N? TK 611
N? TK 611
CÓ TK 152
(b)Trong kỳ
N? TK 611 Mua hàng (bao g?m c? thu? VAT)
CÓ TK111, 112, 331 (T?ng s? ti?n thanh toán)
(c ) Cu?i kỳ cĕn c? vào biên b?n ki?m kê, xác đ?nh v?t li?u t?n cu?i kỳ:
N? TK 152
CÓ TK 611
- Giá trị vật liệu xuất dùng cho các đối tượng chịu chi phí được tính bởi công thức
sau:
Giaù trò vaät
lieäu xuaát
duøng
Giaù trò
=
vaät lie äu
toàn ñaàu kyø
Gi
aù ù trò
+
vaät lieäu mua
trong kyø
Giaù trò
-
vaät lieäu
-
toàn cuoái kyø
Giaù trò vaät
lieäu thieáu
huït
37
37
(
Mua trong kỳ
133
152,
153
?u kỳ
T?n cu?i kỳ
111,112,331
611
Xu?t dù
ng
621,627,641,642
III. K? TOÁN TÀI S?N C? Đ
?NH
1 Khái ni?m
Tài s?n c? đ?nh là nh?ng tm li?u lao đ?ng ch? y?u có giá tr? lớn và th?i gian dài đm?c s? d?ng
trong quá trình ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh c?a doanh nghi?p nhm: nhà c?a, v?t ki?n trúc, máy
móc thi?t b?, phmkng ti?n v?n t?i...
Đặc điểm của tài sản cố định :
- TSCĐ tham gia vào nhi?u chu kỳ s?n xu?t kinh doanh nhmng v?n gi? nguyên hình thái v?t ch?t
lúc ban đ?u.
- Trong quá trình tham gia vào quá trình s?n xu?t kinh doanh tài s?n c? đ?nh b? hao mòn d?n và
giá tr? c?a nó đm?c chuy?n d?ch t?ng ph?n vào giá tr? c?a s?n ph?m, d?ch v? mới t?o ra.
Tiêu chu?n nh?n bi?t
TSCĐ
- TSCĐ h?u hình: Là nh?ng tài s?n có hình thái v?t ch?t do doanh nghi?p n?m gi? đ? s? d?ng
cho ho?t đ?ng SXKD phù h?p với tiêu chu?n ghi nh?n TSCĐ h?u hình. Các tài s?n đm?c ghi nh?n là
TSCĐ h?u hình ph?i tho? mãn đ?ng th?i t?t c? b?n (4) tiêu chu?n ghi nh?n sau:
Ch?c ch?n thu đm?c l?i ích kinh t? trong tmkng lai t? vi?c s? d?ng tài s?n đó
Nguyên giá TSCĐ ph?i đm?c xác đ?nh m?t cách đáng tin c?y
Có giá tr? t? 10 tri?u đ?ng tr? lên.
Th?i gian s? d?ng m?c tính trên 1 nĕm
- TSCĐ vô hình: Là tài s?n không có hình thái v?t ch?t nhmng xác đ?nh đm?c giá tr? và do Doanh
nghi?p n?m gi?, s? d?ng trong SXKD, cung c?p d?ch v? ho?c cho các đ?i tm?ng khác thuê phù h?p
với tiêu chu?n ghi nh?n TSCĐ vô hình. Các tài s?n đm?c ghi nh?n là TSCĐ vô hình ph?i tho? mãn
đ?ng th?i t?t c? b?n (4) tiêu chu?n ghi nh?n sau:
Ch?c ch?n thu đm?c l?i ích kinh t? trong tmkng lai do tài s?n đó mang l?i;
Nguyên giá tài s?n ph?i đm?c xác đ?nh m?t cách đáng tin c?y
Th?i gian s? d?ng m?c tính trên 1 nĕm.
Có đ? tiêu chu?n giá tr? theo quy đ?nh hi?n hành.
2.Phmkng pháp xác đ?nh nguyên giá
TSCĐ
Nguyên giá: Là toàn b? các chi phí mà Doanh nghi?p ph?i b? ra đ? có đm?c TSCĐ
tính đ?n th?i đi?m đma tài s?n đó vào tr?ng thái s?n sàng s? d?ng.
TSCĐ ph?i đm?c xác đ?nh giá tr? ban đ?u theo nguyên giá.
+ ?i với doanh nghi?p thu?c đ?i tm?ng n?p thu? GTGT theo phmkng pháp kh?u tr?,
thì trong nguyên giá TSCĐ không có thu? GTGT đ?u vào.
+ ?i với doanh nghi?p thu?c đ?i tm?ng n?p thu? GTGT theo phmkng pháp tr?c ti?p
ho?c không thu?c di?n n?p thu? GTGT thì trong nguyên giá TSCĐ bao g?m c? thu? GTGT
đ?u vào.
Cách xác đ?nh nguyên giá TSCĐ h?u
hình
37
(
Mua trong kỳ
133
152,
153
?u kỳ
T?n cu?i kỳ
111,112,331
611
Xu?t dù
ng
621,627,641,642
III. K? TOÁN TÀI S?N C? Đ
?NH
1 Khái ni?m
Tài s?n c? đ?nh là nh?ng tm li?u lao đ?ng ch? y?u có giá tr? lớn và th?i gian dài đm?c s? d?ng
trong quá trình ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh c?a doanh nghi?p nhm: nhà c?a, v?t ki?n trúc, máy
móc thi?t b?, phmkng ti?n v?n t?i...
Đặc điểm của tài sản cố định :
- TSCĐ tham gia vào nhi?u chu kỳ s?n xu?t kinh doanh nhmng v?n gi? nguyên hình thái v?t ch?t
lúc ban đ?u.
- Trong quá trình tham gia vào quá trình s?n xu?t kinh doanh tài s?n c? đ?nh b? hao mòn d?n và
giá tr? c?a nó đm?c chuy?n d?ch t?ng ph?n vào giá tr? c?a s?n ph?m, d?ch v? mới t?o ra.
Tiêu chu?n nh?n bi?t
TSCĐ
- TSCĐ h?u hình: Là nh?ng tài s?n có hình thái v?t ch?t do doanh nghi?p n?m gi? đ? s? d?ng
cho ho?t đ?ng SXKD phù h?p với tiêu chu?n ghi nh?n TSCĐ h?u hình. Các tài s?n đm?c ghi nh?n là
TSCĐ h?u hình ph?i tho? mãn đ?ng th?i t?t c? b?n (4) tiêu chu?n ghi nh?n sau:
Ch?c ch?n thu đm?c l?i ích kinh t? trong tmkng lai t? vi?c s? d?ng tài s?n đó
Nguyên giá TSCĐ ph?i đm?c xác đ?nh m?t cách đáng tin c?y
Có giá tr? t? 10 tri?u đ?ng tr? lên.
Th?i gian s? d?ng m?c tính trên 1 nĕm
- TSCĐ vô hình: Là tài s?n không có hình thái v?t ch?t nhmng xác đ?nh đm?c giá tr? và do Doanh
nghi?p n?m gi?, s? d?ng trong SXKD, cung c?p d?ch v? ho?c cho các đ?i tm?ng khác thuê phù h?p
với tiêu chu?n ghi nh?n TSCĐ vô hình. Các tài s?n đm?c ghi nh?n là TSCĐ vô hình ph?i tho? mãn
đ?ng th?i t?t c? b?n (4) tiêu chu?n ghi nh?n sau:
Ch?c ch?n thu đm?c l?i ích kinh t? trong tmkng lai do tài s?n đó mang l?i;
Nguyên giá tài s?n ph?i đm?c xác đ?nh m?t cách đáng tin c?y
Th?i gian s? d?ng m?c tính trên 1 nĕm.
Có đ? tiêu chu?n giá tr? theo quy đ?nh hi?n hành.
2.Phmkng pháp xác đ?nh nguyên giá
TSCĐ
Nguyên giá: Là toàn b? các chi phí mà Doanh nghi?p ph?i b? ra đ? có đm?c TSCĐ
tính đ?n th?i đi?m đma tài s?n đó vào tr?ng thái s?n sàng s? d?ng.
TSCĐ ph?i đm?c xác đ?nh giá tr? ban đ?u theo nguyên giá.
+ ?i với doanh nghi?p thu?c đ?i tm?ng n?p thu? GTGT theo phmkng pháp kh?u tr?,
thì trong nguyên giá TSCĐ không có thu? GTGT đ?u vào.
+ ?i với doanh nghi?p thu?c đ?i tm?ng n?p thu? GTGT theo phmkng pháp tr?c ti?p
ho?c không thu?c di?n n?p thu? GTGT thì trong nguyên giá TSCĐ bao g?m c? thu? GTGT
đ?u vào.
Cách xác đ?nh nguyên giá TSCĐ h?u
hình
38
38
?p khác bao g?m: Ch
hí chu?n b? m?t b
TSCĐ mua s ?m
- Mua
thoâng thöôøng
Chi?t kh?u
Các lo?i thu?
Các chi phí
Nguyên
giá
=
Giá
-
mua
thmkng m?i,
gi?m giá đm?c
+
hm?ng
không đm?c +
hoàn l?i
liên quan tr?c
ti?p khác
Các chi phí liên quan tr?c ti i p ằng, chi phí v?n chuy?n,
b?c d?, l?p đ?t, ch?y th?, l? phí trm?c b?, chi phí s?a ch?a tân trang trm?c khi dùng.
+ Trm?ng h?p mua TSCĐ là nhà c?a, v?t ki?n trúc g?n li?n với quy?n s? d?ng đ?t thì giá tr?
quy?n s? d?ng đ?t ph?i đm?c xác đ?nh riêng bi?t và ghi nh?n là TSCĐ vô hình.
TSCĐ h?u hình do đ?u tm xây d?ng ck b?n theo
phmkng th?c giao th?u
Nguyên giá: là giá quy?t toán công trình đ?u tm xây d?ng, các chi phí liên quan tr?c ti?p và l?
phí trm?c b? (n?u có). Trm?ng h?p TSCĐ do đ?u tm xây d?ng đã đma vào s? d?ng nhmng chma th?c
hi?n quy?t toán thì doanh nghi?p h?ch toán nguyên giá theo giá t?m tính và đi?u ch?nh sau khi quy?t
toán công trình hoàn thành.
TSCĐ h?u hình t? xây d?ng ho?c t?
ch?
Nguyên giá: là giá thành th?c t? c?a TSCĐ t? xây d?ng, t? ch? c?ng (+) các chi phí l?p đ?t
ch?y th?. Trm?ng h?p TSCĐ đã đma vào s? d?ng nhmng chma th?c hi?n quy?t toán thì doanh nghi?p
h?ch toán nguyên giá theo giá t?m tính và đi?u ch?nh sau khi quy?t toán công trình hoàn thành
Trm?ng h?p doanh nghi?p dùng s?n ph?m do mình s?n xu?t ra đ? chuy?n thành TSCĐ thì
Nguyên giá là chi phí s?n xu?t s?n ph?m đó c?ng các chi phí tr?c ti?p liên quan đ?n vi?c đma TSCĐ
đó vào tr?ng thái s?n sàng s? d?ng.
TSCĐ h?u hình nh?n góp v?n liên doanh, liên k?t, đ?u tm vào Công ty co
n
Nguyên giá: là giá tr? th?c t? do h?i đ?ng đánh giá c?ng các chi phí khác trm?c khi dùng (n?u
có).
TSCĐ h?u hình đm?c tài
tr? bi?u t?ng
Nguyên giá là giá tr? h?p lý ban đ?u c?ng các chi phí liên quan tr?c ti?p đ?n vi?c đma TSCĐ
vào tr?ng thái s?n sàng s? d?ng.
TSCĐ h?u hình đm?c c?p, đm?c đi?u chuy?n
đ?n
+ N?u là đkn v? h?ch toán đ?c l?p: Nguyên giá là giá tr? còn l?i trên s? c?a đkn v? c?p ho?c
giá th?c t? đánh giá c?a h?i đ?ng giao nh?n c?ng các chi phí khác trm?c khi đma vào s? d?ng.
+ N?u đi?u chuy?n gi?a các đkn v? thành viên h?ch toán ph? thu?c: Nguyên giá, giá tr? còn
l?i và hao mòn luỹ k? đm?c ghi nh?n đúng theo s? c?a đkn v? c?p.Các chi phí khác trm?c khi đma vào
s? d?ng đm?c ph?n ánh tr?c ti?p vào chi phí s?n xu?t kinh doanh mà không tính vào nguyên giá.
3.Tài kho?n s? d?ng
TK 211
"TSCĐ h?u hình"
Bên n? : Nguyên giá tài s?n c? đ?nh h?u hình tĕng do đm?c c?p, mua s?m, xây d?ng...
Bên có
- Nguyên giá tài s?n c? đ?nh h?u hình gi?m do đi?u chuy?n cho đkn v? khác, do thanh lý,
nhm?ng bán..., do tháo d? bớt m?t s? b? ph?n.
S? dm bên
n?
- Nguyên giá tài s?n c? đ?nh h?u hình hi?n có ? đkn v?.
TK 213
"TSCĐ vô hình"
Bên n?
- Nguyên giá tài s?n c? đ?nh vô hình tĕng.
Bên có
- Nguyên giá tài s?n c? đ?nh vô hình gi?m.
S? dm bên
n?
- Nguyên giá tài s?n c? đ?nh h?u hình hi?n có ? đkn v?.
4.Phmkng pháp h?ch toán
4.1.K? toán tĕng tài s?n c? đ?nh h?u
hình
(1) Trường hợp nhận vốn góp hoặc nhận vốn cấp bằng TSCĐ hữu hình
38
?p khác bao g?m: Ch
hí chu?n b? m?t b
TSCĐ mua s ?m
- Mua
thoâng thöôøng
Chi?t kh?u
Các lo?i thu?
Các chi phí
Nguyên
giá
=
Giá
-
mua
thmkng m?i,
gi?m giá đm?c
+
hm?ng
không đm?c +
hoàn l?i
liên quan tr?c
ti?p khác
Các chi phí liên quan tr?c ti i p ằng, chi phí v?n chuy?n,
b?c d?, l?p đ?t, ch?y th?, l? phí trm?c b?, chi phí s?a ch?a tân trang trm?c khi dùng.
+ Trm?ng h?p mua TSCĐ là nhà c?a, v?t ki?n trúc g?n li?n với quy?n s? d?ng đ?t thì giá tr?
quy?n s? d?ng đ?t ph?i đm?c xác đ?nh riêng bi?t và ghi nh?n là TSCĐ vô hình.
TSCĐ h?u hình do đ?u tm xây d?ng ck b?n theo
phmkng th?c giao th?u
Nguyên giá: là giá quy?t toán công trình đ?u tm xây d?ng, các chi phí liên quan tr?c ti?p và l?
phí trm?c b? (n?u có). Trm?ng h?p TSCĐ do đ?u tm xây d?ng đã đma vào s? d?ng nhmng chma th?c
hi?n quy?t toán thì doanh nghi?p h?ch toán nguyên giá theo giá t?m tính và đi?u ch?nh sau khi quy?t
toán công trình hoàn thành.
TSCĐ h?u hình t? xây d?ng ho?c t?
ch?
Nguyên giá: là giá thành th?c t? c?a TSCĐ t? xây d?ng, t? ch? c?ng (+) các chi phí l?p đ?t
ch?y th?. Trm?ng h?p TSCĐ đã đma vào s? d?ng nhmng chma th?c hi?n quy?t toán thì doanh nghi?p
h?ch toán nguyên giá theo giá t?m tính và đi?u ch?nh sau khi quy?t toán công trình hoàn thành
Trm?ng h?p doanh nghi?p dùng s?n ph?m do mình s?n xu?t ra đ? chuy?n thành TSCĐ thì
Nguyên giá là chi phí s?n xu?t s?n ph?m đó c?ng các chi phí tr?c ti?p liên quan đ?n vi?c đma TSCĐ
đó vào tr?ng thái s?n sàng s? d?ng.
TSCĐ h?u hình nh?n góp v?n liên doanh, liên k?t, đ?u tm vào Công ty co
n
Nguyên giá: là giá tr? th?c t? do h?i đ?ng đánh giá c?ng các chi phí khác trm?c khi dùng (n?u
có).
TSCĐ h?u hình đm?c tài
tr? bi?u t?ng
Nguyên giá là giá tr? h?p lý ban đ?u c?ng các chi phí liên quan tr?c ti?p đ?n vi?c đma TSCĐ
vào tr?ng thái s?n sàng s? d?ng.
TSCĐ h?u hình đm?c c?p, đm?c đi?u chuy?n
đ?n
+ N?u là đkn v? h?ch toán đ?c l?p: Nguyên giá là giá tr? còn l?i trên s? c?a đkn v? c?p ho?c
giá th?c t? đánh giá c?a h?i đ?ng giao nh?n c?ng các chi phí khác trm?c khi đma vào s? d?ng.
+ N?u đi?u chuy?n gi?a các đkn v? thành viên h?ch toán ph? thu?c: Nguyên giá, giá tr? còn
l?i và hao mòn luỹ k? đm?c ghi nh?n đúng theo s? c?a đkn v? c?p.Các chi phí khác trm?c khi đma vào
s? d?ng đm?c ph?n ánh tr?c ti?p vào chi phí s?n xu?t kinh doanh mà không tính vào nguyên giá.
3.Tài kho?n s? d?ng
TK 211
"TSCĐ h?u hình"
Bên n? : Nguyên giá tài s?n c? đ?nh h?u hình tĕng do đm?c c?p, mua s?m, xây d?ng...
Bên có
- Nguyên giá tài s?n c? đ?nh h?u hình gi?m do đi?u chuy?n cho đkn v? khác, do thanh lý,
nhm?ng bán..., do tháo d? bớt m?t s? b? ph?n.
S? dm bên
n?
- Nguyên giá tài s?n c? đ?nh h?u hình hi?n có ? đkn v?.
TK 213
"TSCĐ vô hình"
Bên n?
- Nguyên giá tài s?n c? đ?nh vô hình tĕng.
Bên có
- Nguyên giá tài s?n c? đ?nh vô hình gi?m.
S? dm bên
n?
- Nguyên giá tài s?n c? đ?nh h?u hình hi?n có ? đkn v?.
4.Phmkng pháp h?ch toán
4.1.K? toán tĕng tài s?n c? đ?nh h?u
hình
(1) Trường hợp nhận vốn góp hoặc nhận vốn cấp bằng TSCĐ hữu hình
39
39
N? TK 211 ậ TSCĐ h?u hình
Có TK 411 - Ngu?n v?n kinh doanh
(2) Trường hợp TSCĐ hình thành do mua sắm
?i với đkn v? ch?u thu? giá tr? gia tĕng theo phmkng pháp kh?u tr?
N? TK 211 - TSCĐ h?u hình (Nguyên giá)
N? TK 1332 - Thu? giá tr? gia tĕng đm?c kh?u tr?
Có các TK 111, 112,ầ
Có TK 331 - Ph?i tr? cho ngm?i bán.
Có TK 341 - Vay dài h?n.
?i với đkn v? ch?u thu? giá tr? gia tĕng theo phmkng pháp tr?c ti?p
N? TK 211 - TSCĐ h?u hình (Nguyên giá)
Có các TK 111, 112,ầ
Có TK 331 - Ph?i tr? cho ngm?i bán.
Có TK 341 - Vay dài h?n.
+ N?u tài s?n c? đ?nh đm?c mua s?m bằng ngu?n v?n đ?u tm xây d?ng ck b?n ho?c quỹ đ?u
tm phát tri?n c?a doanh nghi?p dùng vào SXKD, k? toán ph?i chuy?n ngu?n:
N? TK 414 - Quỹ đ?u tm phát tri?n
N? TK 441 - Ngu?n v?n đ?u tm xây d?ng ck b?n
Có TK 411 - Ngu?n v?n kinh doanh.
4.2. K? toán gi?m TSCĐ h?u
hình
(a)
Trm?ng h?p nhm?ng bán tài s?n c? đ?nh
+ Cĕn c? ch?ng t? nhm?ng bán ho?c ch?ng t? thu ti?n nhm?ng bán tài s?n c? đ?nh, s? ti?n đã
thu ho?c ph?i thu c?a ngm?i mua (Đkn v? áp d?ng thu? tr? giá gia tĕng theo phmkng pháp tr?c ti?p)
N? TK 111 - Ti?n m?t.
N? TK 112 - Ti?n g?i ngân hàng.
N? TK 131 - Ph?i thu c?a khách hàng
ầ
Có TK 711 - Thu nh?p khác (T?ng giá thanh toán).
+ Cĕn c? biên b?n giao nh?n tài s?n c? đ?nh, ph?n ánh ph?n giá tr? còn l?i vào chi phí và ghi
gi?m nguyên giá, giá tr? đã hao mòn.
N? TK 2141 - Hao mòn tài s?n c? đ?nh
N? TK 811 - Chi phí khác (ph?n giá tr? còn l?i).
Có TK 211 - tài s?n c? đ?nh h?u hình (nguyên giá).
+ Các chi phí phát sinh liên quan đ?n vi?c nhm?ng bán tài s?n c? đ?nh (n?u có), cũng đm?c
t?p h?p vào bên n? TK 811 - chi phí khác.
N? TK 811 - Chi phí khác
Có TK 111, 112, 152ầ
(b) Trường hợp thanh lý tài sản cố đị
nh
Ghi gi?m tài s?n c? đ?nh đã thanh lý :
N? TK 214 - Hao mòn tài s?n c? đ?nh (ph?n giá tr? đã hao mòn).
N? TK 811 - Chi phí khác (ph?n giá tr? còn l?i).
Có TK 211 - Tài s?n c? đ?nh h?u hình (nguyên giá).
Ph?n ánh s? thu v? thanh lý (đ?i với đkn v? áp d?ng thu? tr? giá gia tĕng theo phmkng
pháp tr?c ti?p).
N? TK 111, 112, ho?c 152, 153.
N? TK 131 - Ph?i thu c?a khách hàng.
Có TK 711 - Các kho?n thu nh?p khác.
T?p h?p v? chi phí thanh lý tài s?n c? đ?nh ghi :
N? TK 811 - Chi phí khác. N? TK 811 - Chi phí khác.
Có TK 111,112 (chi phí bằng ti?n).
Có TK 152, 153 (chi phí v?t li?u, công c?, d?ng c?).
IV.K? TOÁN KH?U HAO TÀI S?N C? Đ
?NH
1 Khái
ni?m
39
N? TK 211 ậ TSCĐ h?u hình
Có TK 411 - Ngu?n v?n kinh doanh
(2) Trường hợp TSCĐ hình thành do mua sắm
?i với đkn v? ch?u thu? giá tr? gia tĕng theo phmkng pháp kh?u tr?
N? TK 211 - TSCĐ h?u hình (Nguyên giá)
N? TK 1332 - Thu? giá tr? gia tĕng đm?c kh?u tr?
Có các TK 111, 112,ầ
Có TK 331 - Ph?i tr? cho ngm?i bán.
Có TK 341 - Vay dài h?n.
?i với đkn v? ch?u thu? giá tr? gia tĕng theo phmkng pháp tr?c ti?p
N? TK 211 - TSCĐ h?u hình (Nguyên giá)
Có các TK 111, 112,ầ
Có TK 331 - Ph?i tr? cho ngm?i bán.
Có TK 341 - Vay dài h?n.
+ N?u tài s?n c? đ?nh đm?c mua s?m bằng ngu?n v?n đ?u tm xây d?ng ck b?n ho?c quỹ đ?u
tm phát tri?n c?a doanh nghi?p dùng vào SXKD, k? toán ph?i chuy?n ngu?n:
N? TK 414 - Quỹ đ?u tm phát tri?n
N? TK 441 - Ngu?n v?n đ?u tm xây d?ng ck b?n
Có TK 411 - Ngu?n v?n kinh doanh.
4.2. K? toán gi?m TSCĐ h?u
hình
(a)
Trm?ng h?p nhm?ng bán tài s?n c? đ?nh
+ Cĕn c? ch?ng t? nhm?ng bán ho?c ch?ng t? thu ti?n nhm?ng bán tài s?n c? đ?nh, s? ti?n đã
thu ho?c ph?i thu c?a ngm?i mua (Đkn v? áp d?ng thu? tr? giá gia tĕng theo phmkng pháp tr?c ti?p)
N? TK 111 - Ti?n m?t.
N? TK 112 - Ti?n g?i ngân hàng.
N? TK 131 - Ph?i thu c?a khách hàng
ầ
Có TK 711 - Thu nh?p khác (T?ng giá thanh toán).
+ Cĕn c? biên b?n giao nh?n tài s?n c? đ?nh, ph?n ánh ph?n giá tr? còn l?i vào chi phí và ghi
gi?m nguyên giá, giá tr? đã hao mòn.
N? TK 2141 - Hao mòn tài s?n c? đ?nh
N? TK 811 - Chi phí khác (ph?n giá tr? còn l?i).
Có TK 211 - tài s?n c? đ?nh h?u hình (nguyên giá).
+ Các chi phí phát sinh liên quan đ?n vi?c nhm?ng bán tài s?n c? đ?nh (n?u có), cũng đm?c
t?p h?p vào bên n? TK 811 - chi phí khác.
N? TK 811 - Chi phí khác
Có TK 111, 112, 152ầ
(b) Trường hợp thanh lý tài sản cố đị
nh
Ghi gi?m tài s?n c? đ?nh đã thanh lý :
N? TK 214 - Hao mòn tài s?n c? đ?nh (ph?n giá tr? đã hao mòn).
N? TK 811 - Chi phí khác (ph?n giá tr? còn l?i).
Có TK 211 - Tài s?n c? đ?nh h?u hình (nguyên giá).
Ph?n ánh s? thu v? thanh lý (đ?i với đkn v? áp d?ng thu? tr? giá gia tĕng theo phmkng
pháp tr?c ti?p).
N? TK 111, 112, ho?c 152, 153.
N? TK 131 - Ph?i thu c?a khách hàng.
Có TK 711 - Các kho?n thu nh?p khác.
T?p h?p v? chi phí thanh lý tài s?n c? đ?nh ghi :
N? TK 811 - Chi phí khác. N? TK 811 - Chi phí khác.
Có TK 111,112 (chi phí bằng ti?n).
Có TK 152, 153 (chi phí v?t li?u, công c?, d?ng c?).
IV.K? TOÁN KH?U HAO TÀI S?N C? Đ
?NH
1 Khái
ni?m
40
40
Kh?u hao: Là s? phân b? m?t cách có h? th?ng giá tr? ph?i kh?u hao c?a TSCĐ trong su?t
th?i gian s? d?ng h?u ích c?a TSCĐ đó.
2. Tài kho?n s? d?ng
TK 214
"Hao mòn TSCĐ"
Bên n?: Giá tr? hao mòn tài s?n c? đ?nh thanh lý, nhm?ng bán, đi?u đ?ng cho đkn v? khác,
góp v?n liên doanh,ầ
Bên có: Giá tr? hao mòn tài s?n c? đ?nh tĕng do tính kh?u hao tài s?n c? đ?nh.
S? dm bên có: Giá tr? hao mòn lũy k? c?a tài s?n c? đ?nh.
3. Phmkng pháp h?ch toán
- ?nh kỳ tính, trích kh?u hao tài s?n c? đ?nh vào chi phí s?n xu?t, kinh doanh, chi phí khác:
N? TK 6234 - Chi phí s? d?ng máy thi công
N? TK 6274 - Chi phí s?n xu?t chung.
N? TK 641 - Chi phí bán hàng
N? TK 642 - Chi phí qu?n lý doanh nghi?p.
Có TK 214 - Hao mòn tài s?n c? đ?nh.
Sơ đồ h)ch toán
111, 112, 331,ầ
211
111, 112, 331,ầ
Chi?t kh?u thmkng m
?i,
đm?c gi?m giá TSCĐ
mua v
ào
Giá mua, chi phí liên quan tr?c
ti?p
(Mua v
? s? d?ng ng ay)
133
Thu? GTGT
(n?u
có)
V K? TOÁN TI?N LljNG VÀ CÁC KHO?N
TRÍCH THEO LljNG
1 .Khái ni?m:
Ti?n lmkng là ph?n thù lao lao đ?ng đ? tái s?n xu?t s?c lao đ?ng, bù đ?p hao phí lao đ?ng mà
ngm?i công nhân b? ra trong quá trình s?n xu?t kinh doanh. Ti?n lmkng g?n li?n với th?i gian và k?t
qu? lao đ?ng mà công nhân viên đã tham gia, th?c hi?n quá trình kinh doanh c?a doanh nghi?p.
(a) BHXH là kho?n ti?n Nhà nm?c tr? cho ngm?i lao đ?ng khi họ ngh? hmu, tai n?n lao đ?ng .
Theo quy đ?nh hi?n nay hàng tháng doanh nghi?p ph?i trích 16% t?ng quỹ lmkng th?c t? ph?i tr?
công nhân viên h?ch toán vào chi phí s?n xu?t kinh doanh đ? hình thành nên quỹ b?o hi?m xã h?i
c?a nhà nm?c, ngoài ra cán b? công nhân viên đóng góp 6% ti?n lmkng c?a mình (đm?c kh?u tr?
vào lmkng) đ? b? sung vào quỹ b?o hi?m xã h?i c?a nhà nm?c.
(b) BHYT là m?t kho?n chi phí b?o hi?m thanh toán cho ngm?i lao đ?ng khi ?m đau, sinh đẻầă
nhm tr? ti?n khám b?nh, ti?n thu?c, ti?n vi?n phí t?i b?nh vi?n theo quy đ?nh. Theo quy đ?nh hi?n
nay thì hàng tháng doanh nghi?p ph?i trích 3% trên t?ng ti?n lmkng th?c t? ph?i tr? cho ngm?i lao
đ?ng đma vào chi phí s?n xu?t kinh doanh và cán b? công nhân viên ph?i n?p 1,5 % t? ti?n lmkng
c?a mình đ? hình thành nên quỹ b?o hi?m y t? n?p cho b?nh vi?n.
(c) KPCĐ là kho?n kinh phí dùng cho các ho?t đ?ng công đoàn. Theo quy đ?nh hi?n nay, doanh
nghi?p ph?i trích 2% trên t?ng quỹ lmkng th?c t? đma vào chi phí s?n xu?t kinh doanh đ? hình thành
nên quỹ KPCĐ đ? ph?c v? chi tiêu cho ho?t đ?ng c?a t? ch?c giới lao đ?ng nhằm chĕm lo quy?n
l?i b?o v? cho ngm?i lao đ?ng.
(d) BHTN đm?c s? d?ng cho tr? tr? c?p th?t nghi?p hàng tháng cho ngm?i lao đ?ng đm?c hm?ng
ch? đ? BHTN; h? tr? học ngh? cho ngm?i lao đ?ng đang hm?ng tr? c?p th?t nghi?p hằng tháng; h?
tr? tìm vi?c làm cho ngm?i lao đ?ng đang hm?ng tr? c?p th?t nghi?p hàng tháng. Theo quy đ?nh
40
Kh?u hao: Là s? phân b? m?t cách có h? th?ng giá tr? ph?i kh?u hao c?a TSCĐ trong su?t
th?i gian s? d?ng h?u ích c?a TSCĐ đó.
2. Tài kho?n s? d?ng
TK 214
"Hao mòn TSCĐ"
Bên n?: Giá tr? hao mòn tài s?n c? đ?nh thanh lý, nhm?ng bán, đi?u đ?ng cho đkn v? khác,
góp v?n liên doanh,ầ
Bên có: Giá tr? hao mòn tài s?n c? đ?nh tĕng do tính kh?u hao tài s?n c? đ?nh.
S? dm bên có: Giá tr? hao mòn lũy k? c?a tài s?n c? đ?nh.
3. Phmkng pháp h?ch toán
- ?nh kỳ tính, trích kh?u hao tài s?n c? đ?nh vào chi phí s?n xu?t, kinh doanh, chi phí khác:
N? TK 6234 - Chi phí s? d?ng máy thi công
N? TK 6274 - Chi phí s?n xu?t chung.
N? TK 641 - Chi phí bán hàng
N? TK 642 - Chi phí qu?n lý doanh nghi?p.
Có TK 214 - Hao mòn tài s?n c? đ?nh.
Sơ đồ h)ch toán
111, 112, 331,ầ
211
111, 112, 331,ầ
Chi?t kh?u thmkng m
?i,
đm?c gi?m giá TSCĐ
mua v
ào
Giá mua, chi phí liên quan tr?c
ti?p
(Mua v
? s? d?ng ng ay)
133
Thu? GTGT
(n?u
có)
V K? TOÁN TI?N LljNG VÀ CÁC KHO?N
TRÍCH THEO LljNG
1 .Khái ni?m:
Ti?n lmkng là ph?n thù lao lao đ?ng đ? tái s?n xu?t s?c lao đ?ng, bù đ?p hao phí lao đ?ng mà
ngm?i công nhân b? ra trong quá trình s?n xu?t kinh doanh. Ti?n lmkng g?n li?n với th?i gian và k?t
qu? lao đ?ng mà công nhân viên đã tham gia, th?c hi?n quá trình kinh doanh c?a doanh nghi?p.
(a) BHXH là kho?n ti?n Nhà nm?c tr? cho ngm?i lao đ?ng khi họ ngh? hmu, tai n?n lao đ?ng .
Theo quy đ?nh hi?n nay hàng tháng doanh nghi?p ph?i trích 16% t?ng quỹ lmkng th?c t? ph?i tr?
công nhân viên h?ch toán vào chi phí s?n xu?t kinh doanh đ? hình thành nên quỹ b?o hi?m xã h?i
c?a nhà nm?c, ngoài ra cán b? công nhân viên đóng góp 6% ti?n lmkng c?a mình (đm?c kh?u tr?
vào lmkng) đ? b? sung vào quỹ b?o hi?m xã h?i c?a nhà nm?c.
(b) BHYT là m?t kho?n chi phí b?o hi?m thanh toán cho ngm?i lao đ?ng khi ?m đau, sinh đẻầă
nhm tr? ti?n khám b?nh, ti?n thu?c, ti?n vi?n phí t?i b?nh vi?n theo quy đ?nh. Theo quy đ?nh hi?n
nay thì hàng tháng doanh nghi?p ph?i trích 3% trên t?ng ti?n lmkng th?c t? ph?i tr? cho ngm?i lao
đ?ng đma vào chi phí s?n xu?t kinh doanh và cán b? công nhân viên ph?i n?p 1,5 % t? ti?n lmkng
c?a mình đ? hình thành nên quỹ b?o hi?m y t? n?p cho b?nh vi?n.
(c) KPCĐ là kho?n kinh phí dùng cho các ho?t đ?ng công đoàn. Theo quy đ?nh hi?n nay, doanh
nghi?p ph?i trích 2% trên t?ng quỹ lmkng th?c t? đma vào chi phí s?n xu?t kinh doanh đ? hình thành
nên quỹ KPCĐ đ? ph?c v? chi tiêu cho ho?t đ?ng c?a t? ch?c giới lao đ?ng nhằm chĕm lo quy?n
l?i b?o v? cho ngm?i lao đ?ng.
(d) BHTN đm?c s? d?ng cho tr? tr? c?p th?t nghi?p hàng tháng cho ngm?i lao đ?ng đm?c hm?ng
ch? đ? BHTN; h? tr? học ngh? cho ngm?i lao đ?ng đang hm?ng tr? c?p th?t nghi?p hằng tháng; h?
tr? tìm vi?c làm cho ngm?i lao đ?ng đang hm?ng tr? c?p th?t nghi?p hàng tháng. Theo quy đ?nh
41
41
hi?n nay thì hàng tháng doanh nghi?p ph?i trích 1% trên t?ng ti?n lmkng th?c t? ph?i tr? cho ngm?i
lao đ?ng đma vào chi phí s?n xu?t kinh doanh và cán b? công nhân viên ph?i n?p1% t? ti?n lmkng
c?a mình.
2. Nhi?m v? c?a k? toán ti?n lmkng và các kho?n trích theo lmkng:
-T? ch?c ghi chép, ph?n ánh, t?ng h?p m?t cách trung th?c, k?p th?i đ?y đ? tình hình hi?n Có
TK và s? bi?n đ?ng v? s? lm?ng, ch?t lm?ng lao đ?ng, tình hình s? d?ng th?i gian lao đ?ng và k?t qu?
lao đ?ng.
-Tính toán chính xác, k?p th?i, đúng chính sách, các kho?n ti?n lmkng, ti?n thm?ng, các kho?n
tr? c?p cho ngm?i lao đ?ng. Ph?n ánh k?p th?i đ?y đ? chính xác tình hình thanh toán các kho?n tr? cho
ngm?i lao đ?ng.
-Th?c hi?n ki?m tra tình hình huy đ?ng và s? d?ng lao đ?ng, tình hình ch?p hành các chính
sách, ch? đ? v? lao đ?ng ti?n lmkng, BHXH, BHYT, KPCĐ, BHTN. Tình hình s? d?ng quỹ ti?n
lmkng, quỹ BHXH, BHYT, KPCĐ, BHTN.
3. Tài kho?n s? d?ng :
TK 334 ậ Ph?i tr? ngm?i lao đ?ng.
-Bên N? : Các kho?n ph?i tr? ngm?i lao đ?ng, đã ?ng cho ngm?i lao đ?ng.
Các kho?n kh?u tr? vào lmkng.
-Bên Có : Các kho?n ph?i tr? ngm?i lao đ?ng
-S? dm Có :Các kho?n còn ph?i tr? ngm?i lao đ?ng.
TK 338 ậ Các kho?n ph?i tr? khác.
- Bên N?:
- K?t chuy?n giá tr? tài s?n th?a vào các tài kho?n liên quan theo quy?t đ?nh ghi trong biên b?n
x? lý;
- B?o hi?m xã h?i ph?i tr? cho công nhân viên;
- Kinh phí công đoàn chi t?i đkn v?;
- S? b?o hi?m xã h?i, b?o hi?m y t? và kinh phí công đoàn đã n?p cho ck quan qu?n lý quỹ b?o
hi?m xã h?i, b?o hi?m y t? và kinh phí công đoàn;
- Các kho?n đã tr?, đã n?p khác.
-Bên Có:
- Giá tr? tài s?n th?a ch? x? lý (Chma xác đ?nh rõ nguyên nhân);
- Giá tr? tài s?n th?a ph?i tr? cho cá nhân, t?p th? (Trong và ngoài đkn v?) theo quy?t đ?nh ghi
trong biên b?n x? lý do xác đ?nh ngay đm?c nguyên nhân;
- Trích b?o hi?m xã h?i, b?o hi?m y t? và kinh phí công đoàn vào chi phí s?n xu?t, kinh doanh;
- Trích b?o hi?m y t?, b?o hi?m xã h?i kh?u tr? vào lmkng c?a công nhân viên;
- Các kho?n thanh toán với công nhân viên v? ti?n nhà, đi?n, nm?c ? t?p th?;
- Kinh phí công đoàn vm?t chi đm?c c?p bù;
- S? BHXH đã chi tr? công nhân viên khi đm?c ck quan BHXH thanh toán;
- Các kho?n ph?i tr? khác.
S? dm bên Có:
- S? ti?n còn ph?i tr?, còn ph?i n?p;
- B?o hi?m xã h?i, b?o hi?m y t? và kinh phí công đoàn đã trích chma n?p cho ck quan qu?n lý
ho?c kinh phí công đoàn đm?c đ? l?i cho đkn v? chma chi h?t;
- Giá tr? tài s?n phát hi?n th?a còn ch? gi?i quy?t;
4. Trình t? h?ch toán
Cĕn c? vào b?ng tính và phân b? lmkng
N? TK 622 Ti?n lmkng ph?i tr? cho công nhân tr?c ti?p s?n xu?t
N? TK 627 Ti?n lmkng ph?i tr? cho nhân viên qu?n lý phân xm?ng
N? TK 641 Ti?n lmkng ph?i tr? cho nhân viên bán hàng.
N? TK 642 Ti?n lmkng ph?i tr? cho nhân viên qu?n lý doanh nghi?p
CÓ TK 334 T?ng ti?n lmkng ph?i tr?
-Các kho?n trích theo lmkng :Trích BHXH, BHYT, KPCĐ theo tỷ l? qui đ?nh đma vào chi phí
SXKD
41
hi?n nay thì hàng tháng doanh nghi?p ph?i trích 1% trên t?ng ti?n lmkng th?c t? ph?i tr? cho ngm?i
lao đ?ng đma vào chi phí s?n xu?t kinh doanh và cán b? công nhân viên ph?i n?p1% t? ti?n lmkng
c?a mình.
2. Nhi?m v? c?a k? toán ti?n lmkng và các kho?n trích theo lmkng:
-T? ch?c ghi chép, ph?n ánh, t?ng h?p m?t cách trung th?c, k?p th?i đ?y đ? tình hình hi?n Có
TK và s? bi?n đ?ng v? s? lm?ng, ch?t lm?ng lao đ?ng, tình hình s? d?ng th?i gian lao đ?ng và k?t qu?
lao đ?ng.
-Tính toán chính xác, k?p th?i, đúng chính sách, các kho?n ti?n lmkng, ti?n thm?ng, các kho?n
tr? c?p cho ngm?i lao đ?ng. Ph?n ánh k?p th?i đ?y đ? chính xác tình hình thanh toán các kho?n tr? cho
ngm?i lao đ?ng.
-Th?c hi?n ki?m tra tình hình huy đ?ng và s? d?ng lao đ?ng, tình hình ch?p hành các chính
sách, ch? đ? v? lao đ?ng ti?n lmkng, BHXH, BHYT, KPCĐ, BHTN. Tình hình s? d?ng quỹ ti?n
lmkng, quỹ BHXH, BHYT, KPCĐ, BHTN.
3. Tài kho?n s? d?ng :
TK 334 ậ Ph?i tr? ngm?i lao đ?ng.
-Bên N? : Các kho?n ph?i tr? ngm?i lao đ?ng, đã ?ng cho ngm?i lao đ?ng.
Các kho?n kh?u tr? vào lmkng.
-Bên Có : Các kho?n ph?i tr? ngm?i lao đ?ng
-S? dm Có :Các kho?n còn ph?i tr? ngm?i lao đ?ng.
TK 338 ậ Các kho?n ph?i tr? khác.
- Bên N?:
- K?t chuy?n giá tr? tài s?n th?a vào các tài kho?n liên quan theo quy?t đ?nh ghi trong biên b?n
x? lý;
- B?o hi?m xã h?i ph?i tr? cho công nhân viên;
- Kinh phí công đoàn chi t?i đkn v?;
- S? b?o hi?m xã h?i, b?o hi?m y t? và kinh phí công đoàn đã n?p cho ck quan qu?n lý quỹ b?o
hi?m xã h?i, b?o hi?m y t? và kinh phí công đoàn;
- Các kho?n đã tr?, đã n?p khác.
-Bên Có:
- Giá tr? tài s?n th?a ch? x? lý (Chma xác đ?nh rõ nguyên nhân);
- Giá tr? tài s?n th?a ph?i tr? cho cá nhân, t?p th? (Trong và ngoài đkn v?) theo quy?t đ?nh ghi
trong biên b?n x? lý do xác đ?nh ngay đm?c nguyên nhân;
- Trích b?o hi?m xã h?i, b?o hi?m y t? và kinh phí công đoàn vào chi phí s?n xu?t, kinh doanh;
- Trích b?o hi?m y t?, b?o hi?m xã h?i kh?u tr? vào lmkng c?a công nhân viên;
- Các kho?n thanh toán với công nhân viên v? ti?n nhà, đi?n, nm?c ? t?p th?;
- Kinh phí công đoàn vm?t chi đm?c c?p bù;
- S? BHXH đã chi tr? công nhân viên khi đm?c ck quan BHXH thanh toán;
- Các kho?n ph?i tr? khác.
S? dm bên Có:
- S? ti?n còn ph?i tr?, còn ph?i n?p;
- B?o hi?m xã h?i, b?o hi?m y t? và kinh phí công đoàn đã trích chma n?p cho ck quan qu?n lý
ho?c kinh phí công đoàn đm?c đ? l?i cho đkn v? chma chi h?t;
- Giá tr? tài s?n phát hi?n th?a còn ch? gi?i quy?t;
4. Trình t? h?ch toán
Cĕn c? vào b?ng tính và phân b? lmkng
N? TK 622 Ti?n lmkng ph?i tr? cho công nhân tr?c ti?p s?n xu?t
N? TK 627 Ti?n lmkng ph?i tr? cho nhân viên qu?n lý phân xm?ng
N? TK 641 Ti?n lmkng ph?i tr? cho nhân viên bán hàng.
N? TK 642 Ti?n lmkng ph?i tr? cho nhân viên qu?n lý doanh nghi?p
CÓ TK 334 T?ng ti?n lmkng ph?i tr?
-Các kho?n trích theo lmkng :Trích BHXH, BHYT, KPCĐ theo tỷ l? qui đ?nh đma vào chi phí
SXKD
42
42
N? TK 622
N? TK 627 22% trên t?ng ti?n lmkng ph?i tr? cho các đ?i tm?ng ch?u chi phí
N? TK 641
N? TK 642
CÓ TK 338 22% trên t?ng ti?n lmkng ph?i tr?
-Trích BHXH, BHYT, BHTN tr? lmkng CNV theo tỷ l? 8,5%
N? TK 334 (8,5% t?ng ti?n lmkng th?c nh?n)
CÓ TK 338 (8,5% t?ng ti?n lmkng th?c nh?n)
-Thanh toán lmkng :
N? TK 334
CÓ TK 111
Sơ đồ
h)ch toán
111 334 622, 627, 641,
642
138
338
141
VI. K? TOÁN CHI PHÍ S?N
XU?T-TÍNH GIÁ THÀNH S?N PH?M
1. Khái ni?m
-Chi phí s?n xu?t là s? hao phí v? nguyên v?t li?u, ti?n lmkng, BHXH,BHYT,KPCĐ, kh?u hao
ck b?n, nĕng lm?ng và các chi phí khác bằng ti?n .. th?c t? đã b? ra trong quá trình s?n xu?t trong
m?t th?i gian nh?t đ?nh nhằm m?c đích t?o ra s?n ph?m.
-Giá thành s?n ph?m là chi phí th?c t? đã b? ra nhằm t?o ra m?t k?t qu? nh?t đ?nh (S?n ph?m đã
hoàn thành)
Theo quy đ?nh hi?n nay, các kho?n m?c chi phí c?u thành giá thành c?a nh?ng s?n ph?m hoàn
thành trong kỳ bao g?m 3 kho?n m?c chi phí :
- Chi phí nguyên v?t li?u tr?c ti?p
- Chi phí công nhân tr?c ti?p
- Chi phí s?n xu?t chung (? phân xm?ng s?n xu?t)
2. Nhi?m v? k? toán quá trình s?n xu?t
- Ph?n ánh m?t cách có h? th?ng chi phí s?n xu?t phát sinh trong kỳ, đ?ng th?i giám đ?c các
chi phí đó theo đ?nh m?c kinh t? kỹ thu?t, theo d? toán và tính giá thành th?c t? s?n ph?m hoàn
thành nh?p kho trong kỳ m?t cách chính xác.
- Theo dõi ch?t ch? s? lm?ng, ch?t lm?ng s?n ph?m hoàn thành c? v? m?t hi?n v?t và giá tr?.
- Cung c?p các tài li?u c?n thi?t cho các b? ph?n có liên quan.
3.Tài kho?n s? d?ng:
TK 621- Chi phí nguyên v?t li?u tr?c ti?p
Bên N? :Chi phí NVL tr?c ti?p phát sinh trong kỳ
Bên Có :K?t chuy?n chi phí th?c t? cho s?n xu?t, kinh doanh trong kỳ vào TK 154 ho?c TK
631.
TK 622- Chi phí nhân công tr?c ti?p
Bên N? :Chi phí ti?n lmkng c?a CN TTSX vào TK 154 ho?c TK 155 ho?c TK631
Bên Có :K?t chuy?n chi phí phát sinh trong kỳ vào TK tính giá thành s?n ph?m
TK 627- Chi phí s?n xu?t chung
Bên N? : Chi phí s?n xu?t chung th?c t? phát sinh trong kỳ
Bên Có :K?t chuy?n chi phí phát sinh trong kỳ vào TK 154 ho?c TK 155 ho?c TK631
42
N? TK 622
N? TK 627 22% trên t?ng ti?n lmkng ph?i tr? cho các đ?i tm?ng ch?u chi phí
N? TK 641
N? TK 642
CÓ TK 338 22% trên t?ng ti?n lmkng ph?i tr?
-Trích BHXH, BHYT, BHTN tr? lmkng CNV theo tỷ l? 8,5%
N? TK 334 (8,5% t?ng ti?n lmkng th?c nh?n)
CÓ TK 338 (8,5% t?ng ti?n lmkng th?c nh?n)
-Thanh toán lmkng :
N? TK 334
CÓ TK 111
Sơ đồ
h)ch toán
111 334 622, 627, 641,
642
138
338
141
VI. K? TOÁN CHI PHÍ S?N
XU?T-TÍNH GIÁ THÀNH S?N PH?M
1. Khái ni?m
-Chi phí s?n xu?t là s? hao phí v? nguyên v?t li?u, ti?n lmkng, BHXH,BHYT,KPCĐ, kh?u hao
ck b?n, nĕng lm?ng và các chi phí khác bằng ti?n .. th?c t? đã b? ra trong quá trình s?n xu?t trong
m?t th?i gian nh?t đ?nh nhằm m?c đích t?o ra s?n ph?m.
-Giá thành s?n ph?m là chi phí th?c t? đã b? ra nhằm t?o ra m?t k?t qu? nh?t đ?nh (S?n ph?m đã
hoàn thành)
Theo quy đ?nh hi?n nay, các kho?n m?c chi phí c?u thành giá thành c?a nh?ng s?n ph?m hoàn
thành trong kỳ bao g?m 3 kho?n m?c chi phí :
- Chi phí nguyên v?t li?u tr?c ti?p
- Chi phí công nhân tr?c ti?p
- Chi phí s?n xu?t chung (? phân xm?ng s?n xu?t)
2. Nhi?m v? k? toán quá trình s?n xu?t
- Ph?n ánh m?t cách có h? th?ng chi phí s?n xu?t phát sinh trong kỳ, đ?ng th?i giám đ?c các
chi phí đó theo đ?nh m?c kinh t? kỹ thu?t, theo d? toán và tính giá thành th?c t? s?n ph?m hoàn
thành nh?p kho trong kỳ m?t cách chính xác.
- Theo dõi ch?t ch? s? lm?ng, ch?t lm?ng s?n ph?m hoàn thành c? v? m?t hi?n v?t và giá tr?.
- Cung c?p các tài li?u c?n thi?t cho các b? ph?n có liên quan.
3.Tài kho?n s? d?ng:
TK 621- Chi phí nguyên v?t li?u tr?c ti?p
Bên N? :Chi phí NVL tr?c ti?p phát sinh trong kỳ
Bên Có :K?t chuy?n chi phí th?c t? cho s?n xu?t, kinh doanh trong kỳ vào TK 154 ho?c TK
631.
TK 622- Chi phí nhân công tr?c ti?p
Bên N? :Chi phí ti?n lmkng c?a CN TTSX vào TK 154 ho?c TK 155 ho?c TK631
Bên Có :K?t chuy?n chi phí phát sinh trong kỳ vào TK tính giá thành s?n ph?m
TK 627- Chi phí s?n xu?t chung
Bên N? : Chi phí s?n xu?t chung th?c t? phát sinh trong kỳ
Bên Có :K?t chuy?n chi phí phát sinh trong kỳ vào TK 154 ho?c TK 155 ho?c TK631
43
43
TK 154- Chi phí s?n xu?t kinh doanh d? dang.
Bên N?: K?t chuy?n chi phí th?c t? phát sinh trong kỳ.
K?t chuy?n chi phí s?n xu?t kinh doanh d? dang trong kỳ (Trm?ng h?p h?ch toán
hang t?n kho theo phmkng pháp KKĐK)
Bên Có :Giá thành c?a s?n ph?m đã hoàn thành
Các kho?n gi?m chi phí s?n xu?t.
Dm N?: Chi phí d? dang cu?i kỳ c?a s?n ph?m, lao v? d?ch v? chma hoàn thành.
TK 155- Chi phí s?n xu?t kinh doanh d? dang.
Bên N?: Tr? giá g?c c?a s?n ph?m đã hoàn thành nh?p kho trong kỳ
Bên Có : Tr? giá g?c c?a s?n ph?m xu?t kho trong kỳ.
Dm N?: Ph?n ánh tr? giá g?c c?a s?n ph?m t?n kho cu?i kỳ.
.
4.Trình t? t?p h?p chi phí s?n xu?t và tính giá thành s?n ph?m
4.1. Trường hợp đơn vị áp dụng theo phương pháp kê khai thường
xuyên
Trình t? h?ch toán: Ti?n hành theo 5 bm?c
(a) Bm?c 1
: T?p h?p chi phí phát sinh trong kỳ
-T?p h?p chi phí nguyên v?t li?u N? TK621
Có TK152
- T?p h?p chi phí nhân công tr?c ti?p N? TK622
Có TK334, TK338
- T?p h?p chi phí s?n xu?t chung N? TK 627
Có TK152, 214, 334, 331
(b) Bm?c 2 Cu?i kỳ k? chuy?n toàn b? chi phí s?n xu?t phát sinh sang N? TK154 đ? tính giá thành
s?n ph?m.
-K?t chuy?n chi phí nguyên v?t li?u tr?c ti?p N? TK 154
Có TK 621
- K?t chuy?n chi phí nhân công tr?c ti?p N? TK 154
Có TK 622
- K?t chuy?n chi phí s?n xu?t chung N? TK 154
Có TK 627
?i với chi phí s?n xu?t chung : Cu?i kỳ, phân b? và k?t chuy?n chi phí s?n xu?t chung c?
đ?nh vào chi phí ch? bi?n cho m?i đkn vi s?n ph?m theo m?c công su?t bình thm?ng. Trm?ng h?p
m?c s?n ph?m th?c t? s?n xu?t ra th?p hkn công su?t bình thm?ng thì k? toán ph?i tính và xác đ?nh
chi phí s?n xu?t chung c? đ?nh phân b? vào chi phí ch? bi?n cho m?i đkn v? s?n ph?m theo m?c
công su?t bình thm?ng. Kho?n chi phí s?n xu?t chung c? đ?nh không phân b? (không tính vào giá
thành s?n ph?m s? chênh l?ch gi?a t?ng chi phí s?n xu?t chung c? đ?nh th?c t? phát sinh lớn hkn chi
phí s?n xu?t chung c? đ?nh đm?c tính vào giá thành s?n ph?m) đm?c ghi vào giá v?n hàng bán trong
kỳ.
(c) Bm?c 3: Đi?u ch?nh chi phí s?n xu?t gi?m giá thành n?u có:
-V?t li?u s? d?ng không h?t nh?p l?i kho N? TK 152
Có TK 621
-Ph? li?u s? d?ng không h?t nh?p t?i kho N? TK 152
Có TK 154
(d) Bm?c 4 : Đánh giá s?n ph?m d? dang và tính giá thành s?n xu?t s?n ph?m
(e) Bm?c 5 : Tính giá thành s?n ph?m
N? TK 155
Có TK 154
- Giá thành c?a nh?ng s?n ph?m hoàn thành đm?c tính theo công th?c sau đây :
T?ng giá thành Chi phí s?n xu?t Chi phí s?n xu?t Chi phí s?n Chi phí s?n
s?n ph?m th?c= kinh doanh d? dang+ phát sinh trong- xu?t d? dang- xu?t gi?m
? đ?u kỳ kỳ cu?i kỳ rong kỳ
Sơ đồ
kế toán :
43
TK 154- Chi phí s?n xu?t kinh doanh d? dang.
Bên N?: K?t chuy?n chi phí th?c t? phát sinh trong kỳ.
K?t chuy?n chi phí s?n xu?t kinh doanh d? dang trong kỳ (Trm?ng h?p h?ch toán
hang t?n kho theo phmkng pháp KKĐK)
Bên Có :Giá thành c?a s?n ph?m đã hoàn thành
Các kho?n gi?m chi phí s?n xu?t.
Dm N?: Chi phí d? dang cu?i kỳ c?a s?n ph?m, lao v? d?ch v? chma hoàn thành.
TK 155- Chi phí s?n xu?t kinh doanh d? dang.
Bên N?: Tr? giá g?c c?a s?n ph?m đã hoàn thành nh?p kho trong kỳ
Bên Có : Tr? giá g?c c?a s?n ph?m xu?t kho trong kỳ.
Dm N?: Ph?n ánh tr? giá g?c c?a s?n ph?m t?n kho cu?i kỳ.
.
4.Trình t? t?p h?p chi phí s?n xu?t và tính giá thành s?n ph?m
4.1. Trường hợp đơn vị áp dụng theo phương pháp kê khai thường
xuyên
Trình t? h?ch toán: Ti?n hành theo 5 bm?c
(a) Bm?c 1
: T?p h?p chi phí phát sinh trong kỳ
-T?p h?p chi phí nguyên v?t li?u N? TK621
Có TK152
- T?p h?p chi phí nhân công tr?c ti?p N? TK622
Có TK334, TK338
- T?p h?p chi phí s?n xu?t chung N? TK 627
Có TK152, 214, 334, 331
(b) Bm?c 2 Cu?i kỳ k? chuy?n toàn b? chi phí s?n xu?t phát sinh sang N? TK154 đ? tính giá thành
s?n ph?m.
-K?t chuy?n chi phí nguyên v?t li?u tr?c ti?p N? TK 154
Có TK 621
- K?t chuy?n chi phí nhân công tr?c ti?p N? TK 154
Có TK 622
- K?t chuy?n chi phí s?n xu?t chung N? TK 154
Có TK 627
?i với chi phí s?n xu?t chung : Cu?i kỳ, phân b? và k?t chuy?n chi phí s?n xu?t chung c?
đ?nh vào chi phí ch? bi?n cho m?i đkn vi s?n ph?m theo m?c công su?t bình thm?ng. Trm?ng h?p
m?c s?n ph?m th?c t? s?n xu?t ra th?p hkn công su?t bình thm?ng thì k? toán ph?i tính và xác đ?nh
chi phí s?n xu?t chung c? đ?nh phân b? vào chi phí ch? bi?n cho m?i đkn v? s?n ph?m theo m?c
công su?t bình thm?ng. Kho?n chi phí s?n xu?t chung c? đ?nh không phân b? (không tính vào giá
thành s?n ph?m s? chênh l?ch gi?a t?ng chi phí s?n xu?t chung c? đ?nh th?c t? phát sinh lớn hkn chi
phí s?n xu?t chung c? đ?nh đm?c tính vào giá thành s?n ph?m) đm?c ghi vào giá v?n hàng bán trong
kỳ.
(c) Bm?c 3: Đi?u ch?nh chi phí s?n xu?t gi?m giá thành n?u có:
-V?t li?u s? d?ng không h?t nh?p l?i kho N? TK 152
Có TK 621
-Ph? li?u s? d?ng không h?t nh?p t?i kho N? TK 152
Có TK 154
(d) Bm?c 4 : Đánh giá s?n ph?m d? dang và tính giá thành s?n xu?t s?n ph?m
(e) Bm?c 5 : Tính giá thành s?n ph?m
N? TK 155
Có TK 154
- Giá thành c?a nh?ng s?n ph?m hoàn thành đm?c tính theo công th?c sau đây :
T?ng giá thành Chi phí s?n xu?t Chi phí s?n xu?t Chi phí s?n Chi phí s?n
s?n ph?m th?c= kinh doanh d? dang+ phát sinh trong- xu?t d? dang- xu?t gi?m
? đ?u kỳ kỳ cu?i kỳ rong kỳ
Sơ đồ
kế toán :
44
44
621
154 155
622
627
K?t chuy?n CPNVLTT
K?t chuy?n CPNCTT
K?t chuy?n CPSXC
Nh?p kho s?n ph?m hoàn
thành
3.2
Trm?ng h?p đkn v? áp d?ng theo phmkng pháp ki?m kê đ?nh kỳ:
Bước 1
:
-?u kỳ k? toán k?t chuy?n chi phí s?n xu?t kinh doanh d? dang sang TK 631
N? TK 631
CÓ TK 154
-K?t chuy?n giá tr? v?t li?u t?n kho đ?u kỳ sang N? TK611 (mua hàng).
-Xu?t v?t li?u:
N? TK 611
CÓ TK 152
Bm?c 2: T?p h?p chi phí s?n xu?t phát sinh trong kỳ
-T?p h?p chi phí NVL tr?c ti?p
N? TK 621
CÓ TK 611
-T?p h?p chi phí nhân công tr?c ti?p
N? TK 621
CÓ TK 611
-T?p h?p chi phí s?n xu?t chung
N? TK 627
CÓ TK 611
Bm?c 3: Cu?i kỳ k? toán k?t chuy?n toàn b? chi phí s?n xu?t phát sinh sang N? TK 631 đ? tính giá
thành s?n ph?m.
N? TK 631
CÓ TK 621
CÓ TK 622
CÓ TK 627
Bm?c 4: Ki?m kê xác đ?nh giá tr? s?n ph?m d? dang cu?i kỳ. K?t chuy?n giá tr? s?n ph?m d? dang t?
TK631 sang N? 154.
N? TK 154
CÓ TK 631
Bm?c 5 :Tính giá thành s?n ph?m
N? TK 632
CÓ TK 631
Cu?i kỳ ki?m kê thành ph?m t?n kho, cĕn c? vào giá thành th?c t? ghi
N? TK 155
CÓ TK 632
Sơ đồ
h)ch toán:
44
621
154 155
622
627
K?t chuy?n CPNVLTT
K?t chuy?n CPNCTT
K?t chuy?n CPSXC
Nh?p kho s?n ph?m hoàn
thành
3.2
Trm?ng h?p đkn v? áp d?ng theo phmkng pháp ki?m kê đ?nh kỳ:
Bước 1
:
-?u kỳ k? toán k?t chuy?n chi phí s?n xu?t kinh doanh d? dang sang TK 631
N? TK 631
CÓ TK 154
-K?t chuy?n giá tr? v?t li?u t?n kho đ?u kỳ sang N? TK611 (mua hàng).
-Xu?t v?t li?u:
N? TK 611
CÓ TK 152
Bm?c 2: T?p h?p chi phí s?n xu?t phát sinh trong kỳ
-T?p h?p chi phí NVL tr?c ti?p
N? TK 621
CÓ TK 611
-T?p h?p chi phí nhân công tr?c ti?p
N? TK 621
CÓ TK 611
-T?p h?p chi phí s?n xu?t chung
N? TK 627
CÓ TK 611
Bm?c 3: Cu?i kỳ k? toán k?t chuy?n toàn b? chi phí s?n xu?t phát sinh sang N? TK 631 đ? tính giá
thành s?n ph?m.
N? TK 631
CÓ TK 621
CÓ TK 622
CÓ TK 627
Bm?c 4: Ki?m kê xác đ?nh giá tr? s?n ph?m d? dang cu?i kỳ. K?t chuy?n giá tr? s?n ph?m d? dang t?
TK631 sang N? 154.
N? TK 154
CÓ TK 631
Bm?c 5 :Tính giá thành s?n ph?m
N? TK 632
CÓ TK 631
Cu?i kỳ ki?m kê thành ph?m t?n kho, cĕn c? vào giá thành th?c t? ghi
N? TK 155
CÓ TK 632
Sơ đồ
h)ch toán:
45
45
154 631
b1
611
b2
334,338
b2
621
b3
622
b3
154
b4
214,211,331,142
b2
627
b3
b5
xx xx
632
155
45
154 631
b1
611
b2
334,338
b2
621
b3
622
b3
154
b4
214,211,331,142
b2
627
b3
b5
xx xx
632
155
46
46
=
VII K? TOÁN MUA BÁN HÀNG HÓA
1. Khái ni?m
:
Mua bán hàng hóa là ho?t đ?ng ch? y?u c?a đkn v? có ch?c nĕng lmu thông phân ph?i hay
còn gọi là kinh doanh thmkng m?i. Nh?ng đkn v? này s? mua hàng hóa c?a ngm?i cung c?p r?i bán
l?i ki?m l?i.
Quá trình mua bán hàng hóa có th? trình bày bằng hình v? sau :
Nhà
cung
c?p
Hàng hóa mua vào
(Giá v?n hàng mua)
Hàng hóa có
trong kho đ?n
Ngm?i bán
Hàng hóa bán ra
(Giá v?n hàng bán
và doanh s? bán)
Khách
hàng
2. Nhi?m v?
:
- K? toán ph?i ph?n ánh k?p th?i, chích xác các nghi?p v? kinh t? phát sinh trong quá trình
mua bán hàng hóa m?t cách đúng đ?n ph?c v? cho vi?c ch? đ?o kinh doanh.
- Làm t?t công tác ki?m kê, b?o đ?m an toàn hàng hóa trong kho.
- Xác đ?nh k?t qu? lãi (l?) kinh doanh chính xác.
3. Nguyên t?c tính giá hàng hóa mua vào bán
ra :
3.1. Tính giá hàng mua
:
- Hàng hóa c?a doanh nghi?p có đm?c ( v?t tm, s?n ph?m ..) là do mua vào với m?c đích bán ra
hay sk ch? r?i bán ra.
Hàng hóa mua vào nh?p kho s? đm?c tính theo giá th?c t? ( giá v?n hàng mua vào)
Hàng hóa nh?p kho Tr? giá mua vào c?a
hàng hóa
+
Chi phí thu mua hàng hóa
Chi phí thu mua
hàng hóa
=
Chi phí thu mua ( b?c vác, v?n
chuy?n, b?o qu?n ... )
+ Hao h?t trong đ?nh m?c
Tr? giá mua vào
hóa
=
Ti?n ph?i tr? cho
ngm?i bán
+ Thu? nh?p kh?u n?u có
Vi?c tính tr? giá v?n c?a hàng mua vào đm?c chia thành 2 ch? tiêu : Tr? giá mua vào c?a hàng
hóa và chi phí thu mua hàng hóa có tác d?ng tích c?c trong vi?c ki?m soát chi phí thu mua hàng hóa
ậ M?t lo?i chi phí lớn c?a đkn v? kinh doanh thmkng m?i.
3.2. Kế toán hàng đã bán : ( xuất kho tiêu thụ )
Giá v?n hàng bán cũng bao g?m 2 b? ph?n giá tr? : Tr? giá v?n hàng đã bán và chi phí thu
mua hàng hóa phân b? cho hàng đã bán. K? toán có th? áp d?ng m?t trong các phmkng pháp :
- Giá th?c t? bình quân gia quy?n.
- Giá th?c t? nh?p trm?c ậ xu?t trm?c.
- Giá th?c t? nh?p sau ậ xu?t trm?c.
- Giá th?c t? bình quân kì trm?c.
Vi?c tính toán, phân b? chi phí thu mua hàng hóa cho hàng t?n kho cu?i kì và hàng đã bán trong kì
thm?ng đm?c ti?n hành vào lúc cu?i kì nhằm xác đ?nh giá v?n hàng t?n kho và giá v?n hàng đã bán, làm
ck s? đ? xác đ?nh k?t qu? lãi (l?).
Các chi phí khác nhm chi phí bán hàng, chi phí qu?n lí doanh nghi?p cũng đm?c ti?n hành
tmkng t? nhm đkn v? s?n xu?t.
46
=
VII K? TOÁN MUA BÁN HÀNG HÓA
1. Khái ni?m
:
Mua bán hàng hóa là ho?t đ?ng ch? y?u c?a đkn v? có ch?c nĕng lmu thông phân ph?i hay
còn gọi là kinh doanh thmkng m?i. Nh?ng đkn v? này s? mua hàng hóa c?a ngm?i cung c?p r?i bán
l?i ki?m l?i.
Quá trình mua bán hàng hóa có th? trình bày bằng hình v? sau :
Nhà
cung
c?p
Hàng hóa mua vào
(Giá v?n hàng mua)
Hàng hóa có
trong kho đ?n
Ngm?i bán
Hàng hóa bán ra
(Giá v?n hàng bán
và doanh s? bán)
Khách
hàng
2. Nhi?m v?
:
- K? toán ph?i ph?n ánh k?p th?i, chích xác các nghi?p v? kinh t? phát sinh trong quá trình
mua bán hàng hóa m?t cách đúng đ?n ph?c v? cho vi?c ch? đ?o kinh doanh.
- Làm t?t công tác ki?m kê, b?o đ?m an toàn hàng hóa trong kho.
- Xác đ?nh k?t qu? lãi (l?) kinh doanh chính xác.
3. Nguyên t?c tính giá hàng hóa mua vào bán
ra :
3.1. Tính giá hàng mua
:
- Hàng hóa c?a doanh nghi?p có đm?c ( v?t tm, s?n ph?m ..) là do mua vào với m?c đích bán ra
hay sk ch? r?i bán ra.
Hàng hóa mua vào nh?p kho s? đm?c tính theo giá th?c t? ( giá v?n hàng mua vào)
Hàng hóa nh?p kho Tr? giá mua vào c?a
hàng hóa
+
Chi phí thu mua hàng hóa
Chi phí thu mua
hàng hóa
=
Chi phí thu mua ( b?c vác, v?n
chuy?n, b?o qu?n ... )
+ Hao h?t trong đ?nh m?c
Tr? giá mua vào
hóa
=
Ti?n ph?i tr? cho
ngm?i bán
+ Thu? nh?p kh?u n?u có
Vi?c tính tr? giá v?n c?a hàng mua vào đm?c chia thành 2 ch? tiêu : Tr? giá mua vào c?a hàng
hóa và chi phí thu mua hàng hóa có tác d?ng tích c?c trong vi?c ki?m soát chi phí thu mua hàng hóa
ậ M?t lo?i chi phí lớn c?a đkn v? kinh doanh thmkng m?i.
3.2. Kế toán hàng đã bán : ( xuất kho tiêu thụ )
Giá v?n hàng bán cũng bao g?m 2 b? ph?n giá tr? : Tr? giá v?n hàng đã bán và chi phí thu
mua hàng hóa phân b? cho hàng đã bán. K? toán có th? áp d?ng m?t trong các phmkng pháp :
- Giá th?c t? bình quân gia quy?n.
- Giá th?c t? nh?p trm?c ậ xu?t trm?c.
- Giá th?c t? nh?p sau ậ xu?t trm?c.
- Giá th?c t? bình quân kì trm?c.
Vi?c tính toán, phân b? chi phí thu mua hàng hóa cho hàng t?n kho cu?i kì và hàng đã bán trong kì
thm?ng đm?c ti?n hành vào lúc cu?i kì nhằm xác đ?nh giá v?n hàng t?n kho và giá v?n hàng đã bán, làm
ck s? đ? xác đ?nh k?t qu? lãi (l?).
Các chi phí khác nhm chi phí bán hàng, chi phí qu?n lí doanh nghi?p cũng đm?c ti?n hành
tmkng t? nhm đkn v? s?n xu?t.
47
47
VIII. K? TOÁN TIÊU TH? XÁC ?NH K?T QU? KINH
DOANH
1.Khái
ni?m
Tiêu th? s?n ph?m là qua trình đma các lo?i s?n ph?m hàng hóa mà doanh nghi?p đã s?n xu?t
ra vào lƿnh v?c lmu thông thông qua các phmkng th?c bán hàng. Trong quá trình tiêu th? s?n ph?m s?
phát sinh các quan h? v? chuy?n giao và thanh toán ti?n hàng gi?a doanh nghi?p với khách hàng và
kho?n thu? bán hàng ph?i n?p cho nhà nm?c. Thông thm?ng ngm?i mua hàng ph?i ch?u thu? và ngm?i
bán hàng ph?i đm?c tính thêm vào tr? giá hàng trên hóa đkn.
Doanh thu bán hàng được ghi nhận khi đồng thời thỏa mãn các điều kiện
sau:
-Doanh nghi?p chuy?n giao ph?n lớn r?i ro và l?i ích g?n li?n với quy?n s? h?u s?n ph?m
ho?c hàng hóa cho ngm?i mua.
-Doanh nghi?p không còn n?m gi? quy?n qu?n lý hàng hóa nhm ngm?i s? h?u hàng hóa ho?c
quy?n ki?m soát hàng hóa.
-Doanh thu đm?c xác đ?nh tmkng đ?i ch?c ch?n.
-Doanh nghi?p đã thu đm?c ho?c s? thu đm?c l?i ích kinh t? t? giao d?ch bán hàng.
-Xác đ?nh đm?c chi phí liên quan đ?n giao d?ch bán hàng.
2.Nhi?m v? k? toán quá
trình tiêu th?
- Ph?n ánh đm?c doanh thu bán hàng
- Chi?t kh?u bán hàng (n?u có) : là kho?n ti?n gi?m tr? cho ngm?i mua do vi?c ngm?i mua đã
thanh toán ti?n mua s?n ph?m trm?c th?i h?n thanh toán.
- Thu? tiêu th? đ?c bi?t, thu? xu?t kh?u ph?i n?p khi đã tiêu th? .
- Hàng bán b? tr? l?i ( n?u có )
- Gi?m giá hàng bán ( n?u có )
- Giá v?n hàng bán là giá tr? v?n c?a s?n ph?m đã xu?t bán trong kì.
- Chi phí bán hàng
- Chi phí qu?n lí doanh nghi?p
- Sau khi tiêu th? ph?i xác đ?nh k?t qu? kinh doanh [ Lãi ậ ( l? ) ]
3. Tài kho?n s? d?ng
:
TK 632 ậGiá v?n hang bán.
TK 635- Chi phí tài chính
TK 511 ậDoanh thu bán hàng.
TK 515 ậDoanh thu ho?t đ?ng tài chính
TK 641 ậChi phí bán hàng.
TK 642 ậChi phí qu?n lý doanh nghi?p.
TK 711- Thu nh?p khác
TK 811- Chi phí khác
TK 911 ậXác đ?nh k?t qu? kinh doanh.
TK 421 ậL?i nhu?n chma phân ph?i.
4.Trình t? h?ch toán k? toán tiêu th? và xác đ?nh k?t qu? kinh doanh:
Bước 1:
Ph?n ánh doanh thu, chi phí
Ph?n ánh doanh thu
-Doanh nghi?p là đ?i tm?ng n?p thu? VAT theo phmkng pháp kh?u tr? thu? :
N? TK 111
N? TK 131
CÓ TK 511
CÓ TK 3331
- Doanh nghi?p là đ?i tm?ng n?p thu? VAT theo phmkng pháp tr?c ti?p trên giá tr? gia tĕng ho?c
không ch?u thu? VAT.
N? TK 111
N? TK 131
CÓ TK 511
- ?ng th?i ph?n ánh giá v?n hàng bán
N? TK 632
CÓ TK 155
47
VIII. K? TOÁN TIÊU TH? XÁC ?NH K?T QU? KINH
DOANH
1.Khái
ni?m
Tiêu th? s?n ph?m là qua trình đma các lo?i s?n ph?m hàng hóa mà doanh nghi?p đã s?n xu?t
ra vào lƿnh v?c lmu thông thông qua các phmkng th?c bán hàng. Trong quá trình tiêu th? s?n ph?m s?
phát sinh các quan h? v? chuy?n giao và thanh toán ti?n hàng gi?a doanh nghi?p với khách hàng và
kho?n thu? bán hàng ph?i n?p cho nhà nm?c. Thông thm?ng ngm?i mua hàng ph?i ch?u thu? và ngm?i
bán hàng ph?i đm?c tính thêm vào tr? giá hàng trên hóa đkn.
Doanh thu bán hàng được ghi nhận khi đồng thời thỏa mãn các điều kiện
sau:
-Doanh nghi?p chuy?n giao ph?n lớn r?i ro và l?i ích g?n li?n với quy?n s? h?u s?n ph?m
ho?c hàng hóa cho ngm?i mua.
-Doanh nghi?p không còn n?m gi? quy?n qu?n lý hàng hóa nhm ngm?i s? h?u hàng hóa ho?c
quy?n ki?m soát hàng hóa.
-Doanh thu đm?c xác đ?nh tmkng đ?i ch?c ch?n.
-Doanh nghi?p đã thu đm?c ho?c s? thu đm?c l?i ích kinh t? t? giao d?ch bán hàng.
-Xác đ?nh đm?c chi phí liên quan đ?n giao d?ch bán hàng.
2.Nhi?m v? k? toán quá
trình tiêu th?
- Ph?n ánh đm?c doanh thu bán hàng
- Chi?t kh?u bán hàng (n?u có) : là kho?n ti?n gi?m tr? cho ngm?i mua do vi?c ngm?i mua đã
thanh toán ti?n mua s?n ph?m trm?c th?i h?n thanh toán.
- Thu? tiêu th? đ?c bi?t, thu? xu?t kh?u ph?i n?p khi đã tiêu th? .
- Hàng bán b? tr? l?i ( n?u có )
- Gi?m giá hàng bán ( n?u có )
- Giá v?n hàng bán là giá tr? v?n c?a s?n ph?m đã xu?t bán trong kì.
- Chi phí bán hàng
- Chi phí qu?n lí doanh nghi?p
- Sau khi tiêu th? ph?i xác đ?nh k?t qu? kinh doanh [ Lãi ậ ( l? ) ]
3. Tài kho?n s? d?ng
:
TK 632 ậGiá v?n hang bán.
TK 635- Chi phí tài chính
TK 511 ậDoanh thu bán hàng.
TK 515 ậDoanh thu ho?t đ?ng tài chính
TK 641 ậChi phí bán hàng.
TK 642 ậChi phí qu?n lý doanh nghi?p.
TK 711- Thu nh?p khác
TK 811- Chi phí khác
TK 911 ậXác đ?nh k?t qu? kinh doanh.
TK 421 ậL?i nhu?n chma phân ph?i.
4.Trình t? h?ch toán k? toán tiêu th? và xác đ?nh k?t qu? kinh doanh:
Bước 1:
Ph?n ánh doanh thu, chi phí
Ph?n ánh doanh thu
-Doanh nghi?p là đ?i tm?ng n?p thu? VAT theo phmkng pháp kh?u tr? thu? :
N? TK 111
N? TK 131
CÓ TK 511
CÓ TK 3331
- Doanh nghi?p là đ?i tm?ng n?p thu? VAT theo phmkng pháp tr?c ti?p trên giá tr? gia tĕng ho?c
không ch?u thu? VAT.
N? TK 111
N? TK 131
CÓ TK 511
- ?ng th?i ph?n ánh giá v?n hàng bán
N? TK 632
CÓ TK 155
48
48
632
K?t c
Bước 2: K?t chuy?n doanh thu, chi phí
-K?t chuy?n doanh thu thu?n ( phmkng pháp kh?u tr? thu? ):
N? TK 511
CÓ TK 911
- K?t chuy?n giá v?n hàng bán :
N? TK 911
CÓ TK 632
- K?t chuy?n chi phí bán hàng :
N? TK 941
CÓ TK 641
- K?t chuy?n chi phí qu?n lí doanh nghi?p
N? TK 911
CÓ TK 642
Bước 3 : Xác đ?nh lãi (l?)
- Chi phí thu? TNDN
N? TK 8211
CÓ TK 3334
- K?t chuy?n chi phí thu? TNDN
N? TK 911
CÓ TK 8211
- K?t chuy?n lãi đã phân ph?i thu?:
N? TK 911
CÓ TK 421
Sơ đồ tài
khoản
911 511
huy?n giá v?n hàng
641
K?t chuy?n doanh thu thu?n
K?t chuy?n chi phí bán hàng
642
K?t chuy?n chi phí QLDN
421
Loã Laõi
48
632
K?t c
Bước 2: K?t chuy?n doanh thu, chi phí
-K?t chuy?n doanh thu thu?n ( phmkng pháp kh?u tr? thu? ):
N? TK 511
CÓ TK 911
- K?t chuy?n giá v?n hàng bán :
N? TK 911
CÓ TK 632
- K?t chuy?n chi phí bán hàng :
N? TK 941
CÓ TK 641
- K?t chuy?n chi phí qu?n lí doanh nghi?p
N? TK 911
CÓ TK 642
Bước 3 : Xác đ?nh lãi (l?)
- Chi phí thu? TNDN
N? TK 8211
CÓ TK 3334
- K?t chuy?n chi phí thu? TNDN
N? TK 911
CÓ TK 8211
- K?t chuy?n lãi đã phân ph?i thu?:
N? TK 911
CÓ TK 421
Sơ đồ tài
khoản
911 511
huy?n giá v?n hàng
641
K?t chuy?n doanh thu thu?n
K?t chuy?n chi phí bán hàng
642
K?t chuy?n chi phí QLDN
421
Loã Laõi
49
49
CHljNG 5: CH?NG T? K? TOÁN VÀ KI?M
KÊ
Mục tiê
u:
Chmkng này giúp ngm?i đọc hi?u đm?c:
1. N?i dung và ý nghƿa c?a l?p ch?ng t? k? toán.
2. N?i dung và ý nghƿa c?a công tác ki?m k? k? toán.
I. CH?NG T? K?
TOÁN
Mọi s? li?u ghi chép vào s? sách k? toán đ?u ph?i có ck s? đ?m b?o tính pháp lý đm?c mọi
ngm?i th?a nh?n. T?c là nh?ng s? li?u đó ph?i đm?c ch?ng minh m?t cách h?p lý h?p pháp theo
nh?ng qui đ?nh c?a nhà nm?c v? ch? đ? k? toán ? các doanh nghi?p.
Theo đi?u l? t? ch?c k? toán do nhà nm?c ban hành thì : Mọi nghi?p v? kinh t? tài chính phát
sinh trong ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh c?a đkn v? k? toán đ?u ph?i l?p ch?ng t? theo đúng qui
đ?nh trong ch? đ? ch?ng t? k? toán và ghi chép đ?y đ?, k?p th?i đúng với s? th?c nghi?p v? kinh t?
tài chính phát sinh.
1.Khái ni?m
:
Ch?ng t? k? toán là nh?ng gi?y t? và v?t mang tin ph?n ánh nghi?p v? kinh t?, tài chính phát
sinh và đã hoàn thành, làm cĕn c? ghi s? k? toán..
Th?c ch?t ch?ng t? k? toán là nh?ng gi?y t? đm?c in s?n theo m?u c?a nhà nm?c, dùng đ?
phán ánh n?i dung các nghi?p v? kinh t? và xác đ?nh trách nhi?m pháp lý c?a vi?c s? d?ng qu?n lý
trong doanh nghi?p.
2.N?i dung ch? y?u c?a ch?ng t? k?
toán.
Tên và s? hi?u c?a ch?ng t? k? toán.
Ngày, tháng, nĕm l?p ch?ng t? k? toán.
Tên, đ?a ch? c?a đkn v? ho?c cá nhân l?p ch?ng t? k? toán.
Tên, đ?a ch? c?a đkn v? ho?c cá nhân nh?n ch?ng t? k? toán.
N?i dung nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh.
S? lm?ng, đkn giá và s? ti?n c?a nghi?p v? kinh t?, tài chính ghi bằng s?; t?ng s? ti?n c?a
ch?ng t? k? toán dùng đ? thu, chi ti?n ghi bằng s? và bằng ch?.
Ch? kí, họ và tên c?a ngm?i l?p, ngm?i duy?t và nh?ng ngm?i có liên quan đ?n ch?ng t? k?
toán.
3. Ý nghƿa ậ tác d?ng c?a ch?ng t? k? toán
:
L?p ch?ng t? k? toán là công vi?c đ?u tiên c?a k? toán, nó là phmkng pháp c?a k? toán ph?n
ánh các nghi?p v? kinh t? phát sinh và th?c s? hoàn thành bằng gi?y t? theo m?u in s?n, theo th?i
gian và đ?a đi?m phát sinh đ? t? đó ghi vào s? k? toán.
Nh? có ch?ng t? k? toán mà mọi nghi?p v? kinh t? phát sinh trong doanh nghi?p đ?u đm?c
ph?n ánh đ?y đ?; Nh? có ch?ng t? k? toán mà c?p trên truy?n đ?t m?nh l?nh và ch? th? công tác c?a
đkn v? cho c?p dm?i và cĕn c? vào đó c?p dm?i mới th?c hi?n, đ?ng th?i ch?ng minh vi?c th?c hi?n
c?a mình.
4. Tính ch?t pháp lí c?a ch?ng t?
:
Thông qua vi?c l?p ch?ng t? k? toán mà ki?m tra tính h?p pháp, h?p lí c?a các nghi?p v?
kinh t? phát sinh. Thông qua ch?ng t? mà phát hi?n nh?ng vi ph?m chính sách, th? l?, ch? đ? c?a
Nhà nm?c, nh?ng hành vi tham ô, lãng phí tài s?n đ? t? đó có th? ngĕn ch?n k?p th?i.
Ch?ng t? k? toán là cĕn c? pháp lý cho các s? li?u ghi trong s? k? toán và cho các thông tin
kinh t? c?a doanh nghi?p.
Ch?ng t? k? toán là ck s? đ? xác đ?nh ngm?i ch?u trách nhi?m v?t ch?t có liên quan đ?n các
nghi?p v? kinh t? phát sinh trong ch?ng t?. Nó cũng là ck s? đ? ki?m tra ý th?c ch?p hành chính sách,
m?nh l?nh s?n xu?t kinh doanh. ?ng th?i là cĕn c? pháp lí đ? ck quan pháp lu?t gi?i quy?t mọi s? tranh
ch?p, khi?u t?.
5. Phân lo?i ch?ng
t?:
5.1. Phân lo)i chứng từ theo nội dung kinh tế của nghiệp v
ụ.
Theo cách phân lo?i này, h? th?ng ch?ng t? k? toán g?m 5 ch? tiêu:
- Ch? tiêu lao đ?ng ti?n lmkng.
- Ch? tiêu hàng t?n kho.
49
CHljNG 5: CH?NG T? K? TOÁN VÀ KI?M
KÊ
Mục tiê
u:
Chmkng này giúp ngm?i đọc hi?u đm?c:
1. N?i dung và ý nghƿa c?a l?p ch?ng t? k? toán.
2. N?i dung và ý nghƿa c?a công tác ki?m k? k? toán.
I. CH?NG T? K?
TOÁN
Mọi s? li?u ghi chép vào s? sách k? toán đ?u ph?i có ck s? đ?m b?o tính pháp lý đm?c mọi
ngm?i th?a nh?n. T?c là nh?ng s? li?u đó ph?i đm?c ch?ng minh m?t cách h?p lý h?p pháp theo
nh?ng qui đ?nh c?a nhà nm?c v? ch? đ? k? toán ? các doanh nghi?p.
Theo đi?u l? t? ch?c k? toán do nhà nm?c ban hành thì : Mọi nghi?p v? kinh t? tài chính phát
sinh trong ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh c?a đkn v? k? toán đ?u ph?i l?p ch?ng t? theo đúng qui
đ?nh trong ch? đ? ch?ng t? k? toán và ghi chép đ?y đ?, k?p th?i đúng với s? th?c nghi?p v? kinh t?
tài chính phát sinh.
1.Khái ni?m
:
Ch?ng t? k? toán là nh?ng gi?y t? và v?t mang tin ph?n ánh nghi?p v? kinh t?, tài chính phát
sinh và đã hoàn thành, làm cĕn c? ghi s? k? toán..
Th?c ch?t ch?ng t? k? toán là nh?ng gi?y t? đm?c in s?n theo m?u c?a nhà nm?c, dùng đ?
phán ánh n?i dung các nghi?p v? kinh t? và xác đ?nh trách nhi?m pháp lý c?a vi?c s? d?ng qu?n lý
trong doanh nghi?p.
2.N?i dung ch? y?u c?a ch?ng t? k?
toán.
Tên và s? hi?u c?a ch?ng t? k? toán.
Ngày, tháng, nĕm l?p ch?ng t? k? toán.
Tên, đ?a ch? c?a đkn v? ho?c cá nhân l?p ch?ng t? k? toán.
Tên, đ?a ch? c?a đkn v? ho?c cá nhân nh?n ch?ng t? k? toán.
N?i dung nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh.
S? lm?ng, đkn giá và s? ti?n c?a nghi?p v? kinh t?, tài chính ghi bằng s?; t?ng s? ti?n c?a
ch?ng t? k? toán dùng đ? thu, chi ti?n ghi bằng s? và bằng ch?.
Ch? kí, họ và tên c?a ngm?i l?p, ngm?i duy?t và nh?ng ngm?i có liên quan đ?n ch?ng t? k?
toán.
3. Ý nghƿa ậ tác d?ng c?a ch?ng t? k? toán
:
L?p ch?ng t? k? toán là công vi?c đ?u tiên c?a k? toán, nó là phmkng pháp c?a k? toán ph?n
ánh các nghi?p v? kinh t? phát sinh và th?c s? hoàn thành bằng gi?y t? theo m?u in s?n, theo th?i
gian và đ?a đi?m phát sinh đ? t? đó ghi vào s? k? toán.
Nh? có ch?ng t? k? toán mà mọi nghi?p v? kinh t? phát sinh trong doanh nghi?p đ?u đm?c
ph?n ánh đ?y đ?; Nh? có ch?ng t? k? toán mà c?p trên truy?n đ?t m?nh l?nh và ch? th? công tác c?a
đkn v? cho c?p dm?i và cĕn c? vào đó c?p dm?i mới th?c hi?n, đ?ng th?i ch?ng minh vi?c th?c hi?n
c?a mình.
4. Tính ch?t pháp lí c?a ch?ng t?
:
Thông qua vi?c l?p ch?ng t? k? toán mà ki?m tra tính h?p pháp, h?p lí c?a các nghi?p v?
kinh t? phát sinh. Thông qua ch?ng t? mà phát hi?n nh?ng vi ph?m chính sách, th? l?, ch? đ? c?a
Nhà nm?c, nh?ng hành vi tham ô, lãng phí tài s?n đ? t? đó có th? ngĕn ch?n k?p th?i.
Ch?ng t? k? toán là cĕn c? pháp lý cho các s? li?u ghi trong s? k? toán và cho các thông tin
kinh t? c?a doanh nghi?p.
Ch?ng t? k? toán là ck s? đ? xác đ?nh ngm?i ch?u trách nhi?m v?t ch?t có liên quan đ?n các
nghi?p v? kinh t? phát sinh trong ch?ng t?. Nó cũng là ck s? đ? ki?m tra ý th?c ch?p hành chính sách,
m?nh l?nh s?n xu?t kinh doanh. ?ng th?i là cĕn c? pháp lí đ? ck quan pháp lu?t gi?i quy?t mọi s? tranh
ch?p, khi?u t?.
5. Phân lo?i ch?ng
t?:
5.1. Phân lo)i chứng từ theo nội dung kinh tế của nghiệp v
ụ.
Theo cách phân lo?i này, h? th?ng ch?ng t? k? toán g?m 5 ch? tiêu:
- Ch? tiêu lao đ?ng ti?n lmkng.
- Ch? tiêu hàng t?n kho.
50
50
- Ch? tiêu bán hàng.
- Ch? tiêu ti?n m?t.
- Ch? tiêu tài s?n c? đ?nh
5.2. Phân lo)i theo công dụng của chứng t
ừ.
- Chứng từ mệnh lệnh: là nh?ng ch?ng t? dùng đ? truy?n đ?t m?nh l?nh c?a các c?p lãnh đ?o
đ?n nh?ng ngm?i th?c hi?n. Lo?i ch?ng t? này không đm?c dùng làm cĕn c? ghi s? k? toán.
- Chứng từ chấp hành: là lo?i ch?ng t? xác minh m?nh l?nh đã đm?c thi hành ho?c nghi?p v?
kinh t? đã hoàn thành. Ch?ng t? này đm?c dùng làm cĕn c? cho vi?c ghi s? k? toán.
- Chứng từ thủ tục kế toán: là nh?ng ch?ng t? dùng đ? t?ng h?p phân lo?i các nghi?p v? kinh
t? có liên quan làm ck s? cho vi?c ghi s? k? toán.
- Chứng từ liên hợp: là lo?i ch?ng t? k?t h?p nhi?u công d?ng trên m?t ch?ng t?.
5.3.Phân lo)i theo qui định của nhà
nước:
-Ch?ng t? k? toán th?ng nh?t b?t bu?c : Bao g?m nh?ng ch?ng t? đm?c tiêu chu?n hóa v?
quy cách, bi?u m?u, h? th?ng các ch? tiêu và phmkng pháp l?p ch?ng t?. Nh?ng ch?ng t? này dùng
đ? ph?n ánh quan h? kinh t? gi?a các pháp nhân có nh?ng n?i dung c?n qu?n lí và ki?m tra ch?t ch?.
Lo?i ch?ng t? này đm?c nhà nm?c quy đ?nh th?ng nh?t.
-Chứng từ kế toán hướng dẫn: Bao g?m nh?ng ch?ng t? đm?c s? d?ng trong n?i b? đkn v?,
ph?c v? cho yêu c?u h?ch toán thông tin n?i b?. Nhà nm?c ch? hm?ng d?n các ch? tiêu quan trọng có
tính ch?t đ?c trmng đ? các ngành, các thành ph?n kinh t? trên ck s? đó v?n d?ng vào t?ng trm?ng h?p
c? th?, thích h?p. Các ngành, các lƿnh v?c có th? thêm bớt m?t s? ch? tiêu đ?c thù ho?c thay đ?i thi?t
k? bi?u m?u cho thích h?p với yêu c?u và n?i dung ph?n ?nh nhmng ph?i b?o đ?m nh?ng y?u t? ck
b?n c?a ch?ng t?
6. L?p ch?ng t? k?
toán
Mọi nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh liên quan đ?n ho?t đ?ng c?a doanh nghi?p đ?u
ph?i l?p ch?ng t? k? toán.Ch?ng t? k? toán ch? l?p m?t l?n cho m?t nghi?p v? kinh t?, tài chính phát
sinh. N?i dung ch?ng t? k? toán ph?i đ?y đ? các ch? tiêu, ph?i rõ ràng, trung th?c với n?i dung
nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh. Ch? vi?t trên ch?ng t? ph?i rõ ràng, không t?y xoá, không vi?t
t?t. S? ti?n vi?t bằng ch? ph?i khớp, đúng với s? ti?n vi?t bằng s?.
Ch?ng t? k? toán ph?i đm?c l?p đ? s? liên theo quy đ?nh cho m?i ch?ng t?. ?i với ch?ng t?
l?p nhi?u liên ph?i đm?c l?p m?t l?n cho t?t c? các liên theo cùng m?t n?i dung bằng máy tính, máy
ch? ho?c vi?t l?ng bằng gi?y than. Trm?ng h?p đ?c bi?t ph?i l?p nhi?u liên nhmng không th? vi?t m?t
l?n t?t c? các liên ch?ng t? thì có th? vi?t hai l?n nhmng ph?i đ?m b?o th?ng nh?t n?i dung và tính
pháp lý c?a t?t c? các liên ch?ng t?.
Các ch?ng t? k? toán đm?c l?p bằng máy vi tính ph?i đ?m b?o n?i dung quy đ?nh cho ch?ng
t? k? toán.
7. Ký ch?ng t? k?
toán
Mọi ch?ng t? k? toán ph?i có đ? ch? ký theo ch?c danh quy đ?nh trên ch?ng t? mới có giá tr?
th?c hi?n. Riêng ch?ng t? đi?n t? ph?i có ch? ký đi?n t? theo quy đ?nh c?a pháp lu?t. T?t c? các ch?
ký trên ch?ng t? k? toán đ?u ph?i ký bằng bút bi ho?c bút m?c, không đm?c ký bằng m?c đ?, bằng
bút chì, ch? ký trên ch?ng t? k? toán dùng đ? chi ti?n ph?i ký theo t?ng liên. Ch? ký trên ch?ng t?
k? toán c?a m?t ngm?i ph?i th?ng nh?t và ph?i gi?ng với ch? ký đã đĕng ký theo quy đ?nh, trm?ng
h?p không đĕng ký ch? ký thì ch? ký l?n sau ph?i khớp với ch? ký các l?n trm?c đó.
Các doanh nghi?p chma có ch?c danh k? toán trm?ng thì ph?i c? ngm?i ph? trách k? toán đ?
giao d?ch với khách hàng, ngân hàng, ch? ký k? toán trm?ng đm?c thay bằng ch? ký c?a ngm?i ph?
trách k? toán c?a đkn v? đó. Ngm?i ph? trách k? toán ph?i th?c hi?n đúng nhi?m v?, trách nhi?m và
quy?n quy đ?nh cho k? toán trm?ng.
Ch? ký c?a ngm?i đ?ng đ?u doanh nghi?p (T?ng Giám đ?c, Giám đ?c ho?c ngm?i đm?c uỷ
quy?n), c?a k? toán trm?ng (ho?c ngm?i đm?c uỷ quy?n) và d?u đóng trên ch?ng t? ph?i phù h?p với
m?u d?u và ch? ký còn giá tr? đã đĕng ký t?i ngân hàng. Ch? ký c?a k? toán viên trên ch?ng t? ph?i
gi?ng ch? ký đã đĕng ký với k? toán trm?ng.
K? toán trm?ng (ho?c ngm?i đm?c uỷ quy?n) không đm?c ký ắth?a uỷ quy?n” c?a ngm?i đ?ng
đ?u doanh nghi?p. Ngm?i đm?c uỷ quy?n không đm?c uỷ quy?n l?i cho ngm?i khác.
Các doanh nghi?p ph?i m? s? đĕng ký m?u ch? ký c?a th? quỹ, th? kho, các nhân viên k?
toán, k? toán trm?ng (và ngm?i đm?c uỷ quy?n), t?ng giám đ?c (và ngm?i đm?c uỷ quy?n). S? đĕng
50
- Ch? tiêu bán hàng.
- Ch? tiêu ti?n m?t.
- Ch? tiêu tài s?n c? đ?nh
5.2. Phân lo)i theo công dụng của chứng t
ừ.
- Chứng từ mệnh lệnh: là nh?ng ch?ng t? dùng đ? truy?n đ?t m?nh l?nh c?a các c?p lãnh đ?o
đ?n nh?ng ngm?i th?c hi?n. Lo?i ch?ng t? này không đm?c dùng làm cĕn c? ghi s? k? toán.
- Chứng từ chấp hành: là lo?i ch?ng t? xác minh m?nh l?nh đã đm?c thi hành ho?c nghi?p v?
kinh t? đã hoàn thành. Ch?ng t? này đm?c dùng làm cĕn c? cho vi?c ghi s? k? toán.
- Chứng từ thủ tục kế toán: là nh?ng ch?ng t? dùng đ? t?ng h?p phân lo?i các nghi?p v? kinh
t? có liên quan làm ck s? cho vi?c ghi s? k? toán.
- Chứng từ liên hợp: là lo?i ch?ng t? k?t h?p nhi?u công d?ng trên m?t ch?ng t?.
5.3.Phân lo)i theo qui định của nhà
nước:
-Ch?ng t? k? toán th?ng nh?t b?t bu?c : Bao g?m nh?ng ch?ng t? đm?c tiêu chu?n hóa v?
quy cách, bi?u m?u, h? th?ng các ch? tiêu và phmkng pháp l?p ch?ng t?. Nh?ng ch?ng t? này dùng
đ? ph?n ánh quan h? kinh t? gi?a các pháp nhân có nh?ng n?i dung c?n qu?n lí và ki?m tra ch?t ch?.
Lo?i ch?ng t? này đm?c nhà nm?c quy đ?nh th?ng nh?t.
-Chứng từ kế toán hướng dẫn: Bao g?m nh?ng ch?ng t? đm?c s? d?ng trong n?i b? đkn v?,
ph?c v? cho yêu c?u h?ch toán thông tin n?i b?. Nhà nm?c ch? hm?ng d?n các ch? tiêu quan trọng có
tính ch?t đ?c trmng đ? các ngành, các thành ph?n kinh t? trên ck s? đó v?n d?ng vào t?ng trm?ng h?p
c? th?, thích h?p. Các ngành, các lƿnh v?c có th? thêm bớt m?t s? ch? tiêu đ?c thù ho?c thay đ?i thi?t
k? bi?u m?u cho thích h?p với yêu c?u và n?i dung ph?n ?nh nhmng ph?i b?o đ?m nh?ng y?u t? ck
b?n c?a ch?ng t?
6. L?p ch?ng t? k?
toán
Mọi nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh liên quan đ?n ho?t đ?ng c?a doanh nghi?p đ?u
ph?i l?p ch?ng t? k? toán.Ch?ng t? k? toán ch? l?p m?t l?n cho m?t nghi?p v? kinh t?, tài chính phát
sinh. N?i dung ch?ng t? k? toán ph?i đ?y đ? các ch? tiêu, ph?i rõ ràng, trung th?c với n?i dung
nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh. Ch? vi?t trên ch?ng t? ph?i rõ ràng, không t?y xoá, không vi?t
t?t. S? ti?n vi?t bằng ch? ph?i khớp, đúng với s? ti?n vi?t bằng s?.
Ch?ng t? k? toán ph?i đm?c l?p đ? s? liên theo quy đ?nh cho m?i ch?ng t?. ?i với ch?ng t?
l?p nhi?u liên ph?i đm?c l?p m?t l?n cho t?t c? các liên theo cùng m?t n?i dung bằng máy tính, máy
ch? ho?c vi?t l?ng bằng gi?y than. Trm?ng h?p đ?c bi?t ph?i l?p nhi?u liên nhmng không th? vi?t m?t
l?n t?t c? các liên ch?ng t? thì có th? vi?t hai l?n nhmng ph?i đ?m b?o th?ng nh?t n?i dung và tính
pháp lý c?a t?t c? các liên ch?ng t?.
Các ch?ng t? k? toán đm?c l?p bằng máy vi tính ph?i đ?m b?o n?i dung quy đ?nh cho ch?ng
t? k? toán.
7. Ký ch?ng t? k?
toán
Mọi ch?ng t? k? toán ph?i có đ? ch? ký theo ch?c danh quy đ?nh trên ch?ng t? mới có giá tr?
th?c hi?n. Riêng ch?ng t? đi?n t? ph?i có ch? ký đi?n t? theo quy đ?nh c?a pháp lu?t. T?t c? các ch?
ký trên ch?ng t? k? toán đ?u ph?i ký bằng bút bi ho?c bút m?c, không đm?c ký bằng m?c đ?, bằng
bút chì, ch? ký trên ch?ng t? k? toán dùng đ? chi ti?n ph?i ký theo t?ng liên. Ch? ký trên ch?ng t?
k? toán c?a m?t ngm?i ph?i th?ng nh?t và ph?i gi?ng với ch? ký đã đĕng ký theo quy đ?nh, trm?ng
h?p không đĕng ký ch? ký thì ch? ký l?n sau ph?i khớp với ch? ký các l?n trm?c đó.
Các doanh nghi?p chma có ch?c danh k? toán trm?ng thì ph?i c? ngm?i ph? trách k? toán đ?
giao d?ch với khách hàng, ngân hàng, ch? ký k? toán trm?ng đm?c thay bằng ch? ký c?a ngm?i ph?
trách k? toán c?a đkn v? đó. Ngm?i ph? trách k? toán ph?i th?c hi?n đúng nhi?m v?, trách nhi?m và
quy?n quy đ?nh cho k? toán trm?ng.
Ch? ký c?a ngm?i đ?ng đ?u doanh nghi?p (T?ng Giám đ?c, Giám đ?c ho?c ngm?i đm?c uỷ
quy?n), c?a k? toán trm?ng (ho?c ngm?i đm?c uỷ quy?n) và d?u đóng trên ch?ng t? ph?i phù h?p với
m?u d?u và ch? ký còn giá tr? đã đĕng ký t?i ngân hàng. Ch? ký c?a k? toán viên trên ch?ng t? ph?i
gi?ng ch? ký đã đĕng ký với k? toán trm?ng.
K? toán trm?ng (ho?c ngm?i đm?c uỷ quy?n) không đm?c ký ắth?a uỷ quy?n” c?a ngm?i đ?ng
đ?u doanh nghi?p. Ngm?i đm?c uỷ quy?n không đm?c uỷ quy?n l?i cho ngm?i khác.
Các doanh nghi?p ph?i m? s? đĕng ký m?u ch? ký c?a th? quỹ, th? kho, các nhân viên k?
toán, k? toán trm?ng (và ngm?i đm?c uỷ quy?n), t?ng giám đ?c (và ngm?i đm?c uỷ quy?n). S? đĕng
51
51
ký m?u ch? ký ph?i đánh s? trang, đóng d?u giáp lai do th? trm?ng đkn v? (ho?c ngm?i đm?c ?y
quy?n) qu?n lý đ? ti?n ki?m tra khi c?n. M?i ngm?i ph?i ký ba ch? ký m?u trong s? đĕng ký.
Nh?ng cá nhân có quy?n ho?c đm?c uỷ quy?n ký ch?ng t?, không đm?c ký ch?ng t? k? toán
khi chma ghi ho?c chma ghi đ? n?i dung ch?ng t? theo trách nhi?m c?a ngm?i ký.
Vi?c phân c?p ký trên ch?ng t? k? toán do t?ng giám đ?c (Giám đ?c) doanh nghi?p quy đ?nh
phù h?p với lu?t pháp, yêu c?u qu?n lý, đ?m b?o ki?m soát ch?t ch?, an toàn tài s?n.
8.
Trình t? luân chuy?n và ki?m tra ch?ng t? k? toán
T?t c? các ch?ng t? k? toán do doanh nghi?p l?p ho?c t? bên ngoài chuy?n đ?n đ?u ph?i t?p
trung vào b? ph?n k? toán doanh nghi?p. B? ph?n k? toán ki?m tra nh?ng ch?ng t? k? toán đó và ch?
sau khi ki?m tra và xác minh tính pháp lý c?a ch?ng t? thì mới dùng nh?ng ch?ng t? đó đ? ghi s? k?
toán.
Trình tự luân chuyển chứng từ kế toán bao gồm các bước
sau:
- L?p, ti?p nh?n, x? lý ch?ng t? k? toán;
- K? toán viên, k? toán trm?ng ki?m tra và ký ch?ng t? k? toán ho?c trình Giám đ?c doanh
nghi?p ký duy?t;
- Phân lo?i, s?p x?p ch?ng t? k? toán, đ?nh kho?n và ghi s? k? toán;
- Lmu tr?, b?o qu?n ch?ng t? k? toán.
Trình tự kiểm tra chứng từ kế toá
n.
- Ki?m tra tính rõ ràng, trung th?c, đ?y đ? c?a các ch? tiêu, các y?u t? ghi chép trên ch?ng t?
k? toán;
- Ki?m tra tính h?p pháp c?a nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh đã ghi trên ch?ng t? k?
toán, đ?i chi?u ch?ng t? k? toán với các tài li?u khác có liên quan;
- Ki?m tra tính chính xác c?a s? li?u, thông tin trên ch?ng t? k? toán.
Khi ki?m tra ch?ng t? k? toán n?u phát hi?n có hành vi vi ph?m chính sách, ch? đ?, các qu y
đ?nh v? qu?n lý kinh t?, tài chính c?a Nhà nm?c, ph?i t? ch?i th?c hi?n (Không xu?t quỹ, thanh toán,
xu?t kho,ầ) đ?ng th?i báo ngay cho Giám đ?c doanh nghi?p bi?t đ? x? lý k?p th?i theo pháp lu?t
hi?n hành.
?i với nh?ng ch?ng t? k? toán l?p không đúng th? t?c, n?i dung và ch? s? không rõ ràng
thì ngm?i ch?u trách nhi?m ki?m tra ho?c ghi s? ph?i tr? l?i, yêu c?u làm thêm th? t?c và đi?u ch?nh
sau đó mới làm cĕn c? ghi s?.
9. B?o qu?n ch?ng t? k? toán
:
Ch?ng t? k? toán sau ghi vào s? k? toán c?n ph?i qu?n lí, b?o qu?n t?i phòng k? toán th?i gian là 1
nĕm, sau đó ch?ng t? k? toán đm?c lmu tr? chung ? đkn v? theo quy đ?nh là 10 nĕm.
10. S? d?ng, qu?n lý, in và phát hành bi?u m?u ch?ng t? k?
toán
T?t c? các doanh nghi?p đ?u ph?i s? d?ng th?ng nh?t m?u ch?ng t? k? toán qu y đ?nh trong
ch? đ? k? toán này. Trong quá trình th?c hi?n, các doanh nghi?p không đm?c s?a đ?i bi?u m?u
ch?ng t? thu?c lo?i b?t bu?c.
M?u ch?ng t? in s?n ph?i đm?c b?o qu?n c?n th?n, không đm?c đ? hm h?ng, m?c nát. Séc và
gi?y t? có giá ph?i đm?c qu?n lý nhm ti?n.
Bi?u m?u ch?ng t? k? toán b?t bu?c do B? Tài chính ho?c đkn v? đm?c B? Tài chính uỷ
quy?n in và phát hành. Đkn v? đm?c uỷ qu y?n in và phát hành ch?ng t? k? toán b?t bu?c ph?i in
đúng theo m?u quy đ?nh, đúng s? lm?ng đm?c phép in cho t?ng lo?i ch?ng t? và ph?i ch?p hành
đúng các quy đ?nh v? qu?n lý ?n ch? c?a B? Tài chính.
?i với các bi?u m?u ch?ng t? k? toán hm?ng d?n, các doanh nghi?p có th? mua s?n ho?c t?
thi?t k? m?u, t? in, nhmng ph?i đ?m b?o các n?i dung ch? y?u c?a ch?ng t? quy đ?nh t?i Đi?u 17
Lu?t K? toán.
Lmu ý: Các doanh nghi?p có s? d?ng ch?ng t? đi?n t? cho ho?t đ?ng kinh t?, tài chính và ghi s? k?
toán thì ph?i tuân th? theo quy đ?nh c?a các vĕn b?n pháp lu?t v? ch?ng t? đi?n t?.
51
ký m?u ch? ký ph?i đánh s? trang, đóng d?u giáp lai do th? trm?ng đkn v? (ho?c ngm?i đm?c ?y
quy?n) qu?n lý đ? ti?n ki?m tra khi c?n. M?i ngm?i ph?i ký ba ch? ký m?u trong s? đĕng ký.
Nh?ng cá nhân có quy?n ho?c đm?c uỷ quy?n ký ch?ng t?, không đm?c ký ch?ng t? k? toán
khi chma ghi ho?c chma ghi đ? n?i dung ch?ng t? theo trách nhi?m c?a ngm?i ký.
Vi?c phân c?p ký trên ch?ng t? k? toán do t?ng giám đ?c (Giám đ?c) doanh nghi?p quy đ?nh
phù h?p với lu?t pháp, yêu c?u qu?n lý, đ?m b?o ki?m soát ch?t ch?, an toàn tài s?n.
8.
Trình t? luân chuy?n và ki?m tra ch?ng t? k? toán
T?t c? các ch?ng t? k? toán do doanh nghi?p l?p ho?c t? bên ngoài chuy?n đ?n đ?u ph?i t?p
trung vào b? ph?n k? toán doanh nghi?p. B? ph?n k? toán ki?m tra nh?ng ch?ng t? k? toán đó và ch?
sau khi ki?m tra và xác minh tính pháp lý c?a ch?ng t? thì mới dùng nh?ng ch?ng t? đó đ? ghi s? k?
toán.
Trình tự luân chuyển chứng từ kế toán bao gồm các bước
sau:
- L?p, ti?p nh?n, x? lý ch?ng t? k? toán;
- K? toán viên, k? toán trm?ng ki?m tra và ký ch?ng t? k? toán ho?c trình Giám đ?c doanh
nghi?p ký duy?t;
- Phân lo?i, s?p x?p ch?ng t? k? toán, đ?nh kho?n và ghi s? k? toán;
- Lmu tr?, b?o qu?n ch?ng t? k? toán.
Trình tự kiểm tra chứng từ kế toá
n.
- Ki?m tra tính rõ ràng, trung th?c, đ?y đ? c?a các ch? tiêu, các y?u t? ghi chép trên ch?ng t?
k? toán;
- Ki?m tra tính h?p pháp c?a nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh đã ghi trên ch?ng t? k?
toán, đ?i chi?u ch?ng t? k? toán với các tài li?u khác có liên quan;
- Ki?m tra tính chính xác c?a s? li?u, thông tin trên ch?ng t? k? toán.
Khi ki?m tra ch?ng t? k? toán n?u phát hi?n có hành vi vi ph?m chính sách, ch? đ?, các qu y
đ?nh v? qu?n lý kinh t?, tài chính c?a Nhà nm?c, ph?i t? ch?i th?c hi?n (Không xu?t quỹ, thanh toán,
xu?t kho,ầ) đ?ng th?i báo ngay cho Giám đ?c doanh nghi?p bi?t đ? x? lý k?p th?i theo pháp lu?t
hi?n hành.
?i với nh?ng ch?ng t? k? toán l?p không đúng th? t?c, n?i dung và ch? s? không rõ ràng
thì ngm?i ch?u trách nhi?m ki?m tra ho?c ghi s? ph?i tr? l?i, yêu c?u làm thêm th? t?c và đi?u ch?nh
sau đó mới làm cĕn c? ghi s?.
9. B?o qu?n ch?ng t? k? toán
:
Ch?ng t? k? toán sau ghi vào s? k? toán c?n ph?i qu?n lí, b?o qu?n t?i phòng k? toán th?i gian là 1
nĕm, sau đó ch?ng t? k? toán đm?c lmu tr? chung ? đkn v? theo quy đ?nh là 10 nĕm.
10. S? d?ng, qu?n lý, in và phát hành bi?u m?u ch?ng t? k?
toán
T?t c? các doanh nghi?p đ?u ph?i s? d?ng th?ng nh?t m?u ch?ng t? k? toán qu y đ?nh trong
ch? đ? k? toán này. Trong quá trình th?c hi?n, các doanh nghi?p không đm?c s?a đ?i bi?u m?u
ch?ng t? thu?c lo?i b?t bu?c.
M?u ch?ng t? in s?n ph?i đm?c b?o qu?n c?n th?n, không đm?c đ? hm h?ng, m?c nát. Séc và
gi?y t? có giá ph?i đm?c qu?n lý nhm ti?n.
Bi?u m?u ch?ng t? k? toán b?t bu?c do B? Tài chính ho?c đkn v? đm?c B? Tài chính uỷ
quy?n in và phát hành. Đkn v? đm?c uỷ qu y?n in và phát hành ch?ng t? k? toán b?t bu?c ph?i in
đúng theo m?u quy đ?nh, đúng s? lm?ng đm?c phép in cho t?ng lo?i ch?ng t? và ph?i ch?p hành
đúng các quy đ?nh v? qu?n lý ?n ch? c?a B? Tài chính.
?i với các bi?u m?u ch?ng t? k? toán hm?ng d?n, các doanh nghi?p có th? mua s?n ho?c t?
thi?t k? m?u, t? in, nhmng ph?i đ?m b?o các n?i dung ch? y?u c?a ch?ng t? quy đ?nh t?i Đi?u 17
Lu?t K? toán.
Lmu ý: Các doanh nghi?p có s? d?ng ch?ng t? đi?n t? cho ho?t đ?ng kinh t?, tài chính và ghi s? k?
toán thì ph?i tuân th? theo quy đ?nh c?a các vĕn b?n pháp lu?t v? ch?ng t? đi?n t?.
DANH M?C CH?NG T? K?
TOÁN
TT
TÊN CH?NG
T?
S?
HI?U
TÍNH
CH?T BB (*) HD(*)
A/CH?NG T? K? TOÁN BAN HÀNH THEO QUY?T ?NH NÀY
I/ Lao động tiền l ương
1 B?ng ch?m công 01a-LĐTL x
2 B?ng ch?m công làm thêm gi? 01b-LĐTL x
3 B?ng thanh toán ti?n lmkng 02-LĐTL x
4 B?ng thanh toán ti?n thm?ng 03-LĐTL x
5 Gi?y đi đm?ng 04-LĐTL x
6 Phi?u xác nh?n s?n ph?m ho?c công vi?c hoàn
thành
05-LĐTL x
7 B?ng thanh toán ti?n làm thêm gi? 06-LĐTL x
8 B?ng thanh toán ti?n thuê ngoài 07-LĐTL x
9 H?p đ?ng giao khoán 08-LĐTL x
10 Biên b?n thanh lý (nghi?m thu) h?p đ?ng giao
khoán
09-LĐTL x
11 B?ng kê trích n?p các kho?n theo lmkng 10-LĐTL x
12 B?ng phân b? ti?n lmkng và b?o hi?m xã h?i 11-LĐTL x
II/ Hàng tồn kho
1 Phi?u nh?p kho 01-VT x
2 Phi?u xu?t kho 02-VT x
3 Biên b?n ki?m nghi?m v?t tm, công c?, s?n ph?m,
hàng hoá
03-VT x
4 Phi?u báo v?t tm còn l?i cu?i kỳ 04-VT x
5 Biên b?n ki?m kê v?t tm, công c?, s?n ph?m, hàng
hoá
05-VT x
6 B?ng kê mua hàng 06-VT x
7 B?ng phân b? nguyên li?u, v?t li?u, công c?, d?ng
c?
07-VT x
III/ Bán hàng
1 B?ng thanh toán hàng đ?i lý, ký g?i 01-BH x
2 Thẻ qu?y hàng 02-BH x
IV/ Tiền tệ
1 Phi?u thu 01-TT x
2 Phi?u chi 02-TT x
3 Gi?y đ? ngh? t?m ?ng 03-TT x
4 Gi?y thanh toán ti?n t?m ?ng 04-TT x
5 Gi?y đ? ngh? thanh toán 05-TT x
6 Biên lai thu ti?n 06-TT x
7 B?ng kê vàng, b?c, kim khí quý, đá quý 07-TT x
8 B?ng ki?m kê quỹ (dùng cho VND) 08a-TT x
9 B?ng ki?m kê quỹ (dùng cho ngo?i t?, vàng b?c...) 08b-TT x
10 B?ng kê chi ti?n 09-TT x
V/ Tài sản cố đị nh
1 Biên b?n giao nh?n TSCĐ 01-TSCĐ x
2 Biên b?n thanh lý TSCĐ 02-TSCĐ x
3 Biên b?n bàn giao TSCĐ s?a ch?a lớn hoàn thành 03-TSCĐ x
4 Biên b?n đánh giá l?i TSCĐ 04-TSCĐ x
5 Biên b?n ki?m kê TSCĐ 05-TSCĐ x
52
TOÁN
TT
TÊN CH?NG
T?
S?
HI?U
TÍNH
CH?T BB (*) HD(*)
A/CH?NG T? K? TOÁN BAN HÀNH THEO QUY?T ?NH NÀY
I/ Lao động tiền l ương
1 B?ng ch?m công 01a-LĐTL x
2 B?ng ch?m công làm thêm gi? 01b-LĐTL x
3 B?ng thanh toán ti?n lmkng 02-LĐTL x
4 B?ng thanh toán ti?n thm?ng 03-LĐTL x
5 Gi?y đi đm?ng 04-LĐTL x
6 Phi?u xác nh?n s?n ph?m ho?c công vi?c hoàn
thành
05-LĐTL x
7 B?ng thanh toán ti?n làm thêm gi? 06-LĐTL x
8 B?ng thanh toán ti?n thuê ngoài 07-LĐTL x
9 H?p đ?ng giao khoán 08-LĐTL x
10 Biên b?n thanh lý (nghi?m thu) h?p đ?ng giao
khoán
09-LĐTL x
11 B?ng kê trích n?p các kho?n theo lmkng 10-LĐTL x
12 B?ng phân b? ti?n lmkng và b?o hi?m xã h?i 11-LĐTL x
II/ Hàng tồn kho
1 Phi?u nh?p kho 01-VT x
2 Phi?u xu?t kho 02-VT x
3 Biên b?n ki?m nghi?m v?t tm, công c?, s?n ph?m,
hàng hoá
03-VT x
4 Phi?u báo v?t tm còn l?i cu?i kỳ 04-VT x
5 Biên b?n ki?m kê v?t tm, công c?, s?n ph?m, hàng
hoá
05-VT x
6 B?ng kê mua hàng 06-VT x
7 B?ng phân b? nguyên li?u, v?t li?u, công c?, d?ng
c?
07-VT x
III/ Bán hàng
1 B?ng thanh toán hàng đ?i lý, ký g?i 01-BH x
2 Thẻ qu?y hàng 02-BH x
IV/ Tiền tệ
1 Phi?u thu 01-TT x
2 Phi?u chi 02-TT x
3 Gi?y đ? ngh? t?m ?ng 03-TT x
4 Gi?y thanh toán ti?n t?m ?ng 04-TT x
5 Gi?y đ? ngh? thanh toán 05-TT x
6 Biên lai thu ti?n 06-TT x
7 B?ng kê vàng, b?c, kim khí quý, đá quý 07-TT x
8 B?ng ki?m kê quỹ (dùng cho VND) 08a-TT x
9 B?ng ki?m kê quỹ (dùng cho ngo?i t?, vàng b?c...) 08b-TT x
10 B?ng kê chi ti?n 09-TT x
V/ Tài sản cố đị nh
1 Biên b?n giao nh?n TSCĐ 01-TSCĐ x
2 Biên b?n thanh lý TSCĐ 02-TSCĐ x
3 Biên b?n bàn giao TSCĐ s?a ch?a lớn hoàn thành 03-TSCĐ x
4 Biên b?n đánh giá l?i TSCĐ 04-TSCĐ x
5 Biên b?n ki?m kê TSCĐ 05-TSCĐ x
52
53
53
6 B?ng tính và phân b? kh?u hao TSCĐ 06-TSCĐ x
B/ CH?NG T? BAN HÀNH THEO CÁC VĔN B?N PHÁP LU?T KHÁC
1 Gi?y ch?ng nh?n ngh? ?m hm?ng BHXH x
2 Danh sách ngm?i ngh? hm?ng tr? c?p ?m đau, thai
s?n
x
3 Hoá đkn Giá tr? gia tĕng 01GTKT-3LL x
4 Hoá đkn bán hàng thông thm?ng 02GTGT-3LL x
5 Phi?u xu?t kho kiêm v?n chuy?n n?i b? 03 PXK-3LL x
6 Phi?u xu?t kho hàng g?i đ?i lý 04 HDL-3LL x
7 Hoá đkn d?ch v? cho thuê tài chính 05 TTC-LL x
8 B?ng kê thu mua hàng hoá mua vào không có hoá
đkn
04/GTGT x
9 ..........................
Ghi chú: (*) BB: M?u b?t bu?c
(*) HD: M?u hm?ng d?n
II. KI?M KÊ TÀI S?N
1. Khái ni?m
:
Ki?m kê là m?t phmkng pháp c?a k? toán dùng đ? ki?m tra t?i ch? tình hình hi?n có c?a các lo?i
tài s?n, v?t tm, ti?n v?n.... đ? đ?i chi?u với s? li?u ghi trong s? sách k? toán. Nhằm phát hi?n chênh l?ch
và có bi?n pháp x? lý k?p th?i.
2. S? c?n thi?t ph?i ki?m
kê:
Ki?m kê tài s?n là vi?c cân, đong, đo, đ?m s? lm?ng; xác nh?n và đánh giá ch?t lm?ng, giá tr?
c?a tài s?n, ngu?n v?n hi?n có t?i th?i đi?m ki?m kê đ? ki?m tra, đ?i chi?u với s? li?u trong s? k?
toán.
S? li?u ghi trên s? sách k? toán là cĕn c? vào các ch?ng t? k? toán có tính pháp lí chính xác
đáng tin c?y. Nhmng gi?a s? li?u trên s? sách và th?c t? v?n có th? phát sinh chênh l?ch do :
- Tài s?n b? tác đ?ng c?a môi trm?ng t? nhiên làm cho hm h?ng.
- Nh?m l?n ghi chép v? ch?ng lo?i, thi?u chính xác v? s? lm?ng khi xu?t nh?p, thu, chi.
- Tính toán ghi chép trên s? sách có sai sót.
- Có hành vi tham ô, gian l?n.
Do v?y, đ?nh kì ph?i ki?m kê đ? ki?m tra tình hình tài s?n th?c t?, đ?i chi?u với s? sách k?
toán, phát hi?n chênh l?ch, tìm nguyên nhân x? lý, đi?u ch?nh s? li?u ghi trên s? sách k? toán cho
phù h?p với tình hình th?c t?. Nhm v?y, ki?m kê là m?t công vi?c h?t s?c c?n thi?t nhằm :
- Ngĕn ng?a các hi?n tm?ng tham ô, lãng phí làm th?t thoát tài s?n.
- ? cao trách nhi?m c?a ngm?i qu?n lí tài s?n, ngĕn ng?a vi ph?m kỷ lu?t tài chính.
- Giúp cho vi?c ghi chép, báo cáo s? li?u đúng th?c t?.
- Giúp cho lãnh đ?o n?m đm?c chính xác ch?t lm?ng, s? lm?ng ch?ng lo?i các tài s?n hi?n có,
phát hi?n tài s?n ? đọng đ? có bi?n pháp gi?i quy?t thích h?p nhằm nâng cao hi?u qu? s? d?ng v?n.
3. Phân lo?i ki?m
kê:
3.1. Phân lo)i theo ph)m vi kiểm kê :
-Ki?m kê toàn di?n: Là ki?m kê toàn b? các lo?i tài s?n trong đkn v? nhm tài s?n c? đ?nh, v?t
tm, thành ph?m, v?n bằng ti?n, công n? .... lo?i ki?m kê này ti?n hành m?i nĕm ít nh?t m?t l?n trm?c
khi l?p báo cáo k? toán cu?i nĕm.
- Ki?m kê t?ng ph?n: Là ki?m kê t?ng lo?i tài s?n nh?t đ?nh, ph?c v? yêu c?u qu?n lí hay khi
có nghi?p v? bàn giao tài s?n (thay th? kho, th? quỹ).
3.2. Phân lo)i theo thời gian tiến hành :
-Ki?m kê đ?nh kì : Là ki?m kê theo th?i gian qu y đ?nh nhm hằng ngày đ?i với ti?n m?t; hàng
tháng đ?i với v?t tm, hàng hóa; hàng nĕm đ?i với tài s?n c? đ?nh và toàn b? tài s?n c?a doanh nghi?p.
- Ki?m kê đ?t xu?t : (khác) Là ki?m kê ngoài kì h?n qu y đ?nh nhm trên. Ví D? khi có s? c?
(cháy n?, m?t c?p...) chma xác đ?nh đm?c thi?t h?i; khi ck quan ch? qu?n, pháp lu?t, tài chính thanh
tra.
4.
Phmkng pháp ti?n hành ki?m kê :
53
6 B?ng tính và phân b? kh?u hao TSCĐ 06-TSCĐ x
B/ CH?NG T? BAN HÀNH THEO CÁC VĔN B?N PHÁP LU?T KHÁC
1 Gi?y ch?ng nh?n ngh? ?m hm?ng BHXH x
2 Danh sách ngm?i ngh? hm?ng tr? c?p ?m đau, thai
s?n
x
3 Hoá đkn Giá tr? gia tĕng 01GTKT-3LL x
4 Hoá đkn bán hàng thông thm?ng 02GTGT-3LL x
5 Phi?u xu?t kho kiêm v?n chuy?n n?i b? 03 PXK-3LL x
6 Phi?u xu?t kho hàng g?i đ?i lý 04 HDL-3LL x
7 Hoá đkn d?ch v? cho thuê tài chính 05 TTC-LL x
8 B?ng kê thu mua hàng hoá mua vào không có hoá
đkn
04/GTGT x
9 ..........................
Ghi chú: (*) BB: M?u b?t bu?c
(*) HD: M?u hm?ng d?n
II. KI?M KÊ TÀI S?N
1. Khái ni?m
:
Ki?m kê là m?t phmkng pháp c?a k? toán dùng đ? ki?m tra t?i ch? tình hình hi?n có c?a các lo?i
tài s?n, v?t tm, ti?n v?n.... đ? đ?i chi?u với s? li?u ghi trong s? sách k? toán. Nhằm phát hi?n chênh l?ch
và có bi?n pháp x? lý k?p th?i.
2. S? c?n thi?t ph?i ki?m
kê:
Ki?m kê tài s?n là vi?c cân, đong, đo, đ?m s? lm?ng; xác nh?n và đánh giá ch?t lm?ng, giá tr?
c?a tài s?n, ngu?n v?n hi?n có t?i th?i đi?m ki?m kê đ? ki?m tra, đ?i chi?u với s? li?u trong s? k?
toán.
S? li?u ghi trên s? sách k? toán là cĕn c? vào các ch?ng t? k? toán có tính pháp lí chính xác
đáng tin c?y. Nhmng gi?a s? li?u trên s? sách và th?c t? v?n có th? phát sinh chênh l?ch do :
- Tài s?n b? tác đ?ng c?a môi trm?ng t? nhiên làm cho hm h?ng.
- Nh?m l?n ghi chép v? ch?ng lo?i, thi?u chính xác v? s? lm?ng khi xu?t nh?p, thu, chi.
- Tính toán ghi chép trên s? sách có sai sót.
- Có hành vi tham ô, gian l?n.
Do v?y, đ?nh kì ph?i ki?m kê đ? ki?m tra tình hình tài s?n th?c t?, đ?i chi?u với s? sách k?
toán, phát hi?n chênh l?ch, tìm nguyên nhân x? lý, đi?u ch?nh s? li?u ghi trên s? sách k? toán cho
phù h?p với tình hình th?c t?. Nhm v?y, ki?m kê là m?t công vi?c h?t s?c c?n thi?t nhằm :
- Ngĕn ng?a các hi?n tm?ng tham ô, lãng phí làm th?t thoát tài s?n.
- ? cao trách nhi?m c?a ngm?i qu?n lí tài s?n, ngĕn ng?a vi ph?m kỷ lu?t tài chính.
- Giúp cho vi?c ghi chép, báo cáo s? li?u đúng th?c t?.
- Giúp cho lãnh đ?o n?m đm?c chính xác ch?t lm?ng, s? lm?ng ch?ng lo?i các tài s?n hi?n có,
phát hi?n tài s?n ? đọng đ? có bi?n pháp gi?i quy?t thích h?p nhằm nâng cao hi?u qu? s? d?ng v?n.
3. Phân lo?i ki?m
kê:
3.1. Phân lo)i theo ph)m vi kiểm kê :
-Ki?m kê toàn di?n: Là ki?m kê toàn b? các lo?i tài s?n trong đkn v? nhm tài s?n c? đ?nh, v?t
tm, thành ph?m, v?n bằng ti?n, công n? .... lo?i ki?m kê này ti?n hành m?i nĕm ít nh?t m?t l?n trm?c
khi l?p báo cáo k? toán cu?i nĕm.
- Ki?m kê t?ng ph?n: Là ki?m kê t?ng lo?i tài s?n nh?t đ?nh, ph?c v? yêu c?u qu?n lí hay khi
có nghi?p v? bàn giao tài s?n (thay th? kho, th? quỹ).
3.2. Phân lo)i theo thời gian tiến hành :
-Ki?m kê đ?nh kì : Là ki?m kê theo th?i gian qu y đ?nh nhm hằng ngày đ?i với ti?n m?t; hàng
tháng đ?i với v?t tm, hàng hóa; hàng nĕm đ?i với tài s?n c? đ?nh và toàn b? tài s?n c?a doanh nghi?p.
- Ki?m kê đ?t xu?t : (khác) Là ki?m kê ngoài kì h?n qu y đ?nh nhm trên. Ví D? khi có s? c?
(cháy n?, m?t c?p...) chma xác đ?nh đm?c thi?t h?i; khi ck quan ch? qu?n, pháp lu?t, tài chính thanh
tra.
4.
Phmkng pháp ti?n hành ki?m kê :
54
54
Ki?m kê là công vi?c liên quan đ?n nhi?u ngm?i, nhi?u b? ph?n (kho, quỹ, c?a hàng, vĕn
phòng..) kh?i lm?ng công vi?c lớn nhmng ph?i kh?n trmkng, do đó, ph?i đm?c t? ch?c và lãnh đ?o
ch?t ch?.
4.1. Thành lập hội đồng kiểm kê : Do giám đ?c lãnh đ?o, k? toán trm?ng giúp vi?c ch? đ?o,
hm?ng d?n nghi?p v? cho nh?ng ngm?i tham gia ki?m kê, xác đ?nh ph?m vi ki?m kê, v?ch k? ho?ch
ki?m kê.
4.2. Trước khi tiến hành kiểm kê : K? toán ph?i hoàn thành vi?c ghi s? t?t c? các nghi?p v?
kinh t? phát sinh, ti?n hành khóa s? đúng th?i đi?m ki?m kê. Nhân viên qu?n lí tài s?n c?n s?p x?p
l?i tài s?n theo đúng ch?ng lo?i, có tr?t t? ngĕn n?p đ? ki?m kê đm?c thu?n l?i nhanh chóng.
4.3. Tiến hành kiểm kê : Tùy theo t?ng d?i tm?ng mà có phmkng th?c thích h?p.
- Ki?m kê hi?n v?t nhm hàng hóa, v?t tm, tài s?n, ti?n m?t và các ch?ng khoán có giá tr? nhm
ti?n: nhân viên ki?m kê c?n cân, đong, đo, đ?m t?i ch? có s? ch?ng ki?n c?a ngm?i ch?u trách nhi?m
qu?n lí tài s?n đó. Ngoài ra c?n quan tâm đánh giá ch?t lm?ng s?n ph?m, tài s?n đ? đ?m b?o giá tr?
th?c c?a tài s?n và phát hi?n nh?ng tài s?n b? hm h?ng, m?t mát.
- Ki?m kê ti?n g?i ngân hàng, tài s?n thanh toán : nhân viên ki?m kê đ?i chi?u s? li?u c?a
đkn v? mình với s? li?u c?a ngân hàng và với các đkn v? có quan h? thanh toán. N?u phát sinh chênh
l?ch thì ph?i đ?i chi?u t?ng kho?n đ? tìm ra nguyên nhân và đi?u ch?nh s?a sai cho khớp với s? li?u
gi?a hai bên. K?t qu? ki?m kê đm?c ph?n ?nh trên biên b?n, có ch? ký c?a nhân viên ki?m kê và
nhân viên qu?n lí tài s?n.
- Sau khi ki?m kê, các biên b?n ki?m kê đm?c g?i v? phòng k? toán đ? đ?i chi?u với s? li?u
trên s? sách k? toán. Các kho?n chênh l?ch ( N?u có ) ph?i báo cáo cho lãnh đ?o. Lãnh đ?o đkn v? s?
quy?t đ?nh cách x? lý t?ng trm?ng h?p c? th? và k? toàn cĕn c? vào đó ph?n ?nh vào các s? sách k?
toán.
5 Vai
trò c?a k? toán trong ki?m kê :
K? toán đóng vai trò h?t s?c quan trọng trong công tác ki?m kê, trm?c h?t k? toán ph?i là thành
viên ch? y?u trong ban ki?m kê, sau đó k? toán ph?i có trách nhi?m gi?i quy?t nh?ng kho?n chênh l?ch
tài s?n trên b?ng ki?m kê. Trong quá trình ki?m kê, k? toán là ngm?i ch? y?u trm?c, trong và sau khi
ki?m kê.
- Trm?c khi ki?m kê, k? toán ph?i cĕn c? vào tình hình c?a đkn v? mà xây d?ng k? ho?ch
ki?m kê trình lãnh đ?o : xây d?ng th?i gian ki?m kê, ph?m vi ki?m kê, thành ph?n ban ki?m kê,
đ?ng th?i ph?i khóa s? k? toán và hm?ng d?n cho nh?ng ngm?i làm công tác ki?m kê v? nghi?p v?.
- Trong khi ki?m kê, k? toán ph?i ki?m tra vi?c ghi chép trên biên b?n ki?m kê, đ?i chi?u s?
li?u gi?a s? k? toán với biên b?n ki?m kê đ? xác đ?nh các kho?n chênh l?ch tài s?n. T?ng h?p toàn
b? s? li?u ki?m kê và tham gia đ? xu?t ý ki?n cho lãnh đ?o v? vi?c gi?i quy?t các kho?n chênh l?ch
đó.
- Sau khi ki?m kê, k? toán cĕn c? vào quy?t đ?nh x? lí t?ng trm?ng h?p chênh l?ch tài s?n c?a
lãnh đ?o mà đi?u ch?nh s? li?u trên s? sách k? toán. Vi?c ghi chép trên s? sách k? toán ph?i đúng với
ý ki?n gi?i quy?t và đúng ch? đ? quy đ?nh.
Vi?c ph?n ?nh và x? lý chênh l?ch s? li?u ki?m kê làm cho s? li?u k? toán đm?c chính xác,
trung th?c và là ck s? đ? l?p các báo cáo tài chính c?a doanh nghi?p.
54
Ki?m kê là công vi?c liên quan đ?n nhi?u ngm?i, nhi?u b? ph?n (kho, quỹ, c?a hàng, vĕn
phòng..) kh?i lm?ng công vi?c lớn nhmng ph?i kh?n trmkng, do đó, ph?i đm?c t? ch?c và lãnh đ?o
ch?t ch?.
4.1. Thành lập hội đồng kiểm kê : Do giám đ?c lãnh đ?o, k? toán trm?ng giúp vi?c ch? đ?o,
hm?ng d?n nghi?p v? cho nh?ng ngm?i tham gia ki?m kê, xác đ?nh ph?m vi ki?m kê, v?ch k? ho?ch
ki?m kê.
4.2. Trước khi tiến hành kiểm kê : K? toán ph?i hoàn thành vi?c ghi s? t?t c? các nghi?p v?
kinh t? phát sinh, ti?n hành khóa s? đúng th?i đi?m ki?m kê. Nhân viên qu?n lí tài s?n c?n s?p x?p
l?i tài s?n theo đúng ch?ng lo?i, có tr?t t? ngĕn n?p đ? ki?m kê đm?c thu?n l?i nhanh chóng.
4.3. Tiến hành kiểm kê : Tùy theo t?ng d?i tm?ng mà có phmkng th?c thích h?p.
- Ki?m kê hi?n v?t nhm hàng hóa, v?t tm, tài s?n, ti?n m?t và các ch?ng khoán có giá tr? nhm
ti?n: nhân viên ki?m kê c?n cân, đong, đo, đ?m t?i ch? có s? ch?ng ki?n c?a ngm?i ch?u trách nhi?m
qu?n lí tài s?n đó. Ngoài ra c?n quan tâm đánh giá ch?t lm?ng s?n ph?m, tài s?n đ? đ?m b?o giá tr?
th?c c?a tài s?n và phát hi?n nh?ng tài s?n b? hm h?ng, m?t mát.
- Ki?m kê ti?n g?i ngân hàng, tài s?n thanh toán : nhân viên ki?m kê đ?i chi?u s? li?u c?a
đkn v? mình với s? li?u c?a ngân hàng và với các đkn v? có quan h? thanh toán. N?u phát sinh chênh
l?ch thì ph?i đ?i chi?u t?ng kho?n đ? tìm ra nguyên nhân và đi?u ch?nh s?a sai cho khớp với s? li?u
gi?a hai bên. K?t qu? ki?m kê đm?c ph?n ?nh trên biên b?n, có ch? ký c?a nhân viên ki?m kê và
nhân viên qu?n lí tài s?n.
- Sau khi ki?m kê, các biên b?n ki?m kê đm?c g?i v? phòng k? toán đ? đ?i chi?u với s? li?u
trên s? sách k? toán. Các kho?n chênh l?ch ( N?u có ) ph?i báo cáo cho lãnh đ?o. Lãnh đ?o đkn v? s?
quy?t đ?nh cách x? lý t?ng trm?ng h?p c? th? và k? toàn cĕn c? vào đó ph?n ?nh vào các s? sách k?
toán.
5 Vai
trò c?a k? toán trong ki?m kê :
K? toán đóng vai trò h?t s?c quan trọng trong công tác ki?m kê, trm?c h?t k? toán ph?i là thành
viên ch? y?u trong ban ki?m kê, sau đó k? toán ph?i có trách nhi?m gi?i quy?t nh?ng kho?n chênh l?ch
tài s?n trên b?ng ki?m kê. Trong quá trình ki?m kê, k? toán là ngm?i ch? y?u trm?c, trong và sau khi
ki?m kê.
- Trm?c khi ki?m kê, k? toán ph?i cĕn c? vào tình hình c?a đkn v? mà xây d?ng k? ho?ch
ki?m kê trình lãnh đ?o : xây d?ng th?i gian ki?m kê, ph?m vi ki?m kê, thành ph?n ban ki?m kê,
đ?ng th?i ph?i khóa s? k? toán và hm?ng d?n cho nh?ng ngm?i làm công tác ki?m kê v? nghi?p v?.
- Trong khi ki?m kê, k? toán ph?i ki?m tra vi?c ghi chép trên biên b?n ki?m kê, đ?i chi?u s?
li?u gi?a s? k? toán với biên b?n ki?m kê đ? xác đ?nh các kho?n chênh l?ch tài s?n. T?ng h?p toàn
b? s? li?u ki?m kê và tham gia đ? xu?t ý ki?n cho lãnh đ?o v? vi?c gi?i quy?t các kho?n chênh l?ch
đó.
- Sau khi ki?m kê, k? toán cĕn c? vào quy?t đ?nh x? lí t?ng trm?ng h?p chênh l?ch tài s?n c?a
lãnh đ?o mà đi?u ch?nh s? li?u trên s? sách k? toán. Vi?c ghi chép trên s? sách k? toán ph?i đúng với
ý ki?n gi?i quy?t và đúng ch? đ? quy đ?nh.
Vi?c ph?n ?nh và x? lý chênh l?ch s? li?u ki?m kê làm cho s? li?u k? toán đm?c chính xác,
trung th?c và là ck s? đ? l?p các báo cáo tài chính c?a doanh nghi?p.
55
55
CHljNG 6: S? SÁCH ậ HÌNH TH?C BÁO CÁO K?
TOÁN
Mục tiê
u:
Chmkng này giúp ngm?i đọc hi?u đm?c:
1. N?i dung s? k? toán, phmkng pháp ghi s? s?a s?.
2. N?i dung các hình th?c k? toán.
I.S? SÁCH K? TOÁN
1.Khái ni?m và ý nghƿa c?a s? k?
toán:
S? k? toán là nh?ng t? s? theo m?u qui đ?nh dùng đ? ghi chép các nghi?p v? kinh t? phát sinh
theo đúng phmkng pháp k? toán trên ck s? s? li?u c?a các ch?ng t? g?c.
S? k? toán là phmkng ti?n đ? h? th?ng hóa thông tin theo t?ng đ?i tm?ng k? toán ph?c v? cho
công tác k? toán và công tác qu?n lý trong quá trình ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh c?a đkn v?.
2.Các lo?i s? k?
toán
M?i doanh nghi?p ch? có m?t h? th?ng s? k? toán cho m?t kỳ k? toán nĕm. S? k? toán g?m
s? k? toán t?ng h?p và s? k? toán chi ti?t.
-S? k? toán t?ng h?p, g?m: S? Nh?t ký, S? Cái.
-S? k? toán chi ti?t, g?m: S?, thẻ k? toán chi ti?t.
Nhà nm?c quy đ?nh b?t bu?c v? m?u s?, n?i dung và phmkng pháp ghi chép đ?i với các lo?i
S? Cái, s? Nh?t ký; quy đ?nh mang tính hm?ng d?n đ?i với các lo?i s?, thẻ k? toán chi ti?t.
2.1. Sổ kế toán tổng
hợp
2.1.1 Sổ Nhật ký dùng đ? ghi chép các nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh trong t?ng kỳ k? toán
và trong m?t niên đ? k? toán theo trình t? th?i gian và quan h? đ?i ?ng các tài kho?n c?a các nghi?p
v? đó. S? li?u k? toán trên s? Nh?t ký ph?n ánh t?ng s? phát sinh bên N? và bên Có c?a t?t c? các tài
kho?n k? toán s? d?ng ? doanh nghi?p.
S? Nh?t ký ph?i ph?n ánh đ?y đ? các n?i dung sau:
- Ngày, tháng ghi s?;
- S? hi?u và ngày, tháng c?a ch?ng t? k? toán dùng làm cĕn c? ghi s?;
- Tóm t?t n?i dung c?a nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh;
- S? ti?n c?a nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh.
2.1.2. S? Cái dùng đ? ghi chép các nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh trong t?ng kỳ và trong m?t
niên đ? k? toán theo các tài kho?n k? toán đm?c quy đ?nh trong ch? đ? tài kho?n k? toán áp d?ng cho
doanh nghi?p. S? li?u k? toán trên S? Cái ph?n ánh t?ng h?p tình hình tài s?n, ngu?n v?n, tình hình
và k?t qu? ho?t đ?ng s?n xu?t, kinh doanh c?a doanh nghi?p.
S? Cái ph?i ph?n ánh đ?y đ? các n?i dung sau:
-Ngày, tháng ghi s?;
-S? hi?u và ngày, tháng c?a ch?ng t? k? toán dùng làm cĕn c? ghi s?;
-Tóm t?t n?i dung c?a nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh;
S? ti?n c?a nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh ghi vào bên N? ho?c bên Có c?a tài kho?n.
2.2 Sổ, thẻ kế toán chi tiết
S? k? toán chi ti?t dùng đ? ghi chép các nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh liên quan đ?n
các đ?i tm?ng k? toán c?n thi?t ph?i theo dõi chi ti?t theo yêu c?u qu?n lý. S? li?u trên s? k? toán chi
ti?t cung c?p các thông tin ph?c v? cho vi?c qu?n lý t?ng lo?i tài s?n, ngu?n v?n, doanh thu, chi phí
chma đm?c ph?n ánh trên s? Nh?t ký và S? Cái.
S? lm?ng, k?t c?u các s? k? toán chi ti?t không quy đ?nh b?t bu?c. Các doanh nghi?p cĕn c?
vào quy đ?nh mang tính hm?ng d?n c?a Nhà nm?c v? s? k? toán chi ti?t và yêu c?u qu?n lý c?a doanh
nghi?p đ? m? các s? k? toán chi ti?t c?n thi?t, phù h?p.
3. Cách ghi chép vào s? - ch?a s? k?
toán.
3.1. M? và ghi s? k?
toán
3.1.1. Mở sổ
S? k? toán ph?i m? vào đ?u kỳ k? toán nĕm và ghi s? dm đ?u kì vào tài kho?n. ?i với doanh
nghi?p mới thành l?p, s? k? toán ph?i m? t? ngày thành l?p. Ngm?i đ?i di?n theo pháp lu?t và k?
toán trm?ng c?a doanh nghi?p có trách nhi?m ký duy?t các s? k? toán ghi bằng tay trm?c khi s?
55
CHljNG 6: S? SÁCH ậ HÌNH TH?C BÁO CÁO K?
TOÁN
Mục tiê
u:
Chmkng này giúp ngm?i đọc hi?u đm?c:
1. N?i dung s? k? toán, phmkng pháp ghi s? s?a s?.
2. N?i dung các hình th?c k? toán.
I.S? SÁCH K? TOÁN
1.Khái ni?m và ý nghƿa c?a s? k?
toán:
S? k? toán là nh?ng t? s? theo m?u qui đ?nh dùng đ? ghi chép các nghi?p v? kinh t? phát sinh
theo đúng phmkng pháp k? toán trên ck s? s? li?u c?a các ch?ng t? g?c.
S? k? toán là phmkng ti?n đ? h? th?ng hóa thông tin theo t?ng đ?i tm?ng k? toán ph?c v? cho
công tác k? toán và công tác qu?n lý trong quá trình ho?t đ?ng s?n xu?t kinh doanh c?a đkn v?.
2.Các lo?i s? k?
toán
M?i doanh nghi?p ch? có m?t h? th?ng s? k? toán cho m?t kỳ k? toán nĕm. S? k? toán g?m
s? k? toán t?ng h?p và s? k? toán chi ti?t.
-S? k? toán t?ng h?p, g?m: S? Nh?t ký, S? Cái.
-S? k? toán chi ti?t, g?m: S?, thẻ k? toán chi ti?t.
Nhà nm?c quy đ?nh b?t bu?c v? m?u s?, n?i dung và phmkng pháp ghi chép đ?i với các lo?i
S? Cái, s? Nh?t ký; quy đ?nh mang tính hm?ng d?n đ?i với các lo?i s?, thẻ k? toán chi ti?t.
2.1. Sổ kế toán tổng
hợp
2.1.1 Sổ Nhật ký dùng đ? ghi chép các nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh trong t?ng kỳ k? toán
và trong m?t niên đ? k? toán theo trình t? th?i gian và quan h? đ?i ?ng các tài kho?n c?a các nghi?p
v? đó. S? li?u k? toán trên s? Nh?t ký ph?n ánh t?ng s? phát sinh bên N? và bên Có c?a t?t c? các tài
kho?n k? toán s? d?ng ? doanh nghi?p.
S? Nh?t ký ph?i ph?n ánh đ?y đ? các n?i dung sau:
- Ngày, tháng ghi s?;
- S? hi?u và ngày, tháng c?a ch?ng t? k? toán dùng làm cĕn c? ghi s?;
- Tóm t?t n?i dung c?a nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh;
- S? ti?n c?a nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh.
2.1.2. S? Cái dùng đ? ghi chép các nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh trong t?ng kỳ và trong m?t
niên đ? k? toán theo các tài kho?n k? toán đm?c quy đ?nh trong ch? đ? tài kho?n k? toán áp d?ng cho
doanh nghi?p. S? li?u k? toán trên S? Cái ph?n ánh t?ng h?p tình hình tài s?n, ngu?n v?n, tình hình
và k?t qu? ho?t đ?ng s?n xu?t, kinh doanh c?a doanh nghi?p.
S? Cái ph?i ph?n ánh đ?y đ? các n?i dung sau:
-Ngày, tháng ghi s?;
-S? hi?u và ngày, tháng c?a ch?ng t? k? toán dùng làm cĕn c? ghi s?;
-Tóm t?t n?i dung c?a nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh;
S? ti?n c?a nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh ghi vào bên N? ho?c bên Có c?a tài kho?n.
2.2 Sổ, thẻ kế toán chi tiết
S? k? toán chi ti?t dùng đ? ghi chép các nghi?p v? kinh t?, tài chính phát sinh liên quan đ?n
các đ?i tm?ng k? toán c?n thi?t ph?i theo dõi chi ti?t theo yêu c?u qu?n lý. S? li?u trên s? k? toán chi
ti?t cung c?p các thông tin ph?c v? cho vi?c qu?n lý t?ng lo?i tài s?n, ngu?n v?n, doanh thu, chi phí
chma đm?c ph?n ánh trên s? Nh?t ký và S? Cái.
S? lm?ng, k?t c?u các s? k? toán chi ti?t không quy đ?nh b?t bu?c. Các doanh nghi?p cĕn c?
vào quy đ?nh mang tính hm?ng d?n c?a Nhà nm?c v? s? k? toán chi ti?t và yêu c?u qu?n lý c?a doanh
nghi?p đ? m? các s? k? toán chi ti?t c?n thi?t, phù h?p.
3. Cách ghi chép vào s? - ch?a s? k?
toán.
3.1. M? và ghi s? k?
toán
3.1.1. Mở sổ
S? k? toán ph?i m? vào đ?u kỳ k? toán nĕm và ghi s? dm đ?u kì vào tài kho?n. ?i với doanh
nghi?p mới thành l?p, s? k? toán ph?i m? t? ngày thành l?p. Ngm?i đ?i di?n theo pháp lu?t và k?
toán trm?ng c?a doanh nghi?p có trách nhi?m ký duy?t các s? k? toán ghi bằng tay trm?c khi s?
56
56
d?ng, ho?c ký duy?t vào s? k? toán chính th?c sau khi in ra t? máy vi tính.
S? k? toán ph?i dùng m?u in s?n ho?c kẻ s?n, có th? đóng thành quy?n ho?c đ? t? r?i. Các t?
s? khi dùng xong ph?i đóng thành quy?n đ? lmu tr?.
Trm?c khi dùng s? k? toán ph?i hoàn thi?n các th? t?c sau:
?i với s? k? toán d?ng
quy?n:
Trang đ?u s? ph?i ghi tõ tên doanh nghi?p, tên s?, ngày m? s?, niên đ? k? toán và kỳ ghi s?,
họ tên, ch? ký c?a ngm?i gi? và ghi s?, c?a k? toán trm?ng và ngm?i đ?i di?n theo pháp lu?t, ngày k?t
thúc ghi s? ho?c ngày chuy?n giao cho ngm?i khác
S? k? toán ph?i đánh s? trang t? trang đ?u đ?n trang cu?i, gi?a hai trang s? ph?i đóng d?u
giáp lai c?a đkn v? k? toán.
?i với s? t?
r?i:
?u m?i s? t? r?i ph?i ghi rõ tên doanh nghi?p, s? th? t? c?a t?ng t? s?, tên s?, tháng s?
d?ng, họ tên ngm?i gi? và ghi s?. Các t? r?i trm?c khi dùng ph?i đm?c giám đ?c doanh nghi?p ho?c
ngm?i đm?c uỷ quy?n ký xác nh?n, đóng d?u và ghi vào s? đĕng ký s? d?ng s? t? r?i. Các s? t? r?i
ph?i đm?c s?p x?p theo th? t? các tài kho?n k? toán và ph?i đ?m b?o s? an toàn, d? tìm.
3.1.2. Ghi sổ
Vi?c ghi s? k? toán nh?t thi?t ph?i cĕn c? vào ch?ng t? k? toán đã đm?c ki?m tra b?o đ?m
các quy đ?nh v? ch?ng t? k? toán. Mọi s? li?u ghi trên s? k? toán b?t bu?c ph?i có ch?ng t? k? toán
h?p pháp, h?p lý ch?ng minh.
3.1.3. Khoá sổ
Cu?i kỳ k? toán ph?i khoá s? k? toán trm?c khi l?p báo cáo tài chính. Ngoài ra ph?i khoá s? k?
toán trong các trm?ng h?p ki?m kê ho?c các trm?ng h?p khác theo quy đ?nh c?a pháp lu?t.
K? toán ph?i khóa s? t?ng tháng vào cu?i tháng. Các ch?ng t? tháng nào ph?i ghi vào s? k?
toán tháng đó trm?c khi khóa s?. C?m khóa s? trm?c th?i h?n đ? làm báo cáo và c?m làm báo cáo
trm?c khi khóa s?.
- ?i với quỹ ti?n m?t ph?i khóa s? hàng ngày.
- Ph?i đ?i chi?u s? ti?n g?i ngân hàng với ngân hàng m?t tu?n m?t làn.
- ?i chi?u s? k? toán t?ng h?p với s? k? toán chi ti?t ít nh?t m?t tháng m?t l?n....
3.2. Chữa sổ kế toán :
Trong quá trình ghi s? k? toán, n?u phát hi?n sai l?m thì ti?n hành s?a sai đ? đ?m b?o yêu
c?u chính xác. Tùy theo th?i gian và tính ch?t sai l?m, k? toán áp d?ng 1 trong 3 phmkng pháp s?a
sai sau :
3.2.1. Phương pháp cải chính : ( g?ch xóa ậ đính chính )
Phöông
phaùp naøy aùp duïng trong caùc tröôøng hôïp : sai sót đm?c phát hi?n sớm chma ?nh hm?ng
đ?n quan h? tài kho?n đ?i ?ng ho?c s? t?ng c?ng.
Cách s?a sai : Dùng m?c đ? g?ch m?t đm?ng ngang ch? ghi sai. Trên ch? b? g?ch b? ta ghi
nh?ng con s? ho?c ch? đúng bằng m?c thm?ng, có ch? ký xác nh?n c?a k? toán trm?ng.
3.2.2. Phương pháp ghi bổ sung :
Phmkng pháp này áp d?ng trong các trm?ng h?p: ghi đúng v? quan h? đ?i ?ng gi?a các tài
kho?n, nhmng s? ti?n ghi s? ít hkn s? ti?n th?c t? phát sinh ho?c b? sót không c?ng đ? s? ti?n trên
ch?ng t? .
Phmkng pháp s?a sai : Dùng m?c thm?ng ghi thêm 1 bút toán gi?ng nhm bút toán đã ghi với s?
ti?n bằng chênh l?ch gi?a s? ti?n đúng c?n ph?i ghi với s? ti?n đã ghi sai.
3.2.3. Phương pháp ghi số âm : ( phmkng pháp ghi m?c đ? )
Áp d?ng trong các trm?ng h?p
:
-?nh kho?n đúng nhmng s? ti?n ghi sai lớn hkn s? đúng trên ch?ng t? ho?c ghi trùng hai l?n
c?a m?t ch?ng t?.
- Ghi sai quan h? đ?i ?ng tài kho?n .
Cách ch?a sai
:
- ?i với trm?ng h?p đ?u ( s? sai > s? đúng ) ta ghi m?t bút toán gi?ng nhm bút toán đã ghi
với s? ti?n đúng bằng chênh l?ch gi?a s? sai và s? đúng ho?c bằng s? ti?n đã ghi trùng bằng s? âm.
- Trm?ng h?p ghi sai quan h? đ?i ?ng tài kho?n :
56
d?ng, ho?c ký duy?t vào s? k? toán chính th?c sau khi in ra t? máy vi tính.
S? k? toán ph?i dùng m?u in s?n ho?c kẻ s?n, có th? đóng thành quy?n ho?c đ? t? r?i. Các t?
s? khi dùng xong ph?i đóng thành quy?n đ? lmu tr?.
Trm?c khi dùng s? k? toán ph?i hoàn thi?n các th? t?c sau:
?i với s? k? toán d?ng
quy?n:
Trang đ?u s? ph?i ghi tõ tên doanh nghi?p, tên s?, ngày m? s?, niên đ? k? toán và kỳ ghi s?,
họ tên, ch? ký c?a ngm?i gi? và ghi s?, c?a k? toán trm?ng và ngm?i đ?i di?n theo pháp lu?t, ngày k?t
thúc ghi s? ho?c ngày chuy?n giao cho ngm?i khác
S? k? toán ph?i đánh s? trang t? trang đ?u đ?n trang cu?i, gi?a hai trang s? ph?i đóng d?u
giáp lai c?a đkn v? k? toán.
?i với s? t?
r?i:
?u m?i s? t? r?i ph?i ghi rõ tên doanh nghi?p, s? th? t? c?a t?ng t? s?, tên s?, tháng s?
d?ng, họ tên ngm?i gi? và ghi s?. Các t? r?i trm?c khi dùng ph?i đm?c giám đ?c doanh nghi?p ho?c
ngm?i đm?c uỷ quy?n ký xác nh?n, đóng d?u và ghi vào s? đĕng ký s? d?ng s? t? r?i. Các s? t? r?i
ph?i đm?c s?p x?p theo th? t? các tài kho?n k? toán và ph?i đ?m b?o s? an toàn, d? tìm.
3.1.2. Ghi sổ
Vi?c ghi s? k? toán nh?t thi?t ph?i cĕn c? vào ch?ng t? k? toán đã đm?c ki?m tra b?o đ?m
các quy đ?nh v? ch?ng t? k? toán. Mọi s? li?u ghi trên s? k? toán b?t bu?c ph?i có ch?ng t? k? toán
h?p pháp, h?p lý ch?ng minh.
3.1.3. Khoá sổ
Cu?i kỳ k? toán ph?i khoá s? k? toán trm?c khi l?p báo cáo tài chính. Ngoài ra ph?i khoá s? k?
toán trong các trm?ng h?p ki?m kê ho?c các trm?ng h?p khác theo quy đ?nh c?a pháp lu?t.
K? toán ph?i khóa s? t?ng tháng vào cu?i tháng. Các ch?ng t? tháng nào ph?i ghi vào s? k?
toán tháng đó trm?c khi khóa s?. C?m khóa s? trm?c th?i h?n đ? làm báo cáo và c?m làm báo cáo
trm?c khi khóa s?.
- ?i với quỹ ti?n m?t ph?i khóa s? hàng ngày.
- Ph?i đ?i chi?u s? ti?n g?i ngân hàng với ngân hàng m?t tu?n m?t làn.
- ?i chi?u s? k? toán t?ng h?p với s? k? toán chi ti?t ít nh?t m?t tháng m?t l?n....
3.2. Chữa sổ kế toán :
Trong quá trình ghi s? k? toán, n?u phát hi?n sai l?m thì ti?n hành s?a sai đ? đ?m b?o yêu
c?u chính xác. Tùy theo th?i gian và tính ch?t sai l?m, k? toán áp d?ng 1 trong 3 phmkng pháp s?a
sai sau :
3.2.1. Phương pháp cải chính : ( g?ch xóa ậ đính chính )
Phöông
phaùp naøy aùp duïng trong caùc tröôøng hôïp : sai sót đm?c phát hi?n sớm chma ?nh hm?ng
đ?n quan h? tài kho?n đ?i ?ng ho?c s? t?ng c?ng.
Cách s?a sai : Dùng m?c đ? g?ch m?t đm?ng ngang ch? ghi sai. Trên ch? b? g?ch b? ta ghi
nh?ng con s? ho?c ch? đúng bằng m?c thm?ng, có ch? ký xác nh?n c?a k? toán trm?ng.
3.2.2. Phương pháp ghi bổ sung :
Phmkng pháp này áp d?ng trong các trm?ng h?p: ghi đúng v? quan h? đ?i ?ng gi?a các tài
kho?n, nhmng s? ti?n ghi s? ít hkn s? ti?n th?c t? phát sinh ho?c b? sót không c?ng đ? s? ti?n trên
ch?ng t? .
Phmkng pháp s?a sai : Dùng m?c thm?ng ghi thêm 1 bút toán gi?ng nhm bút toán đã ghi với s?
ti?n bằng chênh l?ch gi?a s? ti?n đúng c?n ph?i ghi với s? ti?n đã ghi sai.
3.2.3. Phương pháp ghi số âm : ( phmkng pháp ghi m?c đ? )
Áp d?ng trong các trm?ng h?p
:
-?nh kho?n đúng nhmng s? ti?n ghi sai lớn hkn s? đúng trên ch?ng t? ho?c ghi trùng hai l?n
c?a m?t ch?ng t?.
- Ghi sai quan h? đ?i ?ng tài kho?n .
Cách ch?a sai
:
- ?i với trm?ng h?p đ?u ( s? sai > s? đúng ) ta ghi m?t bút toán gi?ng nhm bút toán đã ghi
với s? ti?n đúng bằng chênh l?ch gi?a s? sai và s? đúng ho?c bằng s? ti?n đã ghi trùng bằng s? âm.
- Trm?ng h?p ghi sai quan h? đ?i ?ng tài kho?n :
57
57
Ta ghi m?t bút toán gi?ng nhm bút toán đã ghi sai bằng s? âm đ? h?y b? k?t qu? đó, sau đó
dùng m?c thm?ng ghi l?i bút toán đúng.
Chú ý : N?u s?a sai bằng phmkng pháp ghi b? sung ho?c ghi s? âm đ?u ph?i có ch?ng t? đính
chính ngày tháng c?a ch?ng t? ghi sai c?n ph?i đi?u ch?nh và ph?i đm?c k? toán trm?ng phê duy?t.
3.3- Sửa chữa trong trường hợp ghi sổ kế toán bằng máy vi
tính
(1)- Trm?ng h?p phát hi?n sai sót trm?c khi báo cáo tài chính nĕm n?p cho ck quan nhà nm?c
có th?m quy?n thì ph?i s?a ch?a tr?c ti?p vào s? k? toán c?a nĕm đó trên máy vi tính;
(2)- Trm?ng h?p phát hi?n sai sót sau khi báo cáo tài chính nĕm đã n?p cho ck quan Nhà nm?c
có th?m quy?n thì ph?i s?a ch?a tr?c ti?p vào s? k? toán c?a nĕm đã phát hi?n sai sót trên máy vi
tính và ghi chú vào dòng cu?i c?a s? k? toán nĕm có sai sót;
(3)- Các trm?ng h?p s?a ch?a khi ghi s? k? toán bằng máy vi tính đ?u đm?c th?c hi?n theo
ắPhmkng pháp ghi s? ơm” ho?c ắPhmkng pháp ghi b? sung”ăăăăăăăăăă .
7.4- Khi báo cáo quyết toán năm được duyệt ho?c khi công vi?c thanh tra, ki?m tra, ki?m toán k?t
thúc và đã có ý ki?n k?t lu?n chính th?c, n?u có quy?t đ?nh ph?i s?a ch?a l?i s? li?u trên báo cáo tài
chính liên quan đ?n s? li?u đã ghi s? k? toán thì đkn v? ph?i s?a l?i s? k? toán và s? dm c?a nh?ng tài
kho?n k? toán có liên quan theo phmkng pháp quy đ?nh. Vi?c s?a ch?a đm?c th?c hi?n tr?c ti?p trên
s? k? toán c?a nĕm đã phát hi?n sai sót, đ?ng th?i ph?i ghi chú vào trang cu?i (dòng cu?i) c?a s? k?
toán nĕm trm?c có sai sót (n?u phát hi?n sai sót báo cáo tài chính đã n?p cho ck quan có th?m quy?n)
đ? ti?n đ?i chi?u, ki?m tra.
II- HÌNH TH?C K? TOÁN ( HÌNH TH?C S? K? TOÁN )
1. Khái ni?m
:
Hình th?c k? toán là m?t h? th?ng các s? k? toán, g?m s? lm?ng s? k? toán, k?t c?u các lo?i
s?, m?i quan h? gi?a các lo?i s? dùng đ? ghi chép, t?ng h?p, h? th?ng hóa s? li?u các ch?ng t? g?c,
t? đó có th? l?p các báo cáo k? toán theo trình t? và phmkng pháp nh?t đ?nh.
2. Các hình th?c k? toán hi?n nay đang áp d?ng ph? bi?n
:
Doanh nghi?p đm?c áp d?ng m?t trong nĕm hình th?c k? toán sau:
- Hình th?c k? toán Nh?t ký chung;
- Hình th?c k? toán Nh?t ký - S? Cái;
- Hình th?c k? toán Ch?ng t? ghi s?;
- Hình th?c k? toán Nh?t ký- Ch?ng t?;
- Hình th?c k? toán trên máy vi tính.
Trong m?i hình th?c s? k? toán có nh?ng quy đ?nh c? th? v? s? lm?ng, k?t c?u, m?u s?, trình
t?, phmkng pháp ghi chép và m?i quan h? gi?a các s? k? toán.
Doanh nghi?p ph?i cĕn c? vào quy mô, đ?c đi?m ho?t đ?ng s?n xu?t, kinh doanh, yêu c?u qu?n
lý, trình đ? nghi?p v? c?a cán b? k? toán, đi?u ki?n trang b? kỹ thu?t tính toán, l?a chọn m?t hình
th?c k? toán phù h?p và ph?i tuân th? theo đúng quy đ?nh c?a hình th?c s? k? toán đó, g?m: Các
lo?i s? và k?t c?u các lo?i s?, quan h? đ?i chi?u ki?m tra, trình t?, phmkng pháp ghi chép các lo?i s?
k? toán.
3. Hình th?c k? toán Nh?t ký
chung
3.1 Nguyên tắc, đặc trưng cơ bản của hình thức kế toán Nhật ký
chung
?c trmng ck b?n c?a hình th?c k? toán Nh?t ký chung: T?t c? các nghi?p v? kinh t?, tài
chính phát sinh đ?u ph?i đm?c ghi vào s? Nh?t ký, mà trọng tâm là s? Nh?t ký chung, theo trình t?
th?i gian phát sinh và theo n?i dung kinh t? (đ?nh kho?n k? toán) c?a nghi?p v? đó. Sau đó l?y s?
li?u trên các s? Nh?t ký đ? ghi S? Cái theo t?ng nghi?p v? phát sinh.
Hình th?c k? toán Nh?t ký chung g?m các lo?i s? ch? y?u sau:
- S? Nh?t ký chung, S? Nh?t ký đ?c bi?t;
- S? Cái;
- Các s?, thẻ k? toán chi ti?t.
3.2 Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán Nhật ký chung (Bi?u s? 01)
(1) Hàng ngày, cĕn c? vào các ch?ng t? đã ki?m tra đm?c dùng làm cĕn c? ghi s?, trm?c h?t
ghi nghi?p v? phát sinh vào s? Nh?t ký chung, sau đó cĕn c? s? li?u đã ghi trên s? Nh?t ký chung đ?
ghi vào S? Cái theo các tài kho?n k? toán phù h?p. N?u đkn v? có m? s?, thẻ k? toán chi ti?t thì đ?ng
57
Ta ghi m?t bút toán gi?ng nhm bút toán đã ghi sai bằng s? âm đ? h?y b? k?t qu? đó, sau đó
dùng m?c thm?ng ghi l?i bút toán đúng.
Chú ý : N?u s?a sai bằng phmkng pháp ghi b? sung ho?c ghi s? âm đ?u ph?i có ch?ng t? đính
chính ngày tháng c?a ch?ng t? ghi sai c?n ph?i đi?u ch?nh và ph?i đm?c k? toán trm?ng phê duy?t.
3.3- Sửa chữa trong trường hợp ghi sổ kế toán bằng máy vi
tính
(1)- Trm?ng h?p phát hi?n sai sót trm?c khi báo cáo tài chính nĕm n?p cho ck quan nhà nm?c
có th?m quy?n thì ph?i s?a ch?a tr?c ti?p vào s? k? toán c?a nĕm đó trên máy vi tính;
(2)- Trm?ng h?p phát hi?n sai sót sau khi báo cáo tài chính nĕm đã n?p cho ck quan Nhà nm?c
có th?m quy?n thì ph?i s?a ch?a tr?c ti?p vào s? k? toán c?a nĕm đã phát hi?n sai sót trên máy vi
tính và ghi chú vào dòng cu?i c?a s? k? toán nĕm có sai sót;
(3)- Các trm?ng h?p s?a ch?a khi ghi s? k? toán bằng máy vi tính đ?u đm?c th?c hi?n theo
ắPhmkng pháp ghi s? ơm” ho?c ắPhmkng pháp ghi b? sung”ăăăăăăăăăă .
7.4- Khi báo cáo quyết toán năm được duyệt ho?c khi công vi?c thanh tra, ki?m tra, ki?m toán k?t
thúc và đã có ý ki?n k?t lu?n chính th?c, n?u có quy?t đ?nh ph?i s?a ch?a l?i s? li?u trên báo cáo tài
chính liên quan đ?n s? li?u đã ghi s? k? toán thì đkn v? ph?i s?a l?i s? k? toán và s? dm c?a nh?ng tài
kho?n k? toán có liên quan theo phmkng pháp quy đ?nh. Vi?c s?a ch?a đm?c th?c hi?n tr?c ti?p trên
s? k? toán c?a nĕm đã phát hi?n sai sót, đ?ng th?i ph?i ghi chú vào trang cu?i (dòng cu?i) c?a s? k?
toán nĕm trm?c có sai sót (n?u phát hi?n sai sót báo cáo tài chính đã n?p cho ck quan có th?m quy?n)
đ? ti?n đ?i chi?u, ki?m tra.
II- HÌNH TH?C K? TOÁN ( HÌNH TH?C S? K? TOÁN )
1. Khái ni?m
:
Hình th?c k? toán là m?t h? th?ng các s? k? toán, g?m s? lm?ng s? k? toán, k?t c?u các lo?i
s?, m?i quan h? gi?a các lo?i s? dùng đ? ghi chép, t?ng h?p, h? th?ng hóa s? li?u các ch?ng t? g?c,
t? đó có th? l?p các báo cáo k? toán theo trình t? và phmkng pháp nh?t đ?nh.
2. Các hình th?c k? toán hi?n nay đang áp d?ng ph? bi?n
:
Doanh nghi?p đm?c áp d?ng m?t trong nĕm hình th?c k? toán sau:
- Hình th?c k? toán Nh?t ký chung;
- Hình th?c k? toán Nh?t ký - S? Cái;
- Hình th?c k? toán Ch?ng t? ghi s?;
- Hình th?c k? toán Nh?t ký- Ch?ng t?;
- Hình th?c k? toán trên máy vi tính.
Trong m?i hình th?c s? k? toán có nh?ng quy đ?nh c? th? v? s? lm?ng, k?t c?u, m?u s?, trình
t?, phmkng pháp ghi chép và m?i quan h? gi?a các s? k? toán.
Doanh nghi?p ph?i cĕn c? vào quy mô, đ?c đi?m ho?t đ?ng s?n xu?t, kinh doanh, yêu c?u qu?n
lý, trình đ? nghi?p v? c?a cán b? k? toán, đi?u ki?n trang b? kỹ thu?t tính toán, l?a chọn m?t hình
th?c k? toán phù h?p và ph?i tuân th? theo đúng quy đ?nh c?a hình th?c s? k? toán đó, g?m: Các
lo?i s? và k?t c?u các lo?i s?, quan h? đ?i chi?u ki?m tra, trình t?, phmkng pháp ghi chép các lo?i s?
k? toán.
3. Hình th?c k? toán Nh?t ký
chung
3.1 Nguyên tắc, đặc trưng cơ bản của hình thức kế toán Nhật ký
chung
?c trmng ck b?n c?a hình th?c k? toán Nh?t ký chung: T?t c? các nghi?p v? kinh t?, tài
chính phát sinh đ?u ph?i đm?c ghi vào s? Nh?t ký, mà trọng tâm là s? Nh?t ký chung, theo trình t?
th?i gian phát sinh và theo n?i dung kinh t? (đ?nh kho?n k? toán) c?a nghi?p v? đó. Sau đó l?y s?
li?u trên các s? Nh?t ký đ? ghi S? Cái theo t?ng nghi?p v? phát sinh.
Hình th?c k? toán Nh?t ký chung g?m các lo?i s? ch? y?u sau:
- S? Nh?t ký chung, S? Nh?t ký đ?c bi?t;
- S? Cái;
- Các s?, thẻ k? toán chi ti?t.
3.2 Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán Nhật ký chung (Bi?u s? 01)
(1) Hàng ngày, cĕn c? vào các ch?ng t? đã ki?m tra đm?c dùng làm cĕn c? ghi s?, trm?c h?t
ghi nghi?p v? phát sinh vào s? Nh?t ký chung, sau đó cĕn c? s? li?u đã ghi trên s? Nh?t ký chung đ?
ghi vào S? Cái theo các tài kho?n k? toán phù h?p. N?u đkn v? có m? s?, thẻ k? toán chi ti?t thì đ?ng
58
58
th?i với vi?c ghi s? Nh?t ký chung, các nghi?p v? phát sinh đm?c ghi vào các s?, thẻ k? toán chi ti?t
liên quan.
Trm?ng h?p đkn v? m? các s? Nh?t ký đ?c bi?t thì hàng ngày, cĕn c? vào các ch?ng t? đm?c
dùng làm cĕn c? ghi s?, ghi nghi?p v? phát sinh vào s? Nh?t ký đ?c bi?t liên quan. ?nh kỳ (3, 5,
10... ngày) ho?c cu?i tháng, tuỳ kh?i lm?ng nghi?p v? phát sinh, t?ng h?p t?ng s? Nh?t ký đ?c bi?t,
l?y s? li?u đ? ghi vào các tài kho?n phù h?p trên S? Cái, sau khi đã lo?i tr? s? trùng l?p do m?t
nghi?p v? đm?c ghi đ?ng th?i vào nhi?u s? Nh?t ký đ?c bi?t (n?u có).
(2) Cu?i tháng, cu?i quý, cu?i nĕm, c?ng s? li?u trên S? Cái, l?p B?ng cân đ?i s? phát sinh.
Sau khi đã ki?m tra đ?i chi?u khớp đúng, s? li?u ghi trên S? Cái và b?ng t?ng h?p chi ti?t
(đm?c l?p t? các S?, thẻ k? toán chi ti?t) đm?c dùng đ? l?p các Báo cáo tài chính.
V? nguyên t?c, T?ng s? phát sinh N? và T?ng s? phát sinh Có trên B?ng cân đ?i s? phát sinh
ph?i bằng T?ng s? phát sinh N? và T?ng s? phát sinh Có trên s? Nh?t ký chung (ho?c s? Nh?t ký
chung và các s? Nh?t ký đ?c bi?t sau khi đã lo?i tr? s? trùng l?p trên các s? Nh?t ký đ?c bi?t) cùng
kỳ.
58
th?i với vi?c ghi s? Nh?t ký chung, các nghi?p v? phát sinh đm?c ghi vào các s?, thẻ k? toán chi ti?t
liên quan.
Trm?ng h?p đkn v? m? các s? Nh?t ký đ?c bi?t thì hàng ngày, cĕn c? vào các ch?ng t? đm?c
dùng làm cĕn c? ghi s?, ghi nghi?p v? phát sinh vào s? Nh?t ký đ?c bi?t liên quan. ?nh kỳ (3, 5,
10... ngày) ho?c cu?i tháng, tuỳ kh?i lm?ng nghi?p v? phát sinh, t?ng h?p t?ng s? Nh?t ký đ?c bi?t,
l?y s? li?u đ? ghi vào các tài kho?n phù h?p trên S? Cái, sau khi đã lo?i tr? s? trùng l?p do m?t
nghi?p v? đm?c ghi đ?ng th?i vào nhi?u s? Nh?t ký đ?c bi?t (n?u có).
(2) Cu?i tháng, cu?i quý, cu?i nĕm, c?ng s? li?u trên S? Cái, l?p B?ng cân đ?i s? phát sinh.
Sau khi đã ki?m tra đ?i chi?u khớp đúng, s? li?u ghi trên S? Cái và b?ng t?ng h?p chi ti?t
(đm?c l?p t? các S?, thẻ k? toán chi ti?t) đm?c dùng đ? l?p các Báo cáo tài chính.
V? nguyên t?c, T?ng s? phát sinh N? và T?ng s? phát sinh Có trên B?ng cân đ?i s? phát sinh
ph?i bằng T?ng s? phát sinh N? và T?ng s? phát sinh Có trên s? Nh?t ký chung (ho?c s? Nh?t ký
chung và các s? Nh?t ký đ?c bi?t sau khi đã lo?i tr? s? trùng l?p trên các s? Nh?t ký đ?c bi?t) cùng
kỳ.
59
59
Ngày
Tháng
Ghi s?
Ch?ng t?
Di?n gi
?i
Đã
ghi
S?
cái
S? th?
t?
dòng
S? hi?u
TK đ?i
?ng
S? phát sinh
S? Ngày N? Có
Bi?u s? 01
TRÌNH T? GHI S? K?
TOÁN
THEO HÌNH TH?C K? TOÁN NH?T KÝ
CHUNG
Ch?ng t? k?
toán
S? Nh?t
ký
đ?c
bi?t
S? NH?T KÝ CHUNG
S?, thẻ k?
toán
chi ti?t
S?
CÁI
chi
ti?t
B?ng cân
đ?i
s? phát
sinh
BÁO CÁO TÀI CHÍNH
Ghi c
hú:
Ghi hàng ngày
Ghi cu?i tháng, ho?c đ?nh kỳ
Quan h? đ?i chi?u, ki?m tra
M?u s? nh?t ký chung :
S? NH?T KÝ
CHUNG
Nĕm .....
- S? này có : .... trang, đánh s? t? trang 01 đ?n trang ....
- Ngày m? s? .....
- Ngm?i ghi s? Ph? trách k? toán Ngày ... tháng ... nĕm ....
x x x
Th? trm?ng đkn v?
Họ tên Họ tên Họ tên và đóng
d?u
59
Ngày
Tháng
Ghi s?
Ch?ng t?
Di?n gi
?i
Đã
ghi
S?
cái
S? th?
t?
dòng
S? hi?u
TK đ?i
?ng
S? phát sinh
S? Ngày N? Có
Bi?u s? 01
TRÌNH T? GHI S? K?
TOÁN
THEO HÌNH TH?C K? TOÁN NH?T KÝ
CHUNG
Ch?ng t? k?
toán
S? Nh?t
ký
đ?c
bi?t
S? NH?T KÝ CHUNG
S?, thẻ k?
toán
chi ti?t
S?
CÁI
chi
ti?t
B?ng cân
đ?i
s? phát
sinh
BÁO CÁO TÀI CHÍNH
Ghi c
hú:
Ghi hàng ngày
Ghi cu?i tháng, ho?c đ?nh kỳ
Quan h? đ?i chi?u, ki?m tra
M?u s? nh?t ký chung :
S? NH?T KÝ
CHUNG
Nĕm .....
- S? này có : .... trang, đánh s? t? trang 01 đ?n trang ....
- Ngày m? s? .....
- Ngm?i ghi s? Ph? trách k? toán Ngày ... tháng ... nĕm ....
x x x
Th? trm?ng đkn v?
Họ tên Họ tên Họ tên và đóng
d?u
60
60
4. Hình th?c k? toán Nh?t ký - S?
Cái
4.1. Đặc trưng cơ bản của hình thức kế toán Nhật ký - Sổ Cái
?c trmng ck b?n c?a hình th?c k? toán Nh?t ký - S? Cái: Các nghi?p v? kinh t?, tài chính
phát sinh đm?c k?t h?p ghi chép theo trình t? th?i gian và theo n?i dung kinh t? (theo tài kho?n k?
toán) trên cùng m?t quy?n s? k? toán t?ng h?p duy nh?t là s? Nh?t ký - S? Cái. Cĕn c? đ? ghi vào s?
Nh?t ký - S? Cái là các ch?ng t? k? toán ho?c B?ng t?ng h?p ch?ng t? k? toán cùng lo?i.
Hình th?c k? toán Nh?t ký - S? Cái g?m có các lo?i s? k? toán sau:
- Nh?t ký - S? Cái;
- Các S?, Thẻ k? toán chi ti?t.
4.2. Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán Nhật ký - Sổ Cái (Biểu số 02)
(1) Hàng ngày, k? toán cĕn c? vào các ch?ng t? k? toán ho?c B?ng t?ng h?p ch?ng t? k? toán
cùng lo?i đã đm?c ki?m tra và đm?c dùng làm cĕn c? ghi s?, trm?c h?t xác đ?nh tài kho?n ghi N?, tài
kho?n ghi Có đ? ghi vào S? Nh?t ký ậ S? Cái. S? li?u c?a m?i ch?ng t? (ho?c B?ng t?ng h?p ch?ng
t? k? toán cùng lo?i) đm?c ghi trên m?t dòng ? c? 2 ph?n Nh?t ký và ph?n S? Cái. B?ng t?ng h?p
ch?ng t? k? toán đm?c l?p cho nh?ng ch?ng t? cùng lo?i (Phi?u thu, phi?u chi, phi?u xu?t, phi?u
nh?p,ầ) phát sinh nhi?u l?n trong m?t ngày ho?c đ?nh kỳ 1 đ?n 3 ngày.
Ch?ng t? k? toán và B?ng t?ng h?p ch?ng t? k? toán cùng lo?i sau khi đã ghi S? Nh?t ký - S?
Cái, đm?c dùng đ? ghi vào S?, Thẻ k? toán chi ti?t có liên quan.
(2) Cu?i tháng, sau khi đã ph?n ánh toàn b? ch?ng t? k? toán phát sinh trong tháng vào S?
Nh?t ký - S? Cái và các s?, thẻ k? toán chi ti?t, k? toán ti?n hành c?ng s? li?u c?a c?t s? phát sinh ?
ph?n Nh?t ký và các c?t N?, c?t Có c?a t?ng tài kho?n ? ph?n S? Cái đ? ghi vào dòng c?ng phát
sinh cu?i tháng. Cĕn c? vào s? phát sinh các tháng trm?c và s? phát sinh tháng này tính ra s? phát
sinh luỹ k? t? đ?u quý đ?n cu?i tháng này. Cĕn c? vào s? dm đ?u tháng (đ?u quý) và s? phát sinh
trong tháng k? toán tính ra s? dm cu?i tháng (cu?i quý) c?a t?ng tài kho?n trên Nh?t ký - S? Cái.
(3) Khi ki?m tra, đ?i chi?u s? c?ng cu?i tháng (cu?i quý) trong S? Nh?t ký - S? Cái ph?i đ?m
b?o các yêu c?u sau:
T?ng s? ti?n c?a c?t T?ng s? phát sinh T?ng s? phát sinh
ắPhát sinh” ? ph?n = N? c?a t?t c? các = Có c?a t?t c? các
Nh?t ký Tài kho?n Tài kho?n
T?ng s? dm N? các Tài kho?n = T?ng s? dm Có các tài kho?n
(4) Các s?, thẻ k? toán chi ti?t cũng ph?i đm?c khoá s? đ? c?ng s? phát sinh N?, s? phát sinh
Có và tính ra s? dm cu?i tháng c?a t?ng đ?i tm?ng. Cĕn c? vào s? li?u khoá s? c?a các đ?i tm?ng l?p
ắB?ng t?ng h?p chi ti?t" cho t?ng tài kho?n. S? li?u trên ắB?ng t?ng h?p chi ti?t” đm?c đ?i chi?u với
s? phát sinh N?, s? phát sinh Có và S? dm cu?i tháng c?a t?ng tài kho?n trên S? Nh?t ký - S? Cái.
S? li?u trên Nh?t ký - S? Cái và trên ắB?ng t?ng h?p chi ti?t” sau khi khóa s? đm?c ki?m tra,
đ?i chi?u n?u khớp, đúng s? đm?c s? d?ng đ? l?p báo cáo tài chính.
60
4. Hình th?c k? toán Nh?t ký - S?
Cái
4.1. Đặc trưng cơ bản của hình thức kế toán Nhật ký - Sổ Cái
?c trmng ck b?n c?a hình th?c k? toán Nh?t ký - S? Cái: Các nghi?p v? kinh t?, tài chính
phát sinh đm?c k?t h?p ghi chép theo trình t? th?i gian và theo n?i dung kinh t? (theo tài kho?n k?
toán) trên cùng m?t quy?n s? k? toán t?ng h?p duy nh?t là s? Nh?t ký - S? Cái. Cĕn c? đ? ghi vào s?
Nh?t ký - S? Cái là các ch?ng t? k? toán ho?c B?ng t?ng h?p ch?ng t? k? toán cùng lo?i.
Hình th?c k? toán Nh?t ký - S? Cái g?m có các lo?i s? k? toán sau:
- Nh?t ký - S? Cái;
- Các S?, Thẻ k? toán chi ti?t.
4.2. Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán Nhật ký - Sổ Cái (Biểu số 02)
(1) Hàng ngày, k? toán cĕn c? vào các ch?ng t? k? toán ho?c B?ng t?ng h?p ch?ng t? k? toán
cùng lo?i đã đm?c ki?m tra và đm?c dùng làm cĕn c? ghi s?, trm?c h?t xác đ?nh tài kho?n ghi N?, tài
kho?n ghi Có đ? ghi vào S? Nh?t ký ậ S? Cái. S? li?u c?a m?i ch?ng t? (ho?c B?ng t?ng h?p ch?ng
t? k? toán cùng lo?i) đm?c ghi trên m?t dòng ? c? 2 ph?n Nh?t ký và ph?n S? Cái. B?ng t?ng h?p
ch?ng t? k? toán đm?c l?p cho nh?ng ch?ng t? cùng lo?i (Phi?u thu, phi?u chi, phi?u xu?t, phi?u
nh?p,ầ) phát sinh nhi?u l?n trong m?t ngày ho?c đ?nh kỳ 1 đ?n 3 ngày.
Ch?ng t? k? toán và B?ng t?ng h?p ch?ng t? k? toán cùng lo?i sau khi đã ghi S? Nh?t ký - S?
Cái, đm?c dùng đ? ghi vào S?, Thẻ k? toán chi ti?t có liên quan.
(2) Cu?i tháng, sau khi đã ph?n ánh toàn b? ch?ng t? k? toán phát sinh trong tháng vào S?
Nh?t ký - S? Cái và các s?, thẻ k? toán chi ti?t, k? toán ti?n hành c?ng s? li?u c?a c?t s? phát sinh ?
ph?n Nh?t ký và các c?t N?, c?t Có c?a t?ng tài kho?n ? ph?n S? Cái đ? ghi vào dòng c?ng phát
sinh cu?i tháng. Cĕn c? vào s? phát sinh các tháng trm?c và s? phát sinh tháng này tính ra s? phát
sinh luỹ k? t? đ?u quý đ?n cu?i tháng này. Cĕn c? vào s? dm đ?u tháng (đ?u quý) và s? phát sinh
trong tháng k? toán tính ra s? dm cu?i tháng (cu?i quý) c?a t?ng tài kho?n trên Nh?t ký - S? Cái.
(3) Khi ki?m tra, đ?i chi?u s? c?ng cu?i tháng (cu?i quý) trong S? Nh?t ký - S? Cái ph?i đ?m
b?o các yêu c?u sau:
T?ng s? ti?n c?a c?t T?ng s? phát sinh T?ng s? phát sinh
ắPhát sinh” ? ph?n = N? c?a t?t c? các = Có c?a t?t c? các
Nh?t ký Tài kho?n Tài kho?n
T?ng s? dm N? các Tài kho?n = T?ng s? dm Có các tài kho?n
(4) Các s?, thẻ k? toán chi ti?t cũng ph?i đm?c khoá s? đ? c?ng s? phát sinh N?, s? phát sinh
Có và tính ra s? dm cu?i tháng c?a t?ng đ?i tm?ng. Cĕn c? vào s? li?u khoá s? c?a các đ?i tm?ng l?p
ắB?ng t?ng h?p chi ti?t" cho t?ng tài kho?n. S? li?u trên ắB?ng t?ng h?p chi ti?t” đm?c đ?i chi?u với
s? phát sinh N?, s? phát sinh Có và S? dm cu?i tháng c?a t?ng tài kho?n trên S? Nh?t ký - S? Cái.
S? li?u trên Nh?t ký - S? Cái và trên ắB?ng t?ng h?p chi ti?t” sau khi khóa s? đm?c ki?m tra,
đ?i chi?u n?u khớp, đúng s? đm?c s? d?ng đ? l?p báo cáo tài chính.
61
61
Sæ, thÎ
kÕ to¸n
chi tiÕt
S?, thẻ
k?
toán chi
ti?t
Bi?u s? 02
TRÌNH T? GHI S? K?
TOÁN
THEO HÌNH TH?C K? TOÁN NH?T KÝ - S?
CÁI
Ch?ng t? k?
toán
S?
quỹ
B?ng
t?ng
h?p ch?ng t?
k? toán cùng
lo?i
NH?T KÝ ậ S?
CÁI
B?ng
t?ng h?p
chi ti?t
Ghi
chú:
Ghi hàng ngày
Ghi cu?i tháng
?i chi?u, ki?m tra
BÁO CÁO TÀI
CHÍNH
5. Hình th?c k? toán Ch?ng t? ghi s?
5.1/ Đặc trưng cơ bản của hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ
?c trmng ck b?n c?a hình th?c k? toán Ch?ng t? ghi s?: Cĕn c? tr?c ti?p đ? ghi s? k? toán
t?ng h?p là ắCh?ng t? ghi s?”. Vi?c ghi s? k? toán t?ng h?p bao g?m:
- Ghi theo trình t? th?i gian trên S? Đĕng ký Ch?ng t? ghi s?.
- Ghi theo n?i dung kinh t? trên S? Cái.
Ch?ng t? ghi s? do k? toán l?p trên ck s? t?ng ch?ng t? k? toán ho?c B?ng T?ng h?p ch?ng
t? k? toán cùng lo?i, có cùng n?i dung kinh t?.
Ch?ng t? ghi s? đm?c đánh s? hi?u liên t?c trong t?ng tháng ho?c c? nĕm (theo s? th? t?
trong S? Đĕng ký Ch?ng t? ghi s?) và có ch?ng t? k? toán đính kèm, ph?i đm?c k? toán trm?ng
duy?t trm?c khi ghi s? k? toán.
Hình th?c k? toán Ch?ng t? ghi s? g?m có các lo?i s? k? toán sau:
- Ch?ng t? ghi s?;
- S? Đĕng ký Ch?ng t? ghi s?;
- S? Cái;
- Các S?, Thẻ k? toán chi ti?t.
5.2/ Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ (Biểu số 03)
(1)- Hàng ngày, cĕn c? vào các ch?ng t? k? toán ho?c B?ng T?ng h?p ch?ng t? k? toán cùng
lo?i đã đm?c ki?m tra, đm?c dùng làm cĕn c? ghi s?, k? toán l?p Ch?ng t? ghi s?. Cĕn c? vào Ch?ng
t? ghi s? đ? ghi vào s? Đĕng ký Ch?ng t? ghi s?, sau đó đm?c dùng đ? ghi vào S? Cái. Các ch?ng t?
k? toán sau khi làm cĕn c? l?p Ch?ng t? ghi s? đm?c dùng đ? ghi vào S?, Thẻ k? toán chi ti?t có liên
quan.
61
Sæ, thÎ
kÕ to¸n
chi tiÕt
S?, thẻ
k?
toán chi
ti?t
Bi?u s? 02
TRÌNH T? GHI S? K?
TOÁN
THEO HÌNH TH?C K? TOÁN NH?T KÝ - S?
CÁI
Ch?ng t? k?
toán
S?
quỹ
B?ng
t?ng
h?p ch?ng t?
k? toán cùng
lo?i
NH?T KÝ ậ S?
CÁI
B?ng
t?ng h?p
chi ti?t
Ghi
chú:
Ghi hàng ngày
Ghi cu?i tháng
?i chi?u, ki?m tra
BÁO CÁO TÀI
CHÍNH
5. Hình th?c k? toán Ch?ng t? ghi s?
5.1/ Đặc trưng cơ bản của hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ
?c trmng ck b?n c?a hình th?c k? toán Ch?ng t? ghi s?: Cĕn c? tr?c ti?p đ? ghi s? k? toán
t?ng h?p là ắCh?ng t? ghi s?”. Vi?c ghi s? k? toán t?ng h?p bao g?m:
- Ghi theo trình t? th?i gian trên S? Đĕng ký Ch?ng t? ghi s?.
- Ghi theo n?i dung kinh t? trên S? Cái.
Ch?ng t? ghi s? do k? toán l?p trên ck s? t?ng ch?ng t? k? toán ho?c B?ng T?ng h?p ch?ng
t? k? toán cùng lo?i, có cùng n?i dung kinh t?.
Ch?ng t? ghi s? đm?c đánh s? hi?u liên t?c trong t?ng tháng ho?c c? nĕm (theo s? th? t?
trong S? Đĕng ký Ch?ng t? ghi s?) và có ch?ng t? k? toán đính kèm, ph?i đm?c k? toán trm?ng
duy?t trm?c khi ghi s? k? toán.
Hình th?c k? toán Ch?ng t? ghi s? g?m có các lo?i s? k? toán sau:
- Ch?ng t? ghi s?;
- S? Đĕng ký Ch?ng t? ghi s?;
- S? Cái;
- Các S?, Thẻ k? toán chi ti?t.
5.2/ Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ (Biểu số 03)
(1)- Hàng ngày, cĕn c? vào các ch?ng t? k? toán ho?c B?ng T?ng h?p ch?ng t? k? toán cùng
lo?i đã đm?c ki?m tra, đm?c dùng làm cĕn c? ghi s?, k? toán l?p Ch?ng t? ghi s?. Cĕn c? vào Ch?ng
t? ghi s? đ? ghi vào s? Đĕng ký Ch?ng t? ghi s?, sau đó đm?c dùng đ? ghi vào S? Cái. Các ch?ng t?
k? toán sau khi làm cĕn c? l?p Ch?ng t? ghi s? đm?c dùng đ? ghi vào S?, Thẻ k? toán chi ti?t có liên
quan.
62
62
Sæ, thÎ
kÕ to¸n
chi tiÕt
(2)- Cu?i tháng, ph?i khoá s? tính ra t?ng s? ti?n c?a các nghi?p v? kinh t?, tài chính phát
sinh trong tháng trên s? Đĕng ký Ch?ng t? ghi s?, tính ra T?ng s? phát sinh N?, T?ng s? phát sinh
Có và S? dm c?a t?ng tài kho?n trên S? Cái. Cĕn c? vào S? Cái l?p B?ng Cân đ?i s? phát sinh.
(3)- Sau khi đ?i chi?u khớp đúng, s? li?u ghi trên S? Cái và B?ng t?ng h?p chi ti?t (đm?c l?p
t? các s?, thẻ k? toán chi ti?t) đm?c dùng đ? l?p Báo cáo tài chính.
Quan h? đ?i chi?u, ki?m tra ph?i đ?m b?o T?ng s? phát sinh N? và T?ng s? phát sinh Có c?a t?t
c? các tài kho?n trên B?ng Cân đ?i s? phát sinh ph?i bằng nhau và bằng T?ng s? ti?n phát sinh
trên s? Đĕng ký Ch?ng t? ghi s?. T?ng s? dm N? và T?ng s? dm Có c?a các tài kho?n trên B?ng
Cân đ?i s? phát sinh ph?i bằng nhau, và s? dm c?a t?ng tài kho?n trên B?ng Cân đ?i s? phát sinh
ph?i bằng s? dm c?a t?ng tài kho?n tmkng ?ng trên B?ng t?ng h?p chi ti?t.
Bi?u s? 03
TRÌNH T? GHI S? K? TOÁN THEO HÌNH TH?C K? TOÁN CH?NG T? GHI S
?
Ch?ng t? k? toán
S? quỹ
S? đĕng ký
ch?ng t? ghi s?
B?ng t?ng h?p
ch?ng t? k? toán
cùng lo?i
S?, thẻ k?
toán chi
ti?t
CH?NG T? GHI S?
S? Cái
B?ng
t?ng h?p
chi ti?t
B?ng cân đ?i
s? phát sinh
BÁO CÁO TÀI CHÍNH
Ghi
chú:
Ghi hàng ngày
Ghi cu?i tháng
?i chi?u, ki?m tra
62
Sæ, thÎ
kÕ to¸n
chi tiÕt
(2)- Cu?i tháng, ph?i khoá s? tính ra t?ng s? ti?n c?a các nghi?p v? kinh t?, tài chính phát
sinh trong tháng trên s? Đĕng ký Ch?ng t? ghi s?, tính ra T?ng s? phát sinh N?, T?ng s? phát sinh
Có và S? dm c?a t?ng tài kho?n trên S? Cái. Cĕn c? vào S? Cái l?p B?ng Cân đ?i s? phát sinh.
(3)- Sau khi đ?i chi?u khớp đúng, s? li?u ghi trên S? Cái và B?ng t?ng h?p chi ti?t (đm?c l?p
t? các s?, thẻ k? toán chi ti?t) đm?c dùng đ? l?p Báo cáo tài chính.
Quan h? đ?i chi?u, ki?m tra ph?i đ?m b?o T?ng s? phát sinh N? và T?ng s? phát sinh Có c?a t?t
c? các tài kho?n trên B?ng Cân đ?i s? phát sinh ph?i bằng nhau và bằng T?ng s? ti?n phát sinh
trên s? Đĕng ký Ch?ng t? ghi s?. T?ng s? dm N? và T?ng s? dm Có c?a các tài kho?n trên B?ng
Cân đ?i s? phát sinh ph?i bằng nhau, và s? dm c?a t?ng tài kho?n trên B?ng Cân đ?i s? phát sinh
ph?i bằng s? dm c?a t?ng tài kho?n tmkng ?ng trên B?ng t?ng h?p chi ti?t.
Bi?u s? 03
TRÌNH T? GHI S? K? TOÁN THEO HÌNH TH?C K? TOÁN CH?NG T? GHI S
?
Ch?ng t? k? toán
S? quỹ
S? đĕng ký
ch?ng t? ghi s?
B?ng t?ng h?p
ch?ng t? k? toán
cùng lo?i
S?, thẻ k?
toán chi
ti?t
CH?NG T? GHI S?
S? Cái
B?ng
t?ng h?p
chi ti?t
B?ng cân đ?i
s? phát sinh
BÁO CÁO TÀI CHÍNH
Ghi
chú:
Ghi hàng ngày
Ghi cu?i tháng
?i chi?u, ki?m tra
63
63
Ngày
Tháng
Ghi s?
Ch?ng t? ghi s?
Di?n gi
?i
S? hi?u
TK đ?i
?ng
S?
ti?n
Ghi c
hú S? Ngày N? Có
M?u ch?ng t? ghi s? :
CH?NG T? GHI S? S?:...
Đkn v? Ngày ... tháng ... nĕm
Trích y?
u
S? hi?u tài kho?n
S?
ti?n
Ghi c
hú
N? Có
C?ng
Keøm theo ..... chö ùng töø goác Ngaøy ... thaùng ... naêm ...
Ngm?i l?p bi?u Ph? trách k? toán
x x
M?u s? Cái ( dùng cho hình th?c k? toán ch?ng t? ghi s? ).
Tài kho?n c?p 1 : ............
Tài kho?n c?p 2 : ............
6. Hình th?c s? k? toán Nh?t ký - Ch?ng
t?
6.1/ Đặc trưng cơ bản của hình thức kế toán Nhật
ký-Chứng từ (NKCT)
- T?p h?p và h? th?ng hoá các nghi?p v? kinh t? phát sinh theo bên Có c?a các tài kho?n k?t
h?p với vi?c phân tích các nghi?p v? kinh t? đó theo các tài kho?n đ?i ?ng N?.
- K?t h?p ch?t ch? vi?c ghi chép các nghi?p v? kinh t? phát sinh theo trình t? th?i gian với vi?c
h? th?ng hoá các nghi?p v? theo n?i dung kinh t? (theo tài kho?n).
- K?t h?p r?ng rãi vi?c h?ch toán t?ng h?p với h?ch toán chi ti?t trên cùng m?t s? k? toán và
trong cùng m?t quá trình ghi chép.
- S? d?ng các m?u s? in s?n các quan h? đ?i ?ng tài kho?n, ch? tiêu qu?n lý kinh t?, tài chính
và l?p báo cáo tài chính.
Hình th?c k? toán Nh?t ký ậ Ch?ng t? g?m có các lo?i s? k? toán sau:
- Nh?t ký ch?ng t?;
- B?ng kê;
- S? Cái;
- S? ho?c thẻ k? toán chi ti?t.
6.2/ Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán Nhật ký - Chứng từ (Biểu số 04)
(1). Hàng ngày cĕn c? vào các ch?ng t? k? toán đã đm?c ki?m tra l?y s? li?u ghi tr?c ti?p vào
các Nh?t ký - Ch?ng t? ho?c B?ng kê, s? chi ti?t có liên quan.
?i với các lo?i chi phí s?n xu?t, kinh doanh phát sinh nhi?u l?n ho?c mang tính ch?t phân b?,
các ch?ng t? g?c trm?c h?t đm?c t?p h?p và phân lo?i trong các b?ng phân b?, sau đó l?y s? li?u k?t
qu? c?a b?ng phân b? ghi vào các B?ng kê và Nh?t ký - Ch?ng t? có liên quan.
?i với các Nh?t ký - Ch?ng t? đm?c ghi cĕn c? vào các B?ng kê, s? chi ti?t thì cĕn c? vào s?
li?u t?ng c?ng c?a b?ng kê, s? chi ti?t, cu?i tháng chuy?n s? li?u vào Nh?t ký - Ch?ng t?.
(2). Cu?i tháng khoá s?, c?ng s? li?u trên các Nh?t ký - Ch?ng t?, ki?m tra, đ?i chi?u s? li?u
trên các Nh?t ký - Ch?ng t? với các s?, thẻ k? toán chi ti?t, b?ng t?ng h?p chi ti?t có liên quan và l? y
s? li?u t?ng c?ng c?a các Nh?t ký - Ch?ng t? ghi tr?c ti?p vào S? Cái.
?i với các ch?ng t? có liên quan đ?n các s?, thẻ k? toán chi ti?t thì đm?c ghi tr?c ti?p vào các
s?, thẻ có liên quan. Cu?i tháng, c?ng các s? ho?c thẻ k? toán chi ti?t và cĕn c? vào s? ho?c thẻ k?
toán chi ti?t đ? l?p các B?ng t?ng h?p chi ti?t theo t?ng tài kho?n đ? đ?i chi?u với S? Cái.
S? li?u t?ng c?ng ? S? Cái và m?t s? ch? tiêu chi ti?t trong Nh?t ký - Ch?ng t?, B?ng kê và các
63
Ngày
Tháng
Ghi s?
Ch?ng t? ghi s?
Di?n gi
?i
S? hi?u
TK đ?i
?ng
S?
ti?n
Ghi c
hú S? Ngày N? Có
M?u ch?ng t? ghi s? :
CH?NG T? GHI S? S?:...
Đkn v? Ngày ... tháng ... nĕm
Trích y?
u
S? hi?u tài kho?n
S?
ti?n
Ghi c
hú
N? Có
C?ng
Keøm theo ..... chö ùng töø goác Ngaøy ... thaùng ... naêm ...
Ngm?i l?p bi?u Ph? trách k? toán
x x
M?u s? Cái ( dùng cho hình th?c k? toán ch?ng t? ghi s? ).
Tài kho?n c?p 1 : ............
Tài kho?n c?p 2 : ............
6. Hình th?c s? k? toán Nh?t ký - Ch?ng
t?
6.1/ Đặc trưng cơ bản của hình thức kế toán Nhật
ký-Chứng từ (NKCT)
- T?p h?p và h? th?ng hoá các nghi?p v? kinh t? phát sinh theo bên Có c?a các tài kho?n k?t
h?p với vi?c phân tích các nghi?p v? kinh t? đó theo các tài kho?n đ?i ?ng N?.
- K?t h?p ch?t ch? vi?c ghi chép các nghi?p v? kinh t? phát sinh theo trình t? th?i gian với vi?c
h? th?ng hoá các nghi?p v? theo n?i dung kinh t? (theo tài kho?n).
- K?t h?p r?ng rãi vi?c h?ch toán t?ng h?p với h?ch toán chi ti?t trên cùng m?t s? k? toán và
trong cùng m?t quá trình ghi chép.
- S? d?ng các m?u s? in s?n các quan h? đ?i ?ng tài kho?n, ch? tiêu qu?n lý kinh t?, tài chính
và l?p báo cáo tài chính.
Hình th?c k? toán Nh?t ký ậ Ch?ng t? g?m có các lo?i s? k? toán sau:
- Nh?t ký ch?ng t?;
- B?ng kê;
- S? Cái;
- S? ho?c thẻ k? toán chi ti?t.
6.2/ Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán Nhật ký - Chứng từ (Biểu số 04)
(1). Hàng ngày cĕn c? vào các ch?ng t? k? toán đã đm?c ki?m tra l?y s? li?u ghi tr?c ti?p vào
các Nh?t ký - Ch?ng t? ho?c B?ng kê, s? chi ti?t có liên quan.
?i với các lo?i chi phí s?n xu?t, kinh doanh phát sinh nhi?u l?n ho?c mang tính ch?t phân b?,
các ch?ng t? g?c trm?c h?t đm?c t?p h?p và phân lo?i trong các b?ng phân b?, sau đó l?y s? li?u k?t
qu? c?a b?ng phân b? ghi vào các B?ng kê và Nh?t ký - Ch?ng t? có liên quan.
?i với các Nh?t ký - Ch?ng t? đm?c ghi cĕn c? vào các B?ng kê, s? chi ti?t thì cĕn c? vào s?
li?u t?ng c?ng c?a b?ng kê, s? chi ti?t, cu?i tháng chuy?n s? li?u vào Nh?t ký - Ch?ng t?.
(2). Cu?i tháng khoá s?, c?ng s? li?u trên các Nh?t ký - Ch?ng t?, ki?m tra, đ?i chi?u s? li?u
trên các Nh?t ký - Ch?ng t? với các s?, thẻ k? toán chi ti?t, b?ng t?ng h?p chi ti?t có liên quan và l? y
s? li?u t?ng c?ng c?a các Nh?t ký - Ch?ng t? ghi tr?c ti?p vào S? Cái.
?i với các ch?ng t? có liên quan đ?n các s?, thẻ k? toán chi ti?t thì đm?c ghi tr?c ti?p vào các
s?, thẻ có liên quan. Cu?i tháng, c?ng các s? ho?c thẻ k? toán chi ti?t và cĕn c? vào s? ho?c thẻ k?
toán chi ti?t đ? l?p các B?ng t?ng h?p chi ti?t theo t?ng tài kho?n đ? đ?i chi?u với S? Cái.
S? li?u t?ng c?ng ? S? Cái và m?t s? ch? tiêu chi ti?t trong Nh?t ký - Ch?ng t?, B?ng kê và các
64
64
B?ng t?ng h?p chi ti?t đm?c dùng đ? l?p báo cáo tài chính.
Bi?u s? 04
TRÌNH T? GHI S? K? TOÁN THEO HÌNH TH?C K?
TOÁN
NH?T KÝ - CH?NG T?
Ch?ng t? k? toán v
à
các b?ng phân b?
B?ng
kê
NH?T KÝ
CH?NG T?
S?, thẻ
k? toán chi ti?t
S? Cái
B?ng t?ng h?p chi
ti?t
Ghi
chú:
Ghi hàng ngày
Ghi cu?i tháng
?i chi?u, ki?m tra
BÁO CÁO TÀI CHÍNH
7- Hình th?c k? toán trên máy vi
tính
7.1- Đặc trưng cơ bản của Hình thức kế toán trên máy vi
tính
?c trmng ck b?n c?a Hình th?c k? toán trên máy vi tính là công vi?c k? toán đm?c th?c hi?n
theo m?t chmkng trình ph?n m?m k? toán trên máy vi tính. Ph?n m?m k? toán đm?c thi?t k? theo
nguyên t?c c?a m?t trong b?n hình th?c k? toán ho?c k?t h?p các hình th?c k? toán quy đ?nh trên
đây. Ph?n m?m k? toán không hi?n th? đ?y đ? quy trình ghi s? k? toán, nhmng ph?i in đm?c đ?y đ? s?
k? toán và báo cáo tài chính theo quy đ?nh.
Các lo?i s? c?a Hình th?c k? toán trên máy vi tính:
Ph?n m?m k? toán đm?c thi?t k? theo Hình th?c k? toán nào s? có các lo?i s? c?a hình th?c k?
toán đó nhmng không hoàn toàn gi?ng m?u s? k? toán ghi bằng tay.
5.2- Trình tự ghi sổ kế toán theo Hình thức kế toán trên máy vi tính (Bi?u s? 05)
(1) Hàng ngày, k? toán cĕn c? vào ch?ng t? k? toán ho?c B?ng t?ng h?p ch?ng t? k? toán
cùng lo?i đã đm?c ki?m tra, đm?c dùng làm cĕn c? ghi s?, xác đ?nh tài kho?n ghi N?, tài kho?n ghi
Có đ? nh?p d? li?u vào máy vi tính theo các b?ng, bi?u đm?c thi?t k? s?n trên ph?n m?m k? toán.
Theo quy trình c?a ph?n m?m k? toán, các thông tin đm?c t? đ?ng nh?p vào s? k? toán t?ng
h?p (S? Cái ho?c Nh?t ký- S? Cái...) và các s?, thẻ k? toán chi ti?t liên quan.
(2) Cu?i tháng (ho?c b?t kỳ vào th?i đi?m c?n thi?t nào), k? toán th?c hi?n các thao tác khoá
s? (c?ng s?) và l?p báo cáo tài chính. Vi?c đ?i chi?u gi?a s? li?u t?ng h?p với s? li?u chi ti?t đm?c
th?c hi?n t? đ?ng và luôn đ?m b?o chính xác, trung th?c theo thông tin đã đm?c nh?p trong kỳ.
Ngm?i làm k? toán có th? ki?m tra, đ?i chi?u s? li?u gi?a s? k? toán với báo cáo tài chính sau khi đã
in ra gi?y.
Th?c hi?n các thao tác đ? in báo cáo tài chính theo quy đ?nh.
Cu?i tháng, cu?i nĕm s? k? toán t?ng h?p và s? k? toán chi ti?t đm?c in ra gi?y, đóng thành
quy?n và th?c hi?n các th? t?c pháp lý theo quy đ?nh v? s? k? toán ghi bằng tay.
64
B?ng t?ng h?p chi ti?t đm?c dùng đ? l?p báo cáo tài chính.
Bi?u s? 04
TRÌNH T? GHI S? K? TOÁN THEO HÌNH TH?C K?
TOÁN
NH?T KÝ - CH?NG T?
Ch?ng t? k? toán v
à
các b?ng phân b?
B?ng
kê
NH?T KÝ
CH?NG T?
S?, thẻ
k? toán chi ti?t
S? Cái
B?ng t?ng h?p chi
ti?t
Ghi
chú:
Ghi hàng ngày
Ghi cu?i tháng
?i chi?u, ki?m tra
BÁO CÁO TÀI CHÍNH
7- Hình th?c k? toán trên máy vi
tính
7.1- Đặc trưng cơ bản của Hình thức kế toán trên máy vi
tính
?c trmng ck b?n c?a Hình th?c k? toán trên máy vi tính là công vi?c k? toán đm?c th?c hi?n
theo m?t chmkng trình ph?n m?m k? toán trên máy vi tính. Ph?n m?m k? toán đm?c thi?t k? theo
nguyên t?c c?a m?t trong b?n hình th?c k? toán ho?c k?t h?p các hình th?c k? toán quy đ?nh trên
đây. Ph?n m?m k? toán không hi?n th? đ?y đ? quy trình ghi s? k? toán, nhmng ph?i in đm?c đ?y đ? s?
k? toán và báo cáo tài chính theo quy đ?nh.
Các lo?i s? c?a Hình th?c k? toán trên máy vi tính:
Ph?n m?m k? toán đm?c thi?t k? theo Hình th?c k? toán nào s? có các lo?i s? c?a hình th?c k?
toán đó nhmng không hoàn toàn gi?ng m?u s? k? toán ghi bằng tay.
5.2- Trình tự ghi sổ kế toán theo Hình thức kế toán trên máy vi tính (Bi?u s? 05)
(1) Hàng ngày, k? toán cĕn c? vào ch?ng t? k? toán ho?c B?ng t?ng h?p ch?ng t? k? toán
cùng lo?i đã đm?c ki?m tra, đm?c dùng làm cĕn c? ghi s?, xác đ?nh tài kho?n ghi N?, tài kho?n ghi
Có đ? nh?p d? li?u vào máy vi tính theo các b?ng, bi?u đm?c thi?t k? s?n trên ph?n m?m k? toán.
Theo quy trình c?a ph?n m?m k? toán, các thông tin đm?c t? đ?ng nh?p vào s? k? toán t?ng
h?p (S? Cái ho?c Nh?t ký- S? Cái...) và các s?, thẻ k? toán chi ti?t liên quan.
(2) Cu?i tháng (ho?c b?t kỳ vào th?i đi?m c?n thi?t nào), k? toán th?c hi?n các thao tác khoá
s? (c?ng s?) và l?p báo cáo tài chính. Vi?c đ?i chi?u gi?a s? li?u t?ng h?p với s? li?u chi ti?t đm?c
th?c hi?n t? đ?ng và luôn đ?m b?o chính xác, trung th?c theo thông tin đã đm?c nh?p trong kỳ.
Ngm?i làm k? toán có th? ki?m tra, đ?i chi?u s? li?u gi?a s? k? toán với báo cáo tài chính sau khi đã
in ra gi?y.
Th?c hi?n các thao tác đ? in báo cáo tài chính theo quy đ?nh.
Cu?i tháng, cu?i nĕm s? k? toán t?ng h?p và s? k? toán chi ti?t đm?c in ra gi?y, đóng thành
quy?n và th?c hi?n các th? t?c pháp lý theo quy đ?nh v? s? k? toán ghi bằng tay.
65
65
Bi?u s? 05
TRÌNH T? GHI S? K?
TOÁN
THEO HÌNH TH?C K? TOÁN TRÊN MÁY VI
TÍNH
CH?NG T? K? TOÁN
PH?N
M?M
K? TOÁN
S? K? TOÁN
- S? t?ng h?p
- S? chi ti?t
B?NG T?NG H?P
CH?NG T? K?
TOÁN CÙNG LO?I - Báo cáo tài chính
- Báo cáo k? toán qu?n tr?
Ghi c
hú:
MÁY VI TÍNH
Nh?p s? li?u hàng ngày
In s?, báo cáo cu?i tháng, cu?i nĕm
?i chi?u, ki?m tra
III. BÁO CÁO K?
TOÁN
1. S? c?n thi?t c?a báo cáo k? toán
:
Báo cáo k? toán là nh?ng báo cáo t?ng h?p v? tình tr?ng tài chính và k?t qu? kinh doanh c?a
đkn v? trong t?ng kỳ k? toán. Nh?ng báo cáo này đm?c l?p theo đ?nh kỳ và theo m?u quy đ?nh nhằm
cung c?p nh?ng thông tin c?n thi?t cho ban giám đ?c, h?i đ?ng qu?n tr?, sáng l?p viên và các ck
quan ch?c nĕng c?a nhà nm?c cũng nhm đ?i với nh?ng ngm?i có liên quan đ?n ho?t đ?ng lâu dài c?a
doanh nghi?p.
2. Các lo?i báo cáo k? toán
:
- B?ng cân đ?i k? toán M?u B01 _ DN
- K?t qu? kinh doanh B02 _ DN
- Lmu chuy?n ti?n t? B03 _ DN
- Thuy?t minh báo cáo tài chính B09 _ DN
Các lo?i báo cáo ph?i chính xác, trung th?c, h? th?ng ch? tiêu trên báo cáo ph?i phù h?p với
h? th?ng ch? tiêu k? ho?ch. Báo cáo ph?i đkn gi?n thi?t th?c, d? l?p và theo m?u th?ng nh?t, có
thuy?t minh.
2.1.Lập báo cáo tài chính
năm.
Các doanh nghi?p ph?i l?p báo cáo tài chính theo kỳ k? toán nĕm là nĕm dmkng l?ch ho?c kỳ
k? toán nĕm là 12 tháng tròn sau khi thông báo cho ck quan thu?. Trm?ng h?p đ?c bi?t, doanh nghi?p
đm?c phép thay đ?i ngày k?t thúc kỳ k? toán nĕm d?n đ?n vi?c l?p báo cáo tài chính cho m?t kỳ k?
toán nĕm đ?u tiên hay kỳ k? toán nĕm cu?i cùng có th? ng?n hkn ho?c dài hkn 12 tháng nhmng
không đm?c vm?t quá 15 tháng.
2.2.Kỳ lập báo cáo tài chính
khác
Các doanh nghi?p có th? l?p báo cáo tài chính theo kỳ k? toán khác (nhm tu?n, tháng, 6
tháng, 9 tháng...) theo yêu c?u c?a pháp lu?t, c?a công ty mẹ ho?c c?a ch? s? h?u.
Đkn v? k? toán b? chia, tách, h?p nh?t, sáp nh?p, chuy?n đ?i hình th?c s? h?u, gi?i th?, ch?m
d?t ho?t đ?ng, phá s?n ph?i l?p báo cáo tài chính t?i th?i đi?m chia, tách, h?p nh?t, sáp nh?p, chuy?n
đ?i hình th?c s? h?u, gi?i th?, ch?m d?t ho?t đ?ng, phá s?n.
3. Th?i h?n n?p báo cáo tài c
hính
3.1. Đối với doanh nghiệp nhà
nước
a) Th?i h?n n?p báo cáo tài chính
quý:
65
Bi?u s? 05
TRÌNH T? GHI S? K?
TOÁN
THEO HÌNH TH?C K? TOÁN TRÊN MÁY VI
TÍNH
CH?NG T? K? TOÁN
PH?N
M?M
K? TOÁN
S? K? TOÁN
- S? t?ng h?p
- S? chi ti?t
B?NG T?NG H?P
CH?NG T? K?
TOÁN CÙNG LO?I - Báo cáo tài chính
- Báo cáo k? toán qu?n tr?
Ghi c
hú:
MÁY VI TÍNH
Nh?p s? li?u hàng ngày
In s?, báo cáo cu?i tháng, cu?i nĕm
?i chi?u, ki?m tra
III. BÁO CÁO K?
TOÁN
1. S? c?n thi?t c?a báo cáo k? toán
:
Báo cáo k? toán là nh?ng báo cáo t?ng h?p v? tình tr?ng tài chính và k?t qu? kinh doanh c?a
đkn v? trong t?ng kỳ k? toán. Nh?ng báo cáo này đm?c l?p theo đ?nh kỳ và theo m?u quy đ?nh nhằm
cung c?p nh?ng thông tin c?n thi?t cho ban giám đ?c, h?i đ?ng qu?n tr?, sáng l?p viên và các ck
quan ch?c nĕng c?a nhà nm?c cũng nhm đ?i với nh?ng ngm?i có liên quan đ?n ho?t đ?ng lâu dài c?a
doanh nghi?p.
2. Các lo?i báo cáo k? toán
:
- B?ng cân đ?i k? toán M?u B01 _ DN
- K?t qu? kinh doanh B02 _ DN
- Lmu chuy?n ti?n t? B03 _ DN
- Thuy?t minh báo cáo tài chính B09 _ DN
Các lo?i báo cáo ph?i chính xác, trung th?c, h? th?ng ch? tiêu trên báo cáo ph?i phù h?p với
h? th?ng ch? tiêu k? ho?ch. Báo cáo ph?i đkn gi?n thi?t th?c, d? l?p và theo m?u th?ng nh?t, có
thuy?t minh.
2.1.Lập báo cáo tài chính
năm.
Các doanh nghi?p ph?i l?p báo cáo tài chính theo kỳ k? toán nĕm là nĕm dmkng l?ch ho?c kỳ
k? toán nĕm là 12 tháng tròn sau khi thông báo cho ck quan thu?. Trm?ng h?p đ?c bi?t, doanh nghi?p
đm?c phép thay đ?i ngày k?t thúc kỳ k? toán nĕm d?n đ?n vi?c l?p báo cáo tài chính cho m?t kỳ k?
toán nĕm đ?u tiên hay kỳ k? toán nĕm cu?i cùng có th? ng?n hkn ho?c dài hkn 12 tháng nhmng
không đm?c vm?t quá 15 tháng.
2.2.Kỳ lập báo cáo tài chính
khác
Các doanh nghi?p có th? l?p báo cáo tài chính theo kỳ k? toán khác (nhm tu?n, tháng, 6
tháng, 9 tháng...) theo yêu c?u c?a pháp lu?t, c?a công ty mẹ ho?c c?a ch? s? h?u.
Đkn v? k? toán b? chia, tách, h?p nh?t, sáp nh?p, chuy?n đ?i hình th?c s? h?u, gi?i th?, ch?m
d?t ho?t đ?ng, phá s?n ph?i l?p báo cáo tài chính t?i th?i đi?m chia, tách, h?p nh?t, sáp nh?p, chuy?n
đ?i hình th?c s? h?u, gi?i th?, ch?m d?t ho?t đ?ng, phá s?n.
3. Th?i h?n n?p báo cáo tài c
hính
3.1. Đối với doanh nghiệp nhà
nước
a) Th?i h?n n?p báo cáo tài chính
quý:
66
66
- Đkn v? k? toán ph?i n?p báo cáo tài chính quý ch?m nh?t là 20 ngày, k? t? ngày k?t thúc kỳ
k? toán quý; đ?i với T?ng công ty nhà nm?c ch?m nh?t là 45 ngày;
- Đkn v? k? toán tr?c thu?c T?ng công ty nhà nm?c n?p báo cáo tài chính quý cho T?ng công
ty theo th?i h?n do T?ng công ty quy đ?nh.
b) Th?i h?n n?p báo cáo tài chính
nĕm:
- Đkn v? k? toán ph?i n?p báo cáo tài chính nĕm ch?m nh?t là 30 ngày, k? t? ngày k?t thúc kỳ
k? toán nĕm; đ?i với T?ng công ty nhà nm?c ch?m nh?t là 90 ngày;
- Đkn v? k? toán tr?c thu?c T?ng công ty nhà nm?c n?p báo cáo tài chính nĕm cho T?ng công
ty theo th?i h?n do T?ng công ty quy đ?nh.
3.2. Đối với các lo)i doanh nghiệp khác
a) Đkn v? k? toán là doanh nghi?p tm nhân và công ty h?p danh ph?i n?p báo cáo tài chính nĕm
ch?m nh?t là 30 ngày, k? t? ngày k?t thúc kỳ k? toán nĕm; đ?i với các đkn v? k? toán khác, th?i h?n
n?p báo cáo tài chính nĕm ch?m nh?t là 90 ngày;
b) Đkn v? k? toán
tr?c thu?c n?p báo cáo tài chính nĕm cho đkn v? k? toán c?p trên theo th?i h?n
do đkn v? k? toán c?p trên quy đ?nh.
4. Nki nh?n báo cáo tài c
hính
CÁC
LO?I
DOANH N GHI?P
(4)
Kỳ
l?p
báo
cáo
Nki nh?n báo cáo
Ck quan
tài chính
Ck quan
Thu?
(2)
Ck quan
Th?ng
kê
DN
c?p trên
(3)
Ck
quan
đĕng
ký
kinh
doanh
1. Doanh nghi?p Nhà nm?c Quý,
Nĕm
x
(1)
x x x x
2. Doanh nghi?p có v?n
đ?u tm nm?c ngoài
Nĕm X x x x x
3. Các lo?i doanh nghi?p
khác
Nĕm x x x x
(1) ?i với các doanh nghi?p Nhà nm?c đóng trên đ?a bàn t?nh, thành ph? tr?c thu?c Trung
mkng ph?i l?p và n?p báo cáo tài chính cho S? Tài chính t?nh, thành ph? tr?c thu?c Trung mkng. ?i
với doanh nghi?p Nhà nm?c Trung mkng còn ph?i n?p báo cáo tài chính cho B? Tài chính (C?c Tài
chính doanh nghi?p).
- ?i với các lo?i doanh nghi?p Nhà nm?c nhm: Ngân hàng thmkng m?i, công ty x? s? ki?n
thi?t, t? ch?c tín d?ng, doanh nghi?p b?o hi?m, công ty kinh doanh ch?ng khoán ph?i n?p báo cáo
tài chính cho B? Tài chính (V? Tài chính ngân hàng). Riêng công ty kinh doanh ch?ng khoán còn
ph?i n?p báo cáo tài chính cho Uỷ ban Ch?ng khoán Nhà nm?c.
(2) Các doanh nghi?p ph?i g?i báo cáo tài chính cho ck quan thu? tr?c ti?p qu?n lý thu? t?i
đ?a phmkng. ?i với các T?ng công ty Nhà nm?c còn ph?i n?p báo cáo tài chính cho B? Tài chính
(T?ng c?c Thu?).
(3) DNNN có đkn v? k? toán c?p trên ph?i n?p báo cáo tài chính cho đkn v? k? toán c?p trên.
?i với doanh nghi?p khác có đkn v? k? toán c?p trên ph?i n?p báo cáo tài chính cho đkn v? c?p trên
theo quy đ?nh c?a đkn v? k? toán c?p trên.
(4) ?i với các doanh nghi?p mà pháp lu?t quy đ?nh ph?i ki?m toán báo cáo tài chính thì ph?i
ki?m toán trm?c khi n?p báo cáo tài chính theo quy đ?nh. Báo cáo tài chính c?a các doanh nghi?p đã
th?c hi?n ki?m toán ph?i đính kèm báo cáo ki?m toán vào báo cáo tài chính khi n?p cho các ck quan
qu?n lý Nhà nm?c và doanh nghi?p c?p trên.
66
- Đkn v? k? toán ph?i n?p báo cáo tài chính quý ch?m nh?t là 20 ngày, k? t? ngày k?t thúc kỳ
k? toán quý; đ?i với T?ng công ty nhà nm?c ch?m nh?t là 45 ngày;
- Đkn v? k? toán tr?c thu?c T?ng công ty nhà nm?c n?p báo cáo tài chính quý cho T?ng công
ty theo th?i h?n do T?ng công ty quy đ?nh.
b) Th?i h?n n?p báo cáo tài chính
nĕm:
- Đkn v? k? toán ph?i n?p báo cáo tài chính nĕm ch?m nh?t là 30 ngày, k? t? ngày k?t thúc kỳ
k? toán nĕm; đ?i với T?ng công ty nhà nm?c ch?m nh?t là 90 ngày;
- Đkn v? k? toán tr?c thu?c T?ng công ty nhà nm?c n?p báo cáo tài chính nĕm cho T?ng công
ty theo th?i h?n do T?ng công ty quy đ?nh.
3.2. Đối với các lo)i doanh nghiệp khác
a) Đkn v? k? toán là doanh nghi?p tm nhân và công ty h?p danh ph?i n?p báo cáo tài chính nĕm
ch?m nh?t là 30 ngày, k? t? ngày k?t thúc kỳ k? toán nĕm; đ?i với các đkn v? k? toán khác, th?i h?n
n?p báo cáo tài chính nĕm ch?m nh?t là 90 ngày;
b) Đkn v? k? toán
tr?c thu?c n?p báo cáo tài chính nĕm cho đkn v? k? toán c?p trên theo th?i h?n
do đkn v? k? toán c?p trên quy đ?nh.
4. Nki nh?n báo cáo tài c
hính
CÁC
LO?I
DOANH N GHI?P
(4)
Kỳ
l?p
báo
cáo
Nki nh?n báo cáo
Ck quan
tài chính
Ck quan
Thu?
(2)
Ck quan
Th?ng
kê
DN
c?p trên
(3)
Ck
quan
đĕng
ký
kinh
doanh
1. Doanh nghi?p Nhà nm?c Quý,
Nĕm
x
(1)
x x x x
2. Doanh nghi?p có v?n
đ?u tm nm?c ngoài
Nĕm X x x x x
3. Các lo?i doanh nghi?p
khác
Nĕm x x x x
(1) ?i với các doanh nghi?p Nhà nm?c đóng trên đ?a bàn t?nh, thành ph? tr?c thu?c Trung
mkng ph?i l?p và n?p báo cáo tài chính cho S? Tài chính t?nh, thành ph? tr?c thu?c Trung mkng. ?i
với doanh nghi?p Nhà nm?c Trung mkng còn ph?i n?p báo cáo tài chính cho B? Tài chính (C?c Tài
chính doanh nghi?p).
- ?i với các lo?i doanh nghi?p Nhà nm?c nhm: Ngân hàng thmkng m?i, công ty x? s? ki?n
thi?t, t? ch?c tín d?ng, doanh nghi?p b?o hi?m, công ty kinh doanh ch?ng khoán ph?i n?p báo cáo
tài chính cho B? Tài chính (V? Tài chính ngân hàng). Riêng công ty kinh doanh ch?ng khoán còn
ph?i n?p báo cáo tài chính cho Uỷ ban Ch?ng khoán Nhà nm?c.
(2) Các doanh nghi?p ph?i g?i báo cáo tài chính cho ck quan thu? tr?c ti?p qu?n lý thu? t?i
đ?a phmkng. ?i với các T?ng công ty Nhà nm?c còn ph?i n?p báo cáo tài chính cho B? Tài chính
(T?ng c?c Thu?).
(3) DNNN có đkn v? k? toán c?p trên ph?i n?p báo cáo tài chính cho đkn v? k? toán c?p trên.
?i với doanh nghi?p khác có đkn v? k? toán c?p trên ph?i n?p báo cáo tài chính cho đkn v? c?p trên
theo quy đ?nh c?a đkn v? k? toán c?p trên.
(4) ?i với các doanh nghi?p mà pháp lu?t quy đ?nh ph?i ki?m toán báo cáo tài chính thì ph?i
ki?m toán trm?c khi n?p báo cáo tài chính theo quy đ?nh. Báo cáo tài chính c?a các doanh nghi?p đã
th?c hi?n ki?m toán ph?i đính kèm báo cáo ki?m toán vào báo cáo tài chính khi n?p cho các ck quan
qu?n lý Nhà nm?c và doanh nghi?p c?p trên.
67
67
M?C
L?C
CHljNG 1: T?NG QUAN V? K? TOÁN 1
I. L?CH S? K? TOÁN: ................................................................................................................ 1
II. ?NH NGHƾA, CH?C NĔNG, VAI TRÒ C?A K? TOÁN: ................................................... 1
1. ?nh nghƿa k? toán:............................................................................................................... 1
2. Ch?c nĕng c?a k? toán: ......................................................................................................... 2
3.Vai trò c?a k? toán ................................................................................................................. 3
III. ?I Tl?NG K? TOÁN ........................................................................................................ 3
IV. M?I QUAN H? GI?A TÀI S?N VÀ NGU?N V?N ............................................................ 8
V. NH?NG NGUYÊN T?C Cj B?N C?A K? TOÁN .............................................................. 8
1. Các khái ni?m ck b?n trong k? toán....................................................................................... 8
2. Các nguyên t?c k? toán ck b?n. ............................................................................................. 9
VI. NHI?M V?, YÊU C?U, ?C ĐI?M C?A CÔNG TÁC K? TOÁN................................... 10
1. Nhi?m v? c?a k? toán : ....................................................................................................... 10
2. Yêu c?u đ?i với công tác k? toán :....................................................................................... 10
VII. CÁC PHljNG PHÁP C?A K? TOÁN ............................................................................. 11
CHljNG 2: B?NG CÂN ?I K? TOÁN VÀ BÁO CÁO K?T Q?A HO?T ?NG S?N
XU?T KINH DOANH ................................................................................................................. 12
I. B?NG CÂN ?I K? TOÁN .................................................................................................. 12
1. Khái ni?m : ......................................................................................................................... 12
2. N?i dung và k?t c?u c?a b?ng cân đ?i k? toán: ................................................................... 12
3.Tính cân đ?i c?a b?ng cân đ?i k? toán:................................................................................. 12
4. S? thay đ?i c?a b?ng cân đ?i k? toán ................................................................................. 15
II. BÁO CÁO K?T QU? HO?T ?NG KINH DOANH ...................................................... 16
1. Khái ni?m và tác d?ng c?a
BCKQHĐKD ....................................................................... 16
2.N?i dung và k?t c?u c?a
BCKQHĐKD:............................................................................ 17
CHljNG 3: TÀI KHO?N - GHI S? KÉP .................................................................................... 20
I.TÀI KHO?N ........................................................................................................................... 20
1.Khái ni?m v? tài kho?n ........................................................................................................ 20
2. K?t c?u chung c?a tài
kho?n: .......................................................................................... 20
II. PHÂN LO?I TÀI KHO?N ................................................................................................. 21
1. Tài kho?n thu?c b?ng cân đ?i k? toán ............................................................................. 21
2. Tài kho?n thu?c báo cáo k?t qu? ho?t đ?ng kinh
doanh................................................. 21
III. NGUYÊN T?C GHI CHÉP C?A TÀI
KHO?N:............................................................. 21
1. Nguyên t?c ghi chép c?a tài kho?n thu?c B?ng cân đ?i k? toán: .................................... 21
2. Tài kho?n thu?c báo cáo k?t qu? ho?t đ?ng kinh
doanh: ............................................... 22
IV.GHI S? KÉP ....................................................................................................................... 23
1. Khái ni?m ......................................................................................................................... 23
2. ?nh kho?n. ....................................................................................................................... 23
67
M?C
L?C
CHljNG 1: T?NG QUAN V? K? TOÁN 1
I. L?CH S? K? TOÁN: ................................................................................................................ 1
II. ?NH NGHƾA, CH?C NĔNG, VAI TRÒ C?A K? TOÁN: ................................................... 1
1. ?nh nghƿa k? toán:............................................................................................................... 1
2. Ch?c nĕng c?a k? toán: ......................................................................................................... 2
3.Vai trò c?a k? toán ................................................................................................................. 3
III. ?I Tl?NG K? TOÁN ........................................................................................................ 3
IV. M?I QUAN H? GI?A TÀI S?N VÀ NGU?N V?N ............................................................ 8
V. NH?NG NGUYÊN T?C Cj B?N C?A K? TOÁN .............................................................. 8
1. Các khái ni?m ck b?n trong k? toán....................................................................................... 8
2. Các nguyên t?c k? toán ck b?n. ............................................................................................. 9
VI. NHI?M V?, YÊU C?U, ?C ĐI?M C?A CÔNG TÁC K? TOÁN................................... 10
1. Nhi?m v? c?a k? toán : ....................................................................................................... 10
2. Yêu c?u đ?i với công tác k? toán :....................................................................................... 10
VII. CÁC PHljNG PHÁP C?A K? TOÁN ............................................................................. 11
CHljNG 2: B?NG CÂN ?I K? TOÁN VÀ BÁO CÁO K?T Q?A HO?T ?NG S?N
XU?T KINH DOANH ................................................................................................................. 12
I. B?NG CÂN ?I K? TOÁN .................................................................................................. 12
1. Khái ni?m : ......................................................................................................................... 12
2. N?i dung và k?t c?u c?a b?ng cân đ?i k? toán: ................................................................... 12
3.Tính cân đ?i c?a b?ng cân đ?i k? toán:................................................................................. 12
4. S? thay đ?i c?a b?ng cân đ?i k? toán ................................................................................. 15
II. BÁO CÁO K?T QU? HO?T ?NG KINH DOANH ...................................................... 16
1. Khái ni?m và tác d?ng c?a
BCKQHĐKD ....................................................................... 16
2.N?i dung và k?t c?u c?a
BCKQHĐKD:............................................................................ 17
CHljNG 3: TÀI KHO?N - GHI S? KÉP .................................................................................... 20
I.TÀI KHO?N ........................................................................................................................... 20
1.Khái ni?m v? tài kho?n ........................................................................................................ 20
2. K?t c?u chung c?a tài
kho?n: .......................................................................................... 20
II. PHÂN LO?I TÀI KHO?N ................................................................................................. 21
1. Tài kho?n thu?c b?ng cân đ?i k? toán ............................................................................. 21
2. Tài kho?n thu?c báo cáo k?t qu? ho?t đ?ng kinh
doanh................................................. 21
III. NGUYÊN T?C GHI CHÉP C?A TÀI
KHO?N:............................................................. 21
1. Nguyên t?c ghi chép c?a tài kho?n thu?c B?ng cân đ?i k? toán: .................................... 21
2. Tài kho?n thu?c báo cáo k?t qu? ho?t đ?ng kinh
doanh: ............................................... 22
IV.GHI S? KÉP ....................................................................................................................... 23
1. Khái ni?m ......................................................................................................................... 23
2. ?nh kho?n. ....................................................................................................................... 23
68
68
V K?T CHUY?N:...................................................................................................................... 24
1. Khái ni?m: .......................................................................................................................... 24
2. Phmkng pháp k?t chuy?n tài kho?n k? toán.......................................................................... 24
VI.TÁC D?NG C?A
PHljNG PHÁP GHI S? KÉP ......................................................... 24
1. Khái ni?m :........................................................................................................................ 24
2. M?i quan h? gi?a k? toán t?ng h?p và k? toán chi ti?t : ................................................. 25
3. Tác d?ng c?a k? toán t?ng h?p và k? toán chi ti?t : ........................................................ 27
VII. M?I QUAN H? GI?A TÀI KHO?N VÀ B?NG CÂN ?I K? TOÁN. ........................... 27
CHljNG 4: K? TOÁN CÁC QUÁ TRÌNH KINH DOANH CH? Y?U ...................................... 34
I. KHÁI QUÁT CHUNG: ......................................................................................................... 34
II. K? TOÁN NGUYÊN V?T LI?U .......................................................................................... 34
1. Khái ni?m : ......................................................................................................................... 34
2. Nhi?m v? k? toán................................................................................................................ 34
3. Tài kho?n s? d?ng: ............................................................................................................. 34
4. Nguyên t?c tính giá nguyên v?t li?u xu?t............................................................................. 35
III. K? TOÁN TÀI S?N C? ?NH ........................................................................................... 37
1 Khái ni?m ............................................................................................................................ 37
2.Phmkng pháp xác đ?nh nguyên giá TSCĐ ......................................................................... 37
3.Tài kho?n s? d?ng ............................................................................................................... 38
4.Phmkng pháp h?ch toán ........................................................................................................ 38
IV.K? TOÁN KH?U HAO TÀI S?N C? ?NH....................................................................... 39
1 Khái ni?m ............................................................................................................................ 39
2. Tài kho?n s? d?ng .............................................................................................................. 40
3. Phmkng pháp h?ch toán ...................................................................................................... 40
V K? TOÁN TI?N LljNG VÀ CÁC KHO?N TRÍCH THEO LljNG ................................. 40
1 .Khái ni?m: .......................................................................................................................... 40
2. Nhi?m v? c?a k? toán ti?n lmkng và các kho?n trích theo lmkng: ........................................... 41
3. Tài kho?n s? d?ng : ............................................................................................................. 41
4. Trình t? h?ch toán............................................................................................................... 41
VI. K? TOÁN CHI PHÍ S?N XU?T-TÍNH GIÁ THÀNH S?N PH?M ................................. 42
1. Khái ni?m ........................................................................................................................... 42
2. Nhi?m v? k? toán quá trình s?n xu?t ................................................................................... 42
3.Tài kho?n s? d?ng: .............................................................................................................. 42
4.Trình t? t?p h?p chi phí s?n xu?t và tính giá thành s?n ph?m ............................................... 43
VII K? TOÁN MUA BÁN HÀNG HÓA .................................................................................. 46
1. Khái ni?m : ......................................................................................................................... 46
2. Nhi?m v? : .......................................................................................................................... 46
3. Nguyên t?c tính giá hàng hóa mua vào bán ra : ................................................................... 46
VIII. K? TOÁN TIÊU TH? XÁC ?NH K?T QU? KINH DOANH ........................................ 47
1.Khái ni?m ............................................................................................................................ 47
68
V K?T CHUY?N:...................................................................................................................... 24
1. Khái ni?m: .......................................................................................................................... 24
2. Phmkng pháp k?t chuy?n tài kho?n k? toán.......................................................................... 24
VI.TÁC D?NG C?A
PHljNG PHÁP GHI S? KÉP ......................................................... 24
1. Khái ni?m :........................................................................................................................ 24
2. M?i quan h? gi?a k? toán t?ng h?p và k? toán chi ti?t : ................................................. 25
3. Tác d?ng c?a k? toán t?ng h?p và k? toán chi ti?t : ........................................................ 27
VII. M?I QUAN H? GI?A TÀI KHO?N VÀ B?NG CÂN ?I K? TOÁN. ........................... 27
CHljNG 4: K? TOÁN CÁC QUÁ TRÌNH KINH DOANH CH? Y?U ...................................... 34
I. KHÁI QUÁT CHUNG: ......................................................................................................... 34
II. K? TOÁN NGUYÊN V?T LI?U .......................................................................................... 34
1. Khái ni?m : ......................................................................................................................... 34
2. Nhi?m v? k? toán................................................................................................................ 34
3. Tài kho?n s? d?ng: ............................................................................................................. 34
4. Nguyên t?c tính giá nguyên v?t li?u xu?t............................................................................. 35
III. K? TOÁN TÀI S?N C? ?NH ........................................................................................... 37
1 Khái ni?m ............................................................................................................................ 37
2.Phmkng pháp xác đ?nh nguyên giá TSCĐ ......................................................................... 37
3.Tài kho?n s? d?ng ............................................................................................................... 38
4.Phmkng pháp h?ch toán ........................................................................................................ 38
IV.K? TOÁN KH?U HAO TÀI S?N C? ?NH....................................................................... 39
1 Khái ni?m ............................................................................................................................ 39
2. Tài kho?n s? d?ng .............................................................................................................. 40
3. Phmkng pháp h?ch toán ...................................................................................................... 40
V K? TOÁN TI?N LljNG VÀ CÁC KHO?N TRÍCH THEO LljNG ................................. 40
1 .Khái ni?m: .......................................................................................................................... 40
2. Nhi?m v? c?a k? toán ti?n lmkng và các kho?n trích theo lmkng: ........................................... 41
3. Tài kho?n s? d?ng : ............................................................................................................. 41
4. Trình t? h?ch toán............................................................................................................... 41
VI. K? TOÁN CHI PHÍ S?N XU?T-TÍNH GIÁ THÀNH S?N PH?M ................................. 42
1. Khái ni?m ........................................................................................................................... 42
2. Nhi?m v? k? toán quá trình s?n xu?t ................................................................................... 42
3.Tài kho?n s? d?ng: .............................................................................................................. 42
4.Trình t? t?p h?p chi phí s?n xu?t và tính giá thành s?n ph?m ............................................... 43
VII K? TOÁN MUA BÁN HÀNG HÓA .................................................................................. 46
1. Khái ni?m : ......................................................................................................................... 46
2. Nhi?m v? : .......................................................................................................................... 46
3. Nguyên t?c tính giá hàng hóa mua vào bán ra : ................................................................... 46
VIII. K? TOÁN TIÊU TH? XÁC ?NH K?T QU? KINH DOANH ........................................ 47
1.Khái ni?m ............................................................................................................................ 47
69
69
2.Nhi?m v? k? toán quá trình tiêu th? ..................................................................................... 47
3. Tài kho?n s? d?ng : ............................................................................................................ 47
4.Trình t? h?ch toán k? toán tiêu th? và xác đ?nh k?t qu? kinh doanh: ..................................... 47
CHljNG 5: CH?NG T? K? TOÁN VÀ KI?M KÊ .................................................................... 49
I. CH?NG T? K? TOÁN.......................................................................................................... 49
1.Khái ni?m :......................................................................................................................... 49
2.N?i dung ch? y?u c?a ch?ng t? k? toán. ........................................................................... 49
3. Ý nghƿa ậ tác d?ng c?a ch?ng t? k? toán : ........................................................................... 49
4. Tính ch?t pháp lí c?a ch?ng t? : .......................................................................................... 49
5. Phân lo?i ch?ng t?:........................................................................................................... 49
6. L?p ch?ng t? k? toán .......................................................................................................... 50
7. Ký ch?ng t? k? toán............................................................................................................ 50
8. Trình t? luân chuy?n và ki?m tra ch?ng t? k? toán.............................................................. 51
9. B?o qu?n ch?ng t? k? toán :................................................................................................ 51
10. S? d?ng, qu?n lý, in và phát hành bi?u m?u ch?ng t? k? toán ........................................... 51
II. KI?M KÊ TÀI S?N ............................................................................................................ 53
1. Khái ni?m : ......................................................................................................................... 53
2. S? c?n thi?t ph?i ki?m kê: ................................................................................................... 53
3. Phân lo?i ki?m kê: ............................................................................................................ 53
4.
Phmkng pháp ti?n hành ki?m kê : .................................................................................... 53
5 Vai trò c?a k? toán trong ki?m kê :....................................................................................... 54
CHljNG 6: S? SÁCH ậ HÌNH TH?C BÁO CÁO K? TOÁN ............................................... 55
I.S? SÁCH K? TOÁN............................................................................................................... 55
1.Khái ni?m và ý nghƿa c?a s? k? toán: .................................................................................. 55
2.Các lo?i s? k? toán ............................................................................................................... 55
3. Cách ghi chép vào s? - ch?a s? k? toán. ........................................................................... 55
II- HÌNH TH?C K? TOÁN ( HÌNH TH?C S? K? TOÁN )..................................................... 57
1. Khái ni?m :........................................................................................................................ 57
2. Các hình th?c k? toán hi?n nay đang áp d?ng ph? bi?n : ............................................... 57
3. Hình th?c k? toán Nh?t ký chung ........................................................................................ 57
4. Hình th?c k? toán Nh?t ký - S? Cái..................................................................................... 60
5. Hình th?c k? toán Ch?ng t? ghi s? ...................................................................................... 61
6. Hình th?c s? k? toán Nh?t ký - Ch?ng t? ............................................................................ 63
7- Hình th?c k? toán trên máy vi tính.................................................................................. 64
III. BÁO CÁO K? TOÁN .......................................................................................................... 65
1. S? c?n thi?t c?a báo cáo k? toán : .................................................................................... 65
2. Các lo?i báo cáo k? toán : ................................................................................................. 65
3. Th?i h?n n?p báo cáo tài chính ........................................................................................... 65
4. Nki nh?n báo cáo tài chính.................................................................................................. 66
69
2.Nhi?m v? k? toán quá trình tiêu th? ..................................................................................... 47
3. Tài kho?n s? d?ng : ............................................................................................................ 47
4.Trình t? h?ch toán k? toán tiêu th? và xác đ?nh k?t qu? kinh doanh: ..................................... 47
CHljNG 5: CH?NG T? K? TOÁN VÀ KI?M KÊ .................................................................... 49
I. CH?NG T? K? TOÁN.......................................................................................................... 49
1.Khái ni?m :......................................................................................................................... 49
2.N?i dung ch? y?u c?a ch?ng t? k? toán. ........................................................................... 49
3. Ý nghƿa ậ tác d?ng c?a ch?ng t? k? toán : ........................................................................... 49
4. Tính ch?t pháp lí c?a ch?ng t? : .......................................................................................... 49
5. Phân lo?i ch?ng t?:........................................................................................................... 49
6. L?p ch?ng t? k? toán .......................................................................................................... 50
7. Ký ch?ng t? k? toán............................................................................................................ 50
8. Trình t? luân chuy?n và ki?m tra ch?ng t? k? toán.............................................................. 51
9. B?o qu?n ch?ng t? k? toán :................................................................................................ 51
10. S? d?ng, qu?n lý, in và phát hành bi?u m?u ch?ng t? k? toán ........................................... 51
II. KI?M KÊ TÀI S?N ............................................................................................................ 53
1. Khái ni?m : ......................................................................................................................... 53
2. S? c?n thi?t ph?i ki?m kê: ................................................................................................... 53
3. Phân lo?i ki?m kê: ............................................................................................................ 53
4.
Phmkng pháp ti?n hành ki?m kê : .................................................................................... 53
5 Vai trò c?a k? toán trong ki?m kê :....................................................................................... 54
CHljNG 6: S? SÁCH ậ HÌNH TH?C BÁO CÁO K? TOÁN ............................................... 55
I.S? SÁCH K? TOÁN............................................................................................................... 55
1.Khái ni?m và ý nghƿa c?a s? k? toán: .................................................................................. 55
2.Các lo?i s? k? toán ............................................................................................................... 55
3. Cách ghi chép vào s? - ch?a s? k? toán. ........................................................................... 55
II- HÌNH TH?C K? TOÁN ( HÌNH TH?C S? K? TOÁN )..................................................... 57
1. Khái ni?m :........................................................................................................................ 57
2. Các hình th?c k? toán hi?n nay đang áp d?ng ph? bi?n : ............................................... 57
3. Hình th?c k? toán Nh?t ký chung ........................................................................................ 57
4. Hình th?c k? toán Nh?t ký - S? Cái..................................................................................... 60
5. Hình th?c k? toán Ch?ng t? ghi s? ...................................................................................... 61
6. Hình th?c s? k? toán Nh?t ký - Ch?ng t? ............................................................................ 63
7- Hình th?c k? toán trên máy vi tính.................................................................................. 64
III. BÁO CÁO K? TOÁN .......................................................................................................... 65
1. S? c?n thi?t c?a báo cáo k? toán : .................................................................................... 65
2. Các lo?i báo cáo k? toán : ................................................................................................. 65
3. Th?i h?n n?p báo cáo tài chính ........................................................................................... 65
4. Nki nh?n báo cáo tài chính.................................................................................................. 66
Dịch vụ kế toán thuế GDT smuăt?m! tìmăhi?uăthêmăv?ăGDT:
Dịch vụ kế toán thuế trọn gói
Dịch vụ báo cáo tài chính cuối năm
Dịch vụ kế toán nội bộ
Dịch vụ báo cáo tài chính vay vốn ngân hàng
Dịch vụ dọn dẹp sổ sách kế toán
Dịch vụ kế toán thuế trọn gói
Dịch vụ báo cáo tài chính cuối năm
Dịch vụ kế toán nội bộ
Dịch vụ báo cáo tài chính vay vốn ngân hàng
Dịch vụ dọn dẹp sổ sách kế toán
70
Tags
Categories
GeneralDownload
Download Slideshow Get the original presentation fileQuick Actions
Statistics
- Views 8
- Slides 72
- Age 241 days
Related Slideshows
22
Pray For The Peace Of Jerusalem and You Will Prosper
RodolfoMoralesMarcuc
44 views
26
Don_t_Waste_Your_Life_God.....powerpoint
chalobrido8
46 views
31
VILLASUR_FACTORS_TO_CONSIDER_IN_PLATING_SALAD_10-13.pdf
JaiJai148317
42 views
14
Fertility awareness methods for women in the society
Isaiah47
40 views
35
Chapter 5 Arithmetic Functions Computer Organisation and Architecture
RitikSharma297999
38 views
5
syakira bhasa inggris (1) (1).pptx.......
ourcommunity56
41 views