GIẢI PHẪU CT – SCAN SỌ
Mục tiêu
1. Nhu mô
- Nhu mô não
- Nhân nền
- Thùy não
2. Dịch não tủy
- Các rãnh não
- Bể não
3. Xương
4. Xoang
Nội dung
1. X – quang sọ
2. CT đầu
- Một số khái niệm
- Giải phẫu
- Giải phẫu CT – scan
- Bệnh lý cơ bản
Khái niệm
CT là gì?
- Computed tomography
- Phương tiện chẩn đoán sử dụng tia X
- Tạo hình ảnh trong không gian
Hình định vị?
Cửa sổ?
- Cửa sổ xương: đánh giá xương và
xoang
- Cửa sổ nhu mô: QS nhu mô não và hệ
thống não thất
+ WW sửa sổ nhỏ
*Giúp quan sát chi tiết
Đậm độ Hounsfield
- Nước tinh khiết: 0 HU
- Khí: -1000 HU
- Xương đặc: +1000 HU
- Dịch não tủy: HU gần như nước → đen
- Chất xám: HU cao
- Chất trắng: HU thấp
Giải phẫu
Màng não
1. Xuất huyết ngoài màng cứng
- Hình cầu, không vượt qua đường khớp
2. Xuất huyết duối màng cứng
- Hình liềm, không vượt qua đường giữa (dural fold)
3. Xuất huyết khoang dưới nhện
- Tăng đậm độ các rãnh não và DTN
Giảm đậm độ tăng đậm độ Đồng đậm độ
Nhu mô não & nhân nền
Rãnh Sylvian: giới hạn của thùy Thái Dương
Rảnh trung tâm (central Sulcus): giới hạn của thùy trán &
thùy đỉnh.
Chất xám
Nhân đuôi: đầu & đuôi
Nhân bèo (nhân đậu) gồm bèo sẫm (ngoài) cầu nhạt (trong)
Đồi thì
Nhân trước tường (Claustrum): thường trên CT không thấy
Chất trắng
Thể chai: gối thể chai (trước), lồi thể chai (sau)
Bao trong: hình chữ V (chi trước, chi sau, gối bao trg)
Bao ngoài: nằm phía ngoài nhân bèo
Thùy đảo: phía trong rãnh Sylvian
Hệ thống não thất
Não thất bên
- Sừng trán
- Sừng thái dương: nếu thấy là dấu hiệu não úng
thủy
- Sừng chẩm/ sau
*** Lỗ Monro (lỗ gian não thất)
Não thất ba
*** Cống não (cống Sylvius)
Não thất tư
Ống trung tâm tủy sống
Các bể DNT có thể quan sát được
- Bể trước cầu não
- Bể trên yên
- Bể quanh củ não sinh tư
Giải phẫu CT của sổ nhu mô
1. Hình chữ X
3. Hình ngôi sao 5 cánh
6. Hình mặt cười
8. Hình mặt buồn
9. Hình 2 con sâu
12. Hình hạt đậu
Chất xám
Nhân đuôi: đầu & đuôi
Nhân bèo (nhân đậu) gồm bèo sẫm (ngoài) cầu nhạt
(trong)
Đồi thì
Nhân trước tường (Claustrum): thường trên CT không
thấy
Chất trắng
Thể chai: gối thể chai (trước), lồi thể chai (sau)
Bao trong: hình chữ V (chi trước, chi sau, gối bao trg)
Bao ngoài: nằm phía ngoài nhân bèo
Thùy đảo: phía trong rãnh Sylvian
(vôi hóa đám rối mạch mạc)
Rãnh trung tâm được nhận diện bằng hình ảnh Omega
ngược.
- Trước rãnh trung tâm: thùy trán
- Sau rãnh trung tâm: thùy đỉnh
Trung tâm bán bầu dục (centrum semiovale) là chất trắng
ở tầng cao hơn của vành tia.
Giải phẫu CT ở cửa sổ x
- Chủ yếu đánh giá xương và xoang