NKcAnJTFtMnnqyyc0AMCgrZTdaqcW9pmsLBlmSm8.pptx

kompyuter tarmoqlari

1. O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI Muhammad al- Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti Kompyuterlarning turlari va tashkiliy qismlari , kompyuterlarning asosiy kursatkichlari va xususiyatlari . 2 – Ma’ruza (1-mavzu davomi ) TOSHKENT - 2024 MA ’ RUZACHI: N.Xodjayev FAN: Kompyuterni tashkil etish KAFEDRA: KOMPYUTER TIZIMLARI Email : [email protected]

2. Hisoblash mashinasi va Hisoblash tizimlari Kompyuterlarning turlari Kompyuter arxitekturasi Kompyuterning funksional ko‘rsatkichlari va xususiyatlari ; MA’RUZA REJASI

3. Hisoblash mashinalari bu - … Hisoblash mashinalari (HM) – ma’lumotlarga ishlov berish va kerakli shaklda natijani olish imkoniyatini yaratadigan texnik vositalar to’plamidir . Texnik vositalar asosida ma’lumotlarni avtomatik qayta ishlash uchun mo’ljallangan barcha jihozlar tushuniladi . Acer Aspire  8920 NASA’s Supercomputer  An  Intertec Superbrain  microcomputer Computer hardware calculator, 1952 Cray  supercomputers

4. Hisoblash tizimlari bu - … Hisoblash tizimlari (HT) – ma’lumotlarni qayta ishlashni amalga oshiradigan bitta yoki bir nechta kompyuterlar ( hisoblash mashinalari ), tashqi qurilmalar va dasturlar to’plamidir .

5. Hisoblash mashinalari va tizimlari Shunday qilib , HT va HM o’rtasidagi farq hisoblash vositalari sonida qarab ajratiladi . Hisoblash vositalarining ko’pligi HTda ulardan parallel ravshda foydlanish imkonini beradi . Lekin bir vaqtning o’zida HM ham HT bo’lishi mumkin …

6. Kompyuter tizimining turlari Ichki tuzilish va keyingi xususiyatlar va qo‘llanilishiga qarab , kompyuter tizimi quyidagilarga bo‘linadi :

7. Shaxsiy kompyuterlar Shaxsiy kompyuter (ing. personal computer) - shaxsiy foydalanish uchun mo‘ljallangan , narxi , hajmi va imkoniyatlari ko‘p odamlarning ehtiyojlarini qondiradigan kompyuter hisoblanadi va hisoblash mashinasi sifatida yaratilgan kompyuterdir .

8. Noutbuk ( noutbuk ) Noutbuk ( ingl . laptop) - shaxsiy kompyuterning odatiy komponentlari , jumladan displey , klaviatura va ishora qiluvchi qurilma ( odatda sensorli panel), shuningdek batareyalar birlashtirilgan ko‘chma shaxsiy kompyuter hisoblanadi .

9. Asosiy (main) kompyuter Bu yuqori quvvatli va qimmat kompyuter . U asosan ko‘p odamlar bir vaqtning o‘zida foydalanishi mumkin bo‘lgan yirik tashkilotlar tomonidan qo‘llaniladi .

10. Superkompyuterlar Superkompyuter - bu umumiy maqsadli kompyuterga nisbatan yuqori unumdorlikka ega kompyuter hisoblanadi .

11. Planshet va smartfon Zamonaviy texnologiyalar yanada rivojlangan . Bu cho‘ntak uchun qulay bo‘lgan kompyuterlarni ishlab chiqishga yordam berdi . Planshetlar va smartfonlar bunday kompyuterlarning eng yaxshi namunasidir .

12. KOMPYUTERNI TASHKIL ETILISHI

13. 1. Qanday kompyuter arxitekturalari mavjud … ? 2. Hozirgi kompyuterlar qaysi arxitekturaga asoslangan … ?

14. Kompyuter arxitekturasi Kompyuter arxitekturasi — bu kompyuter tizimining tarkibiy qismlarini , ularning bir-biri va atrof-muhit bilan oʻzaro taʼsiri , shu jumladan uni loyihalash va rivojlantirish tamoyillarini oʻz ichiga oladi

15. Kompyuter arxitekturasining turlari Fon-Neyman arxitekturasi Garvard arxitekturasi  

16. F on- Neyman arxitekturasi Fon- Neyman arxitekturasi raqamli kompyuter arxitekturasi bo‘lib , dastur ma'lumotlari va ko‘rsatmalar ma’lumotlar bitta xotirada saqlanadi . Ushbu arxitektura 1945 yilda taniqli matematik va fizik  Jon Von Neumann   tomonidan ishlab chiqilgan .

17. Garvard arxitekturasi Bu raqamli kompyuter arxitekturasining bir turi bo‘lib , dastur ma'lumotlari va ko‘rsatmalar ma'lumotlar alohida xotirada saqlanadi . Ushbu turdagi arxitektura asosan Von Neumann arxitekturasining umumiy to‘siqlarini yengish uchun yuzaga keldi .

18. Fon-Neyman Garvard Ushbu arxitektura asosan kamroq joy talab qiladi . Ushbu arxitektura nisbatan ko‘proq joy talab qiladi . Ma'lumotlar va ko‘rsatmalarga kirish va saqlash uchun u bitta jismoniy manzildan foydalanadi . U ko‘rsatmalar va ma'lumotlarni saqlash va ularga kirish uchun ikkita alohida jismoniy manzildan foydalanadi . Bitta buyruqni bajarish uchun ikkita soat sikli kerak bo‘ladi . U har qanday buyruqni faqat bitta sikl yordamida bajaradi . Bu Garvard Arxitekturasiga qaraganda ancha arzon . Bu Von Neumann arxitekturasidan nisbatan qimmatroq . CPU bir vaqtning o‘zida ma'lumotlarni o‘qiy olmaydi / yoza olmaydi va ko‘rsatmalarga kira olmaydi . CPU istalgan vaqtda ma'lumotlarni osongina o‘qiy oladi / yozadi , shuningdek ko‘rsatmalarga kirishi mumkin . Von Neumann arxitekturasini amalga oshirish tezligi nisbatan sekinroq .  Buning sababi shundaki , u bir vaqtning o‘zida ko‘rsatmalar va ma'lumotlarni olishga qodir emas . Garvard arxitekturasini bajarishning umumiy tezligi nisbatan tezroq .  Buning sababi , protsessor , bu holda , bir vaqtning o‘zida ikkala ko‘rsatmalar va ma'lumotlarni olishga qodir Fon-Neyman va Garvard arxitekturasi : o‘zaro farqi

19. Samardorlik (GHz) Kompyuterning asosiy ko‘rsatkichi

20. Kompyuterning asosiy funksional ko‘rsatgichlariga quyidagilar kiradi : Kompyuterning funksional ko‘rsatgichlari

21. Kompyuterning funksional ko‘rsatgichlari ( davomi )…

22. FOYDALANILGAN VA TAVSIYA ETILADIGAN ADABIYOTLAR Мусаев М.М. “Компьютер тизимлари ва тармоқлари”. Олий ўқув юртлари учун ўқув қўлланма. Тошкент - 2011. – 336-б. Мусаев М.М. “Процессоры современных компьютеров”. Олий ўқув юртлари учун қўлланма. Тошкент.: “Алоқачи” нашриёти, 2020 йил. 12 боб. – 512 бет . Таненбаум Э., Остин T. Архитектура компьютера // 6-е издание. СПб.: Питер, 2013. — 811с. С.А.Орлов, Б.Я.Цилькер. Организация ЭВМ и систем: Учебник для вузов. 3-е изд. — СПб.: Питер, 2015. — 685 с . William Stallings. Computer organization and architecture. Designing for performance. Eighth edition. Prentice Hall 2010. David Patterson John Hennessy. Computer Organization and Design. 5th Edition. 2013.