Áp dụng quy trình kỹ thuật chăm sóc, nuôi dưỡng và phòng, trị bệnh cho đàn lợn nuôi tại Công ty CP Thiên Thuận Tường, Cẩm Phả, Quảng Ninh
sangkienkinhnghiemke
17 views
64 slides
Oct 31, 2024
Slide 1 of 64
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
About This Presentation
Hiện nay, tình hình dịch bệnh đang diễn ra hết sức phức tạp đặc biệt là trên đàn lợn nái và lợn con ở rất nhiều trang trại với quy mô lớn. Tình hình dịch bệnh diễn ra hết sức phức tạp ảnh hưởng đến kinh tế, năng suất và ch�...
Slide Content
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
PHẠM THỊ KIM NGÂN
Tên chuyên đề:
ÁP DỤNG QUY TRÌNH KỸ THUẬT CHĂM SÓC, NUÔI DƯỠNG VÀ
PHÒNG, TRỊ BỆNH CHO ĐÀN LỢN NUÔI TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN
THIÊN THUẬN TƯỜNG - CẨM PHẢ - QUẢNG NINH
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Hệ đào tạo: Chính quy
Chuyên ngành: Thú y
Khoa: Chăn nuôi Thú y
Khóa học: 2014 - 2018
Thái Nguyên, năm 2018 https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
PHẠM THỊ KIM NGÂN
Tên chuyên đề:
ÁP DỤNG QUY TRÌNH KỸ THUẬT CHĂM SÓC, NUÔI DƯỠNG VÀ
PHÒNG, TRỊ BỆNH CHO ĐÀN LỢN NUÔI TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN
THIÊN THUẬN TƯỜNG - CẨM PHẢ - QUẢNG NINH
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Hệ đào tạo: Chính quy
Chuyên ngành: Thú y
Khoa: Chăn nuôi Thú y
Khóa học: 2014 - 2018
Thái Nguyên, năm 2018 https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
PHẠM THỊ KIM NGÂN
Tên chuyên đề:
ÁP DỤNG QUY TRÌNH KỸ THUẬT CHĂM SÓC, NUÔI DƯ ỠNG VÀ
PHÒNG, TRỊ BỆNH CHO ĐÀN LỢN NUÔI TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN
THIÊN THUẬN TƯỜNG - CẨM PHẢ - QUẢNG NINH
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Hệ đào tạo: Chính quy
Chuyên ngành: Thú y
Lớp: K46 - TY - N02
Khoa: Chăn nuôi Thú y
Khóa học: 2014 - 2018
Giảng viên hướng dẫn: ThS. Nguyễn Hữu Hòa
Bộ môn: Dược an toàn thực phẩm
Thái Nguyên, năm 2018 https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
PHẠM THỊ KIM NGÂN
Tên chuyên đề:
ÁP DỤNG QUY TRÌNH KỸ THUẬT CHĂM SÓC, NUÔI DƯ ỠNG VÀ
PHÒNG, TRỊ BỆNH CHO ĐÀN LỢN NUÔI TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN
THIÊN THUẬN TƯỜNG - CẨM PHẢ - QUẢNG NINH
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Hệ đào tạo: Chính quy
Chuyên ngành: Thú y
Lớp: K46 - TY - N02
Khoa: Chăn nuôi Thú y
Khóa học: 2014 - 2018
Giảng viên hướng dẫn: ThS. Nguyễn Hữu Hòa
Bộ môn: Dược an toàn thực phẩm
Thái Nguyên, năm 2018 https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
i
LỜI CẢM ƠN
Trong suốt quá trình học tập lý thuyết tại trường và thực tập tại cơ sở,
nay em đã hoàn thành bản khoá luận tốt nghiệp. Để hoàn thành được bản
khoá luận này, em đã nhận được sự chỉ bảo tận tình của thầy giáo hướng dẫn,
sự giúp đỡ của Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên, Khoa Chăn nuôi Thú
y, và trại lợn tại Công ty CP Thiên Thuận Tường, Cẩm Phả, Quảng Ninh. Em
cũng nhận được sự cộng tác nhiệt tình của các bạn đồng nghiệp, sự giúp đỡ,
cổ vũ động viên của người thân trong gia đình. Để đáp lại tình cảm đó, qua
đây em xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc và kính trọng tới tất cả các tập thể, cá
nhân đã tạo điều kiện giúp đỡ em trong suốt quá trình thực tập.
Để hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này, trước hết em xin chân thành
cảm ơn các thầy cô giáo trong Khoa Chăn nuôi Thú y đã tạo điều kiện giúp đỡ
em trong suốt thời gian thực hiện đề tài.
Đặc biệt, em xin chân thành cảm ơn sự quan tâm, chỉ bảo và hướng dẫn
tận tình của thầy giáo hướng dẫn Th.S Nguyễn Hữu Hòa đã trực tiếp hướng
dẫn em thực hiện thành công khóa luận này.
Em xin chân thành cảm ơn cán bộ, công nhân tại trại Công ty CP Thiên
Thuận Tường, Cẩm Phả, Quảng Ninh đã tạo điều kiện cho em trong quá trình
thực hiện đề tài.
Em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến gia đình, người thân, bạn bè đã luôn
ủng hộ, động viên, giúp đỡ em trong suốt thời gian học tập và thực hiện đề tài.
Thái Nguyên, ngày tháng năm 2018
Sinh viên
Phạm Thị Kim Ngân
https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
LỜI CẢM ƠN
Trong suốt quá trình học tập lý thuyết tại trường và thực tập tại cơ sở,
nay em đã hoàn thành bản khoá luận tốt nghiệp. Để hoàn thành được bản
khoá luận này, em đã nhận được sự chỉ bảo tận tình của thầy giáo hướng dẫn,
sự giúp đỡ của Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên, Khoa Chăn nuôi Thú
y, và trại lợn tại Công ty CP Thiên Thuận Tường, Cẩm Phả, Quảng Ninh. Em
cũng nhận được sự cộng tác nhiệt tình của các bạn đồng nghiệp, sự giúp đỡ,
cổ vũ động viên của người thân trong gia đình. Để đáp lại tình cảm đó, qua
đây em xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc và kính trọng tới tất cả các tập thể, cá
nhân đã tạo điều kiện giúp đỡ em trong suốt quá trình thực tập.
Để hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này, trước hết em xin chân thành
cảm ơn các thầy cô giáo trong Khoa Chăn nuôi Thú y đã tạo điều kiện giúp đỡ
em trong suốt thời gian thực hiện đề tài.
Đặc biệt, em xin chân thành cảm ơn sự quan tâm, chỉ bảo và hướng dẫn
tận tình của thầy giáo hướng dẫn Th.S Nguyễn Hữu Hòa đã trực tiếp hướng
dẫn em thực hiện thành công khóa luận này.
Em xin chân thành cảm ơn cán bộ, công nhân tại trại Công ty CP Thiên
Thuận Tường, Cẩm Phả, Quảng Ninh đã tạo điều kiện cho em trong quá trình
thực hiện đề tài.
Em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến gia đình, người thân, bạn bè đã luôn
ủng hộ, động viên, giúp đỡ em trong suốt thời gian học tập và thực hiện đề tài.
Thái Nguyên, ngày tháng năm 2018
Sinh viên
Phạm Thị Kim Ngân
https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
ii
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN .................................................................................................................. i
MỤC LỤC ...................................................................................................................... ii
DANH MỤC CÁC BẢNG .......................................................................................... iv
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .............................................................................. v
Phần 1. MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 1
1.1. Đặt vấn đề ............................................................................................... 1
1.2. Mục tiêu và yêu cầu của chuyên đề ........................................................ 2
1.2.1. Mục tiêu ............................................................................................ 2
1.2.2. Yêu cầu ............................................................................................. 2
Phần 2. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU .................................................................... 3
2.1. Điều kiện cơ sở thực tập ......................................................................... 3
2.1.1. Vị trí địa lý ........................................................................................ 3
2.1.2. Cơ cấu tổ chức của trang trại ............................................................ 4
2.1.3. Cơ sở vật chất của trang trại ............................................................. 4
2.1.4. Thuận lợi và khó khăn của trại ......................................................... 7
2.2. Tổng quan tài liệu ................................................................................... 8
2.2.1. Đối với lợn nái .................................................................................. 8
2.2.2. Đặc điểm sinh lý của lợn con .......................................................... 18
2.3. Các nghiên cứu trong nước ................................................................... 25
2.4. Tình hình nghiên cứu ngoài nước ......................................................... 27
Phần 3. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ... 29
3.1. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................... 29
3.2. Địa điểm và thời gian tiến hành ............................................................ 29
3.3. Nội dung thực hiện ................................................................................ 29
3.4. Các chỉ tiêu theo dõi và phương pháp thực hiện .................................. 29 https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN .................................................................................................................. i
MỤC LỤC ...................................................................................................................... ii
DANH MỤC CÁC BẢNG .......................................................................................... iv
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .............................................................................. v
Phần 1. MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 1
1.1. Đặt vấn đề ............................................................................................... 1
1.2. Mục tiêu và yêu cầu của chuyên đề ........................................................ 2
1.2.1. Mục tiêu ............................................................................................ 2
1.2.2. Yêu cầu ............................................................................................. 2
Phần 2. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU .................................................................... 3
2.1. Điều kiện cơ sở thực tập ......................................................................... 3
2.1.1. Vị trí địa lý ........................................................................................ 3
2.1.2. Cơ cấu tổ chức của trang trại ............................................................ 4
2.1.3. Cơ sở vật chất của trang trại ............................................................. 4
2.1.4. Thuận lợi và khó khăn của trại ......................................................... 7
2.2. Tổng quan tài liệu ................................................................................... 8
2.2.1. Đối với lợn nái .................................................................................. 8
2.2.2. Đặc điểm sinh lý của lợn con .......................................................... 18
2.3. Các nghiên cứu trong nước ................................................................... 25
2.4. Tình hình nghiên cứu ngoài nước ......................................................... 27
Phần 3. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ... 29
3.1. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................... 29
3.2. Địa điểm và thời gian tiến hành ............................................................ 29
3.3. Nội dung thực hiện ................................................................................ 29
3.4. Các chỉ tiêu theo dõi và phương pháp thực hiện .................................. 29 https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
iii
3.4.1. Các chỉ tiêu theo dõi ....................................................................... 29
3.4.2. Phương pháp theo dõi ..................................................................... 29
3.4.3. Phương pháp xử lý số liệu và công thức tính toán. ........................ 35
Phần 4. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ................................................................... 36
4.1. Kết quả đánh giá tình hình chăn nuôi tại trại ........................................ 36
4.2. Kết quả thực hiện quy trình .................................................................. 37
4.2.1. Kết quả thực hiện quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng cho đàn lợn nuôi
tại trại ........................................................................................................ 37
4.2.2. Kết quả thực hiện quy trình phòng bệnh cho đàn lợn ..................... 42
4.2.3. Kết quả thực hiện điều trị bệnh cho đàn lợn nuôi tại trại ............... 44
Phần 5. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ ........................................................................ 48
5.1. Kết luận ................................................................................................. 48
5.2. Đề nghị .................................................................................................. 48
TÀI LIỆU THAM KHẢO
MỘT SỐ HÌNH ẢNH TRONG QUÁ TRÌNH THỰC TẬP
https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
3.4.1. Các chỉ tiêu theo dõi ....................................................................... 29
3.4.2. Phương pháp theo dõi ..................................................................... 29
3.4.3. Phương pháp xử lý số liệu và công thức tính toán. ........................ 35
Phần 4. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ................................................................... 36
4.1. Kết quả đánh giá tình hình chăn nuôi tại trại ........................................ 36
4.2. Kết quả thực hiện quy trình .................................................................. 37
4.2.1. Kết quả thực hiện quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng cho đàn lợn nuôi
tại trại ........................................................................................................ 37
4.2.2. Kết quả thực hiện quy trình phòng bệnh cho đàn lợn ..................... 42
4.2.3. Kết quả thực hiện điều trị bệnh cho đàn lợn nuôi tại trại ............... 44
Phần 5. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ ........................................................................ 48
5.1. Kết luận ................................................................................................. 48
5.2. Đề nghị .................................................................................................. 48
TÀI LIỆU THAM KHẢO
MỘT SỐ HÌNH ẢNH TRONG QUÁ TRÌNH THỰC TẬP
https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
iv
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1. Quy định khối lượng thức ăn chuồng lợn nái có chửa ................... 31
Bảng 3.2. Quy định khối lượng thức ăn chuồng đẻ ........................................ 32
Bảng 3.3. Lịch sát trùng áp dụng tại trại ......................................................... 34
Bảng 4.1. Tình hình chăn nuôi của trại năm 2017 tới tháng 5/2018 .............. 36
Bảng 4.2. Số lượng lợn trực tiếp chăm sóc nuôi dưỡng ................................. 37
Bảng 4.3. Kết quả thực hiện quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng đàn lợn .......... 38
Bảng 4.4. Kết quả thực hiện một số thao tác kỹ thuật trên đàn lợn con ......... 41
Bảng 4.5. Phòng bệnh bằng phương pháp vệ sinh, sát trùng tại trại .............. 42
Bảng 4.6. Kết quả phòng bệnh cho đàn lợn con nuôi tại trại .......................... 43
Bảng 4.7. Kết quả điều trị bệnh trên đàn lợn con ........................................... 45
Bảng 4.8. Kết quả điều trị bệnh trên đàn lợn nái ............................................ 46
https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1. Quy định khối lượng thức ăn chuồng lợn nái có chửa ................... 31
Bảng 3.2. Quy định khối lượng thức ăn chuồng đẻ ........................................ 32
Bảng 3.3. Lịch sát trùng áp dụng tại trại ......................................................... 34
Bảng 4.1. Tình hình chăn nuôi của trại năm 2017 tới tháng 5/2018 .............. 36
Bảng 4.2. Số lượng lợn trực tiếp chăm sóc nuôi dưỡng ................................. 37
Bảng 4.3. Kết quả thực hiện quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng đàn lợn .......... 38
Bảng 4.4. Kết quả thực hiện một số thao tác kỹ thuật trên đàn lợn con ......... 41
Bảng 4.5. Phòng bệnh bằng phương pháp vệ sinh, sát trùng tại trại .............. 42
Bảng 4.6. Kết quả phòng bệnh cho đàn lợn con nuôi tại trại .......................... 43
Bảng 4.7. Kết quả điều trị bệnh trên đàn lợn con ........................................... 45
Bảng 4.8. Kết quả điều trị bệnh trên đàn lợn nái ............................................ 46
https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
v
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
CP: Cổ phần
Cs.: Cộng sự
GĐ: Giám đốc
Nxb: Nhà xuất bản
P.GĐ: Phó giám đốc
TT: Thể trọng
Th.S: Thạc sỹ
https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
CP: Cổ phần
Cs.: Cộng sự
GĐ: Giám đốc
Nxb: Nhà xuất bản
P.GĐ: Phó giám đốc
TT: Thể trọng
Th.S: Thạc sỹ
https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
1
Phần 1
MỞ ĐẦU
1.1. Đặt vấn đề
Ngành chăn nuôi lợn có một vị trí quan trọng trong ngành chăn nuôi gia
súc ở các nước trên thế giới cũng như nước ta, vì đó là một nguồn cung cấp
thực phẩm với tỷ trọng cao và chất lượng tốt cho con người, là nguồn cung
cấp phân bón rất lớn cho ngành trồng trọt và là nguồn cung cấp các sản phẩm
phụ như da, mỡ… cho ngành công nghiệp chế biến.
Với vị trí quan trọng hàng đầu trong việc cung cấp thực phẩm cho người
dân, nền chăn nuôi nói chung và chăn nuôi lợn nói riêng đang được Đảng và
Nhà nước ta hết sức quan tâm và hướng đến phát triển bền vững. Bên cạnh đó
là việc áp dụng phương thức chăn nuôi theo hướng công nghiệp, quy mô chăn
nuôi lớn, áp dụng các biện pháp kỹ thuật chăm sóc, nuôi dưỡng tiên tiến, chế
biến thức ăn với chất lượng cao, các loại thức ăn thay thế, thức ăn bổ sung,
phối hợp khẩu phần ăn có đầy đủ các chất dinh dưỡng.
Mục đích của việc chăn nuôi lợn nái và lợn con giai đoạn theo mẹ là áp
dụng các biện pháp khoa học kỹ thuật để đàn lợn con sau khi sinh ra đạt tỷ lệ
cao, khỏe mạnh là cơ sở để tạo giống tốt và giúp chúng ta nâng cao được sức
sống của đàn con.
Hiện nay, tình hình dịch bệnh đang diễn ra hết sức phức tạp đặc biệt là
trên đàn lợn nái và lợn con ở rất nhiều trang trại với quy mô lớn. Tình hình
dịch bệnh diễn ra hết sức phức tạp ảnh hưởng đến kinh tế, năng suất và chất
lượng đàn lợn. Do đó, yêu cầu cấp thiết đặt ra lúc này là phải có những nghiên
cứu áp dụng quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng và phòng, trị bệnh cho đàn lợn
nái và lợn con. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Phần 1
MỞ ĐẦU
1.1. Đặt vấn đề
Ngành chăn nuôi lợn có một vị trí quan trọng trong ngành chăn nuôi gia
súc ở các nước trên thế giới cũng như nước ta, vì đó là một nguồn cung cấp
thực phẩm với tỷ trọng cao và chất lượng tốt cho con người, là nguồn cung
cấp phân bón rất lớn cho ngành trồng trọt và là nguồn cung cấp các sản phẩm
phụ như da, mỡ… cho ngành công nghiệp chế biến.
Với vị trí quan trọng hàng đầu trong việc cung cấp thực phẩm cho người
dân, nền chăn nuôi nói chung và chăn nuôi lợn nói riêng đang được Đảng và
Nhà nước ta hết sức quan tâm và hướng đến phát triển bền vững. Bên cạnh đó
là việc áp dụng phương thức chăn nuôi theo hướng công nghiệp, quy mô chăn
nuôi lớn, áp dụng các biện pháp kỹ thuật chăm sóc, nuôi dưỡng tiên tiến, chế
biến thức ăn với chất lượng cao, các loại thức ăn thay thế, thức ăn bổ sung,
phối hợp khẩu phần ăn có đầy đủ các chất dinh dưỡng.
Mục đích của việc chăn nuôi lợn nái và lợn con giai đoạn theo mẹ là áp
dụng các biện pháp khoa học kỹ thuật để đàn lợn con sau khi sinh ra đạt tỷ lệ
cao, khỏe mạnh là cơ sở để tạo giống tốt và giúp chúng ta nâng cao được sức
sống của đàn con.
Hiện nay, tình hình dịch bệnh đang diễn ra hết sức phức tạp đặc biệt là
trên đàn lợn nái và lợn con ở rất nhiều trang trại với quy mô lớn. Tình hình
dịch bệnh diễn ra hết sức phức tạp ảnh hưởng đến kinh tế, năng suất và chất
lượng đàn lợn. Do đó, yêu cầu cấp thiết đặt ra lúc này là phải có những nghiên
cứu áp dụng quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng và phòng, trị bệnh cho đàn lợn
nái và lợn con. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
2
Xuất phát từ thực tế trên, tôi tiến hành đề tài: “Áp dụng quy trình kỹ
thuật chăm sóc, nuôi dưỡng và phòng, trị bệnh cho đàn lợn nuôi tại Công
ty CP Thiên Thuận Tường - Cẩm Phả - Quảng Ninh”.
1.2. Mục tiêu và yêu cầu của chuyên đề
1.2.1. Mục tiêu
- Đánh giá tình hình chăn nuôi tại trại Công ty CP Thiên Thuận Tường,
Cẩm Phả, Quảng Ninh.
- Áp dụng quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng và phòng trị bệnh cho đàn lợn
nuôi tại trại của Công ty.
1.2.2. Yêu cầu
- Đánh giá được tình hình chăn nuôi tại trại Công ty CP Thiên Thuận
Tường, Cẩm Phả, Quảng Ninh.
- Thực hiện tốt quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng và phòng trị bệnh cho
đàn lợn nuôi tại trại đạt hiệu quả cao.
https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Xuất phát từ thực tế trên, tôi tiến hành đề tài: “Áp dụng quy trình kỹ
thuật chăm sóc, nuôi dưỡng và phòng, trị bệnh cho đàn lợn nuôi tại Công
ty CP Thiên Thuận Tường - Cẩm Phả - Quảng Ninh”.
1.2. Mục tiêu và yêu cầu của chuyên đề
1.2.1. Mục tiêu
- Đánh giá tình hình chăn nuôi tại trại Công ty CP Thiên Thuận Tường,
Cẩm Phả, Quảng Ninh.
- Áp dụng quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng và phòng trị bệnh cho đàn lợn
nuôi tại trại của Công ty.
1.2.2. Yêu cầu
- Đánh giá được tình hình chăn nuôi tại trại Công ty CP Thiên Thuận
Tường, Cẩm Phả, Quảng Ninh.
- Thực hiện tốt quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng và phòng trị bệnh cho
đàn lợn nuôi tại trại đạt hiệu quả cao.
https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
3
Phần 2
TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
2.1. Điều kiện cơ sở thực tập
2.1.1. Vị trí địa lý
- Vị trí địa lý:
Trại lợn của Công ty CP khai thác khoáng sản Thiên Thuận Tường nằm
trên địa phận Tổ 2, Khu 1, Phường Cửa Ông, Thành phố Cẩm Phả, Tỉnh
Quảng Ninh. Cẩm Phả nằm cách trung tâm thành phố Hạ Long 30 km.
Phía Đông giáp sông Mông Dương, huyện Vân Đồn.
Phía Tây giáp phường Cẩm Phú, xã Dương Huy.
Phía Nam giáp biển.
- Thời tiết, khí hậu
Cẩm Phả là một thành phố thuộc Tỉnh Quảng Ninh, có diện tích tự
nhiên 486,45 km², địa hình chủ yếu đồi núi.
Đồi núi chiếm 55,4% diện tích, vùng trung du 16,29%, đồng
bằng 15,01% và vùng biển chiếm 13,3%.
Ngoài biển là hàng trăm hòn đảo nhỏ, phần lớn là đảo đá vôi.
Nhiệt độ trung bình năm khoảng 23°C, độ ẩm trung bình 84,6%, lượng
mưa hàng năm 2.567 mm, mùa đông thường có sương mù.
- Quá trình thành lập:
Trại lợn Thiên Thuận Tường là trại lợn của công ty CP khai thác
khoáng sản Thiên Thuận Tường, Thành phố Cẩm Phả, Tỉnh Quảng Ninh. Là
trại lợn gia công hoạt động theo phương thức chủ trại xây dựng cơ sở vật chất,
thuê công nhân, công ty đầu tư giống lợn, thức ăn, thuốc thú y và cán bộ kỹ
thuật. Hiện nay, trang trại do GĐ Trần Hòa làm chủ, P.GĐ Đinh Văn Ảnh,
quản lý và cán bộ kỹ thuật chịu trách nhiệm giám sát mọi hoạt động của trại. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Phần 2
TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
2.1. Điều kiện cơ sở thực tập
2.1.1. Vị trí địa lý
- Vị trí địa lý:
Trại lợn của Công ty CP khai thác khoáng sản Thiên Thuận Tường nằm
trên địa phận Tổ 2, Khu 1, Phường Cửa Ông, Thành phố Cẩm Phả, Tỉnh
Quảng Ninh. Cẩm Phả nằm cách trung tâm thành phố Hạ Long 30 km.
Phía Đông giáp sông Mông Dương, huyện Vân Đồn.
Phía Tây giáp phường Cẩm Phú, xã Dương Huy.
Phía Nam giáp biển.
- Thời tiết, khí hậu
Cẩm Phả là một thành phố thuộc Tỉnh Quảng Ninh, có diện tích tự
nhiên 486,45 km², địa hình chủ yếu đồi núi.
Đồi núi chiếm 55,4% diện tích, vùng trung du 16,29%, đồng
bằng 15,01% và vùng biển chiếm 13,3%.
Ngoài biển là hàng trăm hòn đảo nhỏ, phần lớn là đảo đá vôi.
Nhiệt độ trung bình năm khoảng 23°C, độ ẩm trung bình 84,6%, lượng
mưa hàng năm 2.567 mm, mùa đông thường có sương mù.
- Quá trình thành lập:
Trại lợn Thiên Thuận Tường là trại lợn của công ty CP khai thác
khoáng sản Thiên Thuận Tường, Thành phố Cẩm Phả, Tỉnh Quảng Ninh. Là
trại lợn gia công hoạt động theo phương thức chủ trại xây dựng cơ sở vật chất,
thuê công nhân, công ty đầu tư giống lợn, thức ăn, thuốc thú y và cán bộ kỹ
thuật. Hiện nay, trang trại do GĐ Trần Hòa làm chủ, P.GĐ Đinh Văn Ảnh,
quản lý và cán bộ kỹ thuật chịu trách nhiệm giám sát mọi hoạt động của trại. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
4
2.1.2. Cơ cấu tổ chức của trang trại
Cơ cấu tổ chức: gồm 3 nhóm
+ Nhóm quản lý: 01 quản lý trại, 01 trưởng trại.
+ Nhóm cán bộ kỹ thuật, tài chính: 01 kỹ thuật, 01 kế toán.
+ Nhóm nhân viên: 12 công nhân, 03 sinh viên thực tập, 02 bảo vệ.
2.1.3. Cơ sở vật chất của trang trại
Trang trại nằm trên địa phận tổ 2, khu 1 Phường Cửa Ông, Thành phố
Cẩm Phả, Tỉnh Quảng Ninh, đường giao thông đã được nâng cấp bê tông hóa,
thuận tiện cho việc đi lại, vận chuyển. Trại lợn cách khu dân cư khoảng 3 km.
Trại có diện tích đất rộng trong đó có:
- Đất trồng cây ăn quả: 1 ha
- Ao, hồ chứa nước và nuôi cá: 2 ha
- Đất xây dựng hệ thống xử lí nước thải: 2 ha
- Đất xây dựng khu nhà điều hành, khu nhà ở cho công nhân, bếp ăn,
các công trình phục vụ cho công nhân và các hoạt động khác của trại: 4ha
Khu chăn nuôi xung quanh có hàng rào bao bọc và có cổng vào.
Chuồng trại được quy hoạch bố trí xây dựng phù hợp với hướng chăn nuôi
công nghiệp, hệ thống chuồng nuôi lồng, nền sàn bê tông cho lợn nái, lợn
đực, sàn nhựa cho lợn con cùng với hệ thống vòi nước tự động và máng ăn.
Chuồng nuôi được xây dựng đảm bảo gồm: 2 chuồng nái đẻ, 1 chuồng nái
chửa, 1 chuồng đực giống, 1 chuồng hậu bị, 1 chuồng cai sữa và 2 chuồng lợn
thịt cùng một số công trình phụ phục vụ cho chăn nuôi như: kho thức ăn,
phòng sát trùng, phòng pha tinh, kho thuốc, kho cám...
Trại gồm 4 khu chính:
- Khu nhà ăn,ở cho công nhân.
- Khu nhà để cám và kho thuốc.
- Khu để dụng cụ chăn nuôi. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
2.1.2. Cơ cấu tổ chức của trang trại
Cơ cấu tổ chức: gồm 3 nhóm
+ Nhóm quản lý: 01 quản lý trại, 01 trưởng trại.
+ Nhóm cán bộ kỹ thuật, tài chính: 01 kỹ thuật, 01 kế toán.
+ Nhóm nhân viên: 12 công nhân, 03 sinh viên thực tập, 02 bảo vệ.
2.1.3. Cơ sở vật chất của trang trại
Trang trại nằm trên địa phận tổ 2, khu 1 Phường Cửa Ông, Thành phố
Cẩm Phả, Tỉnh Quảng Ninh, đường giao thông đã được nâng cấp bê tông hóa,
thuận tiện cho việc đi lại, vận chuyển. Trại lợn cách khu dân cư khoảng 3 km.
Trại có diện tích đất rộng trong đó có:
- Đất trồng cây ăn quả: 1 ha
- Ao, hồ chứa nước và nuôi cá: 2 ha
- Đất xây dựng hệ thống xử lí nước thải: 2 ha
- Đất xây dựng khu nhà điều hành, khu nhà ở cho công nhân, bếp ăn,
các công trình phục vụ cho công nhân và các hoạt động khác của trại: 4ha
Khu chăn nuôi xung quanh có hàng rào bao bọc và có cổng vào.
Chuồng trại được quy hoạch bố trí xây dựng phù hợp với hướng chăn nuôi
công nghiệp, hệ thống chuồng nuôi lồng, nền sàn bê tông cho lợn nái, lợn
đực, sàn nhựa cho lợn con cùng với hệ thống vòi nước tự động và máng ăn.
Chuồng nuôi được xây dựng đảm bảo gồm: 2 chuồng nái đẻ, 1 chuồng nái
chửa, 1 chuồng đực giống, 1 chuồng hậu bị, 1 chuồng cai sữa và 2 chuồng lợn
thịt cùng một số công trình phụ phục vụ cho chăn nuôi như: kho thức ăn,
phòng sát trùng, phòng pha tinh, kho thuốc, kho cám...
Trại gồm 4 khu chính:
- Khu nhà ăn,ở cho công nhân.
- Khu nhà để cám và kho thuốc.
- Khu để dụng cụ chăn nuôi. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
5
- Khu chăn nuôi còn lại là vườn và ao hồ bao quanh trại.
Trại có quy mô đàn là gần 600 đầu nái, 22 lợn đực và 31 lợn hậu bị để
thay thế đàn và được phân ra thành các khu khác nhau cho mỗi loại lợn khác
nhau, trang trại được xây dựng với 3 khu chuồng nối liền nhau. Khu chuồng
nái chửa là nơi chăm sóc nuôi dưỡng những lợn nái đang mang thai, khu
chuồng đẻ là nơi chứa lợn sắp đẻ từ chuồng nái chửa chuyển xuống là nơi mà
lợn nái thực hiện quá trình đẻ, khu còn lại là khu vực chuồng dành cho lợn
hậu bị mới nhập về và lợn nái loại thải.
Khu chuồng nái chửa gồm 4 dãy dành cho lợn nái mang thai và là
chuồng có diện tích lớn nhất, cách sắp xếp lợn trong chuồng đối với những lợn
nái mang thai ở các giai đoạn khác nhau được xếp vào những dãy khác nhau,
lợn đực phục vụ việc lấy tinh phối giống được xếp ở dãy trong cùng gần khu
vực lấy tinh, lợn nái cai sữa về được đưa về nơi chờ phối trong chuồng lợn nái
có chửa nhằm thuận tiện cho việc kiểm tra và lên giống. Một góc chuồng nái
chửa là khu kiểm tra lợn động dục, khu phối, khu lấy tinh, cạnh khu lấy tinh có
phòng nhỏ để kiểm tra tinh được gọi là phòng tinh. Phòng tinh được trang bị
khá đầy đủ: kính hiển vi, tủ lạnh, nồi hấp dụng cụ, máy ép túi tinh, nhiệt kế,…
Chuồng được xây dựng đạt tiêu chuẩn của một chuồng kín với kết cấu tất cả
sàn chuồng đều được làm bằng bê tông, sàn cao hơn hẳn nền chuồng giúp công
việc vệ sinh, khử trùng được thuận tiện. Đầu chuồng nái chửa có hệ thống giàn
mát, cuối chuồng có hệ thống quạt thông gió với 8 quạt hoạt động nhằm tạo sự
thông thoáng cho chuồng, ngoài ra bên trong chuồng còn được trang bị đầy đủ
hệ thống vòi nước tự động, máng ăn cho từng ô lợn nái nhằm đảm bảo việc
chăm sóc nuôi dưỡng lợn nái mang thai đạt hiệu quả nhất.
Khu chuồng nái đẻ gồm 2 chuồng gần kề nhau được sắp xếp thành C1,
C2, C3, C4, C5.. Phía đầu chuồng là hệ thống giàn mát, cuối chuồng có 3 quạt
thông gió. Mỗi chuồng đẻ gồm 2 dãy, mỗi dãy có 15 ô và có một công nhân https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
- Khu chăn nuôi còn lại là vườn và ao hồ bao quanh trại.
Trại có quy mô đàn là gần 600 đầu nái, 22 lợn đực và 31 lợn hậu bị để
thay thế đàn và được phân ra thành các khu khác nhau cho mỗi loại lợn khác
nhau, trang trại được xây dựng với 3 khu chuồng nối liền nhau. Khu chuồng
nái chửa là nơi chăm sóc nuôi dưỡng những lợn nái đang mang thai, khu
chuồng đẻ là nơi chứa lợn sắp đẻ từ chuồng nái chửa chuyển xuống là nơi mà
lợn nái thực hiện quá trình đẻ, khu còn lại là khu vực chuồng dành cho lợn
hậu bị mới nhập về và lợn nái loại thải.
Khu chuồng nái chửa gồm 4 dãy dành cho lợn nái mang thai và là
chuồng có diện tích lớn nhất, cách sắp xếp lợn trong chuồng đối với những lợn
nái mang thai ở các giai đoạn khác nhau được xếp vào những dãy khác nhau,
lợn đực phục vụ việc lấy tinh phối giống được xếp ở dãy trong cùng gần khu
vực lấy tinh, lợn nái cai sữa về được đưa về nơi chờ phối trong chuồng lợn nái
có chửa nhằm thuận tiện cho việc kiểm tra và lên giống. Một góc chuồng nái
chửa là khu kiểm tra lợn động dục, khu phối, khu lấy tinh, cạnh khu lấy tinh có
phòng nhỏ để kiểm tra tinh được gọi là phòng tinh. Phòng tinh được trang bị
khá đầy đủ: kính hiển vi, tủ lạnh, nồi hấp dụng cụ, máy ép túi tinh, nhiệt kế,…
Chuồng được xây dựng đạt tiêu chuẩn của một chuồng kín với kết cấu tất cả
sàn chuồng đều được làm bằng bê tông, sàn cao hơn hẳn nền chuồng giúp công
việc vệ sinh, khử trùng được thuận tiện. Đầu chuồng nái chửa có hệ thống giàn
mát, cuối chuồng có hệ thống quạt thông gió với 8 quạt hoạt động nhằm tạo sự
thông thoáng cho chuồng, ngoài ra bên trong chuồng còn được trang bị đầy đủ
hệ thống vòi nước tự động, máng ăn cho từng ô lợn nái nhằm đảm bảo việc
chăm sóc nuôi dưỡng lợn nái mang thai đạt hiệu quả nhất.
Khu chuồng nái đẻ gồm 2 chuồng gần kề nhau được sắp xếp thành C1,
C2, C3, C4, C5.. Phía đầu chuồng là hệ thống giàn mát, cuối chuồng có 3 quạt
thông gió. Mỗi chuồng đẻ gồm 2 dãy, mỗi dãy có 15 ô và có một công nhân https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
6
phụ trách. Trong chuồng đẻ sàn chuồng lợn mẹ làm bằng bê tông còn sàn
chuồng dành cho lợn con làm bằng nhựa cứng. Mỗi một ô chuồng đẻ đều có
vòi nước tự động dành cho lợn mẹ và dành cho lợn con. Phần chuồng cho lợn
con khá rộng rãi, một góc để lồng úm. Mỗi lồng úm được trang bị một bóng
đèn sưởi ấm, trong mỗi ô chuồng để một máng ăn nhỏ cho lợn con tập ăn.
Mỗi chuồng cũng có hệ thống giàn mát và 6 quạt thông gió và nhiệt kế đo
nhiệt độ chuồng. Tại khu chuồng đẻ mỗi lần xuất lợn con và đuổi lợn mẹ về
khu vực chờ phối thì chuồng được cọ rửa và phun vôi để trống chuồng 1 tuần
trước khi đuổi lợn bầu sắp đẻ lên.
Khu lợn thịt là khu khi lợn cai sữa được khoảng 30 kg sẽ chọn những
con khỏe mạnh, béo tốt chuyển sang. Khu lợn thịt gồm 4 dãy mỗi dãy có 10 ô.
Chuồng được trang bị khá đầy đủ với hệ thống nước uống và máng ăn tự động
bên trong các ô, khu bên trên đầu chuồng là hệ thống giàn mát và khu cuối
chuồng có 4 quạt thông gió nhằm tạo sự thông thoáng cho chuồng nuôi.
Mỗi chuồng đều được lắp đặt máy bơm nước để tắm cho lợn và vệ sinh
chuồng trại hằng ngày, cuối chuồng mỗi ô đều có hệ thống thoát phân và
nước thải.
Một số thiết bị khác cũng được trang bị đầy đủ: Tủ lạnh bảo quản vắc
xin, tủ thuốc để bảo quản và dự trữ thuốc cho trại, xe chở cám từ nhà kho
xuống chuồng, xe trở phân, xe trở lợn con, xe trở tấm đan, máy nén khí phun
sát trùng di động khu vực trong và ngoài chuồng nuôi.
Nhìn chung cơ sở vật chất của trại là khá hoàn chỉnh và đạt yêu cầu so
với một chuồng nuôi kín hiện nay. Việc cho ăn trong các chuồng hoàn toàn
làm theo phương thức tự động với mỗi chuồng đều có hệ thống máng ăn, mỗi
con có một máng ăn riêng và khi cho ăn thì công nhân phụ trách chuồng chỉ
cần bật Si Lô chạy cám, khi đã đủ lượng cám quy định máy sẽ tự tắt, công
nhân chỉ cần lật máng cho lợn nái ăn theo khung giờ quy định hằng ngày. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
phụ trách. Trong chuồng đẻ sàn chuồng lợn mẹ làm bằng bê tông còn sàn
chuồng dành cho lợn con làm bằng nhựa cứng. Mỗi một ô chuồng đẻ đều có
vòi nước tự động dành cho lợn mẹ và dành cho lợn con. Phần chuồng cho lợn
con khá rộng rãi, một góc để lồng úm. Mỗi lồng úm được trang bị một bóng
đèn sưởi ấm, trong mỗi ô chuồng để một máng ăn nhỏ cho lợn con tập ăn.
Mỗi chuồng cũng có hệ thống giàn mát và 6 quạt thông gió và nhiệt kế đo
nhiệt độ chuồng. Tại khu chuồng đẻ mỗi lần xuất lợn con và đuổi lợn mẹ về
khu vực chờ phối thì chuồng được cọ rửa và phun vôi để trống chuồng 1 tuần
trước khi đuổi lợn bầu sắp đẻ lên.
Khu lợn thịt là khu khi lợn cai sữa được khoảng 30 kg sẽ chọn những
con khỏe mạnh, béo tốt chuyển sang. Khu lợn thịt gồm 4 dãy mỗi dãy có 10 ô.
Chuồng được trang bị khá đầy đủ với hệ thống nước uống và máng ăn tự động
bên trong các ô, khu bên trên đầu chuồng là hệ thống giàn mát và khu cuối
chuồng có 4 quạt thông gió nhằm tạo sự thông thoáng cho chuồng nuôi.
Mỗi chuồng đều được lắp đặt máy bơm nước để tắm cho lợn và vệ sinh
chuồng trại hằng ngày, cuối chuồng mỗi ô đều có hệ thống thoát phân và
nước thải.
Một số thiết bị khác cũng được trang bị đầy đủ: Tủ lạnh bảo quản vắc
xin, tủ thuốc để bảo quản và dự trữ thuốc cho trại, xe chở cám từ nhà kho
xuống chuồng, xe trở phân, xe trở lợn con, xe trở tấm đan, máy nén khí phun
sát trùng di động khu vực trong và ngoài chuồng nuôi.
Nhìn chung cơ sở vật chất của trại là khá hoàn chỉnh và đạt yêu cầu so
với một chuồng nuôi kín hiện nay. Việc cho ăn trong các chuồng hoàn toàn
làm theo phương thức tự động với mỗi chuồng đều có hệ thống máng ăn, mỗi
con có một máng ăn riêng và khi cho ăn thì công nhân phụ trách chuồng chỉ
cần bật Si Lô chạy cám, khi đã đủ lượng cám quy định máy sẽ tự tắt, công
nhân chỉ cần lật máng cho lợn nái ăn theo khung giờ quy định hằng ngày. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
7
Nguồn nước sử dụng cho chăn nuôi tại trại được lọc qua bể lọc và dẫn
trực tiếp đến từng ô chuồng bằng vòi uống tự động, trước khi được đưa đến các
vòi tự động nước được xử lý qua Clorin. Trại lợn của Công ty Thiên Thuận
Tường là một trại quy mô công nghiệp nên hàng ngày sử dụng một khối lượng
nước rất lớn để phục vụ chăn nuôi, vệ sinh chuồng trại, đặc biệt về mùa nóng cần
một lượng nước rất lớn để vận hành hoạt động của giàn mát. Nước dùng cho
chăn nuôi được bơm từ lòng đất qua hệ thống bể lọc, đưa lên các bồn chứa nước
ở độ cao, áp lực đủ mạnh tới các vòi nước tự động ở từng ô chuồng. Bên cạnh
đó, hệ thống bạt che, giàn mát, quạt thông gió được trang bị rất đầy đủ. Nguồn
nước thải được thải ra các ao quanh trại, phân trong các khu chuồng thì được
công nhân hót vào bao cuối mỗi buổi sáng và chiều trong ngày đổ ra khu nhà
chứa phân để bán và một phần nhỏ để vun trồng vào các gốc cây. Trước cửa vào
mỗi chuồng đều có một chậu nước sát trùng để nhúng ủng của công nhân trước
khi đi vào chuồng làm việc.
2.1.4. Thuận lợi và khó khăn của trại
Thuận lợi
Được sự quan tâm của Uỷ ban nhân dân Thành phố Cẩm Phả tạo điều
kiện cho sự phát triển của trại.
Trại được xây dựng ở vị trí thuận lợi: Xa khu dân cư, thuận tiện đường
giao thông.
Chủ trại có năng lực, năng động, nắm bắt được tình hình xã hội, luôn
quan tâm đến đời sống vật chất và tinh thần của cán bộ kỹ thuật và công nhân.
Cán bộ kỹ thuật có trình độ chuyên môn vững vàng, công nhân nhiệt
tình và có tinh thần trách nhiệm cao trong sản xuất.
Con giống tốt, thức ăn, thuốc chất lượng cao, quy trình chăn nuôi khép
kín và khoa học đã mang lại hiệu quả chăn nuôi cao cho trại.
https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Nguồn nước sử dụng cho chăn nuôi tại trại được lọc qua bể lọc và dẫn
trực tiếp đến từng ô chuồng bằng vòi uống tự động, trước khi được đưa đến các
vòi tự động nước được xử lý qua Clorin. Trại lợn của Công ty Thiên Thuận
Tường là một trại quy mô công nghiệp nên hàng ngày sử dụng một khối lượng
nước rất lớn để phục vụ chăn nuôi, vệ sinh chuồng trại, đặc biệt về mùa nóng cần
một lượng nước rất lớn để vận hành hoạt động của giàn mát. Nước dùng cho
chăn nuôi được bơm từ lòng đất qua hệ thống bể lọc, đưa lên các bồn chứa nước
ở độ cao, áp lực đủ mạnh tới các vòi nước tự động ở từng ô chuồng. Bên cạnh
đó, hệ thống bạt che, giàn mát, quạt thông gió được trang bị rất đầy đủ. Nguồn
nước thải được thải ra các ao quanh trại, phân trong các khu chuồng thì được
công nhân hót vào bao cuối mỗi buổi sáng và chiều trong ngày đổ ra khu nhà
chứa phân để bán và một phần nhỏ để vun trồng vào các gốc cây. Trước cửa vào
mỗi chuồng đều có một chậu nước sát trùng để nhúng ủng của công nhân trước
khi đi vào chuồng làm việc.
2.1.4. Thuận lợi và khó khăn của trại
Thuận lợi
Được sự quan tâm của Uỷ ban nhân dân Thành phố Cẩm Phả tạo điều
kiện cho sự phát triển của trại.
Trại được xây dựng ở vị trí thuận lợi: Xa khu dân cư, thuận tiện đường
giao thông.
Chủ trại có năng lực, năng động, nắm bắt được tình hình xã hội, luôn
quan tâm đến đời sống vật chất và tinh thần của cán bộ kỹ thuật và công nhân.
Cán bộ kỹ thuật có trình độ chuyên môn vững vàng, công nhân nhiệt
tình và có tinh thần trách nhiệm cao trong sản xuất.
Con giống tốt, thức ăn, thuốc chất lượng cao, quy trình chăn nuôi khép
kín và khoa học đã mang lại hiệu quả chăn nuôi cao cho trại.
https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
8
Khó khăn
Trại được xây dựng trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, thời tiết diễn
biến phức tạp nên khâu phòng trừ dịch bệnh gặp nhiều khó khăn.
Dịch bệnh diễn biến phức tạp, nên chi phí dành cho phòng và chữa
bệnh lớn, làm ảnh hưởng đến giá thành và khả năng sinh sản của lợn.
Số lượng lợn nhiều, lượng nước thải lớn, việc đầu tư cho công tác xử lý
nước thải của trại còn nhiều khó khăn.
2.2. Tổng quan tài liệu
2.2.1. Đối với lợn nái
2.2.1.1. Đặc điểm của một số giống lợn ngoại nuôi tại trại
* Giống lợn Yorkshire
Theo Trần Văn Phùng và cs. (2004) [25], giống lợn này được hình
thành ở vùng Yorkshire của nước Anh. Lợn Yorkshire có lông trắng ánh vàng
(một số con có đốm đen), đầu cổ hơi nhỏ và dài, mõm thẳng và dài, mặt rộng, tai
to trung bình và hướng về phía trước, mình dài, lung hơi cong, bụng gọn chân
dài chắc chắn, có 14 vú.
Lợn Yorkshire có tốc độ sinh trưởng, phát dục nhanh, khối lượng khi
trưởng thành lên tới 300 kg (con đực), 250 kg (con cái).
Lợn Yorkshire có mức tăng khối lượng bình quân 700 g/con/ngày, tiêu
tốn thức ăn trung bình khoảng 3,0 kg/kg tăng khối lượng, tỷ lệ nạc 56%.
Lợn có khả năng sinh sản cao, trung bình 10 - 12 con/lứa, khối lượng
sơ sinh trung bình 1,2 kg/con.
* Giống lợn Landrace
Theo Trần Văn Phùng và cs. (2004) [25], giống lợn này được tạo ra ở
Đan Mạch năm 1895. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Khó khăn
Trại được xây dựng trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, thời tiết diễn
biến phức tạp nên khâu phòng trừ dịch bệnh gặp nhiều khó khăn.
Dịch bệnh diễn biến phức tạp, nên chi phí dành cho phòng và chữa
bệnh lớn, làm ảnh hưởng đến giá thành và khả năng sinh sản của lợn.
Số lượng lợn nhiều, lượng nước thải lớn, việc đầu tư cho công tác xử lý
nước thải của trại còn nhiều khó khăn.
2.2. Tổng quan tài liệu
2.2.1. Đối với lợn nái
2.2.1.1. Đặc điểm của một số giống lợn ngoại nuôi tại trại
* Giống lợn Yorkshire
Theo Trần Văn Phùng và cs. (2004) [25], giống lợn này được hình
thành ở vùng Yorkshire của nước Anh. Lợn Yorkshire có lông trắng ánh vàng
(một số con có đốm đen), đầu cổ hơi nhỏ và dài, mõm thẳng và dài, mặt rộng, tai
to trung bình và hướng về phía trước, mình dài, lung hơi cong, bụng gọn chân
dài chắc chắn, có 14 vú.
Lợn Yorkshire có tốc độ sinh trưởng, phát dục nhanh, khối lượng khi
trưởng thành lên tới 300 kg (con đực), 250 kg (con cái).
Lợn Yorkshire có mức tăng khối lượng bình quân 700 g/con/ngày, tiêu
tốn thức ăn trung bình khoảng 3,0 kg/kg tăng khối lượng, tỷ lệ nạc 56%.
Lợn có khả năng sinh sản cao, trung bình 10 - 12 con/lứa, khối lượng
sơ sinh trung bình 1,2 kg/con.
* Giống lợn Landrace
Theo Trần Văn Phùng và cs. (2004) [25], giống lợn này được tạo ra ở
Đan Mạch năm 1895. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
9
Lợn có năng suất cao, sinh trưởng nhanh, tiêu tốn thức ăn 3,0 kg/kg tăng
khối lượng, tăng khối lượng bình quân 750 g/con/ngày. Tỷ lệ nạc 59%. Khối
lượng lợn trưởng thành có thể lên tới 320 kg (con đực), 250 kg (con cái).
Lợn Landrace có khả năng sinh sản khá cao và nuôi con khéo.
Đây là giống lợn chuyên hướng nạc và dùng để lai kinh tế.
Nguyễn Văn Thắng và Nguyễn Thị Xuân (2016) [32] cho biết, một
trong những giải pháp nâng cao năng suất lợn nái là sử dụng nhiều giống lợn
lai tạo với nhau. Trong đó, phương pháp lai giữa hai giống lợn ngoại
Landrace và Yorkshire và ngược lại, tạo ra con lai có ưu thế lai cao về nhiều
tiêu chí sinh sản, trở thành một tiến bộ trong thực tế sản xuất.
2.2.1.2. Đặc điểm sinh lý sinh dục của lợn nái
* Đặc điểm cấu tạo bộ máy sinh dục của lợn nái:
+ Buồng trứng: Lợn nái có 2 buồng trứng hình hạt đậu, đường kính
trung bình 0,8 - 1,2 cm. Buồng trứng được cấu tạo bởi 2 vùng (trong là vùng
tủy chứa mạch máu và dây thẩn kinh, ngoài là vùng vỏ, tại đây chứa vô số các
noãn bao phát triển ở các giai đoạn khác nhau, trong các noãn bao có chứa tế
bào trứng). Các noãn bao phát triến qua từng giai đoạn, khi thành thục và chín
noãn bao vở ra, trứng rụng xuống loa kèn, tại vị trí bao noãn cũ sẽ hình thành
nên thể vàng (hoàng thể). Mỗi lần động dục buồng trứng heo nái có thể rụng
10 - 30 noãn bào.
+ Ống dẫn trứng: Ống dẫn trứng là ống dài ngoằn nghoèo, một đầu loe
rộng tạo thành loa kèn để đón trứng từ buồng trứng rụng xuống, đầu kia nối
liền với sừngtử cung. Ống dẫn trứng dài 15 - 30cm.
+ Tử cung: Tử cung lợn nái gồm 1 thân và 2 sừng. Hai sừng của tử
cung có hình dạng chữ V, nơi tiếp xúc với thân tử cung tạo thành ngã 3. Sừng
tử cung là nơi chứa thai (2 sừng tử cung dài khoảng 1 m), thân tử cung dài
khoảng 5cm. Phần cuối của tử cung là cổ tử cung. Đây là một cái eo, thường https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Lợn có năng suất cao, sinh trưởng nhanh, tiêu tốn thức ăn 3,0 kg/kg tăng
khối lượng, tăng khối lượng bình quân 750 g/con/ngày. Tỷ lệ nạc 59%. Khối
lượng lợn trưởng thành có thể lên tới 320 kg (con đực), 250 kg (con cái).
Lợn Landrace có khả năng sinh sản khá cao và nuôi con khéo.
Đây là giống lợn chuyên hướng nạc và dùng để lai kinh tế.
Nguyễn Văn Thắng và Nguyễn Thị Xuân (2016) [32] cho biết, một
trong những giải pháp nâng cao năng suất lợn nái là sử dụng nhiều giống lợn
lai tạo với nhau. Trong đó, phương pháp lai giữa hai giống lợn ngoại
Landrace và Yorkshire và ngược lại, tạo ra con lai có ưu thế lai cao về nhiều
tiêu chí sinh sản, trở thành một tiến bộ trong thực tế sản xuất.
2.2.1.2. Đặc điểm sinh lý sinh dục của lợn nái
* Đặc điểm cấu tạo bộ máy sinh dục của lợn nái:
+ Buồng trứng: Lợn nái có 2 buồng trứng hình hạt đậu, đường kính
trung bình 0,8 - 1,2 cm. Buồng trứng được cấu tạo bởi 2 vùng (trong là vùng
tủy chứa mạch máu và dây thẩn kinh, ngoài là vùng vỏ, tại đây chứa vô số các
noãn bao phát triển ở các giai đoạn khác nhau, trong các noãn bao có chứa tế
bào trứng). Các noãn bao phát triến qua từng giai đoạn, khi thành thục và chín
noãn bao vở ra, trứng rụng xuống loa kèn, tại vị trí bao noãn cũ sẽ hình thành
nên thể vàng (hoàng thể). Mỗi lần động dục buồng trứng heo nái có thể rụng
10 - 30 noãn bào.
+ Ống dẫn trứng: Ống dẫn trứng là ống dài ngoằn nghoèo, một đầu loe
rộng tạo thành loa kèn để đón trứng từ buồng trứng rụng xuống, đầu kia nối
liền với sừngtử cung. Ống dẫn trứng dài 15 - 30cm.
+ Tử cung: Tử cung lợn nái gồm 1 thân và 2 sừng. Hai sừng của tử
cung có hình dạng chữ V, nơi tiếp xúc với thân tử cung tạo thành ngã 3. Sừng
tử cung là nơi chứa thai (2 sừng tử cung dài khoảng 1 m), thân tử cung dài
khoảng 5cm. Phần cuối của tử cung là cổ tử cung. Đây là một cái eo, thường https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
10
khép kín. Tận cùng của bộ máy sinh dục cái là âm hộ. Trong âm hộ có lỗ
thông ra ngoài của ống dẫn nước tiểu gọi là lỗ đái và tuyến tiết dịch nhờn.
* Sự thành thục về tính:
Sự thành thục của gia súc được đặc trưng bởi những thay đổi bên trong
và bên ngoài cơ thể, đặc biệt là sự biến đổi bên trong của cơ quan sinh dục.
Tùy thuộc vào từng loài gia súc khác nhau mà thời gian thành thục về tính
khác nhau. Theo Trần Tiến Dũng và cs. (2002) [10], ở lợn tuổi thành thục về
tính là từ 6 - 8 tháng.
+ Mùa vụ và thời kỳ chiếu sáng là các yếu tố ảnh hưởng rõ rệt tới
tuổi động dục. Mùa hè lợn thành thục chậm hơn so với mùa thu - đông.
Điều đó có thể do ảnh hưởng của nhiệt độ trong chuồng nuôi gắn liền với
mức tăng trọng thấp trong các tháng nóng bức. Những con được chăn thả
tự do thì xuất hiện thành thục sớm hơn những con nuôi nhốt trong chuồng
14 ngày (mùa xuân) và 17 ngày (mùa thu). Mùa đông, thời gian chiếu sáng
trong ngày thấp hơn so với các mùa khác trong năm, bóng tối cũng làm
chậm tuổi thành thục về tính so với những biến động ánh sáng tự nhiên
hoặc ánh sáng nhân tạo 112giờ mỗi ngày.
+ Mật độ nuôi nhốt: Mật độ nuôi nhốt đông trên 1 đơn vị diện tích
trong suốt thời gian phát triển sẽ làm chậm tuổi động dục. Nhưng cần tránh
nuôi lợn hậu bị tách biệt đàn trong thời kỳ phát triển. Kết quả nghiên cứu của
Hughes và James (1996) [39] cho thấy, việc nuôi nhốt lợn cái hậu bị riêng
từng cá thể sẽ làm chậm lại thành thục tính so với lợn được nuôi nhốt theo
nhóm. Bên cạnh những yếu tố trên thì đực giống cũng là một trong những yếu
tố ảnh hưởng đến tuổi động dục của lợn cái hậu bị. Nếu lợn hậu bị thường
xuyên tiếp xúc với đực giống sẽ nhanh động dục hơn lợn hậu bị không tiếp
xúc với lợn đực giống. Ở 165 ngày tuổi cho lợn hậu bị tiếp xúc 2 lần/ngày với
lợn đực, mỗi lần tiếp xúc 15 - 20 phút thì tới 83% lợn động dục lần đầu
(Muirhead M., Alexander T., 2010) [46]. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
khép kín. Tận cùng của bộ máy sinh dục cái là âm hộ. Trong âm hộ có lỗ
thông ra ngoài của ống dẫn nước tiểu gọi là lỗ đái và tuyến tiết dịch nhờn.
* Sự thành thục về tính:
Sự thành thục của gia súc được đặc trưng bởi những thay đổi bên trong
và bên ngoài cơ thể, đặc biệt là sự biến đổi bên trong của cơ quan sinh dục.
Tùy thuộc vào từng loài gia súc khác nhau mà thời gian thành thục về tính
khác nhau. Theo Trần Tiến Dũng và cs. (2002) [10], ở lợn tuổi thành thục về
tính là từ 6 - 8 tháng.
+ Mùa vụ và thời kỳ chiếu sáng là các yếu tố ảnh hưởng rõ rệt tới
tuổi động dục. Mùa hè lợn thành thục chậm hơn so với mùa thu - đông.
Điều đó có thể do ảnh hưởng của nhiệt độ trong chuồng nuôi gắn liền với
mức tăng trọng thấp trong các tháng nóng bức. Những con được chăn thả
tự do thì xuất hiện thành thục sớm hơn những con nuôi nhốt trong chuồng
14 ngày (mùa xuân) và 17 ngày (mùa thu). Mùa đông, thời gian chiếu sáng
trong ngày thấp hơn so với các mùa khác trong năm, bóng tối cũng làm
chậm tuổi thành thục về tính so với những biến động ánh sáng tự nhiên
hoặc ánh sáng nhân tạo 112giờ mỗi ngày.
+ Mật độ nuôi nhốt: Mật độ nuôi nhốt đông trên 1 đơn vị diện tích
trong suốt thời gian phát triển sẽ làm chậm tuổi động dục. Nhưng cần tránh
nuôi lợn hậu bị tách biệt đàn trong thời kỳ phát triển. Kết quả nghiên cứu của
Hughes và James (1996) [39] cho thấy, việc nuôi nhốt lợn cái hậu bị riêng
từng cá thể sẽ làm chậm lại thành thục tính so với lợn được nuôi nhốt theo
nhóm. Bên cạnh những yếu tố trên thì đực giống cũng là một trong những yếu
tố ảnh hưởng đến tuổi động dục của lợn cái hậu bị. Nếu lợn hậu bị thường
xuyên tiếp xúc với đực giống sẽ nhanh động dục hơn lợn hậu bị không tiếp
xúc với lợn đực giống. Ở 165 ngày tuổi cho lợn hậu bị tiếp xúc 2 lần/ngày với
lợn đực, mỗi lần tiếp xúc 15 - 20 phút thì tới 83% lợn động dục lần đầu
(Muirhead M., Alexander T., 2010) [46]. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
11
+ Giống: Các giống khác nhau thì tuổi thành thục về tính cũng khác
nhau. Theo Phạm Hữu Doanh và cs., (2003) [6], tuổi thành thục tính ở lợn nái
nội thuần chủng (Ỉ, Móng Cái) thường ở tháng thứ 4, thứ 5 (120 - 150 ngày
tuổi), lợn Landrace, Yorkshire tuổi thành thục về tính là từ 6 - 7 tháng.
+ Chu kỳ tính: Từ khi thành thục về tính, những biểu hiện tính dục của
lợn được diễn ra liên tục và có chu kỳ. Do trứng rụng có tính chu kỳ nên động
dục cũng theo chu kỳ (Khuất Văn Dũng, 2005) [8].
- Hiện tượng rụng trứng:
Noãn bào dần dần lớn lên. Nổi rõ trên bề mặt của buồng trứng. Dưới
tác dụng của thần kinh, hormone, áp suất. Noãn bào vỡ giải phóng ra tế bào
trứng, đồng thời thải ra dịch Folliculin. Hiện tượng giải phóng tế bào trứng ra
khỏi noãn bào ở từng loài gia súc khác nhau. Lợn thường rụng 20 - 30 tế bào
trứng 1 lần.
- Sự hình thành thể vàng:
Sau khi noãn bào vỡ ra và dịch nang chảy ra. Màng trên bị xẹp xuống
đường kính ngắn lại bằng nửa xoang trứng. Tạo nên những nếp nhăn trên
vách xoang ăn sâu vào trong làm thu hẹp xoang tế bào trứng. Xoang chứa
đầy dịch và một ít máu chảy ra từ vách xoang ra. Dịch và máu đọng lại và
lấp đầy xoang của tế bào trứng. Các nếp nhăn gồm nhiều lớp nhăn ăn sâu
vào và lấp đầy xoang gồm nhiều tế bào hạt, những tế bào hạt này tuy số
lượng không tăng nhưng kích thước lại tăng rất nhanh. Trong các tế bào hạt
có chứa lipoit và sắc tố màu vàng. Như vậy, trong tế bào trứng đã chứa đầy
tế bào hạt (gọi là tế bào Lutein). Sự phát triển của tế bào hạt mang sắc tố đã
hình thành nên thể vàng. Đây chính là nơi đã tạo ra hormone progesterone.
Trong thời gian vài ngày, thể vàng sẽ đầy xoang của tế bào trứng, nó tiếp tục
phát triển. Nếu gia súc không có thai thì thể vàng nhanh chóng đạt đến độ
lớn tối đa rồi thoái hóa dần. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
+ Giống: Các giống khác nhau thì tuổi thành thục về tính cũng khác
nhau. Theo Phạm Hữu Doanh và cs., (2003) [6], tuổi thành thục tính ở lợn nái
nội thuần chủng (Ỉ, Móng Cái) thường ở tháng thứ 4, thứ 5 (120 - 150 ngày
tuổi), lợn Landrace, Yorkshire tuổi thành thục về tính là từ 6 - 7 tháng.
+ Chu kỳ tính: Từ khi thành thục về tính, những biểu hiện tính dục của
lợn được diễn ra liên tục và có chu kỳ. Do trứng rụng có tính chu kỳ nên động
dục cũng theo chu kỳ (Khuất Văn Dũng, 2005) [8].
- Hiện tượng rụng trứng:
Noãn bào dần dần lớn lên. Nổi rõ trên bề mặt của buồng trứng. Dưới
tác dụng của thần kinh, hormone, áp suất. Noãn bào vỡ giải phóng ra tế bào
trứng, đồng thời thải ra dịch Folliculin. Hiện tượng giải phóng tế bào trứng ra
khỏi noãn bào ở từng loài gia súc khác nhau. Lợn thường rụng 20 - 30 tế bào
trứng 1 lần.
- Sự hình thành thể vàng:
Sau khi noãn bào vỡ ra và dịch nang chảy ra. Màng trên bị xẹp xuống
đường kính ngắn lại bằng nửa xoang trứng. Tạo nên những nếp nhăn trên
vách xoang ăn sâu vào trong làm thu hẹp xoang tế bào trứng. Xoang chứa
đầy dịch và một ít máu chảy ra từ vách xoang ra. Dịch và máu đọng lại và
lấp đầy xoang của tế bào trứng. Các nếp nhăn gồm nhiều lớp nhăn ăn sâu
vào và lấp đầy xoang gồm nhiều tế bào hạt, những tế bào hạt này tuy số
lượng không tăng nhưng kích thước lại tăng rất nhanh. Trong các tế bào hạt
có chứa lipoit và sắc tố màu vàng. Như vậy, trong tế bào trứng đã chứa đầy
tế bào hạt (gọi là tế bào Lutein). Sự phát triển của tế bào hạt mang sắc tố đã
hình thành nên thể vàng. Đây chính là nơi đã tạo ra hormone progesterone.
Trong thời gian vài ngày, thể vàng sẽ đầy xoang của tế bào trứng, nó tiếp tục
phát triển. Nếu gia súc không có thai thì thể vàng nhanh chóng đạt đến độ
lớn tối đa rồi thoái hóa dần. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
12
Thời gian tồn tại của thể vàng từ 3 - 15 ngày. Nếu gia súc có thai, nó
tồn tại trong suốt thời gian mang thai đến ngày gia súc gần đẻ.
- Niêm dịch:
Trong đường sinh dục của gia súc cái có niêm dịch chảy ra cũng là do
kết quả của quá trình tế bào trứng rụng. Do sự thay đổi hàm lượng các kích tố
trong máu, từ ống dẫn trứng đến mút sừng tử cung, tiết ra niêm dịch. Đồng
thời ở âm đạo, âm môn cũng có niêm dịch chảy ra.
- Tính dục:
Do kết quả của quá trình rụng trứng hàm lượng oestrogen tăng lên ở
trong máu nên có một loạt biến đổi về bên ngoài khác với bình thường, đứng
nằm không yên, kém ăn, kêu giống, thích gần con đực, phá chuồng, sản lượng
sữa giảm, chăm chú tới xung quanh, gặp con đực không kháng cự, biểu hiện
này tăng lên về cường độ cho đến khi tế bào trứng rụng.
- Tính hưng phấn:
Thường kết hợp song song với tính dục, con vật có một loạt biến đổi
về bên ngoài, thường không yên, chủ động đi tìm con đực, kêu rống, kém ăn,
đuôi cong và chịu đực, hai chân sau thường ở tư thế giao phối. Cao độ nhất
là lúc tế bào trứng rụng. Khi đã rụng tế bào trứng thì tính hưng phấn giảm đi
rõ rệt.
* Chu kỳ động dục:
Theo Hoàng Toàn Thắng, Cao Văn (2006) [31] cho biết, chu kỳ động
dục của gia súc chia làm 4 giai đoạn sau:
- Giai đoạn trước động dục:
Đây là giai đoạn đầu của chu kỳ sinh dục lúc này buồng trứng to hơn
bình thường. Các tế bào của vách ống dẫn trứng tăng cường sinh trưởng, số
lượng lông nhung tăng lên. Đường sinh dục xung huyết, nhu động sừng tử https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Thời gian tồn tại của thể vàng từ 3 - 15 ngày. Nếu gia súc có thai, nó
tồn tại trong suốt thời gian mang thai đến ngày gia súc gần đẻ.
- Niêm dịch:
Trong đường sinh dục của gia súc cái có niêm dịch chảy ra cũng là do
kết quả của quá trình tế bào trứng rụng. Do sự thay đổi hàm lượng các kích tố
trong máu, từ ống dẫn trứng đến mút sừng tử cung, tiết ra niêm dịch. Đồng
thời ở âm đạo, âm môn cũng có niêm dịch chảy ra.
- Tính dục:
Do kết quả của quá trình rụng trứng hàm lượng oestrogen tăng lên ở
trong máu nên có một loạt biến đổi về bên ngoài khác với bình thường, đứng
nằm không yên, kém ăn, kêu giống, thích gần con đực, phá chuồng, sản lượng
sữa giảm, chăm chú tới xung quanh, gặp con đực không kháng cự, biểu hiện
này tăng lên về cường độ cho đến khi tế bào trứng rụng.
- Tính hưng phấn:
Thường kết hợp song song với tính dục, con vật có một loạt biến đổi
về bên ngoài, thường không yên, chủ động đi tìm con đực, kêu rống, kém ăn,
đuôi cong và chịu đực, hai chân sau thường ở tư thế giao phối. Cao độ nhất
là lúc tế bào trứng rụng. Khi đã rụng tế bào trứng thì tính hưng phấn giảm đi
rõ rệt.
* Chu kỳ động dục:
Theo Hoàng Toàn Thắng, Cao Văn (2006) [31] cho biết, chu kỳ động
dục của gia súc chia làm 4 giai đoạn sau:
- Giai đoạn trước động dục:
Đây là giai đoạn đầu của chu kỳ sinh dục lúc này buồng trứng to hơn
bình thường. Các tế bào của vách ống dẫn trứng tăng cường sinh trưởng, số
lượng lông nhung tăng lên. Đường sinh dục xung huyết, nhu động sừng tử https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
13
cung tăng lên, dịch nhầy ở âm đạo tăng nhiều. Giai đoạn này tính hưng phấn
chưa cao.
Khi noãn bào chín, tế bào trứng được tách ra, sừng tử cung co bóp
mạnh, cổ tử cung mở hoàn toàn. Niêm dịch ở đường sinh dục chảy ra nhiều
lúc này con vật bắt đầu xuất hiện tính dục.
- Giai đoạn động dục:
Theo Phạm Khánh Từ và cs. (2014) [36], thời gian của giai đoạn này
được tính từ khi tế bào trứng tách khỏi noăn bao các biến đổi của cơ quan sinh
dục lúc này rõ rệt nhất, niêm mạc âm hộ xung huyết, phù thũng rõ rệt, niêm
dịch trong suốt chảy ra ngoài nhiều, con vật biểu hiện tính hưng phấn cao độ:
Con cái đứng nằm không yên, phá chuồng, ăn uống giảm hẳn, kêu rít, đứng
trong trạng thái ngẩn ngơ, ngơ ngác, đái rắt, luôn nhảy lên lưng con khác hoặc
để con khác nhảy lên lưng mình, thích gần đực, khi gần đực thì luôn đứng ở
tư thế sẵn sàng chịu đực như: đuôi cong lên và lệch sang một bên, hai chân
sau dạng ra và khụy xuống, sẵn sàng chịu đực.
- Giai đoạn sau động dục:
Lợn trở lại trạng thái bình thường, âm hộ giảm độ nở, đuôi cụp và
không chịu đực.
- Giai đoạn nghỉ ngơi:
Đây là giai đoạn dài nhất, các biểu hiện về tính của gia súc ở thời kỳ này
yên tĩnh hoàn toàn. Thời kỳ này, cơ quan sinh dục không có biểu hiện hoạt
động, trong buồng trứng thể vàng teo đi, noãn trong buồng trứng bắt đầu phát
dục và lớn lên, các cơ quan sinh dục đều ở trạng thái sinh lý.
* Sinh lý quá trình mang thai và đẻ:
Sau thời gian lưu lại ở ống dẫn trứng khoảng 3 ngày để tự dưỡng, hợp
tử bắt đầu di chuyển xuống tử cung, tìm vị trí thích hợp để làm tổ, hình thành
bào thai. Sự biến đổi nội tiết tố trong cơ thể mẹ trong thời gian có chửa như https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
cung tăng lên, dịch nhầy ở âm đạo tăng nhiều. Giai đoạn này tính hưng phấn
chưa cao.
Khi noãn bào chín, tế bào trứng được tách ra, sừng tử cung co bóp
mạnh, cổ tử cung mở hoàn toàn. Niêm dịch ở đường sinh dục chảy ra nhiều
lúc này con vật bắt đầu xuất hiện tính dục.
- Giai đoạn động dục:
Theo Phạm Khánh Từ và cs. (2014) [36], thời gian của giai đoạn này
được tính từ khi tế bào trứng tách khỏi noăn bao các biến đổi của cơ quan sinh
dục lúc này rõ rệt nhất, niêm mạc âm hộ xung huyết, phù thũng rõ rệt, niêm
dịch trong suốt chảy ra ngoài nhiều, con vật biểu hiện tính hưng phấn cao độ:
Con cái đứng nằm không yên, phá chuồng, ăn uống giảm hẳn, kêu rít, đứng
trong trạng thái ngẩn ngơ, ngơ ngác, đái rắt, luôn nhảy lên lưng con khác hoặc
để con khác nhảy lên lưng mình, thích gần đực, khi gần đực thì luôn đứng ở
tư thế sẵn sàng chịu đực như: đuôi cong lên và lệch sang một bên, hai chân
sau dạng ra và khụy xuống, sẵn sàng chịu đực.
- Giai đoạn sau động dục:
Lợn trở lại trạng thái bình thường, âm hộ giảm độ nở, đuôi cụp và
không chịu đực.
- Giai đoạn nghỉ ngơi:
Đây là giai đoạn dài nhất, các biểu hiện về tính của gia súc ở thời kỳ này
yên tĩnh hoàn toàn. Thời kỳ này, cơ quan sinh dục không có biểu hiện hoạt
động, trong buồng trứng thể vàng teo đi, noãn trong buồng trứng bắt đầu phát
dục và lớn lên, các cơ quan sinh dục đều ở trạng thái sinh lý.
* Sinh lý quá trình mang thai và đẻ:
Sau thời gian lưu lại ở ống dẫn trứng khoảng 3 ngày để tự dưỡng, hợp
tử bắt đầu di chuyển xuống tử cung, tìm vị trí thích hợp để làm tổ, hình thành
bào thai. Sự biến đổi nội tiết tố trong cơ thể mẹ trong thời gian có chửa như https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
14
sau: Progesterone trong 10 ngày đầu có chửa tăng rất nhanh, cao nhất vào
ngày chửa thứ 20 rồi giảm nhẹ ở 3 tuần đầu, sau đó, duy trì ổn định trong thời
gian có chửa để an thai, ức chế động dục. Trước khi đẻ 1 - 2 ngày,
Progesterone giảm đột ngột. Estrogen trong suốt thời kỳ có chửa duy trì ở
mức độ thấp, cuối thời kỳ có chửa khoảng 2 tuần thì bắt đầu tăng dần, đến
khi đẻ thì tăng cao nhất. Thời gian có chửa của lợn nái bình quân là 114
ngày (Jose Bento S. và cs., 2013) [41].
2.2.1.3. Một số bệnh gặp trên đàn lợn nái
* Đẻ khó
Rặn đẻ yếu: Đặc trưng các cơn co thắt cơ tử cung và thành bụng của gia
súc mẹ vừa yếu vừa ngắn. Có 3 dạng cơn co thắt và rặn đẻ yếu:
- Cơ co thắt yếu nguyên phát bắt đầu từ khi mở cổ tử cung và xảy ra
trùng với cơn rặn đẻ nguyên phát
- Cơn co thắt và rặn đẻ yếu thứ phát xảy ra sau khi co thắt và rặn đẻ
mạnh nhưng không có kết quả
- Cơn co thắt và rặn đẻ yếu thứ phát xảy ra do bào thai không di chuyển
được. Các cơn co thắt và rặn đẻ yếu nguyên phát, thông thường, quan sát thấy
khi vi phạm chế độ chăm sóc nuôi dưỡng gia súc chửa và thiếu vận động,
cũng như khi bị bệnh làm suy yếu sức khỏe của con mẹ. Cần can thiệp để cứu
lợn con và mẹ (Trần Văn Bình, 2010 [44]).
* Khô âm đạo: Đẻ kéo dài do co thắt và rặn đẻ yếu nguyên phát hoặc thứ
phát, mà trước đó dịch ối và nước tiểu đã chảy ra hết, hoặc do nhân tạo làm vỡ
bao thai trước khi cổ tử cung mở hết, thường dẫn đến khô đường sinh dục
* Hẹp khe âm môn và tiền đình âm đạo, âm đạo và hẹp cổ tử cung:Xảy
ra do bẩm sinh hoặc ở gia súc co thắt sẹo hình thành từ chấn thương hoặc
viêm, do phát triển màng sẹo liên kết của vết loét, ung bướu. Đôi khi gặp
trường hợp đẻ khó ở gia súc đẻ lần đầu do phì đại màng trinh bẩm sinh hoặc https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
sau: Progesterone trong 10 ngày đầu có chửa tăng rất nhanh, cao nhất vào
ngày chửa thứ 20 rồi giảm nhẹ ở 3 tuần đầu, sau đó, duy trì ổn định trong thời
gian có chửa để an thai, ức chế động dục. Trước khi đẻ 1 - 2 ngày,
Progesterone giảm đột ngột. Estrogen trong suốt thời kỳ có chửa duy trì ở
mức độ thấp, cuối thời kỳ có chửa khoảng 2 tuần thì bắt đầu tăng dần, đến
khi đẻ thì tăng cao nhất. Thời gian có chửa của lợn nái bình quân là 114
ngày (Jose Bento S. và cs., 2013) [41].
2.2.1.3. Một số bệnh gặp trên đàn lợn nái
* Đẻ khó
Rặn đẻ yếu: Đặc trưng các cơn co thắt cơ tử cung và thành bụng của gia
súc mẹ vừa yếu vừa ngắn. Có 3 dạng cơn co thắt và rặn đẻ yếu:
- Cơ co thắt yếu nguyên phát bắt đầu từ khi mở cổ tử cung và xảy ra
trùng với cơn rặn đẻ nguyên phát
- Cơn co thắt và rặn đẻ yếu thứ phát xảy ra sau khi co thắt và rặn đẻ
mạnh nhưng không có kết quả
- Cơn co thắt và rặn đẻ yếu thứ phát xảy ra do bào thai không di chuyển
được. Các cơn co thắt và rặn đẻ yếu nguyên phát, thông thường, quan sát thấy
khi vi phạm chế độ chăm sóc nuôi dưỡng gia súc chửa và thiếu vận động,
cũng như khi bị bệnh làm suy yếu sức khỏe của con mẹ. Cần can thiệp để cứu
lợn con và mẹ (Trần Văn Bình, 2010 [44]).
* Khô âm đạo: Đẻ kéo dài do co thắt và rặn đẻ yếu nguyên phát hoặc thứ
phát, mà trước đó dịch ối và nước tiểu đã chảy ra hết, hoặc do nhân tạo làm vỡ
bao thai trước khi cổ tử cung mở hết, thường dẫn đến khô đường sinh dục
* Hẹp khe âm môn và tiền đình âm đạo, âm đạo và hẹp cổ tử cung:Xảy
ra do bẩm sinh hoặc ở gia súc co thắt sẹo hình thành từ chấn thương hoặc
viêm, do phát triển màng sẹo liên kết của vết loét, ung bướu. Đôi khi gặp
trường hợp đẻ khó ở gia súc đẻ lần đầu do phì đại màng trinh bẩm sinh hoặc https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
15
mắc phải (tăng sinh van niệu đạo nằm ở thành dưới âm đạo sát mép tiền đình
âm đạo). Các cơn rặn đẻ mạnh trong khi đã có các cơn tiền triệu chứng đẻ
nhưng gia súc không đẻ được, chứng tỏ hẹp đường sinh dục hoặc thai to quá.
* Bệnh viêm tử cung
+ Nguyên nhân:
Bệnh chủ yếu do lợn nái sau khi đẻ bị tổn thương, sây xát và nhiễm
khuẩn tử cung, âm đạo.
+ Triệu chứng:
Thân nhiệt tăng cao, ăn uống giảm, lượng sữa giảm, lợn có trạng thái
đau đớn nhẹ, có khi cong lưng rặn, tỏ vẻ không yên tĩnh, từ cơ quan sinh dục
thải ra ngoài hỗn dịch, niêm dịch lẫn với dịch viêm, mủ và những tổ chức chết.
+ Điều trị:
Dùng amoxinject tiêm bắp liều 1ml/10kg thể trọng tiêm nhắc lại sau 48
giờ, kết hợp tiêm với oxytoxine 1-2ml/nái, dùng trong 2-3 ngày.
Kết quả khảo sát tình hình mắc bệnh viêm thử cung trên 620 lợn nái ngoại
nuôi tại một số trại tại vùng Bắc Bộ cho thấy: Tỷ lệ nhiễm viêm tử cung ở đàn lợn
tương đối cao, biến động từ 36,57% tới 61,07%. Tỷ lệ mắc tập trung ở những lợn
nái đẻ lứa đầu đến lứa thứ 8 (Nguyễn Văn Thanh, 2007 [29]).
Lê Thị Tài và cs. (2002) [27] cho rằng: đây là một bệnh khá phổ biến ở
gia súc cái. Nếu không được chữa trị kịp thời thì sẽ ảnh hưởng đến khả năng
sinh sản của gia súc cái.
Theo Trần Tiến Dũng và cs. (2002) [10], Trần Thị Dân (2004) [5]: Khi
lợn nái bị viêm tử cung sẽ dẫn tới một số hậu quả chính như: lợn dễ bị sảy
thai, bào tai phát triển kém hoặc thai chết lưu, lợn nái giảm sữa hoạc mất sữa,
nếu lợn nái bị viêm tử cung mãn tính sẽ không có khả năng động dục trở lại.
Viêm tử cung là một trong những yếu tố gây vô sinh, rối loạn chức
năng cơ quan sinh dục vì các quá trình viêm ở trong dạ con cản trở sự di https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
mắc phải (tăng sinh van niệu đạo nằm ở thành dưới âm đạo sát mép tiền đình
âm đạo). Các cơn rặn đẻ mạnh trong khi đã có các cơn tiền triệu chứng đẻ
nhưng gia súc không đẻ được, chứng tỏ hẹp đường sinh dục hoặc thai to quá.
* Bệnh viêm tử cung
+ Nguyên nhân:
Bệnh chủ yếu do lợn nái sau khi đẻ bị tổn thương, sây xát và nhiễm
khuẩn tử cung, âm đạo.
+ Triệu chứng:
Thân nhiệt tăng cao, ăn uống giảm, lượng sữa giảm, lợn có trạng thái
đau đớn nhẹ, có khi cong lưng rặn, tỏ vẻ không yên tĩnh, từ cơ quan sinh dục
thải ra ngoài hỗn dịch, niêm dịch lẫn với dịch viêm, mủ và những tổ chức chết.
+ Điều trị:
Dùng amoxinject tiêm bắp liều 1ml/10kg thể trọng tiêm nhắc lại sau 48
giờ, kết hợp tiêm với oxytoxine 1-2ml/nái, dùng trong 2-3 ngày.
Kết quả khảo sát tình hình mắc bệnh viêm thử cung trên 620 lợn nái ngoại
nuôi tại một số trại tại vùng Bắc Bộ cho thấy: Tỷ lệ nhiễm viêm tử cung ở đàn lợn
tương đối cao, biến động từ 36,57% tới 61,07%. Tỷ lệ mắc tập trung ở những lợn
nái đẻ lứa đầu đến lứa thứ 8 (Nguyễn Văn Thanh, 2007 [29]).
Lê Thị Tài và cs. (2002) [27] cho rằng: đây là một bệnh khá phổ biến ở
gia súc cái. Nếu không được chữa trị kịp thời thì sẽ ảnh hưởng đến khả năng
sinh sản của gia súc cái.
Theo Trần Tiến Dũng và cs. (2002) [10], Trần Thị Dân (2004) [5]: Khi
lợn nái bị viêm tử cung sẽ dẫn tới một số hậu quả chính như: lợn dễ bị sảy
thai, bào tai phát triển kém hoặc thai chết lưu, lợn nái giảm sữa hoạc mất sữa,
nếu lợn nái bị viêm tử cung mãn tính sẽ không có khả năng động dục trở lại.
Viêm tử cung là một trong những yếu tố gây vô sinh, rối loạn chức
năng cơ quan sinh dục vì các quá trình viêm ở trong dạ con cản trở sự di https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
16
chuyển của tinh trùng tạo độc tố có hại cho tinh trùng như: spermiolisin (độc
tố làm tiêu tinh trùng). Các độc tố của vi khuẩn, vi trùng và các đại thực bào
tích tụ gây bất lợi với tinh trùng, ngoài ra nếu có thụ thai được thì phôi ở
trong môi trường dại con bất lợi cũng dễ bị chết non (Lê Văn Năm và cs.
1999 [122]).
* Bệnh viêm vú
- Nguyên nhân:
+ Khi nghiên cứu về mô học và vi khuẩn học từ mẫu mô vú bị viêm
cho thấy, vi khuẩn chính gây viêm vú là staphylococcus spp. và
arcanobacterium pyogenes (Christensen và cs., 2007 [37]).
+ Khi lợn nái đẻ nếu nuôi không đúng cách, chuồng bẩn thì các vi
khuẩn, mycoplasma, các cầu khuẩn, vi khuẩn đường ruột xâm nhập gây ra
viêm vú.
+ Thức ăn không phù hợp cho lợn nái, không giảm khẩu phần ăn cho
lợn nái trước khi đẻ một tuần làm cho lượng sữa tiết ra quá nhiều gây tắc sữa.
Sau vài ngày đẻ mà lợn con không bú hết, sữa lưu là môi trường tốt cho vi
khuẩn xâm nhập gây viêm như: e.coli, streptococus, staphylococus,
klebsiella…(Duy Hùng, 2011[45]).
+ Lợn con mới đẻ có răng nanh mà không bấm khi bú làm xây sát vú
mẹ tạo điều kiện cho vi trùng xâm nhập tạo ra các ổ viêm nhiễm bầu vú.
+ Chỉ cho lợn con bú một hàng vú, hàng còn lại căng quá nên viêm.
+ Do thời tiết thay đổi đột ngột, lạnh quá hoặc nóng quá hay thức ăn
khó tiêu cũng ảnh hưởng đến cảm nhiễm vi trùng.
- Triệu chứng
Theo White B. R. và cs. (2013) [43], biểu hiện rõ tại vú viêm với các
đặc điểm: vú căng cứng, nóng đỏ, có biểu hiện đau khi sờ nắn, không xuống
sữa, nếu vắt mạnh sữa chảy ra có nhiều lợn cợn lẫn máu, sau 1 - 2 ngày thấy
có mủ, lợn mẹ giảm ăn hay bỏ ăn, sốt cao 40 - 41,5
0
C. Tùy số lượng vú bị https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
chuyển của tinh trùng tạo độc tố có hại cho tinh trùng như: spermiolisin (độc
tố làm tiêu tinh trùng). Các độc tố của vi khuẩn, vi trùng và các đại thực bào
tích tụ gây bất lợi với tinh trùng, ngoài ra nếu có thụ thai được thì phôi ở
trong môi trường dại con bất lợi cũng dễ bị chết non (Lê Văn Năm và cs.
1999 [122]).
* Bệnh viêm vú
- Nguyên nhân:
+ Khi nghiên cứu về mô học và vi khuẩn học từ mẫu mô vú bị viêm
cho thấy, vi khuẩn chính gây viêm vú là staphylococcus spp. và
arcanobacterium pyogenes (Christensen và cs., 2007 [37]).
+ Khi lợn nái đẻ nếu nuôi không đúng cách, chuồng bẩn thì các vi
khuẩn, mycoplasma, các cầu khuẩn, vi khuẩn đường ruột xâm nhập gây ra
viêm vú.
+ Thức ăn không phù hợp cho lợn nái, không giảm khẩu phần ăn cho
lợn nái trước khi đẻ một tuần làm cho lượng sữa tiết ra quá nhiều gây tắc sữa.
Sau vài ngày đẻ mà lợn con không bú hết, sữa lưu là môi trường tốt cho vi
khuẩn xâm nhập gây viêm như: e.coli, streptococus, staphylococus,
klebsiella…(Duy Hùng, 2011[45]).
+ Lợn con mới đẻ có răng nanh mà không bấm khi bú làm xây sát vú
mẹ tạo điều kiện cho vi trùng xâm nhập tạo ra các ổ viêm nhiễm bầu vú.
+ Chỉ cho lợn con bú một hàng vú, hàng còn lại căng quá nên viêm.
+ Do thời tiết thay đổi đột ngột, lạnh quá hoặc nóng quá hay thức ăn
khó tiêu cũng ảnh hưởng đến cảm nhiễm vi trùng.
- Triệu chứng
Theo White B. R. và cs. (2013) [43], biểu hiện rõ tại vú viêm với các
đặc điểm: vú căng cứng, nóng đỏ, có biểu hiện đau khi sờ nắn, không xuống
sữa, nếu vắt mạnh sữa chảy ra có nhiều lợn cợn lẫn máu, sau 1 - 2 ngày thấy
có mủ, lợn mẹ giảm ăn hay bỏ ăn, sốt cao 40 - 41,5
0
C. Tùy số lượng vú bị https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
17
viêm mà lợn nái có biểu hiện khác nhau. Nếu do nhiễm trùng trực tiếp vào
bầu vú, thì đa số trường hợp chỉ một vài bầu vú bị viêm. Tuy vậy, lợn nái
cũng lười cho con bú, lợn con thiếu sữa nên liên tục đòi bú, kêu rít, đồng thời
do bú sữa bị viêm, gây nhiễm trùng đường ruột, lợn con bị tiêu chảy.
- Điều trị:
Dùng novocain phong bế phối hợp với điều trị bằng kháng sinh cho kết
quả tốt. Để phong bế thần kinh tuyến sữa, tác giả đã dùng dung dịch novocain
0,5 % liều từ 30 - 40 ml cho mỗi túi vú. Thuốc tiêm vào mỗi thùy vú bệnh,
sâu 88 - 100 cm. Dung dịch novocain còn được bổ sung 100 - 200 ngàn đơn
vị penicillin hay kháng sinh khác. Đồng thời lợn nái còn được tiêm bắp
cùng một loại kháng sinh trong novocain này từ 400 - 600 đơn vị, mỗi ngày
2 - 3 lần.
Trước khi đẻ cần lau vú, xoa vú, tắm cho nái. Cho con bú mẹ sau 1 giờ
đẻ, cắt răng nanh lợn con. Tiêm kháng sinh 1,5 - 2 triệu đơn vị với 100 ml
nước cất tiêm quanh vú, tiêm liên tục trong 3 ngày, chườm đá lạnh vào bầu vú
viêm. Tiêm thuốc chống viêm như prednizolon, hydro - cortizone… (Lê Hồng
Mận, Bùi Đức Lũng, 2004 [19]).
Dùng Novocain tiêm ven tai, tiêm chỗ giáp nhau giữa hai bầu vú và
phần sườn của lợn, tiêm nhắc lại sau một ngày.
Dùng kháng sinh streptomycin, penicillin, ampicillin, lincomycin…
liều đạt trên 200.000 - 500.000 UI, mỗi loại trên một lần tiêm cho 1 - 2
lần/ngày trong 3 - 5 ngày.
- Thực hiện phòng bệnh: Vệ sinh bầu vú, hai chân sau cho lợn hằng
ngày bằng dung dịch sát trùng. Bấm răng sữa cho lợn con mới sinh, nên cho
lợn con bú sữa đầu và phân đều vú cho từng con trong đàn. Tăng cường ăn
uống đủ chất cho lợn mẹ trước và sau khi đẻ, nên giảm bớt chất đạm để hạn
chế nguy cơ thừa sữa. Khi lợn mẹ bị viêm vú, không nên cho lợn con bú ở https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
viêm mà lợn nái có biểu hiện khác nhau. Nếu do nhiễm trùng trực tiếp vào
bầu vú, thì đa số trường hợp chỉ một vài bầu vú bị viêm. Tuy vậy, lợn nái
cũng lười cho con bú, lợn con thiếu sữa nên liên tục đòi bú, kêu rít, đồng thời
do bú sữa bị viêm, gây nhiễm trùng đường ruột, lợn con bị tiêu chảy.
- Điều trị:
Dùng novocain phong bế phối hợp với điều trị bằng kháng sinh cho kết
quả tốt. Để phong bế thần kinh tuyến sữa, tác giả đã dùng dung dịch novocain
0,5 % liều từ 30 - 40 ml cho mỗi túi vú. Thuốc tiêm vào mỗi thùy vú bệnh,
sâu 88 - 100 cm. Dung dịch novocain còn được bổ sung 100 - 200 ngàn đơn
vị penicillin hay kháng sinh khác. Đồng thời lợn nái còn được tiêm bắp
cùng một loại kháng sinh trong novocain này từ 400 - 600 đơn vị, mỗi ngày
2 - 3 lần.
Trước khi đẻ cần lau vú, xoa vú, tắm cho nái. Cho con bú mẹ sau 1 giờ
đẻ, cắt răng nanh lợn con. Tiêm kháng sinh 1,5 - 2 triệu đơn vị với 100 ml
nước cất tiêm quanh vú, tiêm liên tục trong 3 ngày, chườm đá lạnh vào bầu vú
viêm. Tiêm thuốc chống viêm như prednizolon, hydro - cortizone… (Lê Hồng
Mận, Bùi Đức Lũng, 2004 [19]).
Dùng Novocain tiêm ven tai, tiêm chỗ giáp nhau giữa hai bầu vú và
phần sườn của lợn, tiêm nhắc lại sau một ngày.
Dùng kháng sinh streptomycin, penicillin, ampicillin, lincomycin…
liều đạt trên 200.000 - 500.000 UI, mỗi loại trên một lần tiêm cho 1 - 2
lần/ngày trong 3 - 5 ngày.
- Thực hiện phòng bệnh: Vệ sinh bầu vú, hai chân sau cho lợn hằng
ngày bằng dung dịch sát trùng. Bấm răng sữa cho lợn con mới sinh, nên cho
lợn con bú sữa đầu và phân đều vú cho từng con trong đàn. Tăng cường ăn
uống đủ chất cho lợn mẹ trước và sau khi đẻ, nên giảm bớt chất đạm để hạn
chế nguy cơ thừa sữa. Khi lợn mẹ bị viêm vú, không nên cho lợn con bú ở https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
18
những vùng bị viêm. Dùng các phương pháp nhân tạo như chườm nóng, xoa
bóp nhẹ lên vùng vú bị sưng (Duy Hùng, 2011 [45]).
2.2.2. Đặc điểm sinh lý của lợn con
2.2.2.1. Đặc điểm sinh trưởng, phát dục của lợn con
Khái niệm về sinh trưởng, phát dục:
Sinh trưởng:
Sinh trưởng là một quá trình sinh lý hóa phức tạp, duy trì từ khi phôi thai
được hình thành đến khi thành thục về tính. Sinh trưởng là quá trình tích lũy
các chất do đồng hóa và dị hóa; là sự tăng lên về chiều cao, chiều dài, chiều
ngang, khối lượng các bộ phận và toàn bộ cơ thể con vật trên cơ sở đặc tính di
truyền từ thế hệ trước. Thực chất sinh trưởng là sự tăng trưởng và sự phân
chia các tế bào trong cơ thể.
Lợn con trong giai đoạn bú sữa có khả năng sinh trưởng và phát dục rất
nhanh. Từ lúc sơ sinh đến khi cai sữa trọng lượng của lợn con tăng 10 - 12
lần. So với các gia súc khác thì tốc độ sinh trưởng của lợn con tăng nhanh hơn
gấp nhiều lần (Nguyễn Quang Linh, 2005) [17].
Tốc độ sinh trưởng của gia súc non rất cao, nếu sữa mẹ không đảm bảo
chất lượng, khẩu phần thức ăn thiếu dạm sẽ làm cho sự sinh trưởng chậm lại
và tăng trọng lượng theo tuổi giảm xuống, làm cho khả năng chống đỡ bệnh
tật của lợn con kém (Phạm Sỹ Lăng và cs., 2002) [16].
Theo Trần Thị Dân (2004) [5], lợn con mới đẻ trong máu không có
glubulin nhưng sau khi bú sữa đầu lại tăng lên nhanh chóng do truyền từ mẹ
sang qua sữa đầu. Các yếu tố miễn dịch như bổ thể, lyzozyme, bạch cầu,...
được tổng hợp còn ít, khả năng bảo vệ cơ thể chống lại mầm bệnh.
Phát dục:
Cùng với quá trình sinh trưởng các tổ chức trong cơ thể luôn hoàn thiện
chức năng sinh lý của mình dẫn đến phát dục. Phát dục là một quá trình thay https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
những vùng bị viêm. Dùng các phương pháp nhân tạo như chườm nóng, xoa
bóp nhẹ lên vùng vú bị sưng (Duy Hùng, 2011 [45]).
2.2.2. Đặc điểm sinh lý của lợn con
2.2.2.1. Đặc điểm sinh trưởng, phát dục của lợn con
Khái niệm về sinh trưởng, phát dục:
Sinh trưởng:
Sinh trưởng là một quá trình sinh lý hóa phức tạp, duy trì từ khi phôi thai
được hình thành đến khi thành thục về tính. Sinh trưởng là quá trình tích lũy
các chất do đồng hóa và dị hóa; là sự tăng lên về chiều cao, chiều dài, chiều
ngang, khối lượng các bộ phận và toàn bộ cơ thể con vật trên cơ sở đặc tính di
truyền từ thế hệ trước. Thực chất sinh trưởng là sự tăng trưởng và sự phân
chia các tế bào trong cơ thể.
Lợn con trong giai đoạn bú sữa có khả năng sinh trưởng và phát dục rất
nhanh. Từ lúc sơ sinh đến khi cai sữa trọng lượng của lợn con tăng 10 - 12
lần. So với các gia súc khác thì tốc độ sinh trưởng của lợn con tăng nhanh hơn
gấp nhiều lần (Nguyễn Quang Linh, 2005) [17].
Tốc độ sinh trưởng của gia súc non rất cao, nếu sữa mẹ không đảm bảo
chất lượng, khẩu phần thức ăn thiếu dạm sẽ làm cho sự sinh trưởng chậm lại
và tăng trọng lượng theo tuổi giảm xuống, làm cho khả năng chống đỡ bệnh
tật của lợn con kém (Phạm Sỹ Lăng và cs., 2002) [16].
Theo Trần Thị Dân (2004) [5], lợn con mới đẻ trong máu không có
glubulin nhưng sau khi bú sữa đầu lại tăng lên nhanh chóng do truyền từ mẹ
sang qua sữa đầu. Các yếu tố miễn dịch như bổ thể, lyzozyme, bạch cầu,...
được tổng hợp còn ít, khả năng bảo vệ cơ thể chống lại mầm bệnh.
Phát dục:
Cùng với quá trình sinh trưởng các tổ chức trong cơ thể luôn hoàn thiện
chức năng sinh lý của mình dẫn đến phát dục. Phát dục là một quá trình thay https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
19
đổi về chất lượng tức là sự thay đổi tăng thêm và hoàn chỉnh các tính chất,
chức năng của các cơ quan, bộ phận trong cơ thể nhờ vậy vật nuôi hoàn thiện
được các chức năng của cơ thể sống và tăng trọng lượng theo tuổi giảm
(Pensaet MB de Bouck P. A., 1978) [40].
Đặc điểm về sinh trưởng, phát dục:
Lợn con giai đoạn bú sữa có khả năng sinh trưởng và phát dục nhanh.
Theo Trần Văn Phùng và cs. (2004) [25] so với khối lượng sơ sinh thì khối
lượng lợn con lúc 10 ngày tuổi tăng gấp 2 lần, lúc 21 ngày tuổi tăng gấp 4 lần,
lúc 30 ngày tuổi tăng gấp 5 - 6 lần, lúc 40 ngày tuổi tăng gấp 7 - 8 lần, lúc 50
ngày tuổi tăng gấp 10 lần, lúc 60 ngày tuổi tăng gấp 12 - 14 lần.
Lợn con bú sữa sinh trưởng và phát triển nhanh nhưng không đồng đều
qua các giai đoạn, nhanh trong 21 ngày đầu sau đó giảm dần. Có sự giảm này
là do nhiều nguyên nhân, nhưng chủ yếu là do lượng sữa mẹ bắt đầu giảm và
hàm lượng hemoglobin trong máu của lợn con bị giảm. Thời gian bị giảm
sinh trưởng kéo dài khoảng 2 tuần hay còn gọi là giai đoạn khủng hoảng của
lợn con. Lợn con sinh trưởng nhanh nên quá trình tích lũy các chất dinh
dưỡng mạnh. Vì vậy, cần tập ăn sớm cho lợn để có thể bổ sung các chất thiết
yếu cho sự sinh trưởng, phát triển của lợn con.
Đặc điểm phát triển của cơ quan tiêu hóa:
Trọng lượng bộ máy tiêu hóa tăng lên từ 10 - 15 lần, chiều dài ruột non
tăng lên gấp 5 lần, dung tích bộ máy tiêu hóa tăng lên 40 - 50 lần, chiều dài
ruột già tăng lên từ 40 - 50 lần. Lúc đầu, trọng lượng dạ dày chỉ là 6 - 8g và
chứa được 35 - 50 g sữa nhưng chỉ sau 3 tuần đã tăng gấp 4 lần và đến lúc lợn
con dạt 60 ngày tuổi đã nặng 150 g và chứa được 700 - 1000g sữa (Nguyễn
Quang Linh, 2005) [17].
Một đặc điểm cần lưu ý ở lợn con là có giai đoạn không có axit HCl
trong dạ dày. Giai đoạn này được coi như một tình trạng thích ứng tự nhiên. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
đổi về chất lượng tức là sự thay đổi tăng thêm và hoàn chỉnh các tính chất,
chức năng của các cơ quan, bộ phận trong cơ thể nhờ vậy vật nuôi hoàn thiện
được các chức năng của cơ thể sống và tăng trọng lượng theo tuổi giảm
(Pensaet MB de Bouck P. A., 1978) [40].
Đặc điểm về sinh trưởng, phát dục:
Lợn con giai đoạn bú sữa có khả năng sinh trưởng và phát dục nhanh.
Theo Trần Văn Phùng và cs. (2004) [25] so với khối lượng sơ sinh thì khối
lượng lợn con lúc 10 ngày tuổi tăng gấp 2 lần, lúc 21 ngày tuổi tăng gấp 4 lần,
lúc 30 ngày tuổi tăng gấp 5 - 6 lần, lúc 40 ngày tuổi tăng gấp 7 - 8 lần, lúc 50
ngày tuổi tăng gấp 10 lần, lúc 60 ngày tuổi tăng gấp 12 - 14 lần.
Lợn con bú sữa sinh trưởng và phát triển nhanh nhưng không đồng đều
qua các giai đoạn, nhanh trong 21 ngày đầu sau đó giảm dần. Có sự giảm này
là do nhiều nguyên nhân, nhưng chủ yếu là do lượng sữa mẹ bắt đầu giảm và
hàm lượng hemoglobin trong máu của lợn con bị giảm. Thời gian bị giảm
sinh trưởng kéo dài khoảng 2 tuần hay còn gọi là giai đoạn khủng hoảng của
lợn con. Lợn con sinh trưởng nhanh nên quá trình tích lũy các chất dinh
dưỡng mạnh. Vì vậy, cần tập ăn sớm cho lợn để có thể bổ sung các chất thiết
yếu cho sự sinh trưởng, phát triển của lợn con.
Đặc điểm phát triển của cơ quan tiêu hóa:
Trọng lượng bộ máy tiêu hóa tăng lên từ 10 - 15 lần, chiều dài ruột non
tăng lên gấp 5 lần, dung tích bộ máy tiêu hóa tăng lên 40 - 50 lần, chiều dài
ruột già tăng lên từ 40 - 50 lần. Lúc đầu, trọng lượng dạ dày chỉ là 6 - 8g và
chứa được 35 - 50 g sữa nhưng chỉ sau 3 tuần đã tăng gấp 4 lần và đến lúc lợn
con dạt 60 ngày tuổi đã nặng 150 g và chứa được 700 - 1000g sữa (Nguyễn
Quang Linh, 2005) [17].
Một đặc điểm cần lưu ý ở lợn con là có giai đoạn không có axit HCl
trong dạ dày. Giai đoạn này được coi như một tình trạng thích ứng tự nhiên. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
20
Nhờ vậy, nó tạo được khả năng thẩm thấu các kháng thể có trong sữa đầu của
lợn mẹ. Trong giai đoạn này dịch vị không có khả năng phân giải protein mà
chỉ có khả năng làm vón sữa đầu và sữa. Còn huyết thanh chứa albumin và
globulin được chuyển xuống ruột và thẩm thấu vào máu.
Ở lợn con từ 14 - 16 ngày tuổi, tình trạng thiếu axit HCl ở dạ dày không
còn gọi là trạng thái bình thường nữa. Việc tập cho lợn con ăn sớm có tác
dụng thúc đẩy bộ máy tiêu hóa của lợn con phát triển nhanh và sớm hoàn
thiện. Vì thế sẽ rút ngắn được giai đoạn thiếu HCl. Khi được bổ sung thức ăn
thì thức ăn sẽ kích thích tế bào vách dạ dày tiết ra HCl ở dạng tự do sớm hơn
và tăng cường phản xạ tiết dịch vị (giai đoạn con non khác với con trưởng
thành là chỉ tiết dịch vị khi thức ăn vào dạ dày).
Lợn con dưới 1 tháng tuổi, dịch vị không có HCl tự do, lúc này lượng
axit tiết ra rất ít và nhanh chóng kết hợp với dịch nhày của dạ dày, hiện tượng
này gọi là hypohydric. Do dịch vị chưa có HCl tự do nên men pepsin trong dạ
dày lợn chưa có khả năng tiêu hóa protein của thức ăn. Vì HCl tự do có tác
dụng kích hoạt men pepsinnogen không hoạt động thành men pepsin hoạt
động và men này mới có khả năng tiêu hóa protein (Hoàng Toàn Thắng và
cs., 2006) [31].
Enzyme trong dịch vị dạ dày lợn con đã có từ lúc mới đẻ, tuy nhiên lợn
trước 20 ngày tuổi không thấy khả năng tiêu hóa thực tế của dịch vị có
enzyme, sự tiêu hao của dịch vị tăng theo tuổi một cách rõ rệt khi cho ăn các
loại thức ăn khác nhau, thức ăn hạt kích thích tiết ra dịch vị mạnh. Hơn nữa,
dịch vị thu được khi cho thức ăn hạt kích thích HCl nhiều hơn và sự tiêu hóa
nhanh hơn dịch vị thu được khi cho uống sữa. Đây là cơ sở cho việc bổ sung
sớm thức ăn và cai sữa sớm cho lợn con. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Nhờ vậy, nó tạo được khả năng thẩm thấu các kháng thể có trong sữa đầu của
lợn mẹ. Trong giai đoạn này dịch vị không có khả năng phân giải protein mà
chỉ có khả năng làm vón sữa đầu và sữa. Còn huyết thanh chứa albumin và
globulin được chuyển xuống ruột và thẩm thấu vào máu.
Ở lợn con từ 14 - 16 ngày tuổi, tình trạng thiếu axit HCl ở dạ dày không
còn gọi là trạng thái bình thường nữa. Việc tập cho lợn con ăn sớm có tác
dụng thúc đẩy bộ máy tiêu hóa của lợn con phát triển nhanh và sớm hoàn
thiện. Vì thế sẽ rút ngắn được giai đoạn thiếu HCl. Khi được bổ sung thức ăn
thì thức ăn sẽ kích thích tế bào vách dạ dày tiết ra HCl ở dạng tự do sớm hơn
và tăng cường phản xạ tiết dịch vị (giai đoạn con non khác với con trưởng
thành là chỉ tiết dịch vị khi thức ăn vào dạ dày).
Lợn con dưới 1 tháng tuổi, dịch vị không có HCl tự do, lúc này lượng
axit tiết ra rất ít và nhanh chóng kết hợp với dịch nhày của dạ dày, hiện tượng
này gọi là hypohydric. Do dịch vị chưa có HCl tự do nên men pepsin trong dạ
dày lợn chưa có khả năng tiêu hóa protein của thức ăn. Vì HCl tự do có tác
dụng kích hoạt men pepsinnogen không hoạt động thành men pepsin hoạt
động và men này mới có khả năng tiêu hóa protein (Hoàng Toàn Thắng và
cs., 2006) [31].
Enzyme trong dịch vị dạ dày lợn con đã có từ lúc mới đẻ, tuy nhiên lợn
trước 20 ngày tuổi không thấy khả năng tiêu hóa thực tế của dịch vị có
enzyme, sự tiêu hao của dịch vị tăng theo tuổi một cách rõ rệt khi cho ăn các
loại thức ăn khác nhau, thức ăn hạt kích thích tiết ra dịch vị mạnh. Hơn nữa,
dịch vị thu được khi cho thức ăn hạt kích thích HCl nhiều hơn và sự tiêu hóa
nhanh hơn dịch vị thu được khi cho uống sữa. Đây là cơ sở cho việc bổ sung
sớm thức ăn và cai sữa sớm cho lợn con. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
21
Đặc điểm về cơ năng điều tiết của lợn con
Cơ năng điều tiết thân nhiệt của lợn con chưa hoàn chỉnh vì vỏ đại não
của lợn con chưa phát triển hoàn thiện. Do đó việc điều tiết thân nhiệt và năng
lực phản ứng kém, dễ bị ảnh hưởng bởi môi trường (nhiệt độ, độ ẩm).
Ở lợn con, khả năng sinh trưởng và phát triển nhanh, yêu cầu về dinh
dưỡng ngày càng tăng cao. Trong khi đó sản lượng sữa của lợn mẹ tăng dần
đến 2 tuần sau khi đẻ và sau đó giảm dần cả về chất và lượng. Đây là mâu
thuẫn giữa nhu cầu dinh dưỡng của lợn con và khả năng cung cấp sữa của lợn
mẹ. Nếu không kịp thời bổ sung thức ăn cho lợn con thì lợn thiếu dinh dưỡng
dẫn đến sức đề kháng yếu, lợn con gầy còm, nhiều lợn con mắc bệnh. Vì vậy
nên tiến hành cho lợn con tập ăn sớm để khắc phục tình trạng khủng hoảng
trong thời kỳ 3 tuần tuổi và giai đoạn sau cai sữa.
Lợn con dưới 3 tuần tuổi cơ năng điều tiết thân nhiệt chưa hoàn chỉnh nên
thân nhiệt chưa ổn định, nghĩa là sự thải nhiệt và sinh nhiệt chưa cân bằng.
Khi còn là bào thai, các chất dinh dưỡng được mẹ cung cấp qua nhau
thai, điều kiện sống tương đối ổn định. Lợn con sơ sinh gặp điều kiện sống
hoàn toàn mới, nếu chăm sóc không tốt rất dễ mắc bệnh còi cọc và chết.
Ngoài ra, lớp mỡ dưới da của lợn con còn mỏng, lượng mỡ glycogen dự
trữ trong cơ thể lợn còn thấp, trên cơ thể lợn con lông còn thưa, mặt khác diện
tích bề mặt cơ thể so với khối lượng cơ thể chênh lệch tương đối cao nên lợn
con dễ bị mất nhiệt và khả năng cung cấp nhiệt cho lợn con chống rét còn
thấp dẫn đến lợn con rất dễ mắc bệnh khi thời tiết thay đổi.
Ở điều kiện nhiệt độ thấp, độ ẩm không khí cao gây ra hiện tượng tăng
tỏa nhiệt ở lợn con bằng phương thức bức xạ. Vì thế ở nước ta vào cuối mùa
đông đầu mùa xuân, khí hậu lạnh và ẩm, lợn con sẽ bị toả nhiệt theo phương
thức này, làm cho nhiệt lượng cơ thể mất đi, lợn bị lạnh. Đây là điều kiện
thuận lợi dẫn đến phát sinh bệnh, nhất là bệnh đường tiêu hoá. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Đặc điểm về cơ năng điều tiết của lợn con
Cơ năng điều tiết thân nhiệt của lợn con chưa hoàn chỉnh vì vỏ đại não
của lợn con chưa phát triển hoàn thiện. Do đó việc điều tiết thân nhiệt và năng
lực phản ứng kém, dễ bị ảnh hưởng bởi môi trường (nhiệt độ, độ ẩm).
Ở lợn con, khả năng sinh trưởng và phát triển nhanh, yêu cầu về dinh
dưỡng ngày càng tăng cao. Trong khi đó sản lượng sữa của lợn mẹ tăng dần
đến 2 tuần sau khi đẻ và sau đó giảm dần cả về chất và lượng. Đây là mâu
thuẫn giữa nhu cầu dinh dưỡng của lợn con và khả năng cung cấp sữa của lợn
mẹ. Nếu không kịp thời bổ sung thức ăn cho lợn con thì lợn thiếu dinh dưỡng
dẫn đến sức đề kháng yếu, lợn con gầy còm, nhiều lợn con mắc bệnh. Vì vậy
nên tiến hành cho lợn con tập ăn sớm để khắc phục tình trạng khủng hoảng
trong thời kỳ 3 tuần tuổi và giai đoạn sau cai sữa.
Lợn con dưới 3 tuần tuổi cơ năng điều tiết thân nhiệt chưa hoàn chỉnh nên
thân nhiệt chưa ổn định, nghĩa là sự thải nhiệt và sinh nhiệt chưa cân bằng.
Khi còn là bào thai, các chất dinh dưỡng được mẹ cung cấp qua nhau
thai, điều kiện sống tương đối ổn định. Lợn con sơ sinh gặp điều kiện sống
hoàn toàn mới, nếu chăm sóc không tốt rất dễ mắc bệnh còi cọc và chết.
Ngoài ra, lớp mỡ dưới da của lợn con còn mỏng, lượng mỡ glycogen dự
trữ trong cơ thể lợn còn thấp, trên cơ thể lợn con lông còn thưa, mặt khác diện
tích bề mặt cơ thể so với khối lượng cơ thể chênh lệch tương đối cao nên lợn
con dễ bị mất nhiệt và khả năng cung cấp nhiệt cho lợn con chống rét còn
thấp dẫn đến lợn con rất dễ mắc bệnh khi thời tiết thay đổi.
Ở điều kiện nhiệt độ thấp, độ ẩm không khí cao gây ra hiện tượng tăng
tỏa nhiệt ở lợn con bằng phương thức bức xạ. Vì thế ở nước ta vào cuối mùa
đông đầu mùa xuân, khí hậu lạnh và ẩm, lợn con sẽ bị toả nhiệt theo phương
thức này, làm cho nhiệt lượng cơ thể mất đi, lợn bị lạnh. Đây là điều kiện
thuận lợi dẫn đến phát sinh bệnh, nhất là bệnh đường tiêu hoá. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
22
Đặc điểm về khả năng miễn dịch của lợn con
Phản ứng miễn dịch là khả năng đáp ứng của cơ thể. Phần lớn các chất lạ
là mầm bệnh. Mầm bệnh xâm nhập vào cơ thể lợn con tương đối dễ dàng, do
chức năng của các tuyến chưa hoàn chỉnh. Ở lợn con lượng enzyme tiêu hoá
và lượng HCl tiết ra còn ít, chưa đủ để đáp ứng cho quá trình tiêu hoá, gây rối
loạn trao đổi chất, dẫn tới khả năng tiêu hoá kém, hấp thu kém. Trong giai
đoạn này mầm bệnh (salmonella spp, e. coli…) dễ dàng xâm nhập vào cơ thể
qua đường tiêu hoá và gây bệnh.
Lợn con mới đẻ ra trong cơ thể hầu như chưa có kháng thể. Lượng kháng
thể tăng rất nhanh sau khi lợn con được bú sữa đầu của lợn mẹ. Cho nên khả
năng miễn dịch của lợn con là hoàn toàn thụ động, phụ thuộc vào lượng
kháng thể hấp thu được nhiều hay ít từ sữa đầu của lợn mẹ.
Theo Trần Văn Phùng và cs. (2004) [25], trong sữa đầu của lợn mẹ hàm
lượng protein rất cao. Những ngày đầu mới đẻ, hàm lượng protein trong sữa
chiếm 18 - 19%, trong đó lượng - globulin chiếm số lượng khá lớn (30 -
35%). Nó có tác dụng tạo sức đề kháng, vì vậy sữa đầu có vai trò quan trọng
đối với khả năng miễn dịch của lợn con. Lợn con hấp thu lượng - globulin
bằng con đường ẩm bào. Quá trình hấp thu nguyên vẹn nguyên tử - globulin
giảm đi rất nhanh theo thời gian. Nó chỉ có khả năng hấp thu qua ruột non của
lợn con rất tốt trong 24 giờ đầu sau khi đẻ ra nhờ trong sữa đầu có kháng men
antitripsin làm mất hoạt lực của men tripsin tuyến tụy và nhờ khoảng cách tế
bào vách ruột của lợn con khá rộng, cho nên 24 giờ sau khi được bú sữa đầu,
hàm lượng - globulin trong máu lợn con đạt tới 20,3 mg/100 ml máu. Sau 24
giờ, lượng kháng men trong sữa đầu giảm dần và khoảng cách giữa các tế bào
vách ruột của lợn con hẹp dần, sự hấp thu - globulin kém hơn, hàm lượng -
globulin trong máu lợn con tăng lên chậm hơn. Đến 3 tuần tuổi chỉ đạt khoảng
24 mg/100 ml máu (máu bình thường của lợn trưởng thành có khoảng 65 https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Đặc điểm về khả năng miễn dịch của lợn con
Phản ứng miễn dịch là khả năng đáp ứng của cơ thể. Phần lớn các chất lạ
là mầm bệnh. Mầm bệnh xâm nhập vào cơ thể lợn con tương đối dễ dàng, do
chức năng của các tuyến chưa hoàn chỉnh. Ở lợn con lượng enzyme tiêu hoá
và lượng HCl tiết ra còn ít, chưa đủ để đáp ứng cho quá trình tiêu hoá, gây rối
loạn trao đổi chất, dẫn tới khả năng tiêu hoá kém, hấp thu kém. Trong giai
đoạn này mầm bệnh (salmonella spp, e. coli…) dễ dàng xâm nhập vào cơ thể
qua đường tiêu hoá và gây bệnh.
Lợn con mới đẻ ra trong cơ thể hầu như chưa có kháng thể. Lượng kháng
thể tăng rất nhanh sau khi lợn con được bú sữa đầu của lợn mẹ. Cho nên khả
năng miễn dịch của lợn con là hoàn toàn thụ động, phụ thuộc vào lượng
kháng thể hấp thu được nhiều hay ít từ sữa đầu của lợn mẹ.
Theo Trần Văn Phùng và cs. (2004) [25], trong sữa đầu của lợn mẹ hàm
lượng protein rất cao. Những ngày đầu mới đẻ, hàm lượng protein trong sữa
chiếm 18 - 19%, trong đó lượng - globulin chiếm số lượng khá lớn (30 -
35%). Nó có tác dụng tạo sức đề kháng, vì vậy sữa đầu có vai trò quan trọng
đối với khả năng miễn dịch của lợn con. Lợn con hấp thu lượng - globulin
bằng con đường ẩm bào. Quá trình hấp thu nguyên vẹn nguyên tử - globulin
giảm đi rất nhanh theo thời gian. Nó chỉ có khả năng hấp thu qua ruột non của
lợn con rất tốt trong 24 giờ đầu sau khi đẻ ra nhờ trong sữa đầu có kháng men
antitripsin làm mất hoạt lực của men tripsin tuyến tụy và nhờ khoảng cách tế
bào vách ruột của lợn con khá rộng, cho nên 24 giờ sau khi được bú sữa đầu,
hàm lượng - globulin trong máu lợn con đạt tới 20,3 mg/100 ml máu. Sau 24
giờ, lượng kháng men trong sữa đầu giảm dần và khoảng cách giữa các tế bào
vách ruột của lợn con hẹp dần, sự hấp thu - globulin kém hơn, hàm lượng -
globulin trong máu lợn con tăng lên chậm hơn. Đến 3 tuần tuổi chỉ đạt khoảng
24 mg/100 ml máu (máu bình thường của lợn trưởng thành có khoảng 65 https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
23
mg/100 ml máu), do đó lợn con cần được bú sữa đầu càng sớm càng tốt. Nếu
lợn con không được bú sữa đầu thì từ 20 - 25 ngày tuổi mới có khả năng tự
tổng hợp kháng thể, những lợn con không được bú sữa đầu thì sức đề kháng
kém, dễ mắc bệnh, tỷ lệ chết cao.
2.2.2.2. Một số bệnh thường gặp ở lợn con
Tiêu chảy
Phạm Ngọc Thạch (1996) [28] cho biết, tiêu chảy là biểu hiện lâm sàng
của quá trình bệnh lý ở đường tiêu hóa, là hiện tượng con vật đi ỉa nhanh,
nhiều lần trong ngày, phân có nhiều nước do rối loạn chức năng tiêu hóa, ruột
tăng cường co bóp và tiết dịch hoặc chỉ phản ánh đơn thuần sự thay đổi tạm
thời của phân gia súc đang thích ứng với những thay đổi trong khẩu phần ăn.
Tiêu chảy xảy ra ở nhiều bệnh và bản thân nó không phải là bệnh đặc thù
(Archie H., 2000) [1].
Theo nghiên cứu của Trần Đức Hạnh (2013) [12], lợn con ở 1 số tỉnh
phía bắc mắc tiêu chảy và chết với tỷ lệ trung bình là 31,84% và 5,37%, tỷ lệ
mắc tiêu chảy và chết giảm dần theo lứa tuổi, cao nhất ở lợn con giai đoạn từ
21 - 40 ngày (30,97% và 4,93%) và giảm ở giai đoạn 41 - 46 ngày.
Nguyễn Chí Dũng (2013) [9] đã nghiên cứu và cho biết, ở các tháng có
nhiệt độ thấp và ẩm độ cao, tỷ lệ lợn mắc tiêu chảy cao (26,98% - 38,18%)
Nguyên nhân:
- Do thời tiết khí hậu: các yếu tố nóng, lạnh, mưa, nắng, hanh, ẩm thay
đổi thất thường và điều kiện chăm sóc nuôi dưỡng ảnh hưởng trực tiếp đến cơ
thể lợn, nhất là cơ thể lợn con chưa phát triển hoàn chỉnh, chưa kịp thích nghi
với điều kiện sống (Đoàn Thị Kim Dung, 2004) [7].
Kết quả nghiên cứu của Nguyễn Anh Tuấn và cs. (2013) [35] cho thấy,
vi khuẩn e. coli và salmonella là những yếu tố đóng vai trò quan trọng trong
Hội chứng tiêu chảy ở lợn con trong chăn nuôi công nghiệp. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
mg/100 ml máu), do đó lợn con cần được bú sữa đầu càng sớm càng tốt. Nếu
lợn con không được bú sữa đầu thì từ 20 - 25 ngày tuổi mới có khả năng tự
tổng hợp kháng thể, những lợn con không được bú sữa đầu thì sức đề kháng
kém, dễ mắc bệnh, tỷ lệ chết cao.
2.2.2.2. Một số bệnh thường gặp ở lợn con
Tiêu chảy
Phạm Ngọc Thạch (1996) [28] cho biết, tiêu chảy là biểu hiện lâm sàng
của quá trình bệnh lý ở đường tiêu hóa, là hiện tượng con vật đi ỉa nhanh,
nhiều lần trong ngày, phân có nhiều nước do rối loạn chức năng tiêu hóa, ruột
tăng cường co bóp và tiết dịch hoặc chỉ phản ánh đơn thuần sự thay đổi tạm
thời của phân gia súc đang thích ứng với những thay đổi trong khẩu phần ăn.
Tiêu chảy xảy ra ở nhiều bệnh và bản thân nó không phải là bệnh đặc thù
(Archie H., 2000) [1].
Theo nghiên cứu của Trần Đức Hạnh (2013) [12], lợn con ở 1 số tỉnh
phía bắc mắc tiêu chảy và chết với tỷ lệ trung bình là 31,84% và 5,37%, tỷ lệ
mắc tiêu chảy và chết giảm dần theo lứa tuổi, cao nhất ở lợn con giai đoạn từ
21 - 40 ngày (30,97% và 4,93%) và giảm ở giai đoạn 41 - 46 ngày.
Nguyễn Chí Dũng (2013) [9] đã nghiên cứu và cho biết, ở các tháng có
nhiệt độ thấp và ẩm độ cao, tỷ lệ lợn mắc tiêu chảy cao (26,98% - 38,18%)
Nguyên nhân:
- Do thời tiết khí hậu: các yếu tố nóng, lạnh, mưa, nắng, hanh, ẩm thay
đổi thất thường và điều kiện chăm sóc nuôi dưỡng ảnh hưởng trực tiếp đến cơ
thể lợn, nhất là cơ thể lợn con chưa phát triển hoàn chỉnh, chưa kịp thích nghi
với điều kiện sống (Đoàn Thị Kim Dung, 2004) [7].
Kết quả nghiên cứu của Nguyễn Anh Tuấn và cs. (2013) [35] cho thấy,
vi khuẩn e. coli và salmonella là những yếu tố đóng vai trò quan trọng trong
Hội chứng tiêu chảy ở lợn con trong chăn nuôi công nghiệp. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
24
Theo Glawisschning E. và Bacher H. (1992) [38], nguyên nhân gây bệnh
phân trắng lợn con chủ yếu là do vệ sinh chuồng trại kém, thức ăn thiếu dinh
dưỡng, chăm sóc quản lý không tốt.
Theo Sa Đình Chiến và Cù Hữu Phú (2016) [4], phương thức chăn nuôi
truyền thống có tỷ lệ lợn mắc tiêu chảy là 31,1% và tỷ lệ chết chiếm 23,4%. Phương
thức chăn nuôi công nghiệp tỷ lệ mắc là 33,8% và tỷ lệ chết chiếm 21,5%.
Triệu chứng:
Sàn chuồng có phân lợn lỏng, màu vàng hoặc màu trắng. Hậu môn ướt
đỏ, lợn sút cân nhanh chóng. Dáng đi siêu vẹo. Người lợn con bị bẩn do
dính phân.
Viêm phổi
Nguyên nhân là do mycoplasma hyopneumoniae gây ra, bệnh xảy ra
trên lợn con ngay từ khi mới sinh ra, bệnh xâm nhập chủ yếu qua đường hô
hấp. Bệnh cũng có thể do điều kiện chăn nuôi vệ sinh chuồng trại kém, thời
tiết thay đổi…, do sức đề kháng của lợn giảm. Bệnh thường lây lan do nhốt
chung với con nhiễm bệnh.
Triệu chứng: lợn con gầy còm, lông xù, thở thể bụng, lợn không tranh
bú được nên ngày càng gầy yếu
Theo Lê Văn Năm (2013) [23], đến nay chưa có phương pháp gì đặc
biệt thông dụng để chẩn đoán bệnh viêm phổi truyền nhiễm khi lợn đang
sống. Bởi vậy, cần dựa vào kết quả nghiên cứu dịch tễ, triệu chứng lâm sàng,
kết quả mổ khám và chẩn đoán cơ sở chuyên ngành.
Viêm khớp
Nguyên nhân: streptococcus suis là vi khuẩn gram (+), streptococcus
suis gây viêm khớp lợn cấp và mãn tính ở mọi lứa tuổi. Bệnh này thường gây
ra trên lợn con 1 - 6 tuần tuổi. Vi khuẩn xâm nhập qua đường miệng, cuống
rốn, vết thương khi cắt đuôi, bấm nanh, các vết thương trên da, đầu gối khi
chà sát trên nền chuồng, qua vết thiến.Ở các tổ chức cư trú, chúng sống và https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Theo Glawisschning E. và Bacher H. (1992) [38], nguyên nhân gây bệnh
phân trắng lợn con chủ yếu là do vệ sinh chuồng trại kém, thức ăn thiếu dinh
dưỡng, chăm sóc quản lý không tốt.
Theo Sa Đình Chiến và Cù Hữu Phú (2016) [4], phương thức chăn nuôi
truyền thống có tỷ lệ lợn mắc tiêu chảy là 31,1% và tỷ lệ chết chiếm 23,4%. Phương
thức chăn nuôi công nghiệp tỷ lệ mắc là 33,8% và tỷ lệ chết chiếm 21,5%.
Triệu chứng:
Sàn chuồng có phân lợn lỏng, màu vàng hoặc màu trắng. Hậu môn ướt
đỏ, lợn sút cân nhanh chóng. Dáng đi siêu vẹo. Người lợn con bị bẩn do
dính phân.
Viêm phổi
Nguyên nhân là do mycoplasma hyopneumoniae gây ra, bệnh xảy ra
trên lợn con ngay từ khi mới sinh ra, bệnh xâm nhập chủ yếu qua đường hô
hấp. Bệnh cũng có thể do điều kiện chăn nuôi vệ sinh chuồng trại kém, thời
tiết thay đổi…, do sức đề kháng của lợn giảm. Bệnh thường lây lan do nhốt
chung với con nhiễm bệnh.
Triệu chứng: lợn con gầy còm, lông xù, thở thể bụng, lợn không tranh
bú được nên ngày càng gầy yếu
Theo Lê Văn Năm (2013) [23], đến nay chưa có phương pháp gì đặc
biệt thông dụng để chẩn đoán bệnh viêm phổi truyền nhiễm khi lợn đang
sống. Bởi vậy, cần dựa vào kết quả nghiên cứu dịch tễ, triệu chứng lâm sàng,
kết quả mổ khám và chẩn đoán cơ sở chuyên ngành.
Viêm khớp
Nguyên nhân: streptococcus suis là vi khuẩn gram (+), streptococcus
suis gây viêm khớp lợn cấp và mãn tính ở mọi lứa tuổi. Bệnh này thường gây
ra trên lợn con 1 - 6 tuần tuổi. Vi khuẩn xâm nhập qua đường miệng, cuống
rốn, vết thương khi cắt đuôi, bấm nanh, các vết thương trên da, đầu gối khi
chà sát trên nền chuồng, qua vết thiến.Ở các tổ chức cư trú, chúng sống và https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
25
nhân lên trong tế bào monocoyte, rồi di chuyển vào xoang dịch não tủy gây
nên vên viêm màng não, hoặc có thể thông qua con đường nhiễm trùng huyết
để xâm nhập vào màng não, khớp xương và các mô khác (Nguyễn Bá Hiên và
cs., 2012) [13].
Lợn con bị viêm khớp có triệu chứng: đi khập khiễng từ 3 - 4 ngày tuổi,
khớp chân sưng lên vào ngày 7 - 15 sau khi sinh nhưng tử vong thường xảy ra
lúc 2 - 5 tuần tuổi. Thường thấy viêm khớp cổ chân, khớp háng và khớp bàn
chân. Lợn ăn ít, hơi sốt, chân lợn có hiện tượng què, đi đứng khó khăn, chỗ
khớp viêm tấy đỏ, sưng, sờ nắn vào có phản xạ đau (Nguyễn Ánh Tuyết,
2015) [47].
Trương Quang Khải và cs. (2012) [15] xác định khả năng mẫn cảm với
kháng sinh của 25 chủng vi khuẩn s.suis phân lập được ở lợn mắc bệnh viêm
phổi tại tỉnh Bắc Giang cho kết quả các chủng vi khuẩn mẫn cảm cao với
ceftiofur (90,2%), florfenicol (88,0%), amoxillin (88,0%) …
2.3. Các nghiên cứu trong nước
Ở Việt Nam một số nhà khoa học thú y đã có những nghiên cứu tổng kết
về bệnh sinh sản trên đàn lợn nái. Bệnh sinh sản có ảnh hưởng rất lớn đến
năng suất sinh sản của lợn nái, nó không chỉ làm giảm sức sinh sản của lợn
nái mà còn có thể làm cho nái mất khả năng sinh sản, chậm sinh hay làm giảm
khả năng sống sót của lợn con.
Theo Phạm Sỹ Lăng và cs., (2002) [16] thì: bệnh viêm tử cung do vi
khuẩn streptococcus và colibacilus nhiễm qua cuống rốn của lợn con sang lợn
mẹ do đẻ khó, sát nhau, sảy thai hay qua dụng cụ thụ tinh nhân tạo cứng gây
xây xát tạo các ổ viêm nhiễm trong tử cung, âm đạo.
Theo tác giả Nguyễn Xuân Bình (2000) [3], cho biết: ở những nái bị
viêm tử cung thường biểu hiện sốt theo quy luật sáng chiều (sáng sốt nhẹ,
chiều sốt nặng). https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
nhân lên trong tế bào monocoyte, rồi di chuyển vào xoang dịch não tủy gây
nên vên viêm màng não, hoặc có thể thông qua con đường nhiễm trùng huyết
để xâm nhập vào màng não, khớp xương và các mô khác (Nguyễn Bá Hiên và
cs., 2012) [13].
Lợn con bị viêm khớp có triệu chứng: đi khập khiễng từ 3 - 4 ngày tuổi,
khớp chân sưng lên vào ngày 7 - 15 sau khi sinh nhưng tử vong thường xảy ra
lúc 2 - 5 tuần tuổi. Thường thấy viêm khớp cổ chân, khớp háng và khớp bàn
chân. Lợn ăn ít, hơi sốt, chân lợn có hiện tượng què, đi đứng khó khăn, chỗ
khớp viêm tấy đỏ, sưng, sờ nắn vào có phản xạ đau (Nguyễn Ánh Tuyết,
2015) [47].
Trương Quang Khải và cs. (2012) [15] xác định khả năng mẫn cảm với
kháng sinh của 25 chủng vi khuẩn s.suis phân lập được ở lợn mắc bệnh viêm
phổi tại tỉnh Bắc Giang cho kết quả các chủng vi khuẩn mẫn cảm cao với
ceftiofur (90,2%), florfenicol (88,0%), amoxillin (88,0%) …
2.3. Các nghiên cứu trong nước
Ở Việt Nam một số nhà khoa học thú y đã có những nghiên cứu tổng kết
về bệnh sinh sản trên đàn lợn nái. Bệnh sinh sản có ảnh hưởng rất lớn đến
năng suất sinh sản của lợn nái, nó không chỉ làm giảm sức sinh sản của lợn
nái mà còn có thể làm cho nái mất khả năng sinh sản, chậm sinh hay làm giảm
khả năng sống sót của lợn con.
Theo Phạm Sỹ Lăng và cs., (2002) [16] thì: bệnh viêm tử cung do vi
khuẩn streptococcus và colibacilus nhiễm qua cuống rốn của lợn con sang lợn
mẹ do đẻ khó, sát nhau, sảy thai hay qua dụng cụ thụ tinh nhân tạo cứng gây
xây xát tạo các ổ viêm nhiễm trong tử cung, âm đạo.
Theo tác giả Nguyễn Xuân Bình (2000) [3], cho biết: ở những nái bị
viêm tử cung thường biểu hiện sốt theo quy luật sáng chiều (sáng sốt nhẹ,
chiều sốt nặng). https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
26
Theo tác giả Trần Tiến Dũng và cs., (2002) [10], khi gia súc bị bệnh
viêm tử cung ở thể viêm cơ, viêm tương mạc thì không nên tiến hành thụt rửa
bằng các chất sát trùng với thể tích lớn. Vì khi bị tổn thương nặng, cơ tử cung
co bóp yếu, các chất bẩn không được đẩy ra ngoài, lưu trong đó làm cho bệnh
nặng thêm. Các tác giả đề nghị nên dùng oxytoxin kết hợp PGF2α hoặc kết
hợp với kháng sinh điều trị toàn thân và cục bộ.
Theo Phạm Hữu Doanh và Lưu Kỷ, (2003) [6], trước khi đẻ lau, xoa vú
và tắm cho nái. Cho con đẻ đầu tiên bú ngay sau 1h đẻ, cắt răng nanh lợn con.
Chườm nước đá vào bầu vú để giảm sưng, giảm sốt. Tiêm kháng sinh:
Penicillin 1,5 - 2 triệu đơn vị với 10ml nước cất tiêm quanh vú. Nếu nhiều vú
bị viêm thì pha loãng liều thuốc trên với 20 ml nước cất, tiêm xung quanh các
vú viêm. Tiêm trong 3 ngày liên tục.
Theo Nguyễn Văn Thanh (2007) [29], kết quả khảo sát tình hình mắc
bệnh viêm tử cung trên 620 lợn nái ngoại nuôi tại một số trại tại vùng Bắc
Bộ cho thấy: Tỷ lệ nhiễm viêm tử cung ở đàn lợn tương đối cao, biến động
từ 36,57% tới 61,07%. Tỷ lệ mắc tập trung ở những lợn nái đẻ lứa đầu
đến lứa thứ 8.
Theo Trần Ngọc Bích và cs., (2016) [2], khảo sát tình hình viêm nhiễm
đường sinh dục lợn nái sau khi sinh và hiệu quả điều trị của một số loại kháng
sinh trên 143 lợn nái sau khi sinh đã phát hiện 106 con tiết dịch nghi viêm
đường sinh dục, chiếm tỷ lệ 74,13 %.
Theo Nguyễn Văn Điền (2015) [11], đối với lợn nái viêm nhẹ, điều trị
bằng cách đặt viên thuốc kháng sinh oxytetracyclin vào âm đạo từ 5 - 7 ngày.
Tiêm amoxi 15 % 3 lần liên tiếp, mỗi lần cách nhau 48 giờ. Đây là dạng viêm
có kết quả điều trị khỏi bệnh cao.
Khi gây bệnh thực nghiệm trên chuột và lợn vi khuẩn actinobacillus
pleuropneumoniae và vi khuẩn pasteurella multocida phân lập được có độc https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Theo tác giả Trần Tiến Dũng và cs., (2002) [10], khi gia súc bị bệnh
viêm tử cung ở thể viêm cơ, viêm tương mạc thì không nên tiến hành thụt rửa
bằng các chất sát trùng với thể tích lớn. Vì khi bị tổn thương nặng, cơ tử cung
co bóp yếu, các chất bẩn không được đẩy ra ngoài, lưu trong đó làm cho bệnh
nặng thêm. Các tác giả đề nghị nên dùng oxytoxin kết hợp PGF2α hoặc kết
hợp với kháng sinh điều trị toàn thân và cục bộ.
Theo Phạm Hữu Doanh và Lưu Kỷ, (2003) [6], trước khi đẻ lau, xoa vú
và tắm cho nái. Cho con đẻ đầu tiên bú ngay sau 1h đẻ, cắt răng nanh lợn con.
Chườm nước đá vào bầu vú để giảm sưng, giảm sốt. Tiêm kháng sinh:
Penicillin 1,5 - 2 triệu đơn vị với 10ml nước cất tiêm quanh vú. Nếu nhiều vú
bị viêm thì pha loãng liều thuốc trên với 20 ml nước cất, tiêm xung quanh các
vú viêm. Tiêm trong 3 ngày liên tục.
Theo Nguyễn Văn Thanh (2007) [29], kết quả khảo sát tình hình mắc
bệnh viêm tử cung trên 620 lợn nái ngoại nuôi tại một số trại tại vùng Bắc
Bộ cho thấy: Tỷ lệ nhiễm viêm tử cung ở đàn lợn tương đối cao, biến động
từ 36,57% tới 61,07%. Tỷ lệ mắc tập trung ở những lợn nái đẻ lứa đầu
đến lứa thứ 8.
Theo Trần Ngọc Bích và cs., (2016) [2], khảo sát tình hình viêm nhiễm
đường sinh dục lợn nái sau khi sinh và hiệu quả điều trị của một số loại kháng
sinh trên 143 lợn nái sau khi sinh đã phát hiện 106 con tiết dịch nghi viêm
đường sinh dục, chiếm tỷ lệ 74,13 %.
Theo Nguyễn Văn Điền (2015) [11], đối với lợn nái viêm nhẹ, điều trị
bằng cách đặt viên thuốc kháng sinh oxytetracyclin vào âm đạo từ 5 - 7 ngày.
Tiêm amoxi 15 % 3 lần liên tiếp, mỗi lần cách nhau 48 giờ. Đây là dạng viêm
có kết quả điều trị khỏi bệnh cao.
Khi gây bệnh thực nghiệm trên chuột và lợn vi khuẩn actinobacillus
pleuropneumoniae và vi khuẩn pasteurella multocida phân lập được có độc https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
27
lực cao đối với chuột bạch và lợn, đồng thời khẳng định vi khuẩn là một trong
những nguyên nhân chính gây bệnh đường hô hấp ở lợn. Tác giả đã sử dụng
kết quả này làm cơ sở cho việc lựa chọn chủng để chế Autovắc xin phòng
bệnh đường hô hấp cho lợn do các vi khuẩn nêu trên gây ra. Mặt khác, còn
cho biết vi khuẩn mẫn cảm cao với các loại kháng sinh Rifampicin,
Ceftazidin, Ciprofloxacin và khuyến cáo nên sử dụng các loại kháng sinh này
để điều trị cho lợn mắc bệnh đường hô hấp.
Khi giám định một số đặc tính sinh vật học của actinobacillus
pleuropneumoniae cũng khẳng định vi khuẩn bắt màu gram âm, gây dung
huyết mạnh, không di động, không mọc trên môi trường Macconkey, không
sinh Indol, phản ứng catalase, oxidase cho kết quả thất thường, phản ứng
Urease dương tính, lên men các loại đường Maltose, Mannitol, Mannose,
Xylose, lên men thất thường các loại đường Galactose, Lactose, không lên
men các loại đường: glucose, arabinose, sorbitol.
Để điều trị hội chứng tiêu chảy ở lợn con, ngoài kháng sinh đặc hiệu với
vi khuẩn đường ruột như: trimazon, berberin có hiệu quả điều trị 75 - 80%.
Chúng ta cần luôn phối hợp các chế phẩm sinh học Biosubtyl sẽ tăng hiệu
quả điều trị và bổ sung điện giải, tăng tỷ lệ khỏi bệnh từ 80 - 95% con vật
mau hồi phục, đảm bảo số lượng cũng như chất lượng con giống.
2.4. Tình hình nghiên cứu ngoài nước
Hiện nay, ngành chăn nuôi lợn trên thê giới đang rất phát triển, các nước
không ngừng đầu tư cải tạo chất lượng đàn giống và áp dụng các biện pháp
khoa học kỹ thuật tiên tiến nhằm nâng cao năng suất chăn nuôi. Tuy nhiên
vấn đề hạn chế bệnh sinh sản là một vấn đề tất yếu cần phải giải quyết, đặc
biệt là bệnh viêm đường sinh dục. Đã có rất nhiều nhà khoa học nghiên cứu
về bệnh viêm đường sinh dục và đã đưa ra các kết luận giúp cho người chăn
nuôi lợn nái sinh sản hạn chế được bệnh này. Tuy vậy, tỷ lệ mắc bệnh viêm
đường sinh dục trên đàn lợn nái sinh sản vẫn rất cao. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
lực cao đối với chuột bạch và lợn, đồng thời khẳng định vi khuẩn là một trong
những nguyên nhân chính gây bệnh đường hô hấp ở lợn. Tác giả đã sử dụng
kết quả này làm cơ sở cho việc lựa chọn chủng để chế Autovắc xin phòng
bệnh đường hô hấp cho lợn do các vi khuẩn nêu trên gây ra. Mặt khác, còn
cho biết vi khuẩn mẫn cảm cao với các loại kháng sinh Rifampicin,
Ceftazidin, Ciprofloxacin và khuyến cáo nên sử dụng các loại kháng sinh này
để điều trị cho lợn mắc bệnh đường hô hấp.
Khi giám định một số đặc tính sinh vật học của actinobacillus
pleuropneumoniae cũng khẳng định vi khuẩn bắt màu gram âm, gây dung
huyết mạnh, không di động, không mọc trên môi trường Macconkey, không
sinh Indol, phản ứng catalase, oxidase cho kết quả thất thường, phản ứng
Urease dương tính, lên men các loại đường Maltose, Mannitol, Mannose,
Xylose, lên men thất thường các loại đường Galactose, Lactose, không lên
men các loại đường: glucose, arabinose, sorbitol.
Để điều trị hội chứng tiêu chảy ở lợn con, ngoài kháng sinh đặc hiệu với
vi khuẩn đường ruột như: trimazon, berberin có hiệu quả điều trị 75 - 80%.
Chúng ta cần luôn phối hợp các chế phẩm sinh học Biosubtyl sẽ tăng hiệu
quả điều trị và bổ sung điện giải, tăng tỷ lệ khỏi bệnh từ 80 - 95% con vật
mau hồi phục, đảm bảo số lượng cũng như chất lượng con giống.
2.4. Tình hình nghiên cứu ngoài nước
Hiện nay, ngành chăn nuôi lợn trên thê giới đang rất phát triển, các nước
không ngừng đầu tư cải tạo chất lượng đàn giống và áp dụng các biện pháp
khoa học kỹ thuật tiên tiến nhằm nâng cao năng suất chăn nuôi. Tuy nhiên
vấn đề hạn chế bệnh sinh sản là một vấn đề tất yếu cần phải giải quyết, đặc
biệt là bệnh viêm đường sinh dục. Đã có rất nhiều nhà khoa học nghiên cứu
về bệnh viêm đường sinh dục và đã đưa ra các kết luận giúp cho người chăn
nuôi lợn nái sinh sản hạn chế được bệnh này. Tuy vậy, tỷ lệ mắc bệnh viêm
đường sinh dục trên đàn lợn nái sinh sản vẫn rất cao. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
28
Do đó theo Smith (1995) [42], tăng cường vệ sinh chuồng trại, vệ sinh
thân thể lợn nái là yếu tố quan trọng trong việc phòng ngừa nhiễm trùng sau
khi sinh. Winson khi mổ khám những lợn vô sinh đã xác định được nguyên
nhân do cơ quan sinh sản là 52,5%, lợn nái đẻ lứa đầu là 32,1%, lợn nái cơ
bản có những biến đổi bệnh lý: viêm vòi tử cung có mủ. Điều trị bệnh viêm
vú trong thời kỳ cho sữa là một yếu tố cơ bản trong khống chế bệnh viêm vú.
Nó phải được tiến hành sớm và đạt kết quả, xác định nguyên nhân không chỉ
dựa vào triệu chứng lâm sàng mà phải tính đến các chỉ tiêu chăn nuôi và có
thể dựa vào các kết quả của 30 phòng thí nghiệm. Sự hiểu biết đầy đủ các
phương pháp điều trị, nhất là về dược lực học và dược động học cho phép đáp
ứng tốt hơn cách điều trị. Chữa bệnh viêm vú cho lợn nái hướng vào việc đưa
ra các phương pháp chữa kết hợp. Dùng Novocain phong bế phối hợp với
điều trị bằng kháng sinh cho kết quả tốt. Để phong bế thần kinh tuyến sữa, tác
giả đã dùng dung dịch Novocain 0,5% liều từ 30 - 40ml cho mỗi túi vú.
Thuốc tiêm vào mỗi thuỳ vú bệnh, sâu 8 - 10cm. Dung dịch Novocain còn
được bổ sung 100 - 200 ngàn đơn vị Penicillin hay kháng sinh khác. Đồng thời,
lợn nái còn được tiêm bắp cùng một loại kháng sinh trong Novocain này, từ 400
- 600 đơn vị, mỗi ngày 2 - 3 lần.
Theo Glawisschning E. và Bacher H. (1992) [38], nguyên nhân gây bệnh
phân trắng lợn con chủ yếu là do vệ sinh chuồng trại kém, thức ăn thiếu dinh
dưỡng, chăm sóc quản lý không tốt. Lợn mẹ bị viêm vú, viêm tử cung, lợn mẹ
ăn không đúng khẩu phần.
Chữa bệnh viêm tử cung bằng cách: sử dụng phương pháp tiêm kháng
sinh vào màng treo cổ tử cung của lợn nái, điều trị viêm tử cung đạt hiệu quả
cao: Streptomycin 0,25 g, Penicillin 500.000 UI, dung dịch KMnO4 1 % 40
ml + VTM C (Smith và cs., 1995) [42]. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Do đó theo Smith (1995) [42], tăng cường vệ sinh chuồng trại, vệ sinh
thân thể lợn nái là yếu tố quan trọng trong việc phòng ngừa nhiễm trùng sau
khi sinh. Winson khi mổ khám những lợn vô sinh đã xác định được nguyên
nhân do cơ quan sinh sản là 52,5%, lợn nái đẻ lứa đầu là 32,1%, lợn nái cơ
bản có những biến đổi bệnh lý: viêm vòi tử cung có mủ. Điều trị bệnh viêm
vú trong thời kỳ cho sữa là một yếu tố cơ bản trong khống chế bệnh viêm vú.
Nó phải được tiến hành sớm và đạt kết quả, xác định nguyên nhân không chỉ
dựa vào triệu chứng lâm sàng mà phải tính đến các chỉ tiêu chăn nuôi và có
thể dựa vào các kết quả của 30 phòng thí nghiệm. Sự hiểu biết đầy đủ các
phương pháp điều trị, nhất là về dược lực học và dược động học cho phép đáp
ứng tốt hơn cách điều trị. Chữa bệnh viêm vú cho lợn nái hướng vào việc đưa
ra các phương pháp chữa kết hợp. Dùng Novocain phong bế phối hợp với
điều trị bằng kháng sinh cho kết quả tốt. Để phong bế thần kinh tuyến sữa, tác
giả đã dùng dung dịch Novocain 0,5% liều từ 30 - 40ml cho mỗi túi vú.
Thuốc tiêm vào mỗi thuỳ vú bệnh, sâu 8 - 10cm. Dung dịch Novocain còn
được bổ sung 100 - 200 ngàn đơn vị Penicillin hay kháng sinh khác. Đồng thời,
lợn nái còn được tiêm bắp cùng một loại kháng sinh trong Novocain này, từ 400
- 600 đơn vị, mỗi ngày 2 - 3 lần.
Theo Glawisschning E. và Bacher H. (1992) [38], nguyên nhân gây bệnh
phân trắng lợn con chủ yếu là do vệ sinh chuồng trại kém, thức ăn thiếu dinh
dưỡng, chăm sóc quản lý không tốt. Lợn mẹ bị viêm vú, viêm tử cung, lợn mẹ
ăn không đúng khẩu phần.
Chữa bệnh viêm tử cung bằng cách: sử dụng phương pháp tiêm kháng
sinh vào màng treo cổ tử cung của lợn nái, điều trị viêm tử cung đạt hiệu quả
cao: Streptomycin 0,25 g, Penicillin 500.000 UI, dung dịch KMnO4 1 % 40
ml + VTM C (Smith và cs., 1995) [42]. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
29
Phần 3
ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁ P NGHIÊN CỨU
3.1. Đối tượng nghiên cứu
- Đàn lợn nuôi tại trại Công ty CP Thiên Thuận Tường, Cẩm Phả,
Quảng Ninh.
3.2. Địa điểm và thời gian tiến hành
- Địa điểm: Trại lợn Công ty CP Thiên Thuận Tường, Cẩm Phả,
Quảng Ninh.
- Thời gian: Từ ngày 18/11/2017 đến ngày 25/05/2018.
3.3. Nội dung thực hiện
- Đánh giá tình hình chăn nuôi của trại trong 2 năm 2017, 2018.
- Áp dụng quy trình kỹ thuật chăm sóc, nuôi dưỡng và phòng trị bệnh
cho đàn lợn nuôi tại trại.
3.4. Các chỉ tiêu theo dõi và phương pháp thực hiện
3.4.1. Các chỉ tiêu theo dõi
- Số lượng lợn trong năm 2017 và tới tháng 5 năm 2018.
- Số lượng lợn trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng.
- Kết quả thực hiện các thao tác kỹ thuật.
- Kết quả phòng bệnh cho đàn lợn tại trại.
- Kết quả điều trị bệnh cho đàn lợn tại trại.
3.4.2. Phương pháp theo dõi
3.4.2.1. Phương pháp đánh giá tình hình chăn nuôi tại trại
Để đánh giá tình hình chăn nuôi tại trại, chúng tôi tiến hành thu thập
thông tin từ trại, kết hợp với kết quả điều tra, theo dõi của bản thân. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Phần 3
ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁ P NGHIÊN CỨU
3.1. Đối tượng nghiên cứu
- Đàn lợn nuôi tại trại Công ty CP Thiên Thuận Tường, Cẩm Phả,
Quảng Ninh.
3.2. Địa điểm và thời gian tiến hành
- Địa điểm: Trại lợn Công ty CP Thiên Thuận Tường, Cẩm Phả,
Quảng Ninh.
- Thời gian: Từ ngày 18/11/2017 đến ngày 25/05/2018.
3.3. Nội dung thực hiện
- Đánh giá tình hình chăn nuôi của trại trong 2 năm 2017, 2018.
- Áp dụng quy trình kỹ thuật chăm sóc, nuôi dưỡng và phòng trị bệnh
cho đàn lợn nuôi tại trại.
3.4. Các chỉ tiêu theo dõi và phương pháp thực hiện
3.4.1. Các chỉ tiêu theo dõi
- Số lượng lợn trong năm 2017 và tới tháng 5 năm 2018.
- Số lượng lợn trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng.
- Kết quả thực hiện các thao tác kỹ thuật.
- Kết quả phòng bệnh cho đàn lợn tại trại.
- Kết quả điều trị bệnh cho đàn lợn tại trại.
3.4.2. Phương pháp theo dõi
3.4.2.1. Phương pháp đánh giá tình hình chăn nuôi tại trại
Để đánh giá tình hình chăn nuôi tại trại, chúng tôi tiến hành thu thập
thông tin từ trại, kết hợp với kết quả điều tra, theo dõi của bản thân. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
30
3.4.2.2. Phương pháp áp dụng quy trình kỹ thuật chăm sóc, nuôi dưỡng,
phòng và trị bệnh cho đàn lợn nái và lợn con nuôi tại trại
* Về quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng lợn nái
Đàn lợn nái tại trại được chăm sóc nuôi dưỡng theo đúng quy định và
được chia ra làm 3 giai đoạn:
+ Giai đoạn lợn nái hậu bị
+ Giai đoạn lợn nái chửa
+ Giai đoạn lợn nái đẻ
Kết hợp với cán bộ kỹ thuật của trại, chỉ đạo công nhân, chăn nuôi hợp
lý (sử dụng thức ăn của Công ty De Heus), khoa học với từng giai đoạn, tuân
thủ nghiêm ngặt quy trình cụ thể như sau:
+ Giai đoạn lợn nái hậu bị
Lợn ở giai đoạn này được chọn lọc kỹ lưỡng và tỉ mỉ từ các con giống
của trại.
Chuồng nuôi thông thoáng, sạch sẽ, mát mẻ, nền chuồng bằng phẳng
không bị đọng nước, có đủ nước cung cấp cho lợn uống tự do bằng núm ty
van thẳng.
Mức cho ăn: 2,2 kg/con/ngày, loại thức ăn 3350, kết hợp thường xuyên
kiểm tra ngoại hình để điều chỉnh lượng thức ăn cho phù hợp.
+ Giai đoan lợn nái chửa
Để khối lượng sơ sinh của lợn con cao, lợn sơ sinh khỏe mạnh thì chăm
sóc lợn mẹ ở giai đoạn mang thai là hết sức quan trọng.
Nái mang thai chia làm 2 giai đoạn:
- Nái chửa kỳ 1 (từ tuần 1 đến tuần 13)
Đây là giai đoạn trứng được thụ tinh, phôi làm tổ ở tử cung, bào thai
phát triển chậm. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
3.4.2.2. Phương pháp áp dụng quy trình kỹ thuật chăm sóc, nuôi dưỡng,
phòng và trị bệnh cho đàn lợn nái và lợn con nuôi tại trại
* Về quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng lợn nái
Đàn lợn nái tại trại được chăm sóc nuôi dưỡng theo đúng quy định và
được chia ra làm 3 giai đoạn:
+ Giai đoạn lợn nái hậu bị
+ Giai đoạn lợn nái chửa
+ Giai đoạn lợn nái đẻ
Kết hợp với cán bộ kỹ thuật của trại, chỉ đạo công nhân, chăn nuôi hợp
lý (sử dụng thức ăn của Công ty De Heus), khoa học với từng giai đoạn, tuân
thủ nghiêm ngặt quy trình cụ thể như sau:
+ Giai đoạn lợn nái hậu bị
Lợn ở giai đoạn này được chọn lọc kỹ lưỡng và tỉ mỉ từ các con giống
của trại.
Chuồng nuôi thông thoáng, sạch sẽ, mát mẻ, nền chuồng bằng phẳng
không bị đọng nước, có đủ nước cung cấp cho lợn uống tự do bằng núm ty
van thẳng.
Mức cho ăn: 2,2 kg/con/ngày, loại thức ăn 3350, kết hợp thường xuyên
kiểm tra ngoại hình để điều chỉnh lượng thức ăn cho phù hợp.
+ Giai đoan lợn nái chửa
Để khối lượng sơ sinh của lợn con cao, lợn sơ sinh khỏe mạnh thì chăm
sóc lợn mẹ ở giai đoạn mang thai là hết sức quan trọng.
Nái mang thai chia làm 2 giai đoạn:
- Nái chửa kỳ 1 (từ tuần 1 đến tuần 13)
Đây là giai đoạn trứng được thụ tinh, phôi làm tổ ở tử cung, bào thai
phát triển chậm. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
31
Chuồng trại nuôi lợn nái chửa kỳ 1 phải đảm bảo luôn thoáng mát, nhốt
riêng mỗi con 1 ô chuồng.
Thức ăn cho lợn là loại 3030. Mỗi con cho ăn 1,6 – 2,5kg/con/ngày.
- Nái chửa kỳ 2 (từ tuần 15 đến khi đẻ):
Đây là giai đoạn cuối cùng của thời kỳ mang thai. Bào thai phát triển
nhanh, khối lượng sơ sinh của lợn con đạt được chủ yếu là nhờ sự phát triển
trong giai đoạn này.
Thức ăn của lợn là loại 3030. Lượng thức ăn cho ăn: 2,2kg/con/ngày.
Bảng 3.1. Quy định khối lượng thức ăn chuồng lợn nái có chửa
Loại lợn
Loại
thức ăn
Tiêu chuẩn thức ăn Kg/con/ngày
Lợn đực 3100 2,5 – 3,0
Nái cai sữa 3085 3,0
Nái mang thai
Từ 1-4
tuần
Từ 5-
12 tuần
Từ 13
tuần
Từ
15 tuần
Nái hậu bị mang thai 3030 2,2 1,6 2,2 2,2- 3085
Nái mang thai 3030 2,2 1,6 2,5 2,5- 3085
(Nguồn: Theo chế độ ăn của trại)
Lưu ý: Ngoài quy định tiêu chuẩn thì có thể điều chỉnh khối lượng và
loại cám tùy theo thể trạng lợn.
Thức ăn cho nái mang thai phải kiểm soát được độc tố nấm mốc và các
chất dinh dưỡng sao cho không gây táo bón, không nứt móng, chất lượng phải
ổn định liên tục.
Thường xuyên vệ sinh máng ăn để hạn chế nấm mốc phát triển.
- Chuồng trại:
Bố trí chuồng trại sao cho khu nuôi dưỡng nái mang thai được yên tĩnh,
ít bị kích động bởi các hoạt động khác trong trại. Chuồng nuôi phải được thiết
kế tạo sự thông thoáng cho nái mang thai được ngủ nhiều, đặc biệt là giai https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Chuồng trại nuôi lợn nái chửa kỳ 1 phải đảm bảo luôn thoáng mát, nhốt
riêng mỗi con 1 ô chuồng.
Thức ăn cho lợn là loại 3030. Mỗi con cho ăn 1,6 – 2,5kg/con/ngày.
- Nái chửa kỳ 2 (từ tuần 15 đến khi đẻ):
Đây là giai đoạn cuối cùng của thời kỳ mang thai. Bào thai phát triển
nhanh, khối lượng sơ sinh của lợn con đạt được chủ yếu là nhờ sự phát triển
trong giai đoạn này.
Thức ăn của lợn là loại 3030. Lượng thức ăn cho ăn: 2,2kg/con/ngày.
Bảng 3.1. Quy định khối lượng thức ăn chuồng lợn nái có chửa
Loại lợn
Loại
thức ăn
Tiêu chuẩn thức ăn Kg/con/ngày
Lợn đực 3100 2,5 – 3,0
Nái cai sữa 3085 3,0
Nái mang thai
Từ 1-4
tuần
Từ 5-
12 tuần
Từ 13
tuần
Từ
15 tuần
Nái hậu bị mang thai 3030 2,2 1,6 2,2 2,2- 3085
Nái mang thai 3030 2,2 1,6 2,5 2,5- 3085
(Nguồn: Theo chế độ ăn của trại)
Lưu ý: Ngoài quy định tiêu chuẩn thì có thể điều chỉnh khối lượng và
loại cám tùy theo thể trạng lợn.
Thức ăn cho nái mang thai phải kiểm soát được độc tố nấm mốc và các
chất dinh dưỡng sao cho không gây táo bón, không nứt móng, chất lượng phải
ổn định liên tục.
Thường xuyên vệ sinh máng ăn để hạn chế nấm mốc phát triển.
- Chuồng trại:
Bố trí chuồng trại sao cho khu nuôi dưỡng nái mang thai được yên tĩnh,
ít bị kích động bởi các hoạt động khác trong trại. Chuồng nuôi phải được thiết
kế tạo sự thông thoáng cho nái mang thai được ngủ nhiều, đặc biệt là giai https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
32
đoạn gần đẻ. Nền chuồng khô ráo, có độ nhám thích hợp, không trơn trợt dễ
gây té ngã.
Lưu ý: Cung cấp đủ nước sạch và mát cho nái mang thai, khoảng
11lít/con/ngày. Thường xuyên quan sát tình trạng vôi trong nước tiểu và mủ
từ âm hộ để có biện pháp can thiệp kịp thời.
+ Giai đoạn lợn nái đẻ
- Chăm sóc lợn mẹ:
Trước khi đẻ ngày đẻ dự kiến 7 - 10 ngày thì phải đưa lợn chửa lên
chuồng đẻ để chờ đẻ. Căn cứ vào ngày đẻ dự kiến dưới chuồng bầu mà xếp
theo các ô chuồng. Trước khi chuyển lợn lên chuồng đẻ, chuồng phải được
dọn dẹp và rửa sạch sẽ. Lợn chuyển lên phải được ghi đầy đủ thông tin lên
bảng ở đầu mỗi ô chuồng.
Phân công trực đẻ, theo dõi đỡ đẻ cho lợn và can thiệp kịp thời khi cần
thiết, tránh những thiệt hại đáng tiếc xảy ra.
Nước uống cho lợn nái luôn được cung cấp đảm bảo, nước sạch, mát và
đủ. Thức ăn cho lợn nái trước khi đẻ và sau đẻ.
Bảng 3.2. Quy định khối lượng thức ăn chuồng đẻ
Trước/sau
ngày đẻ
Đối với nái đẻ Đối với nái hậu bị
Khẩu phần (Kg) Khẩu phần (Kg)
Sáng Chiều Tổng Sáng Chiều Tổng
Trước đẻ 4 ngày 1,5 1,5 3,0 1,2 1,0 2,2
Trước đẻ 3 ngày 1,5 1,0 2,5 1,0 1,0 2,0
Trước đẻ 2 ngày 1,0 1,0 2,0 1,0 0,7 1,7
Trước đẻ 1 ngày 1,0 0,5 1,5 1,0 0,5 1,5
Ngày đẻ 0,5 0,5 1,0 0,5 0,5 1,0
Sau đẻ 1 ngày 0,5 0,5 1,0 0,5 0,5 1,0
Sau đẻ 2 ngày 1 1 2,0 1 1 2,0
Sau đẻ 3 ngày 1,5 1,5 3,0 1,5 1,5 3,0
Sau đẻ 4 ngày 2 2 4,0 2 2 4,0
Sau đẻ 5 ngày 2,5 2,5 5,0 2,5 2,5 5,0
(Nguồn: Theo chế độ ăn của trại) https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
đoạn gần đẻ. Nền chuồng khô ráo, có độ nhám thích hợp, không trơn trợt dễ
gây té ngã.
Lưu ý: Cung cấp đủ nước sạch và mát cho nái mang thai, khoảng
11lít/con/ngày. Thường xuyên quan sát tình trạng vôi trong nước tiểu và mủ
từ âm hộ để có biện pháp can thiệp kịp thời.
+ Giai đoạn lợn nái đẻ
- Chăm sóc lợn mẹ:
Trước khi đẻ ngày đẻ dự kiến 7 - 10 ngày thì phải đưa lợn chửa lên
chuồng đẻ để chờ đẻ. Căn cứ vào ngày đẻ dự kiến dưới chuồng bầu mà xếp
theo các ô chuồng. Trước khi chuyển lợn lên chuồng đẻ, chuồng phải được
dọn dẹp và rửa sạch sẽ. Lợn chuyển lên phải được ghi đầy đủ thông tin lên
bảng ở đầu mỗi ô chuồng.
Phân công trực đẻ, theo dõi đỡ đẻ cho lợn và can thiệp kịp thời khi cần
thiết, tránh những thiệt hại đáng tiếc xảy ra.
Nước uống cho lợn nái luôn được cung cấp đảm bảo, nước sạch, mát và
đủ. Thức ăn cho lợn nái trước khi đẻ và sau đẻ.
Bảng 3.2. Quy định khối lượng thức ăn chuồng đẻ
Trước/sau
ngày đẻ
Đối với nái đẻ Đối với nái hậu bị
Khẩu phần (Kg) Khẩu phần (Kg)
Sáng Chiều Tổng Sáng Chiều Tổng
Trước đẻ 4 ngày 1,5 1,5 3,0 1,2 1,0 2,2
Trước đẻ 3 ngày 1,5 1,0 2,5 1,0 1,0 2,0
Trước đẻ 2 ngày 1,0 1,0 2,0 1,0 0,7 1,7
Trước đẻ 1 ngày 1,0 0,5 1,5 1,0 0,5 1,5
Ngày đẻ 0,5 0,5 1,0 0,5 0,5 1,0
Sau đẻ 1 ngày 0,5 0,5 1,0 0,5 0,5 1,0
Sau đẻ 2 ngày 1 1 2,0 1 1 2,0
Sau đẻ 3 ngày 1,5 1,5 3,0 1,5 1,5 3,0
Sau đẻ 4 ngày 2 2 4,0 2 2 4,0
Sau đẻ 5 ngày 2,5 2,5 5,0 2,5 2,5 5,0
(Nguồn: Theo chế độ ăn của trại) https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
33
Lưu ý: Lợn nái bỏ ăn thì giảm 50% khẩu phần ăn so với tiêu chuẩn.
* Về quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng lợn con
Đàn lợn con tại trại được chăm sóc nuôi dưỡng theo quy định và quy
trình được chia làm 3 giai đoan :
+ Lợn con từ 1 - 4 ngày tuổi
+ Lợn con từ 5 - 21 ngày tuổi
+ Lợn con cai sữa (21 ngày tuổi)
Cần kết hợp với cán bộ kỹ thuật của trại, chỉ đạo công nhân, chăn nuôi lợp
lý, khoa học với từng giai đoạn, tuân thủ nghiêm ngặt quy trình cụ thể như sau:
+ Lợn con từ 1 - 4 ngày tuổi.
Lợn con sau 24h cho uống khánh sinh Amoxicol (được pha với nước
muối sinh lý), cá thể nào có biểu hiện tiêu chảy cho uống thêm Oserol (pha
với nước mối sinh lý)
Lợn được cho uống thuốc phòng đến hết 3 ngày tuổi.
4 ngày sau đẻ lợn con được cho uống cầu trùng.
Sau đẻ 24h ta tiến hành mài nanh, tiêm sắt - cắt đuôi, bấm tai lợn con.
+ Lợn con từ 5 – 21 ngày tuổi.
Lợn con bắt đầu được cho tập ăn sớm (đặt máng ăn trong ô chuồng lợn con
và cho một ít thức ăn để lợn làm quen với thức ăn, sau khi lợn đã ăn được ta tăng
dần lượng thức ăn), tại trang trại sử dụng thức ăn 3800 để cho lợn con tập ăn.
Lợn con được 6 ngày tuổi ta bắt đầu thiến heo đực
Lợn con sau khi được 14 ngày tuổi, tiến hành làm vắc xin Myco +
Glasser 1
Lợn con được 21 ngày tuổi, sẽ tiêm nhắc lại vắc xin phòng bệnh
viêm đa xoang.
Trong thời gian này hàng ngày heo được điều trị hội chứng tiêu chảy và
các bệnh khác (thiếu sắt, xù lông , khớp …) https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Lưu ý: Lợn nái bỏ ăn thì giảm 50% khẩu phần ăn so với tiêu chuẩn.
* Về quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng lợn con
Đàn lợn con tại trại được chăm sóc nuôi dưỡng theo quy định và quy
trình được chia làm 3 giai đoan :
+ Lợn con từ 1 - 4 ngày tuổi
+ Lợn con từ 5 - 21 ngày tuổi
+ Lợn con cai sữa (21 ngày tuổi)
Cần kết hợp với cán bộ kỹ thuật của trại, chỉ đạo công nhân, chăn nuôi lợp
lý, khoa học với từng giai đoạn, tuân thủ nghiêm ngặt quy trình cụ thể như sau:
+ Lợn con từ 1 - 4 ngày tuổi.
Lợn con sau 24h cho uống khánh sinh Amoxicol (được pha với nước
muối sinh lý), cá thể nào có biểu hiện tiêu chảy cho uống thêm Oserol (pha
với nước mối sinh lý)
Lợn được cho uống thuốc phòng đến hết 3 ngày tuổi.
4 ngày sau đẻ lợn con được cho uống cầu trùng.
Sau đẻ 24h ta tiến hành mài nanh, tiêm sắt - cắt đuôi, bấm tai lợn con.
+ Lợn con từ 5 – 21 ngày tuổi.
Lợn con bắt đầu được cho tập ăn sớm (đặt máng ăn trong ô chuồng lợn con
và cho một ít thức ăn để lợn làm quen với thức ăn, sau khi lợn đã ăn được ta tăng
dần lượng thức ăn), tại trang trại sử dụng thức ăn 3800 để cho lợn con tập ăn.
Lợn con được 6 ngày tuổi ta bắt đầu thiến heo đực
Lợn con sau khi được 14 ngày tuổi, tiến hành làm vắc xin Myco +
Glasser 1
Lợn con được 21 ngày tuổi, sẽ tiêm nhắc lại vắc xin phòng bệnh
viêm đa xoang.
Trong thời gian này hàng ngày heo được điều trị hội chứng tiêu chảy và
các bệnh khác (thiếu sắt, xù lông , khớp …) https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
34
+ Lợn con cai sữa (21 ngày tuổi)
Khi lợn đã được 21 ngày tuổi sau khi làm vắc xin, tiến hành cai sữa đối
với những cá thể đạt khối lượng từ 5 kg đến 7 kg.
* Về quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng lợn thịt
+ Thức ăn cho lợn thịt lợn từ 30kg đến 60kg ăn thức ăn hỗn hợp 3540,
lợn từ 60kg đến xuất chuồng ăn thức ăn hỗn hợp 3350, khẩu phần ăn là 2 –
2,5 kg /con/ngày.
+ Hằng ngày, thực hiện công tác vệ sinh và cho ăn xong, tôi sẽ đi kiểm
tra từng ô chuồng để phát hiện những con gầy yếu hoặc có dấu hiệu bệnh lý,
dồn tất cả về 1 ô cuối chuồng để bán loại.
Lịch sát trùng tại trại được trình bày ở bảng 3.3.
Bảng 3.3. Lịch sát trùng áp dụng tại trại
Thứ
Trong chuồng
Ngoài
Chuồng Chuồng nái chửa Chuồng đẻ
Chuồng
thương phẩm
Thứ 2
Phun sát trùng + rắc
vôi
Phun sát trùng
+ rắc vôi
Phun sát trùng
+ rắc vôi
Phun sát
trùng
Thứ 4
Phun
sát trùng + rắc vôi
Phun sát trùng
+ rắc vôi
Phun sát trùng
+ rắc vôi
Phun sát
trùng
Thứ 6
Phun sát trùng + rắc
vôi
Phun sát trùng
+ rắc vôi
Phun sát trùng
+ rắc vôi
Phun sát
trùng
Chủ
nhật
Vệ sinh tổng chuồng
Vệ sinh tổng
chuồng
Vệ sinh tổng
chuồng
Vệ sinh
tổng khu
(Nguồn: Theo lịch sát trùng của trại) https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
+ Lợn con cai sữa (21 ngày tuổi)
Khi lợn đã được 21 ngày tuổi sau khi làm vắc xin, tiến hành cai sữa đối
với những cá thể đạt khối lượng từ 5 kg đến 7 kg.
* Về quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng lợn thịt
+ Thức ăn cho lợn thịt lợn từ 30kg đến 60kg ăn thức ăn hỗn hợp 3540,
lợn từ 60kg đến xuất chuồng ăn thức ăn hỗn hợp 3350, khẩu phần ăn là 2 –
2,5 kg /con/ngày.
+ Hằng ngày, thực hiện công tác vệ sinh và cho ăn xong, tôi sẽ đi kiểm
tra từng ô chuồng để phát hiện những con gầy yếu hoặc có dấu hiệu bệnh lý,
dồn tất cả về 1 ô cuối chuồng để bán loại.
Lịch sát trùng tại trại được trình bày ở bảng 3.3.
Bảng 3.3. Lịch sát trùng áp dụng tại trại
Thứ
Trong chuồng
Ngoài
Chuồng Chuồng nái chửa Chuồng đẻ
Chuồng
thương phẩm
Thứ 2
Phun sát trùng + rắc
vôi
Phun sát trùng
+ rắc vôi
Phun sát trùng
+ rắc vôi
Phun sát
trùng
Thứ 4
Phun
sát trùng + rắc vôi
Phun sát trùng
+ rắc vôi
Phun sát trùng
+ rắc vôi
Phun sát
trùng
Thứ 6
Phun sát trùng + rắc
vôi
Phun sát trùng
+ rắc vôi
Phun sát trùng
+ rắc vôi
Phun sát
trùng
Chủ
nhật
Vệ sinh tổng chuồng
Vệ sinh tổng
chuồng
Vệ sinh tổng
chuồng
Vệ sinh
tổng khu
(Nguồn: Theo lịch sát trùng của trại) https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
35
3.4.2.3. Phương pháp xác định tình hình nhiễm, áp dụng và đánh giá hiệu quả
quy trình phòng trị bệnh cho đàn lợn nái và lợn con nuôi tại trại
Để xác định tình hình nhiễm bệnh trên đàn lợn nái, lợn con. Chúng tôi
tiến hành theo dõi hàng ngày thông qua phương pháp chẩn đoán lâm sàng.
Bằng mắt thường đánh giá qua biểu hiện lâm sàng như trạng thái cơ thể, bộ
phận sinh dục ngoài, các dịch rỉ viêm (màu sắc, mùi...), tình trạng sức khỏe
lợn con, khả năng vận động,..
3.4.3. Phương pháp xử lý số liệu và công thức tính toán.
Các số liệu thu thập được xử lý bằng phần mềm Microsoft Excel 2007.
- Tỷ lệ khỏi bệnh (%) = x 100
Số con được điều trị khỏi bệnh (con)
Số lợn được điều trị (con) https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
3.4.2.3. Phương pháp xác định tình hình nhiễm, áp dụng và đánh giá hiệu quả
quy trình phòng trị bệnh cho đàn lợn nái và lợn con nuôi tại trại
Để xác định tình hình nhiễm bệnh trên đàn lợn nái, lợn con. Chúng tôi
tiến hành theo dõi hàng ngày thông qua phương pháp chẩn đoán lâm sàng.
Bằng mắt thường đánh giá qua biểu hiện lâm sàng như trạng thái cơ thể, bộ
phận sinh dục ngoài, các dịch rỉ viêm (màu sắc, mùi...), tình trạng sức khỏe
lợn con, khả năng vận động,..
3.4.3. Phương pháp xử lý số liệu và công thức tính toán.
Các số liệu thu thập được xử lý bằng phần mềm Microsoft Excel 2007.
- Tỷ lệ khỏi bệnh (%) = x 100
Số con được điều trị khỏi bệnh (con)
Số lợn được điều trị (con) https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
36
Phần 4
KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
4.1. Kết quả đánh giá tình hình chăn nuôi tại trại
Hiện nay, trung bình lợn nái của trại sản xuất được 2,45 - 2,5 lứa/năm.
Số con sơ sinh là 12,23 con/đàn, số con cai sữa: 10,06 con/đàn. Trại hoạt
động vào mức khá theo đánh giá của công ty chăn nuôi De Heus Việt Nam.
Tại trại, lợn con theo mẹ được nuôi đến 21 ngày tuổi, chậm nhất là 26
ngày thì tiến hành cai sữa và chuyển sang chuồng lợn thịt.
Bảng 4.1. Tình hình chăn nuôi của trại năm 2017 tới tháng 5/2018
STT Loại lợn
Số lượng (con)
2017 T5/2018
1 Lợn đực giống 34 22
2 Lợn nái hậu bị 296 186
3 Lợn nái sinh sản 492 365
4 Lợn con 10.994 5.443
Bảng 4.1 cho thấy, số lượng nuôi giữa các loại lợn của trại là rất khác
nhau và có sự chênh lệch rõ rệt. Số lợn con và lợn nái sinh sản là cao nhất. Số
lượng lợn nái sinh sản và lợn đực giống giảm do đã già, khả năng sinh sản
kém nên loại thải. Tại trại, từng con lợn nái được theo dõi tỉ mỉ, các số liệu
liên quan như số tai, ngày phối giống, ngày đẻ dự kiến,... được ghi trên thẻ
gắn tại chuồng nuôi.
Do giá lợn đang giảm mạnh vì thế trại phải giảm số đầu lợn nái để tránh
thua lỗ. Mặt khác, với sự lãnh đạo quan tâm, sát sao của ban quản lý trại do
đó mà công tác phòng bệnh và trị bệnh của trại ngày càng tốt hơn, chú trọng
hơn nên dịch bệnh tại trại hầu như không xảy ra. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Phần 4
KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
4.1. Kết quả đánh giá tình hình chăn nuôi tại trại
Hiện nay, trung bình lợn nái của trại sản xuất được 2,45 - 2,5 lứa/năm.
Số con sơ sinh là 12,23 con/đàn, số con cai sữa: 10,06 con/đàn. Trại hoạt
động vào mức khá theo đánh giá của công ty chăn nuôi De Heus Việt Nam.
Tại trại, lợn con theo mẹ được nuôi đến 21 ngày tuổi, chậm nhất là 26
ngày thì tiến hành cai sữa và chuyển sang chuồng lợn thịt.
Bảng 4.1. Tình hình chăn nuôi của trại năm 2017 tới tháng 5/2018
STT Loại lợn
Số lượng (con)
2017 T5/2018
1 Lợn đực giống 34 22
2 Lợn nái hậu bị 296 186
3 Lợn nái sinh sản 492 365
4 Lợn con 10.994 5.443
Bảng 4.1 cho thấy, số lượng nuôi giữa các loại lợn của trại là rất khác
nhau và có sự chênh lệch rõ rệt. Số lợn con và lợn nái sinh sản là cao nhất. Số
lượng lợn nái sinh sản và lợn đực giống giảm do đã già, khả năng sinh sản
kém nên loại thải. Tại trại, từng con lợn nái được theo dõi tỉ mỉ, các số liệu
liên quan như số tai, ngày phối giống, ngày đẻ dự kiến,... được ghi trên thẻ
gắn tại chuồng nuôi.
Do giá lợn đang giảm mạnh vì thế trại phải giảm số đầu lợn nái để tránh
thua lỗ. Mặt khác, với sự lãnh đạo quan tâm, sát sao của ban quản lý trại do
đó mà công tác phòng bệnh và trị bệnh của trại ngày càng tốt hơn, chú trọng
hơn nên dịch bệnh tại trại hầu như không xảy ra. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
37
4.2. Kết quả thực hiện quy trình
4.2.1. Kết quả thực hiện quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng cho đàn lợn nuôi
tại trại
4.2.1.1. Kết quả thực hiện chăm sóc, nuôi dưỡng cho đàn lợn nuôi tại trại
Chăm sóc, nuôi dưỡng là một trong những quy trình không thể thiếu của
bất kỳ trại chăn nuôi nào. Chính vì vậy, trong thời gian thực tập tại trại, tôi đã
thường xuyên được tham gia các công việc về nuôi dưỡng, chăm sóc cho đàn
lợn tại trại. Tôi đã được học hỏi và mở mang kiến thức rất nhiều về cách cho
ăn, thức ăn nào dành cho những loại lợn nào, các thao tác kỹ thuật để chăm
sóc lợn mẹ tốt...
Kết quả số lợn nái tôi trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng trong thời gian
thực tập ở trại được trình bày ở bảng 4.2.
Bảng 4.2. Số lượng lợn trực tiếp chăm sóc nuôi dưỡng
Tháng Nái đẻ, nái nuôi con Lợn thịt
11/2017 0 650
12/2017 0 625
1/2018 0 595
2/2018 0 586
3/2018 0 550
4/2018 30 0
5/2018 30 0
Tổng 60 3.006
Qua bảng 4.2 cho thấy: Số lượng lợn tôi trực tiếp chăm sóc trong 6 tháng
tực tập là : Lợn nái 60 con, lợn thịt 3.006.
Như chúng ta đã biết quá trình chăm sóc, nuôi dưỡng ảnh hưởng rất lớn
đến sức khỏe và khả năng sinh sản của lợn nái. Chính vì vậy, cần phải cho https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
4.2. Kết quả thực hiện quy trình
4.2.1. Kết quả thực hiện quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng cho đàn lợn nuôi
tại trại
4.2.1.1. Kết quả thực hiện chăm sóc, nuôi dưỡng cho đàn lợn nuôi tại trại
Chăm sóc, nuôi dưỡng là một trong những quy trình không thể thiếu của
bất kỳ trại chăn nuôi nào. Chính vì vậy, trong thời gian thực tập tại trại, tôi đã
thường xuyên được tham gia các công việc về nuôi dưỡng, chăm sóc cho đàn
lợn tại trại. Tôi đã được học hỏi và mở mang kiến thức rất nhiều về cách cho
ăn, thức ăn nào dành cho những loại lợn nào, các thao tác kỹ thuật để chăm
sóc lợn mẹ tốt...
Kết quả số lợn nái tôi trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng trong thời gian
thực tập ở trại được trình bày ở bảng 4.2.
Bảng 4.2. Số lượng lợn trực tiếp chăm sóc nuôi dưỡng
Tháng Nái đẻ, nái nuôi con Lợn thịt
11/2017 0 650
12/2017 0 625
1/2018 0 595
2/2018 0 586
3/2018 0 550
4/2018 30 0
5/2018 30 0
Tổng 60 3.006
Qua bảng 4.2 cho thấy: Số lượng lợn tôi trực tiếp chăm sóc trong 6 tháng
tực tập là : Lợn nái 60 con, lợn thịt 3.006.
Như chúng ta đã biết quá trình chăm sóc, nuôi dưỡng ảnh hưởng rất lớn
đến sức khỏe và khả năng sinh sản của lợn nái. Chính vì vậy, cần phải cho https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
38
lợn nái và lợn con ăn đúng bữa và đủ lượng thức ăn dinh dưỡng theo quy
định. Lợn nái đẻ và nuôi con được cho ăn 3 lần/ngày (bữa sáng, chiều và tối),
lợn bầu ăn 2 lần/ngày vào buổi sáng và buổi chiều.
Chăm sóc lợn nái đẻ là một trong những việc quan trọng với chuồng đẻ
cũng như sản xuất của trại, sau khi lợn con được cai sữa, lợn nái đẻ sẽ được
đưa lên chuồng bầu để tiếp tục phối giống.
Kết quả thực hiện cụ thể được trình bày ở bảng 4.3.
Bảng 4.3. Kết quả thực hiện quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng đàn lợn
TT Công việc
Số lượng
cần thực
hiện
(số lần)
Khối lượng
công việc
thực hiện
được (số lần)
Tỷ lệ hoàn
thành so với
nhiệm vụ
được giao
(%)
1 Cho lợn ăn hàng ngày 360 360 100
2 Chăm sóc lợn nái đẻ 110 110 100
3
Chuyển lợn xuống
chuồng cai
2 2 100
4 Xuất lợn 48 28 58,33
Trong thời gian thực tập làm việc tại chuồng đẻ, tôi còn được tham gia
vào công tác chuyển lợn con xuống chuồng cai. Thường thì lợn con tại trại
sau 21 ngày sẽ được cai sữa và nuôi thêm 2 - 3 ngày nữa rồi được chuyển
xuống chuồng cai sữa. Trước khi chuyển lợn kỹ sư của trại sẽ đi đánh dấu
những con lợn nào khỏe mạnh, đủ tiêu chuẩn bằng mực xanh để thuận tiện
cho công nhân lúc bắt. Công nhân sẽ bắt những con lợn nào được đánh dấu
thả ra hành lang đi theo đường đã chuẩn bị từ trước xuống chuồng cai. Việc
chuyển lợn con được thực hiện trung bình 1 tháng 1 lần, như vậy trong 2 https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
lợn nái và lợn con ăn đúng bữa và đủ lượng thức ăn dinh dưỡng theo quy
định. Lợn nái đẻ và nuôi con được cho ăn 3 lần/ngày (bữa sáng, chiều và tối),
lợn bầu ăn 2 lần/ngày vào buổi sáng và buổi chiều.
Chăm sóc lợn nái đẻ là một trong những việc quan trọng với chuồng đẻ
cũng như sản xuất của trại, sau khi lợn con được cai sữa, lợn nái đẻ sẽ được
đưa lên chuồng bầu để tiếp tục phối giống.
Kết quả thực hiện cụ thể được trình bày ở bảng 4.3.
Bảng 4.3. Kết quả thực hiện quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng đàn lợn
TT Công việc
Số lượng
cần thực
hiện
(số lần)
Khối lượng
công việc
thực hiện
được (số lần)
Tỷ lệ hoàn
thành so với
nhiệm vụ
được giao
(%)
1 Cho lợn ăn hàng ngày 360 360 100
2 Chăm sóc lợn nái đẻ 110 110 100
3
Chuyển lợn xuống
chuồng cai
2 2 100
4 Xuất lợn 48 28 58,33
Trong thời gian thực tập làm việc tại chuồng đẻ, tôi còn được tham gia
vào công tác chuyển lợn con xuống chuồng cai. Thường thì lợn con tại trại
sau 21 ngày sẽ được cai sữa và nuôi thêm 2 - 3 ngày nữa rồi được chuyển
xuống chuồng cai sữa. Trước khi chuyển lợn kỹ sư của trại sẽ đi đánh dấu
những con lợn nào khỏe mạnh, đủ tiêu chuẩn bằng mực xanh để thuận tiện
cho công nhân lúc bắt. Công nhân sẽ bắt những con lợn nào được đánh dấu
thả ra hành lang đi theo đường đã chuẩn bị từ trước xuống chuồng cai. Việc
chuyển lợn con được thực hiện trung bình 1 tháng 1 lần, như vậy trong 2 https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
39
tháng làm tại chuồng đẻ tôi tham gia được 2 lần (đạt 100%).Việc xuất bán lợn
thịt thực hiện trung bình 2 lần/tuần, như vậy trong thời gian thực tập tôi tham
gia 28 lần (đạt 58,33%).
* Các công việc hàng ngày tôi đã thực hiện trong 6 tháng thực tập:
- Tại chuồng đẻ:
+ Nhận ca: kiểm lợn và kiểm tra quạt gió, bóng đèn.Kiểm tra nhiệt độ
đầu chuồng (nhiệt độ thích hợp đầu chuồng là 27
o
C).
+ Lật máng rồi vệ sinh máng ăn và cho lợn nái ăn theo khẩu phần. Nái chửa
cho ăn 2 bữa/ngày, nái nuôi con cho ăn 3 bữa/ ngày. Bón cám cho lợn bỏ ăn.
+ Thay thảm lót bẩn vào đầu buổi sáng và buổi chiều cho ra bể ngâm sát trùng.
+ Lau máng và tra cám lợn con tập ăn.
+ Rắc vôi, quét 3 đường hành lang, cuối chuồng.
+ Đỡ đẻ cho lợn nái: Lau vú (nếu bẩn), lau mông, lau sàn : 2 chổi, 1 chổi
để lau ô lợn bình thường, 1 chổi lau ô lợn bị tiêu chảy.
+ Cho lợn con uống thuốc phòng bệnh cầu trùng khi được 4 ngày tuổi.
+ Mài nanh, tiêm sắt - cắt đuôi, bấm tai.
+ Phun thuốc sát trùng ngày 2 lần vào 9h và 14h.
+ Tiêm kháng sinh cho lợn nái vừa đẻ xong (tiêm liên tục 3 ngày) vào
buổi sáng.
+ Điều trị lợn nái viêm vú, viêm tử cung và viêm khớp.
+ Đếm lợn con và ghi vào sổ theo dõi vào cuối ngày.
+ Chỉnh lại số liệu bảng cám vào cuối ngày.
- Tại chuồng bầu:
+ Nhận ca, kiểm tra quạt gió, bóng đèn. Kiểm tra nhiệt độ chuồng.
+ Lau dọn dẹp phòng pha tinh, rửa, sấy các dụng cụ lấy tinh pha tinh.
+ Hót phân lên xe rùa rồi đẩy ra kho.
+ Trở cám, lật máng, lau máng, tra cám, nái chửa cho ăn 2 bữa/ngày. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
tháng làm tại chuồng đẻ tôi tham gia được 2 lần (đạt 100%).Việc xuất bán lợn
thịt thực hiện trung bình 2 lần/tuần, như vậy trong thời gian thực tập tôi tham
gia 28 lần (đạt 58,33%).
* Các công việc hàng ngày tôi đã thực hiện trong 6 tháng thực tập:
- Tại chuồng đẻ:
+ Nhận ca: kiểm lợn và kiểm tra quạt gió, bóng đèn.Kiểm tra nhiệt độ
đầu chuồng (nhiệt độ thích hợp đầu chuồng là 27
o
C).
+ Lật máng rồi vệ sinh máng ăn và cho lợn nái ăn theo khẩu phần. Nái chửa
cho ăn 2 bữa/ngày, nái nuôi con cho ăn 3 bữa/ ngày. Bón cám cho lợn bỏ ăn.
+ Thay thảm lót bẩn vào đầu buổi sáng và buổi chiều cho ra bể ngâm sát trùng.
+ Lau máng và tra cám lợn con tập ăn.
+ Rắc vôi, quét 3 đường hành lang, cuối chuồng.
+ Đỡ đẻ cho lợn nái: Lau vú (nếu bẩn), lau mông, lau sàn : 2 chổi, 1 chổi
để lau ô lợn bình thường, 1 chổi lau ô lợn bị tiêu chảy.
+ Cho lợn con uống thuốc phòng bệnh cầu trùng khi được 4 ngày tuổi.
+ Mài nanh, tiêm sắt - cắt đuôi, bấm tai.
+ Phun thuốc sát trùng ngày 2 lần vào 9h và 14h.
+ Tiêm kháng sinh cho lợn nái vừa đẻ xong (tiêm liên tục 3 ngày) vào
buổi sáng.
+ Điều trị lợn nái viêm vú, viêm tử cung và viêm khớp.
+ Đếm lợn con và ghi vào sổ theo dõi vào cuối ngày.
+ Chỉnh lại số liệu bảng cám vào cuối ngày.
- Tại chuồng bầu:
+ Nhận ca, kiểm tra quạt gió, bóng đèn. Kiểm tra nhiệt độ chuồng.
+ Lau dọn dẹp phòng pha tinh, rửa, sấy các dụng cụ lấy tinh pha tinh.
+ Hót phân lên xe rùa rồi đẩy ra kho.
+ Trở cám, lật máng, lau máng, tra cám, nái chửa cho ăn 2 bữa/ngày. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
40
+ Tiến hành thử lợn nái cai sữa chuẩn bị cho lên giống (trong vòng 4
ngày từ khi chuyển từ chuồng đẻ vể).
+ Phối giống những con lợn nái đã có biểu hiện độc dục (phối 3 liều/2 ngày).
+ Tắm cho lợn đầu giờ chiều lúc mùa hè, xịt máng, xịt gầm, đổ vôi nền
chuồng vào thứ 3, thứ 5.
+ Kiểm tra lợn có triệu chứng bệnh không.
- Công việc hàng tuần:
+ Cai sữa tuần 2 lần vào thứ 3 và thứ 7.
+ Thiến lợn con vào thứ 4 và chủ nhật.
+ Tổng vệ sinh cả trại vào thứ chủ nhật.
- Tại chuồng thịt:
+ Hàng ngày, trước khi vào chuồng làm việc công nhân cũng như sinh
viên chúng tôi tất cả đều phải sát trùng và mặc quần áo lao động, đi ủng rồi
mới vào chuồng.
+ Việc đầu tiên vào chuồng là đuổi lợn dậy quan sát đàn lợn.
+ Bật Skiolo cho cám chạy đầy các ô rồi mở cám cho lợn ăn.
+ Hót phân, đẩy máng phân cho lợn.
+ Thay nước trong máng.
+ Quan sát kiểm tra kĩ lưỡng lợn trong chuồng nhằm phát hiện lợn bệnh
để điều trị.
+ Quét dọn sạch sẽ hành lang chuồng, màng nhện.
Chuồng nuôi luôn được vệ sinh sạch sẽ và được tiêu độc bằng thuốc sát
trùng Ommicide 2 lần hàng ngày, pha với tỷ lệ 320ml/1000 lít nước.
4.2.1.2. Kết quả thực hiện một số thao tác kỹ thuật trên đàn lợn con tại trại
Trong thời gian thực tập tại trại, tôi vừa tham gia chăm sóc, nuôi dưỡng
đàn lợn vừa được học và làm một số các thao tác trên lợn con như đỡ lợn đẻ,
mài nanh, cắt đuôi, bấm số tai, thiến lợn đực…. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
+ Tiến hành thử lợn nái cai sữa chuẩn bị cho lên giống (trong vòng 4
ngày từ khi chuyển từ chuồng đẻ vể).
+ Phối giống những con lợn nái đã có biểu hiện độc dục (phối 3 liều/2 ngày).
+ Tắm cho lợn đầu giờ chiều lúc mùa hè, xịt máng, xịt gầm, đổ vôi nền
chuồng vào thứ 3, thứ 5.
+ Kiểm tra lợn có triệu chứng bệnh không.
- Công việc hàng tuần:
+ Cai sữa tuần 2 lần vào thứ 3 và thứ 7.
+ Thiến lợn con vào thứ 4 và chủ nhật.
+ Tổng vệ sinh cả trại vào thứ chủ nhật.
- Tại chuồng thịt:
+ Hàng ngày, trước khi vào chuồng làm việc công nhân cũng như sinh
viên chúng tôi tất cả đều phải sát trùng và mặc quần áo lao động, đi ủng rồi
mới vào chuồng.
+ Việc đầu tiên vào chuồng là đuổi lợn dậy quan sát đàn lợn.
+ Bật Skiolo cho cám chạy đầy các ô rồi mở cám cho lợn ăn.
+ Hót phân, đẩy máng phân cho lợn.
+ Thay nước trong máng.
+ Quan sát kiểm tra kĩ lưỡng lợn trong chuồng nhằm phát hiện lợn bệnh
để điều trị.
+ Quét dọn sạch sẽ hành lang chuồng, màng nhện.
Chuồng nuôi luôn được vệ sinh sạch sẽ và được tiêu độc bằng thuốc sát
trùng Ommicide 2 lần hàng ngày, pha với tỷ lệ 320ml/1000 lít nước.
4.2.1.2. Kết quả thực hiện một số thao tác kỹ thuật trên đàn lợn con tại trại
Trong thời gian thực tập tại trại, tôi vừa tham gia chăm sóc, nuôi dưỡng
đàn lợn vừa được học và làm một số các thao tác trên lợn con như đỡ lợn đẻ,
mài nanh, cắt đuôi, bấm số tai, thiến lợn đực…. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
41
Kết quả được trình bày ở bảng 4.4.
Bảng 4.4. Kết quả thực hiện một số thao tác kỹ thuật trên đàn lợn con
STT Công việc
Số lượng
(con)
Thực hiện
(con)
Tỷ lệ an
toàn (%)
1 Đỡ lợn mẹ đẻ 60 60 100
2 Nhỏ cầu trùng 715 715 100
3 Mài nanh, cắt đuôi 715 715 100
4 Tiêm sắt 715 715 100
5 Bấm số tai 326 326 100
6 Thiến lợn đực 315 315 100
Qua bảng 4.3 có thể thấy, trong thời gian thực tập trên chuồng đẻ, tôi đã
thực hiện các công việc thủ thuật trên đàn lợn con và đạt hiệu quả cao.
Tôi đã đỡ đẻ cho 60 lợn mẹ và 715 lợn con ra đời an toàn và đúng kỹ
thuật, đạt tỷ lệ an toàn 100%.
Vì lợn con sau khi sinh cần phải mài nanh luôn nếu không sẽ làm tổn
thương vú lợn mẹ khi bú cũng như tránh việc lợn con cắn nhau. Tôi cũng đã
thực hiện mài nanh, cắt đuôi, nhỏ cầu trùng và tiêm sắt cho 715 lợn con, đạt
tỷ lệ an toàn 100%.
Bấm số tai sớm để vết thương nhanh liền, ít chảy máu và giảm stress
cho lợn con nên công việc bấm tai cũng hết sức quan trọng. Tôi đã tham gia
bấm số tai cho 326 lợn con và an toàn 100%.
Tôi tham gia thiến 315 con lợn đực và đạt an toàn 100%. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Kết quả được trình bày ở bảng 4.4.
Bảng 4.4. Kết quả thực hiện một số thao tác kỹ thuật trên đàn lợn con
STT Công việc
Số lượng
(con)
Thực hiện
(con)
Tỷ lệ an
toàn (%)
1 Đỡ lợn mẹ đẻ 60 60 100
2 Nhỏ cầu trùng 715 715 100
3 Mài nanh, cắt đuôi 715 715 100
4 Tiêm sắt 715 715 100
5 Bấm số tai 326 326 100
6 Thiến lợn đực 315 315 100
Qua bảng 4.3 có thể thấy, trong thời gian thực tập trên chuồng đẻ, tôi đã
thực hiện các công việc thủ thuật trên đàn lợn con và đạt hiệu quả cao.
Tôi đã đỡ đẻ cho 60 lợn mẹ và 715 lợn con ra đời an toàn và đúng kỹ
thuật, đạt tỷ lệ an toàn 100%.
Vì lợn con sau khi sinh cần phải mài nanh luôn nếu không sẽ làm tổn
thương vú lợn mẹ khi bú cũng như tránh việc lợn con cắn nhau. Tôi cũng đã
thực hiện mài nanh, cắt đuôi, nhỏ cầu trùng và tiêm sắt cho 715 lợn con, đạt
tỷ lệ an toàn 100%.
Bấm số tai sớm để vết thương nhanh liền, ít chảy máu và giảm stress
cho lợn con nên công việc bấm tai cũng hết sức quan trọng. Tôi đã tham gia
bấm số tai cho 326 lợn con và an toàn 100%.
Tôi tham gia thiến 315 con lợn đực và đạt an toàn 100%. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
42
4.2.2. Kết quả thực hiện quy trình phòng bệnh cho đàn lợn
4.2.2.1. Phòng bệnh bằng phương pháp vệ sinh, sát trùng tại trại
Trong các biện pháp phòng chống dịch bệnh, việc sát trùng nhằm đảm
bảo vệ sinh chuồng trại và tiêu diệt mầm bệnh là một trong những biện pháp
hữu hiệu và được thực hiện ở tất cả các trại chăn nuôi. Công tác vệ sinh trong
chăn nuôi là một trong những khâu rất quan trọng. Nếu công tác vệ sinh được
thực hiện tốt thì gia súc ít mắc bệnh, sinh trưởng và phát triển tốt, chi phí
thuốc thú y thấp, làm cho hiệu quả chăn nuôi cao hơn.Vì vậy, để góp phần
bảo vệ đàn lợn, trong thời gian thực tập, tôi đã thường xuyên tiến hành vệ
sinh, sát trùng chuồng trại, khử trùng dụng cụ chăn nuôi và tắm sát trùng
trước và sau khi vào khu chăn nuôi.
Kết quả được trình bày cụ thể ở bảng 4.5.
Bảng 4.5. Phòng bệnh bằng phương pháp vệ sinh, sát trùng tại trại
STT Công việc Đơn vị tính
Số
lượng
Kết quả so với
nhiệm vụ
được giao (%)
1 Vệ sinh chuồng trại hàng ngày Lượt/ngày 2 100
2 Phun trùng định kỳ xung quanh trang trại Ngày/tuần
2 100
3 Phun thuốc sát trùng trong chuồng Lượt/ngày
1 100
4 Quét và rắc vôi đường đi Ngày/tuần 7 100
Kết quả bảng 4.5 cho thấy, trong suốt quá trình thực tập, tôi luôn nỗ lực
hoàn thành tốt tất cả các công việc do chủ trại, kỹ sư và các cán bộ kỹ thuật
của trang trại giao cho. Ngoài ra, vệ sinh sát trùng được xem là một khâu hết
sức quan trọng, nhận thức được điều này, tôi đã cố gắng thực hiện, mặc dù
đây cũng là một trong những công việc vất vả mà trước khi vào trang trại, tôi
chưa từng phải thực hiện với khối lượng công việc lớn như vậy. Qua đây, tôi
cũng đã học tập và rèn luyện bản thân vững vàng, chín chắn hơn, vượt lên
chính mình và tự tin trước khi ra trường.
4.2.2.2. Kết quả phòng bệnh cho đàn lợn tại trại bằng thuốc và vắc xin https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
4.2.2. Kết quả thực hiện quy trình phòng bệnh cho đàn lợn
4.2.2.1. Phòng bệnh bằng phương pháp vệ sinh, sát trùng tại trại
Trong các biện pháp phòng chống dịch bệnh, việc sát trùng nhằm đảm
bảo vệ sinh chuồng trại và tiêu diệt mầm bệnh là một trong những biện pháp
hữu hiệu và được thực hiện ở tất cả các trại chăn nuôi. Công tác vệ sinh trong
chăn nuôi là một trong những khâu rất quan trọng. Nếu công tác vệ sinh được
thực hiện tốt thì gia súc ít mắc bệnh, sinh trưởng và phát triển tốt, chi phí
thuốc thú y thấp, làm cho hiệu quả chăn nuôi cao hơn.Vì vậy, để góp phần
bảo vệ đàn lợn, trong thời gian thực tập, tôi đã thường xuyên tiến hành vệ
sinh, sát trùng chuồng trại, khử trùng dụng cụ chăn nuôi và tắm sát trùng
trước và sau khi vào khu chăn nuôi.
Kết quả được trình bày cụ thể ở bảng 4.5.
Bảng 4.5. Phòng bệnh bằng phương pháp vệ sinh, sát trùng tại trại
STT Công việc Đơn vị tính
Số
lượng
Kết quả so với
nhiệm vụ
được giao (%)
1 Vệ sinh chuồng trại hàng ngày Lượt/ngày 2 100
2 Phun trùng định kỳ xung quanh trang trại Ngày/tuần
2 100
3 Phun thuốc sát trùng trong chuồng Lượt/ngày
1 100
4 Quét và rắc vôi đường đi Ngày/tuần 7 100
Kết quả bảng 4.5 cho thấy, trong suốt quá trình thực tập, tôi luôn nỗ lực
hoàn thành tốt tất cả các công việc do chủ trại, kỹ sư và các cán bộ kỹ thuật
của trang trại giao cho. Ngoài ra, vệ sinh sát trùng được xem là một khâu hết
sức quan trọng, nhận thức được điều này, tôi đã cố gắng thực hiện, mặc dù
đây cũng là một trong những công việc vất vả mà trước khi vào trang trại, tôi
chưa từng phải thực hiện với khối lượng công việc lớn như vậy. Qua đây, tôi
cũng đã học tập và rèn luyện bản thân vững vàng, chín chắn hơn, vượt lên
chính mình và tự tin trước khi ra trường.
4.2.2.2. Kết quả phòng bệnh cho đàn lợn tại trại bằng thuốc và vắc xin https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
43
Quy trình tiêm phòng, phòng bệnh cho đàn lợn của trang trại được thực
hiện tích cực, thường xuyên và bắt buộc. Tiêm phòng cho đàn lợn nhằm tạo ra
trong cơ thể chúng một sức miễn dịch chủ động, chống lại sự xâm nhập của vi
khuẩn, tăng sức đề kháng cho cơ thể.
Việc phòng bệnh bằng vắc xin luôn được cán bộ kĩ thuật coi trọng và đặt lên
hàng đầu với mục tiêu phòng hơn chống. Do đặc thù trại nái ngoại chuyên sản
xuất con giống nên trại có đủ các loại lợn ở mọi lứa tuổi khác nhau. Chính vì vậy
việc theo dõi và thực hiện lịch tiêm phòng vắc xin chính xác là rất quan trọng.
Quy trình phòng bệnh bằng vắc xin luôn được trại thực hiện nghiêm túc,
đầy đủ và đúng kỹ thuật. Lợn được tiêm vắc xin ở trạng thái khỏe mạnh, được
chăm sóc nuôi dưỡng tốt, không mắc các bệnh truyền nhiễm và các bệnh mãn
tính khác để tạo được trạng thái miễn dịch tốt nhất.
Trong thời gian thực tập tại trại, tôi đã được tham gia vào quy trình
phòng bệnh cho đàn lợn con.
Kết quả của việc áp dụng quy trình phòng bệnh bằng thuốc và vắc xin
cho đàn lợn con tại trại được trình bày qua bảng 4.6.
Bảng 4.6. Kết quả phòng bệnh cho đàn lợn con nuôi tại trại
Tuần tuổi
phòng
Phòng
bệnh
Vắc xin/
Thuốc/chế phẩm
Liều
lượng
(ml/con)
Số
lượng
lợn
(con)
Số con
an toàn
(con)
Tỷ lệ
an toàn
(%)
1 - 2 ngày Thiếu sắt Fe + B12 2 715 715 100
3 ngày tuổi Cầu trùng Baycoc 5% 2 713 713 100
7 ngày tuổi
Suyễn +
Viêm đa
xoang
Mycoplasma
hyopneumoniae +
Glasser 1
2 708 708 100
21 ngày tuổi
Viêm đa
xoang
Glasser 2 2 695 695 100 https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Quy trình tiêm phòng, phòng bệnh cho đàn lợn của trang trại được thực
hiện tích cực, thường xuyên và bắt buộc. Tiêm phòng cho đàn lợn nhằm tạo ra
trong cơ thể chúng một sức miễn dịch chủ động, chống lại sự xâm nhập của vi
khuẩn, tăng sức đề kháng cho cơ thể.
Việc phòng bệnh bằng vắc xin luôn được cán bộ kĩ thuật coi trọng và đặt lên
hàng đầu với mục tiêu phòng hơn chống. Do đặc thù trại nái ngoại chuyên sản
xuất con giống nên trại có đủ các loại lợn ở mọi lứa tuổi khác nhau. Chính vì vậy
việc theo dõi và thực hiện lịch tiêm phòng vắc xin chính xác là rất quan trọng.
Quy trình phòng bệnh bằng vắc xin luôn được trại thực hiện nghiêm túc,
đầy đủ và đúng kỹ thuật. Lợn được tiêm vắc xin ở trạng thái khỏe mạnh, được
chăm sóc nuôi dưỡng tốt, không mắc các bệnh truyền nhiễm và các bệnh mãn
tính khác để tạo được trạng thái miễn dịch tốt nhất.
Trong thời gian thực tập tại trại, tôi đã được tham gia vào quy trình
phòng bệnh cho đàn lợn con.
Kết quả của việc áp dụng quy trình phòng bệnh bằng thuốc và vắc xin
cho đàn lợn con tại trại được trình bày qua bảng 4.6.
Bảng 4.6. Kết quả phòng bệnh cho đàn lợn con nuôi tại trại
Tuần tuổi
phòng
Phòng
bệnh
Vắc xin/
Thuốc/chế phẩm
Liều
lượng
(ml/con)
Số
lượng
lợn
(con)
Số con
an toàn
(con)
Tỷ lệ
an toàn
(%)
1 - 2 ngày Thiếu sắt Fe + B12 2 715 715 100
3 ngày tuổi Cầu trùng Baycoc 5% 2 713 713 100
7 ngày tuổi
Suyễn +
Viêm đa
xoang
Mycoplasma
hyopneumoniae +
Glasser 1
2 708 708 100
21 ngày tuổi
Viêm đa
xoang
Glasser 2 2 695 695 100 https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
44
Qua kết quả bảng 4.6, có thể thấy được kết quả tổng quát về việc phòng
và trị bệnh cho đàn lợn con tại trại bằng thuốc và vắc xin. Lợn con từ 1 - 2
ngày tuổi được tiêm Fe + B12 phòng thiếu sắt cho 715 lợn con,đạt an toàn
100%. Sau 3 ngày tuổi được nhỏ thuốc phòng trị cầu trùng, nâng cao sức đề
kháng cho lợn con, 100% lợn con sau khi sinh sẽ được nhỏ thuốc. Trong thời
gian thực tập trên chuồng đẻ, tôi đã nhỏ cầu trùng cho 713 lợn con và đạt an
toàn 100%.
Ngoài ra, tôi còn tiêm vắc xin Mycoplasma hyopneumoniae +
Glasser 1 cho 708 lợn con 7 ngày tuổi phòng bệnh suyễn và viêm đa
xoang. Khi lợn 21 ngày tôi tiêm nhắc lại vắc xin phòng bệnh viêm đa
xoang cho 695 con, đạt an toàn 100%.
4.2.3. Kết quả thực hiện điều trị bệnh cho đàn lợn nuôi tại trại
Trong thời gian 6 tháng thực tập tại trại, tôi đã được tham gia vào công
tác chẩn đoán và điều trị bệnh cho đàn lợn cùng với các anh kỹ sư của trại.
Qua đó, tôi đã được trau dồi thêm kiến thức, kinh nghiệm về chẩn đoán một
số bệnh thường gặp, nguyên nhân gây ra bệnh và cách khắc phục, điều trị
bệnh. Làm tốt công tác chẩn đoán sẽ giúp con vật nhanh chóng khỏi bệnh,
giảm tỷ lệ chết, giảm thời gian dùng thuốc và giảm thiệt hại về kinh tế. Vì
vậy, hàng ngày, tôi cùng cán bộ kỹ thuật tiến hành theo dõi lợn ở các ô
chuồng phát hiện những lợn có biểu hiện khác thường.
Khi mới phát bệnh, lợn không có biểu hiện triệu chứng điển hình, thường
thấy con vật ủ rũ, mệt mỏi, ăn uống giảm hoặc bỏ ăn, lười hoạt đông, thân nhiệt
tăng. Do vậy, để chẩn đoán chính xác được bệnh không những dựa vào biểu
hiện bên ngoài của con vật mà còn phải dựa vào kinh nghiệm của cán bộ kỹ
thuật, công nhân có tay nghề cao và đôi khi còn phải sử dụng những biện pháp
phi lâm sàng khác. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Qua kết quả bảng 4.6, có thể thấy được kết quả tổng quát về việc phòng
và trị bệnh cho đàn lợn con tại trại bằng thuốc và vắc xin. Lợn con từ 1 - 2
ngày tuổi được tiêm Fe + B12 phòng thiếu sắt cho 715 lợn con,đạt an toàn
100%. Sau 3 ngày tuổi được nhỏ thuốc phòng trị cầu trùng, nâng cao sức đề
kháng cho lợn con, 100% lợn con sau khi sinh sẽ được nhỏ thuốc. Trong thời
gian thực tập trên chuồng đẻ, tôi đã nhỏ cầu trùng cho 713 lợn con và đạt an
toàn 100%.
Ngoài ra, tôi còn tiêm vắc xin Mycoplasma hyopneumoniae +
Glasser 1 cho 708 lợn con 7 ngày tuổi phòng bệnh suyễn và viêm đa
xoang. Khi lợn 21 ngày tôi tiêm nhắc lại vắc xin phòng bệnh viêm đa
xoang cho 695 con, đạt an toàn 100%.
4.2.3. Kết quả thực hiện điều trị bệnh cho đàn lợn nuôi tại trại
Trong thời gian 6 tháng thực tập tại trại, tôi đã được tham gia vào công
tác chẩn đoán và điều trị bệnh cho đàn lợn cùng với các anh kỹ sư của trại.
Qua đó, tôi đã được trau dồi thêm kiến thức, kinh nghiệm về chẩn đoán một
số bệnh thường gặp, nguyên nhân gây ra bệnh và cách khắc phục, điều trị
bệnh. Làm tốt công tác chẩn đoán sẽ giúp con vật nhanh chóng khỏi bệnh,
giảm tỷ lệ chết, giảm thời gian dùng thuốc và giảm thiệt hại về kinh tế. Vì
vậy, hàng ngày, tôi cùng cán bộ kỹ thuật tiến hành theo dõi lợn ở các ô
chuồng phát hiện những lợn có biểu hiện khác thường.
Khi mới phát bệnh, lợn không có biểu hiện triệu chứng điển hình, thường
thấy con vật ủ rũ, mệt mỏi, ăn uống giảm hoặc bỏ ăn, lười hoạt đông, thân nhiệt
tăng. Do vậy, để chẩn đoán chính xác được bệnh không những dựa vào biểu
hiện bên ngoài của con vật mà còn phải dựa vào kinh nghiệm của cán bộ kỹ
thuật, công nhân có tay nghề cao và đôi khi còn phải sử dụng những biện pháp
phi lâm sàng khác. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
45
Sau đây là kết quả của công tác điều trị bệnh tôi đã thực hiện trên đàn lợn
nuôi tại trại.
Bảng 4.7. Kết quả điều trị bệnh trên đàn lợn con
TT Tên bệnh
Số lợn
mắc bệnh
(con)
Phác đồ điều trị
Số lợn
khỏi
(con)
Tỷ lệ
khỏi
(%)
1 Tiêu chảy 216
Mycocin + Atropin
1ml/con, Tiêm bắp.
Điều trị 3 - 5 ngày.
195 90,27
2 Viêm phổi 50
Tylosin: 1 g/2 lít nước.
Pha vào nước uống.
Điều trị từ 5 - 10 ngày
42 84,00
Kết quả bảng 4.7 cho thấy:
Tôi đã tham gia điều trị 216 lợn con bị tiêu chảy. Tuy nhiên, số con điều
trị khỏi chỉ đạt 195/216 lợn con, tương ứng 90,27%. Triệu chứng của bệnh
thường gặp ở lợn con từ 5 - 21 ngày tuổi. Lợn tiêu chảy phân màu vàng trắng,
trắng xám, sau đó là vàng xanh, mùi phân hôi tanh. Lợn mất nước và mất
chất điện giải gầy sút nhanh, bú kém, đi lại không vững. Bệnh kéo dài thì
bụng tóp lại, lông xù, hậu môn và đuôi dính phân bê bết. Nếu không điều trị
kịp thời thì lợn con chết rất nhanh. Nguyên nhân là do lợn con mới đẻ ra sức
đề kháng yếu dễ chịu tác động của điều kiện ngoại cảnh bên ngoài, hệ tiêu
hóa chưa hoàn thiện nên khả năng khỏi bệnh không cao.
Trong thời gian thực tập, tôi cũng đã tham gia điều trị cho 50 lợn con bị
viêm phổi. Nguyên nhân do quá trình vệ sinh chuồng nuôi chưa được tốt,
không khí trong chuồng nuôi nhiều bụi bẩn và các loại vi sinh vật gây bệnh,
thức ăn quá khô hoặc bị mốc sinh nhiều bụi nên trong khi ăn lợn phải hít từ https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Sau đây là kết quả của công tác điều trị bệnh tôi đã thực hiện trên đàn lợn
nuôi tại trại.
Bảng 4.7. Kết quả điều trị bệnh trên đàn lợn con
TT Tên bệnh
Số lợn
mắc bệnh
(con)
Phác đồ điều trị
Số lợn
khỏi
(con)
Tỷ lệ
khỏi
(%)
1 Tiêu chảy 216
Mycocin + Atropin
1ml/con, Tiêm bắp.
Điều trị 3 - 5 ngày.
195 90,27
2 Viêm phổi 50
Tylosin: 1 g/2 lít nước.
Pha vào nước uống.
Điều trị từ 5 - 10 ngày
42 84,00
Kết quả bảng 4.7 cho thấy:
Tôi đã tham gia điều trị 216 lợn con bị tiêu chảy. Tuy nhiên, số con điều
trị khỏi chỉ đạt 195/216 lợn con, tương ứng 90,27%. Triệu chứng của bệnh
thường gặp ở lợn con từ 5 - 21 ngày tuổi. Lợn tiêu chảy phân màu vàng trắng,
trắng xám, sau đó là vàng xanh, mùi phân hôi tanh. Lợn mất nước và mất
chất điện giải gầy sút nhanh, bú kém, đi lại không vững. Bệnh kéo dài thì
bụng tóp lại, lông xù, hậu môn và đuôi dính phân bê bết. Nếu không điều trị
kịp thời thì lợn con chết rất nhanh. Nguyên nhân là do lợn con mới đẻ ra sức
đề kháng yếu dễ chịu tác động của điều kiện ngoại cảnh bên ngoài, hệ tiêu
hóa chưa hoàn thiện nên khả năng khỏi bệnh không cao.
Trong thời gian thực tập, tôi cũng đã tham gia điều trị cho 50 lợn con bị
viêm phổi. Nguyên nhân do quá trình vệ sinh chuồng nuôi chưa được tốt,
không khí trong chuồng nuôi nhiều bụi bẩn và các loại vi sinh vật gây bệnh,
thức ăn quá khô hoặc bị mốc sinh nhiều bụi nên trong khi ăn lợn phải hít từ https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
46
một số bệnh khác cũng dẫn tới viêm phổi. Triệu chứng lâm sàng của bệnh
viêm phổi thể hiện ra bên ngoài như: lợn kém ăn, ủ rũ hoặc sốt nhẹ, lợn
thở nhanh và thở thể bụng sờ tay vào gốc tai nóng. Tôi đã điều trị khỏi
42/50 con, hiệu quả điều trị đạt 84 %.
Ngoài việc, chẩn đoán và điều trị cho đàn lợn con, tôi còn được tham gia
thực hiện công tác chẩn đoán và điều trị bệnh cho đàn lợn nái. Kết quả điều trị
bệnh cho đàn lợn nái được trình bày ở bảng 4.8.
Bảng 4.8. Kết quả điều trị bệnh trên đàn lợn nái
TT Tên bệnh
Số lợn
điều trị
(con)
Phác đồ điều trị
Số lợn
điều trị
khỏi
(con)
Tỷ lệ
khỏi
(%)
1 Hiện tượng đẻ khó 6 Oxytocin 2 ml/con 6 100
2 Bệnh viêm vú 4
Chườm nước đá lạnh,
tiêm Cefquinom liều
20ml/con/lần
4 100
3 Bệnh viêm tử cung 5
Oxytocin; cồn Iod 10%
làm sạch tử cung,
tiêm Cefquinon với
liều 20ml/con/lần
5 100
Kết quả bảng 4.8 cho thấy:
Trong tổng số 60 con lợn nái chăm sóc có 6 con xảy ra hiện tượng đẻ
khó, tôi đã can thiệp thành công 6 ca đẻ khó, đạt 100%.
Biện pháp can thiệp tôi đã áp dụng là: Trường hợp đã vượt quá thời gian
rặn đẻ cho phép, cần tiêm Oxytocin 2 ml/ 1con nái, có thể tiêm vào tĩnh mạch
là tốt nhất.
Trường hợp không có kết quả, cần can thiệp bằng tay hoặc phẫu thuật
để lấy thai ra.Sau khi can thiệp xong, cần thụt rửa âm đạo bằng nước muối https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
một số bệnh khác cũng dẫn tới viêm phổi. Triệu chứng lâm sàng của bệnh
viêm phổi thể hiện ra bên ngoài như: lợn kém ăn, ủ rũ hoặc sốt nhẹ, lợn
thở nhanh và thở thể bụng sờ tay vào gốc tai nóng. Tôi đã điều trị khỏi
42/50 con, hiệu quả điều trị đạt 84 %.
Ngoài việc, chẩn đoán và điều trị cho đàn lợn con, tôi còn được tham gia
thực hiện công tác chẩn đoán và điều trị bệnh cho đàn lợn nái. Kết quả điều trị
bệnh cho đàn lợn nái được trình bày ở bảng 4.8.
Bảng 4.8. Kết quả điều trị bệnh trên đàn lợn nái
TT Tên bệnh
Số lợn
điều trị
(con)
Phác đồ điều trị
Số lợn
điều trị
khỏi
(con)
Tỷ lệ
khỏi
(%)
1 Hiện tượng đẻ khó 6 Oxytocin 2 ml/con 6 100
2 Bệnh viêm vú 4
Chườm nước đá lạnh,
tiêm Cefquinom liều
20ml/con/lần
4 100
3 Bệnh viêm tử cung 5
Oxytocin; cồn Iod 10%
làm sạch tử cung,
tiêm Cefquinon với
liều 20ml/con/lần
5 100
Kết quả bảng 4.8 cho thấy:
Trong tổng số 60 con lợn nái chăm sóc có 6 con xảy ra hiện tượng đẻ
khó, tôi đã can thiệp thành công 6 ca đẻ khó, đạt 100%.
Biện pháp can thiệp tôi đã áp dụng là: Trường hợp đã vượt quá thời gian
rặn đẻ cho phép, cần tiêm Oxytocin 2 ml/ 1con nái, có thể tiêm vào tĩnh mạch
là tốt nhất.
Trường hợp không có kết quả, cần can thiệp bằng tay hoặc phẫu thuật
để lấy thai ra.Sau khi can thiệp xong, cần thụt rửa âm đạo bằng nước muối https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
47
pha loãng, dùng kháng sinh chống viêm tử cung, âm đạo: Ampicillin 10mg/
kg trọng lượng, ngày tiêm 2 lần.
Theo kết quả bảng trên, trong số 60 con lợn nái chăm sóc, có 4 con nái bị
viêm vú, tôi đã tham gia điều trị khỏi 4 con, đạt 100%.
Biện pháp điều trị được áp dụng là: phong bế giảm đau bầu vú bằng cách
chườm nước đá lạnh (cục bộ), tiêm Cefquinom liều 20 ml/con/lần. Kết quả
điều trị khỏi 100% , do có trường hợp lợn nái bị viêm vú lần đầu hoặc phát hiện
kịp thời nên tỉ lệ thành công cao.
Đồng thời, tôi cũng đã điều trị 5 lợn nái bị viêm tử cung trong tổng số 60
con chăm sóc, khỏi được 5 nái, đạt 100%. Kết quả này do 1 số trường hợp nái
quá già (nái đẻ lứa thứ 12) và bị viêm nhiều lần nên không chữa khỏi hoặc nái
bị viêm lại sau quá trình chăm sóc. Biện pháp điều trị tôi đã áp dụng: bằng
cách đẩy hết dịch mủ ra ngoài và sát trùng cơ quan sinh dục rồi tiến hành điều
trị bằng kháng sinh. Thuốc dùng để đẩy mủ và các chất khác trong tử cung sử
dụng Oxytocin. Thuốc làm cơ tử cung co bóp đẩy các chất trong tử cung ra
ngoài, sau đó tiến hành thụt rửa nhiều lần bằng cồn Iod 10% để làm sạch tử
cung đồng thời tiêm kháng sinh Cefquinon với liều 20 ml/con/lần thuốc có
tác dụng chống viêm. Kết quả điều trị khỏi 100%.
https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
pha loãng, dùng kháng sinh chống viêm tử cung, âm đạo: Ampicillin 10mg/
kg trọng lượng, ngày tiêm 2 lần.
Theo kết quả bảng trên, trong số 60 con lợn nái chăm sóc, có 4 con nái bị
viêm vú, tôi đã tham gia điều trị khỏi 4 con, đạt 100%.
Biện pháp điều trị được áp dụng là: phong bế giảm đau bầu vú bằng cách
chườm nước đá lạnh (cục bộ), tiêm Cefquinom liều 20 ml/con/lần. Kết quả
điều trị khỏi 100% , do có trường hợp lợn nái bị viêm vú lần đầu hoặc phát hiện
kịp thời nên tỉ lệ thành công cao.
Đồng thời, tôi cũng đã điều trị 5 lợn nái bị viêm tử cung trong tổng số 60
con chăm sóc, khỏi được 5 nái, đạt 100%. Kết quả này do 1 số trường hợp nái
quá già (nái đẻ lứa thứ 12) và bị viêm nhiều lần nên không chữa khỏi hoặc nái
bị viêm lại sau quá trình chăm sóc. Biện pháp điều trị tôi đã áp dụng: bằng
cách đẩy hết dịch mủ ra ngoài và sát trùng cơ quan sinh dục rồi tiến hành điều
trị bằng kháng sinh. Thuốc dùng để đẩy mủ và các chất khác trong tử cung sử
dụng Oxytocin. Thuốc làm cơ tử cung co bóp đẩy các chất trong tử cung ra
ngoài, sau đó tiến hành thụt rửa nhiều lần bằng cồn Iod 10% để làm sạch tử
cung đồng thời tiêm kháng sinh Cefquinon với liều 20 ml/con/lần thuốc có
tác dụng chống viêm. Kết quả điều trị khỏi 100%.
https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
48
Phần 5
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
5.1. Kết luận
- Về hiệu quả chăn nuôi của trại:
Trung bình lợn nái của trại sản xuất được 2,45 - 2,5 lứa/năm. Số con sơ
sinh là 12,23 con/đàn, số con cai sữa: 10,06 con/đàn. Trại hoạt động vào mức
khá theo đánh giá của công ty chăn nuôi De Heus Việt Nam.
- Kết quả thực hiện quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng và phòng trị bệnh
cho đàn lợn tại trại:
Qua 6 tháng thực tập tại trại,em đã được học hỏi và chỉ dạy rất nhiều điều về
kiến thức cũng như các thao tác kỹ thuật trong chăm sóc nuôi dưỡng và phòng trị
bệnh cho đàn lợn. Những công việc em đã được học và thực hiện như sau:
- Trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng 3.006 lợn thịt, tiến hành cho lợn ăn hàng
ngày, chăm sóc lợn, chuyển lợn xuống chuồng cai, xuất lợn.
- Đỡ đẻ 60 con lợn nái, nhỏ cầu trùng, mài nanh, cắt đuôi, tiêm sắt, bấm số tai,
thiến lợn...
- Chẩn đoán, điều trị 216 lợn con bị tiêu chảy, điều trị khỏi 90,27%.
- Chẩn đoán, điều trị 50 lợn con viêm phổi, điều trị khỏi 84,00%.
- Chẩn đoán, điều trị 6 lợn nái đẻ khó, 4 lợn nái viêm vú, 5 lợn nái viêm tử
cung, điều trị khỏi 100%.
Tất cả các công việc trên tôi đều thực hiện tốt, hoàn thành tốt nhiệm vụ
được giao.
5.2. Đề nghị
- Trại lợn cần thực hiện tốt hơn nữa quy trình vệ sinh phòng bệnh và quy
trình nuôi dưỡng, chăm sóc đàn lợn nái để giảm tỷ lệ lợn nái mắc các bệnh về
sinh sản. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Phần 5
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
5.1. Kết luận
- Về hiệu quả chăn nuôi của trại:
Trung bình lợn nái của trại sản xuất được 2,45 - 2,5 lứa/năm. Số con sơ
sinh là 12,23 con/đàn, số con cai sữa: 10,06 con/đàn. Trại hoạt động vào mức
khá theo đánh giá của công ty chăn nuôi De Heus Việt Nam.
- Kết quả thực hiện quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng và phòng trị bệnh
cho đàn lợn tại trại:
Qua 6 tháng thực tập tại trại,em đã được học hỏi và chỉ dạy rất nhiều điều về
kiến thức cũng như các thao tác kỹ thuật trong chăm sóc nuôi dưỡng và phòng trị
bệnh cho đàn lợn. Những công việc em đã được học và thực hiện như sau:
- Trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng 3.006 lợn thịt, tiến hành cho lợn ăn hàng
ngày, chăm sóc lợn, chuyển lợn xuống chuồng cai, xuất lợn.
- Đỡ đẻ 60 con lợn nái, nhỏ cầu trùng, mài nanh, cắt đuôi, tiêm sắt, bấm số tai,
thiến lợn...
- Chẩn đoán, điều trị 216 lợn con bị tiêu chảy, điều trị khỏi 90,27%.
- Chẩn đoán, điều trị 50 lợn con viêm phổi, điều trị khỏi 84,00%.
- Chẩn đoán, điều trị 6 lợn nái đẻ khó, 4 lợn nái viêm vú, 5 lợn nái viêm tử
cung, điều trị khỏi 100%.
Tất cả các công việc trên tôi đều thực hiện tốt, hoàn thành tốt nhiệm vụ
được giao.
5.2. Đề nghị
- Trại lợn cần thực hiện tốt hơn nữa quy trình vệ sinh phòng bệnh và quy
trình nuôi dưỡng, chăm sóc đàn lợn nái để giảm tỷ lệ lợn nái mắc các bệnh về
sinh sản. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
49
- Thực hiện tốt công tác vệ sinh trước, trong và sau khi đẻ, có thao tác đỡ
đẻ khoa học để giảm bớt tỷ lệ mắc các bệnh về đường sinh sản ở lợn nái.
- Nhà trường và Ban chủ nhiệm khoa Chăn nuôi thú y tiếp tục cho các sinh
viên khóa sau về các trại thực tập để có được nhiều kiến thức thực tế và nâng cao
tay nghề trước khi ra trường. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
- Thực hiện tốt công tác vệ sinh trước, trong và sau khi đẻ, có thao tác đỡ
đẻ khoa học để giảm bớt tỷ lệ mắc các bệnh về đường sinh sản ở lợn nái.
- Nhà trường và Ban chủ nhiệm khoa Chăn nuôi thú y tiếp tục cho các sinh
viên khóa sau về các trại thực tập để có được nhiều kiến thức thực tế và nâng cao
tay nghề trước khi ra trường. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
TÀI LIỆU THAM KHẢO
I. Tài liệu tiếng việt
1. Archie Hunter (2000), Sổ tay dịch bệnh động vật, Phạm Gia Ninh, Nguyễn
Đức Tâm dịch, Nxb Bản đồ, Hà Nội, tr. 53, 204 - 207
2. Trần Ngọc Bích, Nguyễn Thị Cẩm Loan, Nguyễn Phúc Khánh (2016),
“Khảo sát tình hình viêm nhiễm đường sinh dục lợn nái sau khi sinh và
hiệu quả điều trị của một số loại kháng sinh”, Tạp chí Khoa học kỹ
thuật Thú y, tập XXIII (số 5), tr. 51 - 56.
3. Nguyễn Xuân Bình (2000), Phòng trị bệnh heo nái - heo con - heo thịt,
Nxb Nông nghiệp - Hà Nội, tr. 29 - 35.
4. Sa Đình Chiến, Cù Hữu Phú (2016), “Một số đặc điểm bệnh tiêu chảy của
lợn con dưới 2 tháng tuổi ở Sơn La”, Tạp chí Khoa học kỹ thuật Thú y,
tập XXIII (số 2), tr. 40 - 44.
5. Trần Thị Dân (2004), Sinh sản lợn nái và sinh lý lợn con, Nxb Nông
nghiệp, TP Hồ Chí Minh.
6. Phạm Hữu Doanh, Lưu Kỷ (2003), Kỹ thuật nuôi lợn nái mắn đẻ sai con,
Nxb Nông nghiệp, Hà Nội.
7. Đoàn Thị Kim Dung (2004), Sự biến động của một số vi khuẩn hiếu khí
đường ruột, vai trò của E.coli trong hội chứng têu chảy của lợn con ,
các phác đồ điều trị, Luận án tiến sỹ Nông Nghiệp, Hà Nội.
8. Khuất Văn Dũng (2005), Thực trạng khả năng sinh sản và hiện tượng rối
loạn sinh sản, ứng dụng hormone và chế phẩm hormone điều trị một
vài hiện tượng rối loạn sinh sản trên đàn bò cái nuôi tại nông trường
Hữu Nghị Việt Nam - Mông Cổ, Ba Vì, Hà Tây, Luận văn thạc sĩ Nông
nghiệp, Đại học Nông nghiệp Hà Nội. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
I. Tài liệu tiếng việt
1. Archie Hunter (2000), Sổ tay dịch bệnh động vật, Phạm Gia Ninh, Nguyễn
Đức Tâm dịch, Nxb Bản đồ, Hà Nội, tr. 53, 204 - 207
2. Trần Ngọc Bích, Nguyễn Thị Cẩm Loan, Nguyễn Phúc Khánh (2016),
“Khảo sát tình hình viêm nhiễm đường sinh dục lợn nái sau khi sinh và
hiệu quả điều trị của một số loại kháng sinh”, Tạp chí Khoa học kỹ
thuật Thú y, tập XXIII (số 5), tr. 51 - 56.
3. Nguyễn Xuân Bình (2000), Phòng trị bệnh heo nái - heo con - heo thịt,
Nxb Nông nghiệp - Hà Nội, tr. 29 - 35.
4. Sa Đình Chiến, Cù Hữu Phú (2016), “Một số đặc điểm bệnh tiêu chảy của
lợn con dưới 2 tháng tuổi ở Sơn La”, Tạp chí Khoa học kỹ thuật Thú y,
tập XXIII (số 2), tr. 40 - 44.
5. Trần Thị Dân (2004), Sinh sản lợn nái và sinh lý lợn con, Nxb Nông
nghiệp, TP Hồ Chí Minh.
6. Phạm Hữu Doanh, Lưu Kỷ (2003), Kỹ thuật nuôi lợn nái mắn đẻ sai con,
Nxb Nông nghiệp, Hà Nội.
7. Đoàn Thị Kim Dung (2004), Sự biến động của một số vi khuẩn hiếu khí
đường ruột, vai trò của E.coli trong hội chứng têu chảy của lợn con ,
các phác đồ điều trị, Luận án tiến sỹ Nông Nghiệp, Hà Nội.
8. Khuất Văn Dũng (2005), Thực trạng khả năng sinh sản và hiện tượng rối
loạn sinh sản, ứng dụng hormone và chế phẩm hormone điều trị một
vài hiện tượng rối loạn sinh sản trên đàn bò cái nuôi tại nông trường
Hữu Nghị Việt Nam - Mông Cổ, Ba Vì, Hà Tây, Luận văn thạc sĩ Nông
nghiệp, Đại học Nông nghiệp Hà Nội. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
9. Nguyễn Chí Dũng (2013), Nghiên cứu vai trò gây bệnh của vi khuẩn E.coli
trong hội chứng tiêu chảy ở lợn con nuôi tại tỉnh Vĩnh Phúc và biện
pháp phòng trị, Luận án thạc sỹ khoa học Nông nghiệp.
10. Trần Tiến Dũng, Dương Đình Long, Nguyễn Văn Thanh (2002), Giáo
trình sinh sản gia súc, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội.
11. Nguyễn Văn Điền (2015), Kinh nghiệm xử lý bệnh viêm tử cung ở lợn nái
sinh sản, Trung tâm giống vật nuôi Phú Thọ
12. Trần Đức Hạnh (2013), Nghiên cứu vai trò gây bệnh của Escherichia coli,
Salmonella và Clostridium perfringens gây tiêu chảy ở lợn nái tại 3
tình phía Bắc và biện pháp phòng trị, Luận án tiến sỹ Nông nghiệp
13. Nguyễn Bá Hiên, Huỳnh Thị Mỹ Lệ (2012), Bệnh truyền nhiễm thú y,
Nxb Nông nghiệp, tr. 398 - 407.
14. Hội chăn nuôi Việt Nam (2002), Cẩm nang chăn nuôi gia súc, gia cầm,
Nxb Nông nghiệp Hà Nội.
15. Trương Quang Khải, Nguyễn Quang Tính, Nguyễn Quang Tuyên, Cù
Hữu Phú, Lê Văn Dương (2012), “Kết quả phân lập và xác định một số
dặc tính sinh học của các chủng Streptococcus suis và Pasteurella
multocida ở lợn mắc bệnh viêm phổi tại tỉnh Bắc Giang”, Tạp chí
KHKT thú y, 19(4), tr. 42-46.
16. Phạm Sỹ Lăng, Phan Địch Lân, Trương Văn Dung (2002), “Bệnh phổ
biến ở lợn và biện pháp phòng trí”,Tạp chí Khoa học Công nghệ Chăn
nuôi, tập II, tr. 44 - 52.
17. Nguyễn Quang Linh (2005), Giáo trình kỹ thuật chăn nuôi lợn, Nxb Nông
nghiệp, Hà Nội.
18. Nguyễn Đức Lưu, Nguyễn Hữu Vũ (2004), Một số bệnh quan trọng ở lợn,
Nxb Nông nghiệp, Hà Nội. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
trong hội chứng tiêu chảy ở lợn con nuôi tại tỉnh Vĩnh Phúc và biện
pháp phòng trị, Luận án thạc sỹ khoa học Nông nghiệp.
10. Trần Tiến Dũng, Dương Đình Long, Nguyễn Văn Thanh (2002), Giáo
trình sinh sản gia súc, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội.
11. Nguyễn Văn Điền (2015), Kinh nghiệm xử lý bệnh viêm tử cung ở lợn nái
sinh sản, Trung tâm giống vật nuôi Phú Thọ
12. Trần Đức Hạnh (2013), Nghiên cứu vai trò gây bệnh của Escherichia coli,
Salmonella và Clostridium perfringens gây tiêu chảy ở lợn nái tại 3
tình phía Bắc và biện pháp phòng trị, Luận án tiến sỹ Nông nghiệp
13. Nguyễn Bá Hiên, Huỳnh Thị Mỹ Lệ (2012), Bệnh truyền nhiễm thú y,
Nxb Nông nghiệp, tr. 398 - 407.
14. Hội chăn nuôi Việt Nam (2002), Cẩm nang chăn nuôi gia súc, gia cầm,
Nxb Nông nghiệp Hà Nội.
15. Trương Quang Khải, Nguyễn Quang Tính, Nguyễn Quang Tuyên, Cù
Hữu Phú, Lê Văn Dương (2012), “Kết quả phân lập và xác định một số
dặc tính sinh học của các chủng Streptococcus suis và Pasteurella
multocida ở lợn mắc bệnh viêm phổi tại tỉnh Bắc Giang”, Tạp chí
KHKT thú y, 19(4), tr. 42-46.
16. Phạm Sỹ Lăng, Phan Địch Lân, Trương Văn Dung (2002), “Bệnh phổ
biến ở lợn và biện pháp phòng trí”,Tạp chí Khoa học Công nghệ Chăn
nuôi, tập II, tr. 44 - 52.
17. Nguyễn Quang Linh (2005), Giáo trình kỹ thuật chăn nuôi lợn, Nxb Nông
nghiệp, Hà Nội.
18. Nguyễn Đức Lưu, Nguyễn Hữu Vũ (2004), Một số bệnh quan trọng ở lợn,
Nxb Nông nghiệp, Hà Nội. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
19. Lê Hồng Mận, Bùi Đức Lũng (2004), Kỹ thuật chăn nuôi lợn, Nxb Nông
nghiệp, Hà Nội.
20. Lê Minh, Nguyễn Văn Quang, Phan Thị Hồng Phúc, Đỗ Quốc Tuấn, La
Văn Công (2017), Giáo trình thú y, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội.
21. Nguyễn Thị Hồng Minh (2014), Nghiên cứu biến đổi của một số chỉ tiêu
lâm sàng, phi lâm sàng và thử nghiệm biện pháp phòng, trị hội chứng
MMA ở lợn nái sinh sản, Luận án Tiến sĩ Nông nghiệp, Hà Nội.
22. Lê Văn Năm (1999), Phòng và trị bệnh ở lợn, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội
23. Lê Văn Năm (2013), Bệnh viêm phổi địa phương - suyễn lợn, Nxb Lao
động - Xã hội.
24. Nguyễn Hữu Ninh, Bạch Đăng Phong (2002), Bệnh sản khoa gia súc, Nxb
Nông nghiệp, Hà Nội.
25. Trần Văn Phùng, Từ Quang Hiển, Hà Thị Hảo, Trần Thanh Vân (2004),
Giáo trình chăn nuôi lợn, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội.
26. Popkov (1999), “Điều trị viêm tử cung”, Tạp chí Khoa học Thú y, tập XII
(số5), tr. 9 - 15.
27. Lê Thị Tài, Đoàn Thị Kim Dung, Phương Song Liên (2002), Phòng và trị
một số bệnh thường gặp trong thú y bằng thuốc nam, Nxb Nông
nghiệp, Hà Nội.
28. Phạm Ngọc Thạch (1996), Một số chỉ tiêu lâm sàng, phi lâm sàng ở gia
súc, viêm ruột ỉa chảy và biện pháp phòng trị, Luận án Tiến sĩ Nông
nghiệp, Hà Nội, tr. 20 - 32.
29. Nguyễn Văn Thanh (2007), “Kết quả khảo sát tình hình mắc bệnh viêm tử
cung trên lợn nái ngoại nuôi tại một số trang trại tại vùng đồng bằng
Bắc Bộ”, Tạp chí Khoa học kỹ thuật thú y, tập XIV (số 3), tr. 38 - 43.
30. Nguyễn Văn Thanh (2014), Sinh sản gia súc 2, Nxb Nông nghiệp. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
nghiệp, Hà Nội.
20. Lê Minh, Nguyễn Văn Quang, Phan Thị Hồng Phúc, Đỗ Quốc Tuấn, La
Văn Công (2017), Giáo trình thú y, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội.
21. Nguyễn Thị Hồng Minh (2014), Nghiên cứu biến đổi của một số chỉ tiêu
lâm sàng, phi lâm sàng và thử nghiệm biện pháp phòng, trị hội chứng
MMA ở lợn nái sinh sản, Luận án Tiến sĩ Nông nghiệp, Hà Nội.
22. Lê Văn Năm (1999), Phòng và trị bệnh ở lợn, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội
23. Lê Văn Năm (2013), Bệnh viêm phổi địa phương - suyễn lợn, Nxb Lao
động - Xã hội.
24. Nguyễn Hữu Ninh, Bạch Đăng Phong (2002), Bệnh sản khoa gia súc, Nxb
Nông nghiệp, Hà Nội.
25. Trần Văn Phùng, Từ Quang Hiển, Hà Thị Hảo, Trần Thanh Vân (2004),
Giáo trình chăn nuôi lợn, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội.
26. Popkov (1999), “Điều trị viêm tử cung”, Tạp chí Khoa học Thú y, tập XII
(số5), tr. 9 - 15.
27. Lê Thị Tài, Đoàn Thị Kim Dung, Phương Song Liên (2002), Phòng và trị
một số bệnh thường gặp trong thú y bằng thuốc nam, Nxb Nông
nghiệp, Hà Nội.
28. Phạm Ngọc Thạch (1996), Một số chỉ tiêu lâm sàng, phi lâm sàng ở gia
súc, viêm ruột ỉa chảy và biện pháp phòng trị, Luận án Tiến sĩ Nông
nghiệp, Hà Nội, tr. 20 - 32.
29. Nguyễn Văn Thanh (2007), “Kết quả khảo sát tình hình mắc bệnh viêm tử
cung trên lợn nái ngoại nuôi tại một số trang trại tại vùng đồng bằng
Bắc Bộ”, Tạp chí Khoa học kỹ thuật thú y, tập XIV (số 3), tr. 38 - 43.
30. Nguyễn Văn Thanh (2014), Sinh sản gia súc 2, Nxb Nông nghiệp. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
31. Hoàng Toàn Thắng, Cao Văn (2006), Giáo trình sinh lý học vật nuôi, Nxb
Nông nghiệp, Hà Nội, tr. 196.
32. Nguyễn Văn Thắng, Nguyễn Thị Xuân (2016), “Năng suất sinh sản của
hai tổ hợp lợn nái giữa lợn nái Landrace phối hợp với đực giống
Yorkshire và lợn nái Yorkshire phối với đực giống Landrace”, Tạp chí
Khoa học Công nghệ Chăn nuôi, số 65, tr. 54 - 61.
33. Trịnh Đình Thâu, Nguyễn Văn Thanh (2010), “Tình hình bệnh viêm tử
cung trên đàn lợn nái ngoại và các biện pháp phòng trị”, Tạp chí Khoa
học kỹ thuật Thú y, tập XVII.
34. Đặng Đình Tín (1986), Sản khoa và bệnh sản khoa thú y, Nxb Nông
nghiệp, Hà Nội.
35. Nguyễn Anh Tuấn, Nguyễn Bá Tiếp (2013), “Vai trò của Escherichia coli
và Salmonella spp trong hội chứng tiêu chảy ở lợn con trước và sau cai
sữa nghiên cứu trên mô hình trại nuôi công nghiệp”, Tạp chí khoa học
và phát triển, tập 11 (3), 318 - 327.
36. Phạm Khánh Từ, Hoàng Nghĩa Duyệt, Dư Thanh Hằng, Đào Thị Phượng,
Nguyễn Văn Chào, Nguyễn Thị Lộc (2014), “Khả năng sinh trưởng và
sinh sản của lợn nái Yorkshire và Landrace nuôi ở vùng gò đồi huyện
Cam lộ tỉnh Quảng Trị”, Tạp chí Khoa học, Đại học Huế.
II. Tài liệu tiếng anh
37. Christensen R. V., Aalbaek B., Jensen H. E. (2007), “Pathology of udder
lesions in sows”, J. Vet. Med. A Physiol. Patho.l Clin. Med. 2007 Nov.,
54(9), p. 491.
38. Glawisschning E., Bacher H. (1992), “The Efficacy of Costat on E.coli
infectedweaning pigs”, 12
th
IPVS congress, August 17 - 22, p. 182.
39. Hughes, James (1996), “Maximising pigs production and reproduction”,
Compus, Hue University of Agriculture and Forestry, September. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Nông nghiệp, Hà Nội, tr. 196.
32. Nguyễn Văn Thắng, Nguyễn Thị Xuân (2016), “Năng suất sinh sản của
hai tổ hợp lợn nái giữa lợn nái Landrace phối hợp với đực giống
Yorkshire và lợn nái Yorkshire phối với đực giống Landrace”, Tạp chí
Khoa học Công nghệ Chăn nuôi, số 65, tr. 54 - 61.
33. Trịnh Đình Thâu, Nguyễn Văn Thanh (2010), “Tình hình bệnh viêm tử
cung trên đàn lợn nái ngoại và các biện pháp phòng trị”, Tạp chí Khoa
học kỹ thuật Thú y, tập XVII.
34. Đặng Đình Tín (1986), Sản khoa và bệnh sản khoa thú y, Nxb Nông
nghiệp, Hà Nội.
35. Nguyễn Anh Tuấn, Nguyễn Bá Tiếp (2013), “Vai trò của Escherichia coli
và Salmonella spp trong hội chứng tiêu chảy ở lợn con trước và sau cai
sữa nghiên cứu trên mô hình trại nuôi công nghiệp”, Tạp chí khoa học
và phát triển, tập 11 (3), 318 - 327.
36. Phạm Khánh Từ, Hoàng Nghĩa Duyệt, Dư Thanh Hằng, Đào Thị Phượng,
Nguyễn Văn Chào, Nguyễn Thị Lộc (2014), “Khả năng sinh trưởng và
sinh sản của lợn nái Yorkshire và Landrace nuôi ở vùng gò đồi huyện
Cam lộ tỉnh Quảng Trị”, Tạp chí Khoa học, Đại học Huế.
II. Tài liệu tiếng anh
37. Christensen R. V., Aalbaek B., Jensen H. E. (2007), “Pathology of udder
lesions in sows”, J. Vet. Med. A Physiol. Patho.l Clin. Med. 2007 Nov.,
54(9), p. 491.
38. Glawisschning E., Bacher H. (1992), “The Efficacy of Costat on E.coli
infectedweaning pigs”, 12
th
IPVS congress, August 17 - 22, p. 182.
39. Hughes, James (1996), “Maximising pigs production and reproduction”,
Compus, Hue University of Agriculture and Forestry, September. https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
40. Pensaet M. B. de Bouck P. A. (1978), “New coronavirus – like
particleassociated with diarrhea in swine”, Arch. Virol., p 58; p. 243 -247.
41. Jose Bento S., Ferraz and Rodger K., Johnson (2013), Animal Model
Estimation of Genetic Parameters and Response to Selection for Litter
Size and Weight, Growth, and Backfat in Closed Seedstock Populaions
of Large White and Landrace Swine, Department of Animal Science,
December 4, 2013, University of Nebraska, Lincoln 68583 - 0908
42. Smith, Martineau B.B. G. Bisaillon, A. (1995), “Mammary gland and
lactaion problems”, In disease of swine, 7
th
edition, Iowa state university
press, p. 40- 57.
43. White B. R., Mc Laren D. G., Dzink P. J., Wheeler M. B. (2013), “Attain
ment of puberty and the mechanism of large litter size in Chinese
Meishan females versus Yorkshire females”, Biology of Reproduction,
44, p. 160.
III. Tài liệu internet
44. Trần Vă n Bình (2010), Bệnh đẻ khó ở lợn
nái,http://pharmavet.vn/?tab=forum&id=1350
45. Duy Hùng (2011), Bệnh viêm vú ở lợn nái, http://nongnghiep.vn/benh-
viem-vu-o-lon-nai-post65605.html | NongNghiep.vn.
46. Muirhead M., Alexander. T. (2010), Reproductive System, Managing Pig
Health and the Treat of Disease, http://www.thepigsite.com.
47. Nguyễn Ánh Tuyết (2015), Bệnh viêm khớp trên lợn con,
http://nguoichannuoi.com/benh-viem-khop-tren-heo-con-fm471.html
https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
particleassociated with diarrhea in swine”, Arch. Virol., p 58; p. 243 -247.
41. Jose Bento S., Ferraz and Rodger K., Johnson (2013), Animal Model
Estimation of Genetic Parameters and Response to Selection for Litter
Size and Weight, Growth, and Backfat in Closed Seedstock Populaions
of Large White and Landrace Swine, Department of Animal Science,
December 4, 2013, University of Nebraska, Lincoln 68583 - 0908
42. Smith, Martineau B.B. G. Bisaillon, A. (1995), “Mammary gland and
lactaion problems”, In disease of swine, 7
th
edition, Iowa state university
press, p. 40- 57.
43. White B. R., Mc Laren D. G., Dzink P. J., Wheeler M. B. (2013), “Attain
ment of puberty and the mechanism of large litter size in Chinese
Meishan females versus Yorkshire females”, Biology of Reproduction,
44, p. 160.
III. Tài liệu internet
44. Trần Vă n Bình (2010), Bệnh đẻ khó ở lợn
nái,http://pharmavet.vn/?tab=forum&id=1350
45. Duy Hùng (2011), Bệnh viêm vú ở lợn nái, http://nongnghiep.vn/benh-
viem-vu-o-lon-nai-post65605.html | NongNghiep.vn.
46. Muirhead M., Alexander. T. (2010), Reproductive System, Managing Pig
Health and the Treat of Disease, http://www.thepigsite.com.
47. Nguyễn Ánh Tuyết (2015), Bệnh viêm khớp trên lợn con,
http://nguoichannuoi.com/benh-viem-khop-tren-heo-con-fm471.html
https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
MỘT SỐ HÌNH ẢNH TRONG QUÁ TRÌNH THỰC TẬP
Hình 1: Viêm tử Cung Hình 2: Viêm vú
Hình 3: Lợn con tiêu chảy https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Hình 1: Viêm tử Cung Hình 2: Viêm vú
Hình 3: Lợn con tiêu chảy https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Hình 4:Thuốc Oxytocin Hình 5: Thuốc sát trùng
Hình 6: Đặc trị cầu trùng, e.coli. Hình 7. Allenzyme Men vi sinh
bào tử chịu nhiệt, chịu kháng sinh.
https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Hình 6: Đặc trị cầu trùng, e.coli. Hình 7. Allenzyme Men vi sinh
bào tử chịu nhiệt, chịu kháng sinh.
https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Hình 8: Sát trùng sau khi thiến Hình 9: Đỡ đẻ
Hình 10: Thụt rửa cho nái Hình 11: Cọ mông lợn
viêm tử cung https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Hình 10: Thụt rửa cho nái Hình 11: Cọ mông lợn
viêm tử cung https://sangkienkinhnghiemketoan.com/
Categories
GeneralDownload
Download Slideshow Get the original presentation fileQuick Actions
Statistics
- Views 17
- Slides 64
- Age 418 days
Related Slideshows
22
Pray For The Peace Of Jerusalem and You Will Prosper
RodolfoMoralesMarcuc
45 views
26
Don_t_Waste_Your_Life_God.....powerpoint
chalobrido8
49 views
31
VILLASUR_FACTORS_TO_CONSIDER_IN_PLATING_SALAD_10-13.pdf
JaiJai148317
44 views
14
Fertility awareness methods for women in the society
Isaiah47
41 views
35
Chapter 5 Arithmetic Functions Computer Organisation and Architecture
RitikSharma297999
43 views
5
syakira bhasa inggris (1) (1).pptx.......
ourcommunity56
42 views