Pangasinense - The Story of Ahikar the Grand Vizier of Assyria.pdf

adrian1baldovino 34 views 15 slides Jan 10, 2025
Slide 1
Slide 1 of 15
Slide 1
1
Slide 2
2
Slide 3
3
Slide 4
4
Slide 5
5
Slide 6
6
Slide 7
7
Slide 8
8
Slide 9
9
Slide 10
10
Slide 11
11
Slide 12
12
Slide 13
13
Slide 14
14
Slide 15
15

About This Presentation

The Story of Ahikar, folktale of Babylonian or Persian origin, about a wise and moral man who supposedly served as one of the chief counselors of Sennacherib, king of Assyria (704–681 bc). Like the biblical Job, Ahikar was a prototype of the just man whose righteousness was sorely tested and ultim...


Slide Content

SayIstoryanenAhikar
INTRODUKSIYON
WaladsikatayoedSayIstoryanenAhikarsosakeyed
saraysankadaananalapuannakanonotantankakabatan
natoo.Sayimpluensyatoetnanengnengedsaray
alamatnadakelatotoo,kaibalayKoran,tansayDaan
tanBalonSipan.
SakeyamosaicyaaromogedTreves,Germany,so
mangililitratoedlimognasaraymakabatalalakied
mundoedkarakternenAhikar.Niasomakolorya
istoryato.
Saypetsanasayanistoryasonagmaliwatemana
mabilabilayadiskusyon.Diadkaunoranetinsulatna
sarayiskolaritannenmangaInmunanSiglonen
apaneknekanyalingoiraedorihinalyaistoryaya
pinmatnagedsakeyyaAramaicyapapironen500B.C.
diadlimognasaraygeraynaElephantine.
Sayistoryaetmapatnagyaistoryalabattanaliwan
awaran.Diadtua,saymanbabasaetmakapikabated
satandiadsaraykaarumanapahinanaTheArabian
Nights.Maongsoinkisulatto,tansaysalaysayyanapno
naaksion,intriga,tanmaingetapanagtakasso
mangaalayimanoanggadsampot.Saykawayanganna
panag-imadyinsosankamablianakayarianna
managsulat.
Saypansulatetnaapagedapatiranparte:(1)Say
Salaysay;(2)SayPanagbangat(makatantandanseryena
Uliran);(3)SayBiaheedEhipto;(4)SaraySimilitudeso
Parables(yainusarnenAhikarpiannasumpalso
edukasyonnaagtoalingoyaakulawto).
KAPITULO1
SiAhikar,sayGrandViziernaAsirya,etwalaanna60
yaasawabalettaanggapoyanaktonlaki.Kanian
inampontoyakulawto.Sikatoynapnonakakabatantan
pikakabatnensaytinapaytandanum.
1SayistoryanenHaiqâryaMarunong,Viziernen
SennacheribyaAri,tansiNadan,yaanaknaaginen
HaiqâryaMakabat.
2WalaysakeyaViziernenpanaonnenArinSenakerib
yaanaknenSarhadum,ArinaAsiriatanNinive,sakeya
marunongatooamanngarannaHaiqâr,tansikatoy
ViziernenArinSenakerib.
3Sikatoywalaannamarakep,kayamanantandakela
kayamanan,tansikatoymarundunong,marunong,sakey
apilosopo,edpikakabat,edopinyontanedgobierno,
tansikatoyangasawanaanemaplonbibii,tansikatoy
angipaalageynasakeyakastilyoparadbalangsakeyed
sikara.
4Baletanggamanedsatanetanggapoyanakto.na
sarayanbibii,yanayarinmananawirto.
5Tansikatoynaermenanamaonglapudsaya,tansakey
yaagewettinipontoirayastrologotansarayde-arala
lalakitansaraysalamangkerotanimpaliwawatoed
sikarasokipapasentotansaypamaakarannainkabaog
to.
6Inkuandaedsikato,'Laka,manbagatkadsaraydirios
tankerewenmoedsikarayaompanikdandakana
sakeyyaugawalaki.'
7Tanginawatosoimbagaraedsikatotanangiyapayna
saraybagatedsarayidolo,tanakikasitanakikasied
sikara.
8Baletagirainmebatnaanggansakeyasalita.Tan
sikatoytinmaynanamaer-ermentanmaer-ermen,a
tinmaynanawalaannaot-otedpusoto.
9Tansikatoypinmawil,tanakikasiedSankatageyana
Dios,tananisia,amikakasiedSikatotekepnaapoyed
pusoto,akuanto,OSankatageyanaDios,O
ManamalsanaTawentandalin,OManamalsanaamina
pinalsa!
10Mikasiakedsikayaikdanmoaknasakeyyaugawa
laki,piannaligliwatoakpiansikatoywadmaned
pankaabiganko,piansikatoymakapirongedsaray
matak,tanpiansikatoymangiponponedsiak.'
11Insanwalaybosesyaangibagaedsikato,'Lapud
nanmatalekkaninunonaedsarayimahentanangiyapay
kanasaraybagatedsikara,agkalamananakedlegay
bilaymo.'
12BaletalaenmosiNadanyaanaknaagim,tan
gawaenmonanakmotanibangatmoedsikatoso
panagaralmotansaymaongapanagpastolmo,tanno
ompateykaetiponpontoka.’
13DiadsamanetinalatoyNadanyaanaknaagitonbii,
amansususoni.Tansikatoyinyawattodwaloranwet-
nursepianpasusoendatanpabalegenda.
14Tansikatoypinabalegdatekepnamaongatagano
tanmauyamoapanangipasaltankawesaseda,tan
kolor-ubetanambalbalangankawes.Tansikatoy
akayurongedsaraydukolanagawadseda.
15TansanenbinmalegsiNadantanmanaakarasinga
atageyakiewasedro,sikatoyimbangattonamaabig
iranugalitanpanagsulattansiensiatanpilosopiya.
16Tankayarinadakelyaagew,ninengnengnenArin
SenakeribsoHaiqârtananengnengtonsikatoymasiken
lanmaong,tanlaloninkuantoedsikato.
17'Osaygagalangenkonkaaro,saymarundunong,say
napanmatalkan,saymarunong,saygobernador,say
sekretaryoko,sayvizierko,sayChancellortandirektor
ko;petegasikasotinmakkenamaongtanambelatkala
edsaraytaon;tansayitaynanmoedsayaamundoso
nepegyaasinggerla.
18Ibagamnosiopaymanlingkoredsiakkayarimo.’
TaninkuannenHaiqâredsikato,'Okatawanko,
manbilaykomonyaanggadanggasoulom!Wadmansi
Nadanyaanaknenagik,sikatoyginawakonanakko.
19Tansikatoypinabalegkotanimbangatkoedsikato
sokarunongantanpikakabatko.’
20Taninkuannaariedsikato,'OHaiqâr!sikatoso
iyakarmoedarapko,piansikatosonanengnengko,tan
nonaromogkoasikatosomanepeg,sikatosoipasenmo
edpasenmo;tanonlakala,pianmanpainawatan
manbilayednakekeraanabilaymoedmasamita
painawa.'

SayIstoryanenAhikar
21InsanlinmasiHaiqârtaninpresentatoyNadanya
anaknaagitonbii.Tansikatoyangigalangtanangipila
napakayaritankagalanganedsikato.
22Tansikatoyninengnengtotansikatoypandinayewan
totansikatoynanliketantotaninkuantoedsiHaiqâr:
'Sayakasisoanakmo,OHaiqâr?Ipipikasikyaiyagel
komonnaDios.Tannopanonyananlingkorkadsiak
tanedamakaSarhadum,ontanmetkomonyasayan
anakmoetmanlingkoredsiaktansumpalentoray
kimeyko,saraypankaukolanko,tansaraykimeyko,
piansikatoynapagalangankotannapabiskegko
nisengegedsika.'
23TansiHaiqâretdinmakmomoedaritaninkuantoed
sikato,'Manbilaykomonsouloyoedandi-anggaan,O
katawankonari!Kerewenkoedsikayamaanoskaed
anakkonsiNadantanperdonaenmoraylingotopian
makapanlingkoredsikaunongedmanepeg.'
24Insaninsambanaariedsikatoyasikatoygawaenton
sankatalonggaringanedsaraypaboritoto,tan
sankabiskeganedsaraykakaaroto,tansikatoynepega
nakaibatodiadaminakagalangantanrespeto.Tan
inangobantoraylimatotannampataniredsikato.
25TaninalatoyNadan.sayanaknaagitonbiiakaiba
totanpinayurongtoedsakeyakuartotanimbangatto
edlabitanagewanggadsikatoynapnonakakabatantan
pikakabatanagkalaloninensaytinapaytandanum.
KAPITULO2
Sakeyya"PoorRichard'sAlmanac"nensaman.Saray
ag-ompateyaganggannakonduktanatoonipaakared
kuarta,bibii,kawes,negosyo,kakaaro.Nagkalautlan
saraymakapainteresaproverbiosonaromoged
Bersikulo12,17,23,37,45,47.IkomparasoBersikulo
63edarumedsaraysinisismonatan.
1Ontansoimbangattoedsikato,akuanto:‘Oana’ko!
dengelmoypanagsalitaktantumbokmoraysimbawak
tantandaanmoyibabagak.
2Oanakko!nomakadngelkanasakeyasalita,
paulyananmoyaompateyedpusom,tanagmo
iparungtaledarum,ompanmagmaliwamabilayabaga
tanpoolanmosodilamtanpansengegannaot-oted
lamanmo,tanmakagamorkanakababaingan,tan
nabaingankaedarapnaDiostanlaki.
3Oanakko!nowalaynadngelmonbalita,agmo
ikakayat;etnowalayanengnengmo,agmoibabaga.
4Oanakko!gawaenmonmainomaysopanagsalitam
eddumerengel,tanagkamanaapurayamangiternaebat.
5Oanakko!nowalaynadngelmo,agmoiyaamot.
6Oanakko!agmouukbaransosakeyasinger,odino
ukbaran,tanagmosesekansoakaukbaranasinger.
7Oanakko!agyolabaysokarakpanedpaway,ta
onkulangtanonlabasitan,baletsaymapagalanga
pakanodnonotanetmansiansiaedandi-anggaan.
8Oanakko!agmoaabuloyansosakeya
makulangkulangabiiamamalikdoedsikaed
panagsalitato,taompanompateykaedsankagrabiana
patey,tansikatosomakaloobedsikaediketanggad
sikasonapatitan.
9Oanakko!agmolabaysosakeyabiiyaaka-dukolan
nakawestansarayunguento,asikatoymakapadimlatan
makulangkulangedkamarerwato.Pakaskasikanoiter
moedsikatosoantokamanakayarianmo,odino
ipalimamedsikatosowaladlimamtansikatoy
mamalikdoedsikaamankasalanan,tansayDiosso
onsanokedsika.
10Oanakko!agkamagmaliwasingasaykiewya
almendras,tasikatosomanbunganasaraybulonged
arapnaaminakakiewan,tannakanabungakayarina
aminda,noagingensingakasaykiewamulberry,a
mangiternanakanabungaedarapnaaminakakiewan,
tansaraybulongtokayarinaaminakiew.
11Oanakko!iyukomosoulom,tanpalemewmoso
bosismo,tanmagmaliwkanmagalang,tanmanakarka
edmaptekadalan,tanagkamagmaliwa
makulangkulang.Tanagmoitatageysobosismono
manliketkalapuednodiadpanamegleynamaksila
bosessosakeyyaabungsonipaalagey,sayasno
makapangipaalageynadakelyakaabunganedinagew-
agew;tannolapuedbiskegsopangipaarapedpanag-
arado,saypanag-aradosoagbalotnaekaledsilongna
sarayabaganasaraykamelyo.
12Oanakko!saypangekalnabatoedsakeyamakabat
atooetmagmaongninensayiyinumnaalakedsakeya
maermenatoo.
13Oanakko!ikalbomosoalakmoedsaraylubokna
saraymatunong,tanagkamiinumedsaraytotoon
anggapoypikakabattanmabanday.
14Oanakko!ompeketkaedsaraymarunongatotooa
matakotedDiostanmiparaedsikara,tanagka
onaasinggeredsarayagmakaamta,ompanmagmaliw
kansingasikatotannaaralanmososaraydalanto.
15Oanakko!nowalaynaalamonkaaroodinokaaro,
salienmo,tankayaritoetgawaenmonkaarotankaaro;
tanagyoidayewyaangapososubok;tanagmo
dederalensopanagsalitamedsakeyatooyaandianna
kakabatan.
16Oanakko!leganyamansiansiasosapatosedsalim,
manakarkaedsaraysabisabit,tanmanggawakaydalan
paradanakmo,tanparadsankaabunganmotansaray
anakmo,tangawaenmonmaletsobarkomoantisya
onlaeddayattansaraydaluyontotanonleleregtanagto
nayariannisalba.
17Oanakko!nosaymayamanatooetmangannauleg,
ibabagaran,--"Lapudkakabatanto,"tannosaysakeya
mairap-bilayetmangan,ibaganatotoo,"Lapuderasto."
18Oanakko!sikatosokontentoedinagew-agewa
kanenmotansaraykayarianmo,tanagtopipilalekenso
kayariannaarum.
19Oanakko!agkamangaabayedmakulangkulang,tan
agkamanganedsikato,tanagkamanliketedsaray
kairapannakakaabaymo.Nosaykalabanmoet
nankasalananedsika,ipanengnengmoykaabiganed
sikato.
20Oanakko!sakeyatooyaontakotedDiosettakotan
motanpagalanganmo.
21Oanakko!saytooyaanggapoyamtatoetnatumba
tannatumba,tansaytoonmakabat,angganonatumbaet

SayIstoryanenAhikar
agnatenyeg,tanangganonapelagetombangonatampol,
tannosikatoymansasakitetsaragtonasikasoensobilay
to.Baletnonipaakaredignorante,makulangkulanga
too,paradsakittoetanggapoytambal.
22Oanakko!nowalaytoononasinggeredsikaya
abebanensaysika,onarapkapianabetenmo,tan
mansiansiakanakaalagey,tannoagtokanabayaran,
sayKatawantosomanbayaredsikaparadsikato.
23Oanakko!agmolapaulyananyapekpekensoanak
mo,tasaypanagpaltogedanakmoetsingadutaked
hardin,tansingapangigalutedsanginapitaka,tansinga
pangigalutedsarayayayep,tansingapangisaraed
puerta.
24Oanakko!amperenmosoanakmoedkarelmeñgan,
tanibangatmoedsikatosougalisakbayasikatoso
onrebeldeedsikatanawitentokaedpanagmudmoraed
limognasaraytotootanibitaymosoulomedsaray
karsadatansaraypantitiponantansikasonadusalapued
kaugsannasaraymaugesagawato.
25Oanakko!mangalakanamatabaabakaawalaay
katatnalaman,tansakeyyaasnoabalegawalaanna
saraykuko,tanagkamangalanabakaawalaanna
angkakabalegasaklor,odinomikaaroedsakeyamasilib
atoo,odinomangalanasakeyamakolkolyaaripen,
odinosakeyamatakewyaaripenabii,nipaakaredamin
agawaenmoedsikaraetnaderalira.
26Oanakko!agmoabuloyanyasumpaenkanasaray
atatengmo,tansayKatawansonapaliketedsikara;ta
nikuan,"Saymangimubusoledamatoodinoinatoet
nepegyaompateyedpatey(saylabaykonibagaetpatey
nakasalanan);tansamaymangigalangedatatengtoet
naparukeytoybilaytotannanengnengtoyamina
kamaungan.""
27Oanakko!agkamanakareddalanyaanggapoy
armasmo,taagmoamtanokapigansopakaabetna
kalabanedsika,pianakaparaankaedsikato.
28Oanakko!agkamagmaliwasingasakeyakiewya
anggapoybulongtoyaag-ontubo,noagingen
magmaliwkaasingasakeyakiewyaasakbonganna
saraybulongtotansaraysangato;tasaytoonanggapoy
asawatoodinoanaktoetnababainganedmundotan
bubusolenda,asingasakeyakiewyaanggapoybulong
totananggapoybungato.
29Oanakko!magmaliwkansingasakeyamabungaa
kiewedgilignadalan,asaybungatoetkakanenna
aminatotoonondadalan,tansarayayayepedkalawakan
manpapainawaedsilongnaaninototanmamanganed
saraybulongto.
30Oanakko!balangkarneroyaonarawieddalantotan
saraykakaibatoetmagmaliwataganonalobo.
31Oanakko!agmoibabagan,"Saykatawankoet
makulangkulangtansiaketmakabat,"tanagmo
ibabagaypanagsalitanainka-ignorantetaninka-
makulangkulang,taompannamudmoratoka.
32Oanakko!agkamagmaliwasakeyedsarayaripen
yaibabaganasaraykatawandaya,"Arawikadsikami,"
noagingenmagmaliwkansakeyedsaramayibabaga
ran,"Onsinggerkatanonsinggerkadsikami."
33Oanakko!agmoaaroensoaripenmoedarapna
kaibato,taagmoamtanodinanedsikaraso
sankaimportantianedsikadiadkaunoran.
34Oanakko!agkaontatakotedKatawanmoyaamalsa
edsika,taompansikatoyag-onsalitaedsika.
35Oanakko!gawaenmosopanagsalitamamarakep
tanpamasamitmosodilam;tanagmoaabuloyanso
kaibamamangigatin-gatinedsalim,taompan
mangigatin-gatinedpagewmoedsananeyapanaon.
36Oanakko!nopekpekenmososakeyamakabatatoo
edsakeyasalitanakakabatan,sayasoonkuronged
pagewtoasingasakeyamasilibapakaliknana
kababaingan;baletnotupakenmonabastonsoandiay
amtaagtonatalosanodinonarengel.
37Oanakko!nomangibakikaymakabatatooparad
saraypankaukolanmo,agmoiteredsikatosodakela
ganggan,tagawaentosokimeymounongedlabaymo:
tannomangibakikanamakulangkulang,agmo
iganggan,noagingenonlakatangawaenmosokimey
mo,tanosikaigangganmo,agtogawaensolabaymo.
Noibakidakaednegosyo,apuramonsumpalenitana
tampol.
38Oanakko!agmogawaenakabusolsosakeyatooa
mabiskegnensaysika,taalaentososukatmo,tansay
ibalestoedsika.
39Oanakko!subokenmosoanakmo,tansayaripen
mo,sakbaymonipalimaedsikarasosaraykayarianmo,
ompannaandiraedsikara;lapuedsamansowalaanna
napnonlimasonatawagamakabat,angansikatoso
makulang-kulangtanandi-kakanaan,tansamanso
walaannaandi-kakanaanalimasonatawagamairap-
bilay,andi-kakabat,angansikatosoprinsipenasaray
makabat.
40Oanakko!Anganaknasakeyacolocynth,tan
angakmonaknaaloe,tananggapolayaromogkonmas
ampaitnensaykairapantankakulangan.
41Oanakko!ibangatmosoanakmoedpanagtipidtan
panag-eras,pianmaongsopangasikasotod
sankaabunganto.
42Oanakko!agmoibabangatedsarayagmakaamta
nasalitanasaraymakabatatotoo,tamakapabelatitan
edsikato.
43Oanakko!agmoipapanengnengsokipapasenmoed
kaaromo,taompannamudmorakaedsikato.
44Oanakko!sayinkabulagnapusosolalon
makapaermennensayinkabulagnamata,lapuedsay
inkabulagnamatasonayariniwanwanadaiset-daiset,
baletsayinkabulagnapusosoagnaiwanwan,tan
taynanantosomaptekadalan,tanonlaedpikeweta
dalandalan.
45Oanakko!saypakatumbanasakeyatooedsalitoet
magmaongninensaypakatumbanasakeyatooeddila
to.
46Oanakko!magmaongsokaaroyaasinggernensay
agiyaarawi.
47Oanakko!saykarakpanetonkupasbaletsay
panagaraletmansiansia,tansaymundoetonkupastan
magmaliwyaandi-kakanaan,baletsaymaongangaran
etagmagmaliwyaandi-kakanaanodinoonkupas.

SayIstoryanenAhikar
48Oanakko!saytooyaanggapoypainawato,say
impateytoetmagmaongninensaybilayto;tansay
tanolnapannangismagmaongninensaytanolna
panagkanta;tasayermentanpannangis,nowalaed
sikarasotakotedDios,magmaongninensaytanolna
panagkantatanpanliliket.
49Oanakko!sayulponapalakaedlimamet
magmaongnensaygansaedkalderonakaabaymo;tan
saysakeyakarneroyaasinggeredsikamagmaongni
nensaysakeyabakayaarawi;etsaysakeyyaanuyaw
edlimammagmaongnensaysanliboyaanuyawya
ontitikyab;tansaykairapanamantitiponmagmaongni
nensaypangitayaknadakelatagano;tansaymabilaya
soramagmaongninensayinateyaleon;tansaysakeya
libranabagoykarneromagmaongninensaysakeya
libranakayamanan,saylabaykonibagaetbalitoktan
pilak;lapuedsaybalitoktanpilaksoniamottan
asakbonganeddalin,tanagirananengneng;baletsay
bagoykarneroetmansiansiaedsaraytindaantan
nanengnengitan,tansakeyitanakarakpanedsamay
mangisulongedsatan.
50Oanakko!magmaungsomelagakayamanannen
saynitaytayakakayamanan.
51Oanakko!maungnisomabilayyaasonensay
inateyamairap-bilay.
52Oanakko!maungnisotoonmairap-bilaya
manggagawanaduganensaytoonmayamanyainatey
edsaraykasalananto.
53Oanakko!pansiansiaenmososakeyasalitaed
pusom,tansayasodakeledsika,tanmanalwarkano
iparungtalmososekretonakaaromo.
54Oanakko!agmopaulyanansosakeyasalitaya
ompawayedsangimangaedagmoninaisipsopusom.
Tanagkaontalindegedbaetannasaraytotoon
manlalaban,tamanlapudmaugesasalitaetmanlalapud
panlalaban,tanmanlapudpanlalabanetmanlalapud
bakal,tanmanlapudbakaletmanlalapudpanlalaban,tan
sikasonapilitanamantasi;baletombatikkadimantan
manpainawaka.
55Oanakko!agkaonsusumpadsakeyatoonmas
mabiskegnensaysika,noagingenmakagamorkay
espiritunaanos,tanpanagsungdotanmapteka
kondukta,taanggapolaymasmaabignensaysatan.
56Oanakko!agmobubusolensoinmunankaaro,ta
saykomaduaetnayarinagmanbayag.
57Oanakko!bisitaensomairap-bilayedkairapanto,
tanmansalitakanipaakaredsikatodiadarapnaSultan,
tangawamsoanggaaynayarianmopiannisalbaed
sanginaleon.
58Oanakko!agkamanliketedimpateynakabusolmo,
takayarinadaisetapanaonsikasomagmaliwakaabay
to,tansamaymanludlureyedsikaetrespetoentan
pagalanganmotannakaibatokaninunonaed
panangibano.
59Oanakko!nosaydanumetontundaedtawen,tan
sayandeketyauwaketmagmaliwyaamputi,tansay
miraetmagmaliwyamasamitasingadilo,saraytotoon
anggapoyamtatansaraymakulangkulangetmakatalos
tanmagmaliwiranmarunong.
60Oanakko!nolabaymosomagmaliwamakabat,
amperenmosodilamedpanagtila,tansaylimamed
panagtakew,tansaraymatamedpakanengnengna
mauges;diadontansikasonatawagamakabat.
61Oanakko!saymakabatatooetpekpekenkakomon
nasakeyabaston,baletsaymakulang-kulangagtoka
komonlanaannaambalingitatambal.Magmaliwkan
mapaabebaedkalangweranmotannapagalangankaed
inkatatkenmo.
62Oanakko!agkaonsusumpaedsakeyatooedsaray
agewnapakayarito,nisaysakeyyailogedsarayagew
nadelapto.
63Oanakko!agkamanapuraedkasalnaasawanbii,ta
nomaabigsopansumpalanto,ikuanto,Katawanko,
iparaanmoak;tannomagmaliwyamauges,i-ratetono
siopaysengegannasatan.
64Oanakko!siopamanyaeleganteedkawesto,sikato
metmetedpanagsalitato;tansamaywalaannamauges
yaitsuraedkawesto,sikatometsoontanedpanagsalita
to.
65Oanakko!noakagawakaypanagtakew,ipaamtamo
edSultan,tanikdanmonakabiangannasatan,pian
niliktarkaedsikato,tanoandietmansungdokana
kapaitan.
66Oanakko!mikaarokaedtoonnapseltannapselso
limato,tanagkamikaaroedtoonakasaratannarasan
solimato.
67Walayapatiranbengatlayaagnaseguronaariodino
sayarmadato:panagpairapnavizier,tanmaugesa
gobierno,tanpanagpalikdoedlinawa,tanpanagpairap
edsakop;tanapatiranbengatlayaagnayariniyamot:
saymakabat,tansaymakulangkulang,tansaymayaman,
tansaymairap-bilay.'
KAPITULO3
SiAhikaretnanretiroedaktibonpibibiangtoedsaray
kimeynaestado.Ipapalimatoraykayariantoed
mapalikdonakulawto.Niasomakapakelkelawya
istoryanopanonyanagmaliwyapalsipikadososakey
yaandiaypisasalamatyamanagpalikdo.Saymasiliba
planopianerelensiAhikarsonanresultaed
inkakondenatoedipapatey.Mapatnagyasampotnen
Ahikar.
1OntansoinkuannenHaiqâr,tannenasumpaltola
irayanganggantanproverbioedsiNadan,yaanakna
agitonbii,inisiptonpansiansiaentoiratanyaamin,tan
agtoamtayaimbesyaontanetipapanengnengtod
sikatosokapagaantanpanagmudmoratan
panagludlurey.
2Kayarito,siHaiqâretakayuronglabatedabungtotan
intertodsiNadansoaminakayarianto,tansarayaripen,
tansarayaripenabibii,tansaraykabayo,tansaraybaka,
tanaminakayariantotanagamoranto;tannansiansia
edlimanenNadansopakapanyariamangiganggantan
mangisebel.
3TansiHaiqârsoakayurongamanpainawaedabungto,
tankadapanaonetonlasiHaiqârtanmangiternagalang
edari,tanompawiledabungto.

SayIstoryanenAhikar
4NatannenatebeknenNadanasaypakayarin
mangiganggantanmangisebeletwaladlimato,sikatoy
ag-inmabobonedposisyonnenHaiqârtansikatoy
inelek-elekanto,tansikatoybinalawtokapiganmana
sikatoyompatnag,akuanto,'SaytiyokonsiHaiqâret
waladdotateto,'tananggapolayamtatonatan.'
5Tanginapoantonpinaltogirayaripentanaripena
bibii,taninlakotoraykabayotansaraykamelyotan
nan-gastosedaminakayariannentiyotonsiHaiqâr.
6TansanenanengnengnenHaiqâryaanggapoy
panangasitoedsarayaripentoodinoedsankaabungan
to,sikatoyinmalageytanpinataynantoedabungto,tan
angibakinamangibagaedariyaintaytayaktoray
kayariantotansaytaganoto.
7TaninmalageysoaritantinawagtoyNadantan
inkuantodsikato:'LeganyamabiskegnisiHaiqâr,
anggapoymakauleyedsaraykayarianto,odinoed
sankaabunganto,odinoedsaraykayarianto.'
8TansaylimanenNadanetinekaledkinenHaiqârtan
edaminakayarianto,tanlegannasamanetsikatoyag
linmoobodinopinmaway,tanagtometinabrasa.
9DiadsamanetnagbabawiannenHaiqârso
impansagpottoedsiNadanyaanaknaagitonbii,tan
nantultuloyyananermenamaong.
10TansiNadanetwalayyugtantonlakiamanngaran
naBenuzârdân,kaniansikatoyinalanenHaiqâra
kasalatnenNadan,tanpinabalegtanpinagalangantoed
sankatageyanakagalangan.Intertodsikatosoamina
kayarianto,tanginawatongobernadornaabungto.
11NatansanennaimanonenNadansoagawaetsikatoy
naapektoannaimontanimon,tansikatoyginmapon
nanreklamoedbalangsakeyamantetepetedsikato,tan
inelek-elekantoytiyotonsiHaiqâr,akuanto:'Saytiyo
koetpinataynantoakedabungto,tanmaslabaytoy
agiknensaysiak,baletnosaySankatagyanaDiosso
mangiteredsiaknapakayari,iyakarkoedsikatoso
desyangapakapatey.’
12TanintuloynenNadanyadinalepdepsosengeganna
pakagapolanto.AgabayagetninonotnenNadan,tan
nansulatnasakeyasulatedkinenAkisyaanaknenSah
aMarunong,yaarinaPersia,akuanto:
13'Kareenantanbunigastanbiskegtankagalangan
manlapudsiSenakeribyaarinaAsiryatanNinive,tan
manlapudvisirtotansaysekretaryotonsiHaiqâred
sika,Obalegyaari!Walakomonsosinsilyoedbaetan
motansiak.
14Tannoonsabiedsikaiyansulat,noonalageykan
tampoledpatarnaNisrîn,tandiadAsirya,tanNinive,
iyawatkoedsikasopanarianyaanggapoybakaltan
anggapoyarmas.’
15Tannansulatmetnasananeyasulatedngarannen
HaiqâredFaraonyaarinaEhipto.‘Walakomonso
kareenanedsikatansiak,Omakapanyarinari!
16Nodiadpanaonnapakasabinasayansulatet
onalageykatanonlakaedAsiryatanNinivediadpatar
naNisrîn,iyawatkoedsikasopanarianyaanggapoy
bakaltananggapoypanlalaban.'
17TansayinsulatnenNadanetmiparaedinsulatnen
tiyotonsiHaiqâr.
18Insantotiniponsoduaransulat,tantinatakanto
iratannatataknentiyotonsiHaiqâr;walaraanggaman
ontanedpalasyonaari.
19Insansikatoylinmatannansulatmetnasulat
manlapudariedtiyotonsiHaiqâr:'Kareenantan
bunigasedVizierko,Secretaryko,Chancellorko,
Haiqâr.
20OHaiqâr,noonsabiedsikaiyansulat,tiponmoray
aminasundaloyakaibam,tanmagmaliwiranperpekto
edkawestanbilangda,taniyakarmoraedsiaked
komalimanagewdiadpatarnaNisrîn.
21Tansanonanengnengmoakdimanyaonaasingger
edsika,apuraenmotangawaenmoyarmadasumpad
siakasingasakeyakalabanamilabanedsiak,takaibak
irayembahadornenFaraonyaarinaEhipto,pian
nanengnengdasobiskegnaarmadatannayarinontakot
edsikatayo,takalabantayoratanbubusolendaitayo.'
22InsantotinatakansosulattanimpawittodHaiqâr
diadpanamegleynasakeyedsaraylingkornaari.Tan
inalatososananeyasulatyainsulattotaninkalbotoed
arapnaaritanbinasatoedsikatotanimpanengnengto
edsikatosotatak.
23Tansanensayarinadñgeltosowalaedsulatsikato
soawetwetedbalegapankelawantansinmanoked
balegtanmasebegapasnok,taninkuanto,'Ah,
impanengnengkosokakabatanko!antoyginawakedsi
Haiqâryainsulattoirayansulatedsaraykalabanko?
Kasinsayasotumangkoedsikatoparadsaray
pankaabigankoedsikato?'
24InkuannenNadanedsikato,‘Agkamanermen,Oari!
agkayometmanpasnok,noagingenonlatayodpatarna
Nisrîntannengnengentayonotuaoandisoistorya.'
25InsandiadkomalimanagewetinmalageysiNadan
taninawittoyaritansaraysundalotansayvizir,tan
linmaraddesiertodiadpatarnaNisrîn.Tan
ninmengnengsoari,tannia!SiHaiqârtansayarmadato
soakaparaan.
26TansanenanengnengnenHaiqârawadmansoari,
sikatoyinmasinggertansinyaltosoarmadayaonkiwas
asingaedbakaltanmilabaniraasingaedsulat,yaagto
amtanoantoyabotyainkotkotnenNadansikato.
27TansanenanengnengnaarisogawanenHaiqâr
sikatosoapagaannakapagaantantakottaninkawetwet,
tansikatoysinmanokedbalegasanok.
28EtinkuannenNadanedsikato,‘Anengnengmo,O
katawankonari!antoyginawanasayanmaermen?balet
agkamanpasnoktanagkamanermenodinomansasakit,
noagingenonlakadabungmotanonyurongkaed
tronom,taniyakarkoedsikasiHaiqâryaakagapostan
akadenanasaraykadena,tanpaekalenkosokalabanmo
yaanggapoysagpot.'
29Tanpinmawilsoariedtronoto,lapudsikatoy
sinmanokedHaiqâr,tananggapoyginawatonipaakar
edsikato.TanlinmasiNadanedHaiqârtaninkuantod
sikato,'W’allah,Ouncleko!Sayarietpetegamanliket
edsikatekepnabalegalikettanmisalamatedsika
lapudginawamsoingganggantoedsika.
30Tannatanimbakitoakedsikapianipawilmoso
saraysundaloedsaraykimeydatanonlakaedsikatoa

SayIstoryanenAhikar
saraylimamsoakagaposedbenegmo,tansaraysalim
soakakadena,piannanengnengiyanasarayembahador
nenFaraon,tanpiansayarisotatakotandatannaarira.'
31InsaninmebatsiHaiqâr,'Saypandengeletsinga
katutulok.'Etinmalageyatampoltanbinalortoraylima
toedbeneganto,tanbinalortoraysalito.
32TansikatoyinawitnenNadantanakilaedari.Tan
nenlinmoobsiHaiqâredarapnaari,sikatoy
dinmakmomoedaraptodiaddalin,tanpinirawattoy
pakayaritanandi-anggaanabilayedari.
33Insaninkuannaari,'OHaiqâr,saySekretaryoko,say
Gobernadornasaraykimeyko,sayChancellorko,say
manuleynaEstadoko,ibagamedsiaknoantoymauges
yaginawakedsikakaniantinumanganmoakedsayan
makapadimlangawa.'
34Insandaimpanengnengedsikatoiraysulatyainsulat
totanakatatak.TannenanengnengiyanenHaiqâr,
ginmiwgiwiraysalitotansaydilatosoakagaposa
tampol,tansikatoyagmakasalitanasakeyasalitalapud
takot;baletsikatoyakaarapeddalintansikatoyemel.
35Tansanenanengnengiyanaari,aliknatonsegurado
ananlapudsikatosobengatla,tansikatoyinmalageya
tampoltaningganggantoranpateyendasiHaiqâr,tan
sugatendasobeklewtonaespadaedpawaynasyudad.
36InsaninmeyagsiNadantaninkuanto,'OHaiqâr,O
blackface!antoygunggonanapanagdalepdepmoodino
pakayarimedpanggawamedsayangawaedari?'
37Ontansoinkuannamanag-istorya.Tansayngaranna
espadahanetAbuSamîk.Inkuannaariedsikato,'O
manag-espada!ombangonka,onlaka,putotenmoy
beklewnenHaiqârdiadpuertanaabungto,taniyarawi
moyulotoedlamantonasanlasusakasiko.'
38InsantinmalimukoredarisiHaiqârtaninkuanto,
'Manbilaykomonyaanggadanggasokatawankonari!
tannolabaymoakapateyen,nasumpalkomonso
pilalekmo;tankabatkoyaagaknankasalanan,baletsay
marelmengatoobasamangiternakuentaed
karelmeñganto;angamanontan,Okatawankonari!
Ipikasikedsikatanedpikakaarom,yaabuloyanmoso
manag-espadayaitertoylamankoedsarayaripenko,
pianiponpondaak,tansayaripenmosomagmaliwya
bagatmo.'
39Inmalageysoaritaningganggantodsamaymanag-
espadayagawaentodsikatosolabayto.
40Tantampoltoninggangganiraylingkortoyaalaen
dasiHaiqârtansaymanag-espadatanmilaradsikatoya
laksebpiansikatoypateyenda.
41TansanenamtanenHaiqârasikatoypateyen,sikatoy
angibakinaasawato,taninkuantoedsikato,'Ompaway
katanabetenmoak,tanwalaykaibamasanlibon
kalangweranabirhen,tanisulongmoranasaraykawes
akolor-ubetansedapiansikarasoonakisedsiaksakbay
naipateyko.
42Tanmangiparaankaylamisaanparadespadatan
saraylingkorto.Tanmangilaoknadakelyaalak,pian
makainumira.'
43Tanginawatosoaminyainggangganto.Tansikatoy
marunongatuloy,masilib,tanmaalwar.Tanintiponto
soaminyaposiblininka-magalangtanpanagaral.
44Tansanensinmabisoarmadanaaritansayespadaan,
aromogdasolamisaanyaakaparaan,tansayalaktan
saraymararakepatagano,tanginmaporanangantan
inminumanggadsikaraynapnotanabuek.
45InsaninyarawinenHaiqârsoespadahanedgrupotan
inkuanto,'OAbuSamîk,agmotaamtayanenlabaykan
pateyennenSarhadumyaari,yaamanenSenakerib,
inalatakataninyamottakaedsakeyapasenanggad
kinmepasopasnoknaaritankinerewtoka?
46Tansaneninyakartakaedaraptoetsikatoynanliket
edsika:tannatanettandaanmosokaabiganyaginawak
edsika.
47Tanamtakapagbabawiannaarisonipaakaredsiak
tanonsanokamaongedpamateyedsiak.
48Taanggapoykasalananko,tansanoiyarapmoaked
araptodiadpalasyoto,makaabetkanabalega
kapalaran,tannaamtaanmoasiNadanyaanaknaagik
abiisoamalikdoedsiaktanginawatoiyanmaugesa
gawaedsiak,tanmagbabawisoariedimpamateytoed
siak;tannatanwalasosakeyasilongkoedhardinna
abungko,tananggapoymakaamtaedsaya.
49Iyamotmoakedsatandiadpikakabatnaasawak.
Tanwalayaripenkonwaladprisoanamanepega
pateyen.
50Ipawayyotanisulongyoraykawesko,tanganggan
yorayaripenapateyendanoabuekira.Agdaamtano
siopasopapateyenda.
51Taniyarawitoyulotoedlamantona100akasiko,
taniterkoybangkaytoedsarayariripenkopian
iponpondaitan.Tanmantiponkanabalegakayamanan
edsiak.
52TanginawanaespadahansoingganggannenHaiqâr
edsikato,tansikatoylinmaedaritaninkuantoedsikato,
'Manbilaykomonyaanggadanggasoulom!'
53InsansayasawanenHaiqâretinyakartodsikatodiad
panagamotantokadasimbanoantoymagenapedsikato,
tananggapoymakaamtaedsatannoagsikatolabat.
54Tansayistoryasonibalitataninulittannikayated
aminapasennopanonasiHaiqâraMakabatsopinatey
taninatey,tanaminatotooedsamanasyudadso
nanermenedsikato.
55Tannanakisirataninkuanda:'Abageykala,O
Haiqâr!tanlapudpanagaraltaninka-magalangmo!
Agaylanmakapaermenedsikatanedpikakabatmo!
Inersopakaromogannasananeyasingasika?taniner
sokawalaannasakeyatoonontanlanintelihente,
ontanlanmarunong,ontanlanmarunongedpananguleya
miparaedsikapiansikatoymakapanoedpasenmo?'
56BaletsayarietmanbabawinipaakaredHaiqâr,tan
saypanagbabawitoetanggapoyagawaanto.
57InsantotinawagsiNadantaninkuantodsikato,'La
katanawitmoraykakaaromtanmanggawakana
panag-ermentanpanag-akisparadsitiyomonHaiqâr,
tanmanermenkaparadsikatounongedkustombre,ya
igalangmoypakanodnonotanto.'
58BaletsanensiNadan,saymakulangkulang,anggapoy
pikakabat,tananawetsopusoto,etlinmaedabungna
masikento,sikatoyag-inmakisodinonanermenodino

SayIstoryanenAhikar
nannangis,noagtatinipontorayandiay-pusotan
mabandayatotootanangantaninminumira.
59TanginapoannenNadanyainerelirayaripenabibii
tansarayaripenakayariannenHaiqâr,tanbinalortora
tanpinairaptoratanbinugbogtoranamakapasinagem
apanagpaltog.
60Tanagtonirespetosoasawanentiyoto,samay
amabalegedsikatoasingaanakto,noagtalabayton
sikatoynapelagedkasalananakaibato.
61BaletsiHaiqâretapalduaedpanagamotan,tan
nadngeltosopannangisnasarayaripentotansaray
kakaabayto,tanindayewtosoSankatageyanaDios,say
Mapangasi,tanakisalamat,tansikatoynaynaya
manpipikasitanakikasiedSankatagyanaDios.
62TansayespadahanetonsasabiedHaiqârpanapanaon
leganasikatoywaladpegleynapanagamotan:tansi
Haiqârsoonsasabitanakikasiedsikato.Tansikatoy
niligliwatotanpinirawattonnibulos.
63Tannennireportsoistoryaedarumabansayasi
HaiqâraSagesopinatey,aminyaararisonanermentan
nanmudmoraedsiArinSenakerib,tannanermeniraed
siHaiqâramanagsolbarnasaraypatit.
KAPITULO4
"SarayPatitnaSphinx."Noantoytalaganagawaedsi
Ahikar.Sayipawilto.
1TannenaseguronaarinaEhiptoyainateysiHaiqâr,
sikatoyinmalageyatampoltannansulatnasulatedsi
ArinSenakerib,yaimpanonottodsikatosokareenantan
saybunigastansaybiskegtansaykagalanganyalabay
miparadsika,sayinararokyaagik,siAriSenakerib.
2Abayagkolanlabaysomangipaalageynasakeya
kastilyoedbaetannatawentandalin,tanlabaykoya
mangibakikanasakeyamarunongtanmasilibatooa
nanlapudsikaamangipaalageyedsiak,tanonebated
siaknaaminatepetko,tanpiannawalaanaknasaray
buistansaraybuisnaAsiryaedloobnataloytaon.’
3Insantotinatakansosulattanimpawittodkinen
Senakerib.
4Inalatotanbinasatotanintertoedsarayviziertotan
saraygagalangenapanarianto,tansikarasoawetwet
tannababaingan,tansikatososinmanokedbalega
sanok,tanmankelawnopanonsogawaento.
5Insantotiniponiraymamasikentansaraymarunonga
lalakitansaraymarunongalalakitansaraypilosopo,
saraymanagparlestansarayastrologo,tanbalangsakey
awaladbansato,tanbinasatodsikarasosulattan
inkuantodsikara,‘Siopaedsikayosomalabayonlaed
FaraonyaarinaEhiptotanebatanmoraytepetto?'
6Inkuandaedsikato,‘Katawanminari!amtaenmoya
anggapoytoonmakaamtaedsarayantepetedpanarian
monilikudedsiHaiqâr,sayvisirtansekretaryomo.
7Baletsikamietanggapoyamtamiedsaya,likudnosi
Nadanyaanaknaagitonbii,tasikatoyangibangated
sikatonaaminakarunongantanaraltanpikakabatto.
Tawagmoedsika,ompannaukbarantoiyanmaleta
buek.'
8InsantinawagnaarisiNadantaninkuantodsikato,
‘Nengnengmoiyansulattantalusanmonoantoykarga
to.’TansanenbinasaitannenNadan,inkuanto,
Katawanko!siopaymakayarinmangipaalageyna
kastilyoedbaetannatawentandalin?'
9TansanennadngelnaarisosalitanenNadansikatoso
nanermenedbalegtanmakapasinagemaermen,tan
inmepasedtronototanyinmurongeddapol,tan
ginapoantoynanakistannanakisnipaakaredHaiqâr.
10Inkuanto,'Oyermenko!OHaiqâr,siopaymakaamta
edsaraysekretotansaraypatit!pakaskasiakedsika,O
Haiqâr!Omanagbangatnabansaktanmanuleyna
panarianko,inersopakaromogankonasingasika?O
Haiqâr,Omanagbangatnabansak,inersolaenkoparad
sika?pakaskasiaklapuedsika!panontakandineral!
tandinmengelakedtongtongannasakeya
makulangkulang,ignoranteyaugawyaandianna
pikakabat,andiannarelihyon,andiannainkalaki.
11Ah!tanlametAhparadsiak!siopaymakapangitered
sikaedsiakangganmaminsanlabat,odinomangibaga
edsiakyamabilaysiHaiqâr?taniterkokomoned
sikatosokapalduanapanarianko.
12Inersonanlapuanko?Ah,Haiqâr!piannanengneng
takalabatamaminsan,piannapenekakedinengneng
koedsika,tanmanliketakedsika.
13Ah!Osayermenkoedsikaedaminapanaon!O
Haiqâr,panontakanpinatey!tanagaktinmundaedkaso
moanggadanengnengkosoanggaannapamaakaran.'
14Tanagew-labinmanakissoari.Natannenanengneng
naespadahansosanoknaaritansayermentoparadsi
Haiqâr,saypusotosoinmawetedsikato,,tansikatoy
inmasinggeredaraptotaninkuantoedsikato:
15‘Okatawanko!igangganmoraylingkormoya
putotendayulok.'Insaninkuannaariedsikato:
'Pakaskasika,AbuSamîk,antoykasalananmo?'
16Taninkuanedsikatonaespada,'Okatawanko!
balangaripenyaonsumlangedganggannakatawanto
etnapatey,tansiaketonsumlangedgangganmo.'
17Insaninkuannaariedsikato.'Pakaskasika,OAbu
Samîk,antoyginawamyasumlangedgangganko?'
18Etinkuanedsikatonaespada,'Okatawanko!
inggangganmoakyapateyenkoyHaiqâr,tanamtakya
pagbabawianmosonipaakaredsikato,tansikatoy
alingo,tansikatoyinyamotkoedsakeyapasen,tan
pinateykososakeyedsarayaripento,tansikatonatan
somaligenlaedbobon,tannoigangganmoaketawiten
koedsika.'
19Inkuannaariedsikato.'Pakaskasika,OAbuSamîk!
inelek-elekanmoaktansiaksokatawanmo.'
20Inkuannaespadaedsikato,'Andi,diadpanamegley
nabilaymo,Okatawanko!SiHaiqâretmaligentan
mabilay.'
21Tansanennadngelnaariitanasalita,sikatoyalikna
tonseguradoedpamaakaran,tansayulotoso
nanlangoy,tansikatoyadismayalapudliket,tan
ingganggantoranmangawitnaHaiqâr.
22Inkuantodsamayespada,‘Onapanmatalkanya
aripen!notuasopanagsalitam,labaytakanpayamanen,

SayIstoryanenAhikar
taniyatageysodignidadmonensaydignidadnaamina
kakaarom.'
23Tansaymanag-espadaetlinmaamalikeliketanggad
akasabiedabungnenHaiqâr.Tannilukasantoypuerta
napanagamotan,tanlinmeksabtanaromogtoyHaiqâr
yaakayurong,yaidadayewtoyDios,tanmisalsalamat
edSikato.
24Tansikatoyinmeyagedsikato,akuanto,'OHaiqâr,
itarokkososankabalganaliket,tanliket,tanliket!'
25TaninkuannenHaiqâredsikato,'Antoybalita,O
AbuSamîk?'Taninsalaysaytodsikatosoamina
nipaakaredFaraonmanlapudgapoyaanggadsampot.
Insantoinalatanlinmadari.
26Tansanensikatoyninengnengnaari,anengnengton
sikatoymairap-bilay,tansaybuektoetbinmalegasinga
saraykukonaagila,tansaylamantoetmarutaklapud
dabok,tanangumantankinmupassokolornalupato
tannatanetsingaladapol.
27Tansanensikatoyanengnengnaarietsikatoy
naermenantaninmalageyatampoltannilakaptotan
inangobanto,tannanakislapudsikatotaninkuanto:
‘IdayewsoDios!yaangipawiledsikaedsiak.'
28Insansikatoyniligliwatanniligliwato.Taninekal
toykawesto,taninsulongtodsamayespada,tansikatoy
mapangasiedsikato,taninikdantoybalegakayamanan,
tanpinapainawatoyHaiqâr.
29InsaninkuannenHaiqâredari,'Manbilaykomonya
anggadanggasokatawankonari!Sarayasogawana
sarayanaknamundo.Angipabalegaknakiewapalma
pianmakapansandiaakedsatan,tansikatoytinmueked
gilig,taninbantaktoak.
30Balet,OKatawanko!lapudpinmatnagakedarapmo,
agmokakomonpapairapen!Taninkuannaariedsikato:
'BenditosoDios,yaangipatnagnapanangasiedsika,
tanamtatonalingoka,taninliktartokataninliktartoka
manlapudimpamatey.
31Baletonlakaedambetelapanagdigusan,tan
kiskisanmosoulom,tanputotenmoraykukomo,tan
mansulongkanakawesmo,tanmanliketkaedloobna
apataplonagew,pianmakagawakaymaongedinkasika
tannapaaligwasmoykipapasenmotansaykolorna
lupamnayarinompawiledsika.'
32Insaninekalnaarisomabmablinkawesto,tan
insulongtodsiHaiqâr,tanakisalamatsiHaiqâredDios
tanangigalangedari,tanlinmaedayamantoa
malikelikettanmalikeliket,yaindaydayewtoy
SankatagyanaDios.
33Tannanliketedsikatoiraytotooedsankaabunganto,
tannanliketmetiraykakaarototanbalangsakeyya
akadngelasikatoymabilay.
KAPITULO5
Sayletranasaray"pabitla"etnipanengnengedsi
Ahikar.Sarayugugawalalakiedsarayagila.Say
sankaunaanya"eroplano"yabiahe.OnlaedEhipto.Si
Ahikar,bilangsakeyatoonmarunongetwalaanmetna
senseofhumor.(Bersikulo27).
1Sinumpaltoyingganggannaari,tannanpainawaed
loobnaapataployagew.
2Insaninsulongtoysankaabiganakawesto,tanlinmad
ari,akaibatorayaripentoedbenegantanarapto,a
manlilikettanmanliliket.
3BaletsanennaamtaannenNadanyaanaknaagitoso
nagagawa,sikatoytinmakottanataktakot,tansikatoy
awetwet,taagtoamtanoantoygawaento.
4TansanenanengnengnenHaiqâriya,sikatoylinmoob
edarapnaaritansikatoykinabatto,tansikatoso
angibano,tanpinayurongtoedabayto,yainkuantoed
sikato,
'Oinad-arokyaHaiqâr!nengnengmoirayansulatya
impawitnaarinaEgiptoedsikami,kayariton
nadngelanasikasopinatey.
5Pinapasnokdakamitantinalodakami,tanamayamay
edsaraytotooedbansamisobinmatikedEhiptolapud
takotdaedsaraybuisyaimpakerewnaarinaEhiptoed
sikami.
6InsaninalanenHaiqârsosulattanbinasatotan
atalosantosokargato.
7Insaninkuantodari.‘Agkamanpasnok,Okatawan
ko!OnlaakedEgipto,tanipawilkoedFaraonirayebat,
tanipanengnengkoedsikatoiyansulat,tanebatankoed
sikatosonipaakaredsaraybuis,tanipawilkosoamina
binmatik;tanpabaingankoraykalabanmodiadtulong
naSankatagyanaDios,tanparadLiketnapanarianmo.'
8Tansanennadngelnaariiyanpaliwawamanlapud
Haiqârsikatoynanliketedbalegaliket,tansaypusoto
solinmaknabtansikatoyimpanengnengtonapanangasi.
9TaninkuannenHaiqâredari:'Itermoakedloobna
apataplonagewpiannaisipkoyantepettannaasikaso
koitan.'Taninabuloyannaariiya.
10TanlinmasiHaiqâredayamanto,taninggangganto
raymanag-ayamyamangalanaduarankilawyaagila
paradsikato,taninaladarataninawitdaraedsikato:
taningganggantoraymanag-abelnalubiryaman-abel
iranaduaranlubirakotonparadsikato,balangsakeyed
sikaraduaranliboakasikosokarukeyto,tanimpaawit
toraykarpenterotaningganggantoranmanggawana
duaranangkakabalegakahon,tansayasoginawara.
11Insansikatoyangalanaduaranangkekelagya
ugugaw,taninagew-agewtonibabagatiraykorderotan
papakanentorayagilatanugugawalalaki,tan
pinalugantorayugugawalalakiedbenegnasarayagila,
tanbinalortoranamaletasinger,taninsingertoso
lubiredsaraysalinasarayagila,tanpaulyananiran
ontageyakalkalnaedtageyedinagew-agew,anggad
distansyansamplorankasiko,anggadniyugalidalara
tanedukadoedsatan;tantinmatdangiraedamina
karukeynalubirangaedakasabiraedtawen;saray
ugugawalalakisowaladbenegda.Insantora
inyasinggeredsikato.
12TannenanengnengnenHaiqâryaasumpalsopilalek
to,binilintorayugugawalalakiyanosikarayatageyed
tawenetoneyagira,akuanda:
13'Mangiyakarkayodsikaminapitektanbato,pian
mangipaalageykaminakutaparadsiArinFaraon,ta
andi-kakanaankami.'

SayIstoryanenAhikar
14TanagbalotasumpalnenHaiqârsopangipasaltan
pangipasaledsikaraanggadakasabiraedsankatageyan
aposiblinpunto(nadunong).
15Insantinaynantoratanlinmadaritaninkuanto,‘O
katawanko!asumpalsokimeyunongedpilalekmo.
Milakadsiakyaombangonpiannipanengnengkoed
sikasomakapakelkelaw.'
16KanianinmalageysoaritanyinmurongedsiHaiqâr
tanlinmaedmaawangapasentanangibakinamangawit
edsarayagilatansarayugugawalalaki,tanbinalorira
nenHaiqârtaninyakartoraedtageyedaminakarukey
nasaraylubir,tanginmapoiraninmeyagbilang
imbangattora.Insantorainyasinggeredsikatotan
inyantoraedpasenda.
17Tansayaritansaramaykaibatosonankelawed
balegapankelaw:tansayariinangobantoyHaiqâred
baetannasaraymatatotaninkuantoedsikato,'Onlaka
edkareenan,Oinad-arok!Oinkatangsitnapanarianko!
edEhiptotanebataniraytepetnenFaraontantaloenyo
diadpanamegleynabiskegnaSankatageyanaDios.’
18Insansikatoynampataniredsikato,taninawittoray
sundalototansarayarmadatotansaraykalangwerana
lalakitansarayagila,tanlinmaraedsarayayamanna
Ehipto;tannenakasabiladiman,linmingawyaamaarap
edbansanaari.
19TansanennaamtaannasaraytotooedEhiptoya
angibakisiSenakeribnasakeyatooedPrivadoa
KonsilyotopianmitongtongedFaraontanonebated
saraytepetto,impaamtaraitanedsiArinFaraon,tan
angibakinasakeyagruponaPrivadoaKonsilyotopian
iyarapdaedFaraon.
20TansikatoylinmatanlinmaedarapnaFaraon,tan
dinmakmomoedsikatoasingamanepegagawaened
sarayarari.
21Inkuantodsikato:‘Okatawankonari!SiArin
Senakeribsomangibabanoedsikatekepnadaakana
kareenantanbiskeg,tankagalangan.
22Tanimbakitoak,asakeyakedsarayaripento,pian
naebatantakaedsaraytepetmo,tansumpalenkoso
aminapilalekmo:taangibakikaymananapedkatawan
konarinasakeyatooamangipaalageyedsikanasakey
akastilyoedbaetannasaytawentansaydalin.
23DiadpanamegleynatulongnaSankatagyanaDios
tansaymagalangapanangabobonmotansaypakayari
nakatawankonarietipaalageykoitanparadsikaunong
edlabaymo.
24Balet,Katawankonari!noantoyimbagamedsatan
nipaakaredsaraybuisnaEhiptoedloobnataloytaon--
natansayinkapekdernasakeyapanarianetmaleta
hustisya,tannomanalokatansaylimaketanggapoy
dunongtononebatedsika,sirinsaykatawankonariet
mangibakiedsikanasaraybuisyaimbagam.
25Tannonaebatantakaedsaraytepetmo,sikaso
mangipawitedkatawankonarinaantokamanya
imbagam.’
26TansanennadngelnaFaraonitanasalita,sikatoy
nikelawantanawetwetedkawayangannadilatotaned
inka-marakepnapanagsalitato.
27InkuannenArinFaraonedsikato,‘Otoo!antoy
ngaranmo?'Inkuanto,'SaylingkormoetsiAbiqâm,tan
siaksosakeyamelagyaulsaedsarayulsanenArin
Senakerib.'
28EtinkuannaFaraonedsikato,'Anggapotaykatawan
moamasatageysokagalangantonensaysika,kanian
angibakiedsiaknamelagyaayeppianonebatedsiak
tanmitongtongedsiak?'
29TaninkuannenHaiqâredsikato,'Okatawankonari!
LabaykoedDiosaSankatagyananasumpalkoso
waladkanonotanmo,tasayDiosetkaibanasaray
makapuypiannaguloiraymabiskeg.'
30InsaningganggannaFaraonamangiparaanirana
panayamanparadsiAbiqâmtanikdandaynaakan,
karne,taniinumen,tanaminanakaukolanto.
31Tansanenasumpallaitan,taloyagewedsaginonor
etnankawessiFaraonnakolor-ubetanambalangatan
yinmurongedtronoto,tanaminavisirtotansaray
manunaanedpanariantosoakaalageyanankrusiray
limara,saraysalirasomankakasakey,tansarayulora
soakayurong.
32TanangibakisoFaraonnamangalaedsiAbiqâm,tan
sanensikatoyinmarapedsikato,sikatoydinmakmomo
edarapto,taninangobantosodalindiadarapto.
33InkuannenArinFaraonedsikato,‘OAbiqâm,siopay
miparaedsiak?tansaraygagalangenedpanarianko,
siopaymiparaedsikara?'
34InkuannenHaiqâredsikato,'Okatawanko,kanayon
ko,singakaedtalintaoaBel,tansaraygagalangena
panarianmoetsingasarayaripento.'
35Inkuantodsikato,'Laka,tanompawilkadianabuas.'
KanianlinmasiHaiqârunongedingganggannenaried
sikato.
36Diadtinmumbokyaagew,linmasiHaiqâredarapna
Faraon,tandinmakmomo,taninmalageyedarapnaari.
SayFaraonetakakawesnaambalanga,tansaray
gagalangenatotooetakakawesnaampoti.
37TaninkuannenFaraonedsikato,'OAbiqâm,siopay
miparaedsiak?tansaraygagalangenedpanarianko,
siopaymiparaedsikara?'
38TaninkuannenAbiqâmedsikato,'Okatawanko!
sikasosingabanwa,tansaraylingkormoetsingasaray
sinagto.'InkuannaFaraonedsikato,'Lakaladabung
mo,tanpawilkadianabuas.'
39InsaningganggannaFaraonsoKortetoya
mankawesnapuronamputi,tansayFaraonetnankawes
asingasikaratanyinmurongedtronoto,taningganggan
toranalaensoHaiqâr.Linmoobtanyinmurongedarap
to.
40InkuannaFaraonedsikato,'OAbiqâm,siopay
miparaedsiak?tansaraygagalangenko,siopaymipara
edsikara?'
41TaninkuannenAbiqâmedsikato,'Okatawanko!
singakabulan,tansaraygagalangenmoetsingasaray
planetatanbitewen.'InkuannaFaraonedsikato,'Laka,
tandiakanabuas.'
42InsaningganggannaFaraoniraylingkortoya
mansulongnanandurumankolornakawes,tan
nansulongnaambalangankawessoFaraon,tan

SayIstoryanenAhikar
yinmurongedtronoto,taningganggantoranalaendasi
Abiqâm.Tansikatoylinmoobtandinmakmomoedarap
to.
43Taninkuanto,'OAbiqâm,siopaymiparaedsiak?tan
sarayarmadak,siopaymiparaedsikara?'Inkuanto,'O
katawanko!singakabulannaAbril,tansarayarmadam
etsingasarayrosasto.'
44Tansanennadngelnaarisonanliketedbalegaliket
taninkuanto,'OAbiqâm!neninmunayainkomparam
akedtalintaoaBel,tansaraygagalangenkoedsaray
aripento.
45Tandiadkomaduanpankanawnawaetinkomparamo
akedbanwa,tansaraygagalangenkoedsaraysinagna
banwa.
46Tandiaedkomatloinkomparayoakedbulan,tan
saraygagalangenkoedsarayplanetatansaraybitewen.
47Tandiaedkomapatapanaoninkomparayoaked
bulannaAbril,tansaraygagalangenkoedsarayrosasto.
Baletnatan,OAbiqâm!ibagamedsiak,katawanmo,
ArinSenakerib,siopaykaparato?tansaraygagalangen
to,siopaypiparaanda?'
48TaninmeyagsiHaiqâredmaksilabosestaninkuan
to:'Arawikomonedsiaksopangibagaedkatawankon
aritansikasoakayurongedtronom.Baletonalageyka
pianibagakedsikanosiopaypiparaannakatawankon
aritannosiopaypiparaannasaraygagalangenatotoo
to.'
49BaletawetwetsoFaraonedinkabulosnapanagsalita
totaninkakpeltononebat.InsaninmalageysoFaraon
edtronoto,taninmalageyedarapnenHaiqâr,tan
inkuantodsikato,'Ibagamnatanedsiak,piannaamtaan
konosiopaymiparaedkatawanmonaritansaray
gagalangento.'
50TaninkuannenHaiqâredsikato:'Saykatawankoet
Diosnatawen,tansaraygagalangentoetsaraykirmat
tankarol,tannolabaytoetonsiplogiraydagemtan
onuran.
51Taniganggantosokarol,tanonliwawatanonuran,
tanbembenantosoagew,tanagtoitersoliwawato,tan
saybulantansaraybitewen,tanagiramanliberliber.
52Taningganggantosobagyo,tanonsiplogitantan
onurantangatin-gatinantoyAbriltanderalentoray
rosastankaabunganto.’
53TansanennadngelnaFaraoniyansalita,sikatoy
awetwetamaongtansinmanokamaong,taninkuanto
edsikato:‘Otoo!ibagamedsiaksotua,tanipaamtam
nosiopakantalaga.'
54Tanimbagatodsikatosotua.'SiaksiHaiqârya
eskriba,saysankatalonggaringanedsarayPrivy
CouncilornenariSenakerib,tansiaksoviziertotansay
Gobernadornapanarianto,tansayChancellorto.'
55Taninkuantoedsikato,Tuasoimbagamedsayan
imbagam.BaletnadngelanmisiHaiqâr,yapinateynen
ArinSenakerib,baletsingakamabilaytanmaongso
lamanmo.'
56TaninkuannenHaiqâredsikato,'On,ontanso
agawa,baletidayewsoDios,amakaamtanoantoso
akaamot,tasaykatawankonarisoangiganggana
pateyendaak,tansikatoyanisiaedsalitanasaray
totoonmakulangkulang,baletinliktarnaKatawansiak,
tanmapalarsomanmamatalekedSikato.'
57TaninkuannaFaraonedsiHaiqâr,'Laka,tannabuas
etwadiaka,tanibagamedsiaksosakeyasalitayaagko
ninbalotnadngeledsaraygagalangenkoodinoedsaray
totoonapanariankotanbansak.'
KAPITULO6
Tinmalonasopanagpalikdo.InebatannenAhikarso
kadatepetnenFaraon.Sarayugugawalalakiedsaray
agilasokapantokannaagew.Saykakabatan,amatalag
anaromogedkadaananaKasulatan,soniparungtaled
Bersikulo34-45.
1TanlinmasiHaiqâredayamanto,tannansulatna
sakeyasulat,yaoniayinkuanto:
2NanlapudarinenSenakeribnaAsiria.tanNiniveed
FaraonyaarinaEhipto.
3'Kareenankomonedsika,Oagik!tansayipaamtami
edsikaedsayaetsaysakeyyaagietmankaukolanna
agito,tansarayararinabalangsakey,tansayilaloko
edsikaetpautangenmoaknasiamalasusatalentona
balitok,tanakaukolankoiyaparadtaganonaarumed
saraysondalo,pian,nagastoskoedsikara.Tankayarina
daisetapanaonetipawitkoitanedsika.'
4InsantotiniponsosulattaninyaraptodFaraondiad
tinmumbokyaagew.
5Tansanenanengnengtoitan,sikatoyawetwettan
inkuantoedsikato,Tua,anggaponinbalotsonadngel
konsalitaedsiopamanamiparaedsaya.
6InsaninkuannenHaiqâredsikato,'Tuayasayaso
utangmoedkatawankonari.'
7TaninawatiyanaFaraon,akuanto,'OHaiqâr,singa
sikasomatuaedpanaglingkoredsarayarari.
8NarayewkomonsoDiosyananggawaedsikaya
ayadyariedkakabatantanangiteredsikanapilosopiya
tanpikakabat.
9Tannatan,OHaiqâr,walanisolabaymiedsika,ya
ipaalageymoasingasakeyakastilyoedbaetanna
tawentandalin.'
10InsaninkuannenHaiqâr,'Sayondengeletontulok.
Ipaalageytakanasakeyakastilyounongedlabaytan
labaymo;balet,Okatawanko,mangiparaanaknaapog
tanbatotanpitektansaraykomikimey,tanwalaanakna
saraymarundunongamanagpaalageyamangipaalagey
paradsikaunongedlabaymo.'
11Tanimparaannaarisoaminnasayaparadsikato,tan
linmaraedsakeyamaawangapasen;tanlinmadiman
siHaiqârtansarayanakto,taninawittorayagilatan
saraykalangweranalalaki;tansayaritanamina
gagalangentoetlinmatannantitiponsointeronsyudad,
piannanengnengdanoantoygawaennenHaiqâr.
12InsanimpawaynenHaiqârirayagilaedsaraykahon,
taninsingertoraykalangweranalalakiedbenegda,tan
insingertoraylubiredsalinasarayagila,tan
pinaulyanantoraedtagey.Tantinmatdangiraedtagey,
anggadnansiansiaraedbaetannatawentandalin.
13Taninmeyagirayugugawalalaki,akuanda,
‘Mangalakayonasaraylaryo,mangawitkayonapitek,

SayIstoryanenAhikar
pianipaalageymisokastilyonaari,taakaalageykamin
anggapoygagawaenmi!’
14Tanmankelawtanmankelawiraytotoo,tan
mankelawira.Mankelawsoaritansaraygagalangento.
15TanginapoannenHaiqârtansaraylingkortoa
pinaltogiraykomikimey,taninmeyagiraparadsaray
sundalonaari,yainkuandaedsikara,'Iyakaryoed
saraymarundunongakomikimeysolabaydatanagyo
raamperenedkimeyda.'
16Etinkuannaariedsikato,'Nababainganka;siopay
makapangiyakarnaantokamanyaanggadontana
kaarawi?'
17TaninkuannenHaiqâredsikato,'Okatawanko!
panontayonipaalageysosakeyakastilyoedtagey?tan
nowadiasokatawankonari,sikatoy
makapangipaalageykomonnapigarankastilyoedloob
nasakeyyaagew.'
18TaninkuannaFaraonedsikato,'Laka,OHaiqâr,ed
abungmotanmanpainawaka,tatinmundakamilan
mangipaalageynakastilyo,tannabuasonlakayodsiak.'
19InsanlinmasiHaiqâredayamantotandiad
tinmumbokyaagewetsikatoyinmarapedFaraon.
InkuannenFaraon,'OHaiqâr,antoybalitanipaakared
kabayonakatawanmo?tanosikatoyonasinggered
dalinnaAsiryatanNinive,tannarengelnasaraykabayo
tayosobosesto,ipelagdaraysibongda.'
20TansanennadngelnenHaiqâriyansalita,sikatoy
linmatanangalanasakeyapusa,tanbinalortotan
ginapoantonpinaltognamabiskegapanagsiplatanggad
nadngelitannasarayEhipsio,tanlinmaratanimbagara
edarisonipaakaredsatan.
21TanangibakisoFaraonnamangalaedsiHaiqâr,tan
inkuantodsikato,'OHaiqâr,akinetontanso
panagpaltogmotanpanagkabilmoedsamanyaemelya
ayep?'
22TaninkuannenHaiqâredsikato,Katawankonari!
petegasikatosonanggawanamakapadimlangawaed
siak,tankanepegantososayaapanagpaltogtan
panagpaltog,lapuedsaykatawankonariaSenakeribso
angiteredsiaknasakeyamaongamanok,tansikatoso
walaannamabiskegapetegabosestankabattososaray
orasnaagewtanlabi.
23Tansaypusasobinmangonedsayanmismonlabitan
pinutertoyulototantinmaynan,tanlapudsayanginawa
toetsikatoyginawakedsayanpanagpasakit.’
24TaninkuannaFaraonedsikato,'OHaiqâr,
nanenengnengkoedaminnasayayaontatakkenkala
tanwalakaladpanangasikaso,tadiadbaetannaEhipto
tanNiniveetwalayanemaplotanwaloranparasang,tan
panonyalinmaedsayanlabitanpinateytosayulona
manokmotanompawilka?'
25TaninkuannenHaiqâredsikato,'Okatawanko!no
ontansokaarawinaEhiptotanNinivepanonso
pakadngelnasaraykabayonkabayonosaykabayona
katawankonarietman-ungoltanmanpapaspasnasaray
sibongda?tanpanonyamakasabiedEhiptosobosesna
kabayo?'
26TansanennadngelitannenFaraon,amtatoya
inebatannenHaiqâriraytepetto.
27InkuannenFaraon,'OHaiqâr,labaykongawaenmo
akalubiredbuernadayat.'
28TaninkuannenHaiqâredsikato,"Okatawankonari!
Igangganmoranmangiternalubiredsiakmanlapud
panagsimpenannakayamananpianmakagawaakna
singasatan.'
29InsanlinmasiHaiqâredbenegnaabung,tannan-
bouredsarayabutedmapitekagilignadayat,tan
angalanasakeyadakulapabueredlimato,buer-dayat,
tansanensinmabisobanwa,tanlinmoobedsarayabut,
sikatoyinlaknabtosaybueredagewanggadnagmaliw
yasingainabelnalubir.
30InkuannenHaiqâr,'Igangganmoraylingkormoya
alaendairayanlubir,tankapiganmanalabaymo,
manggawaaknasingasaratan.'
31InkuannenFaraon,'OHaiqâr,walaygilinganmidia
tanabuyakitantanlabaykonidaitmoitan.'
32InsanninengnengitannenHaiqâr,tanakaromogna
sananeyabato.
33TaninkuantoedFaraon,‘Okatawanko!Sakeyaka
dayo:tananggapoykagawaankoedpanagdait.
34Baletlabaykonigangganmoraymatoora
managgawaysapatosmoamanputotnasarayabeled
sayanbato,piannadaitkoitanabatonagilingan.’
35InsaninmeleksoFaraontanaminagagalangento.
Inkuanto,'NarayewsoSankatagyanaDiosyaangitered
sikanasayankakabatantankakabatan.'
36TansanenanengnengnenFaraonasikatoytinalonen
Haiqâr,tanimpawiltoedsikatoirayebatto,sikatoy
tampolananliket,taningganggantoranmankolektana
taloytaonabuisparadsikato,taniyakardairataned
Haiqâr.
37Taninekaltoraykawestotaninsulongtoiratanedsi
Haiqâr,tansaraysundaloto,tansaraylingkorto,tan
intertodsikatosogastosedbiaheto.
38Taninkuantoedsikato,'Onlakaedkareenan,O
biskegnakatawanmotaninkamapaatageynasaray
Doktorto!walakasiedsaraySultanyamiparaedsika?
itermoypanangibanokoedkatawanmonaria
Senakerib,tanibagamedsikatonopanonso
impangipawitmiedsikatonasarayregalo,tasarayarari
etmankontentoeddaiset.'
39InsaninmalageysiHaiqâr,taninangobantoraylima
nenariaFaraontaninangobantosodalindiadarapto,
tanpinirawattodsikatosobiskegtanpantultuloy,tan
daakanedpanagsimpenanto,taninkuantoedsikato,'O
katawanko!Labaykoedsikayaanggapoyanggan
sakeyedsaraykabaleyantayoamansiansiaedEhipto.'
40TaninmalageysoFaraontanangibakinasaray
manangiyabawagedsaraykarsadanaEhiptoya
anggapoyanggansakeyedsaraytotoonaAsiryaodino
NiniveamansiansiaeddalinnaEhipto,noagtaonlara
edsiHaiqâr.
41InsanlinmasiHaiqârtanakibanoedarinaFaraon,
tannambiahe,yaanapentoydalinnaAsiryatanNinive;
tanwalasopigarankayamanantotandakela
kayamanan.
42TansanenakasabisobalitaedsiArinSenakeribya
onsasabilayHaiqâr,sikatoypinmawaypianabetento

SayIstoryanenAhikar
tannanliketamaongedsikatotekepnabalegalikettan
sikatoynilakaptotaninangobantotaninkuantoed
sikato,‘Maabigyaagewedabungmo:Okanayon!say
agikasiHaiqâr,saybiskegnapanarianko,tansay
inkamapaatageynapanarianko.
43Kerewmonoantoylabaymoedsiak,angganolabay
moykapalduanapanariankotansaraykayarianko.'
44InsaninkuannenHaiqâredsikato,'Okatawankon
ari,manbilaykayaanggadangga!Ipanengnengmoy
panangasi,Katawankonari!edsiAbuSamîkbilang
kasalatko,tasaybilaykoetwaladlimanaDiostan
waladlimato.'
45InsaninkuannenArinSenakerib,‘Nagalangka
komon,Oinad-arokyaHaiqâr!Gawaenkonmasatagey
soistasyonnenAbuSamîkyaswordmannensayamin
yaPrivyCouncilorskotansaraypaboritok.'
46Insansikatoytinepetannaarinopanonso
impidenengtoedFaraonmanlapudinmunaninsabito
anggadimpawiltoedarapanto,tannopanonton
inebatansoaminatepetto,tannopanontonnaawatiray
buisananlapudsikato,tansaraypanangumannakawes
tansarayregalo.
47TansiArinSenakeribetnanliketedbalegaliket,tan
inkuantoedsiHaiqâr,'Alamsolabaymoedsayanbuis,
taaminetwaladlimam.'
48TaninkuannenHaiqâr:'Manbilaykomonyaanggad
anggasoari!Anggapoylabaykonoagsaykaligenanna
katawankonaritansaypantultuloynainkabantogto.
49Okatawanko!antoynagawaankoedkayamanantan
saraymiparaedsatan?baletnolabaymoakyakasian,
itermoedsiaksiNadan,yaanaknenagik,pian
nabayarankosoginawatodsiak,tanitermoedsiakso
dalatotanipasenkonanggapoykasalanankoedsatan.'
50InkuannenArinSenakerib,'Alam,tainterkolad
sika.'TaninalanenHaiqârsiNadan,sayanaknaagiton
bii,tanbinalortoraylimatonasaraykadenana
balatyang,taninawittoedayamanto,taninyantona
ambelatagaposedsaraysalito,tanbinalortoitanna
maletasinger,tankayaritonbinaloredontanet
inbantaktodiadambilungetakuarto,diadabayna
panagretiroan,tantinurotoyNabu-halbilangbantayed
sikatopianikdantonasakeyatinapaytandaiseta
danumkadaagew.
KAPITULO7
SarayparabolonenAhikaryaditantoasumpalso
edukasyonnasarayakulawto.Makapadinayewiran
panangikompara.TinawagnenAhikarsougawna
mararakepiranngaran.Diasosampotnaistoryanen
Ahikar.
1TankapiganmanyaonlooboompawaysiHaiqâret
babalawentoyNadan,sayanaknaagitonbii,ya
ibabagatodsikatoyamakabat:
2‘ONadan,ana’ko!Ginawakoedsikasoamina
maongtanmaomaongtantinumanganmoakedsatanna
makapadimlatanmaugestanpanagpatey.
3‘Oanakko!ibabaganasarayproverbio:Siopamanya
agondengeledlayagto,sikatoypadengelendaed
beklewto.'
4InkuannenNadan,'Akinetmanpasnokkadsiak?'
5TaninkuannenHaiqâredsikato,'Lapudpinabalegta
ka,tanimbangattaka,taninikdantakaygalangtan
respetotanginawatakanbaleg,tanpinabalegtakaed
sankaabiganapanagpastol,tanpinayurongtakaed
pasenkopianmagmaliwkanmananawirkodiadmundo,
tanpinateymoaktanbinalesmoaknainkaderalko.
6BaletsayKatawankabattoasiaksoalingo,tan
inlabantoakedsaraylakoyainparaanmoedsiak,lapu
edsayKatawanpaabigentososarayabuyakapusotan
amperentososaraymaimontansaraymapaatagey.
7Oanakko!sikasonagmaliwedsiakasingasakeyya
alakdanasanoontupakedgansa,ontusokedsatan.
8Oanakko!singakagaselayamanganedsaraylamot
namadder,taniyarumtoaknatantannabuasetman-tan
irayaiyamotdaedsaraylamotko."
9Oanakko!sikasoakanengnengedkaibatonlakseb
edambetelapanaonnapanaoyambetel;tanangalana
ambeteladanumtaninkalbotodsikato.
10Oanakko!singakaedsiaknasakeyatoonangalana
sakeyabato,taninbantaktoedtawenpiantupakentoso
Katawanto.Tanag-akasabisobato,tanag-akasabied
atagey,baletnagmaliwitanasengeganna
pakakonsiensiatankasalanan.
11Oanakko!nosikasoangigalangtanangigalanged
siaktandinengelmososaraysalitaksikakomonso
mananawirkotanmanuleykakomonedsaraypanuley
ko.
12Oanakko!amtaenmoanosayikolnaasoodino
baboyetsamplorankasikosokarukeytoag-itan
makaasinggeredbalornakabayoangganosingaitan
seda.
13Oanakko!Inisipkoyasikakomonsotomatawirko
nenompateyak;etsikalapuedimonmotansay
kababainganmoetlabaymoakapateyen.Baletinliktar
aknaKatawanedkasilibanmo.
14Oanakko!sikasonagmaliwedsiakasingasakeya
patityainyanedtapewnadutak,tansinmabisosakey
yaanuyawtanaromogtosopatitaniletneg.Inkuanna
anuyawedpatit,"Antoygagawaenmodia?"Inkuanna
patit,"ManpipikasiakdiaedDios."
15Tantinepetanmetnalark,"Antoypirasonakiewya
sankaegnaanmo?"Inkuannapatit,"Sakeyitana
malangwerninkiewyaoakyapansasalimbengankono
orasnapikakasi."
16Inkuannalark:"Tanantoywaladsangim?"Inkuan
napatit:"Samansotinapaytannaakanyaawitenko
paradaminyanarasantanmairap-bilayyaonasingger
edsiak."
17Inkuannalark:"Natanetnayariankolayonlatan
mangan,tanarasanak?"Taninkuannapatitedsikato,
"Onlaka."Taninmasinggersolarkpianmangan.
18Baletbinmangonsopatittaninegnaantoybeklewna
alak.

SayIstoryanenAhikar
19Inmebatsolarkedsamaypatit,"Nosatansotinapay
moparadsaraynarasan,agtoawatennaDiosiraylimos
motansaraymaomaongagawam."
20Tannoontansopanag-ayunalmotansaray
pikakasim,agawatennaDiossopanag-ayunalmoodino
saypikakasim,tanagtogawaennaDiossomaonga
nipaakaredsika."
21Oanakko!sikasonagmaliwedsiak(singa)sakeya
leonyaakikaaroedsakeyyaasno,tansayasnoso
nantultuloyananakaredarapnaleonedloobnapigaran
panaon;tansakeyyaagewetlinmuksosoleonedasno
tankinanto.
22Oanakko!nagmaliwkaedsiakasingaulsaedtrigo,
taanggapoynagawaantonmaongedantokaman,noag
ingenderalentosotrigotankanento.
23Oanakko!singakasakeyatoonnantanemna
samploransukatnatrigo,etnenpanaonnapanag-ani,
sikatoyinmalageytananiento,tantiniponto,tanbinilik
to,tannansagpotedsatananggadkasampotan,et
nagmaliwasamplorasukat,taninkuannakatawantoed
satan:"Osikaamatamoyabengatla!agkabinmalegtan
agkakinmiwas."
24Oanakko!sikasonagmaliwedsiakasingasayulsa
yainbantakediket,tanagtonilabansoinkasikato,balet
tinawagtososarayulsa,pianibuntoktoraakaibatoed
iket.
25Oanakko!singakaedsiaknaasoyaambeteltan
linmoobedabungnamanagdamilipianmanpainit.
26Tansanenampetangla,ginapoantoyontaholed
sikara,tanpinataynandaitantanpinekpekdapianagto
ranakeket.
27Oanakko!singakaedsiaknababoyyalinmoobed
ambetelapanagdigusakaibairaytotoonde-kalidad,tan
nenpinmawayedambetelapanagdigus,anengnengtoy
marutakyaabuttanlinmeksabtanlinmuganedsatan.
28Oanakko!singakaedsiaknakandingyaakiuloped
saraykakaibatodiaddalandapaonlaedbagat,tanagto
nayarianyailiktarsoinkasikato.
29Oanakko!sayasoyaagnaakanedpanag-anoptoet
magmaliwyanaakannasaraylanga.
30Oanakko!saylimayaagmansasagpottanag
manbabakatan(ya)maagumtanmasilibetnaputered
beklewto.
31Oanakko!saymatayaagnanengnengsoliwawa,
sarayuwaksomangalatanekalenda.
32Oanakko!sikasonagmaliwedsiakasingasakeya
kiewasaraysangatoetputotenda,taninkuantoed
sikara,"Nowalaywaladsiakyawaladlimayo,petegya
agyoaknayarianaputoten."
33Oanakko!singakasamaypusayainkuanda:
"Itundamsopanagtakewanggadmanggawakamina
kadenanabalitoktanpakanenmikanaasukartan
almendras."
34Insaninkuanto,"Agkolilingwanansoinkadunong
nenamaktaninak."
35Oanakko!singakaulegyaakaluganedsakeya
sabisabitnensikatoywaladpegleynailog,tan
anengnengiranasakeyalobotaninkuanto,"Kaugsan
edkaugsan,tansamaymaskaugsannensaysikaraso
mangiwanwanedsikarandua."
36Insaninkuannaulegedsamaylobo,"Saraykordiro
tansaraykandingtansaraykarneroyakinanmoed
interonbilaymo,ipawilmorakasiedsarayatatengda
tansarayatatengdaoandi?"
37Inkuannalobo,"Andi."Inkuannaulegedsikato,
"Isipenkonsikasosankagrabianedsikami."
38Oanakko!Pinakantakanamaongakakanentan
agmoakpinakannaamagantinapay.
39Oanakko!Inikdantakayasukaryadanum.oninum
tanmaongasyrop,etagmoakinitdannadanuma
nanlapudbobonyainumenko.
40Oanakko!Siaksoangibangatedsika,tanangibaleg
edsika,tansikasonankotkotnasakeyapanagamotan
paradsiaktaninyamotmoak.
41Oanakko!Pinabalegtakaedsankaabiganya
impamabalegtanimpasaltakaasingaatageyakiewa
sedro;tanpinalikdotanpinalikdomoak.
42Oanakko!sayilalokonipaakaredsikaasikaso
mangipaalageyedsiaknaapadiranakastilyo,piansiak
soniamotedsaraykabusolkodiman,tansikaso
nagmaliwedsiakasiñgasakeyyaakaponponed
kaaralemannadalin;baletkinasianaknaKatawantan
inliktartoakedkasilibanmo.
43Oanakko!Pipilalekkosomaongedsika,tan
tinumanganmoaknakaugsantanpanagbusol,tannatan
labaykokomonyaputoteniraymatam,tangawaenta
kankanennaaso,tanputotenkosodilam,tanekalenso
ulomedpanamegleynaespada;tanibalestakaedsaray
makapadimlangawam.'
44TansanennadngelnenNadaniyansalitamanlapud
tiyotonHaiqâr,inkuanto:'Otiyoko!gawamedsiak
unongedpikakabatmo,tanpirdonaenmoakedsaray
kasalananko,tasiopasonankasalananasingasiak,
odinosiopasomamerdonaasingasika?
45Awatenmoak,Otiyoko!Natanetmanlingkoraked
abungmo,tanasikasoenkoraykabayomtanpaliisanko
raytainabakam,tanpakanenkoraykarneromo,tasiak
somaugestansikasomatunong:siaksonankasalanan
tansikasomamerdona.'
46TaninkuannenHaiqâredsikato,'Oanakko!singa
kasamaykiewyaanggapoybungatoedgilignadanum,
tansaykatawantoetlabaytonputoten,taninkuantod
sikato,"Iyakarmoakedsananeyapasen,tannoagak
manbunga,putotenmoak."
47Inkuannaakankayarianedsamayayep,"Antawala
kadabaynadanumetagkanambunga,panonkan
manbunganowalakadsananeyapasen?"
48Oanakko!sayitatatkennaagilaetmagmaungninen
sayinkatobonbalonauwak.
49Oanakko!inkuandaedlobo,"Arawianmoray
karnerotaompannasakitankanadabokda."Inkuanna
lobo,"Saytedternagatasnakarneroetmaongedsaray
matak."
50Oanakko!pinaeskueladasolobopianmakaaralya
manbasataninkuandaedsikato,"IbagamsoA,B."
Inkuanto,"Korderotankandingedkampanilyako".

SayIstoryanenAhikar
51Oanakko!inyandasoasnoedlamisaantansikato
soatumba,tanginapoantoyonkurongeddaboktan
inkuannasakey,"Paulyanmo,tasikatosoinkatooto,ag
manguman."
52Oanakko!saybalikassoakumpirmayaoniay
inkuanto:"Nowalayanakmonlaki,tawagenmonanak
mo,tannomananakkaylaki,tawagenmonaripenmo."
53Oanakko!saymanggawanamaongmakaabetna
maong;tansamansomangawanamaugesmakaabetna
mauges,lapuedsayKatawanibalestososakeyatoo
unongedsukatnakimeyto.
54Oanakko!antonisoibagakedsikanilikuded
sarayaasalita?lapuedsayKatawankabattonoantoso
niamot,tankabattososaraymisteriotansaraymaamot.
55Tansikatosoombalesedsikatanmangukom,ed
baetanmitansika,tanbayarantokaunongedinkaandi
mo.',
56TansanennadngelnenNadanitanasalitamanlapud
tiyotonsiHaiqâr,sikatoybinmalegatampoltan
nagmaliwasingasakeyapinmawayapantog.
57Tanlinmagairaybikkingtotansaraybikkingtotan
saraysalitotansaydikingto,tansikatoyapilattan
apilatsoegestotannitaytayakiraypaitto,tansikatoy
inatey,taninatey.
58Tansaykasumpalantoetkadederal,tansikatoy
linmaedinfierno.Tasamaymankotkotnaabotparad
agitoetnapelagdiman;tansamaymangiletnegnasaray
patitetnaereledsaratan.
59Sayasoagawatan(noanto)soaromogminipaakar
edistoryanenHaiqâr,tannidayewsoDiosedandi-
anggaan.Amen,tankareenan.
60SayankronikaetasumpaledtulongnaDios,komon
taSikatoynitandoro!Amen,Amen,Amen.
Tags