የህፃናት የንባብ ክህሎት ለ አነደኛ ደረጃ ትምህርት ቤት .pdf

Children reading skill in amharic

1. የህፃናት ተማሪዎችን
የንባብ ክህሎት
በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
አዘጋጆች:
ስለሺ ይትባረክ
ጌል አስካሪ
ወንድወሰን ታምራት
ተርጓሚ:
ባዩልኝ አያሌው

3. © Initiative Africa- All Children Reading Program እና
የትምህርትና የፈጠራ ስራዎች ማበልፀጊያ ማዕከል ቅድስት ማርያም
ዩኒቨርስቲ 2006 ዓ.ም
አዘጋጆች፦ ስለሺ ይትባረክ፣ጌል አስካሪ እና ወንድወሰን ታምራት
ተርጓሚ፦ ባዩልኝ አያሌው
መብቱ በህግ የተጠበቀ ነው፡፡ ይህንን መፅሐፍ ያለ ባለቤቱ ፈቃድ
በኤሌክትሮኒክስ ወይም በህትመት ሚዲያዎች ወይም በፎቶ ኮፒ
መሳሪያዎች በከፊልም ሆነ ሙሉ በሙሉ ማባዛትና ማሰራጨት፣ ወይም
ወደ ሌላ ቋንቋ መተርጎም፣ ወይም ማሳተም በህግ ያስቀጣል፡፡

አዲስ አበባ፣
ኢትዮጵያ

4. ከአዘጋጁ
“ይህ ፕሮግራም የተዘጋጀው በኢንሼቲቭ አፍሪካ ሲሆን “ሁሉም ህጻናት
ያንብቡ” ለተባለው ፕሮጀክት ነው፡፡ ለዚህም የፕሮጅክቱ አካላት የሆኑት
ዩናይትድ ስቴትስ ኤጀንሲ ፎር ኢንተርናሽናል ዲቭሎፕመንት(USAID)፣
ወርልድ ቪዥን እና አውስትራሊያን ኤጀንሲ ኦፍ ፎር ኢንተርናሽናል
ዲቨሎፕመንት ድጋፍ አድርገዋል፡፡ ሆኖም የሌሎችን የሁሉም ህጻናት
ያንብቡ ፕሮግራም ባለ ድርሻ አካላትን እይታ ላይወክል ይችላል፡፡”

5. የህፃናት ተማሪዎችን
የንባብ ክህሎት
በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
አዘጋጆች:
ስለሺ ይትባረክ
ጌል አስካሪ
ወንድወሰን ታምራት
ተርጓሚ:
ባዩልኝ አያሌው

6. ምስጋና
በዝግጅቱ ወቅት ከፍተኛ የሆነ እገዛ እና ተሳትፎ ያደረጉትን፣ አቶ ክቡር ገና፣
አቶ ሳሙኤል ደር ማስ፣ አቶ የኋላሸት ገ/ሚካኤል፣ አቶ ልዑል ወንድሜነህ፣
አቶ እሸቱ ደስታ፣ አቶ ወንዳፍራሽ ካሣ እና አቶ ብስራት አብተውን እጅግ
እናመሰግናለን።

7. ይዘቶች
ክፍል 1፦
ምን እናውቃለን?
• ስለ ህፃናት ተማሪዎች የንባብ ክሂል የዳሰሳ ውጤት ምን እናውቃለን?
• ስለ ህፃናት ተማሪዎች የንባብ ክሂል መርሆዎች ምን እናውቃለን?
• ስለ ትምህርት ሚኒስቴር ዝቅተኛ የመማር ብቃቶች ምን እናውቃለን?
• ስለ ተግባራዊ ምርምር ምን እናውቃለን?
• ንባብን ስለ ማስተማር ምን እናውቃለን?
ክፍል 2፦
ምን ማድረግ አለብን?
• ማንበብን እንዴት እንደተማርን ልምዳችንን በመግለፅ እንጀምር
• የተግባራዊ ምርምር ፕሮጀክት ርዕሰ ጉዳይን መወሰን
• የህፃናት ተማሪዎች የንባብ ክሂል ዳሰሳ ከመካሄዱ በፊት የነበረው እውነታ (የማመሳከሪያ ቅኝት)
በተግባራዊ ምርምሩ መሳተፍ
ንባብ፦
• ዕቅድ
• ትግበራና ምልከታ
• ፅብረቃ(ገለፃ)
• ለልጆች አጋዥ የንባብ መፃሕፍትን መምረጥ
ፅሕፈት፦
• ትግበራና ምልከታ
• ፅብረቃ(ገለፃ)
ልምድ ማካፈል፦
• ትግበራና ምልከታ
• ፅብረቃ(ገለፃ)
• የህፃናት ተማሪዎች የንባብ ክሂል ዳሰሳ ከተካሄደ በኋላ የተገኘው ውጤት፦
• የህፃናት ተማሪዎች የንባብ ክሂል ዳሰሳ ከመካሄዱ በፊት ያለው እውነታና ከተካሄደ በኋላ ያለው
ውጤት ሲነፃፀር፦

8. ክፍል 3፦
የተግባራዊ ምርምር ፕሮጀክት ልምድን ማካፈል
• የተግባራዊ ምርምር ታሪኮችን ማካፈል
• ለአቅራቦት መዘጋጀት
• የተግባራዊ ምርምር ፕሮጀክትን ማቅረብ
ክፍል 4፦
የተግባራዊ ምርምር ዳሰሳ ፍፃሜ (መጨረሻ)
• የግል ፅብረቃ(ገለፃ)
• የአቻ ምዘና
• የቡድን ምዘና
• የተባባሪዎች ምዘና
አባሪ (ተጨማሪ መግለጫ)
አባሪ 1፦ የተግባራዊ ምርምር ዕቅድ ናሙና(ፕሮፖዛል)
አባሪ 2፦ የህፃናት ተማሪዎች የንባብ ክሂል ዳሰሳ ዘዴዎች
አባሪ 3፦ የአሜሪካ የማጣቀሻ ተሞክሮ
አባሪ 4፦ አጋዥ የንባብ መፃሕፍትን መምረጥ
አባሪ 5፦ የህፃናት ተማሪዎች የንባብ ክሂል ፕሮግራሞች መርሆዎች
አባሪ 6፦ የተግባራዊ ምርምር ታሪኮች(ዘገባዎች) ናሙና
አባሪ 7፦ አምስቱ የንባብ ማስተማሪያ አካላት
አባሪ 8፦ የንባብ ዕድገት ደረጃዎች
አባሪ 9፦ የትምህርት ዕቅድ
ማጣቀሻዎች፦

9. መግቢያ
እ.ኤ.አ በ2010 የተካሄደው የህፃናት ተማሪዎች የንባብ ክህሎት ዳሰሳ (EGRA 2010) የኢትዮጵያ ተማሪዎችን የንባብ
ችሎታ ለማሻሻል ጥናት/ምርምር ወሳኝ መሆኑን በግልፅ አመልክቷል፡፡ ይህ መሳሪያ(ዳሰሳውን ተከትሎ የተዘጋጀው
ጥቅል ፅሁፍ) የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት ለማሻሻል መምህራን ተግባራዊ ምርምርን እንደ ዓይነተኛ መሳሪያ
መጠቀም እንደሚገባቸው በማስገንዘብ ለመምህራኑ ስልጠና የመስጠት ዓላማን ሰንቆ የተዘጋጀ ነው፡፡
መምህራን በሚያከናውኑዋቸው ተግባራት እውነታዎችን ማውጣት(መፈተሽ)፣ ትክክለኛ አስተያየቶችን መሰንዘር
እንዲሁም ነገሮችን በመለየት ረገድ ንቁ መሆን አለባቸው፡፡ በቡድን የመስራት ባህልን ማዳበርና በስልጠና ወቅት
ያገኙትን ተሞክሮ ማንፀባረቅም ተገቢ ነው፡፡
ይህ የጥናት ውጤት የሆነው ጥቅል ፅሁፍ አራት ዋና ክፍሎች አሉት፡፡ የመጀመሪያው ክፍል ሰልጣኞች ያላቸው
ዕውቀት(ዳራ) ከህጻናት ተማሪዎች የንባብ ክህሎት ዳሰሳ (EGRA 2010) ጋር ስላለው ተያያዥነት፣ በህፃናት
ተማሪዎች የንባብ ክህሎት ፕሮግራሞች መርሆዎች፣ በትምህርት ሚኒስቴር መስፈረት መሰረት ዝቅተኛው የትምህርት
ውጤት(ብቃት) ተግባራዊ ምርምርን እና ንባብን በማስተማር ዙሪያ ውይይት ማካሄድን ያነሳሳል፡፡ በሁለተኛው
ክፍል ሠልጣኞች የቀድሞ ልምዳቸውን በማየት ንባብን እንዴት መማር እንደሚገባቸው የሚመለከቱ ሲሆን ተግባራዊ
ምርምሩ ያለፈባቸውን ሂደቶችም በትኩረት ይለያሉ፡፡ በሶስተኛው ክፍል ከተግባራዊ ምርምሩ ጋር በተያያዘ ሠልጣኞች
ባደረጉት የልምድ ልውውጥ ዙሪያ ይወያያሉ፡፡ በአራተኛው ክፍል በስልጠና ፓኬጅና ተግባራዊ ምርምሩ እንደ መሳሪያ
በሚያገለግልበት ነጥብ ዙሪያ ጥቅል ሃሳብ ይቀርባል፡፡
ከሰነዱ ጋር ተያይዘው የቀረቡት አባሪዎች ሠልጣኞቹ ስለተግባራዊ ምርምር የበለጠ እንዲያነቡ ያደርጋሉ፡፡ በምሳሌና
በማስታወሻ መልክ የቀረቡትን ናሙናዎች ለመለማመድም ይረዳል፡፡ በዘርፉ የበለጠ ለማወቅና ለመመራመር
የሚደረገው ጥረት ከስልጠናውም በኋላ ተጠናክሮ የሚቀጥል ይሆናል፡፡ የተማሪዎችን የንባብ ችሎታ ለማሻሻል
ሠልጣኞች ለሚያበረክቱት ትርጉም ያለው የጎላ አስተዋፅዖ የትብብር ጥረቱ ቀጣይነት ይኖረዋል፡፡

10. ይህ ገፅ ባዶ የተተወው ሆን ተብሎ ነው

11. ክፍል 1
ስለ EGRA 2010 (እኤአ) ምን እናውቃለን?
ማጠቃለያ (EGRA 2010)
ምን እናውቃለን?

12. 2የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ማጠቃለያ (EGRA 2010)
ተባባሪዎች፦
ግንቦትና ሰኔ 2010 በተካሄደው የህፃናት ተማሪዎች የንባብ ክሂል ዳሰሳ ቀጥለው የተዘረዘሩት ተባባሪዎች ተሳትፈዋል፦
• ትምህርት ሚኒስቴር
• አር. ቲ. አይ ኢንተርናሽናል
• የኢትዮጵያ የስልጠና ጥናት ማረጋጋጫ ኤጄንሲ
• የመጀመሪያ ደረጃ ትምህርት የጥራት ማሻሻያ ፕሮግራም
• በርካታ ወሳኝ ሂደቶችና ሌሎች ባለ ድርሻ አካለት
ዓላማ
• በአጠቃላይ የትምህርት ጥራት ማሻሻያ ፕሮግራም መሰረት፣ የልጆችን የንባብ ክህሎት እና በኢትዮጵያ የመጀመሪያ ደረጃ ትምህርት ቤት
አውድን በፍጥነት ለማሳደግ የሚያስችል ምርምር ማድረግ።
የገንዘብ ድጋፍ
• የአሜሪካ ዓለም አቀፍ የልማት ድርጅት(USAID) /ዋሽንግተንና ኢትዮጵያ/
ዳሰሳ የተካሄደባቸው የክፍል ደረጃዎች
• የሁለተኛና ሶስተኛ ክፍል ተማሪዎች
ዳሰሳ የተካሄደባቸው ቋንቋዎች
• ስድስት የኢትዮጵያ ቋንቋዎች
• ትግርኛ፣ አፋን ኦሮሞ፣ አማርኛ፣ ሶማሊኛ፣ ሲዳምኛና ሀረሪ
ጊዜ
• ለ15 ደቂቃ ያህል
የመመዘኛ ነጥቦች
• የፊደል ስም ዕውቀት
• የልሳነ ድምፅ ግንዛቤ
• የፊደል ድምፅ ዕውቀት
• የሚታወቁ ቃላት ንባብ
• የባዕድ ቃላት ንባብ
• የቃል ንባብ ችሎታ ከመረዳት ጋር
• የማድመጥ ችሎታ

13. 3ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
የተማሪዎች የመፃፍና የማንበብ ምዘናዎች
• የተማሪዎች ቤተሰብ ዳራ(የኋላ ታሪክ)
• በትምህርት ቤት ደረጃ የርዕሰ መምህርና የመምህር መጠይቆች
• የመማሪያ ክፍል ከባቢ (አጠቃላይ ሁኔታ) እና
• የህብረተሰቡ አስተዋፅዖ ተገምግሞአል፡፡
የምዘናዎቹ መሰረቶች
• የትምህርት ሚኒስቴር ዝቅተኛ የመማር ብቃት
የመረጃ አሰባሰብ (EGRA 2010)
ናሙናዎች
• 338 ትምህርት ቤቶችና 13‚079 ተማሪዎች፡፡ (የናሙናዎቹ ማጠቃለያ በሠንጠረዥ 1 ቀርቧል)
መረጃው የተሰበሰበበት ጊዜ
• ከግንቦት 10 እስከ ሰኔ 16 ቀን 2010
መረጃውን የሰበሰቡት
• የትምህርት ሚኒስቴርና አር አይ ቲ፣ የመምህራን ትምህርት ኮሌጅ፣ የወረዳ ትምህርት ፅህፈት ቤትና የክልል ትምህርት ቢሮ ባለሙያዎች፣
እንዲሁም የግል መረጃ ሰብሳቢዎች ናቸው።
አስተማማኝነት
• የአስተማማኝነት ውጤቱ ከ94% በላይ ነው፡፡
ቁጥጥር
• ከትምህርት ሚኒስቴርና ከአር ኢ ቢ የተውጣጡ ኤክስፐርቶች የቁጥጥር ሥራውን ያከናወኑ ሲሆን 109 አባላት ያሉት ቡድን በስምንት
አካባቢዎች ተሰማርቷል፡፡

14. 4የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
በአከባቢህ(ሽ) በአፍ መፍቻ ቋንቋቸው የሚማሩ ልጆች በመቶኛ ስንት ናቸው?
በአከባቢህ(ሽ) የአፍ መፍቻ ቋንቋቸው እና የሚማሩበት ቋንቋ የተለያየ የሆነ ልጆች በመቶኛ ስንት ናቸው?
በክፍልህ(ሽ) ውስጥ የአፍ መፍቻ ቋንቋቸውና የሚማሩበት ቋንቋ የተለያየ የሆነባቸው ልጆች በመቶኛ ምን ያህል
እንደሆኑ ታውቃለህ(ቂያለሽ)?
ይህ መረጃ ንባብን ለመማር ማስተማር ይጠቅማል ብለህ(ሽ) ታስባለህ(ቢያለሽ)? በምን አይነት መንገዶች?
የመማሪያ ቋንቋ ግኝቶች (EGRA 2010)
ተማሪዎቹ ትምህርት የሚማሩት ቤት ውስጥ በሚናገሩት ቋንቋ ስለመሆኑ የኢግራ ጥናት ሲካሄድ ልጆቹ ተጠይቀዋል፡፡ ከታች የቀረበው ምስል
በእያንዳንዱ አካባቢ በአፍ መፍቻ ቋንቋቸው የሚማሩ ልጆችን በመቶኛ ያሳያል፡፡
ግራፍ 1፦
በአፍ መፍቻ ቋንቋቸው
የሚማሩ ተማሪዎች
በመቶኛ
ተግባራት፦
ከላይ የቀረበውን ግራፍ
በመመልከት የሚከተሉትን
ጥያቄዎች መልስ/ሺ።
ቤንሻንጉል-ጉምዝ
ሶማሊ ሀረ ሪ
ኦሮሚያ
አዲስ አበባ
አ ማ ራ
ትግራይ ሲ ዳ ማ
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
አፍ መፍቻ ቋንቋ = የትምህርት ቤት ቋንቋ አፍ መፍቻ ቋንቋ የትምህርት ቤት ቋንቋ አይደለም

15. 5ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
የፎቶ ግራፍ ግኝቶች( EGRA 2010)
እነዚህ የቃል ንባብ ችሎታ እና አንብቦ የመረዳት ችሎታ ግኝቶች ናቸው። የሌሎቹን የዳሰሳ ግኝቶች በኢግራ 2010 ሪፖርት ላይ መመልከት
ይቻላል።
የቃል ንባብ ችሎታ (በፍጥነት የማንበብ)
የተገናኙ ፅሁፎች የቃል ንባብ ችሎታ፦ 60 ያህል ቃላት ያሉትን ምንባብ የማንበብ ችሎታ፡፡ ለዚህም አንድ ደቂቃ ነበር የተሰጠው፡፡ ምንባቡም
የሁለተኛ ክፍል ደረጃን ኢላማ አድርጓል፡፡
ግራፍ 2፦
የሁለተኛ ክፍል
ተማሪዎች ንባብ በተለያዩ
የማጣቀሻ ደረጃዎች።
ከላይ የቀረበውን ግራፍ በደንብ ተመልክተህ የሚከተሉትን ጥያቄዎች መልስ(ሺ)።
በአካባቢህ (ሽ)በቃል ንባብ ችሎታ ምን ያህል የሁለተኛ ክፍል ተማሪዎች በመቶኛ ዜሮ ውጤት
አስመዝግበዋል?
በአካባቢህ (ሽ)በቃል ንባብ ችሎታ ምን ያህል የሁለተኛ ክፍል ተማሪዎች በመቶኛ የማጣቀሻ
ደረጃ ወይም በላይ ውጤት አስመዝግበዋል?
የተማሪዎችህን (ሽን)የቃል ንባብ ችሎታ ደረጃን በመቶኛ ታውቀዋለህ(ቂዋለሽ)?
ከላይ የቀረበውን መረጃ የማወቅ ጥቅሙ ምንድን ነው?
ተግባራት፦
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Addis Ababa
Zero Low Moderate Benchmark or Above
Harari
Somali
Amhara
Tigray
Benishangul-Gumuz
Oromiya
Sidama (SNNP)
ዜሮ ዝቅተኛ መካከለኛ በማጣቀሻ ደረጃ ወይም በላይ
አዲስ አበባ
ሶማሊ
አማራ
ትግራይ
ቤንሻንጉል ጉምዝ
ኦሮሚያ
ሲዳማ
ሀረሪ

16. 6የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ተግባራት፦
የንባብ ችሎታ (EGRA 2010)
የተገናኙ ፅሁፎችን የመረዳት ችሎታ፣ ምንባብን መሰረት አድርገው የቀረቡ ፅሁፎችን ተረድቶ የመመለስ ችሎታ፡፡ እያንዳንዱ ዳሰሳ አምስት ወይም
ስድስት ጥያቄዎች ነበሩት፡፡
ግራፍ 3፦
የማንበብ ችሎታ
ውጤታቸው
በመቶኛ ዜሮ
የሆኑ ልጆች
ከላይ ቀረበውን ግራፍ
በደንብ ተመልከተህ (ሽ)
የሚከተሉትን ጥያቄዎች
መልስ (ሺ)።
በአካባቢህ (ሽ) የማንበብ ችሎታ ውጤታቸው በመቶኛ ዜሮ የሆኑ የሁለተኛና የሶስተኛ ክፍል
ተማሪዎች ስንት ናቸው?
• ሁለተኛ ክፍል በመቶኛ ዜሮ ያስመዘገቡ
• ሶስተኛ ክፍል በመቶኛ ዜሮ ያስመዘገቡ
የተማሪዎችህን(ሽን) የንባብ ችሎታ ደረጃ ታውቃለህ(ቂዋለሽ)?
የተማሪዎችህን(ሽን) የንባብ ችሎታ ደረጃዎችን የማወቅ አንደምታው ምንድን ነው?
ቤንሻንጉል-ጉምዝ
ሶማሊ ሀረ ሪኦሮሚያ
አዲስ አበባ
ክፍል 2
ክፍል 3
አ ማ ራ
ትግራይሲ ዳ ማ
8072.8
61.8
56.9
30.9 32.3
30.4
54
49
47
24.7
33.3
28.8
31.3
17.5
24.1
9.7
70
60
50
40
30
20
10
0

17. 7ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
የንባብ መጻሕፍት (EGRA 2010)
ጥናቱ የትምህርት ቤት የመማሪያ መጻሕፍትና በቤታቸው ሌላ የሚነበቡ መጻሕፍት ያላቸውን ልጆች የዳሰሰ ሲሆን እንደሚከተለው ግራፍ
ቀርቦአል፡፡
ግራፍ 4፦
የትምህርት
ቤት የመማሪያ
መጻሕፍትና
በቤታቸው ሌላ
የሚነበቡ
መፃሕፍት ያላቸው
ልጆች በመቶኛ
በአካባቢህ(ሽ) ምን ያህል ልጆች ከመማሪያ መጻሕፍት በተጨማሪ ሌላ የሚነበቡ
መጻሕፍት አላቸው?
በአጠቃላይ ከላይ በቀረበው መረጃ ተጨማሪ መጻሕፍት ያላቸው ተማሪዎችና
የተማሪዎች የመረዳት ችሎታ ደረጃ ይዛመዳል ብለህ ታስባለህ(ቢያለሽ)?
ተግባራት፦
ከላይ የቀረበውን
ግራፍ ተመልክተህ(ሽ)
የሚከተሉትን
ጥያቄዎች መልስ፡፡
Has Other Books
Has Textbook
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Addis Ababa
Harari
Somali
Amhara
Tigray
Benishangul-Gumuz
Oromiya
Sidama (SNNP)
ሶማሊ
አማራ
ትግራይ
ቤንሻንጉል ጉምዝ
ኦሮሚያ
ሲዳማ
ሀረሪ
ሌላ መጻሕፍት ያላቸው
መማሪያ መጻሕፍት ብቻ ያላቸው
አዲስ አበባ

18. 8የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
የግኝቶቹን ማጠቃለያና የመፍትሄ ሐሳቡን አንብቡና በአንደምታው ዙሪያ ተወያዩ፡፡
ተግባራት፦
የግኝቶች ማጠቃለያ (EGRA 2010)
በግኝቶቹ የታዩ፦
• ምንም እንኳን ልጆቹ ለሁለትና ሶስት ዓመታት ትምህርት ቤት ቢመላለሱም በመቶኛ ሲታይ አብዛኛዎቹ ምንም አያውቁም፡፡
• በአብዛኛዎቹ አካባቢዎች ከ50 በመቶ በላይ የሚሆኑት ልጆች የቀረቡላቸውን ቀላል ጥያቄዎች ተረድተው መመለስ አልቻሉም፡፡
የመፍትሔ ሃሳብ (EGRA 2010)
• በንባብና የንባብ ትምህርት ላይ ትኩረት ማድረግ
• ንባብን በአንደኛና ሁለተኛ ክፍል መማር መጀመር
• የፊደል ድምፆችንና ፊደልን የንባብ መሰረት አድርጎ መጠቀም
• የማስተማሪያ ምልክቶችን በሚገባ መጠቀም
• ንባብን ማበረታታት
• መደበኛ የማስተማር ስትራቴጂን(ስልትን) ማስተማር
• ለመምህራን የስራ ላይ የሙያ ስልጠናን መስጠት
• የመጻፍና የማንበብ ማጣቀሻ (ምርጥ ተሞክሮን) ማስቀመጥ
• የመጻፍና የማንበብ ተግባራትን ማስፋፋት
• የትምህርት ዕቅድን ማጠናከር
• የንባብ መጻሕፍትን ትርጉም ባለው መልኩ መጠቀምና ማሳደግ
(ለተጨማሪ ማብራሪያ አባሪ---------ይመልከቱ።)

19. 9ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ስለ “የህፃናት ተማሪዎች የንባብ ፕሮግራም
መርሆዎች” ምን ታውቃለህ?
የመጀመሪያዎቹ መርሆዎች፦ የህጻናት ተማሪዎች የንባብ ዳሰሳ ፕሮግራምን እድገት እና መሻሻል ያግዛሉ ተብሎ ይታመናል። እነዚህ መርሆዎች
ጥራት ላለው የንባብ ልምድ መነሻዎች ናቸው። ሁሉም መርሆዎች አስፈላጊ በመሆናቸው በማንኛውም የእድገት እና እቅድ ትግበራ ፕሮግራም ውስጥ
መገኘት አለባቸው (Roskos te.al.2009)።
መርህ 1፦ ድምጾች ንባብን እና ፅሕፈትን ለመማር መሰረት ናቸው፡፡
መርህ 2፦ መጻሕፍትና ንባቦች በዘውግ እና በቅርጽ ውስጥ ተለዋዋጭ ናቸው፡፡
መርህ 3፦ አውዶች ብዙ አይነት ምንባቦችን (የሚነበቡ ነገሮችን) ይይዛሉ፡፡
መርህ 4፦ በስርዓቱ የተዋቀረ ስርዓተ ትምህርት ንባብን ይመራል፡፡
መርህ 5፦ የንባብ ፕሮግራሙን በተሳካ ሁኔታ ለማስተማር የተዘጋጁ መምህራን መኖር።
መርህ 6፦ የምዘና ስልት መኖር፡፡
መርህ 7፦ የቤተሰብ ሚና የህጻናት ተማሪዎች ንባብ አንድ አካል ነው፡፡
መርህ 8፦ ለውጡን መለኪያ መሳሪያ፡፡
“የህፃናት ተማሪዎችን ዳሰሳ የንባብ መርሆዎቹን” አንብብና(ቢና) አንተ(ቺ) ባለህበት(ሽበት) ትምህርት ቤት
የሚገኙትን ወይም የሚተገበሩትን በቅደም ተከተል ጻፍ(ፊ)።
ከመርሆዎቹ መካከል በጣም አስፈላጊ ናቸው የምትላቸውን(ያቸውን) ሶስቱን መርጠህ(ሽ) ጻፍ(ፊ)።
ከላይ በቀረበው ዝርዝር ውስጥ ቢካተቱ መልካም ነው የምትላቸውን(ያቸውን) ሌሎች መርሆዎች ጻፍ(ፊ)።
ተግባራት፦

20. 10የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ስለ የትምህርት ሚንስቴር ዝቅተኛ የመማር ብቃቶች
ምን ታውቃለህ?
የትምህርት ሚንስቴር መረጃ (2009) ዝቅተኛ የመማር ብቃቶች ከአንደኛ እስከ
አራተኛ ክፍል ድረስ እና ይዘቶቹ ቀጥለው ቀርበዋል።
ዝቅተኛ የመማር ብቃቶች መግለጫ የክፍል ደረጃ ይዘት
ከተማሩት ጋር የተያያዘ ቀላል ጥያቄ መጠየቅ 1 ማዳመጥ
ቀላል የማህበረሰብ ተረት ማዳመጥ እና ስለ ገፀባህሪያቱ መናገር 2 ማዳመጥ
ተረቶች እና ታሪኮችን ማዳመጥ እና ዋና ሀሳባቸውን መናገር 2 ማዳመጥ
በታሪኩ ውስጥ ያሉትን ገፀባህሪያት ተግባር በቅደም ተከተል መናገር 2 ማዳመጥ
ቀላል ባህላዊ ታሪኮችን ማዳመጥና ዋና ሀሳባቸውን እና ገፀባህሪያቱን መናገር 3 ማዳመጥ
በሚማሩበት ጊዜ ካዳመጡት ውስጥ ገለጻ እና ምክንያት የሚያስፈልጋቸውን
ጥያቄዎች መጠየቅ
3 ማዳመጥ
ከባህላዊ ልማዶች እና ከባህላዊ ተግባረት ጋር ግንኙነት ያላቸውን ሁኔታዎች መግለፅ 3 ማዳመጥ
ድምጾች መለየት እና የተዘባረቁትን ፊደላት በማንበብ ማስተካከል 1 ማንበብ
ሳይቆጥሩ እስከ 15 የሚደርሱ ቃላትን ማንበብ 2 ማንበብ
ከ2 አስከ 3 የሚደርሱ አረፍተ ነገሮችን በዝግታ ማንበብ 2 ማንበብ
ከ3 እስከ 4 የሚደርሱ አረፍተ ነገሮችን በዝግታ ማንበብና ከስዕሎቹ ጋር ማዛመድ 2 ማንበብ
ከመማሪያ መጽሐፍ ላይ አጭር ምንባብ ማንበብና መረዳት 2 ማንበብ
ለተመረጡት ጥያቄዎች ተገቢውን(ትክክለኛውን) መልስ መስጠት 2 ማንበብ
ሁለት የሚደርሱ አረፍተ ነገሮችን ድምጽን አሰምቶ በትክክል ማንበብ 2 ማንበብ
ረጃጅም ቃላትን አንድ ጊዜ ማንበብ 3 ማንበብ
ልዩ የሆኑትን ቃላት መለየትእና ትርጉማቸውንም ማግኘት 3 ማንበብ
የአዳዲስ ቃላትን ትርጉማቸውን እና ሀሳባቸውን መረዳት 3 ማንበብ
ያላለቁ ተረቶችን ማንበብና መጨረሻቸውን መገመት 3 ማንበብ
ከ4 እስከ 6 የሚደርሱ አንቀጾችን ማንበብና መረዳት 3 ማንበብ
ሠንጠረዥ 1፦
ዝቅተኛ የመማር
ብቃቶች
ከ1ኛ እስከ 3ኛ ክፍል ያሉትን ዝቅተኛ የመማር ብቃቶች መዋቅር ከማዳመጥ አንጻር ገምግም(ሚ)።
ከ1ኛ እስከ 3ኛ ክፍል ያሉትን ዝቅተኛ የመማር ብቃቶች መዋቅር ከማንበብ አንጻር ገምግም(ሚ)።
ተግባራት፦
የትምህርት ሚንስቴርን
ዝቅተኛ የመማር
ብቃቶች በሚገባ
አንብብና(ቢና)
የሚከተሉት ነጥቦች
ላይ ተወያይ(ዪ)።

21. 11ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
የትምህርት ሚንስቴር ዝቅተኛ የመማር ብቃት እና የህፃናት ተማሪዎች የንባብ ዳሰሳ
የህጻናት ተማሪዎች የንባብ ዳሰሳ
የኢትዮጵያን ስርዓተ ትምህርት ለመመዘን ተገቢ ፕሮግራም ነው፡፡ የትምህርት ሚንስቴር ዝቅተኛ የመማር ብቃቶች ሰነድ ትንተና የህጻናት ተማሪዎች የንባብ
ዳሰሳ በተመረጡት የክፍል ደረጃዎች የሚያከናውናቸውን ተግባራት ይመለከታል፡፡ ዝቅተኛ የመማር ብቃቶች ሰነድ ከ1ኛ እስከ 4ኛ ክፍል ላሉት ደረጃዎች
ከእናት ቋንቋ መመሪያዎች ጋር የተያያዘ እና ለማዳመጥ፣ ለመናገር እና ለማንበብ ክሂሎች ትኩረት የሰጠ ነው፡፡ ቀጥሎ የቀረበው ሰንጠረዥ የህጻናት
ተማሪዎች የንባብ ክሂል በ2ኛ እና በ3ኛ ክፍል ላይ የተመለከታቸው ናቸው፡፡ እርግጥ ነው የህጻናት ተማሪዎች የንባብ ክሂል አላማ ያደረገው 3ኛ ክፍል እና
ከዛ በታች ላሉ ተማሪዎች ጥቂት ተግባራትን ማስተግበር ላይ ነው፡፡ እያንዳንዱ የህጻናት ተማሪዎች የንባብ ዳሰሳ ተግባር ከትምህርት ሚንስቴር ዝቅተኛ
የመማር ብቃቶች ጋር አብሮ የሚሄድ ነው፡፡(EGRA 2010)
ዝቅተኛ የትምህርት የመማር ብቃቶች መግለጫ የክፍል ደረጃይዘት “ህተንክ” ተግባር
ከተማሩት ጋር የተያያዘ ቀላል ጥያቄ መጠየቅ 1 ማዳመጥ የማዳመጥ እና የማንበብ ችሎታ
ቀላል የማህበረሰብ ተረት ማዳመጥ እና ስለ ገፀባህሪያቱ መናገር 2 ማዳመጥ የማዳመጥ እና የማንበብ ችሎታ
ተረቶችን እና ታሪኮችን ማዳመጥ እና ዋና ሀሳባቸውን መናገር 2 ማዳመጥ ማዳመጥ
በታሪኩ ውስጥ ያሉትን ገፀባህሪያት ተግባር በቅደም ተከተል መናገር 2 ማዳመጥ ማዳመጥ፣ ማንበብ
ቀላል ባህላዊ ተረቶችን ማዳመጥና ዋና ሀሳባቸውን እና ገፀባህሪያቱን
መናገር
3 ማዳመጥ ማዳመጥ፣ ማንበብ
በሚማሩበት ጊዜ ካዳመጡት ውስጥ ገለጻ እና ምክንያት
የሚያስፈልጋቸውን ጥያቄዎች መጠየቅ
3 ማዳመጥ ማዳመጥ፣ ማንበብ
ከባህላዊ ልማዶች እና ከባህላዊ ተግባራት ጋር ግንኙነት ያላቸውን
ሁኔታዎች መግለጽ
3 ማዳመጥ ማዳመጥ፣ ማንበብ
ፊደላቱን በማንበብ የተቀላቀሉትን ድምጾች መለየት 1 ማንበብ
ፊደላትን በሚገባ ማወቅ፣
የልሳን ድምፅ ግንዛቤ
እስከ 15 የሚደርሱ ቃላትን ሳይቆጥሩ ማንበብ 2 ማንበብ
ቃላትን በሚገባ የመጥራት
ብቃት፣ መተርጎም
ከ2 እስከ 3 የሚደርሱ አረፍተ ነገሮችን በዝግታ ማንበብ 2 ማንበብ የቃል ንባብ ብቃት
ከ3 እስከ 4 የሚደርሱ አረፍተ ነገሮችን በፅሞና አንብብና ከስዕሎቹ ጋር
ማዛመድ
2 ማንበብ የቃል ንባብ ብቃት
ከመማሪያ መጽሐፍ ላይ አጭር ምንባብ አንብቦ መረዳት 2 ማንበብ የቃል ንባብ ብቃት
ለተመረጡት ጥያቄዎች ተገቢውን(ትክክለኛውን) መልስ መስጠት 2 ማንበብ
የቃል ንባብ ብቃት፣ አንብቦ
መረዳት
ሁለት የሚሆኑ አረፍተ ነገሮችን ድምጽን አሰምቶ በትክክል ማንበብ 2 ማንበብ የቃል ንባብ ብቃት
ረጃጅም ቃላትን አንድ ጊዜ ማንበብ 3 ማንበብ
ቃላትን በሚገባ የመጥራት
ብቃት፣ መተርጎም
ልዩ የሆኑትን ቃላት መለየት እና ትርጉማቸውንም ማግኘት 3 ማንበብ መተርጎም
የአዳዲስ ቃላትን ትርጉማቸውን እና ሀሳባቸውን መረዳት 3 ማንበብ መተርጎም፣ የቃል ንባብ ብቃት
ያላለቁ ተረቶችን ማንበብና መጨረሻቸውን መገመት 3 ማንበብ
የቃል ንባብ ብቃት፣አንብቦ
መረዳት
ከ4 እስከ 6 የሚደርሱ አንቀጾችን አንብቦ መረዳት 3 ማንበብ
የቃል ንባብ ብቃት፣አንብቦ
መረዳት
ሠንጠረዥ 2 ፦
ዝቅተኛ የመማር
ብቃቶች
እና የህፃናት
ተማሪዎችን የንባብ
ተግባር የህብረት
ስራዎች

22. 12የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ዝቅተኛ የመማር ብቃቶች እና የህጻናት ተማሪዎች የንባብ ዳሰሳ እንዴት እንደተባበሩ አሰላስል(ዪ)።
የህጻናት ተማሪዎች የንባብ ዳሰሳን ከአባሪ 2 ተመልከት(ቺ)ና የክብደት ደረጃውን ከሁሉም ቡድን
ጋር በነጻነት ተወያይ(ዪ)።
ያለህበት(ሽበት) የህጻናት ተማሪዎች የንባብ ዳሰሳ ተግባራትን ለመልመድ ወይም ለማሻሻል ከሆነ
የትኛውን ተግባር ታሻሽላለህ(ያለሽ) ወይም ትለምዳለህ(ጃለሽ)? ለምን?
ተግባራት፦

23. 13ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ስለ ተግባራዊ ምርምር ምን እናውቃለን?
ተግባራዊ ምርምር ምንድን ነው?
አላማዎች፦
ተሳታፊዎች ሊያውቋቸው የሚገቡ፦
• ተግባራዊ ምርምርን በራሳቸው ቃላት መግለጽ።
• ከተግባራዊ ምርምር ጋር የተያያዘ ልምዳቸውን ለሌሎች ማካፈል፡፡
• የቡድን ተግባራዊ ምርምርን ማዘጋጀት መጀመር፡፡
ተግባራዊ ምርምር ምንድን ነው?
የተግባራዊ ምርምር አላማ ምንድን ነው?
ከዚህ ክፍል ምን ተማርክ(ሽ)?
የተግባራዊ ምርምር የቀድሞ ልምድ
የተግባራዊ ምርምር ምንነት ላይ የቡድን ብያኔ
ጥቂት የተግባራዊ ምርምር አላማዎችን ተወያዩ
በግል የሚመለሱ፦
ፅብረቃዊ(የገለጻ) ልምምዶች
የቡድን ስራ፦

24. 14የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ተግባራዊ ምርምር ምንድን ነው?
ተግባራዊ ምርምር ማለት በጥንቃቄ የሚሰራ እና ችግር ፈቺ የሆነ በቡድን ወይም በግል የሚሰራ ጥናት ነው። የራሱ የሆኑ ሂደቶችም አሉት።
እነዚህም፦ ችግሩን መለየት፣ መረጃ መሰብሰብ፣ ማሳየት፣ መተንተን፣ መረጃው ላይ ተመስርቶ መተግበር እና ተግባራዊ ምርምር የሚመለከታቸው
በመጨረሻም ችግሩን እንደገና መበየን ናቸው። “ተግባር” እና “ምርምር” የሚሉት ቃላት ራሳቸው ስነዘዴውን ይጠቁማሉ፡፡ሀሳቦችን ለመተግበር
መሞከር የትምህርት ስርዓትን የማሻሻል፣ የማስተማር እና የመማር እውቀትን ለማሳደግ አንዱ መንገድ ነው። (Kemmis & McTaggart, 1988)
ምርምር ተግባር የስራ ምርምር
ርምጃዎችን ለመውሰድ እና
ለውጦችን ለመለካት የመረጃ
ጥቅም
ሁኔታዎችን፣ ሂደት እና
ልምምድን ማሻሻል
የተማሪዎች መማር የተሻለ ውጤት
የተግባራዊ ምርምር ጠቀሜታዎች
ተግባራዊ ምርምር ለተለያዩ አላማዎች ይጠቅማል፡፡ ለምሳሌ፦ ለትምህርት ስርዓት እድገት፣ ለሙያ እድገት፣ ለስልታዊ እቅድ፣ ትምህርት ቤትን
እንደገና ለማዋቀር እና መሳሪያዎችን ለመመዘን ወዘተ ይጠቅማል፡፡
የተግባራዊ ምርምር ሂደት ዋና ዋና መሰረቶች (አላባዎች) ምን ምን ናቸው?
የእዚህ ስልጠና ትኩረት በአንተ ክፍልህ(ሽ) የህጻናትን የማንበብ እና የመጻፍ ብቃት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል የሚለው ነው፡፡ የሚከተሉትን
የተግባራዊ ምርምር ሂደት ዋና ዋና አላባዎች በጋራ እንመለከታለን፡፡ እነሱም፦ እቅድ፣ ትግበራ፣ ምልከታ እና ፅብረቃ(ማሳየት) ናቸው፡፡
የተግባራዊ ምርምር ሂደትን የሚያሳይ የራስህን ሥዕል ከዚህ በታች ሳል።
“ተግባራዊ ምርምር እንደ ህንጻ ደረጃ ሳይሆን ከልምድ፣ ከልምምድ፣ ከመማር ሂደት እና
ፅብረቃ የሚገኝ የመማሪያ ሂደት መሆኑን ተመልክቼአለሁ፡፡” Jean McNiff 2002
ተግባራት፦
ከላይ የቀረበውን
ሥዕል በሚገባ
ተመልከት እና
የተረዳኸውን በቡድን
ተወያይ(ዪ)።

25. 15ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
እቅድ፦ የማንበብ እና የመጻፍ ብቃትን የምታሻሽልበት የተግባር እቅድ ማቅረብ አለብህ፡፡
(የህጻናት የማንበብ እና የመጻፍ ክሂሎች በክፍል ውስጥ)
ተግባር፦ እቅድህን ለመተግበር የሚያግዙ መሳሪያዎችን ማቅረብ አለብህ፡፡
ምልከታ፦ ተግባሩን በክፍልህ በሚገኙት በህጻናት ማንበብ እና መጻፍ ላ ያለውን ውጤት ተከታተል፡፡
ፅብረቃ፦ በክፍልህ የሚገኙትን ህጻናት የማንበብ እና የመጻፍ ሂደት የሚያሳድገውን ቀጣዩ የእቅድ
እና ተግባር ማሳየት አለብህ(ሽ)
ስለ ማስተማሪያ ምንባብ ምን ያህል ታውቃለህ(ቂያለሽ)?
ስለ ማስተማሪያ ምንባብ ዋና ዋና አካላት ምን ታስባለህ(ቢያለሽ)?
ጥቂት የማስተማሪያ ምንባብ ስልቶችን ጥቀስ(ሺ)።
ተግባራት፦
አብዛኞቹ የንባብ ባለሙያዎች የማስተማሪያ ምንባብ አካላት አምስት እንደሆኑ ይስማማሉ፡፡
እነዚህም፦
አካል 1፦ የልሳነ ድምፅ ግንዛቤ
አካል 2፦ የቃላት እውቀት
• የተለዩ ቃላት
• ድምጾች
አካል 3፦ የመረዳት ችሎታ
አካል 4፦ ወደበለ ቃላት
አካል 5፦ ከፍተኛ ብቃት (አንደበተ ርቱዕነት)

26. 16የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
አካል 1፦
የልሳነ ድምፅ ግንዛቤ
አካል 2፦ የቃላት እውቀት
አካል 3፦ የመረዳት ችሎታ
አካል 4፦ መድበለ ቃላት
• የልሳነ ድምፅ ግንዛቤን ሊያሳድጉ የሚችሉ ተግባራት ምን ምን
ይመስሉሀል(ሻል)?
• በድምጾች እና በተለዩ ቃላት መካከል ያለው ልዩነት ምንድን ነው?
• የመረዳት ችሎታን የሚያሳድጉ መንገዶች ምን ምን ናቸው?
ቀጥሎ ጥቂት ጠቃሚ መንገዶች ቀርበዋል። አንብበህ(ሽ) ተወያይባቸው(ዪባቸው)።
yyየአንባቢውን የቀደመ እውቀት መጠቀም
yyለተማሪዎች ድምጽን አሰምቶ ማንብብ
yyበሥዕል እና በመሳሰሉት ነገሮች ፍንጭ በመስጠት ተማሪዎቹን መርዳት
yyየአንባቢዎቹን የመቀበል ችሎታ ማሳደግ
yyከፍተኛ ብቃታትን ማሳደግ
yyቃላትን መጨመር
yyየተማሪዎችን የማሰብ፣ የማሰላሰል፣ የመለካት እና የመተርጎም ችሎታ ማሳደግ
• ቃላትን እንዴት ታስተምራለህ(ሪያለሽ)?
• ተማሪዎች ብቃታቸውን እንዲያሳድጉ እንዴት መርዳት ትችላለህ(ቺያለሽ)?
(ለተጨማሪ ንባብ እባክህን አባሪ 7ትን ተመልከት)
ተግባራት፦
አካል 5፦ ከፍተኛ ብቃት
(አንደበተ ርቱዕነት)

27. ክፍል 2
ምን ማድረግ አለብን?

28. 18የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ማንበብን እንዴት እንደተማርን ልምዳችንን በመግለጽ እንጀምር፡፡
1. ማንበብን መቼ እንደተማርክ(ሽ) ታስታውሳለህ(ሺያለሽ)? ቀላል ነበር? ከቤተሰብህ(ሽ) አባላት ፊደላትን እና ቃላትን እንድታውቅ(ቂ)
የረዳህ(ሽ) ሰው አለ? ማንበብን በምትማርበት(ሪበት) ጊዜ ተደሰትክ(ሽ) ወይስ ተከፋህ(ሽ)? እስቲ የምታስታውሰውን(ሺውን) ጥቂት ነገር
ጻፍ(ፊ)፡፡
2. በክፍልህ(ሽ) ውስጥ ስለሚገኙ ህጻናት አስብ(ቢ)፡፡ አንዳንድ ህጻናት ጥሩ አንባቢዎችና አዳዲስ ሀሳቦችን በፍጥነት የሚረዱ ናቸው፡፡
አንዳንዶቹ ደግሞ ፈጣን ያልሆኑ እና ብዙ ጊዜ የሚያስፈልጋቸው ናቸው፡፡ ሁሉም ህጻናት መማር ይችላሉ፡፡ ነገርግን ሁሉም የሚማሩት
በተለያየ ፍጥነት እና መንገድ ነው፡፡ እንደ መምህር የእኛ ግብ ሁሉም ተማሪዎች ማንበብን እና መጻፍን እንዲካኑት ማድረግ ነው፡፡
3. በክፍልህ(ሽ) ውስጥ ስለሚገኙ ህጻናት የማንበብ እና የመጻፍ ክሂል ሁኔታ ምን ታስባለህ(ቢያለሽ)?
4. መልስህን(ሽን) የቡድንህ(ሽ) አባላት ለሆኑት መምህራን አካፍል(ዪ):: በክፍልህ(ሽ) ውስጥ ተመሳሳይ ወይም የተለየ ችግር ገጥሞህ(ሽ)
ያውቃል?
ተመሳሳይ፦
የተለየ፦
5. ለምን ትኩረትህ(ሽ) በተማሪዎቹ የማንበብ እና የመጻፍ ክሂል ጥራት ላይ ይሆናል?
6. በኢትዮጵያ ስላለው የህጻናት ተማሪዎች የንባብ ዳሰሳ ፕሮግራም ምን ታውቃለህ(ቂያለሽ)? ምንስ ትርጉም ይሰጥሀል (ሻል)?
(ምሳሌ፦ አር ቲ አይ ኢንተርናሽናል ሪፖርት ግንቦት-ሰኔ 2010)

7. የተማርከው(ሽው) አዲስ ነገር አለ? እስቲ የቡድንህ(ሽ) አባላት ለሆኑት መምህራን ንገራቸው(ሪያቸው)፡፡

29. 19ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
የተግባራዊ ምርምርህን(ሽን) ርዕሰ ጉዳይ መወሰን
ማስታወሻ፦
የተግባራዊ ምርምር ቡድን
ከተግባራዊ ምርምሩ ፕሮጀክት ጋር በተያያዘ ከተግባራዊ ምርምር ቡድኑ አባላት ጋር የመገናኛ ጊዜ መመደብ ያስፈልጋል፡፡
“ተግባራዊ ትምህርት ማለት በተግባር ውስጥ መማር ወይም በተከታታይ ሂደት ውስጥ የሚከናወን ነው።” (Reid, Barrington, Kenny, 1993)
የተግባራዊ ምርምርህን(ሽን) ርዕሰ ጉዳይ ከቡድንህ(ሽ) አባላት ጋር ሆነህ(ሽ) እንዴት መወሰን ትችላለህ(ቺያለሽ)?
የተግባራዊ ምርምርህን(ሽን) ርዕሰ ጉዳይ በምትወስንበት(ኚበት) ጊዜ የሚከተሉትን ጉዳዮች ከግምት ውስጥ ማስገባት አለብህ(ሽ)።
ጊዜያዊ ርዕሰ ጉዳይ፦
• ርዕሰ ጉዳዩ በእርግጥ አንተ(ቺ) ተፅእኖ እና ለውጥ ልትፈጥርበት(ሪበት) የምትችለው(ዪው) አይነት ነው?
• ርዕሰ ጉዳዩ በተወሰነለት ጊዜ ውስጥ መጠናቀቅ የሚችል ነው?
• ምርምሩን ለማድረግ የሚያስፈልጉ እና ከጉዳዩ ጋር ተያያዥነት ያላቸውን መረጃዎች ለማግኘት እድሉ አለህ(ሽ)?
• የመረጥከው(ሽው) ርዕሰ ጉዳይ ከእለት ተእለት እንቅስቃሴህ(ሽ) ጋር ግንኙነት አለው?
• በመረጥከው(ሽው) ርዕሰ ጉዳይ ውስጥ የሚከተሉት ጥያቄዎች(ነጥቦች) ተተኩሮባቸዋል?
• ስነምግባራዊ ጉዳይ ተካቶአል?
• የምርምሩን ውጤት እንዴት እገመግማለሁ?
• ከምርምሩ በኋላ ምን አደርጋለሁ(እፈጽማለሁ)?
ፅብረቃዊ(የማሳየት) ተግባር፦
በአጠቃላይ ርዕሰ ጉዳይህን(ሽን) እንዴት መዘንከው(ሽው)?
እባክህን(ሽን) ለተግባራዊ ምርምርህ(ሽ) ጊዜያዊ ርዕሰ ጉዳይ አስቀምጥ(ጪ)ና ቀጥለው
ለተሰጡት ጥያቄዎች መልስ ለመስጠት ሞክር(ሪ)።

30. 20የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
የተግባራዊ ምርምር ርዕሰ ጉዳይን ማጋራት
(ይህ ለተግባራዊ ምርምሩ ተባባሪዎች የሚሰጥ ነው፡፡)
ቀን፦_________________ሰዓት፦_______________ት/ቤት፦____________________
ክፍል፦_______________ቋንቋ፦______________________________________________

የተግባራዊ ምርምሩ ርዕሰ ጉዳይ(ጊዜያዊ)፦
የመወያያ ሀሳብ፦
አስተያየት፦
የሚቀጥለው የመገናኛ ቀን እና ሰዓት
ቀን፦_________________________ሰዓት፦__________________________
የተግባራዊ ምርምሩ የቡድን አባላት፦
ስም፦_______________________________ፊርማ፦______________________
ስም፦_______________________________ፊርማ፦______________________
ስም፦_______________________________ፊርማ፦______________________
የተባባሪዎች አስተያየት እና ሀሳብ
ስም፦_______________________________ፊርማ፦______________________
ስም፦_______________________________ፊርማ፦______________________

31. 21ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
የህጻናት ተማሪዎች የንባብ ክሂሎት ቅድመ ጣልቃ (ቀጥተኛ
ቅኝት)
ይህ ቅኝት ጣልቃ ከመግባት ቀድሞ ስለተማሪዎቹ/ህጻናቱ ደረጃ ለማወቅ አስፈላጊ ነው፡፡
ት/ቤት_____________________________ክፍል_______ቀን______________
ተ.ቁ
የህጻኑ
ስም
ክፍል እና
እድሜ
ጾታ ትፊበደ ትድል ትፊድበደ ትቃበደትያቃበደትቃበደ+ጥትመ የትመ
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12

መፍቻ፦
• (ትፊበደ)= ትክክለኛ ፊደላት በደቂቃ
• (ትድል)= ትክክለኛ ድምጸ ልሳን
• (ትፊድበደ)= ትክክለኛ የፊደላት ድምጽ በደቂቃ
• (ትቃበደ)= ትክክለኛ ቃላት በደቂቃ
• (ትያቃበደ)= ትክክለኛ ያልሆኑ ቃላት በደቂቃ
• (ትቃበደ + ጥትመ)= ትክክለኛ ቃላት በደቂቃ እና ጥያቄዎችን በትክክል መመለስ
• (የትመ)= የተሰጡ ትክክለኛ መልሶች (ከጠቅላላው የጥያቄ ቁጥር)
ለበለጠ መረጃ አባሪ የመረጃ መሰብሰቢያ ዘዴዎችን ይመልከቱ፡፡
በመረጃው መሰረት አሳይ(ዪ)፡፡

32. 22የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
በተግባራዊ ምርምር ውስጥ መሳተፍ
እቅድ፦ በተግባራዊ ምርምሩ አባላት
(በተግባራዊ ምርምርህ(ሽ) ርዕሰ ጉዳይ ላይ ተባባሪዎች የሰጡትን አስተያየት ከተቀበልክ(ሽ) በኋላ እቅድህ(ሽ)ን ጻፍ(ፊ)፡፡
ዝርዝር እቅድ፦
በተግባራዊ ምርምር ቡድንህ(ሽ) ወስጥ የተግባራዊ ምርምር ፕሮጀክት ዝርዘር እቅድ
የምርምርህ(ሽ) ርዕሰ ጉዳይ ምንድን ነው?
____________________________________________________________
ለምን ይህንን ርዕሰ ጉዳይ መረጥክ(ሽ)?
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________

ስለ አሁኑ ወቅታዊ ሁኔታ ምን ታውቃለህ(ቂያለሽ)?
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
ለተግባራዊ ምርምርህ(ሽ) መረጃዎችን እንዴት ለመሰብሰብ አስበሃል(ሻል)?
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
በክፍልህ(ሽ) ውስጥ የህጻናትን የንባብ ክሂል ለማሳደግ ምን ማድረግ እችላለሁ ብለህ ታስባለህ(ቢያለሽ)? ሀሳቦችህን(ሽን)
ጻፍ(ፊ)ና ለቡድንህ(ሽ) አባላት አካፍል(ዪ)፡፡
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
በቡድንህ(ሽ) ውስጥ በተነሱት ጥሩ ሀሳቦች ምን ተሰማህ(ሽ)?
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
ቡድን እንዴት ይደራጃል? እንዴትስ ስራ ይከፋፈላል?
____________________________________________________________
ቀጣይ ደረጃዎች፦
• በዝርዝር እቅድህ(ሽ) ላይ ለመወያየት ከተባባሪዎች ጋር ቀጠሮ ያዝ፡፡
• ከእያንዳንዱ የተግባራዊ ምርምር ቡድን ስብሰባ በኋላ የተግባራዊ ምርምሩን እድገት ማሟላት፡፡
በተግባራዊ ምርምሩ ላይ የተባባሪዎች አስተያየት፦
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________

33. 23ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
እቅድ፦ ግላዊ የተግባራዊ ምርምር እቅድ
የአጥኚው ስም____________________________ት/ቤት________________________________
የእኔ አውድ፦
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
ጥያቄ 1፦ ትኩረቴ ምንድን ነው?
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
ጥያቄ 2፦ ለምን ትኩረቴን እዚህ ላይ አደረግሁ?
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
ጥያቄ 3፦ ያሰብኩትን መስራት እችላለሁ?
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
ጥያቄ 4፦ እየሆነ ስላለው ነገር ማጠቃለያ ላይ ለመድረስ የሚያግዘኝ ምን አይነት ማስረጃ ማግኘት
እችላለሁ?
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
ጥያቄ 5፦ እነዚህን መረጃዎችን እንዴት ለማግኘት አቅጃለሁ?
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
ጥያቄ 6፦ የምደርስበት ማጠቃለያ ከሆነው ነገር አንጻር ትክክል መሆኑን እንዴት አረጋግጣለሁ?
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
___________________________________________________________
(አውድህን(ሽን)
ከገለጽክ(ሽ) በኋላ
ቀጥለው የቀረቡትን
ጥያቄዎች መልስ፡፡)
የግል ተግባራዊ እቅዱን ናሙና አባሪ 1 ላይ ይመልከቱ።

34. 24የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ምሳሌ፦
በቡድኑ ውስጥ ያለ
እያንዳንዱ መምህር
ለቡድኑ የሚያነበውን
ታሪክ ይምረጥ፡፡ አንድ
መምህር የሽፋኑን ሥዕል
ይመልከት እና ታሪኩ
ስለምን እንደሆነ ይገምት፡፡
ምሳሌ፦
“ያሰብኩትን መስራት እችላለሁ?”
ርዕሰ ጉዳይ፦ የህጻናት ተማሪዎችን የንባብና የፅሕፈት ክሂል ማሳደግ
ቡድኖቹ “ያሰብኩትን መስራት እችላለሁ?” ለሚለው ጥያቄ መልስ በመስጠት ይወያዩ እና ያቅዱ፡፡
አንድ ቡድን ያቀደውን የህጻናት ተማሪዎችን የንባብ ክሂል ማሳደጊያ እቅድ በማንበብና በመጻፍ ለሌሎች ቡድኖች ያጋራ፡፡ ሌላው ቡድን
ደግሞ ያንብብ እና ሃሳቡን ያካፍል፡፡ እንዳለህበት(ሽበት) ሁኔታ ቀጥለው ከቀረቡት ልምዶች/ተሞክሮዎች ለመማር ሞክር(ሪ)::
የቡድን ብያኔ፦ ማንበብ፣ መጻፍ እና ማጋራት
1. ማንበብ (መምህሩ ድምጹን አሰምቶ እና ገለጻዎችን እየተጠቀመ ተረት ያንብብ፡፡ በመቀጠልም ግልጽ ውይይት ከህጻናቱ ጋር
ያካሂድ፡፡)
2. መጻፍ ( የህጻናት ፅሕፈት፣ የፈለጉትን መርጠው ይጻፉ)
3. ማጋራት (ህጻናቱ የጻፉትን ድምጻቸውን አሰምተው ያንብቡ፡፡ በመቀጠልም ህጻናቱ እና መምህሩ ስለ ፅሑፉ በግርድፉ
ይወያዩ።)
ንባብ
ትግበራ እና ምልከታ- የንባብ ክሂልን ማሳደግ
ንባብ (በየቀኑ ለ20 ደቂቃ)
1. በክፍል(ሽ) ውስጥ የሚነበበውን መፅሐፍ ምረጥ(ጪ)፡፡ ታሪኩን ድምጽህን(ሽን) አሰምተህ(ሽ) ከማንበብህ(ሽ) በፊት የህጻናቱን ትኩረት
ለማግኘት ምን ታደርጋለህ(ጊያለሽ)?
የመፅሐፉን የሽፋን ሥዕል ማሳየት፡፡ ታሪኩ ስለምን ሊሆን እንደሚችል ህጻናቱን መጠየቅ፡፡ ታሪኩ ስለምን እንደሆነ ህጻናቱ ይገምታሉ፡፡
መጀመሪያ ድምጽህን(ሽን) አሰምተህ(ሽ) ታሪኩን አንብብ(ቢ)፣ ማንኛውም አይነት ጥያቄም ሆነ አስተያየት
ከህጻናቱ ከተነሳ ማቆም አለብህ(ሽ)፡፡
ተግባር 1፦

35. 25ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ንባብ (አባሪ 4ን ይመልከቱ “አንበሳውና አይጧ”
ምሳሌ፦ አዎ/አይደለም በማለት የሚመለስ ጥያቄ (ከአንበሳውና አይጧ)
አይጧ በአንበሳው እግር ላይ ሮጣለች?
ምሳሌ፦ ምክንያታዊ ጥያቄዎች
አይጧ በእግሩ ላይ ስትሮጥ አንበሳው ምን አደረገ?
አይጧ አንበሳውን እንዴት ረዳችው?
ምሳሌ፦ከመረጃ በመነሳት የሚመለስ ጥያቄ
አንበሳው አይጧን ሌላ ጊዜ ቢያገኛት ምን ያደርጋል?
ተረቱን ለተማሪዎችህ(ሽ) በሚረዱት ቋንቋ በመንገር አበረታታቸው (በራስ አገላለጽ እና በአጭሩ)
ተረቱ ከተነበበ በኋላ ከምንባቡ የወጡ ጥያቄዎችን መጠየቅ አለብህ(ሽ)፡፡ (ምሳሌ ከዛ በኋላ ምን ሆነ (የቅደም
ተከተል) ምን ስለሆነ . . . ምን ሆነ (የምክንያትና ውጤት) አይነት ጥያቄዎች፡፡
ቡድኑን የመረዳት ጥያቄ
ጠይቅ(ቂ)፡፡ ለደካማ
ተማሪዎች አዎ/አይደለም
በማለት የሚመለሱ፣
ለተሻሉ ተማሪዎች ምን/
መቼ/የት/ለምን/ እንዴት
የሚሉ ጥያቄዎችን፤ ለጎበዝ
ተማሪዎች ደግሞ ከመረጃ
በመነሳት የሚመለሱ
ጥያቄዎችን ጠይቅ(ቂ)፡፡
በመጀመሪያ ተረቱን በቡድን
አንብቡ፡፡ ገለጻዎችን
ተጠቀሙ፣ በዝግታ እና
በትክክል አንብቡ፡፡ ተረቱን
በምታነቡበት ጊዜ ከቡድኑ
ምንም ዐይነት ጥያቄም ሆነ
አስተያየት ከተነሳ ማንቦቡን
አቁሙ፡፡
የቡድኑ አባላት ተረቱ ላይ
ውይይት ከተጀመረ በኋላ
ለመናገር በሚፈልጉበት
ጊዜ እጃቸውን አውጥተው
ይጠይቁ፡፡
የቡድንህን(ሽን) አባል
ተረቱን በድጋሚ
እንዲነግርህ(ሽ)
ጠይቅ(ቂ)።ተረቱን
በራሳቸው መንገድ
እንዲነግሩህ(ሽ) ሥዕሎቹን
ተጠቀም(ሚ)።
ተግባር 2፦
ተግባር 3፦
ተግባር 4፦

36. 26የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ፅብረቃ- የንባብ ክህሎትን ማሳደግ
ለቡድንህ(ሽ) አባላት ካነበብክላቸው(ሽላቸው) ታሪክ መፅሐፍ ምን ልምድ አገኘህ(ሽ)?
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
ለተማሪዎችህ(ሽ) ድምፅህን(ሽን) ጎላ አድርገህ(ሽ) ስታነብ(ቢ) ምን ይሰማሀል(ሻል)?
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
በሚቀጥለው ሳምንት አንድ ወይም ሁለት ታሪኮችን በክፍል ውስጥ አንብብ(ቢ)፤ ያገኘኸውንም(ሽውንም) ልምድ ፃፍ(ፊ)::
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
ንባብ
ባለፈው ሳምንት በክፍልህ(ሽ) ውስጥ አንድ ወይም ሁለት ታሪኮችን ድምፅህን(ሽን) ጎላ አድርገህ(ሽ) ካነበብክ(ሽ) እስቲ ሀሳብህን(ሽን)፣
ስሜትህን(ሽን)፣ በወቅቱ የነበረውን መንፈስ ፃፍ(ፊ)፤ ልምዱንም ለቡድንህ(ሽ) አባላትህ አካፍል(ዪ)፡፡
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
ተማሪዎች የንባብ ባህልን እንዲለማመዱ እንዴት ነው የምታበረታታው(ቺው)?
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
ዛሬ ልጆች የንባብ ክህሎታቸውን የሚያዳብሩበትን መንገድ እንመለከታለን። እያንዳንዱ ልጅ በተለያየ ፍጥነትና መንገድ ነው ንባብን የሚማረው፡
፡በአጠቃላይ ግን አብዛኛዎቹ ተማሪዎች ከንባብ ጋር በተያያዘ በክፍል ውስጥ የሚያጋጥማቸውን ችግሮች መለየት ይገባል። ችግሩ የፊደል ድምፅን
መለየት ነው? ክፍለ ቃሉን ሳይለይ ማንበብ ነው? እንደ መመህር ተማሪዎችህ የሚያጋጥማቸውን ችግሮች እንዴት መለየት ትችላለህ(ያለሽ)?
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
አብዛኛዎቹ ተማሪዎች የንባብ ክህሎታቸውን ለማሳደግ በሚያደርጉት ጥረት ለሚያጋጥማቸው ችግሮች ተገቢውን ትኩረት መስጠት እንደሚገባ
መገንዘብ ያስፈልጋል፡፡ ይህንንም ተማሪዎቹ የንባብ ችሎታቸውን ለማዳበር በሚረዳቸው ነጥብ ላይ ትኩረት ሰጥተው እንዲለማመዱ ንዑስ
ትምህርት በመስጠት ማሳወቅ ይቻላል፡፡
መምህሩ ከአምስት እስከ አስር ደቂቃ የሚወስድ የንባብ ትምህርት ለመስጠት ጥቂት ልምምድ ያድርግ።

37. 27ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ምሳሌ፡- በተመሳሳይ ድምጽ የሚመጨርሱ ቃላት በተመሳሳይ መንገድ ሊነበቡ እንደሚችሉ ለተማሪዎች ያስታውሱ፡፡ በሰሌዳው ላይም “ጠ”ን
ይጻፉ፡፡
ተማሪዎቹ በ “ጠ” የሚጨርሱ ቃላትን እንዲጽፉ ያድርጉ፡፡ ተማሪዎቹ የሚነግሩዋቸውን ቃላትም መምህሩ በሰሌዳው ላይ ይጻፉ፡፡
ጠ
ሮጠ
ጎበጠ
አበጠ
ምሳሌ፡- መምህሩ ያልተለመዱ ቃላትን ፊደላት በመቁጠር (ተራ በተራ) ያንብብ(ታንብብ)።
ተማሪ
መምህሩ ፊደል “ተ”ን በመጠቆም ድምጹን ይጥሩ፡፡ ከዛም “ማ”ን ይጠቁሙ “ተ”ና “ማ” በማጣመር “ተማ”
ይበሉ። በመጨረሻም “ሪ”ን በመጠቀም “ተ-ማ-ሪ” የሚለውን ቃል ያንብቡ።

1. በዐረፍተ ነገር መጨረሻ ላይ የሚገቡትን አራት ነጥብን ወይም የጥያቄ ምልክትን እንዴት
ማስተማር እችላለሁ?
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
2. ይህን ሀሳብ በአምስትና አስር ደቂቃ ውስጥ ታስተምራለህ(ሪያለሽ) ተማሪዎቹ በትምህርቱ
የተላለፉትን መረጃዎች መገንዘባቸውን እንዴት እርግጠኛ ትሆናለህ(ኚያለሽ)?
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
በሚቀጥለው ሳምንት፦
ባለፈው ሳምንት በክፍልህ(ሽ) ውስጥ ስላቀረብከው(ሽው) ትምህርት ሀሳብህን(ሽን)ና ያገኘከውን(ሽውን) ተሞክሮ ጻፍ(ፊ)። ይህንንም ለቡድኑ አባላት
አካፍል(ዪ)::
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
ላጋጠሙህ(ሽ) ችግሮች ምላሽና ድጋፍ ማግኘት ችለሀል(ሻል)?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
ተግባር 1፦
ተግባር 2፦
በ ለ ቃላት” በ ት ቃላትና
በመሳሰሉት አጠር ያለ
ትምህርት መስጠት
የቡድኑ አባላትም
ያልተለመዱ ቃላትን
በተመሳሳይ መንገድ
እንዲያነቡ ያድርጉ በንባብ
ወቅት ስርአተ ነጥብ
የትምህርቱ አካል ነው፡፡

38. 28የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ተጨማሪ ንባብና ፅህፈት- በሌሎች የትምህርት አይነቶች
(ምሳሌ፦ አካባቢ ሳይንስ)
ጥሩ የማንበብና የመፃፍ ክሂል ተማሪዎች በሁሉም የትምህርት አይነቶች ውጤታማ እንዲሆኑ ወሳኝ ነው፡፡ መምህራን ተማሪዎች በተማሩት መሰረት
የማንበብና የመጻፍ ክህሎታቸው በልምምድ እንዲያሳድጉ ማበረታታት አለብን።
በሳይንስ ትምህርት ተማሪዎች በተመሳሳይ የማንበብና የመፃፍ ክህሎታቸውን እንዲተገብሩ ማደረግ፡፡
1. ዛሬ ስለ ተክል ዘር እንማራለን፡፡ በመጀመሪያ ስለ ዘር የምታውቁትን ፃፉ፡፡
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
ከቡድኑ አባላት ጋር ስለዘር ባላችሁ እውቀት ዙሪያ ተወያዩ፡፡
2. ስለ ዘር ማወቅ የምትፈልጉትን ፃፉ፡፡
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
ስለ ዘር ማወቅ የምትፈልጉትን ለቡድናችሁ አባላት አካፍሉ የሌሎቹ ፍላጎት ከእናንተ ጋር ይመሳሰላል?
3. የሚከተለውን ምንባብ አንብቡ፡፡
ዘር
አበባዎችና ተክሎች ከየት እንደሚገኙ ታውቃላቹ? ሁሉም የአበባ ተክሎች ከዘር ነው የሚገኙት፡፡ እያንዳንዱ ዘር ይለያያል፡፡ ለዚህም ነው ተክሎች
የሚለያዩት፡፡ አብዛኛዎቹ ዘሮች በመሬት ውስጥ ይበቅላሉ፡፡ ዘር ለመብቀል ውሃ ያስፈልገዋል አብዛኛዎቹ ተክሎችም ለመብቀል (ለማደግ) መሬት
ውስጥ መተከል አለባቸው፡፡ መሬት፣ እርጥበትና የፀሃይ ብርሀን ሲያገኝ ዘሩ መብቀል ይጀምራል፡፡
ዘሮች ሶስት ክፍሎች አላቸው፡፡ የውጪኛው ጠንካራ ክፍል የዘር ሽፋን (ኮት) ይባላል፡፡ይህም ዘሩ እስኪበቅል ድረስ ከጉዳት ይጠብቀዋል፡፡ በዘር
ኮት ውስጥ ሁለት ክፍሎች አሉ፡፡ የመጀመሪያው ክፍል ያልዳበረ ውይም የመጀመሪያ ደረጃ ተክል (ኢምብሪዩ) ይባላል፡፡በጣም ትንሽ ተክል
እንደማለት ነው፡፡ ሁለተኛው ክፍል ደግሞ የምግብ ማከማቻ ነው፡፡ ይህ ከዘር ክፍል ትልቁ ነው፡፡ የምግብ ማከማቻው ትንሽ ተክል አድጎ በፀሃይና
በቅጠል አማካኝነት የራሱን ምግብ ማዘጋጀት እስኪጀምር ድረስ ይመግበዋል፡፡

39. 29ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
4. ስለዘር ያወቃችሁትን (የተማራችሁትን) ፃፉ፡፡
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
ስለዘር የቀረበው ማብራሪያ ተማሪዎች የንባብና የፅህፈት ክህሎታቸውን ለማዳበር የሳይንስ ትምህርትን መጠቀም እንደሚችሉ በማሳያነት የቀረበ ነው።
የሳይንስ ትምህርቱን በሶስት አንቀፅ መመደብ ይቻላል።
ትምህርቱ ከመጀመሩ በፊት ተማሪዎቹ ለሚከተሉት መልስ ይስጡ፡፡
1. ስለ …… ምንድነው የማውቀው? መልሱን ለተማሪዎች ያጋሩ፡፡
2. ስለ ……. ምንድነው ማወቅ የምፈልገው? መልሱን ለክፍል ተማሪዎች ያጋሩ፡፡
ፅሁፉን ካነበቡ ወይም ከገመገሙ በኋላ ተማሪዎች ይፃፉ፡፡
3. ስለ ……. ምን አወቅሁ (ተማርኩ)? መልሱን ለክፍሉ ተማሪዎች ያጋሩ፡፡
ተማሪዎች የፃፉትን መልስ ለምንድነው ለክፍል ጓደኞቻቸው የሚያካፍሉት?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
በደንብ ለማንፀባረቅ የሚረዱ ጥቂት የዳሰሳ ስልቶች
ምዘና፦
ተማሪዎች የንባብና የመፃፍ ክህሎታቸውን እድገት ለመገምገምና ለማወቅ የሚረዱ በርካታ
ዘዴዎች አሉ። የመጀመሪያው፦
የቃል ንባብ ከፍተኛ ብቃት- መዘና
የቃል ንባብ ከፍተኛ ብቃት ሙከራ- ከ40 እስከ 110 ያህል ቃላት ያሉት በህፃናት ተማሪዎች ደረጃ የተዘጋጀ አዲስ ምንባብ ነው፡፡ በፅሁፉ ህዳግ በመደዳ
(በተከታታይ መስመር) ቃላት ይገኛሉ፡፡ ከሙከራው(ፈተና) በፊት ተማሪዎች ፅሁፉን እንዲያነቡ መምህሩ መፍቀድ የለባቸውም፡፡
ተማሪ በማስነሳት ፅሁፉን ጎላ ባለ ድምፅ ለአንድ ደቂቃ እንዲያነብ ያድርጉ፡፡ተማሪው ማንበብ እንዲጀምር ያድርጉና ከ60 ሴኮንድ በኃላ ያስቁሙት፡፡
መምህሩ ተማሪው ያነበባቸውን ቃላት ይቁጠሯቸው በዚህም በደቂቃ የተነበቡ ቃላትን ማወቅ ይቻላል፡፡ ይህም ቃበደ (wpm) ይባላል፡፡
የአመቱ መጨረሻ፦ አንደኛ ክፍል፦ 40 – 60 ቃበደ
ሁለተኛ ክፍል፦ 60 – 80 ቃበደ
ሶስተኛ ክፍል፦ 80 – 100 ቃበደ
አራተኛ ክፍል፦ 100 – 110 ቃበደ

40. 30የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ምሳሌ 1፦ የሁለተኛ ክፍል የቃል ንባብ ከፍተኛ ችሎታ ሙከራ
የሶላር ስርአት ፀሀይን ማዕከል ያደረገ ነው፡፡ ስምንት ፕላኔቶች ፀሀይን ይዞራሉ።---------------------- 10
ለፀሃይ ቅርቦቹ ፕላኔቶች ሜርኩሪና ቬነስ ናቸው፡፡ በጣም ሞቃታማ ናቸው።--------------------------19
መሬት ሶስተኛዋ ፕላኔት ስትሆን። ውሃ እና የኦክስጅን አየር የሚገኝባት ብቸኛ ፕላኔት ነች።------------31
ህይወት ያለባቸው ፍጡሮች የሚኖሩት በመሬት ላይ ነው፡፡ ሌሎች ከፀሃይ እርቀው የሚገኙት አምስት ፕላኔቶች በጣም ቀዝቃዛ ናቸው።-----------47
ከነዚህም ማርስ ትቀርባለች፡፡ ጁፒተር ደግሞ ትልቁ ፕላኔት ነው፡፡ ቀጥሎ የሚመጣው ባለ ቀለበቱ ሳተርን ፕላኔት ነው።--------------------------62
ኔፕቱን እና ዩራነስ ይከተላሉ፡፡ ከፀሀይ እጅግ በጣም የሚርቀው ፕሉቶ ነው።-----------------------------------72
በጣም ትንሽ በመሆኑ ድንኩ ፕላኔት ይባላል።------------------------------------78

የተማሪው ስም ውጤት
__________________________________________ ያነበበው ___________ቃበደ
__________________________________________ ያነበበው ___________ ቃበደ

__________________________________________ ያነበበው ___________ቃበደ
ምሳሌ 2፦ የሁለተኛ ክፍል የቃል ንባብ ከፍኛ ችሎታ
አንድ ቀን ጠዋት ትንሽ አረንጓዴ በቀቀን ከሌሎች በቀቀኖች ኋላ እየበረረ ነበር፡፡ በድንገትም ብዙ የሚበሉ ፍሬዎችን ረጃጅሞቹ ሳሮች ላይ
ተመለከተ። --------------------------------------19
“ሌሎቹን በቀቀኖች አልጠራም. . . ሁሉንም ለራሴ ነው የምበላው” አለ ለራሱ:: ከዛም ሳሩ ላይ ወርዶ ፍሬዎቹን በፍጥነት መብላት ጀመረ።-------19
ከመጠን በላይ በመብላቱም ሆዱን ታመመ፡፡ ከዛም ከሳሩ ላይ ተነስቶ ሌሎቹ በቀቀኖች ወደ ሄዱበት አቅጣጫ በረረ።--------------------36
እነሱ ጋር እንደደረሰም “. . . ከመጠን በላይ በላሁ!” አለ እያቃሰተ:: “ብዙ ፍሬዎችን አግኝቼ ነበር. . .” ተዝለፍልፎም ሳሩ ላይ ወደቀ፡፡ “ምን?
ፍሬዎቹን እንድንካፈል ለምን አልጠራኸንም?” አንዱ በቀቀን በንዴት ጮኸ።---------------------------------51
ትንሹ በቀቀን ግን አይኖቹን ከደነ፡፡ መንቀሳቀስም አቃተው፡፡ በቀቀኖቹ በትንሹ በቀቀን ዙሪያ ተሰበሰቡ፡፡ “ስስታም በቀቀን ነው!” አንዱ በቀቀን
በቁጣ ተናገረ፡፡ “እዩት ታመመ! እኛ ፍሬዎችን ስናገኝ ሁል ጊዜ እንጠራዋለን” አሉ በቀቀኖቹ በንዴት።------------------------------76
ትንሹ በቀቀን አይኖቹን ከፈተ:: “እንድንካፈል ስላልጠራኋችሁ. . . በጣም ይቅርታ! ከአሁን በኋላ ግን ሁሌም ልጠራቹ ቃል እገባለው!” አለ።-----112
የተማሪው ስም ውጤት
__________________________________________ ያነበበው ___________ቃበደ
__________________________________________ ያነበበው ___________ ቃበደ

__________________________________________ ያነበበው ___________ቃበደ
ተግባር፦
ተግባር፦

41. 31ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ተግባራት፦
ተግባራት፦
የምንባብ ጥያቄዎች
ምሳሌ 1፡- የምንባብ ጥያቄዎች፣ ሁለተኛ ክፍል
ሌላው የመመዘኛ መንገድ አራት አጭር ምንባብ አንብቦ የመረዳት ጥያቄዎችና የምርጫ መልሶች ካሉት ጥያቄዎች ጋር ለተማሪዎቹ ማቅረብ ነው፡፡
ይህም በሰዓት የተገደበ ፈተና ነው፡፡
ታሪኩን አንብብና ጥያቄዎቹን መልስ፡፡
ሁልጊዜ ጠዋት ጠዋት ዝሆኖች ውሃ ለመጠጣት ወደ ወንዝ ይወርዳሉ፡፡ ሁልጊዜም ሲጓዙ ትልቋ ዝሆን ትንሹን ዝሆን “ቶሎ ሂድ! ፍጠን!“ እያለች
ትገፋዋለች፡፡
ትንሹ ዝሆን ግን ለመሮጥ ቢሞክርም እግሮቹ ስለሚደክሙበት አይችልም ነበር፡፡ “ትተነው እንሂድ. . . ውሃው ጋር በፍጥነት መድረስ አለብን!”
ትላለች ትልቋ ዝሆን፡፡
አንድ ቀን ጠዋት ወደ ውሃው ሲሄዱ የትልቋን ዝሆን እግር እሾህ ወጋው፡፡ በፍጥነት መሄድም አቃታት፡፡ ሌሎቹ ዝሆኖች ሁሉ ትተዋት ወደ
ውሃው ሄዱ፡፡
ትንሹ ዝሆን ግን በትግስት አብሯት ተጓዘ፡፡ “አትጨነቂ እንደርሳለን!” አላት፡፡ ትልቋ ዝሆን ብዙ ጊዜ እያረፈች ነበር የምትሄደው፡፡
ትንሹም ዝሆን በትግስት እየጠበቃት አብረው ሄዱ። ትልቋም ዝሆን “ትንሹ ዝሆን ሆይ ስላደረክልኝ መልካም ነገር ሁሉ አመስግናለሁ! እኔም ከዛሬ ጀምሮ
በትግስት እጠብቅሀለው” አለችው፡፡
ጥያቄዎቹን መልስ(ሺ)።
1.ሁልጊዜ ጠዋት ለምንድን ነው ትልቋ ዝሆን ወደ ወንዝ የምትሮጠው?
ሀ. መሮጥ ስለምትወድ
ለ. ውሀ ይጠማት ስለነበር
ሐ. መሮጥ ስለማትችል
2.ትልቋ ዝሆን ምን ሆና ነው እግሯ የደማው?
ሀ. እሾህ ወግቷት
ለ. ድንጋይ መቷት
ሐ. ትንሹ ዝሆን ገፍቷት
ምሳሌ 2፡-የምንባብ ጥያቄዎች፣ ሶስተኛ ክፍል (የሶስተኛ ክፍል የንባብ ችሎታ ፈተና)
የሚከተለውን ምንባብ አንብብና(ቢና) ጥያቄዎቹን መልስ(ሺ)።
“በምድር ላይ ትልቁ እንስሳ ምንድን ነው?” ተብለህ ብትጠየቅ ካለ ጥርጥር ምላሽህ ዝሆን ነው፡፡ ዝሆን የሚያስገርም የማስታወስ ችሎታ እንዳለው
ታውቃለህ? ዝሆኖች በቡድን ሆነው ምግብና ውሃ ፍለጋ ሰፊ የአፍሪካ አካባቢዎችን በማቋረጥ ይሰደዳሉ፡፡ በእድሜ የገፋው ዝሆን ምግብ ፍለጋ
የቤተሰቡን አባላት መቼና የት መውሰድ እንዳለበት ያውቃል፡፡ በድርቅ ወቅትም ውሃ የት እንደሚገኝ ያውቃል፡፡
1. ፅሑፉ ስለምን ያወራል?
ሀ. ስለ ዝሆኖች ምግብ
ለ. በቡድን (በቤተሰብ) ስለሚኖሩ ዝሆኖች
ሐ. ዝሆኖች አስገራሚ የማስታወስ ችሎታ እንዳላቸው
2. ‘መሰደድ’ ማለት፦
ሀ. መከተል ማለት ነው፡፡
ለ. መጓዝ ማለት ነው፡፡
ሐ. ማስታወስ ማለት ነው፡፡

42. 32የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ምሳሌ 3፡- የምንባብ ጥያቄዎች፣ ሶስተኛ ክፍል
የሚከተሉትን ፅሁፍ አንብቡና ጥያቄዎቹን መልሱ፡፡
ለበሽታ መጋለጥን (መታመምን) የማንፈልግ ከሆነ እጃችንን በደንብ በሳሙና መታጠብ እንዳለብን ዶክተሮች ይነግሩናል፡፡ በሳሙና በቀን ለምን ያህል
ጊዜ እንታጠባለን? እጅህን 20 ጊዜ በሳሙና ምታ ከዛም ሳሙናውን በንፁህ ውሀ ከእጅህ ላይ አስለቅቀው፡፡ ከመፀዳጃ ቤት መልስና ከምግብ በፊት
እጃችንን በሳሙና በደንብ ከታጠብን ራሳችንን ከበሽታ እንጠብቃለን፡፡
1. ለበሽታ እንዳንጋለጥ ከፈለግን ምን ማድረግ እንዳለብን ነው ዶክተሮቹ የነገሩን?
ሀ. እጃችንን በሳሙና መታጠብ እንዳሉብን
ለ. በሳሙና መታጠብ እንደሌለብን
ሐ. ከመመገባችን በፊት ራሳችንን መጠበቅ እንዳለብን
2. በሳሙና ስንታጠብ ምን ያህል መቁጠር አለብን?
ሀ. 18
ለ. 12
ሐ. 20

የማህደር ተግባር ዳሰሳ
በተማሪዎች ዘንድ የታየውን መሻሻል ሌላው የፅብረቃ(የማሳየት) መንገድ ታሪኮች መሰብሰብና በአንድነት ማደራጀት (ማጠናቀር) ነው።
በማህደር ተግባር ማደራጀት፡፡ ፊደላትን በማወቅ ረገድ ያመጡት መሻሻል ትንተና፣ የአረፍተ ነገር አወቃቀር፣ ውስብስብነት፣ ስርዓተ ነጥብ ቅደም
ተከተል ወዘተ…
ስለ ማህደረ ተግባር የዳሰሳ ጥናት ምን ታስባለህ?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
ለልጆች አጋዥ የንባብ መጻሕፍትን መምረጥ
አጋዥ የንባብ መፃህፍትን የመምረጫ መስፈርት
መጻሕፍትን መምረጥ÷
ለተማሪዎቻችን አጋዥ የንባብ መፃህፍትን ስንመርጥ ትኩረት ሰጥተን ልናስተውላቸው የሚገቡ በርካታ ነጥቦች አሉ፡፡
yyታሪኩ ከተማሪዎቹ ጋር ተያያዥነትና ተቀራራቢነት አለው?
yyታሪኩ አዎንታዊ ዕሴትን ለማዳበርና ጥልቀት ያለው ውይይት ለማካሄድ ያስችላል?
yyየታሪኩ ገለፃ ማራኪና የልጆችን ቀልብ የሚስብ ነው?
yyገለፃው ውይይትን ያበረታታል? ተማሪዎች ምስሎችን በመመልከት ታሪኩን በድጋሜ እንዲናገሩ ያስችላል?
yyታሪኩ በተማሪዎቹ የማንበብ ችሎታ ደረጃ የተፃፈ ነው?
yyታሪኩ ተማሪዎችን በማስደሰት በተደጋጋሚ እንዲያነቡት አድርጓቸዋል?
ተግባራት፦
ተግባር ፦

43. 33ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ተግባር ፦
ተግባር ፦
ጥቂት አጋዥ የንባብ መጻሕፍት በመምረጥ ከላይ በቀረበው መስፈርት መሰረት ገምግም(ሚ)
(የልጆች አጋዥ የንባብ መፃህፍት መረጣ ናሙናን በአባሪ 4 ተመልከት)
ፅሕፈት
ትግበራና ምልከታ- ፅህፈት (በየቀኑ ከ30 እስከ 45 ደቂቃ)
ተማሪዎች የንባብ ክህሎታቸውን ለማዳበር እንዲረዷቸው የተማሩዋቸውን የተለያዩ ዘዴዎችን እንዲለማመዱ በማድረግ መፃፍ፤ የፊደላት ድምፅ፣
ፊደላትን በትክክል መፃፍ(መሰደር)፣ ሥርዓተ ነጥብ፣ የዓረፍተ ነገር መዋቅር ወዘተ… ቀጥለው የቀረበው በመምህራን መሪነት የሚተገበር የህፃናትን የመፃፍ
ክህሎት ለማዳበር የሚረዳ ዘዴ ነው፡፡
የበለጠ ለመረዳት ተማሪዎች በክፍል ውስጥ እንዳደረጉት ሁሉ እያንዳንዱ ተሳታፊም የፅህፈት ክህሎትን በመለማመድ እንዲያቀርብ ይደረጋል፡፡
ለእያንዳንዱ ተሳታፊ አንድ የመጻፊያ ወረቀት ይሰጠዋል፡፡ የወረቀቱ የላይኛው ክፍል ባዶ ነው የሚሆነው(ያልተፃፈበት)፡፡ የወረቀቱ ግማሽ(የታችኛው
ክፍል) መስመር ይኖረዋል፡፡ የስም፣ የቀንና የርዕስ መጻፊያ ቦታም ይኖረዋል፡፡ ተማሪዎች ሁሌም መጻፍ የሚፈልጉትን ርዕሰ ጉዳይ ይመርጣሉ፡፡ ከፃፉ
በኋላም ስለ ታሪኩ በወረቀቱ የላይኛው ክፍል ላይ ገለፃ ይሰጣሉ፡፡
ከራስህ(ሽ) ተሞክሮ በመነሳት ልትፅፍበት(ፊበት) የምትፈልገውን(ጊውን) ርዕሰ ጉዳይ ምረጥ(ጪ)፡፡ ይህም የሰራኸው(ሽውን) ነገር፣ የሄድክበት(ሽበትን)
ቦታ፣ የሠማኸው(ሽውን) ነገር፣ አንድን ነገር እንዴት እንደምትሰራ የሚገልፅ ወይም መረጃ ሊሆን ይችላል፡፡ ታሪኩን ፅህፈህ(ሽ) ከጨረስክ(ሽ) በኋላ
በወረቀቱ የላይኛው ክፍል ላይ የፃፍከውን ታሪክ ሥዕል ትስላለህ፡፡ ቀለምም ትቀባዋለህ፡፡ ርዕስ መስጠትህንም እርግጠኛ ሁን(ኚ)፡፡
በሚከተሉት ነጥቦች ዙሪያ ከቡድንህ ጋር ተወያይ(ዪ)፡፡
ልጆችና ፅሕፈት
1. ታዳጊ ልጆች መጻፍ ይፈልጋሉ፡፡
2. ታዳጊ ልጆች መጻፍ ይችላሉ፡፡
3. ታዳጊ ልጆች የመጻፍ ዕውቀት፣ ፍላጎትና ልምድ አላቸው፡፡
ስለ ልጆችና ፅሕፈት የቡድን አባላትህ ምን ሃሳብ አካፈሉ?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

44. 34የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
_________________________ _________________________
ስም ቀን
ሥዕል
_________________________
ርዕስ
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
በፅህፈት ክፍለ ጊዜ በክፍል ውስጥ ጥሩ መመሪያዎች(ደንቦች) ቢኖሩ ምን ይመስልሀል(ሻል)?

በዚህ ጊዜ እያንዳንዱ ሰው ታሪኩን መጻፍና መግለፅ እንዳለበት አስታውስ(ሺ)፡፡
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
በፅህፈት ክፍለ ጊዜ መምህሩ ከእያንዳንዱ ተማሪ ጋር በተናጠል መማከር አለበት፡፡ በጥሩ አቀራረብ(በትህትና) መረጃዎችን መጠየቅም ይገባል፡፡
(ለምሳሌ፦ ስለምንድን ነው የምትፅፈው? ያሰብከውን መፃፍ ትችላለህ?) መምህር ሁል ጊዜ መልካም ሰው(ነገሮችን በበጎ የሚመለከት)፣ ተማሪዎቹን
የሚያበረታታ እና ሙገሳን የማይሻ መሆን አለበት፡፡
ፅብረቃ
1. ባለፈው ሳምንት ከተማሪዎችህ(ሽ) ጋር በክፍል ውስጥ ስላሳለፍከው(ሽው) የፅሕፈት ክፍለ ጊዜ ሃሳብህን(ሽን)ና ተሞክሮህን(ሽን) ፃፍ(ፊ)፡፡
ሃሳብህንም ለቡድንህ አባላት አካፍል(ዪ)፡፡
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
2. ይህ የመጀመሪያ እርምጃ ብቻ እንደሆነ አስተውል(ዪ)፡፡ ለወራት በየቀኑ በሚደረገው የፅሕፈት ልምምድ በተማሪዎቻችን የፅሕፈት ክህሎት ላይ
መሻሻል እናያለን፡፡ ትዕግስተኛና ተማሪዎቻችንን የምንረዳ መሆን አለብን፡፡ ተማሪዎችህ ታሪክ በሚፅፉበትና በሚስሉበት ወቅት ምን ታዘብክ(ሽ)?
ፅብረቃህን(ሽን) ለቡድን አባላትህ አካፍል(ዪ)፡፡
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________

45. 35ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
የበለጠ ለማንፀባረቅ የሚረዱ ጥቂት የዳሰሳ ስልቶች
የፅሕፈት- ዳሰሳ
የተማሪዎችህን መሻሻል እንዴት ነው በአግባቡና ሚዛናዊ በሆነ መንገድ የምትገመግመው?
የተማሪዎችህን የፅሕፈት ክህሎት ስትገመግም መስፈርቶችን ቀድመህ ማዘጋጀት አለብህ፡፡ የትኞቹ የፅሕፈት አካላት መዳሰስ አለባቸው?
––የፅሕፈት ሥርዓት
o የፊደላት አፃፃፍ(ፊደላትን መሰደር)
o ሰዋስው
o ሥርዓተ ነጥብ
–– የአጻጻፍ ዘዴ
o ቅደም ተከተል
o ዋናው ሃሳብና ዝርዝር ማብራሪያዎች
o ምክንያትና ውጤት
o መመሪያ
–– የግል የአፃፃፍ ዘዴ
o የመድብለ ቃላትና ሀረጋት ገለጻ
o የተጠቀሱ ንግግሮች(የሌላ ሰው ንግግሮች)

የተማሪዎችህን(ሽን) የፅሕፈት ክህሎት ከመገምገምህ(ሽ) በፊት ዳሰሳህ(ሽ) የሚያተኩርበትን ነጥብ መዝግበህ ያዝ(ዢ)::
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ለፅሕፈት የሚረዱ
ፊደላትን በአግባቡ መፃፍ(የፊደላት ስደራ)
ልጆች በክፍል ውስጥ እንዴት ፊደላትን በአግባቡ መጻፍ እንደሚችሉ የሚረዳቸውን
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
የስትራቴጂ ዝርዝር ስልቶች
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ፊደላትን ለመፃፍ የሚረዱ(ጠቃሚ ሃሳቦች)
ስዕላዊ መዝገበ ቃላት ተማሪዎች በክፍል ውስጥ ራሳቸውን ችለው ፊደላትን በአግባቡ እንዲፅፉና አስፈላጊ ሲሆንም መዝገበ ቃላትን እንዲያጣቅሱ
ይረዳል፡፡
ብዙ ተማሪዎች ፊደሎቻቸውን በአግባቡ የሚፅፏቸውን አንዳንድ ቃላት በካርድ ላይ በመቅረፅ በመማሪያ ክፍሉ ግድግዳ ላይ መስቀል፡፡ (ለምሳሌ
8 ስምንት)፡፡ (አስተውል፦ ጥቂት ተማሪዎች በማየት የሚማሩ ናቸው፡፡ በመሆኑም ትክክለኛ የፊደል አፃፃፍን(የፊደል ስደራ) የሚማሩት በማየት
ነው፡፡)
ልጆች የቃላትን ድምፅ እንዲጠሩ ማበረታታት ይገባል፡፡ (ጥቂት ተማሪዎች በመስማት የሚማሩ ናቸው፡፡ በመሆኑም የቃላትን ድምፅ በመስማት
ትክክለኛ የፊደል አፃፃፍን(የፊደል ስደራ) ይማራሉ፡፡)
ልጁ የክፍል ጓደኛውን ስለ ቃላት የፊደል አጻጻፍ እንዲጠይቅ በጥሩ መንገድ መንገርና መፍቀድ ይገባል፡፡

46. 36የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ተጨማሪ አስተያየቶች
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
የፊደላት አፃፃፍ ጨዋታ(ስፔሊንግ ጌም)
ብዙ ተማሪዎች ያሉባቸውን የፊደላት አፃፃፍ ችግሮችን ለማስተካከል ከ5 እስከ 10 ደቂቃ ጨዋታውን ማካሄድ፡፡
1. የፊደላት አፃፃፍ ጨዋታ (ስፔሊንግ ስፓይደር)
ተማሪዎች የ20 ቃላትን ፊደላት በአግባቡ እንዲፅፉ ይማራሉ፡፡ ጨዋታውም የእነዚህ 20 ቃላት የፊደላት አፃፃፍ ክለሳ ነው፡፡
ክፍሉ በሁለት ቡድን ይከፈላል፡፡ የስፓይደር ጨዋታውን ለማጠናቀቅ እያንዳንዱ ቡድን የ20 ቃላትን ፊደል በአግባቡ መጻፍ አለበት፡፡ ከእያንዳንዱ ቡድን
አንዳንድ አባላት የቃላቱን ፊደላት በአግባቡ በመጻፍ ጨዋታውን ማጠናቀቅ አለባቸው፡፡
መምህሩ ከመጀመሪያው ቡድን አንድ ልጅ በማስነሳት የቃሉን ፊደል በአግባቡ እንዲፅፍ ያድርጉ፡፡ ቃሉ በአግባቡ ከተጻፈ(ከተጠራ) የቡድኑ አባላት
የስፓይደሩን ጭንቅላት(ራስ) ያገኛሉ፡፡ ልጁ ከተሳሳተ ቡድኑ ምንም አያገኝም፡፡ መምህሩ ፊደላቱን በትክክል እንዲፅፍ ለሁለተኛው ቡድን ቃሉን ይነግረዋል፡
፡ ለዚህም ከሁለተኛው ቡድን አንድ ልጅ የቃሉን ፊደል የመጻፍ ዕድል ያገኛል፡፡ ልጁ ቃሉን በአግባቡ ከጻፈው(ከጠራ) ሁለተኛው ቡድን የስፓይደሩን
ጭንቅላት(ራስ) ይስላል፡፡
yyየመጀመሪያ ቃል፦ የሰፓይደር(የሸረሪት) ራስ
yyሁለተኛው ቃል፦ የስፓይደር(የሸረሪት) ሰውነት
yyከሶስተኛ እስከ 10ኛ ያሉት ቃላት፦ የሸረሪቷ ስምንት እግሮች
የመጀመሪያው ቡድን ጨዋታውን ለማሸነፍ የሚጠበቅበትን ማጠናቀቅ አለበት
2. በተመሳሳይ ፊደላት የሚጨርሱ ቃላትን የመጻፍ ጨዋታ
ለዚህም ተማሪዎች 20 ቃላትን በመፃፍ ይማራሉ፡፡ ይህም ጨዋታ በተመሳሳይ ፊደል የሚጨርሱ 20 ቃላትን ለመከለስ ያስችላል፡፡
በዚህም ጨዋታ ክፍሉ በሁለት ቡድን ይከፈላል፡፡ መምህሩ ከመጀመሪያው ቡድን በተመሳሳይ ፊደል የሚጨርስ ቃልን ማን እንደሚያነብ ይጠይቃሉ፡
፡ (የሚጻፈው ቃል “ወተት” ከሆነ መምህሩ በተመሳሳይ ፊደል የሚጨርሰውን “እራት”የሚለውን ቃል ይጠይቃሉ)፡፡ ልጁ የቃሉን ፊደል በትክክል ከጻፈ
(ከጠራ) ቡድኑ ውጤት ያገኛል፡፡
ሁለተኛው ቡድንም በተመሳሳይ ፊደላት የሚጨርሱ ቃላትን እንዲያነቡ መምህሩ ይጋብዛሉ፡፡ ለ20ያዎቹ ቃላት በተመሳሳይ ፊደላት የሚጨርሱ ቃላት
ከተገኙ በኋላ ውጤቱ ይደመራል፡፡ በዚህም የትኛው ቡድን ከፍተኛ ውጤት እንዳገኘ ይታወቃል፡፡ (በተመሳሳይ ፊደላት የሚጨርሱ ቃላትን መምህሩ
ቀድሞ ማዘጋጀት አለበት።)
ተሞክሮን ማካፈል
ትግበራና ምልከታ፦ ተሞክሮን ማካፈል(በየቀኑ ከ15 እስከ 20 ደቂቃ)
1. አሁን ተሞክሮን የማካፈል ትምህርት እንማራለን፡፡ ይህም ሁሉንም ተማሪዎች በማሳተፍ ይከናወናል፡፡ በዚህ ክፍለ ጊዜ ታሪካቸውን እንዲያነቡ
የሚመረጡት ተማሪዎች ከሁለት ወይም ከሶስት መብለጥ የለባቸውም፡፡
ባለፈው ሳምንት የጻፍከውን ታሪክ ተጠቀም፡፡ የቡድንህ አባላትም የራሳቸውን ታሪክ ድምጻቸውን ጎላ አድርገው ያንብቡ፡፡ ታሪኩ ከተነበበ በኋላ የቡድኑ
አባላት እጃቸውን በማውጣት ጥያቄ ያቅርቡ ወይም አስተያየት ይሰንዝሩ፡፡ ሌሎች አባላት ደግሞ በታሪኩ ላይ በመወያየት ታሪኩን እንዴት ማሻሻል እንደሚገባ
አስተያየት ይሰንዘሩ።

47. 37ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
2. ለቡድንህ(ሽ) ታሪኩን ድምፅህን(ሽን) ጎላ አድርገህ(ሽ) ስታነብ(ቢ) ስሜቱ እንዴት ነበር?
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
3. እንደ ፀሐፊ ከቡድንህ(ሽ) የቀረቡት ጥያቄዎችና የተሰነዘሩት አስተያየቶች ጠቃሚ ነበሩ?
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ጥቂት ተማሪዎች ታሪካቸውን ፅፈው ከጨረሱ በኋላ ሁሉም ክብ ሰርተው ይሰብሰቡ፡፡ መምህሩ በየቀኑ ሁለት ወይም ሶስት ተማሪዎችን በመምረጥ
ታሪካቸውን ድምጻቸውን አጉልተው በማንበብ በአንዱ ታሪክ ላይ ውይይት ማድረግ፡፡
4. ተሞክሮን በማካፈል ክፍለ ጊዜ ተማሪዎቹ የሚከተሏቸው መመሪያዎች ቢኖሩ ምን
ይመስልሀል?
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
5. ልጆቹ ባለፈው ሳምንት የጻፉትንና ገለጻ ያደረጉበትን ፅሑፍ በክፍል ወስጥ ድምጻቸውን ጎላ አድርገው
እንዲያነቡት ያድርጉ፡፡ ከተነበበ በኋላም ተማሪዎች ጥያቄ እንዲያቀርቡና አስተያየት እንዲሰነዝሩ
ያበረታቷቸው፡
ፅብረቃ፦
ባለፈው ሳምንት ተማሪዎቹ የጻፉትን ፅሑፍ በክፍል ውስጥ ድምፃቸውን ጎላ አድርገው ያንብቡ፡፡ ተሞክሮን በማካፈል ክፍለ ጊዜ ያሎትን ሃሳብና ልምድ
ይፃፉ፤ ይህንንም ለቡድን አባላትዎ ያካፍሉ፡፡
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ተማሪዎቹ በክፍል ውስጥ እንዲያነቡ ሲጠይቋቸው ስሜታቸውና ፅብረቃቸው ምን ይመስል ነበር?
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

48. 38የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
በክፍልህ ለሚገኙ ፈሪ(ድንጉጥ) ተማሪዎች እንዴት ነው ጥሩ የመማር ተሞክሮን የምታዘጋጀው(ጂው)?
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
የህፃናት ተማሪዎች የንባብ ክህሎት ዳሰሳ ውጤት ከጥናት በኋላ
ይህ ቅኝት ከዳሰሳው ጥናት በኋላ ያለውን የተማሪዎችህን (የልጆች) ደረጃ ለማወቅ በጣም ጠቃሚ ነው፡፡
ት/ቤት________________________________________________________ክፍል______________________________________________ቀን_________________________________
(ድህረ ጥናት ቅኝት)
ተ.ቁየህጻኑ ስም
ክፍል እና
እድሜ
ጾታትፊበደትድልትፊድበደትቃበደትያቃበደትቃበደ+ጥትመየትመ
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
መፍቻ፦
(ትፊበደ)= ትክክለኛ ፊደላት በደቂቃ
(ትድል)= ትክክለኛ ድምጸ ልሳን
(ትፊድበደ)= ትክክለኛ የፊደላት ድምጽ በደቂቃ
(ትቃበደ)= ትክክለኛ ቃላት በደቂቃ
(ትያቃበደ)= ትክክለኛ ያልሆኑ ቃላት በደቂቃ
(ትቃበደ + ጥትመ)= ትክክለኛ ቃላት በደቂቃ እና ጥያቄዎችን በትክክል መመለስ
(የትመ)= የተሰጡ ትክክለኛ መልሶች (ከጠቅላላው የጥያቄ ቁጥር)
የኢግራ ውጤት ፅብረቃ ከዳሰሳ በኋላ
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
(የኢግራ ውጤት ፅብረቃ ዘዴዎችን በአባሪ 2 ላይ ተመልከት፡፡)

49. 39ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ቅድመና ድህረ ህጻናት ተማሪዎች የንባብ አህሎት ዳሰሳ የጥናት
ውጤት ንፅፅር ጥናቱ የሚፈለገውን ለውጥ ማምጣቱንና አለማምጣቱን
የሚከተለው ሰንጠረዥ ለማሳየት ይረዳል፡፡
ተ.ቁ የህጻኑ ስም
ክፍል እና
እድሜ
ጾታ
ትፊበደትድልትፊድበደትቃበደትያቃበደትቃበደ+ጥትመ የትመ
ቅድመ ድህረ ቅድመ ድህረ ቅድመ ድህረ ቅድመ ድህረ ቅድመ ድህረ ቅድመ ድህረ ቅድመ ድህረ
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
መፍቻ፦
(ትፊበደ)= ትክክለኛ ፊደላት በደቂቃ
(ትድል)= ትክክለኛ ድምጸ ልሳን
(ትፊድበደ)= ትክክለኛ የፊደላት ድምጽ በደቂቃ
(ትቃበደ)= ትክክለኛ ቃላት በደቂቃ
(ትያቃበደ)= ትክክለኛ ያልሆኑ ቃላት በደቂቃ
(ትቃበደ + ጥትመ)= ትክክለኛ ቃላት በደቂቃ እና ጥያቄዎችን በትክክል መመለስ
(የትመ)= የተሰጡ ትክክለኛ መልሶች (ከጠቅላላው የጥያቄ ቁጥር)
በቅድመ እና ድህረ ቅኝት ውጤት መካከል ያለውን ልዩነት ግለፅ።
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________

50. ይህ ገፅ ባዶ የተተወው ሆን ተብሎ ነው

51. ክፍል 3
የተግባራዊ ምርምር
ፕሮጀክት ልምድን ማካፈል

52. 42የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ዓላማዎች፦
ተሳታፊዎች ሊያደርጓቸው የሚገቡ፦

––የተግባራዊ ምርምር ሪፖርት ማዘጋጀት
––የተግባራዊ ምርምር ፕሮጀክትን ማቅረብ
––እንደ ቡድን አባል ፕሮጀክቱን ለማቅረብ በደንብ መስራት
–– የሌሎችን ፕሮጀክት ገንቢ በሆነ መንገድ መገምገም
የተግባራዊ ምርምር ታሪኮችን ለማካፈል የሚያግዝ ሃሳብ(አስተያየት) ማቅረብ
ተመራማሪው________________________________________________________________________________________________
ቦታ፦_____________________________________________________ቀን፦______________________________________________
––የእኔ አውድ
––ዓላማው(ትኩረት የሚደረግበት) ምንድን ነው?
––ለምን ትኩረት ሰጠሁት?
––ምን አደረግሁ?
––ማን አገዘኝ(ረዳኝ)?
––ስለ ተከሰተው ነገር ለመወሰን ምን ዓይነት መረጃ ነው የሰበሰብኩት?
––መረጃውን እንዴት ነው የሰበሰብኩት?
––ሥራዬን ለማሳየት ያዘጋጀሁት መረጃ ምንድን ነው?
–– ከመረጃው በመነሳት የደረስኩበት ድምዳሜ ምንድን ነው?
––ውሳኔውን(ድምዳሜውን) ተገቢና ትክክለኛ ለማድረግ ያደረኩትን ጥንቃቄ እንዴት ነው ያሳየሁት?
––ልምምዴን እንዴት አሻሻልኩት(ለወጥኩት)?
––መደምደሚያ
––ምርምሩ ለእኔ፣ ለትምህርት ቤቴና ወዘተ… ያለው ጠቀሜታ
(የተግባራዊ ምርምር ታሪክን የማካፈል ናሙና በአባሪ 6 ላይ ተመልከት፡፡)
ለማቅረብ መዘጋጀት
ቼክሊስት፦ ለማቅረብ መዘጋጀት
––ዕቅዳችንና ዝግጅታችንን አጠናቀናለን?
––በማቅረቡ ሂደት ሁሉም የቡድኑ አባላት እኩል እንደሚሳተፉ እርግጠኛ ሆነናል?
––ፕሮጀክተር(ለማቅረብ የሚያግዝ መሳሪያ) ያስፈልገናል?
––የተዘጋጀ ፅሑፍ (ሃንድ አውት) ያስፈልገናል?
––የምናቀርበውን መለማመድና የሚፈጀውን ጊዜ ማጣራት ይኖርብናል?
––የጥያቄ ማቅረቢያ ጊዜን ማካተት አለብን?

53. 43ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005

የተግባራዊ ምርምር ፕሮጀክትን ማቅረብ
ዓላማዎች፦
ተሳታፊዎችሊያደርጓቸው የሚገቡ፦
––ፕሮጀክቱን ማቅረብ
––ፕሮጀክቱን ሲያቀርቡ እንደ ቡድን አባል በደንብ መስራት አለባቸው፡፡
ተሳታፊዎቹ ፕሮጀክቱ መቼና የት መቅረብ እንዳለበት መወሰን አለባቸው፡፡
አንዳንዴ ከአቀረብክ በኋላ ስለ አቀረብከው ሥራ ውጤታማነት መግለፅ ትፈልጋለህ?
ለአቻዎችህ ካቀረብክ በኋላ ምን የተለየ ነገር (ለውጥ) ትሰራለህ? እነሱስ ይሰራሉ?
ይህን ጉዳይ በድጋሜ የማቅረብ ዕድል ብታገኝ ምን የተለየ አዲስ ነገር ይዘህ ትመጣለህ?

54. ይህ ገፅ ባዶ የተተወው ሆን ተብሎ ነው

55. ክፍል 4
የተግባራዊ ምርምሩ የገለፃ
ተግባር ምዕራፍ ፍፃሜ

56. 46የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ዓላማዎች፦
ተሳታፊዎች ሊያደርጓቸው የሚገቡ፦
––በተግባራዊ ምርምሩ ላይ ያላቸውን ሀሳብ ይገልፃሉ ፤ምርምሩንም ይመዝናሉ፡፡
––የየግል ዳሰሳ ሃሳባቸውንም በመግለፅ ያጠቃልላሉ፡፡
የምርምር ቡድኑ የገለፃ ተግባራት
የፕሮጀክቱ ርዕስ፦
በተግባራዊ የትምህርት ቡድን ውስጥ በጋራ ስለመስራት ምን ግንዛቤ ጨብጠሀል(ሻል)?
ይህንን ፕሮጀክት በድጋሚ እንድትሰራ እድሉን ብታገኝ እንደ ተግባራዊ የትምህርት ቡድን ምን አይነት አዲስ ነገር ይዘህ ብቅ ትላለህ(ያለሽ)?
የግል አስተያየት (ራስን መግለፅ)
ይህንን ክፍል በግልህ ፈፅመው(ሚው)፡፡ በዚህ ተግባራዊ የምርምር ፕሮጀክት አመርቂ ውጤት ያስመዘገብክበትን(ሽበትን) አፈፃፀም ሊገልፅልህ የሚችለውን
አንድና ከዛ በላይ ሀረግ አስምርበት(ሪበት)፡፡
የአፈፃፀም መለኪያ ደካማ አጥጋቢ ጥሩ እጅግ በጣም ጥሩ
ለተግባራዊ
ምርምር ቡድንህ
ያበረከትከው
አስተዋጽኦ
የሚሰራውን ተግባር
ለሌሎች ብቻ መተው፣
በውይይት ላይ ተገቢ በሆነ
መልኩ አልፎ አልፎ ብቻ
መሳተፍ፤ በተደጋጋሚ
ከቡድኑ ተነጥሎ መስራት፤
ለቡድኑ በምርምር
መመዘኛዎች አግባብ
አስተዋጽኦ ማበርከት
እንዲያደርግ በተጠየቀ
ጊዜ ሀላፊነትን የሚያመጡ
የቡድኑን ስራዎች መጋራት፤
ለሌሎች የቡድኑ አባላት
ጆሮ መስጠትና ለውይይት
አዎንታዊ አስተወጽኦ
ማበርከት፤ ቡድኑ በምርምር
መመዘኛዎች ላይ ትኩረት
እንዲያደርግ አስተዋፅኦ
ማድረግ
በፍላጎት ከቡድኑ ሰዎችን
ቀንሶ መውሰድ፤ አልፎ አልፎ
ለቡድን ስራዎች ተጠናክሮ
መስራት፤ ሁልጊዜ ንቁ
አድማጭ መሆንና ለውይይት
ዝግጁነትን ማረጋገጥ፤ ቡድኑ
ወደፊት እንዲራመድ ሁልጊዜ
ማገዝ፤ የምርምር መመዘኛዎች
ተግባራዊ እንዲደረጉ ማስቻል
የቡድኑን አባላት
ሀሳባቸውን እንዲገልፁ
ማበረታታት፤ የመሪነት
ክህሎትን ማሳየት፤
በድርጊቶች ላይ መሳተፍ፤
የምርምር መመዘኛዎች
እንዴት ተግባራዊ
እንደሚሆኑ አመክንዮአዊ
ትንታኔ ማቅረብ
መገኘትና ሰዓት
አክባሪነት
ከ80 በመቶ በሚያንሱ
የምክክር መድረኮች ላይ
መሳተፍ፤ 20 በመቶ
የሚሆኑትና ከዛ በላይ
የምክክር መድረኮች
ላይ መዘግየት፤ ስራዎች
ዘግይተው ይጠናቀቃሉ፡፡
ከአቅም በላይ በሆኑ
ምክንያቶች 80 በመቶ
የሚሆኑትን የምክክር
መድረኮች እየቀሩም ጭምር
መሳተፍ፤10 በመቶ እና ከዛ
በላይ የሚሆኑ የምክክር
መድረኮች መዘግየት፤
ስራዎች አንዳንዴ ይዘገያሉ፡፡
ከአቅም በላይ በሆኑ ምክንያቶች
90 በመቶ የሚሆኑትን የምክክር
መድረኮች እየቀሩም ጭምር
መሳተፍ፤ በአብዛኛው ሰአት
አክባሪነት፣ ስራው በአብዛኛው
በሰዓቱ ይጠናቀቃል፡፡
በእያንዳንዱ የምክክር
መድኮች ላይ መገኘት፤
ሁልጊዜ የምክክር
መድረኮችና የስራ ሰዓትን
አክባሪ መሆን

57. 47ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
በዚህ ተግባራዊ የምርምር ፕሮጀክት ስለ አጠቃላይ አፈፃፀምህና ስለ ስኬቶችህ ያለህን ሃሳብ
አስፍር፡፡
የአቻ ምዘና
የምርምር ቡድንህን አባላት ስለ አንተ ይህንን እንዲሞሉ አድርግ(ጊ)፡፡ የአንተን(ቺን) ውጤቶች በተሻለ መልኩ ይገልፃል የሚሉትን አንድና ከዛ በላይ ሐረግ
ማስመር እንዳለባቸውም አትዘንጋ(ጊ)፡፡
የአፈፃፀም መለኪያ ደካማ አጥጋቢ ጥሩ እጅግ በጣም ጥሩ
ለተግባራዊ ምርምር
ቡድንህ ያበረከትከው
አስተዋፅኦ
የሚሰራውን ተግባር
ለሌሎች ብቻ መተው፤
በውይይት ላይ ገንቢ
በሆነ መልኩ በጣም
አልፎ አልፎ ብቻ
መሳተፍ፤ በተደጋጋሚ
በቡድኑ ውስጥ በተናጠል
መስራት፤ ቡድኑ በምርምር
መመዘኛዎች አግባብ
እንዲመራ አነስተኛ
አስተዋፅኦ ማበርከት
እንዲያደርግ በተጠየቀ
ጊዜ ብቻ ኃላፊነትን
የሚያስከትሉ
የቡድን ስራዎችን
መስራት፤ ለሌሎች
የቡድኑ አባላት ጆሮ
መስጠትና ለውይይት
አዎንታዊ አስተዋፅኦ
ማበርከት፤ ቡድኑ
በምርምር መመዘኛዎች
ላይ እንዲያተኩር
አስተዋፅኦ ማድረግ
በፍላጎት ከቡድኑ
ስራዎችን ቆርሶ መውሰድ፤
አልፎ አልፎ ለቡድን
ስራዎች መጠናከር
መስራት፤ ሁል ጊዜ
ንቁ አድማጭ መሆንና
ለውይይት ዝግጁነትን
ማረጋገጥ፤ ቡድኑ
ወደፊት እንዲራመድ
ሁልጊዜ ማገዝ፤ የምርም
መመዘኛዎች ተግባራዊ
እንዲሆኑ ማስቻል
ቡድን ለማገዝና የቡድኑ
አባላት እንዲሳተፉ
ግልፅ የሆነ ብቃት
ማሳየት፤ ሌሎች ተሳታፊ
እንዲሆኑና ሃሳባቸውን
እንዲገልፁ ማበረታታት፤
የመሪነት ክህሎትን
ማሳየት፤ በድርጊቶች
ላይ መሳተፍ፤ የምርምር
መመዘኛዎች እንዴት
ተግባራዊ እንደሚሆኑ
አመክንዮአዊ ትንታኔ
ማቅረብ
መገኘትና ሰዓት
አክባሪነት
ከ80 በመቶ የማያንሱ
የምክክር መድረኮች ላይ
መሳተፍ፤ 20 በመቶ እና
ከዛ በላይ በሚሆኑት
የምክክር መድረኮች ላይ
መዘግየት፤ ስራ ዘግይቶ
ይጠናቀቃል፡፡
80 በመቶ የሚሆኑትን
መድረኮች ከአቅም
በላይ በሆኑ
ምክንያቶች እየቀሩም
ጭምር መሳተፍ፤ 10
በመቶና ከዛ በላይ
መዘግየት፤ ከስራ
አንዳንዴ መዘግየት
90 በመቶ የሚሆኑትን
መድረኮች ከአቅም
በላይ በሆኑ ምክንያቶች
እየቀሩም ጭምር
መሳተፍ፤ በአብዛኛው
ሰዓት አክባሪነት፤ ስራ
በአብዛኛው በሰዓቱ
ማጠናቀቅ
በእያንዳንዱ የምክክር
መድረክ ላይ መገኘት
ሁልግዜ የምክክር
መድረኮችንና የስራ
ሰዓትን አክባሪ መሆን

58. 48የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
የተባባሪዎች ምዘና
በተግባራዊ ምርምር ፕሮጀክቱ የቡድኑ የስራ ክንውን አጠቃላይ አስተያየቶች
መመዘኛ አስተያየት
– –ተግባራዊ ምርምሩ በቡድኑ ተግባራዊ እንቅስቃሴ አማካኝነት ጉዳዩን ተደራሽ አድርጓል፤
«እኛ እንዴት…» የሚለውን ጥያቄ ለመመለስ ሞክሯል
– –ቡድኑ ጉዳዩን አብራርቷል፤ አባላቱም የየሙያቸውን እሴቶች ከጉዳዩ አንፃር
ተወያይተውበታል
– –ቡድኑ የራሱን የትግበራ እቅድ አውጥቷል፡፡ ምርምሩ ያነገባቸውን ጥያቄዎች ለመመለስ
አይነተኛ አቅጣጫዎችን ለይቷል፤ በተግባራዊ ምርምሩ ውስጥ ካሉት አካሄዶች ጋር
የቡድኑ አቅጣጫዎች ተዛምዶ አላቸው፡፡
– –ቡድኑ እቅዱን አሻሽሏል፤ እንዲህም ሲያደርግ ዋነኛ የለውጡን ነጥቦች መዝግቧል፡፡
– –የቡድኑ የምርምር ስራ አካሄድ በትብብር የተከናወነ ነው፡፡
– –ቡድኑ የስነ-ምግባር መርሆዎችን አፍልቆ ተግባራዊ አድርጓል፡፡
– –የቡድኑ መረጃ ሁሉን አቀፍና እርስ በእርሱም የተጣጣመና የተዛመደ ነው፡፡
– –የቡድኑ አባላት በፕሮጀክቱ የትግበራ ሂደት ሙያቸውን እያጎለበቱ እንዲሄዱ ያስረዳሉ፡
– –የተግባራዊ ምርምሩ ሪፖርት በአወቃቀሩ የተቀነባበረና በምክንያትም የተደገፈ ነው፡፡
ሪፖርቱ በግልፅ የተቀመጠ በአግባቡ የቀረበ እና እርስ በእርሱም የተጣጣመ ነው፡፡
– –የምርምሩ አንድምታዎች በግልፅ የተቀመጡ እና በጥልቀት የተመዘኑ ናቸው፡፡ በማስረጃና
በሌሎች ምንጮችም የጎለበቱ ናቸው፡፡
– –ቡድኑ በምርምሩ ውጤት መሰረት አባላቱ እንደ አባላት፣ ቡድኑም እንደ ቡድን ማከናወን
የሚገባቸውን ዘርዝሯል፡
አባሪ 1- ናሙና የድርጊት እቅድ
የኢፌዲሪ መንግስት የትምህርት ሚኒሰቴር
የኢትዮጵያ የመጀመሪያ ደረጃ የመጀመሪያ እርከን ተማሪዎች የንባብ ክሂል ግምገማ፤ የተማሪዎች ምላሽ ቅጽ
የአተገባበር መመሪያና ፕሮቶኮል 2002 (2009/2010)
አማርኛ
አጠቃላይ መመሪያ፣
በቅደሚያ ህፃኑ ከሚፈልጋቸው/ከሚወዳቸው ርእሰ ጉዳዮች ውስጥ በመምረጥ ማነቃቂያ/የመነሻ ተራክቦ በማድረግ (ለምሳሌ ቀጥሎ በሳጥን ውስጥ
ያለውን ተመልከት/ች) ከሚገመገመው ህፃን ጋር ጨዋታ አዘልና አዝናኝ ግንኙነት መመሥረት በጣም አስፈላጊ ነው፡፡
ቃላዊ ስምምነት
እንደምን አደርክ/ሽ? እኔ ስሜ-----ይባላል፡፡ የምኖረውም----ውስጥ ነው፡፡ ስለራሴ ጥቂት ነገር ልነግርህ/ሽ
እፈልጋለሁ፡፡[የልጆች ቁጥርና እድሜ፣ሰለማዳ የቤት እንስሳት፣ ስለስፖርቶች ወዘተ.]
1. ስለአንተና/ስለአንቺና ሰለቤተሰብህ/ሽ ልትነግረኝ/ሪኝ ትችላለህ/ያለሽ? [ምላሻቸውን መጠበቅ፣ተማሪው/ዋ
የሚያመነታ/የምታመነታ ከሆነ ጥያቄ 2 ን መጠየቅ]
2. ከትምህርት ቤት ውጪ ስትሆን/ኚ ምን መሥራት ትወዳለህ/ትወጂያለሽ? ...

59. 49ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
• ዛሬ ለምን እዚህ እንደመጣሁ ልንገርህ/ሽ፡፡ እኔ የመጣሁት ከትምህርት ሚኒስቴር ነው፡፡ ህፃናት ማንበብን
እንዴት እንደሚማሩ ለመረዳት/ለማወቅ ጥረት እያደረግን ነው፡፡ አንተም/አንቺም ለዚሁ ተግባር የተመረጥከው/ሽው በእጣ ነው፡፡
• አሁን ያንተን/ያንቺን ትብብር እንፈልጋለን፡፡ ነገር ግን ፈቃደኛ ካልሆንክ/ሽ አለመሳተፍ ትችላለህ/ያለሽ፡፡
• እሺ፣ አሁን የንባብ ጨዋታ አብረን እንጫወታለን፡፡ ከዚህ በመቀጠል ፈደሎችን፣ ቃሎችንና አጭር ታሪክ እንድታነብብ/ቢ እጠይቅሃለሁ/ሻለሁ፡፡
• ንባቡ ምን ያህል ጊዜ እንደወሰደብህ/ሽም ለማወቅ ይኼን የመቆጣጠሪያ ሰዓት እጠቀማለሁ፡፡
• ይኼ ፈተና አይደለም፡፡ በትምህርት ቤት የምታገኘውን/ኚውንም ውጤት አይነካም፡፡
• ከዚህ በተጨማሪ ስለቤተሰቦችህ/ሽ - ለምሳሌ በቤት ውስጥ ምን ዓይነት ቋንቋ እንደሚጠቀሙ፣ በቤት ውስጥ ስላላቸው ንብረት ወዘተ. -
እጠይቅሃለሁ/ሻለሁ፡፡
• አሁንም በድጋሚ የምትልጽልህ/ሽ ፍላጎት ከሌለህ/ሽ መሳተፍ የለብህም/ሽም፤ በተጨማሪም የሚቀርቡልህን/ሽን ጥያቄዎች ባትመልስ/ሺ
አትፍራ/ሪ፣ ምንም ችግር የለም፡፡
• ጥያቄዎች አሉህ/ሽ? ለመጀመር ተዘጋጅተሃል/ሻል?
ቃላዊ ስምምነቱ ከተገኘ በሳጥኑ ውስጥ ምልክት አድርግ/ጊ፤ አዎ
(ምናልባት ቃላዊ ስምምነቱ ካልተገኘ ህፃኑን/ኗን አመስግነህ/ሽ
በተመሳሳይ ሁኔታ ወደሚቀጥለው/ወደምትቀጥለው ህፃን ተሻጋገር፡፡)
ሀ. የግምገማው ቀን ቀን----ወር----
/2013
ተ. የመምህር ስም
ለ. የገምጋሚው ስም በ. ክፍል O 2 = 2ኛ O 3 = 3ኛ
ሐ. የት/ቤት ስም ተ. ልዩ ክፍል
መ. ክልል ቸ. የተማሪው መለያ ኮድ
ሠ. ወረዳ ኀ. የተማሪው ዕድሜ
ረ. ፈረቃ O 1 = ሙሉ ቀን
O 2 = ጧት
O 3 = ከሰዓት
በኋላ
ነ. የተማሪው ፆታ O 1 = ወንድ O 2 = ሴት
ሰ. ብዙ ክፍል አንድ ላይ? O 0 = አይ O 1
= አዎ
ኘ. የተጀመረበት ሰዓት
ተመራሚሪ- አስቴር (የመጀመሪያ ደረጃ ት/ቤት መምህርት)
የአስቴር የምርምር ጥያቄ፦
የሕጻናት ተማሪዎችን የንባብ ባህል ለማጎልበትና ይህንኑም ለአጠቃላይ የት/ቤቱ ተማሪዎች የንባብ መርሐ ግብር ለማስፋት የተግባራዊ ምርምሩን
መርሆዎችና አካሄዶች እንዴት መተግበር እችላለሁ?

60. 50የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
አስቴር በድርጊት መርሀ ግብሯ ውስጥ ተከታዮቹን ጥያቄዎች በማንሳት ራሷ ምላሾችን አስቀምጣለች፡፡
የእኔ ማንነት
ስሜ አስቴር ይባላል፡፡ የመጀመሪ ደረጃ ት/ቤት የቋንቋ መምህርት ነኝ፡፡ በክልላችን የትምህርት ቢሮ አዘጋጅነት በኢትዮጵያ ተሰናድቶ በነበረው የህጻናት
ተማሪዎች የንባብ ምዘና (እኤአ 2010) የምክክር መድረክ ላይ ተሳትፌአለሁ፡፡ በምዘናው ውጤቶች በጣም ነበር የተገረምኩት፡፡ ነገር ግን በማስተምርበት
ክፍልም ተመሳሳይ ነገር ስላላ አግራሞቴ የተጋነነ አልነበረም፡፡ እንዲያውም የእኔ ተማሪዎችም ጭምር ለማንባብ እንዴት እንደሚቸገሩ አውቃለሁ፡፡
ወዲያውም የሆነ ነገር ማድረግ እንዳለብኝ አሰብኩ፡፡
በምክክር መድረኩ ከጥቂት ደቂቃዎች በኋላ የህጻናት ተማሪዎችን የንባብ ክሂሎት ለማዳበር ግለሰቦችም ሆኑ ቡድኖች ተግባራዊ ምርምርን እንደ አንድ መሳሪያ
አድርጎ መጠቀም እንደሚያስፈልጋቸው ከተሳታፊዎች አንዱ በጋለ ስሜት ሲያስረዳ አዳመጥኩ፡፡ የተናጋሪውን ሀሳብ በጥሞና ባዳመጥኩት ቁጥር ሀሳቡን
ይበልጥ እየወደድኩት መጣሁ፡፡ ደግሞም ሀሳቡ እንደሚሰራ ተሰማኝ፡፡ የተግባራዊ ምርምሩ መነሻና መሰረተ ሀሳብ በተከታታይ የሙያ ማጎልበት ማዕቀፍ
ውስጥ በመንግስትም ይሁንታ የተቸረው መሆኑን ስረዳ በጣሙን ተደሰትኩ፡፡ ይህም በመሆኑ የህጻናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት ለማዳበር ተግባራዊ
ምርምሩን መጠቀም የእኔ የትኩረት ጉዳይ ብቻ ሳይሆን የመንግስት ፖሊሲ አውጪዎችም አጀንዳ ሆኖ አገኘሁት፡፡ እናም ፕሮጀክቴን ለመጀመር ወሰንኩ፡፡
ጥያቄ 1. የትኩረት አቅጣጫዬ(አላማዬ) ምንድን ነው?
የህጻናት ተማሪዎች የንባብ ትምህርት በእኔ ት/ቤት የተቀናጀ አይደለም፡፡ ማጣቀሻ ወይም መመሪያ የለም፡፡ መምህራን በአብዛኛው በራሳቸው ውስን
በሆነው እውቀታቸው ነው የሚጠቀሙት፡፡ አብዛኛው መምህር የህጻናት ተማሪዎች የንባብ ትምህርት በአግባቡ እየተካሄደ ነው ብሎ የሚያስብ
ይመስለኛል፡፡ ከሰማሁትና ካየሁት ተነስቼ ዋናው ጉዳይ ይህ እንዳልሆነ በፅኑ አምኛለሁ፡፡ የእኔ የትኩረት አቅጣጫ ታዲያ በት/ቤት የህጻናት ተማሪዎች
ንባብ ግንኙነት ባለውና ትርጉም በሚሰጥ ልምድ የሚመራ መሆን አለበት፡፡ ይህ ማለት መምህራኑ ስለ ጉዳዩ ግንዛቤ ሊጨብጡና ልባዊ ስሜትም
ሊኖራቸው ይገባል፡፡
ጥያቄ 2. ለጉዳዩ ለምን ትኩረት እሰጣለሁ?
የንባብ ክህሎት ጉዳይ የህጻናት የትምህርት ሁነኛ የትኩረት አጀንዳ መሆኑ በስርዓተ ትምህርት ውስጥ የተካተተ ቢሆንም የሚገባውን ያክል ትኩረት
አልተሰጠውም፡፡ በህጻናት የንባብ ክሂል ውስጥ ያሉ ዋና ዋና ነጥቦች ተዘንግተዋል፡፡ ምክንያቱም መምህራን ስለእነዚህ ነጥቦች ግንዛቤ የላቸውም፡
፡ እኤአ በ2010 የተደረገው የህጻናት ተማሪዎች የንባብ ምዘና ትኩረት ሊደረግባቸው የሚገቡ ሰባት አቅጣጫዎችን አመላክቶአል፡፡ እነዚህም የቃላት
ስያሜ እውቀት፣ የድምጾች ግንዛቤ(ድምጽ ከቃላት ጋር ያለውን ውህደት መገንዘብ)፣ የፊደል ድምጽ እውቀት፣ የተለመደ የቃላት ንባብ፣ ያልተለመደ
የቃላት ንባብ፣ የቃል ንባብ ብቃት እና የማድመጥ ግንዛቤ ናቸው፡፡ ከዚህ በተጨማሪ የምዘናው ውጤት የህጻናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት
ለማዳበር የሚያግዙ ተግባራዊ ሀሳቦችንም አመላክቷል፡፡ ያም ሆኖ ግን የተሰጡት አስተያየቶች በመምህራንና በት/ቤቱ ተቀባይነት እንዳላገኙ ነው
የማምነው፡
ጥያቄ 3. ልሰራ ስለምችለው ነገር ምን ይሰማኛል?
የእኔ ዋነኛ አላማዬ የህጻናት የንባብ ክሂሎት እሴቶችን መምህራን እንዲገነዘቧቸው ማነቃቃት ነው፡፡ በተጨማሪም የህጻናት የንባብ ክሂሎትን ለማዳበር
መምህራኑ የተግባራዊ ምርምር ቡድኑ አባላት እንዲሆኑም ማበረታታት ነው፡፡ የእርስ በርስ ግንኙነትን በማጠናከር ላይም ትኩረት ለማድረግ
አስባለሁ፡፡
ጥያቄ 4. ምን እየተከናወነ እንደሆነ ለመረዳት ይቻለኝ ዘንድ ምን አይነት ማስረጃዎችን ማሰባሰብ
አለብኝ?
አራት ቁልፍ ቅደም ተከተሎች እንዳሉ አምናለሁ፡፡
1. በህጻናት የንባብ ባህል ዙሪያ በራሴ ክፍል ውስጥ ያለውን ተጨባጭ ሁኔታ መመልከት፡፡ እንዲሁም በማስተምርበት ወቅት የተማሪዎችን የንባብ
ክሂሎት ለማጎልበት ያደረኩት ጥረት የቱን ያክል መሆኑንም እንዲሁ፡፡ በአሁኑ ወቅት የማስበውን ሙሉ በሙሉ በተጨባጭ እናዳልተገበርኩ
አውቃለሁ፡፡ የራሴን የትምህርት እሴቶች አልተውኩም፤ ይህንን መለወጥ እፈልጋለሁ፡፡ ነገር ግን ይህንን ማድረግ ቀላል አይደለም፡፡
2. ከጋደኞቼ የየራሳቸውን የህጻናት ተማሪዎች የንባብ ክሂሎት ምዘና ውጤት መጠየቅ፡፡ ይህ አስቸጋሪ እንደሚሆን ብገምትም መምህራን የህጻናት
ተማሪዎችን የንባብ ክሂሎት የመረዳታቸውን መጠን ለማወቅ ወሳኝ መሆኑን አምናለሁ፡፡ ከዚያም እነሱን መርዳትና ማገዝ ስራዬ ይሆናል፡፡
3. በትምህርት ቤቱ ውስጥ የሀብት ተደራሽነትን መቃኘት፡፡ ይህም ለንባብ መጎልበት አጋዥ የሆኑ ማጣቀሻዎችን ዝርዝር የመለየትን ሥራ ያጠቃልላል፡
፡ በስነ ትምህርት ማበልፀጊያ ማዕከል የሚገኙ ሀብቶችንም ይጨምራል፡፡
4. ወላጆችና አስተዳደሮች የህጻናት የንባብ ክሂሎት ጉዳይን እንዴት እንደሚመለከቱት መቃኘት፡፡ በጉዳዩ ላይ ወላጆች ያላቸውን ስጋትና ትኩረት
እንዲሁም አመለካከት በመጠየቅ እነሱን የጥናቱ አካል አደርጋለሁ፡፡ ይህ በዋናነት የርዕሰ መምህርቷን የነቃ ተሳትፎና ድጋፍ ይፈልጋል፡፡ ደግሞም
እርሷ ለዚህ ፈቃደኛ እንደምትሆን እተማመናለሁ፡፡
ጥያቄ 5. እነዚህን ማስረጃዎች ለማሰባሰብ እንዴት ማቀድ አለብኝ?
የእኔ ፍላጎትና ሀሳብ በተከታዮቹ ቅድም ተከተሎች አማካኝነት መስራት ነው፡፡ (በጥያቄ 4 ስር የተገለጹትን የሚመስሉትን በሚመለከት)
1. ለንባብ የሚፈጀውን ጊዜ በሚመለከት ማስታወሻ ለመያዝ እችል ዘንድ የማስተማር ሂደቴን በጥንቃቄ መከታተልና የማስተማር ሂደቴንም ባህርይ
መመዝገብ፡፡ የህጻናት ተማሪዎችን የንባብ ክሂሎት ምዘና አካሄዶች ደግሞ ተማሪዎችን ለመፈተን እጠቀማለሁ፡፡

61. 51ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
2. መምህራን በስርዓተ ትምህርት ዙሪያ ስብስብ እንዲያካሂዱ ማድረግ፡፡ ይህም መደበኛና መደበኛ ያልሆነ ሊሆን ይችላል፡፡ በስርዓተ ትምህርት
ማዳበር ዙሪያ ለሚካሄደው ስብሰባ ርዕሰ መምህርቷ ሰዓቱን መድባለች፡፡ ይህ ደግሞ ስብሰባዎችን እንድከታተል የተግባር ላይ ማስታወሻዎቼ
እንዲዳብሩና በመምህራኑ ሀሳብ ላይ የራሴን ለመጨመር ብሎም ለቀጣይ አቅጣጫ እቅድ ለማስቀመጥ ያግዘኛል፡፡ በተጨማሪም የራሴን የማስተማር
ልምድ እና የግል ዳሰሳ ውጤቶቼን ይፋ ለማውጣት ያስችለኛል፡፡ እናም በመጠየቅ መልክ ለመምህራን መመሪያ አዘጋጃለሁ፡፡
3. ከቤተ መጻሕፍት ባለሙያዎችና ከስነ ትምህርት ማዕከል ሙያተኞች ጋር በጋራ መስራት፡፡ በአሁኑ ወቅት በት/ቤቱ ያሉትን አስፈላጊ ሀብቶች
እንዳውቅ ያግዘኛል፡፡ ይህም በየጊዜው ያሉ መረጃዎችን እንዳውቅ እና በአሁኑ ወቅት ስላለው አሰራር እንድረዳ ብቻ ሳይሆን እንደ ቡድን በቤተ
መጻሕፍቱና በማዕከሉ አቅም የመገንባት ስራ ለማከናወን ያስችላል፡፡
4. ወላጆችና ተባባሪዎች(ተቆጣጣሪዎች) ሀሳባቸውን እንዲያጋሩ የማድረጉ ስራ በፅሑፍ መጠይቅ ይከናወናል፡፡ በፅሑፍ መጠይቅ መረጃ የማሰባሰብ
ዘዴ ያሉበትን ውስንነቶች እረዳለሁ በተለይ የሚፈለገውን መረጃ ለማግኘት አስቸጋሪ ከመሆኑ አንጻር፡፡ ያም ሆኖ ግን የወላጆችና የአስተዳዳሮች
ጠቅለል ያለ አመለካከት ምን ሊሆን እንደሚችል አመላካች ነው፡፡
5. መረጃዎችን ለማሰባሰብ ተከታዮቹን ዘዴዎች እጠቀማለሁ፡፡
––እስክሪብቶና ወረቀት- ይህ የሚከተሉትን ያጠቃልላል፡፡
-የፅሑፍ መጠይቆች
-ሪፖርቶች
-የተግባር ላይ ማስታወሻዎች
––ቀጥታ በአካል የሚሰሩ- ይህ የሚከተሉትን ያጠቃልላል፡፡
-ምልከታዎች
-የህጻናት የንባብ ክሂሎት ዳሰሳ የ2010ን ዘዴዎች በመጠቀም ቃለ መጠይቅ ማድረግ
ጥያቄ 6፡- የተከሰተው (የሆነው) ነገር ትክክለኛና አግባብ ስለመሆኑ የደረስኩበትን ድምዳሜ (ውሳኔ)
በምን ላረጋግጥ እችላለሁ?
“ሁነኛ ጓደኛ” የሚለውን አስተሳሰብ በተመለከተ በመጀመሪያ ከአንዲት መምህርት ጋር ተነጋግረን የእሷን ታማኝ አስተያየቶችና ምክሮች መጠቀም
ስለምችልበት ሁኔታ ሁነኛ ጓደኛ ለመሆን በደስታ ፈቃደኛ ሆነች፡፡ በስርዓተ ትምህርት ማዳበር ሂደቱ ላይም ገንቢና ጠቃሚ አስተያየቷን እንደምትቸረኝ
ገለፀችልኝ፡፡
በተመሳሳይም የሌላ መምህር ምክር ለምርምሬ ዋነኛ ነጥብ በግብአትነት ተጠቅሜያለሁ፡፡ እቅዴን ይበልጥ ለማዳበር እና አስተሳሰቤንም ጭምር መልሶ
ለመፈተሽም የሁለታችንንም ሃሳብ አቅርበን እንመክራለን፡፡ በውይይታችን ወቅትም እኔ በጣም ለጉዳዩ ጉጉ መሆኔንና የንባብ ክህሎትን በተግባራዊ
ምርምር ለማሻሻል ፕሮጀክቱን በቶሎ መተግበር እንደምፈልግ ተገነዘብኩ፡፡ በዚህ ሁኔታ ምርምሬ ጥልቀት ኖሮት ለትምህርት ቤቴም የሚያሰራ ሰነድ
ማቅረብ እንደምችል እተማመናለሁ፡፡
በእያንዳንዱ የስራ ቅደም ተከተል ውስጥ ደግሞ በማንኛውም መልኩ ልትረዳኝ ዝግጁነቷን ያረጋገጠች ርዕሰ መምህር ስላለችኝ በእጅጉ እድለኛ ነኝ፡፡
ሶስቱ ሁነኛ ጓደኞቼም የምርምር ውጤቴ ዋጋ እንዲኖረው ሃሳባቸውን በመለገስ እንደሚተባበሩም ተስፋ አለኝ፡፡
ስራውን ስጀምር አስቀድሜ የራሴን ክፍል አካሄድ መርምሬ እንደነበረው ሁሉ ሌሎች ጓደኞቼም የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ
ምርምር እንዲያሻሽሉ አደርጋለሁ፡፡ የወደፊት እቅዴን ለመቅረፅም አስተያየትና ትችታቸውን እጠቀማለሁ፡፡ ይህም የምርምር ውጤቴ ዋጋ ያለው
እንዲሆን በማድረግ የእርስ በርስ አለመግባባት ከሚያስከትለው ችግርም መዳን ይችላል፡፡ መምህራን በተግባራዊ ምርምሩ በእያዳንዱ ቅደም ተከተል
የተገኙ ውጤቶችን ሊያውቋቸው ይገባል፡፡ በምላሹም የተገኙት ውጤቶች ፕሮጀክቱን በስኬት ለማጠናቀቅ እንደሚጠቅሙኝ ከእነርሱ መስማትን
እፈልጋለሁ፡፡ ውጤቶቹ ሁሉ ረብ ያላቸው(ዋጋ ያላቸው) መሆናቸውንም የሚመዝኑ ይመስለኛል፡፡ የተማሪዎቻችንን የንባብ ክሂል ለማጎልበት
የጓደኞቼን ሃሳብና ስሜት ዋጋ በመስጠትም ስራዬን እቀጥላለሁ፡፡
ህፃናት ልጆችንም የምርምሩ ዋጋ ጨምሮ ሌላ ምንጮች እንደሚሆኑ ተስፋ አለኝ፡፡ የራሴ የትምህርት ክፍል አካሄድ በተወሰነ መልኩ የአወቃቀር ለውጥ
ስለሚያደርግ ለውጡን አስመልክቶ ተማሪዎቼ አስተያየት ለመስጠት ይበረታታሉ፡፡ ከተማሪዎቹ አብዛኞቹም ዘጠኝ ዓመት ዕድሜ ሲሆናቸው ይህም
በውይይት ወቅት በመቅረፀ ድምፅ እንዲቀመጥ ነው ሃሳቤ፡፡ ምናልባትም በማስታወሻ ሊሰፍር ይችላል፡፡ የራሴን የተግባር ላይ ማስታወሻዎችንም
እንደ አንድ የመረጃና የምርምር ውጤት ዋጋ መስጫ(ተገቢነት) መሳሪያ አድርጌም እጠቀማለሁ፡፡
በመጨረሻም የህጻናት ተማሪዎችን የንባብ ክሂሎት ምዘና አካሄድ እጠቀማለሁ፡፡ ይህም ተግባራዊ ምርምሩን ምን እያከናወንኩ እንዳለሁና ምን አይነት
ለውጥ እንዳስመዘገብኩ ለመተንተን ይጠቅመኛል፡፡ በስራ ቦታዬ ከጓደኞቼና ከህጻናት ጋር ትብብሬ ሲጠናከርም በተመሳሳይ በምርምሩ አነስተኛ
ተሳትፎ ካላቸውና ነገሮችን ከተለየ አቅጣጫዎች ከሚመለከቱ የውጭ(ሌሎች) አካላት ጋር ግንኙነት ይኖረኛል፡፡

62. 52የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ማስገንዘቢያ/ማሳሰቢያ
ይህ የድርጊት እቅድ አስቴር የህጻናት ተማሪዎችን የንባብ ክሂሎት ለማዳበር በተግባራዊ ምርምር ስትጠቀም አቅጣጫ ያመላከታትና የስራዋንም ቅደም
ተከተል ቅርፅ ያስያዘለት ነው፡፡ ካር እና ኬሚስ(1986) አብዛኛውን የተግባራዊ ምርምር መገለጫዎች አብራርተዋል፡፡ እነርሱ እንዳሉት ተግባራዊ ምርምር
በማህበራዊ ጉዳዮች ውስጥ ተዋንያን የሆኑ ሰዎች በራሳቸው አካሄድና መጠይቅ የሚተገብሩት ሆኖ የራሳቸው ስራ ምክንያታዊና ተገቢ መሆኑን እንዲሁም
ለስራቸው ያላቸው ግንዛቤ ትክክለኛ መሆኑን የሚረዱበት ነው፡፡ በራስ እቅድ፣ የተግባራዊ አቅጣጫ፣ ምልከታ እና አስተያየት ደግሞ የተግባራዊ ምርምር
አካሄድ ዋነኛ ማጠንጠኛዎች ናቸው፡፡
አባሪ 2- የህጻናት ተማሪዎች የንባብ ክሂሎት ምዘና ዘዴዎች….
1.ፊደላትን የመጥራት እውቀት
ጭብጥ- የህጻኑ የፈተና ነጥብ የሚሰላው በደቂቃ በትክክል መጥራት በሚችለው የሆሄ ብዛት ነው፡፡
ለምሳሌ በጠቅላላ የተጠሩት ሆሄያት ወይም ቃላት መረጃ አንድ ደቂቃ 50 ፊደላትን ጠርቶ ግማሹን ብቻ በትክክል የጠራውን ተማሪ በደቂቃ 25 ፊደላትን
ብቻ ጠርቶ ሁሉኑም በትክክል ከጠራው ተማሪ ለመለየት ያስችላል፡፡
ማሳሰቢያ/ማስታወሻ እነዚህ በተከታታይነት የሚከናወኑት ተግባራት በሰዓት የተገደቡ ናቸው፡፡ ተግባራቱ ተጠናቀቁም አልተጠናቀቁ የተመደበው ጊዜ ካለቀ
መቆም አለባቸው ማለት ነው፡፡
በዝርዘር ማስቀመጥ የፊደል ተራው ፊደላት እንደተገኘው ይከፋፈላሉ፡፡ በአንድ መስመር አስር ፊደላት እኩል ይቀመጣሉ፡፡ አንድ ፊደል በወረቀቱ ላይ
ለምን ያህልጊዜ ተደጋግሞ እንደተገለጸ ለማመልከት በመቶኛ ይቀመጣል፡፡ ይህ ማለት ለምሳሌ ለእንግሊዝኛ ቋንቋ መቶ ፊደላት በተዘረዘሩበት የፊደል መደብ
“E” ሆሄ በግምት 11 ጊዜ፤ ፊደል “A” ደግሞ 8 ጊዜ ተገልጸዋል በማለት ይቀመጣል፡፡
ክፍል 1. የፈደል ስያሜ ዕውቀት
ለሕፃኑ/ኗ የፈደል ገበታውን ከመጽሐፉ ውስጥ አሳየው/ያት፡፡ የሚከተለውን በል/ዪ፡፡
እነዚህ የአማርኛ ፊደሎች ናቸው፡፡ እስቲ የፊደሎቹን ስም ንገረኝ/ሪኝ?
ለምሳሌ ይህ ፊደል [ወደ ፊደል ሀ አመልክት/ቺ] “ሀ” ነው፡፡
እስቲ እንለማመድ፣ ይህን ፊደል ንገረኝ/ሪኝ? [ወደ ፊደል ቡ አመልክት]
ልጁ/ቷ በትክክል ከመለሰ/ች ጥሩ ነው በል፡፡ ይህ ፊደል “ቡ” ነው፡፡
ልጁ/ቷ በትክክለ ካልመለሰ/ች የዚህ ፊደል ስሙ “ቡ” ነው በል፡፡
አሁን ደግሞ ሌላ እንሞክር፡፡ ይህ ፊደል ማን ነው? [ወደ ፊደል ላ አመልክት]
ልጁ/ቷ በትክክል ከመለሰ/ች ጎበዝ ነው በል/ዪ፡፡ ይህ ፊደል “ላ” ነው፡፡
ልጁ/ቷ በትክክል ካልመለሰ/ች ይህ ፊደል “ላ” ነው በል፡፡
አሁን ምን እንድምትሰራ/ሰሪ ገባህ/ሽ?
ጀምር/ሪ ስልህ/ሽ ፊደሉን በፍጥነትና በጥንቃቄ ትጠራለህ/ሪያለሽ፡፡ አሁን ከዚህ ትጀምራለህ/ሪያለሽ፡፡ ከዚያ በዚህ ዓይነት ትቀጠላለህ/ሊያለሽ፡፡
[ወደመጀመሪያው ፊደል አመልክት ከዚያም በመስመር ወደጎን በመሄድ ፊደሎቹን አመልክት] የማታውቀው/ቂው ፊደል ጋ ስትደርስ/ሺ እኔ
እነግርሃለሁ/ሻለሁ፡፡ የምታውቀው/ቂው ከሆነ ዝም ብየ አንተን/ቺን አዳምጣለሁ፡፡ ተዘጋጀህ/ሽ? እሺ ጀምር/ሪ
ልጁ/ቷ የመጀመሪያውን ፊደል ማንበብ እንደጀመረ/ች መቆጣጠሪያ ሰዓቱን አስጀምር፡፡ ከዚያም በሚጠራቸው/ በምትጠራቸው በእያንዳንዱ ፊደል አንጻር
በእርሳስ እየጠቆምክ ተከተል፡፡ በትክክል ያላነበበው/ችው ፊደል ካለ በፊደሉ ላይ በግልጽ የእዝባር (/) ምልክት አድርግ፡፡ በዚህ ሂደት ልጁ/ቷ ወዲያውኑ
በራሱ/ሷ አስተካክሎ/ላ
ያነበባቸውን/ያነበበቻቸውን እንደትክክል አድርገህ ውሰድ፡፡ ይሁንና ልጁ/ቷ በራሱ/ሷ ያረማቸውን/ያረመቻቸውን ፊደሎች እንደስህተት ወስደህ ምልክት
ካደረግህበት ፊደሉን ክበበውና ቀጥል፡፡ ልጁ/ቷ በሚያነብበት/በምታነብበት ጊዜ አንዱን ፊደል ለማንበብ ለሶስት ሰከንድ ያህል ካመነታ/ች ፊደሉን ነግረኸው/
ኻት የሚቀጥለውን ፊደል በማመልከት እሺ ቀጥል/ዪ ከምትል በስተቀር ምንም ነገር አትናገር፤ ዝም በል፡፡ ትክክል አይደለም ብለህ ለልጁ/ቷ በነገርከው/
ካት ፊደል ላይ ግን በተገቢ ሁኔታ ምልክት ማድረግ አለብህ፡፡ ከ60 ሰከንድ በኋላ ‘አቁም’ በማለት ንባቡን አስቁም፡፡ እናም በመጨረሻ ባነበበው ፊደል ላይ
የአራት ማዕዘን ቅንፍ] ምልክት አድርግ፡፡ ከሰዓቱ ቀድሞ የማስቆም ሕግ፡ - ልጁ/ቷ በመጀመሪያው ረድፍ ካሉት ፊደሎች አንድም በትክክል ማንበብ ካልቻለ/
ች‘አመሰግናለሁ’ ብለህ የንባቡን ተግባር አቋርጥ፡፡ ከሰንጠረዡ ግርጌ ባለው ሳጥን ውስጥም ምልክት አድርግ፡፡ ከዚያም ወደተከታዩ ተግባር እለፍ፡፡
(በጥቅሉ ያነበባቸው ፊደላት ብዛት- በትክክል ያልጠራቸው)
በደቂቃ በትክክል መጥራት የሚችለው የሆሄ ብዛት =
(60- የሚቀረው ጊዜ/ 60)

63. 53ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ምሳሌ ሀ ቡ ላ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ሽ ሱ ያ ሻ ት ር ት ኛ መ መ (10)
ስ ዝ ዳ ን ል ብ ን ለ ን ረ (20)
የ ቡ ራ በ በ መ ች ኝ ስ ት (30)
ታ ጠ ሩ ባ ሪ ል ቢ ሄ ተ ና (40)
ቱ ጥ ዋ በ ፈ ህ ን የ ው አ (50)
የ ክ ቅ ጋ ል ዘ ፍ ጣ አ ቃ (60)
ቸ ቀ ን ሰ ሚ ሌ ወ ማ ተ ሳ (70)
እ ጽ ደ ቤ ከ ዎ ላ ው ካ ሉ (80)
ት ም ጅ ው ድ ሁ ይ ሮ ነ ቻ (90)
ቱ ጥ ዋ በ ፈ ህ ን የ ው አ (100)
ንባቡ ሲጠናቀቅ በመቆጣጠሪያ ሰዓቱ ላይ የቀረው ጊዜ (ሰከንድ መጠን)
ልጁ በመጀመሪያው ረድፍ ካሉት ፊደሎች በትክክል ያነበበው ፊደል ከሌለ በዚህ ሳጥን ውስጥ ምልክት አድርግ
ጎበዝ ጥሩ ሰርተሃል/ሻል፡፡ ወደሚቀጥለው ክፍል Eንሸጋገር፡፡
2. የድምፀ ልሳናት እውቀት
ለማንበብ በአይን የምንመለከታቸውን ፊደላት ወደ ድምፅ መቀየር አለብን፡፡ እንዲሁም ድምፅን ወደ ቃላት፣ ቃላትን ወደ ትርጉም መቀየር ያስፈልገናል፡፡
የመጀመሪያ ዘዴ፡- ድምፀ ልሳናትን መከፋፈል፡- ለዚህ የምዘና ክፍል ፈታኙ(መምህሩ) አስር ቃላትን አንዳንድ ጊዜ ድምፅን ከፍ አድርጎ ያነባል፡፡ ተማሪዎችንም
እንዲሁ የእያንዳንዱን ቃል ድምጽ እየለዩ እንዲያነቡ ያደርጋል፡፡ ይህ በማድመጥ የሚካሄድ ምዘና በመሆኑ ተማሪው ማስታወሻ መያዝ አያስፈልገውም
መምህሩ ግን የግድ መያዝ አለበት፡፡
ጭብጥ፡- ፈታኙ(መምህሩ) በጠቅላላው ከተጠሩት ቃላት ውስጥ በትክክል የተነበቡትን ቃላት እየለየ ይመዘግባል፡፡ ይህ የራሱ ውስን ጊዜ
የተመደበለት የምዘናው ክፍል አይደለም፡፡
በዝርዝር ማስቀመጥ፡- ሁለት፣ ሶስት አልያም አራት የቃላት ድምፀ ልሳናት በቀላሉ መምረጥ፡፡ ተመሳሳይ ድምፀ ልሳናትን የሚጋሩ ቃላት በአንድ ዳራ
ይመደባሉ፡፡ (ውስብስብና ድርብ ቃላትን ማስቀረት)
ሁለተኛው ዘዴ የመጀመሪያ የድምፅ መለየት፡- የድምፀ ልሳናትን እውቀት ለመለካት ሁለተኛው ዘዴ የተወሰኑ ቃላትን በመምረጥ ተማሪዎች የመጀመሪያ
መሰረት ለተቀመጡት 10 ቀላል ቃላት የእያንዳንዱን ድምፀት እንዲለዩ ያደርጋል፡፡
ጭብጥ፡- መዛኙ በትክክል የተጠሩትን ቃላት ብዛት ይመዘግባል፡፡ የምዘናው ክፍል የተወሰነ ጊዜ የተመደበለት አይደለም፡፡
በዝርዝር ማስቀመጥ፡- ከተዘረዘሩት ቃላት ውስጥ ድርብ ያልሆኑና ነጠላ (ቀላል) ቃላት ይመረጣሉ፡፡ ድርብ ያልሆኑና ነጠላ ቃላትን መምረጥ ያስፈለገበት
ምክንያት የተማሪዎችን የማስታወስ ችሎታ ላለመፈታተን ነው፡፡

64. 54የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ክፍል 2. የቃላትን ፊደል መለየት
ይህ መለማመጃ በጊዜ የሚለካ አይደለም፡፡ እናም የተማሪው ገጽ የለም፡፡ ቃላቱን ጮክ ብለህ ሁለት ጊዜ
አንብብለት/ላት፡፡ ከዚያም ተማሪው/ዋ የቃሉን ፊደሎች እንዲጠራ/እንድትጠራ አድርግ፡፡“ፊደሎቹን ብቻ”ናሙና ማድረግ እንዳለብህ አስታውስ፡፡
ይህ የማዳመጥ መለማመጃ ነው፡፡ የየቃሉን ሁሉንም ፊደሎች እንድትነግረኝ/ሪኝ? እፈልጋለሁ፡፡ ለምሳሌ፣ “ጸሀይ” በሚለው ቃል ውስጥ ያሉት
ፊደሎች “ጸ፣ሀ እና ይ” ናቸው፡፡ በዚህ መለማመጃ ውስጥ በያንዳንዱ ቃል ውስጥ ያዳመጥከውን/ሽውን ሁሉንም የቃሉን ፊደሎች እንድትነግረኝ/
ሪኝ? እፈልጋለሁ፡፡ እያንዳንዱን ቃል ሁለት ሁለት ጊዜ እጠራልሃለሁ/ሻለሁ፡፡ ቃሉን አዳምጥ/ጪ፡፡ ከዚያም የቃሉን ሁሉንም ፊደሎች ልብ በል/ዪ፡፡
እስቲ እንለማመድ፡፡ “ውሻ” በሚለው ቃል ውስጥ ያሉት ፊደሎች እነማን ናቸው? “ውሻ”ልጁ/ቷ በትክክል ከመለሰ/ች በጣም ጥሩ ነው በል፡፡ “ውሻ”
በሚለው ቃል ውስጥ ያሉት ፊደሎች “ው እና ሻ”ናቸው፡፡ በል፡፡
ልጁ/ቷ በትክክለ ካልመለሰ/ች እንደገና አዳምጥ/ጪ፣ “ውሻ” በሚለው ቃል ውስጥ ያሉት ፊደሎች“ው እና ሻ”ናቸው በል፡፡
አሁን ደግሞ ሌላ እንሞክር፡፡ “ቤት” በሚለው ቃል ያሉት ፊደሎች እነማን ናቸው? “ቤት”
ልጁ/ቷ በትክክል ከመለሰ/ች በጣም ጥሩ ነው በል/ዪ፡፡ “ቤት” በሚለው ቃል ውስጥ ያሉት ፊደሎች “ቤ እና ት” ናቸው፡፡
ልጁ/ቷ በትክክለ ካልመለሰ/ች እንደገና አዳምጥ/ጪ፣ “ቤት” በሚለው ቃል ውስጥ ያሉት ፊደሎች “ቤ እና ት” ናቸው በል፡፡
አሁን ምን እንድምትሰራ/ሰሪ ገባህ/ሽ?
ልጁ/ቱዋ አልገባኝም ካለ/ች፣ አስታውስ/ሺ ያዳመጥካቸውን/ሻቸውን ቃለት ፊደሎች ንገረኝ/ሪኝ፡፡ ሞክር/ሪ፡፡
ቃሉን አንብብ፤ ከዚያም መልሰህ ቃሉን ለሁለተኛ ጊዜ አንብብ፡፡ በትክክል የጠራውን/ችውን ብቻ ተቀበል፡፡ ልጁ/ቷ ፊደሉን ለመጥራት ለሶስት ሰከንድ ያህል
ካመነታ/ች ምላሽ የለም የሚል ምልክት አድርግ፡፡ከዚያም የሚቀጥለውን ቃል በል፡፡ በሚገባ አንብብ እንጂ ፊደሎቹ ላይ የተለየ ጫና አታድርግ፡፡ ከሰዓቱ ቀድሞ
የማስቆም ሕግ፡ - ልጁ/ቷ የመጀመሪያዎቹን አምስት ቃላት አንድም በትክክል መመለስ ካልቻለ/ለች ወይም የተሳሳተ መልስ ከመለሰ/ች ‘አመሰግናለሁ’ ብለህ
የመለማመጃውን ተግባር አቋርጥ፡፡ ከሰንጠረዡ ግርጌ ባለው ሳጥን ውስጥም ምልክት አድርግ፡፡ ከዚያም ወደተከታዩ ተግባር እለፍ፡
“----” በሚለው ቃል ውሰጥ የሚገኙት ፊደሎች እነማን ናቸው? “-----”? ቃሉን ሁለት ጊዜ ድገም፡፡
ገንቦ /ገ-ን-ቦ/ 0 ትክክል 0 ስህተት 0 አያውቅም/ታውቅም 0 ምላሽ የለም
ረምሳ /ጎ-ረ-ም-ሳ/ 0 ትክክል 0 ስህተት 0 አያውቅም/ታውቅም 0 ምላሽ የለም
አውሬ /አ-ው-ሬ/ 0 ትክክል 0 ስህተት 0 አያውቅም/ታውቅም 0 ምላሽ የለም
መጋዣ /መ-ጋ-ዣ/ 0 ትክክል 0 ስህተት 0 አያውቅም/ታውቅም 0 ምላሽ የለም
ጥራጥሬ /ጥ-ራ-ጥ-ሬ/ 0 ትክክል 0 ስህተት 0 አያውቅም/ታውቅም 0 ምላሽ የለም
ቅርስ /ቅ-ር-ስ/ 0 ትክክል 0 ስህተት 0 አያውቅም/ታውቅም 0 ምላሽ የለም
ወልጋዳ /ወ-ል-ጋ-ዳ/ 0 ትክክል 0 ስህተት 0 አያውቅም/ታውቅም 0 ምላሽ የለም
ግምት /ግ-ም-ት/ 0 ትክክል 0 ስህተት 0 አያውቅም/ታውቅም 0 ምላሽ የለም
ጡረታ /ጡ-ረ-ታ/ 0 ትክክል 0 ስህተት 0 አያውቅም/ታውቅም 0 ምላሽ የለም
ጋሬጣ /ጋ-ሬ-ጣ/ 0 ትክክል 0 ስህተት 0 አያውቅም/ታውቅም 0 ምላሽ የለም
ልጁ/ቷ የመጀመሪያዎቹን አምስት ቃላት በትክክል ካልመለሰ/ች በዚህ ሳጥን ውስጥ ምልክት አድርግ
ጎበዝ ጥሩ ሰርተሃል/ሻል፡፡ ወደሚቀጥለው ክፍል እንሸጋገር፡፡

65. 55ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
3. የፊደላት ድምጽ እውቀት፡-
ፊደላት እንዴት ከድምጾቹ ጋር እንደሚገናኙ ማወቅ ተማሪዎች ብቁ አንባቢ እንዲሆኑ የሚያስችል ሌላው ወሳኝ ክህሎት ነው፡፡
ጭብጥ፡- ፊደላትን በመጥራት በልምምድ ጊዜ እንደታየው ሁሉ የተማሪው ውጤት የሚሰላው በደቂቃ ውስጥ በትክክል የገለፀውን የፊደላት ድምፀት
መሠረት በማድረግ ነው፡፡
በዝርዝር ማስቀመጥ፡- ፊደላትን በመጥራት ወቅት የተጠቀምንባቸውን ዓይነት የፊደላት ዝርዝር በተመሳሳይ የፊደላትን ድምጽ እውቀት ለመለካት
እንጠቀማለን፡፡ እንደ “ር” እና “ያ” ላሉት ከአንድ በላይ ድምጽ ላላቸው ተነባቢ ሆሄያት (ኮንሶናንትስ) አንዱን ድምጽ መጥራት በራሱ መልስ
ይሆናል(ነጥብ ያስገኛል)፡፡ ለአናባቢዎች(ቫውልስ) ደግሞ ረዥምም ሆነ አጭር ድምጽን መጥራት ተቀባይት አለው፡፡ ለምሳሌ ለ”i” ሆሄ “Pin” ፒን
በሚለው ቃል ውስጥ ባለው ድምፀት አግባብም ሆነ “Pine” ፓይን በሚለው ቃል ውስጥ ባለው ድምፀት አግባብ መጥራት ዋጋ አለው፡፡ ተማሪዎች
በተነባቢዎች መሀል ተደጋግመው የሚመጡ አናባቢዎችን ለማስወገድ ሊቸገሩ ይችላሉ፡፡ በዚህ ወቅት ታዲያ ለምሳሌ “b” ወይም “buh” የሚል ድምፀት
ካወጡ ዋጋ ያሰጣቸዋል፡፡ በልምምድ ወቅት ፊደል ቆጣሪዎቹና ተቆጣጣሪዎቹ ትክክለኛውን የቃላት አነባበብ በአግባቡ መደጋገም አለባቸው፡፡ (ለተሟላ
የድምፅ ሆሄያት ጠባይና ምልክቶች የሚከተለውን መረጃ ይመልከቱ httpi\\www.antimoon.com/misc/phonehart2008pdf)
4. የተለመዱ(የተዘወተሩ) ቃላት ንባብ
የህፃናት ምልክቶችን የመተርጎም ክህሎት ምንጊዜም የሚመዘነው የማይገናኙ ቃላትን እንዲያነቡ በማድረግ ነው፡፡ ይህም ብዙ አንቀፆችን በአንዴ
ከማንበብ ይልቅ ቃላትን እያወቁና ትርጓሜ እየሰጡ መሄዳቸውን ለመለካት ያስችላል፡፡ ምክንያቱም ህፃናት በአንድ ፅሁፍ ውስጥ ከአንዱ ቃል ቀጥሎ
የሚመጣውን ቃል መገመት ስለማይችሉ ነው፡፡
ጭብጥ፡- ፊደል ቆጣሪው በደቂቃ በትክክል የተነበቡትን ቃላት ይመዘግባል፡፡ ህፃኑ የተቀመጠው ጊዜ ከመጠናቀቁ አስቀድሞ ቃላቱን አንብቦ ከጨረሰ
ይኸው ሰዓት ይመዘገብለታል፡፡ ስሌቱም በዚሁ ሰዓት መሠረት ይሆናል፡፡ በደቂቃ በትክክል የተነበቡት ቃላትም መመዝገብና ነጥቡም በትክክል
ሊቀመጥ ይገባል፡፡ ፊደላትን በመጥራት ልምምድ ውስጥ የተጠቀምንባቸው ሶስቱም የስሌቱ ተለዋዋጮች(ቫሪየብልስ) ማለትም በጠቅላላ የተነበቡ
ቃላት፣ በትክክል ያልተነበቡ ቃላት እና የሚቀረው ሰዓት(ጊዜ) የሚሉት ተለዋዋጮች ለዚህና ለሌሎቹ ጊዜ የተመደበላቸው ተግባራት ስሌት ይጠቅማሉ።
በዝርዝር ማስቀመጥ፡- ቃላት በግልፅና በተለያየ አግባብ አግድም መቀመጥ አለባቸው፡፡ ቃላቱም ቁልቁል በአስር ረድፍ ወደጎን ደግሞ በአምስት መደዳ
ይዘረዘራሉ፡፡ የፊደሎቹ ቅርፅ፣ መጠንና አጣጣል(የአፃፃፍ ስታይል) ለንባብ ክሂሎት ማጎልበቻ በሚፃፉ መፃህፍት የፅህፈት አግባብ መሆን አለበት፡፡
የዚህ ዓይነት መፃህፍትን ማግኘት ካልተቻለ ደግሞ በየትኛውም ዓይነት መፅሃፍ ውስጥ በምናስተውለውን የአፃፃፍ አግባብ መጠቀም ይቻላል፡፡
ክፍል 3፡ - የተዘወተሩ ቃላት ንባብ
በመጽሐፉ ውስጥ የተዘወተሩ ቃላት ያሉበትን ገጽ ለልጁ/ቷ አሳይተህ/ሽ የሚከተለውን በል/ዪ፡፡
እዚህ ጥቂት ቃላት ተሰጥተዋል፡፡ እባክህ የምትችለውን/ቺውን ያህል ቃላት አንብብ/ቢ(የቃላቱን ፊደል ጥራት ሳይሆን
ፊደሎቹን አያይዘህ/ሽ ቃላቱን አንብብ/ቢ፡፡) ለምሳሌ ይህ ቃል “ድመት” ተብሎ ይነበባል፡፡ እስቲ እንለማመድ፣
የሚከተለውን ቃል አንብብ/ቢ [በቀለ ወደሚለው ቃል አመልክት]
ልጁ/ቷ በትክክል ከመለሰ/ች ጎበዝ! በል፡፡ ይህ ቃል በቀለ ነው፡፡
ልጁቷ በትክክለ ካልመለሰ/ች ይህ ቃል በቀለ ነው በል፡፡
አሁን ደግሞ ሌላ እንሞክር፡፡ አስቲ ይህን ቃል አንብብ/ቢ [ታመመ ወደሚለው ቃል አመልክት]
ልጁ/ቷ በትክክል ከመለሰ/ች ጎበዝ በል፡፡ ይህ ቃል ታመመ ነው፡፡
ልጁ/ቷ በትክክለ ካልመለሰ/ች ይህ ቃል ታመመ ነው በል፡፡
ጀምር/ሪ ስልህ/ሽ የምትችለውን/ቺዪውን ያህል በፍጥነትና በጥንቃቄ ቃላቱን ታነባለህ/ቢያለሽ፡፡ በገጹ ላይ የተሰጡትን
ቃላት ከመጀመሪያው በመጀመር ከግራ ወደቀኝ አንብብ/ቢ፡፡ ድጋፍ እስካልፈለግህ/ሽ ድረስ ዝም ብዬ ነው
የማዳምጥህ/ሽ፡፡ ምን እንደምትሰራ/ሪ አወቅህ/ሽ? ተዘጋጀህ/ሽ? እሺ ጀምር/ሪ፡

66. 56የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ልጁ/ቷ የመጀመሪያውን ቃል ማንበብ እንደጀመረ/ች መቆጣጠሪያ ሰዓቱን አስጀምር፡፡ ከዚያም በሚያነባቸው/
በምታነባቸው በእያንዳንዱ ቃል አንጻር በእርሳስ እየጠቆምክ ተከተል፡፡ በትክክል ያላነበበው/ችው ቃል ካለ በቃሉ ላይ
በግልጽ የእዝባር (/) ምልክት አድርግ፡፡ በዚህ ሂደት ልጁ ወዲያውኑ በራሱ/ሷ አስተካክሎ/ላ ያነበባቸውን/በቻቸውን
እንደትክክል አድርገህ ውሰድ፡፡ ይሁንና ልጁ/ቷ በራሱ/ሷ አስተካክሎ/ላ ያነበባቸውን/በቻቸውን ቃላት እንደስህተት ወስደህ ምልክት ካደረግህበት ቃሉን
ክበበውና ቀጥል፡፡ ልጁ/ቷ በሚያነብበት/በምታነብበት ጊዜ አንዱን ቃል ለማንበብ ለሶስት ሰከንድ ያህል ካመነታ/ች ቃሉን ነግረኸው/ኻት የሚቀጥለውን
በማመልከት እሺ ቀጥል/ዪ ከምትል በስተቀር ምንም ነገር አትናገር፤ ዝም በል፡፡ በትክክል ሊያነብ/ልታነብ ባለመቻሉ/ሏ አንተ ለልጁ/ቷ የነገርከውን/ካተን ቃል
ስህተት እንደሆነ በግልጽ ምልክት ማድረግ አለብህ፡፡
ከ60 ሰከንድ በኋላ ‘አቁም’ በማለት ንባቡን አስቁም፡፡ እናም መጨረሻ ባነበበው/ቺው ቃል ላይ አራት ማዕዘን ቅንፍ]ምልክት አድርግ፡፡
ከሰዓቱ ቀድሞ የማስቆም ሕግ፡ - ልጁ/ቷ በመጀመሪያው ረድፍ ካሉት ቃላት አንድም ቃል በትክክል ካላበበ/ች ወይም ለመጀመሪያዎቹ አምስት ቃላት ምንም
ምላሽ ካልሰጠ/ች ‘አመሰግናለሁ’ ብለህ የንባቡን ተግባር አቋርጥ፡፡ ከሰንጠረዡ ግርጌ ባለው ሳጥን ውስጥ ምልክት አድርግ፡፡ ከዚያም ወደተከታዩ ተግባር እለፍ፡
ድመት በቀለ ታመመ
ላይ መልሱ ወደ ነው ወይም (5)
ምንድን መስርቱ በኋላ የተለያዩ ተማሪዎች (10)
ሰው ባለ ውስጥ በጣም ቦታ (15)
ነጥብ ምን ብቻ በምንባቡ ነበር (20)
ነገሮች መሰረት በሽታ ቤት አለች (25)
በማድረግ ያሉትን ሁለት የሚከተሉትን ጊዜ (30)
ጥያቄዎች መሠረት መልመጃ ይቻላል ቃል (35)
ሜሮን ልጅ ያለ ሆሄያት ጥሩ (40)
እንዴት ምሳሌ የሚለው መልሱ ቃላት (45)
አንድ ሶስት ናቸው መካከል ዮሐንስ (50)
ንባቡ ሲጠናቀቅ በመቆጣጠሪያ ሰዓቱ ላይ የቀረው ጊዜ (ሰከንድ መጠን)
ልጁ በመጀመሪያው ረድፍ ካሉት ቃላት በትክክል ያነበበው ከሌለ በዚህ ሳጥን ውስጥ ምልክት አድርግ
ጎበዝ ጥሩ ሰርተሃል/ሻል፡፡ ወደሚቀጥለው ክፍል እንሸጋገር፡፡
5. ያልተለመዱ የይምሰል (የውሸት) ቃላት አነባበብ
ይምሰል(የውሸት) ቃላትን ማንበብ ምልክቶችን ትርጉም ባለው መልኩ በአእምሮ ውስጥ የመቅረፅ ብቃትን ለመመዘን ያስችላል፡፡ በተለይ ቃላትን
በወረቀት ላይ ተፅፈው እንደሚታዩት አግባብ ብቻ ላለመረዳት ቁልፍ መሳሪያ ነው፡፡ ብዙ ሕፃናት ተማሪዎች በርካታ ቃላትን በወረቀት ላይ ተፅፈው
እንደሚታዩት አግባብ ብቻ እንዲረዱና እንዲያስታውሱ ነው የሚያደርገው፡፡
ጭብጥ፡- የሕፃኑ ውጤት የሚለካው በደቂቃ ውስጥ ባነበባቸው የይምሰል ቃላት ብዛት ነው፡፡ ከተመደበው ጊዜ አስቀድሞ ቃላቱን አንብቦ የሚጨርስ
ከሆነ ያጠናቀቀበት ጊዜ ከተመዘገበ በኋላ ስሌቱም በዚሁ ሰዓት መሰረት ይሰራል፡፡ ሆሄያትን በመጥራት ልምምድ ውስጥ የተጠቀምንባቸው ሶስቱም
የስሌቱ ተለዋዋጮች (ቫሪየብልስ) ማለትም በጠቅላላው የተነበቡት ቃላት፣ በትክክል ያልተነበቡ ቃላት እና የሚቀረው ጊዜ (ሰዓት) የሚሉት ተለዋዋጮች
ለዚህና ለሌሎቹ ጊዜ ለተመደበላቸው ተግባራት ስሌት ይጠቅማሉ፡፡
በዝርዝር ማስቀመጥ፡- ይህ የምዘና ክፍል 50 ነጠላም ሆነ ድርብ የይምሰል ቃላት ዝርዝር ይኖሩታል፡፡ በእያንዳንዱ መደዳ አምስት ቃላት የተዘረዘሩበት
ማለት ነው፡፡ ዝርዝሩም “ተነባቢ አናባቢ”፤ “አናባቢ ተነባቢ” እንዲሁም “ተነባቢ፣ አናባቢ፣ ተነባቢ” በሆነ የፊደላት አግባብ የሚመሰረቱ ቃላትን
ከግንዛቤ ያስገባ መሆን አለበት፡፡ (ይህ እንደ የቋንቋው ህግጋት የተለያየ ሊሆን ይችላል) የቃላት ዝርዝሩ እንደየቋንቋው ህግጋትና እንደሆሄያትም
ተገቢ አጠቃቀም ሊቀመጥ ይችላል፡፡ (ለምሳሌ በእንግሊዝኛ “wuj” የሚል ቃል መፃፍ አይችልም፡፡ ምክንያቱም በቋንቋው ህግ መሰረት “j” የአንድ
ቃል የመጨረሻ ፊደል ሆና መቀመጥ አትችልም) ይልቁኑም ተነባቢ - አናባቢ ጥምረት ላይ ተመስርቶ ቃላትን መዘርዘር ጠቃሚ ነው፡፡ በተጨማሪም
የምንዘረዝረው የይምሰል ቃል ከትክክለኛው ቃል አነባበብ ጋር የሚመሳሰል ከሆነ መጠቀም አይሞከረም፡፡ (ለምሳሌ “kab” የይምሰል ቃል “cab”
ከተሰኘው ትክክለኛ ቃል ጋር ተመሳሳይ አነባበብ ስላለው የዚህ ዓይነት ቃል ከመዘርዘር መቆጠብ፡፡) የሚዘረዘሩት የይስሙላ ቃላት በረድፍ የተቀመጡ
(5 የይምሰል ቃላት በአንድ ረድፉ) ፤ ግልፅና በመካከላቸውም በቂ ክፍት ቦታ ባለበት መልኩ መዘርዘር ይኖርባቸዋል፡፡

67. 57ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ክፍል 4. የፈጠራ ቃላትን ማንበብ
በመጽሐፉ ውስጥ የፈጠራ ቃላት ያለበትን ገጽ ለልጁ/ቷ አሳይተህ የሚከተለውን በል፡፡
እዚህ ጥቂት የፈጠራ ቃላት ተሰጥተዋል፡፡ እባክህ የምትችለውን/ቺውን ያህል ቃላት አንብብ/ቢ(የቃላቱን ፊደል መጥራት
ሳይሆን ፊደሎቹን አያይዘህ ቃላቱን አንብብ፡/ቢ፡) ለምሳሌ ይህ ቃል “ለደበ” ተብሎ ይነበባል፡፡
እስቲ እንለማመድ፣ የሚከተለውን ቃል አንብብ/ቢ [ገተለ ወደሚለው ቃል አመልክት]
ልጁ/ቷ በትክክል ከመለሰ/ች ጎበዝ በል፡፡ ይህ ቃል ገተለ ነው፡፡
ልጁ/ቷ በትክክል ካልመለሰ/ች ይህ ቃል ገተለ ነው በል፡፡
አሁን ደግሞ ሌላ እንሞክር፡፡ እስቲ ይህን ቃል አንብብ[ጋወመ ወደሚለው ቃል አመልክት]
ልጁ/ቷ በትክክል ከመለሰ/ች ጥሩ ነው በል፡፡ ይህ ቃል ጋወመ ነው፡፡
ልጁ/ቷ በትክክለ ካልመለሰ/ች ይህ ቃል ጋወመ ነው በል፡፡
ጀምር/ሪ ስልህ/ሽ የምትችለውን/ቺዪውን ያህል ቃላቱን በፍጥነትና በጥንቃቄ ታነባለህ/ቢያለሽ፡፡ በገጹ ላይ የተሰጡትን ቃላት
ከመጀመሪያው በመጀመር ከግራ ወደቀኝ አንብብ/ቢ፡፡ ድጋፍ እስካልፈለግህ/ሽ ድረስ ዝም ብዬ ነው የማዳምጥህ/ሽ፡፡ ምን
እንደምትሰራ/ሪ አወቅህ/ሽ? ተዘጋጀህ/ሽ? ጀምር/ሪ፡፡
ልጁ/ቷ የመጀመሪያውን ቃል ማንበብ እንደጀመረ/ች መቆጣጠሪያ ሰዓቱን አስጀምር፡፡ ከዚያም በሚያነባቸው/ በምታነባበቸው በእያንዳንዱ ቃል አንጻር
በእርሳስ እየጠቆምክ ተከተል፡፡ በትክክል ያላነበበው/ችው ቃል ካለ በቃሉ ላይ በግልጽ የህዝባር (/) ምልክት አድርግ፡፡ በዚህ ሂደት ልጁ/ቷ ወዲያውኑ
በራሱ/ሷ አስተካክሎ/ላ ያነበባቸውን/ ያነበበቻቸው እንደትክክል አድርገህ ውሰድ፡፡ ይሁንና ልጁ/ቷ በራሱ/ሷ አስተካክሎ/ላ ያነበባቸውን/ያነበበቻቸውን ቃላት
እንደስህተት ወስደህ ምልክት ካደረግህበት ቃሉን ክበበውና ቀጥል፡፡ ልጁ/ቷ በሚያነብበት/በምታነብብበት ጊዜ አንዱን ቃል ለማንበብ ለሶስት ሰከንድ ያህል
ካመነታ/ች ቃሉን ነግረኸው/ኻት የሚቀጥለውን በማመልከት እሺ ቀጥል/ዪ ከምትል በስተቀር ምንም ነገር አትናገር፤ ዝም በል፡፡ በትክክል ሊያነብ/ልታነብብ
ባለመቻሉ/ሏ አንተ ለልጁ/ቷ የነገርከውን/ካትን ቃል ስህተት እንደሆነ በግልጽ ምልክት ማድረግ አለብህ፡፡
ከ60 ሰከንድ በኋላ ‘አቁም’ በማለት ንባቡን አስቁም፡፡ እናም በመጨረሻ ባነበበው ቃል ላይ አራት ማዕዘን ቅንፍ] ምልክት አድርግ፡፡
ከሰዓቱ ቀድሞ የማስቆም ሕግ፡ - ልጁ/ቷ በመጀመሪያው ረድፍ ካሉት ቃላት አንድም ቃል በትክክል ካላበበ/ች ወይም ለመጀመሪያዎቹ አምስት ቃላት ምንም
ምላሽ ካልሰጠ/ች ‘አመሰግናለሁ’ ብለህ የንባቡን ተግባር አቋርጥ፡፡ ከሰንጠረዡ ግርጌ ባለው ሳጥን ውስጥ ምልክት አድርግ፡፡ ከዚያም ወደተከታዩ ተግባር እለፍ፡
፡
ለደበ ገተለ ጋወመ
1 2 3 4 5
ረሰበሰ መነገበ ሱዳ ቃዲያ ጋም (5)
ግርዳ ወታ ታዶ ሾርጭ ግርጫ (10)
ወደፈ ደር ሱዳሄ ባገለ ቃገተ (15)
ቦሰ ቡጭማ ቻተረ ቡማና የክል (20)
ልርጫ ቱም ነሰገ መኘከ ፈገረ (25)
በራመ ለፐኘ ገረበ በቸቨ ዘደረ (30)
ወረቀ ባገከ አመር ጀለፈ ንጉብ (35)
አዷጋ ተቃ ረደሰ ወየቀ ግሩብ (40)
ሲዶ መደገ ቀበ ተመለ ተመ (45)
ከለፈ ረሰደ ቀነረ ጋመነ በለደ (50)
ንባቡ ሲጠናቀቅ በመቆጣጠሪያ ሰዓቱ ላይ የቀረው ጊዜ (ሰከንድ መጠን)
ልጁ በመጀመሪያው ረድፍ ካሉት ቃላት በትክክል ያነበበው ቃል ከሌለ በዚህ ሳጥን ውስጥ ምልክት አድርግ
ጎበዝ ጥሩ
ጎበዝ ጥሩ ሰርተሃል/ሻል፡፡ ወደሚቀጥለው ክፍል እንሸጋገር፡፡

68. 58የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
6. የአንቀፅ ንባብ እና መረዳት
የቃል ንባብ ብቃት እንደአጠቃላይ የንባብ ችሎታን ለመለካት ያስችላል፡፡ በተለይም ፊደላትን ወደ ድምፀት መቀየር፣ ድምፆችን ወደቃላት መለወጥ፣ ፅሁፉን
ከትርጓሜ ጋር ማገናኘት እንዲሁም የተዘነጉ መረጃዎችን መሙላት የሚለካው በዚሁ የቃል ንባብ ችሎታ ነው፡፡ (ሂሰብሩክ እና ቲንዳል፣ 2006)
ጭብጥ፡- የተማሪዎች የንባብ ክሂል ስሌት የሚሰላው በደቂቃ በትክክል በሚያነቡት ቃላት እንዲሁም በሚረዱት መጠን ነው፡፡ ሶስት የውጤት ዓይነቶች
አሉ፡፡ እነዚህም ተማሪው ያነበባቸው ቃላት መጠን፣ አንድ ቃል ለማንበብ የፈጀበት ጊዜ እና በትክክል የሰጣቸው ምላሾች መጠን ናቸው፡፡ ፊደላትን
መጥራት ልምምድ ውስጥ የተጠቀምንባቸው ሶስቱም የስሌቱ ተለዋዋጮች (ቫሪየብልስ) ማለትም በጠቅላላ የተነበቡ ቃላት፣ በትክክል ያልተነበቡ ቃላት
እና የሚቀረው ጊዜ (ሰዓት) የሚሉት ተለዋዋጮች ናቸው፡፡ (ለስሌቱ ከዚህ ቀደም የተሰጠውን ማብራሪያ ተመልከት) በተጨማሪም የቀረቡት ጥያቄዎች እና
በስሌቱ መሰረት የተገኘው ውጤት እና የእያንዳንዱ የመረጃ ጥያቄ ተሰብስቦ ወደ መረጃ ቋት ውስጥ መግባት አለበት፡፡ ጥያቄዎች መቅረብ ያለባቸው ህፃኑ
ሊያነብ ከቀረበለት ፅሁፍ ጋር የተገኘ መሆን አለበት፡፡
በዝርዝር ማስቀመጥ፡- ምዘና ለማካሄድ የውጤት ቆጣሪዎቹ ከት/ቤቱ የማስተማሪያ መፃህፍት ውጭ ካሉ ፅሁፎች አንድ አንቀፅን በአብነት ማጣቀስ
አለባቸው፡፡ ከፅሁፍ ውስጥ ለትረካ የተመረጠው ይኸው የማሳያ አንቀፅ የፅሁፉ ገፀ-ባህሪያት በመግቢያው ውስጥ በአግባቡ የተገለፁ መሆን አለባቸው፡፡
በጥቂቱም ቢሆን ለመምረጥ የሚያስቸግሩ ተነፃፃሪ ሃሳቦችን የያዘ ማዕከላዊ የፅሁፍ አካልና እነዚህኑ ተነፃፃሪ ምርጫዎች ለመወሰን የሚያስችሉ አቅጣጫዎችን
የሚያመላክት የመደምደምያ ክፍል ሊኖረው ያስፈልጋል፡፡ ከዚህ ውጭ ግን ልል በሆነ መልኩ የተሳሰሩ ዓረፍተ ነገሮችን ብቻ ያጨቀ መሆን የለበትም፡፡
ክፍል 5 ሀ. የቃል ንባብ
በመጽሐፉ ውስጥ የሚነበበው ታሪክ ያለበትን ገጽ ለልጁ/ቷ Aሳይተህ/ሽ የሚከተለውን በል፡፡
ይህ አጭር ታሪክ ነው፡፡ ይህን ታሪክ ጮክ ብለህ/ሽ በፍጥነትና በትክክል
አንብብልኝ/ቢልኝ፡፡ አንብበህ/ሽ ስትጨርስ/ሽ ጥያቄዎች እጠይቅሃለሁ/ሻለሁ፡፡ ምን ማድረግ እንዳለብህ/ሽ ገብቶሃል/
ሻል? እሽ ጀምር/ሪ ስል የምትችለውን/ ችዪውን ያህል ታሪኩን አንብብልኝ/ቢልኝ፡፡ ድጋፍ ካልፈለግህ/ሽ በቀር ዝም ብዬ
ነው የማዳምጥህ/ሽ፡፡ ተዘጋጀህ/ሽ? ጀምር/ሪ፡፡
ልጁ/ቷ የመጀመሪያውን ቃል ማንበብ እንደጀመረ/ች መቆጣጠሪያ ሰዓቱን አስጀምር፡፡ ከዚያም በሚያነባቸው/በምታነባቸው በእያንዳንዱ ቃል አንጻር በእርሳስ
እየጠቆምክ ተከተል፡፡ በትክክል ያላነበበው ቃል ካለ በቃሉ ላይ በግልጽ የእዝባር (/) ምልክት አድርግ፡፡ በዚህ ሂደት ልጁ ወዲያውኑ በራሱ አስተካክሎ
ያነበባቸውን/ቻቸውን እንደትክክል አድርገህ ውሰድ፡፡ ይሁንና ልጁ/ቷ በራሱ/ሷ አስተካክሎ/ላ ያነበባቸውን ቃላት እንደስህተት ወስደህ ምልክት ካደረግህበት
ቃሉን ክበበውና ቀጥል፡፡ ልጁ/ቷ በሚያነብበት/በምታነብበት ጊዜ አንዱን ቃል ለማንበብ ለሶስት ሰከንድ ያህል ካመነታ/ች ቃሉን ነግረኸው/ሃት የሚቀጥለውን
በማመልከት እሺ ቀጥል/ዪ ከምትል በስተቀር ምንም ነገር አትናገር ዝም በል፡፡ በትክክል ሊያነብ ባለመቻሉ አንተ ለልጁ የነገርከውን ቃል ስህተት እንደሆነ
በግልጽ ምልክት ማድረግ አለብህ፡፡
ከ60 ሰከንድ በኋላ ‘አቁም’ በማለት ንባቡን አስቁም፡፡ እናም በመጨረሻ ባነበበው
ቃል ላይ አራት ማእዘን ቅንፍ] ምልክት አድርግ፡፡
ከሰዓቱ ቀድሞ የማስቆም ሕግ፡ - ልጁ በመጀመሪያው መስመር ካሉት ቃላት አንድም በትክክል ባለማንበቡ/ቧ ምልክት ካደረግህ ‘አመሰግናለሁ’ ብለህ የንባቡን
ተግባር አቋርጥ፡፡ ከሰንጠረዡ ግርጌ ባለው ሳጥን ውስጥ ምልክት አድርግ፡፡ ከዚያም
ወደተከታዩ ተግባር እለፍ፡፡

69. 59ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ከፍል 5 ለ. አንብቦ መረዳት
የተፈቀደው 60 ስከንድ ሲያልቅ ወይም ልጁ/ጅቷ ምንባቡን ከ60 ሰከንድ ቀድሞ/ማ ከጨረሰ/ች ምንባቡን ከልጁ/ጅቷ ፊት አንሳ፡፡ ከዚያም ከዚህ በታች ካሉት
ያቄዎች የመጀመሪያውን ጥያቄ ጠይቅ፡፡ መልሱን ለመመለስ ለልጁ/ጅቷ ቢበዛ 15 ሰከንድ ስጥ፡፡ የልጁን/ጅቷንም መልስ በሰንጠረዡ ውስጥ ከተሰጡት ምላሾች
ውስጥ ባንዱ ላይ ምልክት አድርግ፡፡ ከዚያም ወደሚቀጥለው ጥያቄ እለፍ፡፡
ልጁ/ቷ ማንበብ ያቆመበትን/ችበትን ቦታ እስከሚያመለክተው ቅንፍ ድረስ የሚመለከቱትን ጥየቄዎች ብቻ አንብብ፡
አበበ ከእናቱ ጋር በደብረሲና ከተማ ይኖራል፡፡ እናቱ አንድ ላም ነበረቻቸው፡፡ አበበ ላሚቱን ይጠብቃል፡፡ ከወተት ሽያጭ በሚገኘው ገቢ እናቱ
ቀለብና ለአበበ ደብተር ይገዙለታል፡፡
22
አንድ ቀን አበበ ከጓደኞቹ ጋር ሲጫወት ላሚቱ ጠፋችበት፡፡ ከዚያ ሲፈልግ ቆይቶ ወደ ማታ ከአቶ ጌታቸው ስንዴ ማሳ ውስጥ አገኛት፡፡
41
ደስ ብሎት ይዞ ሲመለስ በርቀት አቶ ጌታቸው አዩት፡፡ በሩጫ ደረሱበት ፡፡ የስንዴ ቡቃያው በመበላቱ ተቆጡ፡፡ አበበንና ላሚቱን ይዘው ወደ አበበ
እናት ወሰዷቸው፡፡
62
አሁን ስላነበብከው/ሽው ታሪክ ጥቂት ጥያቅዎች ልጠይቅህ/ሽ ነው፡፡ ጥያቅዎቹን በምትችለው/ችዪው መጠን ለመመለስ ሞክር/ሪ፡፡
ትክክል ስህተት ምላሽ
የለም
የአበበ እናት የት ይኖራሉ?
[ደብረ ሲና]
አበበ ከትምህር ቤት መልስ ምን ይሰራል?
[ላም ይጠብቃል]
የስንዴ ማሳው ባለቤት ማን ነው?
[አቶ ጌታቸው ]
አቶ ጌታቸው አበበንና ላሚቱን ወደአበበ እናት
የወሰዷቸው ለምንድን ነው?
[ለወቀሳ፣የተበላውን የስንዴሰብል ለማስከፈል]
ንባቡ ሲጠናቀቅ በመቆጣጠሪያ ሰዓቱ ላይ የቀረው ጊዜ (ሰከንድ መጠን)
ልጁ/ቷ የመጀመሪያውን መስመር በትክክል ካላነበበ/ች በሳጥኑ ውስጥ ምልክት አድርግ ድርግ
7. ማድመጥን መረዳት
ማድመጥን የመረዳት ምዘና መምህሩ አንቀፆችን እያነበበ ተማሪዎችም በቃል ለሚቀርቡ ጥያቄዎች እየመለሱ በሚከናወን አቅጣጫ ነው የሚለካው፡፡
ጭብጥ፡- የተማሪዎች ውጤት የሚለካው ለሚጠየቁት ጥያቄዎች በሚሰጡት ምላሽ ነው፡፡ (ከአጠቃላይ ከቀረበላቸው ጥያቄዎች ውስጥ ማለት ነው) ጥያቄዎች
ሲሰናዱም “አዎ” እና “አይደለም” የሚል ምላሽ የሚያስከትሉ መሆን አይኖርባቸውም፡፡
በዝርዝር ማስቀመጥ፡- ለንባብ የሚቀርበው አንቀፅ በ30 ቃላት የሚገነባ እና በአካባቢው ህፃናት የሚታወቅ(የተለመደ) ድርጊትን ወይም ሁነትን የሚተርክ
መሆን አለበት፡፡ ምርጫ የሚሰጡ እና መረዳትን የሚፈትኑ ጥያቄዎችን ማካተትም ይኖርበታል፡፡
ጎበዝ ጥሩ ሰርተሃል/ሻል፡፡ ወደሚቀጥለው ክፍል እንሸጋገር፡፡

70. 60የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ክፍል 6. አዳምጦ መረዳት
ይህ በጊዜ የሚለካ መለማመጃ አይደለም፡፡ እናም የተማሪው ገጽ የለም፡፡ ምንባቡን ጮክ ብለህ አንድ ጊዜ ብቻ አንብብለት/ላት፡፡ ከዚያም ለእያንዳንዱ ጥያቄ
15 ሰከንድ ስጥ፡፡ ከዚያም የሚከተለውን በል፡፡
አንድ አጭር ታሪክ ጮክ ብዬ አንድ ጊዜ ብቻ አነብልሃለሁ/ሻለሁ፡፡ ከዚያም አንዳንድ ጥያቄዎች እጠይቅሀለሁ/ሻለሁ፡፡
በጥንቃቄ አዳምጥ/ጪ፤ ከዚያም የቻልከውን/ሺውን ያህል መልስ/ሺ፡፡ አሁን ምን እንድምትሰራ/ሰሪ ገባህ/ሽ?
አንዲት ቡችላ ስትጫወት ጉድጓድ ውስጥ ወደቀች፡፡ እናቷም ጩኸቷን ሰምታ መጣች፡፡ ግን ልትረዳት አልቻለችም፡፡ ከዚያ አልማዝ ወደቤቷ ስትመጣ
የቡችላዋን ችግር አየች፡፡ በረጅም እንጨት ጫፍ ላይ ስጋ አስራ ወደጉድጓዱ ውስጥ አስገባችው፡፡ ቡችላዋ ስጋውን መብላት ስትጀምር በእንጨቱ ጎትታ
አወጣቻት፡፡
ቡችላዋ ምን ውስጥ
ወደቀች?
[ጉድጓድ ውስጥ] 0 ትክክል 0 ስህተት 0 ምላሽ የለም
ቡችላዋ ጉድጓድ ውስጥ
የገባችው ምን ስትሰራ ነው?
[ስትጫወት] 0 ትክክል 0 ስህተት 0 ምላሽ የለም
ቡችላዋ ጉድጓድ ውስጥ
ስትወድቅ ቀድሞ የደረሰው
ማን ነው?
[የቡችላዋ Eናት] 0 ትክክል 0 ስህተት 0 ምላሽ የለም
ቡችለዋ ከጉድጓዷ ስትወጣ
የቡችላዋ እናት ምን
ተሰማት?
[ደስታ] 0 ትክክል 0 ስህተት 0 ምላሽ የለም
ቡችላዋ ከጉድጓዱ እንዴት
ወጣች?
[አልማዝ በእንጨት ላይ ስጋ አስራ
የላከችውን ስጋ ስትበላ በመጎተት]
0 ትክክል 0 ስህተት 0 ምላሽ የለም
8. የቃል ፅህፈት (አማራጭ)
የቃል ፅህፈት ምዘና በተደጋጋሚ የሚሰጠው በመምህራን ነው በቃል የመረዳት ብቃትንና የመፃፍ ክህሎትን ለመመዘን ይውላል፡፡ ቀደም ሲል እንደተገለፀው
የማንበብ ሂደት በተቃራኒውም ይመዘናል፡፡ ማለትም በተማሪዎች ድምፀትን በመስማት ብቃት እና የሰሙትን ፊደልና ቀለም በትክክል በፅሁፍ በማስፈርም
ይለካል፡፡
ጭብጥ - በቃል ፅህፈት ምዘና ተማሪዎች የሚለኩት ተነባቢዎችን” አናባቢዎችን” የቃላት አፃፃፍን” የፅሁፉን አወቃቀር እንዲሁም በየቃላቱ መካከል ያለውን
የፅህፈት ክፍተት” ካፒታላይዜሽንና ስርአት ነጥብን ተረድተው በነበሩት መጠን ነው፡፡ በእያንዳንዱ የመመዘኛ ክፍል በትክክል ለተተገበረው የቃል ፅህፈት ሁለት
ነጥብ፤ በተወሰነ መልኩ ለተተገበረው አንድ ነጥብ እንዲሁም በትክክል ላልተፃፈው ዜሮ ነጥብ ይቀመጣል፡፡ በትንተና ጊዜ እነዚህ ተለዋዋጮች ተደምረው አንድ
ነጠላ የመለኪያ ተለዋዋጭ ይሆናሉ፡፡
በዝርዝር ማስቀመጥ - በቃል የሚፃፈው ዓረፍተ ነገር አስር ቃላት ያሉትና በውስጡም ቢያንስ አንድ አስቸጋሪ ወይም መደበኛ ያልሆነ ቃል ሊይዝ ያስፈልጋል፡፡

71. 61ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
አባሪ፦ 9 የትምህርት ዕቅድ
ትምህርት፦_________________________________________________________________________
የትምህርት መሰረታዊ ጉዳይ፡- «e» «s» «m» «t»
(ማሳሰቢያ፦ ምሳሌዎቹ እና ተግባራቱ ላይ የአማርኛ ቋንቋ ፊደላትን ይጠቀሙ፡፡)
የንግግር ድምፆች ጥናት
(5 ደቂቃ)
ዓላማ፦ ተማሪው አንድ የተሰጠውን ቃል ድምፀት
ይለያል፡፡
መርጃ መሳሪያ፦ የቃላት ገበታ
የቃላት ዝርዝር፡- as” am” sat, mat” ant” see” man
ተግባር
በምትገልፅላቸው ቃል ውስጥ ያለውን የመጀመሪያ ድምፀት እንዲለዩ መናገር ማለት ቃሉ አም የሚለው ሲሆን
የመጀመሪያው ድምፀት «አ» ነው፡፡አሁን በጋራ እንዲሞክሩ ማድረግ፡፡ «አም» በሚለው ቃል የመጀመሪያው ድምፀት
«አ» ነው፡፡ አሁን እናንተ ሞክሩ፡፡ «አስ» በሚለው ቃል የመጀመሪያው ድምፀት ___ተማሪዎች ይመልሳሉ፡፡ ተማሪዎች
በትክክል ከመለሱ ሌሎችንም ቃላት እንዲሁ ማድረግ፡፡
የሆሄያት ስያሜ
(5 ደቂቃ)
ዓላማ፡- ተማሪዎች የሚሰጣቸውን ሆሄ ይጠራሉ፡፡
መርጃ መሳሪያ፡- ሆሄያት የተፃፉባቸው ካርዶች a፣ s፣
m፣ t
ሆሄያት፦ a፣ s፣ m፣ t
ቃላት
በፍጥነት የሚጠሩ ቃላት
ተግባር
የሆሄያትን ስያሜ እንደሚማሩ ለተማሪዎች መናገር፡፡ የእነዚህን ሆሄያት ስያሜ ከለዩ በኋላም ቃላትን ማንበብ
እንደሚጀምሩ ጨምሮ ማስገነዘብ፡፡ እያንዳንዱን ሆሄ በማሳየት ስያሜውን መንገር፡፡ ተማሪዎች እየደጋገሙ እንዲሉ
ማድረግ፡፡ እያንዳንዱን ሆሄ ተማሪዎች እንዲያውቁት ከተደረገ በኋላ ሆሄያቱን በዘፈቀ በየተራ በማሳየት ተማሪዎች
ስያሜውን እንዲጠሩ ማድረገ
ከፍተኛ ብቃት (በፍጥነት ማንበብ)
(5 ደቂቃ)
ዓላማ፡- ተማሪዎች የተመለከቱትን ሆሄ ስያሜ በ3
ሰኮንድ ውስጥ ይጠራሉ፡፡
መርጃ መሳሪያ፡- ሆሄያት የተፃፉባቸው
ቃላት- a፣ s፣ m፣ t
ትኩረት፡- ለሆሄያት
ተግባር፡- የሆሄያት ካርድን በማሳየት የፊደሉን ስያሜ እንዲናገሩ ማድረግ፡፡ በ3 ሰከንድ ውስጥ በካርዱ ላይ
የተመለከቱትን ሆሄ ስያሜ ካልተናገሩ ስያሜውን መናገር እነርሱ ደግመው እንዲጠሩት ማድረግ፡፡ ለሌሎቹም ፊደላት
እንዲሁ ማድረግ
ቃላት ፍቺ እና መረዳት
(15 ደቂቃ)
ዓላማ፡- ዓረፍተ ነገሩን ያደምጣሉ፤ ዓረፍተ ነገሩም ስለ
ምን እንደሚያብራራ ይለያሉ፡፡
መርጃ መሳሪያ፤- በሰሌዳ ወይም በቻርት ላይ የተፃፉ
ዓረፍተ ነገሮች
ተግባር
ዓረፍተ ነገር እንደሚነበብላቸው ለተማሪዎች መግለፅ፡፡
እኔ ሳም እባላለሁ፡፡ ዓረፍተ ነገሩ ስለ ማን ነው?- ስለ ሳም

72. 62የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
አባሪ 3- ከአሜሪካ የተገኘ ምርጥ ተሞክሮ…
አባሪ ሀ- የእንግሊዝኛ ቋንቋ የቃል ንባብ አንደበተ ርቱዕነት ልማድ በአሜሪካ…
አባሪ 4- ለንባብ አጋዥ የሆኑ ማጣቀሻዎችን መምረጥ
የአጋዥ መጽሐፉ ርዕስ፦ ትምህርታዊ ተረቶች
ደራሲ/ ፀሃፊ፦ ጌል አስካሪ፡ የታተመበት ዘመን፡ 2012
ስለ መጽሐፉ ታሪኮች አጠቃላይ ማብራሪያ
ትምህርታዊ ተረቶች ከ1ኛ እስከ 3ኛ ክፍል የሚማሩ ተማሪዎችን የንባብ ደረጃ መሰረት አድርው የተሰናዱ ናቸው፡፡ የየታሪኮቹ ምስላዊ ርእስ ህፃናቱ ታሪኮቹ ስለ
ምን ሊያወሩ እንደሚችሉ አስቀድመው እንዲገምቱ ያስችላቸዋል፡፡
በታሪኮቹ ውስጥ ያሉት ስዕላዊ መግለጫዎች ተማሪዎች የተነበበላቸውን ጉዳይ ጠቅለል አድርገው እንዲጨብጡ “ በድጋሚ እንዲናገሩትና የተነገራቸውንም
አሳጥረው እንዲናገሩ ያስችላቸዋል፡፡ በእያንዳንዱ ታሪክ ፍፃሜ ላይ የጥያቄዎች ገፅ አለ፡፡ ይህም መምህሩ ከንባብ በኋላ በታሪኮቹ ባህሪያት ዙሪያ ውይይት
እንዲያስደርግ ያግዘዋል፡፡
ትምህርታዊ ተረቶች- 1
«አንበሳውና አይጧ» የሚለው በመጀመሪያው የክፍል ደረጃ በሚማሩ ህፃናት የንባብ ደረጃ የተዘጋጀ ነው፡፡ ዓረፍተ ነገሮቹ አጫጭር ናቸው፤ የቃላት ፍቺው
ቀላል ነው፡፡ በእያንዳንዱ ገፅ ላይ አንድ ወይም ሁለት ዓረፍተ ነገሮች ብቻ ናቸው ያሉበት፡፡ በእያንዳንዱ የታሪኩ ድርጊት ፍፃሜ ስዕላዊ ማብራሪያዎች አሉ፡፡
ትምህርታዊ ተረቶች- 1
«ትልቋ ዝሆን እና ትንሹ ዝሆን» የሚለው ታሪክ ለሁለተኛ ክፍል ተማሪዎች የተዘጋጀ ነው፡፡ ከቃላቱ በበለጠ ዓረፍተ ነገሮቹ ረዣዥም ናቸው፡፡ ታሪኩ አጭር
ነው፤ በእያንዳንዱ ገፅ ላይ ጥቂት ዓረፍተ ነገሮች ናቸው ያሉት፡፡ በእያንዳንዱ የታሪኩ ድርጊት ፍፃሜ ላይም ገላጭ ስዕሎች አሉ፡፡
«ስስታሙ በቀቀን» የሚለውም ታሪክ እንዲሁ ለሁለተኛ ክፍል ተማሪዎች የተሰናዳ ነው፡፡ በየገፁ ያለው ፅሁፍ በአንፃራዊነት ከቀደሙት ረዣዥም ነው፡፡
በርከት ያሉ የቃላት ፍቺዎችና ረዣዥም ዓረፍተ ነገሮችም አሉት፡፡
ትምህርታዊ ተረቶች- 2
«አንበሳው ትህትናን ተማረ፣ መልካም ጎረቤት እና ደፋሩ ደቦል» የሚባሉትን ሶስት ተረቶች የያዘ ሲሆን ለሁለትኛ ክፍል ተማሪዎች የተዘጋጀ ነው፡፡ ታሪኮቹ
በሂደት እየሰፉ እና ይበልጥ እየተወሳሰቡ ይሄዳሉ፡፡
ትምህርታዊ ተረቶች- 3
«የጠፋው ግልገል፣ የኤሊዋ ውድድር እና የቀበሮ ተረት» የሚባሉትን ሶስት ተረቶች የያዘ ሲሆን ለሶስተኛ ክፍል ተማሪዎች የተዘጋጀ ነው፡፡ የተማሪዎች የንባብ
ችሎታ ባደገ ቁጥር ታሪኮቹ ይበልጡን እየተወሳሰቡ ይመጣሉ፡፡
ትምህርታዊ ተረቶች- 4
«የተኩላው ምስጢር» ለሶስተኛ ክፍል ተማሪዎች በአንድ መፅሐፍ የቀረበ ነው፡፡ ምስጢር ጠባቂነት በጣም ትልቅ የሆነ ጉዳይ ነው፡፡ ታሪኩ በኩነቶች ቅደም
ተከተል እና በተወሳሰቡ ዓረፍተ ነገሮች መዋቅር እንዲሁም በተወሳሰቡ አንቀፆችና ምልልሶች የተሞላ ነው፡፡
አባሪ 5- የህፃናት ተማሪዎች የንባብ ፕሮግራም መርሆዎች
መርሆዎቹ የህፃናትን የንባብ ፕሮግራም ውጤታማ በሆነ መልኩ ለማጎልበትና ለመተግበር መመሪያ እንደሚሆኑ ይታመናል፡፡ እኛም እነዚህ መርሆዎች ጥራት
ላለው የንባብ ልምድ ጅማሮ ወሳኝ እንደሚሆኑ እናምናለን፡፡ ሁሉም አስፈላጊ ከመሆናቸውም በላይ በሁሉም የንባብ ማጎልበትና ትግበራ ዕቅዶች ውስጥ
መካተት አለባቸው (ሮስከስ 2009)
መርህ 1- የቃል ቋንቋ ንባብንና ፅህፈትን ለመማር መሰረት ነው፡፡
ከሁሉ አስቀድሞ ንባብ በቃል ቋንቋ ላይ ነው የሚገነባው፡፡ የህፃናትን የንባብ ባህል ለማጎልበት የሚዝጋጁ ፕሮግራሞች ሁሉ በንግግር ቋንቋ
ለቃላት ፍቺ ትኩረት ሊሰጡ ይገባል፡፡ ብዝሃ ቋንቋ(በርካታ ቋንቋዎች) በሚነገሩባቸው አካባቢዎች በአገሬው ቋንቋ(አፍ መፍቻ)፣ በማስተማሪያ
ቋንቋ እና በፅህፈት ቋንቋ መካከል ያለው ልዩነት ከግምት ውስጥ ሊገባ ያስፈልጋል፡፡ ያም ሆኖ ግን የማስተማሪያ ቋንቋን ማንበብ የተፃፉ ቃላትን
ወደ ድምፀት እንዴት መቀየር እንደሚቻል ለመረዳት ያግዛል፡፡ የፅሁፍ መመሪያ ከንባብ መመሪያ ጋር በአንድነት የሚተገበር ከሆነ የፅሁፍ ቋንቋን
በቃል ቋንቋ ለመግለፅ ያስችላል፡፡ እናም የንባብ መመሪያ ከፅሁፍ፣ ከንግግር እና ከማድመጥ የቋንቋ ዘውጎች ጋር ሊተገበር ያስፈልጋል፡፡

73. 63ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
መርህ 2- መፃህፍትና ፅሁፎች በአይነትና በቅርፅ ይለያያሉ፤ የተትረፈረፉና ብዙም ናቸው
ህፃናት አንባቢነታቸው እንዲያድግ መፅሀፍትንና የተለያዩ ፅሁፎችን ሊያገኙ ይገባል፡፡ ይህ ግልፅ ነው፤ ግን ቀላል አይደለም፡፡ ዋናው ጉዳይ
የመፃህፍቱ በበቂ መጠን(በብዛት) መኖር ነው፡፡ ህፃናት በአቅራቢያቸው በርካታ መፃህፍትን ካገኙ ማንበብ ያዘወትራሉ፡፡ ይህ ማለት በየትምህርት
ቤቱ መፃህፍት በብዙ መጠን መቅረብ አለባቸው፡፡ በሃገሬው ፀሃፍት ተዘጋጅተው በአካባቢው አሳታሚዎች የሚታተሙ መፃህፍት ለዚህ መፍትሄ
ይሆናሉ፡፡ ለንባብ ማስተማሪያነትም በርካታ መፃህፍት ያስፈልጋሉ፡፡ ተማሪዎች በራሳቸው ንባብን እንዲያዳብሩ ለእያንዳንዱ ተማሪ ከ5 እስከ 8
የሚደርሱ የተለያዩ ይዘት ያላቸው(የመረጃ፣
የተረቶችና የግጥም) መፃህፍት ሊቀርቡ ይገባል፡፡ በመማሪያ ክፍል ውስጥ የሚገኝ የመፃህፍት ጥግ (መደርደሪያ) ከመፃፍት ጋር የጠበቀ ወዳጅነት
ለመፍጠር ያስችላል፡፡ ይህ ጥግ ትልቅ ሊሆን አይጠበቅም፤ ይልቁንም ለንባብ የሚጋብዝ መፃህፍትን ለማንበብ የተመቸ መሆን አለበት፡፡
መርህ 3- የትምህርት አካባቢ በርካታና የተለያዩ ህትመቶች አሉት፡፡
ከመፃህፍት በተጨማሪ የትምህርት አካባቢው የተለያየ ይዘት ባላቸው በርካታ ማጣቀሻዎች የተሞላ መሆን አለበት፡፡ እንደ ቻርት፣ የቃላት ገበታና
ሌሎችም ለንባብ ትምህርት አጋዥ የሆኑ መርጃ መሳሪያዎች በመማሪያ ክፍል ውስጥ መገኘት አለባቸው፡፡ በተማሪዎችና በመምህራን በራሳቸው
የተዘጋጁ መፃህፍትም ሊሆኑ ይችላሉ፡፡ በተጨማሪም የመማሪያ አካባቢው የተማሪዎችን ስነ-ልቡና አነቃቅቶ ለንባብ የሚጋብዝ መሆን አለበት፡፡
በበር፣ በግድግዳ እና በሌላም በሚታይበት አቅጣጫዎች ላይ ፣ የተማሪዎች የስራ ውጤቶች፣ ቻርቶች፣ ስዕሎችና ሌሎችም መሰቀል አለባቸው፡፡
መርህ 4- በማስረጃ ላይ የተመሰረተ ስርዓተ ትምህርት ለንባብ መረጃ ትምህርት መመሪያ ይሆናል፡፡
በአሁኑ ወቅት በበርካታ አገሮች (በማደግ ላይ ያሉትን ጨምሮ) ስርዓተ ትምህርት አለ፡፡ የንባብ ፕሮግራሞች የሚቀረፁትም መፃፍና ማንበብ
ሌሎችንም የስርዓተ ትምህርትን ግቦች ለማሳካት ነው፡፡ እነዚህም ማስረጃ ላይ የተመሰረቱ መሆን አለባቸው፡፡ ስርዓተ ትምህርት የህፃናት
ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት ለማጎልበት ሁነኛ ምንጭ ነው፡፡ በስርዓተ ትምህርት ላይ ያለ ግንዛቤ ለማስተማር ወሳኝነት አለው፡፡
መርህ 5- መምህራን የንባብ ትምህርት ፕሮግራሙን በአግባቡ ለመተግበር መዘጋጀት አለባቸው፡፡
ተማሪዎችን እንዲያነቡ ለማድረግ በእውቀት የተካነንና ስትራቴጅያዊ የሆነን መምህር በምንም መተካት አይችልም፡፡ የተካነ መምህር በርካታ
ተማሪዎች በሚገኙበት ክፍል ውስጥ መርጃ መሳሪያን በመጠቀም የንባብ ትምህርት ይሰጣል፡፡ ንባብን በማስተማር ሂደት ቀጣይነት ያለው
ድጋፍ ወሳኝ ነው፡፡ ውጤታማ የሆነ እርዳታ የሚሰጠው የስልጠና መድረኮችን በማዘጋጀት ብቻ አይደለም፡፡ ይልቁኑም መምህራን ፕሮግራሞችን
በሚተገብሩበትም ወቅት ቀናተኛ ድጋፍ ማግኘት አለባቸው፡፡ መምህራን ፕሮግራሞችን በአካባቢያቸው ተጨባጭ ሁኔታ ተመስርተው
እንዲተገብሯቸው ሊበረታቱ ይገባል፡፡ እንደባለሙያም ታይተው የራሳቸውን የማስተማር ጥበብ እንዲከተሉ መበረታታት አለባቸው፡፡
መርህ 6- የምዘና ስርዓት በተግባር መዋል አለበት፡፡
መምህራን ለማስተማር በሚያቅዱ ጊዜም ሆነ በሚያስተምሩበት ወቅት ለተማሪዎች ምላሽ ሰጪዎች መሆን አለባቸው፡፡ ምዘና የአጭር ጊዜና
የረዥም ጊዜን ውሳኔዎች ለመምህራን ይጠቅማል፡፡ የምዘና ዘዴዎችና ስትራቴጂዎች የማንኛዉም ፕሮግራም አካል መሆን አለባቸው፡፡ መምህራን
መረጃን በመሰብሰብ ሂደት ብልህ መሆን አለባቸው፡፡ መረጃን በመመዝገብ፣ በማጠናቀርና በመተርጎምም እንዲሁ፡፡
መርህ 7- የቤተሰብ ተሳትፎ የህፃናት ተማሪዎች የንባብ ትምህርት አካል ነው፡፡
ማንኛውም የንባብ ትምህርት ጉዳይ ከቤት እስከ ትምህርት ቤት በተሳሰረ ግንኙነት የሚመራ መሆን አለበት፡፡ ከትምህርት ቤት ውጭ ያለው
መፃፍና ማንበብ የስርዓተ ትምህርቱ አካል መሆን አለበት፡፡ በተመሳሳይ በትምህርት ቤት የሚሰጠው የማንበብና መፃፍ ትምህርት ወደ
ማህበረሰቡ መሰራጨት አለበት፡፡ ይህ ትልቅና ወሳኝ ተግዳሮት ነው፡፡ የትምህርት ቤት ማህበረሰብን የመገንባት ስራ ከወላጆች ጋር የጠበቀ
ግንኙነትን በመፍጠር ይጀመራል፡፡ መደበኛ የትምህርት ቤት ፕሮግራሞችና ልዩ ልዩ ዝግጅቶች ከወላጆች ጋር የመገናኛ ሁነኛ አጋጣሚዎች
ናቸው፡፡ እነዚህ ጊዜያት የተማሪዎችን የትምህርት አፈፃፀም ለወላጆች ለማሳየት ብሎም የትምህርት ግቦችን ለማስገንዘብና የምዘና ውጤቶችን
ለመግለፅ ምቹ ናቸው፡፡ ኮሚቴዎች፣ መማክርቶችና የአማካሪ ቡድኖችም ከወላጆች ጋር ግንኙነት ለመፍጠርና የጋራ የመፍትሄ ማፈላለጊያ
አቅጣጫዎችን ለመቀየስ ይችላሉ፡፡
መርህ 8- ግምገማ የለውጥ መሳሪያ ነው፡፡
ለማንበብና ለመፃፍ እንከን የለሽ የሆነ ፕሮግራም የለም፡፡ ሁሉም ፕሮግራሞች ከአካባቢ ተጨባጭ ሁኔታ ጋር እየተጣጣሙ የሚቀዱና
የሚስተካከሉ ናቸው፡፡ ፕሮግራሞች ውጤት የሆነውንና ያልሆነውን መረጃ መለየት በሚያስችል ቀጣይነት ያለው እቅድ ይመነዘራሉ፡፡ የዚህ
አይነቱ ግምገማ ፕሮግራሙን በሚተገብሩ ሰዎች ይካሄዳል፡፡ ይህ በሁለት መልኩ ጠቃሚ ነው፡፡ አንደኛ የዚህ አይነቱ ግምገማ ፕሮግራሙ
ከሚለዋወጡ ሁኔታዎች ጋር እየተለማመደ እንዲለዋወጥ ያስችላል፡፡ ሌላው በማህበረሰቡ ዘንድ የባለቤትነት ስሜት ስለሚጎለብት የፕሮግራሙ
ቀጣይነት ይረጋገጣል፡፡

74. 64የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
አባሪ 6- በተግባራዊ ምርምር ሌሎች የሚጋሩ ናሙና ታሪኮች
ተመራማሪ፡ አስቴር (የመጀመሪያ ደረጃ ት/ቤት መምህርት)
የአስቴር የምርምር ጥያቄ
የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ባህል ለማጎልበትና ይህንኑም ለአጠቃላይ የትምህርት ቤቱ ተማሪዎች የንባብ መርሃ ግብር ለማስፋት የተግባራዊ ምርምሩን
መርሆዎችና አካሄዶች እንዴት መተግበር እችላለሁ?
አስቴር በድርጊት መርሃ ግብሯ ውስጥ ተከታዮቹን ጥያቄዎች በማንሳት የራሷን ምላሾች አስቀምጣለች፡፡
የእኔ ማንነት
የመጀመሪያ ደረጃ ትምህርት ቤት የቋንቋ መምህርት ነኝ፡፡ በክልላችን የትምህርት ቢሮ አዘጋጅነት በኢትዮጽያ ተሰናድቶ በነበረው የህፃናት ተማሪዎች
የንባብ ምዘና የምክክር መድረክ ላይ ተሳትፌያለሁ፡፡ በምዘናው ውጤቶች በጣም ነበር የተገረምኩት፡፡ ነገር ግን በማስተምርበት ክልልም ተመሳሳይ
ችግር ስላለ አግራሞቴ የተጋነነ አልነበረም፡፡ እንዲያውም የእኔ ተማሪዎችም ጭምር ለንባብ እንዴት እንደሚቸገሩ አውቃለሁ፡፡ ወዲያውም የሆነ ነገር
ማድረግ እንዳለብኝ አሰብኩ፡፡
በምክክር መድረኩ ላይ ከጥቂት ደቂቃዎች በኋላ የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክሂል ለማዳበር ግለሰቦችም ሆኑ ቡድኖች ተግባራዊ ምርምርን እንደ አንድ
መሳሪያ አድርገው መጠቀም እንደሚስፈልጋቸው ከተሳታፊዎች አንዱ በጋለ ስሜት ሲያስረዳ አደመጥኩ፡፡ የተናጋሪውን ሀሳብ በጥሞና ባደመጥኩት
ቁጥር ሀሳቡን ይበልጥ እየወደድኩት መጣሁ፡፡ ደግሞም ሃሳቡ እንደሚሰራ ተሰማኝ፡፡ የተግባራዊ ምርምሩ መነሻና መሰረተ ሀሳብ በተከታታይ
የሙያ ማጎልበት ማዕቀፍ ውስጥ በመንግስትም ይሁንታ የተቸረው መሆኑን ስረዳ በጣም ተደሰትኩ፡፡ ይህም በመሆኑ የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ
ክህሎት ለማዳበር ተግባራዊ ምርምሩን መጠቀም የእኔ ብቻ የትኩረት ጉዳይ ሳይሆን የመንግስት ፖሊሲ አውጭዎችም አጀንዳ ሆኖ አገኘሁት፡፡ እናም
ፕሮጀክቱን ለመጀመር ወሰንኩ፡፡
የትኩረት አቅጣጫዬ (አላማዬ) ምን ነበር?
ይህ ፕሮጀክት ሲጀመር ዋነኛ ጥያቄዬ የነበረው የህፃናት ተማሪዎች የንባብ ትምህርት በእኔ ትምህርት ቤት የተቀናጀ አልነበረም፡፡ ማጣቀሻ ወይም
መመሪያ አልነበረም፡፡ መምህራኑ በአብዛኛው በራሳቸውና ውስን በሆነው እውቀታቸው ነበር የሚጠቀሙት፡፡ አብዛኛው መምህር የህፃናት ተማሪዎች
የንባብ ትምህርት በአግባቡ እየተካሄደ ነው ብሎ የሚያስብ ይመስለኝ ነበር፡፡ ከሰማሁትና ካየሁት ተነስቼ ዋናው ጉዳይ ይህ እንዳልሆነ በፅኑ አምኜ
ነበር፡፡ የእኔ የትኩረት አቅጣጫ ታዲያ በትምህርት ቤቱ የህፃናት ተማሪዎች ንባብ ግንኙነት ባለውና ትርጉም በሚሰጥ ልምድ የሚመራ መሆን አለበት
የሚል ነበር፡፡ በተጨማሪም መምህራኑ የህፃናትን የንባብ ትምህርት በተመለከተ እንዴት ግንዛቤ ሊያገኙ እንደሚችሉም ትኩረቴ ነበር፡፡
ለምን ትኩረት ሰጠሁት?
የንባብ ክህሎት ጉዳይ የሕፃናት ትምህርት ሁነኛ የትኩረት አጀንዳ በመሆኑ በእርካታ ትምህርት ውስጥ የተካተተ ቢሆንም የሚገባውን ያክል ትኩረት
አልተሰጠውም፡፡ በህፃናት የንባብ ክህሎት ውስጥ ያሉ ዋና ዋና የትኩረት ነጥቦች ተዘንገተዋል፡፡ ምክንያቱም መምህራን ስለእነዚሁ ነጥቦች ግንዛቤ
አልነበራቸውም፡፡ እ.ኤ.አ በ2010 የተደረገው የሕፃናት ተማሪዎች የንባብ ምዘና ትኩረት ሊደረግባቸው የሚገቡ ሰባት አቅጣጫዎችን አመልክቷል፡
፡ እነዚህም የቃላት ስያሜ እውቀት፣ የድምፀት ግንዛቤ(ድምፅ ከቃል ጋር ያለውን ውህደት መገንዘብ)፣ የሆሄ ድምፀት እውቀት፣ የተለመደ የቃላት
ንባብ፣ ያልተለመደ የቃላት ንባብ፣ በቃል የማንባብ አንደበት ርቱዕነትና የማድመጥ ግንዛቤ ናቸው፡፡ ከዚህ በተጨማሪ የምዘናው ውጤት የሕፃናት
ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት ለማዳበር የሚያግዙ ተግባራዊ ሃሳቦችን ቢያመለክትም በመምህራንና በትምህርት ቤቶች ተቀባይነት እንደላገኙ ነበር
ያመንኩት፡፡ ይህም በተግባራ ተረጋግጧል፡፡
ምን ሰራሁ?
ዋናኛ ዓላማዬ የነበረው የሕፃናት የንባብ ክህሎት እሴቶችን መምህራን እንዲገነዘቧቸው ማነቃቃት ነበር፡፡ በተጨማሪም የህፃናት የንባብ ክህሎትን
ለማዳበር መምህራኑ የተግባራዊ ምርምር ቡድኑ አባላት እንዲሆኑ ማበረታታትም ዓላማዬ ነበር፡፡ የእርስ በርስ ግንኙነትን በማጠናከር ላይም ትኩረት
አድርጌ ነበር፡፡ ከዚህ ባሻገር የሕፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት ለማዳበር በሚቻለፍበት ዙሪያ ትግባራዊ ምርምር ለማድረግ አስብኩ፡፡ የሕፃናት
ተማሪዎች የንባብ ምዘና 2010 ዘዴዎችን በመጠቀም በተግባራዊ ምርምሩ ስሳተፍ የቅድመና ድህረ ምዘና ውጤቶች ተጠናቅረዋል፡፡ ያደረኩት ቁልፍ
ጉዳይ ቢኖር ተግባራዊ ምርምሩን በማቀድ፣ በመተግበር፣በምልከታና በሃሳብ መስጠት ሂደቶች ማከናወን ነበር፡፡ በተጨማሪም ተገቢዎቹን አጋዥ
የንባብ ማጣቀሻዎች ለይቻለሁ፡፡ በአጭሩ የሰራሁት ነገር ማቀድ፣ ቅድመ ምዘና ማካሄድ፣ መተግበር፣ ድህረ-ምዘና ማከናወን እንዲሁም ስለ ተግባራዊ
ምርምር ፕሮጀክቱ የሚጋራውን መፃፍ ነው፡፡

75. 65ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ማን ረደኝ?
ተግባራዊ ምርምር በባህርዩ የጋራ ስራ በመሆኑ ምርምሩን በማካሂድበት ወቅት ሰዎች ረድተውኛል፡፡
––ተባባሪ መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች የሕፃናት ተማሪዎች የንባብ ምዘና ዘዴዎች በኢ/ያ ተስማሚ ሆኖ እንዲተገበር እና የተግባራዊ ምርምር
መርሆዎች እንዲሰሩ በማድረግ አግዘዋል፡፡
––የት/ቤቱ ርዕስ መምህርና ሌሎች ባልደረቦቹም አጋዥ ግብዓቶች በማቅረብ ረድተውኛል፡፡
ምን እንደተከናወነ ለመረዳት ይቻለኝ ዘንድ ምን ዓይነት ምን አይነት ማስረጃዎችን አሰባሰብኩ?
1. በህፃናት ንባብ የነበረኝ ተግባራዊ ልምድ እና ንባብን የማስተማር በቃቴን ለማሻሻል መርሆዎቹን የተገበርኩበት አግባብ ተመዝኗል፡፡ በጊዜ ሂደት
(ቀስ በቀስ) የማስተማር ሂደቴ በእቅድ፣ በተግባር፣ በመልከታ እና ሀሳብን በመግለፅ ተሻሽሏል፡፡
2. የስራ ባልደረቦቼ በተግባራዊ ምርምሩ እንዲሳተፉና የራሳቸውን የህፃናት ተማሪዎች ንባብ የማስተማር መንገድ እንዲመዝኑ ተጋብዘዋል፡፡ ይሁንና
በመጀመሪያው ችግር አጋጥሞ ነበር፡፡ የኋላ ኋላ ግን ተደናቂ ስኬት መጥቷል፡፡
3. በትምህርት ቤት፣ በመኖሪያና በማህበረሰቡ በመርጃ መሳሪያዎች ተደራሽነት ዙሪያ መረጃዎች ተሰብስበዋል፡፡ ይህንኑ ተከትሎም የአጋዥ መሳሪያዎች
ዝርዝር ተዘጋጅቷል፡፡
4. ምንም እንኳን የወላጆችንና የፖሊሲ አውጭዎችን ሃሳብ ለማካተት ዕቅድ ቢኖረኝም ሳይሳካልኝ ቀርቷል፡፡ ነገር ግን ከርዕሰ መምህር እና መንግስታዊ
ካልሆኑ ድርጅቶች ጋር የነበረው ትብብር ከተጠበቀው በላይ ሆኗል፡፡
ማስረጃዎችን እንዴት ሰበሰብኩ?
1. ትምህርቱ የፈጀው ጊዜ በአግባቡ ተመዝግቧል፡፡ ለዚህም የህፃናት ተማሪዎች የንባብ ምዘና-2010 ዘዴዎችን ተማሪዎቼን ለመለካት ተጠቅሜያለሁ፡፡
2. ማስረጃ ለመሰብሰብ መደበኛና መደበኛ ያልሆነ የመምህራን ስብሰባዎች ጠቃሚ ነበሩ፡፡ በተለይ በመምህራን ሃሳብና በራሴም የማስተማር ልምድ
ላይ አስተያየት እንድሰጥ አስችሎኛል፡፡
3. ከትምህርት ቤቱ የቤተ መፃህፍትና የስነ ትምህርት ክፍል (የትምህርት ማበልፀጊያ ማዕከል) ባለሙያዎች ጋር የጠበቀ ግንኙነት ነበረኝ፡፡ ይህም
የማጣቀሻ መሳሪያዎችን እንድመርጥ አድርጎኛል፡፡
ተግባራዊ ምርምሬ በነበርኩበት ሁኔታ ላይ ተፅዕኖ ለማሳደሩ ምን አይነት ማስረጃዎችን
ሰበሰብኩ?
በተግባራዊ ምርምር ፕሮጀክት ወቅት በርካታ መረጃዎችን ሰብስቤያለሁ፡፡ እነዚህም ጥሬና ያልተተነተኑ መረጃዎች ብቻ ሳይሆኑ ከተለያዩ ምንጮች የተሰበሰቡ
አስተያየቶችም ጭምር ነበሩ፡፡ የመረጃ አሰባሰብ ዘዴዬም የሚከተሉትን ይጨምራል፡፡
1. የራሴን የማስተማር ልምድ በየዕለቱ በመመዝገብ ከያዝኩ በኋላ ይህንኑንም በአግባቡ አሰባሰብኩ፡፡ በማስተማር ሂደት ውስጥ ያጋጠሙኝን ወሳኝ
ጉዳዮችና የራሴንም አስተያየት ጭምር መዝግቤአለሁ፡፡
2. የህፃናት ተማሪዎች የንባብ ምዘና -2010 ዘዴዎችን በመጠቀም የቅድመ እና ድህረ ምዘና ግምገማዎችንም አካሂጃለሁ፡፡
3. ከቃላት ስያሜ እውቀት፣ ከድምፀት ግንዛቤ፣ ከሆሄ ድምፀት እውቀት፣ ከተለመደ የቃላት ንባብ፣ ካልተለመደ የቃላት ንባብ፣ በቃል ከማንበብ
አንደበተ ርቱዕነት እና ከማዳመጥ ግንዛቤ መረጃዎችን ሰብስቤአለሁ፡፡ በተጨማሪም የተማሪ መፃፍና ማንበብ ምዘና፣ የተማሪው ቤተሰብ ማንነት፣
የርዕሰ መምህር እና የመምህራን የፅሁፍ መጠይቆች፣ የመማሪያ ክፍል አካባቢ እንዲሁም የማህበረሰቡ መረጃዎች ተዳስሰዋል፡፡
ከዚህም በመነሳት
 ተማሪዎቹ የንባብ ክህሎትና የመረዳት ብቃታቸውን አሻሽለዋል፡፡
 የማንበብ ፍላጎታቸው ጎልብቷል፡፡
 በርከት ያሉ የማንበብ እድሎችንም ሰጥቻቸዋለው፡፡

76. 66የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ከማስረጃዎቼ በመነሳት ምን አይነት ድምዳሜዎች ላይ ደረስኩ?
ተግባራዊ ምርምርን መጠቀም የተማሪዎችንም ሆነ የራሴን የንባብ ልምድ ለማበልፀግ የላቀ አስተዋጽኦ ማበርከቱን ተመልክቻለው፡፡ የተማሪዎች
የንባብ ችሎታ እና የመረዳት ብቃት እንዲሁም ለንባብ ያላቸው አመለካከት በከፍተኛ መጠን ጨምሯል፡፡ በተግባራዊ ምርምር የንባብንና የመረዳትን
ችሎታ ለክቻለሁ፡፡ ተማሪዎችም በየራሳቸው የንባብ ክህሎት ላይ ያላቸውን ሃሳብ እንዲገልፁ አበረታትቻለሁ፡፡ በተጨማሪ ሌሎች መምህራንም
በተግባራዊ ምርምሩ ፕሮጀክት ተሳታፊ እንዲሆኑ አግዣለሁ (አበረታትቻለሁ)፡፡
የደረስኩባቸው ድምዳሜዎች በእርግጠኝነት ትክክለኛና አግባብነት ያላቸው እንዲሆኑ ያደረኩትን ጥንቃቄ እንዴት አሳየሁ?
ምርምሬን ከጀመርኩበት ጊዜ አንስቶ ውጤቶች የሚሰጡ ቡድኖች አዋቅሬያለሁ፡፡ አንዱ የስራ ባልደረቦቼ ያሉበት ሲሆን ሌላው የኮሌጅ አስተማሪና
ሁነኛ ጓደኛዬን የያዘ ነው፡፡ በኋላ ላይ የትምህርት ቤቱ ርዕሰ መምህር እና ሌሎች ሁለት የስራ ባልደረቦቼ ፍላጎት አሳዩ፡፡ እናም በምርምሬ ሂደት ላይ
አስተያየታቸውን አጋርተዋል፡፡ ያም ሆኖ ግን ቀጥተኛ የወላጅ ተሳትፎ ከምርምሩ መጀመሪያ አንስቶ እንዲኖር አልፈቀድኩም፡፡የኋላ ኋላ ግን ቀጥተኛ
ባልሆነ መልኩ የሚሰጡት አስተያየት ጠቃሚ መሆኑን አስተዋልኩ፡፡ ለወደፊቱ የምርምሩ ጊዜ ግን ቤተሰቦች ከመጀመሪያ አንስቶ የውጤቶችን ዋጋ
በመለካት ሂደት ውስጥ ቀጥተኛ ተሳታፊ እንደሚሆኑ ከወዲሁ እርግጠኛ ነኝ፡፡
በተግባራዊ ልምምድ ወቅት ማሻሻያዎችን እንዴት አደረኩ?
በማስተማር ሂደቱ ላይ ተከታዮቹ ለዉጦች እንደሚያስፈልጉ ተረዳሁ፡፡
▪▪በጥልቀት የማቅደው ለአስተዳደር ግብዓትነት ብቻ አይደለም፡፡
▪▪የተማሪዎቼን ለውጥ እየመዘገብኩ በአወንታዊና አሉታዊዎቹ ላይ አስተያየቴን ሰጥቻለሁ፡፡
▪▪የተማሪዎችን የንባብ ለውጥ እየመዘገብኩ፣ ችግሮቻቸዉንም እየለየሁ በዚሁ አግባብ እያቀድኩም ሰርቻለሁ፡፡
▪▪ከሌሎች መምህራን፣ ከትምርት ቤቱ አስተዳደርና ከሌሎች ተባባሪዎች ጋር በቡድን ለውጥ ማምጣት እንደሚቻል እንዲሁ፡፡
ማጠቃለያ
የእኔ የተግባራዊ ምርምር ፕሮጀክት በትምህርት ቤት ውስጥ ስለማከናውነው ተግባር እና እንደ ተመራማሪ መምህር ሆኜ ባለኝ ሚና ዙሪያ አስተያየት የሰጠሁበት
ነው፡፡ ሙያዊ ማጎልበት ለንባብ ትምህርት ወሳኝ መሆኑንም እንዲሁ፡፡ በተሳታፊዎች እገዛም ስራዬን ከማሻሻሌ በላይ እንዴትና ለምን እንዳደረኩትም መግለፅ
የምችልበት ደረጃ ላይ ነኝ፡፡
ምርምሩ አስደናቂ ጥያቄዎችን ለራሴ እንዳነሳ ጋብዞኛል፡፡ ለማሳያ፡-
▪▪የምርምሩን ዘዴዎች ለማድመጥና ለንባብ እንደተጠቀምኩኝ ለቃል ፅሁፍም ብጠቀመው ምን ውጤት ሊመጣ ይችል ይሆን?
▪▪ከወላጆች ጋር በመተባበር የትምህርት አጋዥ ማጣቀሻዎችን እንዴት ጥቅም ላይ ማዋል ይቻላል?
እነዚህ ጥያቄዎች ለሌላ አዲስ ምርምር መነሻዎች ይሆናል፡፡አሁን ማስተማሬን ቀጥያለው፤ ማቆም የሚባል ነገር የለም፡፡
የምርምሩ ጠቀሜታ/ አስፈላጊነት
▪▪ለእኔ- የህፃናት ተማሪዎችን የማንበብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማገዝ የሚል አላማ / መነሻ አቀምጬ ነበርና ይህንኑ አሳክቻለሁ፡፡ አሁን
ስለተግባራዊ ምርምር ምንነትና ሃሳብ በመስጠትም ተግባራዊ ስራን እንዴት ማሻሻል እንደሚቻል ተረድቻለው፡፡
▪▪ለትምህርት ቤቱ - መምህራን በተግባራዊ ምርምር የመሳተፍ ፍላጎት ከማሳየታቸውም በላይ ልምድ አዳብረዋል፡፡ ትምህርት ቤቱም
የተማሪዎችን የማበንብ ክሂል ለማሳደግ ተግባራዊ ምርምሩን በስርዓተ ትምህርት ውስጥ ሊተገበር ድምዳሜ ላይ ደርሷል፡፡

አባሪ 7- ንባብን የማስተማር አምስት አካላት
ንባብን የማስተማር አምስቱ አካላት እነማን ናቸው? ንባብን ለማስተማር አምስት አካላት መኖራቸውን በርካታ ሊቃውንት ተስማምተዋል፡፡ እነዚህም
አካል 1 - የድምፅን ግንዛቤ (ድምፅ ከቃል ጋር ያለዉን ዉህደት መገንዘብ)
አካል 2 - ቃላትን መለየት
አካል 3 - መረዳት
አካል 4 - የቃላት ፍቺ
አካል 5 - አንደበተ ርቱዕነት

77. 67ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
ሁሉም አካላት ታዲያ በዝርዝር መብራራት አለባቸው፡፡ በየቀኑ ሊተገበሩ ያስፈልጋል፡፡
አካል 1 - የድምፀት ግንዛቤ- ይህ ማለት ቃላትን በመናገር ሂደት ውስጥ እያንዳንዱን ድምፀት ማወቅና መገንዘብ ነው፡፡ ህፃናት ፅሁፍ ከመማራቸው
አስቀድሞ ድምፆች ከቃል ጋር እንዴት እንደሚዋሃዱ ማወቅ አለባቸው፡፡ቃላት የተገነቡትም ከድምፆች መሆኑንም እንዲሁ ሊገነዘቡ ይገባል፡፡ «hat»
በሚለው ቃል ውስጥ «h» የተሰኘው ፊደል «ለሀለ» የሚለውን ድምፀት ይወክላል፡፡
ተማሪዎች ስለድምፀት ጠንቅቀው ሊያውቁ ይገባል፡፡ያለበለዚያ ግን ሊናገሩም ሆነ ንግግርን ሊረዱ አይችሉም፡፡ ለማንበብና ለመፃፍ ሲማሩ በእያንዳንዱ ቃል
ውስጥ ያለውን ድምፀት ማወቅ ይገባቸዋል፡፡ በተጨማሪም እያንዳንዱ ድምፀት በፊደል እንደሚፃፍ ማወቅ አለባቸው፡፡ ለምሳሌ «buh» የሚለውን ድምፀት
«b» በተባለው ፊደል እንደሚፃፍ መረዳት አለባቸው፡፡ በድምፀትና በፊደል መካከል ያለው ግንኙነትም ፎኒክ ይባላል፡፡
የድምፀት ግንዛቤን ለማዳበር ምን መከናወን አለበት?
የድምፅ ግንዛቤ በግጥሞች፣ በመዝሙሮችና በዜማዎች ሊዳብር ይችላል፡፡ ተማሪዎችን በሚከተለው መልኩ በማስተማር የድምፀትን ግንዛቤ ማሳደግ ይቻላል፡፡
አካል 2- ቃላትን መለየት
ይህ ክፍል ተማሪዎች ያልተለመዱ (የማያውቋቸውን) ቃላት ለማንበብ የሚጠቀሙበት ነው፡፡ ይህም በድምፀትና በፊደላት መካከል ያለው ግንኙነት (ፎኒክስ)
እና ቃላትን ማመልከት (መጥቀስ) የተባሉት ክፍሎች አሉት፡፡
በድምፅና በፊደላት መካከል ያለ ግንኙነት (ፎኒክስ) - ይህ አንድን ቃል ሆሄያትና በክፍለ ቃል በመለየት ትርጓሜ መስጠት ነው፡፡ ተማሪዎች በፅሁፍ
ቋንቋ እና በእያንዳንዱ የንግግር ቋንቋ ውስጥ ያሉትን ነጠላ ድምፆች ግንኙነት ለመረዳት ያስችላል፡፡ በድምፀትና በሆሄያት መካከል ያለውን ግንኙነት
መረዳትም ተማሪዎች ማንበብና መፃፍ እንዲችሉ ያግዛቸዋል፡፡
ይህንን ግንኙነት የማስተማሩ አስፈላጊነትም ተማሪዎች ቃላትን በቀላሉ እየተረዱ ትርጓሜ እንዲሰጡ ማስቻል ነው፡፡ በተለይ ተማሪዎች ለቋንቋው
እንግዳ ከሆኑ የሚያነቡትን ቃላት አይረዱም፡፡ እናም በድምፀትና በፊደላት መካከል ያለው ግንኙነት ማስተማር ንባብና ፅህፈትን ለማስተማር
መሰረት ነው፡፡ በድምፀትና በፊደላት መካከል ያለውን ግንኙነት (ቃላትን መረዳት) ከቃላት ፍቺ ጋር በጥምረት ማስተማርም የቃላት ትርጓሜ በቅጡ
ለመረዳት ያስችላል፡፡
አገር በቀል በሆኑ የአፍሪካ ቋንቋዎች ውስጥ በፊደሎቹና በወከሉት ድምፆች መካከል የጠበቀ ትስስር አለ፡፡ የሆሄያቱ ስያሜና ድምፀታቸው
ተመሳሳይ ነው፡፡ ድምፀቶቹም የተለያዩ ናቸው፡፡ እናም በድምፀትና በፊደላት መካከል ያለውን ግንኙነት ለማስተማር ቀላል ነው፡፡
በእንግሊዘኛ ቋንቋ 26 ፊደላት ፣ 44 ድምፆችና 120 ከእንግሊዝኛ ቋንቋም በላይ የሆሄያት ጥምረቶች አሉ፡፡ ይህም ድምፅ ከቃል ጋር ያለውን
ግንዛቤም ሆነ በድምፀትና በፊደላት መካከል ያለውን ግንኙነት ለማስተማር በእንግሊዘኛ ቋንቋ ከባድ መሆኑን (ከአፍሪካ ቋንቋዎችም በላይ)
እንረዳለን፡፡ ለምሳሌ በእንግሊዘኛ ቋንቋ «ough» የሚለው የሆሄያት ጥምረት «ought» ወይም «through» በሚሉት ቃላት ውስጥ የተለያየ ድምፀት
ነው ያለው፡፡ በአፍሪካ ቋንቋዎች ግን ይህ አይነት ባህርይ የለም፡፡
በእንግሊዘኛ ቋንቋ ውስጥ ተማሪዎች እያንዳንዱ ሆሄ ስያሜ እንዳለው ነገር ግን በርካታ የተለያዩ ድምፆች እንዳሉት ማወቅ አለባቸው፡፡ለምሳሌ
«a»የሚለው ፊደል« cat‚ car‚ cake» በሚሉት ቃላት ውስጥ የተለያየ ድምፅ እንዳለው መገንዘብ የግድ ነው፡፡
ቃላትን ማመልከት (መጥራት)-
ቃላትን ማመልከት (መጥራት) ቃሉን በቅርፁ፣ በርዝመቱና በሌላም መገለጫ መረዳትን ይጠይቃል፡፡ በእንግሊዘኛ ቋንቋ ቃላትን ማመልከት
በማስተማር ሂደት ላይ የጦፈ ክርክር አለ፡፡ በቶሎ ሊጠሩ የሚችሉ ቃላት በአብዛኛው መደበኛ ያልሆነ የድምፅና ሆሄ ግንኙነት አላቸው፡፡ እንደ
«this‚ because‚ you‚ me‚ and‚ was» ያሉት ቃላት መደበኛውን የሆሄያት የድምፀት ትስስር መርህ የላቸውም፡፡ ለምሳሌ «was» የሚለው ቃል
«wuz» ተብሎ ድምፀት ሊወጣለት ይችላል፡፡ እናም ይህንን ቃል መጥራትና መረዳት ያስቸግራል፡፡ ያም ሆኖ ግን 90 በመቶ የሚጠጉት የእንግሊዘኛ
ቃላት ሙሉ በሙሉ ውይም ቢያንስ በከፊል መጥራት የሚቻሉ መሆናቸውን የቋንቋው ጠበብት ይስማማሉ፡፡
አካል 3- መረዳት
እንደ አንድ የንባብ አስተማሪ ተማሪዎች የተፃፈላቸውን እየለፈለፉ ነው ወይስ በትክክልም ተረድተውት ወደ ድምፅ እየቀየሩት ነው የሚለውን
መረዳት ያስፈልጋል፡፡ መረዳት ከመጀመሪያው ነው ሊዳብር የሚገባው፡፡

78. 68የህፃናት ተማሪዎችን የንባብ ክህሎት በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
መረዳትን ለማጎልበት የሚረዱ ዘዴዎች
▪▪የተማሪውን የቀደመ እውቀት ማስታወስ - ተማሪዎች አንድን ፅሁፍ ከማንበባቸው አስቀድሞ የቀደመ እውቀታቸውን እንዲያስታውሱ
ማድረግ ያስፈልጋል፡፡
▪▪ድምፅን ከፍ አድርጎ ለተማሪዎች ማንበብ- ሁሉም አንባቢዎች ለአንድ ፅሁፍ ትርጓሜ ለመስጠት ስለ ቋንቋውም ሆነ ስለ ሌሎች ጉዳዮች
ያላቸውን ጠቅላላ ዕውቀት ይጠቀማሉ፡፡ መምህራንም ይህንኑ መገንባት አለባቸው ድምፅን ከፍ አድርጎ ለተማሪዎች ማንበብ፣ በትርጓሜው
ላይ መወያየት፣ ተማሪዎች ስሜታቸውን እንዲገልፁ ማድረግ፣ ግምት እንዲሰጡ ማድረግ እና ሌሎችም ጠቃሚ መንገዶች ናቸው፡፡
▪▪ፍንጮችን በመስጠትና ገላጭ ስዕሎችን በፅሁፍ ውስጥ በመጠቀምም ተማሪዎችን መርዳት- ይህ በፅሁፍ የውጪ ገፅ፣ አንቀፅና ቃል ውስጥ
ሊገለፅ ይችላል፡፡
▪▪ለፍንጮቹና ለስእላዊ መግለጫዎቹ ትኩረት እንዲስጡ ማድረግ፡፡
▪▪የተማሪዎችን የመረዳት ክህሎት ማጎልበት- ተማሪዎች ያልተለመዱ ወይም አስቸጋሪ ቃላትን ደጋግመው እንዲረዱ ማድረግ፡፡ ቢያንስ
የአስቸጋሪዉን ቃል የመጀመሪያ ክፍል እንዲጠሩ በማድረግ ቃሉ በአእምሮአቸው እየተቀመጠ መሆኑን በማረጋገጥ ማበረታታት፡፡
▪▪ከፍተኛ ብቃትን ማሳደግ- ተማሪዎች ቃላትን በአግባቡ የሚያነቡ ከሆነ አያይዘውም ትርጉሙን የመረዳት ክሂላቸውን ይጨምራል፡፡ ጥሩ
አንባቢዎች በፍጥነት ነው የሚያነቡት፡፡
▪▪የቃላት ፍቺ እውቀትን ማሳደግ- ተማሪዎች የቃላት ፍቺ እውቀታቸውን የሚያሳድጉት በማንበብና ሲነበብላቸውም በጥሞና በማዳመጥ ነው፡፡
ብዙ ቃላት ባወቁ ቁጥር ከቃላት አገባብ ትርጉም ፈልቅቆ የማውጣት ብቃታቸውም ይጨምራል፡፡ መምህራን ተረቶችን፣ የጋዜጣ ፅሁፎችንና
መረጃ ሰጪ መፃህፍትን ድምፃቸውን ከፍ አድርገው ማንበብ አለባቸው፡፡
▪▪ጠለቅ ያለ እውቀትን የሚጠይቁትን ማገናዘብን፣ መመዘንንና ትርጓሜ መስጠትን ማጎልበት- ይህንን አንደኛ ክፍል የሚማሩ ህፃናትም
ሊያጎለብቱት ይችላሉ፡፡
አካል 4 - የቃላት ፍቺ
አንድ አንባቢ ክህሎትን ለማጎልበት ተማሪዎች የበርካታ ቃላት እውቀትና ግንዛቤ ሊኖራቸው ይገባል፡፡ ብዙ ቃላትን ማወቅ አንደበተ ርቱዕ ያደርጋል፡፡ አንዳንድ
የቃላት ፍቺ ከፅሁፍ ንባብ ሊገኝ ይችላል፡፡ ያም ሆኖ የቃላት ፍቺን ለማስተማር በእቅድ የሚመራ አካሄድ መከተል ያስፈልጋል፡፡
የቃላት ፍቺን እንዴት ማስተማር ይቻላል?
––ተማሪዎች በየጊዜው ማንበብና ማድመጥ መለማመዳቸውን ማረጋገጥ፡፡ ይህም ከፅሁፎች አገባብ ለቃላት ፍቺ እንዲሰጡ ያስችላቸዋል፡፡ አንድ
ህፃን ንባብን ከሚያዘወትር ቤተሰብ የተገኘ ከሆነ በርካታ ቃላትን የማወቅ እድል አለው፡፡ ይህ ማለት ደግሞ ከሌሎች የተሻለ የቃላት ፍቺ እውቀት
ይኖረዋል፡፡
––ቢያንስ በሳምንት አንዴ ለ30 ደቂቃ ድምፅን ከፍ አድርጎ ማንበብ፡፡ ከእንዲህ አይነቱ ንባብ በየትኛዉም ደረጃ ያሉ ተማሪዎች ተጠቃሚ ይሆናሉ፡፡
ይህም ተማሪዎች በራሳቸው ቢያነቡ ኖሮ ከሚያዳብሩት የቃላት ፍቺ እውቀት የበለጠ እንዲጠቀሙ ያስችላቸዋል፡፡
––በራሳቸው የሚያነቡበት መደበኛ የንባብ ጊዜ መስጠት፡፡ ተማሪዎች ደጋግመው ባነበቡ ቁጥር ለቃላት አዲስ ስለማይሆኑ በቀላሉ ለማስታወስ
አይቸገሩም፡፡
––ሁል ጊዜ ድምፅን ጎላ አድርጎ በማንበብ ሁሉም እንዲያደምጡ ያደረክበትን መንገድ መገምገም አለብህ፡፡
––የቃላት ፍቺን በተሻለ መልኩ ለማስተማር
––የቃሉን ፍቺ መግለፅ
––በዓረፍተ ነገር የተደገፈ ምሳሌ መስጠት
––ተማሪዎች ቃሉን በቃላቸው እንዲሉ ማበረታታት
––አዲሱን ቃልና ፍቺውን በሚታይ ቦታ ላይ ፅፎ መስቀል
––ሌሎች አዳዲስ ቃላትን ፍቺ እንዲያመጡ የቤት ስራ መስጠት
––እነዚህን ተግባራት ተማሪዎች ሲፈፅሙ ክትትል ማድረግ

79. 69ለተባባሪዎች የተዘጋጀ
ስለሺ / ጌል / ወንድወሰን / 2005
––ለእያንዳንዱ ተማሪ የቃላት ደብተር ማዘጋጀት፡፡ እያንዳንዱ ገፅም ለአንድ ሆሄ ብቻ መጠቀም፡፡ ሁል ጊዜ አዳዲስ ቃላትን ተማሪው በዚሁ ደብተሩ
አዲስ ገፅ ላይ እንዲፅፍ ማድረግ፡፡ መምህሩ ድምፁን ከፍ አድርጎ ካነበበ በኋላም ሆነ ራሳቸው ካነበቡ በኋላ ቃላትን እየመረጡ እንዲፅፉ ማድረግ፡፡
አካል 5 - አንደበተ ርቱዕነት (ከፍተኛ ብቃት)
ይህ በተረጋጋ እና ትክክለኛ በሆነ መልኩ ፅሁፍን ማንበብን ይመለከታል፡፡ የሚያነቡትን መገንዘብም የዚሁ ክፍል አካል ነው፡፡ አንደበተ ርቱዕነት ቃላትን
የመረዳት አንዱ ማሳያ ነው፡፡ አንድ ተማሪ አንድን ፅሁፍ አንደበተ ርቱዕ ሳይሆን በአንድ ጊዜ ካነበበው እንኳን የፅሁፉን ትርጓሜ በአግባቡ ከመረዳቱ ላይ ችግር
ሊኖር ይችላል፡፡
ተማሪዎች ከፍተኛ ብቃት እንዲኖራቸው በምን አይነት መልኩ መታገዝ አለባቸው?
(አንድ ተማሪ አንደበተ ርቱዕ ነው ወይስ አይደለም የሚለውን ለመደምደም ስለሚቻልበት አግባብ በዚህ ፅሁፍ ቀጣይ ክፍል ተብራርቷል፡፡) በመሰረቱ አንድ
ተማሪ አንደበተ ርቱዕ ሊሆን የሚችለው ብዙ ሲያነብ ብቻ ነው፡፡ ብዙ ባነበበ ቁጥር ይበልጡን አንደበተ ርቱዕ እየሆነ ይሄዳል፡፡ ከዚህ በታች የተመለከቱትም
አንደበተ ርቱዕነትን ለማዳበር የሚያግዙ ናቸው፡፡
––ተማሪዎች ለጥቂት ጊዜ ፅሑፉን ደግመው ያንብቡ፡፡ ይህም ፅሁፉን በደንብ እንዲያውቁትና የማንበብ ችሎታቸውን ይበልጥ እንዲያሳድጉ
ያስችላቸዋል፡፡
––ከሁለተኛ ክፍል ጀምሮ ላሉት ተማሪዎች ስለ ከፍተኛ የማንበብ ችሎታ ማስረዳት ይገባል፡፡ ማንበብን እንዲለማመዱ ማነሳሳት (ማነቃቃት)
የማንበብ ችሎታቸውን በከፍተኛ ደረጃ ለማሳደግና በሌሎች የትምህርት ዘርፎችም ፅሁፎችን እንዲያነቡ ይገፋፋቸዋል፡፡
––በክፍል ውስጥ ሊነበቡ የሚችሉ ብዙ መፃህፍት ሊኖሩ ይገባል
––በንባብና በመፃፍ ትምህርት ጊዜ በየቀኑ ለንባብ ራሱን የቻለ ጊዜ መስጠት ይገባል፡፡
––ተማሪዎቹ ድምጽ ሳያሰሙ ማንበብ እንዳለባቸው ካሰብክ በደንብ እንዲለማመዱት አድርግ፡፡
––የሌላ የትምህርት አይነት መማሪያ መጻሐፍት ለንባብን መለማመጃ ጥሩ አጋዦች ናቸው፡፡
ማጠቃለያ
ይህ ምዕራፍ የንባብ ክህሎትን ለማዳበር የሚረዱ ዐበይት ነጥቦችን “አምስቱ ዐበይት ነጥቦች” ን የያዘ ነው፡፡
––የድምፀ ልሳናት ግንዛቤ
––ቃላትን ማስታወስ (ድምፅ ያላቸውንና የሌላቸውን ያካትታል)
––የመረዳት ችሎታ
––መድብለ ቃላት እና
––ከፍተኛ የማንበብ ችሎታ
ለማንበብና መጻፍ ጊዜን፣ የንባብ ስትራቴጂዎችንና የንባብ እድገት ደረጃዎችን አቅድ
አባሪ 8- የንባብ እድገት ደረጃዎች…

80. ማጣቀሻ ጽሑፎች፦
Kemmis, S (1993) Action Research in M. Hammersley (Ed) Educational Research (London: The Open
University)
McNiff, J. (1992) Action Research: Principles and Practice, (London: Routledge)
Ministry of Education (2009). Minimum learning competencies Grades 1-4. Addis Ababa, Ethiopia.
Pollard, A. (2008) Reflective Teaching, 3 edn. (London: Continuum international Publishing Group)
Reid, M. & Barrington, H. (2001) Training Interventions, 6” edn. (Trowbridge: The I Cromwell Press)
Robson, C. (2002) Real World Research, 2 edn, (Oxford: Blackwell Publishers Ltd)
Tumbuil, J (2009) Coaching for Learning (London: Continuum International Publishing
Group)
Roskos K, Strickland D., Haase J., Malik S. 2009. First Principles for Early Grades Reading Programs
in Developing Countries. Produced by The International Reading Association in cooperation with the
American Institutes for Research under the EQUIP1 LWA.

81. የህፃናት ተማሪዎችን
የንባብ ክህሎት
በተግባራዊ ምርምር ማሻሻል
ለተባባሪዎች የተዘጋጀ