لادانێن سێکسی بابەتەکێ زانستی یێ زانستێن دەرونیە ، ب زمانێ کوردی بادینی.pdf
idreeszanko
373 views
29 slides
May 07, 2024
Slide 1 of 29
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
About This Presentation
پێناسا بایلۆجی ژ بو سکسی ، هەڤرەگەزخوازیا سێکسی ، HOMOSEXUAL هەڤرەگەزخوازی چییە ، ئەگەرێن هەڤرەگەزخوازیێ، سکیزوفیرینیا سێکسی ، پێکهاتێن هەڤرەگەزخوازیا سێکسی ، لادانێن...
Slide Content
یسکێس نێنادلا
نارێگرەو اتسومام
دیشروخ مەرکەئ گنەشوه دمهم نامشێه
نارێگرەو اتسومام
دیشروخ مەرکەئ گنەشوه دمهم نامشێه
ب ێیرەواب تەکب ەتلەو ێسەک رەهنامار ێب و وەردێی ینیب
تێرک کەلەگ نێراک تەکب راچەن ەت تێشدیەکب
“ رێتلۆڤ “
ویاب اسانێپۆلۆب ژ یج یسکێس:
ژ ێکەرەوەدنیز رەه فەدل ەی یکەرەس ێکەکرەئ و ، تیچد ێنووب ێزواز ڤەرەب ەکەراتفەر
یڤورم نای رەوەنایگ نای کەوور ... یکنوچ ، ێنادەسانەه یکەو رەه ەی یڤدێپ ێکەکرەئ
ادێت وک ەی ینوودرەگ اهیس سکێس ، نیژد یدرەئ رەسل نێوەئ نبد یون رەوەدنیز وەئ یمەه
تێرک کەلەگ نێراک تەکب راچەن ەت تێشدیەکب
“ رێتلۆڤ “
ویاب اسانێپۆلۆب ژ یج یسکێس:
ژ ێکەرەوەدنیز رەه فەدل ەی یکەرەس ێکەکرەئ و ، تیچد ێنووب ێزواز ڤەرەب ەکەراتفەر
یڤورم نای رەوەنایگ نای کەوور ... یکنوچ ، ێنادەسانەه یکەو رەه ەی یڤدێپ ێکەکرەئ
ادێت وک ەی ینوودرەگ اهیس سکێس ، نیژد یدرەئ رەسل نێوەئ نبد یون رەوەدنیز وەئ یمەه
اکەیدنەویەپ وک کێئ لەگد ەی ازەگەر وود ایلەکێت وک ەزاوایج یڤورم فەدل سکێس ێلەب
ەک فەدل تەکد ریگێج یڤورم نێزوس و تسەه و ەی یتەیایڤورم نێرەسمەج وود ێرێڤل ، ێکەس
ێتەوهەش ێنەیلا و یرادزوس ێنەیلا یژ وەئ یڤورم فەدل نەددلهرەس یکەرەس .
..........................................
HOMOSEXUAL - یسکێس ایزاوخزەگەرڤەه
یکەشێپ :
ریگێج وخ تێڤد و اد ەکون د ەیەدامائ و اد یرووب د ەیووژێم نادوخ یسکێس ایزاوخزەگەرڤەه
، یووتاهاد وب ژ تەک نێینانوی ێتسەد رەسل اد وخ انرکەشەگ اکتول د یسکێس ایزاوخزەگەرڤەه
تیژێبد اد وخ نێگولاید د نووتلافەئ ، ەیووبەه نڤەک ( نڤەک نێنانوی وک ەی ێنتوگ یژەه ژ
د اسوه نێملاەز وەئ وک تید وک نێی ژ نتید ەنتاهد رتنزەم تیشێکار ب اجنەگ اجنرەس ایشد
ەکب موک وخ ل اجنەگ ایشدەنن ) . ایدنەویەپ وک یووب راید اد یسکێس ایووژێم د یکەو رەه
ووب ەڤرەس ب ای یسکێس اکەیدنەویەپ ێنتب ەن اد اجنەگ و ملاەز ارەبڤاند ، ەی اکەیدنەویەپ وکلەب
یژ ەی یقلاخەئ و یحور!!
یناملەئ ێرعاش یکەو رەه `` ەتووگ `` تیژێبد ( ووب ژ تیرەگدەڤ اجنەگ وب ژ املاەز انایڤ
اڤورم ێنڤەک کەلەگ ێکەمەدرەس )د اسەورەه ، . وخ اکووترەپ د زوەع سیسمەر“ و ذوذشلا
عادبلاا“ تیژێبد اد ( ێیزاوخزەگەرڤەه ادراید رودل نرکراموت ەتیبتاه یبەدەئ ێقەد مەکێئ
ووب تیرڤزد4500 نڤەک نێیرسیم فەدل ەکون یرەب ڵااس ) .
نڤەک نێی اینانوی نێناسفەئ وب ژ نیرڤزێل ب نێنامەرهەق ای یزووریپ و یهانزەم وک نیناز ێد
ناو ەدایلەئ د سووریموه رعاش یکەو رەه ، ییزاوخزەگەرڤەه نێی ناو نێرایرک ب ووبدەن مێک
ێڤان ب ێجنەگ وب ژ ووبەه نرکێژزەح و نایڤ یسیلیکەئ نامەرهەق اوەچ اک تەکد سحەب اد ێی
‘’ سولکورتاب‘’ ادنەوادوخ ێیادوخ اد ینانوی نێناسفەئ د و ، سوویز رەس ووبرک یژێردتسەد
ج ێجنەگ ناو یدیمێناج اقشەع ل سحەب ەم وب یژ نووتلافەئ و ، یتارقوس ب ێجنەگ یوب ژ
ێڤان سیدابسیلەئ تەکد ێقشاع چنەگ تارقوس ێمەد وک تەکد سحەب یژ سێنگوید اسەورەه ،
نڤەک نێینانوی وک ەی ێنتوگ یژەه ژ ، ووبب وخ ێیاتسومام نازوه د جنەگ نێروک وب ژ وخ انایڤ
ن ارکشائ اد اناشخەب و نێرەنوه و رەکیەپ و وولبات د ووکلەب اد اناشخەب و نازوه د ەیرکە
یکەو رەه ەییرک ارکشائ اد یزاوێشد. زوەع سیسمەر تیژێبد اد وخ اکووترەپ د : و رەنوه د
روک نێجنەگ ایناوج ڤەرەب ووکلەب ، نتید ەتێهان ێتەرفائ ایناوج اد اینانوی نێیوولبات ( ناملغ )
تیچد ەڤ .
ێیزاوخزەگەرڤەه و ینانوی ییەرابرەد ەم انرکسحەب ێسحەب وک یێب تێهان کیهامود ب
اکووترەپ | قاشعلا | ارەبڤاند ووب یدروارەب ێو ێتەباب وک نیەکب ینووتلافەئ ایاقشەع ژ یرێن
یڕێن وب ژ یڕێن اقشەع و ێی ێم وب وود ارەبڤاند ێنتفەکێپڤاچ ژ تێهد کێپ کووترەپ وک ،
ید ێی و ێتەرفائ وب ژ تەکد یملاەز انرکێژزەح ژ ێیرگرەب ناو ژ کێئ وک اد املاەز
و ، روک ێجنەگ وب ژ تەکد یملاەز انرکێژزەح ژ ێیرگرەب سوینسیل تیبدار ناڤداد ێلور ب
ەک فەدل تەکد ریگێج یڤورم نێزوس و تسەه و ەی یتەیایڤورم نێرەسمەج وود ێرێڤل ، ێکەس
ێتەوهەش ێنەیلا و یرادزوس ێنەیلا یژ وەئ یڤورم فەدل نەددلهرەس یکەرەس .
..........................................
HOMOSEXUAL - یسکێس ایزاوخزەگەرڤەه
یکەشێپ :
ریگێج وخ تێڤد و اد ەکون د ەیەدامائ و اد یرووب د ەیووژێم نادوخ یسکێس ایزاوخزەگەرڤەه
، یووتاهاد وب ژ تەک نێینانوی ێتسەد رەسل اد وخ انرکەشەگ اکتول د یسکێس ایزاوخزەگەرڤەه
تیژێبد اد وخ نێگولاید د نووتلافەئ ، ەیووبەه نڤەک ( نڤەک نێنانوی وک ەی ێنتوگ یژەه ژ
د اسوه نێملاەز وەئ وک تید وک نێی ژ نتید ەنتاهد رتنزەم تیشێکار ب اجنەگ اجنرەس ایشد
ەکب موک وخ ل اجنەگ ایشدەنن ) . ایدنەویەپ وک یووب راید اد یسکێس ایووژێم د یکەو رەه
ووب ەڤرەس ب ای یسکێس اکەیدنەویەپ ێنتب ەن اد اجنەگ و ملاەز ارەبڤاند ، ەی اکەیدنەویەپ وکلەب
یژ ەی یقلاخەئ و یحور!!
یناملەئ ێرعاش یکەو رەه `` ەتووگ `` تیژێبد ( ووب ژ تیرەگدەڤ اجنەگ وب ژ املاەز انایڤ
اڤورم ێنڤەک کەلەگ ێکەمەدرەس )د اسەورەه ، . وخ اکووترەپ د زوەع سیسمەر“ و ذوذشلا
عادبلاا“ تیژێبد اد ( ێیزاوخزەگەرڤەه ادراید رودل نرکراموت ەتیبتاه یبەدەئ ێقەد مەکێئ
ووب تیرڤزد4500 نڤەک نێیرسیم فەدل ەکون یرەب ڵااس ) .
نڤەک نێی اینانوی نێناسفەئ وب ژ نیرڤزێل ب نێنامەرهەق ای یزووریپ و یهانزەم وک نیناز ێد
ناو ەدایلەئ د سووریموه رعاش یکەو رەه ، ییزاوخزەگەرڤەه نێی ناو نێرایرک ب ووبدەن مێک
ێڤان ب ێجنەگ وب ژ ووبەه نرکێژزەح و نایڤ یسیلیکەئ نامەرهەق اوەچ اک تەکد سحەب اد ێی
‘’ سولکورتاب‘’ ادنەوادوخ ێیادوخ اد ینانوی نێناسفەئ د و ، سوویز رەس ووبرک یژێردتسەد
ج ێجنەگ ناو یدیمێناج اقشەع ل سحەب ەم وب یژ نووتلافەئ و ، یتارقوس ب ێجنەگ یوب ژ
ێڤان سیدابسیلەئ تەکد ێقشاع چنەگ تارقوس ێمەد وک تەکد سحەب یژ سێنگوید اسەورەه ،
نڤەک نێینانوی وک ەی ێنتوگ یژەه ژ ، ووبب وخ ێیاتسومام نازوه د جنەگ نێروک وب ژ وخ انایڤ
ن ارکشائ اد اناشخەب و نێرەنوه و رەکیەپ و وولبات د ووکلەب اد اناشخەب و نازوه د ەیرکە
یکەو رەه ەییرک ارکشائ اد یزاوێشد. زوەع سیسمەر تیژێبد اد وخ اکووترەپ د : و رەنوه د
روک نێجنەگ ایناوج ڤەرەب ووکلەب ، نتید ەتێهان ێتەرفائ ایناوج اد اینانوی نێیوولبات ( ناملغ )
تیچد ەڤ .
ێیزاوخزەگەرڤەه و ینانوی ییەرابرەد ەم انرکسحەب ێسحەب وک یێب تێهان کیهامود ب
اکووترەپ | قاشعلا | ارەبڤاند ووب یدروارەب ێو ێتەباب وک نیەکب ینووتلافەئ ایاقشەع ژ یرێن
یڕێن وب ژ یڕێن اقشەع و ێی ێم وب وود ارەبڤاند ێنتفەکێپڤاچ ژ تێهد کێپ کووترەپ وک ،
ید ێی و ێتەرفائ وب ژ تەکد یملاەز انرکێژزەح ژ ێیرگرەب ناو ژ کێئ وک اد املاەز
و ، روک ێجنەگ وب ژ تەکد یملاەز انرکێژزەح ژ ێیرگرەب سوینسیل تیبدار ناڤداد ێلور ب
اد ناو ارەبڤاندب ب تێهد یهامود ب ناو انتفەکێپڤاچ و اینانوی ێتسیولەه ایتروک وک ێکەنووچو
تیژێبد تروک اکەرێد ب وک ەی نینیبد ێدنه رەبژ ەی ێی یاناد اناشین روک نێجنەگ انرکێژزەح
اد رادتلاەهتسەد انیچ و یکاڤج ایەبخون ڤاند ەیووب ڤلاەبرەب ەرایرک ڤەئ اریب ەگولاید ڤەئ ،
د یژ وەئ ، ەمەدرەس ای وک تینیئد ید اکەگولاید ل ەم نێگولای‘’ دیج ایردنەئ ‘’ لااس ل وک ەن ی
1907 ێڤان ب ەنیسیڤن نوودیروک ایزاوەگناب ادێت وک ( یسکێس ایزاوخزەگەرڤەه ) وک رکد
کەزاوخزەگەرڤەه کەو اد ێگولاید د یو ێلاحنامز ووبب نوودیروک و ، رکد ێژ زەح یو
وبدار ێیزاوخزەگەرڤەه ارایرک ب ید نێتەمیلب ژ کەلەگ و ، یسکێس یژ ناو ژ نو ( راکسوئ
نامتیو تڵاو و دلیاو ) لەگس راتفەر اوەچ و ەییچ یزاوخزەگەرڤەه نینازب تێڤد ەم رەگەئ ،
نیبب ێو اسانێپ ێکێپتسەد ەییڤدێپ نرک ەتێهد.
یزاوخزەگەرڤەه ەییچ... ێڤیەپ ژ ێوود اچراپ ؟HOMO زەگەرڤەه ێنانوی اینەسەر ژ
HOMOSEXUAL نترگرەو ەییتاه وکنائ یزاوخزەگەرڤەه ەنیربرەد ڤەئ ێلەب ،
ێخرەچ ایهامود اتەه نهوور اکەلاخ کەو نانیئراکب ەیتاهەن ێدزۆن ێڤ ژ مەرەم وک
، ەوخ ێزەگەر رەبمارەب یەه یسکێس رەسل زەح ێی ەن ەملاەز نای تەرفائ وەئ ێرێد
ید ێزەگەر وب ژ تیب ێبرەک ێماجنەئرەد ەزەح ڤەئ ەجرەم ەن و .
BISEXUALITY نای ییادێرگەڤکێپ ای ناو ازەح و جنرەس ێی ەن ەتەرفائ نای ملاەز وەئ وکنائ
، ەیەه نایوودرەه وب زەح وکنائ ، تیچد ید ێزەگەر و ناو ێزەگەر ڤەرەب یسکێس
رەلووکەڤ ناملوک لااس ل1987 تشپ ل زاوایج نێدنەهەر کەدنه وک ادێپ ەژامائ
، ەنەه ێیزاوخزەگەروودایرک وب ژ ێنتب ەن وک ووکلەب ، ەن یسکێس ار اراتفەر ژ تێهدکێپ
یرادزوس انادێرگەڤێپ و یسکێس ایزاتناف و یسکێس ەزوولائ ێکەڤاراز ەیزاوخزەگەروود ڤەئ ،
تەکد اسەک ەروج ناو اراتفەر و یکشێم ێخودوراب ایزوولائ ژ ێنیربرەد وک . نێشد ێرێڤل
کد یسکێس نێدنەویەپ نێڤاراز ێس لەگد ێیرەدەرەس مەئ نیژێب یژ وەئ نیە :
HETEROSEXUAL - ەکد ید ێزەگەر ژ زەح ت
HOMOSEXUAL – تەکد ەوخ ێزەگەر ژ زەح
BISEXUAL – تەکد ازەگەر وودرەه ژ زەح
کنیلوپ ڤەئ ێلر ڤەرەب اروەل یسکێس ایمەلخاس نێیاناز انرکیزار ێرەگەئ ەیبەن ناسائ ان
ێنرکشەباد د نرکشەباد نای نووچد یون اکەنرکشەباداد اناز ، دێرفلەئ یزنیک ەروج ڤەئ
لاۆپ تفەح رەسل ەنرکنیلۆپ :
تیژێبد تروک اکەرێد ب وک ەی نینیبد ێدنه رەبژ ەی ێی یاناد اناشین روک نێجنەگ انرکێژزەح
اد رادتلاەهتسەد انیچ و یکاڤج ایەبخون ڤاند ەیووب ڤلاەبرەب ەرایرک ڤەئ اریب ەگولاید ڤەئ ،
د یژ وەئ ، ەمەدرەس ای وک تینیئد ید اکەگولاید ل ەم نێگولای‘’ دیج ایردنەئ ‘’ لااس ل وک ەن ی
1907 ێڤان ب ەنیسیڤن نوودیروک ایزاوەگناب ادێت وک ( یسکێس ایزاوخزەگەرڤەه ) وک رکد
کەزاوخزەگەرڤەه کەو اد ێگولاید د یو ێلاحنامز ووبب نوودیروک و ، رکد ێژ زەح یو
وبدار ێیزاوخزەگەرڤەه ارایرک ب ید نێتەمیلب ژ کەلەگ و ، یسکێس یژ ناو ژ نو ( راکسوئ
نامتیو تڵاو و دلیاو ) لەگس راتفەر اوەچ و ەییچ یزاوخزەگەرڤەه نینازب تێڤد ەم رەگەئ ،
نیبب ێو اسانێپ ێکێپتسەد ەییڤدێپ نرک ەتێهد.
یزاوخزەگەرڤەه ەییچ... ێڤیەپ ژ ێوود اچراپ ؟HOMO زەگەرڤەه ێنانوی اینەسەر ژ
HOMOSEXUAL نترگرەو ەییتاه وکنائ یزاوخزەگەرڤەه ەنیربرەد ڤەئ ێلەب ،
ێخرەچ ایهامود اتەه نهوور اکەلاخ کەو نانیئراکب ەیتاهەن ێدزۆن ێڤ ژ مەرەم وک
، ەوخ ێزەگەر رەبمارەب یەه یسکێس رەسل زەح ێی ەن ەملاەز نای تەرفائ وەئ ێرێد
ید ێزەگەر وب ژ تیب ێبرەک ێماجنەئرەد ەزەح ڤەئ ەجرەم ەن و .
BISEXUALITY نای ییادێرگەڤکێپ ای ناو ازەح و جنرەس ێی ەن ەتەرفائ نای ملاەز وەئ وکنائ
، ەیەه نایوودرەه وب زەح وکنائ ، تیچد ید ێزەگەر و ناو ێزەگەر ڤەرەب یسکێس
رەلووکەڤ ناملوک لااس ل1987 تشپ ل زاوایج نێدنەهەر کەدنه وک ادێپ ەژامائ
، ەنەه ێیزاوخزەگەروودایرک وب ژ ێنتب ەن وک ووکلەب ، ەن یسکێس ار اراتفەر ژ تێهدکێپ
یرادزوس انادێرگەڤێپ و یسکێس ایزاتناف و یسکێس ەزوولائ ێکەڤاراز ەیزاوخزەگەروود ڤەئ ،
تەکد اسەک ەروج ناو اراتفەر و یکشێم ێخودوراب ایزوولائ ژ ێنیربرەد وک . نێشد ێرێڤل
کد یسکێس نێدنەویەپ نێڤاراز ێس لەگد ێیرەدەرەس مەئ نیژێب یژ وەئ نیە :
HETEROSEXUAL - ەکد ید ێزەگەر ژ زەح ت
HOMOSEXUAL – تەکد ەوخ ێزەگەر ژ زەح
BISEXUAL – تەکد ازەگەر وودرەه ژ زەح
کنیلوپ ڤەئ ێلر ڤەرەب اروەل یسکێس ایمەلخاس نێیاناز انرکیزار ێرەگەئ ەیبەن ناسائ ان
ێنرکشەباد د نرکشەباد نای نووچد یون اکەنرکشەباداد اناز ، دێرفلەئ یزنیک ەروج ڤەئ
لاۆپ تفەح رەسل ەنرکنیلۆپ :
ێتیاس ژ نترگرەو ەیتاه ەنێو (healtline )
یزاوخزەگەرڤەه نربکێت یتساراپ نێی ەم نێکاڤج وک ، یون ێخرەچ ارێشەجنەپ ب نیساین ەتێهد
و ێو انوبیوور ب یوور یوب ژ ەیەه ێجنەر ب یڤدێپ وک کەیوتکافید یب ێو انووبەه و
اهر ژ ێو اناشێکلەه.
نێنیلووکەڤ و ترووپار ناو ڤیودل ، تیتوقد یکاڤج ێهەگرەد یدنوت ب یزاوخزەگەرڤەه
ەگەئ ژ ، یکاڤج ڤلاەبرەب نێی یژ ێو نێر انادەرەس ، اد ێینیکووراز د یسکێس ایژێردتسەد
انایمەس ایرێدڤاچ ایزاولا اسەورەه ، نیرشەن نێلانەک انرکەشامەت ، یفارگونرۆپ نێتیاس نای ،
نژێبد ێمەد ەنێهب ناو نێفام ەی یڤدێپ و ەی یسەک ێی ناو ێفام یسکێس ایزاوخزەگەرڤەه
ەب ، اد یکاڤج د نتساراپ یژ ەم وک نەکب تەر یسەک ای ەم ایدازائ و ەم ێفام نێشەن وەئ ێل
اد ەم نێنادلوەه د ، اد ەم نێلام و ەناخباتوق و ۆکناز و ەداج ڤاند نرک ەتێهب ەرایرک ڤەئ تێڤەن
کەلەگ وک تید ەم ، ەڵاز رەسل ێیزاوخزەگەرڤەه ارزه وک ێموک ێڤ انرکیراکیراه ووب ژ
ه اسانێپ رودل ەیەه ینهوورەن ێیزاوخزەگەرڤە . ارەبڤاند ەنین یتشگ ایگنەهامەه چیه ەکنوچ
اکەسانێپ اناناد رود ل وخب ازاوخزەگەرڤەه اتەه نای ینیائ نێپورگ و ، یتسناز نێیزاس
ێیزاوخزەگەرڤەه یوب ژ یرەساترەس.
نای ید ێزەگەر ژ سرت یکەو ، ەنەه امەنب کەلەگ ێیزاوخزەگەرڤەه اکیزێن لەگد نرکسکێس
شووت نایتسەد ب نووبد ێناوات ب نرکتسەه نای یسکێس ایژێر . ێکەلۆر ەرەگەئ یمەه ڤەئ
ژ ننین ەناکێئ نێرەتکاف چ ەم اپ ێلەب ، یسکێس ایزاوخزەگەرڤەه ب نووبشووت ب یەه ێگنرگ
د یەه ێی گنرگ ێکەلور اد یسەک انایژ د یکەرەد نێرەتکاف ، ێیزاوخزەگەرڤەه نووبشوت وب
یزاوخزەگەرڤەه نربکێت یتساراپ نێی ەم نێکاڤج وک ، یون ێخرەچ ارێشەجنەپ ب نیساین ەتێهد
و ێو انوبیوور ب یوور یوب ژ ەیەه ێجنەر ب یڤدێپ وک کەیوتکافید یب ێو انووبەه و
اهر ژ ێو اناشێکلەه.
نێنیلووکەڤ و ترووپار ناو ڤیودل ، تیتوقد یکاڤج ێهەگرەد یدنوت ب یزاوخزەگەرڤەه
ەگەئ ژ ، یکاڤج ڤلاەبرەب نێی یژ ێو نێر انادەرەس ، اد ێینیکووراز د یسکێس ایژێردتسەد
انایمەس ایرێدڤاچ ایزاولا اسەورەه ، نیرشەن نێلانەک انرکەشامەت ، یفارگونرۆپ نێتیاس نای ،
نژێبد ێمەد ەنێهب ناو نێفام ەی یڤدێپ و ەی یسەک ێی ناو ێفام یسکێس ایزاوخزەگەرڤەه
ەب ، اد یکاڤج د نتساراپ یژ ەم وک نەکب تەر یسەک ای ەم ایدازائ و ەم ێفام نێشەن وەئ ێل
اد ەم نێنادلوەه د ، اد ەم نێلام و ەناخباتوق و ۆکناز و ەداج ڤاند نرک ەتێهب ەرایرک ڤەئ تێڤەن
کەلەگ وک تید ەم ، ەڵاز رەسل ێیزاوخزەگەرڤەه ارزه وک ێموک ێڤ انرکیراکیراه ووب ژ
ه اسانێپ رودل ەیەه ینهوورەن ێیزاوخزەگەرڤە . ارەبڤاند ەنین یتشگ ایگنەهامەه چیه ەکنوچ
اکەسانێپ اناناد رود ل وخب ازاوخزەگەرڤەه اتەه نای ینیائ نێپورگ و ، یتسناز نێیزاس
ێیزاوخزەگەرڤەه یوب ژ یرەساترەس.
نای ید ێزەگەر ژ سرت یکەو ، ەنەه امەنب کەلەگ ێیزاوخزەگەرڤەه اکیزێن لەگد نرکسکێس
شووت نایتسەد ب نووبد ێناوات ب نرکتسەه نای یسکێس ایژێر . ێکەلۆر ەرەگەئ یمەه ڤەئ
ژ ننین ەناکێئ نێرەتکاف چ ەم اپ ێلەب ، یسکێس ایزاوخزەگەرڤەه ب نووبشووت ب یەه ێگنرگ
د یەه ێی گنرگ ێکەلور اد یسەک انایژ د یکەرەد نێرەتکاف ، ێیزاوخزەگەرڤەه نووبشوت وب
ەن یکاڤج نێرەگەئ ێماجنەئرەد یزاوخزەگەرڤەه وکنائ ، یزەگەر ای یو امانسان انرکناشینتسەد
نەکد ێدنەچ ێڤ ب ێنادێپناد ازاوخزەگەرڤەه ژ مێک کەلەگ وک ، . ینامسەئ نێنیائ ڤیودل
اکێر وک ، رەسل تیبان یزار یژ کاڤج و ، ناناد ەتێهد نزەم کەیتەلەخ ب یزاوخزەگەرڤەه
وخ ای تسورد وودرەه ارەبڤاند ای ەی ەیدنەویەپ وەپ وەئ یسکێس ایدنەویەپ وب ژ یرکزەح ێد
اد ازەگەر .
ارەبڤاند ەیەه یهادوج انرک رایرک ب و اد یزاوخزەگەرڤەه اکەیدنەویەپ د نرکرزه و ناشێکڵاب
یزاوخزەگەرڤەه ایدنەویەپ .
ێیزاوخزەگەرڤەه نێرەگەئ :
١ – یسکێس انرکێل یڕوز
نزەم اکەیرەگیراک رتزێه ب نای رتنزەم کەسەک وک ێکەکێلراک نای یدنەویەپ رەه ژ تێهدکێپ
یسکێس اندندنارزائ انانیئەڤتسەد ب یوب ژ تینیئدراکب ییەلێنس نای یکوراز وک ، ەیەه یو رەسل
.زاوخزەگەرڤەه نێسەک اینیکووراز انایژ د ەڤلاەبرەب اکەلەگ یژێردتسەد وک نژێبد نیلووکەڤ
اد . وک نرک ەتێهد سحەب اد انیلووکەڤ ژ کێئ د80% ندناوخ وک زاوخزەگەرڤەه نێملاەز ژ
ەنیووب یسکێس ایژێردتسەد یشووت وەئ وک نژێبد نیانیئ کیهامود ب ێکەسەک ێتسەد رەسل
ێنەمەت ەنهەگب وک یرەب یتشهەگێپد ێهە . ەتیبد اوێش ژ ێکەوێش ب یسکێس ایژێردتسەد
ەتیب ێد لایئ ووب ێیژێردتسەد یشووت ێسەک رەه ەن ێل یسکێس اناشێکڵاب ێرەگەئ
انرکەشەگ رەسل تەکد ێنرکێتراک زاوایج نێکێر ب ەیژێردتسەد ڤەئ و ، زاوخزەگەرڤەه
اتەرفائ و ملاەز فەدل نازەح.
٢ – لەگد ایدنەویەپ زەگەر نامەه ێنایمەس
ب ێکیەد لەگد چک و ێباب لەگد روک ، زەگەر نامەه ێنایمەس لەگد ایدنەویەپ نیرتگنرگ
یزەگەر امانسان انرکناشینتسەد رودل ناناد ەتێهد یدنەویەپ یسکێس اناشێکڵاب و . رەگەئ اجڤەئ
کەو اد ایدنەویەپ ناڤ د نبەه ەشیرائ کەدنهانایمەس انووبەنەدامائ یگنرگ مێک و یژیتودنوت نای ، ا
اد یباب و کیەد ارەبڤاند ێیدنەویەپ ایبارخ نای ، انایمەس ، نای نێی وخ نێیڤدێپ کوراز وک رەبژ
چک اکووراز و ەی ێباب انایڤ ب یڤدێپ روک ێکووراز ، تیرگانرەو ەوخ نێنایمەس ژ ینوورەد
ایتاریوود ێرەگەئ ژ تیبەن ەنایڤ ڤەئ ێمەد ێلەب ، ەی ێکیەد انایڤ ب یڤدێپ یهجنای ینوورەد ،
ەکووراز ڤەئ وک ( تەکد ادوج زەگەر نامەه ێی وخ ێنایمەس ژ وخ ینوورەد ب ) ژ ڤەئ و
ای یادیەش ڤەئ و ، یکووراز ای یسکێس امانسان اندنافرەه ێرەگەئ ەتیبد ینوورەد انیبادوجکێئ
ەئ ، ەی ێنرکرێت ێرەڤاچ وک ، لااڤ و یسرب ەتینیمد ێکیەد وب ژ ێچک ای و ێباب وب ژ یروک د اجڤ
یسکێس اکێر ب یژ ناو ژ زاوایج نێکێر ب نرکرێت ەتێهد اد گنەرد ای ید اکەغانوق.
یادیەش ێڤ ارەبڤاند تیبد تسورد نادێرگەڤکێپ اسەورەه/ یسکێس ایشوخ و یرادزوس ایڤدێپ .
تیب ەڤ وخ اکیەد ێتسەد نبد و ، تیبەن یروک لەگد باب ێمەد وک ژ ێنتساراپ و نایڤ یمەه و
یرگبرەو ێو ێڤ وب کەیادیەش یروک یڤ ێد ، اد یملاەز اناهیج د ەتیچب یو ەتەدەن ێکێر و ت
نەکد ێدنەچ ێڤ ب ێنادێپناد ازاوخزەگەرڤەه ژ مێک کەلەگ وک ، . ینامسەئ نێنیائ ڤیودل
اکێر وک ، رەسل تیبان یزار یژ کاڤج و ، ناناد ەتێهد نزەم کەیتەلەخ ب یزاوخزەگەرڤەه
وخ ای تسورد وودرەه ارەبڤاند ای ەی ەیدنەویەپ وەپ وەئ یسکێس ایدنەویەپ وب ژ یرکزەح ێد
اد ازەگەر .
ارەبڤاند ەیەه یهادوج انرک رایرک ب و اد یزاوخزەگەرڤەه اکەیدنەویەپ د نرکرزه و ناشێکڵاب
یزاوخزەگەرڤەه ایدنەویەپ .
ێیزاوخزەگەرڤەه نێرەگەئ :
١ – یسکێس انرکێل یڕوز
نزەم اکەیرەگیراک رتزێه ب نای رتنزەم کەسەک وک ێکەکێلراک نای یدنەویەپ رەه ژ تێهدکێپ
یسکێس اندندنارزائ انانیئەڤتسەد ب یوب ژ تینیئدراکب ییەلێنس نای یکوراز وک ، ەیەه یو رەسل
.زاوخزەگەرڤەه نێسەک اینیکووراز انایژ د ەڤلاەبرەب اکەلەگ یژێردتسەد وک نژێبد نیلووکەڤ
اد . وک نرک ەتێهد سحەب اد انیلووکەڤ ژ کێئ د80% ندناوخ وک زاوخزەگەرڤەه نێملاەز ژ
ەنیووب یسکێس ایژێردتسەد یشووت وەئ وک نژێبد نیانیئ کیهامود ب ێکەسەک ێتسەد رەسل
ێنەمەت ەنهەگب وک یرەب یتشهەگێپد ێهە . ەتیبد اوێش ژ ێکەوێش ب یسکێس ایژێردتسەد
ەتیب ێد لایئ ووب ێیژێردتسەد یشووت ێسەک رەه ەن ێل یسکێس اناشێکڵاب ێرەگەئ
انرکەشەگ رەسل تەکد ێنرکێتراک زاوایج نێکێر ب ەیژێردتسەد ڤەئ و ، زاوخزەگەرڤەه
اتەرفائ و ملاەز فەدل نازەح.
٢ – لەگد ایدنەویەپ زەگەر نامەه ێنایمەس
ب ێکیەد لەگد چک و ێباب لەگد روک ، زەگەر نامەه ێنایمەس لەگد ایدنەویەپ نیرتگنرگ
یزەگەر امانسان انرکناشینتسەد رودل ناناد ەتێهد یدنەویەپ یسکێس اناشێکڵاب و . رەگەئ اجڤەئ
کەو اد ایدنەویەپ ناڤ د نبەه ەشیرائ کەدنهانایمەس انووبەنەدامائ یگنرگ مێک و یژیتودنوت نای ، ا
اد یباب و کیەد ارەبڤاند ێیدنەویەپ ایبارخ نای ، انایمەس ، نای نێی وخ نێیڤدێپ کوراز وک رەبژ
چک اکووراز و ەی ێباب انایڤ ب یڤدێپ روک ێکووراز ، تیرگانرەو ەوخ نێنایمەس ژ ینوورەد
ایتاریوود ێرەگەئ ژ تیبەن ەنایڤ ڤەئ ێمەد ێلەب ، ەی ێکیەد انایڤ ب یڤدێپ یهجنای ینوورەد ،
ەکووراز ڤەئ وک ( تەکد ادوج زەگەر نامەه ێی وخ ێنایمەس ژ وخ ینوورەد ب ) ژ ڤەئ و
ای یادیەش ڤەئ و ، یکووراز ای یسکێس امانسان اندنافرەه ێرەگەئ ەتیبد ینوورەد انیبادوجکێئ
ەئ ، ەی ێنرکرێت ێرەڤاچ وک ، لااڤ و یسرب ەتینیمد ێکیەد وب ژ ێچک ای و ێباب وب ژ یروک د اجڤ
یسکێس اکێر ب یژ ناو ژ زاوایج نێکێر ب نرکرێت ەتێهد اد گنەرد ای ید اکەغانوق.
یادیەش ێڤ ارەبڤاند تیبد تسورد نادێرگەڤکێپ اسەورەه/ یسکێس ایشوخ و یرادزوس ایڤدێپ .
تیب ەڤ وخ اکیەد ێتسەد نبد و ، تیبەن یروک لەگد باب ێمەد وک ژ ێنتساراپ و نایڤ یمەه و
یرگبرەو ێو ێڤ وب کەیادیەش یروک یڤ ێد ، اد یملاەز اناهیج د ەتیچب یو ەتەدەن ێکێر و ت
ێنەمەت د وک تووژاه د یو ەیادیەش ڤەئ و ، ەرایسرپ رێت و یلێش ای یکنوچ تیبەه ێناهیج
وب تشت نامەه و ، تیچب ەڤ یرێن ێزەگەر ڤەرەب یسکێس ای یو اناشێکلاب رتپ اد ێنتشهەگێپ
ناو اجنرەس وک یژ ێچک ێم ێزەگەر رەس ەتیچد .
یساننوورەد ایازەراش یێلربوم تێبازیلەئElizabeth Moberly ارەبڤاند ایدنەویەپ رودل
ێیزاوخزەگەرڤەه و یکوراز نێیازەراش تیژێبد اد : تەمحەز ێماجنەئرەد یزاوخزەگەرڤەه
ڤەئ و زەگەر نامەه ێی وخ ێنایمەس لەگد نرکیدنەویەپ د ەی یکووراز انتید ەنتید تەمحەز
رەگەئ ەتیبد یتشگ ب تەکب وخ ێزەگەر نامەه نێسەک لەگد ێیرەدەرەس اد ێنتشهەگێپ د وک.
ەی اد ێدنه د ەشیرائ ووکلەب ، ەیەه اد زاوخزەگەرڤەه ێسەک یو د ەن ەشیرائ نیژێب نیێشد و
لەگد تیرەگد ێیدنەویەپ ل ێنرکرێت ێڤ وب ژ و ، نرکرێت ەنیتاه ەن ێینیکوراز یو نێیڤدێپ وک
ێنرکرێت یوب ژ ەتەلەخ اکەکێر ەڤەئ وک ێنایڤ انانیئەڤتسەد ب وب ژ وخ ێزەگەر نامەه نێسەک .
٣ – ید ێزەگەر ژ ینایمەس لەگد ایدنەویەپ
یگنرگ نامەه ێیدنەویەپ ەروج ێڤ ێیزاوخزەگەرڤەه نێزەح انرکەشەگ رەسل ەنین یرەگیراک و
ێماجنەئرەدژ اوەئ وک تەکدێل رتریوک ێشیرائ اد امەد اییرتپ د ێل ، اد اخوودۆراب یمەه د
زەگەر نامەه ێنایمەس لەگد ێیتاریود وب ، یووب تسورد و ینوورەد ایتاریود ەنوومن
ل سحەب کیەد وک ێدنه ێماجنەئرەد ژ تیبب تسورد اد ێباب و یروک ارەبڤاند یراکنمژود
ەمەلخاس ەن اکەراتفەر ەڤەئ وک یروک فەدل تەکد ینیژڤەه نێی وخ نێشیرائ . ەنوومن وب نای
تەکب ەوخ ایتارێن ژ ێنیربرەد روک تیلێهان وک ەدنوت اکەلەگ کیەد . نای یتسەه یو ماوەدرەب
نیربرەد وب ژ ەتسورد ێکەهج ل ەن وک تەکێچ وبێنرک د ەی یتساراپ ێی ەن نای ەوخ ایتارێن ژ
لەگد اروک اراتفەر یەدار یو اتەه تیبب کەروک تێڤد کەلەگ وک یباب نای ، اد ەوخ اینیملاەز
از ێمەد نای ، تێڤاهد ەڤهووگتشپ یمامەت ب ێو انووب ێم و ، تەکد ەوخ اچک تسەه کوور
ێی و زەگەر نامەه ێی یو ێنایمەس و یو ارەبڤاند ەنین یدنەویەپ تەکد ێپ|ەنین ەدامائ ای
تەکب ەوخ ای یتای ێم نای یتاڕێن ژ ێنیربرەد وک تەکب ێیتشپلاپ ، وکلەب انایڤ و زەح و زەگەر
یو نێزەح وک تیبد تسورد یزاسەنیمەز وەئ یمەد یو ل ، تیژێڤاه ب ەڤهووگتشپ ناو|وێ
نەکب ێشەگ یزاوخزەگەرڤەه نێی.
٤ – ەوخ نێنەمەتواه لەگد نرک کێلراک
نێلاس ارەبڤاند جنێپ و راوچ ، ێنرکیرای وب ژ ید نێکوراز لەگد ەتەدد ەوخ کووراز اد ێیلاس
تەکد لااڤەه انرکتسورد ب تسەد و تیبدڕێف کوراز ، ید نێکوراز لەگد ێنرکیرای ب و .
یکووراز ای یسکێس امانسان انرکناشینتسەد رەسل ەگنرگ ێکەرەتکاف یوز اینیلاڤەه ڤەئ .
نزەگەرواه و نەمەتواه یو لەگد وک ەی ید نێکوراز انووبیزار و نایڤ ب یڤدێپ کووراز .
زەگەر نامەه نێکوراز ارەبڤاند ێینیلاڤەه اییدنەویەپGender Identity گنرگ ێکەڵور
، یکوراز ای یسکێس امانسان انرکاڤائ اسێسۆرپ د ەیەه یووچکێت ناو ایدنەویەپ نێکوراز وەئ ێل
وب تشت نامەه و ، تیچب ەڤ یرێن ێزەگەر ڤەرەب یسکێس ای یو اناشێکلاب رتپ اد ێنتشهەگێپ
ناو اجنرەس وک یژ ێچک ێم ێزەگەر رەس ەتیچد .
یساننوورەد ایازەراش یێلربوم تێبازیلەئElizabeth Moberly ارەبڤاند ایدنەویەپ رودل
ێیزاوخزەگەرڤەه و یکوراز نێیازەراش تیژێبد اد : تەمحەز ێماجنەئرەد یزاوخزەگەرڤەه
ڤەئ و زەگەر نامەه ێی وخ ێنایمەس لەگد نرکیدنەویەپ د ەی یکووراز انتید ەنتید تەمحەز
رەگەئ ەتیبد یتشگ ب تەکب وخ ێزەگەر نامەه نێسەک لەگد ێیرەدەرەس اد ێنتشهەگێپ د وک.
ەی اد ێدنه د ەشیرائ ووکلەب ، ەیەه اد زاوخزەگەرڤەه ێسەک یو د ەن ەشیرائ نیژێب نیێشد و
لەگد تیرەگد ێیدنەویەپ ل ێنرکرێت ێڤ وب ژ و ، نرکرێت ەنیتاه ەن ێینیکوراز یو نێیڤدێپ وک
ێنرکرێت یوب ژ ەتەلەخ اکەکێر ەڤەئ وک ێنایڤ انانیئەڤتسەد ب وب ژ وخ ێزەگەر نامەه نێسەک .
٣ – ید ێزەگەر ژ ینایمەس لەگد ایدنەویەپ
یگنرگ نامەه ێیدنەویەپ ەروج ێڤ ێیزاوخزەگەرڤەه نێزەح انرکەشەگ رەسل ەنین یرەگیراک و
ێماجنەئرەدژ اوەئ وک تەکدێل رتریوک ێشیرائ اد امەد اییرتپ د ێل ، اد اخوودۆراب یمەه د
زەگەر نامەه ێنایمەس لەگد ێیتاریود وب ، یووب تسورد و ینوورەد ایتاریود ەنوومن
ل سحەب کیەد وک ێدنه ێماجنەئرەد ژ تیبب تسورد اد ێباب و یروک ارەبڤاند یراکنمژود
ەمەلخاس ەن اکەراتفەر ەڤەئ وک یروک فەدل تەکد ینیژڤەه نێی وخ نێشیرائ . ەنوومن وب نای
تەکب ەوخ ایتارێن ژ ێنیربرەد روک تیلێهان وک ەدنوت اکەلەگ کیەد . نای یتسەه یو ماوەدرەب
نیربرەد وب ژ ەتسورد ێکەهج ل ەن وک تەکێچ وبێنرک د ەی یتساراپ ێی ەن نای ەوخ ایتارێن ژ
لەگد اروک اراتفەر یەدار یو اتەه تیبب کەروک تێڤد کەلەگ وک یباب نای ، اد ەوخ اینیملاەز
از ێمەد نای ، تێڤاهد ەڤهووگتشپ یمامەت ب ێو انووب ێم و ، تەکد ەوخ اچک تسەه کوور
ێی و زەگەر نامەه ێی یو ێنایمەس و یو ارەبڤاند ەنین یدنەویەپ تەکد ێپ|ەنین ەدامائ ای
تەکب ەوخ ای یتای ێم نای یتاڕێن ژ ێنیربرەد وک تەکب ێیتشپلاپ ، وکلەب انایڤ و زەح و زەگەر
یو نێزەح وک تیبد تسورد یزاسەنیمەز وەئ یمەد یو ل ، تیژێڤاه ب ەڤهووگتشپ ناو|وێ
نەکب ێشەگ یزاوخزەگەرڤەه نێی.
٤ – ەوخ نێنەمەتواه لەگد نرک کێلراک
نێلاس ارەبڤاند جنێپ و راوچ ، ێنرکیرای وب ژ ید نێکوراز لەگد ەتەدد ەوخ کووراز اد ێیلاس
تەکد لااڤەه انرکتسورد ب تسەد و تیبدڕێف کوراز ، ید نێکوراز لەگد ێنرکیرای ب و .
یکووراز ای یسکێس امانسان انرکناشینتسەد رەسل ەگنرگ ێکەرەتکاف یوز اینیلاڤەه ڤەئ .
نزەگەرواه و نەمەتواه یو لەگد وک ەی ید نێکوراز انووبیزار و نایڤ ب یڤدێپ کووراز .
زەگەر نامەه نێکوراز ارەبڤاند ێینیلاڤەه اییدنەویەپGender Identity گنرگ ێکەڵور
، یکوراز ای یسکێس امانسان انرکاڤائ اسێسۆرپ د ەیەه یووچکێت ناو ایدنەویەپ نێکوراز وەئ ێل
و نەمەتواه لەگد ێنرکدروارەب وخ ب نبار ێد زەگەر نامەه ێی ناو ێنایمەس لەگد
ناو ەدنەچ ڤەئ تیبد و ، ەنەه اد ناو ارەبڤاند کشپڤەه نێلاخ دنەچ اک وک ەوخ ێزەگەرواه
گب ، تەکب ێنتساراپ ەن ب تسەه و نب لەکێت رەبل تشت و اد بارخ ێکەخودوراب ەتینیهە
ێزەگەرواه و نەمەتواه ژ تیبب ێکەراتفەر ێو یشووت کووراز اد امەد کەدنه د تیبد ەکنوچ
یو ێزەگەر یژ یو نێنەمەتواه وکنائ ، ەی انایمەس ای ییاجنوگ ەن اراتفەر نامەه وک ەوخ
، نێڤاهد ەڤهوگتشپد ێزەگەرواه و نەمەتواه لەگد ەی ادوج ێی وک تەکب ێپ تسەه روک تیب
یژ ێچک وب ژ تشت نامەه و ، ییەه ەوخ ێباب رەبماەب ێتسەه نامەه رەه ، ەوخ . ڤەئ و
رەگەئ اجڤەئ ، تیرەگد ێنیبرێت ل و یسرب ەتینیمد ێندناملەس وخ و ندناجنوگ وخ ازەح
ێنەمەتڤەه و زەگەرڤەه ب ەلێنس نای کووراز تیبد ، ندناجنوگ و نادێرگ ەتێهەن ەڤ ەوخ
تەکب رێت ایووزەرائ و زەح ناو ێدنه وب ژ اد تەلەخ نێیدنەویەپ د ەتیڤەکب .
٥ – OC – یرهەق اساوسەو
وک ینومروه نێنووچکێت ژ ەکەروج نێرەوابووریب وب ژ تەکد تسورد تەلەخ اکەنرکرزه
ید کەرەوابوریب رەه نای یسکێس نای نب ینیائ چ اجڤەئ یڤورم . اراج ایرتپ یووبشووت ێسەک
نێرەوابوریب و یساوسەو ای وخ ارزه ارەبڤاند اد ێیژدڤەه و یکووکان ێکەخودوراب د ەتیڤەکد
ەوخ (ر تێڤد یو اوەئ و ێیتسار ارەبڤاند وکنائ تیب یتسا . ) ێی یرزه ێکەرەش ەن ساوسەو
ترپ و یابەراک نێلێپ ێوێش ب یڤورم یشرێه و ، تیروبد یتشوورس ێدار ژ یکنوچ ەلامرون
ترپ .24% ەه نێتەلاح ژ ەتێهب ەیاد نایشد ەن یرهەق اساوساو ێماجنەئرەد ێیزاوخزەگەرڤ
ێڤان ب ێنامرەد اکێر ب نرکرەسەراچ اسام اناد و یرادژون انووبیزار ب ناد ەتێهد وک ،
ینامرەد ایتادنەچ انرک مێک لەگد اڤیەه ێس ێوام وب تیبد ماوەدرەب ینامرەد .
٦ – یسکێس اینیریفوزیکس
امانسان وک یکاڤج و ێنازێخ ای دنوت اراشف لەگد اد یسکێس ایتەیاسەک د نووبقەش ێتەلاح د
نێڤاهد ەڤهووگتشپ یشووخەن ای یسکێس تیبتەکرەد ێکێر ژ یسکێس ێیلا ژ شوخەن ێمەد ل و
تیب یژ یزاوخزەگەرڤەه وخ رەگەئ تیچب ێکێر ێو رەسل و تەکب نزەم ییەوێش یو ەراچەن
.کون یرەب یلوبمەس کەو ملاەز و یناتسراش ێڤورم ێلوبمەس کەو نتید ەتاهد تەرفائ ، ە
یکاڤج انتێڤاهووگتشپ ێڤ ێماجنەئرەد ژ و ، ێی ییارەگیشحەو ێنووب ێم ڤەرەب ملاەز کەلەگ
ژ نووب یناتسراش د رتپ رلااسکیاد نێکاڤج و نووب یرلااسکیاد ێگنیه نێکاڤج یکنوچ نووچد
ووب اد ێنووب ێم د نووبیناتسراش اروەل ، رلااسباب نێی.
یسکێس ایزاوخزەگەرڤەه نێتاهکێپ
١ – راتفەر– Behaivour
نێرایرک انرک ب نبدار یسکێس نێزاوخزەگەرڤەه یمەه یترگنم ، اد اراج ایرتپ د
یکاڤج نێیازس نای ێسرت ێرەگەئ ژ ، تیبان ماوەدرەب ەخودوراب ڤەئ ێل ، ێیزاوخزەگەرڤەه
ناو ەدنەچ ڤەئ تیبد و ، ەنەه اد ناو ارەبڤاند کشپڤەه نێلاخ دنەچ اک وک ەوخ ێزەگەرواه
گب ، تەکب ێنتساراپ ەن ب تسەه و نب لەکێت رەبل تشت و اد بارخ ێکەخودوراب ەتینیهە
ێزەگەرواه و نەمەتواه ژ تیبب ێکەراتفەر ێو یشووت کووراز اد امەد کەدنه د تیبد ەکنوچ
یو ێزەگەر یژ یو نێنەمەتواه وکنائ ، ەی انایمەس ای ییاجنوگ ەن اراتفەر نامەه وک ەوخ
، نێڤاهد ەڤهوگتشپد ێزەگەرواه و نەمەتواه لەگد ەی ادوج ێی وک تەکب ێپ تسەه روک تیب
یژ ێچک وب ژ تشت نامەه و ، ییەه ەوخ ێباب رەبماەب ێتسەه نامەه رەه ، ەوخ . ڤەئ و
رەگەئ اجڤەئ ، تیرەگد ێنیبرێت ل و یسرب ەتینیمد ێندناملەس وخ و ندناجنوگ وخ ازەح
ێنەمەتڤەه و زەگەرڤەه ب ەلێنس نای کووراز تیبد ، ندناجنوگ و نادێرگ ەتێهەن ەڤ ەوخ
تەکب رێت ایووزەرائ و زەح ناو ێدنه وب ژ اد تەلەخ نێیدنەویەپ د ەتیڤەکب .
٥ – OC – یرهەق اساوسەو
وک ینومروه نێنووچکێت ژ ەکەروج نێرەوابووریب وب ژ تەکد تسورد تەلەخ اکەنرکرزه
ید کەرەوابوریب رەه نای یسکێس نای نب ینیائ چ اجڤەئ یڤورم . اراج ایرتپ یووبشووت ێسەک
نێرەوابوریب و یساوسەو ای وخ ارزه ارەبڤاند اد ێیژدڤەه و یکووکان ێکەخودوراب د ەتیڤەکد
ەوخ (ر تێڤد یو اوەئ و ێیتسار ارەبڤاند وکنائ تیب یتسا . ) ێی یرزه ێکەرەش ەن ساوسەو
ترپ و یابەراک نێلێپ ێوێش ب یڤورم یشرێه و ، تیروبد یتشوورس ێدار ژ یکنوچ ەلامرون
ترپ .24% ەه نێتەلاح ژ ەتێهب ەیاد نایشد ەن یرهەق اساوساو ێماجنەئرەد ێیزاوخزەگەرڤ
ێڤان ب ێنامرەد اکێر ب نرکرەسەراچ اسام اناد و یرادژون انووبیزار ب ناد ەتێهد وک ،
ینامرەد ایتادنەچ انرک مێک لەگد اڤیەه ێس ێوام وب تیبد ماوەدرەب ینامرەد .
٦ – یسکێس اینیریفوزیکس
امانسان وک یکاڤج و ێنازێخ ای دنوت اراشف لەگد اد یسکێس ایتەیاسەک د نووبقەش ێتەلاح د
نێڤاهد ەڤهووگتشپ یشووخەن ای یسکێس تیبتەکرەد ێکێر ژ یسکێس ێیلا ژ شوخەن ێمەد ل و
تیب یژ یزاوخزەگەرڤەه وخ رەگەئ تیچب ێکێر ێو رەسل و تەکب نزەم ییەوێش یو ەراچەن
.کون یرەب یلوبمەس کەو ملاەز و یناتسراش ێڤورم ێلوبمەس کەو نتید ەتاهد تەرفائ ، ە
یکاڤج انتێڤاهووگتشپ ێڤ ێماجنەئرەد ژ و ، ێی ییارەگیشحەو ێنووب ێم ڤەرەب ملاەز کەلەگ
ژ نووب یناتسراش د رتپ رلااسکیاد نێکاڤج و نووب یرلااسکیاد ێگنیه نێکاڤج یکنوچ نووچد
ووب اد ێنووب ێم د نووبیناتسراش اروەل ، رلااسباب نێی.
یسکێس ایزاوخزەگەرڤەه نێتاهکێپ
١ – راتفەر– Behaivour
نێرایرک انرک ب نبدار یسکێس نێزاوخزەگەرڤەه یمەه یترگنم ، اد اراج ایرتپ د
یکاڤج نێیازس نای ێسرت ێرەگەئ ژ ، تیبان ماوەدرەب ەخودوراب ڤەئ ێل ، ێیزاوخزەگەرڤەه
ای وخ اراتفەر د نبد ێنووچکێت یشووت ناو ژ کەدنه ێل ، اد ینیائ د نزەم ای ێو اهەنوگ نای
ووکنائ ، اد یسکێس ، رایرک ەنەکب لایئ زاوخزەگەرڤەه یمەه تیژێبد اوەئ ەتەلەخ ای ەکوریب وەئ
ەم وکلەب ، تیب زاوخزەگەرڤەه لایئ ەن رک ێیزاوخزەگەرڤەه ارایرک ێسەک رەه اسەورەه
کەو ، ادوج ادوج نێرەگەئ ژ نەکد ازاوخزەگەرڤەه نێرایرک ەنەه لامرون نێملاەز کەلەگ
ت نای یزابرەس نای نووبینادنیز نێرایرک یلەکێت تیبد راچەن وک تیبد اخودوراب کەدنه یشوو
تیبب یزاوخزەگەرڤەه.
وکنائ اد ێینیکوراز د ووب یزاوخزەگەرڤەه نێرایرک یشووت ێکووراز رەه ەن ، اسەورەه
انایرەگێل اجنامرائ ب تەکب اراک ناڤ تیبد ، زاوخزەگەرڤەه ەتیبب ەی یڤدێپ تیبب نزەم رەگەئ
و نووبیزار و نایڤ ێنادێپیگنرگ و نتساراپ . وک اد تەکد اراک ناڤ کووراز اد اتەلاح ناڤ د
نێکووراز اییرتپ نژێبد رامائ ، لاح رەه ب ، تەکب رێت یسکێس ەن نێی ەوخ نێیووزەرائ
نێرایرک یشووت اد ێینیکوراز د نبد یزاوخزەگەرڤەه ێکەوێش ب نبد نزەم ێمەد ،
سکێس ای ناو اناشێکڵاب و نیژد یتشوورس ەلامرون ای ی .
٢ – لایەخ نای نتید ب چ یسکێس انیرزائ نای ینوورەد انادەڤراک
د ووکنائ ناو ێزەگەر رەس ەتیچد یسکێس نای ێنتید و یلایەخ ای ناو اجنرەس نێسەک ایریتپ
تیبەه یزاوخزەگەرڤەه اکەنادەڤراک ناو ێد اد یووتاهاد . دروارەب وخ ێد کووراز اجێڤ
ید نێسەک لەگد تەک و ، یزار رەسل کاڤج نێی ەنەه یو فەدل یکاڤج نێەڤیپ وەئ اک تینازب اد
وخ فەدل ایدنەمتەبیات و تەلخاس کەدنه ێد ، تیب ینێرەن ای یو انرکدروارەب وخ رەگەئ
یتشوورسەن ای ێل ، ەی یتشووس ای ەڤەئ ، ێناشێکارجنرەس وب ژ ەن یو نێی ەن وک تەک تسورد
ێناشێکارجنرەس ازەح ڤەئ ێمەد وک تەکدەو ەیدیسەح ڤەئ و ، ێیدیسەح وب نتساهوگەڤ ەتێهد
ینیبراکب اسەک ناو یشاپ و ەوخ ێکلوم ەیەکب ید نێسەک یسکێس ای زێه ب ایووزەرائ ڤەئ و ،
نبەه تەلەخ نێی یسکێس نێنادەڤراک و نادڤسرەب یڤورم وک رەگەئ ەتیبد ، .
٣ – ەمانسان
د یزاوخزەگەرڤەه ( ێمانسان ) اناشێکڵاب وب ژ ننین نرکیقات چ نیەه نێسەک کەدنه ، اد
ێینیکوراز ژ ێل ، ەنیووبەن یژ یزاوخزەگەرڤەه نێرایرک چ و ، زەگەر نامەه وب ژ یسکێس
و ، نزاوخزەگەرڤەه وکنائ نب زاوایج د رەگەئ و ، نزاوایج د ید نێسەک ژ نەکد ێپ تسەه
نەکد رزه (ێب ، مجنوگەن ێکلەخ لەگد زەئ رەگەئ مزاوخزەگەرڤەه زەئ ناموگ ) ب ،
ەتەلەخ اکەنتشهەگێت ەڤەئ ەڤ یتسارتشپ . ، ید ێزەگەر ژ یەه سرت و مرەش ێسەک رەه تیبان
ەزاوخزەگەرڤەه وەئ وک اد یرەس د ەیەکب رزه ێو ، نبەن یکاڤج و یشزرەو نێیازەراش و .
٤ – ێنایژ ێزاوێش ( لیاتس فیلا )
اتەه نای ینوورەد ای ەوخ انادەڤراک و ، ەوخ امانسان ب ەسرپرەب ەن وەئ تیژێبد زاوخزەگەرڤەه
نرکراچەن ەییتاه ێی ووکلەب ، یسکێس ای وخ انتفەکێپڤاچ مەکێئ . رەه تێڤد ، لاح رەه ب
ووکنائ ، اد یسکێس ، رایرک ەنەکب لایئ زاوخزەگەرڤەه یمەه تیژێبد اوەئ ەتەلەخ ای ەکوریب وەئ
ەم وکلەب ، تیب زاوخزەگەرڤەه لایئ ەن رک ێیزاوخزەگەرڤەه ارایرک ێسەک رەه اسەورەه
کەو ، ادوج ادوج نێرەگەئ ژ نەکد ازاوخزەگەرڤەه نێرایرک ەنەه لامرون نێملاەز کەلەگ
ت نای یزابرەس نای نووبینادنیز نێرایرک یلەکێت تیبد راچەن وک تیبد اخودوراب کەدنه یشوو
تیبب یزاوخزەگەرڤەه.
وکنائ اد ێینیکوراز د ووب یزاوخزەگەرڤەه نێرایرک یشووت ێکووراز رەه ەن ، اسەورەه
انایرەگێل اجنامرائ ب تەکب اراک ناڤ تیبد ، زاوخزەگەرڤەه ەتیبب ەی یڤدێپ تیبب نزەم رەگەئ
و نووبیزار و نایڤ ێنادێپیگنرگ و نتساراپ . وک اد تەکد اراک ناڤ کووراز اد اتەلاح ناڤ د
نێکووراز اییرتپ نژێبد رامائ ، لاح رەه ب ، تەکب رێت یسکێس ەن نێی ەوخ نێیووزەرائ
نێرایرک یشووت اد ێینیکوراز د نبد یزاوخزەگەرڤەه ێکەوێش ب نبد نزەم ێمەد ،
سکێس ای ناو اناشێکڵاب و نیژد یتشوورس ەلامرون ای ی .
٢ – لایەخ نای نتید ب چ یسکێس انیرزائ نای ینوورەد انادەڤراک
د ووکنائ ناو ێزەگەر رەس ەتیچد یسکێس نای ێنتید و یلایەخ ای ناو اجنرەس نێسەک ایریتپ
تیبەه یزاوخزەگەرڤەه اکەنادەڤراک ناو ێد اد یووتاهاد . دروارەب وخ ێد کووراز اجێڤ
ید نێسەک لەگد تەک و ، یزار رەسل کاڤج نێی ەنەه یو فەدل یکاڤج نێەڤیپ وەئ اک تینازب اد
وخ فەدل ایدنەمتەبیات و تەلخاس کەدنه ێد ، تیب ینێرەن ای یو انرکدروارەب وخ رەگەئ
یتشوورسەن ای ێل ، ەی یتشووس ای ەڤەئ ، ێناشێکارجنرەس وب ژ ەن یو نێی ەن وک تەک تسورد
ێناشێکارجنرەس ازەح ڤەئ ێمەد وک تەکدەو ەیدیسەح ڤەئ و ، ێیدیسەح وب نتساهوگەڤ ەتێهد
ینیبراکب اسەک ناو یشاپ و ەوخ ێکلوم ەیەکب ید نێسەک یسکێس ای زێه ب ایووزەرائ ڤەئ و ،
نبەه تەلەخ نێی یسکێس نێنادەڤراک و نادڤسرەب یڤورم وک رەگەئ ەتیبد ، .
٣ – ەمانسان
د یزاوخزەگەرڤەه ( ێمانسان ) اناشێکڵاب وب ژ ننین نرکیقات چ نیەه نێسەک کەدنه ، اد
ێینیکوراز ژ ێل ، ەنیووبەن یژ یزاوخزەگەرڤەه نێرایرک چ و ، زەگەر نامەه وب ژ یسکێس
و ، نزاوخزەگەرڤەه وکنائ نب زاوایج د رەگەئ و ، نزاوایج د ید نێسەک ژ نەکد ێپ تسەه
نەکد رزه (ێب ، مجنوگەن ێکلەخ لەگد زەئ رەگەئ مزاوخزەگەرڤەه زەئ ناموگ ) ب ،
ەتەلەخ اکەنتشهەگێت ەڤەئ ەڤ یتسارتشپ . ، ید ێزەگەر ژ یەه سرت و مرەش ێسەک رەه تیبان
ەزاوخزەگەرڤەه وەئ وک اد یرەس د ەیەکب رزه ێو ، نبەن یکاڤج و یشزرەو نێیازەراش و .
٤ – ێنایژ ێزاوێش ( لیاتس فیلا )
اتەه نای ینوورەد ای ەوخ انادەڤراک و ، ەوخ امانسان ب ەسرپرەب ەن وەئ تیژێبد زاوخزەگەرڤەه
نرکراچەن ەییتاه ێی ووکلەب ، یسکێس ای وخ انتفەکێپڤاچ مەکێئ . رەه تێڤد ، لاح رەه ب
ازاوخزەگەرڤەه انرکنایژ ێزاوێش یو وک تیرگلەه ب ێیتەرایسرپرەب ێو کەزاوخزەگەر
، ەییتراژبلەه ماوەدرەب وەئ یکنوچ ، اد ێنرکنایژ ێزاوێش یڤ د ەنچد زاوایج نێلپ ب کلەخ و
ێکەوێش ب تیرەگد یزاوخزەگەرڤەه نێنتفەکێپڤاچ ل و ، نیژد اد یزاوخزەگەرادوج اکەنایژ د
ەن ب و اد ازاوخزەگەرڤەه ێرووتلەک و نایژ د ەنچب نەدد لوەه کەدنه ێل ، ەچراپ ەچراپ
نیژب ناو انایژ ێزاوێش نتەبیات ێکەپورگ وک نکب ێپ تسەه وک اد .
یسکێس نێنادلا
تێهدکێپ اچراپ وود ژ رادکمەم نێرەوەدنیز یمەه فەدل ژ یسکێس ایکلااچ :
یزابتسەد یشاپ ، تێهد ێنرکسکێس یرەب وک نرکسکێس ێکەتشت رەه اجڤەئ ، وخب
یتشوورس انرکسکێس ڤەرەب نیەک لەگد ێراتفەر نادلا ب ێد تیچەن ەڤ
ێسەک ەکنوچ رەدلا ەنیقەتساڕ ێسکێس اسێسورپ ەتیهەگب وک یێب تینیبد یسکێس ایشوخ
وودرەه فەدل ەسەک ەروج ڤەئ و ێیشوخ ەتیهەگد یتشوورس ەن نێتشت کەدنه ب و
ەنەه ازەگەر.
یسکێس انادلا نێرەگەئ
اد یکشێم د ییایمیک ایگنەسڤەه انووچکێت
اد یکشێم د ییایمیک نێتاهکێپ کەدنه ( یرامەد نێرەزێهوگەڤ ) و نینوتوریس کەو
یلوێگ انتسخکێر وب ژ نراکیراه وک نیرفنیبرون و نیمابود . دنلب ێکەتسائ ب وک
ەڤ یسکێس اراتفەر ب یەه انادێرگ.
اد یکشێم نێتسارائ د نیرووهگ
ەتیبد ، یمەد انیروب لەگد و ، نیبەدوولائ ەتیبد یرهەق ای یسکێس اراتفەر
نێرەتنەس د تەبیات ، اد یکشێم نێی یرامەد نێهەگلۆخ د ێنیرووهگ ێرەگەئ
نرکنیرش ( زیزعت) اد یکشێم د ێ . ، ێنووبەدوولائ نێی ید نێتەلاح یکەو رەه
ه رتپ ێد یکشێم نێرەتنەس وەئ یمەد انیروب لەگد اجێڤ نادنا ( زیفحەت) نەک ێ
ێیمارائ و یشوخ و نووبرێت ەتینیهەگب وخ ڤورم وک .
نەکد یکشێم ل ێنرکێتراک وک نێتەلاح
کەو ێیمەلخاس نێشیرائ نای یشووخەن ژ کەدنه (Dementia- Epilepsy )
اراتفەر رەسل یەه یرەگیراک نێی تەکد یکشێم نێچراپ ناو ل ێنرکەتراک وک
، ەییتراژبلەه ماوەدرەب وەئ یکنوچ ، اد ێنرکنایژ ێزاوێش یڤ د ەنچد زاوایج نێلپ ب کلەخ و
ێکەوێش ب تیرەگد یزاوخزەگەرڤەه نێنتفەکێپڤاچ ل و ، نیژد اد یزاوخزەگەرادوج اکەنایژ د
ەن ب و اد ازاوخزەگەرڤەه ێرووتلەک و نایژ د ەنچب نەدد لوەه کەدنه ێل ، ەچراپ ەچراپ
نیژب ناو انایژ ێزاوێش نتەبیات ێکەپورگ وک نکب ێپ تسەه وک اد .
یسکێس نێنادلا
تێهدکێپ اچراپ وود ژ رادکمەم نێرەوەدنیز یمەه فەدل ژ یسکێس ایکلااچ :
یزابتسەد یشاپ ، تێهد ێنرکسکێس یرەب وک نرکسکێس ێکەتشت رەه اجڤەئ ، وخب
یتشوورس انرکسکێس ڤەرەب نیەک لەگد ێراتفەر نادلا ب ێد تیچەن ەڤ
ێسەک ەکنوچ رەدلا ەنیقەتساڕ ێسکێس اسێسورپ ەتیهەگب وک یێب تینیبد یسکێس ایشوخ
وودرەه فەدل ەسەک ەروج ڤەئ و ێیشوخ ەتیهەگد یتشوورس ەن نێتشت کەدنه ب و
ەنەه ازەگەر.
یسکێس انادلا نێرەگەئ
اد یکشێم د ییایمیک ایگنەسڤەه انووچکێت
اد یکشێم د ییایمیک نێتاهکێپ کەدنه ( یرامەد نێرەزێهوگەڤ ) و نینوتوریس کەو
یلوێگ انتسخکێر وب ژ نراکیراه وک نیرفنیبرون و نیمابود . دنلب ێکەتسائ ب وک
ەڤ یسکێس اراتفەر ب یەه انادێرگ.
اد یکشێم نێتسارائ د نیرووهگ
ەتیبد ، یمەد انیروب لەگد و ، نیبەدوولائ ەتیبد یرهەق ای یسکێس اراتفەر
نێرەتنەس د تەبیات ، اد یکشێم نێی یرامەد نێهەگلۆخ د ێنیرووهگ ێرەگەئ
نرکنیرش ( زیزعت) اد یکشێم د ێ . ، ێنووبەدوولائ نێی ید نێتەلاح یکەو رەه
ه رتپ ێد یکشێم نێرەتنەس وەئ یمەد انیروب لەگد اجێڤ نادنا ( زیفحەت) نەک ێ
ێیمارائ و یشوخ و نووبرێت ەتینیهەگب وخ ڤورم وک .
نەکد یکشێم ل ێنرکێتراک وک نێتەلاح
کەو ێیمەلخاس نێشیرائ نای یشووخەن ژ کەدنه (Dementia- Epilepsy )
اراتفەر رەسل یەه یرەگیراک نێی تەکد یکشێم نێچراپ ناو ل ێنرکەتراک وک
یژ ێدنه لەگد ، یسکێس نێنامرەد کەدنه وک نووسنیکراپ ایشووخەن ایرەسەراچ ،
یسکێس اراتفەر رەسل ەیەه یرەگیراک یژ ینیمابود انادرەد وب ژ نرەدناه .
یسکێس انادلا نێرەگەئ
1. یتشوورس ێماجنەئرەد ژ نێی ینوورەد نێنووچکێت ( یژولویاب ) ێنووب ەنیتاه.
2. اد ەوخ ب رامەد ێمادنەئوک د نووچکێت
3. اد رامەد ێمادنەئوک د نووچکێت
4. یسکێس انتشهەگێپ و ارەنێژر انووچکێت
5. ێنتشهەگێپ انووبوریگ
6. یکووزەن نیمەوود نێی یسکێس نێتەلخاس د یسامێک و
7. ێغانوق ێڤ رەسل انینازێپ انیبەن و ندناجنوگەن لەگد یسکێس انتشهەگێپ
8. رت و یکووژەه و یرازێب ێو انووبەن رەه نای یسکێس ادرەورەپ انووبمێک و س .
9. ێنووبەڤکێئژ نای ێینیژڤەه یارەرەس یسکێس انووبرهەب ێب نای ێینیژڤەه انیبووریگ ...
دته .
١ – ید ێکەزەگەر رەسل ێکەزەگەر انووبڵاز ەنوومن وب ، ییەواموب نێنووچکێت.
٢ – نێیشووخەن کەو یمادنەئ نێرەتکاف ایکێرەن و یشەل نێنیرب و یکشێم نێیشووخەن و ێدەگ
یقلوخ ( ەیقلخلا تاهوشت . )
٣- و یقلوخ نێرەڤیپ ارەبڤاند ، اد ازیرەغ و رەدلاپ ارەبڤاند رەش کەو ، ینوورەد نێرەگەئ
انتفەک و ، یسکێس نێیدنەویەپ انرکەغەدەق و یسکێس نێیووزەرائ ارەبڤاند ، اد یکاڤج نێیاهب
نێتیرەن و بارخ نێیازەراش ، ندناجنوگەن وخ و ێنووچلەه ایزاولا ، یسکێس اسرت و یسکێس
تسورد ەن انانیئەڤتسەد ب وب ژ تەدبلاپ یسەکەکات وک ێیرەوەتخەب و ێیشوخ ێتسەه انووبەن ،
مەلخاس ێسکێس ایشووخ.
یسکێس انادلا نێرەگەئ
یسکێس اراتفەر رەسل ەیەه یرەگیراک یژ ینیمابود انادرەد وب ژ نرەدناه .
یسکێس انادلا نێرەگەئ
1. یتشوورس ێماجنەئرەد ژ نێی ینوورەد نێنووچکێت ( یژولویاب ) ێنووب ەنیتاه.
2. اد ەوخ ب رامەد ێمادنەئوک د نووچکێت
3. اد رامەد ێمادنەئوک د نووچکێت
4. یسکێس انتشهەگێپ و ارەنێژر انووچکێت
5. ێنتشهەگێپ انووبوریگ
6. یکووزەن نیمەوود نێی یسکێس نێتەلخاس د یسامێک و
7. ێغانوق ێڤ رەسل انینازێپ انیبەن و ندناجنوگەن لەگد یسکێس انتشهەگێپ
8. رت و یکووژەه و یرازێب ێو انووبەن رەه نای یسکێس ادرەورەپ انووبمێک و س .
9. ێنووبەڤکێئژ نای ێینیژڤەه یارەرەس یسکێس انووبرهەب ێب نای ێینیژڤەه انیبووریگ ...
دته .
١ – ید ێکەزەگەر رەسل ێکەزەگەر انووبڵاز ەنوومن وب ، ییەواموب نێنووچکێت.
٢ – نێیشووخەن کەو یمادنەئ نێرەتکاف ایکێرەن و یشەل نێنیرب و یکشێم نێیشووخەن و ێدەگ
یقلوخ ( ەیقلخلا تاهوشت . )
٣- و یقلوخ نێرەڤیپ ارەبڤاند ، اد ازیرەغ و رەدلاپ ارەبڤاند رەش کەو ، ینوورەد نێرەگەئ
انتفەک و ، یسکێس نێیدنەویەپ انرکەغەدەق و یسکێس نێیووزەرائ ارەبڤاند ، اد یکاڤج نێیاهب
نێتیرەن و بارخ نێیازەراش ، ندناجنوگەن وخ و ێنووچلەه ایزاولا ، یسکێس اسرت و یسکێس
تسورد ەن انانیئەڤتسەد ب وب ژ تەدبلاپ یسەکەکات وک ێیرەوەتخەب و ێیشوخ ێتسەه انووبەن ،
مەلخاس ێسکێس ایشووخ.
یسکێس انادلا نێرەگەئ
نێنووچکێت و یشووخەن و یرووتلەک و یناتسراش و یهەگنیژ نێرەگەئ
انووبەدێز و یرووبائ ێخودوراب ایبارخ و کاڤج و نازێخ د یکاڤج انرکەشەگ
یسکێس نێرەنێرزائ ... دته .
اد ێنرکەدرەورەپ د ێباب انووبەنەدامائ اکووراز کەدنه فەدل نهوور نێرەگەئ ژ
یتشت یمەه رەسل رادتلاەهتسەد و دنوت اکەکیەد انووبەدامائ و .
ازاوخزەگەرڤەه رەسل وک ێکەکاڤج د ێکەکووراز انووبنزەم یووبیزار.
یسکێس ایژێردتسەد و یسکێس انرکێلیروز انوومزەئ و یکووراز و
رڤەه اد ێینیکوراز اغانوق د ێیزاوخزەگە .
یگنرگ و ەڤ انایمەس ێیلا ژ ید ێزەگەر وب ژ یکووراز نێزەح انتێڤاهوگتشپ
یو اراتفەر انرکڤەتسار وب ژ نادەنلوەه و ازەح ناڤ ب نادەن.
یسکێس انادلا نێناشین
ژ کەلەگ وک دنوت و یووب ەرابوود نێی یسکێس نێراتفەر و نرکووزەرائ و نرکرزه
نڤەکرەدب یڤورم لاۆرتنوک ژ و نژوکب یڤورم ێمەد.
یەدد لوەه و ، یسکێس نێراتفەر کەدنه انرک وب ژ نادلاپ ەیێهد ێی وت یکد ێپ تسەه
د ێل ، ارایرک ناڤ یتشپ یەک مێک ێیکووژەهناشێئ و ناوات ب تسەه ێ یەک ێنادژو ا.
کەو ، ید نێشیرائ ژ ێنیڤەر اکەکێر کەو یرهەق ای یسکێس اراتفەر انانیئراکب
ینوورەد نێراشف نای یکەواڕەلد نای یکوومەخ نای نووبێنتب.
انووبەه یکەو ، نیەه وب ازس نێی یسکێس نێراتفەر ناو انووچڤیود د نووبماوەدرەب
کێس اکێر ب نێیشووخەن ب نووبشووت ب یسناش انادتسەد ژ نای ، نتساهوگەڤ ەنێهد یس
نێشیرائ نای یەراپ انادتسەد ژ نای ، اد یراک د ێکەشیرائ انووبێچ نای گنرگ اکەیدنەویەپ
ییاسای .
ایدنەویەپ انتساراپ انایشەن نای اد رگێج و مەلخاس اکەیدنەویەپ انادێرگ د ێشیرائ انووبەه .
انادلا نێروجیسکێس
١ – یزاوخزەگەرڤەه– Homosexuality
انووبەدێز و یرووبائ ێخودوراب ایبارخ و کاڤج و نازێخ د یکاڤج انرکەشەگ
یسکێس نێرەنێرزائ ... دته .
اد ێنرکەدرەورەپ د ێباب انووبەنەدامائ اکووراز کەدنه فەدل نهوور نێرەگەئ ژ
یتشت یمەه رەسل رادتلاەهتسەد و دنوت اکەکیەد انووبەدامائ و .
ازاوخزەگەرڤەه رەسل وک ێکەکاڤج د ێکەکووراز انووبنزەم یووبیزار.
یسکێس ایژێردتسەد و یسکێس انرکێلیروز انوومزەئ و یکووراز و
رڤەه اد ێینیکوراز اغانوق د ێیزاوخزەگە .
یگنرگ و ەڤ انایمەس ێیلا ژ ید ێزەگەر وب ژ یکووراز نێزەح انتێڤاهوگتشپ
یو اراتفەر انرکڤەتسار وب ژ نادەنلوەه و ازەح ناڤ ب نادەن.
یسکێس انادلا نێناشین
ژ کەلەگ وک دنوت و یووب ەرابوود نێی یسکێس نێراتفەر و نرکووزەرائ و نرکرزه
نڤەکرەدب یڤورم لاۆرتنوک ژ و نژوکب یڤورم ێمەد.
یەدد لوەه و ، یسکێس نێراتفەر کەدنه انرک وب ژ نادلاپ ەیێهد ێی وت یکد ێپ تسەه
د ێل ، ارایرک ناڤ یتشپ یەک مێک ێیکووژەهناشێئ و ناوات ب تسەه ێ یەک ێنادژو ا.
کەو ، ید نێشیرائ ژ ێنیڤەر اکەکێر کەو یرهەق ای یسکێس اراتفەر انانیئراکب
ینوورەد نێراشف نای یکەواڕەلد نای یکوومەخ نای نووبێنتب.
انووبەه یکەو ، نیەه وب ازس نێی یسکێس نێراتفەر ناو انووچڤیود د نووبماوەدرەب
کێس اکێر ب نێیشووخەن ب نووبشووت ب یسناش انادتسەد ژ نای ، نتساهوگەڤ ەنێهد یس
نێشیرائ نای یەراپ انادتسەد ژ نای ، اد یراک د ێکەشیرائ انووبێچ نای گنرگ اکەیدنەویەپ
ییاسای .
ایدنەویەپ انتساراپ انایشەن نای اد رگێج و مەلخاس اکەیدنەویەپ انادێرگ د ێشیرائ انووبەه .
انادلا نێروجیسکێس
١ – یزاوخزەگەرڤەه– Homosexuality
و تەکب لەگد یسکێس تێڤد و یملاەز وب ژ تیبەه ووزەرائ یملاەز ێمەد وکنائ
، تینیبان اد ێتەرفائ د وخ ایشووخ و نبد راید یو نێنتوگ و نیڤل رەسل اتەرفائ نێناشین وک
و نرکرەبل لج د تەکد ێتەرفائ ل ڤاچ و اد یوز کنەمەت د تیبد مرەن یووم رتپ
اد ێنووچەڤێر و نتفخائ.
٢ – نایبزێڵ ( ەنی ێم ایزاوخزەگەرڤەه )– Lesbianism
اد امەد اییرتپ د و ، تەکد ێپ تسەد ید اکەچک وب ژ ێکەچک انیڤەئ ب انایبزێڵ اکووریچ
کەدنه ، نەکد ێندناشخ ەڤکێئ ب وخ و نەکد ەڤرەس ب ایزابتسەد و چام کەو نێرایرک
یملاەز نێکلج و یتارڤز و زێه کەو تیبدار یملاەز ێلور ب کێئ یژ امەد
ر ب نای ، ێندنارزائ ووب ژ تینیئدراکب ێیهامود اتەه ننیئدراکب زاوایج نێزارمائ و کێ
یسکێس ایشووخ ەنهەگب ( مزاگروئ . )
اسێسووڕپ ێڤ ژ تسەد ننیئد کێپ یژ ێینیژڤەه ێمەد اتەرفائ و ملاەز ێروج ڤەئ ایرتپ
( لاووشکێسوموه– نایبزێڵ ) ینوورەد ایرەسەراچ ل ناو ژ مێک کەلەگ و ، نەدانرەب
نێیرەگد .
ینوورەد ایرەسەراچ– Psychotherapy
اجڤەئ ، ەی یترگرەو و یهەگنیژ ووکلەب ەی ییەواموب ەن یزاوخزەگەرڤەه وک نینازب ەیڤدێپ
ێتەللم یکەو ندەنیوور تەلەخ نێنرکەشەگ چ وک اد ەتسورد اکەدرەورەپ ب یڤدێپ ێکێپتسەد
وولطی.
یسکێس ایزاوخزەگەرڤەه نێتەلاح ایرەسەراچ اپ ێلەب سەک وەئ ەکنوچ ، ەتەمحەز ب اکەسرپ
یسکێس ێیلا ژ تەکد رزه و ، ەیەه ژێردمود ای ینوورەد اکەیرەسەراچ ب یڤدێپ تەکان رزه
یزار یو رەسل و تیهەگب یو د سەک تێڤەن و تەکد ەدێز اکەیشووخ ب تسەه و ەتیف ێی ەڤ
نبد یزار ینوورەد ایرەسەراچ رەسل ناو ژ مێک کەلەگ اروەل ، تیبب .
نتساراپوخ :
١-نووبرێف ب نووبریگێپ تسورد نێی یکاڤج نێیاهب و ینیائ نێ.
٢- تسوورد ای یسکێس و ینوورەد ادرەورەپ.
٣- ەوخ نێکووراز وب ژ شاب نێلاڤەه انتراژبلەه.
، تینیبان اد ێتەرفائ د وخ ایشووخ و نبد راید یو نێنتوگ و نیڤل رەسل اتەرفائ نێناشین وک
و نرکرەبل لج د تەکد ێتەرفائ ل ڤاچ و اد یوز کنەمەت د تیبد مرەن یووم رتپ
اد ێنووچەڤێر و نتفخائ.
٢ – نایبزێڵ ( ەنی ێم ایزاوخزەگەرڤەه )– Lesbianism
اد امەد اییرتپ د و ، تەکد ێپ تسەد ید اکەچک وب ژ ێکەچک انیڤەئ ب انایبزێڵ اکووریچ
کەدنه ، نەکد ێندناشخ ەڤکێئ ب وخ و نەکد ەڤرەس ب ایزابتسەد و چام کەو نێرایرک
یملاەز نێکلج و یتارڤز و زێه کەو تیبدار یملاەز ێلور ب کێئ یژ امەد
ر ب نای ، ێندنارزائ ووب ژ تینیئدراکب ێیهامود اتەه ننیئدراکب زاوایج نێزارمائ و کێ
یسکێس ایشووخ ەنهەگب ( مزاگروئ . )
اسێسووڕپ ێڤ ژ تسەد ننیئد کێپ یژ ێینیژڤەه ێمەد اتەرفائ و ملاەز ێروج ڤەئ ایرتپ
( لاووشکێسوموه– نایبزێڵ ) ینوورەد ایرەسەراچ ل ناو ژ مێک کەلەگ و ، نەدانرەب
نێیرەگد .
ینوورەد ایرەسەراچ– Psychotherapy
اجڤەئ ، ەی یترگرەو و یهەگنیژ ووکلەب ەی ییەواموب ەن یزاوخزەگەرڤەه وک نینازب ەیڤدێپ
ێتەللم یکەو ندەنیوور تەلەخ نێنرکەشەگ چ وک اد ەتسورد اکەدرەورەپ ب یڤدێپ ێکێپتسەد
وولطی.
یسکێس ایزاوخزەگەرڤەه نێتەلاح ایرەسەراچ اپ ێلەب سەک وەئ ەکنوچ ، ەتەمحەز ب اکەسرپ
یسکێس ێیلا ژ تەکد رزه و ، ەیەه ژێردمود ای ینوورەد اکەیرەسەراچ ب یڤدێپ تەکان رزه
یزار یو رەسل و تیهەگب یو د سەک تێڤەن و تەکد ەدێز اکەیشووخ ب تسەه و ەتیف ێی ەڤ
نبد یزار ینوورەد ایرەسەراچ رەسل ناو ژ مێک کەلەگ اروەل ، تیبب .
نتساراپوخ :
١-نووبرێف ب نووبریگێپ تسورد نێی یکاڤج نێیاهب و ینیائ نێ.
٢- تسوورد ای یسکێس و ینوورەد ادرەورەپ.
٣- ەوخ نێکووراز وب ژ شاب نێلاڤەه انتراژبلەه.
٣- مزیداس– Sadism
اندناشێئ ب تینیبد یسکێس ایشووخ یداس ێسەک یمەه فەدل ەداس اکەلپ ب یداس و ید ێکەسەک
، ەیەه اسەک ب تیبدار و ، نووچکێت و نادلا ەتیبد یرووب یتشوورس ێدار ژ رەگەئ ێل
ایتەیاسەک ڤیودل نرکڤان ب ەیتاه ەیشووخەن ڤەئ ، رەبمارەب ێسەک اندناشێئ ( ێداس ید
یسنەرف ) چ اجڤەئ ، تیدد اتەرفائ انادەجنەکشەئ ژ مات وک ینوورەد نای تیب یشەل انادەجنەکشەئ
ێنرکیرەدەرەس تێرک اکێر . اکەناوات رەه اپ ێلەب ، ەمێک ێکەتەلاح مزیداس وک ەڤلاەبرەب اسوه
ننین نهوور نێرامائ چ ەم ێل ، ووب ەنایداس نێراتفەر نادوخ رابناوات نژێبد سیلوپ تیببێچ .
ینوورەد ایرەسەراچ
ملاەز ێمەد وکنائ مزیداس زێه وەئ تیبد وک تینیملەس ب ەوخ اینیملاەز ازێه و ینزەم تەددلوەه
ەدنەچ ڤەئ و ، ەنین یسکێس نێی وخ نێنایش ب یرەواب چ و اد یو ێخان د تیب یتفرەه ای
ووب تیرڤزد یژ وەئ ، یساننوورەد نێیاناز انتید ب یکەرەس نێرەتکاف ود:
ێدرەورەپ ایبارخ و ەواموبێهد یژیتودنوت ادێت وک ب نرکرەسەراچ ەتێه ەیاد نایشد اجڤەئ ، ەت
اکێر :
اچ ینوورەد ایرەسەر انانیئراکب و ێنووبوخ ب یرەواب انرکتسورد اکێر ب نێنامرەد
رەکمارائ.
تسورد اکەدرەورەپ انانیئراکب یێب یکووراز وب ژ و یتارڤز و یژیتودنوت ێزاوێش
تیڤەکەرد ب ێژ تێشەن کووراز وک رەکرازێب ای نیتوور انایژ و دنوت اکەلورتنوک .
نتساراپوخ
1. یکاڤج نێرەڤیپ و اهب و ینیائ نێیامنێر ب نووبریگێپ .
2. وب ژ ینوورەد و یشەل انادازس نێزاوێش انانیئەنراکبیکووراز ،
3. ، ێناوات ب نرکتسەه ژ یکووراز انرکریوود
٤ – مزیشووسام– Masochism
تەکد یسکێس ایشەوخ ب تسەه یشووسام ێسەک ەکنوچ ەی ێمزیداس یژاڤورەب ەیەشێک ڤەئ
ێسەک ووکنائ نرک ەتێهب ەڤ ید ێسەک ێیلا ژ وک ێنادرازائ و ناشێئ ب نرکتسەه اکێر
یتسەد نب ب ێیشەوخ یشووسام تیبد یسکێس ا . لاح رەه ب ەداس نێناشین ژ کێئ رەه نێی
اندناشێئ ب تینیبد یسکێس ایشووخ یداس ێسەک یمەه فەدل ەداس اکەلپ ب یداس و ید ێکەسەک
، ەیەه اسەک ب تیبدار و ، نووچکێت و نادلا ەتیبد یرووب یتشوورس ێدار ژ رەگەئ ێل
ایتەیاسەک ڤیودل نرکڤان ب ەیتاه ەیشووخەن ڤەئ ، رەبمارەب ێسەک اندناشێئ ( ێداس ید
یسنەرف ) چ اجڤەئ ، تیدد اتەرفائ انادەجنەکشەئ ژ مات وک ینوورەد نای تیب یشەل انادەجنەکشەئ
ێنرکیرەدەرەس تێرک اکێر . اکەناوات رەه اپ ێلەب ، ەمێک ێکەتەلاح مزیداس وک ەڤلاەبرەب اسوه
ننین نهوور نێرامائ چ ەم ێل ، ووب ەنایداس نێراتفەر نادوخ رابناوات نژێبد سیلوپ تیببێچ .
ینوورەد ایرەسەراچ
ملاەز ێمەد وکنائ مزیداس زێه وەئ تیبد وک تینیملەس ب ەوخ اینیملاەز ازێه و ینزەم تەددلوەه
ەدنەچ ڤەئ و ، ەنین یسکێس نێی وخ نێنایش ب یرەواب چ و اد یو ێخان د تیب یتفرەه ای
ووب تیرڤزد یژ وەئ ، یساننوورەد نێیاناز انتید ب یکەرەس نێرەتکاف ود:
ێدرەورەپ ایبارخ و ەواموبێهد یژیتودنوت ادێت وک ب نرکرەسەراچ ەتێه ەیاد نایشد اجڤەئ ، ەت
اکێر :
اچ ینوورەد ایرەسەر انانیئراکب و ێنووبوخ ب یرەواب انرکتسورد اکێر ب نێنامرەد
رەکمارائ.
تسورد اکەدرەورەپ انانیئراکب یێب یکووراز وب ژ و یتارڤز و یژیتودنوت ێزاوێش
تیڤەکەرد ب ێژ تێشەن کووراز وک رەکرازێب ای نیتوور انایژ و دنوت اکەلورتنوک .
نتساراپوخ
1. یکاڤج نێرەڤیپ و اهب و ینیائ نێیامنێر ب نووبریگێپ .
2. وب ژ ینوورەد و یشەل انادازس نێزاوێش انانیئەنراکبیکووراز ،
3. ، ێناوات ب نرکتسەه ژ یکووراز انرکریوود
٤ – مزیشووسام– Masochism
تەکد یسکێس ایشەوخ ب تسەه یشووسام ێسەک ەکنوچ ەی ێمزیداس یژاڤورەب ەیەشێک ڤەئ
ێسەک ووکنائ نرک ەتێهب ەڤ ید ێسەک ێیلا ژ وک ێنادرازائ و ناشێئ ب نرکتسەه اکێر
یتسەد نب ب ێیشەوخ یشووسام تیبد یسکێس ا . لاح رەه ب ەداس نێناشین ژ کێئ رەه نێی
نادلا کەو نترامژه ەنێهان ێمزیشووسام و مزیداس . نینیبد ێل ێتەرفائ نێتەلخاس ژ یشووسام
ەن و یملاەز نێتەلخاس ژ مزیداس .
٥ – انرکووزەرائ ەدێز یسکێس– Satyriasis
اکەنوومزەئ یسەک یڤ اراج اییرتپ و ماوەدرەب ێکەوێش ب ێنرک سکێس ایووزەرائ ژ تێهدکێپ
ژ زەح یتسار ب تێشەن و ، ەیەه اد یو ێکشێم د ینهوور ەن و یلەکێت کەلەگ و ەنین شاب
تەکب ەوخ نایژ اکشپڤەه .
ناڤ اد یتسار د وک تیبد ارکشائ ێل اسوه اد ینوورەد ایرەسەراچ د ناڤ اییرتپ نێیەشیرائ اسەک
نملاەز شێه وک ننیملەس ب وخ نەدد لوەه ماوەدرەب و ەنەه یزاوخزەگەرڤەه نێی یسکێس .
د و ، ەیاد ێیشابەدامائ د و تەکد ێنرکسکێس ایووزەرائ ماوەدرەب وک یژ اتەرفائ وب تشت نامەه
تسەد ب اد یتسار ێیراس سکێس ، تیلاند تیژێبد یراکیشننووەد : اکەشیرائ اتەرفائ ەروج ناڤ
ێینیکووراز ژ رەه املاەز ژ نووبەڤ برەک رودل ەیەه ریوک .
٦ – مزیشتیف– Fetishism
نێتشت وب نتساهوگەڤ ەنێهد یڤورم ژ ێتەوهەش نێرەنێرزائ ێمەد نایگ ێب ، ید ێزەگەر نێی
نێی ێو نێکلج نای سارک نای ڤلاێپ ب ێد ، تیرزائ ب ێتەرفائ ب سەک انیوش ل وکنائ
تیڤلد یو اتەوهەش ێنتب ەن اتشت ناڤ ب ، ای ێپ نای ێچرپ ب اراج کەدنه و ، تیرزائ یووخڤان
یهەگد و نڤلد انید یکەو یو نێیووزەرائ اتشت ناڤ انتید نای نرکتسەد ب ێنتب ووکلەب ، ایشەوخ ەت
، تەکب تسورد ید ێزەگەر لەگد لۆت و دنوت اکەیدنەویەپ تیسرتد ڤورم ەکنوچ ، ێیهامود
نایگ ێب نێتشت لەگد تیرووهگد و تیڤەک د یمامەت ب اد یو ێخان د ڤورم اجڤەئ.
٧ – ێنرکرەبل لج انتساهووگەڤ– Trans fascism
نکلج انرکرەبل ب لایئ تینیئانەڤتسەدب ێیهامود اتەوهەش و یسکێس اندنارزائ
ێتشت و ڤورم ارەبڤاند تەکد ێنیروهگکێپ ڤورم ێرێڤل ، تیبەن ید ێزەگەر
ێیدنەویەپ تێڤەن و تیڤەر د ێتەرفائ ژ ێرێڤل ملاەز ەنوومن وب ، اد نایگ ێب
یچد و تەکد وخ رەبل ێو نێکلج ێمەد ێل ، تەدێرگ لەگد و ێکیدووخ رەب ەت
ەن ێکەوێش ب ، تیرزائ د ، ەڤ یو ێشەل ب ەیام ەی کلج وەئ تینیبد وخ
نشیەبرەتسام اکێر ب نای یسکێس ایشوخ ەتیهەگد وخوەتسار ( رەپەتسەد) ، ێ
یو وک تەدان ێدنه انامار ید ێزەگەر نێکلج انرک رەبل ەی ێنتوگ یژەه ژ
تیرووهگ ب ەوخ ەزەگەر تێڤد یسەک .
ەن و یملاەز نێتەلخاس ژ مزیداس .
٥ – انرکووزەرائ ەدێز یسکێس– Satyriasis
اکەنوومزەئ یسەک یڤ اراج اییرتپ و ماوەدرەب ێکەوێش ب ێنرک سکێس ایووزەرائ ژ تێهدکێپ
ژ زەح یتسار ب تێشەن و ، ەیەه اد یو ێکشێم د ینهوور ەن و یلەکێت کەلەگ و ەنین شاب
تەکب ەوخ نایژ اکشپڤەه .
ناڤ اد یتسار د وک تیبد ارکشائ ێل اسوه اد ینوورەد ایرەسەراچ د ناڤ اییرتپ نێیەشیرائ اسەک
نملاەز شێه وک ننیملەس ب وخ نەدد لوەه ماوەدرەب و ەنەه یزاوخزەگەرڤەه نێی یسکێس .
د و ، ەیاد ێیشابەدامائ د و تەکد ێنرکسکێس ایووزەرائ ماوەدرەب وک یژ اتەرفائ وب تشت نامەه
تسەد ب اد یتسار ێیراس سکێس ، تیلاند تیژێبد یراکیشننووەد : اکەشیرائ اتەرفائ ەروج ناڤ
ێینیکووراز ژ رەه املاەز ژ نووبەڤ برەک رودل ەیەه ریوک .
٦ – مزیشتیف– Fetishism
نێتشت وب نتساهوگەڤ ەنێهد یڤورم ژ ێتەوهەش نێرەنێرزائ ێمەد نایگ ێب ، ید ێزەگەر نێی
نێی ێو نێکلج نای سارک نای ڤلاێپ ب ێد ، تیرزائ ب ێتەرفائ ب سەک انیوش ل وکنائ
تیڤلد یو اتەوهەش ێنتب ەن اتشت ناڤ ب ، ای ێپ نای ێچرپ ب اراج کەدنه و ، تیرزائ یووخڤان
یهەگد و نڤلد انید یکەو یو نێیووزەرائ اتشت ناڤ انتید نای نرکتسەد ب ێنتب ووکلەب ، ایشەوخ ەت
، تەکب تسورد ید ێزەگەر لەگد لۆت و دنوت اکەیدنەویەپ تیسرتد ڤورم ەکنوچ ، ێیهامود
نایگ ێب نێتشت لەگد تیرووهگد و تیڤەک د یمامەت ب اد یو ێخان د ڤورم اجڤەئ.
٧ – ێنرکرەبل لج انتساهووگەڤ– Trans fascism
نکلج انرکرەبل ب لایئ تینیئانەڤتسەدب ێیهامود اتەوهەش و یسکێس اندنارزائ
ێتشت و ڤورم ارەبڤاند تەکد ێنیروهگکێپ ڤورم ێرێڤل ، تیبەن ید ێزەگەر
ێیدنەویەپ تێڤەن و تیڤەر د ێتەرفائ ژ ێرێڤل ملاەز ەنوومن وب ، اد نایگ ێب
یچد و تەکد وخ رەبل ێو نێکلج ێمەد ێل ، تەدێرگ لەگد و ێکیدووخ رەب ەت
ەن ێکەوێش ب ، تیرزائ د ، ەڤ یو ێشەل ب ەیام ەی کلج وەئ تینیبد وخ
نشیەبرەتسام اکێر ب نای یسکێس ایشوخ ەتیهەگد وخوەتسار ( رەپەتسەد) ، ێ
یو وک تەدان ێدنه انامار ید ێزەگەر نێکلج انرک رەبل ەی ێنتوگ یژەه ژ
تیرووهگ ب ەوخ ەزەگەر تێڤد یسەک .
٨ – یس یسکێس ایرۆخ– Voyeurism
ێشێک ێڤ ێنادوخ ید نێسەک نێی ێزواز نێمادنەئ یەشامەت وک تینیبد ێدنه ب یسکێس ایشەوخ
و لالاەد نێلام ەتیچب تیبد و ، اد ێنرکسکێس ێتەلاح د ێمەد د تینیبب اڤورم تێڤد ، تەکب
ەشامەت ێنتب اد ، نەکب یسکێس یو نێڤاچ رەبل وک تەک ێرک ب اسەک وود اد تەدب یەراپ
ژ ینێهن ب ەنەه کەدنه و ، تەکب د نهرەگد اسوه نێنەمیف ل ایەداج ل و نڤەکدرەد لام
تەکب یسکێس نێملیف یەشامەت ێنتب نای ، نووبێلهوگ نای نتید ب چ اجێڤ اد لاام نەرەجنەپ .
٩ – ارەوەنایگ ێسکێس– Bastion sexuality
رەوەنایگ لەگد یسکێس ارایرک وک تووژاهد یو اد یڤورم د روونس ێب ای یناویەح ایەزیرەغ ا
تەکب تەکب یڤورم لەگد یسکێس وک تیبدێچ ەڤیلەد یو وب و ، اڤورم ژ نێد رەونایگ رتپ نای
ڤورم وکنائ ، ێندنارزائ ێرەتکاف ەتیبد رەوەنایگ ێرێڤل ، تیرێژبلەه د یرەوەنایگ اپ ێلەب
تەکب تسورد اڤورم لەگد ێیدنەویەپ تێڤەن و ، یسکێس کەتەباب کەو تەکد تەر یڤورم ...
رتپ ووکلەب ، تینیسرتان یو و نەکان شەر یو ێلد رەوەنایگ ێل ، نەکد شەر یو ێلد یکنوچ
تەکد ەوخ لاورتنوک و یدنلب ب تسەه.
١٠ – اکۆراز ێسکێس– Infanto sexuality
ننین رگێر چ وک ، ێتەیداس کەدنه انووبەه لەگد و یسکێس کەتەباب کەو ەی اکۆراز انانیئراکب
از انتشووک وب ژ ەنادلا ڤەئ و ، ێنرکێل یژێردتسەد یتشپ نای یرەب یو اناتوق نای یکوور
د ەی یشووخەن انایشەن ێماجنەئرەد تینیئدراکب یکووراز و اد یتشوورس انرکسکێس ارایرک
وک ەی ێدنه ێماجنەئرەد اراج کەدنه نای ، تەکیزار ێپ ەوخ ایزاولا اد کەرووهگکێپ لەو
ەی یادێرگ ەڤ ەوخ اکیەد ب کەلەگ نێسەک ژ یو اکیەد کەو اد یو ێرەس د تەرفائ یمەه و
، یتشهەگێپ اکەتەرفائ چیه لەگد تەکان ێیلەکێت اروەل ، ێیدنەویەپ وب ژ ەنییرکەغەدەق
١١ – ایرم ێسکێس– Necrophilia
، ەی یسکێس نێنادلا نیرتمێک ژ انرم یتشپ اتەرفائ لەگد تیچد ێنرکسکێس ڤەرەب ملاەز ێرێڤل
اراج کەدنه و ، ێسێسۆرپ ێڤ انادماجنەئ رەسل نڤەکدکێر ێناتسرۆگ ێناڤەرێز لەگد و ناو
و یداس ژ ەکەیلەکێت ەنادلا ڤەئ و ، نەکد لەگد یسکێس ناشاپ تیژوکد ێینابروق ەرەدلا ڤەئ
و مزیشتیفICD ێی .
١٢ – ارمەعناد ێسکێس– Geronto sexuality
ێشێک ێڤ ێنادوخ ید نێسەک نێی ێزواز نێمادنەئ یەشامەت وک تینیبد ێدنه ب یسکێس ایشەوخ
و لالاەد نێلام ەتیچب تیبد و ، اد ێنرکسکێس ێتەلاح د ێمەد د تینیبب اڤورم تێڤد ، تەکب
ەشامەت ێنتب اد ، نەکب یسکێس یو نێڤاچ رەبل وک تەک ێرک ب اسەک وود اد تەدب یەراپ
ژ ینێهن ب ەنەه کەدنه و ، تەکب د نهرەگد اسوه نێنەمیف ل ایەداج ل و نڤەکدرەد لام
تەکب یسکێس نێملیف یەشامەت ێنتب نای ، نووبێلهوگ نای نتید ب چ اجێڤ اد لاام نەرەجنەپ .
٩ – ارەوەنایگ ێسکێس– Bastion sexuality
رەوەنایگ لەگد یسکێس ارایرک وک تووژاهد یو اد یڤورم د روونس ێب ای یناویەح ایەزیرەغ ا
تەکب تەکب یڤورم لەگد یسکێس وک تیبدێچ ەڤیلەد یو وب و ، اڤورم ژ نێد رەونایگ رتپ نای
ڤورم وکنائ ، ێندنارزائ ێرەتکاف ەتیبد رەوەنایگ ێرێڤل ، تیرێژبلەه د یرەوەنایگ اپ ێلەب
تەکب تسورد اڤورم لەگد ێیدنەویەپ تێڤەن و ، یسکێس کەتەباب کەو تەکد تەر یڤورم ...
رتپ ووکلەب ، تینیسرتان یو و نەکان شەر یو ێلد رەوەنایگ ێل ، نەکد شەر یو ێلد یکنوچ
تەکد ەوخ لاورتنوک و یدنلب ب تسەه.
١٠ – اکۆراز ێسکێس– Infanto sexuality
ننین رگێر چ وک ، ێتەیداس کەدنه انووبەه لەگد و یسکێس کەتەباب کەو ەی اکۆراز انانیئراکب
از انتشووک وب ژ ەنادلا ڤەئ و ، ێنرکێل یژێردتسەد یتشپ نای یرەب یو اناتوق نای یکوور
د ەی یشووخەن انایشەن ێماجنەئرەد تینیئدراکب یکووراز و اد یتشوورس انرکسکێس ارایرک
وک ەی ێدنه ێماجنەئرەد اراج کەدنه نای ، تەکیزار ێپ ەوخ ایزاولا اد کەرووهگکێپ لەو
ەی یادێرگ ەڤ ەوخ اکیەد ب کەلەگ نێسەک ژ یو اکیەد کەو اد یو ێرەس د تەرفائ یمەه و
، یتشهەگێپ اکەتەرفائ چیه لەگد تەکان ێیلەکێت اروەل ، ێیدنەویەپ وب ژ ەنییرکەغەدەق
١١ – ایرم ێسکێس– Necrophilia
، ەی یسکێس نێنادلا نیرتمێک ژ انرم یتشپ اتەرفائ لەگد تیچد ێنرکسکێس ڤەرەب ملاەز ێرێڤل
اراج کەدنه و ، ێسێسۆرپ ێڤ انادماجنەئ رەسل نڤەکدکێر ێناتسرۆگ ێناڤەرێز لەگد و ناو
و یداس ژ ەکەیلەکێت ەنادلا ڤەئ و ، نەکد لەگد یسکێس ناشاپ تیژوکد ێینابروق ەرەدلا ڤەئ
و مزیشتیفICD ێی .
١٢ – ارمەعناد ێسکێس– Geronto sexuality
ژ رتپ ەی یڤورم اکەیدنەویەپ و ، اجنەگ فەدل یسکێس ێتەباب ەنبد رمەعناد ێمەد وکنائ
ب نرکتسەه نێی یڤورم نێیڤدێپ یڤورم اکەیدنەویەپ کەو سکێس ، یسکێس اکەیدنەویەپ
ب کەچک نینیبد اروەل ، تەکد رێت ێندناوەح و ێسرت اندناڤەرەڤ ێنتساراپ ژ زەح یلاس تسی
یجنێپ اکەنیتاخ لەگد ێینیژڤەه یلاس تشەه و تسیب ێکەجنەگ ، تەکد یلاس تسێش ێکەملاەز
ەی یناویەح ێکەسکێس کێئ ەلپ ب وک ەی ارەوەنایگ ێسکێس یژاڤورەب وک ، تینیئد کێپ ێیلاس
یشەل ای ژ ەی یڤورم اکەیدنەویەپ رتپ ارمەعناد ای ێلەب .
١٣ – یشوورفشەل– Prostitution
، ێیرادزوس انووبەه یێب اسەک کەدنه لەگد یەراپ رەبمارەب یسکێس اکەیدنەویەپ انادێرگ وکنائ
یەراپ انرکموک وب ژ ەکەکێر ێموک ێڤ فەدل ەنادلا ڤەئ اراج اییرتپ . تەدان ێدنه انامار ێلەب
و شەوخ لاح فەدل ێلەب ، ەیەه اناماس مێک و راژەه فەدل ێنتب ەزاوێش ڤەئ وک ادنەمەلوەد اتەه
ەیەه یژ .
١٤ – نشیەبرەتسام ( رەپەتسەد )– Masturbation
نای یتسەد ب ێپ نرکیرای و ێزوواز نێمادنەئ انرکتسەد اکێر ب ەی یسکێس نێتسەه اندنارزائ
وودرەه نێیەلێنس و کووراز ڤاند ەڤلاەبرەب کەلەگ ەرووج ڤەئ و ، ید ێکەزارمائ رەه ب
اد انەمەت . یرەش ێماجنەئرەد ژ دنوت ای ینوورەد انادرازائ ەتیبد ێنادلا ێڤ ێماجنەئرەد و
ێنادژو انادرازائ و ناوات ب نرکتسەه و ێرەپەتسەد ێڤ انرک انرکووزەرائ ارەبڤاند .
١٥ – ای ووبات ێسکێس ( تامرحم )– Incest
نێتەرفائ ناو لەگد نتسڤن اکێر ب ەی یسکێس ایشووخ انانیئەڤتسەد ب یروج یڤ اجنامرائ
انرکێتراک نبد ەناوات و نادلا ڤەئ اراج اییرتپ و ، یقلوخ و یکاڤج و ینییائ ێیلا ژ یرکەغەدەق
ێشەک وک ەی ێنازێخ ادرەورەپ ژ ێنادلا ێڤ ێرەگەئ اراج اییرتپ و ، نرک ەتێهد ێیشووخرەس
ێنازێخ ازەگەر وودرەه انرکادوج و ێنتساراپوخ و مرەش ژ ەی لااڤ ێی .
١٦ – ایلیفووز– Bestiality zoophilia
ارەوەنیگ انانیئراک ب اکێر ب ینیب ەڤتسەد ب یسکێس ایشووخ وک ەوەئ.
١٧ – یتەیوخ اقشەع ( یزگرێن )- Autosexuality
اد یروج یڤ د ێدنه ێدار اتەه تەکد ەوخ ێرەبورەس ژ زەح و اد ەوخ اقشەع د ەتیڤەکد
یسکێس نێی وخ نێنایش ب ەماسرەس کەلەگ ەرەدلا ڤەئ و ، اد ێکیدووخ د تەکد ەوخ لاەزەغ
تینیبد رتنزەم ایمەه نێی ژ وخ نێنایش و .
ب نرکتسەه نێی یڤورم نێیڤدێپ یڤورم اکەیدنەویەپ کەو سکێس ، یسکێس اکەیدنەویەپ
ب کەچک نینیبد اروەل ، تەکد رێت ێندناوەح و ێسرت اندناڤەرەڤ ێنتساراپ ژ زەح یلاس تسی
یجنێپ اکەنیتاخ لەگد ێینیژڤەه یلاس تشەه و تسیب ێکەجنەگ ، تەکد یلاس تسێش ێکەملاەز
ەی یناویەح ێکەسکێس کێئ ەلپ ب وک ەی ارەوەنایگ ێسکێس یژاڤورەب وک ، تینیئد کێپ ێیلاس
یشەل ای ژ ەی یڤورم اکەیدنەویەپ رتپ ارمەعناد ای ێلەب .
١٣ – یشوورفشەل– Prostitution
، ێیرادزوس انووبەه یێب اسەک کەدنه لەگد یەراپ رەبمارەب یسکێس اکەیدنەویەپ انادێرگ وکنائ
یەراپ انرکموک وب ژ ەکەکێر ێموک ێڤ فەدل ەنادلا ڤەئ اراج اییرتپ . تەدان ێدنه انامار ێلەب
و شەوخ لاح فەدل ێلەب ، ەیەه اناماس مێک و راژەه فەدل ێنتب ەزاوێش ڤەئ وک ادنەمەلوەد اتەه
ەیەه یژ .
١٤ – نشیەبرەتسام ( رەپەتسەد )– Masturbation
نای یتسەد ب ێپ نرکیرای و ێزوواز نێمادنەئ انرکتسەد اکێر ب ەی یسکێس نێتسەه اندنارزائ
وودرەه نێیەلێنس و کووراز ڤاند ەڤلاەبرەب کەلەگ ەرووج ڤەئ و ، ید ێکەزارمائ رەه ب
اد انەمەت . یرەش ێماجنەئرەد ژ دنوت ای ینوورەد انادرازائ ەتیبد ێنادلا ێڤ ێماجنەئرەد و
ێنادژو انادرازائ و ناوات ب نرکتسەه و ێرەپەتسەد ێڤ انرک انرکووزەرائ ارەبڤاند .
١٥ – ای ووبات ێسکێس ( تامرحم )– Incest
نێتەرفائ ناو لەگد نتسڤن اکێر ب ەی یسکێس ایشووخ انانیئەڤتسەد ب یروج یڤ اجنامرائ
انرکێتراک نبد ەناوات و نادلا ڤەئ اراج اییرتپ و ، یقلوخ و یکاڤج و ینییائ ێیلا ژ یرکەغەدەق
ێشەک وک ەی ێنازێخ ادرەورەپ ژ ێنادلا ێڤ ێرەگەئ اراج اییرتپ و ، نرک ەتێهد ێیشووخرەس
ێنازێخ ازەگەر وودرەه انرکادوج و ێنتساراپوخ و مرەش ژ ەی لااڤ ێی .
١٦ – ایلیفووز– Bestiality zoophilia
ارەوەنیگ انانیئراک ب اکێر ب ینیب ەڤتسەد ب یسکێس ایشووخ وک ەوەئ.
١٧ – یتەیوخ اقشەع ( یزگرێن )- Autosexuality
اد یروج یڤ د ێدنه ێدار اتەه تەکد ەوخ ێرەبورەس ژ زەح و اد ەوخ اقشەع د ەتیڤەکد
یسکێس نێی وخ نێنایش ب ەماسرەس کەلەگ ەرەدلا ڤەئ و ، اد ێکیدووخ د تەکد ەوخ لاەزەغ
تینیبد رتنزەم ایمەه نێی ژ وخ نێنایش و .
١٨ – یسکێس انادناشین ( نرکسیوور )– Exhibitionism
یمەد ووکنائ ێژ مەرەم ڤەئ و ، نەدد وود کێئ اشین یسکێس نێی وخ نێمادنەئ زەگەر وودرەه
اد املاەز ڤاند رتپ و ، زاولا یسکێس ای ناو انایش نێی ەروز اد اسەک ەروج ناو ڤاند ەروج
ناد ماجنەئ ەنێهد اییمەه نێڤاچ رەبل و یتشگ نێهج ل ەرایرک ەروج ڤەئ و ، اتەرفائ ژ ەڤلاەبرەب
.
١٩ – یسکێس انرکەشامەت– Scopophilia
، یتراشەڤ نای یدنیز ێکەنێو ب یسکێس اسێسۆرپ انرکەشامەت اکێر ب ێیشووخ انانیئەڤتسەد ب
نای یووب یسکێس ایزاولا یشووت ێی یسکێس انادلا ێروج یڤ ب رەدلا ێسەک اراج اییرتپ
ائ نێللاەد لەگد کەلەگ رەدلا ێرێڤل و ، یووب ارمەعناد اکەشێئ یشووت نەکد راک اتەرف .
٢٠ – یسکێس نێی یجنلێک– Frotteurism
و رازاب ل کەلەگ وک ، ید ێزەگەر وب ێنادێل یجنلێک اکێر ب ێنتب ێیشووخ انانیئەڤتسەد ب
، نرک ەتێهد یتشگ نێهج و ساپ ڤاند ەڤلاەبرەب نزەم ێکەنێو ب ێنادلا ێروج ڤەئ و
یتفاخن ەڤ یسکێس ێیلا ژ نێتەللم ( توبکم ) کەدنه و نیتلا اکیرمەئ نێتلاەو کەو ، اد
یقیرفەئ نێتلاەو . ەکەرگهج کەو ەنادلا ڤەئ اراج ایرتپ ژ یسکێس اسێسۆرپ وب.
١٨ – یڤەد یسکێس– Oralism
یڤەد اکێر ب ێزواز نێمادنەئ اندنارزائ و ناژێم اکێر ب یسکێس ایشووخ انانیئەڤتسەد ب.
١٩ – ەڤ ێتشپ ژ ێسکێس– Analism
اکێر ب وک ، ریووتس اژێڤنتسەد ێهج اکێر ب یسکێس ایشووخ انانیئەڤتسەد ب20% ەڤلاەبرەب
ەنین رەسل نووبیزار یمەلخاس و یقلاخەئ و ینییائ ێیلا ژ وک ، انیلووکەڤ فیودل.
٢٠ – سیوور نێنێو– Pornography
ب دەتسەڤئیانان شووخیا سکێسی ەیب رکێا نیڤسیان پێڤیەن ن ەرشین کو ماتکەا سکێسی پەڤێ ەی
سلەر دیراو ینا پلاەار ینا د راتوگ و اتقون اد ینا تەشامکەانر وێنێن ووریس ، گەل کەاراج ئ ڤە
دلاەر ەب نەتس ڤنا اتشت ندیڤسیت و وێنە ەکت ، هەورەاس ب یڤنەتس یگەل کەچیوور کو
تقون ەو نازوه هدێن ەنیڤسین کو شووخکەیا مەنز ددەن ەدناوخڤەنا یو یڤروج ەئەدەب ی
جەوامەر ێکەمەنز هەیە .
٢١ – شووخ ینرب ب پیتاسیا – Coprophagia
یمەد ووکنائ ێژ مەرەم ڤەئ و ، نەدد وود کێئ اشین یسکێس نێی وخ نێمادنەئ زەگەر وودرەه
اد املاەز ڤاند رتپ و ، زاولا یسکێس ای ناو انایش نێی ەروز اد اسەک ەروج ناو ڤاند ەروج
ناد ماجنەئ ەنێهد اییمەه نێڤاچ رەبل و یتشگ نێهج ل ەرایرک ەروج ڤەئ و ، اتەرفائ ژ ەڤلاەبرەب
.
١٩ – یسکێس انرکەشامەت– Scopophilia
، یتراشەڤ نای یدنیز ێکەنێو ب یسکێس اسێسۆرپ انرکەشامەت اکێر ب ێیشووخ انانیئەڤتسەد ب
نای یووب یسکێس ایزاولا یشووت ێی یسکێس انادلا ێروج یڤ ب رەدلا ێسەک اراج اییرتپ
ائ نێللاەد لەگد کەلەگ رەدلا ێرێڤل و ، یووب ارمەعناد اکەشێئ یشووت نەکد راک اتەرف .
٢٠ – یسکێس نێی یجنلێک– Frotteurism
و رازاب ل کەلەگ وک ، ید ێزەگەر وب ێنادێل یجنلێک اکێر ب ێنتب ێیشووخ انانیئەڤتسەد ب
، نرک ەتێهد یتشگ نێهج و ساپ ڤاند ەڤلاەبرەب نزەم ێکەنێو ب ێنادلا ێروج ڤەئ و
یتفاخن ەڤ یسکێس ێیلا ژ نێتەللم ( توبکم ) کەدنه و نیتلا اکیرمەئ نێتلاەو کەو ، اد
یقیرفەئ نێتلاەو . ەکەرگهج کەو ەنادلا ڤەئ اراج ایرتپ ژ یسکێس اسێسۆرپ وب.
١٨ – یڤەد یسکێس– Oralism
یڤەد اکێر ب ێزواز نێمادنەئ اندنارزائ و ناژێم اکێر ب یسکێس ایشووخ انانیئەڤتسەد ب.
١٩ – ەڤ ێتشپ ژ ێسکێس– Analism
اکێر ب وک ، ریووتس اژێڤنتسەد ێهج اکێر ب یسکێس ایشووخ انانیئەڤتسەد ب20% ەڤلاەبرەب
ەنین رەسل نووبیزار یمەلخاس و یقلاخەئ و ینییائ ێیلا ژ وک ، انیلووکەڤ فیودل.
٢٠ – سیوور نێنێو– Pornography
ب دەتسەڤئیانان شووخیا سکێسی ەیب رکێا نیڤسیان پێڤیەن ن ەرشین کو ماتکەا سکێسی پەڤێ ەی
سلەر دیراو ینا پلاەار ینا د راتوگ و اتقون اد ینا تەشامکەانر وێنێن ووریس ، گەل کەاراج ئ ڤە
دلاەر ەب نەتس ڤنا اتشت ندیڤسیت و وێنە ەکت ، هەورەاس ب یڤنەتس یگەل کەچیوور کو
تقون ەو نازوه هدێن ەنیڤسین کو شووخکەیا مەنز ددەن ەدناوخڤەنا یو یڤروج ەئەدەب ی
جەوامەر ێکەمەنز هەیە .
٢١ – شووخ ینرب ب پیتاسیا – Coprophagia
دبەتسەڤئیانان شووخیا سکێس یب رکێا هبێنکنر ینا دەتسکانر پیتاس یو دەنادرێن لەشی ێین پیس
، گدەهیت ەدار ێانراوخ ڤنا پیتاسیا ، کو ب رەگن ێکەدنوت کرایگەر ێیدەکت ەسەر رەاراتف
ورم یڤ، دنه کەدلاەر گدەنه ەشووخ ێیب رکێا تەشامکەانر رپۆسێاس میزکانر ەکس ێکەسلەر
ەکس کەد ی، ینا هبێنکانر ئەمادنێن زوازێ ینا نادهوخ ێ، و ئ ڤەنادلا ەدەئرەماجن ێ
راشەازێین هەنووچلی ەید اغانوق سکێس ێژ تشپێ ەڤو سکێس یدیڤە .
٢٢ – رەگەز ێپێرووهگ – Transexualism
ب دەتسەڤئیانان شووخیا سکێسی ەیب رکێا وخ وکەهکڤەنر ینا وەانترگر لخاسەتێن رەگەز ێ
د ی، کو زەملا وخ اهدێڤت ەسەر لوخ ێکرفائەات و رفائەت وخ اهدێڤت ەسەر لوخ ێکزەملای .
و ئ ڤەروج ەدلاەر ەب تەمام یوابەریا هیە کو ئەو ژ رەگەز ێد ین ە، نائکو زەملا بدێژیت
ئەز رفائەمت نتب ێب سەر ەڤزەمملا ، لێ هەات ون ەکئەو ئەگەرێن ل تشپ ێڤچەدن ێن ەتاهین ە
نازین ، ئڤەاج چ ئەگەرێن دەنووری ینا ابیژولوی .
دەلب انووب (انووبروز ) دنوتیا نادلاێن سکێسی
، گدەهیت ەدار ێانراوخ ڤنا پیتاسیا ، کو ب رەگن ێکەدنوت کرایگەر ێیدەکت ەسەر رەاراتف
ورم یڤ، دنه کەدلاەر گدەنه ەشووخ ێیب رکێا تەشامکەانر رپۆسێاس میزکانر ەکس ێکەسلەر
ەکس کەد ی، ینا هبێنکانر ئەمادنێن زوازێ ینا نادهوخ ێ، و ئ ڤەنادلا ەدەئرەماجن ێ
راشەازێین هەنووچلی ەید اغانوق سکێس ێژ تشپێ ەڤو سکێس یدیڤە .
٢٢ – رەگەز ێپێرووهگ – Transexualism
ب دەتسەڤئیانان شووخیا سکێسی ەیب رکێا وخ وکەهکڤەنر ینا وەانترگر لخاسەتێن رەگەز ێ
د ی، کو زەملا وخ اهدێڤت ەسەر لوخ ێکرفائەات و رفائەت وخ اهدێڤت ەسەر لوخ ێکزەملای .
و ئ ڤەروج ەدلاەر ەب تەمام یوابەریا هیە کو ئەو ژ رەگەز ێد ین ە، نائکو زەملا بدێژیت
ئەز رفائەمت نتب ێب سەر ەڤزەمملا ، لێ هەات ون ەکئەو ئەگەرێن ل تشپ ێڤچەدن ێن ەتاهین ە
نازین ، ئڤەاج چ ئەگەرێن دەنووری ینا ابیژولوی .
دەلب انووب (انووبروز ) دنوتیا نادلاێن سکێسی
ب یرەواب ێتسائ انووبمێک و ێمرەش و ناوات ب نرکتسەه لەگد نرک یکرڤەه
ێنووبوخ.
یشێئلد و ێنتشووک وخ انرکرزه و یکوومەخ کەو یکشێم نێی ید نێتەلاح انتفەکرەد (
نزح) یکووژەه و ەدێز اکە .
نێیدنەویەپ رەسل نووبدژر ەن ، ەوخ انازێخ نای کشپڤەه ل نرکوەرد نای نتێڤاهووگتشپ
ایدنەویەپ ناو انربڤانژ نای ەنیقەتسار .
نرۆپ نێتیاس ل نایرەگێل نای اد یسکێس ایکلااچ ڤاند ەنتفەک نات ێزەکەت انادتسەد ژ
اد ێیسرتەم د ەنخێئ ەت ێتسوپ ێد وک یراک رەسل .
انووبکەلەک ێنرۆپ و سکێس نێیرازوگتەمزخ انیرک ێرەگەئ ژ یەراپ نێنیەد.
نرکوەه نای یشەل ایرگرەب ایزاولا ێسووریاڤ ب نووبشوت ( باهتلا) نای ێکلاێم ا
وب ەوخ نێشێئ ناتساهووگەڤ نای نتساهووگەڤ ەنێهد یسکێس اکێر ب نێی ید نێشێئ
یسکێس اکێر ب ید کەسەک.
اتایلوحک انراوخەڤ کەلەگ نای یقوەز نێبەح کەو بارخ نێدام انووبەدولائ ب نووبلەکێت
.
یسکێس نێی یچێپرەس ێرەگەئ ژ ێنرکرەسەتسەد ب نووبشوت .
یسکێس نێنادلا ایرەسەراچ
یارەرەس اییاژێرد ب ێندناهەگار اجنەر٤٠ رەه د ازاوخزەگەرڤەه انرکدنلب تەمەخێپ ژ لااس
اد اکووراز نێنووتراک ملیف د اتەه و اریجنز و ملیف نێنامەراق نای یڤتشوخ ێی یامارد ێکەراک–
ێڤاراز انتساهوگەڤ یارەرەس و ( یزابزەگەرڤەه ) وب ( یزاوخزەگەرڤەه ) اراشف انرکمێک ژ
نیرش و ەو اد ێکلەخ ڤاند ێو انرک– انتساراپ وب ژ تەبیات اکەژور اناناد یارەرەس
ەڤ ێناهیج ایمەلخاس اوارخکێر ێیلا ژ ێنرکتەر و سرت ژ ازاوخزەگەرڤەه– نێراشف یارەرەس
ێکەلۆر وک یزاوخسکێس و یداحلیئ نێوارخکێر و یسایس ( یتسناز ەن ) انربێژ د ەیووبەه
شووخەن ڤان ژ ێیزاوخزەگەرڤەه اکیرمەئ ل یراتفەر انووچکێت نی .ەییتشهەگ اتەه یەدار یو
ێنووبوخ.
یشێئلد و ێنتشووک وخ انرکرزه و یکوومەخ کەو یکشێم نێی ید نێتەلاح انتفەکرەد (
نزح) یکووژەه و ەدێز اکە .
نێیدنەویەپ رەسل نووبدژر ەن ، ەوخ انازێخ نای کشپڤەه ل نرکوەرد نای نتێڤاهووگتشپ
ایدنەویەپ ناو انربڤانژ نای ەنیقەتسار .
نرۆپ نێتیاس ل نایرەگێل نای اد یسکێس ایکلااچ ڤاند ەنتفەک نات ێزەکەت انادتسەد ژ
اد ێیسرتەم د ەنخێئ ەت ێتسوپ ێد وک یراک رەسل .
انووبکەلەک ێنرۆپ و سکێس نێیرازوگتەمزخ انیرک ێرەگەئ ژ یەراپ نێنیەد.
نرکوەه نای یشەل ایرگرەب ایزاولا ێسووریاڤ ب نووبشوت ( باهتلا) نای ێکلاێم ا
وب ەوخ نێشێئ ناتساهووگەڤ نای نتساهووگەڤ ەنێهد یسکێس اکێر ب نێی ید نێشێئ
یسکێس اکێر ب ید کەسەک.
اتایلوحک انراوخەڤ کەلەگ نای یقوەز نێبەح کەو بارخ نێدام انووبەدولائ ب نووبلەکێت
.
یسکێس نێی یچێپرەس ێرەگەئ ژ ێنرکرەسەتسەد ب نووبشوت .
یسکێس نێنادلا ایرەسەراچ
یارەرەس اییاژێرد ب ێندناهەگار اجنەر٤٠ رەه د ازاوخزەگەرڤەه انرکدنلب تەمەخێپ ژ لااس
اد اکووراز نێنووتراک ملیف د اتەه و اریجنز و ملیف نێنامەراق نای یڤتشوخ ێی یامارد ێکەراک–
ێڤاراز انتساهوگەڤ یارەرەس و ( یزابزەگەرڤەه ) وب ( یزاوخزەگەرڤەه ) اراشف انرکمێک ژ
نیرش و ەو اد ێکلەخ ڤاند ێو انرک– انتساراپ وب ژ تەبیات اکەژور اناناد یارەرەس
ەڤ ێناهیج ایمەلخاس اوارخکێر ێیلا ژ ێنرکتەر و سرت ژ ازاوخزەگەرڤەه– نێراشف یارەرەس
ێکەلۆر وک یزاوخسکێس و یداحلیئ نێوارخکێر و یسایس ( یتسناز ەن ) انربێژ د ەیووبەه
شووخەن ڤان ژ ێیزاوخزەگەرڤەه اکیرمەئ ل یراتفەر انووچکێت نی .ەییتشهەگ اتەه یەدار یو
رەسەراچ ەوخ نێکینیلک ل زاوخزەگەرڤەه راتفەر نێسەک ینوورەد نێراکژێوار و رادژون وک
ەڤ اتانیج ێیلا ژ نلامرون نێسەک وەئ ناو انتید ب وک رەبژ ، نکەن !! ناو وک ێدنه یارەرەس
رکد ێیرەسەراچ ازاوخاد )!! ، گنرگ ێل رادژون انادەرەس ازاوخزەگەرڤەه ژ روز اکەرامژه
یتەلاح یو ژ نبب لاتروق وب ژ رکد ینوورەد نێراکژێوار نای . ب زاوخزەگەرڤەه ەکنوچ
ێنادەجنەکشەئ د ەناژور و ەیەه فەدل یراتفەر اکەیتەلەخ تینازد و ەی اد امهەو د دنوت ێکەروج
یو نێرایرک نای ووزەرائ و زەح یو انادژو و تیژد ارەبڤاند ەتیڤەکد اسوه و تەکد تەر
و یکوومەخ ێماجنەئرەد ژ ێنتشووکوخ ێدار ەتیهەگد اتەه ، اد ەوخ انادژو و زەح ایکرڤەه
ەڤ نیرووبێل ب ، یکاڤج و نازێخ نێراشف و ەشیرائ .
نێشد رەس ەنیەک شەباد ێیرەسەراچ نێرەدلاپ٣ یژ وەئ و یکەرەس نێرەدلاپ:
1. ینییائ ێرەدلاپ: نەکد تەر یزاوخزەگەرڤەه ێنێو یڤ نییائ یمەه یکیزێن ب.
2. یتشوەر ێرەدلاپ: اییرتپ فەدل نووبشەر لد ێتەلاح و ووخڤان انادژو نیژێب نێشد
یەڤرەد ژ یکنوچ ، ییادێپ کێر ادێت ەرایرک ڤەئ نێکاڤج د اتەه ەیەه ازاوخزەگەرڤەه
ەی یڤورم اتەرتیف .
3. ێنازێخ انرکاڤائ :ل ەکەیووزەرائ اکەندناوەح ەروج وک ازاوخزەگەرڤەه کەلەگ فەد
و تینیب ێنتسەکش یکلەب وک تیسرتد ماوەدرەب ێل ، ننیبەڤتسەد ب یکاڤج و ینوورەد
ا نیژڤەه نێزەح یژاڤورەب| رەسل تیبد دژر رتپ اروەل ، تەکب ێیرەدرەس ەوخ ێ
ێیزاوخزەگەرڤەه انلاێه .
اکێر ب نرکرەسەراچ د . فێزوجیسولوکین
لااس ل وک ێسولوکین فێزوج روتکد2017 ێیاناز ، ەییرکرەغەو اد ێیلاس ێتفەح ێنەمەت د
ایرەسەراچ ێراووب د رادڤان و یکیرمەئ ێی یکینیلک ێی ینوورەدایزاوخزەگەرڤەه اد یسکێس
– اکینیلک ێرەبەڤێر و رەنێرزەماد ینوورەد ای ساموت اینروفیلاک ل- و رەنێرزەماد اسەورەه و
ێکورەس یسکێس ایزاوخزەگەرڤەه ایرەسەراچ و نرکنیلووکەڤ وب ژ یوەتەن اراکموک– ێمەد
ەزیتکارپ ایووچکێت رەسل و یرک تسورد یزاسکاچ ای یراتفەر ایرەسەراچ یسولوکین روتکد
نازاوخزەگەرڤەه لەگل ییانیئ نتفەکرەس و یرک– ، ەنەه کووترەپ و نیسیڤن کەلەگ و ناو ژ
:
1. ( ێیزاوخزەگەرڤەه وب ژ یزاسکاچ ایرەسەراچ– یون اکەهەگروژ)
2. ( یزاسکاچ ایرەسەراچ نێتەلاح نێکوریچ ازاوخزەگەرڤەه وب ژ یرەسەراچ )
3. ( ێیزاوخزەگەرڤەه ایرەسەراچ ایراکیش تشپ ل انادناشێپ– ترووپار )
4. ( ێیزاوخزەگەرڤەه انرکتەر وب ژ انایمەس امانەگلەب )
5. ( ێنادێرگەڤێپ انادتسەد ژ و مرەش : یزاسکاچ ایرەسەراچ وب ژ یکیتکارپ نێنانێهار )
ەڤ اتانیج ێیلا ژ نلامرون نێسەک وەئ ناو انتید ب وک رەبژ ، نکەن !! ناو وک ێدنه یارەرەس
رکد ێیرەسەراچ ازاوخاد )!! ، گنرگ ێل رادژون انادەرەس ازاوخزەگەرڤەه ژ روز اکەرامژه
یتەلاح یو ژ نبب لاتروق وب ژ رکد ینوورەد نێراکژێوار نای . ب زاوخزەگەرڤەه ەکنوچ
ێنادەجنەکشەئ د ەناژور و ەیەه فەدل یراتفەر اکەیتەلەخ تینازد و ەی اد امهەو د دنوت ێکەروج
یو نێرایرک نای ووزەرائ و زەح یو انادژو و تیژد ارەبڤاند ەتیڤەکد اسوه و تەکد تەر
و یکوومەخ ێماجنەئرەد ژ ێنتشووکوخ ێدار ەتیهەگد اتەه ، اد ەوخ انادژو و زەح ایکرڤەه
ەڤ نیرووبێل ب ، یکاڤج و نازێخ نێراشف و ەشیرائ .
نێشد رەس ەنیەک شەباد ێیرەسەراچ نێرەدلاپ٣ یژ وەئ و یکەرەس نێرەدلاپ:
1. ینییائ ێرەدلاپ: نەکد تەر یزاوخزەگەرڤەه ێنێو یڤ نییائ یمەه یکیزێن ب.
2. یتشوەر ێرەدلاپ: اییرتپ فەدل نووبشەر لد ێتەلاح و ووخڤان انادژو نیژێب نێشد
یەڤرەد ژ یکنوچ ، ییادێپ کێر ادێت ەرایرک ڤەئ نێکاڤج د اتەه ەیەه ازاوخزەگەرڤەه
ەی یڤورم اتەرتیف .
3. ێنازێخ انرکاڤائ :ل ەکەیووزەرائ اکەندناوەح ەروج وک ازاوخزەگەرڤەه کەلەگ فەد
و تینیب ێنتسەکش یکلەب وک تیسرتد ماوەدرەب ێل ، ننیبەڤتسەد ب یکاڤج و ینوورەد
ا نیژڤەه نێزەح یژاڤورەب| رەسل تیبد دژر رتپ اروەل ، تەکب ێیرەدرەس ەوخ ێ
ێیزاوخزەگەرڤەه انلاێه .
اکێر ب نرکرەسەراچ د . فێزوجیسولوکین
لااس ل وک ێسولوکین فێزوج روتکد2017 ێیاناز ، ەییرکرەغەو اد ێیلاس ێتفەح ێنەمەت د
ایرەسەراچ ێراووب د رادڤان و یکیرمەئ ێی یکینیلک ێی ینوورەدایزاوخزەگەرڤەه اد یسکێس
– اکینیلک ێرەبەڤێر و رەنێرزەماد ینوورەد ای ساموت اینروفیلاک ل- و رەنێرزەماد اسەورەه و
ێکورەس یسکێس ایزاوخزەگەرڤەه ایرەسەراچ و نرکنیلووکەڤ وب ژ یوەتەن اراکموک– ێمەد
ەزیتکارپ ایووچکێت رەسل و یرک تسورد یزاسکاچ ای یراتفەر ایرەسەراچ یسولوکین روتکد
نازاوخزەگەرڤەه لەگل ییانیئ نتفەکرەس و یرک– ، ەنەه کووترەپ و نیسیڤن کەلەگ و ناو ژ
:
1. ( ێیزاوخزەگەرڤەه وب ژ یزاسکاچ ایرەسەراچ– یون اکەهەگروژ)
2. ( یزاسکاچ ایرەسەراچ نێتەلاح نێکوریچ ازاوخزەگەرڤەه وب ژ یرەسەراچ )
3. ( ێیزاوخزەگەرڤەه ایرەسەراچ ایراکیش تشپ ل انادناشێپ– ترووپار )
4. ( ێیزاوخزەگەرڤەه انرکتەر وب ژ انایمەس امانەگلەب )
5. ( ێنادێرگەڤێپ انادتسەد ژ و مرەش : یزاسکاچ ایرەسەراچ وب ژ یکیتکارپ نێنانێهار )
یزاسکاچ ایرەسەراچ– Reparative Therapy
1. نرکلیبەق ەوخ
2. ییزەگەر ازێه– یزەگەر ای یو امانسان وکنائ ( ێم نای رێن ) اراتفەر رەسل تیبب لاز
یرەدەرەس و گرەبولج و نایژ د یسەک ای یو ...دته اد یو ا ، .
3. نیەکب یو ایناڤەتشپ و ننیسخەر ب وب یسکێس ای یو امانسان ەوخ ێزەگەر کەو
تەکب ید ێزەگەر و ەوخ لەگد ێراتفەر ( و ێی ێم وب یرێن ایووزەرائ وکنائ
یژاڤورەب )
4. ێیتای ێم و یتارێن رەسل انینازێپ انووبرێف .
5. ێباب نای ێکیەد لەگد ایدنەویەپ انرککاچ.
6. یرەسەراچێیدنەویەپ ا – ژ نتساهوگەڤ و ارزه انرکشێکشێپ ازێه رەسل تیتسەوار د وک
نێی ێپ رەسل وخ ب وەئ و ێنووب ووخبرەس اغانوق وب ژ یرادژوون فەدل شوخەن اغانوق
ێیزاوخزەگەرڤەه انرکتەر وب ژ تیتسەوار ب ەوخ– ژ یو ایڤدێپ انرکرێت اسەورەه
ێباب نای کیەد انایڤ ( یتەلاح ڤیودل ) و یو انرکلیبەق– اوەچ ێد تیببرێف اسەورەه
ێو ایزاوخەگناب رەبمەه ل تەک ێیرگرەب اوەچ ێد و تەک یزاوخزەگەرڤەه انخەر .
یراتفەر ای ینیناز ایرەسەراچ– Cognitive behavioral therapy
ێیدنەویەپ ایرەسەراچ– نێتەلاح ژ کەلەگ و اد ێیرەسەراچ د ەی یکەرەس اکەلیلک وک
ێباب لەگد ای ەزێه ب ایدنەویەپ ێو انادتسەد ژ ێو ێرەگەئ یزاوخزەگەرڤەه– ێرێڤل و
تیخێئبکێر یو ینوورەد تەدد لوەه و مەلخاس ێکەوێش ب ێباب ێلۆر ب تیبدار راکرەسەراچ
اد ێیرەسەراچ نێی ێکێئ نێغانوق د تەبیات ب .
پ وک اد تیرزائ د ێپ زاوخەگەرڤەه وک نێی تینازب رەنێرزائ نێرەتکاف ناو راکرەسەراچ ەییڤدێ
تەکب لەگد ێیرەدەرەس تێشب– ەنوومن وب : ێکەسەک لەگد ێنتب انام– نای یتسەد انووچ نای
زێبمەه نای نادێلتسەد– ازاوخزەگەرڤەه نای سکێس نێتیاس انادەرەس نای– نێنرکرزه نای
زەگەرڤەه یزاوخ .
نژرەڤیئ ایرەسەراچ ( ێنرکشەر لد )-Aversion Therapy
ێیشوخ ب نرکتسەه و یزاوخزەگەرڤەه نێرەنێرزائ ارەبڤاند ێنادێرگەڤکێپ انووبەه ێتەلاح د
یزاوخزەگەرڤەه نای یشووخەن فەدل– نیرش و دنوت یمەد انیرووب ب ەنادێرگەڤکێپ ڤەئ و
نیووب رگێج و نیتەک زێه ب نێی یمەد انیرووب ب وکنائ ، نبب– تیبدار راکرەسەراچ ێرێڤل و
رەبل ێد شوخد یو رەبل نێرەنێرزائ ناڤ و تەک لەگد ێیرەدەرەس ارەنێرزائ ناڤ یژاڤورەب
تەک شوخەن و لحەت ەنوومن وب ، ( ێلد ێکەنادێل یزرەد ب نای ، نەک بەراک یو نێلبت ێد
نەکار یو ) نبب شەر یو ێلد رەبل رەنێرزائ وەئ وک اد .
1. نرکلیبەق ەوخ
2. ییزەگەر ازێه– یزەگەر ای یو امانسان وکنائ ( ێم نای رێن ) اراتفەر رەسل تیبب لاز
یرەدەرەس و گرەبولج و نایژ د یسەک ای یو ...دته اد یو ا ، .
3. نیەکب یو ایناڤەتشپ و ننیسخەر ب وب یسکێس ای یو امانسان ەوخ ێزەگەر کەو
تەکب ید ێزەگەر و ەوخ لەگد ێراتفەر ( و ێی ێم وب یرێن ایووزەرائ وکنائ
یژاڤورەب )
4. ێیتای ێم و یتارێن رەسل انینازێپ انووبرێف .
5. ێباب نای ێکیەد لەگد ایدنەویەپ انرککاچ.
6. یرەسەراچێیدنەویەپ ا – ژ نتساهوگەڤ و ارزه انرکشێکشێپ ازێه رەسل تیتسەوار د وک
نێی ێپ رەسل وخ ب وەئ و ێنووب ووخبرەس اغانوق وب ژ یرادژوون فەدل شوخەن اغانوق
ێیزاوخزەگەرڤەه انرکتەر وب ژ تیتسەوار ب ەوخ– ژ یو ایڤدێپ انرکرێت اسەورەه
ێباب نای کیەد انایڤ ( یتەلاح ڤیودل ) و یو انرکلیبەق– اوەچ ێد تیببرێف اسەورەه
ێو ایزاوخەگناب رەبمەه ل تەک ێیرگرەب اوەچ ێد و تەک یزاوخزەگەرڤەه انخەر .
یراتفەر ای ینیناز ایرەسەراچ– Cognitive behavioral therapy
ێیدنەویەپ ایرەسەراچ– نێتەلاح ژ کەلەگ و اد ێیرەسەراچ د ەی یکەرەس اکەلیلک وک
ێباب لەگد ای ەزێه ب ایدنەویەپ ێو انادتسەد ژ ێو ێرەگەئ یزاوخزەگەرڤەه– ێرێڤل و
تیخێئبکێر یو ینوورەد تەدد لوەه و مەلخاس ێکەوێش ب ێباب ێلۆر ب تیبدار راکرەسەراچ
اد ێیرەسەراچ نێی ێکێئ نێغانوق د تەبیات ب .
پ وک اد تیرزائ د ێپ زاوخەگەرڤەه وک نێی تینازب رەنێرزائ نێرەتکاف ناو راکرەسەراچ ەییڤدێ
تەکب لەگد ێیرەدەرەس تێشب– ەنوومن وب : ێکەسەک لەگد ێنتب انام– نای یتسەد انووچ نای
زێبمەه نای نادێلتسەد– ازاوخزەگەرڤەه نای سکێس نێتیاس انادەرەس نای– نێنرکرزه نای
زەگەرڤەه یزاوخ .
نژرەڤیئ ایرەسەراچ ( ێنرکشەر لد )-Aversion Therapy
ێیشوخ ب نرکتسەه و یزاوخزەگەرڤەه نێرەنێرزائ ارەبڤاند ێنادێرگەڤکێپ انووبەه ێتەلاح د
یزاوخزەگەرڤەه نای یشووخەن فەدل– نیرش و دنوت یمەد انیرووب ب ەنادێرگەڤکێپ ڤەئ و
نیووب رگێج و نیتەک زێه ب نێی یمەد انیرووب ب وکنائ ، نبب– تیبدار راکرەسەراچ ێرێڤل و
رەبل ێد شوخد یو رەبل نێرەنێرزائ ناڤ و تەک لەگد ێیرەدەرەس ارەنێرزائ ناڤ یژاڤورەب
تەک شوخەن و لحەت ەنوومن وب ، ( ێلد ێکەنادێل یزرەد ب نای ، نەک بەراک یو نێلبت ێد
نەکار یو ) نبب شەر یو ێلد رەبل رەنێرزائ وەئ وک اد .
ێنرکژقاپ ایرەسەراچ– Cleansing therapy
ێنەیلا ب یەه انادێرگ رتپ اپ ێلەب ، تیچد ێو نێیاسای ڤودل و ەی یراتفەر ایرەسەراچ یکیزێن
و ەڤ یحور ایفیرعەم ێبووت یکە– وب ، تیب اد ساینرەب ای ینییائ اکەیاسێر ێڤووچراچ د وک
ێنیژێب ەنوومن ( نەکد مێک یڤوورم نێهەنوگ یکاچ ) یتشپلاپ نای ( ەلێهب نێیبارخ ژ ەت نێیکاچ
نب رتەدێز ەت. )
یتروک ب:
ایزاوخزەگەرڤەه ێکەراک رەه یشووت رەگەئ وک تەکد یشووخەن ژ ێزاخاد راکرەسەراچ
تیب یژوور ب اژور دنەچ نای ێکەژور ەنوومن وب نای تەکب ێکەرێخ رەبمارەب ، ووب یسکێس
رێخ ەتەکب اراپ ێکەمژوک نای ... وخ د تەبب ێتەمحەز و تەکب ژقاپ ەوخ اراک ناڤ ب اد ، دته
اد ، اد ێنرکژقاپ یزاوخزەگەرڤەه نێراک رەس ەنچب مێک یو نێرزه .
انامرەد ایرەسەراچ– Drug therapy
ایرەسەراچ وب ژ نین تەبیات نێنامرەد چ ەدنەچ رەه انادرەد نێنامرەد ێل ، یسکێس نێنادلا
نینوتووریس ( سام ) تەکد شاب ەوخ ێراک اد اتەلاح کەدنه د ( رەس ەتەکد ێلورتنوک وک
تەکد زاولا دنوت نێی یزیرەغ نێی یڤورم نێرەدلاپ و یسکێس انووبەدولائ ) لەگد اسەورەه ،
نیماربیمولک انادرەد نێنامرەد انانیئراکب یێب نای ( لینارفانائ ) اراتفەر نێتەلاح کەدنه د وک
اچ ەنامرەد ڤەئ اروەل ، لەگد ای یرهەق اساوسەو اد یزاوخزەگەرڤەه یرهەق اساوسەو ایرەسەر
ەیەه ێیزاوخزەگەرڤەه رەسل ۆخوەتسار اکەیرەگیراک وک نەکد . اناژێم ێنامرەد نای
ینینوتوریس (SSRI ) و نێبەح یکشێم ێی یرامەد نێرەکمارائ (متاداض ذلا ناه–
antipsychotic ) ای مێک اکەرامژه لەگد ەنامرەد ڤەئ و ، انومروه انرکمێک نێبەح و
ننیئد ێنتفەکرەس اشووخەن .
نووبکاچ ینوورەد و یشەل اندناشێئ ژ
Recovery from psychological and sexual abuse
نیووب یسکێس نێیجنلێک یشووت اد یوز اکەغانوق د نێی نبد ێیرەسەراچ ێڤ ب یڤدێپ سەک وەئ
انرکەشەگ و نووبنزەم ل یرەگیراک و ڤەئ و ، یرک یزاوخزەگەرڤەه ای ناو اراتفەر
یکەو رەه ەی اڤاگنێپ راوچ ب یڤدێپ ەنووبکاچ ( نامرێه ثێدوج ) ەوخ اکووترەپ د ژ نووبکاچ
ینوورەد انادرازائ تیژێبد اد :
1. ێیرەسەراچ ێفاتس نێمادنەئ نای یراکرەسەراچ لەگد یتساراپ نێیدنەویەپ انانیئەڤتسەد ب
ید نێسەک نای.
ێنەیلا ب یەه انادێرگ رتپ اپ ێلەب ، تیچد ێو نێیاسای ڤودل و ەی یراتفەر ایرەسەراچ یکیزێن
و ەڤ یحور ایفیرعەم ێبووت یکە– وب ، تیب اد ساینرەب ای ینییائ اکەیاسێر ێڤووچراچ د وک
ێنیژێب ەنوومن ( نەکد مێک یڤوورم نێهەنوگ یکاچ ) یتشپلاپ نای ( ەلێهب نێیبارخ ژ ەت نێیکاچ
نب رتەدێز ەت. )
یتروک ب:
ایزاوخزەگەرڤەه ێکەراک رەه یشووت رەگەئ وک تەکد یشووخەن ژ ێزاخاد راکرەسەراچ
تیب یژوور ب اژور دنەچ نای ێکەژور ەنوومن وب نای تەکب ێکەرێخ رەبمارەب ، ووب یسکێس
رێخ ەتەکب اراپ ێکەمژوک نای ... وخ د تەبب ێتەمحەز و تەکب ژقاپ ەوخ اراک ناڤ ب اد ، دته
اد ، اد ێنرکژقاپ یزاوخزەگەرڤەه نێراک رەس ەنچب مێک یو نێرزه .
انامرەد ایرەسەراچ– Drug therapy
ایرەسەراچ وب ژ نین تەبیات نێنامرەد چ ەدنەچ رەه انادرەد نێنامرەد ێل ، یسکێس نێنادلا
نینوتووریس ( سام ) تەکد شاب ەوخ ێراک اد اتەلاح کەدنه د ( رەس ەتەکد ێلورتنوک وک
تەکد زاولا دنوت نێی یزیرەغ نێی یڤورم نێرەدلاپ و یسکێس انووبەدولائ ) لەگد اسەورەه ،
نیماربیمولک انادرەد نێنامرەد انانیئراکب یێب نای ( لینارفانائ ) اراتفەر نێتەلاح کەدنه د وک
اچ ەنامرەد ڤەئ اروەل ، لەگد ای یرهەق اساوسەو اد یزاوخزەگەرڤەه یرهەق اساوسەو ایرەسەر
ەیەه ێیزاوخزەگەرڤەه رەسل ۆخوەتسار اکەیرەگیراک وک نەکد . اناژێم ێنامرەد نای
ینینوتوریس (SSRI ) و نێبەح یکشێم ێی یرامەد نێرەکمارائ (متاداض ذلا ناه–
antipsychotic ) ای مێک اکەرامژه لەگد ەنامرەد ڤەئ و ، انومروه انرکمێک نێبەح و
ننیئد ێنتفەکرەس اشووخەن .
نووبکاچ ینوورەد و یشەل اندناشێئ ژ
Recovery from psychological and sexual abuse
نیووب یسکێس نێیجنلێک یشووت اد یوز اکەغانوق د نێی نبد ێیرەسەراچ ێڤ ب یڤدێپ سەک وەئ
انرکەشەگ و نووبنزەم ل یرەگیراک و ڤەئ و ، یرک یزاوخزەگەرڤەه ای ناو اراتفەر
یکەو رەه ەی اڤاگنێپ راوچ ب یڤدێپ ەنووبکاچ ( نامرێه ثێدوج ) ەوخ اکووترەپ د ژ نووبکاچ
ینوورەد انادرازائ تیژێبد اد :
1. ێیرەسەراچ ێفاتس نێمادنەئ نای یراکرەسەراچ لەگد یتساراپ نێیدنەویەپ انانیئەڤتسەد ب
ید نێسەک نای.
2. یکاڤج و ینوورەد ایتشپلاپ وب ژ ەوخ اریب ەتینیب شێئ ب نێنادیوور
3. سورد ێکەگنەر ب اتسەه ناوت نێڤەئ تەکبرەد نیام یو وب شوخەن نێنادیوور ژ .
4. ید نێسەک لەگد و اد ەوخ ێخان د ێکوراز لەگد تەکب ێینیلاڤەه و ێیدنەویەپ ەرابوود .
ینییائ ای ینوورەد ایرەسەراچ
Religious Psychotherapy
ژ نێهدکێپ وک ، تەکب کیتکارپ یقلاخەئ و یحور و ینییائ نێیامەنب و ــهەگێت و زاوێش
فەدل ێنامیئ اندناچ ەرابوود و ، ێنرکرێف و ەدرەورەپ و نرکیامنێر و نرکەتسەرائ ێزاوێش
نییائ و نوورەد و ادوخ کات وک ێدنه اجنامرائ ب ، یتشوەر ێی یو ێتاز انادناه ، یشووخەن
نێیامەنب و نێی وخ تیساینب یقلاخەئ و یحور.
ڤیاتاران ایرەسەراچ ( نووبور ب یوور ) – NET
ئ ڤەراچەسەر ەیل لاسێن 1950 نێنتید وک اد ێکەمەد د ، ێیرەسەراچ اکەکێر کەو رکێپتسەد
اڤائژور ل نووب لاز د یکینیلک و یکیمانید ایسانوورەد . اد یراتفەر ایرەسەراچ د راج مەکێئ و
یرەسەراچ کەو ەیانیئراکب ەکێر ڤەئ ینوورەد نێراکژێوار و رادژون راج مەکێئ ، ەیتاهراکب
کەو ، یادێرگ ەڤ ێسرت ب نێیشووخەن وب ێیکووژەه ییادێرگ نێشیرائ و ایبوف ڤەئ و ،
ارەتلگنیئ ەنتشهەگ ەزاوێش اناخشوخەن ێمارگورپ د یلسدومنێهار ای انا.
بلوو فێزوج (1997 – 1915 ) یو انتید وک ووب ینوورەد نێرادژون نیمەکێئ ژ کێئ
لەگد یگنەهامەه ب ، یراتفەر نێشیرائ کەو ینوورەد نێشیرائ انرکەسەراچ رەس ەیووچ
یژ ناو ژ ، یراتفەر نێی ید نێساننوورەد روولیات ج سمیەج (1973 - 1897 ) راک وک
نێراک اییرتپ ەدنەچ رەه ، ایقیرفەئ ێرووشاب ل نووات پیک ایوکناز ل ێیساننوورەد اکشپ ل رکد
کەو تیبانیئراکب ڤیاتاران ایرەسەراچ وک ەساننوورەد مەکێئ روولیات ەل ، ەنیووبەن ڤلاەب یو
یکووژەه انرکرەسەراچ وب ژ کەکێر ( قلق) ژ و نانیئراکب ەتێهد ەکون اتەه ، ێ1950 ێ
ەییتاه ادرەس ب نرکەشەگ ێو نێروج کەلەگ.
نرک ەتاهد ێنووبور ب یوور ایرەسەراچ ڤەئ اروج ێس ب . کێئ یدنیز انووبور ب یوور
( ەنیقەتسار ) ەنوومن وب ، تەکب مێک وخ اسرت تەدب لوەه کیتکارپ ب شوخەن وکنائ ، :
کیجب اکەموک رەبمارەب ل تروک اکەڤیەپ ێد ێلەب ، تیڤخاب ێکەرەوامەج رەبمارەب ل تیسرتد
ێسرت اندناڤەرەڤ یب ژ یکێپتسەد کەڤاگنێپ کەو ، تیژێب اڤورم ای . ێوود ێروج ژ تێهدکێپ
، تیبب وور ب یوور رزه ب تیسرتد ێژ وەئ ێخودوراب وەئ وک ، یرزه انووبور ب یوور
ی افم ب ەروج ڤەئ یسکێس نێی وخ نێنتاهریب و رزه یوور ب یوور تێڤب نێسەک ناو وب ە
3. سورد ێکەگنەر ب اتسەه ناوت نێڤەئ تەکبرەد نیام یو وب شوخەن نێنادیوور ژ .
4. ید نێسەک لەگد و اد ەوخ ێخان د ێکوراز لەگد تەکب ێینیلاڤەه و ێیدنەویەپ ەرابوود .
ینییائ ای ینوورەد ایرەسەراچ
Religious Psychotherapy
ژ نێهدکێپ وک ، تەکب کیتکارپ یقلاخەئ و یحور و ینییائ نێیامەنب و ــهەگێت و زاوێش
فەدل ێنامیئ اندناچ ەرابوود و ، ێنرکرێف و ەدرەورەپ و نرکیامنێر و نرکەتسەرائ ێزاوێش
نییائ و نوورەد و ادوخ کات وک ێدنه اجنامرائ ب ، یتشوەر ێی یو ێتاز انادناه ، یشووخەن
نێیامەنب و نێی وخ تیساینب یقلاخەئ و یحور.
ڤیاتاران ایرەسەراچ ( نووبور ب یوور ) – NET
ئ ڤەراچەسەر ەیل لاسێن 1950 نێنتید وک اد ێکەمەد د ، ێیرەسەراچ اکەکێر کەو رکێپتسەد
اڤائژور ل نووب لاز د یکینیلک و یکیمانید ایسانوورەد . اد یراتفەر ایرەسەراچ د راج مەکێئ و
یرەسەراچ کەو ەیانیئراکب ەکێر ڤەئ ینوورەد نێراکژێوار و رادژون راج مەکێئ ، ەیتاهراکب
کەو ، یادێرگ ەڤ ێسرت ب نێیشووخەن وب ێیکووژەه ییادێرگ نێشیرائ و ایبوف ڤەئ و ،
ارەتلگنیئ ەنتشهەگ ەزاوێش اناخشوخەن ێمارگورپ د یلسدومنێهار ای انا.
بلوو فێزوج (1997 – 1915 ) یو انتید وک ووب ینوورەد نێرادژون نیمەکێئ ژ کێئ
لەگد یگنەهامەه ب ، یراتفەر نێشیرائ کەو ینوورەد نێشیرائ انرکەسەراچ رەس ەیووچ
یژ ناو ژ ، یراتفەر نێی ید نێساننوورەد روولیات ج سمیەج (1973 - 1897 ) راک وک
نێراک اییرتپ ەدنەچ رەه ، ایقیرفەئ ێرووشاب ل نووات پیک ایوکناز ل ێیساننوورەد اکشپ ل رکد
کەو تیبانیئراکب ڤیاتاران ایرەسەراچ وک ەساننوورەد مەکێئ روولیات ەل ، ەنیووبەن ڤلاەب یو
یکووژەه انرکرەسەراچ وب ژ کەکێر ( قلق) ژ و نانیئراکب ەتێهد ەکون اتەه ، ێ1950 ێ
ەییتاه ادرەس ب نرکەشەگ ێو نێروج کەلەگ.
نرک ەتاهد ێنووبور ب یوور ایرەسەراچ ڤەئ اروج ێس ب . کێئ یدنیز انووبور ب یوور
( ەنیقەتسار ) ەنوومن وب ، تەکب مێک وخ اسرت تەدب لوەه کیتکارپ ب شوخەن وکنائ ، :
کیجب اکەموک رەبمارەب ل تروک اکەڤیەپ ێد ێلەب ، تیڤخاب ێکەرەوامەج رەبمارەب ل تیسرتد
ێسرت اندناڤەرەڤ یب ژ یکێپتسەد کەڤاگنێپ کەو ، تیژێب اڤورم ای . ێوود ێروج ژ تێهدکێپ
، تیبب وور ب یوور رزه ب تیسرتد ێژ وەئ ێخودوراب وەئ وک ، یرزه انووبور ب یوور
ی افم ب ەروج ڤەئ یسکێس نێی وخ نێنتاهریب و رزه یوور ب یوور تێڤب نێسەک ناو وب ە
، تیبب یتراشەڤ نێی ێلەبێیس ێروج ەتێهد ەنێهد یرک ناشینتسەد نێنووچکێت وب رتپ
یشووخەن لەو وک ، یسکێس نێنوچکێت و نایدزب و ێیاموارت یتشپ انووچکێت کەو نانیئراکب
ەئ تیرگب یشەل نێناشین ناو ێگنسرەب تەکد یو ێگنسرەب ەنێهد اد یسکێس اسێسۆرپ د نێو
نیزرەل و یگنەت نێهب و یلد انادێلەدێز کەو . ەنەهب ەڤکێپ تیبدێچ ەروج ێس رەه ڤەئ
ەوخ ێتسائ ڤیودل کێئ رەه نای نانیئراکب .
یراکیشنوورەد– Psychoanalysis
ێیلا ژ وک ەی ێیرەسەراچ ێکەدوتیم و ازوودریب اکەموکیدیورف دنومگیس یو نێیتفەکیود و ەڤ
وک و ەنیقەتسار اکەنرکشەباد اکێر ب یڤورم اندناوخ وبژ ناد ەیتاه ێپ ەشەگ د نەدد لوەه
نبدار ایکلااچ ێس ب و ، نهەگب ەنیقەتسار نێی ینوورەد نێسێسۆرپ:
1. یکشێم انرکارکشائ اکێر
2. ێراتفەر انتشهەگێت وب ژ یمەتسیس اکەکێر
3. ینوورەد نێشوخەن وب ژ ینوورەد ایرەسەراچ اکێر
و لقەئ ێیلا ژ یڤورم انتشهەگێت انادلوەه وب ژ ەنەه کێر تسیب یراکیشننوورەد اناوهێس نبد
وخ نێرزه شوخەن ادێت وک ەی ێیرەسەراچ اتەبیات اکەکێر ەدیورف ایراکیشننوورەد ، ەڤ ێراتفەر
یتسەن نێیکرڤەه ێگەر انرک ارکشائ وب ژ انوەخ نای امهەو نای دازائ انتفخائ اکێر ب تیژێرد
شووخەن اد تەکد ەڤورش یشووخەن وب و یتەیاسەک نێنووچکێت و یشووخەن ێرەگەئ ەنبد وک
یراکیشننوورەد ، تەکب ەوخ ێراک یرەسەراچ و تیهەگبێت : انرکەڤوورش وب ژ ەکەدوتیم
، ینوورەد ایرەسەراچ اکێر و تسەن و تسەه ارەبڤاند ێیدنەویەپ انرکتسورد و یتسەن ێکشێم
، یرزه و یناهیج و یکیتکارپ و یتسناز ێتسائ رەسل انیئ نتفەکرەس و ادێپ ەشەگ یدیورف
نێسێسۆرپ ارەبڤاند ێیدنەویەپ رەسل یراکیشنوورەد ازوودریب ێلەکیەه ووکنائ یتسەن و یتسەه
ەنتاه ەڤ یدیورف ێیلا ژ ایشووخەن ایراکیش و یراکیشنوورەد نێکینکەت ، نرکاڤائ ەییتاه
ێکشێم انرکاڤائ و کرەئ ب ووب نادەپ یگنرگ یو ێراک وک ، نرک کیتکارپ و نادێپەشەگ
یڤوورم ەو ایرەگیراک و یکیتکارپ و یتسناز ێیلا ژ ووبەه گنرگ ەدێز اکەیرەگیراک وک ،
شێه مەدرەس ارزه رەسل ەماوەدرەب ات
اگوی– Yoga
لاووتیر اکەموک (سوقط ) کەو ، تیرڤزد ێدنه وب ناو ایتانەسەر وک ننڤەک نێی یحور نێ
، ایسودنه تشگ وب ژ یتشگ ێکەڤاراز دولف نێفاج وک تەکد ەسانێپ ێی اگوی ( یرەنوه اکەکێر
یشووخەن لەو وک ، یسکێس نێنوچکێت و نایدزب و ێیاموارت یتشپ انووچکێت کەو نانیئراکب
ەئ تیرگب یشەل نێناشین ناو ێگنسرەب تەکد یو ێگنسرەب ەنێهد اد یسکێس اسێسۆرپ د نێو
نیزرەل و یگنەت نێهب و یلد انادێلەدێز کەو . ەنەهب ەڤکێپ تیبدێچ ەروج ێس رەه ڤەئ
ەوخ ێتسائ ڤیودل کێئ رەه نای نانیئراکب .
یراکیشنوورەد– Psychoanalysis
ێیلا ژ وک ەی ێیرەسەراچ ێکەدوتیم و ازوودریب اکەموکیدیورف دنومگیس یو نێیتفەکیود و ەڤ
وک و ەنیقەتسار اکەنرکشەباد اکێر ب یڤورم اندناوخ وبژ ناد ەیتاه ێپ ەشەگ د نەدد لوەه
نبدار ایکلااچ ێس ب و ، نهەگب ەنیقەتسار نێی ینوورەد نێسێسۆرپ:
1. یکشێم انرکارکشائ اکێر
2. ێراتفەر انتشهەگێت وب ژ یمەتسیس اکەکێر
3. ینوورەد نێشوخەن وب ژ ینوورەد ایرەسەراچ اکێر
و لقەئ ێیلا ژ یڤورم انتشهەگێت انادلوەه وب ژ ەنەه کێر تسیب یراکیشننوورەد اناوهێس نبد
وخ نێرزه شوخەن ادێت وک ەی ێیرەسەراچ اتەبیات اکەکێر ەدیورف ایراکیشننوورەد ، ەڤ ێراتفەر
یتسەن نێیکرڤەه ێگەر انرک ارکشائ وب ژ انوەخ نای امهەو نای دازائ انتفخائ اکێر ب تیژێرد
شووخەن اد تەکد ەڤورش یشووخەن وب و یتەیاسەک نێنووچکێت و یشووخەن ێرەگەئ ەنبد وک
یراکیشننوورەد ، تەکب ەوخ ێراک یرەسەراچ و تیهەگبێت : انرکەڤوورش وب ژ ەکەدوتیم
، ینوورەد ایرەسەراچ اکێر و تسەن و تسەه ارەبڤاند ێیدنەویەپ انرکتسورد و یتسەن ێکشێم
، یرزه و یناهیج و یکیتکارپ و یتسناز ێتسائ رەسل انیئ نتفەکرەس و ادێپ ەشەگ یدیورف
نێسێسۆرپ ارەبڤاند ێیدنەویەپ رەسل یراکیشنوورەد ازوودریب ێلەکیەه ووکنائ یتسەن و یتسەه
ەنتاه ەڤ یدیورف ێیلا ژ ایشووخەن ایراکیش و یراکیشنوورەد نێکینکەت ، نرکاڤائ ەییتاه
ێکشێم انرکاڤائ و کرەئ ب ووب نادەپ یگنرگ یو ێراک وک ، نرک کیتکارپ و نادێپەشەگ
یڤوورم ەو ایرەگیراک و یکیتکارپ و یتسناز ێیلا ژ ووبەه گنرگ ەدێز اکەیرەگیراک وک ،
شێه مەدرەس ارزه رەسل ەماوەدرەب ات
اگوی– Yoga
لاووتیر اکەموک (سوقط ) کەو ، تیرڤزد ێدنه وب ناو ایتانەسەر وک ننڤەک نێی یحور نێ
، ایسودنه تشگ وب ژ یتشگ ێکەڤاراز دولف نێفاج وک تەکد ەسانێپ ێی اگوی ( یرەنوه اکەکێر
وک ، ێنووبیڤیهب و نرکرهەبێب وخ و یرەدەرەس ژ ەن یرکناشینتسەد نێکینکەت کەدنه نای
تەبد ەدێز اکەیمارائ و ریوک کەلەگ اکەنتشهەگێت و یحور اییازەراش ڤەرەب یڤورم ) ژ ،
ب ەیرکڤان وک ەڤ انانێهار ب ب نێنادێرگ ەیتاه اگوی ، ێدنه یەڤرەد ( اگوی اثاه ) وک ،
ک اکەنانێهار کەو و یەه ێینامهارب ب یرەواب نێنازێخ ناو رەسل ەیەه مامەت اکەیرەگیرا
ەڤلاەبرەب ێناهیج یرەسنارەسل یحور .
ەڤ یرزه ێیلا ژ
ێنامیئ انووبزێه ب ێرزه انووبزێه ب و یەددام ژ ینوورەد انووبدازائ و یحور انووبدازائ و
یێب و یدازائ ب یەد ێپ ەشەگ ەوخ نێرزه و ەنخەر و راکیش و ندناتسوناد یهەرفگنس ب وک
تەکب روونسێب ایرادەواب ازاوخاد وک ەکشه نێیرەواب اکەموک ەن ، ریجنز .
یکیتکارپ ێیلا ژ ( یشەل ) ەڤ
ار ژ تێهدکێپ کەو ید نێکیتکارپ و ێنادەسانەه انرکلورتنوک نێنانێهار و یشەل نێنانێه
وکنائ ، ێنووب لماک ەتیهەگد اتەه ڤاگنێپ ب ڤاگنێپ وک ، یرەش نێرەنوه و ناوج نێرەنوه
ب تەکب کیتکارپ ێی اگوی ێسەک وەئ ( نشکێفرێپ– ێنووبلماک ێرەگێل ) ەساینرەب.
ێلام نێکرەئ– Homeworks
اک ، اد تەکب کیتکارپ اد ەناژور انایژ د وک ەوخ ێشووخەن ەتەدد راکرەسەراچ نێی نێکرەئ وەئ
چ اتەه ێد اک و تینیبراکب اد ەناژور او ەوخ انایژ د یترگرەو ایرەسەراچ ێو تێش دنەچ ێد
کینیلک ژ ێیرەسەراچ انتساهوگەڤ ێلام نێکرەئ اجنامرائ وکنائ ، تیب یتفرکرەس ەدار ڤان وب ێ
ەناژور انایژ و لام.
تەبد ەدێز اکەیمارائ و ریوک کەلەگ اکەنتشهەگێت و یحور اییازەراش ڤەرەب یڤورم ) ژ ،
ب ەیرکڤان وک ەڤ انانێهار ب ب نێنادێرگ ەیتاه اگوی ، ێدنه یەڤرەد ( اگوی اثاه ) وک ،
ک اکەنانێهار کەو و یەه ێینامهارب ب یرەواب نێنازێخ ناو رەسل ەیەه مامەت اکەیرەگیرا
ەڤلاەبرەب ێناهیج یرەسنارەسل یحور .
ەڤ یرزه ێیلا ژ
ێنامیئ انووبزێه ب ێرزه انووبزێه ب و یەددام ژ ینوورەد انووبدازائ و یحور انووبدازائ و
یێب و یدازائ ب یەد ێپ ەشەگ ەوخ نێرزه و ەنخەر و راکیش و ندناتسوناد یهەرفگنس ب وک
تەکب روونسێب ایرادەواب ازاوخاد وک ەکشه نێیرەواب اکەموک ەن ، ریجنز .
یکیتکارپ ێیلا ژ ( یشەل ) ەڤ
ار ژ تێهدکێپ کەو ید نێکیتکارپ و ێنادەسانەه انرکلورتنوک نێنانێهار و یشەل نێنانێه
وکنائ ، ێنووب لماک ەتیهەگد اتەه ڤاگنێپ ب ڤاگنێپ وک ، یرەش نێرەنوه و ناوج نێرەنوه
ب تەکب کیتکارپ ێی اگوی ێسەک وەئ ( نشکێفرێپ– ێنووبلماک ێرەگێل ) ەساینرەب.
ێلام نێکرەئ– Homeworks
اک ، اد تەکب کیتکارپ اد ەناژور انایژ د وک ەوخ ێشووخەن ەتەدد راکرەسەراچ نێی نێکرەئ وەئ
چ اتەه ێد اک و تینیبراکب اد ەناژور او ەوخ انایژ د یترگرەو ایرەسەراچ ێو تێش دنەچ ێد
کینیلک ژ ێیرەسەراچ انتساهوگەڤ ێلام نێکرەئ اجنامرائ وکنائ ، تیب یتفرکرەس ەدار ڤان وب ێ
ەناژور انایژ و لام.
وردنیەس نزوواهگنوم ام– Munchausen Syndrome
نای یشەل اکەیشووخەن وک تەکد راید اسوه وخ مەلخاس ێسەک ادێت وک ینوورەد اکەیشووخەن
ێدنه وب ەدنەچ ڤەئ و ، ەوخب ێیشووخەن ێو نێناشین انرکتسوورد اکێر ب ەیەه ینوورەد
راید اشووخەن ێکلوخ ب ەوخ وک نەکب ڕپ تێڤد ەیەه اد ناو ێخان د کەیتایڤدێپ وک تیرڤزد
تسەد ب ووب ژ نەکد اراپ انانیئەڤتسەد ب وب ەنوومن وب یوەنعەم نای یددام ێکەتفەکتسەد انانیئەڤ
نێنوومزەئ ڤاند ەتەکد وخ ەشووخەن ڤەئ اسەورەه ، ێهەگندناوخ تیچەن و لامل ەتینیمب نای
نێیرەگەتشن و رادیسرتەم نای ، رەبوروەد انادێپیگنرگ و زووس انانیئەڤتسەد ب وب ژ اد یرادژون
تەک نیش ەوخ نێلبت نای تێهب یو ازیم لەگد نیوخ نای نببێچ فەدل نیرب اد تینیشێئ وخ ێد .
زێرەب وب تیرڤزد ێیشووخەن ێڤ ێڤانBaron Von Munchausen یناملەئ ێکەرەسفەئ وک
نرەب ێی وک ، ێدڤەه ێخرەچ ل ووب ەوخ نێنوومزەئ و نایژ رودل ناکووریچ ب ووب سای ( .
بط ەنژێبد یدروک ێکاڤج د ، تیشێکبار ید نێسەک ڵااب ووب ێدنه وب سەب ، وەرد یژ یمەه اع
اسەک ەروج ناڤدص یق ) نیرتدنوت ژ ، ( ێنرکەتخەسوخ نێنووچکێت– Factitious
disorder ) فەدل رتپ یات و ێدەگ نێشیرائ و یگنس اناشێئ کەو یشەل نێناشین اراج اییرتپ ،
ینوورەد نێناشین ژ نبد راید .
ب وب ژ نەکێچ وخ وب یمەلخاس نێشیرائ کەدنه ڤورم وک ەی اسوه ەن ەنووچکێت ڤەئ
لااکس د نتفەکرەس نای یراک ێهج ژ نترگرەو یریووتسەد کەو ، ێکەتشت انانیئەڤتسەد
کەی ێنرکەتخەسوخ ێی وەئ ننازد ێیخاسەن ێڤ نێیووبشوت اسەورەه ، اد یرەوداد ا
تشپ ل ەنین نزەم کەیرایشوه ناو ێلەب ، اد انیرب و ناشین انرکتسورد د ننیئداکب
یەه ای ەشیرائ ناو نەکان رزه و ەوخ نێراتفەر.
نای یشەل اکەیشووخەن وک تەکد راید اسوه وخ مەلخاس ێسەک ادێت وک ینوورەد اکەیشووخەن
ێدنه وب ەدنەچ ڤەئ و ، ەوخب ێیشووخەن ێو نێناشین انرکتسوورد اکێر ب ەیەه ینوورەد
راید اشووخەن ێکلوخ ب ەوخ وک نەکب ڕپ تێڤد ەیەه اد ناو ێخان د کەیتایڤدێپ وک تیرڤزد
تسەد ب ووب ژ نەکد اراپ انانیئەڤتسەد ب وب ەنوومن وب یوەنعەم نای یددام ێکەتفەکتسەد انانیئەڤ
نێنوومزەئ ڤاند ەتەکد وخ ەشووخەن ڤەئ اسەورەه ، ێهەگندناوخ تیچەن و لامل ەتینیمب نای
نێیرەگەتشن و رادیسرتەم نای ، رەبوروەد انادێپیگنرگ و زووس انانیئەڤتسەد ب وب ژ اد یرادژون
تەک نیش ەوخ نێلبت نای تێهب یو ازیم لەگد نیوخ نای نببێچ فەدل نیرب اد تینیشێئ وخ ێد .
زێرەب وب تیرڤزد ێیشووخەن ێڤ ێڤانBaron Von Munchausen یناملەئ ێکەرەسفەئ وک
نرەب ێی وک ، ێدڤەه ێخرەچ ل ووب ەوخ نێنوومزەئ و نایژ رودل ناکووریچ ب ووب سای ( .
بط ەنژێبد یدروک ێکاڤج د ، تیشێکبار ید نێسەک ڵااب ووب ێدنه وب سەب ، وەرد یژ یمەه اع
اسەک ەروج ناڤدص یق ) نیرتدنوت ژ ، ( ێنرکەتخەسوخ نێنووچکێت– Factitious
disorder ) فەدل رتپ یات و ێدەگ نێشیرائ و یگنس اناشێئ کەو یشەل نێناشین اراج اییرتپ ،
ینوورەد نێناشین ژ نبد راید .
ب وب ژ نەکێچ وخ وب یمەلخاس نێشیرائ کەدنه ڤورم وک ەی اسوه ەن ەنووچکێت ڤەئ
لااکس د نتفەکرەس نای یراک ێهج ژ نترگرەو یریووتسەد کەو ، ێکەتشت انانیئەڤتسەد
کەی ێنرکەتخەسوخ ێی وەئ ننازد ێیخاسەن ێڤ نێیووبشوت اسەورەه ، اد یرەوداد ا
تشپ ل ەنین نزەم کەیرایشوه ناو ێلەب ، اد انیرب و ناشین انرکتسورد د ننیئداکب
یەه ای ەشیرائ ناو نەکان رزه و ەوخ نێراتفەر.
ێنووچکێت ێڤ انرکناشینتسەدFactitious disorder و رەه ەتەمحەز ب کەلەگ یکە
نێیرێدڤاچ ێلەب ،ب ێو ایرەسەراچ د نرێگد گنرگ ێکەلور ینوورەد و یرادژون
اد اتەلاح کەدنه د اتەه ، اد رادیسرتەم نێنرکرادنیرب وخ ەروج ناڤ انادیوور ل نترگێر
تەدد تسەد ژ ەوخ ێنایگ ییووچکێت ێسەک روز اکەندناشێئوخ ێرەگەئ ژ.
ناشین :
ایشووخەن و یرادژون نێڤاراز رودل شاب اکەنیناز
یادێرگەڤکێپ ەن نای نهوور ەن نێناشین
نهوور ێکەرەگەئ یێب نووب رتپارخ تەلاح
نای رادژون ای روز اکەرامژه انرکنادەرەس اکێر ب ێیرەسەراچ نێکێر ل نایرەگێل
ئدراکب وخ وب ەتخەس ێکەڤان انادەرەس ناڤ ل وک ، زاوایج نێناخشوخەن تینی .
یتەیوخ انترگزێر و ەمانسان لەگد ەشیرائ
نەکد یو اینیبێت کەدنه نای اکەدنه لەگد شوخەن ێمەد ل ێنتب ، اناشین انووبەه.
اد ینێرەن نێنینکشپ ێماجنەئ د ەدێز نای یون نێناشین انتفەکرەد .
رەگەئ :
یسکێس نای یشەل نای ، یرادزووس انرکێلیروز کەو ، ێینیکوراز اغانوق د کووش.
اد ێینیکوراز اغانوق د رادیسرتەم اکەیشووخەن ب نووبشوت
ێنتێڤاه ەڤهوگتشپ نای ێیشووخەن نای ، ێنرم اکەر ب چ یڤتشوخ ێکەسەک انادتسەد ژ.
ەیووب ێکەیشوخەن یشووت اد ێکەمەد د وک یرووب نێنوومزەئ ییانیئەڤتسەد ب یگنرگ و
( یتەک یرەس ب مات وکنائ )
ێنووبوخ ب یرەواب نای ێمانسان ایزاولا ب نرکتسەه.
یتەیاسەک نێنووچکێت
یکوومەخ
یرادژون نێرەتنەس نای رادژون لەگد ێنادێرگەڤکێپ و ێی یدنەویەپ انرکووزەرائ.
اد یمەلخاس ایرێدڤاچ ێترەک د نرکراک.
یتەیاسەک نێنووچکێت
نووب لبەد (وت نووبدن: )
نێیرێدڤاچ ێلەب ،ب ێو ایرەسەراچ د نرێگد گنرگ ێکەلور ینوورەد و یرادژون
اد اتەلاح کەدنه د اتەه ، اد رادیسرتەم نێنرکرادنیرب وخ ەروج ناڤ انادیوور ل نترگێر
تەدد تسەد ژ ەوخ ێنایگ ییووچکێت ێسەک روز اکەندناشێئوخ ێرەگەئ ژ.
ناشین :
ایشووخەن و یرادژون نێڤاراز رودل شاب اکەنیناز
یادێرگەڤکێپ ەن نای نهوور ەن نێناشین
نهوور ێکەرەگەئ یێب نووب رتپارخ تەلاح
نای رادژون ای روز اکەرامژه انرکنادەرەس اکێر ب ێیرەسەراچ نێکێر ل نایرەگێل
ئدراکب وخ وب ەتخەس ێکەڤان انادەرەس ناڤ ل وک ، زاوایج نێناخشوخەن تینی .
یتەیوخ انترگزێر و ەمانسان لەگد ەشیرائ
نەکد یو اینیبێت کەدنه نای اکەدنه لەگد شوخەن ێمەد ل ێنتب ، اناشین انووبەه.
اد ینێرەن نێنینکشپ ێماجنەئ د ەدێز نای یون نێناشین انتفەکرەد .
رەگەئ :
یسکێس نای یشەل نای ، یرادزووس انرکێلیروز کەو ، ێینیکوراز اغانوق د کووش.
اد ێینیکوراز اغانوق د رادیسرتەم اکەیشووخەن ب نووبشوت
ێنتێڤاه ەڤهوگتشپ نای ێیشووخەن نای ، ێنرم اکەر ب چ یڤتشوخ ێکەسەک انادتسەد ژ.
ەیووب ێکەیشوخەن یشووت اد ێکەمەد د وک یرووب نێنوومزەئ ییانیئەڤتسەد ب یگنرگ و
( یتەک یرەس ب مات وکنائ )
ێنووبوخ ب یرەواب نای ێمانسان ایزاولا ب نرکتسەه.
یتەیاسەک نێنووچکێت
یکوومەخ
یرادژون نێرەتنەس نای رادژون لەگد ێنادێرگەڤکێپ و ێی یدنەویەپ انرکووزەرائ.
اد یمەلخاس ایرێدڤاچ ێترەک د نرکراک.
یتەیاسەک نێنووچکێت
نووب لبەد (وت نووبدن: )
ەوخ ب ێنووچکێت ێڤ نێیرادژون نێتەلاح ێرەگەئ ژ نرم نای نووبشوت.
ەن اکەیرەگەتشەن نای یووخڤان نێشێئ اهەروج ێرەگەئ ژ ەدێز نێی ینوورەد نێشیرائ
ید اکەنووبارێپ رەه نای یڤدێپ .
یڤدێپ ەن اکەیرەگەتشەن ێرەگەئ ژ یشەل ێکەمادنەئ انادتسەد ژ
رەبشووه نێددام نای لوحک رەسل نووبەدوولائ.
ەناژور انایژ د نزەم نێشیرائ اد یراک و ایدنەویەپ و.
تەکد ید کەسەک ل ێنرکێتراک ەت اراتفەر ێمەد نرکیرەدەرەس پارخ.
نرک ناشینتسەد :
ناو ێکێپتسەد ەی یڤدێپ یرادژون رەسل ، نرکناشینتسەد ەتێهب ەتەلاح ڤەئ ەتەمحەز ب کەلەگ
ای روز اکەرامژه اناد ماجنەئ ب تیببدار یشاپ ، تەکب تەر ینوورەد و یشەل نێیشووخەن
انرکیقات و نووبارێپ .
یشەل نێی یشووخەن نێناشین ب تەکب ناشینتسەد ێیشووخەن تێشەن رادژون ێمەد و ێد ،
یمەه ارکتەر ب تیبار ەوخ ێلور ب ێد ساننوورەد و ینوورەد ێکەرووپسپ وب تیزێهووگەڤ
اسەورەه ، لماک ای یشوخەن ایووژێم اترووپار انانیئەڤتسەد ب اکێر ب یتەیاسەک نێنووچکێت
ریوه اکەنرکیرێدڤاچ لەگد ، تینیئراکب ینوورەد انرکناشینتسەد نێکینکەت و نووبارێپ کەلەگ
ر رەسل یشووخەن نێیرەدەرەس و راتفە .
یرەسەراچ :
یرادژون ایرەسەراچ : اکەنلاپ اناد ب و یو نێنادەرەس ایرێدڤاچ ب رادژون وک
تێشد ینوورەد و راکیرەگەتشن نێرووپسپ لەگد یگنەهامەه اکەیرەسەراچ
تەکب اراک اکەیرەسەراچ .
ینوورەد ایرەسەراچ : ایرەسەراچ ایراکیراه ب تیبد ( گولاید ) ایرەسەراچ و
ینازێخ ایرەسەراچ اراینشێپ تیبد ، یەکب یو ای یکووژەه رەسل ێلورتنوک یراتفەر
؛ کەو یەکب ینوورەد ایمەلخاس نێی ید نێنووچکێت ایرەسەراچ اسەورەه ، یەکب یژ
یکوومەخ
نامرەد : یکوومەخ کەو ینوورەد نێنووچکێت ایرەسەراچ وب ژ ننیبراکب انامرەد تیبد
نای یکووژەه.
ەڤ ێناخشوخەن د ندناڤن: نێناخشوخەن ل شووخەن وەئ ەییڤدێپ ، اد دنوت نێتەلاح د
ێیرەسەراچ و یتەملاەس وب ژ ندناڤن ەتێهب ینوورەد.
ەن اکەیرەگەتشەن نای یووخڤان نێشێئ اهەروج ێرەگەئ ژ ەدێز نێی ینوورەد نێشیرائ
ید اکەنووبارێپ رەه نای یڤدێپ .
یڤدێپ ەن اکەیرەگەتشەن ێرەگەئ ژ یشەل ێکەمادنەئ انادتسەد ژ
رەبشووه نێددام نای لوحک رەسل نووبەدوولائ.
ەناژور انایژ د نزەم نێشیرائ اد یراک و ایدنەویەپ و.
تەکد ید کەسەک ل ێنرکێتراک ەت اراتفەر ێمەد نرکیرەدەرەس پارخ.
نرک ناشینتسەد :
ناو ێکێپتسەد ەی یڤدێپ یرادژون رەسل ، نرکناشینتسەد ەتێهب ەتەلاح ڤەئ ەتەمحەز ب کەلەگ
ای روز اکەرامژه اناد ماجنەئ ب تیببدار یشاپ ، تەکب تەر ینوورەد و یشەل نێیشووخەن
انرکیقات و نووبارێپ .
یشەل نێی یشووخەن نێناشین ب تەکب ناشینتسەد ێیشووخەن تێشەن رادژون ێمەد و ێد ،
یمەه ارکتەر ب تیبار ەوخ ێلور ب ێد ساننوورەد و ینوورەد ێکەرووپسپ وب تیزێهووگەڤ
اسەورەه ، لماک ای یشوخەن ایووژێم اترووپار انانیئەڤتسەد ب اکێر ب یتەیاسەک نێنووچکێت
ریوه اکەنرکیرێدڤاچ لەگد ، تینیئراکب ینوورەد انرکناشینتسەد نێکینکەت و نووبارێپ کەلەگ
ر رەسل یشووخەن نێیرەدەرەس و راتفە .
یرەسەراچ :
یرادژون ایرەسەراچ : اکەنلاپ اناد ب و یو نێنادەرەس ایرێدڤاچ ب رادژون وک
تێشد ینوورەد و راکیرەگەتشن نێرووپسپ لەگد یگنەهامەه اکەیرەسەراچ
تەکب اراک اکەیرەسەراچ .
ینوورەد ایرەسەراچ : ایرەسەراچ ایراکیراه ب تیبد ( گولاید ) ایرەسەراچ و
ینازێخ ایرەسەراچ اراینشێپ تیبد ، یەکب یو ای یکووژەه رەسل ێلورتنوک یراتفەر
؛ کەو یەکب ینوورەد ایمەلخاس نێی ید نێنووچکێت ایرەسەراچ اسەورەه ، یەکب یژ
یکوومەخ
نامرەد : یکوومەخ کەو ینوورەد نێنووچکێت ایرەسەراچ وب ژ ننیبراکب انامرەد تیبد
نای یکووژەه.
ەڤ ێناخشوخەن د ندناڤن: نێناخشوخەن ل شووخەن وەئ ەییڤدێپ ، اد دنوت نێتەلاح د
ێیرەسەراچ و یتەملاەس وب ژ ندناڤن ەتێهب ینوورەد.
Categories
GeneralDownload
Download Slideshow Get the original presentation fileQuick Actions
Statistics
- Views 373
- Slides 29
- Age 583 days
Related Slideshows
22
Pray For The Peace Of Jerusalem and You Will Prosper
RodolfoMoralesMarcuc
37 views
26
Don_t_Waste_Your_Life_God.....powerpoint
chalobrido8
40 views
31
VILLASUR_FACTORS_TO_CONSIDER_IN_PLATING_SALAD_10-13.pdf
JaiJai148317
36 views
14
Fertility awareness methods for women in the society
Isaiah47
33 views
35
Chapter 5 Arithmetic Functions Computer Organisation and Architecture
RitikSharma297999
32 views
5
syakira bhasa inggris (1) (1).pptx.......
ourcommunity56
34 views