Pelajaran 3 Prosedur Restoratif Alat Rotary

Pelajaran 3 Prosedur Restoratif Alat Rotary

1. Pelajaran 3
Prosedur Restoratif
Menggunakan Alat ‘Rotary’
Naziah Md Jasin

3. Objektif
1.Menerangkan tentang peralatan berputar serta
penggunaan hanpis.
2.Menghuraikan penggunaannya dan pengawalan bur.
3.Menerangkan kedudukan perawat dan pesakit semasa
rawatan.
4.Menghuraikan kepentingan kedudukan jari yang stabil
semasa rawatan.
5.Melaksanakan prosedur operatif yang selamat.

4. Pengenalan
•kegunaan alat perkakas pergigian
-pemeriksaan
-membersih
-memotong
-merestorasi
•kategori alat perkakas pergigian
-peralatan tangan (hand instruments)
-alat ‘rotary’ yang diputar/digerakkan
dengan hanpis
-perlatan auksiliari untuk membantu
prosedur operatif

5. Alat Perkakas Tangan
•diperkenalkan sebelum alat rotary
•digunakan untuk memotong kaviti
•proses yang lambat
•kini, digunakan bagi peringkat
penyudahan kaviti
•diperbuat daripada keluli nirkarat
•bahagian pemotong diperbuat daripada
logam lain

6. Alat Perkakas Tangan
•terbahagi kepada 3 bahagian
bilah
(blade)
shank
pemegang (handle)
•direka bentuk untuk fungsi yang maksimum ke atas
permukaan gigi

7. Alat Perkakas Tangan
•bilah disesuaikan sama ada selaras atau bersudut
dengan shank - kesan yang lebih efektif

8. Alat Perkakas Tangan
•pemegang disesuaikan dengan kegunaan alat
perkakas
•alat perkakas pemeriksaan bergaris pusat kecil dan
ringan
•contoh : pemegang prob
•alat perkakas yang memerlukan tekanan berat dan
penggunaannya yang agak lama bergaris pusat
besar dan berat
•contoh : alat penskaleran

9. Alat ‘Rotary’
•terdiri daripada bur, bur batu atau disk
•perlu dipasang pada hanpis untuk berfungsi
•diputar menggunakan
- kuasa eksternal (udara termampat)
- secara langsung oleh motor elektrik

10. Alat ‘Rotary’
•2 jenis peralatan yang boleh digunakan
turbin udara
(airotor)
hanpis kelajuan
rendah

11. 1. Turbin udara (airotor)
•biasa dan banyak digunakan
•kelajuan paling tinggi 250,000 -500,000
p.s.m.
•kelajuan tinggi dicapai melalui turbin
kecil pacuan udara pada bearing
dalam hanpis kontra sudut
•shank bur dimasukkan ke dalam hanpis
dan berputar

12. 1. Turbin udara (airotor)
•kepala hanpis mengandungi sistem semburan air
yang menghala ke bahagian kepala pemotong bur
•arah putaran rotor hanya dalam pusingan jam
(clockwise)

13. 2. Hanpis kelajuan rendah
•2 jenis hanpis
- kontra sudut :
penyediaan kaviti
- lurus :
perapian di makmal
•kelajuan lebih rendah dari airotor (4,000 – 40,000 p.s.m.)
•kelajuan dicapai melalui motor elektrik yang dipasang
secara langsung pada hanpis

14. 2. Hanpis kelajuan rendah
•had kelajuan dikawal dengan alat kawalan kaki
(foot control), motor atau suis yang terdapat
pada unit pergigian
•arah putaran mengikut arah jam (clockwise) atau
melawan arah jam (anti clockwise)

15. •alat pemotong berputar boleh dikekalkan pada
hanpis melalui salah satu cara berikut :
Alat pemotong
i. geseran (friction)
- airotor
ii. latch grip
- hanpis kontra sudut kelajuan rendah
iii. a quick release chuck
- hanpis (panjang/ pendek) kontra sudut
kelajuan rendah

16. Jenis-jenis bur
Friction grip bur
(airotor)
Latch grip bur
(hanpis kelajuan
rendah)

17. Jenis-jenis bilah bur
tungsten karbida
(tungsten carbide/
keluli (steel)
kersik intan
(diamond)

18. Bentuk-bentuk bur
tappered fissure
round pear shaped
flat fissure

20. Senaraikan kegunaan alat
perkakas tangan.
Namakan tiga (3) bahagian
pada alat perkakas tangan.
Pemegang bergaris pusat besar dan
berat sesuai untuk.....
Apakah peralatan rotary yang
lazim digunakan dalam bidang
pergigian untuk menggerakkan
bur?
Nyatakan empat (4) bentuk bur
yang biasa digunakan

21. Mekanisme Pemotongan
•pemotongan diukur melalui
-keberkesanan pemotongan struktur gigi
-kecekapan teknik pemotongan
 peratus kuasa yang digunakan
•pemotongan yang kurang cekap
-pembaziran kuasa (haba dan bunyi)

22. Mekanisme Pemotongan
•bur diamond berkelajuan tinggi
memberikan permukaan yang kasar
dan calar yang ketara
•bur tungsten karbida berkelajuan
rendah menghasilkan permukaan yang
jitu dan licin
•bur tungsten karbida digunakan untuk
penyudahan kaviti
•pemotongan melebihi 4,000 p.s.m.
memerlukan penyejukan (semburan
air)

23. Mekanisme Pemotongan
Kebaikan Keburukan
• cepat • menyebabkan pemotongan
berlebihan pada dentin
• tiada geseran •bahaya akibat perluasan/
pemotongan berlebihan
• sentuhan ringan •bahaya kecederaan terma
pada dentin dan pulpa
•penglihatan langsung yang
jelas dan baik
•penglihatan secara tidak
langsung yang kurang jelas
Kebaikan dan keburukan pemotongan kelajuan tinggi

24. CARA PEGANGAN
PERALATAN
(http://medical.tpub.com)

25. 1. Pen grasp
•peralatan dipegang seperti memegang pen ketika
menulis
•bahagian pemegang dipegang menggunakan ibu jari
dan jari hantu untuk menstabilkannya
•sesuai untuk memegang cermin mulut (mouth mirror)

26. 2. Modified pen grasp
•peralatan dipegang sama seperti pen
grasp
•bahagian shank peralatan diletakkan
pada jari tengah
•tujuan untuk merasai pergerakan dan
memandu arah peralatan ketika
pemotongan
•jari manis bertindak
sebagai penstabil
dan pengimbang
peralatan

27. 3. Palm/ finger grasp
•peralatan diletakkan di tapak tangan
dan digenggam menggunakan jari
telunjuk, jari hantu, jari manis dan
jari kelingking
•ibu jari adalah bebas dan berfungsi
sebagai penstabil dalam mulut
pesakit
•juga bertindak menyokong peralatan
ketika mengasah
•jarang digunakan kecuali pada
keadaan tertentu

28. Sokongan jari atau ibu jari
pada struktur yang kukuh seperti
korona yang sihat bersebelahan
kawasan kerja adalah penting dalam
memberi pergerakan yang bebas,
terkawal dan selamat.
Prinsip ini penting bagi mengelakkan
kecederaan daripada
berlaku.

29. Pegangan peralatan yang betul
a. jari manis diletakkan pada gigi
untuk kestabilan
b. peralatan diletakkan pada hujung
jari hantu dan bukan disandarkan
pada bahagian tepi
b
b
a
a
•jari manis disebut sebagai ‘finger rest’

30. Pegangan cermin mulut
•pegangan yang betul membantu
perawat untuk :
-melihat kawasan kerja yang
sukar dilihat secara langsung
atau paling dalam
-memantulkan cahaya yang
berlebihan daripada lampu
tumpu
-meretrak (menolak/menarik)
atau mengawal lidah dan pipi

31. KEDUDUKAN
PERAWAT DAN
PESAKIT

32. •kedudukan yang sempurna dan
betul dapat:
menghindarkan kecederaan &
ketidakselesaan perawat
(ergonormik)
memberikan rawatan yang
optimum dan efisien
membolehkan kawasan kerja
dilihat dengan jelas
memudahkan kawalan
pergerakan yang optimum
sepanjang rawatan
(www1.umn.edu/perio/dent5610-04/module-02.pdf)

33. 1. Prosedur memposisikan pesakit
1.Kerusi pergigian
direndahkan ke paras
yang paling rendah
2.Arahkan/ bantu
pesakit duduk di atas
kerusi pergigian
3.Lentangkan kerusi/
penyandar (back rest)

34. 1. Prosedur memposisikan pesakit
4.Rendahkan
penyandar
sehingga berada di
atas paras paha
perawat
5.Ubahsuai alas
kepala (head rest)
untuk keselesaan

35. 2. Prosedur kedudukan diri perawat
1.Perawat duduk di bahagian tengah
kerusi kerja (operating stool)
2.Kaki perawat mendatar di atas lantai
3.Paha sejajar dengan lantai
4.Kedua-dua kaki direnggangkan
sedikit untuk menstabilkan
kedudukan
5.Pengubahsuaian mengikut
keselesaan

36. 2. Prosedur kedudukan diri perawat
6.Kepala pesakit berada di atas
paras paha perawat
7.Siku perawat di paras yang
sama dengan kaviti oral
pesakit
8.Jarak muka perawat dengan
hidung pesakit di antara 12
hingga 18 inci

37. Kesalahan kedudukan pesakit dan perawat

38. Hubungan kedudukan perawat dan pesakit
1.Laraskan ketinggian kerusi
perawat sehingga posisi paha
berada pada sudut 90
o
2.Rendahkan kerusi pergigian
sehingga hujung hidung pesakit
berada di bawah paras siku
perawat
3.Pastikan siku perawat berada
pada sudut 90
o
ketika jari
menyentuh kawasan kerja
(www1.umn.edu/perio/dent5610-04/module-02.pdf)

39. 3. Merawat gigi maksila
1.Kerusi pergigian pesakit
direndahkan
2.Pastikan bukaan mulut pesakit
berada sama paras atau bawah
daripada siku perawat (siku
perawat berada pada posisi 90
0
)
3.Lampu tumpu berada tinggi di
atas paras dada pesakit dan
dihalakan ke mulut pesakit
(www.dimensionsofdentalhygiene.com)
(www1.umn.edu/perio/dent5610-04/module-02.pdf)

40. 3. Merawat gigi mandibel
1.Keseluruhan kerusi pergigian
direndahkan sehingga berada
pada paras siku perawat
2.Siku perawat perlu berada pada
kedudukan 90
o
3.Lampu tumpu berada tinggi di
atas paras kepala pesakit dan
cahaya dihalakan terus ke
mandibel
(www.dimensionsofdentalhygiene.com)
(www1.umn.edu/perio/dent5610-04/module-02.pdf)

41. 4. Zon aktiviti
•posisi yang membolehkan perawat, pesakit dan
pembantu berada
•4 zon operasi
- zon statik : jam 12.00 – 2.00
- zon pembantu : jam 2.00 – 4.00
-zon pesakit : jam 4.00 – 7.00
-zon perawat : jam 7.00 – 12.00
•keperluan berada di zon aktiviti bergantung kepada
kuadran/ sukuan mulut yang dirawat

42. Bird, D. L., & Robinson, D. S. (2013).
 
Modern dental assisting. Elsevier Health Sciences.
Zon Perawat
Zon Statik
Zon
Pembantu
Zon
Pesakit

43. 4. Zon aktiviti
•3 posisi jam kedudukan perawat
•jam 9.00
•jam 11.00
•jam 12.00
•tujuan :
untuk mendapatkan tahap penglihatan yang
optimum dan kedudukan jari yang stabil

45. Kesimpulan
Asas pengetahuan pengendalian dan kawalan
peralatan tangan dan rotary boleh
mengelakkan seorang perawat daripada
mencederakan struktur gigi. Memahami dan
mengetahui zon aktiviti perawat mampu
memberikan tahap penglihatan serta
kestabilan semasa rawatan operatif
dilaksanakan.

48. Jawapan soalan kefahaman….
1.Pemeriksaan
Pembersihan
Memotong
Merestorasi
2.Bilah
Shank
Pemegang
3.Peralatan yang memerlukan tekanan berat dan
penggunaanya yang agak lama