Polish - The Story of Ahikar the Grand Vizier of Assyria.pdf

The Story of Ahikar, folktale of Babylonian or Persian origin, about a wise and moral man who supposedly served as one of the chief counselors of Sennacherib, king of Assyria (704–681 bc). Like the biblical Job, Ahikar was a prototype of the just man whose righteousness was sorely tested and ultimately rewarded by God.

2. HISTORIAAHIKARA
WSTĘP
WHistoriiAhikaramamyjednoznajstarszychźródeł
ludzkiejmyśliimądrości.Jegowpływmożna
prześledzićwlegendachwieluludzi,wtymwKoranie
orazStarymiNowymTestamencie.
MozaikaznalezionawTrewirzewNiemczech,
przedstawiającawśródmędrcówświatapostaćAhikara.
Otojegobarwnaopowieść.
Datapowstaniatejhistoriibyłaprzedmiotemożywionej
dyskusji.UczeniostateczniespisalijąnaIwiek,gdy
okazałosię,żesąwbłędzie,gdyoryginalnahistoria
pojawiłasięwaramejskimpapirusiez500r.p.n.e.
wśródruinElefantyny.
Historiajestewidentniefikcją,aniehistorią.W
rzeczywistościczytelnikmożezapoznaćsięzniąna
stronachuzupełniającychBaśnitysiącaijednejnocy.
Jestznakomicienapisana,anarracjapełnaakcji,intrygi
ucieczekwślepąuliczkęprzykuwauwagędosamego
końca.Wolnośćwyobraźnijestnajcenniejszymdobrem
pisarza.
Pismodzielisięnaczteryfazy:(1)Opowieść;(2)Nauka
(niezwykłycyklPrzysłów);(3)PodróżdoEgiptu;(4)
Porównanialubprzypowieści(zapomocąktórych
Ahikarkończyedukacjęswegobłądzącegosiostrzeńca).
ROZDZIAŁ1
Ahikar,WielkiWezyrAsyrii,ma60żon,aleniema
syna.Dlategoadoptujeswojegosiostrzeńca.Napełnia
gomądrościąiwiedząbardziejniżchlebemiwodą.
1HistoriaHajkaraMądrego,wezyrakrólaSennacheryba,
iNadana,synasiostryHajkaraMędrca.
2ZaczasówkrólaSennacheryba,synaSarhaduma,króla
AsyriiiNiniwy,żyłpewienwezyr,mądryczłowiek
imieniemHajkar;byłonwezyremkrólaSennacheryba.
3Miałonmajątekiwieledóbr,byłbiegły,mądry,
filozoficzny,miałwiedzę,poglądyiwładanie,poślubił
sześćdziesiątkobietizbudowałzamekdlakażdejznich.
4Mimotoniemiałżadnegodzieckazżadnąztych
kobiet,któremogłobybyćjegodziedziczką.
5Ibardzogotozasmuciło.Pewnegodniazwołał
astrologów,uczonychiczarownikówiopowiedziałimo
swoimstanieiprzyczynieswojejbezpłodności.
6Irzeklidoniego:Idź,złóżofiarębogomiprośich,
abyciczasemdalichłopca.
7Iuczynił,jakmupowiedzieli,izłożyłofiarybożkom,i
błagałich,iprosiłichbłagalnie.
8Aoninieodpowiedzielimuanijednegosłowa.I
odszedłzasmuconyiprzygnębiony,odchodzączbólem
wsercu.
9WtedypowróciłibłagałBogaNajwyższego,i
uwierzył,izpłonącymsercemprosiłGo,mówiąc:O
BożeNajwyższy,Stworzycieluniebaiziemi,
Stworzycieluwszystkiego,costworzone!
10ProszęCię,dajmichłopca,abymmógłdoznaćprzez
niegopociechy,abybyłobecnyprzymoimzdrowiu,aby
zamknąłmioczyiabymógłmniepochować.
11Wtedyrozległsiędoniegogłosmówiący:Ponieważ
najpierwzaufałeśposągomiskładałeśimofiary,dlatego
pozostanieszbezdzietnyprzezcałeswojeżycie.
12TyzaśweźNadana,synaswojejsiostry,iuczyńgo
swoimsynem,nauczgoswojejmądrościidobrego
wychowania,agdyumrzesz,onciępochowa.
13WtedywziąłNadana,synasiostryswojej,którybył
jeszczeniemowlęciem,ioddałgoośmiumamkom,aby
gokarmiłyiwychowywały.
14Iwychowaligowdobrymjedzeniuiłagodnym
wychowaniu,iwjedwabnychszatach,iwpurpurze,iw
szkarłacie,isiedziałnałożachjedwabnych.
15AgdyNadandorósłizacząłchodzić,wyrastającjak
wysokicedr,nauczyłgodobrychmanier,pisania,nauk
ścisłychifilozofii.
16PowieludniachkrólSancherybspojrzałnaHajkarai
zobaczył,żetenbardzosięzestarzał.Przemówiłdo
niegojeszcze:
17Omójczcigodnyprzyjacielu,zręczny,zaufany,
mądry,namiestniku,mójsekretarzu,mójwezyrze,mój
kanclerzuidyrektorze;zaprawdę,jesteśbardzostaryi
obarczonylatami,atwojeodejścieztegoświatamusi
byćbliskie.
18Powiedzmi,ktozajmiemiejscewmojejsłużbiepo
tobie.IHaiqârrzekłdoniego:Omójpanie,niechtwoja
głoważyjewiecznie!OtoNadan,synmojejsiostry,
uczyniłemgomoimdzieckiem.
19Wychowałemgoinauczyłemmądrościmojeji
wiedzymojej.
20Królrzekłdoniego:OHajkarze!Przyprowadźgodo
mnie,abymmógłgozobaczyć,ajeśliuznamgoza
odpowiedniego,postawgonaswoimmiejscu.Tyzaś
pójdzieszswojądrogą,abyodpocząćispędzićresztę
swegożyciawsłodkimspokoju.
21PotemHaiqârposzedłiprzedstawiłNadana,syna
swojejsiostry.Ioddałmupokłon,iżyczyłmuwładzyi
czci.
22Ispojrzałnaniegoipodziwiałgo,iradowałsięnim,
ipowiedziałdoHaiqâra:„Czytotwójsyn,oHaiqârze?
Modlęsię,abyBóggozachował.Itakjaktysłużyłeś
mnieimojemuojcuSarhadumowi,takniechtentwój
chłopiecsłużymiiwypełniamojezobowiązania,moje
potrzebyimójinteres,abymmógłgouczcićiuczynić
potężnymdlaciebie”.
23AHaiqârpokłoniłsiękrólowiirzekłdoniego:
„Niechtwojagłoważyjenawieki,omójpanie,królu!
Proszęcię,abyśbyłcierpliwywobecmojegochłopca
Nadanaiwybaczyłmujegobłędy,abymógłcisłużyć
tak,jaknależy”.
24Wtedykrólprzysiągłmu,żeuczynigonajwiększym
zeswoichfaworytówinajpotężniejszymzeswoich
przyjaciół,iżebędzieznimwewszelkiejczcii
szacunku.Iucałowałjegoręceipożegnałgo.
25WziąłwięczsobąNadana,synaswejsiostry,
posadziłgowsaliinauczałgodnieminocą,ażgo

3. HISTORIAAHIKARA
obdarzyłmądrościąiwiedząbardziejniżchlebemi
wodą.
ROZDZIAŁ2
„AlmanachBiednegoRicharda”zdawnychczasów.
Nieśmiertelnezasadypostępowaniaczłowieka
dotyczącepieniędzy,kobiet,ubioru,biznesu,przyjaciół.
Szczególnieinteresująceprzysłowiaznajdująsięw
wersetach12,17,23,37,45,47.Porównajwerset63z
niektórymizdzisiejszychcynizmów.
1Takgouczył,mówiąc:Synumój,posłuchajmoich
słówipostępujzgodniezmoimiradami,ipamiętajo
moichsłowach.
2Synumój!Jeśliusłyszyszsłowo,pozwólmuumrzeć
wtwoimsercuinieujawniajgonikomu,abyniestało
siężywymwęglem,którybypoparzyłtwójjęzyki
sprawiłbóltwojemuciału,abyśnieokryłsięhańbąinie
zawstydziłsięprzedBogiemiludźmi.
3Synumój!Jeślisłyszałeśjakąświeść,nierozgłaszaj
jej;ajeśliwidziałeścoś,niemówotym.
4Synumój,uczyńtwojąwymowęłatwądlasłuchaczai
niespieszsięzodpowiedzią.
5Synumój,jeślicośusłyszysz,nieukrywajtego.
6Synumój,nierozwiązujzapieczętowanegowęzłainie
rozwiązujgo,iniezapieczętujrozluźnionegowęzła.
7Synumój,niepożądajzewnętrznegopiękna,boono
przemijaiblednie,zaśzaszczytnewspomnienietrwana
wieki.
8Synumój,niepozwól,abygłupiakobietazwodziłacię
swąmową,abyśniezginąłnajnędzniejsząśmiercią,a
onaniewplątałacięwsieć,ażcięusidli.
9Omójsynu!niepożądajkobietyprzystrojonejw
suknieiwmaści,którajestnikczemnaigłupiawswej
duszy.Biadaci,jeślicokolwiekztego,cotwoje,nanią
dasz,albopowierzyszjejto,comaszwręku,aonacię
wciągniewgrzech,aBógrozgniewasięnaciebie.
10Synumój,niebądźjakdrzewomigdałowe,boono
wydajeliścieprzedwszystkimidrzewami,apo
wszystkichjadalneowoce,leczbądźjakdrzewo
morwowe,którewydajejadalneowoceprzed
wszystkimidrzewami,apowszystkichliście.
11Omójsynu!pochylniskogłowęizłagodźgłosswój,
bądźuprzejmyichodźprostądrogą,iniebądźgłupi.I
niepodnośgłosu,gdysięśmiejesz,bogdybydonośnym
głosembudowanodom,osiołbudowałbywieledomów
każdegodnia;agdybysiłąpługbyłpchany,pługnigdy
niezostałbywyrwanyspodbarkówwielbłądów.
12Omójsynu!Lepiejjestusuwaćkamieniezmądrym
człowiekiem,niżpićwinozmarnym.
13Synumój,wylewajwinoswojenagroby
sprawiedliwychiniepijzludźminieświadomymii
godnymipogardy.
14Synumój,trzymajsięmądrychludzi,którzybojąsię
Boga,ibądźdonichpodobny,aniezbliżajsiędo
nieświadomych,abyśniestałsiępodobnydoniegoinie
nauczyłsięjegodróg.
15O,synumój!Gdyznajdzieszsobietowarzyszaalbo
przyjaciela,wypróbujgo,apotemzróbzniego
towarzyszaiprzyjaciela.Niechwalgobez
doświadczeniainiepsujswojejmowyzczłowiekiem,
któremubrakujemądrości.
16Synumój!Pókimaszbutnanodze,chodźwnimpo
cierniachiczyńdrogęswemusynowi,swojejrodziniei
swoimdzieciom;napnijokręt,zanimpopłyniepomorzu
ijegofalachizatonie,aonniebędziemógłsięuratować.
17Omójsynu!Jeślibogatyczłowiekzjewęża,mówią:
„Tozjegomądrości”,ajeślibiednyczłowiekzjego,
ludziemówią:„Zjegogłodu”.
18Synumój!Tyzadowalaszsięchlebempowszednimi
dobramiswoimi,aniepożądasztego,conależydo
innych.
19O,synumój!niebądźsąsiademgłupiegoiniejedzz
nimchleba,inieradujsięznieszczęśćbliźnichtwoich.
Jeślicięskrzywdzinieprzyjacieltwój,okażmułaskę.
20Synumój,mężubojącysięBoga,bójsięGoiczcij
Go.
21Omójsynu!Nieświadomyczłowiekupadaipotyka
się,amądryczłowiek,nawetjeślisiępotknie,niejest
zachwiany,anawetjeśliupadnie,szybkowstaje,ajeśli
jestchory,możezadbaćoswojeżycie.Aledla
nieświadomego,głupiegoczłowieka,najegochorobę
niemalekarstwa.
22Synumój!Jeżelizbliżysiędociebieczłowiekniższy
odciebie,wyjdźmunaprzeciwipozostańnanogach,a
jeżelionniebędziemógłcisięodwdzięczyć,wówczas
jegoPanodpłacicizaniego.
23Synumój!Nieszczędźbiciaswegosyna,gdyżbicie
twegosynajestjaknawózdlaogrodu,jakzawiązanie
woreczka,jakprzywiązywaniebydłaijakzamykanie
drzwinazasuwkę.
24Synumój!Powstrzymajswegosynaodzłainaucz
godobrychmanier,zanimzbuntujesięprzeciwkotobiei
narazicięnapogardęuludu;zanimspuściszgłowęna
ulicachizgromadzeniachizostanieszukaranyzazło
jegozłychuczynków.
25Synumój!Kupsobietłustegowołuznapletkiemi
osłaowielkichkopytach,aniebierzsobiewołuz
wielkimirogami.Niezadawajsięzczłowiekiem
przebiegłym.Niebierzsobiekłótliwegoniewolnikaani
złodziejskiejsłużącej,bowszystko,coimpowierzysz,
zniszczą.
26O,synumój!niechajcięnieprzeklinajątwoirodzice,
aPanniechbędzieznichzadowolony;albowiem
powiedziano:Ktogardziojcemswoimalbomatkąswoją,
niechumrześmiercią(mamnamyśliśmierćgrzechu);a
ktoczcirodzicówswoich,przedłużydniswojeiżycie
swojeiujrzywszystko,codobre.
27Synumój,niewyruszajwdrogębezbroni,bonie
wiesz,kiedyspotkacięwróg,więcbądźnaniego
przygotowany.
28Synumój,niebądźjaknagiedrzewobezliści,które
nierośnie,leczbądźjakdrzewopokryteliśćmii
gałęziami.Boczłowiek,któryniemażonyanidzieci,
jestpohańbionynaświecieiznienawidzonyprzezludzi,
jakdrzewobezliściibezowocu.
29Synumój,bądźjakowocującedrzewonapoboczu
drogi,któregoowocezjadakażdy,ktotamtędy

4. HISTORIAAHIKARA
przechodzi,azwierzętapustynneodpoczywająwjego
cieniuiżywiąsięjegoliśćmi.
30Synumój!Każdaowca,którazboczyzeswojejdrogi,
ijejtowarzyszestanąsiężeremdlawilków.
31Synumój,niemów:„Mójpanjestgłupi,ajajestem
mądry”inieopowiadajsłówniewiedzyigłupoty,aby
cięniewzgardził.
32O,synumój!Niebądźjednymztychsług,do
którychpanowieichmówią:„Odejdźodnas”,alebądź
jednymztych,doktórychmówią:„Zbliżsięipodejdź
bliżejdonas”.
33Omójsynu!Niegłaszczswegoniewolnikaw
obecnościjegotowarzysza,boniewiesz,któryznich
okażesiędlaciebienakonieccenniejszy.
34Osynumój!NiebójsiętwegoPana,którycię
stworzył,abyniezamilkłwobecciebie.
35Synumój,upiększajswojąmowęiosładzajswój
język;iniepozwalajtowarzyszowideptaćtwojejstopy,
abyprzypadkiemnienastąpiłnatwojepiersi.
36O,synumój!Jeśliuderzyszmądregoczłowieka
słowemmądrości,pozostanieonowjegopiersijak
subtelnywstyd;alejeśliuderzyszignorantakijem,nie
zrozumieonaninieusłyszy.
37Omójsynu!Jeślipośleszmądregoczłowiekadla
swoichpotrzeb,niedawajmuwielurozkazów,boon
uczynitwojąsprawę,jakchcesz;ajeślipośleszgłupca,
nierozkazujmu,aleidźsamizróbswojąsprawę,bo
jeślimurozkażesz,nieuczynitego,czegochcesz.Jeśli
ciępośląwsprawie,spieszsię,abyjąszybkowypełnić.
38Synumój,nieczyńsobiewrogazczłowieka
silniejszegoodsiebie,gdyżonweźmietwojąmiaręi
dokonanatobieswojejpomsty.
39Synumój!Wypróbujswegosynaiswegosługę,
zanimimpowierzyszswójmajątek,abygoniezabrali.
Boktomapełnąrękę,nazywanyjestmądrym,choćby
byłgłupiinieuczony,aktomapustąrękę,nazywany
jestbiednyminieukiem,choćbybyłksięciemmędrców.
40Omójsynu!Zjadłemkolocyntęipołknąłemaloes,a
nieznalazłemnicbardziejgorzkiegoniżnędzai
niedostatek.
41Synumój!nauczswegosynaoszczędnościigłodu,
abydobrzezarządzałswoimdomem.
42Synumój,nieucznieukówjęzykamądrych,bo
będzietodlanichciężarem.
43Synumój,nieujawniajprzyjacielowiswegostanu,
abycięniezlekceważył.
44Synumój!Ślepotasercajestgorszaniżślepotaoczu.
Ślepotaoczumożebyćprowadzonastopniowo,ale
ślepotasercaniejestprowadzona;opuszczaonaprostą
drogęiidziedrogąkrętą.
45Synumój!Lepiejjestpotknąćsięnogąniżjęzykiem.
46Synumój!Przyjacielbliskijestlepszyniżbratdaleki,
aleznakomity.
47Osynumój!Pięknośćprzemija,lecznaukatrwa,a
światsłabnieistajesięmarny.Natomiastdobreimięnie
stajesięmarneaniniesłabnie.
48Synumój!Dlaczłowieka,któryniemaspokoju,
śmierćjestlepszaniżżycie,aodgłospłaczulepszyjest
niżodgłosśpiewu;bosmutekipłacz,jeślijestwnich
bojaźńBoża,lepszesąniżodgłosśpiewuiradości.
49O,mojedziecko!Udożabywtwojejręcejestlepsze
niżgęśwgarnkusąsiadatwego;aowcabliskociebie
jestlepszaniżwółdaleko;awróbelwtwojejręcejest
lepszyniżtysiącwróblilatających;abieda,którazbiera,
jestlepszaniżrozproszonewielkiezaopatrzenie;ażywy
lisjestlepszyniżmartwylew;afuntwełnyjestlepszy
niżfuntbogactwa,mamnamyślizłotoisrebro;bozłoto
isrebrosąukryteiprzykrytewziemiiniesąwidoczne;
awełnapozostajenarynkachijestwidoczna,ijest
ozdobądlatego,ktojąnosi.
50Synumój!Lepiejmiećmałymajątek,niż
rozproszony.
51Omójsynu!Lepszyżywypiesniżmartwybiedak.
52Synumój!Lepszyjestbiednyczłowiek,który
postępujesprawiedliwie,niżbogaty,któryumarłw
grzechach.
53Synumój,zachowajsłowowsercuswoim,awieleci
onoda,iuważaj,abyśniezdradziłtajemnicyswego
przyjaciela.
54Omójsynu!Niechajżadnesłowoniewyjdziez
twoichust,dopókinienaradziszsięzsercem.Inie
stawajmiędzyosobamikłócącymisię,bozezłegosłowa
rodzisiękłótnia,azekłótniwojna,azwojnywalka,i
będzieszzmuszonydaćświadectwo;aleuciekajstamtąd
iodpocznij.
55Synumój,nieopierajsięczłowiekowisilniejszemu
odsiebie,alezdobądźsięnacierpliwośćducha,
wytrwałośćiprawośćwpostępowaniu,bonadtoniema
niccenniejszego.
56Synumój,niemiejwnienawiścipierwszego
przyjaciela,bodrugimożesięnieudać.
57Omójsynu!Odwiedźbiednegowjegoutrapieniui
mówonimwobecnościsułtana,idołóżstarań,abygo
wyrwaćzpaszczylwa.
58Synumój,niecieszsięześmierciswegowroga,bo
zachwilęstanieszsięjegobliźnim;tegozaś,któryz
ciebieszydzi,szanujiczcij,iuprzedniopozdrawiaj.
59Omójsynu!Gdybywodawniebiestanęła,aczarny
wronastałasiębiała,amirrastałabysięsłodkajakmiód,
wówczasludzienieświadomiigłupcymogliby
zrozumiećistaćsięmądrzy.
60Synumój!Jeżelichceszbyćmądry,powstrzymaj
językswójodkłamstwa,rękęswojąodkradzieży,a
oczyswojeodpatrzenianazło–wtedybędzieszzwany
mądrym.
61Omójsynu!Niechajcięmądryczłowiekbijerózgą,
agłupiniechajcięnienamaszczasłodkąmaścią.Bądź
pokornywmłodościswojej,abędzieszczczonyw
starościswojej.
62Synumój!Nieopierajsięczłowiekowiwdniachjego
potęgianirzecewdniachjejwylewu.
63Omójsynu,niebądźpochopnywwydawaniużony
zamąż,bojeślisprawadobrzesięskończy,powie:
Paniemój,zadbajomnie;ajeślisprawaźlesięskończy,
obarczywinątego,ktobyłtegoprzyczyną.

5. HISTORIAAHIKARA
64O,synumój!Ktosięeleganckoubiera,tenjesttaki
samwmowie;aktosiębrzydkoubiera,tenjesttakisam
wmowie.
65Omójsynu!Jeślipopełniłeśkradzież,donieśotym
sułtanowiidajmuczęśćtego,abycięodniegouwolnił,
wprzeciwnymraziespotkacięgorycz.
66Synumój!Zaprzyjaźnijsięzczłowiekiem,którego
rękajestnasyconaipełna,aniezaprzyjaźnijsięz
człowiekiem,któregorękajestzamkniętaigłodna.
67Istniejączteryrzeczy,przedktórymianikról,ani
jegoarmianiemogąbyćbezpieczni:uciskzestrony
wezyra,złerządy,przewrotnośćityranianad
poddanymi;orazczteryrzeczy,którychniemożnaukryć:
roztropnyigłupi,bogatyibiedny.
ROZDZIAŁ3
Ahikarwycofujesięzczynnegoudziałuwsprawach
państwowych.Oddajeswójmajątekswojemu
zdradzieckiemusiostrzeńcowi.Otoniesamowitahistoria
otym,jakniewdzięcznyrozrzutnikstajesięfałszerzem.
SprytnyspisekmającynaceluuwikłanieAhikara
kończysięjegoskazaniemnaśmierć.Najwyraźniej
koniecAhikara.
1TakmówiłHajkar,agdydokończyłtenakazyi
przysłowiadoNadana,synaswejsiostry,pomyślał,że
będzieichprzestrzegał.Niewiedziałjednak,żezamiast
tegookazujemuznużenie,pogardęidrwiny.
2PotemHajkarpozostałwswoimdomuioddał
Nadanowicałyswójmajątek,niewolników,służące,
konie,bydłoiwszystkoinne,coposiadałizyskał;a
władzalicytowaniaizabranianiapozostaławręku
Nadana.
3Hajkarzaśodpoczywałwswoimdomuiodczasudo
czasuodwiedzałkróla,składającmuhołd,poczym
wracałdodomu.
4GdyNadanzrozumiał,żewładzawydawania
rozkazówizakazówjestwjegorękach,zlekceważył
stanowiskoHajkaraizacząłgoganić,ilekroćsię
pojawiał,mówiąc:„MójwujHajkarjestzdziecinniałyi
teraznicniewie”.
5Izacząłbićniewolnikówisłużące,sprzedawaćkoniei
wielbłądyiroztrwonićwszystko,coposiadałjegowuj
Hajkar.
6AgdyHajkarspostrzegł,żekrólniemalitościaninad
swymisługami,aninadswymdomem,powstał,wygnał
gozdomuiposłałdokróla,byzawiadomićgo,że
rozproszyłjegomajątekizapasy.
7Królpowstał,zawołałNadanairzekłdoniego:
DopókiHaiqârjestzdrowy,niktniebędzierządziłjego
majątkiem,jegodomemanijegoposiadłościami.
8ArękaNadanaoderwałasięodjegowujaHajkaraiod
całegojegomajątku.Tymczasemniewchodziłaninie
wychodził,anigoniepozdrowił.
9WtedyHaiqârżałowałtrudu,jakiponiósłzNadanem,
synemswojejsiostry,inadalbyłbardzosmutny.
10ANadanmiałmłodszegobrataimieniemBenuzârdân,
więcHaiqârwziąłgodosiebiezamiastNadana,i
wychowałgo,iuczciłgonajwiększączcią.Ioddałmu
wszystko,coposiadał,iustanowiłgozarządcądomu
swego.
11GdyNadanuświadomiłsobie,cosięstało,ogarnęła
gozazdrośćizawiść.Zacząłsięskarżyćkażdemu,kto
gootopytał,iszydzićzeswegowujaHajkara,mówiąc:
„Mójwujwyrzuciłmniezeswegodomuiwybrał
mojegobratanademnie,alejeśliNajwyższyBógdami
władzę,tosprowadzęnaniegonieszczęścieizginę”.
12ANadanrozmyślałdalejnadkamieniemobrazy,
którymógłbydlaniegoprzygotować.Apopewnym
czasieNadanrozmyślałnadtymwswoimumyślei
napisałlistdoAchisza,synaSzachaMądrego,króla
Persji,mówiącwtensposób:
13Pokójizdrowie,ipotęga,ihonorodSennacheryba,
królaAsyriiiNiniwy,iodjegowezyraijegosekretarza
Haiqâratobie,owielkikrólu!Niechbędziepence
międzytobąamną.
14Agdydotrzedociebietenlist,jeślizechceszpowstać
iszybkoudaćsięnarówninęNisryn,doAsyriiiNiniwy,
oddamcikrólestwobezwojnyibezszykubojowego.
15NapisałteżinnylistwimieniuHajkaradofaraona,
królaEgiptu,tejtreści:Niechbędziepokójmiędzymną
atobą,potężnykrólu!
16Jeśliwczasie,gdydotrzedociebietenlist,
powstaniesziudaszsiędoAsyrii,doNiniwyina
równinęNisryn,oddamcikrólestwobezwojnyibez
walk.
17ApismoNadanabyłopodobnedopismajegowuja
Hajkara.
18Potemzłożyłobalistyiopieczętowałjepieczęcią
swegowujaHajkara;znajdowałysięonejednakw
pałacukrólewskim.
19Potemposzedłinapisałlistodkrólarównieżdo
swegowujaHajkara:„Pokójizdrowiemojemu
wezyrowi,mojemusekretarzowi,mojemukanclerzowi
Hajkarowi.
20OHajkarze,gdydotrzedociebietenlist,zbierz
wszystkichżołnierzy,którzysąztobą,iniechbędą
doskonaleubraniiliczebnieprzygotowani,apiątego
dniaprzyprowadźichdomnienarówninęNisrin.
21Agdymnietamujrzysz,idącegokutobie,pośpiesz
sięispraw,bywojskoruszyłoprzeciwkomniejakwróg,
którychcewalczyćzemną,gdyżmamzesobąposłów
faraona,królaegipskiego,abyzobaczylisiłęnaszego
wojskaibalisięnas,gdyżsąnaszymiwrogamiinas
nienawidzą.
22PotemzapieczętowałlistiwysłałgodoHaiqâra
przezjednegozesługkrólewskich.Iwziąłdrugilist,
którynapisał,irozwinąłgoprzedkrólem,iprzeczytał
mugo,ipokazałmupieczęć.
23Agdykrólusłyszał,cobyłowliście,byłzdumiony
wielkimzdumieniemirozgniewałsięwielkimi
gwałtownymgniewemipowiedział:„Ach,pokazałem
mądrość!CóżuczyniłemHaiqarowi,żenapisałtelisty
domoichwrogów?Czytojestmojazapłataodniegoza
mojedobrodziejstwadlaniego?”
24IrzekłdoniegoNadan:Niesmućsię,królu,inie
gniewajsię,leczpójdźmynarówninęNisrini

6. HISTORIAAHIKARA
przekonajmysię,czytaopowieśćjestprawdziwa,czy
nie.
25ANadanwstałpiątegodniaizabrałkróla,żołnierzyi
wezyra,iposzlinapustyniędorówninyNisrin.Ikról
spojrzał,aotoHaiqâriwojskoustawieniwszyku.
26AgdyHajkarzobaczył,żekróltamjest,podszedłi
dałznakwojsku,abyruszyłojaknawojnęiwalczyłoz
królemwszyku,takjaktobyłonapisanewliście,nie
wiedząc,jakidółwykopałdlaniegoNadan.
27AgdykrólujrzałczynHajkara,ogarnąłgoniepokój,
strachizdumienieizapłonąłwielkimgniewem.
28IrzekłdoniegoNadan:Czywidziałeś,omójpanie,
królu,couczyniłtennędznik?Leczniegniewajsięinie
smućsięaniniecierpiej,leczidźdoswegodomui
usiądźnaswoimtronie,ajaprzyprowadzędociebie
Hajkarazwiązanegoiprzykutegołańcuchami,ibez
truduwypędzęodciebietwegowroga.
29Akrólpowróciłnaswójtron,rozgniewanyzpowodu
Hajkara,inicnieuczyniłwstosunkudoniego.ANadan
poszedłdoHajkaraipowiedziałmu:„W'allah,omój
wuju!Królzaprawdęradujesięwtobiewielkąradością
idziękujecizato,żeuczyniłeśto,cocinakazał.
30Aterazposłałmniedociebie,abyśodprawił
żołnierzydosłużby,asamprzyszedłdoniegozrękami
związanymiztyłuinogamiskutymiłańcuchami,aby
posłowiefaraonatowidzieliiabyoniiichkrólbalisię
króla.
31WtedyHajkarodpowiedział:„Słuchaćznaczy
wykonywać”.Inatychmiastwstał,związałsobieręcez
tyłuiskułnogiłańcuchem.
32INadanwziąłgoiposzedłznimdokróla.Agdy
Haiqârwszedłprzedobliczekróla,oddałmupokłonna
ziemiiżyczyłkrólowiwładzyiwiecznegożycia.
33Wtedykrólrzekł:„OHaiqar,mójsekretarzu,
zarządcomoichspraw,mójkanclerzu,władcomojego
państwa,powiedzmi,cozłegociuczyniłem,że
nagrodziłmnietymohydnymczynem”.
34Potempokazalimulistyjegopismemijegopieczęcią.
AgdyHaiqârtozobaczył,jegoczłonkizadrżały,ajego
języknatychmiastsięzaciąłiniebyłwstanie
wypowiedziećanisłowazestrachu;alespuściłgłowęku
ziemiioniemiał.
35Gdykróltozobaczył,byłpewien,żetarzecz
pochodziodniego.Natychmiastwięcwstałirozkazał
zabićHajkaraiprzeciąćmuszyjęmieczempoza
miastem.
36WtedyNadankrzyknąłirzekł:„OHaiqar,
czarnoskóry!Nacoprzydającisiętwojemyśliitwoja
moc,bydokonaćtegoczynuwobeckróla?”
37Takmówiopowiadacz.AimięszermierzabyłoAbu
Samîk.Ikrólpowiedziałdoniego:„Oszermierzu!
Powstań,idź,rozłupszyjęHaiqâraudrzwijegodomui
odrzućjegogłowęodjegociałaostołokci”.
38WtedyHaiqâruklęknąłprzedkrólemipowiedział:
„Niechmójpan,król,żyjewiecznie!Ajeślichceszmnie
zabić,niechspełnisiętwojeżyczenie;iwiem,żenie
jestemwinny,aleniegodziwyczłowiekmusizdać
sprawęzeswojejniegodziwości;niemniejjednak,omój
panie,królu!Błagamcięitwojąprzyjaźń,pozwól
szermierzowioddaćmojeciałomoimniewolnikom,aby
moglimniepochować,atwójniewolnikniechbędzie
twojąofiarą”.
39Królpowstałirozkazałszermierzowi,abyuczyniłz
nimwedługjegowoli.
40Inatychmiastrozkazałswoimsługom,abyzabrali
Hajkaraiwojownikazmieczemiposzliznimnago,aby
gozabić.
41AgdyHajkarbyłjużpewien,żemazostaćzabity,
posłałposwojążonieirzekłjej:Wyjdźminaprzeciw.
Niechztobąbędzietysiącmłodychdziewic,ubierzjew
purpuroweijedwabneszaty,abymogłymnieopłakiwać,
zanimumrę.
42Iprzygotujstółdlaszermierzaidlajegosług,i
zmieszajdużowina,abymoglipić.
43Iuczyniławszystko,cojejrozkazał.Ibyłabardzo
mądra,zręcznairoztropna.Iłączyławsobiewszelką
możliwąuprzejmośćinaukę.
44Agdyprzybyłowojskokrólewskieiszermierz,
zastalistółnakryty,winoiwystawnepotrawy.Zaczęli
więcjeśćipić,ażsięnajedliiupili.
45WtedyHajkarwziąłszermierzanabok,zdalaod
oddziału,irzekł:„OAbuSamik,czyżniewiesz,że
kiedykrólSarhadum,ojciecSennacheryba,chciałcię
zabić,pojmałemcięiukryłemwpewnymmiejscu,aż
gniewkrólaosłabłizapytałociebie?”
46Agdycięprzyprowadziłemprzedjegooblicze,
rozradowałsiętobą.Terazwspomnijnadobroć,którąci
wyświadczyłem.
47Wiem,żekrólbędzieżałowałtego,cozrobił,i
zapłoniewielkimgniewemzpowodumojejśmierci.
48Bojaniejestemwinny.Agdymnieprzedstawiszmu
wjegopałacu,spotkacięwielkieszczęścieidowieszsię,
żeNadan,synmojejsiostry,oszukałmnieiuczyniłmi
tenzłyuczynek,akrólpożałuje,żemniezabił.Teraz
mampiwnicęwogrodziemojegodomu,aniktoniejnie
wie.
49Ukryjmniewnimzwiedząmojejżony.Ajamam
niewolnikawwięzieniu,któryzasługujenaśmierć.
50Wyprowadźciegoiubierzciegowmojeszaty,a
sługom,gdybędąpijani,rozkażciegozabić.Niebędą
wiedzieli,kogozabijają.
51Iodrzućgłowęjegonastołokciodciałajego,idaj
ciałojegoniewolnikommoim,abyjepochowali.I
zbierzeszumniewielkiskarb.
52Wtedyszermierzuczyniłtak,jakrozkazałHaiqar,
poszedłdokrólairzekłdoniego:„Obytwojagłowa
żyławiecznie!”
53ŻonaHajkarazaścotydzieńzdradzałamuw
kryjówceto,comuwystarczyło,iniktotymnie
wiedziałopróczniej.
54Irozeszłasięwieść,żeHaiqar,Mędrzec,został
zabityizmarł,iwszyscymieszkańcymiastaopłakiwali
go.
55Ipłakaliimówili:„Biadatobie,oHaiqâr!Itwojej
nauceitwojejuprzejmości!Jakżesmutnootobiei
twojejwiedzy!Gdziemożnaznaleźćdrugiegotakiego
jakty?Igdziemożebyćczłowiektakinteligentny,tak

7. HISTORIAAHIKARA
uczony,takbiegływrządzeniu,abybyłpodobnydo
ciebie,abymógłzająćtwojemiejsce?”
56Króljednakżałowałtego,cozrobiłHajkar,ijego
skruchanieprzyniosłamużadnejkorzyści.
57PotemzawołałNadanairzekłdoniego:Idź,zabierz
zesobąswoichprzyjaciółiopłakujswegowujaHajkara,
iopłakujgo,jaktojestwzwyczaju,oddająccześćjego
pamięci.
58AgdyNadan,głupi,nieuczonyizatwardziały,
przyszedłdodomuswegostryja,niepłakał,niesmucił
sięinienarzekał,alezwołałludzibezdusznychi
rozwiązłychizabrałsiędojedzeniaipicia.
59INadanzacząłchwytaćsłużąceiniewolników
Hajkara,związałichitorturował,bijącichokrutnie.
60Anieszanowałżonyswegostryja,którago
wychowałajakwłasnegosyna,ichciał,żebyonarazem
znimgrzeszyła.
61AleHajkarzostałuwięzionywkryjówceiusłyszał
płaczswoichniewolnikóworazsąsiadów.Wysławiał
więcBogaNajwyższego,Miłosiernego,iskładał
dziękczynienie,zawszemodliłsięibłagałBoga
Najwyższego.
62Aszermierzprzychodziłodczasudoczasudo
Haiqâra,gdytenbyłwśrodkukryjówki:iHaiqâr
przyszedłiprosiłgo.Ipocieszyłgoiżyczyłmu
wyzwolenia.
63AgdywieśćozamordowaniuHajkaraMędrca
rozeszłasiępoinnychkrajach,wszyscykrólowie
zasmucilisięizaczęlipogardzaćkrólemSancherybem,
opłakującHajkara,którypotrafiłrozwiązywaćzagadki.
ROZDZIAŁ4
„ZagadkiSfinksa”.ConaprawdęstałosięzAhikarem.
Jegopowrót.
1AgdykrólEgiptuupewniłsię,żeHajkarzostałzabity,
natychmiastwstałinapisałlistdokrólaSennacheryba,
przypominającmuwnim„opokoju,zdrowiu,potędzei
czci,którychszczególnieżyczymytobie,mójukochany
bracie,króluSennacherybie”.
2Pragnąłemzbudowaćzamekmiędzyniebemaziemiąi
chcę,żebyśprzysłałmimądregoiroztropnego
człowiekaspośródsiebie,abygodlamniezbudowałi
odpowiedziałnawszystkiemojepytania,ażebymmógł
miećpodatkiicłaasyryjskieprzeztrzylata.
3Następniezapieczętowałlistiwysłałgodo
Sennacheryba.
4Wziąłgo,przeczytałidałswoimwezyromimożnym
swegokrólestwa.Cizaśbylizakłopotaniizawstydzeni,
aonzapłonąłwielkimgnieweminiewiedział,jak
postąpić.
5Wtedyzebrałstarców,uczonych,mędrców,filozofów,
wróżbitówiastrologóworazwszystkich,którzybyliw
jegokraju,przeczytałimlistirzekłdonich:Ktozwas
pójdziedofaraona,królaegipskiego,iodpowiemuna
jegopytania?
6Irzeklidoniego:Panienasz,królu!Wiedz,żew
twoimkrólestwieniemanikogo,ktobyznałsięnatych
sprawach,opróczHajkara,twojegowezyraisekretarza.
7Amyniemamywtymżadnejumiejętności,chybaże
Nadan,synjegosiostry,boongonauczyłcałejswojej
mądrości,naukiiwiedzy.Przywołajgodosiebie,może
onrozwiążetentwardywęzeł.
8WtedykrólprzywołałNadanairzekłdoniego:
„Spójrznatenlistizastanówsię,cownimjest!”Agdy
Nadangoprzeczytał,rzekł:„Omójpanie!Któżzdoła
zbudowaćzamekmiędzyniebemaziemią?”
9AgdykrólusłyszałprzemówienieNadana,zasmucił
siębardzoidotkliwie,zstąpiłzeswegotronu,usiadłw
popieleizacząłpłakaćilamentowaćnadHajkarem.
10Mówiąc:„Omójżalu!OHaiqâr,któryznałeśsekrety
izagadki!biadamidlaciebie,oHaiqâr!Onauczycielu
mojegokrajuiwładcomojegokrólestwa,gdzieznajdę
podobnegotobie?OHaiqâr,onauczycielumojegokraju,
gdziezwrócęsiędlaciebie?biadamidlaciebie!jakże
cięzniszczyłem!isłuchałemgadaniagłupiego,
ignoranckiegochłopcabezwiedzy,bezreligii,bez
męskości.
11Ach!Ijeszczerazach!Ktomożemiciebiedaćchoć
razalboprzynieśćwiadomość,żeHaiqârżyje?Aja
dałbymmupołowęmojegokrólestwa.
12Skądtodlamnie?Ach,Haiqar!Gdybymmógłcię
choćrazzobaczyć,żebymmógłnasycićsiępatrzeniem
naciebieirozkoszowaniemsiętobą.
13Ach!Omójżaluzatobąpowszystkieczasy!O
Haiqar,jakżecięzabiłem!Iniezwlekałemztwoją
sprawą,dopókiniezobaczyłemkońcasprawy.'
14Akrólpłakałdnieminocą.Agdyszermierz
zobaczyłgniewkrólaijegosmutekzpowoduHaiqâra,
jegosercezmiękłowobecniego,izbliżyłsiędoniegoi
powiedziałmu:
15Omójpanie!Rozkażswoimsługom,abyodcięlimi
głowę!Wtedykrólrzekłdoniego:Biadaci,Abu
Samîku,jakajesttwojawina?
16Aszermierzrzekłdoniego:Omójpanie!Każdy
niewolnik,którysprzeciwiasięrozkazowiswegopana,
zostaniezabity,jazaśsprzeciwiłemsiętwojemu
rozkazowi.
17Wtedykrólrzekłdoniego:Biadaci,AbuSamîku,w
czymsprzeciwiłeśsięmojemurozkazowi?
18Aszermierzrzekłdoniego:„Omójpanie!
RozkazałeśmizabićHajkara,awiedziałem,żebędziesz
żałowałtego,cosięznimstało,iżezostałskrzywdzony,
więcukryłemgowpewnymmiejscuizabiłemjednegoz
jegoniewolników,iterazjestbezpiecznywcysternie,a
jeślimirozkażesz,przyprowadzęgodociebie”.
19Irzekłmukról:Biadaci,AbuSamîku!Naigrawałeś
sięzemnie,aprzecieżjestemtwoimpanem.
20Aszermierzrzekłdoniego:„Nie,alenażycietwej
głowy,omójpanie!Haiqârjestcałyizdrowy”.
21Agdykrólusłyszałtesłowa,upewniłsięcodo
prawdy,wgłowiemusięzakręciłoizemdlałzradości.
Rozkazałwięc,abysprowadzonoHajkara.
22Irzekłdoszermierza:Owiernysługo!Jeżelisłowa
twojesąprawdą,chciałbymcięwzbogacićiwywyższyć
twojągodnośćponadgodnośćwszystkichtwoich
przyjaciół.

8. HISTORIAAHIKARA
23Aszermierzszedłradującsię,ażprzyszedłdodomu
Hajkara.Iotworzyłdrzwikryjówki,izszedłnadół,i
znalazłHajkarasiedzącego,chwalącegoBogai
dziękującegoMu.
24Izawołałdoniego:OHajkarze,przynoszęci
największąradość,szczęścieirozkosz!
25IrzekłHaiqârdoniego:„Cotozanowiny,oAbu
Samîku?”Iopowiedziałmuwszystkoofaraonieod
początkudokońca.Potemwziąłgoiposzedłdokróla.
26Agdykrólnaniegospojrzał,zobaczył,żejestw
niedostatku,żejegowłosyurosłyjakudzikichzwierząt,
apaznokciejakpazuryorła,żejegociałobyło
pobrudzonekurzem,akolorjegotwarzyzmieniłsięi
wyblakłiterazbyłjakpopiół.
27Agdykrólgoujrzał,zasmuciłsięnadnim,wstał
natychmiast,objąłgoiucałował,ipłakałnadnim,i
rzekł:„NiechbędziepochwalonyBóg,któryciędomnie
sprowadził”.
28Wtedypocieszyłgoipocieszyłgo.Zdjąłzniego
szatęiwłożyłjąnaszermierza,ibyłdlaniegobardzo
łaskawy,idałmuwielkiebogactwo,isprawił,żeHaiqar
odpoczął.
29WtedyHaiqârpowiedziałdokróla:„Niechmójpan,
król,żyjenawieki!Otoczynysynówświata.
Wyhodowałemsobiepalmę,abymmógłsięnaniej
oprzeć,aonazgięłasięnabokirzuciłamnienaziemię.
30Ale,omójPanie!skorojasięobjawiłemprzedtobą,
niechajtroskacięniegnębi!Irzekłmukról:
BłogosławionyBóg,któryokazałcimiłosierdziei
poznał,żejesteśskrzywdzony,iocaliłcię,iwybawiłod
zabicia.
31Idźdociepłejkąpieli,ogólgłowę,obetnijpaznokcie,
zmieńubranieibawsięprzezczterdzieścidni,abyś
mógłdobrzesobieczynićipoprawićswójwygląd,a
rumieniecnatwojejtwarzypowróci.
32WtedykrólzdjąłswąkosztownąszatęiubrałHajkara,
aHajkarpodziękowałBogu,oddałpokłonkrólowii
odszedłdoswegomieszkaniaradosnyiszczęśliwy,
chwalącNajwyższegoBoga.
33Ajegodomownicycieszylisięznim,atakżejego
przyjacieleiwszyscy,którzysłyszeli,żeżyje,cieszyli
się.
ROZDZIAŁ5
List„zagadek”pokazanyAhikarowi.Chłopcynaorłach.
Pierwszylot„samolotem”.WdrogędoEgiptu.Ahikar,
będącczłowiekiemmądrości,marównieżpoczucie
humoru.(Wiersz27).
1Iuczyniłtak,jakmukrólrozkazał,iodpoczywałprzez
czterdzieścidni.
2Potemubrałsięwswójnajweselszystrójiudałsiędo
króla,azanimiprzednimszlijegosłudzy,radującsięi
ciesząc.
3GdyzaśNadan,synjegosiostry,zobaczył,cosię
dzieje,ogarnąłgostrachiprzerażenie,ibyłtak
zdezorientowany,żeniewiedział,coczynić.
4AgdyHajkartoujrzał,wszedłdokrólaipozdrowiłgo,
akrólodwzajemniłmupozdrowienie,posadziłgoobok
siebieirzekłdoniego:
„OmójkochanyHaiqar!Spójrznatelisty,którekról
Egiptuwysłałdonas,gdydowiedziałsię,żezostałeś
zabity.
5Oninasrozgniewaliizwyciężylinas,iwielu
mieszkańcównaszegokrajuuciekłodoEgiptuzobawy
przedpodatkami,którekrólegipskinakazałodnas
pobrać.
6WtedyHaiqârwziąłlist,przeczytałgoizrozumiał
jegotreść.
7Potemrzekłdokróla:Niegniewajsię,mójpanie!
PójdędoEgiptuizwrócęodpowiedzifaraonowi,i
pokażęmutenlist,iodpowiemmuopodatkach,iodeślę
zpowrotemwszystkich,którzyuciekli;izawstydzę
twoichwrogówzpomocąNajwyższegoBogaidla
szczęściatwojegokrólestwa.
8AgdykrólusłyszałtesłowaHajkara,bardzosię
uradował,asercejegorozszerzyłosięiokazałmułaskę.
9IrzekłHajkardokróla:„Dajmiczterdzieścidni
zwłoki,abymmógłrozważyćtęsprawęijązałatwić”.I
królnatozezwolił.
10Hajkarudałsiędoswegodomuirozkazałmyśliwym,
abyupolowalidlaniegodwamłodeorlęta.Cije
schwytaliiprzyprowadzilidoniego.Rozkazałteż
tkaczomlinutkaćdlaniegodwabawełnianesznury,
każdyodługościdwóchtysięcyłokci.Kazałteż
sprowadzićcieśliirozkazałimzrobićdwiewielkie
skrzynie,aonitouczynili.
11Potemwziąłdwóchmałychchłopcówikażdegodnia
poświęcałnaskładanieofiarzjagniątikarmienieorłów
ichłopców,ikazałchłopcomjeździćnagrzbietach
orłów,izwiązałichmocnymwęzłem,iprzywiązałlinę
dostóporłów,ipozwoliłimszybowaćwgórękażdego
dnia,naodległośćdziesięciułokci,ażsięprzyzwyczaili
izostalidotegowyuczeni;iwznosilisięnacałej
długościliny,ażdotarlidonieba;chłopcybylinaich
plecach.Wtedyprzyciągnąłichdosiebie.
12AgdyHajkarzobaczył,żejegożyczeniesięspełniło,
nakazałchłopcom,abypouniesieniuwniebokrzyczeli:
13Przynieścienamglinęikamienie,abyśmymogli
zbudowaćzamekdlakrólafaraona,gdyżjesteśmy
bezczynni.
14AHaiqârnigdynieprzestałichszkolićićwiczyć,
dopókinieosiągnęlinajwyższegomożliwegopoziomu
(umiejętności).
15Potemzostawiwszyich,poszedłdokrólairzekłdo
niego:Omójpanie!dziełojestskończonewedługtwego
życzenia.Powstańzemną,abymcipokazałtencud.
16KrólwięcwstałiusiadłzHaiqârem,poszedłna
szerokiemiejsceiposłał,abyprzyprowadzićorłyi
chłopców,aHaiqârprzywiązałichiwypuściłw
powietrzenacałejdługościlin,aonizaczęlikrzyczeć,
jakichnauczył.Potemprzyciągnąłichdosiebiei
umieściłnaichmiejscach.
17Akrólici,którzyznimbyli,zdumielisięwielkim
zdumieniem.KrólpocałowałHajkaramiędzyoczyi
rzekłdoniego:„Idźwpokoju,omójukochany!O

9. HISTORIAAHIKARA
chlubomojegokrólestwa!doEgiptuiodpowiedzna
pytaniafaraona,ipokonajgomocąNajwyższegoBoga”.
18Potempożegnałsięznim,zabrałswojewojsko,
młodzieńcówiorłyiruszyłwstronęsiedzibEgiptu.A
gdytamprzybył,skierowałsiękukrajowikróla.
19Gdyludegipskidowiedziałsię,żeSancherybwysłał
człowiekazeswejTajnejRady,abyporozmawiałz
faraonemiodpowiedziałnajegopytania,zanieślitę
wiadomośćkrólowifaraonowi.Onzaśwysłałoddział
spośródswychTajnychRadnych,abygoprzednim
przyprowadzili.
20Iprzybył,iwszedłprzedobliczefaraona,ioddałmu
pokłon,jakprzystoikrólom.
21Irzekłdoniego:Paniemój,królu!KrólSennacheryb
witacięwielkimpokojem,mocąiczcią.
22Iposłałmnie,jednegozeswoichsług,abymci
odpowiedziałnatwojepytaniaispełniłwszystkietwoje
życzenia.Posłałeśbowiemdokróla,panamego,aby
wyszukałuniegoczłowieka,któryzbudujecizamek
międzyniebemaziemią.
23Aja,przypomocyBogaNajwyższegoidziękitwojej
szlachetnejłasceorazmocymojegopana,króla,zbuduję
cito,czegosobieżyczysz.
24Lecz,paniemój,królu,to,copowiedziałeśwnimo
podatkachegipskichnatrzylata-ototrwałośćkrólestwa
tościsłasprawiedliwość.Ajeżeliwygrasz,amojaręka
niebędziewstanieciodpowiedzieć,topanmój,król,
ześlecipodatki,októrychwspomniałeś.
25Ajeśliodpowiemcinatwojepytania,topozostajeci
posłaćwszystko,oczymwspomniałeś,domojegopana,
króla.
26Agdyfaraonusłyszałtesłowa,zdziwiłsięibył
zdumionyswobodąjegojęzykaiprzyjemnymtonem
jegomowy.
27Irzekłdoniegokrólfaraon:Oczłowiecze!Jaksię
nazywasz?Aonrzekł:SługątwoimjestAbiqam,aja
jestemmałąmrówkązmrówekkrólaSennacheryba.
28Irzekłmufaraon:Czyżtwójpanniemiałnikogo
dostojniejszegoodciebie,żeprzysłałdomniemałą
mrówkę,abymidałaodpowiedźiporozmawiałazemną?
29IrzekłHajkardoniego:„Omójpanie,królu!
Chciałbym,abyBógNajwyższyspełniłto,cojestw
twoimumyśle,gdyżBógjestzesłabymi,aby
zawstydzićsilnych”.
30Wtedyfaraonrozkazałprzygotowaćmieszkaniedla
Abiqamaizaopatrywaćgowżywność,mięso,napojei
wszystko,czegopotrzebował.
31Agdydziełozostałoukończone,potrzechdniach
faraonubrałsięwpurpuręiczerwieńizasiadłnaswoim
tronie,awszyscyjegowezyrowieimożnowładcyjego
królestwastalizeskrzyżowanymirękami,nogamiblisko
siebieigłowamipochylonymi.
32IposłałfaraonpoAbiqama,agdygomu
przedstawiono,oddałmupokłoniucałowałziemię
przednim.
33Irzekłdoniegokrólfaraon:OAbiqamie,dokogoja
jestempodobny?Idokogosąpodobnimożnimojego
królestwa?
34IrzekłdoniegoHajkar:Omójpanie,tyjesteśjak
bożekBel,amożnitwegokrólestwasąjakjegosługi.
35Aonmurzekł:«Idźiwróćtujutro».Hajkarwięc
poszedł,jakmurozkazałkrólfaraon.
36AnazajutrzHaiqarudałsięprzedobliczefaraona,
oddałmupokłonistanąłprzedkrólem.Faraonzaś
ubranybyłwkolorczerwony,adostojnicyubranibyliw
biel.
37Irzekłdoniegofaraon:OAbiqamie,dokogoja
jestempodobny?Idokogosąpodobnimożnimojego
królestwa?
38IrzekłdoniegoAbiqam:Paniemój!Tyjesteśjak
słońce,asłudzytwoijakjegopromienie.Irzekłdo
niegofaraon:Idźdoswegomieszkaniaiprzyjdźtujutro.
39Wtedyfaraonrozkazałswemudworowi,abyubrał
sięnaczystobiało,afaraonbyłubranyjakoniizasiadł
naswoimtronie,irozkazałim,abysprowadziliHaiqara.
Iwszedłiusiadłprzednim.
40Irzekłdoniegofaraon:OAbiqamie,dokogoja
jestempodobny?Idokogosąpodobnimoiwielmoże?
41IrzekłdoniegoAbiqâm:Omójpanie!Tyjesteśjak
księżyc,atwoidostojnicysąjakplanetyigwiazdy.I
rzekłmufaraon:Idź,ajutrobędziesztu.
42Wtedyfaraonrozkazałswoimsługom,abyubrali
szatywróżnychkolorach,afaraonubrałsięwczerwoną
aksamitnąsuknięiusiadłnaswoimtronie,irozkazałim,
abyprzyprowadziliAbiqâma.Iwszedł,ioddałmu
pokłon.
43Irzekł:„OAbiqamie,dokogojajestempodobny?I
mojewojska,dokogosąpodobne?”Irzekł:„Omój
panie!Tyjesteśjakmiesiąckwiecień,atwojewojskasą
jakjegokwiaty”.
44Agdykróltousłyszał,uradowałsięniezmierniei
rzekł:OAbiqamie!Porazpierwszyporównałeśmniedo
bożkaBela,amoichdostojnikówdojegosług.
45Aporazdrugiprzyrównałeśmniedosłońca,amoich
dostojnikówdopromienisłonecznych.
46Aporaztrzeciporównałeśmniedoksiężyca,a
moichdostojnikówdoplanetigwiazd.
47Aporazczwartyporównałeśmniedomiesiąca
kwietnia,amoichdostojnikówdojegokwiatów.Ale
teraz,oAbiqâmie!powiedzmi,twójpan,król
Sennacheryb,dokogojestpodobny?Ijegodostojnicy,
dokogosąpodobni?
48AHaiqârkrzyknąłdonośnymgłosemirzekł:„Niech
będzieodemniedaleko,abymwspomniałomoimpanu,
królu,iotobie,którysiedzisznaswoimtronie.Ale
powstańnanogi,abymmógłcipowiedzieć,dokogo
podobnyjestmójpan,król,idokogopodobnisąjego
możni”.
49Afaraonbyłzakłopotanyswobodąswegojęzykai
śmiałościąwodpowiadaniu.Wtedyfaraonpowstałze
swegotronuistanąłprzedHajkarem,irzekłdoniego:
„Powiedzmiteraz,abymmógłzobaczyć,dokogo
podobnyjesttwójpan,król,idokogopodobnisąjego
możni”.
50IrzekłmuHajkar:MójpanjestBogiemniebios,a
jegowielmożamisąbłyskawiceigrzmoty.GdyOn
zechce,wiejąwiatryipadadeszcz.

10. HISTORIAAHIKARA
51Irozkazujegrzmotowi,aongrzmiipadadeszcz,i
trzymasłońce,aononiedajeswojegoświatła,atakże
księżycigwiazdy,aoneniekrążą.
52Irozkazujeburzy,iwieje,ipadadeszcz,itratuje
kwiecień,iniszczyjegokwiatyijegodomy.
53Agdyfaraonusłyszałtesłowa,zdumiałsiębardzoi
zapłonąłwielkimgniewem.Irzekłdoniego:O
człowieku!Powiedzmiprawdęipozwólmisię
dowiedzieć,kimtynaprawdęjesteś.
54Ipowiedziałmuprawdę:JestemHaiqâr,pisarz,
największyzTajnychRadcówkrólaSennacheryba,
jestemjegowezyrem,gubernatoremjegokrólestwai
jegokanclerzem.
55Irzekłmu:Powiedziałeśprawdęwtymsłowie.Ale
słyszeliśmyoHajkarze,żekrólSennacherybgozabił,a
tyzdajeszsiębyćżywyizdrowy.
56IrzekłmuHajkar:Tak,takbyło,leczchwałaBogu,
któryznarzeczyukryte,gdyżmójpan,król,rozkazał
mniezabić,aonuwierzyłsłowurozpustników,leczPan
mnieocalił,abłogosławionyjestten,ktowNim
pokładaufność.
57IrzekłfaraondoHajkara:Idź,ajutrobędziesztui
powiedzmisłowo,któregonigdyniesłyszałemod
moichdostojnikówaniodludzizmojegokrólestwai
kraju.
ROZDZIAŁ6
Podstępsiępowiódł.Ahikarodpowiedziałnakażde
pytaniefaraona.Chłopcynaorłachtopunkt
kulminacyjnydnia.Dowcip,takrzadkospotykanyw
starożytnychPismach,zostałujawnionywwersetach
34-45.
1Hajkarposzedłdoswegomieszkaniainapisałlist,w
którymnapisałtesłowa:
2OdSancheryba,królaasyryjskiego,iNiniwy,ażdo
faraona,królaegipskiego.
3„Pokójtobie,braciemój!Ato,cocioznajmiamy
przezto,jestto,żebratpotrzebujebrataswego,a
królowiesiebienawzajem,amojanadziejawtobiejest
taka,żepożyczyszmidziewięćsettalentówzłota,bo
potrzebujęichnawyżywienieniektórychżołnierzy,
abymmógłjewydaćnanich.Azachwilępoślęcije”.
4Potemzłożyłlistinazajutrzprzedstawiłgofaraonowi.
5Agdytozobaczył,zdumiałsięirzekłdoNiego:
Nigdyjeszczeniesłyszałemodnikogoczegoś
podobnego,cobymówiłowtensposób.
6WtedyHajkarrzekłdoniego:Zaiste,tojestdług,
któryjesteświnienmojemupanu,królowi.
7Faraonprzyjąłtoirzekł:OHajkarze,towłaśniety
jesteśuczciwywsłużbiekrólów.
8BłogosławionyBóg,którycięuczyniłdoskonałymw
mądrości,ozdobiłcięfilozofiąiwiedzą.
9Ateraz,Haiqar,pozostajenamjeszczeto,czegood
ciebiepragniemy:zbudujzamekmiędzyniebema
ziemią.
10WtedyrzekłHaiqâr:„Słuchaćznaczybyć
posłusznym.Zbudujęcizamekwedługtwegożyczeniai
wyboru;ale,omójpanie,przygotowujęnamwapno,
kamień,glinęirobotników,imamwykwalifikowanych
budowniczych,którzyzbudujądlaciebie,jaksobie
życzysz”.
11Królprzygotowałdlaniegowszystkotoiudalisięna
szerokiemiejsce.PrzybylitamHajkarijegochłopcy,a
onzabrałzesobąorłyimłodzieńców.Króliwszyscy
jegodostojnicyposzli,acałemiastosięzebrało,aby
zobaczyć,coHajkaruczyni.
12WtedyHaiqârwypuściłorłyzpudeł,przywiązał
młodzieńcówdoichgrzbietów,przywiązałlinydonóg
orłówipuściłjewpowietrze.Iszybowaływgórę,aż
pozostałymiędzyniebemaziemią.
13Ichłopcyzaczęliwołać:Przynieściecegły,
przynieściegliny,abyśmymoglizbudowaćzamek
królewski,bostoimybezczynnie!
14Atłumzdumiewałsięibyłzakłopotany,idziwiłsię.
Akrólijegodostojnicydziwilisię.
15Hajkarijegosłudzyzaczęlibićrobotnikówi
krzyczelinażołnierzykrólewskich:„Przynieście
rzemieślnikomto,czegochcą,inieprzeszkadzajcieim
wpracy”.
16Królzaśrzekłdoniego:Jesteśszalony!Któżzdoła
przenieśćcokolwieknatakdużąodległość?
17IrzekłdoniegoHajkar:Omójpanie!Jakzbudujemy
zameknapiasku?Gdybymójpan,król,tubył,
zbudowałbykilkazamkówwciągujednegodnia.
18Irzekłdoniegofaraon:Idź,Hajkarze,doswego
domuiodpocznij,gdyżzaniechaliśmybudowyzamku;
jutroprzyjdzieszdomnie.
19PotemHajkarposzedłdoswegomieszkania,a
nazajutrzstanąłprzedfaraonem.Irzekłfaraon:O
Hajkar,jakiewieściokoniutwegopana?Bogdyonrży
wkrajuAsyriiiNiniwy,anaszeklaczesłysząjegogłos,
zrzucająswemłode.
20AgdyHajkarusłyszałtesłowa,poszedł,wziąłkotkę,
związałjąizacząłjąchłostać,ażEgipcjanietousłyszeli
iposzli,iopowiedzieliotymkrólowi.
21WtedyfaraonposłałpoHajkarairzekłmu:Hajkaru,
dlaczegotakchłoszczeszibijesztoniemezwierzę?
22IrzekłdoniegoHajkar:Paniemój,królu!Zaprawdę,
onauczyniłamiokropnyuczynekizasłużyłanalaniei
chłostę,gdyżpanmój,królSennacheryb,dałmi
pięknegokoguta,którymiałsilnyiprawdziwygłosi
znałgodzinydniainocy.
23Akottejsamejnocywstał,obciąłsobiegłowęi
odszedł,ajazatenuczynekspuściłemnaniątakielanie.
24Irzekłdoniegofaraon:OHajkarze,ztego
wszystkiegowidzę,żesięstarzejeszijesteśniedołężny,
gdyżmiędzyEgiptemaNiniwąjestsześćdziesiątosiem
parasangów,ajaktosięstało,żetejwłaśnienocy
odcięłacigłowękogutaiwróciła?
25IrzekłdoniegoHajkar:„Omójpanie!Jeżelimiędzy
EgiptemaNiniwąjesttakaodległość,towjakisposób
twojeklaczemogłybysłyszeć,gdykońmojegopana,
królewski,rżyiznosiswojemłode?Iwjakisposóbgłos
koniamógłbydotrzećdoEgiptu?”
26Agdyfaraontousłyszał,zrozumiał,żeHajkar
odpowiedziałnajegopytania.

11. HISTORIAAHIKARA
27Irzekłfaraon:Hajkarze,chcę,abyśmizrobiłlinyz
piaskumorskiego.
28IrzekłdoniegoHajkar:Omójpanie,królu!Rozkaż,
abyprzynieślimilinęzeskarbca,abymmógłuczynić
podobną.
29WtedyHaiqarposzedłnatyłdomu,wywierciłdziury
wnierównymbrzegumorzaiwziąłwrękęgarśćpiasku,
piaskumorskiego,agdywzeszłosłońce,włożyłgodo
dziurirozłożyłnasłońcu,ażpowstałsplotlin.
30IrzekłHajkar:Rozkażswoimsługom,abywzięlite
powrozy,akiedytylkozajdzietakapotrzeba,uplecęci
takiesame.
31Irzekłfaraon:Hajkarze,mamytukamieńmłyński,
któryzostałrozbityichcę,żebyśgozaszył.
32WtedyHajkarobejrzałgoiznalazłjeszczejeden
kamień.
33IrzekłdoFaraona:Paniemój!Jestemcudzoziemcem
iniemamnarzędzidoszycia.
34Chcęzaś,abyśrozkazałwiernymtwoimszewcom,
abywycięliszydłaztegokamienia,abymmógł
przyszyćtenkamieńmłyński.
35Wtedyfaraoniwszyscyjegodostojnicyroześmiali
się.Irzekł:BłogosławionyniechbędzieNajwyższyBóg,
którycidałtendowcipitęwiedzę.
36Gdyfaraonzobaczył,żeHajkargopokonałi
odpowiedziałmunajegopytania,natychmiastsię
rozgniewałirozkazałpobraćdlaniegopodatekzatrzy
lataiprzynieśćgoHajkarowi.
37ZdjąłwięcsweszatyiubrałwnieHajkara,jego
żołnierzyisługi,atakżedałmupokryciekosztów
podróży.
38Irzekłdoniego:„Idźwpokoju,omocyswegopanai
dumoswychDoktorów!Czyjestktośzsułtanów,ktoci
dorównuje?Przekażodemniepozdrowieniatwemu
panu,królowiSennacherybowi,ipowiedzmu,że
posłaliśmymudary,gdyżkrólowiezadowalająsię
małym”.
39WtedyHajkarpowstałiucałowałręcekrólaFaraona,
iziemięprzednimucałował,iżyczyłmusiłyi
wytrwałości,iobfitościwjegoskarbcu,irzekłdoniego:
„Omójpanie!Żądamodciebie,abyżadenznaszych
rodakówniepozostałwEgipcie”.
40Wtedyfaraonpowstałiwysłałheroldów,abyogłosili
naulicachEgiptu,żeniktzmieszkańcówAsyriii
Niniwyniepowinienpozostaćwziemiegipskiej,leczże
mająiśćzHajkarem.
41PotemHajkarodszedł,pożegnałsięzkrólem
faraonemiwyruszyłwpodróż,abyszukaćziemi
asyryjskiejiNiniwy.Miałonpewneskarbyiwielkie
bogactwa.
42AgdywieśćoprzybyciuHajkaradotarładokróla
Sennacheryba,wyszedłmunaprzeciwiniezmierniesię
zniegoucieszył,objąłgoiucałował,irzekłdoniego:
Witajwdomu,okrewny,mójbracieHajkarze,opoce
mojegokrólestwaidumiemojegokrólestwa.
43Prośmnieoto,czegochcesz,nawetopołowę
mojegokrólestwaimoichposiadłości.
44WtedyHaiqârrzekłdoniego:„Omójpanie,królu,
żyjwiecznie!Okażłaskę,omójpanie,królu,Abu
Samîkowiwmoimimieniu,gdyżmojeżyciebyłow
rękachBogaiwjegorękach”.
45WtedyrzekłkrólSennacheryb:„Cześćci,omój
ukochanyHaiqar!UczyniępozycjęAbuSamîka
szermierzawyższąniżwszystkichmoichTajnych
Radnychimoichfaworytów”.
46Wtedykrólzacząłgowypytywać,jakmusię
powodziłoufaraonaodczasujegoprzybyciaażdo
odejściaodniego,ijakodpowiadałnawszystkiejego
pytania,ijakprzyjmowałodniegopodatki,zmianyszat
ipodarunki.
47KrólSancheryburadowałsięniezmiernieirzekłdo
Hajkara:Weźtyle,ilechceszztegodaniny,bowszystko
jestwzasięgutwojejręki.
48AHaiqârwpołowie:„Niechkrólżyjewiecznie!Nie
pragnęniczego,tylkobezpieczeństwamojegopana,
króla,itrwaniajegowielkości.
49O,paniemój!Cóżmogęzrobićzbogactwemijemu
podobnymi?Jeślijednakokażeszmiłaskę,dajmi
Nadana,synamojejsiostry,abymmógłmuodpłacićza
to,comiuczynił,idarowaćmijegokrew,aniebędęza
towinien.
50IrzekłkrólSennacheryb:Weźgo,oddałemcigo.
HajkarwziąłwięcNadana,synaswejsiostry,izwiązał
muręceżelaznymiłańcuchami,izaprowadziłgodo
swegomieszkania,iwłożyłmunanogiciężkiepęta,i
zawiązałjeciasnowęzłem,itakgozwiązał,iwrzuciłdo
ciemnegopokoju,obokmiejscaodosobnienia,i
ustanowiłNebuhalastrażnikiemnadnim,abydawałmu
bochenekchlebaitrochęwodykażdegodnia.
ROZDZIAŁ7
PrzypowieściAhikara,wktórychuzupełniaedukację
swoichsiostrzeńców.Uderzająceporównania.Ahikar
nazywachłopcamalowniczymiimionami.Tutajkończy
sięhistoriaAhikara.
1AilekroćHaiqârwchodziłlubwychodził,łajał
Nadana,synaswejsiostry,mówiącmumądrze:
2ONadanie,mójchłopcze!Uczyniłemciwszystko,co
dobreimiłe,atyodpłaciłeśmizatotym,cobrzydkiei
złe,izabijaniem.
3Synumój!Napisanowprzysłowiach:Ktoniesłucha
uchemswoim,tegokarkiemzmuszajądosłuchania.
4IrzekłNadan:Dlaczegojesteśnamnietakgniewny?
5Hajkarodpowiedziałmu:Ponieważcięwychowałem,
uczyłem,darzyłemcięczciąiszacunkiem,uczyniłem
cięwielkim,wychowałemcięnajlepiej,jakpotrafiłem,i
posadziłemcięnaswoimmiejscu,abyśbyłmoim
dziedzicemnatymświecie,atymniezabijałeśi
odpłaciłeśmizgubą.
6LeczPanwiedział,żezostałemskrzywdzony,iocalił
mnieodofiary,którąminastawiłeś,boPanuzdrawia
sercazłamaneipowstrzymujezazdrosnychipysznych.
7Omójchłopcze!Byłeśdlamniejakskorpion,który,
gdyuderzywmiedź,przebijają.
8Omójchłopcze!jesteśjakgazela,którajadłakorzenie
marzanny,ionamniedziśdopada,ajutrobędą
garbować,chowającsięwmoichkorzeniach.

12. HISTORIAAHIKARA
9Omójchłopcze!Byłeśkiedyśukogoś,ktowidział
swegotowarzyszanagiegowchłodnąporęzimy;wziął
więczimnąwodęioblałgonią.
10Omójchłopcze!Byłeśdlamniejakczłowiek,który
wziąłkamieńirzuciłgowniebo,abyukamienowaćnim
swegoPana.Akamieńnietrafiłiniedosięgnął
wystarczającowysoko,alestałsięprzyczynąwinyi
grzechu.
11Omójchłopcze!Gdybyśmnieczcił,szanowałi
słuchałmychsłów,byłbyśmoimdziedzicemi
panowałbyśnadmoimikrólestwami.
12Osynumój!Wiedz,żechoćbyogonpsalubświni
miałdziesięćłokcidługości,niebyłbyonwarttyle,co
ogonkonia,nawetgdybybyłjedwabny.
13Omójchłopcze!Myślałem,żebędzieszmoim
dziedzicem,gdyumrę;atyprzezzazdrośćizuchwałość
chciałeśmniezabić.AlePanwybawiłmnieodtwojej
przebiegłości.
14Omójsynu!Byłeśdlamniejakpułapka,którabyła
zastawionanagnojowisku,aprzyszedłwróbeliznalazł
pułapkęzastawioną.Iwróbelpowiedziałdopułapki:
„Coturobisz?”Pułapkapowiedziała:„Modlęsiętudo
Boga”.
15Askowronekzapytałgotakże:„Cotozakawałek
drewna,którytrzymasz?”Pułapkaodpowiedziała:„To
młodydąb,naktórymopieramsięwczasiemodlitwy”.
16Skowronekpowiedział:„Acotojestwtwoich
ustach?”Pułapkapowiedziała:„Tochlebiżywność,
którąniosędlawszystkichgłodnychibiednych,którzy
siędomniezbliżają”.
17Rzekłskowronek:„Czymogęterazpodejśćijeść,bo
jestemgłodny?”Ipułapkarzekładoniego:„Podejdź”.I
skowronekpodszedł,abyjeść.
18Leczpułapkapoderwałasięischwytałaskowronka
zaszyję.
19Askowronekodpowiedziałirzekłdosidła:Jeżelito
jesttwójchlebdlagłodnego,toBógnieprzyjmuje
twoichjałmużnitwoichdobrychuczynków.
20Ajeślitojesttwójpostitwojamodlitwa,Bógnie
przyjmieodciebieanitwojegopostu,anitwojej
modlitwy,iBógniedokonatego,codobrewstosunku
dociebie.
21Omójchłopcze!Byłeśdlamniejaklew,który
zaprzyjaźniłsięzosłem,aosiołprzezpewienczas
kroczyłprzedlwem,ażpewnegodnialewrzuciłsięna
osłaigozjadł.
22Omójchłopcze!Byłeśdlamniejakryjkowiecw
pszenicy,bonieczynionżadnegopożytku,tylkopsujei
podgryzapszenicę.
23Omójchłopcze!Byłeśjakczłowiek,któryzasiał
dziesięćmiarpszenicy,agdynadszedłczasżniwa,wstał
iżąłją,izbierał,imłócił,imozoliłsięnadniąażdo
granicmożliwości,iokazałosię,żebyłodziesięćmiar,a
jegopanpowiedziałdoniego:„Otyleniuchu!Nie
urosłeśinieskurczyłeśsię”.
24Omójchłopcze!Byłeśdlamniejakkuropatwa,którą
wrzuconodosieci,aonaniemogłasięuratować,ale
zawołałanakuropatwy,abyjezesobąwrzuciładosieci.
25O,synumój!Byłeśdlamniejakpies,któryzmarzłi
poszedłdodomugarncarza,abysięogrzać.
26Agdysięrozgrzał,zacząłnanichszczekać;onigo
więcwypędzaliibili,żebyichnieugryzł.
27Omójsynu!Byłeśdlamniejakświnia,któraweszła
dogorącejkąpielizludźmiowysokiejpozycji,akiedy
wyszłazgorącejkąpieli,zobaczyłabrudnądziurę,
weszłaizaczęłasięwniejtarzać.
28Synumój!Byłeśdlamniejakkozioł,który
przyłączyłsiędoswychtowarzyszywdrodzenaofiaręi
niezdołałsięuratować.
29Omójchłopcze!Pies,któregonienakarmiono
podczaspolowania,stajesiępożywieniemdlamuch.
30Synumój!Ręka,któraniepracujeinieorze,ręka,
którajestchciwaichytra,będzieodciętaodjego
ramienia.
31O,synumój!Krukiwydziobiąoko,wktórymnie
widaćświatła,iwyrwąje.
32Omójchłopcze!Byłeśdlamniejakdrzewo,którego
gałęzieścinali,aonoimpowiedziało:„Gdybycośze
mnieniebyłowwaszychrękach,zaprawdęnie
bylibyściewstaniemnieprzeciąć”.
33Omójchłopcze!jesteśjakkot,doktórego
powiedzieli:„Przestańkraść,ażcizrobimyłańcuchze
złotainakarmimycięcukremimigdałami”.
34Irzekła:Niezapomniałamorzemiośleojcamegoi
matkimojej.
35Omójsynu!Byłeśjakwążjadącynacierniowym
krzaku,gdybyłpośrodkurzeki,awilkichujrzałi
powiedział:„Nieszczęściezanieszczęściem,aktojest
bardziejnieszczęśliwyodnich,niechajkierujenimi
oboma”.
36Awążrzekłdowilka:«Owce,kozyiowce,które
jadłeśprzezcałeswojeżycie,czyoddaszjeichojcomi
ichrodzicom,czynie?»
37Wilkodpowiedział:„Nie”.Awążmuodpowiedział:
„Myślę,żepomniejesteśnajgorszyznas”.
38Omójchłopcze!Jaciękarmiłemdobrympokarmem,
atyniekarmiłeśmniesuchymchlebem.
39Omójchłopcze!Dałemcidopiciawodęzcukremi
dobrysyrop,atyniedałeśmiwodyzestudnidopicia.
40O,chłopczemój!Jacięuczyłemiwychowałem,aty
miwykopałeśkryjówkęiukryłeśmnie.
41Omójchłopcze!Wychowałemcięwnajlepszym
wychowaniuiwyćwiczyłemcięjakwysokicedr;aty
mniewygiąłeśizgiąłeś.
42Chłopczemój!Liczyłemnaciebie,żezbudujeszmi
warownyzamek,abymmógłsięwnimukryćprzed
moimiwrogami.Stałeśsiędlamniejakpogrzebanyw
głębiziemi.LeczPanzmiłowałsięnademnąiwyrwał
mnieztwojejprzebiegłości.
43Omójchłopcze!Życzyłemcidobrze,atyodpłaciłeś
mizłeminienawiścią,aterazchciałbymwyrwaćci
oczy,iuczynićciępokarmemdlapsów,iwyciąćci
język,iściąćcigłowęostrzemmiecza,iodpłacićciza
twojeobrzydliweuczynki.
44AgdyNadanusłyszałtesłowaodswegowuja
Hajkara,rzekł:Omójwuju!Uczyńzemnąwedług

13. HISTORIAAHIKARA
swojejwiedzyiprzebaczmimojegrzechy,boktóż
zgrzeszyłtakjakjaalboktoprzebaczatakjakty?
45Przyjmijmnie,wujumój!Terazbędęsłużyłwdomu
twoim,ibędęczesałkonietwoje,izamiatałgnójbydła
twego,ipasłowcetwoje,bojajestemniegodziwy,aty
sprawiedliwy:jajestemwinny,atyprzebaczający.
46IHaiqârrzekłdoniego:„Omójchłopcze!Jesteśjak
drzewo,któreniedawałoowocunadwodą,ajegopan
chciałjeściąć,aonopowiedziałodoniego:„Przenieś
mniewinnemiejsce,ajeśliniewydamowocu,ściąć
mnie”.
47Irzekłdoniegopanjego:Ponieważbyłaśnadwodąi
niewydałaśowocu,jakżeżmożeszwydaćowoc,gdy
będziesznainnymmiejscu?
48Omójchłopcze!Starośćorłajestlepszaniżmłodość
kruka.
49Omójchłopcze!Powiedzieliwilkowi:„Trzymajsię
zdalekaodowiec,abyichkurzniezaszkodziłci”.A
wilkodpowiedział:„Osadmlekaowczegojestdobrydla
moichoczu”.
50Omójchłopcze!Zaprowadziliwilkadoszkoły,żeby
nauczyłsięczytaćipowiedzielimu:„PowiedzA,B”.
Onpowiedział:„Baranekikozawmoimdzwonku”.
51Omójchłopcze!Postawiliosłaprzystole,aonupadł
izacząłsiętarzaćwkurzu,aktośpowiedział:
„Pozwólciemusiętarzać,botakajestjegonatura,onsię
niezmieni.
52Omójchłopcze!potwierdziłosiępowiedzenie,które
brzmi:„Jeślispłodziszchłopca,nazwijgoswoimsynem,
ajeśliwychowaszchłopca,nazwijgoswoim
niewolnikiem”.
53Chłopczemój!Ktoczynidobro,spotkasięzdobrem,
aktoczynizło,spotkasięzezłem,gdyżPanodpłaca
człowiekowiwedługmiaryjegouczynków.
54Omójchłopcze!Cóżmamcijeszczepowiedzieć
ponadtesłowa?BoPanwie,coukryte,iznatajemnicei
sekrety.
55AOnciodpłaciiosądzimiędzymnąatobą,ioddaci
wedługtwojejzasługi.
56AgdyNadanusłyszałtesłowaodswegowuja
Hajkara,natychmiastspuchłistałsięjakprzepełniony
pęcherz.
57Ajegoczłonkispuchły,jegonogi,jegostopyijego
bok,izostałrozdarty,ajegobrzuchpękł,ajego
wnętrznościsięrozproszyły,iumarł,iumarł.
58Ajegoostatnimkońcembyłozatracenieiposzedłdo
piekła.Boktokopiedółdlaswegobrata,wpadniew
niego;aktozastawiasidła,będziewniezłapany.
59Oto,cosięwydarzyłoi(co)odkryliśmywopowieści
oHaiqâr,ichwałaBogunawieki.Amenipokój.
60TakronikajestskończonazpomocąBoga,niech
będziewywyższony!Amen,Amen,Amen.