Pozzoli Ritmica

842 views 23 slides Feb 08, 2016
Slide 1
Slide 1 of 23
Slide 1
1
Slide 2
2
Slide 3
3
Slide 4
4
Slide 5
5
Slide 6
6
Slide 7
7
Slide 8
8
Slide 9
9
Slide 10
10
Slide 11
11
Slide 12
12
Slide 13
13
Slide 14
14
Slide 15
15
Slide 16
16
Slide 17
17
Slide 18
18
Slide 19
19
Slide 20
20
Slide 21
21
Slide 22
22
Slide 23
23

About This Presentation

Pozzoli Ritmica


Slide Content

POZZOLI

GUIA
TEÓRICO-PRÁTICO

PARA O ENSINO DO DITADO MUSICAL

on PARTES

by moog
RICORDI

20

SEGUNDA PARTE

DITADO RITMICO

NORMAS PARA O PROFESSOR

Apenas haja o professor ditado a proporgäo, deverá exigir do aluno,
e especialmente nos primeiros exercicios:
19 A repetido ezata da proporçäo:
2° A repetigáo da mesma, separada porém, tempo por tempo.
Com o primeiro exercicio, o aluno atingirá o escopo de exercitar as

faculdades meneumónicas a reter, de maneira pronta e segura, a frase
que deve escrever.

‚Com o segundo exercicio, educará as suas faculdades analíticas a
distinguir, um por um, todos os grupos de que se compóe a proporçäo,
e verá como, afrontando cada grupo por sua vez, as dificuldades ime
rentes a cada grafía musical seráo facilmente superadas.

Neste exercício, o aluno deverá separar a proporçäo, em tantos gru-
pos quantos säo os tempos que a formam, e deverá em seguida solfejar
Erupo por grupo, tendo o culdado de ligar cada um desses com o acento
forte do grupo vizinho.

Assim, se a proporcáo ditada for a seguinte:
Ferm

Ir el)
Vi chr ct leer

© aluno deverá saber executé-la, separando-a como está indicada no
seguinte exemplo:

2.0 Grupo
3° Grupo
49 Grupo

Apresentada assim à mente a proporcáo dividida em grupos, o alu-
no deverá procurar conhecer as características de cada grupo.

21

Como já dissemos, estas características diferenciam-se pela maior
ou menor quantidade de notas que constituem cada grupo, e pela dife-
rente duraçäo de cada nota; por isso, repetimos ainda uma vez, o aluno
conseguirá distinguir a diferente fisionomia rítmica de cada grupo, se
contar as notas que o compöem, e se perceber, entre este, quais repre-
sentam as partes longas e quais as partes breves

© aluno deverá insistir neste exercicio, porque da facilidade e ra-
pidez em distinguir cada grupo rítmico, derivará a sua firmeza e exa-
tidáo em grafar.

E como nas frases os grupos rítmicos sdo sempre os mesmos, que se
seguem repetindo-se ou alternando-se, segue-se dai, que saber perceber
e grafar cada grupo, equivale a dizer saber perceber e grafar cada pro-
porgáo,

Dispondo-se entáo a grafar, o aluno deverá ter sempre presente a
proporcáo separada, tempo por tempo, assinalando, um por um, todos
os grupos rítmicos, à medida que sua mente os distinguir, refazendo a
análise precedentemente sugerida por nôs.

O professor, ao ditar as Proporgöes, poderá valer-se da pröpria voz
ou de um instrumento.

Por meio da propria voz a proporcáo tornar-se-á mais facilmente
compreensivel ao aluno, especialmente se solfejada nomeando as notas
pela ordem da escala.

Por isso, julgamos oportuno que o professor use deste meio no pri-
meiro periodo do exercicio, servindo-se também do instrumento, somen-
te quando o aluno haja superado as primeiras dificuldades do ditado.

EXERCICIOS DE DITADO EM COMPASSOS SIMPLES
PRIMEIRA SERIE (*)

PROPOSIGOES RITMICAS FORMADAS COM A UNIDADE DE TEMPO|? |
b
E com o crore [ef |

.
Meri ir erie leer Ir? lereripre lererir pri
ir erierprieer ir prlereriergrit erie prit lerovl

We rrireetererie ee per dpe titre ieee |
Ur ererigye à tere erlpr a Verre pre d'éreresipne à À
Kerr elergrtiter eepalreerterpee lérererterst
Tr tripe edt erlerpr de lerpre dere lr pol
Th rlereeprttrcecei pote lerergoltrerer iererg?t

Wreecict= tree erirt= lreurire-i
Irererite=Uerre ried ter ererie® = Verter pip ae
Ireer erie’ lecrerrier- iter cor ira lérecrerigne 1
Ut rien AP recipe UF ererigea =i re lerergeat

€ neo aide por 2, racada pesta srt. poderá o aluno superar fait
mente as dificuldades encontradas, Naturalmente, se antes de ser experimen:
tado, em todos os exemplos da série, achar que a prova Ihe resulta fácil,
Breet ori, “Da, Paz, *,alrntas Imediatamenıe ue aiculiades da Sie
ate Alte isso, será sempre Atl, crever 03 exemplos, que indicamos,
também nos compassos que tem por unidade de tempo a metade e O oltave,

SEGUNDA SERIE
5
PROPOSIOES RITMICAS FORMADAS COM O GRUPO | LL |

ALTERNADO COM OS DA SÉRIE PRECEDENTE

13 e ecrigra leger Apr Vey carpe Veerer lore l'ecreccripre 1
. A A

. :
lr e lecaror lt ecorier prier lerp>dr erlecerevdere lecerp7 1

ar rer a Ve queer pre leur ripe ed
Ur ceereeeripra à le ep eceripyt à Pere merigrh ra
Vecaracercrlor a Dr gerer lore à Venere eeepipre ol
leur er iprt o banner er igre ter ereceripre e]
durer eurer teren te er lecergy? |

14 r cure eeeriprt fe ere ceoripee= fe mr er lprt= 4
Tere ware pre re ereripni= ter ccere er lpr à
Vencer rip tr erercceriprt~ th erccerer ior à
ier caceres ceerigy#~ ltesrer ever ipa itrerer eer iprt= 1
Ver ermrer lon Ver cecrecarer lige} l'esrener ceripr?=1
Tt erin weerprede eerie poele ererlr care
Ir mrerirergre dt besrecerierer pret

24

TERCEIRA SÉRIE
PROPOSICOES RITMICAS FORMADAS COM Os GRUPOS| f £f | ELF | ELLI

ALTERNADOS COM OS DAS SERIES FRECEDENTES

VE corer loro leregripre Veareerlo>r l'esraigre 1
Vecercerioy? Teer eer ipee lererinre Fer ecrip ee
Veer crip Meer cerlora Ver er cers ritercerice pvt
Voce cer ler po léeurier ps lécerer Ice
Veeremerteer piers iter po Meer lee
Feercerieess > ler een erreurs
Versos tours l'éeererrlecss ther rear

IA A AN
l'regreriore à fecercceresrips ta legeregipre nn
leaves lercreripeet ler cer cer igre ey
Weer wer carlo ran lesegreer ipo à Verger egrip oe et
Weer erceripys à léger amerigre à ferner crip ee a

PA AI

25
Teeseererie# e erento à Mtesremrenripre a
Peeper aer orde de ceslorte Üerreerter pre tn
[RETOS

i ‘corer earerion?~lereareresriprt=fereerceree prt |
Teeree er tar bereuen fer carer le
EAS AS PAS
léreserenipt-fe evegrore- fier er ever pn ı
eer ercerer lord her erereeripr#= fer eer cearerig7 =]
der creer go er creme lg»? = Pearce corer pe 1
Teereareer er lo 92 (Geereer eregrlpre- ler ceseg> eels? =
Ter er eesecsior?=fteerer eeseerip?#= léerecres car Io
Feereeseesomerip™#= Meur eeseseriprt =F eestesipt=
Herr enranneer Ip? > l'érerrenreslpn- De geslgree |

{3 As proposigóes rítmicas dos compassos a quatro tempos sio jä bastante longas
se terminadas no inicio do segundo compasso Toda vez, porém, que o pro.
fessor julgar oportuno, poderá prolongar de um ou dois tempos, acrescentendo
grupos ritmicos nocessärlos e escolhendo.os entre os mesmos exemplos que
Hama apresentamos.

26
QUARTA SERIE
NESTA SERIE AS PROPORCOFS RITMICAS SAO FORMADAS PREPONDERANDO

OS GRUPOS QUE SE DIFERENCIAM DOS USADOS ATE AQUI PARA O EM
PREGO DE UMA PAUSA EM SUBSTITUICAO A UMA NOTA

Ra re les ear fear faces]

Gros aan {4 Pr’ gras? Ihe

VE ripe Th ergo de geeripre Pop opigee pero
rasiert is erage? do gcertpre Do crgaerlp> et
Prpreriprt farra ft op pee Dreta
levres Deere loro lertertpre Dear lpo2 1
durer ips + Keer serine? Pieces gr loro Mesrine 1

Meurer Dl orgy Percer inne biter erlere |
Rete teed eer ieee ie eerie ee tee erieee |
Ferteri e Ppereslpre à de opegipre a fe yop lps ey
Dogma Brel Rerpolo lEmprglone sı
Dee Der giga a Errar

s a s
Vreree terior a Drgrproarlora a deere pr eripr ee |
TN PATATE Let gr lar

27
FR u a
ler re pet! Dicer eee age pret
Tht tour pra Purple a Bere seep pre ey
ss = so
MN else |

E erertiri- 1
; A
delire ert ertor Popeprprplgee= Tergrpoplpre 1
A » a =
A |
a A =
Pe operer lpr fé perle Perperplora= Dgo 299 [poe 1
. ss =
Perph rg lpr d= le cproplore-lrpcrromeriprt-1
D rpg eur pre = ee rgrigr Dio gprrgpe 1
Prerpre raton Wererrererlgn- Irene |
Pep apr eracarig y= largo erreripre = Pérecerrserigre 1
Part a apré [Per sure Maures er eve 1
Pryce spsceciort= Tiearpye seerigrt = Large seep lyre |
Ppveeroprcerlgys= Perser rule - Bererierer one 1
a
Career pep ore = 1 ater pee Bear groper = 1

28

QUINTA SERIE
PROPORCOES RITMICAS FORMADAS COM OS

.o,
secures oruros | Ef Ir]
ALTERNADOS COM OS DAS SERIES PRECEDENTES

rer ercer lerne les
era laverie levesipre feresiprs
Dres Baer Peer léeresire
D creer les lee erreee leurs 1
Ter er les» Mere cer tere > cerco leo |
Ter ele pures]

Mercer leerlo olerererlore nn
Vereren ern a legereriorse legesegioree |
l'eereripre à bereuen pps
Poser Poereripres ieee pipa
Teran esca reses
Barcena Dore oe

29
M so a
Degree der er caret dears regret
Py as a
Ueerercrlpre Neca per leroy a ler scies

Derr creer prt

aa gi De roer le rip
De eoeereeripyt f= reine Tanner
lererrente- leereveron Dieppe]
lever Peer erect? Beurer
Duración Presión len eeren- |
Part Pertes Dh er peerage Teepe erer dpe ad
o a 5

bocrrperlpre- fee er lore era a ater lp? = |

Tere? stripe dame olor eer tari 1

Parure crosse Peer geist |

Terme ip Burgo rasero reses |

30

SEXTA SÉRIE

OS EXERCICIOS DESTA SÉRIE SAO FORMADOS COM RITMOS CONHECIDOS
E COM A UNIAO DE DOIS GRUPOS, MEDIANTE O AUXILIO DAS LIGADURAS.
DENOMINAREMOS GRUPOS RITMICOS REUNIDOS.

Vatndose à unidode de tampo ff | arose [pp obtemse IH 1

o que em forma mals simples grat r pi

Unindo-se à wnidade de tempo Jp] o grupo pep] obtemse 92:
5 s ne fl

© que em forma mals simples grata-se
1

Vnindo-se à unidade de tempo |f | o grupo [f gp] obtemse Tr

© Que em forma mals simples grafase . . . Ar vi
Unidos unido de tempo ff 10 ern TOLLE Ian
Vides duos vezes o grupo [EP]. » > > «> obtemae pri

o que em forma mats simples gratarse pr pl
Unidos oo ILE] oogun EEF] ontemae agas]

O que em forma mals simples arte UG at
Unindose o grape [gp] sen [ger] cbtemee ICAC]

O aluno, seguindo sempre o nosso método de separar as proporcôes
tempo por tempo, e o de contar as notas grupo por grupo, tera o modo
de ver claramente, que estas novas combinacöes também nao sao forma

das senäo dos grupos com que. nas séries precedentes. teve oportunidade
de familiarizar-se

Para os grupos que temos apresentado em duas formas diferentes,
© aluno deverá usar, primeiramente a forma em que é usada a ligacäo
(Ligadura), porque com isso terá o modo de ver distintamente cada
grupo da proporgäo, mas será bom, que ao lado destes escreva também
a forma ritmica equivalente.

31
PROPORGOES RITMICAS

FORMADAS el | tr me tu pes
or

REUNIDOS. ele y

Mir ire fier et

roi be lea rs rol
lier renier ler ira Tee
propor

Va Teen Bp Tears Pertes oft Ten Perf
AI IA A
er ooriprre Lee pt m perl ur pi
Bere leger pr alerce e lepra [pret 1
Fri Pert eg

wer ur ee
Vereine rt Portal Berterlgran

fers ' fer Arce lPererior a]
rr perl pcr

Deep Perera Perrera Tere ty
Du Pe mere peer teens Perce Teer |
Derrota erlernen
Terme ler Terra Der Teepe |

©) Este modo de gratar o
tamente abandonado hoj

Ponto da nota depois da barra de divisio, está comple-

32

QUE - tere» Innen
vor 5 rour ul ror ole

feras Innere rene

7
Y

décerne lepra Drrrrer lora |
5 _ >
i ter brete eri

rare Der rte
Date oral Page |
Dreier liar Feng erre
Deer and tee Tears se Preta |
Puntero armar |

orar PP etree etree tere
Pree

lee ercer ere trp

(hen ei eric en vie grrr

r rol re

Meran Peer Tree ir ee Terre
ft pire port

SETIMA SERIE

PROFORGOES RITMICAS Ife > e Le SP or Lee Eee If tees |
FORMADAS COM GRUPOS
REUNIDOS

gr pipe ort

5. à on 2

Mere ge ep! fer ie ip td
pr pip tt aor oft

Wero lem letal ler

ip Tee Teiler
af Bt

De comer ler Te À mue leg mere pot

um Pa EN
of rf pi

AT RN
ren a dep rr pee dere
Deo Taupe Dope Tamer a Dh sert Macro |
In Terre Deere Dreta
Vogt lern ee rem TR often
Vicar crece pro der peurs re Deere ip a
Peete en ig AE
PAP Teese eT

34

Peer a TES

Pee teererioe t= le Press
I Pipe - i
of }

ker À ir tecreetr
14841

Deméter eric

Chere’ cor

pres Referent = |

°
lor? = lefero crio = |

prem Teeter tripe 1

Tet PTA 1

Porter Poutine Der 1

Péri Trarerari Derio |

- Somo
Moro Peter eer

ira Percer
rm i

Portero = ı=

Tr ertrit tere? ler

pu el

= pee:
For fuer lp t 1
Teer cer mers |

decrecef bee teen |

x ,
MAA

35
EXERCICIOS DE DITADO EM COMPASSOS COMPOSTOS

Como fizemos com os compassos simples, aconselhamos também
para o ditado dos compassos compostos os seguintes exercícios prepa-
ratôrios:

1.0 Formar os compassos compostos tomando por unidade de tem-
po a metade com o ponto f° o quarto com o ponto [” eo oitavo
com o ponto $.

29 Tornar evidente as partes fortes e fracas dos compassos.

3.2 Formar os grupos rítmicos que resultam de diferentes manei-
ras de dividir a unidade de tempo.

4 Formar pequenas proporcóes rítmicas,

O aluno, para escrever com exatidáo o compasso composto, deve
imaginar a estrutura do mesmo compasso com as suas divisoes e subdi-
visdes, como está indicado no seguinte exemplo:

COMPASSO COMPOSTO DE DOIS TEMPOS
tempos

subdivisdes
bis subdivisdes

Sendo a unidade de tempo do compasso composto divisivel em
trés partes, deve ser representada com um valor pontuado. Tomando
portanto como unidade de tempo a metade, o quarto où o oitavo pon-
tuados, o compasso composto de dois tempos deverd ser grafado respec-
tivamente do seguinte modo:

COMPASSO COMPOSTO A DOIS TEMPOS

Para formar o compasso de trés tempos se deverá agrupar très uni-
dades em vez de duas, e para formar o de quatro tempos se deverä
agrupar quatro.

Observamos, porém, que entre as diversas maneiras de escrever 0
compasso composto, a mais usada € a que tem a unidade de tempo
representada com o quarto pontuado.

36

Por isso achamos oportuno escolher este tipo de compasso ao com-
pilarmos os exemplos que oferecemos adiante, deixando ao aluno o tra.
balho de exercitar-se transcrevendo os nossos mesmos exercicios nos
compassos que tém como unidade de tempo a metade e o oitavo,

Os compassos compostos que o aluno encontrar nesta colegáo de
exemplos seráo portanto os seguintes:

COMPASSO COMPOSTO

Tempos IA |
subdivide inte TT Sd ds Ay:
Bieeubatvisses AAAAANE AER ATA RIAD ANA +

GLGCP ÉCOLE | GERLEFGECFEFELELE | ceeterererererercrerere’ à
© aluno deverá exercitar-se em distinguir entre as diferentes partes
que constituem estes compassos, aquelas que tem um ritmo binário
daquelas que tém um ritmo ternário, assinalando respectivamente as
partes fortes e fracas com as letras ¢ ed

Tomando por unidade de tempo o quarto pontuado e dividindo-o
em duas ou mais partes, obtém-se os seguintes grupos:

GRUPOS RITMICOS OBTIDOS PELA DIVISAO DE UMA UNIDADE DE TEMPO
(COMPASSOS COMPOSTOS)

, ‘ . N 2
Ir te pipe leerte ler Peed

A o 10 se as
Kemer lares Io mer lmeser lore or leerer

O aluno tera o cuidado de ter sempre na imaginagäo estes grupos,
a fim de poder em seguida distingui-los, toda vez que separar tempo
por tempo as frases dos compassos compostos que Ihe seräo ditadas,

Como já teve de fazer para os compassos simples, unindo dois ou
mais grupos, o aluno formará proporcóes rítmicas de dois compassos
cada uma, tendo o cuidado de terminá-las sempre sobre uma parte
forte do compasso.

Recordamos mais uma vez ao aluno, que deverá sempre distinguir
as características de cada grupo, pela quantidade de notas que o for-
mam, ou diferente duragäo das mesmas notas: operacóes mais do que
necessárias neste caso, onde os grupos rítmicos säo mais numerosos e
mais variados do que nos compassos simples.

OITAVA SERIE a

emia pata untar dea aguos te pipe dere
romanas se

DS te lgere ieee pipers vie pe part off ge Immer
Coe pe loro ole por soe? viper ployee vie cer ipe? >]
Tr peerigret iter: Igoe oleo leve viter ge Igor ol

a CRE ga
pr terior ritercerin erp ra

taal

reellen ar grrr oe
ir pe pe lora se ripe pr pr [pet ot ole eee pera rad
Degree oma rt rie gerer lg na ripe cerge pere nn
Deere pr plomo vierter ployee ot viceror eerlpre nenn

A E, Unidade de compan de mos tempos hide polo
Pe a ee ee

: E A
Berepipats le ee lg [pre [grt 1
Tree pee pipe ne pee pr loto de pe ar or pipet eI
deep amv proper Lomas ft cere eco pme =
Vr erterr priv degree e pipe it eereesteri =
Peerterr:cerlpnty= IP pr precept om pr cer or ceriprt =
Peete or teren = Eee er pigeon om de eereerigerto= 1
; (oe en om op a
rrı

poor peel pyre re E ole prod rm

38
NONA SERIE

Formanas peros ororos If ql? Iteericecr bees tl

ALTERNADOS COM OS GRUPOS DA OITAVA SERIE

Le ge ppm leere gere ele gear ve ee len
der gr dpe obese er poole rasa ofeegrenplvee ot
Verst pipet vif weeerlp ye leger pros ol
Pr catrloroo rit eue peek rit caer lerne ot
Peeerceripre ey legs gore oiteer eee pro
Feesreccrlpy >! ber slecerps igeeraner gore
Dr arcereloros virer cegipees neuerer lp 72 oy

lercerriprreoléremr leer gee

Draco ere green ete ge pr lm
Bere ter homos de gree riper toe large cep great
Decretan arre gu grp

: y
Deer rip fe oicere en lpr tice ere esceerl gent ot

Dear pecarlor o recargo" cerlprra a Tre cae eier porte à
Tee ar car gone ao or era pro» gr gro [pray
der verge ra itece parce loe deter ere arpa
Dor pe mer pret osier rer grrr ips”

PUE IE

Nee rar caro ere eerie ecre ercer get md
Traccion oe pe ee cromo ae ron pen
Hear cence cion Tec ee e plomo re ge er grip
À grrr reine it perse secure -=ibearee arp corn
Fer err ceci lar pere olor ere orig
Hecrceere carlo eg lpm it gr peur carpe
Teeerecere coor Iprra = lécercur eeorcece 1991
dre os eer Invoke [carpo cer peer iger

Vr eeerecar pr ri? area lem recrear ere or]

40
DECIMA SERIE

meme, ALT Acer Nee ar zar]
ALTERNADOS COM 08 GRUPOS DAS SERIES PRECEDENTES

Ural de pee gro een om >]
Varrearorto negre elo ar ergot Ter gero 9
UT eacerceer loiter ae lomo gee » bee we ergo >
Formes pren ri me]
zur ape retorno] aloe ve gare
d'euro fear fre pv era pr

18e pr peu lem ver acatar era perelo oy
Fr ce rover ee gone gere gp
Hacer irr ip lege tocarlo are gr eurent
dure ecriprenleereer cape peur eee pnt ty
Peter granit puces lent grues pty
AAA A
Fecercecereeceer prt ve leer eer eperceer (green >
[Pra RN
A earn ptt]

41
Mé cour caper ipo ve fear pesar lor rr 1
Ir pr pouerewwpr le pecera pion]
Ir err weuveu par lemmrecr crees promt
Terr cover cogerlo leur eur career]
Ver cover eurer E ur po mr prer=
Vuener e potato ro dorar Üktaer ger e eurem =
der cecerCercrcrariorrty= due eurrtener eng ve
Vier Caer quer caer lgrto— de peer are pez eripret 1
Teese parer phone Tercer gr carrier]
étape ee primer fees meer green
Tecceresoaraee er pert mit eeeere= wergriprer-|
Pcrorereere ce ep pret rm lécreregrerr ergeererlprtr=1
Tr reser cerereccceriprt y= lérererr err args pont r=

ir Daten rm ir coorerocerer|pr7t y= |

=
[ES it werten corer pero]