हडप्पा संस्कृती PPT घरे नगर रचना स्नानगृह

हडप्पा संस्कृती

1. हडप्पा संस्कृती इयत्ता 6 वी इतिहास धडा

2. परिचय • हडप्पा व मोहेनजोदडो येथे उत्खनन झाले. • ही संस्कृती 'सिंधू संस्कृती' म्हणूनही ओळखली जाते. • नगररचना, व्यापार, कला, धर्म याबाबत माहिती मिळते.

3. नगररचना • रस्ते सरळ व रुंद • विटांची घरे • नाले व पाणीपुरवठा व्यवस्था • दोन भाग – दुर्ग व नगर [चित्र: Harappa_Mohenjo_daro_map.png]

4. महत्त्वाची ठिकाणे • हडप्पा (पाकिस्तान) • मोहेनजोदडो • लोथल (गुजरात) • धोलावीरा • कालीबंगण [चित्र: Indus_Valley_Civilization_Map.png]

5. लोकजीवन • शेती – गहू, ज्वारी, कडधान्ये • व्यापार – मोती, धातू, मातीची भांडी • वस्त्र – कापूस, लोक दागिने वापरत • शिकारी, मच्छीमारी, प्राणिपालन [चित्र: indusvalleycivilization.jpg]

6. कला व हस्तकला • मातीची भांडी (सुशोभित) • धातूची मूर्ती – 'नाचणारी मुलगी' • शिक्के, दागिने, खेळणी • शिल्पकला व मूर्तीकला [चित्र: Dancing_Girl_of_Mohenjo-daro.jpg]

7. धर्म व श्रद्धा • देवता – माता देवी, पशुपति शिव • प्राणिपूजा • महास्नानगृह धार्मिक कार्यासाठी वापरले जात असे [चित्र: Pashupati_seal.jpg]

8. महत्त्व • नगररचनेत शिस्तबद्धता • उत्कृष्ट कारागिरी • जगातील प्राचीन शहरी संस्कृतींपैकी अग्रगण्य • भारतीय इतिहासाची सुरुवात दर्शवणारी संस्कृती

9. निष्कर्ष • हडप्पा संस्कृती ही प्राचीन भारताचा सुवर्णकाळ मानली जाते. • आजही तिचे पुरावे आपल्याला इतिहासाची समज देतात. [चित्र: Indus-Valley-Civilization-Map.jpg]