Universisteti i tetoves
Fakulteti i shkencave mjekesore
Mjeksi e pergjithshme
Lenda : Mjeksi Interne
Tema : Apendiciti
Punim Seminarik
Mentor: Naser Qafjani. Punoi:Dorjan Kraja
Tetove 2022
Apandesiti
Eshtë një tub me fund të verbër, i ngjashëm me
gishtin, i lidhur me zorrën e trashë, i cili zhvillohet
në embrion. Apandesiti njerëzor ka një mesatare
prej 9 cm.Diametri i apandesitit është 6 mm. Baza e
apandesitit ndodhet 2 cm (0,79 in) nën valvulën
ileocecale që ndan zorrën e trashë nga zorra e
hollë. Pozicioni i tij brenda barkut korrespondon me
një pikë në sipërfaqe të njohur si pika e McBurney.
Apandesiti është i lidhur me mesenterinë në rajonin e poshtëm të ileumit, nga një
rajon i shkurtër i mesokolonit i njohur si mesoappendix. MIREMBAJTJA E FLORES SE
zorreve
Një funksion i mundshëm i shtojcës njerëzore është një "shtëpi e sigurt" për bakteret
e dobishme në shërimin nga diarreja. Apandesiti është identifikuar si një përbërës i
rëndësishëm i funksionit imunitar të mukozës , veçanërisht përgjigjet imune të
ndërmjetësuara nga qelizat B dhe qelizat T të derivuara ekstremimikisht. Kjo strukturë
ndihmon në lëvizjen e duhur dhe largimin e mbetjeve në sistemin e tretjes, përmban
enë limfatike që rregullojnë patogjenët, dhe së fundmi, madje mund të prodhojë
mbrojtje të hershme që parandalojnë sëmundjet vdekjeprurëse
Apendicitis akut
Eshte pezmatimi i apendiksit, paraqitet ne cdo moshe te jetes por me rralle ne
pleqeri dhe ne moshen nen 3 vjecare.
Etiologjia: faktoret me te rendesishem te
patogjenezes te apendecitit akut.
1- Obstruksioni i lumenit nga trupa te huaj
apo nga copeza te kalcifikuara te fecesit
(fekolit apo ependokolit )
2- Mbyllja e lumenit nga folikujt limfatik te
rritur ne murin e apendiksit te pezmatimit
kateral i mukozes te apendiksit
3- Obstruksion i cekumit apo i kolonit
ascendant , shkaktare me te shpeshte te
apendicitit jane escheria coli dhe
streptococcus fekalis. Ne moshe te hershme
te femijerise lumeni i apendiksit esht i gjere dhe drenohet mire ndersa te
pleqte eshte i obliteruar dhe prandaj rrall her paraqitet.
4- Pezmatimi mund te paraqitet edhe nese lumeni nuk eshte i mbyllur.
Infeksioni paraqitet direkt nga folikujt limfatik ose me rralle ne rruge
hematogjene (apendeciti streptokok)
PAtologjia : procesi inflamator nganjeher mund te qetesohet , ndodh
nese lumeni nuk eshte i mbyllur si te obstruksioni i apendiksit. Ne rastet
kur pezmatimi perparon dhe operacioni nuk eshte bere ne kohe
paraqitet gangrena dhe perforimi i apendiksit me zhvillim te peritonitit
difuz dhe lokal.
Pasqyra klinike :
1- Fillimi i dhimbjeve ne epigastrium
2- Paraqitje e mundimit dhe vjelljes
3- Pas 4-6 oresh dhimbjet jan te lokalizuara ne pjesen e poshtme ne te
djathte abdomenit ne regjionin iliocekal
4- Nese apendiksi nuk qendron ne vendin normal te tij ne fose iliaca ne
te djathte simptomet e pezmatimit nuk jane tipike.
5- Ka paraqitje te anoreksise dhe obstipacion por ne disa raste edhe
paraqitje te diarres ngaqe ngacmohet iliumi.
6- Fryrje abdominale ,Fryrja abdominale, pra e barkut, është ndjesia e
parehatshme e të qenit të ngopur e të fryrë.
Imazhi CT i apendicitit që
demonstron një apendiks të
zgjeruar me ngecje
periapendiciale.
Ekzaminimi klinik:
1- Temperatur trupore e rritur
me karakteristike ndryshim
temperature midis asaj rektale
dhe aksilare
2- Pulsi i shpejtuar dhe
leukocite te rritura
3- Gjuha eshte e shtresuar
4- Pacienti djersin shume dhe
kemben e djathte gjate shtrirjes e
ka te terhequr
5- Testi i tregimit me gisht kur
pyetet per dhimbjen tregon qe
dhimbja i ka filluar ne regjionin
umbelikal dhe tani i dhemb ne regjionin iliocekal
6- Abdomeni ne palpim ka shum ndjeshmeri ne regjionin iliocekal dhe
dhimbje.
Mjekimi: trajtimi behet ne menyre kirurgjikale dhe pas operacionit behet
trajtimi me antibiotik si cefalosporinat dhe gentamicina.
Komplikimet e apendicitit akut:
Peritoniti eshte komplikimi kryesor i cili mund te jete i lokalizuar apo difuz :
1.PErotoniti i lokalizuar manifestohet si:
1- Infiltrati peritiflik apo abces
2- Pelveoperitoniti i cili eshte pezmatim e periteniumit ne regjionin e
komblikut te vogel dhe ndodh kur apendiksi nuk eshte operuar ne kohen
e duhur dhe ka qene i shtrire ne pozicion medial . Zakonisht temperatura
e trupit dhe leukocitet jane te rritura dhe ka regjititet muskular
3- Abcesi ne komblikun e vogel (dauglas) mbledhja e qelbit ne kete
hapesire ngacmon veziken urinare dhe zorren dhe paraqitet dizuria dhe
jashteqitje me permbajtje mukusit
4- Abcesi subfrenik ne anen e djathte formohet me zgjerim intraperiteneal
te infeksionit nga ana laterale e kolonit ascendant. Peritoniti difuz
paraqitet pershkak te perforimit te apendicitit gangrenoz ose si
perhapjes si infeksionit
2. Pileflebitis eshte tromboflebit supuratis i venes me abces ne melci.
Eshte i rralle por vdekjeprures , per kete komplikim pas apendecitit te
perforuar paraqitet temperature , dridhje ,ethe dhe verdheza. Jane te
nevojshme doza te medha antiobiotikesh dhe drenimi i abcesit
3. Iliusi paralitik ndodh per shkak te peritonitit difuz
4. Iliusi mekanik ndodh per shkak te ngjitjeve qe kane shtypur dhe
komprimuar anzat e zorreve
5. Infeksioni dhe qelbezimi i plages operatore. Mund te zhvillohet
gangrene progresive e murit te abdomenit e quajrur gangrena e
meleney.
GAbimet ne diagnozen e apendicitit acut
1- Lokalizimi i gabuar anatomik i apendiksit
• apendiksi ne komblikun e vogel ndjeshmeria me e madhe haset ne
ekzaminimin digiorektal
• apendiksi mbrapa cekumit (retrocekal) dhimbjet jane te lokalizuara
ne regjinin lumbal dhe jane te shoqeruara me veshtirsi dizurike dhe
piuri.
• situs inversus kur apendiksi eshte i vendosur ne fosa iliaca te majte
• te cekumi i levizshem apo te ai i vendosur lart jane shkaktar te
dhimbjeve ne kuadratin e siperm djathte dhe majte abdomenit
• apendeciti i vendosur thelle ne skaj te musculus psoas dhe
opturatorius mund te ndihmojne 2 teste karakteristike : TESTI I
PSOAS; semuri shtrihet ne anen e majte dhe hiperekstensioni i
kembes se djathte shkakton dhimbje , TESTI opturatorius kur fleksioni
i kembes se djathte dhe rotacioni shkaktojn dhimbje ne hipogastrium.
2- Mosha e jetes
Femijet dhe foshnjat; paraqitet shum rralle po kur ndodh ka kto
karakteristika
- Te dhenat amnestike dhe diagnostike veshtire te interpretohen
- Semundja shpejt perparon dhe shkakton peritonit difuz sepse
mekanizmat per lokalizimin e procesit inflamator jan dobta
- Ne pasqyren klinike paraqiten 4 simptoma; ngritja
temperatures , vjellja , dhimbja ne abdomen , dhimbja
lokalizuar
- Cdoher duhet menduar qe apendeciti mund te shoqerohet me
infeksion respirator, gastroenteris etj.
Personat e moshuar.
Simptomat jan te varfra apo nuk ka fare , temperstura dhe
leukocitoza jan pak te shprehura , muri i abdomenit eshte i plogesht ,
mund te ngatrrohet me obstruksion te zorreve
SHtatzania ;
Mitra e zmadhuar e ngre cekumin nga larte dhe dhimbja e apendeciti
akut eshte e lokalizuar ne pjesen e larte te abdomenit dhe me teper
lateralisht , nuk jan te pranishme dhimbje karakteristike ne piken e
mc burney
Konsiderata diagnostike Saktësia e përgjithshme për diagnostikimin
e apendiksit akut është afërsisht 80%, që korrespondon me një
normë mesatare negative të apendektomisë prej 20%. Saktësia
diagnostike ndryshon sipas gjinisë, me një gamë prej 78-92% në
pacientët meshkuj dhe 58-85% në pacientët femra. Historia klasike e
anoreksisë dhe dhimbjes periumbilikale e ndjekur nga nauze, dhimbje
në kuadrantin e poshtëm të djathtë (RLQ) dhe të vjella ndodh vetëm
në 50% të rasteve. Të vjellat që i paraprijnë dhimbjes sugjerojnë
obstruksion intestinal dhe diagnoza e apendicitit duhet të rishikohet.
Diagnoza diferenciale e apendiksit është shpesh një sfidë klinike
sepse apendiciti mund të imitojë disa gjendje abdominale (shih
seksionin Diferencialet). Pacientët me shumë çrregullime të tjera
paraqesin simptoma të ngjashme me ato të apendicitit, si në vijim:
Sëmundja inflamatore e legenit (PID) ose abscesi tubo-ovarian
Endometrioza Kist ose përdredhje ovarian Ureterolithiasis dhe
dhimbje barku renale Leiomyomata degjeneruese e mitrës
Divertikuliti Sëmundja e Crohn Karcinoma e zorrës së trashë
Hematoma e mbështjellësit të rektumit Kolecistiti Enteriti bakterial
Adeniti mezenterik dhe ishemia Përdredhje omentale Kolika biliare
Kolika renale Infeksioni i traktit urinar (UTI) Gastroenteriti
Enterokoliti Pankreatiti Ulçera duodenale e shpuar
DIagniza diferenciale e dhimbjeve ne pjesen e poshtme te djathte
abdomenit, per tu shmangur gabimeve
1- Gastroenteriti akut – paraprin apo zhvillohet njekohesisht me
apendecitin krakteristika ka : vjellje dhe barkqitje te shumta ,
temperatur larte dhe leukocite te rritura , dhimbja dhe lokacioni i saj
eshte i pacaktuar , ecuria e semundjes eshte e shpejte.
2- Limfadeniti mezenterial : paraprijne infeksione respiratore , skuqje
faqeve dhe tharje buzeve , dhimbja ne regjionin umbelikusit , vjellja
paraqit njekohesisht me dhimbjet abdominale, ne palpim dhimbja ne
kuad djathte esht e dobet, simptomini blumberg sesht i theksuar,
hiperekstensioni i lekures nuk eshte i pranishem.
3- Divertikuliti akut i Meckel –
4- KOlikat ureterale nga ana e djatht
5- Ulcera duodenale e perforuar
6- Kolecistiti akut
7- Illeiti akut terminal
Apendiciti kronik – eshte term i gabuar sepse mendohet qe pezmatimi kronik i
apendecitit nuk ekziston megjithate dhimbjet e herpashershme ne fosen iliaca
te djathte shkaktohen per shkakt te pezmatimeve rezidualeve te lehta .
Shpeshhere haset apendiksi me ndryshime fribrotike.mjeksik apendektomi
Mukuola e apendiksit – eshte zgjerim cistik i apendiksit qe paraqitet si pasoje e
mbylkjes se lumenit te apendiksit dhe grumbullimit te mukusit dhe trashjes
fibrotike te mukusit.mjekim apendektomi
Tumoret e apendiksit- karcinoidi i apendiksit eshte tumori me i shpeshte i
lokalizuar i apendiksit dhe i hasur dhe ne apendikset e hequra . Krijohet prej
qelizave argjentofile ne submukoze ne afersi te majes se apendiksit ka ngjyre
te verdhe dhe zakonisht eshte beninj ndersa tipi malinj infiltron neper shtresen
e apendiksit dhe metastazon ne gjendrat limfatike regjionale . Mjekimi behet
me apendektomi apo me Hemikolektomi djathte nese tumori me i madh se 2
cm apo metastzon ne nyjet limfafike.
ADENOKARCINOMI I APENDIKSIT forma me malinje e tumorrit te zorres se
trashe perhapet shpejt ne nyjet limfatike , mjekimi behet me Helikolektomia e
djathte
Rast studimi Mashkulli 19 vjeçar paraqet një histori 2 ditore të dhimbjes
intermitente të kuadratit të poshtëm të barkut në të djathtë. Ai raporton se
dhimbja është përkeqësuar në mënyrë progresive dhe ka lëvizur ngadalë nga
poshtë butonit të barkut dhe tani është më intensive në kuadrantin e poshtëm
të djathtë. Gjithashtu raporton se dhimbja përkeqësohet duke ecur dhe me
makinë deri në ED. Ai ankohet për një episod të të vjellave dhe të përziera me
ndërprerje. Asnjë histori tjetër e rëndësishme mjekësore. Në provim VS janë
Temp 100.4, HR 95, RR 18, BP 110/73 SpO2 99% në RA. Pacienti duket i
parehatshëm dhe është ulur i qetë në barelë. Ekzaminimi është i përshtatshëm
për ndjeshmërinë mbi kuadrantin e poshtëm të djathtë të barkut me
ndjeshmëri të rebound. Nuk ka gjetje të tjera jonormale në provim.
Mjekimi Apendiciti akut trajtohet tradicionalisht kirurgjikale. Apendektomia e
shpejtë ka qenë trajtimi standard për dekada. Thënë kështu, ka pasur studime
të kohëve të fundit që vënë në pikëpyetje mbështetjen ndaj operacionit për
apendicitin e pakomplikuar duke pasur parasysh sëmundshmërinë e lidhur me
apendektominë e hapur. Në mjediset ku ekziston teknologjia laparoskopike, si
shumica dërrmuese e Shteteve të Bashkuara, konsensusi mbetet se ndërhyrja
kirurgjikale është superiore; megjithatë, në mjedise të kufizuara me burime, ka
studime bindëse që sugjerojnë se antibiotikët IV, apo edhe në disa raste
antibiotikët oralë, mund të prodhojnë sukses të mjaftueshëm në trajtim për të
kapërcyer rrezikun që lidhet me apendektominë e hapur. Në këtë kohë
nevojiten studime me fuqi më të madhe për aplikimin e gjerë të qasjes së parë
antibiotike. Trajtimi jo-operativ i apendicitit RebelEM. Udhëzues Skeptikësh për
trajtimin jo-operativ EM të apendiksitit pediatrik. Vlen të përmendet se disa
raste të komplikuara si perforimi me një absces të mbyllur mund të kërkojnë
drenim nga radiologjia intervenuese. Vendimmarrja në këto skenarë duhet të
diskutohet me një ekip ndërdisiplinor për koordinimin e kujdesit.
Pasi të konfirmohet diagnoza, pacientit duhet t'i bëhet NPO dhe antibiotikët IV
duhet të fillojnë në departamentin e urgjencës. Shembuj të antibiotikëve të
përshtatshëm për apendicitin e pakomplikuar përfshijnë ampicilin-sulbactam,
ose cefoxtin, ose një kombinim i metronidazolit dhe ciprofloxacin. Për
apendicitin e komplikuar (perforim, absces, imunokompromis, etj.) mund të
përdoret një karbapenem, si meropenem ose imipenem, ose një penicilinë me
spektër të zgjeruar me një frenues beta-laktamazë, si piperacillin/tazobactam.
Mos harroni reanimimin e lëngjeve IV, kontrollin e dhimbjes dhe antiemetikët.
Analgjezia me doza të arsyeshme të opioideve nuk është treguar të ndryshojë
ekzaminimin abdominal.
Dispozita e Departamentit të Emergjencave
~OSE për apendektominë
~Radiologjia intervenuese për drenimin perkutan të abscesit
~Vëzhgimi në spital për ekzaminime serike
~ Kthehuni pas 12-24 orësh për një ekzaminim të përsëritur
Zgjidhja e çështjes
Pacienti trajtohet me
morfinë IV, ondansetron
dhe 1 litër bolus
Lactated Ringers.
Laboratorët
demonstrojnë një WBC
të ngritur në 13.9k. CT e
barkut/legenit
demonstron një
apendiks të përflakur me
bllokim në kuadrantin e
poshtëm të djathtë në
përputhje me
apendicitin e
pakomplikuar. Nuk ka
dëshmi të perforimit. U
administrua një dozë e vetme cefoksitin dhe u konsultua kirurgu në gatishmëri
për heqjen kirurgjikale. Pacienti pati një ecuri të jashtëzakonshme operative
dhe u lirua në shtëpi më vonë atë mbrëmje.
Mbani një diagnozë të gjerë diferenciale
Një pacient afebril me WBC normale nuk përjashton apendicitin Nuk ka asnjë
shenjë, simptomë apo laborator të vetëm që përjashton plotësisht apendicitin
Analiza e urinës me piuri ose hematuri mund të jetë apendiksit për shkak të një
apendiksi të përflakur pranë fshikëzës dhe hematuria mund të përfaqësojë
nefrolitiazë. . Lokalizimi i dhimbjes mund të jetë atipik për shkak të pozicionit
anatomik të apendiksit dhe dhimbjes së referuar. Ultratingulli duhet të
përdoret si studimi i parë imazherik te fëmijët dhe femrat shtatzëna Ekstremet
e moshës kanë paraqitje atipike që kërkojnë një indeks të lartë dyshimi Tek
femrat që paraqesin dhimbje dhe butësi RLQ, sigurohuni që sëmundjet
gjinekologjike të jenë konsideruar siç duhet, duke përfshirë shtatzëninë
ektopike, përdredhjen ovarian ose abscesin tubo-ovarian. Kontrolloni testikujt!
Mos humbisni rrotullimin. Çdo pacient që del në shtëpi pas një kontrolli
negativ duhet të marrë masat e duhura paraprake të kthimit. Asnjë test nuk
është i përsosur.
Referencat
1. A, Bax , Paterson-Brown S. Numri i qelizave të bardha dhe matja e proteinës
C-reaktive në patentat me apendiksit të mundshëm.
2. Anderson, BA et al. Jam J Surg.Një rishikim sistematik nëse kontrasti oral
është i nevojshëm për diagnozën me tomografi të kompjuterizuar të apendiksit
tek të rriturit.
3. Cope, Z; Silen, Diagnoza e Hershme e Barkut Akut të WCope (Botimi i 22-të).
Nju Jork: Oxford University Press.
4. Dearing, Daniel & A Recabaren, James & Alexander, Magdi. A mund të
kryhet skanimi i tomografisë së kompjuterizuar në mënyrë efektive në
diagnozën e apendicitit akut pa sëmundje të shtuar të kontrastit rektal?.
Kirurgu amerikan.
5.DeKoning, E. Apendiciti akut. Kapitulli 84. Në: Tintinalli J, ed. Mjekësia e
urgjencës: Një udhëzues gjithëpërfshirës studimor. botimi i 7-të.
6. Humes, D dhe Simpson, J. Rishikimi klinik: Apendiciti akut.
7. Ivan Pepic, kirurgjia dhe trajtimi apendiksit
8. Hans Frick, Reinhard Putz, atlasi i anatomise humane