POLITIKAL AT PANSIBIKONG PAKIKILAHOK QUARTER 4 – MODULE 3
PAKIKILAHOK NA PAMPOLITIKA Ang salitang politika ay galing sa salitang griyego na “polis” na nangangahulugang mga gawain sa isang lungsod estado . Ang pakikilahok naman ay galing sa salitang Latin na “ participatio ” na ang ibig sabihin ay makisali . Ang Politikal na Pakikilahok ay tumutukoy sa mga Gawain ng mga tao na may kinamalaman sa pamamahala ng mga lungsod estado o nakikibahagi sa pamamalakad ng ating bansa . Ang Pilipinas ay isang bansang demokratiko na nangangahulugan na ang kapangyarihan ay nasa kamay ng mga tao .
DALAWANG URI NG PAKIKILAHOK TUWIRAN – Ang pakikilahok ng mga mamamayan ay direktang naipaparating ang kanilang mga ninanais sa mga taong kinauukulan . DI-TUWIRAN – Ang mga kagustuhan ng mga mamamayan ay ipararating sa mga kinatawan na pinili ng tao sa pamamagitan ng pag boto.
MGA PARAAN NG PAKIKILAHOK MalayangPamamahayag at Mapayapang Pagtitipon Ang Karapatan sa pamamahayag ay napakaloob sa Saligang Batas ng 1987 sa Artikulo III ng Katipunan ng mga Karapatan. Nakasaad dito na ang mga mamamayan ay may Karapatan na ipahayag ang kanilang mga saloobin at damdamin sa pamamagitan ng malayang pagpapahayg o pagsasalita .
TUNGKULIN NG MEDIA SA PAMPUBLIKONG PAMAMAHALA Magpaalam - Tungkulin ng media na ipahayag sa madla ang mga nararamdaman , nakikita , at naiisip ng mga tao . Kinakailang ng media na ipaalam sa mga mamamayan ang kaganapan at magsilbi bilang tagabantay ng mga Gawain ng pamahalaan . b. Impluwensiya – tungkulin nilang magbigay nang sapat na impormasyon sa mga mamamayan upang sila ay makabuo ng sariling opinion.
PAGBOTO Bilang mga mamamayan ng ating bansa , tungkulin natin na makibahagi sa pamamahala maging tuwiran man o sa pamamagitan ng pagpili ng ating kinatawan . Napakaloob sa Saligang Batas ng 1987 ang Karapatan sa paghalal at maihalal sa isang posisyon .
IBA’T – IBANG URI NG PAGBOTO: Eleksyon - Isang pormal na proseso ng pagpili ng mga mamamayan ng mga opisyal na sa tingin nila ay may kakayahan mamuno at mapagkakatiwalaan . b. Plebesito – Paraan ng pagboto ng mga mamamayan ng kanilang pagsang-ayon o pagtutol sa isang panukala . Recall – Paraan ng pagboto kung saan ang isang nanalong kandidato sa isang eleksyon ay matatanggal sa kaniyang puwesto bago pa man matapos ang kaniyang termino . Initiative – Proseso kung saan ang mga mamamayan ay nabibigyan ng pagkakataon upang magmungkahi ng batas. Referendum – Pagboto ng tao laban o pabor sa isang panlipunang isyu .
Sino- sino ang maaaring bomoto ? Batay sa Artikulo V ng Saligang Batas 1 2 3 4 Mamamayan ng Pilipinas May edad na labingwalong taong gulang sa araw ng eleksyon . Residente ng Pilipinas sa loob ng isang taon . Residente sa lugar ng pinili niyang bumoto sa loob ng anim na buwan sa petsang itinakda sa pagdaraos ng eleksyon .
MGA PARAAN NG PAKIKILAHOK 3. Paglahok sa Civil Society Ito ay isang patunay na ang mga mamamayan ay Malaya at may Karapatan na makilahok sa iba’t ibang Samahan na maaaring magpaunlad sa kaniyang lipunang kinabibilangan . Civil Society Groups Mga Samahan kung saan naipaparating ng mga mamamayan ang kanilang mga panganagilanagn sa pamahalaan . Itinuturing “ ikatlong sektor ” ng Lipunan na iba sa pamahalaan at Negosyo.
Kinabibilangan ng Civil Society A. Mga grupo ng non-governmental organizations at mga institusyon na nagsusulong ng interes ng mga mamamayan . B. Mga organisasyon at indibidwal na hindi konektado sa pamahalaan . C. Mga non-profit organization.
Civil Society Grupo ng mga mamamayan na layunin ay makatulong sa mga tao . Nagsisilbing tulay ng mga mamamayan sa pamahalaan . Nagsisilbing boses at mata ng mga mamamayan . Pribadong Samahan na may sariling pondo . a. Non-Governmental Organization (NGO) b. People’s Organization (Grassroot Organization) Uri ng mga organisasyong kabilang sa civil society. Kinabibilangan ng mga mamamayang direktang naaapektuhan ng mga problema . May particular na layunin at ipinaglalaban .
Mga People’s Organization at ang Kanilang Katungkulan : I . Traditional Organizations (TANGOs) – mga organisasyon na tumutulong sa mga mahihirap na pamilya at indibidwal sa pamamagitan ng kanilang pagkakawanggawa . 2. Funding Agency NGOs (FUDANGOs) – mga organisasyon na naglalayong magbigay ng tulong pinansyal sa mga gawaing pangkabuhayan . 3. Development, Justice, and Advocacy NGOs (DJANGOs) – mga organisasyon na nagbibigay serbisyong legal at medical sa mga komunidad .
Mga People’s Organization at ang Kanilang Katungkulan : 4. Professional, Academic, and Civic Organizations (PACOs) – mga organisasyon ng mga propesyonal at mga nasa edukasyonal na institusyon . 5. Government-run and Initiated Peoples’ Organization (GRIPO) – organisasyon na nabuo sa pamamagitan ng pamahalaan . 6. Genuine, Autonomous POs (GAPO) – mga Pos na itinayo mula sa inisyatibo ng mamamayan at hindi ng pamahalaan .
CIVIL SOCIETY Sa pamamagitan ng mga NGOs at POs nakatutulong ang mga mamamayan sa pagpapaunlad ng ating bansa at aktibo silang nakikilahok sa mga gawaing panlipunan na may malaking epekto sa kanilang mga pamumuhay . Naging bukas ang isipan ng mga tao at natutuhan nilang irespeto ang mga paniniwala ng kanilang kapwa . Natugunan ang mga surilanin at pangangailngan ng mga mamamayan na hindi nabibigyang pansin at natutugunan ng pamahalaan .
Gawaing Pansibiko Ito ay ang pakikilahok sa mga gawaing pangkaunlaran at naglalayon na malutas ang mga suliranin o isyu na dapat mabigyan ng pansin . Ang mga gawaing pansibiko ay mga Gawain na tungkol sa kalikasan , kalusugan , edukasyon , kabuhayan , at pampublikong serbisyo .
Mga Halimbawa ng Gawaing Pansibiko Pagsali sa mga Organisasyong Pansibiko na may Layuning Makatulong sa Pag- unlad ng Pamayanan at ng Bansa . Ang mga organisasyong pansibiko ay mga Samahan na pinangungunahan ng mga pribadong sektor at mga non-governmental organization. Sila ay nanglilingkod nang walang bayad at tmutulong sa iba’t ibang panlipunang Gawain. Ang kanilang Gawain ay maaaring may kinalaman sa pagsugpo sa katiwalian , pagsusulong ng mga program laban sa kahirapan at pangangalaga sa kapaligiran . .
Mga Pribadong Samahan na Tumutulong sa mga Mamamayan Gawad Kalinga (GK) May layunin na mabawasan ang mga bilang ng mahihirap na Pilipino. Naglalayong makatulong sa pamamagitan ng pagpapatayo ng disenteng bahay para sa mga mahihirap na pamilya at pagkakataon upang makatapos ng pag-aaral ang mga bata. Sila rin ay nag- aanyaya ng mga volunteers upang maging katuwang nila sa pagtulong sa mga komunidad .
Mga Pribadong Samahan na Tumutulong sa mga Mamamayan b. Philippine Red Cross Sila ay may pangunahing tungkulin na mangalap at mamahagi ng dugong panagip buhay . Tumutulong din sila tuwing may sakuna kagaya na lamang ng lindol , bagyo , baha , pandemia, at iba pa.
Mga Pribadong Samahan na Tumutulong sa mga Mamamayan c. Philippine Animal Welfare Society Ito ay isang organisasyon na may mga programang naghahangad mapangalagaan at mabigyan ng proteksiyon ang mga hayop . Pursigido rin ang PAWS na mabigyan ng kaparusahan ang sino mang lalabag sa mga Karapatan ng hayop .
Mga Pribadong Samahan na Tumutulong sa mga Mamamayan d. Bantay Bata Sila ay tumutulong sa mga batang nakararanas ng iba’t ibang uri ng pang- aabuso . Layunin nito na mapagsilbihan at mabigyan ng proteksyon ang mga batang walang kakayahan upang alagaan ang kanilang sarili . Sila ay nagsasagawa ng mga feeding at nagbibigay ng scholarship program.
Mga Halimbawa ng Gawaing Pansibiko 2. Pagpaparating Sa Mga Awtoridad Ng Mga Kinakailangang Gawin Bilang isang mamamayan tungkulin mong malaman at makialam sa mga nangyayari sa paligid mo. Kung may Nakita kang mali o hindi dapat , kinakailangan mo itong ipaalam sa mga may kapangyarihan o mga organisasyon na may kinalaman dito upang mabigyan ito agad nang aksyon . .
Mga Halimbawa ng Gawaing Pansibiko 3. Pagtulong na Umangat ang Ating Kapwa Pilipino Upang maiangat ang kalagayan ng ating kapwa Pilipino maaari tayong tumulong o magkawanggawa . Maaari tayong magbigay ng mga donasyon o mangalap ng pondo at ibigay sa mga nangangailangan upang matugunan nilaa ang kanilang pang- araw - araw na pangangailangan laung lalo na sa mga panahon ng sukuna o kalamidad . .
Mga Halimbawa ng Gawaing Pansibiko 4. Pangangalaga sa mga Likas na Yaman at mga Pampublikong Pasilidad Ang ating bansa ay binayayaa n ng maraming mga likas na yaman . Ito ay ginagamit natin upang matugunan ang ating mga pangangailangan kaya nararapat lamang na pangalagaan at linangin ang mga ito para na rin sa susunod na henerasyon . Kinakailangan din nating pangangalagaan ang mga impraestruktura at pampublikong lugar na ipinatayo ng ating pamahalaan . .
Where and when is the text set? What major historical events occurred or were occurring at the time the text was written or set? What wars or conflicts were occurring? What technology was available? Is there any language or vocabulary specific to the time period? Questions to Ask: Your Turn When researching historical context, consider the following: History books or websites Newspaper excerpts Historical timelines Online dictionaries and encyclopaedias Where to Look:
Social Context How a text reflects the nature of a particular society, including gender roles, social customs and norms and social divisions. This might include the value and attitudes held by society at the time, dominant and marginalised groups, relationships and interactions between people or the social hierarchy based on race, class or gender.
Your Turn What was society like at the time the text was produced or set? Who held power and which groups were marginalised in society? What were the social norms or customs? Was there a hierarchy influenced by gender, race or class? What rules existed around behaviours and interactions? Questions to Ask: When researching social context, consider the following: History books or websites Diary entries Movies or other texts set in the same time period Online dictionaries and encyclopaedias Where to Look:
Cultural Context How a text has been influenced by the cultural features, traditions, beliefs, customs, and way of life specific to a particular group of people. This might include factors related to race, nationality, geographical area or religion. It might also include literature, art, music, media, fashion or the nature of work and occupations.
Your Turn What can you find out about the culture of the dominant group that the text focuses on? What were the dominant religions at the time? What literature, media, art, music or fashion was popular at the time the text was written or set? What were the expected roles or occupations of people? Questions to Ask: When researching social context, consider the following: History books or websites Diary entries Newspaper articles Movies or other texts set in the same time period Where to Look:
Political Context How a text has been shaped by factors relating to the government or public affairs of a country. This might include political events, authority figures or the type of government in control, how they exercise power and whether the text is created to further a particular political agenda.
Your Turn Who was in power at the time the text was produced? What type of government was it? How did this person or group exercise power? Did the author of the text support or oppose this type of government? Questions to Ask: When researching political context, consider the following: History books or websites Online encyclopaedias Where to Look:
Personal Context How a reader's response to a text is shaped by the personal circumstances in their life that influence the way they perceive the world, and ultimately, the way they interpret the text. This might include key parts of reader's identity (e.g. age, gender, race, occupation, location), their significant life experiences and/or their values, attitudes and beliefs.
Your Turn What are the key parts of your identity that might influence the way in which you view the world? What are your most significant life experiences? What are your values, attitudes and beliefs? Do you enjoy reading or viewing texts of a particular genre? Questions to Ask: When making notes on personal context, consider the following: Your age, gender, ethnicity, family, location, occupation, education level etc. Your experience with reading or viewing other texts Your upbringing and life experiences Where to Look:
Your Turn What genre does the text fit into? You might also consider sub-genres or hybrid genres? What are the associated conventions of this genre? Does the text adhere to, challenge or subvert any of these conventions or expectations? Why do you think it does that? Questions to Ask: When researching genre, consider the following: Online dictionaries and encyclopaedias Literature or media websites Other texts that fit into the same genre Where to Look:
To Conclude Understanding context can help us delve deeper into our analysis by understanding the world in which the text was produced, set or received. Texts can act as mirrors, encouraging us to reflect on ourselves and our world. When studying texts in English class, consider how context has shaped or influenced the text and how our own knowledge of context can affect our responses to texts. Goodluck!