Sáng kiến kinh nghiệm Dạy và học chủ đề Tệp và quản lí tệp theo phương pháp và kĩ thuật tổ chức hoạt động tự học của học sinh.pdf
lop3eduvn
1 views
46 slides
Feb 13, 2025
Slide 1 of 46
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
About This Presentation
a. Xác định vấn đề cần giải quyết trong dạy học chuyên đề/chủ đề sẽ xây dựng
(xác định tên chuyên đề/chủ đề)
Vấn đề cần giải quyết có thể là một trong các loại sau:
- Vấn đề tìm kiếm, xây dựng kiến thức mới
- V�...
a. Xác định vấn đề cần giải quyết trong dạy học chuyên đề/chủ đề sẽ xây dựng
(xác định tên chuyên đề/chủ đề)
Vấn đề cần giải quyết có thể là một trong các loại sau:
- Vấn đề tìm kiếm, xây dựng kiến thức mới
- Vấn đề kiểm nghiệm, ứng dụng kiến thức
- Vấn đề tìm kiếm, xây dựng, kiểm nghiệm và ứng dụng kiến thức mới
Size: 600.49 KB
Language: none
Added: Feb 13, 2025
Slides: 46 pages
Slide Content
1
BÁO CÁO KẾT QUẢ
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
1. Lời giới thiệu
Trong tháng 8/2018, Sở GD &ĐT Vĩnh Phúc đã tổ chức tập huấn về phương
pháp và kĩ thuật tổ chức các hoạt động tự học của học sinh cho giáo viên THPT ở
tất cả các bộ môn trên toàn địa bàn Tỉnh Vĩnh Phúc. Nhận thấy đây là phương pháp
và kĩ thuật dạy học phát huy được tính tích cực, chủ động học tập của học sinh góp
phần phát triển năng lực người học, tôi đã tiến hành áp dụng ngay từ năm học 2018
– 2019. Cùng với hiệu quả của hội thảo chuyên đề cấp trường, cấp cụm và cấp Tỉnh
về xây dựng chuyên đề dạy học vào tháng 12/2018, tôi đã chọn đề tài “Dạy và học
chủ đề Tệp và quản lí tệp theo phương pháp và kĩ thuật tổ chức hoạt động tự học của
học sinh” làm báo cáo SKKN của mình trong năm học này với mong muốn trao đổi
kinh nghiệm và PPDH với tổ/nhóm chuyên môn nói riêng và các đồng nghiệp ở các
bộ môn khác ở trường THPT Bình Xuyên nói chung.
2. Tên sáng kiến
DẠY VÀ HỌC CHỦ ĐỀ “TỆP VÀ QUẢN LÍ TỆP” THEO PHƯƠNG PHÁP
VÀ KỸ THUẬT TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC CỦA HỌC SINH
3. Tác giả sáng kiến
- Họ tên: Nguyễn Khánh Tâm
- Môn: Tin học
- Chức vụ: Tổ phó Tổ Toán – Tin
- Đơn vị: Trường THPT Bình Xuyên
4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến
- Họ tên: Nguyễn Khánh Tâm
- Môn: Tin học
- Chức vụ: Tổ phó Tổ Toán – Tin
- Đơn vị: Trường THPT Bình Xuyên
5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến
- Môn Tin học lớp 10
6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: Tháng 12 năm 2018 Lop3.edu.vn
2
7. Mô tả bản chất của sáng kiến
7.1. Về nội dung của sáng kiến
Sáng kiến được trình bày gồm 3 phần:
PHẦN I: CƠ SƠ LÝ LUẬN
Nội dung:
- Nghiên cứu về quy trình xây dựng chuyên đề/chủ đề dạy học và kiểm tra, đánh giá
trong quá trình dạy học.
- Nghiên cứu về phương pháp và kỹ thuật tổ chức hoạt động tự học của học sinh
PHẦN II. NỘI DUNG
Nội dung: Thiết kế chủ đề dạy học “Tệp và quản lí tệp” theo phương pháp và kỹ
thuật tổ chức hoạt động tự học của học sinh
PHẦN III. THỰC NGHIỆM
Nội dung: Tổ chức dạy học – Phân tích kết quả và đánh giá Lop3.edu.vn
3
PHẦN I: CƠ SƠ LÝ LUẬN
Nội dung:
- Nghiên cứu về quy trình xây dựng chuyên đề/chủ đề dạy học và kiểm tra, đánh giá
trong quá trình dạy học.
- Nghiên cứu về phương pháp và kỹ thuật tổ chức hoạt động tự học của học sinh
- Nghiên cứu một số kỹ thuật dạy học tích cực
1. Quy trình xây dựng chuyên đề/chủ đề dạy học và kiểm tra, đánh giá trong
quá trình dạy học
1.1. Quy trình xây dựng chuyên đề/chủ đề dạy học
Mỗi chuyên đề/chủ đề dạy học phải giải quyết trọn vẹn một vấn đề học tập. Vì
vậy, việc xây dựng mỗi chuyên đề/chủ đề dạy học cần thực hiện theo quy trình như
sau:
a. Xác định vấn đề cần giải quyết trong dạy học chuyên đề/chủ đề sẽ xây dựng
(xác định tên chuyên đề/chủ đề)
Vấn đề cần giải quyết có thể là một trong các loại sau:
- Vấn đề tìm kiếm, xây dựng kiến thức mới
- Vấn đề kiểm nghiệm, ứng dụng kiến thức
- Vấn đề tìm kiếm, xây dựng, kiểm nghiệm và ứng dụng kiến thức mới
Tùy theo nội dung kiến thức, kiều kiện thực tế của nhà trường, địa phương, năng lực
giáo viên và học sinh, có thể xác định một trong các mức độ sau:
Mức 1: Giáo viên đặt vấn đề, nêu cách giải quyết vấn đề. Học sinh thực hiện
cách giải quyết vấn đề theo hướng dẫn của giáo viên. Giáo viên đánh giá kết quả làm
việc của học sinh.
Mức 2: Giáo viên nêu vấn đề, gợi ý để học sinh tìm ra cách giải quyết vấn đề.
Học sinh thực hiện cách giải quyết vấn đề với sự giúp đỡ của giáo viên khi cần. Giáo
viên và học sinh cùng đánh giá.
Mức 3: Giáo viên cung cấp thông tin tạo tình huống có vấn đề. Học sinh phát
hiện và xác định vấn đề nảy sinh, tự đề xuất các giải quyết, giải pháp và lựa chọn Lop3.edu.vn
4
giải pháp. Học sinh thực hiện giải pháp để giải quyết vấn đề. Giáo viên và học sinh
cùng đánh giá.
Mức 4: Học sinh tự lực phát hiện vấn đề nảy sinh trong hoàn cảnh của mình
hoặc cộng đồng, lựa chọn vấn đề cần giải quyết. Học sinh giải quyết vấn đề, tự đánh
giá chất lượng, hiệu quả, có ý kiến bổ sung của giáo viên khi kết thúc.
b. Xác định chuẩn kiến thức, kĩ năng, thái độ theo chương trình hiện hành và các
hoạt động dự kiến sẽ tổ chức cho học sinh theo phương pháp dạy học tích cực, từ
đó xác định các năng lực và phẩm chất có thể hình thành cho học sinh trong
chuyên đề sẽ xây dựng.
* Biểu hiện phẩm chất của học sinh
Phẩm chất Cấp trung học phổ thông
1. Yêu nước
– Tích cực, chủ động vận động người khác tham gia các hoạt
động bảo vệ thiên nhiên.
– Tự giác thực hiện và vận động người khác thực hiện các quy
định của pháp luật, góp phần bảo vệ và xây dựng Nhà nước xã
hội chủ nghĩa Việt Nam.
– Chủ động, tích cực tham gia và vận động người khác tham
gia các hoạt động bảo vệ, phát huy giá trị các di sản văn hoá.
– Đấu tranh với các âm mưu, hành động xâm phạm lãnh thổ,
biên giới quốc gia, các vùng biển thuộc chủ quyền và quyền
chủ quyền của quốc gia bằng thái độ và việc làm phù hợp với
lứa tuổi, với quy định của pháp luật.
- Sẵn sàng thực hiện nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc.
2. Nhân ái
Yêu quý mọi
người
– Quan tâm đến mối quan hệ hài hoà với những người khác.
– Tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của mọi người; đấu
tranh với những hành vi xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp
của tổ chức, cá nhân.
Lop3.edu.vn
5
Phẩm chất Cấp trung học phổ thông
– Chủ động, tích cực vận động người khác tham gia các hoạt
động từ thiện và hoạt động phục vụ cộng đồng.
Tôn trọng sự
khác biệt giữa
mọi người
– Tôn trọng sự khác biệt về lựa chọn nghề nghiệp, hoàn cảnh
sống, sự đa dạng văn hoá cá nhân.
– Có ý thức học hỏi các nền văn hoá trên thế giới.
– Cảm thông, độ lượng với những hành vi, thái độ có lỗi của
người khác.
3. Chăm chỉ
Ham học - Có ý thức đánh giá điểm mạnh, điểm yếu của bản thân, thuận
lợi, khó khăn trong học tập để xây dựng kế hoạch học tập.
– Tích cực tìm tòi và sáng tạo trong học tập; có ý chí vượt qua
khó khăn để đạt kết quả tốt trong học tập.
Chăm làm – Tích cực tham gia và vận động mọi người tham gia các công
việc phục vụ cộng đồng.
– Có ý chí vượt qua khó khăn để đạt kết quả tốt trong lao
động.
– Tích cực học tập, rèn luyện để chuẩn bị cho nghề nghiệp
tương lai.
4. Trung thực
- Nhận thức và hành động theo lẽ phải.
– Sẵn sàng đấu tranh bảo vệ lẽ phải, bảo vệ người tốt, điều tốt.
–Tự giác tham gia và vận động người khác tham gia phát hiện,
đấu tranh với các hành vi thiếu trung thực trong học tập và
trong cuộc sống, các hành vi vi phạm chuẩn mực đạo đức và
quy định của pháp luật.
5. Trách nhiệm
Có trách nhiệm
với bản thân
– Tích cực, tự giác và nghiêm túc rèn luyện, tu dưỡng đạo đức
của bản thân. Lop3.edu.vn
6
Phẩm chất Cấp trung học phổ thông
– Có ý thức sử dụng tiền hợp lí khi ăn uống, mua sắm đồ dùng
học tập, sinh hoạt.
– Sẵn sàng chịu trách nhiệm về những lời nói và hành động
của bản thân.
Có trách nhiệm
với gia đình
- Có ý thức làm tròn bổn phận với người thân và gia đình.
– Quan tâm bàn bạc với người thân, xây dựng và thực hiện kế
hoạch chi tiêu hợp lí trong gia đình.
Có trách nhiệm
với nhà trường
và xã hội
– Tích cực tham gia và vận động người khác tham gia các hoạt
động công ích.
– Tích cực tham gia và vận động người khác tham gia các hoạt
động tuyên truyền pháp luật.
– Đánh giá được hành vi chấp hành kỉ luật, pháp luật của bản
thân và người khác; đấu tranh phê bình các hành vi vô kỉ luật,
vi phạm pháp luật.
Có trách nhiệm
với môi trường
sống
– Hiểu rõ ý nghĩa của tiết kiệm đối với sự phát triển bền vững;
có ý thức tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên; đấu tranh ngăn
chặn các hành vi sử dụng bừa bãi, lãng phí vật dụng, tài
nguyên.
– Chủ động, tích cực tham gia và vận động người khác tham
gia các hoạt động tuyên truyền, chăm sóc, bảo vệ thiên nhiên,
ứng phó với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững.
* Biểu hiện năng lực của học sinh
- Các năng lực chung
Năng lực Cấp trung học phổ thông
1. Năng lực tự chủ và tự học
Tự lực Luôn chủ động, tích cực thực hiện những công việc của bản
thân trong học tập và trong cuộc sống; biết giúp đỡ người sống
ỷ lại vươn lên để có lối sống tự lực. Lop3.edu.vn
7
Năng lực Cấp trung học phổ thông
Tự khẳng định
và bảo vệ quyền,
nhu cầu chính
đáng
Biết khẳng định và bảo vệ quyền, nhu cầu cá nhân phù hợp với
đạo đức và pháp luật.
Tự điều chỉnh
tình cảm, thái
độ, hành vi của
mình
– Đánh giá được những ưu điểm và hạn chế về tình cảm, cảm
xúc của bản thân; tự tin, lạc quan.
– Biết tự điều chỉnh tình cảm, thái độ, hành vi của bản thân;
luôn bình tĩnh và có cách cư xử đúng.
– Sẵn sàng đón nhận và quyết tâm vượt qua thử thách trong
học tập và đời sống.
– Biết tránh các tệ nạn xã hội.
Thích ứng với
cuộc sống
– Điều chỉnh được hiểu biết, kĩ năng, kinh nghiệm của cá nhân
cần cho hoạt động mới, môi trường sống mới. – Thay đổi được
cách tư duy, cách biểu hiện thái độ, cảm xúc của bản thân để
đáp ứng với yêu cầu mới, hoàn cảnh mới
Định hướng
nghề nghiệp
– Nhận thức được cá tính và giá trị sống của bản thân.
– Nắm được những thông tin chính về thị trường lao động, về
yêu cầu và triển vọng của các ngành nghề.
– Xác định được hướng phát triển phù hợp sau trung học phổ
thông; lập được kế hoạch, lựa chọn học các môn học phù hợp
với định hướng nghề nghiệp của bản thân.
Tự học, tự hoàn
thiện
– Xác định được nhiệm vụ học tập dựa trên kết quả đã đạt
được; biết đặt mục tiêu học tập chi tiết, cụ thể, khắc phục
những hạn chế.
– Đánh giá và điều chỉnh được kế hoạch học tập; hình thành
cách học riêng của bản thân; tìm kiếm, đánh giá và lựa chọn
được nguồn tài liệu phù hợp với mục đích, nhiệm vụ học tập Lop3.edu.vn
8
Năng lực Cấp trung học phổ thông
khác nhau; ghi chép thông tin bằng các hình thức phù hợp,
thuận lợi cho việc ghi nhớ, sử dụng, bổ sung khi cần thiết.
– Tự nhận ra và điều chỉnh được những sai sót, hạn chế của
bản thân trong quá trình học tập; suy ngẫm cách học của mình,
rút kinh nghiệm để có thể vận dụng vào các tình huống khác;
biết tự điều chỉnh cách học.
– Biết thường xuyên tu dưỡng theo mục tiêu phấn đấu cá nhân
và các giá trị công dân.
2. Năng lực giao tiếp và hợp tác
Xác định mục
đích, nội dung,
phương tiện và
thái độ giao tiếp
– Xác định được mục đích giao tiếp phù hợp với đối tượng và
ngữ cảnh giao tiếp; dự kiến được thuận lợi, khó khăn để đạt
được mục đích trong giao tiếp.
– Biết lựa chọn nội dung, kiểu loại văn bản, ngôn ngữ và các
phương tiện giao tiếp khác phù hợp với ngữ cảnh và đối tượng
giao tiếp.
– Tiếp nhận được các văn bản về những vấn đề khoa học, nghệ
thuật phù hợp với khả năng và định hướng nghề nghiệp của
bản thân, có sử dụng ngôn ngữ kết hợp với các loại phương
tiện phi ngôn ngữ đa dạng.
– Biết sử dụng ngôn ngữ kết hợp với các loại phương tiện phi
ngôn ngữ đa dạng để trình bày thông tin, ý tưởng và để thảo
luận, lập luận, đánh giá về các vấn đề trong khoa học, nghệ
thuật phù hợp với khả năng và định hướng nghề nghiệp.
– Biết chủ động trong giao tiếp; tự tin và biết kiểm soát cảm
xúc, thái độ khi nói trước nhiều người.
Thiết lập, phát
triển các quan hệ
xã hội; điều
– Nhận biết và thấu cảm được suy nghĩ, tình cảm, thái độ của
người khác. Lop3.edu.vn
9
Năng lực Cấp trung học phổ thông
chỉnh và hoá giải
các mâu thuẫn
– Xác định đúng nguyên nhân mâu thuẫn giữa bản thân với
người khác hoặc giữa những người khác với nhau và biết cách
hoá giải mâu thuẫn.
Xác định mục
đích và phương
thức hợp tác
Biết chủ động đề xuất mục đích hợp tác để giải quyết một vấn
đề do bản thân và những người khác đề xuất; biết lựa chọn
hình thức làm việc nhóm với quy mô phù hợp với yêu cầu và
nhiệm vụ.
Xác định trách
nhiệm và hoạt
động của bản
thân
Phân tích được các công việc cần thực hiện để hoàn thành
nhiệm vụ của nhóm; sẵn sàng nhận công việc khó khăn của
nhóm.
Xác định nhu
cầu và khả năng
của người hợp
tác
Qua theo dõi, đánh giá được khả năng hoàn thành công việc
của từng thành viên trong nhóm để đề xuất điều chỉnh phương
án phân công công việc và tổ chức hoạt động hợp tác.
Tổ chức và
thuyết phục
người khác
Biết theo dõi tiến độ hoàn thành công việc của từng thành viên
và cả nhóm để điều hoà hoạt động phối hợp; biết khiêm tốn
tiếp thu sự góp ý và nhiệt tình chia sẻ, hỗ trợ các thành viên
trong nhóm.
Đánh giá hoạt
động hợp tác
Căn cứ vào mục đích hoạt động của các nhóm, đánh giá được
mức độ đạt mục đích của cá nhân, của nhóm và nhóm khác; rút
kinh nghiệm cho bản thân và góp ý được cho từng người trong
nhóm.
Hội nhập quốc tế – Có hiểu biết cơ bản về hội nhập quốc tế.
– Biết chủ động, tự tin trong giao tiếp với bạn bè quốc tế; biết
chủ động, tích cực tham gia một số hoạt động hội nhập quốc tế
phù hợp với bản thân và đặc điểm của nhà trường, địa phương. Lop3.edu.vn
10
Năng lực Cấp trung học phổ thông
– Biết tìm đọc tài liệu nước ngoài phục vụ công việc học tập và
định hướng nghề nghiệp của mình và bạn bè.
3. Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo
Nhận ra ý tưởng
mới
Biết xác định và làm rõ thông tin, ý tưởng mới và phức tạp từ
các nguồn thông tin khác nhau; biết phân tích các nguồn thông
tin độc lập để thấy được khuynh hướng và độ tin cậy của ý
tưởng mới.
Phát hiện và làm
rõ vấn đề
Phân tích được tình huống trong học tập, trong cuộc sống; phát
hiện và nêu được tình huống có vấn đề trong học tập, trong
cuộc sống.
Hình thành và
triển khai ý
tưởng mới
Nêu được nhiều ý tưởng mới trong học tập và cuộc sống; suy
nghĩ không theo lối mòn; tạo ra yếu tố mới dựa trên những ý
tưởng khác nhau; hình thành và kết nối các ý tưởng; nghiên
cứu để thay đổi giải pháp trước sự thay đổi của bối cảnh; đánh
giá rủi ro và có dự phòng.
Đề xuất, lựa
chọn giải pháp
Biết thu thập và làm rõ các thông tin có liên quan đến vấn đề;
biết đề xuất và phân tích được một số giải pháp giải quyết vấn
đề; lựa chọn được giải pháp phù hợp nhất.
Thiết kế và tổ
chức hoạt động
- Lập được kế hoạch hoạt động có mục tiêu, nội dung, hình
thức, phương tiện hoạt động phù hợp;
– Tập hợp và điều phối được nguồn lực (nhân lực, vật lực) cần
thiết cho hoạt động.
– Biết điều chỉnh kế hoạch và việc thực hiện kế hoạch, cách
thức và tiến trình giải quyết vấn đề cho phù hợp với hoàn cảnh
để đạt hiệu quả cao.
– Đánh giá được hiệu quả của giải pháp và hoạt động.
Tư duy độc lập Biết đặt nhiều câu hỏi có giá trị, không dễ dàng chấp nhận
thông tin một chiều; không thành kiến khi xem xét, đánh giá Lop3.edu.vn
11
Năng lực Cấp trung học phổ thông
vấn đề; biết quan tâm tới các lập luận và minh chứng thuyết
phục; sẵn sàng xem xét, đánh giá lại vấn đề.
- Một số năng lực đặc thù
a) Năng lực ngôn ngữ: Năng lực ngôn ngữ của học sinh bao gồm năng lực sử
dụng tiếng Việt và năng lực sử dụng ngoại ngữ; mỗi năng lực được thể hiện qua các
hoạt động: nghe, nói, đọc, viết.
Yêu cầu cần đạt về năng lực ngôn ngữ đối với học sinh mỗi lớp học, cấp học
được quy định trong chương trình môn Ngữ văn, chương trình môn Ngoại ngữ và
được thực hiện trong toàn bộ các môn học, hoạt động giáo dục, phù hợp với đặc
điểm của mỗi môn học và hoạt động giáo dục, trong đó môn Ngữ văn và môn Ngoại
ngữ là chủ đạo.
b) Năng lực tin học: Năng lực tin học của học sinh được thể hiện qua các hoạt
động sau đây:
- Sử dụng và quản lí các phương tiện công nghệ thông tin và truyền thông;
- Ứng xử phù hợp trong môi trường số;
- Giải quyết vấn đề với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin và truyền thông;
- Ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong học và tự học;
- Hợp tác trong môi trường số.
Yêu cầu cần đạt về năng lực tin học đối với học sinh mỗi lớp học, cấp học được
quy định trong chương trình môn Tin học và được thực hiện trong toàn bộ các
chương trình môn học, hoạt động giáo dục, phù hợp với đặc điểm của mỗi môn học
và hoạt động giáo dục, trong đó môn Tin học là chủ đạo.
c. Xây dựng nội dung chuyên đề/chủ đề
Căn cứ vào tiến trình sư phạm của phương pháp dạy học tích cực được sử dụng
để tổ chức hoạt động học cho học sinh, từ tình huống xuất phát đã xây dựng, dự kiến
các nhiệm vụ học tập cụ thể tiếp theo tương ứng với các hoạt động học của học sinh,
từ đó xác định các nội dung cần thiết để cấu thành chuyên đề/chủ đề. Lựa chọn các Lop3.edu.vn
12
nội dung của chuyên đề/chủ đề từ các bài/tiết trong SGK của môn học hoặc/và các
môn học có liên quan để xây dựng chuyên đề/chủ đề dạy học.
d. Thiết kế tiến trình dạy học chuyên đề/chủ đề thành các hoạt động học
Việc thiết kế tiến trình dạy học chuyên đề/chủ đề thành các hoạt động học được
tổ chức cho học sinh có thể thực hiện ở trên lớp và ở nhà, mỗi tiết học trên lớp có
thể chỉ thực hiện một số hoạt động trong tiến trình sư phạm của phương pháp và kĩ
thuật được sử dụng.
e. Xác định và mô tả 4 mức độ yêu cầu (nhận biết, thông hiểu, vận dụng, vận dụng
cao) của mỗi loại câu hỏi/bài tập có thể sử dụng để kiểm tra, đánh giá năng lực
và phẩm chất của học sinh trong dạy học.
Biên soạn các câu hỏi/bài tập cụ thể theo các mức độ yêu cầu đã mô tả để sử
dụng trong quá trình tổ chức các hoạt động dạy học và kiểm tra, đánh giá, luyện tập
theo chuyên đề/chủ đề đã xây dựng.
1.2. Kiểm tra, đánh giá trong quá trình dạy học
- Đánh giá bằng nhận xét: Với tiến trình dạy học như trên, chúng ta có thể hình
dung các hoạt động học của học sinh được diễn ra trong nhiều tiết học. Thông qua
quan sát, trao đổi và các sản phẩm học tập của học sinh, giáo viên có thể nhận xét,
đánh giá được sự tích cực, tự lực và sáng tạo của học sinh trong học tập.
- Đánh giá kết quả học tập của học sinh: Căn cứ vào mức độ yêu cầu của câu hỏi,
bài tập được mô tả trong bảng trên, giáo viên có thể xây dựng các câu hỏi, bài tập
tương ứng để kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh. Căn cứ vào mức độ
phát triển năng lực của học sinh ở từng học kỳ và từng khối lớp, giáo viên và nhà
trường xác định tỉ lệ các bài tập, câu hỏi theo 4 mức độ yêu cầu trong các bài kiểm
tra trên nguyên tắc đảm bảo sự phù hợp với đối tượng học sinh và tăng dần tỷ lệ các
câu hỏi, bài tập ở mức độ yêu cầu vận dụng, vận dụng cao.
- Đánh giá quá trình: Là việc đánh giá thực hiện trong suốt quá trình dạy học nhằm
thu thập thông tin phản hồi về kết quả học tập của người học để điều khiển hoạt động
học tập của người học sao cho đạt kết quả tối ưu nhất.
- Đánh giá tổng kết: Đánh giá sau khi khi kết thúc chuyên đề/chủ đề.
Lop3.edu.vn
13
2. Phương pháp và kỹ thuật tổ chức hoạt động tự học của học sinh
Tiến trình tổ chức hoạt động học của học sinh cần được thiết kế thành các hoạt
động học theo tiến trình sư phạm của các phương pháp dạy học tích cực như: dạy
học giải quyết vấn đề, dạy học tìm tòi nghiên cứu, phương pháp “Bàn tay nặn bột”
và các phương pháp dạy học đặc thù bộ môn,… Tuy có những điểm khác nhau nhưng
tiến trình sư phạm của các phương pháp dạy học tích cực đều tuân theo con đường
nhận thức chung. Vì vậy, các hoạt động của học sinh có thể được thiết kế như sau:
Tình huống xuất phát; Hình thành kiến thức; Luyện tập; Vận dụng - Tìm tòi mở
rộng.
Tiến trình Mục đích
1. Tình huống xuất
phát
Tạo tâm thế vui vẻ cho HS, giúp HS ý thức được nhiệm
vụ học tập, hứng thú học bài mới.
2. Hình thành kiến
thức mới
Giúp HS chiếm lĩnh được các kiến thức, kỹ năng mới
biến nó thành kiến thức của bản thân thông qua các hoạt
động khác nhau như: nghiên cứu tài liệu, tiến hành thí
nghiệm…
3. Luyện tập Giúp HS củng cố, hoàn thiện kiến thức, kỹ năng vừa
lĩnh hội được thông qua việc áp dụng trực tiếp kiến thức
vào giải quyết các câu hỏi/ bài tập/ tình huống có vấn đề
trong học tập.
4. Vận dụng, mở rộng Giúp HS vận dụng các kiến thức, kỹ năng đã học để
phát hiện và giải quyết các vấn đề/ tình huống trong
cuộc sống.
* Ý nghĩa của mỗi hình thức hoạt động học của học sinh
Hình thức Vai trò
Làm việc cá nhân Cá nhân làm việc độc lập nhưng vẫn có thể tranh thủ
hỏi hoặc trả lời bạn trong nhóm, vẫn thực hiện các Lop3.edu.vn
14
yêu cầu của nhóm trưởng (nếu có) để phục vụ cho các
hoạt động cá nhân.
Làm việc theo cặp Tùy theo hoạt động học tập, có lúc HS sẽ làm việc
theo cặp trong nhóm. Lưu ý không để HS nào bị lẻ
khi hoạt động theo cặp. Giúp HS tự tin và tập trung
tốt vào công việc nhóm.
Làm việc chung cả
nhóm
Cả nhóm cùng hoạt động, cùng hợp tác sẽ phát huy
khả năng sáng tạo. Để đạt hiệu quả, mỗi nhóm nên có
từ 4 đến 6 HS.
Làm việc cả lớp Tổ chức hoạt động chung cả lớp để HS được trình
bày, thảo luận về kết quả hoạt động nhóm.
3. Một số kỹ thuật dạy học tích cực
* Kỹ thuật tia chớp: Là một kỹ thuật huy động sự tham gia của các thành viên
đối với một câu hỏi nào đó, hoặc nhằm thu thông tin phản hồi nhằm cải thiện tình
trạng giao tiếp và không khí trong lớp học, thông qua việc các thành viên lần lượt
nêu ngắn gọn và nhanh chóng (nhanh như chớp) ý kiến của mình về câu hỏi hoặc
tình trạng vấn đề.
* Kỹ thuật động não: Động não là kỹ thuật giúp cho HS trong một thời gian
ngắn nảy sinh được nhiều ý tưởng mới mẻ, độc đáo về một chủ đề nào đó. Các thành
viên được cổ vũ tham gia một cách tích cực, không hạn chế các ý tưởng.
Động não có thể tiến hành theo các bước sau:
- GV nêu câu hỏi hoặc vấn đề cần được tìm hiểu trước cả lớp hoặc trước nhóm.
- Khích lệ HS phát biểu và đóng góp ý kiến càng nhiều càng tốt.
- Liệt kê và phân loại các ý kiến.
- Làm sáng tỏ những ý kiến chưa rõ ràng.
- Tổng hợp ý kiến của HS và rút ra kết luận.
Lop3.edu.vn
15
* Kĩ thuật đọc tích cực:
Kĩ thuật này nhằm giúp HS tăng cường khả năng tự học và giúp GV tiết kiệm
thời gian đối với những bài học/phần đọc có nhiều nội dung nhưng không quá khó
đối với HS.
Cách tiến hành như sau:
GV nêu câu hỏi/yêu cầu định hướng HS đọc bài/phần đọc.
HS làm việc cá nhân:
Đoán trước khi đọc: Để làm việc này, HS cần đọc lướt qua bài đọc/phần đọc để
tìm ra những gợi ý từ hình ảnh, tựa đề, từ/cụm từ quan trọng.
Đọc và đoán nội dung : HS đọc bài/phần đọc và biết liên tưởng tới những gì
mình đã biết và đoán nội dung khi đọc những từ hay khái niệm mà các em phải tìm
ra.
Tìm ý chính: HS tìm ra ý chính của bài/phần đọc qua việc tập trung vào các ý
quan trọng theo cách hiểu của mình.
Tóm tắt ý chính. HS chia sẻ kết quả đọc của mình theo nhóm 2, hoặc 4 và giải
thích cho nhau thắc mắc (nếu có), thống nhất với nhau ý chính của bài/phần đọc đọc.
HS nêu câu hỏi để GV giải đáp (nếu có).
* Kĩ thuật khăn trải bàn
Với mỗi nhóm HS mà GV chia từ đầu, mỗi bạn sẽ viết câu trả lời của mình ra
phần giấy đã được chia sẵn trên giấy A0, sau đó thảo luận nhóm và đại diện nhóm
sẽ viết kết luận cuối cùng của nhóm vào giữa phần giấy A0.
* Kĩ thuật phòng tranh
HS thảo luận nhóm và trả lời vào giấy A0, sau đó các nhóm treo lên tường xung
quanh lớp học như một triển lãm tranh.
Lop3.edu.vn
16
PHẦN II. NỘI DUNG
Nội dung: Thiết kế chủ đề dạy học “Tệp và quản lí tệp” theo phương pháp và kỹ
thuật tổ chức hoạt động tự học của học sinh
CHỦ ĐỀ: TỆP VÀ QUẢN LÍ TỆP
Đối tượng học sinh: lớp 10
Dự kiến: 02 tiết
A. NỘI DUNG CHỦ ĐỀ
I. TỆP VÀ TÊN TỆP
1. Khái niệm tệp:
Tệp, còn được gọi là tập tin (file) là tập hợp các thông tin ghi trên bộ nhớ ngoài, tạo
thành một đơn vị lưu trữ do hệ điều hành quản lí. Mỗi tệp (file) có một tên để truy
cập.
2. Qui tắc đặt tên tệp trong HĐH Windows
- Tên tệp được đặt theo quy định riêng của từng HĐH.
- Đối với HĐH Windows:
+ Phần tên: không quá 255 ký tự
+ Phần mở rộng có thể có hoặc không và được hệ điều hành dùng để phân loại tệp.
+ Không dùng các ký tự đặc biệt trong tên tệp như: \ / : * ? " <> |
Ví dụ:
1. ABCD 2. Adobe 3. CT1.PAS 4. DATA.IN 5. AB.CDEF 6. My Documents
3. Phân loại tệp
- Dựa vào phần mở rộng:
+ PAS: Tệp chương trình nguồn viết bằng ngôn ngữ lập trình PASCAL
+ JPG: Tệp dữ liệu ảnh
+ DOC: Tệp văn bản do hệ soạn thảo văn bản Microsoft Word tạo ra
- Dựa vào biểu tượng của tệp:
Microsoft Word Lop3.edu.vn
17
Microsoft Power Point
Microsoft Excel
II. THƯ MỤC
1. Cấu trúc cây thư mục
Để quản lí các tệp được dễ dàng, hệ điều hành tổ chức lưu trữ tệp trong các
thư mục.
Cấu trúc cây thư mục: Mỗi đĩa có một thư mục được tạo tự động, gọi là thư
mục gốc. Trong mỗi thư mục, có thể tạo các thư mục khác, chúng được gọi là thư
mục con. Thư mục chứa thư mục con gọi là thư mục mẹ. Như vậy, mỗi thư mục có
thể chứa tệp và thư mục con.
Có thể hình dung cấu trúc thư mục như một cây, mỗi thư mục là một cành,
mỗi tệp là một lá. Lá phải thuộc về một cành nào đó. Mỗi cành ngoài lá có thể có
các cành con.
2. Quy tắc đặt tên thư mục:
Ngoại trừ thư mục gốc, mọi thư mục đều phải được đặt tên. Tên thư mục
thường được đặt theo quy cách đặt phần tên của tên tệp.
Với tổ chức thư mục, ta có thể đặt cùng một tên cho các tệp (hay thư mục)
khác nhau với điều kiện các tệp (hay thư mục) đó phải ở những thư mục mẹ khác
nhau.
Ví dụ: ta có sơ đồ dạng cây các tệp và thư mục như hình sau, trong đó tên các
thư mục được đóng khung. Lop3.edu.vn
18
3. Đường dẫn
Đường dẫn là một chỉ dẫn gồm tên các thư mục theo chiều đi từ thư mục gốc
tới thư mục chứa tệp và sau cùng là tên tệp, trong đó tên các thư mục và tên tệp phân
cách nhau bởi ký tự”\”.
Đường dẫn đầy đủ: là đường dẫn có cả tên ổ đĩa. Tên ổ đĩa được phân cách
đường dẫn bởi dấu “:” và đi liền thư mục gốc.
Ví dụ: C:\PASCAL\BAITAP\BT1.PAS
B. TỔ CHỨC DẠY HỌC CHỦ ĐỀ
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Hiểu khái niệm tệp, quy tắc đặt tên tệp và phân loại tệp
- Hiểu cấu trúc cây thư mục, đường dẫn
2. Kĩ năng:
- Nhận biết được tên tệp, đường dẫn
- Đặt được tên tệp, thư mục trong hệ điều hành Windows
- Phân biệt được một số loại tệp và nhận biết được một số phần mềm để mở tệp
tương ứng trong HĐH Windows.
- Xây dựng được cây thư mục chứa các tệp khoa học, hợp lý. Lop3.edu.vn
19
3. Thái độ
- Biết cách đặt tên tệp khi thực hiện công việc trên máy tính một cách phù hợp; biết
tổ chức lưu trữ dữ liệu trên máy tính khoa học, có lợi cho công việc cũng như học
tập, giải trí.
- Biết cách quản lí các hoạt động trong đời sống một cách khoa học.
4. Năng lực hình thành
- Năng lực chung: Năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực tự chủ và tự học, năng
lực giải quyết vấn đề và sáng tạo.
- Năng lực chuyên biệt: Sử dụng và quản lý các phương tiện, công cụ, các hệ thống
tự động hóa của công nghệ thông tin và truyền thông (CNTT và TT) trong đó cụ thể
là: Biết tổ chức và lưu trữ dữ liệu an toàn.
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Giáo viên
- Giấy A0
- Bút màu, nam châm
2. Học sinh
- Chuẩn bị sách vở
- Đọc trước bài ở nhà
III. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC VÀ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ
1. Phương pháp dạy học: Dạy học giải quyết vấn đề
2. Kĩ thuật: Kĩ thuật đọc tích cực, Kĩ thuật tia chớp, Kĩ thuật động não, Kĩ thuật
khăn trải bàn, Kĩ thuật phòng tranh.
3. Kiểm tra đánh giá:
- Đánh giá quá trình: Qua sản phẩm hoạt động nhóm và trả lời câu hỏi giáo viên ở
từng tiết học.
- Đánh giá tổng kết: Qua bài kiểm tra 15 phút theo hình thức tự luận.
IV. THIẾT KẾ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC CHỦ ĐỀ
Chủ đề được xây dựng gồm 2 hoạt động chính:
Hoạt động 1: TÌM HIỂU TỆP VÀ TÊN TỆP (tiết 1)
Hoạt động 2: TÌM HIỂU THƯ MỤC (tiết 2) Lop3.edu.vn
20
Thiết kế khái quát các hoạt động:
Hoạt động 1: TÌM HIỂU TỆP VÀ TÊN TỆP (tiết 1)
Hoạot
động
Nội dung Kĩ thuật dạy học
1. Khởi
động/xuất
phát
Chiếu một thư mục có chứa một số
loại tệp trong máy tính để tạo nhu
cầu tìm hiểu về tệp và tên tệp.
Kỹ thuật tia chớp
2. Hình
thành kiến
thức
- Khái niệm tệp, quy tắc đặt tên tệp
trong HĐH Windows.
- Phân loại tệp dựa vào phần mở
rộng của tên tệp.
Kĩ thuật phòng tranh, Kĩ thuật
tia chớp, Kỹ thuật động não,
Kỹ thuật đọc tích cực
3. Luyện
tập
- Nhận biết tên tệp đúng, tên tệp sai
trong HĐH Windows.
- Đặt tên tệp đúng trong hệ điều
hành Windows
- Phân biệt một số loại tệp theo phần
mở rộng của tên tệp và nhận biết
một số phần mềm để mở tệp tương
ứng trong HĐH Windows.
Kĩ thuật khăn trải bàn
4. Mở rộng - Phân biệt được một số loại tệp nhờ
biểu tượng tệp.
- Một số lỗi thường gặp khi đặt tên
tệp trong HĐH Windows và cách xử
lý.
Kỹ thuật động não
Lop3.edu.vn
21
Hoạt động 2: TÌM HIỂU THƯ MỤC (tiết 2)
Hoạt động Nội dung Kĩ thuật dạy học
1. Khởi động/xuất
phát
Chiếu một thư mục chứa thư
mục và tệp trong máy tính để tạo
nhu cầu về tìm hiểu thư mục và
quản lí tệp.
Kỹ thuật tia chớp
2. Hình thành
kiến thức
- Cấu trúc cây thư mục, khái
niệm đường dẫn.
Kĩ thuật tia chớp, Kỹ thuật
đọc tích cực
3. Luyện tập - Đặt tên thư mục trong hệ điều
hành Windows.
- Chỉ đường dẫn của tệp/thư
mục.
- Xây dựng thư mục chứa tệp
khoa học, hợp lý.
Kĩ thuật phòng tranh
4. Mở rộng - Vẽ sơ đồ sắp xếp tủ sách vở và
đồ dùng học tập sao cho thuận
tiện khi sử dụng.
+ Làm việc có kế hoạch, tổ chức
sắp xếp công việc hợp lý, khoa
học để đạt hiệu quả tối ưu.
Kĩ thuật động não
KẾ HOẠCH DẠY HỌC CHI TIẾT THEO PHỤ LỤC 1 ĐÍNH KÈMLop3.edu.vn
22
C. XÂY DỰNG BẢNG MÔ TẢ CÁC YÊU CẦU VÀ BIÊN SOẠN CÂU HỎI,
BÀI TẬP VỀ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ
1. Bảng mô tả các mức yêu cầu cần đạt cho mỗi loại câu hỏi/bài tập
Nội dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao
Tệp và tên tệp - Trình bày
được khái
niệm tệp.
- Trình bày
được quy tắc
đặt tên tệp
trong HDDH
Windows.
- Trình bày
được ý nghĩa
của một số
phần mở rộng
của tên tệp.
- Nhận biết
được tên tệp
đúng, tên tệp
sai trong
HĐH
Windows.
- Đặt được tên
tệp trong hệ
điều hành
Windows.
- Đưa ra được
một số loại tệp
và phần mềm
để mở tệp đó
trong hệ điều
hành
Windows.
- Phân biệt
được một số
loại tệp nhờ
biểu tượng
trong HĐH
Windows.
- Cách xử lý
một số lỗi
thường gặp khi
đặt tên tệp
trong HĐH
Windows.
Thư mục - Trình bày
được cấu trúc
cây thư mục,
khái niệm
đường dẫn.
- Chỉ ra được
đường dẫn
đến tệp/thư
mục.
- Cho được ví
dụ về cây thư
mục.
- Vẽ sơ đồ sắp
xếp tủ sách vở
và đồ dùng học
tập sao cho
thuận tiện khi
sử dụng.
2. Hệ thống câu hỏi/bài tập đánh giá theo các mức độ đã mô tả
1. Trình bày khái niệm tệp?
2. Trình bày quy tắc đặt tên tệp trong HĐH Windows. Cho ví dụ ?
3. Cho các tên tệp, chỉ ra các tên tệp sai, giải thích?
4. Trình bày ý nghĩa của các phần mở rộng của tên tệp sau đây: .doc, .ppt, .xls
5. Cho ví dụ về ý nghĩa các phần mở rộng của tên tệp mà em biết? Lop3.edu.vn
23
6. Hãy cho ví dụ về một số biểu tượng của các phần mềm mà em biết.
7. Trình bày cách xử lý một số lỗi thường gặp khi đặt tên tệp trong HĐH Windows.
8. Cho cây thư mục, chỉ ra đường dẫn đến tệp.
9. Xây dựng cấu trúc cây thư mục chứa các tệp tài liệu học tập, giải trí.
10. Vẽ sơ đồ sắp xếp tủ sách vở và đồ dùng học tập khoa học.
Lop3.edu.vn
24
PHẦN III. THỰC NGHIỆM
Nội dung: Tổ chức dạy học – Phân tích kết quả và đánh giá
1. Mục đích thực nghiệm
- Đánh giá hiệu quả của áp dụng phương pháp và kỹ thuật tổ chức hoạt động tự học
của học sinh trong dạy và học chủ đề.
2. Tiến trình thực nghiệm
Tác giả đã tiến hành dạy thực nghiệm tại lớp 10A1 với 02 tiết trên lớp và kiểm
tra đánh giá thông qua bài kiểm tra 15 phút ở bài học sau.
Đề + đáp án: PHỤ LỤC 2
3. Kết quả thực nghiệm
- Về thái độ học tập: 02 tiết học diễn ra sôi nổi. Học sinh tích cực hoạt động,
chủ động lĩnh hội kiến thức.
- Về kết quả đánh giá quá trình thông qua điểm báo cáo nhóm và điểm trả
lời câu hỏi trong các tiết học:
Tiết 1:
Nhóm 1 Nhóm 2 Nhóm 3 Nhóm 4
Số câu trả lời đúng 1/7 1/7 2/7 3/7
Điểm báo cáo nhóm lần 1
(Kĩ thuật phòng tranh)
8/10 8/10 8/10 9/10
Điểm báo cáo nhóm lần 2
(Kĩ thuật khăn trải bàn)
8/10 8/10 9/10 9/10
Tổng 17/27 17/27 19/27 21/27
Tiết 2:
Nhóm 1 Nhóm 2 Nhóm 3 Nhóm 4
Số câu trả lời đúng 0/5 2/5 1/5 2/5
Điểm báo cáo nhóm lần 1
(Kĩ thuật phòng tranh)
8/10 9/10 8/10 9/10
Điểm báo cáo nhóm lần 2
(Kĩ thuật động não)
8/10 8/10 9/10 9/10
Tổng 16/25 19/25 18/25 20/25
Lop3.edu.vn
25
Tổng hợp:
Nhóm 1 Nhóm 2 Nhóm 3 Nhóm 4
Số câu trả lời đúng 1/12 3/12 3/12 5/12
Điểm báo cáo nhóm 32/40 33/40 34/40 36/40
Tổng 33/52 36/52 37/52 41/52
- Về kết quả đánh giá tổng kết qua bài kiểm tra 15 phút:
TT Họ tên Ngày sinh Điểm
1 Bùi Việt An 28/11/2003 9
2 Đỗ Hoàng Anh 05/11/2003 10
3 Nguyễn Quang Anh 04/04/2003 10
4 Nguyễn Thị Phương Anh 02/09/2003 10
5 Tạ Ngọc Anh 22/04/2003 9
6 Trần Thị Mai Chi 01/01/2003 8
7 Vũ Thị Tùng Chi 12/12/2003 9
8 Nguyễn Tiến Dũng 01/01/2003 8
9 Tạ Anh Dũng 27/02/2003 10
10 Nguyễn Thị Thuỳ Dương 24/03/2003 10
11 Đỗ Tuấn Đăng 11/12/2003 9
12 Nguyễn Minh Đức 19/09/2003 8
13 Phan Văn Đức 22/12/2003 8
14 Nguyễn Văn Hạnh 02/06/2003 9
15 Bùi Thu Hiền 08/06/2003 8
16 Hà Thị Thu Hiền 23/03/2003 8
17 Nguyễn Thị Ngọc Hiệp 04/02/2003 8
18 Nguyễn Thị Huyền 05/03/2003 8
19 Nguyễn Tuấn Hưng 25/10/2003 10
20 Đỗ Minh Hương 30/01/2003 9
21 Nguyễn Mạnh Kiên 07/07/2003 9
22 Phạm Kim Long 17/04/2003 8
23 Nguyễn Hữu Nam 18/01/2003 8
24 Vũ Sơn Nam 06/10/2003 9
25 Vũ Duy Nghĩa 02/04/2003 9
26 Nguyễn Đức Ngọc 16/04/2003 8
27 Nguyễn Trung Phúc 06/03/2003 9
28 Nguyễn Nhật Quang 13/05/2003 8
29 Nguyễn Tự Minh Quang 07/10/2003 8
30 Trần Minh Quang 03/09/2003 8
31 Lưu Văn Quốc 30/10/2003 8
32 Nguyễn Lệ Quyên 09/11/2003 9 Lop3.edu.vn
26
33 Nguyễn Đặng Trường Sơn 21/10/2003 8
34 Ngô Xuân Thanh 18/09/2003 9
35 Nguyễn Văn Thành 04/05/2003 10
36 Nguyễn Thị Phương Thảo 04/01/2003 9
37 Nguyễn Quang Thắng 24/12/2003 9
38 Dương Ngọc Thu 21/01/2003 8
39 Huỳnh Hữu Tiến 18/01/2003 8
40 Trần Văn Toán 28/04/2003 8
41 Trịnh Quỳnh Trang 29/09/2003 9
42 Dương Văn Tú 22/03/2003 8
43 Nguyễn Thanh Tú 08/07/2003 8
44 Nguyễn Minh Vũ 27/09/2003 9
45 Trần Đình Vương 06/01/2003 10
4. Phân tích kết quả và đánh giá
- Điểm 10: 8/45, chiếm 17,8 %
- Tỷ lệ điểm từ 8 đến dưới 10: 33/45, chiếm 73,3 %
- Tỷ lệ điểm từ 6.5 đến dưới 8: 4/45, chiếm 8,9 %
- Đánh giá: Từ kết quả điểm cho thấy, học sinh đạt điểm khá, giỏi đạt tỉ lệ cao, 41/45
chiếm 91,1%. Điều đó cho thấy việc dạy và học theo phương pháp và kĩ thuật tổ
chức hoạt động tự học của học sinh đã góp phần nâng cao kết quả học tập môn Tin
học lớp 10 THPT.
- Đánh giá chung: Việc dạy và học theo phương pháp và kĩ thuật tổ chức hoạt động
tự học của học sinh đã đem lại hiệu quả cao. Tiết học diễn ra sôi nổi, học sinh tích
cực hoạt động, chủ động lĩnh hội kiến thức. Từ đó góp phần phát triển các năng lực
cho học sinh đồng thời nâng cao kết quả học tập môn Tin học cho học sinh lớp 10
THPT.
7.2. Về khả năng áp dụng của sáng kiến
- Đề tài có thể áp dụng để dạy và học chủ đề thuộc bộ môn Tin học cấp THPT ở các
trường THPT không chuyên trên địa bàn Tỉnh Vĩnh Phúc.
8. Những thông tin cần được bảo mật (nếu có): Không
9. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến
- Học sinh: Học sinh lớp 10 Lop3.edu.vn
27
10. Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả và
của tổ chức cá nhân
10.1. Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả
- Đối với giáo viên: Bồi dưỡng chuyên môn và phương pháp dạy học tích cực.
- Đối với học sinh: Phát triển năng lực cho học sinh:
+ Năng lực chung: Năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực tự chủ và tự học, năng
lực giải quyết vấn đề và sáng tạo.
+ Năng lực chuyên biệt: Biết tổ chức và lưu trữ dữ liệu an toàn.
10.2. Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tổ chức,
cá nhân
- Đối với giáo viên: Bồi dưỡng chuyên môn và phương pháp dạy học tích cực.
- Đối với học sinh: Phát triển năng lực cho học sinh:
+ Năng lực chung: Năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực tự chủ và tự học, năng
lực giải quyết vấn đề và sáng tạo.
+ Năng lực chuyên biệt: Biết tổ chức và lưu trữ dữ liệu an toàn.
11. Danh sách những tổ chức/cá nhân đã tham gia áp dụng thử hoặc áp dụng
sáng kiến lần đầu
Số
TT
Tên tổ chức/cá nhân Địa chỉ
Phạm vi/Lĩnh vực
áp dụng sáng kiến
1 Lớp 10A1
Trường THPT
Bình Xuyên
Tin học lớp 10
2 Nguyễn Khánh Tâm
Trường THPT
Bình Xuyên
Tin học lớp 10
Bình Xuyên, ngày 10 tháng 1 năm 2018
Thủ trưởng đơn vị/
Bình Xuyên, ngày 10 tháng 1 năm 2018
Tác giả sáng kiến
Nguyễn Khánh Tâm Lop3.edu.vn
28
PHỤ LỤC 1: KẾ HOẠCH DẠY HỌC
Hoạt động 1: TÌM HIỂU TỆP VÀ TÊN TỆP (tiết 1)
* Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số - Thời gian: 1 phút
* Kiểm tra bài cũ: không
* Bài mới:
Giáo viên chia lớp thành 04 nhóm, mỗi nhóm có một nhóm trưởng và một thư
ký. Thư ký nhóm có nhiệm vụ ghi chép điểm của nhóm mình gồm điểm báo cáo sản
phẩm trên giấy A0 và điểm trả lời câu hỏi của giáo viên trong tiết học, mỗi câu trả
lời đúng của nhóm được cộng một điểm. Cuối tiết học và cuối chủ đề sẽ cộng điểm
cho từng nhóm. Nhóm nào điểm cao nhất sẽ chiến thắng.
Hoạt động 1/Khởi động
Thời gian: 4 phút
(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để HS có nhu cầu quan tâm đến tệp và tên tệp.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Kĩ thuật tia chớp
(3) Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân, cả lớp
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính,…
(5) Sản phẩm: HS có nhu cầu tìm hiểu về tệp, qui tắc đặt tên tệp và cách phân loại
tệp.
Nội dung hoạt động
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
* GV chiếu một
thư mục có chứa
một số loại tệp
trong máy tính
để tạo nhu cầu
tìm hiểu về tệp
và tên tệp.
GV Chiếu một thư mục có chứa một số
loại tệp trong máy tính cho HS quan sát.
Câu hỏi 1: Em có thể cho biết các thông
tin (dữ liệu) vừa quan sát có dạng gì?
* Kĩ thuật tia chớp
HS suy nghĩ, trả lời
GV dẫn dắt: Như vậy, có rất nhiều loại
thông tin (dữ liệu) như văn bản, bài hát,
video,.. có thể lưu trữ trong máy tính. Vậy
máy tính tổ chức lưu trữ thông tin (dữ
HS lắng nghe Lop3.edu.vn
29
liệu) như thế nào? Chúng ta cùng đi tìm
hiểu chủ đề “TỆP VÀ QUẢN LÍ TỆP”
Hoạt động 2/ Hình thành kiến thức
Thời gian: 25 phút
(1) Mục tiêu:
- HS hiểu khái niệm tệp, quy tắc đặt tên tệp trong HĐH Windows.
- HS nhận biết tên tệp đúng, tên tệp sai trong HĐH Windows.
- HS nhận biết được một số loại tệp dựa vào phần mở rộng của tên tệp và nhận biết
được một số phần mềm để mở tệp tương ứng trong HĐH Windows.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Kĩ thuật tia chớp, Kĩ thuật động não, Kỹ thuật
đọc tích cực, Kĩ thuật phòng tranh.
(3) Phương tiện dạy học: SGK, máy tính, máy chiếu,…
(4) Hình thức tổ chức hoạt động: cá nhân, theo cặp, cả lớp
(5) Sản phẩm: HS
- HS hiểu khái niệm tệp, quy tắc đặt tên tệp trong HĐH Windows.
- HS nhận biết được tên tệp đúng và tên tệp sai trong HĐH Windows.
- HS nhận biết được một số loại tệp dựa vào phần mở rộng của tên tệp và phần mềm
để mở tệp tương ứng trong HĐH Windows.
Nội dung hoạt động
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
- GV yêu cầu học sinh thảo luận nhóm theo kĩ thuật
phòng tranh: Khái niệm tệp ? Qui tắc đặt tên tệp trong
HĐH Windows? Cho ví dụ về tên tệp? Ý nghĩa của một
số phần mở rộng của tên tệp?
* Kĩ thuật phòng
tranh
HS thảo luận nhóm và
trả lời vào giấy A0,
sau đó các nhóm treo
lên bảng. Lop3.edu.vn
30
Giáo viên – HS nhận xét, đánh giá và cho điểm kết quả
của 4 nhóm và chốt kiến thức (nội dung kiến thức trình
bày trên Slides):
1. Khái niệm tệp: Tệp, còn được gọi là tập tin (file) là tập
hợp các thông tin ghi trên bộ nhớ ngoài, tạo thành một đơn
vị lưu trữ do hệ điều hành quản lí. Mỗi tệp (file) có một
tên để truy cập.
2. Qui tắc đặt tên tệp trong HĐH Windows
- Tên tệp được đặt theo quy định riêng của từng HĐH.
- Đối với HĐH Windows:
+ Phần tên: không quá 255 ký tự
+ Phần mở rộng có thể có hoặc không và được hệ điều
hành dùng để phân loại tệp.
+ Không dùng các ký tự đặc biệt trong tên tệp như: \ / : *
? " <> |
Ví dụ: 1. ABCD 2. Adobe 3. CT1.PAS
4. DATA.IN 5. AB.CDEF 6. My Documents
3. Phân loại tệp
Dựa vào phần mở rộng:
+ PAS: Tệp chương trình nguồn viết bằng ngôn ngữ lập
trình PASCAL
+ JPG: Tệp dữ liệu ảnh
+ DOC: Tệp văn bản do hệ soạn thảo văn bản Microsoft
Word tạo ra
HS - GV nhận xét,
đánh giá và cho điểm
kết quả của 4 nhóm và
chốt kiến thức.
- GV hỏi:
Câu hỏi 2: Có 4 nội dung chỉ ra trong khái niệm tệp, đó là
những nội dung nào?
* Kĩ thuật động não
HS suy nghĩ, trả lời. Lop3.edu.vn
31
- GV: Liệt kê và phân loại các ý kiến, Làm sáng tỏ những
ý kiến chưa rõ ràng, Tổng hợp ý kiến của HS, chấm điểm
cho nhóm có HS trả lời đúng nhất và rút ra kết luận.
- GV kết luận: Có 4 nội dung chỉ ra trong khái niệm tệp:
+ Tập hợp thông tin tạo thành một đơn vị lưu trữ.
+ Lưu trên bộ nhớ ngoài.
+ Do HĐH quản lí.
+ Mỗi tệp có một tên để truy cập.
HS lắng nghe, ghi
chép
- GV hỏi:
Câu hỏi 3: Từ 4 nội dung chỉ ra trong khái niệm tệp,
chúng ta phát hiện ra những vấn đề gì liên quan đến khái
niệm tệp?
* Kĩ thuật đọc tích
cực
- HS làm việc cá
nhân với SGK, trao
đổi kết quả với các
HS khác theo cặp sau
đó trả lời. Các HS
khác lắng nghe, nhận
xét, phản biện.
- GV nhận xét, chấm điểm cho nhóm có HS trả lời đúng
và kết luận (nội trình bày trên Slides):
+ Tập hợp thông tin tạo thành một đơn vị lưu trữ: Vậy có
những dạng thông tin nào ?
+ Lưu trên bộ nhớ ngoài: Vậy bộ nhớ ngoài máy tính gồm
những thiết bị gì ?
+ Do HĐH quản lí: Vậy HĐH quản lí như thế nào?
+ Mỗi tệp có một tên để truy cập: Qui tắc đặt tên tệp như
thế nào?
HS lắng nghe, ghi
chép
- GV hỏi:
Câu hỏi 4: Nêu lại các dạng thông tin đã học và những
thiết bị của bộ nhớ ngoài?
* Kĩ thuật tia chớp
HS suy nghĩ, trả lời Lop3.edu.vn
32
- GV nhận xét, chấm điểm cho nhóm có HS trả lời đúng
và kết luận:
+ Dạng thông tin: văn bản, hình ảnh, âm thanh -> những
thông tin có nội dung tương tự nhau lưu trong một tệp.
+ Bộ nhớ ngoài máy tính gồm những thiết bị: ổ cứng,
USB, CD,…
- GV hỏi:
Câu hỏi 5: Các em có có nhận xét gì về các tên tệp sau
đây?
1. ABCD 2. Adobe 3. CT1.PAS
4. DATA.IN 5. AB.CDEF 6. My Documents
* Kĩ thuật đọc tích
cực
- HS làm việc cá
nhân với SGK, trao
đổi kết quả với các
HS khác theo cặp sau
đó trả lời. Các HS
khác lắng nghe, nhận
xét, phản biện.
- GV nhận xét, chấm điểm cho nhóm có HS trả lời đúng
và kết luận (nội dung kiến thức trình bày trên Slides):
- Các tên tệp 1. ABCD 2. Adobe 6. My Documents
không có phần mở rộng.
- Tên tệp không phân biệt chữ hoa, chữ thường
- Đặt tên tệp nên gợi nhớ đến nội dung của tệp
- Tệp CT1.PAS là tệp chương trình nguồn viết bằng ngôn
ngữ lập trình PASCAL.
HS lắng nghe, ghi
chép
Hoạt động 3/ Luyện tập
Thời gian: 10 phút
(1) Mục tiêu:
- HS nhận biết tên tệp đúng, tên tệp sai trong HĐH Windows.
- HS đặt tên tệp đúng trong hệ điều hành Windows. Lop3.edu.vn
33
- HS phân biệt một số loại tệp theo phần mở rộng của tên tệp và nhận biết một số
phần mềm để mở tệp tương ứng trong hệ điều hành Windows.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Kĩ thuật khăn trải bàn
(3) Phương tiện dạy học: SGK, máy tính, máy chiếu, nam châm, giấy A0
(4) Hình thức tổ chức dạy học: nhóm, cả lớp
(5) Sản phẩm:
- HS đưa ra tên tệp đúng, tên tệp sai trong hệ điều hành Windows.
- HS đưa ra tên tệp khi thực hiện công việc trên máy tính một cách phù hợp, khoa
học; có lợi cho công việc cũng như học tập, giải trí.
- HS đưa ra được một số loại tệp và phần mềm để mở tệp đó trong hệ điều hành
Windows.
Nội dung hoạt động
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
GV yêu cầu 04 nhóm thực hiện:
1. Trong HĐH Windows:, tên tệp nào sau đây
là hợp lệ:
A) X.Pas.P
B) U/I.DOC
C) HUT.TXT-BMP
D) A.A-C.D
E) HY*O.D
F) H T H .DOC
2. Đặt 05 tên tệp đúng và 05 tên tệp sai trong
HĐH Windows.
3. Kể tên một số loại tệp và phần mềm (chương
trình) mở được tệp đó mà em biết.
* Kĩ thuật khăn trải bàn
HS hoạt động nhóm theo kỹ
thuật khăn trải bàn, báo cáo kết
quả trên giấy A0
- GV yêu cấu từng nhóm HS lên dán kết quả
hoạt động nhóm của mình lên bảng.
HS dán báo cáo kết quả hoạt
động nhóm Lop3.edu.vn
34
- GV – HS nhận xét, đánh giá các nhóm và
chấm điểm.
HS – GV nhận xét, đánh giá các
nhóm và chấm điểm.
- GV nhấn mạnh: Đến đây chúng ta đã có thể
trả lời cho câu hỏi: Vậy máy tính tổ chức lưu
trữ thông tin (dữ liệu) như thế nào ? đó là: Máy
tính tổ chức thông tin (dữ liệu) lưu trên bộ nhớ
ngoài dưới dạng tệp. Mỗi tệp là một đơn vị lưu
trữ do HĐH quản lí và có một tên để truy cập.
Dựa vào phần mở rộng của tên tệp ta có thể biết
phần mềm (chương trình) có thể mở được tệp
đó ra để xem nội dung của tệp đó.
Hoạt động 4/ Vận dụng - Mở rộng
Thời gian: 5 phút
(1) Mục tiêu:
- HS phân biệt được một số loại tệp nhờ biểu tượng tệp.
- HS biết một số lỗi thường gặp khi đặt tên tệp trong HĐH Windows và cách xử lý.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Kĩ thuật động não
(3) Phương tiện dạy học: SGK, máy tính, máy chiếu,…
(4) Hình thức tổ chức dạy hoc: cá nhân, cả lớp
(5) Sản phẩm:
- HS phân biệt được một số loại tệp nhờ biểu tượng tệp.
- HS biết một số lỗi thường gặp khi đặt tên tệp trong HĐH Windows và cách xử lý.
Nội dung hoạt động
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
- GV hỏi:
Câu hỏi 6: Nếu một tệp không có phần mở rộng
thì em nhận biết tệp bằng cách nào ? Cho ví
dụ ?
* Kĩ thuật động não
HS suy nghĩ, trả lời Lop3.edu.vn
35
- GV: Liệt kê và phân loại các ý kiến, Làm sáng
tỏ những ý kiến chưa rõ ràng, Tổng hợp ý kiến
của HS, chấm điểm cho nhóm có HS trả lời
đúng nhất và rút ra kết luận.
- GV kết luận: Biểu tượng tệp.
- GV hỏi:
Câu hỏi 7: Nếu trong trường hợp tên tệp không
có phần mở rộng và cũng không có phần biểu
tượng tệp thì nguyên nhân có thể là gì và em
làm thế nào để nhận biết tệp đó ?
- GV: Liệt kê và phân loại các ý kiến, Làm sáng
tỏ những ý kiến chưa rõ ràng, Tổng hợp ý kiến
của HS, chấm điểm cho nhóm có HS trả lời
đúng nhất và rút ra kết luận.
* Kĩ thuật động não
HS suy nghĩ, trả lời
- GV kết luận và minh họa cho HS:
+ Nguyên nhân: Tệp bị lỗi hoặc Máy tính chưa
cài phần mềm đã tạo ra tệp tương ứng
+ Cách nhận biết tệp :
B1: Nhận biết tệp bằng cách kiểm tra xem tệp
là loại tệp nào: kích phải chuột vào tệp, chọn
Properties, kiểu của tệp chỉ ở mục Type of file
B2: Tìm hiểu trên google về loại tệp đó và phần
mềm có thể mở được loại tệp này.
HS lắng nghe, ghi chép
* Củng cố:
Như vậy, có rất nhiều loại thông tin (dữ liệu) như văn bản, bài hát, video,.. có
thể lưu trữ trong máy tính. Máy tính tổ chức thông tin (dữ liệu) lưu trên bộ nhớ ngoài
dưới dạng tệp. Mỗi tệp là một đơn vị lưu trữ do HĐH quản lí và có một tên để truy
cập. Dựa vào phần mở rộng của tên tệp ta có thể biết phần mềm (chương trình) có
thể mở được tệp đó ra để xem nội dung của tệp đó. Tuy nhiên, nếu chỉ tổ chức lưu Lop3.edu.vn
36
trữ thông tin (dữ liệu) dưới dạng tệp thì rõ ràng chưa tối ưu cho việc quản lí, khai
thác thông tin cho người sử dụng. Vậy máy tính cho phép tổ chức lưu trữ tệp để tối
ưu cho việc quản lí, khai thác thông tin của người dùng như thế nào, các em tìm hiểu
ở tiết học sau.
Giáo viên tổng kết điểm giữa các nhóm của tiết học.
Nhóm 1 Nhóm 2 Nhóm 3 Nhóm 4
Số câu trả lời đúng 1/7 1/7 2/7 3/7
Điểm báo cáo nhóm lần 1
(Kĩ thuật phòng tranh)
8/10 8/10 8/10 9/10
Điểm báo cáo nhóm lần 2
(Kĩ thuật khăn trải bàn)
8/10 8/10 9/10 9/10
Tổng 17/27 17/27 19/27 21/27
* Dặn dò HS chuẩn bị bài
+ HS đọc trước phần thư mục tiếp theo của bài
+ Tìm hiểu một số lỗi thường gặp khi đặt tên tệp và cách xử lý ?
Lop3.edu.vn
37
Hoạt động 2: TÌM HIỂU THƯ MỤC (tiết 2)
* Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số - Thời gian: 1 phút
* Kiểm tra bài cũ: không
* Bài mới:
Hoạt động 1/Khởi động
Thời gian: 4 phút
(1) Mục tiêu: Tạo động cơ để HS có nhu cầu tìm hiểu về thư mục và quản lí tệp.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Kĩ thuật tia chớp
(3) Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân, cả lớp
(4) Phương tiện dạy học: SGK, Projector, máy tính,…
(5) Sản phẩm: HS có nhu cầu tìm hiểu về thư mục và quản lí tệp.
Nội dung hoạt động
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
* GV chiếu một
thư mục chứa
thư mục và tệp
trong máy tính
để tạo nhu cầu
tìm hiểu về thư
mục và quản lí
tệp.
GV: Chiếu một thư mục BAITAP chứa
thư mục TOAN và một số tệp trong máy
tính.
GV hỏi:
Câu hỏi 8: Em có thể cho biết sự khác
nhau giữa BAITAP, TOAN và baitap.doc
là gì?
* Kĩ thuật tia chớp
HS suy nghĩ, trả lời
GV nhận xét, chấm điểm cho nhóm có
HS trả lời đúng nhất và kết luận:
- Biểu tượng của BAITAP, TOAN là cặp
màu vàng. Biểu tượng của baitap.doc là
chữ W màu xanh, đây là biểu tượng của
tệp tạo bởi phần mềm Word.
Lop3.edu.vn
38
- GV minh họa: Kích đúp chuột vào
BAITAP, TOAN thì không có phần mềm
nào được khởi động.
GV dẫn dắt: baitap.doc chính là tệp còn
BAITAP, TOAN gọi là thư mục. Tại sao
máy tính lại đưa ra khái niệm thư mục.
Chúng ta cùng đi tìm ở nội dung tiết học
hôm nay.
HS lắng nghe
Hoạt động 2/ Hình thành kiến thức
Thời gian: 15 phút
(1) Mục tiêu:
- HS hiểu cấu trúc cây thư mục, hiểu khái niệm đường dẫn.
- HS chỉ được đường dẫn của tệp/thư mục.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Kĩ thuật tia chớp, Kỹ thuật đọc tích cực.
(3) Phương tiện dạy học: SGK, máy tính, máy chiếu,…
(4) Hình thức tổ chức hoạt động: cá nhân, theo cặp, cả lớp
(5) Sản phẩm:
- HS hiểu cấu trúc cây thư mục, hiểu khái niệm đường dẫn.
- HS chỉ được đường dẫn của tệp/thư mục.
Nội dung hoạt động
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
- GV hỏi:
Câu hỏi 9: Cấu trúc cây thư mục như thế nào?
* Kĩ thuật đọc tích cực
- HS làm việc cá nhân với
SGK, trao đổi kết quả với các
HS khác theo cặp sau đó trả lời.
Các HS khác lắng nghe, nhận
xét, phản biện. Lop3.edu.vn
39
- GV nhận xét, chấm điểm cho nhóm có HS trả
lời đúng nhất và kết luận (nội dung trình bày
trên slide):
1. Cấu trúc cây thư mục
Cấu trúc cây thư mục: Mỗi đĩa có một thư
mục được tạo tự động, gọi là thư mục gốc. Trong
mỗi thư mục, có thể tạo các thư mục khác, chúng
được gọi là thư mục con. Thư mục chứa thư mục
con gọi là thư mục mẹ. Như vậy, mỗi thư mục có
thể chứa tệp và thư mục con.
HS lắng nghe, ghi chép
- GV nêu: Có thể hình dung cấu trúc thư mục như
một cây, mỗi thư mục là một cành, mỗi tệp là một
lá. Lá phải thuộc về một cành nào đó. Mỗi cành
ngoài lá có thể có các cành con.
HS lắng nghe
- GV hỏi:
Câu hỏi 10: Qui tắc đặt tên thư mục ?
* Kĩ thuật đọc tích cực
- HS làm việc cá nhân với SGK,
trao đổi kết quả với các HS khác
theo cặp sau đó trả lời. Các HS
khác lắng nghe, nhận xét, phản
biện.
- GV nhận xét, chấm điểm cho nhóm có HS trả
lời đúng nhất và kết luận (nội dung trình chiếu
trên slide):
2. Quy tắc đặt tên thư mục:
Ngoại trừ thư mục gốc, mọi thư mục đều
phải được đặt tên. Tên thư mục thường được đặt
theo quy cách đặt phần tên của tên tệp.
HS lắng nghe, ghi chép Lop3.edu.vn
40
- GV chiếu minh họa hình trong SGK, sau đó
minh họa thư mục BAITAP trong máy tính ở
phần xuất phát.
- GV hỏi:
Câu hỏi 11: Ta có thể đặt cùng một tên cho các
tệp (hay thư mục) được không?
* Kĩ thuật tia chớp
HS suy nghĩ, trả lời
- GVnhận xét, chấm điểm cho nhóm có HS trả
lời đúng nhất và kết luận: Với tổ chức thư mục,
ta có thể đặt cùng một tên cho các tệp (hay thư
mục) khác nhau với điều kiện các tệp (hay thư
mục) đó phải ở những thư mục mẹ khác nhau.
HS lắng nghe
- GV hỏi:
Câu hỏi 12: Khái niệm đường dẫn ?
* Kĩ thuật đọc tích cực
- HS làm việc cá nhân với SGK,
trao đổi kết quả với các HS khác
theo cặp sau đó trả lời. Các HS
khác lắng nghe, nhận xét, phản
biện.
- GV nhận xét, chấm điểm cho nhóm có HS trả
lời đúng nhất và kết luận:
3. Đường dẫn
Đường dẫn là một chỉ dẫn gồm tên các thư
mục theo chiều đi từ thư mục gốc tới thư mục
chứa tệp và sau cùng là tên tệp, trong đó tên các
thư mục và tên tệp phân cách nhau bởi ký tự”\”.
Đường dẫn đầy đủ: là đường dẫn có cả tên
ổ đĩa. Tên ổ đĩa được phân cách đường dẫn bởi
dấu “:” và đi liền thư mục gốc.
Ví dụ: C:\PASCAL\BAITAP\BT1.PAS
HS lắng nghe, ghi chép
Lop3.edu.vn
41
Hoạt động 3/ Luyện tập
Thời gian: 20 phút
(1) Mục tiêu:
- HS đặt được tên thư mục trong hệ điều hành Windows.
- HS chỉ được đường dẫn của tệp/thư mục.
- HS xây dựng được thư mục chứa tệp khoa học, hợp lý.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Kĩ thuật phòng tranh
(3) Phương tiện dạy học: SGK, máy tính, máy chiếu, nam châm, giấy A0
(4) Hình thức tổ chức dạy học: nhóm, cả lớp
(5) Sản phẩm:
- HS chỉ ra đường dẫn của tệp/thư mục.
- HS xây dựng được thư mục chứa tệp khoa học, hợp lý.
Nội dung hoạt động
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
- GV yêu cầu 4 nhóm thực hiện:
1. Chỉ ra đường dẫn đến tệp giáo viên chiếu trên
màn hình.
2. Xây dựng cấu trúc cây thư mục chứa các tệp tài
liệu học tập, giải trí khoa học.
* Kĩ thuật phòng tranh
HS hoạt động nhóm theo kỹ
thuật phòng tranh, báo cáo kết
quả trên giấy A0.
- GV yêu cầu HS treo báo cáo lên bảng. HS treo báo cáo trên giấy A0
lên bảng
- GV – HS nhận xét, đánh giá các nhóm và chấm
điểm.
- GV nhấn mạnh: Chúng ta đã trả lời cho câu hỏi:
Tại sao máy tính lại đưa ra khái niệm thư mục? đó
là: Giúp cho việc quản lí tệp được dễ dàng.
HS lắng nghe
Hoạt động 4/ Vận dụng - Mở rộng
Thời gian: 5 phút
(1) Mục tiêu: Lop3.edu.vn
42
- HS vẽ được sơ đồ sắp xếp tủ sách vở và đồ dùng học tập sao cho thuận tiện khi sử
dụng.
- HS phát triển kỹ năng làm việc có kế hoạch, tổ chức sắp xếp công việc hợp lý, khoa
học để đạt hiệu quả tối ưu.
(2) Phương pháp/kĩ thuật dạy học: Kĩ thuật động não
(3) Phương tiện dạy học: SGK, máy tính, máy chiếu,…
(4) Hình thức tổ chức dạy hoc: cá nhân, cả lớp
(5) Sản phẩm:
- Sơ đồ sắp xếp tủ sách vở và đồ dùng học tập sao cho thuận tiện khi sử dụng
Nội dung hoạt động
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
- GV yêu cầu học sinh vẽ sơ đồ sắp xếp tủ sách
vở và đồ dùng học tập khoa học.
* Kĩ thuật động não
HS suy nghĩ, trả lời
- GV - HS: Liệt kê và phân loại các ý kiến, Làm
sáng tỏ những ý kiến chưa rõ ràng, Tổng hợp ý
kiến của HS, chấm điểm đại diện 4 nhóm và rút
ra kết luận.
- HS - GV: Liệt kê và phân loại
các ý kiến, Làm sáng tỏ những
ý kiến chưa rõ ràng, Tổng hợp
ý kiến của HS, chấm điểm đại
diện 4 nhóm và rút ra kết luận.
* Củng cố
Như vậy, có rất nhiều loại dữ liệu (hay còn gọi là tệp) như văn bản, bài hát,
video,.. có thể lưu trữ trong máy tính. Chúng ta đã tìm được câu trả lời cho câu hỏi:
Vậy máy tính tổ chức lưu trữ thông tin (dữ liệu) như thế nào?, đó là:
- Máy tính tổ chức thông tin (dữ liệu) lưu trên bộ nhớ ngoài dưới dạng tệp. Mỗi
tệp là một đơn vị lưu trữ do HĐH quản lí và có một tên để truy cập.
- Máy tính tổ chức lưu trữ tệp theo cấu trúc cây thư mục.
* Lưu ý: Đặt tên tệp gợi nhớ đến nội dung của tệp và tổ chức cây thư mục sao
cho tối ưu cho việc quản lí, khai thác thông tin. Từ nội dung bài học các em có thể Lop3.edu.vn
43
rút ra bài học đó là làm việc cần có kế hoạch, tổ chức sắp xếp công việc hợp lý, khoa
học để đạt hiệu quả tối ưu.
Giáo viên tổng kết điểm giữa các nhóm của tiết học.
Nhóm 1 Nhóm 2 Nhóm 3 Nhóm 4
Số câu trả lời đúng 0/5 2/5 1/5 2/5
Điểm báo cáo nhóm lần 1
(Kĩ thuật phòng tranh)
8/10 9/10 8/10 9/10
Điểm báo cáo nhóm lần 2
(Kĩ thuật động não)
8/10 8/10 9/10 9/10
Tổng 16/25 19/25 18/25 20/25
* Dặn dò
- Làm bài tập SGK
- Chuẩn bị bài mới
Lop3.edu.vn
44
PHỤ LỤC 2: ĐỀ KIỂM TRA + ĐÁP ÁN
ĐỀ KIỂM TRA
Thời gian: 15 phút
Môn: Tin học
Câu 1: Cho các tên tệp sau đây, chỉ ra tên tệp sai và giải thích vì sao ?
Bai * tap.doc, anh noel/com/vn
Câu 2: Cho các biểu tượng sau đây, em hãy cho biết tên của phần mềm có biểu tượng
tương ứng.
Câu 3: Cho các tệp sau đây, em hãy vẽ sơ đồ tổ chức cây thư mục chứa các tệp sao
cho tối ưu?
Đề Toán.doc; Đề Lý.doc; Đề Hóa.doc; Đề Anh.doc
Đề Khảo sát Toán lần 1-2017-2018.doc; Đề Khảo sát Toán lần 2-2017-2018.doc;
Đề Khảo sát Lý lần 1-2017-2018.doc; Đề Khảo sát Lý lần 2-2017-2018.doc
Tài liệu Toán – hàm số.doc
Tài liệu Lý – Chuyển động đều.doc
ĐÁP ÁN
Câu 1: 2 điểm
Bai * tap.doc: Tên tệp chứa dấu *
anh noel/com/vn: Tên tệp chứa dấu /
Câu 2: 3 điểm
Microsoft Word Lop3.edu.vn
45
Microsoft Power Point
Microsoft Excel
Câu 3: 5 điểm
- Có tối thiểu 2 thư mục: TÀI LIỆU, ĐỀ KHẢO SÁT
- Trong TÀI LIỆU có thể chia thành 2 thư mục: ĐỀ THAM KHẢO, TÀI LIỆU
THAM KHẢO. Trong ĐỀ THAM KHẢO chứa các tệp Đề Toán.doc; Đề Lý.doc;
Đề Hóa.doc; Đề Anh.doc. Trong TÀI LIỆU THAM KHẢO chứa các tệp Tài liệu
Toán – hàm số.doc; Tài liệu Lý – Chuyển động đều.doc
- Trong ĐỀ KHẢO SÁT có thể tạo thư mục từng năm học, năm học 2017-2018 chứa
các tệp Đề Khảo sát Toán lần 1-2017-2018.doc; Đề Khảo sát Lý lần 1-2017-
2018.doc; năm học 2018-2019 chứa các tệp Đề Khảo sát Toán lần 1-2018-2019.doc;
Đề Khảo sát Lý lần 1-2018-2019.doc
Lop3.edu.vn
46
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Tài liệu tập huấn xây dựng các chuyên đề dạy học theo định hướng phát triển
năng lực học sinh, TS. Nguyễn Xuân Trường – TS. Nguyễn Văn Ninh – TS. Lại Thị
Thu Thúy – ThS. Lê Thị Thu, Hà Nội tháng 12/2014.
2. Tài liệu tập huấn sinh hoạt chuyên môn về phương pháp và kĩ thuật tổ chức hoạt
động tự học của học sinh môn Tin học, Vụ Giáo dục trung học - Dự án THPT giai
đoạn 2, Hà Nội tháng 12/2017.
3. Tài liệu tập huấn Dạy học tích hợp ở trường THCS, THPT, Hà Nội tháng 11/2014
4. SGK Tin học 10
5. Chương trình phổ thông tổng thể mới ban hành.
Lop3.edu.vn