SASYAKA/TUTTHA (BLUE VITRIOL) Dr.Saranya Sasi Assistant Professor PG Department of RSBK SSRAMC & H Inchal Belgaum Karnataka
INTRODUCTION 6 th mineral drug in maharasa group Chemically identified as Copper sulphate Also known as cupric sulphate with chemical formula CuSO 4 Also called as blue vitriol & blue stone 2 7/19/2022 Dr.Saranya Sasi MD(Ayu) Dept.of RSBK SSRAMC & H Inchal Belgaum
VERNACULAR NAMES 7/19/2022 Dr.Saranya Sasi MD(Ayu) Dept.of RSBK SSRAMC & H Inchal Belgaum 3 Sanskrit : Tutthaka , sasyaka , shikhigriva , shulvasara , tamragarbha , mayurakam , tutthanjana Hindi : Tutiya English : Blue vitriol, Copper vitriol, blue stone
OCCURRENCE Natural occurrence of tuttha , in abundance, is uncommon In little amount near copper mines in Rajasthan, MP & Jharkhand In Abroad Germany, Sweden, Spain, France, UK 7/19/2022 Dr.Saranya Sasi MD(Ayu) Dept.of RSBK SSRAMC & H Inchal Belgaum 4
MINERALOGICAL IDENTIFICATION Identified as : Blue vitriol/Blue stone Chemical Name : Copper Sulphate Chemical Formula : CuSO 4 Colour : Deep bluish & opaque Solubility : Easily soluble in water 7/19/2022 Dr.Saranya Sasi MD(Ayu) Dept.of RSBK SSRAMC & H Inchal Belgaum 5
HISTORY Reference about shilajatu can be traced from Samhita period Mentioned in many places of charaka as amritasanga 7/19/2022 Dr.Saranya Sasi MD(Ayu) Dept.of RSBK SSRAMC & H Inchal Belgaum 6
तुत्थं तु तुत्थकं तुत्थाञ्जनञ्चापि मयूरकम् । सस्यकं ताम्रगर्भ्रञ्च शिखिग्रीवञ्च तन्मतम् ॥ (RT 21/71) SYNONYMS 7/19/2022 Dr.Saranya Sasi MD(Ayu) Dept.of RSBK SSRAMC & H Inchal Belgaum 7
TYPES Depending on the availability of the mineral 1. Swaabhavika tuttha (Natural) 2. Krittrima tuttha (Artificial) 7/19/2022 Dr.Saranya Sasi MD(Ayu) Dept.of RSBK SSRAMC & H Inchal Belgaum 8
GRAAHYA SWAROOPA शिखिकण्ठसमच्छायं गुरु स्निग्धं महोज्ज्वलम् । तुत्थकं शस्यते विज्ञैरन्यद्धीनगुणं मतम् ॥ (RT 21/72) 7/19/2022 Dr.Saranya Sasi MD(Ayu) Dept.of RSBK SSRAMC & H Inchal Belgaum 9 Tuttha has blue colour like the neck of peacock, heavy, smooth & shiny
7/19/2022 Dr.Saranya Sasi MD(Ayu) Dept.of RSBK SSRAMC & H Inchal Belgaum 11 Fine powder of ashudha tuttha (1p) dissolve in hot water (½ P) Filter keep undisturbed till the deposition of crystals at the bottom of vessel nirmaleekarana
SHODHANA NECESSITY वान्ति भ्रान्तिमशुद्धं तत्कुरुते शोधितं शुभम् । ( Ayu.Pra 4/39) Administration of ashudha tuttha causes severe vomiting & giddiness Therefore, it is most essential to do shodhana before using it for therapeutically 7/19/2022 Dr.Saranya Sasi MD(Ayu) Dept.of RSBK SSRAMC & H Inchal Belgaum 12
SHODHANA तुथं विचूर्ण्य खल्वे नवनिम्बुकोत्थवारा । परिपेषयेद् द्वियामं रसतन्त्रकर्मविज्ञ : ॥ (RT 21/106) Nimbu swarasa bhavana for 2 yaama 7/19/2022 Dr.Saranya Sasi MD(Ayu) Dept.of RSBK SSRAMC & H Inchal Belgaum 13
SHUDHA TUTTHA LAKSHANA वान्तिभ्रान्ती यदा न स्तस्तदा शुद्धिं विनिर्दिशेत् । ( R.Ci 7/101) The primary symptom of Sudha tuttha is that, it should not cause vomiting & giddiness when administered 7/19/2022 Dr.Saranya Sasi MD(Ayu) Dept.of RSBK SSRAMC & H Inchal Belgaum 14
MAARANA पलोन्मितं तुत्थकं तु गन्धकन्तु पलार्द्धकम् । शरावसंपुटे न्यस्य मृदा च परिलेपयेत् ॥ पुटत्रयं प्रदातव्यं स्वल्पैरेव वनोत्पलै : । तुत्थकं मृतिमाप्नोति वान्तिभ्रान्त्यादिवर्जितम् ॥ (RT 21/125-126) 1 pala (48gms) Sudha tuttha + ½ pala (24gms) shudha gandhaka sharava samputa 1 laghu puta × 3 7/19/2022 Dr.Saranya Sasi MD(Ayu) Dept.of RSBK SSRAMC & H Inchal Belgaum 15
THERAPEUTIC UTILITY Ashudha Tuttha : induces vomiting,so is useful as voshagna or garavishagna Shudha Tuttha : Useful in curing phiranga , upadamsha , netraroga , kushta , tvak dosha, vrana , visha dosha, krimi Tuttha Bhasma : lekhana , bhedana , rasayana , balya 7/19/2022 Dr.Saranya Sasi MD(Ayu) Dept.of RSBK SSRAMC & H Inchal Belgaum 18
MATRA 1/8 th – ¼ th Ratti (15 to 30mgs) गुञ्जाष्टमांशतो गुञ्जपादिकं तुत्थकं मृतम् । तत्तद्भेषजयोगेन वीतशङ्क : प्रयोजयेत् ॥ (RT 21/130) 7/19/2022 Dr.Saranya Sasi MD(Ayu) Dept.of RSBK SSRAMC & H Inchal Belgaum 19 ANUPANA Nimbu swarasa , Dugdha
ASHUDHA TUTTHA SEVANAJANYA DOSHA & UPAAYA SHANTI जम्बीररसमादाय य: पिबेच्च दिनत्रयम् । तस्य तुत्थकशान्तिस्यात्त्तद्वल्लाजेन वारिणा ॥ ( Br.R.Ra.Su ) Administration of ashudha tuttha / Ashudha tuttha bhasma/ shudha tuttha cause vomiting & giddiness, the person is admintered with jambira nimbu rasa or lajamnada for 3 days 7/19/2022 Dr.Saranya Sasi MD(Ayu) Dept.of RSBK SSRAMC & H Inchal Belgaum 20