اسپوندیلوآرتروپاتی های سرونگاتیو SAP مشخصات مشترک اسپونديلو آرتروپاتی ها : یک الی گ وآرتریت ( بادرگیری4-2 مفصل) غیر قرینه و مزمن و سرونگاتیو می باشد.
بطور خلاصه مشخصات اسپوندیلو ارتروپاتی های سرونگاتیو عبارتند از : در مردان جوان شایعتر است در حالی که سایر بیماریهای روماتیسمال درخانم ها شایعتر است معمولا بیماریها سرونگاتیو هستند ( ANA و RF منفی است) در اغلب آنها کمردرد یک عارضه شایع است HLA-B27 در بيماران مثبت است Enthesopathy Dactilitis یووئیت قدامی
بیشتر مفاصل اندام تحتانی گرفتار می شود (مشابه نقرس) و درگیری کمر و ستون فقرات بسیار شایع است و اولین مکانی که درگیر می شود، مفصل ساکروایلیاک است و بعد مهره ها را درگیر می کند ( اسپوندیلیت می دهد) . Sap شامل ۵ بیماری است : اسپوندیلیت انکیلوزان ( AS ) سندرم رایتر (آرتریت واکنشی) آرتروپاتی پسوریاتیک آرتروپاتی آتروپاتیک (کرون و UC ) لسپوندیلو آرتروپاتی تمایز نیافته
اپیدم ی ولوژی اسپوندیلوآرتروپاتی ها، همراهی قوی با HLA-B27 دارند. در ۹۰% بيماران مبتلا به اسپوندیلیت انکلیوزان و %۸۰-%۷۰ بیماران دچار سندرم رایتر با SAP جوانان، HLA-B27 مثبت است.
پاتوژنز اسپوندیلو آرتروپاتی ها عوامل دخیل در پاتوژنز SAP ها عبارتند از: زمینه ی ژنتیکی : HLA-B27 عوامل محیطی : عفونت ها مثلا : آرتریت راکتیو با عفونت ادراری تناسلی ناشی از کلامیدیا تراکوماتیس و با اسهال ناشی از شیگلا (شایعترین سالمولا ، کمپیلوباکتر ویرسینیا و همچنین عفونت کلبسيلا پنومونیه دیده میشود.) سیستم ایمنی
نکته : 27 HLAB منفی سندرم SAP را رد نمی کند و از 27 HLAB فقط در تأیید تشخیص بکار می رود و به عنوان تست Screening کاربرد ندارد. علایم بالینی مشترک SAP hall mark این بیماری ها درد التهابی ستون فقرات که خود را به صورت زیر نشان میدهد. درد مزمن کمر درد ناحیه گلوتئال که میتواند شبیه درد سیاتیکی باشد و خشکی صبحگاهی 1 h در یک فرد زیر ۴۰ سال که با نرمش برطرف میشود.
علائم و نشانه های مفصلی ساکروایلئیت اسپوندیلیت انتزیت (التهاب محل اتصال تاندون): شایعترین مدل آن زائده خاری ستون مهره ها است. آرتریت محیطی: عمدتا اندام تحتانی را به صورت حملات الیگوآرتریت غیرقرینه ی مفاصل بزرگ (۴-۱ مفصل) درگیرمیکند. نکته : داکتیلیت در RA و SLE و اسکلرودرمی دیده نمیشود . (داکتیلیت در همه انواع SAP ها و به ندرت در نقرس مشاهده میشود.)
علائم غیر مفصلی یووئیت : به صورت يووئيت قدامی یک طرفه حاد می باشد. علائم بصورت درد، قرمزی و تاری دید یکطرفه است أئورتيت : در اسپوندیلیت انکليوران از همه شایعتر است. اغلب در قطعه صعودی آئورت رخ می دهد و می تواند سبب دیسکشیون آئورت و نارسایی دریچه آئورت ناشی از اتساع ريشه آئورت و یا اختلالات هدایتی در قلب شود. فیبروز قله ریه در رفتگی مفصل آتلانتواگزیال: می تواند سبب فشار بر نخاع و فلج شود (در AS شایعتر است) شکستگی مهره و ایجاد سندرم cauda equine نکته: در مجموع بیمار تیپیک شامل یک مرد جوان زیر سن ۴۰ سال است که دچار درگیری ۴-ا مفصل بزرگ اندام تحتانی به همراه کمردرد، انتزیت و داکتیلیت و خشکی صبحگاهی شده است و اغلب ندول زیر جلدی، RF مثبت و ANA مثبت ندارند.)
اسپوندیلیت آنکیلوزان هال مارک اسپوندیلیت انکیلوزان درد التهابی ستون فقرات است که کم کم از مفصل ساکرو ایلیاک شروع شده و به صورت صعودی بالا می رود تا همه سطوح فقرات را درگیر کند. این افراد لوردوز شدید مهردهای گردنی و کیفوز شدید در مهرهای توراسیک دارند. نکته مهم: درگیری محوری شانه ها و لگن شایع است و با پیش آگهی بدتری همراه است.
ترياد تشخیص سندرم رایتر عبارت است از: اورتریت ( آکثرا کلامیدیایی) کونژونکتیویت علایم پوستی ویژه علائم جلدی مشخصه سندرم رایتر عبارتند از: کراتودرما بلنوراژیکوم: راش های پاپولر پوسته ریزی دهنده زرد مایل به قهوه ای در کف دست و پا بالانیت حلقوى Circinate balanitis راش های پوسته ریزی دهنده قرمز رنگ روی شفت پنیس یا اطراف گلنس مرد مبتلا به اورتریت کلامیدیایی ایجاد می گردد . زخم دهانی mouth ulcer ضخیم شدن non pitting ناخن (برعکس آرتریت پسوریاتیک)
آرتریت پسوریاتیک 5 نوع گرفتاری مفصلی ایجاد می کند پلی آرتریت قرینه مفاصل کوچک الیگوآرتروپاتی خورنده Mutilans : در رادیو گرافی نمای apera glass یا pencil- en -cup را ایجاد میکند. اليگوآرتریت غیر قرینه مفاصل کوچک و بزرگ اندام تحتانی: مثلا مچ پا و زانو را درگیر می کند. درگیری فقط DIP بهمراه pitting ناخن ها: شایعترین الگو می باشد. اسپوندیلوآرتروپاتی
آرتریت انتروپاتیک IBD می تواند ساکروایلئیت بدهد. آرتریت محیطی می دهند که معمولا نان اروزیو، الیگوآرتیکولر و غیر قرینه و اپیزودیک است و شدت آن با فعالیت بیماری روده ای ارتباط دارد پلی آرتریت قرینه ی مزمن در کرون رخ می دهد.
درمان SAP – درمان انتخاب، درمان غیر دارویی (فیزیوتراپی) و NSAID است . NSAIDs بطور چشمگیری درد و خشکی ستون مهره ها را تسکین می دهد . تزریق موضعی کورتون در مفصل سا ک روایلیاک و دیگر مفاصل درگیر، سبب تسکین موقت علائم درگیری مفصلی می گردد. کورتون موضعی در مواقعی که انتزیت دارد کاربرد دارد. تجويز MTX و سولفاسالازین فقط در آرتریت محیطی کاربرد دارد . داروهای ضد TNF-a مثل in fliximab و اتا ن رسپت در مواردی که بیماران از مصرف NSAID و فیزیوتراپی راضی نیستند یا به آن کاملا پاسخ نمی دهند درمان انتخابی اند برای درمان يووئيت قدامی از استروئید داخل چشمی یا موضعی استفاده می کنیم. تنها کاربرد گورتون سیستمیک در این حالت وقتی است که احتمال کوری وجود داشته باشد و با علائم يووئيت خلفی داشته باشد . در موارد يووئيت شديد اغلب از MT و مهار کننده TNF-a استفاده می شود. درمان آنتی بیوتیکی در آرتریت راکتیو فقط برای رایتر متعاقب عفونت کلامیدیایی اثر دارد برای درمان آرتریت پسوریاتیکی علامتی است می توان کورتون و MTX را تجویز کرد