Slide bài giảng học phần Giải tích 1_chương định lý hàm khả vi

nghaphuong1965 2 views 100 slides Sep 17, 2025
Slide 1
Slide 1 of 100
Slide 1
1
Slide 2
2
Slide 3
3
Slide 4
4
Slide 5
5
Slide 6
6
Slide 7
7
Slide 8
8
Slide 9
9
Slide 10
10
Slide 11
11
Slide 12
12
Slide 13
13
Slide 14
14
Slide 15
15
Slide 16
16
Slide 17
17
Slide 18
18
Slide 19
19
Slide 20
20
Slide 21
21
Slide 22
22
Slide 23
23
Slide 24
24
Slide 25
25
Slide 26
26
Slide 27
27
Slide 28
28
Slide 29
29
Slide 30
30
Slide 31
31
Slide 32
32
Slide 33
33
Slide 34
34
Slide 35
35
Slide 36
36
Slide 37
37
Slide 38
38
Slide 39
39
Slide 40
40
Slide 41
41
Slide 42
42
Slide 43
43
Slide 44
44
Slide 45
45
Slide 46
46
Slide 47
47
Slide 48
48
Slide 49
49
Slide 50
50
Slide 51
51
Slide 52
52
Slide 53
53
Slide 54
54
Slide 55
55
Slide 56
56
Slide 57
57
Slide 58
58
Slide 59
59
Slide 60
60
Slide 61
61
Slide 62
62
Slide 63
63
Slide 64
64
Slide 65
65
Slide 66
66
Slide 67
67
Slide 68
68
Slide 69
69
Slide 70
70
Slide 71
71
Slide 72
72
Slide 73
73
Slide 74
74
Slide 75
75
Slide 76
76
Slide 77
77
Slide 78
78
Slide 79
79
Slide 80
80
Slide 81
81
Slide 82
82
Slide 83
83
Slide 84
84
Slide 85
85
Slide 86
86
Slide 87
87
Slide 88
88
Slide 89
89
Slide 90
90
Slide 91
91
Slide 92
92
Slide 93
93
Slide 94
94
Slide 95
95
Slide 96
96
Slide 97
97
Slide 98
98
Slide 99
99
Slide 100
100

About This Presentation

Slide bài giảng học phần Giải tích 1_chương định lý về hàm khả vi và ứng dụng


Slide Content

C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng
Phan Xu¥n Th nh
xxxx
Vi»n To¡n ùng döng v  Tin håc
http://sami.hust.edu.vn
Tr÷íng ¤i håc B¡ch Khoa H  nëi
xxxx
https://sites.google.com/site/phanxuanthanh81
e-mail:
10/2021
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Nëi dung
1
ành lþ Fermat
2
ành lþ Rolle
3
ành lþ Lagrange, ành lþ Cauchy
4
Qui t­c L'Hospital
5
Cæng thùc khai triºn Taylor
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Nëi dung
1
ành lþ Fermat
2
ành lþ Rolle
3
ành lþ Lagrange, ành lþ Cauchy
4
Qui t­c L'Hospital
5
Cæng thùc khai triºn Taylor
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Kh¡i ni»m cüc trà
H mf(x)¤t cüc tiºu t¤ix0n¸u
f(x)>f(x0)8x2(x0;x0+);x6=x0vîi >0:
H mf(x)¤t cüc ¤i t¤ix0n¸u
f(x)<f(x0)8x2(x0;x0+);x6=x0vîi >0:
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Kh¡i ni»m cüc trà
H mf(x)¤t cüc tiºu t¤ix0n¸u
f(x)>f(x0)8x2(x0;x0+);x6=x0vîi >0:
H mf(x)¤t cüc ¤i t¤ix0n¸u
f(x)<f(x0)8x2(x0;x0+);x6=x0vîi >0:
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

ành lþ Fermat
Ti¸p tuy¸n cõa ç thà t¤i iºm cüc trà?
ành lþ (Fermat)
N¸u h m sèf: (a;b)!Rkh£ vi t¤i iºm cüc tràc2(a;b)th¼f
0
(c) =0.
Chùng minh f
0
(c) = lim
h!0
+
f(c+h)f(c)
h
= lim
h!0

f(c+h)f(c)
h
N¸uf
0
(c) =0 th¼ iºmcgåi l iºm døngcõa h mf.V½ dö x=0 cõa c¡c h m sèf(x) =x
3
,g(x) =jxj.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

ành lþ Fermat
Ti¸p tuy¸n cõa ç thà t¤i iºm cüc trà?
ành lþ (Fermat)
N¸u h m sèf: (a;b)!Rkh£ vi t¤i iºm cüc tràc2(a;b)th¼f
0
(c) =0.
Chùng minh f
0
(c) = lim
h!0
+
f(c+h)f(c)
h
= lim
h!0

f(c+h)f(c)
h
N¸uf
0
(c) =0 th¼ iºmcgåi l iºm døngcõa h mf.V½ dö x=0 cõa c¡c h m sèf(x) =x
3
,g(x) =jxj.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

ành lþ Fermat
Ti¸p tuy¸n cõa ç thà t¤i iºm cüc trà?
ành lþ (Fermat)
N¸u h m sèf: (a;b)!Rkh£ vi t¤i iºm cüc tràc2(a;b)th¼f
0
(c) =0.
Chùng minh f
0
(c) = lim
h!0
+
f(c+h)f(c)
h
= lim
h!0

f(c+h)f(c)
h
N¸uf
0
(c) =0 th¼ iºmcgåi l iºm døngcõa h mf.V½ dö x=0 cõa c¡c h m sèf(x) =x
3
,g(x) =jxj.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

ành lþ Fermat
Ti¸p tuy¸n cõa ç thà t¤i iºm cüc trà?
ành lþ (Fermat)
N¸u h m sèf: (a;b)!Rkh£ vi t¤i iºm cüc tràc2(a;b)th¼f
0
(c) =0.
Chùng minh f
0
(c) = lim
h!0
+
f(c+h)f(c)
h
= lim
h!0

f(c+h)f(c)
h
N¸uf
0
(c) =0 th¼ iºmcgåi l iºm døngcõa h mf.V½ dö x=0 cõa c¡c h m sèf(x) =x
3
,g(x) =jxj.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

ành lþ Fermat
Ti¸p tuy¸n cõa ç thà t¤i iºm cüc trà?
ành lþ (Fermat)
N¸u h m sèf: (a;b)!Rkh£ vi t¤i iºm cüc tràc2(a;b)th¼f
0
(c) =0.
Chùng minh f
0
(c) = lim
h!0
+
f(c+h)f(c)
h
= lim
h!0

f(c+h)f(c)
h
N¸uf
0
(c) =0 th¼ iºmcgåi l iºm døngcõa h mf.V½ dö x=0 cõa c¡c h m sèf(x) =x
3
,g(x) =jxj.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Pierre de Fermat
Pierre-Fermat (16011665) l  mët luªt s÷ ng÷íi Ph¡p, ng÷íi l m To¡n nh÷ mët sð th½ch. M°c
dò khæng ph£i l  ng÷íi l m To¡n chuy¶n nghi»p, nh÷ng Fermat l  mët trong hai nh  ph¡t minh
ra h¼nh håc gi£i t½ch (ng÷íi cán l¤i l  Descartes). C¡c ph÷ìng ph¡p cõa æng º t¼m ti¸p tuy¸n
vîi ÷íng cong v  c¡c gi¡ trà lîn nh§t v  nhä nh§t (tr÷îc khi ph¡t minh ra giîi h¤n v  ¤o h m)
¢ khi¸n æng trð th nh ti·n th¥n cõa Newton trong vi»c t¤o ra ph²p t½nh vi ph¥n. Æng cán nêi
ti¸ng vîi, m  m¢i ¸n n«m 1995 (sau 358 n«m) Andrew Wiles mîi chùng
minh ho n ch¿nh.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Nëi dung
1
ành lþ Fermat
2
ành lþ Rolle
3
ành lþ Lagrange, ành lþ Cauchy
4
Qui t­c L'Hospital
5
Cæng thùc khai triºn Taylor
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

ành lþ Rolle
ành lþ (Rolle)
Cho h m sèf(x)x¡c ành, li¶n töc trong kho£ng âng[a;b], kh£ vi trong kho£ng
mð(a;b), v f(a) =f(b). Khi â, tçn t¤ic2(a;b)sao chof
0
(c) =0.
Chùng minh
- Þ ngh¾a h¼nh håc
V½ dö
f(x) =
(
xvîi 0<x1;
1 vîix=0?
g(x) =jxjtr¶n[1;1]h(x) = tanxtr¶n[0; ]:
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

ành lþ Rolle
ành lþ (Rolle)
Cho h m sèf(x)x¡c ành, li¶n töc trong kho£ng âng[a;b], kh£ vi trong kho£ng
mð(a;b), v f(a) =f(b). Khi â, tçn t¤ic2(a;b)sao chof
0
(c) =0.
Chùng minh
- Þ ngh¾a h¼nh håc
V½ dö
f(x) =
(
xvîi 0<x1;
1 vîix=0?
g(x) =jxjtr¶n[1;1]h(x) = tanxtr¶n[0; ]:
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

ành lþ Rolle
ành lþ (Rolle)
Cho h m sèf(x)x¡c ành, li¶n töc trong kho£ng âng[a;b], kh£ vi trong kho£ng
mð(a;b), v f(a) =f(b). Khi â, tçn t¤ic2(a;b)sao chof
0
(c) =0.
Chùng minh
- Þ ngh¾a h¼nh håc
V½ dö
f(x) =
(
xvîi 0<x1;
1 vîix=0?
g(x) =jxjtr¶n[1;1]h(x) = tanxtr¶n[0; ]:
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

ành lþ Rolle
ành lþ (Rolle)
Cho h m sèf(x)x¡c ành, li¶n töc trong kho£ng âng[a;b], kh£ vi trong kho£ng
mð(a;b), v f(a) =f(b). Khi â, tçn t¤ic2(a;b)sao chof
0
(c) =0.
Chùng minh
- Þ ngh¾a h¼nh håc
V½ dö
f(x) =
(
xvîi 0<x1;
1 vîix=0?
g(x) =jxjtr¶n[1;1]h(x) = tanxtr¶n[0; ]:
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Michel Rolle (16521719)
ành lþ Rolle ÷ñc cæng bè l¦n ¦u ti¶n v o n«m 1691 bði nh  to¡n håc ng÷íi Ph¡p Michel Rolle
(16521719) trong mët cuèn s¡ch câ tüa · "M²thode pour resoudre les egalitez". Ban ¦u æng
ph¶ ph¡n m¤nh m³ c¡c ph÷ìng ph¡p cõa gi£i t½ch v  xem â nh÷ l  mët "bë s÷u tªp cõa nhúng
ngöy bi»n kh²o l²o." Tuy nhi¶n, sau â, æng ¢ bà thuy¸t phöc v· t½nh óng ­n cõa c¡c â.
B i tªp 1 (20161) a;b;cthäa m¢na+b+c=0. Chùng minh
r¬ng ph÷ìng tr¼nh 6ax
5
+5bx
4
+c=0 câ ½t nh§t mët nghi»m tr¶n(0;1).
B i tªp 2 f(x)x¡c ành, li¶n töc tr¶n[a;b], kh£ vi trong(a;b), v 
f(a) =f(b) =0. Chùng minh r¬ng tçn t¤ic2(a;b)sao chof(c) =2021f
0
(c).
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Michel Rolle (16521719)
ành lþ Rolle ÷ñc cæng bè l¦n ¦u ti¶n v o n«m 1691 bði nh  to¡n håc ng÷íi Ph¡p Michel Rolle
(16521719) trong mët cuèn s¡ch câ tüa · "M²thode pour resoudre les egalitez". Ban ¦u æng
ph¶ ph¡n m¤nh m³ c¡c ph÷ìng ph¡p cõa gi£i t½ch v  xem â nh÷ l  mët "bë s÷u tªp cõa nhúng
ngöy bi»n kh²o l²o." Tuy nhi¶n, sau â, æng ¢ bà thuy¸t phöc v· t½nh óng ­n cõa c¡c â.
B i tªp 1 (20161) a;b;cthäa m¢na+b+c=0. Chùng minh
r¬ng ph÷ìng tr¼nh 6ax
5
+5bx
4
+c=0 câ ½t nh§t mët nghi»m tr¶n(0;1).
B i tªp 2 f(x)x¡c ành, li¶n töc tr¶n[a;b], kh£ vi trong(a;b), v 
f(a) =f(b) =0. Chùng minh r¬ng tçn t¤ic2(a;b)sao chof(c) =2021f
0
(c).
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Nëi dung
1
ành lþ Fermat
2
ành lþ Rolle
3
ành lþ Lagrange, ành lþ Cauchy
4
Qui t­c L'Hospital
5
Cæng thùc khai triºn Taylor
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

ành lþ Lagrange
ành lþ (Lagrange)
Cho h m sèfx¡c ành, li¶n töc trong kho£ng âng[a;b]v  kh£ vi trong kho£ng
mð(a;b). Khi â, tçn t¤ic2(a;b)sao cho
f(b)f(a)
ba
=f
0
(c):
Þ ngh¾a h¼nh håc
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

ành lþ Lagrange
ành lþ (Lagrange)
Cho h m sèfx¡c ành, li¶n töc trong kho£ng âng[a;b]v  kh£ vi trong kho£ng
mð(a;b). Khi â, tçn t¤ic2(a;b)sao cho
f(b)f(a)
ba
=f
0
(c):
Þ ngh¾a h¼nh håc
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

ành lþ Lagrange
ành lþ (Lagrange)
Cho h m sèfx¡c ành, li¶n töc trong kho£ng âng[a;b]v  kh£ vi trong kho£ng
mð(a;b). Khi â, tçn t¤ic2(a;b)sao cho
f(b)f(a)
ba
=f
0
(c):
Chùng minh
p döng ành lþ Rolle choh(x) =f(x)f(a)
f(b)f(a)
ba
(xa).
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

ành lþ Lagrange
ành lþ (Lagrange)
Cho h m sèfx¡c ành, li¶n töc trong kho£ng âng[a;b]v  kh£ vi trong kho£ng
mð(a;b). Khi â, tçn t¤ic2(a;b)sao cho
f(b)f(a)
ba
=f
0
(c):
Chùng minh
p döng ành lþ Rolle choh(x) =f(x)f(a)
f(b)f(a)
ba
(xa).
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

ành lþ Lagrange
ành lþ (Lagrange)
Cho h m sèfx¡c ành, li¶n töc trong kho£ng âng[a;b]v  kh£ vi trong kho£ng
mð(a;b). Khi â, tçn t¤ic2(a;b)sao cho
f(b)f(a)
ba
=f
0
(c):
Chùng minh
p döng ành lþ Rolle choh(x) =f(x)f(a)
f(b)f(a)
ba
(xa).
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Joseph-Louis Lagrange (17361813)
ành lþ gi¡ trà trung b¼nh l¦n ¦u ti¶n ÷ñc ÷a ra bði Joseph-Louis Lagrange (17361813),
ng÷íi sinh ra ð Þ vîi cha l  ng÷íi Ph¡p v  mµ l  ng÷íi Þ. Æng §y l  mët th¦n çng v  ¢ trð
th nh gi¡o s÷ ð Turin khi mîi 19 tuêi. Lagrange ¢ câ nhi·u âng gâp cho lþ thuy¸t sè, lþ thuy¸t
h m sè, ph÷ìng tr¼nh, cì håc... °c bi»t, æng ¢ ¡p döng ph²p t½nh gi£i t½ch v o vi»c ph¥n t½ch
sü ên ành cõa h» m°t tríi. Theo líi míi cõa Frederick, æng k¸ và Euler t¤i Håc vi»n Berlin v 
khi Frederick qua íi, Lagrange ch§p nhªn líi míi cõa Vua Louis XVI ¸n Paris, nìi æng ÷ñc
c§p c«n hë ð Louvre v  trð th nh gi¡o s÷ t¤i Ecole Polytechnique. Æng l  mët ng÷íi  n æng tèt
böng v  tr¦m l°ng, ch¿ sèng v¼ khoa håc.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c h» qu£
V½ dö (20201) f(x)l  h m sè kh£ vi tr¶n[6;0]thäa m¢nf(6) =4 v 
f
0
(x)2 vîi måix2(6;0). Häi gi¡ trà lîn nh§t cõaf(0)l  bao nhi¶u?
Chó þ
Trong ành lþ Lagrange, °ta:=x,b:=x+h, ta câ
f(x+h)f(x) =f
0
(c)h
vîicl  mët sè n¬m giúaxv x+h. V¼cn¬m giúaxv x+hn¶n câ thº vi¸t
c=x+h, vîi0< <1. Vªy, tçn t¤i0< <1sao cho
f(x+h)f(x) =f
0
(x+h)h (1)
Cæng thùc (1) gåi l .
H» qu£
N¸uf
0
(x) =0vîi måix2(a;b), th¼fl  h¬ng sè trong(a;b).
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c h» qu£
V½ dö (20201) f(x)l  h m sè kh£ vi tr¶n[6;0]thäa m¢nf(6) =4 v 
f
0
(x)2 vîi måix2(6;0). Häi gi¡ trà lîn nh§t cõaf(0)l  bao nhi¶u?
Chó þ
Trong ành lþ Lagrange, °ta:=x,b:=x+h, ta câ
f(x+h)f(x) =f
0
(c)h
vîicl  mët sè n¬m giúaxv x+h. V¼cn¬m giúaxv x+hn¶n câ thº vi¸t
c=x+h, vîi0< <1. Vªy, tçn t¤i0< <1sao cho
f(x+h)f(x) =f
0
(x+h)h (1)
Cæng thùc (1) gåi l .
H» qu£
N¸uf
0
(x) =0vîi måix2(a;b), th¼fl  h¬ng sè trong(a;b).
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c h» qu£
V½ dö (20201) f(x)l  h m sè kh£ vi tr¶n[6;0]thäa m¢nf(6) =4 v 
f
0
(x)2 vîi måix2(6;0). Häi gi¡ trà lîn nh§t cõaf(0)l  bao nhi¶u?
Chó þ
Trong ành lþ Lagrange, °ta:=x,b:=x+h, ta câ
f(x+h)f(x) =f
0
(c)h
vîicl  mët sè n¬m giúaxv x+h. V¼cn¬m giúaxv x+hn¶n câ thº vi¸t
c=x+h, vîi0< <1. Vªy, tçn t¤i0< <1sao cho
f(x+h)f(x) =f
0
(x+h)h (1)
Cæng thùc (1) gåi l .
H» qu£
N¸uf
0
(x) =0vîi måix2(a;b), th¼fl  h¬ng sè trong(a;b).
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c h» qu£
V½ dö (20201) f(x)l  h m sè kh£ vi tr¶n[6;0]thäa m¢nf(6) =4 v 
f
0
(x)2 vîi måix2(6;0). Häi gi¡ trà lîn nh§t cõaf(0)l  bao nhi¶u?
Chó þ
Trong ành lþ Lagrange, °ta:=x,b:=x+h, ta câ
f(x+h)f(x) =f
0
(c)h
vîicl  mët sè n¬m giúaxv x+h. V¼cn¬m giúaxv x+hn¶n câ thº vi¸t
c=x+h, vîi0< <1. Vªy, tçn t¤i0< <1sao cho
f(x+h)f(x) =f
0
(x+h)h (1)
Cæng thùc (1) gåi l .
H» qu£
N¸uf
0
(x) =0vîi måix2(a;b), th¼fl  h¬ng sè trong(a;b).
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c h» qu£
H» qu£
N¸uf
0
(x) =0vîi måix2(a;b), th¼fl  h¬ng sè trong(a;b).
B i tªp
a)
1
2
arctan
2x
1x
2
= arctanxvîi måix2(1;1)
b)sin(arccosx) = cos(arcsinx) =
p
1x
2
vîi måix2[1;1]
c)arcsin(tanhx) = arctan(sinhx)vîi måix2R.
Chùng minh
xxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxx
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c h» qu£
H» qu£
N¸uf
0
(x) =0vîi måix2(a;b), th¼fl  h¬ng sè trong(a;b).
B i tªp
a)
1
2
arctan
2x
1x
2
= arctanxvîi måix2(1;1)
b)sin(arccosx) = cos(arcsinx) =
p
1x
2
vîi måix2[1;1]
c)arcsin(tanhx) = arctan(sinhx)vîi måix2R.
Chùng minh
xxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxx
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c h» qu£
H» qu£
N¸uf
0
tçn t¤i v  khæng êi d§u trong(a;b), th¼ h mfl  ìn i»u tr¶n(a;b):
t«ng, khæng gi£m, gi£m, ho°c khæng t«ng t÷ìng ùng vîi:
f
0
(x)>0;f
0
(x)0;f
0
(x)<0;ho°cf
0
(x)0;
vîi måix2(a;b).
H» qu£
N¸u
jf
0
(x)j M;vîi måia<x<b;
th¼
jf(x)f(y)j Mjxyjvîi måix;y2(a;b): (2)
H m sèf(x)thäa m¢n i·u ki»n (2) ÷ñc gåi l .
V½ dö jsinxsinyj jxyjvîi måix;y2R.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c h» qu£
H» qu£
N¸uf
0
tçn t¤i v  khæng êi d§u trong(a;b), th¼ h mfl  ìn i»u tr¶n(a;b):
t«ng, khæng gi£m, gi£m, ho°c khæng t«ng t÷ìng ùng vîi:
f
0
(x)>0;f
0
(x)0;f
0
(x)<0;ho°cf
0
(x)0;
vîi måix2(a;b).
H» qu£
N¸u
jf
0
(x)j M;vîi måia<x<b;
th¼
jf(x)f(y)j Mjxyjvîi måix;y2(a;b): (2)
H m sèf(x)thäa m¢n i·u ki»n (2) ÷ñc gåi l .
V½ dö jsinxsinyj jxyjvîi måix;y2R.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c h» qu£
H» qu£
N¸uf
0
tçn t¤i v  khæng êi d§u trong(a;b), th¼ h mfl  ìn i»u tr¶n(a;b):
t«ng, khæng gi£m, gi£m, ho°c khæng t«ng t÷ìng ùng vîi:
f
0
(x)>0;f
0
(x)0;f
0
(x)<0;ho°cf
0
(x)0;
vîi måix2(a;b).
H» qu£
N¸u
jf
0
(x)j M;vîi måia<x<b;
th¼
jf(x)f(y)j Mjxyjvîi måix;y2(a;b): (2)
H m sèf(x)thäa m¢n i·u ki»n (2) ÷ñc gåi l .
V½ dö jsinxsinyj jxyjvîi måix;y2R.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c h» qu£
H» qu£
N¸uf
0
tçn t¤i v  khæng êi d§u trong(a;b), th¼ h mfl  ìn i»u tr¶n(a;b):
t«ng, khæng gi£m, gi£m, ho°c khæng t«ng t÷ìng ùng vîi:
f
0
(x)>0;f
0
(x)0;f
0
(x)<0;ho°cf
0
(x)0;
vîi måix2(a;b).
H» qu£
N¸u
jf
0
(x)j M;vîi måia<x<b;
th¼
jf(x)f(y)j Mjxyjvîi måix;y2(a;b): (2)
H m sèf(x)thäa m¢n i·u ki»n (2) ÷ñc gåi l .
V½ dö jsinxsinyj jxyjvîi måix;y2R.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

ành lþ Cauchy
ành lþ (Cauchy)
Cho c¡c h m sèfv gx¡c ành, li¶n töc trong kho£ng âng[a;b], v  kh£ vi
trong kho£ng mð(a;b),g
0
(x)6=0trong(a;b). Khi â, tçn t¤ic2(a;b)sao cho
f(b)f(a)
g(b)g(a)
=
f
0
(c)
g
0
(c)
:
Chùng minh
p döng ành lþ Rolle cho h m sè
h(x) =f(x)f(a)
f(b)f(a)
g(b)g(a)
[g(x)g(a)]:
ành lþ Cauchy. Vîi
g(x) =x, ành lþ Cauchy trð th nh ành lþ Lagrange.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

ành lþ Cauchy
ành lþ (Cauchy)
Cho c¡c h m sèfv gx¡c ành, li¶n töc trong kho£ng âng[a;b], v  kh£ vi
trong kho£ng mð(a;b),g
0
(x)6=0trong(a;b). Khi â, tçn t¤ic2(a;b)sao cho
f(b)f(a)
g(b)g(a)
=
f
0
(c)
g
0
(c)
:
Chùng minh
p döng ành lþ Rolle cho h m sè
h(x) =f(x)f(a)
f(b)f(a)
g(b)g(a)
[g(x)g(a)]:
ành lþ Cauchy. Vîi
g(x) =x, ành lþ Cauchy trð th nh ành lþ Lagrange.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

ành lþ Cauchy
ành lþ (Cauchy)
Cho c¡c h m sèfv gx¡c ành, li¶n töc trong kho£ng âng[a;b], v  kh£ vi
trong kho£ng mð(a;b),g
0
(x)6=0trong(a;b). Khi â, tçn t¤ic2(a;b)sao cho
f(b)f(a)
g(b)g(a)
=
f
0
(c)
g
0
(c)
:
Chùng minh
p döng ành lþ Rolle cho h m sè
h(x) =f(x)f(a)
f(b)f(a)
g(b)g(a)
[g(x)g(a)]:
ành lþ Cauchy. Vîi
g(x) =x, ành lþ Cauchy trð th nh ành lþ Lagrange.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Augustin-Louis Cauchy (17891857)
Augustin-Louis Cauchy (17891857) l  nh  to¡n håc ng÷íi Ph¡p. Æng khði
nghi»p l  kÿ s÷ qu¥n sü, tr÷îc khi trð th nh gi¡o s÷ to¡n håc ð Paris. Cauchy ¢
l§y þ t÷ðng v· giîi h¤n cõa Newton v  l m cho nâ trð n¶n ch½nh x¡c hìn. Æng sû
döng ngæn ngú"v º ành ngh¾a giîi h¤n. Sau â, nh  to¡n håc ng÷íi ùc,
Karl Weierstrass (1815-1897) ¢ ph¡t biºu ành ngh¾a v· giîi h¤n mët c¡ch ch½nh
x¡c m  chóng ta câ ng y nay.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Nëi dung
1
ành lþ Fermat
2
ành lþ Rolle
3
ành lþ Lagrange, ành lþ Cauchy
4
Qui t­c L'Hospital
5
Cæng thùc khai triºn Taylor
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Qui t­c L'Hospital
ành lþ (Qui t­c L'Hospital)
Gi£ sû c¡c h m sèf(x),g(x)x¡c ành, kh£ vi t¤i l¥n cªnx=x0, câ thº trø t¤i
x=x0. N¸u
lim
x!x0
f(x) = lim
x!x0
g(x) =0;g
0
(x)6=0ð l¥n cªnx=x0;
v  n¸u
lim
x!x0
f
0
(x)
g
0
(x)
=L(húu h¤n ho°c1);
th¼
lim
x!x0
f(x)
g(x)
=L:
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Qui t­c L'Hospital
Chó þ
Qui t­c L'Hospital v¨n cán óng khi:
1) Ta l§y giîi h¤n ð væ còng, tùc l  trong qu¡ tr¼nhx! 1.
2) Tr÷íng hñpf;gcâ giîi h¤n l  væ còng khix!x0, tùc l 
lim
x!x0
f(x) = lim
x!x0
g(x) =1
3) Tr÷íng hñplim
x!x0
f
0
(x)
g
0
(x)
=1.
Qui t­c L'Hospital
(1661-1704) v  ÷ñc xu§t b£n l¦n ¦u ti¶n n«m 1696 trong cuèn s¡ch gi¡o khoa gi£i t½ch
"Analyse des infiniment petits". Tuy nhi¶n, quy t­c n y ÷ñc nh  to¡n håc ng÷íi Thöy S¾, John
Bernoulli (1667-1748) ph¡t hi»n v o n«m 1694. Hai ng÷íi n y ¢ câ mët thäa thuªn ký l¤, theo
â Marquis de l'Hospital ¢ mua quy·n èi vîi c¡c kh¡m kh¡ to¡n håc cõa Bernoulli.
Ùng döng
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Qui t­c L'Hospital
Chó þ
Qui t­c L'Hospital v¨n cán óng khi:
1) Ta l§y giîi h¤n ð væ còng, tùc l  trong qu¡ tr¼nhx! 1.
2) Tr÷íng hñpf;gcâ giîi h¤n l  væ còng khix!x0, tùc l 
lim
x!x0
f(x) = lim
x!x0
g(x) =1
3) Tr÷íng hñplim
x!x0
f
0
(x)
g
0
(x)
=1.
Qui t­c L'Hospital
(1661-1704) v  ÷ñc xu§t b£n l¦n ¦u ti¶n n«m 1696 trong cuèn s¡ch gi¡o khoa gi£i t½ch
"Analyse des infiniment petits". Tuy nhi¶n, quy t­c n y ÷ñc nh  to¡n håc ng÷íi Thöy S¾, John
Bernoulli (1667-1748) ph¡t hi»n v o n«m 1694. Hai ng÷íi n y ¢ câ mët thäa thuªn ký l¤, theo
â Marquis de l'Hospital ¢ mua quy·n èi vîi c¡c kh¡m kh¡ to¡n håc cõa Bernoulli.
Ùng döng
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Qui t­c L'Hospital
Chó þ
Qui t­c L'Hospital v¨n cán óng khi:
1) Ta l§y giîi h¤n ð væ còng, tùc l  trong qu¡ tr¼nhx! 1.
2) Tr÷íng hñpf;gcâ giîi h¤n l  væ còng khix!x0, tùc l 
lim
x!x0
f(x) = lim
x!x0
g(x) =1
3) Tr÷íng hñplim
x!x0
f
0
(x)
g
0
(x)
=1.
Qui t­c L'Hospital
(1661-1704) v  ÷ñc xu§t b£n l¦n ¦u ti¶n n«m 1696 trong cuèn s¡ch gi¡o khoa gi£i t½ch
"Analyse des infiniment petits". Tuy nhi¶n, quy t­c n y ÷ñc nh  to¡n håc ng÷íi Thöy S¾, John
Bernoulli (1667-1748) ph¡t hi»n v o n«m 1694. Hai ng÷íi n y ¢ câ mët thäa thuªn ký l¤, theo
â Marquis de l'Hospital ¢ mua quy·n èi vîi c¡c kh¡m kh¡ to¡n håc cõa Bernoulli.
Ùng döng
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c d¤ng væ ành
Khû d¤ng væ ành
0
0

1
1
V½ dö 1
lim
x!+1
e
x
x
2
;lim
x!1
e
x
x
2
;lim
x!+1
e
x
x

vîi2R;b§t ký.
V½ dö 2
lim
x!0
44cosx2sin
2
x
x
4
;lim
x!0
e
x
2
ln(1+x
2
)
1cosx
;lim
x!0
x
7
ln(1+x
7
)
tan
14
x
(20161):
V½ dö 3
f(x) =xx
2
sin
1
x
;g(x) = sinx:
Giîi h¤nlim
x!0
f(x)
g(x)
=1. Tuy nhi¶n, giîi h¤nlim
x!0
f
0
(x)
g
0
(x)
khæng tçn t¤i.
V½ dö 4 lim
x!0
e(1+x)
1=x
x
.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c d¤ng væ ành
Khû d¤ng væ ành
0
0

1
1
V½ dö 1
lim
x!+1
e
x
x
2
;lim
x!1
e
x
x
2
;lim
x!+1
e
x
x

vîi2R;b§t ký.
V½ dö 2
lim
x!0
44cosx2sin
2
x
x
4
;lim
x!0
e
x
2
ln(1+x
2
)
1cosx
;lim
x!0
x
7
ln(1+x
7
)
tan
14
x
(20161):
V½ dö 3
f(x) =xx
2
sin
1
x
;g(x) = sinx:
Giîi h¤nlim
x!0
f(x)
g(x)
=1. Tuy nhi¶n, giîi h¤nlim
x!0
f
0
(x)
g
0
(x)
khæng tçn t¤i.
V½ dö 4 lim
x!0
e(1+x)
1=x
x
.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c d¤ng væ ành
Khû d¤ng væ ành
0
0

1
1
V½ dö 1
lim
x!+1
e
x
x
2
;lim
x!1
e
x
x
2
;lim
x!+1
e
x
x

vîi2R;b§t ký.
V½ dö 2
lim
x!0
44cosx2sin
2
x
x
4
;lim
x!0
e
x
2
ln(1+x
2
)
1cosx
;lim
x!0
x
7
ln(1+x
7
)
tan
14
x
(20161):
V½ dö 3
f(x) =xx
2
sin
1
x
;g(x) = sinx:
Giîi h¤nlim
x!0
f(x)
g(x)
=1. Tuy nhi¶n, giîi h¤nlim
x!0
f
0
(x)
g
0
(x)
khæng tçn t¤i.
V½ dö 4 lim
x!0
e(1+x)
1=x
x
.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c d¤ng væ ành
Khû d¤ng væ ành
0
0

1
1
V½ dö 1
lim
x!+1
e
x
x
2
;lim
x!1
e
x
x
2
;lim
x!+1
e
x
x

vîi2R;b§t ký.
V½ dö 2
lim
x!0
44cosx2sin
2
x
x
4
;lim
x!0
e
x
2
ln(1+x
2
)
1cosx
;lim
x!0
x
7
ln(1+x
7
)
tan
14
x
(20161):
V½ dö 3
f(x) =xx
2
sin
1
x
;g(x) = sinx:
Giîi h¤nlim
x!0
f(x)
g(x)
=1. Tuy nhi¶n, giîi h¤nlim
x!0
f
0
(x)
g
0
(x)
khæng tçn t¤i.
V½ dö 4 lim
x!0
e(1+x)
1=x
x
.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c d¤ng væ ành
Khû d¤ng væ ành
0
0

1
1
V½ dö 1
lim
x!+1
e
x
x
2
;lim
x!1
e
x
x
2
;lim
x!+1
e
x
x

vîi2R;b§t ký.
V½ dö 2
lim
x!0
44cosx2sin
2
x
x
4
;lim
x!0
e
x
2
ln(1+x
2
)
1cosx
;lim
x!0
x
7
ln(1+x
7
)
tan
14
x
(20161):
V½ dö 3
f(x) =xx
2
sin
1
x
;g(x) = sinx:
Giîi h¤nlim
x!0
f(x)
g(x)
=1. Tuy nhi¶n, giîi h¤nlim
x!0
f
0
(x)
g
0
(x)
khæng tçn t¤i.
V½ dö 4 lim
x!0
e(1+x)
1=x
x
.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c d¤ng væ ành
Khû d¤ng væ ành
0
0

1
1
V½ dö 1
lim
x!+1
e
x
x
2
;lim
x!1
e
x
x
2
;lim
x!+1
e
x
x

vîi2R;b§t ký.
V½ dö 2
lim
x!0
44cosx2sin
2
x
x
4
;lim
x!0
e
x
2
ln(1+x
2
)
1cosx
;lim
x!0
x
7
ln(1+x
7
)
tan
14
x
(20161):
V½ dö 3
f(x) =xx
2
sin
1
x
;g(x) = sinx:
Giîi h¤nlim
x!0
f(x)
g(x)
=1. Tuy nhi¶n, giîi h¤nlim
x!0
f
0
(x)
g
0
(x)
khæng tçn t¤i.
V½ dö 4 lim
x!0
e(1+x)
1=x
x
.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c d¤ng væ ành
Khû d¤ng væ ành 0:1
º ¡p döng qui t­c L'Hospital ta vi¸t
f(x)g(x) =
f(x)
1=g(x)
ho°cf(x)g(x) =
g(x)
1=f(x)
:
V½ dö
lim
x!0
+
sinxlnx;lim
x!1
tan
x
2
ln(2x);lim
x!+1
x[2arctan(2x)] (20181):
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c d¤ng væ ành
Khû d¤ng væ ành 0:1
º ¡p döng qui t­c L'Hospital ta vi¸t
f(x)g(x) =
f(x)
1=g(x)
ho°cf(x)g(x) =
g(x)
1=f(x)
:
V½ dö
lim
x!0
+
sinxlnx;lim
x!1
tan
x
2
ln(2x);lim
x!+1
x[2arctan(2x)] (20181):
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c d¤ng væ ành
Khû d¤ng væ ành 0:1
º ¡p döng qui t­c L'Hospital ta vi¸t
f(x)g(x) =
f(x)
1=g(x)
ho°cf(x)g(x) =
g(x)
1=f(x)
:
V½ dö
lim
x!0
+
sinxlnx;lim
x!1
tan
x
2
ln(2x);lim
x!+1
x[2arctan(2x)] (20181):
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c d¤ng væ ành
Khû d¤ng væ ành1 1
T¼m c¡ch ÷a v· d¤ng 0=0 ho°c1=1V½ dö 1
lim
x!1

x
x1

1
lnx

;lim
x!0

2
e
2x
1

1
x

(20191):
V½ dö 2
lim
x!0

1
ln(x+1)

1
sinx

(20151):
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c d¤ng væ ành
Khû d¤ng væ ành1 1
T¼m c¡ch ÷a v· d¤ng 0=0 ho°c1=1V½ dö 1
lim
x!1

x
x1

1
lnx

;lim
x!0

2
e
2x
1

1
x

(20191):
V½ dö 2
lim
x!0

1
ln(x+1)

1
sinx

(20151):
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c d¤ng væ ành
Khû d¤ng væ ành1 1
T¼m c¡ch ÷a v· d¤ng 0=0 ho°c1=1V½ dö 1
lim
x!1

x
x1

1
lnx

;lim
x!0

2
e
2x
1

1
x

(20191):
V½ dö 2
lim
x!0

1
ln(x+1)

1
sinx

(20151):
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c d¤ng væ ành
Khû d¤ng væ ành1 1
T¼m c¡ch ÷a v· d¤ng 0=0 ho°c1=1V½ dö 1
lim
x!1

x
x1

1
lnx

;lim
x!0

2
e
2x
1

1
x

(20191):
V½ dö 2
lim
x!0

1
ln(x+1)

1
sinx

(20151):
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c d¤ng væ ành
Khû c¡c d¤ng væ ành 0
0
, 1
1
v 1
0
D¤ng têng qu¡t
lim
x!x0
f(x)
g(x)
:
Ta vi¸t
lim
x!x0
f(x)
g(x)
=e
lim
x!x
0
g(x) lnf(x)
:
V½ dö 1
lim
x!0
+
x
x
;lim
x!1
x
1=(x1)
;lim
x!+1
x
1=x
;lim
x!+1
(x
2
+2
x
)
1=x
(20173):
V½ dö 2
lim
x!0
(1+ sin4x)
cotx
;lim
x!0
[ln(e+2x)]
1
sinx(20171);lim
x!0

(1+2x)
1=x
e
2

1
x
:
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c d¤ng væ ành
Khû c¡c d¤ng væ ành 0
0
, 1
1
v 1
0
D¤ng têng qu¡t
lim
x!x0
f(x)
g(x)
:
Ta vi¸t
lim
x!x0
f(x)
g(x)
=e
lim
x!x
0
g(x) lnf(x)
:
V½ dö 1
lim
x!0
+
x
x
;lim
x!1
x
1=(x1)
;lim
x!+1
x
1=x
;lim
x!+1
(x
2
+2
x
)
1=x
(20173):
V½ dö 2
lim
x!0
(1+ sin4x)
cotx
;lim
x!0
[ln(e+2x)]
1
sinx(20171);lim
x!0

(1+2x)
1=x
e
2

1
x
:
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c d¤ng væ ành
Khû c¡c d¤ng væ ành 0
0
, 1
1
v 1
0
D¤ng têng qu¡t
lim
x!x0
f(x)
g(x)
:
Ta vi¸t
lim
x!x0
f(x)
g(x)
=e
lim
x!x
0
g(x) lnf(x)
:
V½ dö 1
lim
x!0
+
x
x
;lim
x!1
x
1=(x1)
;lim
x!+1
x
1=x
;lim
x!+1
(x
2
+2
x
)
1=x
(20173):
V½ dö 2
lim
x!0
(1+ sin4x)
cotx
;lim
x!0
[ln(e+2x)]
1
sinx(20171);lim
x!0

(1+2x)
1=x
e
2

1
x
:
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c d¤ng væ ành
Khû c¡c d¤ng væ ành 0
0
, 1
1
v 1
0
D¤ng têng qu¡t
lim
x!x0
f(x)
g(x)
:
Ta vi¸t
lim
x!x0
f(x)
g(x)
=e
lim
x!x
0
g(x) lnf(x)
:
V½ dö 1
lim
x!0
+
x
x
;lim
x!1
x
1=(x1)
;lim
x!+1
x
1=x
;lim
x!+1
(x
2
+2
x
)
1=x
(20173):
V½ dö 2
lim
x!0
(1+ sin4x)
cotx
;lim
x!0
[ln(e+2x)]
1
sinx(20171);lim
x!0

(1+2x)
1=x
e
2

1
x
:
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

C¡c d¤ng væ ành
Khû c¡c d¤ng væ ành 0
0
, 1
1
v 1
0
D¤ng têng qu¡t
lim
x!x0
f(x)
g(x)
:
Ta vi¸t
lim
x!x0
f(x)
g(x)
=e
lim
x!x
0
g(x) lnf(x)
:
V½ dö 1
lim
x!0
+
x
x
;lim
x!1
x
1=(x1)
;lim
x!+1
x
1=x
;lim
x!+1
(x
2
+2
x
)
1=x
(20173):
V½ dö 2
lim
x!0
(1+ sin4x)
cotx
;lim
x!0
[ln(e+2x)]
1
sinx(20171);lim
x!0

(1+2x)
1=x
e
2

1
x
:
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Nëi dung
1
ành lþ Fermat
2
ành lþ Rolle
3
ành lþ Lagrange, ành lþ Cauchy
4
Qui t­c L'Hospital
5
Cæng thùc khai triºn Taylor
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Cæng thùc Taylor
ành lþ (Taylor)
Cho h mf(x)câ ¤o h m ¸n c§pn+1trong(a;b),x02(a;b). Khi â tçn t¤i
c2(a;b)sao cho vîi måix2(a;b), ta câ khai triºn
f(x) =f(x0) +
f
0
(x0)
1!
(xx0) +
f
00
(x0)
2!
(xx0)
2
+:::+
+
f
(n)
(x0)
n!
(xx0)
n
+
f
(n+1)
(c)
(n+1)!
(xx0)
n+1
;
trong âc=x0+(xx0), vîi2(0;1).
(Cæng thùc khai triºn Taylor t¤ix0)
a thùc Taylor bªcncõa h mft¤i iºmx0
Tn(x) =f(x0) +
f
0
(x0)
1!
(xx0) +
f
00
(x0)
2!
(xx0)
2
+:::+
f
(n)
(x0)
n!
(xx0)
n
:
Chùng minh (n+1)l¦n cho hai h m sè
Rn(x) =f(x)Tn(x)v  h mG(x) = (xx0)
n+1
.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Cæng thùc Taylor
ành lþ (Taylor)
Cho h mf(x)câ ¤o h m ¸n c§pn+1trong(a;b),x02(a;b). Khi â tçn t¤i
c2(a;b)sao cho vîi måix2(a;b), ta câ khai triºn
f(x) =f(x0) +
f
0
(x0)
1!
(xx0) +
f
00
(x0)
2!
(xx0)
2
+:::+
+
f
(n)
(x0)
n!
(xx0)
n
+
f
(n+1)
(c)
(n+1)!
(xx0)
n+1
;
trong âc=x0+(xx0), vîi2(0;1).
(Cæng thùc khai triºn Taylor t¤ix0)
a thùc Taylor bªcncõa h mft¤i iºmx0
Tn(x) =f(x0) +
f
0
(x0)
1!
(xx0) +
f
00
(x0)
2!
(xx0)
2
+:::+
f
(n)
(x0)
n!
(xx0)
n
:
Chùng minh (n+1)l¦n cho hai h m sè
Rn(x) =f(x)Tn(x)v  h mG(x) = (xx0)
n+1
.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Cæng thùc Taylor
ành lþ (Taylor)
Cho h mf(x)câ ¤o h m ¸n c§pn+1trong(a;b),x02(a;b). Khi â tçn t¤i
c2(a;b)sao cho vîi måix2(a;b), ta câ khai triºn
f(x) =f(x0) +
f
0
(x0)
1!
(xx0) +
f
00
(x0)
2!
(xx0)
2
+:::+
+
f
(n)
(x0)
n!
(xx0)
n
+
f
(n+1)
(c)
(n+1)!
(xx0)
n+1
;
trong âc=x0+(xx0), vîi2(0;1).
(Cæng thùc khai triºn Taylor t¤ix0)
a thùc Taylor bªcncõa h mft¤i iºmx0
Tn(x) =f(x0) +
f
0
(x0)
1!
(xx0) +
f
00
(x0)
2!
(xx0)
2
+:::+
f
(n)
(x0)
n!
(xx0)
n
:
Chùng minh (n+1)l¦n cho hai h m sè
Rn(x) =f(x)Tn(x)v  h mG(x) = (xx0)
n+1
.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Cæng thùc Taylor
ành lþ (Taylor)
Cho h mf(x)câ ¤o h m ¸n c§pn+1trong(a;b),x02(a;b). Khi â tçn t¤i
c2(a;b)sao cho vîi måix2(a;b), ta câ khai triºn
f(x) =f(x0) +
f
0
(x0)
1!
(xx0) +
f
00
(x0)
2!
(xx0)
2
+:::+
+
f
(n)
(x0)
n!
(xx0)
n
+
f
(n+1)
(c)
(n+1)!
(xx0)
n+1
;
trong âc=x0+(xx0), vîi2(0;1).
(Cæng thùc khai triºn Taylor t¤ix0)
a thùc Taylor bªcncõa h mft¤i iºmx0
Tn(x) =f(x0) +
f
0
(x0)
1!
(xx0) +
f
00
(x0)
2!
(xx0)
2
+:::+
f
(n)
(x0)
n!
(xx0)
n
:
Chùng minh (n+1)l¦n cho hai h m sè
Rn(x) =f(x)Tn(x)v  h mG(x) = (xx0)
n+1
.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Cæng thùc khai triºn Maclaurin
°c bi»t, khix0=0, ta câ khai triºn MacLaurin (húu h¤n)
f(x) =f(0) +
f
0
(0)
1!
x+
f
00
(0)
2!
x
2
+:::+
f
(n)
(0)
n!
x
n
+
f
(n+1)
(x)
(n+1)!
x
n+1
; 2(0;1):
Chó þ 1 pn(x)l  a thùc bªcnth¼
p(x) =p(x0) +
p
0
(x0)
1!
(xx0) +
p
00
(x0)
2!
(xx0)
2
+:::+
p
(n)
(x0)
n!
(xx0)
n
:
Chó þ 2 n=0, ta câ cæng thùc Lagrange.
Chó þ 3
f(x) =
n
X
k=0
f
(k)
(x0)
k!
(xx0)
k
+
1
n!
Z
x
x0
(xt)f
n+1
(t)dt:
Ph¦n d÷ Lagrange
Rn(x) =
1
n!
Z
x
x0
(xt)f
n+1
(t)dt:
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Cæng thùc khai triºn Maclaurin
°c bi»t, khix0=0, ta câ khai triºn MacLaurin (húu h¤n)
f(x) =f(0) +
f
0
(0)
1!
x+
f
00
(0)
2!
x
2
+:::+
f
(n)
(0)
n!
x
n
+
f
(n+1)
(x)
(n+1)!
x
n+1
; 2(0;1):
Chó þ 1 pn(x)l  a thùc bªcnth¼
p(x) =p(x0) +
p
0
(x0)
1!
(xx0) +
p
00
(x0)
2!
(xx0)
2
+:::+
p
(n)
(x0)
n!
(xx0)
n
:
Chó þ 2 n=0, ta câ cæng thùc Lagrange.
Chó þ 3
f(x) =
n
X
k=0
f
(k)
(x0)
k!
(xx0)
k
+
1
n!
Z
x
x0
(xt)f
n+1
(t)dt:
Ph¦n d÷ Lagrange
Rn(x) =
1
n!
Z
x
x0
(xt)f
n+1
(t)dt:
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Cæng thùc khai triºn Maclaurin
°c bi»t, khix0=0, ta câ khai triºn MacLaurin (húu h¤n)
f(x) =f(0) +
f
0
(0)
1!
x+
f
00
(0)
2!
x
2
+:::+
f
(n)
(0)
n!
x
n
+
f
(n+1)
(x)
(n+1)!
x
n+1
; 2(0;1):
Chó þ 1 pn(x)l  a thùc bªcnth¼
p(x) =p(x0) +
p
0
(x0)
1!
(xx0) +
p
00
(x0)
2!
(xx0)
2
+:::+
p
(n)
(x0)
n!
(xx0)
n
:
Chó þ 2 n=0, ta câ cæng thùc Lagrange.
Chó þ 3
f(x) =
n
X
k=0
f
(k)
(x0)
k!
(xx0)
k
+
1
n!
Z
x
x0
(xt)f
n+1
(t)dt:
Ph¦n d÷ Lagrange
Rn(x) =
1
n!
Z
x
x0
(xt)f
n+1
(t)dt:
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Cæng thùc khai triºn Maclaurin
°c bi»t, khix0=0, ta câ khai triºn MacLaurin (húu h¤n)
f(x) =f(0) +
f
0
(0)
1!
x+
f
00
(0)
2!
x
2
+:::+
f
(n)
(0)
n!
x
n
+
f
(n+1)
(x)
(n+1)!
x
n+1
; 2(0;1):
Chó þ 1 pn(x)l  a thùc bªcnth¼
p(x) =p(x0) +
p
0
(x0)
1!
(xx0) +
p
00
(x0)
2!
(xx0)
2
+:::+
p
(n)
(x0)
n!
(xx0)
n
:
Chó þ 2 n=0, ta câ cæng thùc Lagrange.
Chó þ 3
f(x) =
n
X
k=0
f
(k)
(x0)
k!
(xx0)
k
+
1
n!
Z
x
x0
(xt)f
n+1
(t)dt:
Ph¦n d÷ Lagrange
Rn(x) =
1
n!
Z
x
x0
(xt)f
n+1
(t)dt:
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Cæng thùc khai triºn Maclaurin
°c bi»t, khix0=0, ta câ khai triºn MacLaurin (húu h¤n)
f(x) =f(0) +
f
0
(0)
1!
x+
f
00
(0)
2!
x
2
+:::+
f
(n)
(0)
n!
x
n
+
f
(n+1)
(x)
(n+1)!
x
n+1
; 2(0;1):
Chó þ 1 pn(x)l  a thùc bªcnth¼
p(x) =p(x0) +
p
0
(x0)
1!
(xx0) +
p
00
(x0)
2!
(xx0)
2
+:::+
p
(n)
(x0)
n!
(xx0)
n
:
Chó þ 2 n=0, ta câ cæng thùc Lagrange.
Chó þ 3
f(x) =
n
X
k=0
f
(k)
(x0)
k!
(xx0)
k
+
1
n!
Z
x
x0
(xt)f
n+1
(t)dt:
Ph¦n d÷ Lagrange
Rn(x) =
1
n!
Z
x
x0
(xt)f
n+1
(t)dt:
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Taylor v  Maclaurin
Khai triºn Taylor (hay chuéi Taylor) ÷ñc °t theo t¶n nh  to¡n håc ng÷íi Anh
Brook Taylor (1685-1731) v  khai triºn Maclaurin ÷ñc °t t¶n º vinh danh nh 
to¡n håc Colin Maulaurin (1698-1746) ng÷íi Scotland. M°c dò chuéi Maclaurin l 
mët tr÷íng hñp °c bi»t cõa chuéi Taylor, nh÷ng nâ l§y þ t÷ðng tø vi»c biºu di¹n
mët h m d÷îi d¤ng têng cõa chuéi lôy thøa tø thíi Newton, cán chuéi Taylor
÷ñc bi¸t ¸n bði James Gregory n«m 1668 v  John Bernoulli v o nhúng n«m
1690. Taylor d÷íng nh÷ khæng bi¸t v· cæng tr¼nh cõa Gregory v  Bernoulli khi æng
cæng bè nhúng kh¡m ph¡ cõa m¼nh v o n«m 1715 trong cuèn s¡ch"Methodus
incrementorum directa et inversa". Chuéi Maulaurin ÷ñc °t t¶n theo Colin
Maulaurin v¼ æng ¢ cæng bè trong cuèn s¡ch gi£i t½ch cõa m¼nh"Treatise of
Fluxions"xu§t b£n n«m 1742.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Cæng thùc Taylor
Cæng thùc khai triºn MacLaurin
f(x) =f(0) +
f
0
(0)
1!
x+
f
00
(0)
2!
x
2
+:::+
f
(n)
(0)
n!
x
n
+
f
(n+1)
(x)
(n+1)!
x
n+1
; 2(0;1):
Cæng thùc khai triºn Taylor
f(x0+h) =f(x0) +
f
0
(x0)
1!
h+
f
00
(x0)
2!
h
2
+:::+
+
f
(n)
(x0)
n!
h
n
+
f
(n+1)
(x0+h)
(n+1)!
h
n+1
:
Gi£ sû
jf
(n+1)
(x)j M;vîi måix2(a;b):
Khi â, n¸u x§p x¿ gi¡ tràf(x0+h)bði a thùc TaylorTn(h)th¼ ta g°p ph£i sai sè
khæng v÷ñt qu¡
M
(n+1)!
h
n+1
:
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Cæng thùc Taylor
Cæng thùc khai triºn MacLaurin
f(x) =f(0) +
f
0
(0)
1!
x+
f
00
(0)
2!
x
2
+:::+
f
(n)
(0)
n!
x
n
+
f
(n+1)
(x)
(n+1)!
x
n+1
; 2(0;1):
Cæng thùc khai triºn Taylor
f(x0+h) =f(x0) +
f
0
(x0)
1!
h+
f
00
(x0)
2!
h
2
+:::+
+
f
(n)
(x0)
n!
h
n
+
f
(n+1)
(x0+h)
(n+1)!
h
n+1
:
Gi£ sû
jf
(n+1)
(x)j M;vîi måix2(a;b):
Khi â, n¸u x§p x¿ gi¡ tràf(x0+h)bði a thùc TaylorTn(h)th¼ ta g°p ph£i sai sè
khæng v÷ñt qu¡
M
(n+1)!
h
n+1
:
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Cæng thùc Taylor
Cæng thùc khai triºn MacLaurin
f(x) =f(0) +
f
0
(0)
1!
x+
f
00
(0)
2!
x
2
+:::+
f
(n)
(0)
n!
x
n
+
f
(n+1)
(x)
(n+1)!
x
n+1
; 2(0;1):
Cæng thùc khai triºn Taylor
f(x0+h) =f(x0) +
f
0
(x0)
1!
h+
f
00
(x0)
2!
h
2
+:::+
+
f
(n)
(x0)
n!
h
n
+
f
(n+1)
(x0+h)
(n+1)!
h
n+1
:
Gi£ sû
jf
(n+1)
(x)j M;vîi måix2(a;b):
Khi â, n¸u x§p x¿ gi¡ tràf(x0+h)bði a thùc TaylorTn(h)th¼ ta g°p ph£i sai sè
khæng v÷ñt qu¡
M
(n+1)!
h
n+1
:
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Cæng thùc Taylor
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Cæng thùc Taylor
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Khai triºn MacLaurin húu h¤n
H m sèf(x) =e
x
e
x
=1+
x
1!
+
x
2
2!
+:::+
x
n
n!
+
e
x
(n+1)!
x
n+1
;0< <1:
Khix!0, ta vi¸t
e
x
=1+
x
1!
+
x
2
2!
+:::+
x
n
n!
+o(x
n
):
H m sèf(x) = (x+1)

,2R
(1+x)

=1+x+
(1)
2!
x
2
+:::+
(1):::(n+1)
n!
x
n
+o(x
n
):
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Khai triºn MacLaurin húu h¤n
H m sèf(x) =e
x
e
x
=1+
x
1!
+
x
2
2!
+:::+
x
n
n!
+
e
x
(n+1)!
x
n+1
;0< <1:
Khix!0, ta vi¸t
e
x
=1+
x
1!
+
x
2
2!
+:::+
x
n
n!
+o(x
n
):
H m sèf(x) = (x+1)

,2R
(1+x)

=1+x+
(1)
2!
x
2
+:::+
(1):::(n+1)
n!
x
n
+o(x
n
):
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Khai triºn MacLaurin húu h¤n
H m sèf(x) =e
x
e
x
=1+
x
1!
+
x
2
2!
+:::+
x
n
n!
+
e
x
(n+1)!
x
n+1
;0< <1:
Khix!0, ta vi¸t
e
x
=1+
x
1!
+
x
2
2!
+:::+
x
n
n!
+o(x
n
):
H m sèf(x) = (x+1)

,2R
(1+x)

=1+x+
(1)
2!
x
2
+:::+
(1):::(n+1)
n!
x
n
+o(x
n
):
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Khai triºn MacLaurin húu h¤n

1
1+x
=1x+x
2
:::+ (1)
n
x
n
+
(1)
n+1
(1+x)
n+1
x
n+1
.

1
1x
=1+x+x
2
+:::+x
n
+o(x
n
):ln(1+x) =x
x
2
2
+:::+ (1)
n1
x
n
n
+ (1)
n
x
n+1
n+1
1
(1+x)
n+1
:ln(1x) =x
x
2
2
:::
x
n
n
+o(x
n
):

p
1+x=1+
1
2
x
1
8
x
2
+:::+ (1)
n1
(2n3)!!
2
n
n!
x
n
+o(x
n
):
1
p
1+x
=1
1
2
x+
3
8
x
2
+:::+ (1)
n
(2n1)!!
2
n
n!
x
n
+o(x
n
):
V½ dö 1
y=
p
2+2x(20171);y=
x
p
1+x
2
(20173):
V½ dö 2 (20201) f(x) =
x
3
p
1+x
¸nx
3
.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Khai triºn MacLaurin húu h¤n

1
1+x
=1x+x
2
:::+ (1)
n
x
n
+
(1)
n+1
(1+x)
n+1
x
n+1
.

1
1x
=1+x+x
2
+:::+x
n
+o(x
n
):ln(1+x) =x
x
2
2
+:::+ (1)
n1
x
n
n
+ (1)
n
x
n+1
n+1
1
(1+x)
n+1
:ln(1x) =x
x
2
2
:::
x
n
n
+o(x
n
):

p
1+x=1+
1
2
x
1
8
x
2
+:::+ (1)
n1
(2n3)!!
2
n
n!
x
n
+o(x
n
):
1
p
1+x
=1
1
2
x+
3
8
x
2
+:::+ (1)
n
(2n1)!!
2
n
n!
x
n
+o(x
n
):
V½ dö 1
y=
p
2+2x(20171);y=
x
p
1+x
2
(20173):
V½ dö 2 (20201) f(x) =
x
3
p
1+x
¸nx
3
.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Khai triºn MacLaurin húu h¤n

1
1+x
=1x+x
2
:::+ (1)
n
x
n
+
(1)
n+1
(1+x)
n+1
x
n+1
.

1
1x
=1+x+x
2
+:::+x
n
+o(x
n
):ln(1+x) =x
x
2
2
+:::+ (1)
n1
x
n
n
+ (1)
n
x
n+1
n+1
1
(1+x)
n+1
:ln(1x) =x
x
2
2
:::
x
n
n
+o(x
n
):

p
1+x=1+
1
2
x
1
8
x
2
+:::+ (1)
n1
(2n3)!!
2
n
n!
x
n
+o(x
n
):
1
p
1+x
=1
1
2
x+
3
8
x
2
+:::+ (1)
n
(2n1)!!
2
n
n!
x
n
+o(x
n
):
V½ dö 1
y=
p
2+2x(20171);y=
x
p
1+x
2
(20173):
V½ dö 2 (20201) f(x) =
x
3
p
1+x
¸nx
3
.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Khai triºn MacLaurin húu h¤n

1
1+x
=1x+x
2
:::+ (1)
n
x
n
+
(1)
n+1
(1+x)
n+1
x
n+1
.

1
1x
=1+x+x
2
+:::+x
n
+o(x
n
):ln(1+x) =x
x
2
2
+:::+ (1)
n1
x
n
n
+ (1)
n
x
n+1
n+1
1
(1+x)
n+1
:ln(1x) =x
x
2
2
:::
x
n
n
+o(x
n
):

p
1+x=1+
1
2
x
1
8
x
2
+:::+ (1)
n1
(2n3)!!
2
n
n!
x
n
+o(x
n
):
1
p
1+x
=1
1
2
x+
3
8
x
2
+:::+ (1)
n
(2n1)!!
2
n
n!
x
n
+o(x
n
):
V½ dö 1
y=
p
2+2x(20171);y=
x
p
1+x
2
(20173):
V½ dö 2 (20201) f(x) =
x
3
p
1+x
¸nx
3
.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Khai triºn MacLaurin húu h¤n

1
1+x
=1x+x
2
:::+ (1)
n
x
n
+
(1)
n+1
(1+x)
n+1
x
n+1
.

1
1x
=1+x+x
2
+:::+x
n
+o(x
n
):ln(1+x) =x
x
2
2
+:::+ (1)
n1
x
n
n
+ (1)
n
x
n+1
n+1
1
(1+x)
n+1
:ln(1x) =x
x
2
2
:::
x
n
n
+o(x
n
):

p
1+x=1+
1
2
x
1
8
x
2
+:::+ (1)
n1
(2n3)!!
2
n
n!
x
n
+o(x
n
):
1
p
1+x
=1
1
2
x+
3
8
x
2
+:::+ (1)
n
(2n1)!!
2
n
n!
x
n
+o(x
n
):
V½ dö 1
y=
p
2+2x(20171);y=
x
p
1+x
2
(20173):
V½ dö 2 (20201) f(x) =
x
3
p
1+x
¸nx
3
.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Khai triºn MacLaurin húu h¤n

1
1+x
=1x+x
2
:::+ (1)
n
x
n
+
(1)
n+1
(1+x)
n+1
x
n+1
.

1
1x
=1+x+x
2
+:::+x
n
+o(x
n
):ln(1+x) =x
x
2
2
+:::+ (1)
n1
x
n
n
+ (1)
n
x
n+1
n+1
1
(1+x)
n+1
:ln(1x) =x
x
2
2
:::
x
n
n
+o(x
n
):

p
1+x=1+
1
2
x
1
8
x
2
+:::+ (1)
n1
(2n3)!!
2
n
n!
x
n
+o(x
n
):
1
p
1+x
=1
1
2
x+
3
8
x
2
+:::+ (1)
n
(2n1)!!
2
n
n!
x
n
+o(x
n
):
V½ dö 1
y=
p
2+2x(20171);y=
x
p
1+x
2
(20173):
V½ dö 2 (20201) f(x) =
x
3
p
1+x
¸nx
3
.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Khai triºn MacLaurin húu h¤n

1
1+x
=1x+x
2
:::+ (1)
n
x
n
+
(1)
n+1
(1+x)
n+1
x
n+1
.

1
1x
=1+x+x
2
+:::+x
n
+o(x
n
):ln(1+x) =x
x
2
2
+:::+ (1)
n1
x
n
n
+ (1)
n
x
n+1
n+1
1
(1+x)
n+1
:ln(1x) =x
x
2
2
:::
x
n
n
+o(x
n
):

p
1+x=1+
1
2
x
1
8
x
2
+:::+ (1)
n1
(2n3)!!
2
n
n!
x
n
+o(x
n
):
1
p
1+x
=1
1
2
x+
3
8
x
2
+:::+ (1)
n
(2n1)!!
2
n
n!
x
n
+o(x
n
):
V½ dö 1
y=
p
2+2x(20171);y=
x
p
1+x
2
(20173):
V½ dö 2 (20201) f(x) =
x
3
p
1+x
¸nx
3
.
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Khai triºn MacLaurin húu h¤n
V½ dö 1
y=
p
2+2x(20171);y=
x
p
1+x
2
(20173):
V½ dö 2 (20201) f(x) =
x
3
p
1+x
¸nx
3
.
xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxx
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Khai triºn MacLaurin húu h¤n
C¡c h m sè l÷ñng gi¡c
sinx=x
x
3
3!
+:::+ (1)
n1
x
2n1
(2n1)!
+ (1)
n
x
2n
(2n)!
sinx;0< <1.
cosx=1
x
2
2!
+:::+ (1)
n
x
2n
(2n)!
+ (1)
n+1
x
2n+1
(2n+1)!
cosx;0< <1.tanx=x+
1
3
x
3
+
2
15
x
5
+
17
315
x
7
+o(x
7
):arctanx=x
x
3
3
+
x
5
5
:::+ (1)
m1
x
2m1
2m1
+o(x
2m1
):
V½ dö 1 y=xcosx(20161).
xxxxxxxxxxx
V½ dö 2 f(x) = sin(x
2
). T½nh ¤o h m c§p caof
(10)
(0).
xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Khai triºn MacLaurin húu h¤n
C¡c h m sè l÷ñng gi¡c
sinx=x
x
3
3!
+:::+ (1)
n1
x
2n1
(2n1)!
+ (1)
n
x
2n
(2n)!
sinx;0< <1.
cosx=1
x
2
2!
+:::+ (1)
n
x
2n
(2n)!
+ (1)
n+1
x
2n+1
(2n+1)!
cosx;0< <1.tanx=x+
1
3
x
3
+
2
15
x
5
+
17
315
x
7
+o(x
7
):arctanx=x
x
3
3
+
x
5
5
:::+ (1)
m1
x
2m1
2m1
+o(x
2m1
):
V½ dö 1 y=xcosx(20161).
xxxxxxxxxxx
V½ dö 2 f(x) = sin(x
2
). T½nh ¤o h m c§p caof
(10)
(0).
xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Khai triºn MacLaurin húu h¤n
C¡c h m sè l÷ñng gi¡c
sinx=x
x
3
3!
+:::+ (1)
n1
x
2n1
(2n1)!
+ (1)
n
x
2n
(2n)!
sinx;0< <1.
cosx=1
x
2
2!
+:::+ (1)
n
x
2n
(2n)!
+ (1)
n+1
x
2n+1
(2n+1)!
cosx;0< <1.tanx=x+
1
3
x
3
+
2
15
x
5
+
17
315
x
7
+o(x
7
):arctanx=x
x
3
3
+
x
5
5
:::+ (1)
m1
x
2m1
2m1
+o(x
2m1
):
V½ dö 1 y=xcosx(20161).
xxxxxxxxxxx
V½ dö 2 f(x) = sin(x
2
). T½nh ¤o h m c§p caof
(10)
(0).
xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Khai triºn MacLaurin húu h¤n
C¡c h m sè l÷ñng gi¡c
sinx=x
x
3
3!
+:::+ (1)
n1
x
2n1
(2n1)!
+ (1)
n
x
2n
(2n)!
sinx;0< <1.
cosx=1
x
2
2!
+:::+ (1)
n
x
2n
(2n)!
+ (1)
n+1
x
2n+1
(2n+1)!
cosx;0< <1.tanx=x+
1
3
x
3
+
2
15
x
5
+
17
315
x
7
+o(x
7
):arctanx=x
x
3
3
+
x
5
5
:::+ (1)
m1
x
2m1
2m1
+o(x
2m1
):
V½ dö 1 y=xcosx(20161).
xxxxxxxxxxx
V½ dö 2 f(x) = sin(x
2
). T½nh ¤o h m c§p caof
(10)
(0).
xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Khai triºn MacLaurin húu h¤n
C¡c h m sè l÷ñng gi¡c
sinx=x
x
3
3!
+:::+ (1)
n1
x
2n1
(2n1)!
+ (1)
n
x
2n
(2n)!
sinx;0< <1.
cosx=1
x
2
2!
+:::+ (1)
n
x
2n
(2n)!
+ (1)
n+1
x
2n+1
(2n+1)!
cosx;0< <1.tanx=x+
1
3
x
3
+
2
15
x
5
+
17
315
x
7
+o(x
7
):arctanx=x
x
3
3
+
x
5
5
:::+ (1)
m1
x
2m1
2m1
+o(x
2m1
):
V½ dö 1 y=xcosx(20161).
xxxxxxxxxxx
V½ dö 2 f(x) = sin(x
2
). T½nh ¤o h m c§p caof
(10)
(0).
xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Khai triºn MacLaurin húu h¤n
C¡c h m sè l÷ñng gi¡c
sinx=x
x
3
3!
+:::+ (1)
n1
x
2n1
(2n1)!
+ (1)
n
x
2n
(2n)!
sinx;0< <1.
cosx=1
x
2
2!
+:::+ (1)
n
x
2n
(2n)!
+ (1)
n+1
x
2n+1
(2n+1)!
cosx;0< <1.tanx=x+
1
3
x
3
+
2
15
x
5
+
17
315
x
7
+o(x
7
):arctanx=x
x
3
3
+
x
5
5
:::+ (1)
m1
x
2m1
2m1
+o(x
2m1
):
V½ dö 1 y=xcosx(20161).
xxxxxxxxxxx
V½ dö 2 f(x) = sin(x
2
). T½nh ¤o h m c§p caof
(10)
(0).
xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxx
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Mët sè ùng döng cõa khai triºn MacLaurin húu h¤n
Ta câ c¡c giîi h¤n
lim
x!0
xsinx
x
3
=
1
6
;lim
x!0
xtanx
x
3
=
1
3
;
lim
x!0
xln(1+x)
x
2
=
1
2
;lim
x!0
e
x
1x
x
2
=
1
2
:
B i tªp
lim
x!0
3tanx3xx
3
x
5
;lim
x!0
e
x
cosxx
x
2
:
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Mët sè ùng döng cõa khai triºn MacLaurin húu h¤n
Ta câ c¡c giîi h¤n
lim
x!0
xsinx
x
3
=
1
6
;lim
x!0
xtanx
x
3
=
1
3
;
lim
x!0
xln(1+x)
x
2
=
1
2
;lim
x!0
e
x
1x
x
2
=
1
2
:
B i tªp
lim
x!0
3tanx3xx
3
x
5
;lim
x!0
e
x
cosxx
x
2
:
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Mët sè ùng döng cõa khai triºn MacLaurin húu h¤n
Ta câ c¡c giîi h¤n
lim
x!0
xsinx
x
3
=
1
6
;lim
x!0
xtanx
x
3
=
1
3
;
lim
x!0
xln(1+x)
x
2
=
1
2
;lim
x!0
e
x
1x
x
2
=
1
2
:
B i tªp
lim
x!0
3tanx3xx
3
x
5
;lim
x!0
e
x
cosxx
x
2
:
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

Mët sè ùng döng cõa khai triºn MacLaurin húu h¤n
Ta câ c¡c giîi h¤n
lim
x!0
xsinx
x
3
=
1
6
;lim
x!0
xtanx
x
3
=
1
3
;
lim
x!0
xln(1+x)
x
2
=
1
2
;lim
x!0
e
x
1x
x
2
=
1
2
:
B i tªp
lim
x!0
3tanx3xx
3
x
5
;lim
x!0
e
x
cosxx
x
2
:
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021

B i tªp
T¼m c¡c giîi h¤n sau
a) lim
x!0
ln(1+2x)sinxx
x
2
;b) lim
x!0
sinxln(1+x)x
2
x
3
;
c) lim
x!0
arcsinxarctanx
x
3
;d) lim
x!0
sinxarcsinx
x
3
:
Phan Xu¥n Th nh (HUST) C¡c ành lþ v· h m kh£ vi v  ùng döng 10/2021