SV Bài 10.ppt.pdffffffffffffffffffffffffffff

vvfv

1. CHỨC NĂNG VÀ ĐIỀU HÒA
HOẠT ĐỘNG CHỨC NĂNG
CỦA TUYẾN THƯỢNG THẬN
GV: Trần Thị Quznh trang, BM Sinh l{, trường ĐH Y Dược Hải Phòng
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC HẢI PHÒNG
HAIPHONG UNIVERSITY OF MEDICINE AND PHARMACY

2. Sau khi học xong bài này SV YĐK năm 3 có khả năng:
1.Giải thích được cơ chế tác dụng và cơ chế điều hòa bài tiết
của hormone tuyến thượng thận.
2.Vận dụng mối liên quan giữa chức năng và cơ chế điều hòa
hoạt động chức năng tuyến yên để giải thích một số biểu
hiện bệnh lý của chúng(ưu năng, nhược năng tuyến
thượng thận).
MỤC TIÊU HỌC TẬP

3. 1. TUYẾN VỎ THƯỢNG THẬN
Nhóm corticoid
khoáng(mineralocorticoid): aldosteron
Nhóm corticoid
đường(glucocorticoid): cortisol
Nhóm corticoid sinh dục: androgen

9/18/2021 Trần Thị Quznh Trang, BM Sinh l{, HPMU 3

4. K
+

1.1 Nhóm corticoid khoáng(mineralocorticoid): aldosterone

1.1.1 Tác dụng
Tăng thể tích dịch ngoại bào và
huyết áp tâm thu

5. 1.1.2 Điều hòa bài tiết Aldosterol

9/18/2021 Trần Thị Quznh Trang, BM Sinh l{, HPMU 5
ion K
+
dịch ngoại bào


ACTH
ion Na
+
dịch ngoại bào, thể
tích dịch ngoại bào


Aldosterol
hđ hệ thống Renin -
angiotensin
Tăng hấp thu
ion Na
+
, tăng
bài tiết ion H
+

và ion K
+

CRH

6. TB gan
Acid amin

Glucose

C0
2 + H
2 0 + ATP

+
Acid
amin
+
Cortisol
+
-
1.2 Nhóm corticoid đường( glucocorticoid): cortisol
Đề kháng insulin
1.2.1 Tác dụng
(1)Chuyển hóa glucid
KQ: tăng đường huyết

7. KQ: tăng dị hóa protein
•Tăng sử dụng aa ở TB gan
(2)Chuyển hóa protein
•Giảm protein của TB
Acid amin
Cortisol
-
-
-
-
+

8. (3)Chuyển hóa lipid



Triglycerid


Acid
béo
Acid béo

Mô mỡ
Tế bào
+
+
Cortisol
-Giảm adiponectin đề kháng insulin
KQ: tăng dị hóa lipid

9. (4) Chống stress
Trong pha mạn tính
-Tăng huy động nguồn aa và mỡ dự trữ để cung cấp
năng lượng và làm nguyên liệu cho tổng hợp chất khác
-Tăng vận chuyển nhanh dịch vào hệ thống mạch
9/18/2021 Trần Thị Quznh Trang, BM Sinh l{, HPMU 9

10. KQ: giảm phản ứng viêm
Tác nhân
gây viêm
Phospholipid màng TB
Arachidonic acid
Phospholipase A2 Corticosteroid
Cyclo- oxygenase
(COX-1 và COX-2)
Prostaglandins
thromboxane
Lipo-oxygenase
Leukotrienes
(vị trí viêm) Viêm, đau, sốt
(5) Chống viêm

11. (6) Chống dị ứng
Ức chế giải phóng histamine
(7) TB máu và hệ thống miễn dịch
-Giảm BC ái toan, BC lympho
-Giảm kích thước mô lympho
-Giảm sản xuất lypmpho T và kháng thể
-Tăng sinh hồng cầu
9/18/2021 Trần Thị Quznh Trang, BM Sinh l{, HPMU 11

12. (8) Tuyến nội tiết khác
-Tăng chuyển T3 thành T4
-Giảm nồng độ hormone sinh dục cả 2 giới
(9) Tác dụng khác
-Tăng bài tiết dịch vị
-Tăng áp lực nhãn cầu
-Ức chế tạo Osteocalci ở xương: giảm tạo xương mới, tái phân
bố mỡ bất thường
-Tác dụng lên sự trưởng thành phổi: tạo chất hoạt
diện(surfactant)
9/18/2021 Trần Thị Quznh Trang, BM Sinh l{, HPMU 12

13. 1.2.2 Điều hòa bài tiết
—Trục : dưới đồi – tuyến
yên – vỏ thượng thận
—Nhịp sinh học: theo
nhịp ACTH
—Feedback dương tính
khi stress
9/18/2021 Trần Thị Quznh Trang, BM Sinh l{, HPMU 13

14. •Nam : trẻ trai phát
triển các đặc tính sinh
dục thứ phát trước
tuổi dậy thì
•Nữ: gây hiện tượng
nam hóa
1.3 Nhóm corticoid sinh dục: androgen

9/18/2021 Trần Thị Quznh Trang, BM Sinh l{, HPMU 14

15. 2. TUYẾN TỦY THƯỢNG THẬN
Catecholamin: Dopamin
Adrenalin
Noradrenalin


9/18/2021 Trần Thị Quznh Trang, BM Sinh l{, HPMU 15

16. •Huy động năng lượng cho toàn cơ thể
•Tái phân phối lưu lượng máu từ các cơ quan không
quan trọng về tim và não
Tác dụng này mạnh gấp 5 -10 lần tác dụng của hệ TK
giao cảm
2.1 Tác dụng

9/18/2021 Trần Thị Quznh Trang, BM Sinh l{, HPMU 16

17. 9/18/2021 Trần Thị Quznh Trang, BM Sinh l{, HPMU 17

18. 2.2 Điều hòa bài tiết catecholamin
Đường huyết giảm
Huyết áp giảm
Lạnh
Stress
Kích thích hệ TK
giao cảm
Catecholamin
9/18/2021 Trần Thị Quznh Trang, BM Sinh l{, HPMU 18

19. CHỨC NĂNG VÀ ĐIỀU HÒA
HOẠT ĐỘNG CHỨC NĂNG
TUYẾN TỤY NỘI TIẾT
GV: Trần Thị Quznh trang, BM Sinh l{, trường ĐH Y Dược Hải Phòng

20. Sau khi học xong bài này SV YĐK năm 3 có khả năng:
1.Giải thích được cơ chế tác dụng và cơ chế điều hòa bài tiết
của hormone tuyến tuyến tụy nội tiết.
2.Vận dụng mối liên quan giữa chức năng và cơ chế điều hòa
hoạt động chức năng tuyến yên để giải thích một số biểu
hiện bệnh lý của chúng(Đái tháo đường, hạ đường huyết).
MỤC TIÊU HỌC TẬP

21. TUYẾN TỤY
1.Insulin
2.Glucagon
3.Somatostatin
9/18/2021 Trần Thị Quznh Trang, BM Sinh l{, HPMU 21

22. 1. Hormon Insulin

9/18/2021 Trần Thị Quznh Trang, BM Sinh l{, HPMU 22

23. 1.1 Tác dụng

Glycogen


C0
2 + H
2 0

Glucose
glucose G-6P
glycogen
Insulin
Acid amin
Acid béo
Triglycerid
- -
-
+
+
+ +
+
Mô mỡ
Mô cơ
Chuyển hóa glucid
KQ: Giảm đường huyết

24. •Tại mô mỡ

•Tại mô gan

Glucose
Pyruvat
Acetyl-coenzym A
Acid béo Glycerol
Triglyceride
Lipoprotein
VLDL
Lipoprotein lipase
Acid béo
Triglyceride
insulin
Acid béo
Hormon
sensitive
lipase(HSL)
-
+
+
Chuyển hóa lipid

25. Chuyển hóa protein và sự tăng trưởng

-Ức chế thoái hóa protein



KQ: Tăng tổng hợp, giảm thoái protein
9/18/2021 Trần Thị Quznh Trang, BM Sinh l{, HPMU 25
Acid amin
+
+
+
Insulin

26. Làm phát triển
cơ thể

9/18/2021 Trần Thị Quznh Trang, BM Sinh l{, HPMU 26

27. 1.2 Điều hòa bài tiết Insulin
•Nồng độ glucose

9/18/2021 Trần Thị Quznh Trang, BM Sinh l{, HPMU 27

28. •Nồng độ aa: một số aa có tác dụng kích kích bài tiết
insulin tại TB beta tụy
•Hoạt động của hệ nội tiết
•Hoạt động hệ thần kinh phó giao cảm làm tăng tiết
insulin, TK giao cảm làm ức chế bài tiết
9/18/2021 Trần Thị Quznh Trang, BM Sinh l{, HPMU 28

29. 2.1 Tác dụng
2 Hormon Glucagon

9/18/2021 Trần Thị Quznh Trang, BM Sinh l{, HPMU 29

30. 2.2 Điều hòa bài tiết Glucagon
Nồng độ glucose máu, nồng độ aa,vận động

9/18/2021 Trần Thị Quznh Trang, BM Sinh l{, HPMU 30

31. 3.1 Tác dụng
Somatostatin của tuyến tụy là hormone địa phương có tác
dụng với hệ tiêu hóa
-Giảm vận động dạ dày, ruột, túi mật
-Giảm hoạt động bài tiết enzyme tiêu hóa của tuyến tụy và
chức năng hấp thu dinh dưỡng của ruột non
-Ức chế sự phóng thích hormone insulin và glucagon
3 Hormon Somatostatin
(GHIH: growth hormone-inhibiting hormone)

9/18/2021 Trần Thị Quznh Trang, BM Sinh l{, HPMU 31

32. 3.2 Điều hòa bài tiết Somatostatin
-Nồng độ glucose máu, aa máu
-Các hormone đường tiêu hóa: gastrin, CCK, secretin
9/18/2021 Trần Thị Quznh Trang, BM Sinh l{, HPMU 32

33. Cảm ơn đã lắng nghe
9/18/2021 Trần Thị Quznh Trang, BM Sinh l{, HPMU 33